Vergeten Haagse held

}<(l(tp$=adbcb <

Een échte Haagse krant

Vrijdag 5 juli 2013

Actueel Scheveningen, nieuwe toekomst voor visserij

Zomerserie Den Haag draait door: Het Bakkertje

Extra bijlage

jaargang 7 nummer 321

ZON, ZEE & vrijdag 5 juli

2013> uitga ve van Den

Haag Cent

raal > Plaat

s 25, 2513

AD Den Haag

> tel. (070

De Nieuwe Boule de kust geres vard, tyled

) 364 40 40

€ 1,95 > www.den

haagcent

ZAND Een échte Haagse

raal.net

krant

De Vloek, de badp undergroun laats d

Kijkduin, als een schelpje in he t zand Schevening en het vertier aa , n de landzijd e

8

5

Vergeten Haagse held

> Foto: Jurriaan Brobbel Vormgeving: Anneke de Zwaan & Hans Fresen

François Menno Knoote 1879 - 1947

>collectie Centraal Bureau voor Genealogie, fotocollectie Veenhuijzen Ingezonden mededeling

SALE – SALDI – SOLDES italian design furniture

Scheveningseweg 14 – Den Haag (t/o het Vredespaleis) ma t/m za van 10.00 – 17.00 uur

Gratis naar het omniversum! >Zie UITagenda pagina 7

2>varia bertha von suttner

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

aan de wieg van de wereldvrede

L

ang, lang geleden, toen de zon nog om de aarde draaide, waren de mensen gewend elkaar bij onenigheid de hersens in te slaan. Was het gras bij de buurman groener dan het eigen gras: sla er op! Had het naburige land meer vruchtbomen, meer vee? Trek ten strijde, verover zijn landerijen! Tegenwoordig streven we juist het behoud of herstel van de vrede na, hoe moeizaam dat ook gaat, want we zijn het lang niet altijd met elkaar eens. Zoals de oplettende lezertjes weten, is Den Haag de Internationale Stad van Vrede en Recht. Tientallen internationale instellingen op het gebied van vrede en recht hebben zich in de loop der jaren hier gevestigd. Koploper was het Vredespaleis, precies honderd jaar geleden. Weten we nog wat de aanleiding was het Vredespaleis te bouwen? Dat was de Eerste Vredesconferentie, die in 1899 in Den Haag werd gehouden. Daar besloten de gezamenlijke regeringsleiders een Hof van Arbitrage op te richten, en dat onder te brengen in een nieuw te bouwen Vredespaleis. Kwam die Eerste Vredesconferentie zomaar uit de lucht vallen? Nee, die werd gehouden onder

aflevering 1

druk van de publieke opinie. Wereldwijd waren de mensen namelijk gaan inzien dat conflicten tussen landen beter op een vreedzame manier konden werden opgelost. Denken over vrede in plaats van over oorlog – dát was de grote vernieuwing van die tijd! En de start van de Vredesbeweging! Successen hebben vele vaders. Maar de Vredesbeweging heeft maar één moeder: Bertha von Suttner. Indertijd een wereldberoemde vrouw, één van de eersten die de Nobelprijs voor de Vrede ontvingen. Inmiddels is ook het Internationaal Gerechtshof gevestigd in het Vredespaleis. Wanneer straks het Vredespaleis zijn eeuwfeest viert, zal in de eregalerij een borstbeeld van Bertha von Suttner worden onthuld. Hoe was het zo gekomen dat Bertha von Suttner aan de wieg stond van de Vredesbeweging, en dus indirect aan de wieg van Den Haag als Internationale Stad van Vrede en Recht? Volgende week wordt een tipje van de sluier opgelicht. © Eveline Blitz en Nita Veeren

De grote comeback van barones Bertha Er komt in het atrium van het gemeentehuis een tentoonstelling over vrouwen en vrede: “Bertha krijgt daarin een prominente plaats”. De Carnegie Stichting is ook in actie: van de twee standbeelden die ze liet maken, schonk de Stichting er eentje aan de gemeente. Tel daarbij op dat het werk en het leven van Bertha von Suttner nu ook aandacht krijgt in het voorlichtingscentrum van het Vredespaleis, en je vraagt je af waarom er nog een stripverhaal nodig is. Daar heeft Eveline een antwoord op.

Door Vilan van de Loo

Ze is één van de grootste vrouwen die ooit Den Haag bezocht. Toch hebben weinigen van barones Bertha von Suttner (1843-1914) gehoord. “Ik kende haar ook niet,” zegt Eveline Blitz. Dat ligt nu anders. Ze is met tekenaar Nita Veeren auteur van een stripverhaal over deze bijzondere vrouw. Acht weken lang verschijnt er in Den Haag Centraal een Bommeliaanse uitleg over de betekenis van Bertha von Suttner voor Den Haag. Die is groot geweest, en nóg. “Straks beginnen de festiviteiten rond het honderdjarig bestaan van het Vredespaleis,” vertelt Eveline Blitz. “Met het stripverhaal hoop ik een rode loper uit te rollen. Dan denken mensen die haar naam horen: o, ja. Zelf hoorde ik in 2009 voor de eerste keer over Bertha von Suttner. Hillary Clinton bezocht Den Haag en ze stond erop om in het Kurhaus te logeren, omdat Bertha von Suttner daar salon had gehouden. Dat gebeurde dus ook. En dat maakte me nieuwsgierig”. Blitz ontdekte dat het Vredespaleis weliswaar tot stand was gekomen dankzij een forse donatie van de Amerikaanse filantroop Dale Carnegie, maar dat Bertha von Suttner de eigenlijke ‘founding mother’ was. Destijds was ze een internationaal beroemde vrouw, actief in de vredesbeweging en daarbij in 1905 de winnares van de Nobelprijs voor de vrede. Haar roman ‘Die waffen nieder!’ (1889) had vrijwel overal in Europa een diepe indruk achtergelaten. Dat juist Bertha von Suttner haar morele steun verleende aan het te bouwen Vredespaleis, betekende dan ook veel. Zij zorgde voor het draagvlak. Bij de opening in 1913 was ze de enige vrouw. Standbeeld “Den Haag is schatplichtig aan Bertha

Hillary Clinton bezocht Den Haag en ze stond erop om in het Kurhaus te logeren, omdat Bertha von Suttner daar salon had gehouden

Eveline Blitz. > Foto: Mylène Siegers

von Suttner,” stelt Eveline. “We presenteren ons als een internationale stad van vrede en recht. Daar maakt het gemeentebestuur reclame mee en dat zijn we ook. Behalve het Vredespaleis en het Internationaal Strafhof hebben we tientallen andere instellingen op dat gebied. Ik vond dus dat de gemeente veel meer aandacht aan Bertha zou moeten schenken”. Als

oud-ambtenaar kende Blitz de weg om binnen het gemeentelijk apparaat te gaan overleggen. Ook bij de Carnegiestichting (het Vredespaleis) klopte ze aan, al snel gesteund door voormalig diplomaat Rieks Toxopeus. Het naderen van de feestelijkheden rond het honderdjarig bestaan van het Vredespaleis leverde een geschikte context op voor het historisch herdenken van

deze bijzondere vrouw. “Opeens klikte het. En sindsdien gaat het als een trein”. Dat klopt. De gemeente vernoemde het gebouw aan de Laan van Meerdervoort 70 naar de barones: “Daar zitten veel NGO’s op het gebied van vrede, veiligheid en recht”. Er kwam een korte documentaire: “Die staat op YouTube en scholen kunnen de DVD lenen”.

Stripboek “Ik wil het brede publiek van de gewone Hagenaars bereiken. Dan heb je iets nodig dat leuk en laagdrempelig is. Niet iedereen leest immers graag lappen tekst. Maar een stripverhaal is gewoon leuk”. Ze heeft het zelf bedacht. “Het was eerst vreselijk piekeren, hoe ik in acht afleveringen duidelijk kon maken waarom Bertha zo belangrijk is geweest voor ons in Den Haag. Dat is hopelijk gelukt. Nita Veeren heeft een mooie tekenstijl, dat past goed bij het historische verhaal. Als de mensen het leuk vinden, hopen we er een boekje van te maken. Maar eerst komt het stripverhaal. Bertha verdient het om veel bekender in de stad te zijn”.

3

actueel<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

‘De fractie wordt geterroriseerd’

PvdA’ers roepen hulp in van Samsom en Spekman Door Jan van der Ven

Tegenstanders in de PvdA van het Spuiforum hebben de hulp ingeroepen van PvdA-leider Samsom en PvdAvoorzitter Spekman. In een open brief aan de twee PvdA-leiders wordt gevraagd in te grijpen, omdat het belang van de PvdA in Den Haag in het gevaar dreigt te komen. Ze vrezen dat indien de PvdA-fractie vasthoudt aan steun voor het Spuiforum, de partij volgend jaar tijdens de raadsverkiezingen zwaar wordt afgestraft. Tegelijkertijd raken de verhoudingen in de PvdA verziekt. “Het gaat er nu rauw aan toe”. Samsom en Spekman moeten daarom ingrijpen. De brief is afkomstig van de voorzitter van de werkgroep Stad van de PvdA, Frits van Erpers Roijaards. Hij schreef de brief op persoonlijke titel maar besprak de bezwaren wel met zijn werkgroep. De brief verwoordt de onvrede van een reeks PvdA-leden. Die hebben voor volgende week maandagavond

een extra ledenvergadering afgedwongen. Ze hopen daar op een meerderheid die de fractie op andere gedachten kan brengen. De fractie heeft deze week echter geen signalen afgegeven die duiden op een andere koers. De fractie zal in grote meerderheid, zo is de verwachting, het Spuiplan steunen. In dat geval is er in de raad een nipte meerderheid voor het Spuiforum. Over twee weken is de eindstemming Van Erpers Roijaards richt zijn pijlen op PvdA-wethouder Norder. Hij schrijft: “Doelgericht en bewust neemt onze wethouder Norder dit omstreden project over van de zwalkende portefeuillewethouder De Jong van D66. Daarmee haalt Norder het politieke afbreukrisico volledig naar de PvdA. Het kan een keuze zijn om D66 uit de wind te houden en zelf de klappen op te vangen, maar dat lijkt toch veel op masochisme en het bewust tarten van de kiezers. Op deze wijze wordt dit project een schitterend mausoleum voor de Partij van de

Arbeid. Een nieuw zalencomplex voor maar liefst 181 miljoen euro, maar dat door externe deskundigen nu al wordt geraamd op 250 miljoen”. Ramp Van Erpers Roijaards voorziet een financiële ramp.“Het wordt een financieel debacle zoals dat van de Noord Zuid lijn, van de Fyra en de HSL”. De voorzitter van de PvdA-werkgroep pleit voor behoud van de beide cultuurzalen aan het Spui. Dat is goedkoper. Frits van Erpers Roijaards hekelt het hoge tempo waarmee de gemeenteraad de plannen moet beoordelen. “Niet in september 2013 of wellicht na de uitspraak van de kiezers in maart 2014 wordt besloten de 181 miljoen te gaan uitgeven. Nee, vlak voor het zomerreces zal de beslissende raadsvergadering moeten plaatsvinden!” Hij wijst naar enquêtes die aantonen dat een overgrote meerderheid van de ondervraagden het Spuiforum van de hand wijst.

In zijn brief beklaagt Frits van Erpers Roijaards zich bij Samsom en Spekman over de massage waaraan twijfelende PvdA-fractieleden worden blootgesteld. “De fractie wordt geterroriseerd en de fractieleden die tegen het Spuiforum zijn worden afgekocht en onder zware druk gezet”. Van Erpers Roijaards verwijst in zijn brief naar de hele oppositie in de Haagse gemeenteraad die tegen is. Dat de fractie van Groen Links van een voorstander gedraaid is naar een tegenstander is volgens hem een teken aan de wand. Over zijn eigen fractie schrijft hij: “Klaarblijkelijk zijn in de ogen van de fractie de stemmers op de PvdA te stom om een eigen mening te hebben”. D66 De fractie van D66 en het bestuur van die partij voelen er niets voor gehoor te geven aan de oproep van een aantal prominente Democraten om het de-

bat over het Spuiforum enkele maanden stil te leggen. Onder de prominenten bevinden zich oud-minister Brinkhorst en zijn vrouw. Initiatiefnemer was voormalig D66-wethouder René Vlaanderen. Een pauze van enkele maanden is nodig, vinden zij, omdat het debat zoals dat nu in grote haast wordt gevoerd tot een splijtzwam in de stad leidt. De briefschrijvers vinden dat de indieners van een alternatief plan meer kansen moeten krijgen. De fractie van D66 wenst echter geen uitstel van het lopende debat, zo bleek deze week. De fractie vindt het alternatieve plan te weinig concreet om te kunnen dienen als tegenhanger voor het college-voorstel. Het bestuur wijst in een formele brief de prominenten op de reglementaire mogelijkheid voor het uitschrijven van een extra ledenvergadering. Zo’n procedure neemt echter tijd in beslag zodat de vergadering bijna zeker niet gehouden kan worden voor het finale raadsdebat van 18 juli.

MCH en Bronovo gaan fuseren

In kringen van vogelaars bestaat al het begrip patat-ooievaar. Gedoeld wordt op ooievaars die niet meer naar het zuiden trekken en door bijvoederen in leven worden gehouden. Maar nu hebben we ook de patat-meeuw, zie foto, die niet meer op verse vis jaagt, maar het menu van de dag aanvalt. Zoals hier op de boulevard. Mooie plaat van Jurriaan Brobbel.

Het ziekenhuis Bronovo en het Medisch Centrum Haaglanden (MCH) gaan fuseren. De fusie moet op 1 januari van het volgend jaar een feit zijn. De drijvende kracht achter de fusie zijn de medisch specialisten. Die werken vaak al nauw samen. Zo zijn de maatschappen heelkunde van beide ziekenhuizen al samengegaan. Andere specialismen, zoals de gynaecologen, anesthesisten, internisten en radiologen, overwegen ook een fusie. Het gevolg van de fusie is verstrekkend. Zo gaat de Spoed Eisende Hulp van Antoniushove in Leidschendam dicht. Die van Bronovo kan vervolgens worden uitgebreid. Er staat nieuwbouw op stapel. In het blad Zorgvisie zegt Joop Hendriks, bestuursvoorzitter van Bronovo, dat het samengaan tussen de twee Haagse ziekenhuizen nodig is om het volledige zorgpakket te kunnen blijven aanbieden: “Als we niet fuseren, lukt dat niet. Dan mogen we bepaalde operaties niet meer doen, omdat de volumenormen steeds strenger worden. Of zorgverzekeraars kopen bepaalde operaties niet meer in, omdat we er te weinig doen”. Hendriks benadrukt dat het de medisch specialisten zijn die aansturen op de fusie. “Het is geen bestuurdersfeestje. De medisch specialisten willen het”.

Slanker de zomer in Den Haag Centraal is dunner dan normaal. Dat valt nu niet zo op, omdat de krant deze week vergezeld gaat van een speciale strandbijlage. Maar bij de volgende editie zult u merken dat onze uitgave minder pagina’s dan gebruikelijk telt. Die afslanking is tijdelijk. Het is geen bezuinigingsmaatregel. Maar de ‘komkommertijd’ breekt aan; de periode waarin het leven een tandje lager draait. Alle kranten zijn dan dunner. De scholen gaan dicht, de theaters halen het doek nauwelijks op, de politiek ligt plat en veel mensen verblijven buiten de landsgrenzen. In die nieuwsluwe periode voegen we zoals gebruikelijk de UITagenda samen met de gewone krant, op z’n kop aan de achterzijde. Daarnaast ruimen wij plaats in voor zomerseries, zoals het 8-delige beeldverhaal over de beroemde pacifiste Bertha von Suttner ter gelegenheid van het eeuwfeest van het Vredespaleis in september. En een reeks verhalen over mensen die in de vakantietijd Den Haag draaiende houden.

Voortbestaan Dat begrip ‘draaiende houden’ speelde exact een jaar geleden ook een grote rol bij Den Haag Centraal zelf. In juli 2012 voerden we vrijwel dagelijks koortsachtig overleg hoe we de krant in weerwil van de verliezen konden laten voortbestaan. Uiteindelijk bleek een faillissement onafwendbaar, maar met steun van enkele geestverwanten konden we onmiddellijk doorstarten.

De economische situatie in ons land is er sindsdien niet beter op geworden. Ook Den Haag Centraal heeft daarmee te maken. We zijn misschien uniek als lokale krant, maar houden verder tamelijk gelijke tred met de markt. Zodoende hebben ook wij onlangs maatregelen moeten nemen om de uitgaven meer in overeenstemming met de inkomsten te brengen.

Ambassadeur We prijzen ons gelukkig met een heel trouw abonneebestand. Daarnaast merken we tot onze vreugde dat steeds meer betrokken lezers ambassadeur spelen voor deze krant: anderen overhalen ook een abonnement te nemen. Wij stimuleren deze ontwikkeling door niet alleen de nieuwe jaarabonnee te belonen met een dinercheque, maar ook de aanbrenger! Maar er is meer. Een aantal artiesten, dat vorig jaar optrad tijdens ons vijfjarig jubileum in de Koninklijke Schouwburg, heeft spontaan besloten een soortgelijke Haagse theateravond te houden op zaterdag 28 september in Diligentia. De opbrengst wordt gebruikt om de werkuren te verdubbelen van de jonge journalist die we januari jongstleden dankzij de Vrienden van Den Haag Centraal voor twee dagen per week konden aanstellen. Al die sympathie maakt dat wij bij Den Haag Centraal nog steeds geloof hebben in het bestaansrecht van een èchte Haagse krant. Nieuwe aandeelhouders hebben begin dit jaar onze passie ook

financieel handen en voeten gegeven. Dat maakt dat wij deze zomer, ondanks de Hollandse barometer, de toekomst heel wat zonniger tegemoet zien dan een jaar geleden. U kunt ons helpen ook die aanhoudende economische winter te weerstaan. Door bij ons te blijven en niet te bezuinigen op informatie, kennis en beeldvorming. Door als losse lezer een vast abonnement te nemen. En door anderen op het belang van een serieuze plaatselijke krant te attenderen. Het verschil tussen succes en debacle is vaak flinterdun. Uw steun is welkom. Onderwijl werken wij reeds aan ’t seizoen dat na de vakantietijd aanbreekt: een natuurlijk moment in het jaar om veranderingen door te voeren. De achterpagina met ‘Renate, Vilan & de Residentie’ keert na deze zomerstop bijvoorbeeld niet terug, maar krijgt na zes jaar een geheel nieuwe formule. We nemen in deze periode alles weer eens door en bekijken wat anders kan, wat verbetering behoeft. Eind augustus is ook de zomerslankte er weer af en keren we op volle sterkte bij u terug; traditiegetrouw met een aparte bijlage over het nieuwe culturele seizoen 2013-2014. Zo optimistisch durfde ik een jaar geleden niet te zijn.

Coos Versteeg

Hoofdredacteur Den Haag Centraal

4>varia

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

stadsmens

‘VoorleesExpress’ leert kind met taalachterstand genieten van boek Neem nou het Turkse jongetje van drie dat alleen maar televisie keek. De hele dag door. Hoe wek je bij zo’n kind interesse voor boekjes? Het lukte de VoorleesExpress, sinds 2010 in Den Haag actief voor kinderen met een taalachterstand. Met een boekje over de Teletubbies – die kende hij immers van de buis – werd zijn belangstelling geprikkeld. Langzamerhand raakte het jongetje in de ban van boekjes. Wanneer de vrijwilligster die hem wekelijks voorlas aanbelde, rende hij naar de deur om open te doen. Onder luid geroep van ‘boekje, boekje’! “Het is een succesverhaal”, zegt projectleider Annelies de Hoog, “en het gaat natuurlijk niet altijd zo. Maar dit is toch een heel mooi voorbeeld van wat voorlezen teweeg kan brengen”. Stagiaires Cennet Yurdakul en Sherona Kalpoe beamen dat. Zo kon Sherona, die zelf voorlezer is geweest, constateren dat het zelfvertrouwen bij jongens en meisjes groeide: “Als je een vraag stelt over het boek en kinderen merken dat zij het goede antwoord geven, worden ze daar heel blij van”. Ook ouders raken gemotiveerd, weet Cennet en geeft een voorbeeld: “Van een vrijwilligster hoorde ik dat een moeder is mee gaan lezen met haar twee dochtertjes”.

Sherona Kalpoe (links), Cennet Yurdakul en Annelies de Hoog zijn op zoek naar vrijwilligers. >Foto: Eveline van Egdom

In september begint de VoorleesExpress, een project van welzijnsorganisatie Zebra, weer voor kinderen van 2 tot 8 jaar. Twintig weken lang worden (vooral Turkse en Marokkaanse) jongens en meisjes met een taalachterstand voorgelezen door vrijwilligers. Annelies: “We hebben drie doelstellingen: aansporen tot leesplezier, taalontwikkeling bevorderen en stimuleren dat ouders het voorlezen overnemen”. En: “Eigenlijk is het een heel simpel concept. Als kinde-

ren ‘plezier beleven aan’ gaan associëren met een boek, is de eerste stap gezet; de rest komt vanzelf”. De VoorleesExpress, jaren geleden als particulier initiatief begonnen in Utrecht, blijkt een succes. Door het hele land is het voorbeeld gevolgd. Het project valt of staat bij de inzet van vrijwilligers, benadrukt Annelies de Hoog die oproept tot aanmelden. “We hebben constant voorlezers nodig. Er staan veel gezinnen in de wacht”. De kinderen,

door zowel ouders als scholen opgegeven, wonen in onder meer de Schilderswijk, Transvaal, Escamp en Ypenburg. Na een kennismakingsgesprek vormen vier tot vijf voorlezers een groep, die wordt begeleid door een coördinator. Daarna wordt aan de hand van formulieren die zijn ingevuld bij de kennismaking, besproken wie bij welk gezin gaat voorlezen. “Voor deze koppeling bekijken we bijvoorbeeld uit welke wijk iemand komt”, vertelt Annelies. “De tijd is ook belangrijk. Het voorlezen gebeurt altijd ’s avonds: van zes tot zeven of van zeven tot acht uur. Vrijwilligers kunnen bovendien hun voorkeuren uitspreken. Zo willen sommigen een groot gezin, anderen liever één kind. We kunnen geen garanties geven, maar proberen er wel rekening mee te houden”. Training De woordenschat van kinderen vergroten is een belangrijk streven van de VoorleesExpress. Zo ook het begrijpend leren lezen. Annelies de Hoog: “Sommige kinderen kunnen technisch goed lezen, maar weten niet wat een woord inhoudt. Daar moet aan gewerkt worden. Voorlezers kunnen hiervoor hun eigen creativiteit gebruiken”. Die voorle-

zers worden overigens intensief begeleid door hun coördinator. Daarnaast krijgen zij van een specialist van de bibliotheek een training ‘interactief voorlezen’. Ter verduidelijking: vrijwilligers leren op die training hoe zij met kinderen een gesprek moeten aangaan over het boek waaruit zij voorlezen. Annelies de Hoog leidt van het begin af aan het project dat duidelijk haar hart heeft. Stagiaires Cennet Yurdakul, studente sociaal-pedagogische hulpverlening en Sherona Kalpoe, studente sociaal-maatschappelijke dienstverlening, voelen zich evenzeer betrokken. De drie noemen de VoorleesExpress ‘een verrijking voor het hele gezin’. “Soms horen ouders van de leerkracht op school dat hun kind in een half jaar tijd wel drie niveaus vooruit is gegaan”, zegt Annelies. En over de vrijwilligers die in leeftijd variëren van 18 tot 78 jaar: “Zij kiezen hiervoor omdat het niet al te veel tijd kost. Ook het idee van ‘na het eten en voor het slapen gaan in je pyjamaatje luisteren naar voorlezen’, spreekt hen aan”. Joke Korving Voor meer informatie: www.voorleesexpress.nl of (06)43395281

Ingezonden mededeling

Kwaliteit heeft zn’ prijs. Nu even(sale)voor véél minder dan u denkt! SINDS 1891

Den Haag, Spui • Gratis parkeren parkeergarage Stadhuis

www.hulshoffwonen.nl

Vestigingen: • Amsterdam • Den Haag • Leiderdorp • Rotterdam

5

actueel<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

Grote plannen voor het Noordelijk Havenhoofd

Vilan

Door Jasper Gramsma

Het gebied van het noordelijk havenhoofd gaat flink op de schop. Het Viscluster Scheveningen en VolkerWessels Vastgoed presenteerden deze week hun businessplan voor de herontwikkeling. In het plan zijn onder meer een uitbreiding van de visafslag, een driesterrenhotel, een parkeergarage voor 600 auto’s en een permanent strandstadion opgenomen. Op die manier willen de verenigde ondernemers hun concurrentiepositie versterken. Scheveningen is nu de derde haven van Nederland met een omzet van 24 miljoen euro. Het plan moet een positief effect sorteren op de handel en de werkgelegenheid door de visafslag en het strand met elkaar te verbinden. Wel is het de bedoeling dat de industrie en het toerisme meer van elkaar worden gescheiden door de visafslag af te sluiten voor publiek. Het visrestaurant Simonis verhuist in dat geval naar de kruising met de Vissershavenweg. Verder is aan de zeekant een wandelduin in het plan opgenomen en wordt er ruimte gelaten voor FISH, een belevingscentrum over de vis-

Mazelen xxxxx

Stedenbouwkundige visie voor het gebied rond het Noordelijk Havenhoofd. >Artist's impression: KCAP Architect&Planners

serij en de Noordzee. Het surfdorp F.A.S.T. dat nu op het duin gevestigd is, verhuist in de plannen naar een plek op het strand naast het stadion. Wethouder Marnix Norder (PvdA, Stadsontwikkeling en Scheveningen) nam het plan in ontvangst. Om het te kunnen realiseren is een aanpassing van het bestemmingsplan nodig. Daarvoor heeft Norder al zijn zegen gegeven: “Hiermee is ruimte gemaakt voor groei in hoogte

en in vierkante meters. Wat mij betreft is dit plan de onderlegger voor het bestemmingsplan. Er komt een handtekening”. Het Norfolkterrein is niet meegenomen in het ontwikkelplan, vanwege gebrek aan draagvlak. Volgens Allie Simonis, één van de ondernemers in het Viscluster, is er een gerede kans dat het voorstel wordt uitgevoerd: “Als de gemeente meewerkt, acht ik de kans 90 procent dat in september volgend jaar

