VERKIEZINGS PROGRAMMA GROENLINKS 2 01 5 - 2 01 8
GROENLINKS VERKIEZINGSPROGRAMMA VOOR DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN NOVEMBER 2014 VOOR NIEUWE GEMEENTE (VOORHEEN MUG: MILLINGEN AAN DE RIJN, UBBERGEN EN GROESBEEK)
INHOUD INLEIDING__________________________________________________________4 GROENLINKS KIEST VOOR EEN SOCIALE GEMEENTE_______________________________5 GROENLINKS KIEST VOOR EEN GROENE GEMEENTE_______________________________9 GROENLINKS KIEST VOOR EEN OPEN GEMEENTE________________________________ 13 GROENLINKS VERKIEZINGSLIJST KANDIDATEN 2015 - 2018________________________ 17 COLOFON _________________________________________________________ 18
GROENLINKS | 2
VOORWOORD GroenLinks
stoffen die door mensen in natuurlijke kringlopen
staat
een
worden gebracht, (3) fysieke aantasting van de
duurzame samenleving en een veerkrachtige
ruimte voor natuurlijke kringlopen en in een
leefomgeving
duurzame
in
voor
de
investeren
mooiste
in
gemeente
van
samenleving
Nederland. Dit is onze visie en op basis hiervan
niet
onderworpen
is de programmacommissie aan de slag gegaan.
hun
vermogen
Wij
ondermijnen.
hebben
niet
één
leidende
ideologie
of
aan
om
Dit
(4)
mensen
omstandigheden
voor
alles
worden
zichzelf is
te
die
zorgen
noodzakelijk
om
maatschappijtheorie, maar wel sterke idealen
voldoende levenskwaliteit voor onszelf en voor
en beginselen. Zo staat GroenLinks voor ecologi-
toekomstige generaties te realiseren.
sche duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid: iedere wereldburger heeft recht op een evenredig
Wel
is
het
goed
om
te
beseffen
dat
een
aandeel in de schaarse natuurlijke hulpbronnen,
verkiezingsprogramma of een raadslid in de
nu en in de toekomst.
gemeenteraad op zichzelf geen garantie biedt voor een duurzame samenleving en veerkrachtige
Het verleden wijst uit dat ondernemingen en
leefomgeving. Het zijn uiteindelijk de overtui-
organisaties het vizier in de regel gericht hebben
gingen, waarden en ideeën die leiden tot het
op de creatie van waarde voor de korte termijn,
organiseren van wat maatschappelijk gezien van
waarbij alleen het financiële resultaat van belang
waarde is. Politici, bestuurders en burgers dienen
is. De organisatie is hierop afgestemd en dit leidt
dan
tot verspilling, schaarste, uitputting en zelfs
en op basis van rechtvaardigheid de uitdaging
verwoesting van toegankelijke middelenbronnen.
aan te gaan en te bepalen, wat zij nu juist wel
Hierdoor staat de toekomst van onze samenleving
(duurzame opbouw en gebruik van samenleving
op het spel.
en leefomgeving) en wat zij nu juist niet (verspil-
ook
de
verantwoordelijkheid
te
nemen
ling, uitputting en verwoesting van samenleving “Winst is voor een bedrijf wat zuurstof is voor
en leefomgeving) meer willen doen. Voor deze
de mens. Als je er niet genoeg van hebt, sta je
transitie is een fundamentele verandering in
buitenspel. Maar als je denkt dat het leven om
denken
ademhalen gaat, dan heb je het echt mis.”
ieder die nu leeft een goed bestaan kan hebben,
en
organiseren
noodzakelijk,
zodat
zonder dat de bronnen voor de toekomst worden Ons ideaal is dan ook dat onze economie altijd
uitgeput.
in dienst staat van het milieu en van welzijn en geluk van de mens. In de praktijk betekent
Wellicht is onze gemeente in de nabije toekomst
dit dat er vier condities zijn waaraan te allen
niet alleen de mooiste gemeente, maar ook de
tijde dient te worden voldaan. Een duurzame
duurzaamste gemeente van Nederland!
samenleving richt zich op ontwikkelingen die niet leiden tot een structurele en voortdurende
Arjan Vernhout
toename van (1) het gebruik van grondstoffen die
Voorzitter
uit
de
aardolie),
aardkorst (2)
komen
(zoals
natuurvreemde
bijvoorbeeld
geproduceerde
GROENLINKS | 3
GROENLINKS EN DE NIEUWE GEMEENTE: SOCIAAL, GROEN EN OPEN
OPEN Geeft aan dat wij willen staan voor een gemeente waarin
INLEIDING
moet
voor mee
iedereen
kunnen
plaats
doen,
is.
Iedereen
ongeacht
leeftijd,
GroenLinks heeft zin in de toekomst, zin in
herkomst, geloof of seksuele geaardheid. De
de nieuwe gemeente, die nu ontstaat door het
gemeente straalt gastvrijheid uit naar mensen
samengaan op 1 januari 2015 van de gemeenten
die hier willen recreëren, wonen en werken.
Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek. In
het
sociale
niet
gemeente
gemeente
landschappe-
manager die zaken regelt voor de burger, maar
lijk gebied vormt, “de mooiste gemeente van
ook als marktmeester wanneer het gaat over
Nederland”, waarin het voor haar bewoners goed
de organisatie van bijvoorbeeld de zorg: het
leven is. Als het gaat over de naam voor de nieuwe
uitbesteden van activiteiten, maar ook het regelen
gemeente, kiest GroenLinks voor Berg en Dal, maar
van een PGB (persoonsgebonden budget).
prachtig
rol,
de
eveneens
groot,
actieve
speelt
GroenLinks heeft er zin in, omdat deze nieuwe een
een
domein
alleen
als
wij respecteren de uitslag van het referendum over de naam (Groesbeek of Berg en Dal), dat gelijktijdig
Maar vooral als partner, die samen met burgers en
met de verkiezingen in november wordt gehouden.
instellingen de zaken zo organiseert, dat het voor
Dit programma is geschreven rond 3 thema’s die
iedereen het meeste oplevert tegen betaalbare
voor onze partij centraal staan: Sociaal, Groen en
kosten.
Open.
geharmoniseerd voor de hele gemeente en fusies
Subsidieregelingen
moeten
worden
van organisaties vinden alleen plaats op basis van
SOCIAAL
vrijwilligheid.
