MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Ervaren gezondheid
MILIEU
MARKT Vraag
Hoeveel procent van de inwoners beoordeelt zijn/ haar gezondheid als goed?
Toelichting Ervaren gezondheid, ook wel subjectieve gezondheid of gezondheidsbeleving genoemd, weerspiegelt het oordeel over de eigen gezondheid. Ervaren gezondheid is een samenvattende gezondheidsmaat van alle gezondheidsaspecten die relevant zijn voor de persoon in kwestie. Deze onderliggende gezondheidsaspecten variëren per persoon en hebben vaak betrekking op zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid. Voorbeelden zijn ziekten, lichamelijke beperkingen en handicaps, fitheid, vermoeidheid en depressieve gevoelens. Ook leefstijlfactoren, zoals voeding, roken en lichamelijke activiteit kunnen mede het oordeel over de eigen gezondheid bepalen. Op het niveau van de bevolking is het grootste deel van de ervaren ongezondheid toe te schrijven aan rugaandoeningen en artrose, omdat deze aandoeningen vaker voorkomen. De ervaren gezondheid is niet gecorrigeerd voor leeftijd en opleiding. Bron: GGD Regio Utrecht, Gemeente Utrecht, Volksgezondheid 2012
Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
indicator Huidige waarde
82,2% beoordeelt eigen gezondheid als goed
Vergelijking tussen gemeenten (Ervaren gezondheid: zeer goed tot goed) A. Eemnes B. Montfoort C. Renswoude D. Woudenberg E. Lopik F. Oudewater G. De Ronde Venen H. Houten I. Soest J. Leusden K. Woerden L. Wijk bij Duurstede M. Bunnik N. Bunschoten O. IJsselstein P. Stichtse Vecht Q. Baarn R. De Bilt S. Vianen T. Zeist U. Amersfoort V. Utrecht
87,4 87,2 86,3 86,3 86,0 85,5 84,3 84,3 83,9 83,5 83,5 83,4 83,2 83,0 82,9 82,9 82,5 82,3 82,0 81,9 81,8 81,8
W. Rhenen X. Veenendaal Y. Utrechtse Heuvelr. Z. Nieuwegein
81,1 80,3 79,7 78,7
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter beter de beoordeling van eigen gezondheid. XX.
A
G P K F
N
Q
V B O Z E
U
I
R
J
T H S
D
M
Y L
C X W
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Geestelijke gezondheid
MILIEU
MARKT Vraag
Hoeveel procent van de 19 tot 65-jarigen is psychisch ongezond?
Toelichting Toelichting psychisch ongezond: De cijfers hebben betrekking op de ‘Mental Health Inventory 5’ ofwel ‘MHI-5’. Dit is een internationale standaard voor een specifieke meting van de psychische gezondheid, bestaande uit 5 vragen. De MHI-5 betreft vragen die steeds betrekking hebben op hoe men zich in de afgelopen 4 weken voelde op het gebied van zenuwachtig zijn, in de put zitten, kalm en rustig voelen, neerslachtig en somber voelen en geluksgevoel. De precieze omvang van de prevalentie van psychische problematiek, zelfs als er eenduidigheid bestond over de definitie daarvan, is niet te achterhalen. Bijna 25% van de bevolking zou jaarlijks een periode van psychische ziekte doormaken. In Nederland bereikt de geestelijke gezondheidszorg 10% van deze mensen. Lang niet iedereen zoekt hulp of heeft behoefte aan hulp.
indicator Huidige waarde
10,6% van de inwoners is psychisch ongezond
Vergelijking tussen provincies (Psychisch ongezond in procenten, GGD 2008/2011) Limburg Flevoland
Bronnen:Grafiek Geestelijke gezondheid: GGD 2008/2011 Grafiek Kans op angststoornis of depressie: GGD Regio Utrecht, Gemeente Utrecht, Volksgezondheid, 2012 Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
12,2%
Noord-Holland
11,0% 10,6%
Utrecht Zuid-Holland
10,1%
Noord-Brabant
10,1%
Gelderland
9,5% 8,9%
Drenthe
8,6%
Groningen
7,9%
Overijssel
7,7%
Friesland Zeeland
Toelichting kans op angststoornis of depressie: De indicator is gemeten middels een vragenlijst (zowel digitaal als schriftelijk) voor volwassenen. Voor het meten van het “risico op een angststoornis of depressie (matig)” is de landelijke standaardvraagstelling van de Lokale en Nationale Monitor Gezondheid gehanteerd waarbij gebruik is gemaakt van de Kessler Psychological Distress Scale, K10. Een depressieve stoornis is een stemmingsstoornis waarbij een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesse in dagelijkse activiteiten een rol spelen. Een depressie leidt tot belangrijke beperkingen in sociaal, emotioneel en lichamelijk functioneren. Van een angststoornis is mogelijk sprake wanneer heftige angstklachten optreden zonder een reële bedreiging. Angststoornissen gaan vaak gepaard met een depressieve stoornis of met stoornissen in het gebruik van psychoactieve middelen.
