Stichting EZDA
Jaarverslag 2012 VERSIE 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 1.0
WIE HtV FB HB HtV JS JS Bestuur Participantenraad
DATUM 21/2 25/2 27/2 18/3 27/03 27/03 20/6
WAT 2011-versie omwerken 2.1 en lay-out Invullen 2.3 ICT-diensten Alle voortgangsrapportages erin geplakt voor onderdelen JS Overige hoofdstukken en eindredactie Laatste aanpassing in cijfers Vaststellen Goedkeuren
Dit jaarverslag is opgesteld door EZDA. Geen enkel deel van dit document mag – op welke wijze dan ook – gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming vooraf van EZDA. Stichting EZDA maart 2013
Stichting EZDA
Inhoudsopgave 1 Stichting EZDA 1.1 Inleiding 1.2 Doelstelling EZDA 1.3 Participanten 1.4 Participantenraad 1.5 Het bestuur 1.6 Kerntaken EZDA; rol van het bureau 2 De inhoudelijke resultaten in 2012 2.1 Programma ZorgICT 2010 -2012 2.1.1 Programma, wat ging er aan 2012 vooraf? 2.1.2 Plan voor 2012 2.1.3 Deelnemers Programma; stuurgroep 2.1.4 Resultaten 2012 2.1.5 Evaluatie, geleerde lessen, overdracht aan staande organisatie en decharge 2.2 Lopende projecten en thema’s 2.2.1 Medicatieveiligheid, EMD landelijk, LSP 2.2.2 Privacybescherming en informatiebeveiliging (Pr&IB) in de zorg 2.3 ICT-diensten 2.3.1 Berichtendienst 2.3.2 Regionale ICT-infrastructuur 2.3.3 Videoconferencing 2.3.4 eBeeldendienst 2.3.5 eOverdracht (POINT) 3 Verkenning nieuwe ontwikkelingen / te verwachten projecten 3.1 Zorgverlenersportal 3.2 Lab4Apo 3.3 Zorg op afstand – platform zorg & ICT 3.4 eVerwijzen 4 Communicatie en PR 4.1 Nieuwsbrieven en website 5 Interregionale en landelijke samenwerking 5.1 De noodzaak van interregionale en landelijke samenwerking 5.1.1 Regiobijeenkomsten - regio’s en Nictiz 5.1.2 Regionaal Architectuur Platform (RAP) – regio’s en Nictiz 5.1.3 Afstemming met de VZVZ Afkortingenlijst
Jaarverslag 2012 versie 0.6
3 3 3 4 4 5 6 7 8 8 8 8 9 10 12 12 12 13 13 15 16 17 17 18 18 18 18 19 20 20 21 21 21 21 22 23
2/23
Stichting EZDA
1 Stichting EZDA 1.1 Inleiding De onderstaande afbeelding geeft in één oogopslag een overzicht van het jaarplan 2012: de verschillende rollen van EZDA, de voorgenomen activiteiten en het dienstenpakket:
Dit jaarverslag is de weergave van de in 2012 uitgevoerde activiteiten en behaalde resultaten.
1.2 Doelstelling EZDA -
-
-
-
EZDA heeft tot doel om: de elektronische informatie-uitwisseling tot stand te doen komen en te optimaliseren tussen alle betrokken zorgverleners en met de patiënt/cliënt, op alle terreinen van de zorg te weten Care, Cure en Preventie in de regio groot Amsterdam; het regionale Elektronisch Zorg Dossier tot stand te doen komen en te optimaliseren in nauwe samenwerking met alle betrokken zorginstellingen, zorgverleners, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars, gemeente Amsterdam en andere relevante organisaties; hiermee een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de kwaliteit en de efficiency van de zorg en het zorgverleningsproces. Gezamenlijke afstemming en actie op het gebied van ICT moet leiden tot: Hogere kwaliteit van de zorg voor de 1 miljoen burgers in de regio Amsterdam; Meer comfort voor de zorgverlener in zijn/haar werk, ondersteuning van het primaire (transmurale) proces; Efficiëntere bedrijfsvoering voor de zorgaanbieders en zorgverzekeraars, dus de zorg ook de komende jaren betaalbaar houden. Uit haar doelstelling volgt dat EZDA de belangrijke strategische opdracht heeft om alle Amsterdamse zorgaanbieders en andere betrokken partijen, zoals Patiëntenorganisaties, Gemeente Amsterdam en Zorgverzekeraar AGIS samen te brengen en te stimuleren tot
Jaarverslag 2012 versie 0.6
3/23
Stichting EZDA
samenwerking op het gebied van ZorgICT. EZDA speelt een katalyserende rol om bovengenoemde doelstellingen te kunnen realiseren. EZDA biedt daartoe het Platform waarop alle participanten elkaar kunnen ontmoeten op de verschillende niveaus: bestuurders, zorgverleners, ICT-managers, gebruikers van diensten, netwerkbeheerders, enz. Op bestuurlijk niveau wordt de gezamenlijke koers bepaald met betrekking tot ICT in de zorg en worden de speerpunten vastgesteld.
1.3 Participanten -
In 2012 waren de volgende participanten aangesloten bij de stichting EZDA: Academisch Medisch Centrum (AMC) AGIS Zorgverzekeringen* Arkin (GGZ) ATAL-mdc (laboratorium) per 27 juni 2012 gefuseerd met Medial (Haarlem/Kennemerland) De Bascule (kinder- en jeugdpsychiatrie) BovenIJ Ziekenhuis Cliëntenbelang Amsterdam Cordaan (Verpleging, verzorging, gehandicaptenzorg en thuiszorg) Gemeente Amsterdam, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) en Dienst Wonen, Zorg en Samenleven (DWZS) GGD Amsterdam GGZ inGeest Huisartsen Kring Amsterdam (HKA) Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (NKI-AVL) Onze Lieve Vrouw Gasthuis (OLVG) Osira Amstelring (Verpleging, verzorging, gehandicaptenzorg en thuiszorg) Reade (Revalidatie en reumatologie) Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ) Huisartsenpost Amsterdam (HpA) Slotervaart Ziekenhuis Stichting Open Zorg Informatie Amsterdam apotheken (SOZA) VU medisch centrum (VUmc) Ziekenhuis Amstelland (ZHA) Zonnehuisgroep Amstelland (ZHGA) * AGIS/Achmea heeft medio 2011 aangegeven als gevolg van herschikking van prioriteiten haar lidmaatschap van EZDA per 1 januari 2013 te beëindigen.
1.4 Participantenraad -
Elke participant levert een bestuurlijke vertegenwoordiger voor de Participantenraad. De kring der participanten is verdeeld in de volgende sectoren: ziekenhuizen; 1ste lijn: huisartsen, apothekers, huisartsenposten en laboratoria; verpleging en verzorging, thuiszorg, gehandicaptenzorg geestelijke gezondheidszorg; overigen: zorgverzekeraar AGIS, patiëntenorganisatie Cliëntenbelang Amsterdam, GGD Amsterdam, gemeente Amsterdam. De Participantenraad is binnen de stichting het hoogste orgaan; zij keurt de door het bestuur voorgestelde jaarplannen, begrotingen en jaarverslagen goed en bepaalt daarmee het beleidskader voor bestuur en bureau. De Participantenraad benoemt en ontslaat de leden van het Bestuur. Alle participanten hebben in 2012 een bijdrage betaald in de organisatiekosten en in de kosten van elektronische communicatie. De Participantenraad heeft in het verslagjaar twee maal vergaderd. De vergaderingen kennen een huishoudelijk deel waarin jaarplan, begroting, jaarverslag, jaarrekening en voortgangsrapportages aan de orde komen en een thematisch deel. De thema’s in 2012 waren de ontwikkelingen in de zorg en de rol van ICT (mei) en de ontwikkelingen rond de landelijke infrastructuur voor zorginformatie-uitwisseling, het Landelijk Schakelpunt (december):
Jaarverslag 2012 versie 0.6
4/23
Stichting EZDA
-
-
In de Participantenraad van 24 mei heeft Prof. Dr. A. Klink, hoogleraar “Zorg, arbeid en politieke sturing” een inspirerende inleiding verzorgd over het belang van sturing op kwaliteit in plaats van volume in de zorg, kostenreductie door het terugdringen van overconsumptie, kwaliteitsindicatoren en ICT. In de Participantenraad van 6 december heeft Dhr. E. Velzel, bestuurder van de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie (VZVZ) de participanten bijgepraat over de stand van zaken en de te verwachten ontwikkelingen met betrekking tot de landelijke infrastructuur voor informatie-uitwisseling van Huisarts Waarneemgegevens en Medicatiegegevens. De financiering voor de doorstart van het Landelijke Schakel Punt (LSP) voor 2013 – 2015 is geregeld en de voorbereidingen voor een brede implementatie zijn eind 2012 gestart. Met name onder de huisartsen, landelijk en in Amsterdam, bestaan nog aanzienlijke twijfels of privacybescherming en veiligheid (toegang tot de gegevens, schaalgrootte) voldoende zijn gewaarborgd. Ook het veronderstelde verplichte karakter van aansluiting voor zorgverleners roept veel verzet op bij de huisartsen.