Omdat wij bij keuzes die er gemaakt moeten worden, kiezen voor een eerlijke verdeling van de
Jo Coerwinkel
lusten en de lasten, dus de zwaarste lasten voor
Lijsttrekker
de sterkste schouders. Sociaal betekent ook een betaalbare woning, goede zorg, gelijke kansen op werk en een prettige en groene omgeving waar het leven goed is voor alle bewoners.
GROEN Groen is een belangrijke waarde voor GroenLinks en dat houdt in dat we ons laten leiden bij keuzes in materiële zaken voor groen, niet-milieubelastend en energieneutraal. Ook begrippen als kleinschaligheid en kwaliteit horen daarbij. Wij zijn zuinig op de prachtige natuurgebieden die binnen onze gemeente liggen.
GROENLINKS | 4
Column: Rona Vree Werkloos, een keuze? Het is gebruikelijk aan kinderen op jonge leeftijd al te vragen; “wat wil je later worden?” Want iemand is pas iets als hij of zij iets is geworden. Maar ja, wanneer ben je iets geworden? Iemand geworden dus, die er toe doet? Ikzelf bijvoorbeeld, dacht toen voornamelijk aan huisje, boompje, beestje en wilde na school zo snel mogelijk aan het werk. Dat kon toen nog. Gelukkig koos ik een goede werkgever en kon ik nog een redelijke carrière maken. Maar toen ik de keuze kreeg om met mijn partner naar het buitenland te vertrekken zei ik zonder problemen mijn baan op. Toen ik na vele jaren terug kwam, bleek ik voor de arbeidsmarkt niet meer zo aantrekkelijk, want mijn werkervaring van zoveel jaar ervoor en de opleidingen die ik deed telden niet meer en ik was natuurlijk ook ouder geworden. Misschien, met mijn toen 47 jaar, al te oud??? Met dit inkijkje in mijn persoonlijke verhaal wil ik laten zien, dat wie werkloos is, een verhaal heeft en dat verhaal is maar heel zelden, “Ik heb geen zin om te werken en heb genoeg aan mijn uitkering”. Ik kom via de netwerkgroep waar ik bij aangesloten ben heel veel schrijnende verhalen tegen. Mensen die goed opgeleid en assertief zijn en heel erg hun best doen om aan het werk te komen. Maar die nu bang zijn dat ze in de bijstand terecht komen hun huis gedwongen moeten verkopen. En nog veel meer van dit soort, in mijn ogen oneerlijke situaties. Deze mensen hebben volgens de officiële instanties geen afstand tot de arbeidsmarkt. Toch komen ze vaak niet aan het werk. De ondersteuning van het UWV is minimaal terwijl er wel allerlei eisen aan werkzoekenden worden gesteld. Met bovendien de voortdurende dreiging dat, wanneer je niet voldoende meewerkt, je gekort kunt worden op je uitkering. In mijn beleving is het UWV er niet om mensen te helpen om werk te vinden maar voornamelijk om te zorgen dat zo min mogelijk mensen gebruik maken van de WW-voorzieningen. Mijn oplossing is om deze mensen niet aan hun lot over te laten maar te helpen. Niet door ze bij de hand te nemen en alles voor ze te regelen maar door ze voor vol aan te zien en niet weg te zetten als lui of werkschuw tuig. Daarnaast geloof ik in netwerken en daar kan de gemeente bij helpen. Ik geloof in een centrale plek in iedere gemeente waar werkzoekenden bij elkaar kunnen komen, waar ze met elkaar plannen kunnen maken, cursussen volgen, CV ‘s kunnen laten nakijken, sollicitatie brieven kunnen schrijven enzovoort. De bedoeling is dan ook, dat werkgevers daar regelmatig binnen zullen lopen. Dit idee wordt al op beperkte schaal toegepast binnen de gemeente. Werkzoekenden worden door bemiddeling van de gemeente in contact gebracht met werkgevers. Dat is een begin en blijkt al erg effectief. Binnen een nieuwe, centrale plek in de gemeente kunnen werkgevers samen met hoger opgeleide werkzoekenden nieuw werk ontwikkelen, waardoor meer werkzoekenden aan het werk kunnen komen. De gemeente kan volgens mij, door facilitering van dit concept voor alle werkzoekenden, de arbeidsmarkt een heel sterke impuls geven.
GROENLINKS KIEST VOOR EEN SOCIALE GEMEENTE WERK EN INKOMEN GroenLinks vindt dat werk eerlijker verdeeld moet worden, zodat niet alleen werk, maar ook zorg eerlijker verdeeld kan worden en iedereen mee kan doen; mannen, vrouwen en ook groepen die nu op afstand staan: een werkweek van max. 32 uur voor iedereen. De nieuwe gemeente voert daarom een actief werkgelegenheidsbeleid. Dat wil zeggen dat er voortdurend overleg bestaat met ondernemers/organisaties en mensen die werk zoeken (methode: Nieuw Werk).
De participatiewet wordt ruimhartig uitgevoerd en dat betekent dat mensen (met een beperking) die voorheen onder de ABW, WSW of Wajong vielen, nu door de gemeente ondersteund worden in hun zoektocht naar werk. Ook kan er behoefte bestaan aan ontmoetingsplekken en ondersteuning bij overige groepen zonder werk. De gemeente zorgt voor een sociaal vangnet. Mensen met een bijstandsvoorziening kunnen worden aangezet om vrijwilligerswerk te doen, maar wel in activiteiten die bij hen passen en kunnen helpen bij een terugkeer op de arbeidsmarkt (reactivering).
Vrijwilligerswerk kan een goed middel zijn om vastgelopen levens weer op gang te helpen, maar ook de inzet van gesubsidieerde banen kan daarbij helpen (dit geldt niet voor mensen die mantelzorg verrichten of ouders met zorgtaken voor kinderen tot 4 jaar). Maatwerk is hier leidend en voorkomen moet worden dat vrijwilligerswerk betaalde banen vervangt. De gemeente ondersteunt bedrijven bij het scheppen van werkgelegenheid en startende ondernemers. Bovendien heeft de gemeente een voorbeeldfunctie bij het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten.
GROENLINKS | 5
Column: Alphons Klomberg GroenLinks en de decentralisatie van de Zorg Meer initiatief en zeggenschap bij de burger: JA. Afbraak van sociale vangnet: NEE.
ZORG Mensen moeten, zoveel als mogelijk, zelf de regie nemen en houden over hun leefsituatie, ook op wijkniveau. Uiteraard biedt de gemeente wel zorg aan mensen, die dat nodig hebben en het niet zelf kunnen organiseren.