Crème Crue en Boenk failliet Opnieuw moet een toprestaurant in Rijswijk de deuren sluiten. Nadat eerder Paul van Waarden bezweek onder de economische crisis, sprak de rechter deze week het faillissement uit over Crème Crue. Tegelijk met Crème Crue gingen ook de twee zusterbedrijven Boenk Catering en Kubus BV ten onder: 31 mensen in totaal zijn hun baan kwijt. Door Coos Versteeg

Restaurant Crème Crue maakte een ideale start in een moeilijke tijd. Toen in mei 2009 sterrenkok Pascal Jalhaij met andere topchefs de zaak feestelijk opende, had de kredietcrisis zich op Wall Street al geopenbaard. Maar in Nederland dachten we nog dat de ellende aan ons voorbij zou gaan en met alle landelijke media-aandacht voor Crème Crue leek een succesverhaal in het verschiet. Crème Crue had dan ook een sterke basis in de holding van Fred Weerdenburg; naast chef-kok Patrick Kelder voor de helft eigenaar. Fred Weerdenburg en

zijn vrouw Karlien runden het goed lopende cateringbedrijf Boenk, een klassecateraar die internationaal opereerde vanuit Pulchri Studio met bergen partywerk voor de overheid. Daarnaast had Boenk de horeca in Pulchri en een eigen productiekeuken Kubus BV in Rijswijk, die ook leverde aan andere cateraars. Restaurant Crème Crue maakte vlot furore onder Patrick Kelder, net als collega Niven – aan de andere kant van de Vliet – een aanhanger van de pure, seizoensgebonden kookstijl van Jonnie Boer. Het restaurant had – ondanks de moeilijke locatie langs de Haagweg – al snel een trouwe schare klanten. Mensen met oog voor kwaliteit die ook bereid waren daarvoor te betalen. “Maar wij waren niet sterker dan de crisis”, zegt een aangeslagen Fred Weerdenburg nu. “Crème Crue was mijn kindje. Dit doet vreselijk pijn. Ik hoop dat het moois dat we daar tot stand hebben gebracht toch op de één of andere manier een vervolg krijgt”. Voor Patrick Kelder is het niet anders. “Ik heb de afgelopen dagen als een kind zitten huilen. Afgelopen zon-

World Forum weer Haagse Harry van gemeente

© Marnix Rueb

De gemeente heeft het World Forum, het voormalige Nederlands Congresgebouw, gekocht uit de boedel van de failliete projectontwikkelaar TCN. Met exploitant GL-Events is een nieuwe huurovereenkomst gesloten voor de exploitatie van congressen en evenementen. In 2002 verkocht de gemeente Den Haag het congresgebouw aan TCN. Deze partij ging eind vorig jaar failliet en is haar verplichtingen op het gebied van onderhoud en investeringen ondanks verschillende aanschrijvingen nooit nagekomen. De gemeenteraad stelde dit voorjaar al 25 miljoen euro beschikbaar om het World Forum op te knappen en uit te breiden. Door de investeringen in het World Forum kan de acquisitie van (inter)nationale congressen doorgaan. In overleg met de exploitant zullen de renovatie- en uitbreidingswerkzaamheden de komende jaren worden uitgevoerd.  

dag hebben we voor het laatst voor klanten gekookt”. Weerdenburg realiseert zich dat hij eerder het roer om had moeten gooien. “Maar dat is wijsheid achteraf”. Hij liep de afgelopen jaren letterlijk leeg op zijn kindje. Crème Crue heeft niet één boekjaar winst gemaakt. Anderhalf jaar geleden kon Patrick Kelder als compagnon de lasten niet langer dragen en droeg in stilte zijn aandeel in het restaurant aan Weerdenburg over om er in loondienst verder te gaan. Lang was de hoop erop gevestigd dat Michelin de zaak met een ster zou bekronen en dat dit nieuwe aanloop zou brengen. Maar zover kwam het niet. Tekorten Vier jaar achtereen kon de holding de tekorten afdekken, maar de afgelopen zes maanden kreeg ook de kurk waar men op dreef – Boenk Catering – het steeds moeilijker. Het wegvallen van actieve Haagse cateraars als Ins & Outs, Mirado en HOF Catering bracht niet de gewenste omzetgroei. “Het liep soms met dertig procent per maand terug”, zegt Weerdenburg. “De

met de bouw wordt begonnen”. Een deel van de financiering en exploitatie is al rond. Simonis neemt de bouw van het nieuwe visrestaurant voor zijn rekening, een Rotterdams hotelconcern is aangetrokken om het hotel te bouwen en de bouw van een hotelappartement op het duin wordt door één van de reders gefinancierd. Voor de parkeergarage en het sportstadion wordt nog gezocht naar commerciële exploitanten.

overheid vormde tachtig procent van ons werk en die doet nu zoveel mogelijk partijen binnenshuis. Dat kost natuurlijk ook geld, maar dat is minder zichtbaar. En kwaliteit speelt bij veel opdrachtgevers geen rol meer. Je moet als partycateraar nu concurreren met de patatwinkel om de hoek. Iedereen wil veel voor weinig”. Het lot van Crème Crue, Boenk en Kubus is deze week bezegeld. De deuren van het restaurant aan de Haagweg blijven dicht, evenals het kantoor op het Voorhout en de keuken aan de Westvlietweg. Curator mr. Christiaan Mensink van GMW Advocaten uit Den Haag zwaait er nu de scepter. Een doorstart lijkt niet realistisch. Alleen de horecavoorziening in Pulchri Studio mag nog tijdelijk doordraaien. Fred Weerdenburg bezint zich op de toekomst. “Ik ben 39 dus ik moet nog dertig jaar werken. Ik ga eerst bekijken wat dit alles voor mij en mijn gezin betekent. Ik denk dat er ook in deze tijden mogelijkheden zijn voor een ondernemer al zie ik voorlopig weinig toekomst in de catering. Maar ik begin hoe dan ook aan een nieuwe carrière”.

Bij nader inzien is het toch wel Vilan de Loo fijn datvan ik tegen mazelen ben ingeënt. De laatste tijd hang ik af en toe rond op de ‘bible belt’ en daar heerst het. Mazelen, een kinderziekte met een grappige naam. Jawel, maar iedereen kan er dood aan gaan. Ik ook. Weet u nog, de vorige keer dat er ouders met dergelijke gewetensbezwaren waren? Toen ging het om polio. Daar kwamen enge foto’s van, waarop kindertjes met hele rare beentjes stonden. Ze keken altijd ongelukkig. En terecht. Jouw ouders besloten over de rest van je leven op basis van principes die misschien niet eens die van jou waren. Kun je daar in je rolstoel over gaan nadenken. Dat is eigenlijk mijn bezwaar tegen de bezwaren van die ouders. Principes van ziekte en dood, van leven en sterven, die mogen niet opgelegd worden aan kwetsbare kindertjes. We leven in Nederland waar het individu rechten heeft. Ook als het kind is. Zeggen de ouders: wij leven in Gods hand. Dat is wel of niet zo, maar in beide opties heeft de Goddelijke voorzienigheid de uitvinding van de inenting welwillend toegestaan. Dan is het vermetel vertrouwen om dat te weigeren en extra afhankelijk te willen zijn. Moet God dan alles doen en overal naar omkijken, ook als dat niet nodig is? Ik hoop ook op de inzet van de mensheid. De discussie over wel of niet inenten woedt volop in de kolommen van het Reformatorisch Dagblad. Daar volg ik het dus, in een diep verlangen te begrijpen wat de nee-zeggers bezielt en ook hoe de ouders zich voelen als hun kind in het ziekenhuis ligt. Op die laatste interviews wacht ik nog met spanning. Ik ben indertijd tegen alles ingeënt wat kon. Mijn moeder had zo’n boekje, van het consultatiebureau meen ik, en daar werd de ene prik naar de andere in afgevinkt. Drie dochters, talloze injecties en krasjes en elke keer gehuil van het kind dat gewoon móést. Daar werd thuis niet over nagedacht, integendeel. Er was een vaag soort blijdschap dat de kinderen deze ziektes allemaal bespaard zouden blijven. Pas als jong-volwassene werden we geacht genoeg verstand te bezitten voor principes, en die waren dan een persoonlijke overtuiging, geen gezinsvoorschrift. Aan al deze dingen denk ik terwijl ik lees over de mazelen. Zo’n onschuldig woord, dan lijkt de situatie snel onschuldig en nauwelijks belangrijk. De zaak moet op scherp. Zullen we die mazelen voortaan Polio II noemen? Vilan van de Loo

6>Varia terugblik

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

foto’s uit het haags gemeentearchief

Bosjes van Pex Als kind heb ik vele uren doorgebracht in de Bosjes van Pex. Wanneer onze ouders op de baan stonden in Tennispark Berg en Dal, struinden mijn zus en ik door de bosjes, bouwden boomhutten, speelden in de speeltuin en bouwden dammetjes bij de waterpompen. Vijfendertig jaar geleden was ik mij niet bewust van de historie van deze plek, nu wel. De foto van rond 1900 van de boerderij van Pex haalt herinneringen bij mij naar boven. Ik proefde de metalige smaak van het ijskoude water uit de waterpomp en rook het gravel weer. De bosjes van Pex liggen aan de Daal en Bergselaan. Ze zijn vernoemd naar J.J.W. Pex (1831-1921), die hier zijn boerderij van de familie Diert van Melissant pachtte. Daarom heette de hoeve in de volksmond ‘boerderij van Pex’, hoewel boerderij Daal en Berg de officiële naam was. De familie Pex boerde er enkele generaties. In 1903 brandde de boerderij af, maar werd opnieuw gebouwd. In de negentiende en twintigste eeuw lagen hier ook nog twee andere boerderijen, namelijk Berg en Dal en De Wildhoef. De drie boerderijen maakten destijds deel uit van een rij boerenwoningen, waarvan de bewoners van het Haagse tot en met het Loosduinse gebied duingronden cultiveerden. De laatste twee hoeven kunnen oudere Hagenaars zich waarschijnlijk nog herinneren.

In Berg en Dal waren onder meer de kleedkamers van de tennisvereniging gehuisvest en De Wildhoef was vier decennia geleden een restaurant met speeltuin. Hoeve Berg en Dal was net als Daal en Berg lange tijd in het bezit van de familie Diert van Melissant. Aan het einde van de achttiende eeuw schoten Franse stropers een familielid dood, nadat hij hen bij de boerderij had betrapt bij het stropen. Berg en Dal werd verpacht aan boer Rimmelzwaan. In de jaren dertig van de twintigste eeuw verliet Rimmelzwaan met zijn omvangrijke gezin boerderij Berg en Dal, omdat de gemeente Den Haag hier tennisaccommodaties wilde inrichten. Sinds 1933 is dit de thuisbasis van Tennisvereniging TCH Lucky Stroke, die thans de naam Tennisvereniging Berg & Dal draagt. In de wintermaanden kregen de tennisbanen vaak een andere bestemming. In de winter werd water op de tennisbanen gespoten, zodat er een mooie ijsbaan ontstond. Pim Mulier heeft hier in 1937 nog op geschaatst. De beroemde sportman Mulier was onder meer in 1879 de oprichter van de eerste Nederlandse voetbalclub (HFC) en in 1884 betrokken bij de oprichting van de eerste tennisclub in Nederland. In 1891 introduceerde Mulier in ons land de hockeysport en een jaar later was hij betrokken bij de oprichting van de Internationale

Kippen scharrelen op het erf van boerderij Daal en Berg, ca. 1900. >Foto: Haags Gemeentearchief

Schaatsunie. In 1909 werd de Elfstedentocht mede door zijn toedoen een echte wedstrijd en ontwierp hij hiervoor het elfstedenkruisje. Voor de aanleg van de Atlantikwal tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen de boerderijen Daal en Berg en De Wildhoef onder de slopershamers van de Duitse bezetter. Ook spaarden zij de Bosjes van Pex niet. Alleen Berg en Dal met de omringende bomen bleef behouden. Na de oorlog werden er op-

nieuw bomen geplant. De omvang van dit nieuwe bos is in de decennia nadien in omvang afgenomen door oprukkende sportvelden met clubgebouwen en de aan de Daal en Bergselaan gelegen maneges De Wildhoef en Madurodam van de Stichting Paardrijden voor Gehandicapten. Berg en Dal bleef het hoofdkwartier van de tennisvereniging en kreeg in de afgelopen jaren uitbreiding met onder meer een brasserie-bistro en een galerie. Boerderij De Wild-

Wulpen, futen, roerdompen: de foto’s van de vogelman

met plantenspuit, zodat de vlinder in zon moet gaat drogen en hij dan een plaatje kan maken. Er zijn fotografen die de pootjes van boomkikkers vastlijmen, zodat ze afgemaakt moesten worden. Ik heb fotografen gezien die in camouflagepakken op een vogel joegen, dat lijkt wel oorlog. Als ik zoiets zie, zeg ik er wat kan. Tegen jagers ook. Dan ga ik erheen. Bang ben ik niet”. Voor plezierjagers heeft Adri de Groot geen goed woord over. “Ik voel weerzin tegen mensen die dieren voor hun genoegen doden. De dag voordat ik dat lintje kreeg, heb ik op Vogeldagboek een jager de ruimte voor een weerwoord gegeven. Hij sneed zichzelf in de vingers door uit te leggen wat voor plezier hij erin had. Dat heeft nog tot veel discussie geleid in het land”.

Door Vilan van de Loo

Adri de Groot is vogelaar, en niet zomaar iemand. Zijn website Vogeldagboek.nl trekt duizenden bezoekers. Voor zijn werk kreeg hij eerder dit jaar een lintje: de Orde van Oranje-Nassau wegens bijzondere verdiensten jegens de samenleving. De lezers van zijn site hadden hem voorgedragen. In Den Haag Centraal publiceert hij de komende weken een keuze uit zijn bijzondere foto’s. “Wanneer ik de laatste foto heb gemaakt? Vanmorgen. Ik zag meeuwen vliegen”. Adri de Groot zegt bijna verontschuldigend: “Mijn camera heb ik altijd bij me”. Elke dag maakt hij tussen de driehonderd en vijfhonderd foto’s. Slechts een deel ervan komt terecht op zijn website Vogeldagboek.nl/ De site is de afgelopen jaren razendsnel gegroeid in populariteit: dagelijks zijn er honderden bezoekers en de gratis nieuwsbrief kent meer dan vijftienduizend trouwe abonnees. Dat is een cijfer waar menig bedrijf jaloers op kan zijn. Maar Adri de Groot doet het niet voor geld. De liefde voor de natuur drijft hem. Die deelt hij met de bezoekers. Anderen zien er wel geld in: “Ik heb van wel vijf uitgevers een verzoek gekregen om een boek te maken”. Daar begint hij niet aan. “Dat levert te veel druk op”. Elke dag uit het leven van de vogelman lijkt op de andere, en is toch weer verschillend van de vorige. Adri vertelt. “‘s Morgen ga ik vier, vijf uur de natuur in. Daarna ga ik rusten en dan werk ik aan de website. De foto’s bijwerken, de mails beantwoorden en boeken recenseren”. En dan zijn er nog de andere onderdelen van de site die aandacht vergen, zoals de filmpjes en de vogelgeluiden. Het vogeldagboek is een encyclopedie waarin vogels centraal staan, al zijn er ook foto’s van bijvoorbeeld bevers en klaprozen. Sommige foto’s zijn

>Foto: Mylène Siegers

gemaakt tijdens vakanties, maar de meeste komen uit zijn eigen omgeving: “Ik heb een vast gebied in Benthuizen waar ik uren kan rondlopen en kijken. Wat vogels betreft is het nu rustiger. De jonkies zijn uitgevlogen en de ouders maken geen voedseltochten meer. Maar er is altijd wel wat te zien. Soms ga ik daarbij strategisch te werk. Ik zag een keer wulpen en daarachter stond een kudde koeien. Als ik zo ging staan dat de koeien langzaam de wulpen naar me toe zouden drijven, kon ik ze fotograferen”. Aldus geschiedde. Zo is zijn stijl: behoedzaam in de natuur aanwezig zijn. Protest Met de groeiende populariteit van de site krijgt Adri steeds meer mails. Veel mensen willen wat van hem: een natuurproject openen, een lezing of workshop ge-

ven, hij zou zo een bekende Nederlander kunnen worden. Maar zijn dagindeling is hem dierbaar en zijn energie is beperkt, dus daarom trekt hij grenzen. Er zijn ook mails die hem raken. Iemand die schrijft weer de natuur in te gaan en door de foto’s van Adri met andere ogen rond te kijken. Of iemand die stervend is en mailt dat de foto’s zoveel voor hem betekenen. Dat is zo niet gek, als je naar de site kijkt. De vogels ogen zeldzaam expressief, je voelt als mens de nabijheid van die andere wezens. Maar er is ook iets anders, dat hier en daar voelbaar is. Noem het een rebelse inslag. Of nee, een protest tegen onrecht. Met dieren moet je goed omgaan, vindt Adri. “Ik ben niet bij iedereen in het vogelwereldje populair. Als ik zie wat sommigen doen ... daar zeg ik wat van, of ik schrijf die mensen. Of ik zet het op Vogeldagboek. Een fotograaf die een vlinder nat spuit

Korenmolenaar Dat Adri zoveel vreugde beleeft aan Vogeldagboek – en anderen met hem – is een geluk bij een ongeluk. Want het gaat eigenlijk helemaal niet zo goed met hem. Na een carrière in de journalistiek en de ambtenarenvakbond kreeg hij een zware burn-out. Na werkweken met dagen van twaalf uur kwam hij in het beruchte zwarte gat terecht. Daar viel hij middenin allerlei onverwerkte ellende uit zijn vroege jeugd. Beide ouders hadden tijdens de oorlog in het verzet gezeten, en de erfenis van spanningen en doodsangsten eiste een tol, en nóg. Maar ook dat andere van zijn vroege jeugd kwam terug: de liefde voor de natuur. Als zoon van een korenmolenaar in de Alblasserwaard groeide hij op te midden van weilanden en bomen vol vogels. Een wereld vol wonderlijke wezens die Adri herontdekte. “In de natuur voel ik me ontspannen. Daar valt alle pijn en ellende van me af. Dan is het weg”. Door zijn eigen situatie kan hij mensen die hem mailen een beetje troosten. Zijn

hoef aan de Evert Wijtemaweg werd herbouwd en is nog lange tijd restaurant en partycentrum onder deze naam geweest. Kortgeleden is De Wildhoef omgedoopt tot pannenkoekenrestaurant en draagt nu de naam Genieten! En net als in mijn jeugdjaren is er bij De Wildhoef opnieuw een speeltuin. Nicolette Faber-Wittenberg www.gemeentearchief.denhaag.nl

christelijke achtergrond helpt hier ook bij: “Vroeger noemden ze me wel de dominee”. Er zijn foto’s waarop een vogel de fotograaf recht aan lijkt te kijken, net of die vogel wat vraagt of iets wil zeggen. Hoe zit dat? Adri moet een beetje lachen om die vraag. Hij heeft een nuchtere kijk op de natuur. “Bij vogels draait het om voortplanting en eten. Daar gaat alles om. Een vogel wil niet communiceren, dan romantiseer je de natuur. Een papegaai heeft het verstand van een driejarige, heb ik een keer gelezen. Er zijn kraaien die dankzij een overgeërfd DNA weten dat als je een stokje in een mierenhoop steekt, het er dan met mieren op uitkomt. Andere vogels observeren dat en doen dat vervolgens ook. Zo leren ze. Strategisch denken is het niet. En contact met vogels? Laatst zat een fuut een meter afstand van mij te broeden. Dat is gewenning aan mijn aanwezigheid. Meer niet”. De liefde komt van één kant, wil hij zeggen. Maar daarmee is die liefde nog wel groots. Adri vertelt uren over de vogels, met een tederheid die ontroert. Hij kent de details van kleuren en patronen in hun verenkleed. De geluiden die ze maken: “Daar herken ik ze voor 75 procent aan”. De trek om te overwinteren. De vogelwereld is zo rijk. En dan hoe hij foto’s maakt, waar iets van dynamiek in moet: een vogel die net zijn pootje optilt. Een takje dat ergens voor hangt. Maar de mooiste van alle vogels vindt hij de roerdomp, een gewone bruine vogel. “Daar kan ik uren naar kijken. Hoe hij bijna onzichtbaar achter een paar rietstengels zit. Hoe hij langzaam verschuift. Zo behoedzaam”. Verder lezen: www.vogeldagboek.nl De Vogeldagboeken van Adri de Groot, impressies van flora en fauna >zie ook pagina 12/13

7

actueel<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

‘Leiden’ nu echt Haagse universiteit

verreck

Door Casper Postmaa

De universiteit Leiden zal in de zomer van 2016 het voormalige ministerie van Binnenlandse Zaken aan de Turfmarkt betrekken. Het neemt dan 14.000 m2 van de 50.000 m2 in gebruik. Volgens de universiteit levert het de stad 350 hoogwaardige banen op. ‘Leiden’ opende vijftien jaar geleden de eerste vestiging in Den Haag. In de Residentie studeren nu ruim 2000 studenten, in 2016 zullen dat er 3500 zijn. Het nieuws dat de Universiteit Leiden het leegstaande rijkskantoor in gebruik zal nemen, bracht deze krant drie weken geleden al. Toen was nog niet bekend of er in de rest van het gebouw studentenwoningen, of een andere invulling zou komen. Ontwikkelaar Proper-Stok (onderdeel van Heijmans Vastgoed), die het ministerie heeft gekocht, maakte deze week bekend dat het ministerie wordt opgevuld met 132 vrije sector huurwoningen en 38 koopwoningen. Proper-Stok zal op de lange termijn ook het ministerie van Justitie herontwikkelen. Tot die tijd zal de ontwikkelaar het voormalige ministerie van de gemeente huren en weer doorverhuren. Syntrus Achmea, waar voormalig Haags topambtenaar Henk Jagersma directeur is, treedt namens een aantal pensioenfondsen op als belegger in het project. Het Haagse architectenbureau Geurst & Schulze werkt inmiddels aan een ontwerp voor het vernieuwde ministerie van Binnenlandse Zaken. Proper-Stok zal beide ministeries niet slopen, maar tot op het betonskelet uitkleden. Vrijwel alle woningen zullen balkons of terrassen krijgen. Prof. dr. Jouke de Vries, decaan van de faculteit Campus Den Haag, voorziet een steeds belangrijker rol van zijn universiteit in Den Haag. “We blijven ons daarbij richten op internationaal recht, politiek en bestuur. We gaan geen faculteiten overhevelen van Leiden naar Den Haag. Dat is nergens voor nodig, we hébben hier een sterke faculteit”. Wethouder Ingrid van Engelshoven (D66, onderwijs): “De Universiteit Leiden is in Den Haag uitgegroeid tot een belangrijke volwaardige universitaire vestiging. De studies sluiten bovendien goed aan bij de sterke troeven van onze stad: vrede en recht”. Wethouder Norder (PvdA, bouwen) was bijzonder ingenomen met de transactie. Nadat de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken onlangs naar nieuwbouw aan de Turfmarkt waren verhuisd, kreeg de ge-

Foutje, bedankt

Een beeld van het getransformeerde ministerie van Binnenlandse Zaken zoals het er volgens ontwikkelaar Proper-Stok in 2016 ongeveer zal uitzien. >Illustratie: Gemeente Den Haag

meente, volgens een afspraak met het rijk, de leegstaande departementen in bezit. Financieel een riskante situatie. Trots verklaarde Norder dat die voor

Den Haag onvoordelige positie slechts één dag heeft geduurd. “De kantorenleegstand in de stad loopt daardoor de komende jaren terug van elf naar negen

procent. En”, voegde hij er aan toe, “het is niet toevallig dat het hier allemaal wel lukt en elders niet. Den Haag investeert zich de crisis uit”.

Wijsmuller opnieuw lijsttrekker HSP Door Jan van der Ven

Hij krijgt er werkelijk niet genoeg van. Zestien jaar alweer is Joris Wijsmuller het gezicht van de Haagse Stads Partij. En hij wil er nog eens vier jaar aan vastplakken. “Ik heb de ledenvergadering vorige week gemeld dat ik weer beschikbaar ben als lijsttrekker”, zegt Wijsmuller. In oktober moet duidelijk worden of hij zijn vier jaar erbij krijgt. In de afgelopen zestien jaar heeft hij al fietsend en pratend alle vezels van de stad leren kennen. Hij blaakt van energie om zich nog eens vier jaar op het werk als raadslid te storten. De houdbaarheidsdatum is wat hem betreft zeker niet in zicht. “Nee, ik voel me zeker geen instituut. Ik ga door, want er moet nog zoveel veranderen in de stad. Kijk eens naar de kwaliteit van de lucht van drukke straten als de Mauritskade, de Neherkade en de Vaillantlaan. Je hebt het hier over woonstraten, vergeet dat niet”. Dus zal de HSP dwars gaan liggen als het gaat om de bouw van nieuwe parkeergarages, zoals aan het Tournooiveld. “Want die trekken nog meer verkeer aan.

>Foto: PR

De PvdA heeft hem ooit gepaaid lid te worden, maar Wijsmuller bleef de HSP trouw. Alle politieke inzet ten spijt is de HSP nooit een grote partij geworden. Momenteel heeft de partij twee zetels. Wijsmuller heeft zich ten doel gesteld het aantal te verdubbelen. “Als het echte lokale verkiezingen worden en we halen die vier zetels niet, dan heeft dat consequenties voor mij”. Drie jaar geleden ging het vooral om de cruiseterminal. Deze keer zijn alle ogen gericht op het Spuiforum. Met lede ogen kijkt de voorman van de HSP naar de debatten over het Spuiforum en de wijze waarop de vier coalitiepartijen (PvdA, VVD, D66 en CDA) zich elkaar hierin gevangen houden. “Maar ik voorspel dat er tijdens de verkiezingen rake klappen worden uitgedeeld. De wethouders Norder en De Jong spelen met vuur, want ze negeren de mening van een groot deel van de bevolking”. Oppositievoeren zit Wijsmuller na zestien jaar in het bloed. En een eventueel wethouderschap? “Die functie ga ik niet uit de weg, maar het is zeker geen ambitie”.