1.5 Het bestuur Het bestuur van de stichting bestaat uit 7 leden: de (onafhankelijke) voorzitter en zes leden die ieder een (deel)sector vertegenwoordigen. In 2012 heeft een aantal personele wisselingen plaatsgevonden: na 6 jaar voorzitterschap liep per 1 juli de 2e en laatste termijn van Dhr. R Lannoye af. Hij is per 1 juli opgevolgd door Dhr. Th. Wiggers. Gedurende zijn voorzitterschap heeft Dhr. Lannoye een belangrijke bijdrage geleverd aan de versterking van de positie van EZDA in het Amsterdamse zorgveld en aan de aansturing van het Programma ZorgICT 2010-2012. In verband met haar vertrek bij GGZ inGeest heeft Mw. S. Van Lonkhuijzen haar lidmaatschap van het bestuur van EZDA neergelegd. Mw. P. Van Dam, lid van de Raad van Bestuur van Arkin, heeft haar plaats in het bestuur ingenomen. Mw. Van Lonkhuizen is drie jaar lang een warm pleitbezorger geweest voor de samenwerking op Zorg en ICT in Amsterdam in het algemeen en in EZDA-verband in het bijzonder. Mw. S. Zonneveld heeft Dhr. H. Thiel als portefeuillehouder ICT binnen het HKA bestuur, en daarmee ook als vertegenwoordiger namen de huisartsen in het EZDA-bestuur opgevolgd. Dhr. Thiel heeft gedurende een periode van drie jaren op vasthoudende en betrokken wijze het belang van de huisartsen in de transmurale gegevensuitwisseling binnen Amsterdam behartigd. Dhr. Ad Warnar, directeur van Cliëntenbelang Amsterdam is in 2012 toegetreden tot het bestuur. Participanten en bestuur vinden het van belang om dat de positie van de patiënt/cliënt op het gebied van informatie-uitwisseling/communicatie in de zorg wordt versterkt. Een bestuurszetel voor Cliëntenbelang levert daaraan naar verwachting een wezenlijke bijdrage. Participantenraad en bestuur hebben op gepaste wijze afscheid genomen van de vertrekkende bestuursleden. Het bestuur van EZDA was in 2012 als volgt samengesteld: Dhr. R.P.Th. Lannoye Dhr. Th. Wiggers Dhr. M.J. Kooy (SOZA) Dhr. P.H.F.M. Moeskops (Osira Amstelring) Dhr. W.A.B. Stalman (VUmc) Mw. S.T. van Lonkhuijzen (GGZ in Geest) Mw. P. van Dam (Arkin) Dhr. J.H. Thiel (HKA) Mw. S. Zonneveld (HKA) Jaarverslag 2012 versie 0.6
voorzitter t/m 30 juni voorzitter vanaf 1 juli lid, vertegenwoordiger sector eerstelijns organisaties, apothekers lid, vertegenwoordiger Verpleging en Verzorging en Gehandicaptenzorg penningmeester, vertegenwoordiger sector ziekenhuizen lid t/m 30 juni, vertegenwoordiger sector GGZ lid vanaf 6 december, vertegenwoordiger sector GGZ lid t/m 30 juni, vertegenwoordiger Huisartsenkring Amsterdam lid vanaf 6 december, vertegenwoordiger 5/23
Stichting EZDA
Dhr. A. Warnar (Cliëntenbelang Amsterdam)
Huisartsenkring Amsterdam lid vanaf 6 december, vertegenwoordiger Cliënten en sector Overigen
Het bestuur heeft in het verslagjaar vijf maal vergaderd. De Bestuursvergaderingen werden voorbereid en uitgewerkt door, en onder leiding van, de heer Straatman, directeur van het bureau.
1.6 Kerntaken EZDA; rol van het bureau EZDA stimuleert en faciliteert de transmurale elektronische informatie-uitwisseling in de Amsterdamse zorg, en vult daartoe de volgende rollen in: Platformfunctie » het bevorderen en bewaken van het gebruik van standaarden » het bundelen en beschikbaar maken van kennis en ervaring » het bevorderen van een veilige informatie-uitwisseling Regisseur van de Amsterdamse zorgict agenda » door het (gezamenlijk) verkennen van nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden voor het verbeteren van de zorg met informatie- en communicatie technologie. » Door het gezamenlijk bepalen van de speerpunten en prioriteiten Realisator van de Amsterdamse zorgict agenda » het voorbereiden en coördineren van projecten » het coördineren van implementatietrajecten Exploitant van gerealiseerde zorgict diensten » het contracteren van communicatiediensten » het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening in overleg met de gebruikers en de leveranciers Het bureau van EZDA heeft ook in 2012 op professionele en gemotiveerde wijze invulling gegeven aan deze kerntaken. In 2012 was de samenstelling van het bureau als volgt: Dhr. J.F.J. Straatman Dhr. H.W.M. Barenbrug Mw. J.L. de Boer Mw. L. Bos Mw. H.E. ter Veen
Jaarverslag 2012 versie 0.6
directeur servicemanager secretariaat programmamanager secretariaat
6/23
2 De inhoudelijke resultaten in 2012 Het Programma ZorgICT 2010-2012 is met een aangepaste programmascope voortgezet én afgerond in 2012. Hiervan wordt verslag gedaan in Hoofdstuk 2.1. De uitwerking van de speerpunten uit het jaarplan 2011 wordt beschreven vanaf Hoofdstuk 2.2 en de voortgang van bestaande diensten in Hoofdstuk 2.3. Daarnaast heeft het bureau van EZDA op verzoek van participanten nog een aantal verkenningen uitgevoerd. Deze verkenningen geven antwoord op de vraag of er regionaal draagvlak is voor de ontwikkeling en/of implementatie van bepaalde ZorgICT diensten. De verkenningen komen aan de orde in Hoofdstuk 3.
1.
2.
3.
4.
5.
