Vergadering Overlegorgaan d.d. 4 oktober 2010
ag. Punt 3
Conceptverslag van het Overlegorgaan (OO) d.d. 24 juni 2010 Locatie: Restaurant De Uitkijk te Hellendoorn Aanwezig: De heer R. Lanning De heer H. Reimerink Mevrouw W.M.H. Paalman-Vloedgraven De heer J. Beintema De heer B. Wolterink De heer A. Stegeman De heer M.J. Roos De heer H.J.L. ter Horst De heer W.P.J. van Haren De heer A.M. Perik De heer F. Suurmond Mevrouw E.M. de Jong
voorzitter secretaris Gemeente Hellendoorn (vertrekkend) Gemeente Hellendoorn Gemeente Rijssen-Holten (vertrekkend) Gemeente Rijssen-Holten Staatsbosbeheer regio Oost Nederland Landgoed De Holterberg Kring Bewoners Holterberg Ministerie LNV Provincie Overijssel Provincie Overijssel (notulen)
Afwezig: De heer J. Gorter De heer J.L.H. de Jong Schouwenburg Mevrouw R. Broeze De heer C. Schagen De heer T. Kemper
Vereniging Natuurmonumenten Landgoed de Noetselenberg Regio Twente St. Ondernemersplatform Sallandse Heuvelrug Land- en Tuinbouworganisatie noord
Gasten: De heer N. Driessen De heer B. Boers
Cultuur en Educatie (agendapunt 8, Programma Draagvlak) Nationaal Park Hoge Veluwe (agendapunt 3)
1. Opening en vaststelling agenda. • De voorzitter heet iedereen welkom, in het bijzonder heer B. Boers van NP Hoge Veluwe, en vermeldt de afwezigen. • De heer Jong Schouwenburg heeft een ongeluk gehad; namens het Overlegorgaan is hem een goed herstel gewenst en een bos bloemen gezonden. • Agendapunt 9 vervalt daar de heer Schagen afwezig is. Besluit: de agenda wordt met deze wijziging vastgesteld. Mededelingen. Na het vertrek van wethouder R. Broeze uit de gemeenteraad van Wierden is nog geen nieuwe voordracht vanuit Regio Twente binnengekomen. Verwacht wordt dat wethouder H. van Agteren zitting zal nemen in het Overlegorgaan. Besluit: de secretaris zal een en ander nagaan. 2. Welkom nieuwe leden. De voorzitter heet de nieuwe leden, wethouder A. Stegeman (gemeente Rijssen-Holten) en wethouder J. Beintema (gemeente Hellendoorn) van harte welkom en spreekt de hoop uit dat ook deze samenwerking vruchtbaar zal zijn en dat hier mooie beslissingen uit voort zullen komen. Hij bedankt mevrouw W. Paalman-Vloedgraven (gemeente Hellendoorn) voor de samenwerking en haar betrokkenheid bij het nationaal park. Doordat commissie- en raadsvergaderingen veelal samenvielen met de vergaderdata van het Overlegorgaan kon wethouder B. Wolterink (gemeente
1
Rijssen-Holten) niet altijd aanwezig zijn, maar ook hij wordt bedankt voor zijn deelname aan het Overlegorgaan. Er worden bloemen en wijn overhandigd. 3. Meerjarenplan 2010-2020 (Presentatie van de heer Boer, NP Hoge Veluwe) De heer Boers is uitgenodigd omdat het Nationaal Park De Hoge Veluwe een Investeringplan heeft opgesteld. Hij gaat ons vertellen over de totstandkoming, werkwijze en activiteiten van het NP De Hoge Veluwe en dit Investeringsplan 2010-2020. Dit park is anders dan andere natuurgebieden in Nederland omdat het een combinatie is van natuur, kunst en architectuur. Het park is stichting, oorspronkelijk opgericht door het echtpaar Kröller-Müller. De waarborging van de doelen ligt bij de Raad van Toezicht en Raad van Advies; hieraan nemen belangengroepen deel, zoals Provincie Gelderland, 3 gemeenten, ANWB, Gelders Landschap, Staatsbosbeheer, afgevaardigden industrie en economie. De werkwijze en activiteiten zijn vooral een balans