> Foto: Wikimedia

Prinses Beatrix terug naar Drakesteyn Prinses Beatrix vertrekt eind dit jaar uit Den Haag om zich op Kasteel Drakesteyn (Lage Vuursche) te vestigen. Het slot is eigendom van de prinses. De koningin woonde al in het Gooi voordat ze in 1981 met prins Claus en de kinderen naar Huis ten Bosch verhuisde. Het voormalige staatshoofd behoudt een werkruimte in het Paleis Noordeinde omdat zij nog vaak in Den Haag zal zijn. Het is de bedoeling dat koning Willem-Alexander op zijn beurt Huis ten Bosch zal betrekken. Volgens de RVD is nog niet bekend wanneer dat zal zijn.

Zelfs ik maak fouten. Het is schokkend om te zien dat ik uiteindelijk toch beschik over dezelfde tekortkomingen als gewone stervelingen. Maar ook geruststellend, want het leven van superieure mensen is geen pretje. Je komt ze regelmatig tegen, bijvoorbeeld in het verkeer. Met name in situaties waarin jijzelf als erkend falend persoon de euvele moed hebt zo iemand op een onvolkomenheid te wijzen. Ik rijd op de Frederik Hendriklaan, ben net de Statenlaan overgestoken en voor mij begint een meisje van een jaar of twaalf, handuitstekend, naar links voor te sorteren om de Antonie Duyckstraat in te slaan. Uiteraard kan ik haar weer naar rechts dirigeren en passeren, maar ik minder vaart en hobbel het korte resterende stukje achter haar aan. De man in het Mercedesbusje achter me heeft niet zoveel geduld. Hij geeft gas en passeert me. Godzijdank is het meisje nog niet zo ver dat ze de oversteek maakt. De haastige inhaalmanoeuvre van de man in het busje sorteert weinig effect, want bij bij de Stadhouderslaan sta ik naast hem voor het stoplicht. Raampje naar beneden. Hij ook, op voorhand nijdig. ‘Kijk toch uit, man, er reed daar een kind, je had haar wel dood kunnen rijden’. ‘Nou, ik heb haar toch niet doodgereden’, klinkt het agressief. De man heeft geen fout gemaakt. ‘Waar is dat nou voor nodig, man?’, vraag ik. ‘Als jij tien kilometer per uur rijdt, ga ik er langs, knul’. ’t Is mooi dat ik in deze levensfase nog met ‘knul’ wordt aangesproken, maar qua conflictbeheersing lijkt het me beter om het raampje te sluiten. Het verkeerslicht springt op groen, de bus trekt grommend op. Misschien is het míjn fout de man op zíjn fout te wijzen, want uit zijn gedrag kan je afleiden dat hij zelf allang door heeft dat hij iets verkeerd heeft gedaan. Dat toegeven is vers twee. Zelf ben ik inmiddels een geroutineerde foutentoegever. Robert Schram wees mij er op dat ik in mijn vorige column de gebroeders Attenborough, natuurfilmer David en regisseur Richard tot één persoon heb versmolten. Robert, bedankt! Fouten helpen je verder, als je ze tenminste erkent. Zo bejubelden de Tourcommentatoren zondag een verkeerde winnaar. ’s Avonds hadden ze de aankomst lafhartig opnieuw ingesproken alsof het live was. Dat was een beetje zielig. Gelukkig volgde een ‘excuus-reportage’. Alsnog: Chapeau! Als niemand je op je fouten wijst, dan ben je pas eenzaam. Marcel Verreck www.marcelverreck.nl

8>zomerserie den haag draait door

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

deel 1: bakker richard van dijk (40)

‘Ik ben ’s ochtends een slechte eter’ Het is zomer en de grote uittocht komt op gang. Hagenaars trekken er massaal op uit om elders van een welverdiende vakantie te genieten. Het is aan de achterblijvers om ervoor te zorgen dat alles in de stad op rolletjes blijft lopen. In deze negendelige zomerserie portretteert Den Haag Centraal mensen die – achter de schermen, voor dag en dauw – klaarstaan om de stad draaiende te houden.

Voordat in de oudste bakkerswinkel van Den Haag het eerste halfje grof volkoren wordt verkocht, heeft bakker Richard van Dijk er al wat uren op zitten. Schappen vullen, koeken bakken, orders klaarmaken en weer van voor af aan beginnen. Alles gaat in een onafgebroken ritme van piepende en suizende ovens en met een strikte routine. Door Jasper Gramsma

Het Bakkertje in de Oude Molstraat is vanaf half zes druk in bedrijf. De nostalgisch ogende winkel is nog schemerig, in de steriele werkplaats erachter brandt fel licht. Van Dijk schiet van de ene naar de andere kant van de zaak met bakplaten vol gevulde koeken. “Deze maak ik zelf”, zegt hij trots. “Net als de botermoppen en de brownies waar we om bekendstaan”. De bakker schuift de rauwe koeken in de oven en pakt een emmer beslag om te laten zien hoe de eierkoeken worden gemaakt. Met een ijsschep verdeelt hij het beslag in porties over een plaat. “Eén van de ingrediënten is ammoniak, om te zorgen dat de eierkoek zijn bolle vorm krijgt. Het is niet schadelijk en je proeft er niets van, omdat het meteen verdampt”, verklapt Van Dijk. Aan de hartige broodjes heeft hij veel minder werk, die worden ingevroren aangeleverd: “Ik kan de croissants en de saucijzenbroodjes wel zelf maken, maar in deze kleine aantallen worden ze veel te duur. Voordat ik ze afbak, bestrijk ik ze alleen nog met een eierdooier om ze dat laatste beetje uitstraling te geven”. De meeste broden van Het Bakkertje komen, net als bij de meeste andere winkels, van grotere centrale bakkerijen. Ook hiervoor geldt dat ze anders te duur worden. Van Dijk: “Als het arbeidsloon doorberekend wordt, kost zo’n brood vijf euro. Dat betaalt men er niet voor. Alleen de Franse desembroden zijn wel huisgemaakt, de rest komt uit andere ambachtelijke bakkerijen”. Nu hij zelf nauwelijks nog broden bakt, beleeft hij het meeste plezier aan de cakes met speciale smaken die door de eigenaar van Het Bakkertje worden ontwikkeld. Roeping Om half negen krijgt Van Dijk bijstand van de eigenaar van de zaak. “Zodra de werkgever komt, ga ik verder met de bestellingen”, legt hij uit. “We leveren brood en koekjes aan restaurants en belegde broodjes aan bedrijven. Zelfs van Paleis Noordeinde krijgen we regelmatig een bestelling”. Daarna begint de cyclus opnieuw en de bakker treft zijn voorbereidingen voor de volgende

Sinds hij pas om 23.00 uur naar bed hoeft, heeft Van Dijk weer een normaal sociaal leven. > Foto's: C&R

ochtend. Elke dag verloopt min of meer volgens een vast patroon, zodat hij zeker weet dat hij niets vergeet. Gedurende de week zijn er wel verschillen: “Gemiddeld verkopen we een kleine honderd broden op een doordeweekse dag, maar richting het weekend worden dat er steeds meer”. Van Dijk zit twintig jaar in het vak, maar hij praat er over met frisse bevlogenheid. “Ze zeggen weleens dat het een roeping is, want rijk word je er niet van”, zegt hij lachend. Elke morgen om vijf uur gaat zijn wekker en toch is de bakker niet moe: “Bij mijn vorige baas begon ik om twee uur ’s nachts, dus de werktijden zijn al een stuk beter. Vroeger had ik nauwe-

lijks sociale contacten. Buiten mijn gezin sprak ik haast niemand, alleen wat vrienden uit de bakkerswereld. Het klinkt misschien gek, maar als we op vrijdagochtend om tien uur uit de nachtdienst kwamen, dronken we samen een biertje. Daarna ging ik naar bed, was ik twee uurtjes wakker en ging ik weer werken”. Het tegennatuurlijke ritme is Van Dijk niet in de koude kleren gaan zitten. “’s Nachts werken is vermoeiender en lichamelijk zwaarder. Voor een goede gezondheid hoort een mens ’s nachts te slapen”. Sinds een tijdje heeft hij last van een chronische ontsteking in zijn rug. “Een soort hernia zeggen ze. Dat komt waarschijnlijk door het vele staan”.

Misvormd De enorme hoeveelheid brood die door Van Dijks handen gaat, raakt in de loop van de dag nagenoeg uitverkocht. Met het overschot gaat hij zorgvuldig om. Van de overgebleven zoete broodjes maakt hij zogenaamde ‘student’, door de restanten opnieuw te bewerken en er chocola aan toe te voegen. Zo ontstaat er een tompouceachtig taartje dat langer houdbaar is. Het gewone brood dat overblijft, gaat naar het tegenovergelegen klooster. Terwijl de bakker vertelt, gooit hij een misvormd broodje in de prullenbak en verexcuseert zich: “Sorry hoor, dat is de welvaart. Ik doe dit liever niet, maar mensen kopen zo’n mislukt broodje niet”. Zelf opeten

is ook niet altijd een optie. Bovendien heeft Van Dijk zijn voorkeuren: “Ik ben niet gek op dat stevige desembrood en ik hou niet van zoetigheid. Het liefst eet ik zacht witbrood met een krokante korst, een beetje bruin gebakken”. Thuis maakt de bakker zelden zijn eigen brood. “Ik ben ’s ochtends een slechte eter”, vertelt hij. “Alleen met de feestdagen pak ik uit, net als iedereen. Verder laat ik het graag aan mijn vrouw over”. Dan legt hij uit waarom: “We hebben maar een klein oventje thuis en ik ben verpest geraakt. Als je eraan gewend bent voor je werk in een Ferrari te rijden, dan valt het een beetje tegen als je thuis in een Fiatje stapt”.

9

cultuur<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

Het opmerkelijke en tragische leven van Frans Knoote

da en dat Frans Knoote in de Tweede Wereldoorlog de leider van het Nederlandse verzet was.

François Menno Knoote was een man die groots en meeslepend leefde zonder dat het door geschiedschrijvers werd opgemerkt. Dus in de herhaling, de avonturen van een bijzondere Hagenaar: voetballer, operazanger, zakenman, communist en echtgenoot van de al even vrijgevochten operaster Éva Gauthier.

Zoon Met Éva ging het aanvankelijk beter. In 1915 had zij vijftig optredens in Australië en Nieuw-Zeeland, maar onder druk van de oorlogsdreiging reisde ze dat jaar via Hawaii en San Francisco naar New York. Ondanks smeekbeden van Frans kwam het niet meer tot een hereniging. Ze scheidden in 1918. Toch was het verhaal van hun huwelijk nog niet uit. Oktober 1916 beviel Éva van een zoon, Evan GauthierKnoote, die laatste toevoeging moest de familie, en later haar zoon, doen geloven dat Knoote de vader was.

Door Casper Postmaa

De Grand Tour was een reis die de upperclass uit Engeland en Nederland vanaf de 16de eeuw maakte om Europa te ontdekken, de kunstschatten uit de oudheid in het bijzonder. De ‘Tour’ had grote invloed op het culturele leven van Europa, want de reizigers importeerden eigen gebruiken en instituten. In zekere zin is de ‘Rome reis’, die middelbare scholieren nog steeds maken, een voortzetting van die reis. Tijdens een gastles op een Haags lyceum over betekenis en invloed van de Grand Tour ging mijn eerste vraag over François Menno Knoote. Wie had ooit van deze Hagenaar gehoord? Natuurlijk was er niet één leerling die hem kende, zelfs niet toen erbij werd verteld dat hij de directe voorganger was van Marco van Basten. Want roem oogstte Knoote nooit. Toch was hij, in de breedste zin, het bewijs van de grote invloed die de Grand Tour tot in de 20ste eeuw op de Europese cultuur had. Tot voor kort wisten we slechts van één high-light in zijn leven, maar dankzij het digitaal openstellen van archieven ontstaat er beetje bij beetje een completer beeld. François (Frans) Menno Knoote was een Hagenaar die opgroeide in de Reinkenstraat, hij voetbalde later bij Victoria in Wageningen waar hij waarschijnlijk de landbouwschool bezocht. De landbouw trok aanvankelijk niet, want Frans Knoote trok als een ware grandtourist in 1905 naar Milaan om een opleiding als operazanger te volgen bij de destijds bekende tenor en zangpedagoog Giuseppe Oxilia. Dat hij zich daarnaast ook aanmeldde als lid van de ‘Milan Football and Cricketclub’ (een door Engelsen opgerichte vereniging die later AC Milan zou gaan heten) zorgde voor een aandoenlijke voetnoot in de geschiedenis van de club. Zeker is dat Knoote in het seizoen 1905-1906 bijdroeg aan het tweede landskampioenschap van de Milanezen, maar hoe groot zijn aandeel was, is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Hij speelde slechts een handvol wedstrijden op diverse posities, onder meer als keeper. Maar het doel was een gevaarlijke plek om de Haagse mooi-weer-voetballer op te stellen, want voor alles dacht Frans aan de conditie van zijn stembanden. Een dag voor de wedstrijd controleerde hij in de Galleria Vittorio Emanuele de barometer daar. Als deze vochtig weer voorzag, meldde Knoote zich af. Herbert Kilpin, de aanvoerder van Milan destijds, schreef voor een Italiaans sportblad zijn herinneringen aan het glorieuze seizoen 1905-1906 op en wijdde ook enkele alinea’s aan de zingende voetballer Knoote. Nooit zou Kilpin vergeten dat hij tijdens een belangrijke wedstrijd ontdekte dat ze opeens met tien man in het veld stonden. Toen het was gaan regenen, had Knoote de benen genomen. Maar een goede speler was hij wel, volgens zijn aanvoerder. In 1906 was Frans Knoote ook secretaris van de Nederlandse inzending voor de wereldtentoonstelling in Milaan.

‘Je hoeft je geen minuut zorgen te maken. Ik heb hem als erfgenaam laten opnemen in mijn stamboom’

> Foto: Centraal Bureau voor Genealogie/Collectie Veenhuijzen

Affiche voor de Internationale Tentoonstelling van Milaan (1906) waar Knoote actief was. In de zomer van dat jaar ontving hij als enig aanwezige Nederlandse vertegenwoordiger koningin-moeder Marghuerite van Italië. Hoogtepunt was een bezoek aan de wafelbakkerij van de familie Koppen uit de Kalverstraat, Knoote vertaalde persoonlijk het recept voor de moeder van koning Victor Emanuel. Hoewel niet meer actief in het eerste elftal van Milaan, zou Knoote als voetballiefhebber nog eenmaal van zich doen spreken. Binnen AC Milan was in 1908 een scherp conflict uitgebroken tussen buitenlandse en Italiaanse leden, de laatsten wilden alleen nog landgenoten opstellen. Een aantal buitenlandse spelers, onder wie Knoote, besloot daarop een nieuwe vereniging te beginnen die wel openstond voor alle nationaliteiten. De eeuwige rivaal, FC Internazionale was geboren. Éva Gauthier Hiermee was de sportcarrière van Frans Knoote afgelopen, althans, er is op dat gebied nooit meer van hem gehoord. Onduidelijk is of hij als operazanger iets heeft betekend. Kilpin beweert in zijn stukje dat Knoote op het podium van de Metropolitan Opera in New York stond. Er zijn geen andere bronnen die dat onderschrijven, maar wellicht had Kilpin slechts de klok horen luiden, want Frans Knoote had in die dagen een vriendin die ook bij Oxilia studeerde en later wel de grote operahuizen van Amerika zou halen. Het was de Canadese Éva Gauthier (1885-

Frans Knoote's eerste echtgenoote, operaster Éva Gauthier. > Archieffoto's

1958), een dame met grote ambities. Knoote vroeg haar in 1910 per brief vanuit Batavia ten huwelijk. Een jaar ervoor had Gauthier nog in Scheveningen opgetreden met het Berlijns Philharmonisch Orkest. Niettemin reist ze naar Indië waar Knoote een baan had als manager op een theeplantage. Tot voor kort was niet meer over

Knoote was een mooi-weer-voetballer die voor alles dacht aan de conditie van zijn stembanden

deze periode bekend dan dat het huwelijk zeven jaar stand hield en Éva zich in die tijd op de Javaanse gamelanmuziek stortte, die zij over de wereld zou verspreiden, maar dankzij het proefschrift ‘The eclectic careers of Eva and Juliette Gauthier’ van Anita Slominska uit 2009 weten we nu meer over het huwelijk én over Frans Knoote. Het is, opnieuw, een opmerkelijk verhaal. Zonder twijfel was Éva Gauthier de grote liefde van Knoote, die later nog driemaal zou trouwen. Of het omgekeerde ook gold voor Gauthier is

minder vanzelfsprekend. Op 13 september 1910 vertrok zij per boot naar Nederlands-Indië en toen zij een maand later in Colombo (Ceylon) aankwam, schreef zij aan haar ouders dat het jammer is dat de reis bijna is afgelopen, terwijl Knoote haar juist had laten weten dat het wachten hem zwaar viel. Het verblijf op Java kon haar, op de gamelanmuziek na, niet bekoren. Het krioelde er van de slangen, schorpioenen, insecten, wilde katten en apen (‘miljoenen’), het was er warm en saai. “Ik word hier dik”, klaagde ze. ’s Middags liep ze naakt door het huis. ‘Want alleen in Eva’s kostuum is het hier uit te houden’. Krijgsgevangene Samen met de Nederlands-Indische musicus Paul Seelig wijdde ze zich, met toestemming van een lokale vorst, op de Javaanse muziek. Haar optredens waren zo succesvol dat Gauthier besloot met een Javaans programma op tournee te gaan. Frans probeerde terug te keren naar Nederland om daar een Europese tournee op touw te zetten, maar strandde in Italië waar hij als krijgsgevangene de oorlog moest uitzitten. Het is onduidelijk waaraan dat laatste merkwaardige feit is ontleend, Nederland was immers geen partij in de Eerste Wereldoorlog. Waarschijnlijk was het een verklaring van Gauthier, maar zij zei wel meer dingen die gefantaseerd bleken. Dat ze de nicht was van de premier van Cana-

Frans toonde zich in de afwikkeling van het huwelijk bijzonder ruimhartig. Hij verstrekte Éva ongevraagd alimentatie, en toen zij ze hem in 1921 op de hoogte stelde van de geboorte van Evan speelde hij het spel mee. ‘Je hoeft je geen minuut zorgen te maken. Ik heb hem als mijn erfgenaam laten opnemen in mijn stamboom’, schreef hij haar. Ook betaalde hij lange tijd het onderhoud van de in een pleeggezin opgenomen zoon. Want hoewel de loopbaan van Éva Gauthier succesvol was, ze trad op en was bevriend met Gershwin, Stravinsky, Ravel en Paul Whiteman, had ze nog steeds een chronisch geldtekort. Ze zou nooit meer trouwen, en bleef zich over het huwelijk met Frans Knoote laatdunkend uitlaten. Toch correspondeerde zij met hem tot aan zijn dood en stuurde ze hem in de Tweede Wereldoorlog schoenen en kleding. Het leven van Frans Knoote verliep weinig gelukkig, hij trouwde na Éva achtereenvolgens met de Duitse Alexandrine Kiefer, Johanna van den Brink en Willy Arnouts. Hij kreeg twee kinderen, Johan Frederik en Agatha Françoise. Zijn dochter overleed in 1943 op 22-jarige leeftijd. Wat hij de tussenliggende jaren deed, is onduidelijk. Na allerlei banen in Indië vinden we hem in de jaren twintig in Nederland terug, waar hij behalve in Voorschoten en Den Haag, ook in een villa aan de Schouwweg 82 heeft gewoond. In zijn tuin werden propagandafilms gemaakt ten behoeve van de communistisch georiënteerde ‘Vereeniging Vrienden der Sowjet-Unie’, waarin de vader van Gerard Reve een hoofdrol speelde. In het Nationaal Archief ligt nog een justitieel dossier over de in Wassenaar gevestigde ‘N.V. Knoote’s Pharmaceutische Preparaten’, dat pas in 2021 openbaar wordt. Wie weet, een nieuw hoofdstuk in de geschiedschrijving over Knoote’s opmerkelijke leven. François Menno Knoote overleed in 1947 in de Haagse Bildersstraat 69, waar hij bij zijn zoon inwoonde. De eerste Nederlandse voetballer van AC Milan werd 68 jaar oud.

10>Cultuur

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

Eindexamenexpositie Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten

Bloed, zweet, tranen en een diploma Door Babeth Knol

‘Blood, sweat, tears, diploma’. De afstudeertentoonstelling van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten doet zijn naam eer aan. Het gebouw aan de Prinsessegracht oogt in de weken voor de zomervakantie alsof er een grote verbouwing gaande is. Alle studenten van de bachelor- en master-opleidingen richten een ruimte in waar hun project, waar ze het hele jaar en soms al langer naar toe hebben gewerkt, het beste tot zijn recht komt. Om daarna met een diploma op zak de kunstenaarspraktijk tegemoet te treden. Nynke Koster verlaat de academie met meer dan een papiertje. De studente Meubelontwerpen streefde ernaar om via haar afstudeercollectie de hele academie mee te kunnen nemen. “Sinds het begin van mijn studie heb ik een band met het gebouw gekregen. Met mijn objecten heb ik een manier gevonden om dat hele grote gebouw op te kunnen pakken en mee te nemen”. Voor de serie ‘Coexist’ deed ze uitgebreid onderzoek. Door foto’s te nemen, de ruimte op z’n kop te bekijken, te zoeken naar verborgen functies. En die vond ze. Overal in het pand nam ze afdrukken van bijzondere plekken, door ze in te smeren met een speciaal soort rubber. Uitgehard, omgekeerd en verstevigd werden die mallen op zichzelf staande objecten. En zo veranderde de getrapte bovenkant van een pilaar bijvoorbeeld in een zitobject. Ook van de kopie van de paradijspoort uit het Bap-

Nynke Koster, van pilaar naar zitobject

Nynke Koster, mal van ‘Porta del paradiso’

Jan Rosseel, Belgische herfst.>Foto’s: PR

tisterium in Florence, die de academie bewaart in de Gipsenzaal, maakte Koster een afdruk. Een kopie van een kopie. Of eigenlijk niet helemaal, benadrukt Koster. “Het gaat mij juist om de negatieven”. Na haar afstuderen is Koster nog niet klaar met haar mallen. Ze hoopt nog een gebouw tegen te komen dat een collectie herbergt. “Het liefst een Haags gebouw. Zoals het Gemeentemuseum van Berlage. Dat gebouw heeft zoveel identiteit ... Het zou heel mooi zijn om die elementen te kunnen lostrekken en oppakken”. Waar Koster haar kunstenaarschap gebruikte om haar studietijd mee te kunnen nemen de toekomst in, gebruikte fotografiestudent Jan Rosseel zijn tijd op de academie om een belangrijke gebeurtenis in zijn verleden te kunnen verbeelden. Criminelen Uitgangspunt voor zijn afstudeerproject is de bende van Nijvel, een groep onbekend gebleven criminelen die in Rosseels thuisland België begin jaren 80 tientallen slachtoffers maakte met een reeks zeer gewelddadige diefstallen, overvallen en inbraken. Eén van die slachtoffers was de vader van Rosseel. “Ik werk vaker vanuit een persoonlijke invalshoek om een groter thema te laten zien. Maar dit is voor het eerst dat het om mijn eigen persoonlijke verhaal gaat”. Rosseel, die een journalistieke achtergrond heeft, start zijn verhaal altijd met onderzoek. Informatie uit onderzoeksrapporten, getuigenverklaringen en feiten over de misdrijven heeft Rosseel op

een associatieve manier in zijn foto’s verwerkt. Eigen beelden en archiefmateriaal vormen een combinatie die bij de kijker een bepaald gevoel op moeten roepen. “Ik wil meer dan letterlijk registreren”. Rosseel is dan ook heel benieuwd welke reacties zijn presentatie, die bestaat uit foto, video en een boek in een gelimiteerde oplage van 28 – evenveel als het aantal dodelijke slachtoffers – ,op zal roepen. “Mensen die het verhaal kennen, – er komen ook mensen uit België – zullen bepaalde associaties hebben. Maar ik denk dat het ook los van het verhaal bepaalde universele associaties op zal roepen”. Van sommige studierichtingen was eerder dit jaar al een voorproefje te zien op verschillende plaatsen in de stad. Tijdens de eindexamenexpositie tonen alle laatstejaarsstudenten van de richtingen ArtScience, Artistic Research, ArtScience, Beeldende Kunst, Fotografie, Grafisch Ontwerpen, Industrial Design, Interactive/Media/Design, Interieurarchitectuur & Meubelontwerpen, Textiel & Mode en Type & Media tegelijk hun afstudeercollecties. Een mooie gelegenheid voor de studenten om familie en vrienden het resultaat van hun bloed, zweet en tranen te laten zien. En voor alle liefhebbers om zich een goed beeld te vormen van de nieuwe lichting Haagse kunstenaars en ontwerpers. EindexamenexpoKABK. ‘Blood, sweat, tears, diploma’, 6 tot en met 13 juli, www.kabk.nl

Prinsjesfestival viert feest van de democratie Door Annerieke Simeone

In de dagen voordat Koning WillemAlexander zijn jaarlijkse Troonrede uitspreekt, wordt in Den Haag een nieuw evenement ingeluid: het Prinsjesfestival. Het festival is een initiatief van ruim zestig vrijwilligers die zich betrokken voelen bij de democratie. “Dit najaar gebeurt er rond de derde dinsdag van september méér dan de borrel van VNO-NCW voor de ‘usual suspects’”, aldus Oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet. Volgens la grande dame van de politiek, die nu voorzitter van het comité van aanbeveling is, moet Prinsjesfestival een nationale aangelegenheid worden. De officiële opening is op zondag 15 september. Dan staat ondermeer de ‘Prinsjeshatwalk’ op het programma, waarbij jon-

ge ontwerpers onder de titel ‘Chapeau voor de koning!’ hun mooiste hoeden voor het koningspaar presenteren. Politiek commentator Frits Wester fungeert daarbij als spreekstalmeester. Ook nieuw is de Prinsjesprijs, bedoeld voor de politicus die in zijn carrière een vitale bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de parlementaire democratie. Acteurs van het Nationale Toneel brengen genomineerde speeches op de planken tijdens de ‘Prinsjesrede’. Verder is er een borrel, een boekenprijs, een debat en een cabaret met jonge getalenteerde cabaretiers, zoals Louise Korthals, Diederik Smit en de Gebroeders Fretz. Friesland Prinsjesfestival zet elk jaar een Nederlandse provincie in de schijnwer-

pers. Bij de eerste editie is dat Friesland. Aan de Sophialaan, vlakbij Plein 1813, zal het een ‘eigen ambassade’ betrekken. De New Dutch Academy onder leiding van dirigent Simon Murphy brengt daar muziek uit het toenmalige Friese en Haagse Hof ten gehore. Friese topkok Marc van Gulick van restaurant de Heeren van Harinxma te Beesterzwaag stelt het Prinsjesdiner in overleg met restaurants op het Voorhout en de Denneweg, waaronder Le Bistroquet, samen. Ook restaurants in en om het Hofkwartier serveren een speciaal diner.