12,9%
6,9%
-
Nederland 9,7% Vergelijking tussen gemeenten (Kans op angststoornis of depressie in procenten, GGD Utrecht, 2012) A. Amersfoort B. Zeist C. IJsselstein D. Veenendaal E. Nieuwegein F. Houten G. Baarn H. Stichtse Vecht I. Woerden J. Wijk bij Duurstede K. Woudenberg L. Rhenen M. Bunnik N. De Bilt O. Soest P. Vianen Q. De Ronde Venen R. Eemnes S. Utrechtse Heuvelr. T. Leusden U. Utrecht V. Oudewater
49 48 47 46 46 46 46 46 45 45 44 44 43 43 43 43 42 41 41 41 40 39
W. Bunschoten X. Renswoude Y. Lopik Z. Montfoort
38 37 37 36
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter het risico op een angststoornis of depressie.
R
Q H I V
W
G O
N U
Z C E Y
A T
B F P
K
M
S J
X D L
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Levensverwachting
MILIEU
MARKT Vraag
Wat is de gemiddelde levensverwachting van inwoners in de provincie Utrecht?
Toelichting
indicator Huidige waarde
De gemiddelde levensverwachting is 81 jaar (2010)
Vergelijking tussen provincies (Levensverwachting in jaren)
De levensverwachting is een uitkomst van allerlei gezondheidsfactoren, zoals: leefstijl, zorg, omgeving en preventie.
Zeeland
81,1
Utrecht
81,0
Bron: Nationaal kompas volksgezondheid, 2007/2010
Noord-Holland
80,6
Friesland
80,5
Drenthe
80,5
Flevoland
80,5
Zuid-Holland
80,5
Noord-Brabant
80,4
Gelderland
80,3
Overijssel
80,3 80,0
Limburg Groningen
79,9
-
Nederland 80,5
Vergelijking tussen gemeenten (Levensverwachting in jaren) A. Eemnes B. Bunnik C. Montfoort D. Leusden E. Rhenen F. Houten G. Wijk bij Duurstede H. Woudenberg I. De Ronde Venen J. IJsselstein K. Vianen L. Soest M. Lopik N. Stichtse Vecht O. Utrechtse Heuvelr. P. Nieuwegein Q. Bunschoten R. De Bilt S. Oudewater T. Woerden U. Amersfoort V. Veenendaal
Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
84,4 83,2 82,5 82,4 82,3 82,2 82,2 82,0 81,9 81,9 81,9 81,8 81,7 81,6 81,5 81,4 81,3 81,3 81,3 81,1 80,9 80,6
W. Zeist X. Utrecht Y. Baarn Z. Renswoude
80,2 80,0 79,4 79,4
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de levensverwachting.
A
I N T S
Q
Y L
R X
C J P M
D
W F
K
U H
B
O G
Z V E
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Chronisch zieken
MILIEU
MARKT Vraag
Hoeveel procent van de inwoners hebben te maken met één of meer langdurige aandoeningen?