tussen ecologie, economie, zonering en saldobenadering. Er is een hoge biodiversiteit; de instandhouding van verscheidenheid van landschapstypen staat hoog in het vaandel. Recreatie en natuurwaarden zijn hoog. De financiering komt voornamelijk uit bezoekersgelden. Er zijn geen fondsen of subsidies. Alleen het Jachthuis (nu museumfunctie) wordt betaald door overheidsgelden. Verder is er nog een restaurant, camping en wordt er hout verkocht. Ambities en ruimtelijke opgaven zijn: continuïteit in activiteitenbeheer en consistentie in de uitvoering, versterking van zonering, veroudering van voorzieningen, ruimtelijke inrichting Bezoekerscentrum, knelpunten verkeersstromen. Er is daarom een Investeringsplan opgesteld om te werken aan kwaliteit en een gezond bedrijf. In dat plan zijn een divers aantal plannen geschetst. De heer Boers licht dit toe met voorbeelden rond aanpassingen in het gebied. Gedacht moet worden aan: - afwaarderen van autowegen, hij duidt de noord-zuid route aan Otterloo-Schaesrsbergen; - creëren van rustige zones, voor overige zijn terreinen vrij toegankelijk (ook voor paarden); - verwijderen van alle paaltjeswandelingen; - aanleg van extra fietspaden maar scheiden van de wegen; - investeren in publieksvoorzieningen. Alle aanwezigen ontvangen een rapport waar de voornemens nog eens nagelezen kunnen worden. De heer Suurmond zegt gelezen te hebben dat de levensvatbaarheid mede te danken is aan de in de vijftiger jaren opgerichte vereniging “Vrienden van Hoge Veluwe”. Vrijwilligers zijn belangrijk; het Park heeft een groot aantal vrijwilligers: 300. Op de vraag hoe omgegaan wordt met de Natuurbeschermingswet zegt de heer Boer dat er gewerkt wordt aan één Nb-wet vergunning voor het totaal. Dat betekent dat duidelijk moet zijn dat op een plek misschien een beetje wordt ingeleverd, maar dat elders natuurwinst komt. Dus een Nb-wet vergunning die zich richt op instandhoudingsdoelen en niet gedetailleerd alle uitvoeringsmaatregelen aan weer nieuw onderzoek en vergunningaanvraag koppelt. De secretaris vraagt naar de geraamde investering van het gehele plan. De heer Boers zegt dat van sommige voornemens de kosten beter in beeld zijn gebracht dan andere. Maar in totaliteit moet toch gauw gedacht worden aan een investering van € 20 miljoen. Dat kan het park niet alleen; er zijn investeringssubsidies en bijdragen van fondsen en zakelijke belangen nodig. De voorzitter bedankt de heer Boers voor zijn komst en presentatie. Mevrouw Paalman-Vloedgraven en de heer Wolterink verlaten de vergadering. 4. Rapport Pro Facto organisatie NP Bij 1. Advies SNP over rapport Pro factor. Bureau Pro Facto heeft eind 2009 een rapport samengesteld over de organisatie, werkwijze en het functioneren van de Nationale Parken. De voorzitter, secretaris, mevrouw Paalman-Vloedgraven en een delegatie van het bestuur van Nationaal Park Weerribben-Wieden hebben input gegeven voor dit rapport. Het SNP bestuur heeft vervolgens aangegeven geen wijziging van het bestuurlijke structuurmodel na te willen streven. Sommigen wijken daarvan af vanwege een bijzondere situatie. De Biesbosch wordt een parkschap; zij zullen waarschijnlijk een stichtingsvorm kiezen. De Drentse AA is een combinatie van een nationaal landschap en nationaal park (nb: de Utrechtse Heuvelrug is onderdeel van de Gebiedscommissie Utrechtse Heuvelrug).
