ACCEPTANCE & COMMITMENT THERAPY (ACT): AAN DE SLAG IN MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS!
INHOUD WERKWINKEL
ACT (in het kort) Afgelegde weg Zichtbaarheid op de werkvloer Ervaren van een deel van het aanbod
Acceptance and Commitment Therapy
ACT
ACT is een “transdiagnostische, contextuele gedragstherapeutische benadering” met als doel het verhogen van de levenskwaliteit van cliënten door het verhogen van de psychologische flexibiliteit.
ACT: visie ACT • Uitgangspunt: Normale processen dragen bij tot psychisch lijden (cf Relational Frame Theory)
• Uitgangspunt: Mensen zijn in staat om betekenisvolle levens te leiden met de verbale mogelijkheden die ze hebben
ACT: visie ACT • Uitgangspunt: Normale processen dragen bij tot psychisch lijden (cf Relational Frame Theory)
• Uitgangspunt: Mensen zijn in staat om betekenisvolle levens te leiden met de verbale mogelijkheden die ze hebben • Focus: toename van persoonlijke controle over de omgeving door een evenwicht te vinden tussen aanvaarding en verandering
ACT: samengevat ACT-acroniem: ACT • A = Accept: aanvaard je gedachten en gevoelens, wees aanwezig • C = Choose: kies een door waarden geleide richting • T = Take action: onderneem actie (Harris, 2010)
ACT: samengevat Bekijk niet-werkzame coping strategieën (vechten tegen, vermijden van TEAMS) Stel “bereidheid” (en andere niet gebruikte coping) voor als alternatief Plaats “bereidheid” in een context van een belangrijk levensdomein Identificeer een waardevol doel en formuleer een specifiek stappenplan (hoe klein ook) (Gaudiano, 2005)
ACT: samengevat Wat is ECHT belangrijk in je leven?
Wat staat in je weg om te doen wat belangrijk is?
(Morris, 2012)
PSYCHOLOGISCHE FLEXIBILITEIT BEREIKEN?
Zes ingangspoorten om aan de slag te gaan • • • • • •
Bereidheid Cognitieve defusie Zelf-als-context Hier-en-nu Waarden Toegewijde acties
KEUZE VOOR ACT: UITDAGINGEN IN HET WERKEN MET PSYCHOSE
Ziekteinzicht
Druggebruik
Afgelegde weg
“PROJECT 2010” Reorganisatie ganse psychiatrische centrum • Centrum als eiland -> centrum als deel van een behandeltraject voor mensen met psychiatrische problemen • Afdelingen met een heterogene populatie -> specifieke doelgroepen • Nieuw samengestelde multidisciplinaire teams
TIJDSLIJN Lente 2009: informatiesessies voor medewerkers • Algemene reorganisatie • Toekomstige doelgroepen en praktijk van de verschillende afdelingen
Herfst 2009: keuze door medewerkers
TIJDSLIJN Januari 2010: eendaagse workshop “ACT bij psychose” door Dr Goessens Maart-november 2010: 12u in-company ACTtraining voor elk teamlid September 2010: voordracht rond ACTwerking naar huisartsen en andere verwijzers
TIJDSLIJN 2011: werkbezoek ASSTER (St Truiden) Januari 2012: eendaagse ACT-workshop met als focus “cognitieve defusie” en multidisciplinair werken (Marco Kleen) Juni 2012: namiddag symposium over herstelondersteunende zorg en ACT (Eric Morris)
TIJDSLIJN Oktober 2012: Leonardo Levenslang leren project (EU) • 10 mensen van 2 MDT (Legato en Largo) • 2 weken stage in SLaM (Londen, VK)
2012 – 2014: werkbezoeken aan/van andere centra die werken met psychose Oktober 2013: eendaagse ACT-workshop met als focus dubbeldiagnose (Ellen Exelmans)
TIJDSLIJN April 2010: start MD intervisiegroepen • • • • •
Maandelijks een uur Verwachting! 2010: praten over ACT 2011: vraag en antwoord rond theorie en praktijk 2012: opstart casusbesprekingen
TIJDSLIJN 2010 - …: • Discussiëren en integreren beleid rond o Medicatie o Familie o (il)legale drugs
• Gebaseerd op o Wetenschappelijke bevindingen o Ervaring o Team-waarden
De praktijk
DE PRAKTIJK? 2010: ACT door psychologen 2011: • Start “Kompas” o Wekelijks o Open groepen o Focus: waarden
• Start “De Rem” o Wekelijks o Open groep o Focus: defusie – zelf-als-context
DE PRAKTIJK? 2012: • Start “Aandachtsgerichte training en mindfulness” o Wekelijks o Open groep o Focus: Hier-en-Nu – Zelf-als-context
• Start “De Stap” en verandering van Kompas o Kompas: focus Waarden o De Stap: Wekelijks Open groep Focus: toegewijde actie
DE PRAKTIJK? 2012: • Start “Het Gedacht” o Vertaling en aanpassing van Louise Hayes & Julie Rowse (2008): Acceptance and Commitment Therapy: Experiental Adolescent Group Program Kevin Polk’s Matrix
o 8 sessies met nonverbale mediums o Gesloten groep o Begeleid door vaktherapeuten
DE PRAKTIJK? 2012: • Start “LargoACT” o o o o
Klein MD team met meer ruimte voor experimenten Dagprogramma voor vroeger psychose Leeftijd 18 – 35j 12 weken
2013-2014 • Start ImpACT o Door PMT
• Herdenking “Het Gedacht”
Aandachtsgerichte training en Mindfulness
Het Kompas
T Gedacht (ImpACT) De Rem
De Stap
Even proeven?