Prinsjesfestival, zondag 15 september tot en met 17 september (Prinsjesdag).

PvdA-kamerlid Lea Bouwmeester kan zo meedoen met de hatwalk. > Foto: Wikimedia

11

Sport<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

‘Alleen als je van Nadal wint’

Haase grote favoriet bij ‘Sport1 Open’ Een nieuwe titelsponsor, een fraai deelnemersveld en een uitgebreid bijprogramma, de éénentwintigste editie van deze ATP-Challenger op de METS-banen belooft veel moois voor de ware tennisliefhebber. De onbetwiste publiekstrekker is Robin Haase, die als eerste is geplaatst. Door Hans Willink

Met Sport1, heeft het internationale tennistoernooi in Scheveningen weer een mooie naamsponsor binnengehaald. De betaalzender ziet zelf grote mogelijkheden voor dit evenement. Vicepresident Will Moerer: “Sport1 vindt het belangrijk, dat er in Nederland een internationaal tennistoernooi is, waarbij spelers van eigen bodem zich kunnen meten met buitenlandse profs. Door onze samenwerking is de toekomst van dit hoogwaardige challengertoernooi voor de komende twee seizoenen verzekerd. Naast de ongetwijfeld spannende wedstrijden gaat Sport1 in deze week allerlei ‘side events’ organiseren. Denk daarbij aan een familiedag op zaterdag 13 juli of aan clinics, die worden gegeven door voormalige toptennissers, die hier actief zijn geweest”. Robin Haase kijkt met veel plezier vooruit op het toernooi: “Dit is natuurlijk echt mijn thuisbaan. Vaak als je in Nederland speelt is het al thuis, maar hier ben ik opgegroeid. Op de METS heb ik jarenlang met trainer Jos Koemans gewerkt.

>Foto: Creatieve Images

Dat maakt het spelen hier extra leuk. Ik heb hier al een keer de kwartfinale gehaald en hoop dat dit jaar natuurlijk veel beter te doen. Dat ik de hoogst geplaatste speler ben, geeft geen extra druk. De mensen verwachten wat van me, maar ik verwacht hier zelf ook wat van me. Dat is de druk die ik mezelf opleg. In elke challenger waar je speelt, zitten goede tegenstanders. Het is niet meer zoals vijftien jaar geleden dat je een challenger ging spelen voor gemakkelijke punten. Als straks de loting bekend is, richt ik me, zoals altijd, alleen op de eerste ronde. Wat daarna komt is nu nog niet van belang”.

Buiten Haase, bestaat het Nederlandse contingent in het hoofdtoernooi uit Jesse Huta Galung, Boy Westerhof en Nick van der Meer. Amsterdammer Van der Meer kwam binnen met een wild card, die hij ontving van toernooidirecteur Ivo Pols na zijn meer dan voortreffelijke optreden voor De Metselaars in de Eredivisie. Tsjech Het uitgebalanceerde deelnemersveld herbergt voorts internationaal aanstormend talent en routiniers, die via de challengers proberen hun ranking op te krikken om weer aansluiting te vinden

bij de top 100. Tot de eerste categorie behoort de Tsjech Jiri Vesely, die pas negentien jaar is, maar nu al stevig op de deur aan de top 100 klopt. Tot de tweede categorie moeten de Fransman Florent Serra, de Duitsers Dominik Meffert en Björn Phau en de Braziliaan Andre Ghem worden gerekend. Dertigers, die het klappen van de zweep kennen en die op zoek zijn naar eerherstel. Titelverdediger Jerzy Janowicz ontbreekt in Scheveningen en dat is ook niet zo gek na zijn doorbraak naar de top-30 in het najaar van 2012. Voor Haase, de enige speler uit de top 100, zal de grootste tegenstand vermoedelijk niet alleen komen van Vesely, maar ook van Steve Darcis. De Belg zegevierde in 2011 in Scheveningen en heeft na een mindere periode de smaak weer danig te pakken. Zo was hij op Wimbledon enkele dagen het gesprek van de dag, na zijn sensationele triomf op Rafael Nadal. Toen de 29-jarige Belg zich inschreef voor het Sport1 Open, dat vlak na Wimbledon begint, had hij één verzoek: of hij in plaats van een dubbele kamer twee eenpersoons kamers in het Steigenberger Kurhaus hotel mocht betrekken. Toernooidirecteur Ivo Pols had daar geen moeite mee, maar verbond er gekscherend een voorwaarde aan: ‘Dat is geen probleem maar alleen als je op Wimbledon van Nadal wint’, grapte Pols. Aan die voorwaarde heeft hij voldaan. Het levert hem in Scheveningen in elk geval de gewenste twee kamers op.

Nick Grooss: ‘Orange Cup toch een beetje mijn toernooi’ De 20ste editie van The Orange Cup 2013 belooft een hele bijzondere te worden. Nog nooit was de belangstelling voor dit polotoernooi op Renbaan Duindigt zo groot. Niet alleen de incrowd kijkt uit naar het jaarlijkse polotoernooi van poloclub Wassenaar. Ook de gemiddelde sportliefhebber lijkt nu de komende dagen de weg te vinden naar hét polospektakel van Nederland. Door Ronald Mooiman

Eén van de deelnemers is Nick Grooss junior (31) uit Wassenaar. Ooit stond hij op de wereldranglijst, die al decennialang gedomineerd wordt door Argentijnen, op een twintigste plek. De hoogste notering die een Nederlander ooit wist te bereiken. Ook Grooss, wiens vader de Polo Club Wassenaar oprichtte, ziet uit naar het polotoernooi dat in Nederland zijn gelijke niet kent. “De organisatie verwacht 3.000 tot 4.000 toeschouwers. Voor het eerst hebben we nu ook vier dagen waar publiek welkom is. Elke dag is er wel een evenement waar de pololiefhebber van kan genieten”. De polosport is een kleine sport in Nederland. In Noord- maar vooral in Zuid-Amerika is de sport populair. “De echte top-polospelers zijn Argentijnen. Tijdens de Orange Cup zijn ook enkele Argentijnen aanwezig. In Europa wordt de sport vooral in Frankrijk en Spanje op niveau beoefend. En met spelers als de prinsen Charles en Harry heeft de sport in Engeland een koninklijk tintje. Dat zie ik onze hui-

>Foto: Creative Images

dige koning Willem-Alexander de komende jaren niet doen”. Tot enkele jaren geleden kon Grooss leven van zijn sport. Maar door gezinsuitbreiding en het opzetten van vastgoedprojecten in Zuid-Amerika is er gekozen voor een andere invulling van zijn leven. “Mijn vader en ik zijn momenteel bezig met vastgoed te ontwikkelen in Argentinië. Ook hebben we in Zuid-Amerika een landbouwfonds opgericht voor boerderijen. In de loop van de afgelopen jaren dat mijn vrouw en ik in Argentinië hebben gewoond, hebben we veel contacten daar opgedaan. Je kunt het je hier niet voorstel-

len, maar de economische kansen zijn legio in Zuid-Amerika. Daar groeit de economie nog hard”. Terug naar het toppolo dat de komende dagen op het middenterrein van Renbaan Duindigt wordt geëtaleerd. “Er zijn maar twee toernooien die er toe doen in Nederland. Dat is het Cartier op Polo Club Vreeland in Amsterdam en dit toernooi. Vreemd dat beide toernooien in hetzelfde weekeinde worden afgewerkt. Zonde eigenlijk. Het betekent wel dat er 14 internationale topteams in Nederland tegelijk aan polo doen. Dat is ook mooi”. Grooss behoorde tot enkele jaren geleden

tot de mondiale subtop. Een stapje terug betekent niet dat de liefde voor de sport is verminderd. Grooss: ”Die is nog steeds volop aanwezig. Het hele jaar door spelen we toernooien. In Nederland in de zomerperiode en in Zuid-Amerika in de Nederlandse winter. Maar in Zuid-Amerika heb ik nu meer tijd nodig om het één en ander op commercieel gebied op te zetten. Dan schiet het polo er wel eens bij in”. Het polo in Nederland lijkt met het jaar professioneler te worden neergezet, vindt ook Grooss. “Er is ieder weekeinde wel een polotoernooi. Soms wel eens in België. Het is een soort polotour waarbij er gewerkt wordt met een ranking. Ik maak ook onderdeel uit van het Nederlands poloteam. We komen niet heel vaak in actie. Enkele jaren geleden zijn we bijna Europees kampioen geworden in Rome. We verloren toen in de finale in de laatste seconden met een halve goal. Daar heb ik hele goede herinneringen aan. Daar werd toen het beste Nederlandse polo ooit gespeeld. We hebben ons nog nooit geplaatst voor een WK. Dat is een toernooi voor de handicaps tussen de 10 en de 14. Op EK’s komen polospelers in actie die tussen de 6 en 8 als handicap hebben. Momenteel heb ik een handicap van 3. Het is een droom ooit nog eens op een WK te mogen uitkomen. Of dat gaat lukken is de vraag. En anders doe ik altijd weer met heel veel plezier mee aan de Orange Cup, toch een beetje mijn toernooi.” Voor meer informatie over dit toernooi: www.theorangecup2013.nl

Marc

Rust

Inmiddels zijn we in het seizoen 2012-2013 uitgehockeyd. De prijzen zijn verdeeld, afscheid is genomen, beterschap beloofd en de stick voorlopig opgeborgen. Links en rechts moeten ouders nog met samengeknepen billen wachten of zoon- of dochterlief wel het felbegeerde plekje in een selectieteam verovert. En hoe clubs die selectiewedstrijden ook in elkaar steken, er is altijd onvrede, er is altijd een Teun de Nooijer in spe die over het hoofd wordt gezien (althans volgens zijn ouders) en er volgt altijd een levendige discussie tussen de selecteurs en dezelfde ouders die het allemaal niet begrijpen. Maar anders dan dat, is het stil op de velden. Over Teun gesproken: hij stopt er mee en er is mooi afscheid van hem genomen. Als erelid van de KNHB is hij uitgeleide gedaan door oud(e)- internationals, niet zo oude internationals en internationale internationals. Ruim 400 interlands, ruim 200 honderd doelpunten. Altijd een gentleman in en buiten het veld. Verreweg de beste die we ooit gehad hebben. Een fenomeen. Het leven zonder al die aandacht, zonder de spanning van de toernooien en zonder het leven in een kleedkamer zal niet makkelijk voor hem zijn. Maar Teun kennende, zal hij er niemand mee lastig vallen, zal hij weloverwogen zijn keuzes maken en zijn talenten inzetten. Over hem hoeven we ons geen zorgen te maken. Maar misschien wel over het Nederlands Elftal, zonder hem. Over een jaar dan kleurt het ADO- stadion oranje voor de wereldkampioenschappen en zal Nederland moeten presteren. Eigenlijk voldoet alleen de wereldtitel. Makkelijk zal dat niet gaan, nu ook België zich al heeft gemeld als lastige outsider en misschien wel als titelkandidaat. Daarnaast zullen Duitsland, Australië, misschien India (met Roelant Oltmans aan het hoofd), Korea, Engeland en Spanje hun huid duur verkopen. Een feest zal het in ieder geval worden. Dat is de gemeente en de KNHB wel toevertrouwd. Maar eerst vakantie.

Marc Delissen Voormalig hockeyer en advocaat bij Delissen Martens advocaten belastingadviseurs mediation

12>haagse natuur

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

13

haagse natuur<

Roerdomp De roerdomp, bijgenaamd de moerasstier, is mijn lievelingsvogel. Hij vertoont zich zelden open en bloot, hij sluipt door rietkragen, jagend op vissen, kikkers en muizen. Een roerdomp zien? Deze mysterieuze reiger heeft zulke geraffineerde schutkleuren dat zelfs geoefende ogen hem achter een handvol rietstengels nauwelijks kunnen ontdekken. ‘s Winters kun je overwinterende roerdompen toevallig ontmoeten in plasjes in de duinen en langs smalle rietkragen in ondiep water in de polders oostelijk van Den Haag, vooral als er ijs ligt. Hij verplaatst zich zeer omzichtig door zijn jachtgebied. Vaak betekent het observeren van een roerdomp echter dat je langdurig moet wachten op bewegingen in het riet op locaties waarvan je vermoedt dat er eentje aanwezig is. In het voorjaar vertrekken ze, naar de steeds schaarsere broedgebieden in ons land met uitgestrekte rietvelden. De baltsroep van het mannetje is zeer laag van toon, ‘whoem, whoemp’, als een misthoorn in de verte, tot op kilometers afstand hoorbaar. Meer info over de Botaurus stellaris op www.vogeldagboek.nl >Foto & tekst: Adri de Groot

14>Varia

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

stadsgroen

Uniek multicultureel Hindoecentrum in hartje centrum

Iedereen welkom in nieuwe tempel

Staren naar de wolken

Stel je toch eens voor. Er ligt een groot braakliggend terrein naast je school. Op nog geen vijftig meter van de Haagse Beek, een belangrijke ecologische zone. Het bracht leerlingen van het Segbroekcollege op het idee er een tuin te gaan aanleggen. Daarbij gingen ze niet over één nacht ijs. Ze startten samen met hun docent biologie met een onderzoek in het Heempark H.J. Bos. Daarna spraken ze met experts op het gebied van natuurvriendelijke oevers en ecologische verbindingszones en vervolgens onderzochten ze hoe het terrein zo ingericht zou kunnen worden dat zoveel mogelijk dieren, planten en mensen er plezier van zouden hebben. Uiteindelijk maakten de leerlingen samen met een tuinontwerpster een plan voor de tuin. In het najaar van 2012 ging de eerste spade de grond in, maar denk nu vooral niet dat we het hier over zomaar een ‘schooltuin’ hebben. Dat fenomeen is al zo’n honderd jaar oud, maar een dergelijke ‘gaard’ had in de vorige eeuw maar één doel: het bestrijden van de voedselschaarste. Vanaf de jaren vijftig staat de opvoedkundige waarde van het wroeten in de aarde bovenaan, om in de jaren zeventig wederom te verschuiven, nu naar het opwekken van belangstelling voor de natuur. De grote tuin bij het Segbroekcollege,

tijdens de feestelijke opening op 28 juni 2013 ’t Gouden Klavertje gedoopt, heeft als speerpunt ecologie, duurzaamheid, educatie en ontspanning en daarnaast een functie als buurttuin. Leerlingen uit eerste en tweede klassen hebben er bomen geplant en bouwsels van wilgentakken gemaakt, brugklassers zaaiden bloemen voor Haagse bijen zodat er inmiddels wel meer dan 125 plantensoorten staan. Ook is er een grote vijver met een moerasgedeelte aangelegd. Klinkt dat niet als verrukkelijke plek om tijdens een tussenuur op je rug naar de wolken te staren? Maar er moet ook gewerkt worden. De docent Biologie geeft zijn lessen wateronderzoek in de tuin, de docent Verzorging integreert het verzorgen van de groenten in de lesstof en ook het natuurtekenen uit de lessen CKV vindt hier plaats. En elke vrijdagmiddag wordt er door een groepje enthousiaste leerlingen en docenten geschoffeld en gewied. De tuin is dan ook open voor de buren en andere geïnteresseerden. Woont u aan of dichtbij de Goudsbloemlaan en kriebelen uw groene vingers al een beetje? Pak uw gieter onder de arm en grijp een hark. U bent van harte welkom! Wendy Hendriksen >Meer columns en een boek op www.wendyhendriksen.nl

Oprichter van het centrum, Pandit Shri Brahmrishi Surindre Tewarie. > Foto: Mylène Siegers

Door Vera de Jonckheere

Het grondig gerenoveerde Hindoecentrum Sewa Dhaam is weer open. Afgelopen weekeinde is het nieuwe centrum aan het Alberdingk Thijmplein in het Laakkwartier door loco-burgemeester Rabin Baldewsingh officieel heropend. De tweejarige verbouwing, die in totaal 2,1 miljoen euro kostte, kwam met particuliere bijdragen tot stand. Elf nieuwe koepels, in India ontworpen en gebouwd naar traditionele architectuur, geven het Hindoecentrum de allure van een authentieke Hindoetempel. Maar liefst 5000 vierkante meter ontmoetings- en meditatieruimten, lokalen voor yoga-, Hindi- en muziekles en bibliotheek, die 1000 bezoekers kunnen accommoderen. Geschraagd door tolerantie beoogt het centrum een bemiddelende rol te spelen in onze rijkgeschakeerde samenleving. Oprichter Pandit (=Hindi priester) Sri Surindre Tewarie – afkomstig uit een gerespecteerde Brahmaanse Karmkaand familie – gaat voor in zijn tempel en verzorgt ondertussen een indrukwekkend college hindoeïsme. Bij het maken van de afspraak bestempelde zijn dochter Varishna Sardjoe Mishre de tempel als zijn levenswerk. De appel valt niet ver van de boom. Tewarie’s vader en grootvader zijn geboren in een Indiaas priesterdorp: “Ik studeerde informatica, maar op het sterfbed van mijn vader bleek dat iemand het pandit-schap van hem moest overnemen”. Zoon Tewarie nam zijn gezin mee naar India en studeerde twee jaar aan de Banaras Hindu-Universiteit. Hij werd ingewijd in Hindoeïsme, taalgeschriften

en rituelen en ontwikkelde zich tot een Pandit met aanzien in heel Europa. In 1994 in Delhi gehuldigd met de eervolle titel ‘Brahma Rishi’, stichtte hij in Den Haag in 1995 het Hindoecentrum Sewa (=zorgen) Dhaam (=plaats). Regels

“Ik ben al twintig jaar verbonden met deze tempel waar iedereen welkom is met zijn eigen gevoelens, ideeën en religie. Om te bidden, offeren, mediteren en mensen te ontmoeten. Iedereen heeft zich aan dezelfde Hindoeprincipes te houden: schoenen uit bij binnenkomst, er wordt hier geen vis of vlees gegeten, niet gerookt en er mag evenmin alcohol worden gedronken”. Die regels gelden ook voor feesten. Tewarie wordt als religieus geleerde in het bestuur bijgestaan door circa vijftig vrijwilligers die in werkgroepen vele (multi)culturele bijeenkomsten organiseren. Overdag en ‘s avonds. “De priesterraad bestaat uit negen Pandits. Iedere tempeldienst wordt door twee pandits begeleid; de hulppriester verzorgt de rituelen, de hoogste priester voert het woord over een maatschappelijk relevant onderwerp”. Als voorbeeld noemt hij de recent behandelde thema’s abortus en het gemengde huwelijk. “Religieuze en maatschappelijke aspecten worden belicht. Kunnen een moslimmeisje en een Hindujongen met elkaar trouwen? Nee, zeggen de ouders. Wij bemiddelen en zoeken naar een oplossing. Hindoes zeggen niet: zó moet het, maar bepleiten rekening te houden met tijd, plaats en land waarin je leeft. Pas je aan de lokale

gebruiken aan”. Het centrum vervult een sterke wijkfunctie in de multiculturele werkgroep Spoorwijk. “Met dodenherdenking organiseren we ieder jaar een grote bijeenkomst, waar moslim-, christen- en hindoebroeders bij elkaar komen, om acht uur een minuut stilte in acht nemen en vervolgens gezamenlijk het Wilhelmus zingen”. Moeilijk

Tijdens de rondleiding door het grote gebouw passeren vele begrippen de revue. Reïncarnatie, incarnatie, goden met welluidende namen, symbolen, kleuren en gebruiken. Pandit Tewarie schudt ze uit zijn mouw, maar het duizelt de lekenbezoeker. Negen mandala’s (planeten), vijf soorten ademhalingstechnieken, imposante godsbeelden, astrologische berekeningen. Het godsbegrip drie-eenheid. Hindu -God (generator-operator-destroyer) Aum heeft net als de christelijke god drie verschijningsvormen. Brahma, de schepper; Vishnu, de beschermer en Shiva, de verwoester van het kwaad in ieder mens. Elke god heeft een dier bij zich. Shiva bijvoorbeeld een slang om het gif dat ieder mens bij zich draagt eruit te halen. Vanuit de rust en donkerte in de tempel is het even een overgang naar hartje Den Haag, Alberdingk Thijmplein. Pandit Sri Surindre Tewarie slaat zijn handen in een traditionele groet tegen elkaar. “Ik hoop dat het een beetje duidelijk is, maar het is ook moeilijk voor de Hindi zelf, hoor”. Terwijl hij poseert voor de foto zegt de zoon: “Mijn vaders streven was een tempel – die is er nu”.

onderwijs

Bloemlezing

Vorige week vrijdag werden de mavo-, havo- en vwo-diploma’s uitgereikt. Leerlingen liepen over de rode loper in de Centrale Hal omringd door vrienden en familie. Hoge hakken werden vlak van tevoren aan- of juist uitgedaan, jurkjes waren kort, de broeken lang en iedereen zag er opeens heel volwassen uit. Een bloemlezing uit de toespraken: Beste H., ik heb je de afgelopen twee jaar les mogen geven in het vak economie. Jouw werkhouding en inzet lijken op een conjunctuurgolf met prachtige momenten en wat mindere

momenten. Een eigenschap is echter altijd blijven pieken: je tomeloze inzet om op creatieve wijze de aandacht net niet op jezelf te laten vestigen en als je dan een vraag kreeg op scherpzinnige en meestal juiste wijze te antwoorden. Gebruik je talenten in je vervolgopleiding commerciële economie en bankwezen. A., één van onze beste gymnasiasten dit jaar! Je bent niet alleen slim, maar ook een hele goede kok. Met name de recepten voor sprinkhanenkoekjes en larvenpastei, die je samen met A. maakte voor een praktische opdracht

Algemene Natuur Wetenschap, zijn beroemd. Ga je daar iets mee doen? Je gaat om te beginnen het avontuur opzoeken in Australië en daarna studeren in een toffe stad. We gaan je missen, heel veel geluk! Beste J., daar sta je dan. Bijna volwassen, met een scooter en een vriendin en een havodiploma. Je hebt een mooie eindspurt gemaakt waarin je tot groot plezier van je docenten hebt laten zien dat je veel in je mars hebt. Toen je op weg naar het examen K tegenkwam, hopeloos gestrand met zijn fiets, gaf je hem een lift waardoor jullie nog net binnen de ‘half uur te laat grens’ de gymzaal binnenvielen. Gefeliciteerd en veel geluk volgend jaar. M., de afgelopen jaren bracht je regelmatig docenten in verlegenheid met je ontzettend goede en moeilijke vragen. Je profielwerkstuk was van een niveau dat de middelbare school ontgroeid is. Je krijgt daarvoor de Diligentiaprijs. Je gaat Molecular Science and

Technology studeren en waar je ook terechtkomt, je wordt een aanwinst voor de wetenschap. Je bent een vrolijk en origineel meisje E., dat door alle docenten veelbelovend wordt genoemd. Doordat je altijd veel had geturnd, dacht je wel even een mooie handstand te kunnen laten zien tijdens de stunt dit jaar. Helaas zat je daardoor tijdens het eindexamen met een arm in het gips, en op een zacht kussentje, te werken. Volgend jaar ga je reizen  J., bedankt voor alles. We gaan je missen: je eerlijkheid en enthousiasme, je organisatietalent en liefde voor het HML. Vanuit een door en door sportief karakter heb je super gedisciplineerd gewerkt aan je eigen ontwikkeling. De groep acht middagen, de kampen, het plezier met je vrienden en docenten, ik hoop dat je beseft dat jouw bijdrage enorm gewaardeerd wordt door ons. Prachtig E., je hebt de ommezwaai

gemaakt en staat hier nu, geslaagd en met een keurige cijferlijst. Na jarenlang slordig werken, sloeg je dit jaar opeens een boek open. Tot mijn droefenis bleek het je theorieboek voor het scooterexamen te zijn. Maar toch, het was een begin. Al dat meisjesachtige praten dat wij hier zo graag doen, was niet aan jou besteed. Je hebt het zelf geregeld en bleek dat goed te kunnen. In de tussentijd ben je ook begonnen aan een andere ommezwaai, van druk jongetje tot charmante gentleman. Gefeliciteerd met je diploma. ‘Three grand essentials to happiness in this life are something to do, something to love and something to hope for’ (Joseph Addison, politicus, schrijver en dichter 1672-1719) Annette de Hoop Docent Nederlands Haags Montessori Lyceum www.hml.nl

10>Uitagenda oplossingen van vorige week 3 5 7 4 8 9 1 6 2

I D A H O H A L T E

F A R A O

L O I R E

1 2 4 5 3 6 8 7 9

8 9 6 2 7 1 3 4 5

I N A A A R D I A S E S T T E P R O N G Y

5 6 2 7 9 8 4 3 1

7 1 3 6 4 5 9 2 8

A L E A L T M A K R A F L E A I E L A A N G N E L K O R R A L A S I P T E

9 4 8 3 1 2 6 5 7 A L L E E N P R E M I E

2 7 1 8 6 3 5 9 4

U B A I E D D E L M E K O A C N O O O L E N N C R O D E M I L A

4 3 9 1 5 7 2 8 6 D E L L F A D C E H

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

kruiswoordpuzzel

sudoku

6 8 5 9 2 4 7 1 3

4 8 2 5

S T E L T

S S H A N A F E G G E O K N D

3

6

1

9

4

9

6 2 8

7 5 8 1 2 5 5 3 9 3 7 1

Min (⁰C) Max (⁰C) Zon (%) Neerslag (%) Wind

wordt het nog niet in Den Haag met de te verwachten stroming die vooralsnog een noordcomponent behoudt. Het kwik komt uit in het traject 21- 23 graden en met de overtuigende julizon er prima bij, niet al te veel wind (kans op zeewind) een lage luchtvochtigheid, is het uitstekend weer. Zelfs ideaal voor menigeen en met nadruk een weertype voor recreatieve doeleinden, maar perfect strand – en tuinweer is het ook, zeker op zondag. Het bekende Azorenhoog stuurt een ferme uitloper richting het Noordzeegebied en die ontwikkeling staat voorlopig garant voor een zeer stabiele atmosfeer. De verwachting is ook dat zich min of meer zelfstandig een blokkade van hoge druk opwerpt boven de Noordzee. Dan wordt het dus enkele dagen zonovergoten met een staal-

zaterdag

15 19 90 10 w4

blauwe lucht. De kans bestaat ook nog dat het hoog zich nog wat noordoostwaarts uitbreidt richting Scandinavië. Dat is de klassieke zomersetting die in topzomers uit het verleden soms zes tot acht weken aanhield. Later in de periode (medio komende week) lijkt de hoge druk zich weer westwaarts terug te trekken hetgeen een windkrimp kan inhouden inclusief wat lagere temperaturen en meer bewolking. Toch blijft het stabiele karakter van het weer dan waarschijnlijk wel goeddeels behouden. Eindelijk gaat de langverwachte zomer van 2013 beginnen! Meer (achtergrond) info over het zomerweer is te vernemen via de website www.weerprimeur.nl Marc Putto Weerman

Politie Haaglanden SMASH (Stichting Mobiele Artsen Service Haaglanden)  070 - 346 96 69 SMASH is een samenwerkings­verband van alle huisartsen in Den Haag, Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Voorschoten en Wassenaar. SMASH regelt spoedeisende huisartsenhulp buiten kantoortijden. Iedere dag tussen 17.00 uur ‘s avonds en 8.00 uur ’s morgens; gedurende het hele weekend en op alle erkende feestdagen. www.smashaaglanden.nl

maandag

14 22 100 0 nno 4

14 21 100 0 n 3-4

112

0900 - 8844

Informatie dienstdoende apotheken 070 - 345 10 00

Meldnummer dierenbescherming 0900 - 20 21 210 (10ct./min.)