2
De heer Gorter heeft schriftelijk doorgegeven zich te kunnen vinden in de conclusies van het rapport Pro Facto. Bij 2. Behandelwijze. Voorgesteld wordt de positie van het NP De Sallandse Heuvelrug in het landelijk stelsel, ons functioneren en de werkstructuur nu te bespreken en ons eigen functioneren in een afsluitende extra bijeenkomst eind van het jaar. Bij 3. Leidraad voor de meningsvorming. a. eigen ambitie. Volgend op het Beheerplan Natura 2000 zal het Inrichtingsplan Levend paars (BIP) in de loop van 2011 worden geactualiseerd. Verwacht wordt dat Natura 2000 niet binnen nu en een jaar wordt vastgesteld. In het BIP komen ambities voor als: recreatie medegebruik, communicatie, educatie en draagvlak, evenementenbeleid, stand-still en toetsing NB wet. De heer ter Horst zegt dat Natura 2000 vorm kreeg in 2009 maar dat er nog geen beheerplannen liggen. Het aanwijzingsbesluit is nog niet vastgesteld. Binnen drie jaar na definitieve aanwijzing moet er een beheersplan zijn. De heer Roos is van mening dat er niet meerdere planvormingen tegelijk van start moeten gaan. De heer Stegeman zegt een inzichtelijke uitwerking van Natura 2000 nodig te vinden en sluit zich aan bij de heer Roos. Nu nog niet Levend Paars gaan herzien. b. betrokkenheid van partners. De heer Roos stelt voor dit in de bijeenkomst van december te bespreken. Het Overlegorgaan gaat hiermee akkoord. c. goede agenda setting Er zijn goede impulsen nodig van buiten en vanuit het Overlegorgaan voor de agenda. Het is goed om inspiratie te zoeken buiten eigen gebied. Voorbeeld hiervan is Veluwe Park zoals we hebben gehoord en gezien tijdens de presentatie van de heer Boers. d. goede inbedding in gemeentelijke en provinciale plannen Gemeente Rijssen-Holten is een goed voorbeeld van inbedding van ontwikkelingen in gemeentelijke bestemmingsplannen. e. rol voorzitter en secretaris Dit wordt besproken in de bijeenkomst van december. f. beheersstichting Mogelijk dat er in de loop van het jaar nog wat meer duidelijkheid is. In NP Weerribben-Wieden is daar een begin mee gemaakt. De secretaris legt uit dat het dan gaat om een stichting met een enkelvoudig doel, namelijk financieel beheer van datgene wat het Overlegorgaan heeft afgesproken. Het is goed om daar al er wat meer ervaring mee is opgedaan op terug te komen. g. betrokkenheid bevolking Er is een draagvlakmeting geweest en ons NP is begonnen met een Gebruikersplatform. Besluit: de secretaris zal met het secretariaat tot een voorsteldatum komen voor een informeel en besloten overleg in december (is 13 december geworden). 5. Medelingen - bij 3. Informatiebijeenkomst 3 mei 2010 over diverse aspecten van de Sallandse Heuvelrug. De heer Roos zegt dat deze bijeenkomst goed is bezocht. De sfeer was uitstekend, er waren veel vragen; dit leidde tot een levendige discussie. Besloten is dit initiatief volgend jaar opnieuw te doen. Besluit: het Overlegorgaan neemt kennis van de schriftelijk mededelingen en herhaling van een publieksbijeenkomst over het gebied. 6. Verslag 18 maart 2010 Tekstueel - bij agendapunt 2, Extra mededelingen (oa over windturbines Espelo). De heer Gorter zou gezegd hebben dat de windmolens bij de Sallandse Heuvelrug niet in het Nationaal park komen te staan en plaatsing niet in strijd is met de Omgevingsvisie. Dit klopt niet. Het was de heer Suurmond die een opmerking plaatste over de windmolens. Er dient te staan: “plaatsing van de windmolens zou alleen kunnen als dit in overeenstemming is met de Omgevingsvisie ”. De naam van het Nationaal Park Weerribben-Wieden graag in goede volgorde weergeven; niet als Wieden-Weerribben” - bij agendapunt 5, Natura 2000 beheerplan. De heer Suurmond zou gezegd hebben verrast te zijn met de aandacht die aan de Zunasche heide wordt besteed. Dit is onjuist. De heer Suurmond was verrast dat er geen aandacht werd besteed aan de Zunasche heide.
