VEREFFENING VAN EEN VENNOOTSCHAP : BOEKHOUDKUNDIGE, FISCALE EN JURIDISCHE ASPECTEN. Gislenus Bats Ere-bedrijfsrevisor

1

“VEREFFENING VAN EEN VENNOOTSCHAP : BOEKHOUDKUNDIGE, FISCALE EN JURIDISCHE ASPECTEN” Gislenus Bats Ere-bedrijfsrevisor

INLEIDING 2

Met ingang van 1 juli 2006 : Vrijwillige ontbinding Gerechtelijke ontbinding

Aan ontbinding van rechtswege werd niet geraakt

DEEL 1 : JURIDISCH KADER 3

Relevante artikelen in Wetboek van Vennootschappen : Boek IV – bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen geregeld in dit wetboek -Titel IX : ontbinding en vereffening – artikelen 181 tot en met 196 bis

DEEL 1 : JURIDISCH KADER 4

Specifieke aandachtspunten :

1.

2. 3. 4.

Voorstel tot vereffening wordt toegelicht in een verslag opgesteld door het bestuursorgaan. Bij dit verslag wordt een staat van activa en passiva bijgevoegd niet ouder dan 3 maanden Opstellen van staat van activa en passiva rekening houdend met het artikel 28 § 2 - KB 30/01/2001 Geen goedkeuring van de jaarrekening, wel voorlegging Deeluitkering aan de aandeelhouders in min van het eigen vermogen

DEEL 1 : JURIDISCH KADER Nieuwe bepalingen W. Venn. 5

5.

Nieuwe bepalingen opgenomen in het Wetboek van Vennootschappen toepasselijk vanaf 6 juli 2006 : – – – – –

Artikel 184 Artikel 189bis Artikel 190 Artikel 195bis Artikel 196

1) Doelstellingen en krachtlijnen 6

Hoofddoel : tegengaan van misbruiken. Schuldeisers meer bescherming bieden. Actievere rol van de Rechtbank van Koophandel. Dubbele controle :

persoon vereffenaar.

Verloop en sluiting vereffening (dienst handelsonderzoeken).

2) Onderworpen vennootschappen 7

Alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Ook burgerlijke vennootschappen onder handelsvorm (bevoegdheid Rechtbank van Koophandel !). Geen onderscheid tussen deficitaire of nietdeficitaire vereffeningen.

Toepasselijke wetgeving 8

Artikelen 181-196bis Wetboek van vennootschappen. Artikel 181 W.Venn.: CVBA, Comm. VA, BVBA, NV

Procedure

Verslag van de ZV/RVB Staat van activa en passiva Verslag van CR of BR of ACC over staat van activa en passiva inzake volledige, getrouwe en juiste wijze

Ontbinding

Moet beslist worden bij authentieke akte en notaris onderzoekt externe wettigheid In akte conclusies van verslag

9

Artikel 193 W.Venn.

Elk jaar wordt uitkomst van vereffening voorgelegd aan algemene vergadering Reden waarom vereffening niet kon worden voltooid Jaarrekening opstellen met publicatie

Vraag Samen met andere stukken ?

Informatieverplichting 10

Toelichting Aandeelhouders omtrent redenen en gevolgen van voorgestelde ontbinding. Betrouwbare staat van activa en passiva moet vereffenaar toelaten : (Al dan niet deficitaire) vereffening afwikkelen Gerechtelijk akkoord aanvragen Boeken van vennootschap neerleggen

11

Controleverslag Staat is : Volledige weergave Getrouwe weergave Juiste weergave Notaris Externe wettigheid Formaliteiten onderzoeken.

NOOT : GEEN TOEPASSING VOOR V.O.F. - GCV - CVOA

Verslag van bestuursorgaan 12

Aandeelhouders informatie van voorgestelde ontbinding : Redenen Gevolgen Geen bijzondere wettelijke voorschriften m.b.t. inhoud van verslag => Redenen : kunnen uiteenlopend zijn.

13

=> Gevolgen : Onderscheid gevolgen voor : Aandeelhouders Schuldeisers Werknemers Kredietverleners Leveranciers Fiscus

14

Aandachtspunt = kwijting aan bestuurders of zaakvoerder periode vóór ontbinding

Jaarrekening Goedkeuring bijzondere algemene vergadering Kwijting door bijzondere algemene vergadering

Staat van activa en passiva 15

Aandachtspunten :

Drie maanden Conform Wet van 17 juli 1975 - artikel 28 § 2 van K.B. van 30 januari 2001 tot de uitvoering van het Wetboek van vennootschappen

16

Oprichtingskosten volledig afgeschreven Zonodig aanvullende afschrijvingen Voorzieningen voor kosten voor beëindigen van werkzaamheden

Vraagstelling => Enkel minderwaarden of ook latente meerwaarden uitdrukken ? Doel is informatie aan aandeelhouders !

Verslaggeving m.b.t. staat van activa en passiva 17

De toestand van de vennootschap op :

Volledige Getrouwe Juiste wijze

weergeeft

Controle van staat van activa en passiva en verslaggeving 18

Inleiding Norm IBR - IAB

Toepassingsgebied Controle-opdracht artikel 181 W.Venn. Artikel 535 en 633 W.Venn. en 181 W.Venn. - interrelatie

Verlies van maatschappelijk kapitaal 19

Wanneer ten gevolge van geleden verlies het netto-actief gedaald is tot minder dan de helft van het maatschappelijk kapitaal, moet de algemene vergadering ….. volgens de regels die voor een statutenwijziging zijn gesteld, beraadslagen en besluiten over de ontbinding van de vennootschap en eventueel over andere in de agenda aangekondigde maatregelen

20

Boekhoudkundige verplichtingen Balans en verklarende bijlage Zonder toevoeging of weglating Resultaat lopende boekjaar is afzonderlijk rubriek van overgedragen resultaat Aanbeveling : Staat in continuïteit Aanpassingsposten Staat in discontinuïteit Bijkomende waarde info + waarden Bedrijfseconomische staat

21

Boekwaarde Waarde in AanpassingsOmschrijving going concern posten (1) (2) (3) (1)

Omschrijving van de rubriek of subrubriek;

(2)

de waarde in going concern overeenkomstig de waarderingsregels die steeds door de raad van bestuur werd gehanteerd;

(3)

aanpassingsposten overeenkomstig artikel 28 § 2 van het K.B. van 31 januari 2001;

(4)

staat van acitva en passiva in overeenstemming met de bepalingen van artikel 28 § 2;

Bedrijfseconomische waarde Staat activa / passiva (4)

Bedrijfsecon. latente meerwaarde (5)

Aangepaste staat activa/passiva (6)

(5)

bedrijfseconomische latente meerwaarden die overeenkomstig de boekhoudwetgeving niet kunnen worden geboekt, doch die noodzakelijk zijn voor het inzicht in de werkelijke situatie voor de aandeelhouders;

(6)

de aangepaste staat van activa en passiva naar bedrijfseconomische maatstaven met verrekening van eventuele latente belastingen.

