Vergrijzen in het groen: oud worden op het platteland
Joos Droogleever Fortuijn Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Inhoud
Vergrijzing op het platteland Voorzieningen en leefbaarheid Woonsituatie van ouderen op het platteland Kwetsbaarheid
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Migratiesaldo 18-24-jarigen, 2003 Bron: CBS, Statline
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Migratiesaldo 25-49-jarigen, 2003 Bron: CBS, Statline
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Migratiesaldo 50-85-jarigen, 2003 Bron: CBS, Statline
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Neergang lokaal voorzieningenniveau Café Vergaderzaal Telefooncel Kleuterschool Kruidenier Basisschool Stempelcontrole Bibliotheek
1988
Bakker
1997
Slager Polyvalente zaal Gemeente administratie/zitdag Voetbalveld Postkantoor Sporthal Tennisplein Zw embad Atletiekpiste
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
0
10
20
30
40
50
Voorzieningen en leefbaarheid Eex Eex Eex
B
Anloo Anloo
B
N34
C
N33
Eext Eext
C Anderen Anderen
GIETEN GIETEN Rolde Rolde Rolde
John & Dorothy Keur (1954) ‘The deeply rooted’ Lokale voorzieningensituatie: Geen kerk Sinds 1985 geen school Sociaal vitaal
B Gas Ga
ar ar r
Grolloo Grolloo
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Verwey-Jonker Instituut (2004) ‘Warkelijk Waor’ Voorzieningen hebben geen doorslaggevende voorwaarde voor de leefbaarheid van dorpen De ruimtelijke keuzevrijheid van bewoners is verruimd door de regionalisering van de verzorging en door de toegenomen mobiliteit
Van Autonoom dorp naar Woondorp Autonoom dorp:
Dorp is lokale integratie van sociale, economische, culturele en politieke domein Lokale werkgelegenheid en voorzieningen gezien als belangrijkste voorwaarde voor leefbaarheid Referentiekader voor ouderen, dorpsautochtonen en lokaal werkzame bevolking
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Woondorp:
Binnen het dorp is de culturele en politieke oriëntatie steeds meer gericht op het woondomein Kwaliteit lokale woonsituatie doorslaggevend voor leefbaarheid Referentiekader voor jongeren, forensen en nieuwkomers
Het belang dat men hecht aan zaken in de woonomgeving als men ouder wordt (%), Kop van Noord-Holland, 2001 0 ,0
2 0 ,0
4 0 ,0
6 0 ,0
W o n e n in d e z e s t r e e k
W o n e n in d e b u u r t v a n k in d e r e n e n f a m ilie
E e n m o o ie o m g e v in g
E e n o m g e v in g d ie m e v e r t r o u w d is
E e n r u s t ig e o m g e v in g
D ic h t b ij w in k e ls e n a n d e r e v o o r z ie n in g e n
W o n e n in d it d o r p
E e n v e ilig e o m g e v in g
D ic h t b ij s t r a n d e n d u in e n
E e n le v e n d ig e o m g e v in g
D ic h t b ij e e n z o r g c e n t r u m o f d ie n s t e n c e n t r u m
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
B e la n g r ijk
Z e e r b e la n g r ijk
8 0 ,0
100,
Deelname aan het sociale leven (%), ESAW 2002/3 70 60 50 40 stad dorp
30 20 10 0 vrijwillger Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
actief in club
Kwetsbaarheid
Functionele beperkingen
+
Geen hulpbronnen binnen huishouden (geld, partner)
+
Geen steun vanuit omgeving
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Succesvol “Het is hier heerlijk wonen, een vrijstaand huis, een mooi uitzicht, perfect midden in het dorp. Zes jaar geleden hebben we deze serre aangebouwd en dat is gewoon heerlijk. Daar lees je lekker je krantje, daar gaan we heerlijk koffiedrinken, je geniet van de tuin en de vogeltjes, dat is gewoon perfect…Er is erg veel te doen voor de mensen…Ik ben lid van de culturele raad en dan zit ik nog bij de plattelandsvrouwen en dan ben ik nog heel actief bij de Zonnebloem hier in het dorp…Ik denk dat je hier als oudere een goede toekomst hebt. Ik ben hier erg tevreden.” (vrouw, 61 jaar)
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Kwetsbaar, maar op haar plaats “Alles gaat heel langzaam, omdat bij mij voorop staat: niet vallen, dan moet je heel veel geduld hebben en toegeven dat je niet alles meer kunt…Ik kan niks meer, kan alleen naar de kinderen als ik gehaald en gebracht wordt, maar dat doen ze graag…De KBO organiseert veel. Met de KBO taxi ga ik iedere week in G. naar mijn zuster in het verpleeghuis. En met de KBO taxi ga ik naar mijn kaartavond. Het openbaar vervoer daar kan ik niet meer in of uit, dat is wel jammer, ik zou dat heel graag doen…Ik wil niet meer verhuizen…Er zijn veel lieve mensen die helpen.” (vrouw, 82 jaar)
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Hulpnetwerk
Kinderen die haar rijden Huishoudelijke hulp maakt 1 x per week schoon Wijkverpleegkundige helpt2 x per week met douchen Buurvrouw heeft sleutel encheckt elke dag of zij op is KBO taxi voor wekelijkse kaartavond en bezoek zuster KBO vrijwilliger doet klusjes Lokale winkel bezorgt boodschappen Lokaal verzorgingstehuis voor herstel na operatie
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Kwetsbaar, niet op zijn plaats “Qua woning heb ik dit genomen omdat het klein is, alleen is het
oud, hier en daar moet er wat gebeuren ... maar ja, je wordt ouder en ik ben er zelf niet zo handig in, dus dat moet je uitbesteden ... Dit huisje ligt pal aan de drukke weg. Nou is dit een voorrangsweg en dat is te merken. Je hebt hier dat transportbedrijf, die komen hier met die loeikarren. Oorspronkelijk dacht ik: dat gaat wel naar het industrieterrein, maar mooi niet, dat zit er nog steeds en dat zal ook wel onder protectie van de gemeente gaan... Deze dorpsgemeenschap, dit dorpje, is nogal klein en het is een vreselijk hechte gemeenschap en dat voel ik ook wel als buitenstaander dat je daar niet zo makkelijk tussen kan komen … Ik ben niet gebakken aan dit dorp, als ik de kans zou krijgen en als ik het financieel kan trekken ... dan ben ik gauw vertrokken.” (man, 63 jaar)
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen
Conclusies
Sterke punten van het platteland voor ouderen behouden en versterken Sociaal ankerpunt Specifieke zorg voor kwetsbare ouderen
Project!mpulsbijeenkomst 2 november Assen