3
De secretaris antwoordt daarop dat er wel degelijk aandacht wordt besteed aan de Zunasche heide; alleen verloopt de planvorming en inrichting via de l.i. Rijssen langzaam. De heer Beintema vraagt waarom Korhoen met een hoofdletter geschreven wordt. De secretaris geeft aan dat ecologen vaak planten en dieren met een hoofdletter schrijven omdat - zoals bij Grote karekiet en Ronde zonnedauw - het dan duidelijk is, dat het om een eigen naam gaat. Besluit: het verslag van het Overlegorgaan van 18 maart 2010 wordt inclusief deze wijzigingen, vastgesteld. 7. In- en uitgaande post Besluit: de ingekomen en verzonden stukken leveren geen vragen of opmerkingen op en worden voor kennisgeving aangenomen. 8. Voortgang van programma’s 8a. Heideprogramma De heer Roos zegt dat het Programma heide 2010 grotendeels is uitgevoerd. Er zijn technische maatregelen getroffen die bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het heidegebied,er is monitoring uitgevoerd aan en soorten en er is aan predatiebestrijding gewerkt van vos en kraai. Het tweede gedeelte van predatiebestrijding bestaat uit het in beeld brengen van de effecten. Dit wordt gedaan door Jaap Mulder. Eind dit jaar volgt een jaarrapportage. Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten hebben in een gezamenlijke brief aan LNV aandacht gevraagd voor het gebrek aan financiële middelen bij de terreinbeherende organisaties per 2011 ten aanzien van onderzoek en extra beheer van het Korhoen. De diersoort wordt met uitsterven bedreigd. Via ILG gelden zijn afspraken gemaakt voor drie programma’s waarvan Programma heide. Vanaf 2011 zijn er problemen met financiering. Er is voor diverse voornemens geen geld zoals onderzoeksvragen en voortzetten predatiebestrijding. De secretaris verduidelijkt dat er een meerjarige afspraak is en dat in 20010 een relatief hoog bedrag vanuit NP naar heideprogramma is gegaan, maar dat 2011 en 2012 er een evenredig deel van de beschikbare € 100.000,-- naar Programma heide gaat. De heer Beintema en de heer Onrust vragen zich af in hoeverre je de natuurlijke gang van zaken moet doorkruisen. Wat zou het park zijn zonder het Korhoen? Hoe ver moet je gaan? De heer Roos zegt dat populatie vitaal is en dat inzet wenselijk is. De inzet tot behoud van het soort is groot geweest; een van die zaken was het genetisch onderzoek. Dit is heel nuttig gebleken. De heer Beintema en Stegeman informeren of er een voornemen is om recreatief gebruik verder te beperken. De heer Roos zegt dat het niet de bedoeling is van terreinbeherende organisaties en Natura 2000 om voor het behoud van het Korhoen meer paden af te sluiten; er zijn grenzen. De heer Perik geeft aan dat de Natura 2000 doelen een gegeven zijn. Dat is een waaier aan doelen; die moet haalbaar en betaalbaar zijn. Het Beheerplan is er echter nog niet. Afgevraagd wordt of de juiste maatregelen zijn genomen in het Beheerplan en of er niet meer stil gestaan had moeten worden bij korte termijn in plaats van lange termijn regelingen t.a.v. bijdrage aan kwaliteitsverbetering heide en toename van het Korhoen. De heer Perik stelt voor om daar samen nog eens goed naar te kijken en vindt de communicatie via de pers dan ook niet zo elegant. Voorgesteld wordt om een bijeenkomst te beleggen met OBN en een aantal experts (Taskforce) om tot een korte termijn Beheerplan te komen waarbij alleen uitvoeringsmodules worden beschreven. LNV geeft aan te willen helpen met de totstandkoming hiervan. De heer Stegeman en van Haren wijzen beide op belang van predatiebestrijding. De heer Stegeman duidt op eigen waarnemingen aan de oostzijde bij de Ligtenbergerweg achter zijn huis. Volgens hem hebben Kraai, Vos en Ekster zeer grote invloed. De heer Suurmond geeft aan dat er tussen Provincie en Staatsbosbeheer driejarige prestatieafspraken liggen. Misschien is het goed om te kijken of we geld uitgeven aan de goede dingen? Besluiten: • Het voorstel van A. Perik om korte termijn maatregelen te definiëren krijgt de steun van het OO. LNV (de heer Perik) en Staatsbosbeheer (de heer Roos) nemen initiatief tot het organiseren van deze bijeenkomst. Nagegaan zal worden welke korhoenbeheerders hiervoor uitgenodigd zullen worden. Het financiële aspect zal ook ter sprake worden gebracht.