22

Voorwerp van controleopdracht = Staat geeft inzicht in werkelijkheid van nettoactief in principe van realisatie

Aandachtspunt Waarde-aanpassingen in + en in - ? Onvermijdelijk aleatoire aard Het controleverslag : Gepaste beschrijving van posten Aandacht voor waarderingsregels

23

Belangrijk : Conclusies in notarisakte Controleverslag wordt niet neergelegd Conclusies worden niet gepubliceerd ?

Dus : spreekplicht van beroepsbeoefenaar Volledig = alle activa- en passivabestanddelen Juist = conform boekhoudwetgeving Getrouw = waarderingen ter goeder trouw

24

Termijnen in acht te nemen Termijn van 3 maanden Controleverslag minstens 15 dagen voor algemene vergadering Indien artikel 535 en 633 maximaal 2 maanden en 15 dagen voor neerlegging verslag !

Controlewerkzaamheden 25

Gepast werkprogramma - werkdossier Werkprogramma Beoordeling van administratie organisatie Verificatie getrouwheid van boekhoudkundige staat Verificatie van waardecorrecties Nazicht van bijzonder verslag van bestuursorgaan Opstelling controleverslag Controledossier Controle-opdracht Memorandum boekhoudkundige organisatie Info goedgekeurde jaarrekening Controleprogramma Boekhoudkundige staat voor artikel 28 § 2

26

bewijskrachtig materiaal boekhoudkundige staat Eigendom van activa Bestaan van activa Volledigheid van schulden en voorzieningen Voorbeeld : huurverbreking Voorbeeld : kost personeel Voorbeeld : waarborg verbintenissen, zoals : Kosten herstellingen gehuurde goederen Milieukosten Boetebeding vroegtijdige beëindiging van contracten . Fotokopietoestel . Telefooncentrale Correctie naar liquidatiewaarden Verslag bestuursorgaan

27

OORDEEL TER GOEDER TROUW OVER BESTE ACTUELE SCHATTING VAN REALISATIEVOORUITZICHTEN VAN ACTIVA - MANIFESTE AFWIJKINGEN !

Meerwaarde = herwaarderingsmeerwaarde overeenkomstig artikel 57 Jaarrekeningbesluit Bijkomende informatie inzake latente meerwaarde - immateriële waarde ? Patenten, licenties

Controleverslag 28

Verwijzing naar controleopdracht Wijze waarop zijn controle werd uitgevoerd Administratieve organisatie Substantieve testen Gebeurtenissen na afsluiting boekhoudkundige staat Vaststellen of informatie aan de algemene vergadering moet gegeven worden - Verslag zonder voorbehoud - Verslag met voorbehoud - Afkeurende verklaring - Onthoudende verklaring

29

Duidelijke redenen m.b.t. voorbehoud vermelden : Voorbeeld Belangrijke onzekerheid inzake waarderingen van activa en realisatiewaarde Onzekerheid over volledigheid van staat ? Waarborgverplichtingen Aanhangend rechtsgeding Sociaal passief Milieukosten Navordering Ven.B., BTW, RSZ en andere

Boekhoudkundige staat opnemen in controleverslag

Besluit van het controleverslag 30

Over geheel van elementen van boekhoudkundige staat Verklaring vermeldt : Volgens welke waarderingsregels, liquidatiewaarde of continuïteitswaarde Of toestand van vennootschap op volledige, getrouwe en juiste wijze is weergegeven in boekhoudkundige staat

Niet-naleving van formaliteiten van artikel 181 van het Wetboek van vennootschappen 31

Kan leiden tot een nietigverklaring van besluit tot ontbinding Deze nietigverklaring heeft terugwerkende kracht Deze nietigverklaring kan steeds door elke aandeelhouder/vennoot of elke belanghebbende worden gevorderd

Aanwezigheids- en meerderheidsvereiste in NV, Comm. VA, BVBA en CVBA 32

Ten minste helft van maatschappelijk kapitaal Goedgekeurd worden met drie vierden van stemmen

Let op !

Artikel 535, 633 W.Venn. stelt bij verlies tot minder dan één vierde van maatschappelijk kapitaal kan beslist worden door één vierde van op vergadering uitgebrachte stemmen

Vormvereisten voor ontbinding van NV, Comm. VA, BVBA en CVBA Bij authentieke akte

33

Statuut van vennootschap in vereffening Blijft bestaan voor haar vereffening

Algemene vergadering en jaarvergadering

Jaarrekening wordt niet goedgekeurd door algemene vergadering maar voorgelegd Niet-goedgekeurde jaarrekening maar enkel voorgelegde wordt gepubliceerd binnen maand na voorlegging aan algemene vergadering

Ontbinding van rechtswege

Achterpoortvoor artikel 181 W. Venn. ? (Zie Arrest Bergen dd. 14 juli 2000)

3) De benoeming van de vereffenaar Aandacht voor : 34

3.1. Aanvraag bevestiging of homologatie bij verzoekschrift. 3.2. Wie is bevoegd om het verzoekschrift te ondertekenen ? 3.3. Welke documenten dienen bij het verzoekschrift te worden gevoegd ? 3.4. Welke rechtbank is territoriaal bevoegd ? …

3.1. Aanvraag bevestiging of homologatie bij verzoekschrift 35

Aanvraag tot bevestiging of homologatie (AV. Blijft bevoegd orgaan voor aanstelling vereffenaar). Schriftelijke procedure in Raadkamer (vonnis getekend door 3 rechters). Uitspraak volgens de Wet binnen de 24 uur.

Wordt zoveel mogelijk gevolgd door de Rechtbanken, maar blijkt in de praktijk niet altijd mogelijk (- 24 uur na rolstelling) Geen sanctie

3.2. Wie ondertekent het verzoekschrift ? 36

Art. 184 W. Venn : “Het verzoekschrift wordt ondertekend door het bevoegd orgaan van de vennootschap dan wel door een advocaat”. Advocaat : artikel 440 2° lid Ger. W. (advocaat verschijnt als gevolmachtigde). Bevoegd orgaan :

AV : geen vertegenwoordigingsbevoegdheid (art. 643 W. Venn). Bestuurders : mandaat van rechtswege beëindigd door de invereffeningstelling.

3.2. Wie ondertekent het verzoekschrift ? (2) 37

Vereffenaar als orgaan : nog niet in mandaat bevestigd. Meeste rechtbanken aanvaarden evenwel de ondertekening door de vereffenaar (cfr. Omzendbrief Minister van Justitie dd. 14 november 2006) Evenwel : tegenstrijdige rechtspraak. A.V. kan in ontbindingbeslissing bevoegd mandataris voor inleiding procedure en ondertekening verzoekschrift aanduiden.

Noraris, accountant, boekhouder of commissaris zijn niet bevoegd om verzoekschrift te ondertekenen en procedure in te leiden. Rolrechten betalen !

3.3. Bij te voegen documenten 38

Wet : boekhoudkundige staat van activa en passiva

Geen precisering wat hieronder wordt verstaan In beginsel staat van activa en passiva zoals vereist in artikel 181 W. Venn.

Praktijk :

Hangt af van Griffie tot Griffie (best op voorhand informeren).

3.3. Bij te voegen documenten (2) Veelal : 39

1.

2.

3.

4. 5.