Tandartsendienst avond- en weekenddienst alleen spoed 070 - 311 03 05

Dierenartsen weekenddienst

Stichting Dierenambulance Den Haag 070 - 328 28 28 (dag en nacht bereikbaar) www.dierenambulancedenhaag.nl

6

16 21

20 26

27

17 22

32

www.dierenbescherming.nl (Spoedgevallen nacht en weekend)

0900 - 2226 333 en 0900 - 2222 456 www.dierenartsenkring-denhaag.nl

8

9

10

11

38

24 30 34

46

45

31

35

41 48

57

53 58

62

61

43 49

52

56

Horizontaal: 1 puinhoop 6 kosmos 12 voorgerecht 13 werktuig 15 grote bijl 16 bergweide 18 dwaas 19 ik 20 pers. vnw. 22 zuurdeeg 25 en omstreken 26 gelaatskleur 29 naaldboom 30 windrichting 32 aardbol 34 enig 36 Engels bier 37 water in Utrecht 39 ongehoorzaam 41 plant 44 vergissing 46 etcetera 48 tuinkamer 50 titel 51 reusachtig 53 en dergelijke 54 schel 56

42

47

51

50

60

25

37 40

55

19

23

33

39

54

14

18

36

44

7

29

28

59 63

65

voorschrift 57 vangwerktuig 59 pl. in Gelderland 60 schone jongeling 62 coureur 64 sportvrouw 65 windrichting.

Verticaal: 1 pook 2 indien 3 vanaf 4 gravin van Holland 5 betaalmiddel 7 pl. in NoordHolland 8 grond om boerderij 9 Frans lidwoord 10 wees gegroet 11 strijdmacht 12 dans 14 keet 17 honingdrank

18 spijskaart 21 betrekking 23 selenium 24 Europeaan 27 landbouwwerktuig 28 gevaarte 30 niemendal 31 in orde 33 spuugzat 35 ontkenning 38 grote garnaal 39 Sovjet-Unie 40 kampeergerei 41 Ned. omroep 42 lage rivierstand 43 elk 45 pl. in Noord-Brabant 47 tegenover 49 motief 51 droogvloer 52 tijding 55 loterijbriefje 56 vragend vnw. 58 onderricht 59 een zekere 61 namelijk 63 deel v.d. bijbel.

colofon Den Haag Centraal B.V. Plaats 25 2513 AD Den Haag 070-3644040 Hoofdredactie Coos Versteeg Casper Postmaa (plv) Coördinatie redactie Annerieke Simeone

spoedgevallen

Alarmcentrale

5

64

zondag

13 21 100 0 nno 4

4

13

15

Komende dagen voortreffelijk zomerweer

vrijdag

3

12

het weer in den haag

Opmerkelijk is het feit dat de eerste zes maanden van 2013 te koud zijn verlopen in Nederland. Dit was natuurlijk te wijten aan de lange nawinter waardoor het zeewater erg koud bleef. Voor het laatst waren de maanden januari tot en met juni te koud in 1985. Met enkele julidagen op de kalender breekt een nieuw zomers getint weerbeeld aan in het land. Aan het wekenlange te koele en vaak wisselvallige weer is inmiddels een einde gekomen. De woensdagse regenperikelen waren voorlopig de laatste en er start momenteel een langdurige droge fase die waarschijnlijk tot na half juli voortduurt. We gaan overschakelen naar een droog en zeer zonnig weertype waarbij de temperatuur op bijzonder aangename niveaus komt in het weekeinde. Echt warm

2

Stadsredactie Jasper Gramsma Saskia Herberghs Vera de Jonckheere Marc Konijn Joke Korving Alexander Münninghoff Adrie van der Wel Renate van der Zee Gemeentepolitiek Jan van der Ven Elske Koopman Economie Sjoerd Hauptmeijer Joep van Zijl Cultuurredactie Jan Paul Bresser Egbert van Faassen Sjoerd van Faassen Bert Jansma Babeth Knol Eric Korsten Thijs Kramer Astrid van Leeuwen Olivier van Nooten Anneke Ruys Jill Stolk Aad van der Ven Sportredactie Ronald Mooiman (coördinator) André Buurman Bert Tielemans Hans Willink Chris Willemsen Eindredactie Dick Toet Wouter Storm (corrector)

Voor een compleet overzicht:

www.denhaagcentraal.net Columnisten Marc Delissen Vilan van de Loo Marcel Verreck André Wetzel Rubrieken Emilie Bolsius (medisch) Annette de Hoop (onderwijs) Wendy Hendriksen (tuin) Willem Post (internationaal) Marc Putto (weerbericht) Marnix Rueb (cartoon) Michael van Basten Batenburg (juridisch) Henk Savelberg (culinair) Renate van der Zee (society) Illustraties Marcello’s Art Factory

Uitgever John van Ringelenstein Advertentieverkoop Rogier Panis [email protected] mobiel: 06 24 62 65 01 Jordy Bode [email protected] mobiel: 06 51 87 04 46 Correspondentie • Advertentie [email protected] • Redactie [email protected] • Algemeen [email protected] Abonnementen 0172-476085 (ma t/m vr: 9 – 17 u)

Vormgeving Anneke de Zwaan Fotografie Gilles Boeuf Jurriaan Brobbel C&R Pan Chen Creative Images Eveline van Egdom Piet Gispen Mylène Siegers Otto Snoek Thomas Vahé en fotopersbureau’s Hollandse Hoogte en WFA

Abonnementsprijzen 2013 Kwartaal € 23,95 / Halfjaar € 43,95 / Jaar € 74,95 *Bij betaling met acceptgiro worden € 2,50 administratiekosten in rekening gebracht. Verzendkosten buitenland zijn voor rekening van de abonnee.

>Abonnementenservice< Voor opgave abonnementen, verhuizingen, bezorging en wijzigingen:

Bel 0172-476085 (ma t/m vr: 9 – 17 u),

of per e-mail:[email protected]. Voor opzeggingen (uitsluitend schriftelijk, uiterlijk 4 weken voor einde abonnementsperiode).

ePiC 3d

2ga

do/vr/za/zo/ma/di 12:05 do/vr/za/di/wo ook om 21:00 wo ook om 11:55 zo ook om 21:40

8e WeeK

do/vr/za/zo/ma/di 15:00 wo 14:45

9e WeeK

the Great Gatsby 3d

3g

the biG WeddinG

8>UITAGENDA

do/di 13:30

aMoUr zo 11:00

teMPest

3sht 34e WeeK

3at Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013 Pathé OPera encOre 1

ma 18:30

arMida

Pathé OPera encOre

1

vr/za 22:20

VOORPRemièRe

vr/za 23:30

VOORPRemièRe

do/vr/za/zo/ma/di 17:40 do/vr/ma/di ook om 12:20 wo 18:00

VOORPRemièRe

the internshiP

2g

hUMMinGbird

4gt

Monsters University 3d

2a

vr/za/zo/ma 21:30 do/wo 21:20 ma/di ook om 12:10 za/ma ook om 14:40 zo/di ook om 15:30 di ook om 19:10 do ook om 11:15 wo ook om 13:40

PRemièRe

sCheveninGen love and honor

do/zo/ma/di/wo 18:00, 20:30 zo/ma/di/wo ook om 13:00, 15:30 vr/za 17:30, 20:00, 22:30 do/vr ook om 12:00, 14:30 za ook om 12:30, 15:00

Kurhausweg 2

di 20:45

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm) Kassa open: Dagelijks 11:00 uur. Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

3ght

Oorlogskind

pathe.nl/scheveningen

PRemièRe

World War Z 3d

3ga

VOORPRemièRe

sneak PrevieW 4gasdht do/vr/za/ma/di/wo do/zo/ma/wo ook om 20:50 vr/za/di ook om 18:20 do/di ookdie 2e WeeK Erica is15:50 een succesvolle crime-auteur om 13:15 do/wo ook om 18:30 vr/za ook om 23:00 za/di ook om 20:45 zo ook om 11:00, 16:20, 18:50 vr ook om 13:20, 20:40 ma ook om 18:45 wo ook om 11:20 samen met haar man Patrik en hun drie noW yoU see Me 3ga kinderen eenook pittoresk dorpje do/vr/ma/di 11:50, 14:00 in vr/za/ma/di om 18:30 do/zo/wo ook om 18:40aan vr/za ookde 2e WeeK om 23:20 za/zo ook om 15:10 wo ook om 11:20 Zweedse desPiCable Me 2kust 3d wonen. Als bij een auto-on2ga do/ma/di/wo 18:40 do/ma/dibeide ook om 12:20, 14:20 ma/di/wo ook om 16:30leven vr/za 14:30, 3e WeeK geluk haar ouders om het 16:40, 18:50 zo 11:15, 13:15, 15:20, 18:30 wo ook om 11:00, 13:50 do ook om 16:20 vr ook om 11:20 za ook om 12:15 komen en een paar maanden later haar sPijt! 9at do/zo/ma/di/wo 20:15 vr/za/ma/di/wo om 17:00 vr/za ook om 20:20 doze ook om halfbroer wordt ook vermoord, gaat op 3e WeeK 17:10 zo ook om 17:25 zoek naar Man oF steel 3d het oorlogsverleden van haar 3g vr/za/zo/ma 19:00 do/wo 18:50 3e WeeK moeder. disConneCt Dat blijkt vol duistere geheimen 3gaht do/vr/ma 11:30 vr/za/di ook om sommigen 20:50 do/wo ook om 21:00 vr/za ookverborgen om 23:10 di ook 4e WeeK te zitten die liever om 11:20 ma ook om 21:10 zo 21:15 aFter earth te houden. De Zweedse film 3ga proberen dagelijks 17:30 5e WeeK Oorlogskind maakt star trek into darkness 3d deel uit van de 3gt do/vr/za/ma 20:10 do/vr/ma ook om 12:40 vr/za ook om 23:40 zo/wo 20:20 di 11:10, 6e WeeK Scandinavische misdaadmarathon Crime 21:10 za ook om 12:20 zo ook om 13:20 theon hanGover 3 vanaf zondag 7 juli draait bij 3gdt tour die dagelijks 20:00 vr/za ook om 22:40 7e WeeK Pathé Buitenhof. Voor meer info: www.3gt Fast & FUrioUs 6 do/zo/ma/di/wo 20:40 vr/za 21:00 vr ook om 11:50 pathe.nl/bioscoop/buitenhof. > Foto PR 9e WeeK olyMPUs has Fallen 4gt di 13:30

D E N H A A G DO 4 JULI T/M WO 10 JULI 2013

FILM A

G

E

N

D

Zo. 15:00 (120’)

UIT KASTEN & KLUIZEN: FILm IN DEN HAAg



HAAgSE HoogTEpUNTEN

A

Adres:

ADRES: Spui 191 Spui 191 2511 BN Den Haag 2511 BN Den Haag

Koop kaarten online:

Koop kaarten online: www.fi lmhuisdenhaag.nl www.filmhuisdenhaag.nl

Openinngstijden Reserveringen van onze kassa: via onze kassa:

070 - 365 60 30

do/vr/za/di/wo 18:40 vr/ma/di/wo ook om 11:15 zo/ma ook om 19:20 za ook om 16:15

VOORPRemièRe

do/vr/za 00:10

VOORPRemièRe

bUitenhoF

do/zo/ma/di/wo 11:30, 14:00, 16:30, 19:00, 21:30 vr/za 12:15, 14:45, 17:15, 20:00, 22:30

www.pathe.nl/buitenhof

di 21:20

VOORPRemièRe

4gat

PRemièRe

3ga VOORPRemièRe

4gasdht

do/vr/di/wo 20:30 do/za/di/wo ook om 11:35 vr/ma ook om 12:10 ma ook om 21:20 za ook om 21:10 zo 20:45

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

2e WeeK

the saPPhires

Kassa open: Do 11:00 uur Vr t/m Wo 10:00 uur.

3gdt

vr/ma/di 10:10 do/di ook om 19:15 vr/za ook om 19:30 do ook om 11:30 ma ook om 21:40 wo 19:00 zo 18:30

2e WeeK

i, anna

3gat

dagelijks 17:30, 19:45, 22:00 wo ook om 10:45

Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

2e WeeK

desPiCable Me 2 3d

2ga

do/vr/di/wo 18:30 za/zo/ma 10:10 vr ook om 14:20, 22:45 ma ook om 16:45 za ook om 19:00 zo ook om 22:05

3e WeeK

FranCes ha

SPECIAL

bEFoRE mIDNIgHT Julie Delpy en Ethan Hawke in liefdesverhaal.

HANNAH ARENDT Biopic over omstreden filosoof. KINDERVooRSTELLINgEN

8e WeeK

Man oF steel 3d

Pathé OPera encOre

dagelijks 10:15, 13:15, 16:15, 19:30, 22:45

PRemièRe

Kurhausweg 2

di 20:45

PRemièRe

World War Z 3d

3ga

do/vr/ma/di 11:50, 14:00 vr/za/ma/di ook om 18:30 do/zo/wo ook om 18:40 vr/za ook om 23:20 za/zo ook om 15:10 wo ook om 11:20

desPiCable Me 2 3d

do/ma/di/wo 18:40 do/ma/di ook om 12:20, 14:20 ma/di/wo ook om 16:30 vr/za 14:30, 16:40, 18:50 zo 11:15, 13:15, 15:20, 18:30 wo ook om 11:00, 13:50 do ook om 16:20 vr ook om 11:20 za ook om 12:15

sPijt!

vr/za/zo/ma 19:00 do/wo 18:50

3e WeeK

disConneCt

3g

3gaht

do/vr/ma 11:30 vr/za/di ook om 20:50 do/wo ook om 21:00 vr/za ook om 23:10 di ook om 11:20 ma ook om 21:10 zo 21:15

4e WeeK

aFter earth

3ga

star trek into darkness 3d

3gt

dagelijks 17:30

dagelijks 20:00 vr/za ook om 22:40

do/vr/za 00:15 zo 15:45

VOORPRemièRe

do/vr/za 00:10

VOORPRemièRe

zo/ma/di/wo 18:15 do/vr/za 18:45 ma/di/wo ook om 11:20 do/vr ook om 12:15

PRemièRe

vr/za/zo/ma/di/wo 15:15 21:20

PRemièRe

dagelijks 10:15, 12:50, 15:30, 18:10, 21:30, 22:40 do/vr/za/zo/ma/wo ook om 20:45, 23:20 di ook om 23:30

PRemièRe

dagelijks 18:30 vr/za/zo/ma/di ook om 13:10 ma/di/wo ook om 16:00 do/vr ook om 10:15 vr/za ook om 16:40 do ook om 14:05, 16:15 wo ook om 10:50

PRemièRe

Monsters University 3d tUla: the revolt

lootera BOLLYWOOD FILMS World War Z 3d

Kassa open: Dagelijks vanaf 9:45 uur

love and honor di 20:45

Voor alle 3D, IMAX en IMAX 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

sneak PrevieW

dagelijks 10.00 12.30 15.00 17.30 20.00 22.30 do 21:30

2e WeeK

4gt

the babyMakers

3st

2e WeeK

2ga 9at

Man oF steel 3d

dagelijks 20:40 vr/ma/di ook om 10:50 do ook om 11:50, 16:30

3e WeeK

3g

4e WeeK

3ga

star trek into darkness 3d

3gt

zo/ma/di/wo 20:30 do/vr/za 21:00

the hanGover 3 dagelijks 22:50

Fast & FUrioUs 6

dagelijks 10:15, 13:15, 16:15, 19:30, 22:45

Man oF steel

5e WeeK 6e WeeK

3gdt 7e WeeK

3gt 3e WeeK

3g

KINDERvooRstEllINgEN dagelijks 13:45 do/vr/ma/di/wo ook om 16:15 za/zo ook om 11:20 za ook om 16:35

Monsters University (nl)

www.pathe.nl/buitenhof versChrikkelijke ikke 2 dagelijks 13:00, 15:15 vr/za/zo/ma/di ook om 10:45

do/vr/zo/di/wo 16:15 za/wo ook om 14:00 ma 14:30 zo ook om 10:15

ePiC (nl)

VOORPRemièRe

2a 2e WeeK

2ga 6e WeeK

2ga

do/vr/zo/ma/di 14:50 wo 12:10, 14:40, 15:40 za 15:10 zo ook om 12:20

VOORPRemièRe

do/vr/zo/ma 13:50 wo 11:30, 14:00 za 11:15, 13:30 zo ook om 11:20

VOORPRemièRe

SCHEVENINGEN Monsters University 3d (nl) Monsters University (nl)

ePiC 3d (nl)

2ga

7 JULI | 14.30 PATHÉ BUITENHOF

3e WeeK

aFter earth dagelijks 18:40

2ga

za/zo 10:50 wo 13:00

2e WeeK

sPijt!

zo/ma/di/wo 21:45 do/vr/za 21:20

versChrikkelijke ikke 2

2e WeeK

desPiCable Me 2 3d

dagelijks 10:20, 17:10, 19:15 do/vr/ma/di ook om 15:00

BUITENHOF

3ght VOORPRemièRe

2a

2a

2e WeeK

2ga

zo/ma/di/wo 13:40 do/vr/za 14:30 za ook om 10:20, 12:25 zo ook om 11:30

3ga

4gasdht

2a

2a

versChrikkelijke ikke 2 3d

4

CatCh .44

dagelijks 11:20, 13:40, 16:00, 18:20, 20:30

dagelijks 14:50, 17:00 za/zo/wo ook om 12:45 za/zo ook om 10:45

2a

3ga

do/vr/ma/di/wo 11:50 do/vr/za ook om 00:15

VOORPRemièRe

Monsters University (nl)

4gt

noW yoU see Me

do/vr/ma/di 10:20 zo/ma/di/wo ook om 22:40 do/vr/za ook om 23:15

VOORPRemièRe

4gt

PRemièRe

6e WeeK

dagelijks 12:40 za/zo/wo ook om 14:55

Monsters University 3d (nl)

1

do/vr/ma/di 12:30, 16:20 zo/ma/di/wo ook om 19:10 do/vr/za ook om 19:00 wo ook om 10:20

2e WeeK

dagelijks 14:00 za/zo/wo ook om 16:20 za/zo ook om 11:40

2g

hUMMinGbird

Spuimarkt 65 Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

SPUIMARKT

50+BIOS

the internshiP

www.pathe.nl/spuimarkt

2ga

4gt

the best exotiC MariGold hotel

2e WeeK

ePiC 3d (nl)

do/vr/ma/di 15:00 za/zo 12:50 wo 15:10

6e WeeK

Do. Za. Di. 19:00; Vr. 16:00 21:00; Zo. 15:00; Wo. 17:00 DAKOTA PREMIÈRE (DE, 111’) TWEEDE WEEK Do. Di. 16:00; Vr. Wo. 19:00; Do. Za. 21:00 (VS, 86’) Heerlijke komedie over vriendschap en ambities

2a

2ga

9e WeeK

olyMPUs has Fallen

2a

VOORPRemièRe

versChrikkelijke ikke 2

3gt

do/zo/ma/di/wo 20:40 vr/za 21:00 vr ook om 11:50

VOORPRemièRe

2ga

7e WeeK

Fast & FUrioUs 6

6e WeeK

versChrikkelijke ikke 2 3d

3gdt

di 13:30

Ingezonden mededeling

2ga

5e WeeK

the hanGover 3

sPUiMarkt

ePiC (nl)

do/vr/za/wo 16:30 ma/di 16:20 zo 11:30, 13:40, 15:50 za ook om 12:10, 14:20 wo ook om 12:50

2ga

3e WeeK

Man oF steel 3d

2ga

do/vr/za/ma/di 16:10 za/wo ook om 11:40 zo 12:10, 14:20, 16:30 wo ook om 13:50, 16:00 za ook om 14:00

2e WeeK

do/zo/ma/di/wo 20:15 vr/za/ma/di/wo ook om 17:00 vr/za ook om 20:20 do ook om 17:10 zo ook om 17:25

2a 2e WeeK

versChrikkelijke ikke 2

Monsters University (nl)

3ga

9at

VOORPRemièRe

Monsters University (nl)

do/vr/zo/ma 13:50 wo 11:30, 14:00 za 11:15, 13:30 zo ook om 11:20

2e WeeK

3e WeeK

dagelijks 13:45 do/vr/ma/di/wo ook om 16:15 za/zo ook om 11:20 za ook om 16:35

14:50 wo 12:10, 14:40, 15:40 za 15:10 zo ook om 12:20 SCHEVENINGEN do/vr/zo/ma/di Monsters University 3d (nl)

4gasdht

noW yoU see Me

3g

KINDERvooRstEllINgEN

do/vr/zo/di/wo 16:15 za/wo ook om 14:00 ma 14:30 zo ook om 10:15

VOORPRemièRe

do/vr/za/ma/di/wo 15:50 do/zo/ma/wo ook om 20:50 vr/za/di ook om 18:20 do/di ook om 13:15 do/wo ook om 18:30 vr/za ook om 23:00 za/di ook om 20:45 zo ook om 11:00, 16:20, 18:50 vr ook om 13:20, 20:40 ma ook om 18:45 wo ook om 11:20

3e WeeK

dagelijks 13:00, 15:15 vr/za/zo/ma/di ook om 10:45

2a

do/zo/ma/di/wo 18:00, 20:30 zo/ma/di/wo ook om 13:00, 15:30 vr/za 17:30, 20:00, 22:30 do/vr ook om 12:00, 14:30 za ook om 12:30, 15:00

sneak PrevieW

BUITENHOF

VOORPRemièRe

3ght

7e WeeK

3gt

Man oF steel

1

4gt

6e WeeK

3gdt

Fast & FUrioUs 6

1

VOORPRemièRe

5e WeeK

the hanGover 3

ma 18:30

DE AVoNTUREN VAN KUIFjE: HET gEHEIm VAN DE EENHooRN 3D

DE AVoNTUREN VAN KUIFjE: HET gEHEIm VAN DE EENHooRN 3D

3gt

dagelijks 22:50

pathe.nl/scheveningen

Za. 16:00; Wo. 15:00 (VS, 107’)

star trek into darkness 3d zo/ma/di/wo 20:30 do/vr/za 21:00

3at

vr/za/zo/ma 21:30 do/wo 21:20 ma/di ook om 12:10 za/ma ook om 14:40 zo/di ook om 15:30 di ook om 19:10 do ook om 11:15 wo ook om 13:40

FRANcES HA KINDERVooRSTELLINgEN

3ga

Pathé OPera encOre

vr/za 23:30

3g

4e WeeK

aFter earth

zo 11:00

2g

3e WeeK

dagelijks 18:40

9e WeeK

34e WeeK

VOORPRemièRe

3e WeeK

dagelijks 20:40 vr/ma/di ook om 10:50 do ook om 11:50, 16:30

3sht

vr/za 22:20

2e WeeK

2e WeeK

zo/ma/di/wo 21:45 do/vr/za 21:20

3g

sCheveninGen love and honor

NIgHT TRAIN To LISboN

2e WeeK

dagelijks 10:20, 17:10, 19:15 do/vr/ma/di ook om 15:00

2ga

Monsters University 3d

2

3ga

6e WeeK

do/vr/za/zo/ma/di 17:40 do/vr/ma/di ook om 12:20 wo 18:00

KINDERFILM

2e WeeK

noW yoU see Me

2ga

do/vr/za/ma 20:10 do/vr/ma ook om 12:40 vr/za ook om 23:40 zo/wo 20:20 di 11:10, 21:10 za ook om 12:20 zo ook om 13:20

oRLA DE KIKKERSLIKKER 3D

dagelijks 10.00 12.30 15.00 17.30 20.00 22.30 do 21:30

9at

hUMMinGbird

DUNDERKLUmpEN!