Ondersteuning
van
mantelzorgers
heeft
dan
ook de aandacht. De zorg wordt dicht bij huis georganiseerd en bestaande instellingen worden erbij betrokken, maar ook nieuwe instellingen en zoals
initiatieven Stichting
moeten
een
Buurtzorg
en
kans
krijgen,
zorgcoöperaties.
De gemeente zorgt ervoor dat mensen met beperkingen
zich
kunnen
redden;
openbare
gebouwen moeten rolstoeltoegankelijk zijn en voor blinden zorgen we voor geleidingsroutes in de dorpscentra.
GroenLinks wil dat het PersoonsGebonden Budget (PGB) in stand blijft, maar pleit ook voor goede controle om fraude tegen te gaan. Elke grotere kern heeft goede medische voorzieningen zoals huisarts, tandarts, fysiotherapeut en/of andere zorgverleners. De gemeente werkt alleen samen met zorginstellingen die voor hun personeel een goed sociaal beleid voeren, denk aan CAO, werknemersverzekeringen
en
pensioenen.
De nieuwe gemeente krijgt niet alleen één gemeentehuis, maar daarin moet ook nog veel meer gedaan worden. De zorg voor ouderen en hulpbehoevenden gaat naar de gemeente, die ook de verantwoordelijkheid krijgt voor de gespecialiseerde jeugdzorg op haar bordje krijgt. Ook is het aan de gemeente om te zorgen, dat werklozen en bijstandsgerechtigden weer aan het werk komen. Dit zijn kort samengevat de decentralisaties, die de nieuwe gemeente Berg en Dal of Groesbeek zal moeten oppakken. Behalve dat het veel extra werk oplevert, biedt het ook nieuwe kansen. In vrijwel alle dorpen van de gemeente is sprake van een bloeiend verenigings- en sociaal leven. GroenLinks is er van overtuigd, dat de zaliger gedachtenis trend richting “ieder voor zich, God voor ons allen” in elk geval niet geldt voor de dorpen in onze gemeente. Wij zien allerlei vormen van burenhulp en kiezen dan ook zoveel mogelijk voor lokale oplossingen, bedacht en uitgevoerd door de burgers ter plekke. Het is ontzettend belangrijk, dat de gemeente investeert in gesprekken met betrokkenen, ze ondersteunt in hun initiatieven en niet bang is voor verschillende oplossingen in verschillende kernen. Wat betekent dit voor de decentralisatie van de zorg: a. mensen die hulp of zorg nodig hebben behoren eerst een beroep te doen op hun eigen netwerk. Zij blijven zo lang mogelijk zelfstandig wonen in de eigen omgeving. Nieuwe vormen van gemeenschappelijk wonen worden gestimuleerd, eventueel in samenwerking met de woningbouwvereniging. b. De meest noodzakelijk zorg (algemeen en tijdelijk) wordt dicht bij huis georganiseerd. Met een persoonsgebonden budget kunnen mensen zelf bepalen hoe die zorg er uit zou moeten zien. c. Pas in laatste instantie komt specialistische hulp of zorg in beeld – omdat die veel duurder is (want specialistisch en langdurig). Wij willen binnen de gemeente afspraken maken over hoe die zorg er minimaal uit moet zien. Ook is het belangrijk dat de zorgverleners zolang mogelijk dezelfde klanten ondersteunen en dat zij kunnen rekenen op een redelijk inkomen. De gemeente kan hieraan eisen stellen, ook wanneer de zorginstelling verandert. Bij gebrek aan middelen voor de zorg, willen wij een minimum garanderen voor mensen met een zorgbehoefte. Dit zou kunnen betekenen, dat wij bij huishoudelijke hulp eerder kiezen voor maatwerk voor mensen, die het niet kunnen betalen, dan dat we voor iedereen het recht op huishoudelijke hulp in stand willen houden.
GROENLINKS | 6
ONDERWIJS De
gemeente
kinderopvang-
voert de gemeente niet alleen een preventief, probeert en
samen
andere
met
scholen,
organisaties
maar ook een restrictief beleid. In samenwerking
of
met betrokken organisaties wordt er gewerkt om
verenigingen goede opvang te bieden van 8.00
problematische situaties (tot achter de voordeur)
tot 18.00 uur (de brede school). Hierbij worden
op te lossen. Samenwerking met bureau Halt en de
combinaties gerealiseerd waardoor kinderen na
politie hebben hierin al tot goede resultaten geleid.
schooltijd op een actieve wijze bezig kunnen zijn met sport, muziek, huiswerk of andere zaken die een positieve bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van het kind.
Bij subsidiëring van deze naschoolse activiteiten worden eisen gesteld aan de kwaliteit ervan. De
OUDERENBELEID
gemeente ondersteunt scholen die de maatschap-
Dit gaat niet alleen om zorg (zie tekst ‘zorg’ pg.6),
pelijke stage willen handhaven. Het aanbod van
maar
educatie voor volwassenen moet blijven, met
van sociale contacten, sportieve en culturele
speciale aandacht voor de laaggeletterden en
activiteiten.
digibeten door actieve deelname van de gemeente
ouderen aan de samenleving. Dit kan bijvoorbeeld
in
in de bibliotheek, een repaircafé of computerclub.
het
regionaal
werkende
Bondgenootschap
Laaggeletterdheid.
ook
om
vrijetijdsbesteding,
Kortom,
actieve
versterking
deelname
van
De gemeente speelt hierin een activerende rol.
WONEN GroenLinks wil dat er een voldoende en divers aanbod van woningen is, zodat ieder die daar behoefte aan heeft, een woning kan vinden: gezinnen, alleenstaanden, jongeren en ouderen.