Care Cure Preventie Programma ZorgICT : ontwikkeling architectuur, RSP en nieuwe zorgICT diensten inrichting exploitatieorganisatie eOverdracht generiek (t.b.v. CVA en andere klinische domeinen) Dementie Keten Informatie Systeem Basis Gegevensset Zorg Medicatieveiligheid Actueel Medicatie Overzicht RSP Generieke voorzieningen (privacy, patiënt consent, informatiebeveiliging, autorisatie) Inrichting exploitatieorganisatie Thema’s Privacy en autorisatie Informatiebeveiliging in de zorg (NEN 7510 en NEN 7512) Zorgict-diensten Berichtendienst » Edifactberichten » Receptenverkeer » Secure e-mail Regionale infrastructuur » MANza » AmZX (Amsterdam Zorg eXchange) » ZSP (Zorg Service Provider) » Zorgnet - breedband netwerk zorgverleners (in ontwikkeling) Videoconferencing eBeeldendienst (project) eOverdracht POINT (project) Verkenning nieuwe ontwikkelingen / te verwachten projecten Zorgverlenersportal Zorg op afstand – platform zorg & ICT eVerwijzen Lab4Apo Communicatie en PR Implementeren communicatieplan Tabel 1: Speerpunten ZorgICT in de Amsterdamse zorg in het EZDA jaarplan 2012
Dit jaarverslag is opgesteld door EZDA. Geen enkel deel van dit document mag – op welke wijze dan ook – gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming vooraf van EZDA. Stichting EZDA maart 2013
Stichting EZDA
2.1 Programma ZorgICT 2010 -2012 2.1.1
Programma, wat ging er aan 2012 vooraf? Eind 2008 is in een workshop met bestuurders van EZDA participanten vastgesteld dat er voldoende gezamenlijke ambitie is in de Amsterdamse regio om concrete afspraken te maken en resultaten te boeken op het gebied van regionale Zorg ICT en het EPD. De aanwezige bestuurders hebben vier thema’s benoemd: 1. Medicatieveiligheid: het verbeteren van de patiëntveiligheid op het gebied van medicatie. 2. Basis Gegevensset Zorg: het ontwikkelen van een service waarmee de belangrijkste medisch relevante gegevens van de patiënt kunnen worden opgevraagd. 3. CVA ketenzorg: het verbeteren van de kwaliteit en de efficiency van de CVA ketenzorg door betere ICT-ondersteuning; 4. Dementie keten-/netwerkzorg: het verbeteren van de kwaliteit en de efficiency van de Dementie ketenzorg door betere ICT ondersteuning. De uitwerking van deze speerpunten, resulterend in het Programma ZorgICT 2010-2012, heeft in de loop van 2009 plaatsgevonden. Begin 2010 is door een elftal initiatiefnemers uit het EZDA netwerk besloten tot de start van het Programma ZorgICT Amsterdam 2010-2012. De definitiefase daarvan heeft in 2010 plaatsgevonden. In 2011 -realisatiefase deel 1- heeft de focus gelegen op het mogelijk maken van gefundeerde besluitvorming over het al dan niet starten van een aanbestedingstraject voor een regionale informatie- en communicatievoorziening: het EZDA RSP. Eind 2011 resteren twee grote onzekerheden die maken dat de programmascope aangepast werd. 1. Onvoldoende dekking voor de financiering van (de exploitatie van) een EZDA RSP conform ontwerp 2010. 2. Onzekerheid over de mogelijkheden voor integratie | co-existentie van regionale infrastructuren met de AORTA/LSP infrastructuur1.
2.1.2
Plan voor 2012 Gegeven de resterende onzekerheden is de programmascope aangepast en wordt doorgegaan met dié programmathema’s die niet of veel minder afhankelijk zijn van de landelijke infrastructuur, nl. CVA en dementie ketenzorg. Voor deze thema’s worden concrete (ict) oplossingen uitgewerkt met huidige leveranciers van de al bestaande EZDA infrastructuur. Het programma levert eind 2012 de werkprocessen, de bijbehorende ict voorzieningen en exploitatie organisatie op voor de volgende ict services: 1. eOverdracht op basis van “BGZ|CCR”, CVA en meerdere klinische domeinen. Vanuit deze eOverdracht ontwikkeling wordt onderzocht of opbouw van de BGZ in de 2e lijn, t.b.v. andere zorgprocessen dan overdracht, mogelijk is. 2. Dementie KIS bij ten minste één van de ketens (stadsdeel georiënteerd) in gebruik, en: 3. Afhankelijk van landelijke ontwikkelingen een “AMO service”.
2.1.3
1
Deelnemers Programma; stuurgroep Tien participanten hebben het voortouw genomen om de realisatiefase (deel 1) te financieren en uit te voeren. Deze initiatiefnemers zijn: Academisch Medisch Centrum (AMC) Arkin (GGZ) Cordaan (Verpleging, verzorging, gehandicaptenzorg en thuiszorg) Stichting Open Zorg Informatie Amsterdam (SOZA) GGZ inGeest Huisartsen Kring Amsterdam (HKA) Onze Lieve Vrouw Gasthuis (OLVG) Osira Amstelring (Verpleging, verzorging, gehandicaptenzorg en thuiszorg)
infrastructuur van het landelijk EPD, nu: “elektronische gegevensuitwisseling in de zorg”
Jaarverslag 2012 versie 0.6
8/23
Stichting EZDA
-
-
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ) VU medisch centrum (VUmc) De stuurgroep van het Programma ZorgICT bestond in 2012 uit: De heer R.P.Th. Lannoye, namens EZDA bestuur; voorzitter t/m 30 juni Dhr. Th. Wiggers, namens EZDA bestuur voorzitter vanaf 1 juli Dhr. A. Miedema namens GGZ inGeest t/m 26 januari De heer M.J. Kooy, bestuurder SOZA, lid EZDA bestuur, bestuurlijk sponsor medicatieveiligheid; Dhr. D. van Riet namens VUmc en; De heer J.H. Thiel, bestuur HKA, lid EZDA bestuur; Dhr. B. Boekholt namens Osira Amstelring. Dhr. M. Ros, namens AMC De heer J.F.J. Straatman, directeur EZDA. De stuurgroep heeft in 2012 vier maal vergaderd.
2.1.4
Resultaten 2012 Voor de ondersteuning van de CVA ketenzorg is een ontwerp voor een oplossing opgeleverd (eOverdracht2.0), inclusief migratie strategieën om van huidige ict infrastructuren naar de ‘gewenste’ situatie te komen. De bemensing vanuit de instellingen voor het project eOverdracht2.0 t.b.v. de CVA ketenzorg kwam in 2012 zeer moeizaam op gang en bleef onvoldoende om de gewenste resultaten voor 2012 te behalen. Voor de ondersteuning van de dementie ketenzorg is een ketenzorg informatiesysteem geselecteerd en ligt een plan van aanpak en financieringsvoorstel voor. De inzichten over de organisatie van de dementie ketenzorg in Amsterdam wijzigden echter (sterk) in de loop van 2012, waardoor zicht op een officiële afnemer van het geselecteerde systeem is verdwenen. Het deelproject werd ‘on hold’ gezet. Opbouw van een BGZ vanuit overdrachten tussen 2e lijns zorgverleners onderling en 2e en 23e lijns zorgverleners blijkt een brug te ver. Het ontbreekt Amsterdam aan de schaalgrootte en middelen om de daarvoor benodigde berichtstandaarden te ontwikkelen en (laten) implementeren2. Eind 2011 werd duidelijk dat de LSP-infrastructuur (toch) door zou starten. Onduidelijk was op dat moment en gedurende heel 2012 op welke wijze en wanneer invulling gegeven kan worden aan ontwerp van koppelvlakken van de LSP-infrastructuur met bestaande regionale infrastructuren. Daardoor is het niet mogelijk geweest om concrete stappen te zetten t.b.v. een (regionale) service voor een digitaal actueel medicatie overzicht. Deze status van het project en de noodzaak om tot een nieuwe meerjarenagenda 2013 | 2014 voor EZDA te komen hebben gemaakt dat in het laatste kwartaal van 2012 overgegaan is tot afronding, evaluatie en overdracht van het programma.
2
Het goede nieuws is dat in de loop van 2012 de 8 universitaire ziekenhuizen het op zich genomen hebben een Nederlandse standaard voor de implementatie van het zg. Continuity of Care Record (CCR) te ontwikkelen. De BGZ was (immers) ook gebaseerd op dit CCR. Jaarverslag 2012 versie 0.6
9/23
Stichting EZDA
2.1.5
Evaluatie, geleerde lessen, overdracht aan staande organisatie en decharge Evaluatie Het programma had tot doel de volgende visie te realiseren:
-
-
“Eind 2012 maken zorginstellingen, zorgverleners, patiënten, cliënten en mantelzorgers in Amsterdam gebruik van een (gemeenschappelijke) informatie- en communicatievoorziening waardoor: Er minder medicatie gerelateerde fouten gemaakt worden in de regio Amsterdam; Elke zorgverlener of –instelling met één druk op de knop op het juiste moment over de belangrijkste medisch relevante gegevens (Basis Gegevensset Zorg) van een patiënt of cliënt beschikt en; De zorg voor CVA en dementiepatiënten is verbeterd vanuit het perspectief van tenminste één of meer van de volgende betrokkenen: patiënten, cliënten, mantelzorgers, zorgverleners, zorginstellingen en zorgfinanciers. De exploitatieorganisatie t.b.v. het beheer en de financiële exploitatie van deze gemeenschappelijke informatie- en communicatievoorziening is eind 2012 operationeel.” Deze visie is eind 2012 niet realiseerbaar gebleken. De belangrijkste redenen daarvoor zijn: 1. 2.
3.
4.