3ght VOORPRemièRe

4gasdht

sPijt!

the internshiP

In een midzomernacht tovert een mompelmannetje Camilla’s knuffels tot leven. Dag. 15:00 (DK, 80’) HAAGSE HOOGTEPUNTEN, VOOR KINDEREN

sneak PrevieW

desPiCable Me 2 3d

arMida

Dag. 15:15 (SE, 85’)

di 20:45

4e WeeK

teMPest

1

love and honor

dagelijks 11:20, 13:40, 16:00, 18:20, 20:30

9at

aMoUr

WADjDA

3ga

do/vr/ma/di/wo 11:50 do/vr/za ook om 00:15

4gat

do/di 13:30

L’écUmE DES joURS

PRemièRe

World War Z 3d

3st

the biG WeddinG

oH boY

dagelijks 18:30 vr/za/zo/ma/di ook om 13:10 ma/di/wo ook om 16:00 do/vr ook om 10:15 vr/za ook om 16:40 do ook om 14:05, 16:15 wo ook om 10:50

4

the babyMakers

do/vr/za/zo/ma/di 15:00 wo 14:45

Dag. 10:15 19:45 (DE, 83’) 6E WEEK Tragikomedie in zw/w over charmante slampamper in Berlijn. 3 Vr. Za. Ma. Di. 14:00; Wo. 13:30 (FR, 125’) 7E WEEK Surrealistisch liefdesverhaal. 2 Wo. 13:00 (SA , DE, 100’) GEPROLONGEERD Heerlijke feel-good film uit Saoedi Arabië 3 Dag. (beh Vr.) 12:45; Vr. 10:15 21:00; ook Zo. Di. 21:00 (DE, 113’) 10E WEEK

PRemièRe

do/vr/ma/di 10:20 zo/ma/di/wo ook om 22:40 do/vr/za ook om 23:15

3g

the Great Gatsby 3d

1

PRemièRe

dagelijks 10:15, 12:50, 15:30, 18:10, 21:30, 22:40 do/vr/za/zo/ma/wo ook om 20:45, 23:20 di ook om 23:30

lootera BOLLYWOOD FILMS

3e WeeK

do/vr/za/zo/ma/di 12:05 do/vr/za/di/wo ook om 21:00 wo ook om 11:55 zo ook om 21:40

Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

vr/za/zo/ma/di/wo 15:15 21:20

2a 4gt

dagelijks 12:30, 14:45, 17:00, 19:15 vr/za/ma/di/wo ook om 10:20

ePiC 3d

Kassa open: Dagelijks 11:00 uur.

Voor alle 3D, IMAX en IMAX 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden.

PRemièRe

tUla: the revolt

4gt

do/vr/za/zo/ma/di 17:00 wo 16:45

Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

Kassa open: Dagelijks vanaf 9:45 uur

zo/ma/di/wo 18:15 do/vr/za 18:45 ma/di/wo ook om 11:20 do/vr ook om 12:15

Monsters University 3d

CatCh .44

only God ForGives

gET RID oF YoURSELF

Spuimarkt 65 Filminfo en reserveringen 0900-1458 (€ 0,80 cpm)

PRemièRe

3e WeeK

do/vr/za/zo/wo 21:20 vr/za ook om 10:15 ma 22:10

INToUcHAbLES

www.pathe.nl/spuimarkt

2gt

sPijt!

SPECIAL

sPUiMarkt

4gt

do/vr/ma/di 12:30, 16:20 zo/ma/di/wo ook om 19:10 do/vr/za ook om 19:00 wo ook om 10:20

vr/za/ma 21:40 do/di 21:15

Man oF steel 3d

1

2g

hUMMinGbird

2a

World War Z 3d sneak PrevieW

the internshiP

3a

CriMe on toUr

SPECIAL

Ma.-t/m vanaf 12.30 uur bEATRIcE mTETWA & THE RULES oF LAW 070 365Za. 60 30 Dag. 10:45 16:45 19:00 (FR, 94’) PREMIÈRE Ma. vr. vanaf Zo. t/m vanaf 12.0013.00 uur uur Zaterdag vanaf 14.00 uur LES bEAUx joURS Vrolijke én ontroerende Franse feel good film over ouder worden. Zondag vanaf 12.00 uur Dag. 17:00 21:45; Dag. (beh Do. Vr.) 10:15 (DK, 99’) PREMIÈRE Restaurant: 070 - 364 87 63 KApRINgEN Beklemmende psychologische thriller van de makers 3 van Jagten en Borgen. www.filmhuisdenhaag.nl Do. Vr. Ma. Di. 16:30; Do. Za. Ma. Wo. 21:00; Wo. 16:00 (FR, 143’) 2E WEEK FoxFIRE VS jaren ‘50: Meisjesbende wreekt zich op foute mannen. Dag (beh Wo) 10:30 21:30 (AR, 112’) 2E WEEK INFANcIA cLANDESTINA Stijdlust en liefde tijdens het militaire regime in Argentinië. Dag. 21:20; Dag. (beh Zo.) 15:15 (VS, 86’) 3E WEEK FRANcES HA Heerlijke komedie over vriendschap en ambities. 2 Dag. 17:30; Wo. 21:30 (FI, 110’) 3E WEEK RoAD NoRTH Ultieme feel-good-road-movie. 3 Dag. 19:45; Dag. (beh Wo.) 15:30; Wo. 15:15 (AR, 90’) 3E WEEK THE LAST ELVIS Prachtig verhaal over ‘t waarmaken van dromen. 1 Dag. 17:30 (PT, 118’) 4E WEEK TAbU Zinderend, vreem, melancholisch, betoverend. Dag. 19:15; Dag. (beh Wo.) 12:45 (DE, AT, 108’) 4E WEEK DIE WAND Liefdevolle en indringende adaptie van briljant boek. 9 Dag. 12:45 21:30 (VS, 108’) 5E WEEK

Reserveren: 070 - 326 55 09 www.theaterdakota.nl Zuidlarenstraat 57 2545 VP Den Haag

VOORPRemièRe

zo 14:30

Landelijk tournee van recente gay & lesbian films. Wo. 19:30 A pERFEcT ENDINg (VS, 110’) Ma. 19:30 FAcINg mIRRoRS (Iran, 102’) YoSSI (Israel, 84’) Di. 19:30 SPECIAL Vr. 13:00 (FR, 112’) cINEmUm: Met je baby naar de bios! Zo. 15:00 (VS, 61’) i.s.m. Stroom SPECIAL Opnieuw gemonteerd beeldmateriaal over de rellen tijdens de G8-top in Genua. Wo. 19:00 (27’) SPECIAL

Dag. 13:00 (VS, 107’)

do/vr/za 00:15 zo 15:45

Monsters University 3d

Buitenhof 20

1

VOORPRemièRe

Wallander: de GekWelde Man

De 10 populairste films van het afgelopen jaar. Vr. Zo. 19:30; Za. 17:00 DE RoUILLE ET D’oS (FR, 120’) Do. Za. 19:30; Zo. 17:00 INToUcHAbLES (FR, 112’)

gAY & LESbIAN SUmmER FESTIVAL

50+BIOS

the best exotiC MariGold hotel wo 21:30

• 3 FILMS VOOR € 20,• BESTEL TICKETS AAN DE KASSA OF ONLINE

2e WeeK 6e WeeK

9

eten&drinken<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

koken met henk savelberg

Met appelstroop en staartpeper gelakte eend Tot aan het begin van de 18de eeuw was de uit Azië en Afrika afkomstige staartpeper (Piper cubeba) in Nederland de enige bekende/gebruikte zwarte pepersoort en daaraan dankt onze pepernoot zijn naam en smaak. Staartpeper heeft een warm, aangenaam en licht peperig aroma. De smaak lijkt meer op die van piment (Jamaicaanse peper) dan op zwarte peper. Omdat deze peper echter peperduur was, zochten de Hollandse specerijenhandelaren naar mogelijkheden om de handel in deze kostbare specerij in handen te krijgen. In het toenmalige Oost-Indië vonden ze de zwarte peperkorrels zoals we die kennen, een specerij enigszins lijkend op de staartpeper maar veel scherper. Omdat de import hiervan financieel veel aantrekkelijker was dan die van de staartpeper is deze laatste geheel verdrongen door de ‘gewone’ zwarte peper maar inmiddels zien we de staartpeper als ‘vergeten specerij’ weer terug. Maal de peper vlak voor gebruik want na het malen gaan smaak en aroma snel achteruit.Voor de appelstroop heeft de echte Limburgse Canisiusstroop de voorkeur. Deze wordt nog op traditionele manier gemaakt zonder toevoeging van suikers, kleurstof en/of conserveringsmiddelen. Barbarie eenden zijn Franse tamme eenden met het keurmerk ‘Label Rouge’. Het fokken en mesten gebeurt op uiterst diervriendelijke en kleinschalige manier waarbij het voer uitsluitend uit biologische granen bestaat. Het vlees is zeer mals maar deze eenden zijn niet overal verkrijgbaar, een mooie Hollandse boerderijeend kan natuurlijk ook.

de eetrubriek

Blauw Indisch

7+ Oordeel: + bijzondere kaart - saté kambing

In de jaren na de oorlog werd Den Haag overstroomd met nieuwe inwoners, afkomstig uit NederlandsIndië. Geboren uit Indonesische en Europese voorouders, werden zij Indo-Europeanen genoemd: kortweg indo’s. Hoewel die afkorting wel als beledigend werd ervaren, was het dat in feite niet. Er waren wel echt denigrerende aanduidingen, zoals katjangs (pinda’s) en blauwen. Restaurant Blauw verwijst naar die tijd, gebruikt het nu als geuzennaam. Er is wel branie voor nodig om te beginnen op een plek waar eerder twee restaurants zijn mislukt. De Javastraat is een moeilijke locatie. Maar Blauw, met filialen in Amsterdam en Utrecht, durfde die uitdaging aan te gaan. Blauw heeft een modern, rood getint interieur. Als knipoog naar de koloniale tijd is een wand met een enorme foto van een Indisch familietafereel. Ik weet me vergezeld van personal trainer Tjeerd, die vlakbij de fitnessstudio heeft waar ik de afgelopen twee jaar zo’n 25 kilo ben kwijt geraakt. Zoals Tjeerd’s wereld van spieren en oefeningen voor mij een raadsel blijft, zo is hij nieuwsgierig naar mijn fascinatie voor eten. Er is onder zijn naam gereserveerd, maar bij binnenkomst word ik meteen met ‘Meneer Versteeg’ begroet door de ober, die mij als regelmatige bezoeker van Soeboer kent. “Is dat erg?”, vraagt mijn gast zich af. “Ze gaan er niet ineens beter door koken”, reageer ik berustend. Tjeerd en ik doen ons tegoed aan kroepoek en emping, terwijl ik een glas sauvignon blanc (€ 4,50) geniet en hij aan een bier van de tap (€ 3,50) nipt. De menukaart vraagt concentratie, want als voorgerechten ontbreken de gebruikelijk loempia’s, of pangsit, maar treffen we koekjes van koningskrab (€ 8,50), gegrilde gamba’s (€ 10,50) en loempia van gemarineerde vis (€ 7,25). Het brengt me aan het twijfelen. Bij eerste kennismaking neem ik graag een rijsttafel om me een breed beeld van de keuken te vormen. En ik ben bang dat ’t met voorgerechten erbij wel erg veel wordt. Zodoende gaat Tjeerd voor de soto ayam, de kruidige kippenbouillon (€ 6,50) en ik voor de Laksa Blauw (€ 7,75), een pittige bouillon met kokosmelk, geserveerd met garnalen, ei, mihoen en taugé. De soto ayam is goed en mijn soep zelfs prima. Blauw lonkt wat meer naar de Indonesische keuken dan naar de Indische, want ook bij het eten geldt dat de ene inheems is en de ander een verbond

vormt met de Hollandse smaak. Maar als er toch iets Indisch mag heten, is het de rijsttafel. De rijke kolonialen en hun mengbloedig nageslacht wilden alles op tafel, een tafel van overvloed. Die overvloed verschijnt nu ook in een reeks stenen schuitjes gevuld met vlees, groenten en vis. Gelukkig hebben we op advies van de ober rijsttafel Selera Blauw (€ 31,25) voor slechts één persoon genomen plus een extra portie saté kambing. Dit is echt genoeg. Wat een beetje raar is; de kaart geeft wel aan dat bij de rijsttafel sambal goreng kentang, sayur lodeh, gado gado, atjar ketimun, seroendeng, nasi goreng en witte rijst wordt geserveerd, maar uit welke vlees- en visgerechten die rijsttafel verder bestaat blijft een raadsel. “Eerst de saté kambing”, gebied ik Tjeerd. “Geitenvlees wordt snel taai”. Het blijkt een tegenvaller. Het vlees is al taai, bovendien droog en de smaak wordt overheerst door suiker. Gelukkig is dit niet maatgevend. Want de pisang goreng is uitzonderlijk lekker, de sayur en gado gado mag er zijn, zo ook de gebakken zeeduivel in sojasaus en het gehaktballetje. De nasi goreng is me echter te droog en het lamsvlees in kerrie-kokossaus kan me evenmin bekoren. Nu is dat deels ook een kwestie van voorkeuren. De keuken van Sumatra verschilt wezenlijk van die van Sulawesi of Bali. Zelfs op Java is er groot onderscheid tussen Oost-Java (pedis) en WestJava (zoetzuur). Het is maar welk smaakpalet je het meest waardeert. Ik veronderstel dat veel gerechten bij Blauw voor alle filialen kant en klaar uit één productiekeuken komen en worden opgewarmd. Ik vind dat niet erg; vaak smaakt Indisch eten dan zelfs lekkerder. En waar het wel op versheid aankomt, zoals de groenten en de Indische frietjes (kentang goreng) is alles in orde. Als ik de kaart voor de desserts vraag, krijg ik de vriendelijk doch dwingende reactie dat de kok iets voor ons maakt. Het blijkt in filotdeeg gebakken mango te zijn, begeleid door kokosijs en verse mango. Heerlijk. Op de kaart staat een dessert dat in de buurt komt en dat kost € 8,85. Inclusief een grote fles bubbelwater (€ 3,50) rekenen we in totaal € 77,45 af. Als we niet op toetjes en, naar later blijkt, ook de prima espresso (€ 3,20) met spekkoek waren getrakteerd, waren we rond de € 100,– uitgekomen.

Adres Javastraat 13 Telefoon 070 7200900 Geopend Dagelijks diner. Keuken tot 22.00 uur, vrijdag en zaterdag tot 23.00 uur. Geen lunch.

Voorgerechten vanaf € 6,25 Hoofdgerechten vanaf € 20,75 Nagerechten vanaf € 3,75 Info www.restaurantblauw.nl Alle creditcards

Coos Versteeg

Barbarie-eend gelakt met appelstroop en staartpeper, eendenjus met calvados hoofdgerecht voor 4 personen:

>2 barbarie-eenden ‘en coffre’ (gevogeltekarkas waar alleen de borstfilets nog aanzitten) >zout en peper >arachideolie

Voor de lak: >6 eetlepels Canusius appelstroop

>1 theelepel gemalen staartpeper >1 theelepel zeezout

Voor de eendenjus: >eendenkarkassen, poten, ruggen en overtollige bout, kleingehakt >olijfolie >schil van 1 appel, kleingesneden >2 sjalotten, fijn gesneden >1 eetlepel honing >scheut calvados >scheut appelciderazijn >fond blanc >jus de volaille >klontjes koude boter voor het monteren van de saus

Eendenjus:

Zet de stukken eend flink hard aan in een droge koekenpan, giet vrijgekomen vet af. Voeg een scheutje olijfolie toe en de sjalot, bak even mee tot de sjalot glazig is. Voeg de appelschillen toe en bak nog even mee. Voeg de honing toe, de ciderazijn en de calvados, laat de vloeistof bijna helemaal wegkoken en de vaste bestanddelen karameliseren. Voeg nu zoveel fond blanc toe dat alles voor ¾ onderstaat. Laat op zacht vuur 2 uur trekken. Zeef en laat tot de helft inkoken. Voeg jus de volaille toe en laat weer tot de helft inkoken. Breng op smaak met calvados, honing, ciderazijn, peper en zout en monteer met koude boter. Eend:

Snijd het vel van de eend ruitvormig in en zorg er voor niet in het vlees te snijden. Strooi zout en peper in de buikholte en wrijf de buitenkant in met peper. Treek het overtollig vel aan kop en kont strak over het vlees. Braad de eenden rondom bruin in arachideolie en zet ze in een braadslee te rusten. Verwarm de appelstroop en meng met de staartpeper en zeezout. ‘Lak’ hiermee de eenden en zet ze weg tot verdere bereiding. Verwarm de oven voor op 170 graden. Afwerking en presentatie:

Zet de eenden 18-20 minuten in de voorverwarmde oven, laat ze even rusten. Snijd de borsten van het karkas en trancheer ze, leg het vlees waaiervormig op voorverwarmde borden, lepel de saus erover en serveer.

‘De eerste traiteur met een chef’s table’ Door Annerieke Simeone

Crisis maakt de mens inventief. Toen hun contracten bij hotel-restaurant Corona niet meer werden verlengd, dachten maîtres Christiaan Spoel en Anneke Klaassen na over een nieuwe stap in hun carrière. Spoel: “Al snel kwamen we uit bij een eigen traiteurzaak”. Na rondspeuren, vonden de twee een plek aan de Thomsonlaan, naast kapperszaak Martin Hair. De zaak krijgt de naam ‘De Haagse Traiteur’ en is de eerste in zijn soort in het winkelgebied rondom de Fahrenheitstraat. Volgens Spoel ook nog eens ‘de enige met een eigen chef’s table’. Klaassen en Spoel die hun sporen hebben verdiend bij onder meer Crème Crue, Brasserie Braque en It Rains Fishes, verzorgen zelf de hapjes en gerechten. De variatie is groot. Zo kan de bezoeker onder meer kiezen uit lasagna, coq au vin, huisgerookte zalm, quiches, boeuf bourguignon en ovenschotels. Die laatste zijn veelal vegetarisch. “Daar is een grote vraag naar op dit moment”, volgens Spoel. “Je ziet het in de horeca. Vroeger hadden ze één vleesvrij ge-

recht op de kaart staan, nu is de keuze een stuk uitgebreider”. Achter de onderverdeling van de maaltijden – klein, medium en Bourgondisch – zit een reden. “Bij ons rekent de klant niet

af in grammen, maar gewoon per portie. Dan gaat hij niet zoals bij andere traiteurs wel eens gebeurt, met een lege portemon-

nee naar huis ”. Voor een kleine maaltijd betaal je bij de Haagse Traiteur zo’n € 6,50, voor een grote maaltijd € 10,50. Terras Naast afhalen, is het mogelijk om binnen of buiten op het terras een hapje en een drankje te nuttigen. Spoel, die volgende maand zijn vinologendiploma hoopt te halen, schenkt wijnen van De Gouden Ton. Daarbij past een aantrekkelijk kaasplankje van buurman Ed Boele. “Als je om de hoek de beste kaaszaak van Nederland hebt zitten, hoef je natuurlijk niet verder te kijken”, aldus Spoel. Wie gewoon een kop koffie met wat lekkers wil proberen, kan ook bij de Haagse Traiteur terecht. De maître staat ’s ochtends vroeg op om alle peren-, chocolade- en citroentaartjes op tijd af te hebben. De Haagse Traiteur aan de Thomsonlaan 90e gaat begin september open. Vanaf dan zijn de openingstijden van dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 uur tot 19.00 uur, op vrijdag tot 21.00 uur.

6>uitagenda

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

Exposities

Escher in het Paleis

Atrium

Museum Bredius

Spui 70, ma t/m vr van 07-19, do tot 21.30, za van 9.30-17 uur. >T/m 26 oktober: Den Haag Sculptuur - Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. Eén tentoonstelling, twee locaties. De kerntentoonstelling is in museum Beelden aan Zee. Een twintigtal monumentale beelden op het Lange Voorhout in Den Haag complementeren de tentoonstelling. Het is het eerste grote overzicht van eigentijdse Russische sculptuur buiten Rusland. www.atriumdenhaag.nl

Lange Vijverberg 14, 070 3620729, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 1 januari: Museum Bredius - Vaste collectie. Verzameling van kunsthistoricus Bredius. Een collectie van schilderijen, zilver en porselein in een 18de eeuws herenhuis. >T/m 8 september: Huygens rond de Hofvijver. Constantijn Huygens’ (1596-1687) band met Den Haag staat centraal in deze presentatie. www.museumbredius.nl

Museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1, 070 3585857, di t/m zo van 10-17 uur. >T/m 27 oktober: Den Haag Sculptuur - Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. www.beeldenaanzee.nl

Boulevard Scheveningen Strandweg. >T/m 30 april: Zeespiegel. Op de nieuwe boulevard komen 5 kiosken. Kiosk 3, 4 en 5 zijn voorjaar 2012 geopend. Voorjaar 2013 volgen Kiosk 1 en 2. Samen vormen de 14 verlichte fotopanelen op de kiosken een openbare tentoonstelling van ca 22 x 3 meter. De afstand tussen de kiosken onderling is 500 meter. www.scheveningendenhaag.com

Museum voor Communicatie Zeestraat 82, 070 3307500, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Het Rijk van Heen en Weer. Knetterend spannende ontdekkingstocht voor avonturiers van 4 t/m 12 jaar, op zoek naar contact. >T/m 31 december: StarRing. >T/m 31 december: W.E. Blog. www.muscom.nl

CORPUS ‘reis door de mens’ Willem Einthovenstraat 1, 071 7510200, di t/m zo van 9-19 uur. >T/m 31 december: Reis door de mens. De bezoeker kan op spectaculaire wijze zien, voelen en horen hoe het menselijk lichaam werkt en welke rol gezond eten, gezond leven en veel bewegen daarbij spelen. www.corpusexperience.nl/

Lange Voorhout 74, 070 4277730, di t/m zo van 11-17 uur, >T/m 31 december: Escher in Het Paleis - Permanente tentoonstelling. Museum en virtuele attractie gewijd aan het werk en leven van Nederlands’ beroemdste graficus M.C. Escher, gevestigd in het voormalige werkpaleis van Wilhelmina, Juliana en Beatrix. >T/m 31 december: Kijken als Escher. Combinatie Escher prenten met optische en kinetische kunst. www.escherinhetpaleis.nl

Galerie 1646 Boekhorststraat 125. >T/m 13 juli: What enters. In deze tentoonstelling van Olga Balema nemen grote doorzichtige platen de vloer van de tentoonstellingsruimte van 1646 in beslag.

kunstwerk, ontmoetingsplek en informatiecentrum ineen. Bezoekers verblijven samen met duizenden in- en uitvliegende bijen in één ruimte. >T/m 10 november: Geert Lap en Leen Quist – minimalistische keramiek. Porseleinen dozen, kommen en schalen van de kunstenaar Leen Quist en keramisch werk van Geer Lap. >T/m 18 augustus: Martin Gerwers: Projectenzaal. Site specific installatie. >22 juni t/m 10 november: René Lalique (1860 – 1945) – Meester van de Franse Art Nouveau en Art Deco. De exclusieve objecten van de Franse juwelenontwerper en glaskunstenaar René Lalique. www.gemeentemuseum.nl

Museum de Gevangenpoort

Stadhouderslaan 43, 070 3381133, di t/m zo van 12-18 uur. >T/m 23 augustus: Ja Natuurlijk. In een groots opgezette tentoonstelling laten ruim 80 kunstenaars verrassende partnerschappen zien tussen mens, natuur en techniek. www.gem-online.nl

Buitenhof 33, 070 3460861, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur (laatste rondleiding start om 15.45 uur). >T/m 31 december: Museum de Gevangenpoort - Vaste collectie. Bezoek de gevangenis, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de Middeleeuwen. Rondleiding door de Gajolen, Ridderkamer, Stockzolder, Pijnkelder, Examineerkamer en Treurkamer. Collectie o.a. schandborden, boeien, brandijzers, beulszwaarden en beenblokken. www.gevangenpoort.nl

Gemeentemuseum Den Haag

Grote Kerk

Stadhouderslaan 41, 070 3381111, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 31 december: Mondriaan en De Stijl. >T/m 31 mei: Meesters uit het Mauritshuis >T/m 31 mei: Het wonder van Delfts Blauw, In de stijlkamers is een omvattend overzicht te zien van de spannende geschiedenis van vier eeuwen Delfts aardewerk. >T/m 31 augustus: ZomerExpo 2013 – Aarde. >T/m 29 september: Grensverleggend. Werken uit de collectie Bert Kreuk. >T/m 21 juli: Bestuivingskamer, Een belevings-

Rond de Grote Kerk 12. >T/m 28 augustus: Constantijn en Christiaan Huygens - Een gouden erfenis. Di t/m za van 10-17, zo van 11:30-17. www.grotekerkdenhaag.nl

GEM

Haags Historisch Museum Korte Vijverberg 7, 070 3646940, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 15 augustus: Indië in Den Haag. Een eeuwenoude band. Het Haags Historisch Museum besteedt dit jaar uitgebreid aandacht aan de

herinneringen aan Indië en aan de cultuur die Nederlands-Indië bracht naar Den Haag. >T/m 8 september: Huygens rond de Hofvijver. Constantijn Huygens’ (1596-1687) band met Den Haag staat centraal in deze presentatie. www.haagshistorischmuseum.nl

Haagse Kunstkring Denneweg 64, 070 3647585, di t/m za van 12-17, zo van 13-17 uur. >26 juni t/m 14 juli: Schultsen, Slangen en Jinssen, Gidon Schults, collages; Hans Schults, gemengde technieken. www.haagsekunstkring.nl

Heden Denneweg 14a, 070 3465337, wo t/m za van 12-17 uur. >22 juni t/m 31 augustus: Zomer gasten. Deze zomer stelt Heden haar tentoonstellingsruimte beschikbaar en geeft ruim baan aan de kinderen van Den Haag. www.heden.nl

Humanity House Prinsegracht 8, 070 3100050, ma t/m za van 10-17 uur en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Humanity House experience. Zien, voelen en beleven wat het is om een ramp mee te maken. In het Humanity House maakt de bezoeker precies datgene mee waarvan hij hoopt dat het hem nooit ècht zal overkomen. >T/m 28 juli: One day I’m gonna make it. Foto’s van Karine Verlsuis. www.humanityhouse.org

Huygensmuseum Hofwijck Westeinde 2a, di t/m do, za & zo van 12-17 uur. >T/m 28 augustus: Constantijn en Christiaan Huygens – de gouden eeuw van Constantijn. Huygens onder de sterren. Op de zolderverdieping huist de permanente tentoonstelling Christiaan onder de sterren. Kinderen en