Toelichting Een chronische ziekte is een onomkeerbare aandoening zonder uitzicht op volledig herstel en met een relatief lange ziekteduur. Een chronische ziekte onderscheidt zich door een langdurig beroep op de zorg. Veel chronisch zieken hebben meer dan één chronische aandoening (multimorbiditeit). Chronisch zieken hebben een verminderde kwaliteit van leven in vergelijking met mensen zonder een chronische aandoening. Het percentage chronisch zieken in een samenleving geeft een beeld van de algehele fysieke gezondheidstoestand. De meest voorkomende chronische aandoeningen zijn: nek- en rugklachten, hart- en vaatziekten, kanker, astma, COPD, diabetes mellitus, osteoporose. Bron: GGD Regio Utrecht, Gemeente Utrecht, Volksgezondheid, 2012
Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
indicator Huidige waarde
36,8% is chronisch ziek
Vergelijking tussen gemeenten (Chronisch zieken in procenten) A. Wijk bij Duurstede B. Nieuwegein C. Vianen D. Baarn E. Utrechtse Heuvelr. F. IJsselstein G. Leusden H. Stichtse Vecht I. Bunschoten J. De Ronde Venen K. Zeist L. Bunnik M. De Bilt N. Soest O. Lopik P. Amersfoort Q. Eemnes R. Houten S. Veenendaal T. Oudewater U. Montfoort V. Utrecht
44,3 42,7 41,6 40,2 39,6 39,4 39,2 39,2 39,1 39,1 39,1 39,0 37,8 37,8 37,2 36,3 36,3 36,3 35,8 35,6 34,9 34,2
W. Woerden X. Renswoude Y. Rhenen Z. Woudenberg
34,1 33,2 32,4 31,5
Gemeenten Provincie ProvincieUtrecht Utrecht Gemeenten Hoe donkerder donkerderde degemeente gemeentehoe hoegroter groter Hoe het percentage percentagechronisch chronischzieken. zieken. het
Q
J H W T
I
D N
M V
U F B O
G
K R
C
P Z
L
E A
X S Y
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Riskant gedrag
MILIEU
MARKT Vraag
Hoeveel inwoners van 20 jaar en ouder vertoont riskant gedrag (zwaar roken, excessief drinken, obesitas)?
Toelichting Deze indicator zegt iets over hoe mensen invulling geven aan hun eigen verantwoordelijkheid voor een gezonde leefstijl. De indicator riskant gedrag is opgebouwd uit de volgende drie elementen:
indicator Huidige waarde
22,7% vertoont riskant gedrag
Vergelijking in de tijd (Riskant gedrag in procenten)
30
22,7%
UÊ<Ü>ÀiÊÀiÀÃ\Ê*iÀÃiÊ`iÊiiÊÃ}>>ÀÊiÉ of pijp roken zijn meegeteld als roker met 0 sigaretten per dag. Het cijfer betreft het percentage personen in de bevolking van 12 jaar of ouder die per dag 20 of meer sigaretten roken. UÊ<Ü>ÀiÊ`ÀiÀÃ\Ê"`iÀÊâÜ>ÀiÊ`ÀiÀÃÊÜÀ`ÌÊ verstaan: voor vrouwen min. 4 glazen op één dag in de week, voor mannen min 6 glazen op één dag in de week. UÊ ÀÃÌ}ÊÛiÀ}iÜV
Ì\Ê*iÀÃiÊiÌÊiiÊ ÊÛ>Ê 30 en hoger. Cijfers betreffen personen van 20 jaar of ouder. Het riskant gedrag uitgedrukt in procenten is een optelsom van de percentages zware drinkers, zware rokers en ernstig overgewicht. Bron: Vergelijking in tijd: CBS, 2008/2011
40
Utrecht
2007
2011
2008
Vergelijking tussen provincies (Percentage: Zware drinkers, Zware rokers, Ernstig overgewicht) Zware drinkers Overijssel
11,9% 11,9%
Noord-Brabant Limburg
11,4%
Noord-Holland
11,3% 10,7%
Groningen
10,2%
Friesland
9,0%
Gelderland
8,6%
Drenthe
7,9%
Utrecht
7,6%
Zuid-Holland
7,2%
Flevoland
6,9%
Zeeland Zware rokers
7,6%
Flevoland
6,2%
Groningen Friesland Noord-Holland
-
5,9% 5,9%
Limburg
5,9%
Noord-Brabant
5,7%
Overijssel
5,5%
Zuid-Holland
5,5%
Zeeland
5,4%
Gelderland
5,0%
Utrecht Drenthe
4,9% 4,5%
Ernstig overgewicht Flevoland
14,9%
Limburg Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
13,2%
Drenthe