Langdurige onduidelijkheid over welslagen van de landelijke zorgICT infrastructuur (LSP) Incongruentie programma agenda en aansturing Nut en noodzaak van de programmathema’s is door zowel bestuurders áls zorgverleners meerdere malen bevestigd. Toch blijkt dat ondanks dit belang, programma onderwerpen niet op de eigen (ict) agenda van de instellingen staan. Gevraagde (en toegezegde) projectmanagers worden uiteindelijk te laat, niet of onvoldoende beschikbaar gesteld om binnen gestelde tijdskaders mét voldoende inbreng en eigenaarschap van de instellingen, tot resultaten te komen. Beperkingen ICT infrastructuur in de instellingen Instellingen hebben onvoldoende mogelijkheden om met een ‘redelijke’ inspanning en doorlooptijd de éigen informatiesystemen3 aan te passen ten behoeve van informatieuitwisseling over organisatiegrenzen heen. Informatiesystemen zijn vooral ingericht voor intramurale doeleinden. Geen tijdig uitsluitsel organisatie dementie ketenzorg Amsterdam Door de heroverweging m.b.t. de organisatie van de dementie ketenzorg in de stad is er nu geen zicht op een (officiële) afnemer van een ICT oplossing voor de ondersteuning van de dementie keten.
Geleerde lessen De factoren waarop voor toekomstige activiteiten en projecten door EZDA gremia beter op gestuurd moet (en zal) worden zijn: 1. 2.
Een betere borging van de ‘agendafit’ tussen instellingen en EZDA activiteiten Aanname is dat dan voldoende resources met de benodigde competenties door de instellingen ingezet worden. Meer aandacht nodig voor positioneren en stimuleren van bestaande EZDA ZorgICT diensten. Op heel veel plekken en momenten in de zorg spelen er overdrachtsvraagstukken waarvoor, zo lijkt en soms zo blijkt, maar zeer beperkt EZDA en de bestaande diensten als ‘natuurlijke’ partner of oplossing gezien worden. Zorgverleners en soms zelfs de ICT managers zoeken (en vinden) alternatieve oplossingen voor informatieuitwisselingsvraagstukken. Niet zelden zijn dat minder goed beveiligde oplossingen. Daarop wordt niet krachtig bijgestuurd richting de beveiligde EZDA
3
Dat betreft: 1) Het bepalen van welke gegevens, hoe geregistreerd worden; 2) Hoe en in welk formaat (standaard) deze gegevens elektronisch verzonden kunnen worden, 3) Hoe en het formaat waarin deze gegevens door de eigen applicatie verwerkt kunnen worden. Jaarverslag 2012 versie 0.6
10/23
Stichting EZDA
communicatiediensten, zo lijkt. Daarnaast draagt de diversiteit aan oplossingen die hierdoor ontstaat niet bij aan een beheer(s)baarheid en kosteneffectiviteit door hergebruik. Overdracht aan de staande organisatie Het Programma heeft (vooral) resultaten opgeleverd die richtinggevend zijn voor de komende jaren. De blauwdruk voor een regionale beheerorganisatie wordt ter hand genomen bij het inrichten en professionaliseren van beheer van de bestaande en relatief nieuwe diensten POINT (eOverdracht 1.0) en de eBeeldendienst. De doelarchitectuur en het ontwerp eOverdracht 2.0 bieden de komende jaren een kader voor de doorontwikkeling van onze bestaande diensten en de samenwerking met de exploitant van de landelijke (AORTA) infrastructuur. De thema’s Basis Gegevensset Zorg, Medicatieveiligheid en eOverdracht2.0_CVA krijgen een plek onder de noemers (voorlopige werktitels):
-
Overdragen? Doe het veilig! Dit is in lijn met de aanbeveling om bestaande diensten beter te positioneren en het gebruik ervan te stimuleren. Doelstelling is om in Amsterdam overdracht van zorg te verbeteren op de aspecten: Informatiebeschikbaarheid (tijdig en compleet) en; Veiligheid Het gemaakte ontwerp voor “eOverdracht 2.0” fungeert als stip op horizon voor bovenstaande activiteiten. Overdragen? Spreek dezelfde taal! Bij overdrachten is sprake van een proces en van zorginhoudelijke gegevens die overgedragen worden. Voor deze zorginhoud geldt dat deze voorlopig ongestructureerd en niet gestandaardiseerd zal zijn. In eerste instantie richten we ons op tijdigheid en compleetheid van informatie en een veilige overdracht (zie bovenstaand). Het standaardiseren van gegevensoverdrachten op semantisch en technisch niveau is een langere, maar wil zorgICT daadwerkelijk renderen, noodzakelijk weg. Basis Gegevensset Zorg krijgt een vervolg door implementatie van landelijke standaarden voor overdracht c.q. “verpleegkundige overdracht” en “generieke overdrachtsgegevens” bij participanten stimuleren. Medicatieveiligheid Medicatieveiligheid is (nog steeds) een uitermate relevant thema. Het voorstel is om de volgende lijnen te blijven vervolgen: 1. De medicatiegegevens uit de “generieke overdrachtsgegevensset” biedt een houvast voor het verbeteren van de medicatieveiligheid bij overdrachten tussen 2e lijns instellingen onderling en tussen 2e en 3e lijns instellingen. Door de implementatie van deze standaard te stimuleren (zie boven) wordt óók aan medicatieveiligheid gewerkt. 2. Ondersteunen van implementatie van het LSP waar mogelijk en wederom oppakken van uitwisseling tussen 1e en 2e lijns zorginstellingen zodra de plannen tussen SCZorg m.b.t. het LSP en de regionale organisaties meer vorm hebben gekregen. Dementie ketenzorg Afhankelijk van vraag | opdracht vanuit ZDA stuurgroep. Decharge Het bestuur van EZDA heeft de programmamanager op 6 december 2012 decharge verleend.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
11/23
Stichting EZDA
2.2 Lopende projecten en thema’s 2.2.1
Medicatieveiligheid, EMD landelijk, LSP De doorstart van het LSP onder auspiciën van de Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie (VZVZ) is in 2012 nog niet gelukt. Omdat de financiering alleen voor 2012 was geregeld, zijn er bij zorgaanbieders en ICT-leveranciers twijfels blijven bestaan over de toekomstbestendigheid. Nieuwe aansluitingen zijn niet gerealiseerd. Tegen het eind van 2012 is de VZVZ erin geslaagd om een convenant te ondertekenen met zorgverzekeraars, betrokken koepels (LHV, KNMP, VHN en NVZ, NPCF, Nictiz en ICT-leveranciers. Op basis van een Businessplan is financiële zekerheid voor de periode 2013 – 2015 geregeld en een marsroute voor landelijke implementatie uitgestippeld. Belangrijke wijzigingen ten opzichte van de LSP-plannen in 2011 zijn: het toepassen van opt-in (uitdrukkelijke toestemming van de patiënt); regionalisatie (begrenzing van de toegankelijkheid tot zorgverleners binnen een regio); levering/beheer van de landelijke zorginfrastructuur (LSP) door een private organisatie: het VZVZ ServiceCentrum. Regionale SamenwerkingsOrganisaties voor ZorgICT (RSO’s) zoals EZDA hebben in 2012 een plek in de Gebruikersraad van de VZVZ gekregen. De Directeur van EZDA heeft samen met enkele collega’s uit andere regio’s deelgenomen aan vergaderingen van de Gebruikersraad. De specifieke inbreng vanuit de RSO’s was met name gericht op: het multidisciplinaire-/transmurale karakter van informatie-uitwisseling; dit in aanvulling op de vaak monodisciplinaire benadering van de landelijke koepels; de rol van RSO’s/regionale koepels bij de implementatie van EMD en WDH; hergebruik van landelijk beschikbare informatie en LSP-componenten t.b.v de regionale zorgcommunicatie. In de Participantenraad van december heeft Dhr. E. Velzel, bestuurder van de VZVZ een inleiding verzorgd over de stand van zaken en de plannen m.b.t. de uitrol van Medicatie- en Huisartswaarneemgegevens en toekomstige ontwikkelingen rond het LSP. In Amsterdam heeft een deel van de huisartsen twijfels ten aanzien van de veiligheid van het LSP. Zij hebben aangegeven niet mee te willen werken aan uitwisseling van de Huisartswaarneemgegevens. Huisartsen in de gezondheidscentra van de SAG en de GAZO willen in 2012 wel aansluiten, evenals de huisartsenposten (HpA) en de apothekers (SOZA). Eind 2012 is een werkgroep gevormd die de (her)aansluiting van apothekers, gezondheidscentra, huisartsenposten en eventueel overige huisartsen gaat ondersteunen. Leden van de werkgroep zijn: Cliëntenbelang Amsterdam, SAG, GAZO, HKA, HpA, 1stelijn Amsterdam, SOZA en EZDA. EZDA zit de werkgroep voor en coördineert de activiteiten. In Q1 van 2013 zal een Plan van Aanpak worden opgesteld in overleg met alle betrokkenen en de VZVZ. Een belangrijk aandachtspunt bij de voorbereiding is het regelen van de benodigde uitdrukkelijke toestemming van de patiënt. Zie daarvoor 2.2.2.