Ingezonden mededeling

               •        •   •    •    •              

Bios in de Buitenlucht

Bijzondere buitenfilms in het Humanity House Wat is er mooier dan op een zwoele zomeravond de beste films in de openlucht te bekijken. Dat kan deze zomer op het sfeervolle terras van het Humanity House, hartje centrum Den Haag. • do. 18 juli - Slumdog Millionaire (India, thriller) • do. 25 juli - When we were Kings (Zaire, documentaire) • do. 01 aug - Persepolis (Iran, animatie) • do. 08 aug - Cidade de Deus (Brazilië, misdaad, drama) • do. 15 aug - Lust, Caution (China, drama) • do. 22 aug - Amores perros (Mexico, drama) Zeker zijn van een plek? Mail naar [email protected] o.v.v. ‘Zomerfilm + titel’. Bar en buitenterras open vanaf 19:00 uur Films starten elke week om 21:45 uur, Lust,caution en Amores perros starten al om 21:15 uur. Toegang: € 6,50 of als Combi-Ticket met het Nutshuis: €10,00 Meer over Bios in de Buitenlucht, trailers en informatie over (combi)-tickets: www.humanityhouse.org Humanity House, Prinsegracht 8 2512 GA Den Haag

         

7

uitagenda<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

volwassenen kunnen daar, net als Christiaan zelf ooit deed, gaan ontdekken en uitvinden. www.hofwijck.nl

Kasteel Duivenvoorde Laan van Duivenvoorde 4, di t/m za van 14 en 15.30 uur (rondleiding alleen onder begeleiding van een gids). Expositie do tm zo van 12-18 uur. >T/m 19 oktober: Duivenvoorde en Oranje. Van Oranjesymboliek op portretten tot koninklijke huwelijksgeschenken. Van mooie hofjaponnen tot Oranjeporselein. Van archiefstukken tot foto’s van ontmoetingen met de koninklijke familie. Tastbare herinneringen aan een eeuwenoude band. www.kasteelduivenvoorde.nl

van Louis Couperus tot Anna Enquist, van De Schoolmeester tot Toon Tellegen; sta oog in oog met schrijvers van toen en nu. >T/m 25 augustus: Jan Siebelink - Het wonder dat mij is geschied. >T/m 1 juni: Het stenen bruidsbed. Als voorproefje op het Harry Mulisch Huis in oprichting wijdt het Letterkundig Museum een tijdelijke tentoonstelling aan het boek en de schrijver. www.letterkundigmuseum.nl

Liefhertje en De Grote Witte Reus Stationsweg 137, 070 3886585, di t/m vr van 12-19, za van 12-17 uur. >T/m 7 juli: a bunch of metaphysical connections. Werk van Krista van der Niet, Edwin Deen en Koen Hauser. www.liefhertje.nl

Kinderboekenmuseum

Louis Couperus Museum

Prins Willem-Alexanderhof 5, 070 3339666, di, do en vr van 14-17 uur, wo, za, zo en feestdagen van 12-17 uur. >T/m 31 december: Papiria. Een avontuurlijke ontdekkingstocht door de wereld van het kinderboek en de eigen verbeelding. Kinderen strijden tegen Inktvraat die dit literaire luilekkerland bedreigt. >T/m 31 december: Kikker. Geïnspireerd op de werken van Max Velthuijs, heeft Kikker en zijn vriendjes een vast onderkomen in het Kinderboekenmuseum. Kikker nodigt de allerkleinsten uit tot spel en prikkelt hun fantasie. www.kinderboekenmuseum.nl

Javastraat 17, 070 3640653, wo t/m zo van 12-17 uur. >T/m 10 november: 1913 - Louis Couperus 50 jaar. Dit jaar is het 150 jaar geleden dat Couperus werd geboren aan de Haagse Mauritskade. Het Louis Couperus Museum viert het jubileumjaar met een expositie die is samengesteld naar aanleiding van het Album Amicorum dat Couperus voor zijn 50e verjaardag van vrienden en bewonderaars ontving. www.louiscouperusmuseum.nl

Louwman Museum Nationaal Automobiel Museum

Prinsessegracht 4. >6 t/m 16 juli: Eindexamenexpositie van studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. www.kabk.nl

Leidsestraatweg 57, 070 3047373, di t/m zo van 10-17 uur. >T/m 31 december: Louwman Museum - Vaste collectie. Ruim 200 auto’s uit de periode 1886 tot heden, en een collectie automobiele kunst die bestaat uit schilderijen, sculpturen en affiches. www.louwmanmuseum.nl

Van Kranendonk Gallery

Lu Lu

Westeinde 29, 070 3650406, wo t/m za van 12-17 uur en op afspraak. >T/m 6 juli: Structure. Werk van Johan Nieuwenhuize en Welmer Keesmaat. www.vankranendonk.nl

Haagsche Bluf 14, wo van 10-18, do van 10-21, vr van 10-18, za van 10-17, zo van 12-17. >T/m 8 juli: A Journey Through Africa. Werk van Ingrid Janszen en Nora van Klingeren met als thema Afrika. www.luluevents.nl

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten

Lange Vijverberg >25 juni t/m 13 september: Innovatie uit de doeken. Wat gebeurt er achter de bouwschutting van het Mauritshuis? Deze zomer brengen het Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis en Royal Dutch Shell hun samenwerking in beeld met een openlucht fototentoonstelling.

Lange Voorhout Lange Voorhout, >T/m 8 september: Den Haag Sculptuur - Russia XXI. Een unieke tentoonstelling van Russische beeldhouwkunst. Eén tentoonstelling, twee locaties. De kerntentoonstelling is in museum Beelden aan Zee.

Letterkundig Museum Prins Wilem-Alexanderhof 5, 070 3339666, di t/m vr van 10-17, za en zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Het Pantheon - 100 schrijvers - 1000 jaar literatuur. Nederlandse en Vlaamse schrijvers vanaf de middeleeuwen tot heden. Het Pantheon brengt alle hoogtepunten uit de Nederlandse literatuur in de meest brede zin bijeen. >T/m 1 januari: De Nationale Schrijversgalerij. Van Kader Abdolah tot Joost Zwagerman,

Madurodam George Maduroplein 1, jan-mrt van 9-18 uur, apr-juni van 9-20 uur, juli&aug van 9-21 uur; sept-okt van 9-19 uur, nov-dec van 9-17 uur. De kassa’s sluiten 1 uur eerder. >T/m 31 december: Madurodam. In Madurodam ontdek je met elkaar wat Nederland zo bijzonder maakt. www.madurodam.nl

tentoonstelling laat een overzicht zien van de militaire boekcultuur in Nederland. >22 juni t/m 29 september: Klaar met het boek Studenten Grafisch Ontwerpen KABK. Aan de hand van eigen werk, speciaal gemaakt voor de tentoonstelling, vragen de studenten de bezoeker om na te denken over de houdbaarheidsdatum van het papieren boek. www.meermanno.nl

Panorama Mesdag Zeestraat 65, 070 3106665, ma t/m za van 10-17, zo 12-17 uur, alle dagen geopend! Behalve 25 december en 1 januari. >T/m 31 december: Panorama Mesdag - Vaste opstelling. Zinsbegoochelend panorama van Scheveningen in 1881 en museum gewijd aan overige werken van Hendrik Willem Mesdag. www.panorama-mesdag.nl

Stadhouderslaan 37, 070 3381338, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 31 december: Leefruimte voor mens en dier. Educatieve tentoonstelling over o.a. de druk die door de mens wordt uitgeoefend op de natuur. >T/m 31 december: De Poolzaal, overleven tussen ijs en smeltwater. >T/m 31 december: De eerste kustbewoners: ontdek het geheim onder een vinexwijk, >T/m 31 december: Geologie en Techniek. >T/m 31 december: Satellieten, ver weg - toch dichtbij. Leer door middel van interactieve opstellingen de techniek van satellieten en raketten kennen! >T/m 1 september: High Tech Romeinen. . >T/m 31 augustus: Buitenkampers, de kleur van overleven. www.museon.nl

Museum Meermanno I Huis van het Boek Prinsessegracht 30, 070 3462700, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 7 juli: Houtsneden in incunabelen. Een selectie van in de Nederlanden gedrukte incunabelen met houtsneden. >T/m 15 september: Gewapend met kennis. 500 jaar militaire boekcultuur in Nederland. De

SEA LIFE Scheveningen

Riviervismarkt 5, 070 3459090, ma t/m vr van 10-16 uur. >T/m 14 juli: Off The Grid. Foto tentoonstelling over keuzes voor een leefwijze die afwijkt van dat wat we gewend zijn. www.nutshuis.nl

Laan van Meerdervoort 7f, 070 3621434, wo t/m zo van 12-17 uur. >T/m 1 januari: De Mesdag Collectie - vaste collectie. De Mesdag Collectie, voorheen Museum Mesdag, herbergt een uitzonderlijke verzameling 19e-eeuwse kunst. De collectie behoort, met haar vele schilderijen van de Haagse School en de Franse School van Barbizon, tot de belangrijkste in haar soort. >21 juni t/m 8 september: Verbeelding van de Oriënt. Gedreven door nieuwsgierigheid en op zoek naar exotische voorstellingen reisden in de 19de eeuw veel westerse kunstenaars naar de voornamelijk islamitische landen rondom de Middellandse Zee. www.demesdagcollectie.nl

Museon

beeldende kunst van textiel, die veelal voor het eerst in Nederland is te zien. www.museumryswyk.nl

Nutshuis

De Mesdag Collectie

Strandweg (Boulevard) 13, 070 3542100, ma t/m zo van 10-18 uur. (25 december gesloten), www.sealife.nl >T/m 5 januari: Zeesterren, Zeesterren zijn al meer dan 300 miljoen jaar op deze aarde en zijn er in vele maten, soorten en kleuren. Sea Life heeft een prachtige verzameling naar Scheveningen gehaald.

Sophie Maree Gallery Hellingweg 96d, vr van 14- 20 uur en za van 12-18 uur. >T/m 14 juli: The perception of beauty, Fotografisch werk van vijf kunstenaars. www.sophie-maree.com

Platform57

Stroom Den Haag

Zuidlarenstraat 57, >T/m 30 juni: System As Second Skin. Een site specific installatie van Hans Wilschut. platform57.nl

Hogewal 1, 070 3658985, wo t/m zo van 12-17 uur. >T/m 14 juli: United We. Tentoonstelling over collectiviteit. www.stroom.nl

Galerij Prins Willem V

De Verdieping van Nederland

Buitenhof 35, 070 3023435, di t/m zo van 12-17 uur. >T/m 31 december: Galerij Prins Willem V - Vaste collectie. Verzameling voornamelijk 17de-eeuwse schilderijen, een weerspiegeling van de smaak van Prins Willem V. www.mauritshuis.nl

Prins Willem Alexanderhof 5, ma & zo van 12-17, di van 09-20, wo t/m za van 09-17 uur. nl >T/m 31 oktober: Middeleeuwse encyclopedie en de Wet afschaffing slavernij. www.deverdiepingvannederland.

ProDemos - Huis voor democratie en rechtstaat

Vitrine

Hofweg 1H. >T/m 1 oktober: Originele Grondwet uit 1848. De Grondwet van Thorbecke uit 1848 legde de basis voor ons huidige bestuurlijke stelsel. www.ProDemos.nl

Pulchri Studio Lange Voorhout 15, di t/m zo van 11-17 uur. >T/m 5 mei: Voorjaarssalon. Divers werk van Pulchri-leden. www.pulchri.nl

Nest

Museum Rijswijk

De Constant Rebecqueplein 20b, do t/m zo van 13-17 uur. >T/m 14 juli: Abstract Myths. Gastcurator Hans den Hartog Jager met werk van Kasper Akhøj, Martijn Hendriks, Rob Johannesma, Anna

Herenstraat 67, 070 3903617, di t/m vr en zo van 14-17, za 11-17 van uur (25, 31 dec en 1 jan gesloten). >T/m 27 oktober: Rijswijk Textiel Biënnale. Twintig internationale kunstenaars tonen

Weimarstraat 48. Continu te bezichtigen. >27 juni t/m 3 september: Vitrine 39. Installatie van de hand van kunstenaar, conservator en initiatiefnemer van VITRINE, Annemieke Louwerens. www.vitrineonline.nl

Vonkel Assendelftstraat 17-19, 070 4278084, wo t/m za van 12-18 uur, laatste zo van de maand van 12-18 uur. >T/m 20 juli: OK Glass - de expositie. www.vonkel.nl

Yi Jun Peace Museum Wagenstraat 124A, ma t/m vr van 10-17, zo van 10-16 uur >T/m 31 december: Yi Jun Peace Museum - Vaste collectie. www.yijunpeacemuseum.com

Ingezonden mededeling

circus renz berlin

Marcello’s Art Factory Galerie Haags Koningin Emmakade 148, di t/m do van 10-18, vr van 10-17 uur. >T/m 31 juli: Party People. Werk van Ilse Versluijs. www.marcellos.nl

Ostoya, Maarten Overdijk, Dieuwke Spaans en Roy Villevoye. www.nestruimte.nl

vaN doNderdag

4 juli

met live orkest en een nieuwe show 2013

scheveningen

t/m zoNdag

14 gratis kaart

norfolkterrein aan de kranenburgweg t/o 201

juli

bij aankoop van een kaartje aan de circuskassa ontvangt u het 2e kaartje gratis (geldig voor alle plaatsen en alle voorstellingen) do 11 juli 19:00 do 4 juli 17:00 premiere vr 12 juli 16:15 eN 19:00 vr 5 juli 16:15 eN 19:00 www.comprint.nl za 13 juli 15:00 eN 19:00 za 6 juli 15:00 eN 19:00 zo 14 juli 14:00 zo 7 juli 15:00 wo 10 juli 17:00 www.circus-renz-berlin.nl comprint logo 2008 def.indd 1

10-11-2008 19:58:42

de kaartvoorverkoop is van 11.00 tot 12.00 uur en één uur voor aanvang van de circusvoorstelling aan de circuskassa.

Ingezonden mededeling

Samen met uw krant naar

Woensdag 10 juli om 20 uur in het Omniversum

Gratis!

De Everest

Het Omniversum ligt aan de President Kennedylaan 5, 2517 JK Den Haag.

‘Het dak van de wereld’. Den Haag Centraal heeft de ambitie om u elke week nieuws te brengen. Verhalen over onze stad die u nergens anders kunt lezen. Daarom willen we met u naar ‘Het dak van de wereld’, want nooit zag u de hoogste bergen van de wereld op deze spectaculaire manier. In het Omniversum, nog steeds het grootste scherm van Nederland! En: abonnees hoeven niet te betalen! Meld u dus aan bij ons secretariaat en stuur een email naar [email protected].

Wees er snel bij, want er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar!

Den Haag entraal

2>UITAGENDA

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

Kleine gids voor een succesvol P Rotterdam trapte weliswaar af, maar met het Westbroekpark in Den Haag is de Paradekaravaan nu wellicht op de mooiste tourneeplek neergestreken. De 74 theater-, muziek- en dansvoorstellingen, 19 kindervoorstellingen en 37 bands trekken na tien dagen Den Haag door naar Utrecht en Amsterdam. Door Eric Korsten

De jaarlijkse, vooral met lijvige kilo’s feelgood en liters kwieke rosé overgoten theaterkermis die trotse zomervakantie-overwinteraars van 5 tot en met 14 juli in Den Haag houdt, en aan Theaterfestival de Parade kluistert, heeft in de loop der jaren maar weinig van zijn oorspronkelijke warme karakter verloren. De ongedwongen sfeer is als vanouds, de antieke zweefmolen zoeft nog altijd met gemak zijn rondjes meer dan rond, en het dwarrelt er van jukebox- en silent discomuziek tot akoestisch geweld van muziekbandjes die ongegeneerd – tropisch dan wel fris en opgetogen – weerklinken. Het aantrekkelijke vertier ligt er nooit erg ver op de loer. Onder dat vernislaagje van ogenschijnlijk oppervlakkige oer-Hollandse gezelligheid is er op het rondreizende festival theater te ontdekken dat wat dieper dan de dag van vandaag reikt, en muziek die soms terecht de oren doet spitsen. Zowel door aloude coryfeeën (Freek de Jonge, Izaline Calister, dominee

Gremdaat, Roosbeef, Arend Niks, Tim Kamps) als door een hausse aan nieuwkomers. Van verhalensupermarkt en verantwoord ‘Vis&Seizoen’ tot een buitenaards ‘cosmic carnaval’. Programadirecteur en directeur Nicole van Fessem: “Het programma loopt van jong naar oud, van heftig naar lief”. De duur van de programma’s is in de loop van de tijd korter geworden. Met een tijdspanne van om en nabij 35 minuten is het mogelijk geworden meer dan een enkele voorstelling op één en dezelfde avond te zien. Advies: Kijk wel de gids of de site van de Parade eventjes goed na, want in vele gevallen zijn de in dit artikel beschreven acts maar enkele dagen te zien. Duurzaam Naast theatertenten reizen ook keukens en bars mee. Alle keukens werken met duurzaam vlees, vis en gevogelte. Alle vis voldoet aan de norm van Vis&Seizoen. Het festival is, vol trots, geheel bio-industrievrij. De Parade verkoopt dit jaar in samenwerking met Join the Pipe, als eerste festival, bij de bar gekoeld kraanwater met en zonder koolzuur, in plaats van bronwater. Van Fessem: “Door kraanwater te drinken wordt de enorme hoeveelheid plastic afval en CO2-uitstoot voorkomen die wordt veroorzaakt door de productie en transport van flessen bronwater”. Primeur: Er is gratis water af te halen bij een van de Join the Pipe tappunten op het terrein.

Theater, Muziek & Evenementen Gegevens voor de UITagenda De brongegevens voor deze weekagenda zijn afkomstig van Den Haag Marketing. Tips voor de agenda kunt u (uiterlijk een maand van te voren) uitsluitend mailen naar Arja Kalhorn en Rob Hogeslag: [email protected]. Voor de meest actuele culturele informatie kunt u kijken op www.haagsuitburo.nl

Vrijdag 5 juli 06:00

Visafslag Scheveningen > Rondleiding visafslag – [Wandeling] Alles over de visserij en het leven van de vissers vroeger en nu. U wordt ontvangen met een kopje koffie en thee en een film over de visafslag. Na de film gaat de rondleiding van start. € 7,65 10:00 Leyweg > Zomermarkt Leyweg – [Markt] Gezellig struinen langs deze ruim 150 kraampjes tellende braderie. Gratis www.starpromotions.nl 10:00 Omniversum > Travel the World Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 12:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. € 11,jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De

Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 13:30 Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 17:00 Draf- en Renbaan Duindigt > The Orange Polo Tournament – [Sport] Internationaal polo toernooi. € 15,www.polo.nl, www.theorange2013.nl 19:00

Historische Haven aan het Zieken

Veel afwisseling in theater en dans Onder de kringelende rook van de oprukkende, niet per se onwelriekende en bijtijds culinair gedoopte haute friture en artistic crêperie, valt er op het festivalterrein ook best en zelfs volop te genieten van volwassen theatervoorstellingen, gebracht door theatergroepen die ook in de reguliere theaters en schouwburgen te zien zijn – zij het wat minder in aantal dan in voorgaande jaren. Eén van hen is Club Guy en Roni, de trotse en kersverse prijswinnaars van de Publieksprijs Dans 2013 van Theater aan het Spui en verleden week genomineerd voor een ‘Zwaan’. Was buitenissige, moderne dans altijd al een sterk punt van de groep, op deze Parade heeft de Groningse groep zich verbonden aan de Poetic Disasters Club. “De hedendaagse clubscene kan gezien worden als een nieuw soort religie: de eindeloze herhaling van krachtige beats brengt massa’s jongvolwassenen in het weekend in een ‘state of trance’. De spirituele vrijheid die zij daar vinden helpt hen om te gaan met de hectiek van alledag. ‘De-

(verlengde Spui) > Salonboot Rondvaart Den Haag - Proeverij – [Culinair, Boottocht] Een varende wijnproeverij vanuit Den Haag langs de oude landhuizen aan de Vliet, waaronder het Huygensmuseum Hofwijck. € 34,95 Rondvaart, proeverij met sommelier www.salonbootdenhaag.nl 20:00 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 24,99 t/m € 66,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68.www.musicals.nl/sister-act 20:15 Koninklijk Conservatorium > Eindvoorstelling dansvakopleiding – [Moderne dans] Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de klassieke, hedendaagse en folkloristische aspecten van hun opleiding laten zien. € 10,- www.koncon.nl 20:15 Drangstudio > Zomeravonden 2013 - Festival van de fictieve angst – [Toneel] Als de zwoele Haagse zomer over de stad neerdaalt, is het tijd voor de jaarlijkse Zomeravonden van Drang. Het publiek kan weer kennismaken met aanstormend acteer- en regietalent. Deze editie presenteren de jonge theatermakers zich met een vierluik: het Festival van de fictieve angst. € 12,50 uitpas € 10,www.drang.nl 20:15 Panorama Mesdag > De Haagse Beek – De Haagse Beek – [Klassieke muziek] Jong strijkorkest, opgericht in de herfst van 2009. Het bestaat uit ongeveer 20 strijkers, deels met een beroepsachtergrond, deels gevorderde amateurs, uit de regio Den Haag, Delft, Rotterdam en Leiden. ZOMERS MUZIEK programma. Dvořk - Amerikaans strijkkwartet op. 96 (orkestversie!) / Mozart - Hoornconcert KV 494a / Sarasate - Carmen Fantasie Klassieke Folklore en Dansen van o.a. Tsjaikovski, Tsintsadze, Respighi en Holst € 15,- www.haagsebeek.tk 21:30 Solbeach Scheveningen > Funky Fish Beach Party (20+) – [Dance] Dance party

leted Scenes’ gaat over de behoefte de geest te bevrijden van het fysieke keurslijf, door muziek en dans”, aldus de Club. Theater Oostpool brengt met BAS een liedjesprogramma en een theatrale performance ineen, geregisseerd door Marcus Azzini, gespeeld door Bas van Rijnsoever. Deze Bas is een loner die ervan droomt rockster te zijn, ten overstaan van dampende zalen en met gierende gitaren in de aanslag. Maar hij schrijft steeds liedjes die verdrietig zijn. Dapper maar bang besluit hij in de spotlights te gaan staan. Theater Rast komt met de conflictkomedie ‘George en Eran lossen de wereldvrede op’. Twee jongens, twee acteurs, een Nederlandse Israeliër en een Syrische Hollander. Met nieuw verworven inzichten concluderen zij dat het conflict opgelost moet worden. Niet alleen voor vrede in het Midden-Oosten, maar voor de wereldvrede. ‘En dat is gelukt!’, constateert de groep bij voorbaat. Theaterbureau Hummelick Stuurman presenteert zes ouwe rotten in een tijdloos stuk. Bram van der Vlugt,

georganiseerd door Christelijke community en datingsite - Funky Fish. € 15,- http://www.funkyfish.nl/uitje/3378/

Zaterdag 6 juli 09:00

The Hague Beach Stadium > KNVB

Beach Soccer Cup – [Sport] De officiële nationale bekercompetitie op het zand in The Hague Beach Stadium. Gratis www.beachsoccer.nl 10:00 Leyweg > Zomermarkt Leyweg – [Markt] Gezellig struinen langs deze ruim 150 kraampjes tellende braderie. Gratis www.starpromotions.nl 10:00 Omniversum > Travel the World Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht; 070-3542100 of stuur een mail naar: [email protected] www.sealife.nl 11:00 Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. Qualificatie ronde. Gratis www.thehagueopentennis.nl 11:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 (Engelstalig), 16.00 en 17.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 11:30 Grote Kerk > Huygens koetsritten – [Rondrit] Huygens koetsritten door

>Foto: Coco Duivenvoorde

binnenstad Den Haag. € 20,- jeugd € 12,50 www.stadskoetsiers.com 12:00 VVV Uitburo Den Haag > Gouden koetsjes – [Rondrit] Bezoek Den Haag op een andere manier. Met deze originele koets ervaart u de sfeer en ambiance van vroeger tijden. Uw koetsier laat u alle belangrijke bezienswaardigheden zien en vertelt u van alles over de residentie. Ook om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. € 7,50 € 15,- www.denhaag.com 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 12:30 Draf- en Renbaan Duindigt > The Orange Polo Tournament – [Sport] Internationaal polo toernooi. € 37,50 www.theorange2013.nl www.polo.nl 12:45 Lutherse Kerk Den Haag > Bätzorgelconcert – [Klassieke muziek] Een mooie gelegenheid om het beroemde Bätz-orgel, volgens kenners één der mooiste orgels van Nederland, te beluisteren. Bert van Stam, werken van J.S. Bach, L. Couperin en Bert van Stam. Gratis www.hetbatzorgel.com 13:30 Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 17,50 € 22,50 www.huygenstentoonstelling.nl 14:00 VVV Uitburo Den Haag > Haagse en Nederlandse historie. Horen, zien en beleven – [Wandeling] Een historische wandeling met verhalen en anekdotes door het bestuurscentrum van Den Haag. € 9,95 Reserveren via VVV Den Haag 0900340 35 05 (0,45Eur per minuut) www.residentieontdekkingen.nl 14:00 Koninklijk Conservatorium > Eindvoorstelling dansvakopleiding – [Moderne dans] Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de