JEUGDBELEID
Huurwoningen moeten betaalbaar zijn, kwalitatief
Met een actief jeugd- en jongerenbeleid probeert
in orde, goed geïsoleerd (energieneutraal) en indien
de gemeente deze groep op een positieve wijze te
nodig aangepast.
benaderen en in overleg voorzieningen te treffen, waarvoor
jongeren
zelf
verantwoordelijkheid
Daar wil GroenLinks zich hard voor maken.
kunnen dragen. Het jeugdbeleid gaat dus niet
Daarvoor is wel een jaarlijkse inventarisatie (in
alleen om jeugdzorg voor jongeren met problemen,
de stadsregio) nodig, naar vraag en aanbod, om
maar ook om mogelijkheden van vrijetijdsbeste-
daarmee de actuele stand van zaken goed in
ding en het stimuleren van sociale contacten. De
het oog te houden. Voor ouderen wordt beleid
inzet van jongerenwerkers is hierbij erg nuttig. De
ontwikkeld
zorg voor jongeren met problemen vraagt wel om
zelfstandig kunnen blijven wonen en zich blijvend
een goede professionele voorziening, die regionaal
kunnen ontwikkelen.
wordt georganiseerd. Wat alcohol en drugs betreft
waardoor
zij
zo
lang
mogelijk
GROENLINKS | 7
MULTIFUNCTIONELE VOORZIENINGEN Elke wat grotere kern heeft nu al een (multifunctionele) voorziening waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, waar verenigingen terecht kunnen en andere activiteiten kunnen worden georganiseerd.
SPORTVOORZIENINGEN
Burgers nemen initiatieven voor de organisatie van
Volgens GroenLinks zijn er nu in alle dorpen
een repaircafé, geefhus, sollicitatiecafé of andere
voldoende, kwalitatief goede accommodaties om
activiteiten.
sport te beoefenen. Schoolzwemmen en gymlessen blijven
bestaan;
bewegen/sporten
wordt
voor
Het Kulturhüs in Beek en Millingen aan de
alle leeftijdscategorieën gestimuleerd. Ook voor
Rijn, in
Groesbeek
Breedeweg
de
Goeikamer
het meer individueel bewegen/sporten zijn er
(huiskamer) en Stekkenberg, het voorzieningen-
voldoende mogelijkheden. De gemeente zorgt
hart Op de Heuvel zijn hiervan goede voorbeelden.
ervoor dat er geen (te) grote verschillen zijn in de
De gemeente stimuleert deelname aan deze
wijze waarop sportverenigingen financieel worden
activiteiten waar mogelijk.
ondersteund. Bij de vraag naar nieuwe accommodaties moet
WINKELS
eerst gekeken worden in hoeverre (mede)gebruik
Als er plaatsen zijn waar geen winkels zijn
van
gevestigd, dan kan de gemeente waar nodig in
bieden. Onnodige investeringen moeten worden
samenwerking met zorgorganisaties onderzoeken
voorkomen en beter kan geld soms besteed
of het mogelijk is kleine buurtwinkels te exploiteren
worden aan goed onderhoud en/of beheer.
bestaande
gebouwen
een
oplossing
kan
m.m.v. zorgcliënten (zoals in Groesbeek-Breedeweg).
De gemeente heeft ook speciale aandacht voor de inrichting, het groen
en de verfraaiing van
dorpscentra om winkelen aantrekkelijk te maken. Supermarkten,
horecabedrijven
en
kantines
hebben een bijzondere verantwoordelijkheid als het gaat om de verkoop van alcohol en gezonde voeding aan jongeren. Openingstijden op zondag gelden volgens de Verordening Winkeltijden en worden door ondernemers onderling geregeld.
GROENLINKS | 8
GROENLINKS KIEST VOOR EEN GROENE GEMEENTE
XX Alle gemeentelijke vervoer is elektrisch met zelf opgewekte duurzame stroom door middel van zonnepanelen en verticale windmolens (dit zijn kleine geluidsarme windmolens die
THEMA’S MILIEU EN ENERGIE
op en tussen gebouwen geplaatst kunnen
DUURZAAMHEID
worden);
De gemeente heeft een voortrekkersrol als het om duurzaamheid gaat: het gehele apparaat werkt energieneutraal, het maakt gebruik van gezonde, verantwoord geproduceerde producten (Fairtrade) en voert daartoe het Duurzaamheidsprogramma uit dat in 2013 in de gemeenteraad van Groesbeek is
aangenomen.
Zij
stimuleert
bewoners
en
bedrijven duurzaam en energieneutraal te wonen, leven en werken.
XX Een gezamenlijk duurzaam energiebedrijf gaat productie en gebruik van energie op elkaar afstemmen en wat GroenLinks betreft voor alle inwoners gezamenlijk duurzame energie inkopen en/of produceren. En deze komt voor alle inwoners voor 2017 beschikbaar; XX Eigenaren van woningen en bedrijfsgebouwen kunnen van de gemeente een duurzaamheidslening krijgen tegen een lage rente
ENERGIE
voor
milieuvriendelijke
De energie die we in onze gemeente gebruiken
aan
isolerende
gaan we zo veel mogelijk beperken en zelf
zonnepanelen,
duurzaam produceren. GroenLinks wil daarvoor
windturbine);
het
gemeentelijk
apparaat
binnen
drie
jaar
omvormen tot een energieneutraal bedrijf; de gemeente ondersteunt burgers en bedrijven in het zuinig omgaan met energie en het zelf produceren van duurzame energie.
beglazing,
(denk
vegetatiedak,
warmte/koudeopslag,
kleine
XX Instellen van subsidieregeling voor vernieuwende technieken, zoals verticale windmolens; XX Samenwerken
met
regiogemeenten
t.a.v.
klimaatbeleid, elkaars deskundigheid benutten, wellicht
Om dit te bereiken stelt GroenLinks de volgende
maatregelen
gezamenlijk
inkopen,
eventueel
ontwikkelen van locaties voor windmolens.
acties voor: Nieuwbouwwoningen worden zo ontworpen XX De gemeente stelt een beleids- of projectme-
en gebouwd dat zij makkelijk energieneutraal
dewerker duurzaamheid aan voor de periode
(te maken) zijn, bijvoorbeeld door optimale
2015-2018;
benutting van de zonnestand, warmteopslag.
XX De gemeente biedt gratis energie(CO2)scans voor burgers en bedrijven; XX Gemeentelijke instanties en gebouwen zijn voorbeelden van duurzaam en energieneutrale
De gemeente maakt hierover van tevoren afspraken met projectontwikkelaars en andere bouwers en controleert deze afspraken. Een lage energierekening maakt deze woningen ook interessanter voor kopers.
bedrijfsvoering; GROENLINKS | 9
Column: Florian Gödderz Schaliegas? Nee! Enkele maanden geleden, op 28 november 2013, heeft de raad van de gemeente Groesbeek - op initiatief van GroenLinks - de motie “Schaliegaswinning: neen!” aangenomen. Hierin werd het college verzocht om:
WINDMOLENS Alternatieve energiebronnen zoals windenergie zijn voor GroenLinks een voorwaarde voor een duurzame
toekomst,
maar
wij
sluiten
onze
ogen niet voor de keerzijden, zoals mogelijke horizonvervuiling en/of vermindering van toeristische aantrekkelijkheid door het plaatsen van windmolens.