Een eensluidend verklaard afschrift door de notaris van de notariële ontbindingsakte van de algemene vergadering (cfr. Kh. Tongeren, 19 september 2006, R.W., 2006-2007, 692 : Weigering bevestiging benoeming vereffenaar wegens afwezigheid rechtsgeldige ontbindingsbeslissing). Een bewijs van goed gedrag en zeden, op naam van de vereffenaar. Een verklaring op eer van de vereffenaar dat hij nooit in staat van faillissement is geweest. Staat van activa en passiva niet ouder dan 3 maand. Kopie toelichtend verslag van bestuursorgaan.


6.

7. 8. 9.

Controleverslag commissaris of bedrijfsrevisor of externe accountant. Kopie oprichtingsakte. Kopie gecoördineerde statuten. Lijst ondertekend door vereffenaar van handelingen die vereffenaar reeds heeft gesteld tussen dag benoeming en homologatieverzoek.


Nota :

Ontbindingsbesluit zelf kan niet onder opschortende voorwaarde van homologatie, dus ontbindingsbesluit moet onvoorwaardelijk zijn. De benoeming van de vereffenaar is voorwaardelijk tot homologatie.

3.4. Welke rechtbank is territoriaal bevoegd ? 42

Zetel van de vennootschap op dag van ontbindingsbesluit. Indien zetelverplaatsing binnen de 6 maand voor ontbinding : rechtbank van vorige zetel bevoegd

Verhindert “forumshopping” Quid bij meerdere zetelverplaatsingen in deze periode ? (Arrondissement waar de vennootschap 6 maanden voor haar ontbinding haar zetel had; cfr. Hellemans F., De Wet van 2 juni 2006 : een voorstel tot reparatie en heroverweging, T.R.V. 2008, 183).

3.5. Vereffening “new look” 43

Uitspraak homologatie binnen 24 uur Noot :

24 uur vanaf de rolstelling Geen rolstelling : dan nà betaling van het rolrecht op de rekening van de Griffie

3.5. Vereffening “new look” (2) 44

Rechterlijke controle inzake “rechtschapenheid” vereffenaar

De vereffenaar moet alle waarborgen van “rechtschapenheid” bieden Noot : probleem indien de voorgestelde “vereffenaar” : 1. 2.

Bestuurder is van een vennootschap die geen jaarrekening (tijdig) neerlegt ? Inbreuken op het Wetboek van Vennootschappen door bestuurder kunnen een reden zijn voor niet homologatie

3.5. Vereffening “new look” (3) 45

3.

4.

In geval van inbreuken op belasting – milieu – en hormonenwetgeving Wanneer de kandidaat-vereffenaar een belangrijke schuld in rekening-courant heeft ten opzichte van de vennootschap in vereffening (cfr. Kh. Gent, 14 maart 2007, T.R.V. 2008, 297; Kh. Gent, 11 april 2007, T.R.V. 2008, 198; Kh. Hasselt, 16 augustus 2006, T.R.V. 2008, 197; Kh. Dendermonde, 17 januari 2008, T.R.V. 2008, 203; zie ook Remans, M., De vernieuwde vereffeningsprocedure ingevolge de Wet van 2 juni 2006 : Van theorie naar “prille” praktijk in 55 uitspraken, T.R.V. 2008, 157).

3.6. Bevestiging 46

Benoeming rechtspersoon als vereffenaar : Benoemingsbesluit dient de natuurlijke persoon aan te duiden die de vereffenaar-rechtspersoon vertegenwoordigt. Quid voorwaarden rechtschapenheid in geval van aanduiding rechtspersoon als vereffenaar ? Ratio legis wet (ook gevolgd door de rechtspraak) : bevestigingsprocedure geldt ook voor de aangeduide natuurlijke persoon. Ook diens vervanging is aan de procedure onderworpen. Eventueel voorafgaandelijk advies Parket (is bij diverse rechtbanken de praktijk).

3.6. Bevestiging (2) 47

Indien meerdere vereffenaars worden aangesteld, handelen zij als college. De benoeming wordt bevestigd ex tunc (met terugwerkende kracht). Dit houdt in dat de benoeming geacht wordt rechtsgeldig en effectief te zijn vanaf het besluit van de AV. Weinig weigeringen tot bevestiging in de praktijk. Meestal enkel als gevolg van negatief advies van het Parket. Te verklaren door a priori controle door de Griffie voorafgaandelijk aan de rolstelling. (veroordeling artikel 185 § 1 W. Venn.)

3.6. Bevestiging (3) 48

Voor personen die veroordeeld zijn geweest voor bepaalde misdrijven (cfr. Art. 184 § 1 W. Venn.); bijv. 1. bij faillietverklaring zonder rehabilitatie (quid zaakvoerders van faillietverklaarde vennootschappen 2. in geval van inbreuken op de bepalingen van de jaarrekeningenwet of op de uitvoeringsbesluiten ervan 3. of wegens een inbreuk op de fiscale wetgeving. Noot Niet altijd logisch en coherent in het licht van bovenvermelde uitsluitingsgronden.

3.7. Uitsluitingsgronden 49

Veroordeling wegens inbreuk op de art. 489 tot 490bis S.W. (faillissementsmisdrijven). Veroordeling wegens diefstal, valsheid, knevelarij, oplichting of misbruik van vertrouwen. Bewaarder, voogd, bestuurder of rekenplichtige die niet tijdig rekening en verantwoording heeft gedaan en niet tijdig heeft afgerekend.

3.8. Bevestiging handelingen 50

Art. 184 § 1 W. Venn. : eigenlijk overbodig : gezien bevoegdheid vereffenaar vanaf diens benoeming. Handelingen gesteld tussen benoeming vereffenaar door AV en de bevestiging door rechtbank.

Algemene regel : bevestiging. Rechtsgeldig tenzij nietig verklaard (best uitdrukkelijk vragen in verzoekschrift wanneer van toepassing). Kunnen nietig verklaard worden indien ze “kennelijk in strijd zijn met de rechten van derden”; marginale controle.

3.9. Wat bij weigering bevestiging of homologatie ? 51

De rechtbank kan zelf een vereffenaar aanstellen. De rechtbank kan ook de AV uitnodigen een nieuwe vereffenaar aan te duiden. Mogelijkheid om in het ontbindingsbesluit zelf onmiddellijk een “alternatief” te voorzien via de aanduiding van een secundair vereffenaar in het geval van weigering van bevestiging of homologatie. Ook “alternatieve” aanduiding dient te voldoen aan de wettelijke voorwaarden voor bevestiging of homologatie.

3.9. Wat bij weigering bevestiging of homologatie ? (2) 52

Quid vergoeding bij aanwijzing vereffenaar door de rechtbank, wanneer de door de AV aangeduide vereffenaar niet werd bezoldigd ? (best AV bijeenroepen om deze hierover te laten beslissen. De vraag is of de rechtbank zelf, tegen de beslissing van de AV m.b.t. het onbezoldigd karakter van het mandaat, aan de aangestelde vereffenaar een vergoeding kan toekennen. Geen rechtspraak bekend.)

