Vergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak
Benamingen zorg-aan-huis projecten (What’ s in a name?) • Transmuraal Zorgteam • Integraal Zorgteam • Mobiel Crisis Team • Psychiatrische (Intensieve) Thuiszorg
• Casemanagement
- KPT - PCT - LPT - Spits
- makelaarsmodel - clinical case-management • Assertive Community Treatment (ACT) • FACT • Wonen in de wijk
Wat gaan we doen
?
Vergelijking 2 (3) c.m.teams: • 24 uurs CM (2002) (Mathenesserlaan), • CM Oudedijk (1989) (Henselmans) , Onderzoeksvragen: • Heel verschillende teams/ werkwijze/ cliëntèle !? •
Echt zo verschillend?
•
Verschillende effecten? Of doen ze het even goed? • (wonen in de wijk)
Beknopte historie teams Noordoever R’dam • Casemanagement Oudedijk (sinds 1989) - clinical case-management - bemoeizorg (Henri H. 1993) - geen ACT, geen FACT - ‘zorgtoeleiding’ • 24-uurs case-management (sinds 2002) - ACT - FACT? - gesplitst in 2 teams sinds 2006
Cliëntkenmerken
Hoofdstuktitel
• ACT teams (n=172): • • • •
79% man / gem. lft: 37 jaar, 58% van allochtone afkomst 77% schizofrenie of andere psych st. 2/3 heeft probleem met alcohol en/of drugs GAF symptomen: 44, GAF handicap&belemmering: 42
• CM Oudedijk (n= 91) • • • •
69% man / gem. lft: 42 jaar, 53% van allochtone afkomst 78% schizofrenie of andere psych st. 1/3 heeft problemen met alcohol en/of drugs GAF symptomen: 35, GAF handicap&belemmering: 37
Alcohol- en druggebruik (bron: CAN items 12 en 13)
Drugs
Alcohol 100 90 80
sprake van probleem
70
geen problematisch gebruik
60 50 40 30
78 58
55
20
76 45
43
10 0 ACT Noord
ACT CM Centrum Oudedijk
ACT Noord
ACT CM Centrum Oudedijk
Opname historie, detentie en dakloosheid in het jaar voorafgaand aan de eerste meting Team
N
cliënten met opname in…
In detentie
Dakloos
Psychiatrische Kliniek*
Verslaving kliniek
*
*
ACT teams
148
50%
9%
17%
20%
CM Oudedijk
89
30%
4%
6%
6%
*significante verschillen tussen CM Oudedijk enerzijds en ACT teams anderzijds
Overeenkomsten & Verschillen 1. Geslacht 2. Etniciteit 3. Diagnostiek (AS I)
1. Leeftijd: cliënten van CM Oudedijk zijn ouder 2. Middelengebruik: komt veel meer voor bij cliënten van de ACT teams 3. GAF scores: CM Oudedijk scoort lager = slechter 4. Cliënten van de ACT teams zijn vaker opgenomen in psychiatrische kliniek, vaker in detentie en vaker dakloos
Werkwijze / zorgaanbod ACT teams
CM Oudedijk
•ACT model nagestreefd •Outreachend / bemoeizorg •Onbeperkte behandelduur •Opnamevervangende functie nagestreefd
•Bemoeizorg •Zorgtoeleiding •Beperkte behandelduur (1jr)
DACTS scores 2005 - 2007 4
ACT teams
CM Oudedijk
21 teams oz trimbos
3,4 3,2
3,2 2,9
3
2,9
2
1 DACTS totaal (exl addendum)
2005
DACTS totaal (exl addendum)
2007
Teamstructuur caseload teambenadering teambijeenkomst teamleider verloop v personeel personeelsbezetting psychiater verpleegkundige verslavingsdeskundige
CM Oudedijk (2,7) ACT Noord/Centrum (3,5)
arbeids- en rehabdeskundige teamomvang 0
1
2
3
4
5
Organisatie
expliciete toelatingscriteria instroom van cliënten CM Oudedijk (3,4) multidisciplinair zorgaanbod
ACT Noord/Centrum (3,9)
verantwoordelijkheid voor crisisdiensten verantwoordelijkheid voor opname verantwoordelijkheid voor ontslag zorg voor onbeperkte tijd
0
1
2
3
4
5
Zorgaanbod Hulpverlening in de gemeenschap Drop-out beleid Assertieve hulpverlening Intensiteit van de hulpverlening
CM Oudedijk (2,6)
Contactfrequentie
ACT Noord/Centrum (3,0)
Samenwerking met het steunsysteem Individuele verslavingszorg Behandelgroepen voor DD cliënten DD model Ervaringsdeskundige
0
1
2
3
4
5
Overeenkomsten in zorgaanbod / werkwijze (DACTS) Zwakke punten (score 3 of minder)
Sterke punten (score 4-5)
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Psychiateruren Verslavingsdeskundige Rehab deskundige Instroom van cliënten Multidisciplinair zorgaanbod Verantwoordelijkheid voor crisisdiensten 7. Intensiteit van de hulpverlening 8. Contactfrequentie 9. Individuele verslavingszorg 10. Behandelgroepen voor DD cliënten 11. DD model
Lage caseload Personeelsbezetting Personeelsverloop Expliciete toelatingscriteria Verantwoordelijkheid voor opname Verantwoordelijkheid voor ontslag Zorg voor onbeperkte tijd Goed drop-out beleid Assertieve hulpverlening
Verschillen in zorgaanbod / werkwijze (DACTS) ACT teams hoger: 1. 2. 3. 4. 5.