GroenLinks vindt daarom dat er met de grootste zorg en in samenspraak met de omwonenden gezocht moet worden naar geschikte locaties en dat er tegelijkertijd de nieuwste technologische ontwikkelingen moeten worden gebruikt die het plaatsen van zeer hoge windmolens niet of minder noodzakelijk maken.
GroenLinks wil daarom eerst in debat met burgers en opdrachtgevers, voordat er beslissingen worden genomen, mede om te bezien of omwonenden belang kunnen hebben bij de bouw van deze molens.
De gemeente verklaart zich schaliegasvrij d.w.z. geeft geen toestemming voor het boren naar schaliegas op haar grondgebied. (Ubbergen en
1. Alles in het werk te stellen wat binnen de mogelijkheden van het college ligt om proefboringen naar schaliegas in Groesbeek te voorkomen. 2. Dit standpunt waar nodig en relevant proactief te uiten en hierin op te trekken met omliggende gemeenten die in een vergelijkbare situatie verkeren. 3. De gemeenteraad op de hoogte te houden van de door het college ondernomen stappen en de ontwikkelingen in deze. Immers, Groesbeek is één van de gemeenten waar schaliegas in de ondergrond aanwezig zou kunnen zijn en er is over de risico’s die het boren naar schaliegas met zich mee brengt nog niet veel bekend. Florian Gödderz: “Er zijn vele boringen nodig voor het winnen van schaliegas. Dit kan een gevaar zijn voor de volksgezondheid en veiligheid. Mogelijk is er bij boringen sprake van verontreiniging van het grondwater en het weglekken van giftige gassen. Het vergroot tevens de kans op aardschokken en bodemverzakkingen.” Inmiddels hebben de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu de “Concept notitie reikwijdte en detailniveau planMER. Structuurvisie schaliegas” aan de Tweede Kamer aangeboden en heeft het college van de gemeente Groesbeek – op aandringen van GroenLinks – een zienswijze bij de ministeries ingediend. Florian Gödderz: “Het verschijnen van de structuurvisie heeft voor veel maatschappelijke onrust gezorgd. GroenLinks Groesbeek werd zelfs door Bündnis 90/Die Grünen Nordrhein-Westfalen benaderd. Immers, de deelstaten van de Bondsrepubliek Duitsland hebben zich enkele maanden geleden op initiatief van Bündnis 90/Die Grünen schaliegasvrij verklaard. Bovendien vreest men met name in de Kreis Kleve dat men door de achterdeur toch met de schadelijke gevolgen van schaliegas te maken zou kunnen krijgen. Wij zullen dus — samen met onze vrienden in Kleve, Kranenburg en Nijmegen — de ontwikkelingen nauwlettend blijven volgen. Ook gaan wij in Groesbeek “vol gas” voor duurzame energieproductie. Voor een toekomstbestendige energievoorziening is het tijd om anders om te gaan met energie. Dat kan worden bereikt met een overstap van conventionele fossiele brandstoffen naar schone en hernieuwbare energie. Wat ons betreft doet de gemeente dat samen met bewoners, maatschappelijke organisaties, instellingen en bedrijven.
Groesbeek hebben zich al schaliegasvrij verklaard.)
GROENLINKS | 10
Column: George Ketel Duurzame energie van dicht bij huis heeft de toekomst. Intussen is iedereen in Nederland er wel van overtuigd, dat we om moeten schakelen naar duurzame energiebronnen. Die nieuwe energieproductietechnieken blijken prima te werken. De omschakeling gaat alleen veel te langzaam. Dat heeft een paar oorzaken. In Duitsland trappen ze op de rem, want het is heel moeilijk om de grote hoeveelheden windstroom van de Noordzee op het goede ogenblik in Zuid- en MiddenDuitsland te krijgen en om de aanvoer even te stoppen wanneer de zonne-energiecellen in Zuid-Duitsland overdag lekker zelf voor de stroom gaan zorgen. In ons eigen land schiet het niet op, omdat onze opeenvolgende regeringen heen en weer zwalken in hoe ze de duurzame energie stimuleren. Vorig jaar werd er in Nederland een echt polderoverleg gevoerd over de toekomst van onze energievoorziening. De grote werkgeversorganisaties, de vakbonden, de milieubeweging, de elektriciteitsmaatschappijen iedereen deed mee. Na lang onderhandelen lag er een prachtig plan om Nederland om te laten schakelen op duurzame energie. Het leek erop dat de regering het plan over zou nemen. Opeens gaan de grote elektriciteitsmaatschappijen, zoals Vattenval, die de NUON overgenomen heeft, dwars liggen. Zij wilden de grote vervuilende kolencentrales langer openhouden, want de kolen waren goedkoop geworden en ze wilden alleen investeren in hele grote windparken op zee. Daarmee zouden ze hun monopoliepositie beter kunnen vasthouden. Ook wilden zij de aardgascentrales sluiten want gas is duur. Terwijl de gascentrales schoner zijn en uitstekend geschikt zijn om de schommelingen in de wind- en zonne-energie op te vangen. In het plan zit veel ruimte voor regionale en plaatselijke energievoorziening en dat zagen de grote jongens natuurlijk niet zitten. In zo’n regionaal of plaatselijke energiesysteem, stem je het gebruik van energie af op de productie, bijvoorbeeld door de wasmachines te laten draaien wanneer de wind waait of de zon schijnt. Die regionale productie en regulering van elektriciteit zou het ontstaan van grote transportproblemen bij ons kunnen voorkomen. Wat doet onze regering: die gaat mee met de grote elektriciteitsmaatschappijen in plaats van dat ze hen dwingt om mee te gaan in het mooie plan. We zullen dus zelf aan de slag moeten om de vaart erin te houden. Gemeentes kunnen hieraan mee werken door energie te gaan opwekken voor hun eigen gebruik. Zo heeft Düsseldorf al haar transportmiddelen geëlektrificeerd en wekt de stroom op met zonnecellen en kleine windmolens op de gemeentelijke gebouwen. Vervolgens gaan de gemeentes alle mensen en bedrijven, die zelf energie produceren in hun gemeente om de tafel halen om samen het gebruik en de productie goed op elkaar af te stemmen. Wat je tekort komt koop je natuurlijk duurzaam in. De vraag wordt dan ook zo groot dat de gascentrales open kunnen blijven. Die centrales draaien intussen op door de boeren geproduceerd biogas.