3.10. Bekendmaking benoemingsbesluit vereffenaar 53

Conform art. 74 W. Venn. De akte houdende de benoeming van de vereffenaar kan slechts geldig worden neergelegd wanneer er een afschrift van de beslissing tot bevestiging of homologatie wordt bijgevoegd. Geldt ook in geval van wijziging van de vereffenaar.

3.11. Verhaalmiddelen 54

Wet voorziet niets over betekening, noch over termijnen, noch over verhaal. Derhalve : gemeen recht in geval van procedure op eenzijdig verzoekschrift : derdenverzet en beroep (Kh. Dendermonde, 17 januari 2008, R.W. 2008-09, p. 716-717). Vonnis kan nog aangevochten worden door het bestuur van de vennootschap, ook na het ontbindingsbesluit.

De benoeming van de vereffenaar 55

Aandachtspunt : 1.1.

De vereffenaar treedt pas in functie nadat de Rechtbank van Koophandel is overgegaan tot bevestiging (homologatie) van zijn benoeming Vraag : De ondertekening van het verzoekschrift door de vereffenaar zelf of een advocaat ?

Antwoord :

Voorkeur = om in het benoemingsbesluit eveneens uitdrukkelijk de vereffenaar te machtigen tot het ondertekenen en indienen van verzoekschrift Noot : bij vereffenaar rechtspersoon dient ook de natuurlijke persoon die hem vertegenwoordigt te worden benoemd en gehomologeerd

4) Verplichtingen vereffenaar 56

4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

Hoofdtaken Rapportering Verdelingsplan bij afsluiting Boekhoudkundige verplichtingen

4.1. Hoofdtaken 57

Realisatie van activa, aanzuiveren van passiva en verdeling vereffeningssaldo in speciën of in natura ! Mogelijkheid vordering in volstorting aandelen (ten belope van aan te zuiveren passief). Vereffenaar is in beginsel niet verplicht alle activa te realiseren, voor zove zulks niet is vereist voor het aanzuiveren van de passiva.

4.2. Rapportering 58

Art. 189bis W. Venn. : Tijdens eerste vereffening“… omstandige staat, die onder meer de ontvangsten, de uitgaven en de uitkeringen vermeldt en die wat nog moet worden vereffend, aangeeft …”. Tijdens eerste vereffeningsjaar in de 6de en in de 12de maand. Vanaf het tweede jaar van de vereffening om het jaar. Geen vormvereiste Inhoudelijk : parallel met art. 34 Faill. W. : “… omstandig verslag betreffende de toestand van het faillissement. Dit verslag vermeldt ondermeer de ontvangsten, de uitgaven en de uitkeringen en geeft aan wat nog moet worden vereffend …”.

4.2. Rapportering (2) 59

Conform art. 34 Faill. W. is het aangewezen dat de omstandige staat ook melding maakt van de redenen waarom de vereffening nog niet kan worden afgesloten. De staat wordt telkens bij het vereffeningsdossier gevoegd. Rechtbanken wensen doorgaans een duidelijke toestand van ontvangsten, uitgaven, uitkeringen, en wat nog dient vereffend te worden.

4.2. Rapportering (3) 60

Anders dan bij faillissement geen aanstelling rechtercommissaris aan wie, conform art. 34 Faill. W. verslag dient te worden overgemaakt. Wel mogelijke opvolging door dienst handelsonderzoeken. Verwijzigingen blijken tot op heden evenwel zelden te zijn gebeurd. Sanctie bij verzuim : boete van € 50,00 tot € 10.000,00 (art. 196 W. Venn.) of vervanging door de rechtbank, op verzoek van het openbaar ministerie of van iedere belanghebbende (art. 184 § 2 W. Venn.). Bevoegde rechtbank : zetel vennootschap. Tussentijdse deeluitkering Deeluitkering = voorschot op het vereffeningssaldo kan.

4.3. Verdelingsplan bij afsluiting 61

Art. 190 § 1 W. Venn. : voorafgaandelijk aan de afsluiting dienen de vereffenaars het plan voor de verdeling van de activa ter goedkeuring over te leggen aan de Rechtbank van Koophandel waar de vennootschap in vereffening haar zetel heeft. Alhoewel niet uitdrukkelijk wettelijk voorzien wordt aangenomen dat het overleggen aan de rechtbank gebeurt bij wijze van eenzijdig verzoekschrift conform art. 1025 Ger. W. De loutere vereffeningsbalans volstaat niet en wordt niet aanvaard als verdelingsplan (cfr. Kooph. Hasselt, 19 januari 2007, T.R.V. 2008, 208).

4.3. Verdelingsplan bij afsluiting (2) 62

Zonder goedkeuring van verdelingsplan door de Rechtbank kan de vereffening niet worden afgesloten. Conform art. 189bis W. Venn. zijn voorlopige uitkeringen van dividenden mogelijk. Sommige rechtbanken aanvaarden evenwel geen voorlopige uitkeringen !! Rechtbanken vereisen voorzieningen voor kosten na afsluiting en belasting op liquidatiebonus.


Een deficitaire afsluiting kan en wordt in beginsel aanvaard. Anders : Rb Kh. Gent, 2 januari 2007, T.R.V. 2008, 210. Aandacht voor nog potentiële schulden (bijv. fiscale schulden). Het verdelingsplan kan niet worden goedgekeurd als er betwisting bestaat over een schuld, of minstens het bedrag dat is vereist tot voldoening van deze schuld verhoogd met intresten en kosten niet werden geconsigneerd (Kh. Hasselt, 29 september 2006, T.R.V. 2008, 210).


Geen termijn voor goedkeuring. Verschilt van rechtbank tot rechtbank : Brussel tot 2 maanden, Hasselt 1 week.


Honoraria vereffenaar

Worden opgenomen in het verdeelplan Geen richtlijnen (in praktijk wordt soms barema curatoren aangewend). Bevoegdheid AV : best uitdrukkelijk laten beslissen door AV bij aanstelling.

4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar 66

4.4.1. Voorafgaandelijk aan ontbindingsbeslissing Bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de bestuurders en niet van de vereffenaar voor wat betreft het opstellen van de jaarrekening over het boekjaar voorafgaand aan de vereffening en over het reeds verstreken gedeelte van het lopende boekjaar tot aan de vereffeningsdatum. Vereffenaar dient wel de nodige info en materiële middelen ter beschikking te stellen van de betuurders en van de commissarissen teneinde het opstellen van de controle van de jaarrekening mogelijk te maken.

4.4. Boekhoudkundige verplichtingen vereffenaar (2) 67

Vereffenaar dient AV bijeen te roepen ter goedkeuring jaarrekening en kwijting bestuurders. Bevestigingsvonnis mandaat vereffenaar geldt niet als kwijting. Indienen jaarrekening : afspraken tussen vereffenaar en bestuurders.


4.4.2. Vanaf de ontbindingsbeslissing Vereffeningsbalans, staat van actief en passief conform art. 181 § 1 W. Venn. Boekjaar waarin ontbindingsbeslissing werd genomen : mogelijkheid tot het indienen van twee jaarrekeningen, doch niet noodzakelijk. Vanaf ontbinding : verplichting vereffenaar om jaarrekening op te stellen en voor te leggen aan AV (geen goedkeuring noodzakelijk)


Verslag vereffenaar (reden waarom vereffening nog niet kan worden afgesloten). Ontbindingsbeslissing stelt geen einde aan mandaat commissaris. Gedurende de looptijd van de vereffening geen verplichting tot het verlenen van kwijting aan vereffenaar of commissaris (is wel mogelijk).