2.2.2
Privacybescherming en informatiebeveiliging (Pr&IB) in de zorg De EZDA-werkgroep NEN7510 heeft zich de afgelopen jaren voornamelijk bezig gehouden met het onderwerp Informatiebevelliging. Onder invloed van de uitbreiding van het pakket van zorgICT diensten met de eBeeldendienst, de aansluiting op het LSP en de daarbij benodigde toestemming van patiënten/cliënten (opt-in) is het thema Privacybescherming nadrukkelijk op de agenda gekomen. De werkgroep NEN7510 heeft in 2012 EZDA-breed (Programma ZorgICT/eBeeldendienst/ LSP) de ontwikkeling en implementatie van afspraken en richtlijnen m.b.t. patiënttoestemming en autorisatie gecoördineerd. De samen met andere regio’s, Nictiz en landelijke koepels ontwikkelde landelijke gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (EGiZ) vormt daarbij het uitgangspunt. Deze code is eind 2012 ondertekend door KNMG inclusief alle federatiepartners, NHG, KNMP, VHN, NVZ, KNGF,GGZ NL, LVG en VZVZ.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
12/23
Stichting EZDA
In de eerste helft van 2012 heeft een uitgebreide analyse plaatsgevonden op het gebied van Pr&IB in Amsterdam: het resultaat is een regionale Pr&IB-matrix voor de zorginformatieuitwisseling. Uit deze matrix volgen de agendapunten voor de komende jaren. In de tweede helft 2012 is gewerkt aan de voor de regionale uitwisseling vereiste documenten zoals een Convenant met bijbehorende privacyreglement en aansluitvoorwaarden voor deelnemers. De werkgroep NEN7510 heeft een voorstel uitgewerkt voor taakstelling en samenstelling van een regionale Privacycommissie. Dit voorstel zal in 2013 met bestuur en participantenraad worden besproken. In 2012 is een werkgroep van de NEN gestart met de ontwikkeling van een landelijke norm (NEN7521) voor toegang tot patiëntgegevens. Hierbij komt de focus te liggen op de transmurale informatie-uitwisseling. Enkele leden van de EZDA werkgroep NEN7510 participeren in deze NEN-werkgroep. - Patiënttoestemming / Opt-in Op 30 oktober heeft EZDA samen met FBA/SOZA, HKA, HpA en 1stelijn Amsterdam een regionale informatiebijeenkomst georganiseerd voor ca. 80 huisartsen, apothekers en andere zorgaanbieders waarbij aandacht is besteed aan de opt-in. De uitdrukkelijke toestemming van patiënten is vereist wanneer voor de uitwisseling van zorginformatie gebruik wordt gemaakt van een verwijsindex (LSP en registry voor de eBeeldendienst). Ook voor OZIS dienstwaarneming apotheken en voor zorgverlenersportalen van instellingen moet nu toestemming worden gevraagd aan de patiënt. Het is dus zaak om de landelijke patiënteninformatie m.b.t. toestemming waar mogelijk te integreren met de regionale informatie en goede procedures op te stellen. Daartoe is een tijdelijke regionale opt-in werkgroep samengesteld (Cliëntenbelang Amsterdam, HKA, SOZA, HpA, 1stelijn Amsterdam, EZDA). Deze werkgroep heeft de opdracht om te komen tot afspraken over de aan patiënten/cliënten voor te leggen toestemmingsvraag (generiek of specifiek, landelijk en/of regionaal) en voorlichtingsmateriaal. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van informatiemateriaal dat de VZVZ in samenwerking met de landelijke koepels heeft uitgebracht. Eind 2012 heeft de minister van VWS bekend gemaakt dat zij met aanvullende wetgeving zal komen met betrekking tot elektronische zorginformatie-uitwisseling.
2.3 ICT-diensten 2.3.1
Berichtendienst Edifactberichten Via de berichtendienst wisselen de Amsterdamse huisartsen, apothekers, paramedici, ziekenhuizen, GGD, GGZ Cordaan en ATAL-mdc, medisch inhoudelijke berichten uit. Het gaat om opname- en ontslagberichten, specialistenbrieven, radiologieverslagen, paramedische rapportages, berichten van diëtisten en wijkverpleegkundigen, recept- en afleverberichten, waarneemberichten van huisartsenposten aan huisartsen. Medio 1012 heeft ook Reade zich aangesloten. Ook zorgverleners in andere regio’s wisselen berichten uit met zorgpartijen in de regio Amsterdam. Het aantal deelnemers aan het berichtenverkeer neemt gestaag toe. Enerzijds omdat men zich realiseert dat gestructureerde informatie eenvoudig te verwerken is en anderzijds raakt men zich ervan bewust dat reguliere e-mail niet voorziet in voldoende maatregelen om privacy te waarborgen. Zo waren eind 2012 188 paramedische praktijken aangesloten waarmee het totaal van aangesloten paramedische zorgverleners op 654 kwam. Hier zijn met name rapportage aan de huisarts en elektronisch verwijzen door de huisarts de drijfveren.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
13/23
Stichting EZDA
Het gebruik van eBrieven neemt ook geleidelijk toe. In augustus 2012 is een formele overeenkomst met Magistro (de leverancier van eBrieven) afgesloten voor de distributie van eBrieven in Amsterdam In 2012 werd opnieuw een aanzienlijke stijging van het berichtenverkeer gerealiseerd: 4.636.836 berichten t.o.v. 4,1 M berichten eind 2011. Een stijging van 12%. Zie voor een overzicht van de samenstelling en de ontwikkeling van het berichtenverkeer over de afgelopen jaren figuur 3.
5.000.000 4.500.000 4.000.000
Paramed. verslag
3.500.000
Waarneembericht HAP
3.000.000
Zkh mutatie bericht
2.500.000
Receptverstrekking
2.000.000
Receptvoorschrift Specialisten verslag
1.500.000
Radiologie verslag 1.000.000
Laboratorium uitslag
500.000 0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Figuur 3: Elektronisch berichtenverkeer RING Amsterdam 2006 - 2012 Onderstaande tabel geeft de groei van het aantal deelnemers in het elektronische berichtenverkeer weer. Opvallend is wederom de toename van het aantal paramedische abonnees.