WONINGEN Huizen
worden
geïsoleerd
en
voorzien
van
zonnepanelen, waar mogelijk op initiatief van de woningbouwcorporaties. Energieneutraal bouwen en verbouwen wordt gestimuleerd. Voor mensen die hun woning willen verbeteren/isoleren stelt de gemeente groene leningen beschikbaar.
ECONOMIE/BEDRIJVEN Bedrijven
worden
gestimuleerd
energie-
neutraal te werken (tijdens de winter geen open
deuren
bij
winkels
of
bedrijven).
Kleine, schone bedrijfjes kunnen in de wijk worden gevestigd, andere vinden een plek op de aanwezige industrieterreinen. Verrommeling rond bedrijven wordt aangepakt.
AFVALVERWIJDERING Afval wordt gescheiden aangeboden: gft-groenafval, glas, papier, oude kleding, plastic. Voor restafval wordt per storting apart betaald. Samen met bewoners worden plannen gemaakt voor het tegengaan van zwerfvuil. Asbest wordt verwijderd (met
gebruikmaking
van
daarvoor
geldende
subsidieregelingen).
GROENLINKS | 11
THEMA’S RUIMTELIJKE ORDENING
Column: Arjan Vernhout
NATUUR EN LANDSCHAP De nieuwe gemeente is rijk aan een afwisselend landschap en kent veel kwetsbare natuurgebieden. Deze
gebieden
worden
aaneen
gesloten.
De
gemeente ondersteunt de verschillende milieuen natuurorganisaties en zorgt er samen met hen voor de kwaliteit van deze gebieden in stand te houden, met name als het gaat om bio-diversiteit. De gemeente voert actief beleid op
bijzondere
landschapselementen,
zoals
monumentale bomen, houtwallen, (vlecht)heggen en paddenpoelen. Dit betekent onder meer dat niet alleen reeds aanwezige monumentale bomen worden beschermd, maar dat er bewust wordt gezocht naar plekken waar jonge bomen dankzij extra bescherming en zorg oud kunnen worden. Dankzij het LOP is er in de afgelopen periode veel tot stand gekomen en voor de periode 2014-2024 wordt er een nieuw Landschaps Ontwikkelings
Investeren in een veerkrachtige leefomgeving. GroenLinks kiest voor het beschermen van de aarde, het behoud van ecosystemen en een respectvolle omgang met dieren. Niet alleen omdat wij als mensen daar uiteindelijk baat bij hebben, maar juist ook omdat dieren, ecosystemen en onze planeet waarde op zichzelf hebben. In de mooiste gemeente van Nederland wordt al jaren verstandig geïnvesteerd in het versterken van de landschappelijke en ecologische waarden door bijvoorbeeld het aanleggen en beheren van (vlecht) heggen, houtwallen en laagstam boomgaarden. Hierbij worden bijzondere inheemse soorten (autochtoon plantmateriaal) gebruikt. Om onze locale ecosystemen te beschermen dienen exotische soorten die een bedreiging vormen te worden bestreden. Een goed voorbeeld hiervan is het bestrijden van de plant genaamd Japanse duizendknoop. Deze plant wordt internationaal tot de 100 ergste exoten gerekend. Door de enorme groeikracht worden andere planten en struiken al snel verdrongen. GroenLinks heeft de gemeente en de gemeenteraad hierover geïnformeerd in 2011 en aangespoord de plant op meer dan 20 locaties te bestrijden. Dankzij onze inzet gaat dat nu goed in Groesbeek en Millingen. In Ubbergen staat is de plant vooral te vinden op gronden van het Waterschap en Provincie Gelderland. Daar ligt dus voor de komende jaren een uitdaging, want de Japanse Duizendknoop hoort niet thuis in het landschap van de mooiste gemeente van Nederland.
Plan (LOP) opgesteld, dat breed wordt gedragen door alle direct belanghebbenden.
AGRARISCHE SECTOR GroenLinks
steunt
Duizendknoop
bedrijven
om
diervrien-
delijk te werken en wil het milieuvriendelijk telen van producten stimuleren: kwaliteit gaat boven
kwantiteit.
agrarische
bedrijven
Verrommeling wordt
aangepakt.
rondom Goede
ontwikkelingen wat hergebruik betreft zijn al ingezet, zoals bijvoorbeeld de regelgeving voor leegkomende
agrarische
bedrijven.
Biogas-
productie gebeurt alleen op basis van afval (mest). GROENLINKS | 12
Column: Fer Vrijmoet Een open samenleving.
MOBILITEIT EN VERKEER Het bestaande wegennet wordt goed onderhouden, maar er is geen uitbreiding van wegen mogelijk. Dorpscentra worden aantrekkelijker voor voetgangers. Autoverkeer en langzaam verkeer worden gescheiden door vrijliggende fietspaden, ook in het buitengebied. Fietsen wordt
gestimuleerd,
met name door aan te leggen snelfietspaden voor forensenverkeer.
Wegen en dijken door natuurgebieden worden autoluw gemaakt, geheel of gedeeltelijk afgesloten voor
gemotoriseerd
wandelaars delpaden
verkeer
voorrang en
te
om
geven;
ruiterpaden
fietsers
dorpen
overdekte
onderling; fietsenrekken
bushaltes
geplaatst.
worden
Aanleggen
noodzakelijke elektrische laadpunten. Gevaarlijke worden
in
Een open samenleving richten we gezamenlijk in en GroenLinks wil daar hard aan meewerken! Door burgerinitiatieven te ondersteunen, door gelijke behandeling van mensen te verlangen, door de democratie te bewaken en transparantie van het bestuur te verlangen enzovoort.
uitgebreid.
van Toeristische Overstap Plaatsen (TOP’s) en de
verkeerspunten
Met onze keuzes heeft de politiek niets van doen, wel is de politiek verantwoordelijk dat zo’n open samenleving mogelijk is.
boerenwan-
worden
bij
We kunnen dat nooit voor 100% realiseren en we moeten geen beloftes doen dat we dat met daadkracht kunnen oplossen. Elke burger maakt zijn eigen keuzes voor de vormgeving van zijn leven, zijn eigen identiteit, en wij respecteren dat dan. Maar onze keuzes mogen die van anderen niet in de weg staan en als dat wel het geval is lossen we dat democratisch op. Hulpmiddelen als uitkeringen en kansen moeten voor iedereen beschikbaar zijn indien dat nodig is.
en
Openbaar vervoer wordt verbeterd, ook tussen de
Vele politiek-filosofen hebben er al over geschreven en er is nog altijd veel discussie over. Daar ga ik nu even niet op in. Maar hoe zie ik een open samenleving in onze nieuwe MUG-gemeente? Ik denk dan aan een transparant en democratisch lokaal bestuur, aan een samenleving met veel burgerlijke vrijheden en dus ook verantwoordelijkheden. Ik denk ook aan een hoge mate van rechtsbescherming en een goed sociaal klimaat.
samenspraak
zo
spoedig mogelijk opgelost.