4.4.3. Sluiting van de vereffening Enkel mogelijk mits goedkeuring verdeelstaat door rechtbank. Art. 194 W. Venn. : voorleggen rekeningen en stavingsstukken aan aandeelhouders/vennoten één maand voor de AV die de vereffening sluit. Art. 194 W. Venn. maakt geen melding meer van de verplichting tot het opmaken van een afsluitingsverslag (niettemin wenselijk).


Controle van de rekeningen door de commissaris (bij ontstentenis van een commissaris beschikken de vennoten over een individueel onderzoeksrecht). Kwijting : dient te worden verleend door de AV. Goedkeuring vereffeningsverslag door de rechtbank geldt niet als kwijting.

5) Gelijktijdige ontbinding en sluiting vereffening ? 72

5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte ? 5.2. Bevestiging vereffenaar – goedkeuring verdeelplan bij één en hetzelfde vonnis ?

5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte ? 73

Vóór de nieuwe wet mogelijk bij eenvoudige vereffeningen met geen of nagenoeg geen passiva of in geval van overname van activa en passiva door de aandeelhouders/vennoten en indien geen benadeling van derden-schuldeisers en mits verzaking aan de wachttermijn van 1 maand van art. 194 W. Venn. door alle vennoten en in voorkomend geval de commissaris. Betwijfelbaar of dit nog mogelijk is na de inwerkingtreding van de nieuwe wet, gezien noodzaak tot bevestiging en homologatie van de aanstelling van de vereffenaar en gezien noodzaak tot voorafgaandelijke goedkeuring verdelingsplan voor de afsluiting.

5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte ? (2) 74

Enkel in voorkomend geval nog mogelijk bij vereffeningen zonder aanduiding van een vereffenaar (cfr. Omzendbrief Min. van Justitie dd. 14 november 2006). Rechtbanken schijnen dit te volgen. Ontbinding vereffening en afsluiting onder opschortende voorwaarde van bevestiging aanstelling vereffenaar en goedkeuring afsluiting door de Rechtbank van Koophandel : door de meeste rechtbanken wordt dit niet aanvaard, gelet de inhoud van art. 184 W. Venn.

5.1. Ontbinding en sluiting vereffening in één en dezelfde akte ? (3) 75

Er dient een effectief besluit tot ontbinding te zijn en de AV dient een vereffenaar te benoemen, teneinde de bevestiging van diens aanstelling te bekomen. De aanstelling en bevestiging van aanstelling van een vereffenaar vereist een rechtsgeldige ontbindingsbeslissing van de vennootschap (cfr. Kh. Tongeren, 19 september 2006, R.W. 2006-2007, 692).

5.2. Bevestiging vereffenaar – goedkeuring verdeelplan bij één en hetzelfde vonnis 76

Rechtbank Kh. Gent, 12 december 2006, T.R.V. 2008, 211 : bevestiging mandaat vereffenaar en goedkeuring verdeelplan in zelfde vonnis : “Er werd op 30 november 2006 een vereffeningsstaat opgesteld en ondertekend door de vereffenaar. Het vereffeningssaldo zal worden aangerekend op het eigen vermogen na betaling van de schulden van de vennootschap en toekomen aan de enige vennoot. Dit houdt in dat de enige vennoot alle schulden van de vennootschap nog dient te betalen doch dat alle activa hem ook zullen toekomen”.

6) Verantwoordelijkheid vereffenaar 77

Art. 192 W. Venn. : “De vereffenaars zijn zowel jegens derden als jegens de vennoten verantwoordelijk voor de vervulling van hun taak en aansprakelijkheid voor de tekortkomingen in hun bestuur”. Zowel t.o.v. de vennootschap als t.o.v. derden. Strenger dan de aansprakelijkheid van bestuurders voor bestuursfouten die enkel t.o.v. de vennootschap geldt. Daarnaast mogelijkheid tot strafrechtelijke vervolging en hieruit voortvloeitende burgerrechtelijke aansprakelijkheid wegens niet naleven wettelijke verplichtingen en formaliteiten (art. 196 W. Venn.).

7) Kwijting 78

Bevoegdheid van AV Goedkeuring verdelingsplan door de rechtbank houdt geen kwijting in. Bij de afsluitingsvergadering dient dus uitdrukkelijk kwijting te worden gevraagd aan de AV.

8) Vraagstellingen 79

8.1. Kan een vennootschap in vereffening haar boekjaar nog verlengen ? 8.2. Kan een vennootschap in vereffening haar vennootschapsvorm nog wijzigen (bv. Van NV naar BVBA) ? 8.3. Kan een vennootschap in vereffening nog een disproportionele inkoop eigen aandelen verrichten ?

9) De vereffening en de onderneming in moeilijkheden 80

9.1. Vereffening en faillissement 9.2. Deficitaire vereffeningen en faillissement

9.1. Vereffening en faillissement 81

In beginsel “geen keuze”, gezien specifieke karakteristieken en wettelijke voorwaarden. Vereffening : gevolg van ontbinding vennootschap en niet per definitie reddingsscenario voor ondernemingen in moeilijkheden. Faillissement : indien faillissementsvoorwaarden zijn voldaan (staking betaling en wankelen krediet).

9.2. Deficitaire vereffening en faillissement 82

Vereffening is geen “alternatief” voor faillissement (afhankelijk van de vraag of faillissementsvoorwaarden al dan niet zijn vervuld). Vennootschap in vereffening kan failliet verklaard worden (tot 6 maand na sluiting vereffening). Samenloop : waarborgt gelijkheid van schuldeisers, maar rechten individuele schuldeiser blijven gevrijwaard. Gelet op samenloop, wordt notie “staking van betaling” anders ingevuld bij vennootschap in vereffening (de samenloop verplicht de vereffenaar de individuele betalingen op te schorten).

DEEL 2 : PRACTICUM : Aandachtspunten : “Staat van activa en passiva” 83

Opdracht : 1.

Stel de staat van activa en passiva op rekening houdend met het artikel 28 § 2 – KB 30/01/2001 ?

2.

Hoeveel ontvangen de vennoten A en D uit de vereffening ?

84

BALANS XX.XX.200X voor aanpassingen (A) ACTIVA III.

IV. VI. VII.

IX. X.

MATERIELE VASTE ACTIVA A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel FINANCIËLE VASTE ACTIVA VOORRADEN VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen LIQUIDE MIDDELEN OVERLOPENDE REKENINGEN

TOTAAL DER ACTIVA

275.000,00 255.000,00 18.000,00 2.000,00 102.000,00 450.000,00 85.000,00 80.000,00 5.000,00 17.000,00 20.000,00 949.000,00

Aanpassingen Artikel 28 § 2 Jaarrekeningbesluit (B)

BALANS XX.XX.200X na aanpassingen (A) + (B)

85 BALANS XX.XX.200X voor aanpassingen (A) PASSIVA I. III. IV.

VII. VIII.

IX.