Groei eerstelijns zorgmail deelnemers 2010 - 2012 Aangesloten huisartspraktijken en gezondheidscentra
2010
2011
2012
275
277
277
Aangesloten apotheken
116
119
119
Aangesloten paramedische praktijken
110
155
188
Aangesloten huisartsen
501
522
530
Aangesloten apothekers
116
119
119
Aangesloten paramedische zorgverleners
344
530
654
Geactiveerde Secure E-mail postbussen
735
898
1446
Jaarverslag 2012 versie 0.6
14/23
Stichting EZDA
Receptenverkeer Het aantal door apotheken ontvangen receptvoorschriften is in 2012 ten opzichte van 2011 gegroeid met ruim 18%. Het aantal aan huisartsen verzonden verstrekkingsberichten is gestegen met 27%. Deze toename lijkt het gevolg van de invoering van de landelijke richtlijn overdracht medicatiegegevens, die alle voorschrijvers en apothekers verplicht om binnen 24 uur te beschikken over een Actueel Medicatie Overzicht (AMO). Verzending van het verstrekkingsbericht door de apotheek aan de huisarts geeft de huisarts een beter inzicht in de aan zijn/haar patiënten verstrekte geneesmiddelen. Ontwikkeling receptenverkeer sinds 2006 X 1000
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Receptvoorschrift
708
798
935
974
1.073
1.226
1.447
Receptverstrekking
400
414
538
544
594
840
1.069
Secure E-mail De functionaliteit om intercollegiaal op een beveiligde wijze te kunnen e-mailen maakt onderdeel uit van de berichtendienst. Na een aarzelende start in 2009 begint het gebruik toe te nemen. GGZ inGeest en Arkin hebben Secure E-mail in gebruik om elektronische verwijzingen en laboratoriumberichten te kunnen ontvangen. De GGD heeft Secure E-mail op grote schaal geïmplementeerd binnen de eigen gelederen en bij vertrouwenspersonen op de Amsterdamse scholen. In de loop van 2012 zijn vele communicatiepartners van de GGD aangesloten op Secure E-mail. Ook de JGZ en OKC locaties hebben nu de beschikking over Secure E-mail. Cordaan heeft ten behoeve van de Diëtisten en het project “De Zichtbare Schakel” voor wijkverpleegkundigen een abonnement op Secure E-mail genomen. Het project “Veilig verhuizen” van de stichting ION, waarbij de dossieroverdrachten van huisarts naar huisarts middels secure email verlopen, heeft ook geleid tot toename van geactiveerde mailadressen. Eind 2012 waren er 1446 geactiveerde Secure E-mailpostbussen. 2.3.2
Regionale ICT-infrastructuur MANza netwerk voor de ziekenhuizen EZDA is contractpartij voor de leverancier van het glasvezelnetwerk (KPN) en voor de leverancier van de netwerkapparatuur en de beheerdiensten (Vancis). EZDA heeft mantelovereenkomsten en SLA’s afgesloten met beide leveranciers. Alle deelnemende ziekenhuizen met uitzondering van het NKI-AVL zijn aangesloten op het MANza netwerk. Dit netwerk was in eerste instantie bedoeld om de onderlinge informatieuitwisseling tussen de deelnemers te bevorderen en te faciliteren. Inmiddels maken zeven ziekenhuizen ook voor hun toegang tot het internet gebruik van het MANza netwerk. Eind 2012 is het netwerk uitgebreid met een derde ring ten behoeve van de Bascule. Deze ring zal in Q1 van 2013 in gebruikgenomen worden. Om aan de eisen te kunnen blijven voldoen is in 2012 een nieuw ontwerp gemaakt dat een upgrade van de bandbreedte naar 10 GBs voorziet. In 2012 zijn de actieve componenten besteld welke in Q1 van 2013 zullen worden ingezet. AmZX De AmZX blijft zich bewijzen in de zorg communicatie. Met name in de beelduitwisseling tussen AMC en Flevoziekenhuis speelt de AmZX een cruciale rol.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
15/23
Stichting EZDA
Aangesloten partijen op de AmZX per december 2012 Zorgnetwerken
Stichting Gerrit (Friesland)
Zorgpartijen
Zorgring Noord Holland Noord Stichting Digitale Snelweg Kennemerland AMC Amsta BovenIJ ziekenhuis Cordaan De Bascule Flevoziekenhuis Almere GGD Amsterdam OLVG Reade SLAZ Slotervaart ziekenhuis VUmc Ziekenhuis Amstelland
Dienstenleveranciers
GGZ Oost Brabant SARA Techxx
LSP POINT
E.Novation Visions Connected
Zorgmail en beeldendienst Videoconferencing
ZSP Vancis is in 2012 opnieuw gekwalificeerd als Zorg Service Provider (ZSP) door Nictiz. Daarmee biedt Vancis de connectiviteit met het LSP. Ook is Vancis in 2011 ISO 27001 gekwalificeerd waardoor de best mogelijke dienstverlening aan zorgpartijen gewaarborgd is. Zorgnet - breedband Netwerk zorgverleners Op verzoek van huisartsen onderzoekt EZDA de mogelijkheid om een professioneel, kwalitatief hoogwaardig en betaalbaar beveiligd communicatienetwerk voor de eerstelijn te realiseren met aansluiting op de AmZX en het MANza netwerk. Huisartsen en andere eerstelijns zorgverleners krijgen steeds meer behoefte aan professionele verbindingen waarmee het Informatiesysteem in hun praktijken door een ASP-leverancier kan worden gehost en waarmee o.a. de berichtendienst en in de toekomst het Landelijke Schakel Punt en/of Regionale infrastructuren bereikt kunnen worden voor de aansluiting op het landelijke EPD. Het belang van een kwalitatief hoogwaardig en professioneel netwerk is groot, omdat de tot op heden gebruikte consumenteninternetverbindingen niet betrouwbaar genoeg zijn. De prijsstelling van de bestaande netwerken wordt door de huisartsen als te hoog ervaren. Voor EZDA is een dergelijk zorgnetwerk van belang omdat daarmee de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de informatie-uitwisseling wordt verhoogd. Doelstelling is om de diensten voor connectiviteit die al bestaan, zoals de AmZX en de ZSP (VANCIS), te koppelen aan het eerstelijns zorgnetwerk en deze daardoor beter te gaan benutten. Dit heeft in 2011 geleid tot een ontwerp waaraan invulling is gegeven door Vancis en Vodafone. Eind 2012 zijn de eerste aansluitingen gerealiseerd ten behoeve van de Bascule. In 2013 zullen de geboden mogelijkheden breed onder de aandacht gebracht gaan worden. 2.3.3
Videoconferencing Videoconferencing (VC) is in 2008 onder impuls van het Integraal Kankercentrum Amsterdam (IKA) in een stroomversnelling gekomen. Voor de ziekenhuizen die aangesloten zijn op MANza is sinds begin 2010 een videocommunicatiedienst beschikbaar op de AmZX.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
16/23
Stichting EZDA
Deze dienst maakt videoconferencing mogelijk met externe partijen zoals de Surfnet dienst, maar ook met andere gebruikers van het MANzanetwerk en de AmZX. AMC en VUmc maken direct (via hun Surfnetverbindingen) gebruik van de Surfnet VC-dienst. Vier MANza ziekenhuizen (Amstelland, BovenIJ, OLVG en SLAZ) zijn aangesloten op de VCdienst via de AmZX. Gebruikers in deze vier ziekenhuizen tonen zich tevreden over de kwaliteit en de mogelijkheden van deze dienst. 2.3.4
eBeeldendienst Na afronding van het project eRadiologie in 2011 hebben vijf ziekenhuizen ((AMC, BovenIJ, OLVG, SLAZ en Flevoziekenhuis) besloten om in 2012 aan te sluiten op een regionale Beeldendienst. Deze eBeeldendienst maakt gebruik van een XDS-infrastructuur en kan naast radiologische en andere medische beelden ook de uitwisseling van documenten ondersteunen. De ziekenhuizen zijn gestart met de interne voorbereidingen. Het AMC en het Flevoziekenhuis zijn de eerste beoogde gebruikers van de eBeeldendienst ten behoeve van het behandeltraject mammachirurgie. Eind 2012 was de applicatie die beide ziekenhuizen gaan gebruiken voor de uitwisseling nog niet opgeleverd. De start is gepland in Q1 van 2013. BovenIJ, OLVG en SLAZ verwachten aan te sluiten in Q2.