ACT-MATRIX
Waarom doen we wat we doen en slagen we er niet steeds in dat te doen om te bereiken wat we willen maar niet steeds weten?
ACT-MATRIX
Naar toe
Waarden
Commitment Werkbaar gedrag
Wie/wat is Belangrijk
Wat kan je doen om
voor jou?
dichter te komen?
Binnen
Buiten Wat trekt je er
Wat doe je om controle te krijgen?
van weg?
Obstakels voor acceptance
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
Weg van Naar matrix van E. Exelmans
WAARDENKOMPAS Familie Intieme Relaties
Ouderschap
Sociale relaties
Werk
IK Opleiding Recreatie
Spiritualiteit Gemeenschapszin
Gezondheid
ACT-MATRIX JUDITH (WAARDEN) - Verantwoordelijkheid opnemen - gelijkheid
Waarden
Naar toe
- eerlijk zijn - een goede collega zijn
Wie/wat is
- empathisch zijn
Belangrijk
- loslaten
voor jou?
Binnen
ACT-MATRIX JUDITH (OBSTAKELS)
Naar toe
Binnen
Bu
- ‘ik krijg het niet uitgelegd’
Wat trekt je er
- ‘het heeft toch geen zin’ - ‘ze zullen het wel begrijpen’ -ik maak me belachelijk’ - opkroppen - angst
van weg?
Obstakels voor acceptance
Weg van
Naar toe ACT-MATRIX JUDITH (VERMIJDING)
en
Buiten Wat doe je om controle te krijgen?
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
- te strikt - slecht rapporteren - onduidelijk zijn - laksheid - stem verheffen
Weg van
- ‘kort’ antwoorden
Naar matrix van E. Exelmans
en
ACT-MATRIX JUDITH (TOEGEWIJD GEDRAG)
Naar toe
- ACT-intervisie - vragen (duidelijk)
Commitment Werkbaar gedrag
Wat kan je doen om dichter te komen?
- praten - trakteren - ventileren - vertellen - consequent handelen
Buiten
ACT-MATRIX JUDITH - Verantwoordelijkheid opnemen - gelijkheid
Naar toe
Waarden
- ACT-intervisie - vragen (duidelijk)
Commitment Werkbaar gedrag
- eerlijk zijn - een goede collega zijn - empathisch zijn - loslaten
Wie/wat is Belangrijk
Wat kan je doen om
voor jou?
dichter te komen?
Binnen Wat trekt je er
- ‘het heeft toch geen zin’
-ik maak me belachelijk’ - opkroppen - angst
- trakteren - ventileren - vertellen - consequent handelen
Buiten
- ‘ik krijg het niet uitgelegd’
- ‘ze zullen het wel begrijpen’
- praten
Wat doe je om controle te krijgen?
van weg?
Obstakels voor acceptance
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
- te strikt - slecht rapporteren - onduidelijk zijn - laksheid - stem verheffen
Weg van
- ‘kort’ antwoorden
Naar matrix van E. Exelmans
ACT-MATRIX KRISTOF (WAARDEN) - collegialiteit -betrouwbaarheid
Waarden
Naar toe
-vitaliteit -humor -empathie -positiviteit
Wie/wat is Belangrijk voor jou?
Binnen
Bu
Naar toe
ACT-MATRIX KRISTOF (OBSTAKELS)
Binnen
Bu
- verzanden
Wat trekt
-‘ik ben niet gemotiveerd’
je er van weg?
-‘mijn werk is saai’ -‘ik moet iets anders gaan doen’ -…
Obstakels voor acceptance
Weg van
Naa
Naar toe
ACT-MATRIX KRISTOF (VERMIJDING)
n
Buiten Wat doe je om controle te krijgen?
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
- laisser-faire -overdrive -nonchalant zijn -lange koffiepauzes -…
Weg van Naar matrix van E. Exelmans
n
ACT-MATRIX KRISTOF (TOEGEWIJD GEDRAG)
Naar toe
- ACT-intervisie - bijscholing volgen
Commitment Werkbaar gedrag
Wat kan je doen om dichter te komen?
-intervisie -initiatief nemen -op vragen ingaan -extra-murale contacten -…
Buiten
ACT-MATRIX KRISTOF Naar toe
- collegialiteit -betrouwbaarheid
Waarden
- ACT-intervisie - bijscholing volgen
Commitment
-vitaliteit -humor -empathie -positiviteit
Werkbaar gedrag
Wie/wat is Belangrijk
Wat kan je doen om
voor jou?
dichter te komen?
Binnen Wat trekt
-‘ik ben niet gemotiveerd’
je er
Wat doe je om controle te krijgen?
van weg?
-‘mijn werk is saai’
-…
-initiatief nemen -op vragen ingaan -extra-murale contacten -…
Buiten
- verzanden
-‘ik moet iets anders gaan doen’
-intervisie
Obstakels voor acceptance
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
- laisser-faire -overdrive -nonchalant zijn -lange koffiepauzes -…
Weg van Naar matrix van E. Exelmans
ACT-MATRIX
En nu zelf (even) aan de slag…
DE STAP (OP LARGO)
wekelijks – in groep toegewijde actie eigen proces elke week een kleine stap tips geven aan elkaar
ACT-MATRIX
Naar toe
Waarden
Commitment Werkbaar gedrag
Wie/wat is Belangrijk
Wat kan je doen om
voor jou?
dichter te komen?
Binnen
Buiten Wat trekt je er
Wat doe je om controle te krijgen?
van weg?
Obstakels voor acceptance
Niet-werkbaar gedrag/ Vermijding
Weg van Naar matrix van E. Exelmans
DE STAP
DE STAP
VRAGEN?
[email protected] [email protected]
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