3

uitagenda<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

Parade-bezoek Nettie Blanken, Elsje Scherjon, Frits Lambrechts, Diana Dobbelman en Fred van der Hilst spelen een stuk dat al 55 jaar elke dag gespeeld wordt in Parijs: ‘De Kale Zangeres’ van Eugène Ionesco. Volgens het bureau is dit de bron van al het absurdistische theater na 1950. Over conventies, beleefdheden, burgermansfatsoen en vastgeroeste gewoontes. Dans ‘Conny Janssen Danst’ neemt een nieuwe generatie dans- en muzikaal talent mee naar De Parade. ‘MEER RUIS/compact’ is een energieke en ontroerende voorstelling voor jonge mensen, over jonge mensen, gedanst door jonge mensen. Conny Janssen selecteerde hiervoor eigenzinnige dansstudenten van dansvakopleiding Codarts Rotterdam. Janssen: “Geen tijd voor achteruitkijken. Het leven ligt voor je, spring de wereld in”. Met livemuziek van Ming’s Pretty Heroes. Ook op de Haagse Parade te zien is ‘Dette goes to Africa’. Vorig jaar won Dette Glashouwer met Geld voor Beginners ‘de Mus’, de prijs voor de veelbelovendste Paradevoorstelling. Ging het toen over haar trip door Amerika, nu trok ze naar Afrika en doet daar verslag van. Ze sprak daar met arme sloebers uit de sloppenwijken, visionairs en dealers in belminuten. Glashouwer belooft sexy oplossingen en ‘rumble in the jungle’. De voorstelling is gratis toegankelijk voor rode-

klassieke, hedendaagse en folkloristische aspecten van hun opleiding laten zien. € 10,- www.koncon.nl 14:00 Grote Kerk > Uitvindingen van Christiaan – [Lezing] Tiemen Cocquyt (conservator Museum Boerhaave) vertelt over de praktische maar belangrijke uitvindingen van Christiaan. Gratis www.huygenstentoonstelling.nl 14:30 Stadsklooster Den Haag > De Haagse Beek – De Haagse Beek – [Klassieke muziek] Jong strijkorkest, opgericht in de herfst van 2009. Het bestaat uit ongeveer 20 strijkers, deels met een beroepsachtergrond, deels gevorderde amateurs, uit de regio Den Haag, Delft, Rotterdam en Leiden. ZOMERS MUZIEK programma. Dvořk - Amerikaans strijkkwartet op. 96 (orkestversie!) / Mozart - Hoornconcert KV 494a / Sarasate - Carmen Fantasie Klassieke Folklore en Dansen van o.a. Tsjaikovski, Tsintsadze, Respighi en Holst € 15,- www.haagsebeek.tk 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 16:00 Duinrell > Alfred Jodocus Kwak - Vader (5+) – Geschreven en geregisseerd door Herman van Veen (5+) – [Jeugd] …Spetter pieter pater lekker in het water ga maar vast naar huis ik kom een druppel later… www.alfredjodocuskwak.com/ 20:00 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 24,99 t/m € 66,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68. www.musicals.nl/sister-act

Zondag 7 juli 09:00

The Hague Beach Stadium > KNVB

Beach Soccer Eredivisie – [Sport] De KNVB Beach Soccer Eredivisie; de hoogste beach soccer divisie in Nederland. Gratis www.beachsoccer.nl 10:00 Omniversum > Travel the World Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 10:00 Bierkade > Ooievaart - Haagse Veer - Den Haag naar ‘t Geertje Zoeterwoude – [Boottocht] 3 uur durende vaartocht van Den Haag naar geitenboerderij ‘t Geertje in Zoeterwoude. € 10,- jeugd € 5,www.hetgeertje.nl www.ooievaart.nl 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht; 070-3542100 of stuur een mail naar: [email protected] www.sealife.nl 11:00 Leyweg > Zomermarkt Leyweg – [Markt] Gezellig struinen langs deze ruim 150 kraampjes tellende braderie. Gratis www.starpromotions.nl 11:00 Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. Qualificatie ronde. Gratis www.thehagueopentennis.nl 11:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 12.00, 13.00 en 14.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en

Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 12:30 Draf- en Renbaan Duindigt > The Orange Polo Tournament – [Sport] Internationaal polo toernooi. € 37,50 www.polo.nl www.theorange2013.nl 13:00 Binnenhof > Kinderrondleiding Binnenhof (7+) – [Rondleiding, Jeugd] Speciale kinderrondleiding. Tijdens deze rondleiding is er een korte wandeling over het Binnenhof en een bezoek aan de Ridderzaal. De gids houdt in zijn verhaal extra rekening met kinderen. www.prodemos.nl/bezoekerscentrum 13:00 Duinrell > Hitz voor Kidz theatershow ‘the battle’ – [Jeugd] in het Zomertheater van Duinrell geven Ernst & Bobbie, Lisa, Amy & Shelly, Manouk Pheifer en Junior Songfestival deelnemer Alessandro acte de présence. Naast de attracties van Duinrell, waar iedereen gebruik van mag maken, is er ook veel te doen rond het theater zoals schminken, spelletjes, knutselen. Ook om 14.30 en 16.00 uur www.duinrell.nl 13:30 Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 17,50 € 22,50 www.huygenstentoonstelling.nl 14:00 Binnenstad Den Haag > Haagse taal tour – [Rondrit, Rondleiding] De stad in op de fiets met een echte Haags sprekende gids. We nemen je niet mee langs het stadhuis, maar langs het IJspaleis (Ehs-palehs)! Wat zijn de Haagse tietuh? € 32,50 www.totzo.org 14:00

Historische Haven aan het Zieken (verlengde Spui) > Zomertocht - De

Haagse Vloot – [Boottocht] Deze tocht gaat vanuit Den Haag naar Leidschendam en terug. Met aan boord mooie zomerwijnen, heerlijke hapjes en koud bier. Zo moet je de zomervakantie beginnen. € 27,50 www.dehaagsevloot.nl 14:00 VVV Uitburo Den Haag > Stadswandeling 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden – [Wandeling] Met een gids

van het Gilde Den Haag wandelen door het centrum van Den Haag met als thema 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45 Eur per minuut). www.gildedenhaag.nl 14:00 Grote Kerk > Akoestische 31-toonsorgel - Scala Ensemble – Scala ensemble – [Klassieke muziek] Het trio Manuel Visser (altviool), Raymond Honing (fluit) en Ere Lievonen (Fokker orgel) verzorgen deze bijzondere voorstelling met het enige akoestische 31-toonsorgel ter wereld. Gratis www.huygenstentoonstelling.nl 14:30 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 24,99 t/m € 66,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68. www.musicals.nl/sister-act 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 15:00 Bierkade > Ooievaart - High Tea op de Vliet – [Boottocht] Geniet van een ontspannen vaartocht tussen Delft, Den Haag en Leidschendam-Voorburg. En, genieten is nog leuker als er een uitgebreide high tea aan boord geserveerd wordt! € 25,- www.ooievaart.nl 15:30 Abdijkerk > Orgelbespeling – [Klassieke muziek] Concert met voorafgaand om 14.30 uur bezichtiging kerk. In de sfeervolle kloostergang van deze oude Cisterciënzer kloosterkapel is een multimediashow te zien over De kloostergang, het hart van de Abdij. Vincent Hildebrandt (orgel), Jolly Valstar (sopraan), Boni Rietveld (trompet). Gratis www.abdijkerk.info 16:00 Pancho Bar > Live @ Pancho’s – [Popmuziek] De Gave Gasten (covers). Gratis

aandeelhouders en complementair geld wordt geaccepteerd aan de tent. Verrassend veel dans trouwens op deze Parade: in ‘Next’ danst Leine Roebana op Toon Hermans, Ramses Shaffy en Nina Hagen. Het levenslied, jeugdige overmoed, breakdance en relativerende humor strijden om voorrang. Wat begint als een onweerstaanbare voorstelling over de pijnlijke kanten van de liefde, gaat over in hilariteit en verrassend absurdisme. Met een schrijnend randje trouwens. Voorts is toneelgroep Dood Paard te gast, de toneelgroep met de eigenaardigste naam ooit uit het theaterlandschap. Hun wijze van theatermaken is dat vaak trouwens ook. Ze bouwen op de Parade een huisje, een vakantiehuisje, om te relaxen. Bij de barbecue bespreken ze wat de rest van het jaar onbesproken bleef. Behalve over elkaars gedeelde maîtresse, elkaars salaris, elkaars succes, elkaars handicaps, elkaars tics, elkaars geur, elkaars ecologische voetafdruk en elkaars toekomst. Het blijft gewoon eens een keer een gezellige bijeenkomst. Nieuwsgierigmakend theater.

>LEES VERDER OP PAGINA’S 5 en 6. VERVOLG PARADE

17:00

Strandtent de Fuut > Jazz in De Fuut – [Jazz] Gratis liveoptredens in de ontspannen sfeer van de opvallende kanariegele strandtent. Vrije Hand voor Gitarist Axel Hagen Axel Hagen - gitaar, Paul van der Feen - saxofoon, Anton Drukker - contrabas, Dick Verbeek drums. Gratis www.defuut.nl 19:00 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 19,99 t/m € 59,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68. www.musicals.nl/sister-act

Maandag 8 juli 10:00 Omniversum > Travel the World

Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht 070-3542100 of stuur een mail naar: [email protected] www.sealife.nl 12:00 Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. 1e ronde. € 8,- jeugd € 5,www.thehagueopentennis.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50

4>UITAGENDA

Den Haag Centraal > Vrijdag 5 juli 2013

Glittermuziek viert hoogtij

>Vervolg Parade

Het aandoenlijke ‘Radio Sentimo’. >Foto: Jorrit Renaud

Schilderswijk Theater aan het Spui is als enige van de reguliere Haagse theaterzalen wederom en prominent van de partij op de Parade. Het ondernemende theater presenteert drie producties: een kindervoorstelling (zie elders) en twee volwassenvoorstellingen. In ‘Radio Sentimo’ zien we de 70-jarige Mennie Bonte (Pascal van den Berg) die haar huis in de Haagse Schilderswijk heeft moeten verruilen voor een keurige seniorenwoning. Tijdens het inpakken komt ze een radioset tegen waarmee haar zoon Rob als tiener zijn eigen piratenzender had. Geïnspireerd door de vondst richt ze samen met Timo (John de Weerd) haar eigen zender ‘Radio Sentimo’ op. Nostalgie viert hoogtij in dit breekbare portret van een oudje dat nog voor één keer het heft zelf in handen neemt. Voor mensen die afgelopen zomer de succesvolle Paradevoorstelling ‘Te Koop’ zagen, is dit een hartverwarmend weerzien met het eertijds

aandoenlijke tweetal. Voor anderen is het een sfeervolle kennismaking met het duo Mennie en Timo. De tweede voorstelling die onder de vlag van Theater aan het Spui uitkomt, ‘Mijn Vader’, is een beeldende, muzikale voorstelling voor iedereen die een vader kent, is of heeft gehad. Het gelijknamige boek van Toon Tellegen vormde voor theatermaker Jos Nargy de leidraad. Jozef vertelt over zijn vader die er niet is, maar door hem wordt ‘terugverzonnen’. Een vader die alles kan: praten met dieren, boeven over een meer keilen, en zo lang worden als hij wil. Maar ook heel gewoon zijn, soms. Het is een voorstelling geworden waarin met weinig rekwisieten veel wordt bereikt. De wondere denk- en gevoelswereld van Tellegen wordt benaderd, hoewel de poëzie daar enigszins bij achterblijft. De dubbelrollen in dit stuk zijn van Jos Nargy, Thomas van Ouwerkerk en Sacha Muller.

Vervolg>Theater, Muziek & Evenementen www.huygenstentoonstelling.nl 13:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 15.00 uur. € 11,- jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 13:30 Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 19:30 Koninklijk Conservatorium > Jong KC Zomerfestival – [Klassieke muziek] Muzikaal terugblik op de kamermuziekconcerten die leerlingen van Jong KC dit schooljaar verzorgd hebben. Atheneum Kamerorkest o.l.v. Arjan Tien m.m.v. Vesko Eschkenazy. € 5,- www.koncon.nl

Dinsdag 9 juli 10:00

Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer. nl/contact/bezoek_ons/index.jsp

10:00 Omniversum > Travel the World

Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht; 070-3542100 of stuur een mail naar: [email protected] www.sealife.nl 12:00 Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. 1e ronde. € 10,- jeugd € 6,- www.thehagueopentennis.nl 12:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. € 11,jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 13:00 Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpas-

Op De Parade wemelt het van oorspronkelijke muziekinitiatieven, van selfmade singer/songwriters en bandjes tot geïnspireerde hommages aan stromingen, bands en acts tot verfijnde optredens van werkelijke topmusici. De in Den Haag wonende Nik van den Berg houdt huis in de band:F en presenteert daarnaast ‘God have mercy on my funk’. Na het Parade-succes van de rockshow ‘My Momma Loves My Guitar Sound’ acht hij de tijd rijp voor niets ontziende funk, gebracht door een ‘white boy’ die met make-up, hakken en andere flamboyante uitspattingen geldt als sekssymbool, gevierd muzikant en componist. “Eén groot feest”, noemt hij zijn bijdrage aan De Parade. Van den Berg: “Het is een solovoorstelling waarin ik rockster wil zijn, een superster, Bowie, Jackson, Alice Cooper. Ik kleed me om op het podium en laat daardoor de glory en tragiek zien van iconische popsterren van toen en nu. Maar ik speel ook eigen werk”. Met de band viert hij daarnet de release van de single ‘Geen Fuck Om Jou’. Als F in 2006 het levenslicht ziet, zijn de bandleden gemiddeld zo’n zeventien jaar oud. F sleept als eerste band drie Haagse Popprijzen tegelijk in de wacht. Daarna doet de groep in twee jaar tijd ongeveer 250 optredens. Met ‘Fever’ zit de band bij De Wereld Draait Door. Met hun ‘minuut’ blazen ze vele kijkers omver. “Naast bekende liedjes uit wat we tot ons standaardrepertoire rekenen, spelen we ook covers, waaronder ‘Born this way’ van Lady Gaga. Bovendien is er de traktatie van een knusse circustent waar we spelen, dus een feestje is gegarandeerd”. Onder de topmusici die aantreden zijn ook Eddie B. Wahr, Izaline Calister, Roos Rebergen, Theo Nijland en Arend Niks.

sage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer. nl/contact/bezoek_ons/index.jsp 13:30 VVV Uitburo Den Haag > Jugenstilwandeling ‘t Gilde – [Wandeling] Een gids van het Gilde Den Haag voert u langs de bekendste en mooiste jugenstil panden in de Haagse binnenstad. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut) www.gildedenhaag.nl 13:30 Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 17,50 € 22,50 www.huygenstentoonstelling.nl 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 15:00 Huygensmuseum Hofwijck > Gratis rondleiding Beleef Huygens – [Museum, Wandeling] Gratis rondleiding op de buitenplaats Hofwijck, één van de belangrijkste monumenten uit onze Gouden Eeuw. www.huygenstentoonstelling.nl 18:30 Strandtent de Fuut > Midzomerstrandkomedie – Theatergroep Fresh Trash – [Toneel] 4 Acteurs zullen 10 personages vertolken die elkaar per toeval ontmoeten op het strand in Kijkduin. Ze hebben allemaal zo hun eigen redenen om daar, op diezelfde plek, te zijn. € 38,50 Voorstelling + driegangendiner. Reserveren o.v.v. naam, aantal personen en mobiele nummer via [email protected] of 070-3549074 www.defuut.nl 20:15 Koninklijk Conservatorium > Eindvoorstelling dansvakopleiding – [Moderne dans] Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de klassieke, hedendaagse en folkloristische aspecten van hun opleiding laten zien. € 10,- www.koncon.nl

Nik van den Berg: ‘Eén groot feest’. >Foto: PR

Woensdag 10 juli 10:00

Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede

Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer. nl/contact/bezoek_ons/index.jsp 10:00 Omniversum > Travel the World Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht 070-3542100 of stuur een mail naar: [email protected] www.sealife.nl 12:00 Prins Hendrikplein > Zeeheldenfestival – [Muziektheater] Straattheater, wereldmuziek, lokale bands en landelijk bekende afsluiters. Gratis www.zeeheldenfestival.nl 12:00 Prins Hendrikplein > Zeeheldenfestival – [Muziektheater] Straattheater, wereldmuziek, lokale bands en landelijk bekende afsluiters. Gratis www.zeeheldenfestival.nl 12:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. € 11,jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869 www.ooievaart.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De

13:00

13:00

13:30

14:00

15:00

Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer. nl/contact/bezoek_ons/index.jsp Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. 2e ronde. € 10,- jeugd € 6,- www.thehagueopentennis.nl Huygensmuseum Hofwijck > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 17,50 € 22,50 www.huygenstentoonstelling.nl VVV Uitburo Den Haag > Ontdek China Town en de verdwenen Joodse buurt – [Wandeling] Tijdens de wandeling maakt u kennis met het huidige China Town. Op de kade staan nog de woningen van beroemde 17e eeuwse Hollandse meesters verder wordt een bezoek gebracht aan een 17de eeuws hofje. De organisatie achter deze excursie is Residentie Ontdekkingen. Een klein en flexibel organisatiebureau, met als doelstelling de historie en de cultuur van de unieke Haagse regio bij een groter publiek bekend te maken. € 9,95 www.residentieontdekkingen.nl Koninklijk Conservatorium > Eindvoorstelling dansvakopleiding – [Moderne dans] Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de klassieke, hedendaagse en folkloristische

5

uitagenda<

Vrijdag 5 juli 2013 > Den Haag Centraal

Kinderparade: voor jong en ouder(s) Is de Parade voor sommige volwassenen bijkans een ‘rebirth’; voor kinderen is een bezoekje een ware snoepdoos, waar het een oneindig ogen uitkijken is. Zo zijn er vóór de tentjes de vreemdst uitgedoste snoeshanen te zien die parade maken voor hun voorstelling, is een ouderwetse zweefmolen nog altijd een heuse attractie, en zijn er iedere dag wel enkele voorstellingen voor kinderen. Hakim is één van de grote meneren die op de Kinderparade in Den Haag te zien is. ‘De poepshow’ is volgens de van oorsprong Algerijnse mimeclown een onsmakelijke, grappige voorstelling over en met de rotzooi die we dagelijks produceren. Spelonderdelen als ‘Viezagie’ en ‘So You Wanna Be A Poepstar’ laten zien hoeveel afval we produceren, wie vieze handen maakt om het op te ruimen en wat je met de rommel nog kunt doen. Hakim hult zich in de kledij van een vuilnisman die met pensioen is, en die graag over zijn oude vak vertelt. Ook te gast is ‘kindercabaretier’ Pieter Tiddens met een vrolijke voorstelling over echte familiepret. Tiddens vertelt over de reis van zijn dromen: in een bootje de wereld rond. Met behulp van spullen uit zijn wonderlijke kar maakt hij de reis net echt. Daarbij speelt hij ook vrouw, kind en een merkwaardig huisdier. Het publiek moet wel meehelpen om de storm te spelen, te vissen, te zwemmen en een

aspecten van hun opleiding laten zien. € 10,- www.koncon.nl 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 18:30 Strandtent de Fuut > Midzomerstrandkomedie – Theatergroep Fresh Trash – [Toneel] 4 Acteurs zullen 10 personages vertolken die elkaar per toeval ontmoeten op het strand in Kijkduin. Ze hebben allemaal zo hun eigen redenen om daar, op diezelfde plek, te zijn. € 38,50 Voorstelling + driegangendiner. Reserveren o.v.v. naam, aantal personen en mobiele nummer via [email protected] of 070-3549074 www.defuut.nl 20:00 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 17,99 t/m € 44,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68. www.musicals.nl/sister-act

Donderdag 11 juli 10:00

Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede

Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer. nl/contact/bezoek_ons/index.jsp 10:00 Omniversum > Travel the World Filmfestival – [Documentaire] Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. http://www.omniversum.nl/nl/ filmfestival.aspx 10:00 Bierkade > Ooievaart - Haagse Veer - Den Haag naar ‘t Geertje Zoeterwoude

fikkie te stoken. Kortom: Aanstekelijke familiepret. Parade-debutant Peer de Graaf gaat in het liedjesprogramma voor 5-plussers ‘Blote Ziel’ persoonlijke ontboezemingen doen en laat die hand in hand gaan met muzikale improvisaties en publieksparticipatie. Een koffer vol poëzie en een cajón zijn Peer de Graafs attributen voor diens ontmoeting met gastmuzikanten. “Meedoen, meezingen, meedansen”, zegt Peer, “daar draait het om. Ik vertel rare, autobiografisch getinte verhalen, bijvoorbeeld dat ik mijn hoofd ben kwijtgeraakt aan een buitenlandse meid. En daarop klinkt tangomuziek. Mijn voorstelling is ook een wat jazzy getinte maar bovenal muzikale wereldreis”. De derde productie van Theater aan het Spui in de Parade is Paradio en is een succes gebleken op de Rotterdamse editie van de culturele vermaakstraat die de Parade is. In Paradio hebben drie vrienden een droom: radio maken. Er bestaan geen radioprogramma’s speciaal voor kinderen, want dat zou gevaarlijk zijn en ongeschikt. Thomas, Sacha en Jos denken daar heel anders over. Stiekem kapen zij een Paradetent en gaan, zoals dat heet, ON AIR. Voor iedereen tussen de 4 en 12 jaar. Ouders mogen, zij het onder streng toezicht, mee. Concept en spel zijn zoals in Mijn Vader wederom van Jos Nargy, Thomas van Ouwerkerk en Sacha Muller.

– [Boottocht] 3 uur durende vaartocht van Den Haag naar geitenboerderij ‘t Geertje in Zoeterwoude. € 10,- jeugd € 5,www.hetgeertje.nl www.ooievaart.nl 11:00 SEA LIFE Scheveningen > V.I.P. tour achter de schermen (10+) – [Rondleiding, Jeugd] Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. € 5,- Vooraf reserveren verplicht 070-3542100 of stuur een mail naar: scheveningensealife@ merlinentertainments.biz www.sealife.nl 12:00 Bierkade > Ooievaart - Den Haag vanaf het water – [Boottocht] Geniet van een anderhalf uur durende boottocht in een historische Kagenaar van De Ooievaart door de Haagse grachten. Ook afvaart om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. € 11,jeugd € 7,50 Kaarten te koop bij VVV, Spui 68 en Wagenstraat 193, 070 4451869. www.ooievaart.nl 12:30 Bierkade > Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus

Ingezonden mededeling

Lekker in de zweefmolen.> Foto: Rosaria Marci OMSLAG: > Foto: Coco Duivenvoorde

is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 jeugd € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 13:00 Tweede Kamer > Kijkje in de Tweede Kamer – [Rondleiding] Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch reserveren verplicht 070-3183055. Gratis www.tweedekamer.nl/contact/bezoek_ ons/index.jsp 13:00 Mets Tennisbanen > HealthCity Open – [Sport] De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. 2e ronde. € 10,- jeugd € 7,- www.thehagueopentennis.nl 13:30 VVV Uitburo Den Haag > Hofjeswandeling ‘t Gilde – [Wandeling] Een gids van het Gilde Den Haag voert u langs de bekendste en mooiste hofjes. Verborgen plekjes, vanaf de straat moeilijk te zien. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (0,45Eur per minuut)

www.gildedenhaag.nl 13:30

Huygensmuseum Hofwijck >

Arrangement i.s.m. De Ooievaart en Huygenstentoonstelling – [Boottocht] Van eind april tot eind augustus is er een dagelijkse bootverbinding tussen de Grote Kerk in Den Haag en Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. € 22,50 € 17,50 www.huygenstentoonstelling.nl 15:00 Westbroekpark > De Parade – [Festival] Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. www.deparade.nl 16:00 Prins Hendrikplein > Zeeheldenfestival – [Muziektheater] Straattheater, wereldmuziek, lokale bands en landelijk bekende afsluiters. Gratis www.zeeheldenfestival.nl 18:30 Strandtent de Fuut > Midzomerstrandkomedie – Theatergroep Fresh Trash – [Toneel] 4 Acteurs zullen 10 personages vertolken die elkaar per toeval ontmoeten op het strand in Kijkduin. Ze hebben allemaal zo hun eigen redenen om daar, op diezelfde plek,

te zijn. € 38,50 Voorstelling + driegangendiner. Reserveren o.v.v. naam, aantal personen en mobiele nummer via info@ defuut.nl of 070-3549074 www.defuut.nl 19:30 Koninklijk Conservatorium > Jong KC Zomerfestival – [Klassieke muziek] Muzikaal terugblik op de kamermuziekconcerten die leerlingen van Jong KC dit schooljaar verzorgd hebben. Kamermuziektop - Ensembles van docenten en leerlingen. € 7,50 www.koncon.nl 20:00 AFAS Circustheater > Sister Act – [Musical] Deloris Van Cartier is een diva met veel noten op haar zang, maar zonder succes. Nadat ze per ongeluk getuige is van een criminele afrekening zoekt ze noodgedwongen haar toevlucht in een klooster. € 19,99 t/m € 59,99 Kaarten verkrijgbaar aan de balie van de VVV UITburo, Spui 68. www.musicals.nl/sister-act 20:15 Koninklijk Conservatorium > Eindvoorstelling dansvakopleiding – [Moderne dans] Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de klassieke, hedendaagse en folkloristische aspecten van hun opleiding laten zien. € 10,- www.koncon.nl

>Informatie THEATERS Appeltheater/ Appelstudio Duinstraat 6-8, 070-3502200 AFAS Circustheater Circusstraat 4 070-4167600 Concordia Hoge Zand 42 070-3022680 Culturalis Hobbemastraat 120 Tel: 070 44 52 808 Diligentia Lange Voorhout 5 070-3610540 Nationale Toneel Gebouw Schouwburgstraat 8 0900-3456789

Koninklijke Schouwburg Korte Voorhout 3 0900-3456789 Kooman’s Poppentheater Frankenstraat 66 070-3559305 Korzo Theater Prinsestraat 42 2513 CE Den Haag Branoul Maliestraat 12 070-3657285 Lucent Danstheater Spui, 070-8800333 Rijswijkse Schouwburg Gen. Spoorln. 10 Rijswijk, 070-3360336 Stella Theater

Kerkstraat 11 070-3307070 Theater Camuz Damlaan 44 Leidschendam 070-3875314 Theater Dakota Zuidlarenstraat 57 070-3265509 Theater Merlijn Bilderdijkstraat 33 070-3450996 Theater Pepijn Nwe Schoolstr. 21-23 070-3610540 Laaktheater Ferrandweg 4 070-3933348 Theater in de Steeg Westeinde 165a 070-3648408

Theater aan het Spui Spui 187, 070-3465272 Theater Rest. Toussaint Spectacle Toussaintkade 21 070-3609324 Theater de Tobbe Burg. Feithplein 96 Voorburg 070-3864880 Theater Zeebelt De Constant Rebequeplein 20a 070-3656546 Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 070-3656515 World Forum Convention Center Churchillplein 10

070-3066228 Zeeheldentheater Trompstraat 342 070-3991000

MUZIEKCENTRA Dr. Anton Philipszaal Spui, 070-8800333 Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12 070-4400086 Lokaal Vredebreuk Papestraat 38 070-3656046 Koorenhuis Prinsegracht 27 070-3422722 Musicon

Soestdijksekade 345 070-3686800 Muziekcafé De Paap Papestraat 32 070-3652002 Muziekcafé De Pater Achterom 8 070-3450852 Paard van Troje Prinsegracht 12 070-3601838 Podium Vocale Ln v. Meerdervoort 32 070-3451423 Regentenkamer Noorwest Buitensingel 20, 070-3658612 ’t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10 070-3600053

UIT

agenda

> www.denhaagcentraal.net > Uitgave van Den Haag Centraal >vrijdag 5 juli 2013