X.

KAPITAAL HERWAARDERINGSMEERWAARDEN RESERVES A. Wettelijke reserve C. Belastingvrije reserves VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR A. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR A. Schulden op > 1jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden C. Handelsschulden E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en soc. lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden OVERLOPENDE REKENINGEN

TOTAAL DER PASSIVA

150.000,00 185.000,00 65.000,00 15.000,00 50.000,00 27.500,00 120.500,00 120.500,00 120.500,00 380.000,00 27.500,00 138.000,00 173.000,00 19.500,00 9.000,00 10.500,00 22.000,00 21.000,00 949.000,00

Aanpassingen Artikel 28 § 2 Jaarrekeningbesluit (B)

BALANS XX.XX.200X na aanpassingen (A) + (B)

DEEL 2 : PRACTICUM 86

Bijkomende informatie : 1.

Materiële vaste activa :

Terreinen en gebouwen : netto boekwaarde € 255.000,00

Terrein aangekocht in 1996 à € 30.000,00 Gebouw opgericht in 1997 – in gebruik 20/12/1997 Initiële kost : € 170.000,00 Afgeschreven : € 130.000,00 Netto-boekwaarde : € 40.000,00 Herwaarderingsmeerwaarde : € 185.000,00 opgesplitst in : Terrein : € 85.000,00 Gebouw : € 100.000,00 Geraamde verkoopwaarde : € 400.000,00


Installaties, machines en uitrusting :

Rollend materieel :

2.

Geraamde verkoopwaarde = € 35.000,00 Geraamde verkoopwaarde = € 10.000,00 Wordt in het kader van de invereffeningstelling toebedeeld aan de zaakvoerder – tevens vennoot A

Financiële vaste activa : – –

–

Aanschaffingswaarde = € 102.000,00 Vertegenwoordigt 6% van de aandelen van vennootschap XY Geraamde realisatiewaarde = € 160.000,00


3.

Voorraden : – –

4.

Boekwaarde = € 450.000,00 Geraamde realisatiewaarde = € 375.000,00

Klanten : –

De klantenvordering van € 80.000,00 omvat een dubieuze klant (incl. BTW) = € 18.000,00 waarvoor geen voorziening dubieuze klant werd aangelegd


5.

Kapitaal : –

–

€ 150.000,00 waarvan € 90.000,00 volgestort, € 60.000,00 reserves Aandeelhouders : Aandelen Bedrag

Persoon A Persoon B Persoon C Vennootschap D

35 35 25 5 ____ 100

€ 31.500,00 € 31.500,00 € 22.500,00 € 4.500,00 _________ € 90.000,00


6.

Belastingvrije reserves (sociaal passief) : –

7. 8.

Zeer oud (geen uitgestelde belasting geboekt)

Personeel in dienst minder dan 5 jaar : 4 personen Aandachtspunten : – – – – – – –


8.

Aandachtspunten : – Meerwaarde terreinen en gebouwen – Herziening B.T.W. op gebouwen – Raming vennootschapbelasting op latente meerwaarde nà verrekening B.T.W.-herziening – Meerwaarde financiële vaste activa – Realisatiewaarde voorraden – Inning klantenvorderingen – dubieuze debiteuren – Aanrekening – voorziening vereffeningskost – Voorziening voor afdanking – Overboekingen lange termijn schuld naar korte termijn schuld gelet op vereffening – Eventueel wederbeleggingsvergoeding op vervroegde leningen – Vennootschapbelasting op belastingvrije reserves

DEEL 3 : FISCALE AANDACHTSPUNTEN 92

1. 2. 3.

Vennootschapsbelasting BTW-wetboek Registratiewetboek = uitbreng in natura, onder meer aandacht bij : 3.1. belangrijke aandelenportefeuille die in de vennootschap aanwezig is 3.2. onroerend goed dat in de vennootschap aanwezig is Noot : Aandacht voor art. 129 en 130 RW

1) Vennootschapsbelasting 93

Fiscale gevolgen van de invereffeningstelling Belastbare basis

Begripsbepaling

Vennootschappen in vereffening blijven aan de vennootschapsbelasting onderworpen - art. 183 tot 207 en 208, lid 1 WIB 92 Het maatschappelijk vermogen wordt verdeeld : als een uitgekeerd dividend wordt aangemerkt, het positieve verschil tussen de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm, en de gerevaloriseerde waarde van het gestort kapitaal

94

–

–

–

Tot de sluiting van de vereffening fiscale aangifte in te dienen maar geen “speciale aangifte” op de datum van de invereffeningstelling Bij afsluiting van de vereffening een fiscale aangifte voor de periode tussen de sluiting van de vorige periode (boekjaar) en de datum van de sluiting der vereffening Roerende voorheffing : 10 % op liquidatiebonus dat uitbetaald wordt boven het gerevaloriseerd fiscaal volgestort kapitaal – Wet van 24 december 2002 / B.S. dd. 31 december 2002)

95

Belastbare basis De gewone regels van de vennootschapsbelasting De belastbare basis moet worden vastgesteld door achtereenvolgens de verschillende bewerkingen te verrichten welke in de Commentaar bij de inkomstenbelasting (Comm. I.B.) worden aangehaald Aandacht voor de gewijzigde boekhoudregels (art. 28 § 2 KB/W. Venn.)

Aanvullende afschrijving Voorziening vereffeningskosten Vereffenaar opzegvergoedingen

96

Realisatie van activa (vervolg) M.b.t. wederbelegde gespreide meerwaarden : saldo belastbaar uiterlijk bij stopzetting beroepswerkzaamheid M.b.t. nog niet wederbelegde gespreide meerwaarden : wederbelegging uiterlijk bij stopzetting beroepswerkzaamheid (nalatigheidintrest) Kapitaalsubsidies belastbaar bij realisatie of buitengebruikstelling activa

97

Verdeling maatschappelijk vermogen Belastbaarheid meerwaarden verwezenlijkt of vastgesteld n.a.v. verdeling (art. 208, lid 2 WIB 92)

Op basis van werkelijke waarde Vrijstelling meerwaarden DBI-aandelen

98

Aandacht Belastbaar : meerwaarde verwezenlijkt of vastgesteld bij verdeling (= art. 208, lid 2 WB 92) Belastbaar : vrijgestelde reserves onderworpen aan onaantastbaarheidsvoorwaarde Geen “carry back” : opletten met timing vereffeningsverrichtingen (bijvoorbeeld meerwaarde in jaar X en minderwaarde in jaar X+1)

99

Tarief vennootschapsbelasting Verlaagd opklimmende tarieven ?