2.3.5
eOverdracht (POINT) Point is een zorgICT dienst ter ondersteuning van de transfers van patiënten uit de ziekenhuizen naar revalidatie, verpleging & verzorging en thuiszorg. De aansluiting van ziekenhuizen en VVT-organisaties is gestart in april 2011. In 2012 is het aantal deelnemers verder toegenomen. Eind 2012 waren de volgende organisaties aangesloten: AMC, Amstelland ziekenhuis, BovenIJ ziekenhuis, OLVG, VUmc, NKI/AVL en Slotervaart ziekenhuis Amsta, Buurtzorg, Cordaan, Evean, Leven&Zorg, Osira Amstelring, ZGAO, Zonnehuisgroep Amstelland/Amstelland thuiszorg In Q1 van 2013 zullen Reade, SLAZ, Beth Shalom en enkele kleinere thuiszorgorganisaties starten POINT. In 2012 is de standaard voor de eVerpleegkundige Overdracht opgeleverd door Nictiz. De implementatie van deze standaard, eerst gebruikmakend van een formulier in POINT en later als onderdeel van de eigen EVD’s en ECD’s staan gepland voor 2013 e.v. Gedurende het invoeringstraject van POINT is een mooie overlegtafel van managers van transferbureaus van ziekenhuizen en VVT-organisaties tot stand gekomen in de vorm van de Stuurgroep POINT. Nu de meeste organisaties in de regio op POINT zijn aangesloten, loopt het invoeringstraject af en komen meer inhoudelijke en organisatorische onderwerpen als de rol en positie van de transferverpleegkundigen, de wenselijkheid van capaciteitsregistratie en Geriatrische Revalidatie Zorg op de agenda te staan. Deze onderwerpen zijn niet ICT gerelateerd en daarom neemt SIGRA vanaf 1 januari 2013 het voorzitterschap van dit overleg (nieuwe naam “Transferoverleg Amsterdam”) over van EZDA. EZDA blijft betrokken bij het overleg voor de afronding van het implementatietraject en voor POINT gerelateerde zaken: functioneel beheer, support, implementatie eOvedracht en contractverlenging met POINT in Q1.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
17/23
Stichting EZDA
3 Verkenning nieuwe ontwikkelingen / te verwachten projecten Naast de in de vorige hoofdstukken beschreven werkzaamheden heeft het bureau van EZDA op verzoek van participanten nog een aantal verkenningen uitgevoerd. Deze verkenningen moeten een antwoord geven op de vraag of er regionaal draagvlak is voor de ontwikkeling en/of implementatie van bepaalde ZorgICT diensten. Het betreft diensten die de kwaliteit en de efficiency van de zorg in de regio kunnen verbeteren en die een meerwaarde kunnen opleveren voor de dienstverlening van EZDA aan haar participanten.
3.1 Zorgverlenersportal Er bestaat behoefte aan de invulling van deze functionaliteit ten behoeve van de uniforme toegang van eerstelijns zorgverleners tot de verschillende portals van de Amsterdamse zorginstellingen. Zowel vanuit de eerste lijn als vanuit ziekenhuizen en ATAL, die bezig zijn om portalen te introduceren, komt de vraag of er invulling gegeven kan worden aan deze wens. Binnen het Programma ZorgICT is daarvoor geen noemer gevonden. In 2013 komt het onderwerp in het kader van Federated Identity Management / Single Sign on mogelijk opnieuw op de agenda.
3.2 Lab4Apo Bij Lab4Apo gaat het om het ontvangen van relevante laboratoriumuitslagen van patiënten door apotheken. Dit ter ondersteuning van afspraken die huisartsen en apothekers hebben gemaakt over de bewaking van geneesmiddeldoseringen bij patiënten met bijvoorbeeld nierproblemen of problemen met de bloedstolling. Apothekers kunnen op basis van de laboratoriumuitslagen een advies uitbrengen over eventueel gewenste aanpassing van de dosering. SOZA, ATAL-Medial en EZDA hebben overlegd over de mogelijkheden voor het selectief verzenden van uitslagen aan apothekers en over de mogelijkheid om labuitslagen in te zien via een zorgverlenersportaal (Cyberlab). Eind 2012 heeft E.Novation aangekondigd dat zij toch Lab4Apo als onderdeel van de berichtendienst gaan aanbieden. Een derde alternatief wordt mogelijk geboden door de stichting Statuscoop die toegang tot labuitslagen via het LSP wil gaan realiseren. De eerste helft van 2013 zal duidelijk worden welke optie de beste mogelijkheden biedt en of er voldoende belangstelling is voor implementatie.
3.3 Zorg op afstand – platform zorg & ICT In het kader van het Healthlab-project is in 2011 het Platform Zorg&ICT opgericht. SIGRA is een van de trekkers. Deelnemers zijn o.a. de Care-organisaties. Het platform is gericht op kennisdeling en ontwikkeling van producten en diensten op het gebied van zorg op afstand. SIGRA heeft EZDA gevraagd om mee te denken en mee te werken aan dit Platform. Een aantal SIGRA/EZDA-leden speelt een actieve rol op dit gebied. Zo levert Cordaan een bijdrage aan het HealthLab project. Deelnemers aan het SIGRA Care-overleg hebben besloten om op het gebied van Zorg en ICT intensiever te gaan samenwerken met als doel om de positie van de patiënt/cliënt te versterken en meer de regie te geven over zijn zorg en welzijn. In dat kader wordt een voorstel ontwikkeld om een regionaal platform/Zorgportaal te realiseren dat het mogelijk maakt aan zorgaanbieders en ICT-leveranciers zorgICT-diensten/”apps” aan te bieden voor zorgconsumenten. EZDA werkt mee aan dit voorstel. Het is voor alle betrokkenen van belang dat de agenda’s van EZDA en SIGRA op dit terrein in 2013 goed op elkaar worden afgestemd.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
18/23
Stichting EZDA
3.4 eVerwijzen EZDA heeft in 2012 de verkenning van het draagvlak onder huisartsen en ziekenhuizen voor een regiobrede aanpak van eVerwijzen afgerond. Daarbij is duidelijk geworden dat niet alle ziekenhuizen op kort termijn Zorgdomein zullen gaan invoeren. Zorgdomein wordt al gebruikt voor verwijzingen naar het BovenIJ ziekenhuis en voor de aanvraag van labonderzoeken bij ATAL-Medial. AMC en OLVG hebben besloten om Zorgdomein te gaan gebruiken. De implementatie start in Q1 van 2013. Het SLAZ heeft de “aanschaf” van Zorgdomein nog in beraad. Het Amstelland ziekenhuis is niet enthousiast over Zorgdomein. Het Slotervaart ziekenhuis zal voorlopig niet deelnemen aan Zorgdomein. VUmc heeft recent besloten om ook te starten met Zorgdomein. De huisartsen van de GAZO en de SAG willen graag met Zorgdomein gaan werken. De HKA (ICT werkgroep) staat er ook positief tegenover. EZDA zal met de deelnemende ziekenhuizen de conformiteit van ZorgDomein met de regionale doelarchitectuur bewaken en de implementatie volgen.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
19/23
4 Communicatie en PR 4.1 Nieuwsbrieven en website EZDA heeft de afgelopen jaren te weinig de behaalde resultaten en successen gedeeld met haar Participanten en andere stakholders. In 2012 heeft EZDA actiever gecommuniceerd door middel van Nieuwsbrieven en het organiseren van regionale bijeenkomsten: er zijn drie nieuwsbrieven uitgebracht in het kader van het Programma ZorgICT er zijn drie algemene EZDA nieuwsbrieven uitgebracht op 30 oktober is een regionale bijeenkomst “elektronische informatie-uitwisseling in de zorg” voor huisartsen, apothekers en andere zorgaanbieders georganiseerd. Een belangrijk thema was de patiënttoestemming/opt-in. Ca. 80 zorgaanbieders woonden deze bijeenkomst bij. Op 15 november organiseerde EZDA het Seminar “Continuïteit van zorg” met als centrale onderwerp het gebruik van standaarden in de zorg (CCR/CCD en eVerpleegkundige Overdracht) en de rol van de patiënt/cliënt in de informatieuitwisseling met zorgaanbieders. Het seminar trok 70 deelnemers. Daarnaast is in 2012 aandacht besteed aan het actueel houden van teksten en berichten op de website. En aan de voorbereiding van een nieuwe EZDA-website, die in Q2 van 2013 zal worden gelanceerd.
Dit jaarverslag is opgesteld door EZDA. Geen enkel deel van dit document mag – op welke wijze dan ook – gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming vooraf van EZDA. Stichting EZDA maart 2013
5 Interregionale en landelijke samenwerking 5.1 De noodzaak van interregionale en landelijke samenwerking
-
Amsterdam is geen eiland in de zorgwereld. Het werkgebied van een groot deel van de Amsterdamse zorgaanbieders houdt niet op bij het bordje “einde bebouwde kom” van Amsterdam. Patiënten/cliënten komen soms van ver buiten de Amsterdamse regio. Voor de ziekenhuizen was de deelname van Nictiz in het eRadiologieproject ten behoeve van de toekomstige landelijke opschaling een must. De implementatieactiviteiten voor het landelijke EPD vonden plaats in nauwe samenwerking tussen SOZA, 1stelijn Amsterdam, Nictiz en EZDA. Informatie-uitwisseling met zorgaanbieders in (naburige) regio’s en implementatie van het EPD maakt dus afstemming en samenwerking met andere regio’s en Nictiz noodzakelijk; afstemming ten aanzien van: het gebruik van standaarden; de inzet van landelijke middelen als UZI en DigiD; de toepassing van landelijke richtlijnen m.b.t. privacybeleid en patiënteninformatie; nieuwe ontwikkelingen als eRadiologie, eCardiologie, eSpoed, eLab, zorgportalen; en de integratie tussen regionale en landelijke informatie- en communicatievoorzieningen (RSP en LSP, XDS en Aorta), die in meerdere regio’s op de agenda staat. De medewerkers van EZDA participeren daarom in een aantal landelijke overleggen, die voor een deel door Nictiz worden ondersteund.