Teamleider Verpleegkundige in het team Teamomvang Hulpverlening in de gemeenschap Ervaringsdeskundige
CM Oudedijk hoger: 1. Samenwerking met het steunsysteem
Effecten 1. Op het Functioneringsniveau (Fschaal) 2. Op psychiatrische toestand (Honos) 3. Op (on) vervulde zorgbehoeften (CAN) 4. Opnameduur 5. Maatschappelijk functioneren
Functioneringsniveau + psychische toestand Functioneringsniveau
35
Psychische toestand (honos)
ACT teams CM Oudedijk 22
20
30,1
ACT teams CM Oudedijk
19,4 18,9
30
Significante verbetering
24,8 25
25,2
18
17,8
16
Significante verbetering
14,7 22,4 20
14
12 1e m eting
2e m eting
1e m eting
Hoe hoger de score, hoe slechter!!
2e m eting
Camberwell Assessment of Needs (CAN) totale zorgbehoeften (25 items) 25 20 15
4,8
6,8
6,8
5,6
3 4,5
3,9 4,6
10 5
12,0
12,4
ACT teams 1e meting
ACT teams 2e meting
14,7
16,7
0 levensgebieden w aarbij zorgbehoefte onbekend is levensgebieden met zorgbehoefte zonder interventie levensgebieden met zorgbehoefte plus interventie levensgebieden zonder zorgbehoefte
CM Oudedijk 1e meting
CM Oudedijk 2e meting
Samenvatting verandering op zorgbehoeften ADL: bij ACT teams neemt het aantal zorgbehoeften af bij CM Oudedijk neemt dit toe!
GGZ: bij ACT teams nemen (vooral onvervulde) zorgbehoeften toe! Met name op psychotische symptomen! Bij CM Oudedijk nemen onvervulde zorgbehoeften af
Rehab: bij ACT teams toenemende behoefte aan interventies, mn bij sociale contacten, dagelijkse activiteiten en betaald werk. bij CM Oudedijk een afnemende behoefte aan zorg
Voorzieningen: Bij zowel ACT teams als CM Oudedijk weinig verandering
Opnamevervangende functie? % cliënten die opgenomen was in psychiatrische kliniek in het jaar voorafgaand aan…..
Meting 1
Meting 2
ACT teams
50%
41%
CM Oudedijk
37%
31%
% cliënten dat opgenomen was in verslavingskliniek in het jaar voorafgaand aan….
Meting 1
Meting 2
ACT teams
8%
8%
CM Oudedijk
4%
4%
Vooruitgang maatschappelijk functioneren ACT teams (n=77)
Veranderingen tussen 1e en 2e meting…
Wonen
Zelfstandig: 48% - 62%, maar psych ziekenhuis: 9% - 14%
Werk & Inkomen
Stijging van 4% cliënten met (veelal) onbetaald werk
Dakloosheid
11 van de 17 cliënten niet meer dakloos
Politie/justitie contacten Afgenomen van 55% naar 40% cliënten met contacten Detentie
Van 11 (14%) naar 9 cliënten die in detentie waren
CM Oudedijk (n=50) Veranderingen tussen 1e en 2e meting… Wonen
Zelfstandig: 64% - 76%, psych ziekenhuis: 4% - 12%
Werk & Inkomen
Daling van 6% cliënten met (on)betaald werk
Dakloosheid
Onveranderd, maar gaat slechts om 1 persoon (2%)
Politie/justitie contacten drastisch afgenomen van 42% naar 10% cl. met contacten Detentie
Daalt van 3 (6%) cliënten naar 1 cliënt
Samenvatting van de conclusies Cliëntengroepen 1. Cliënten van CM Oudedijk zijn ouder 2. Cliënten CM Oudedijk hebben een lager algemeen functioneren dan cliënten van ACT teams (F-schaal, GAF scores) 3. Cliënten van de ACT teams hebben meer zorgbehoeften 4. Cliënten ACT-team meer verslavingsproblematiek 5. Cliënten ACT-teams hebben vaker opnamehistorie, zijn vaker dakloos en gedetineerd Werkwijze ACT teams zijn modelgetrouwer. Echter, teams lijken erg op elkaar als het gaat om sterke en zwakke punten
Effecten 1. Cliënten van CM Oudedijk verbeteren significant, cliënten van de ACT teams vaak niet! 2. ACT teams: problemen met voldoen aan zorgbehoeften, met name op het gebied van rehabilitatie 3. Beide teams werken niet erg opnamevervangend!
Hoe is dit te verklaren?