Bezoldigingsvereiste Dividenduitkeringen > 13 % gestort kapitaal

100

Voorbeeld van belastbaarheid Verdeling maatschappelijk vermogen (vervolg) : Voorbeeld Kapitaal

200 Belaste reserves 400 Meerwaarde bij verdeling Vrijgestelde reserves 200 Totaal 950 Min kapitaal - 100 Min belaste reserves - 500 Belastbaar 350

150

Presentatie in aangifte : <500> belaste reserves + 850 geassimileerd dividend = 350

101

Verdeling van vermogen

Begripsbepaling (art. 209, lid 1 WIB 92) Als “dividend” aanzien, het verschil in meer tussen : enerzijds, de uitkeringen aan de aandeelhouders of vennoten in geld, in effecten of in enige andere vorm; en anderzijds, het gestorte eventueel gerevaloriseerd maatschappelijk kapitaal en uitgiftepremie

102

Volgorde van aanrekening van de uitkeringen (art. 209 lid 2 WIB 92) Maatschappelijk vermogen van een ontbonden vennootschap wordt verdeeld, en de uitkeringen worden geacht overeen te stemmen met de volgende drie bestanddelen : de gerevaloriseerde waarde van het fiscaal gestorte kapitaal (en uitgiftepremie) de voorheen gereserveerde winsten die reeds aan de vennootschapsbelasting werden onderworpen de voorheen vrijgestelde winsten Roerende voorheffing Er is een roerende voorheffing van 10 % verschuldigd op wat meer uitgekeerd wordt dan het fiscaal volgestort kapitaal Noot : Gewone vrijstellingregel RV van toepassing

103

Fiscale verwerking bij de aandeelhouder

Algemeen Liquidatiebonussen met een dividenduitkering gelijkgesteld De aandeelhouder = een vennootschap : de liquidatiebonussen worden op een gelijkaardige wijze als dividenden behandeld (DBI – Let op ? grens = % aandelenbezit) Natuurlijke personen moeten ontvangen liquidatiebonus niet in hun PB-aangifte aangeven voor zover Belgische RV werd afgehouden (ook bij vereffening van buitenlandse vennootschappen).

104

Verlies bij liquidatie-uitkering door een vennootschap Indien de liquidatie-uitkering resulteert in een minderwaarde (verlies) op aandelen : is deze slechts aftrekbaar tot het verlies van gestort kapitaal (in de fiscale zin) dat door de aandelen vertegenwoordigd is, en is het overige deel van de minderwaarde op de aandelen niet aftrekbaar

105

Vennootschap vennoot/aandeelhouder – DBI DBI-regeling voor deelnemingen in het bezit van een vennootschap (art. 202, § 1, 2° WIB 92) Bij de vennootschap in vereffening het WIB 1992, art. 209 is toegepast en indien de verkrijgende vennootschap tenminste 10 % of met een aanschaffingswaarde van tenminste € 2.500.000,00 bezit, op de liquidatiebonus wordt de aftrekregeling voor “definitief belaste inkomsten” toegepast.

106

Vennootschappen – roerende voorheffing Eventuele vrijstelling (moeder-dochtervrijstelling) Verrekening indien geen vrijstelling

Voorbehoud : verrekening “voor zover” inkomsten zijn begrepen in de belastbare grondslag (meerwaarde< geassimileerd dividend) Voorbeeld Aanschaffingswaarde 500 Gestort kapitaal 100 Belaste reserves800 Geassimileerd dividend 800, maar meerwaarde 400 Voorbehoud : geen verrekening igv waardevermindering of minderwaarde, tenzij ononderbroken bezit 1 jaar.

2) BTW 107

2.1. Ontbonden vennootschap B.T.W.-plichtige ontbonden vennootschap blijft voor doeleinden vereffening BTW-plichtig BTW-herzieningen op overdracht gebouwen en andere activa (art. 48 BTW) Onttrekking bij toebedeling aan aandeelhouders (art. 12, § 1, 5° W. BTW)

2) BTW 108

2.2. Recht op teruggaaf BTW schuldeisers Recht op teruggaaf bij geheel of gedeeltelijk verlies schuldvordering (art. 77 § 1, 7° W. BTW) Tijdstip teruggaaf (art. 3 KB nr. 4)

Faillissement : vonnis van faillietverklaring Gerechtelijk reorganisatieplan of gerechtelijk minnelijk akkoord : datum homologatie door de rechtbank Overdracht onder gerechtelijk gezag : sluiting van de procedure Vereffening : niet expliciet geregeld (fiscus : sluiting vereffening)

2) BTW 109

2.2. Recht op teruggaaf BTW schuldeisers (vervolg) Verplichting verbeterend stuk met vermelding aan medecontractant (schuldenaar) teruggegeven bedrag aan BTW Medecontractant : verplichting terugstorting BTW in zover voordien in aftrek gebracht (art. 79, lid 2 W. BTW)

3) Registratierechten 110

In beginsel steeds mutatierecht op verkrijging OG door vennoot/aandeelhouder (art. 129, lid 1 en art. 130 W. Reg.) Uitzonderingen bij personenvennootschap (art. 129, lid 3 W. Reg.) Bij vereffening personenvennootschap en afgifte van goederen aan alle vennoten : mutatierecht slechts op moment van toebedeling (art. 129, lid 2 W. Reg.). OG verkregen door inbrenger OG verkregen door persoon die vennoot was bij oorspronkelijke verkrijging met mutatierecht door vennootschap → Aard van de verkrijging bepalen voor registratierecht

4) Uitbreng in natura 111

Uitbreng in natura veelal in de praktijk voor : 1.

Onroerend goed

2.

Financiële vaste activa (aandelen of obligaties)

4.1. Redenen voor een uitbreng zoals bv. : 1.

Afschermen onroerend goed van een bedrijfsrisico

2.

Verlichten van de onderneming

3.

Voorbereiding erfopvolging

4.

Herschikking onroerend goed

112

4.2. Duidelijk kader inzake registratierechten : 1.

Artikel 129 voor personenvennootschappen (VOF, Comm. V, BVBA of landbouwvennootschap)

2.

Artikel 130 voor kapitaalvennootschappen (NV, Comm. VA, CVBA en CVOA)

Noot Voor personenvennootschappen zal in bepaalde gevallen voordelig = 25 euro : Indien onroerend goed wordt afgegeven aan alle vennoten = wachtregeling

113

Basisregels Artikel 129 Het verkrijgen, anderszins dan bij inbreng in vennootschap, door één of meer vennoten, van in België gelegen onroerende goederen, voortkomende van een vennootschap onder gemeenschappelijke naam of bij wijze van eenvoudige geldschieting, van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of van een landbouwvennootschap, geeft, welke ook de wijze zij waarop het geschiedt, aanleiding tot het heffen van het voor verkopingen gesteld recht. In geval van afgifte van de maatschappelijke goederen door de vereffenaar van de in vereffening gestelde vennootschap aan al de vennoten, is voorgaand lid van toepassing op de latere toebedeling van de goederen aan één of meer vennoten.

114

Lid 1 is niet toepasselijk zo het gaat om: 1° onroerende goederen welke in de vennootschap werden ingebracht, wanneer ze verkregen worden door de persoon die de inbreng gedaan heeft; 2° onroerende goederen welke door de vennootschap met betaling van het voor de verkopingen bepaald registratierecht verkregen werden, wanneer het vaststaat dat de vennoot die eigenaar van die onroerende goederen wordt deel uitmaakte van de vennootschap toen laatstgenoemde de goederen verkreeg.