13,0%
Groningen
12,3%
Overijssel
12,2%
Zuid-Holland
12,1%
Gelderland Zeeland Noord-Brabant Noord-Holland
11,9% 11,6% 11,3% 10,1%
Friesland
10,0%
Utrecht
9,9%
20 10
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Bewegen
MILIEU
MARKT Vraag
Hoeveel procent van de inwoners van 18 tot en met 65 jaar voldoet aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen (NNGB)? Toelichting De norm voor gezond bewegen bij volwassenen houdt in dat men ten minste 5 dagen per week gedurende een half uur per dag matig intensief beweegt. Regelmatige lichamelijke activiteit bevordert de kwaliteit van leven en kent diverse gezondheidsvoordelen. Matig intensieve lichamelijke activiteit, zoals fietsen of stevig wandelen, heeft al een gunstig effect op de gezondheid, mits deze regelmatig wordt verricht. Het kan indirect of direct het risico verlagen op het ontstaan van ziekten. Bewegen kan het beloop van een aantal chronische aandoeningen zoals coronaire hartziekten, diabetes mellitus type 2, osteoporose, beroerte (CVA) en depressie, gunstig beïnvloeden. Bron: GGDAtlas Regio Utrecht 2013
Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
indicator Huidige waarde
58,3% van de inwoners voldoet aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen Vergelijking Vergelijking tussen tussen gemeenten gemeenten(Voldoet (Voldoetaan aande deNNGB NNGBininprocenten) procenten) A. Baarn B. Montfoort C. De Bilt D. Bunnik E. Oudewater F. Utrechtse Heuvelr. G. Utrecht H. Lopik I. Woerden J. Eemnes K. Veenendaal L. Leusden M. Zeist N. Stichtse Vecht O. Amersfoort P. Vianen Q. De Ronde Venen R. Soest S. Renswoude T. Houten U. Woudenberg V. Wijk bij Duurstede
64,3 63,6 63,1 62,1 61,2 60,6 60,3 58,8 58,7 58,6 58,5 58,4 58,4 57,5 56,8 56,8 56,7 56,1 55,5 55,4 55,3 55,1
W. Nieuwegein X. Bunschoten Y. IJsselstein Z. Rhenen
55,0 54,6 54,1 46,8
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe beter wordt voldaan aan de NNGB. NNGB
J
Q N I E
X
A R
C G
B Y D W T H P
O L
M
U F V
S K Z
MENS MENS
Gezondheid
Staat van Utrecht 2014
Afstand huisarts
MILIEU
MARKT
indicator
Vraag
Huidige waarde
Wat is de gemiddelde afstand (km) voor inwoners tot de huisartsenpraktijk?
De gemiddelde afstand tot de huisartsenpraktijk bedraagt 800 meter
Toelichting Gezondheidszorg dient voor iedereen toegankelijk en bereikbaar te zijn. Er dienen voldoende zorgvoorzieningen in de directe omgeving aanwezig te zijn.
Vergelijking in de tijd (Afstand in km) Nederland
1,1
Utrecht
1,0 0,9
Bron: CBS, 2012
0,8
0,8 2007
2008
2009
0,7
2011
2010
Vergelijking tussen provincies (Afstand in km) Drenthe
1,5
Friesland
1,4
Groningen
1,2
Overijssel
1,2
Flevoland
1,1
Gelderland
1,1
Zeeland
1,1
Noord-Brabant
0,9
Limburg
0,9
Utrecht
0,8 0,7
Noord-Holland Zuid-Holland
0,7
-
Vergelijking tussen gemeenten (Afstand in km)
Ambitie
De burgers zijn lichamelijk en geestelijk gezond
A. Vianen B. Leusden C. Eemnes D. Nieuwegein E. Renswoude F. Baarn G. De Ronde Venen H. Rhenen I. Utrechtse Heuvelr. J. Veenendaal K. Lopik L. Oudewater M. Stichtse Vecht N. Woerden O. Woudenberg P. Zeist Q. Bunnik R. Bunschoten S. De Bilt T. IJsselstein U. Soest V. Amersfoort
1,8 1,5 1,1 1,1 1,1 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,7
W. Houten X. Montfoort Y. Wijk bij Duurstede Z. Utrecht
0,7 0,7 0,7 0,6
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de afstand tot een huisarts.
C
G M N L
R
F U
S Z
X T D K
V B
P W A
O
Q
I Y
E J H