HORECA - RECREATIE - TOERISME Het oprichten van horecabedrijven, bed- and breakfast voor overnachtingen, theetuinen e.d. voor toeristen wordt gestimuleerd. Er gelden regels voor de oprichting en groottes van campings/
Column: Frits Ankringa Besturen met oog voor de lange termijn. Regeren is vooruitzien, is een oude en duidelijke uitspraak. Ook een gemeente besturen is vooruitzien. Maar vaak is het vizier gericht op de korte termijn: wat is het probleem en hoe lossen we nu dat probleem zo goedkoop mogelijk op? We zien dan later wel welke problemen er komen door de vandaag genomen besluit(en). Maar het kan ook anders. Moeite doen om gezamenlijk zo goed mogelijk vooruit te kijken naar wat je over 10-15 jaar bereikt wil hebben. En met deze doelen op de horizon bepalen wat je vandaag en morgen moet doen om dat te bereiken. Voor GroenLinks is het dan ook belangrijk om te weten wat je straks wilt. Zodat je nu de juiste en duurzame maatregelen kunt nemen en later, zonder veel tussentijdse problemen, tevreden kunt terugkijken vanwege de juiste beslissingen die je jaren eerder hebt genomen.
hotels e.d. Permanente bewoning in recreatiegebieden wordt niet ondersteund. Ten dienste van
bezoekers/recreanten
oprichten
openbare
toiletgebouwen.
GROENLINKS | 13
GROENLINKS KIEST VOOR EEN OPEN GEMEENTE
ONDERWIJS Scholen worden gestimuleerd om bijvoorbeeld ook
OPEN Voor
verkiezingen
te
houden
voor
leerlingen
als er landelijk of in de gemeente verkiezingen GroenLinks
hoort
iedereen
erbij
en
plaatsvinden, voor een
jeugdburgemeester, een
doet iedereen mee. We gaan ontspannen om
kinder- of jeugdraad of anderszins.
met
DIENSTVERLENING DOOR GEMEENTE
culturele
en
religieuze
verscheidenheid.
GroenLinks kiest voor een samenleving waarin niet de angst voor de ander regeert, maar waarin we trots zijn op iedereen die hier mee kan doen en zijn eigen weg vindt via, school, werk, sport, kunst en cultuur. Trots op de vrijheid van meningsuiting, het recht op zelfbeschikking en gelijke behandeling. De gemeente draagt dit uit in haar beleid en maakt geen onderscheid naar afkomst, seksuele geaardheid, religie, beperking, leeftijd of anderszins.
In haar dienstverlening betoont de gemeente een hoog serviceniveau door ruime openingstijden (ook ’s avonds), mogelijk met servicepunten in de grote kernen in de aanwezige voorzieningen (bijvoorbeeld kulturhüsen) waar burgers voor alle producten of diensten terecht kunnen op afspraak. Zo nodig levert de gemeente ook diensten bij de burger aan huis. De digitale informatieverstrekking (gemeentelijke website) is altijd up-to-date en goed afgestemd op de gebruikers. Alle publicaties zijn openbaar.
DEMOCRATIE/MEDEZEGGENSCHAP De gemeente betrekt haar inwoners op een actieve manier bij alle belangrijke voorstellen die hen aangaan. De gemeenteraad vergadert in elke grote kern (lees: oude gemeente) als er een situatiegebonden onderwerp speelt.
BURGERPARTICIPATIE Dorps- of wijkraden kunnen voor de gemeente fungeren als klankbordgroep of ander platform en
bewoners worden gestimuleerd om bijvoor-
beeld verantwoordelijkheid te nemen voor hun straat/wijk i.s.m. de gemeente. Burgers kunnen deelnemen aan de processen en er wordt goed geluisterd naar hun inbreng.
RECREATIE EN TOERISME Mensen die onze gemeente bezoeken en/of hier willen recreëren zijn van harte welkom. Er is een goede informatieverstrekking over aanwezige natuurgebieden, campings, hotels, bed- en breakfastadressen , fiets- en wandelpaden, Toeristische Overstap Plaatsen (TOP) en overige voorzieningen. Monumenten en ander cultureel erfgoed moeten behouden blijven. De gemeente heeft meer aandacht voor stiltegebieden en het verkeersluw maken van dijken en wegen waar fietsers en wandelaars graag gebruik van maken. Recreatie en toerisme zijn een belangrijke bron voor werkgelegenheid en de gemeente zoekt daarvoor
samenwerking
op
Euregionaal
niveau.
GROENLINKS | 14
Column: Gerard Zeegers
KUNST EN CULTUUR De
Pluriform media-aanbod belangrijk voor verbinding. Toen ik acht jaar geleden vanuit Nijmegen naar Beek verhuisde, maakte ik natuurlijk ook kennis met De Rozet. Het was niet meteen liefde op het eerste gezicht, want voor de Boekenbijlage, verrassende onderzoeksjournalistiek of een interessante opiniepagina hoef je De Rozet niet te lezen. Maar nu ik langer in Beek woon, ben ik de Rozet tòch gaan waarderen en snap ik waarom veel mensen zich kwaad maken over het mogelijke verdwijnen. De Rozet vervult namelijk een duidelijke functie, die niets te maken heeft met journalistiek, maar alles met een pluriform media-aanbod. Zonder De Rozet of het Groesbeeks weekblad, dat ook in de gevarenzone komt nu de gemeente haar informatie op een andere manier wil verspreiden, zou het media-aanbod wel eens heel schraal worden. De Gelderlander blijft dan over, maar na de zoveelste bezuinigingsronde wordt het ook voor deze regionale krant steeds moeilijker om alles te volgen. Bovendien biedt de Gelderlander, die echte regionale journalistiek bedrijft, andere informatie aan dan De Rozet. In De Rozet lees je waar er komend weekend een rommelmarkt is (vaak nergens te vinden op internet), zie je foto’s van Sinterklaas die op het kinderdagverblijf is geweest waar je kind zit of kom je erachter welke wegen komende week worden afgesloten. Handige informatie die je geen journalistiek kunt noemen, maar die wel een verbindende rol speelt voor een gemeenschap. Er is veel te doen over de rol van de overheid bij het in stand houden van een ‘pluriform media-aanbod’. Moet de overheid regionale kranten subsidiëren, nu deze minder advertentie-inkomsten krijgen en veel lezers afhaken? Zonder deze kranten zou er in bepaalde regio’s geen enkel media-aanbod meer zijn. En dat is toch een voorwaarde voor een goed functionerende democratie. Wie controleert dan lokale bestuurders en informeert bewoners? Men is er nog niet over uit en waarschijnlijk zullen er eerst nog wat kranten moeten omvallen voor er echt over wordt gediscussieerd.