Mogelijke verklaringen: 1. Door het zorgaanbod… Hoe meer ACT getrouw; hoe slechter de resultaten? 2. Door de kenmerken van de cliëntengroep -
ACT: meer cl. met verslavingsproblematiek. Moeilijker te motiveren, daarom niet/ zeer weinig verbetering
-
ACT cliënten: zwakkere maatschappelijke positie Daarom moeilijker verbetering te bereiken
-
CM Oudedijk: zorgmijders die verpieteren achter de geraniums, zodra die in zorg zijn, knappen ze vlot op
WONEN IN DE WIJK
Kenmerken van de 26 mensen • Komen vanuit kliniek BRG Capelle • Willen begeleid zelfstandig wonen • Bereid woonbegeleidingscontract af te sluiten • Lange tijd contact met Bavo RNO Groep (M=6 jaar) • Regelmatig opgenomen geweest (M= 3,5 jaar)
WONEN IN DE WIJK • Zorg op maat: netwerk van voorzieningen -
Intensieve ‘Vinger aan de pols’ begeleiding door 3 PB-ers (26 cl.)
-
Huismeester
-
Maatschappelijk werkster
-
Eten/ Soos bij OVDB
-
Woonbegeleiding (buiten BE)
-
Hulp bij schoonmaken
-
Medicatie
WONEN IN DE WIJK Project is succesvol: - het lukt 21 vd 26 tijd in de wijk te wonen: 5 cl. teruggevallen na M=7,5 maand; M: 7% van de tijd opgenomen - betrokkenen zijn positief over project - er is veel animo voor het project bij cliënten Succesfactoren - Grote inzet van hulpverleners - Korte lijnen - Als nodig snelle toegang tot BOR- of crisisbed -
= ACT/FACT
WERKZAME INGREDIENTEN ACT: (Wright et al. 2004, vd Gaag 2005) • Zorg-aan-huis • Integratie sociale en medische zorg
hu ish ou d ze ing ps lfz yc o ho vo rg t is g ed ch ez i n e on g ps sy dh yc m e pt id ve his om ili g ch i n he on fo en id w rm ve vo e lb ati ili g o r e v e he pe in d id rso en vo o n or z an elf de r al en bi co jw er ho ki ng dr l m ugs da ed ge l ijk hu ica se isv tie so be est ci zig in g al e he co de i be n tie nta n ct le m vi e e ng re n se lat ks ies ua ki l itei n t zi be t de ng aa re ev ld n in w g& er he k on rst de el rw op en te ij s ba le ar fo o ve n rv oe r ui ge tk er ld in ge n
CAN ACT teams 1e meting
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
onbekend geen probleem
zorgbehoefte met interventie zorgbehoefte zonder interventie
hu ish ou d ze ing ps lfz yc o ho vo rg t is g ed ch ez i n e on g ps sy dh yc m e pt id ve his om ili g ch i n he on fo en id w rm ve vo e lb ati ili g o r e v e he pe in d id rso en vo o n or z an elf de r al en bi co jw er ho ki ng dr l m ugs da ed ge l ijk hu ica se isv tie so be est ci zig in g al e he co de i be n tie nta n ct le m vi e e ng re n se lat ks ies ua ki l itei n t zi be t de ng aa re ev ld n in w g& er he k on rst de el rw op en te ij s ba le ar fo o ve n rv oe r ui ge tk er ld in ge n
CAN ACT teams 2e meting
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
onbekend geen probleem
zorgbehoefte met interventie zorgbehoefte zonder interventie
hu ish ou d ze ing ps lfz yc o ho vo rg t is g ed ch ez i n e on g ps sy dh yc m e pt id ve his om ili g ch i n he on fo en id w rm ve vo e lb ati ili g o r e v e he pe in d id rso en vo o n or z an elf de r al en bi co jw er ho ki ng dr l m ugs da ed ge l ijk hu ica se isv tie so be est ci zig in g al e he co de i be n tie nta n ct le m vi e e ng re n se lat ks ies ua ki l itei n t zi be t de ng aa re ev ld n in w g& er he k on rst de el rw op en te ij s ba le ar fo o ve n rv oe r ui ge tk er ld in ge n
CM Oudedijk 1e meting
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
onbekend geen probleem
zorgbehoefte met interventie zorgbehoefte zonder interventie
hu ish ou d ze ing ps lfz yc o ho vo rg t is g ed ch ez i n e on g ps sy dh yc m e pt id ve his om ili g ch i n he on fo en id w rm ve vo e lb ati ili g o r e v e he pe in d id rso en vo o n or z an elf de r al en bi co jw er ho ki ng dr l m ugs da ed ge l ijk hu ica se isv tie so be est ci zig in g al e he co de i be n tie nta n ct le m vi e e ng re n se lat ks ies ua ki l itei n t zi be t de ng aa re ev ld n in w g& er he k on rst de el rw op en te ij s ba le ar fo o ve n rv oe r ui ge tk er ld in ge n
CM Oudedijk 2e meting
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
onbekend geen probleem
zorgbehoefte met interventie zorgbehoefte zonder interventie