4
•
er zal een draaiboek worden opgesteld waarin welke acties wanneer, door wie en wat is hiervoor nodig • De resultaten van een en ander zal worden geagendeerd voor het Overlegorgaan van oktober of november dit jaar. 8b. Programma Noordrand nationaal park Dit is ingebracht in “Investeren in Overijssel”. Het Project noordrand heeft een streefbeeld opgeleverd; hiervan is een projectbeschrijving gemaakt. Na de zomer zal er meer duidelijkheid komen over de financieringsmogelijkheden voor het project “Kwaliteitsimpuls Entree nationaal park”. Belangrijk is nu om de uitwerking scherper te krijgen. De secretaris stelt voor dat Nationaal Park en gemeente Hellendoorn elk € 5.000,-- vrijmaken voor zo’n nadere uitwerking en dat we de provincie vragen genoemd bedrag te verdubbelen. Met deze uitwerking kunnen lokale wensen van ondernemers en burger en tevens prioriteiten en financiële inspanning goed zichtbaar worden. Besluit: het Overlegorgaan stemt hiermee in. De secretaris krijgt mandaat om dit verzoek te doen en ruimte in eigen budget te zoeken. 8c. Programma Draagvlak De heer Driessen zegt dat er diverse projecten van het Jaarplan zijn gestart. Na de zomer zullen er nieuwe activiteiten worden georganiseerd zoals project “verhalen van vroeger”, rijdende informatie voorziening, bezoek aan bewoners, etc. Op 5 september 2010 gaat het Project Twilhaar van start; de organisatie ligt bij Staatsbosbeheer. De tweede bijeenkomst van het Gebruikersplatform wordt voorbereid en er wordt gewerkt aan onderwijs en diverse vormen van digitale media. Besluit: het Overlegorgaan neemt kennis van de voortgang van het Programma Draagvlak. 8d. Programma Toeristenweg B&W van de gemeente Rijssen-Holten heeft nog geen besluit genomen over het Plan van aanpak Toeristenweg. Het Overlegorgaan vraagt de heer Stegeman hier aandacht aan te geven. Besluit: over de voortgang van dit onderwerp bestaat geen duidelijkheid. Het zal worden geagendeerd voor het Overlegorgaan van 4 oktober dan wel 18 november 2010. 8E . Programma Westzijde De heer Roos zegt namens de heer Gorter dat dit project enige tijd heeft stilgelegen. Mevrouw N. Bosma start in juni met de opzet van de projectgroep Westrand. Besluit: het Overlegorgaan neemt kennis van de voortgang van het Programma Westzijde. 9. Natuurvriendelijk vervoer Besluit: door afwezigheid van de heer Schagen zal dit punt in de vergadering van oktober worden behandeld. 10. Rondvraag en sluiting Het secretariaat is voornemens een planning te maken van de vergaderingen voor 2011. Gevraagd wordt welke dag/avond het meest geschikt is voor de vergadering van het Overlegorgaan. Overdag vergaderen is geen optie omdat de landgoedeigenaren en de heer Schagen dan verhinderd zijn. De leden geven aan dat de maandagavond het meest geschikt is. Besluit: in het Overlegorgaan van 4 oktober 2010 zal de concept planning voor 2011 worden voorgelegd. De voorzitter sluit de vergadering en heet iedereen wel thuis. DATA VERGADERINGEN OVERLEGORGAAN 2010 04 oktober 2010, gemeentehuis Rijssen (Brusselzaal) 18 november 2010, gemeentehuis Rijssen.
5