gemeente
initiatieven
ondersteunt
en
organisaties
kleine, voor
nieuwe
kunst-
en
cultuuruitingen. Bibliotheken blijven toegankelijk, maar er worden ook initiatieven ontwikkeld voor andersoortige activiteiten waarmee een groter publiek beeld
kan
worden
aangesproken
cursus
digitale
media,
(bijvoor-
zoals
E-books).
De aanwezige musea in de nieuwe gemeente hebben een belangrijke functie en moeten in staat blijven hun activiteiten minimaal te handhaven. Muziekonderwijs
en
andere
vormen
van
kunstbeoefening aan kinderen wordt gestimuleerd.
OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID In de APV staan regels geformuleerd over het alcohol- en drugsbeleid van de gemeente en hoe om te gaan met overlast. De gemeente houdt toezicht op het verbod van de verkoop van alcohol aan jongeren in supermarkten en naleving van de verordening voor clubhuizen en sportkantines
Ik vraag me af of het niet mogelijk is om, in navolging van de gemeentes en de politieke partijen, van De Rozet en het Groesbeeks Weekblad één nieuw weekblad te maken. Dit nieuwe weekblad is goed voor het verbinden van de samengevoegde dorpen, levert waarschijnlijk een kostenbesparing op, waardoor de gemeente goedkoper zou kunnen adverteren. Het zal niet helemaal kostenneutraal worden, maar dan kan de politiek zich buigen over de vraag hoeveel ze over heeft voor lokale media en slimme keuzes kunnen maken. Wat subsidiëren we? Sport, cultuur of media? Want op een of andere manier zullen de samengevoegde gemeentes toch wat gemeenschappelijks moeten ontwikkelen.
(para-commercialisme). De gemeente gaat voor een geïntegreerde aanpak van alle hulpfuncties, die reikt tot achter de voordeur. De gemeente ziet openbare orde en veiligheid, van brandveiligheid tot straatverlichting en van risicowedstrijden tot verkeer, als een zeer belangrijke kerntaak.
GROENLINKS | 15
GELIJKE BEHANDELING De
gemeente
gelijke
Meer initiatieven willen wij graag ondersteunen.
behandeling in voorkomende zaken, met name
Denk aan behoud en bezoeken Cultureel erfgoed,
op het terrein van wonen, zorg, handicap en
grensoverschrijdende dagarrangementen enzovoort.
de
ziet
arbeidsmarkt.
wordt
gelijke
scherp
In
toe
op
subsidieverordeningen
behandeling
als
voorwaarde
Belangrijk vindt GroenLinks samenwerking met
opgenomen. Op de website en in contacten
omliggende
worden burgers geïnformeerd over het werk
Heumen met het oog op toekomstige samenwer-
van Ieder-1-Gelijk,
king en mogelijke fusie. Ook met
Bureau Gelijke Behande-
ling Gelderland Zuid voor de regio Nijmegen.
worden
gemeenten
goede
belangrijke
contacten
Mook-Middelaar
(INTER)NATIONALE SAMENWERKING
duurzaamheid,
Er liggen kansen voor samenwerking met de
recreatie.
Nijmegen
onderhouden
beleidsterreinen
zoals
werkgelegenheid,
en
over
verkeer,
toerisme
en
oosterburen. Samen met de Kreis Kleve vormt de Stadsregio Arnhem – Nijmegen één van de 3
belangrijkste
economische
ontwikkelings-
gebieden in Europa vanwege de bereikbaarheid binnen een uur voor honderdduizenden mensen.
Dit
biedt
onale
kansen
en
samenwerking
bedreigingen. Internatimoet
de
bedreigingen
afweren en de kansen benutten. Een van de samenwerkingsgebieden
zou
de
ontwikkeling
van een tramverbinding met Nijmegen en/of Kleef kunnen zijn. Ook de Liberation-route (van Normandië tot Berlijn) in samenwerking met o.a. het Bevrijdingsmuseum is een goed voorbeeld.
GROENLINKS | 16
GROENLINKS KANDIDATENLIJST 6. GEORGE KETEL (M) MILLINGEN AAN DE RIJN 7. PETER YBELES SMIT (M) 1. JO COERWINKEL (M) LEUTH
BEEK-UBBERGEN 8. JOKE VRIJMOET (V) BERG EN DAL 9. BERT DE VALK (M)
2. RONA VREE (V) GROESBEEK (BREEDEWEG)
GROESBEEK (DE HORST) 10. SIMONE KLEINLOOH (V) BEEK-UBBERGEN 11. FER VRIJMOET (M) BERG EN DAL
3. FLORIAN GÖDDERZ (M) MILLINGEN AAN DE RIJN
12. JAN NORP (M) GROESBEEK 13. MARIEKE KETELAAR (V) NIJMEGEN
4. ALPHONS KLOMBERG (M) MILLINGEN AAN DE RIJN
14. FRITS ANKRINGA (M) GROESBEEK
5. GERARD ZEEGERS (M) BEEK-UBBERGEN
GROENLINKS | 17
GroenLinks Groesbeek
Secretariaat: Florian Gödderz Vivaldistraat 22 6566 WM Millingen aan de Rijn Tel. 0481 – 354900 E-mail:
[email protected] groesbeek.groenlinks.nl twitter.com/glgroesbeek Foto’s: Arjan Vernhout, Jo Coerwinkel Vormgeving: Rebecca Bijsterbosch, http://re-becca.nl GROENLINKS | 18