115

Artikel 130

Het verkrijgen anderszins dan bij inbreng in vennootschap door één of meer vennoten van in België gelegen onroerende goederen, voortkomende van een vennootschap op aandelen, een samenwerkende vennootschap, geeft, welke ook de wijze zij waarop het geschiedt, aanleiding tot het heffen van het voor verkopingen gesteld recht.

116

Voorwaarden : 1.

Het onroerend goed wordt bekomen door een vennoot die het onroerend goed zelf heeft ingebracht

2.

Door een vennoot die vennoot was op het ogenblik dat de vennootschap het onroerend goed heeft aangekocht met het mutatierecht (op dat ogenblik verdeelrecht 1% bij uit onverdeeldheidtreding tussen de verschillende vennoten)

Noot : 1.

Het is voldoende dat het terrein werd verworven want het gebouw volgt het terrein ... Natrekking

2.

Omvorming van NV naar BVBA kan indien geen simulatie/veinzing

117

4.3. Problematiek inzake inkomstenbelastingen – waardering :

Aandacht voor eventuele meerwaarde die belastbaar wordt (uitgestelde belasting mogelijk) - (Art. 47 WIB92 en art. 190 WIB92)

118

4.4. Mogelijke herziening van aftrek BTW :

Indien onroerend goed werd aangewend als bedrijfsmiddel Mogelijke herziening overeenkomstig art. 48 WBTW (art. 10 KB nr. 3 WBTW)

Aftrek : Tijdvak van vijf jaar vanaf 1 januari van het jaar van aftrek Voor gebouwen evenwel 15 jaar (art. 9 KB nr. 3 WBTW) (termijn van 15 jaar vanaf 1 januari 1996, voorheen 10 jaar)

Noot : bij uitbreng in natura van blote eigendom met behoud van vruchtgebruik voor de vennootschap is er geen herziening (beslissing 26 januari 2005)

119

4.5. Mogelijke strategieën om het onroerend goed te onttrekken als “uitbreng in natura” : 4.5.1. Vereffening van de vennootschap Op fiscaal vlak : gewone vennootschapsbelasting op de meerwaarde (art. 208 WIB92) Dividenduitkering in het kader van de vereffening – roerende voorheffing met aanrekening :

Fiscaal volgestort kapitaal: geen ven.b. / geen RV Reeds belaste reserves: geen ven.b. / wel RV Vrijgestelde reserves of winst: ven.b. + RV

120

Indien in toepassing van artikel 129, 3° lid, Wetboek registratie :

Bij eenmans-BVBA : enkel 25 euro vast recht Bij BVBA met diverse vennoten en toebedeling: 1% registratierecht Bij kapitaalvennootschappen zoals NV : steeds mutatierecht van toepassing (12,5% registratierecht of 10% registratierecht)

BTW : eventueel herziening

121

4.5.2. Dividenduitkering in natura : 1.

Enkel uitkeerbare winst, dus beschikbare reserves of overgedragen winst laatst afgesloten boekjaar (art. 617 W.Venn.)

2.

Eerst uitdrukken van de meerwaarde op onroerend goed – verkoopwaarde (art. 20Bis WIB92); dus: theoretisch vennootschapsbelasting behoudens uitgestelde belasting of/en verrekenen met overgedragen verliezen

3.

Roerende voorheffing op de gebruteerde waarde van onroerend goed

4.

Registratierecht (art. 129 Wetboek registratierecht voor zover van toepassing)

5.

BTW herzieningstermijn : geen handeling onder bezwarende titel, zelfs nieuwe gebouwen kunnen niet overgedragen worden met BTW

122

4.5.3. Kapitaalvermindering in natura : 1.

Latente meerwaarde wordt gerealiseerd

2.

Wat meer betaald wordt dan fiscaal volgestort kapitaal, is een dividend (art. 18 WIB92)

3.

Normale verkoopwaarde onroerend goed (art. 20 WIB92)

4.

Aanrekening bestanddelen volgens verklaring van de akte, ofwel indien geen aanduiding = proportioneel fiscaal volgestort kapitaal, belaste reserves in kapitaal en belastingsvrije reserves in kapitaal

5.

Geen vennootschapsbelasting op uitgekeerd fiscaal kapitaal en fiscaal belaste reserves maar wel RV dividend

6.

Op de uitkering belastingvrije reserves is vennootschapsbelasting en RV

7.

Registratierecht : toepassing art. 139 Wetboek registratierecht

123

4.5.4. Disproportionele inkoop eigen aandelen : 1. 2.

Voor uitkering vatbare bedragen (zie art. 620 W.Venn.) Als het dividend gelijk is aan de verkrijgingsprijs en gedeelte gerevaloriseerd gestorte kapitaal dat de aandelen vertegenwoordigen, maar slechts van toepassing vanaf: Verkregen aandelen waardeverminderingen worden geboekt Aandelen worden vervreemd Aandelen worden vernietigd Bij ontbinding van de vennootschap

3.

BTW-herziening

4.

Registratie

Noot : inkoop eigen aandelen is variant van kapitaalvermindering in natura

124

4.5.5. Concreet voorbeeld :

Eenmans-BVBA opgericht in 1985

Onroerend goed aangekocht voor wat betreft terrein in 1987

Bouw met BTW in 1988

Vereffening van vennootschap met uitbreng in natura

Gevolgen : 1. Vennootschapsbelasting : Belasting op de meerwaarde 2. BTW : geen BTW-herziening aangezien meer dan 10 jaar vóór 1996 3. RV : 10% op het gebruteerde bedrag van de uitbreng in natura 4. Registratierecht : 25 euro (zie toepassing art. 129 – uitzondering Wetboek registratie)

125

4.5.6. Conclusie uitbreng in natura :

Een onroerend goed in een vennootschap brengen lijkt eenvoudiger dan dit er terug uit te halen !!

DEEL 4 : DE DEFICITAIRE VEREFFENING 126

Advies boekhoudkundige verwerking : niet betaalde schulden wegens ontoereikend actief bij het sluiten van de vereffening

1) Ontbonden vennootschap - fiscaal 127

Deficitaire vereffening

Kwijtschelding schulden = belastbare opbrengst onder aftrek van fiscale verliezen

Tenzij aftrekverbod abnormale of goedgunstige voordelen ontvangen van verbonden ondernemingen Wet continuïteit ondernemingen : niet belastbaar ingeval van gerechtelijk reorganisatieplan of gerechtelijk minnelijk akkoord

Sluiting vereffening met openstaande schulden Inbreng schuldvordering in kapitaal

Aan nominale waarde = neutraal Aan lagere werkelijke waarde = belastbaar

2) Schuldeisers 128

Waardevermindering vorderingen (art. 48 WIB 92) Vrijstelling waarschijnlijke verliezen Expliciet voor schuldvorderingen betrokken in gerechtelijk reorganisatieplan of gerechtelijk minnelijk akkoord Niet voor obligaties

Definitief verlies vordering (art. 49 WIB 92) Aftrekbaar Tijdstip ?

129

Dank u voor uw aandacht !

VEREFFENING VAN EEN VENNOOTSCHAP : BOEKHOUDKUNDIGE, FISCALE EN JURIDISCHE ASPECTEN. Gislenus Bats Ere-bedrijfsrevisor

Recommend Documents