5.1.1
-
5.1.2
Regiobijeenkomsten - regio’s en Nictiz Informatie en kennisdeling voor regiodirecteuren. Vier keer per jaar komen directeuren van Regionale SamenwerkingsOrganisaties voor zorg-ICT (RSO’s) bij elkaar voor het delen van kennis en ervaring. Tijdens de bijeenkomsten informeert Nictiz de regiovertegenwoordigers ook over de voortgang van landelijke ontwikkelingen in ICT in de zorg. Andere onderwerpen zijn bijvoorbeeld informatie-uitwisseling voor regionale en landelijke zorgnetwerken. De bijeenkomsten zijn verder een uitgelezen kans om specifieke zaken te bespreken met landelijke organisaties als de (para)medische zorgkoepels. De belangrijkste agendapunten in 2012 waren de doorstart van de landelijke infrastructuur (LSP) en afstemming met de VZVZ de gedragscode elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (EGiZ) een gezamenlijk plan om CCR/CCD te implementeren formaliseren van de samenwerking tussen de regio-organisaties. De ontwikkeling van een benchmarkinstrument voor RSO’s De directeur van EZDA is lid van de agendacommissie voor dit overleg; hij bezocht in 2012 deze regiobijeenkomsten. Regionaal Architectuur Platform (RAP) – regio’s en Nictiz Kennisdeling staat ook centraal in het Regionaal Architectuur Platform (RAP). Vijf keer per jaar komen vertegenwoordigers van RSO’s bij elkaar onder voorzitterschap van Nictiz. Hier gaat het vooral om kennis rond ICT-architectuur, ofwel de implementatie van zorginnovatie. Diverse regio’s en Nictiz werken in het RAP aan bijvoorbeeld een overzicht van regionale ICTarchitectuur, een gezamenlijke visie voor landelijke infrastructuur en het ontwikkelen en uitwerken van nieuwe ideeën voor ICT in de zorg. De bevindingen van de werkgroep worden vastgelegd in publicaties. Directeur, Programmamanager en Servicemaanger van EZDA participeerden in 2012 afwisselend in het RAP, afhankelijk van de geagendeerde onderwerpen.
-
Belangrijke thema’s in het RAP waren in 2011: Praktische handleiding voor Actuele Medicatie Overzichten Bovenregionale uitwisseling via XDS-infrastructuren Een referentiemodel voor regionale informatie-uitwisseling
Dit jaarverslag is opgesteld door EZDA. Geen enkel deel van dit document mag – op welke wijze dan ook – gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming vooraf van EZDA. Stichting EZDA maart 2013
Stichting EZDA
5.1.3
Regionale toepassing van CCR/CCD Regionale opt-in Federated Identity Management Afstemming met de VZVZ Een drietal RSO’s, waaronder EZDA, maakt deel uit van de Gebruikersraad van de VZVZ. De directeur van EZDA woonde in 2012 7 maal een vergadering bij. In de gebruikersraad worden de standpunten vanuit de optiek van de RSO’s verwoord. Deze hebben veelal een multidisciplinaire achtergrond, in tegenstelling tot de benadering vanuit de monodisciplinaire beroepsgroepen. RSO’s willen naast de bestaande regionale infrastructuren, waar mogelijk gebruik maken van de LSP-infrastructuur. Het gaat dan zowel om het beschikbaar kunnen stellen van Huisartswaarneemgegevens en Medicatiegegevens aan alle aangesloten zorgaanbieders als om het gebruik kunnen maken van LSP-diensten. RSO’s opteren voor het “distributiemodel” waarbij de contracten voor het afnemen van de LSP-zorgtoepassingen en -diensten door zorgaanbieders via de regio-organisatie worden afgesloten. RSO’s kunnen zich in het kader van de VZVZ/LSP richten op een drietal rollen: 1. Aansluiting en implementatie: De RSO kan de rol op zich nemen om de LSP-aansluiting van de zorgaanbieders in hun regio te regelen en de implementatie te coördineren/te begeleiden. 2. Toezicht: De RSO kan de toezichthoudende rol van de VZVZ in haar regio uitoefenen en daarmee het juiste gebruik van de infrastructuur en de regionale zeggenschap over de “eigen” gegevens bewaken. 3. Koppeling met de regionale uitwisselingen: Vaak wordt in regio’s informatie uitgewisseld die (nog) niet kan worden uitgewisseld via het LSP. De wens is aanwezig om de uitwisseling te combineren met de gegevens die via het LSP worden uitgewisseld. Er zal een model worden uitgewerkt dat deze koppelingen faciliteert, met als randvoorwaarde dat de privacy –en beveiligingseisen die gelden voor de LSP-infrastuctuur worden gehandhaafd. Tussen VZVZ en de vertegenwoordigers van de RSO’s in de Gebruikersraad is afgesproken om een gedecentraliseerd model uit te werken waarbij wordt ingegaan op: De eisen waaraan een RSO moet voldoen om in aanmerking te komen voor het gedecentraliseerde model. De wijze waarop de decentrale activiteiten moeten worden gefinancierd. De juridische structuur waarin de samenwerkingsrelatie wordt vormgegeven. De technologische mogelijkheden om LSP- zorgtoepassingen en –diensten te gebruiken voor specifieke regionale uitwisselingen. In dit kader heeft de directeur van EZDA aan een tiental overleggen deelgenomen in 2012.
Jaarverslag 2012 versie 0.6
22/23
Afkortingenlijst AmZX
Amsterdam Zorg eXchange
ASP
Application Service Provider / Apotheek Service Punt
BGZ
Basis Gegevensset Zorg
BSN
Burger Service Nummer
CBP
College Bescherming Persoonsgegevens
CCR
Continuity of Care Record
CIZ
Centrum Indicatiestelling Zorg
CVA
Cerebro Vasculair Accident (beroerte)
ECD
Elektronisch Cliënt Dossier
EMD
Elektronisch Medicatie Dossier
EPD
Elektronisch Patiënten Dossier
EVD
Elektronisch Verpleegkundig Dossier
EVS
Elektronisch Voorschrijf Systeem
EZDA
Elektronisch Zorg Dossier Amsterdam
GGD
Geneeskundige en GezondheidsDienst
GGZ
Geestelijke GezondheidsZorg
HAP
Huisartsenpost
HIS
Huisarts Informatie Systeem
HKA
Huisartsen Kring Amsterdam
HPA
Stichting HuisartsenPosten Amsterdam
IGZ
Inspectie voor de Gezondheidszorg
IKA
Integraal Kanker Centrum Amsterdam
LSP
Landelijk Schakelpunt
JGZ
Jeugd GezondheidsZorg
MANza
Metropolitan Area Network ziekenhuizen Amsterdam (glasvezelnetwerk Ziekenhuizen)
OKC
Ouder-Kind Centrum
OZIS
Open Zorg Informatie Systeem
RAP
Regionaal Architectuur Platform
RSO
Regionale Samenwerkings Organisaties voor ZorgICT
SOZA
Stichting Open Zorginformatiesysteem Amsterdam (OZIS Apotheken)
TVP
Taskforce Veldnormen Privacy
UZI
Unieke Zorgverlener Identificatie
VC
VideoConferencing
VHN
Vereniging Huisartsenposten Nederland
VWS
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
WDH
Waarneem Dossier Huisartsen
XDS
Cross Document Sharing
ZIS
Ziekenhuis Informatie Systeem
ZSP
Zorg Service Provider
Dit jaarverslag is opgesteld door EZDA. Geen enkel deel van dit document mag – op welke wijze dan ook – gereproduceerd worden zonder schriftelijke toestemming vooraf van EZDA. Stichting EZDA maart 2013