14 Vrijdag September2007
Vanaf morgen elke week De Pers op Zaterdag Met onder meer: Weg met de Europese Unie, leve de Benelux! Happy widow Judith Osborn gaat voor jong. En Burendag: liefde dwars door de muur. De Pers op Zaterdag wordt morgen verspreid in de grote steden van Nederland. Onder andere op straat, in de
Se
horeca en bij de grotere Bruna’s. Mocht u hem niet kunnen vinden, dan kunt u PERS gevolgd door uw postcode naar 5566 sms’en. U ont- Burenliefde m/v vangt een bericht met daar- Dwars door de muur >> P3 0 ‘Zoenen de buren in de twee dichtstbijzijnde Nou dan wil ik ooktegenwoordig zo? wel even’ locaties waar u de Pers op Zaterdag kunt ophalen.
Wonen
opzaterdag
Urban Living
Leesvoer voor het hele weekend
GRATIS BLUETOOTH HEADSET? T.W.V. 39,95
Kijk morgen op de achterpagina.
Verhuizen naar Antwerpen, of ruim wonen aan het water in Groningen? En waarom zijn die lelijke Fatboy-zitzakken zo’n succes? De antwoorden én tips om u door uw echtscheiding heen te slaan staan in Urban Living, het woonkatern van De Pers. 19
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Kustaw Bessems Dirk Jacob Nieuwboer Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Verdonk wil de baas zijn PAGINA 3
Een jaar lang zagen aan de poten van Mark PAGINA 5
‘Aan Rita kun je niet veel merken’
Rita Verdonk is vastbesloten om de baas te worden, en als het enigszins kan van de VVD. Rita-fans zijn al een tijdje bezig met de voorbereidingen voor een nieuwe machtsgreep. Nu ze door Mark Rutte na lang dralen eindelijk uit de Kamerfractie is gezet, is in theater De VVD het laatste bedrijf begonnen. In het Brabantse Veldhoven komen morgen de leden van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, de VVD, bijeen. De liberalen ruiken bloed. De meerderheid van de VVD-kamerleden, onder leiding van Mark Rutte, heeft Verdonk gisteren uit de fractie gezet. Omdat Verdonk weer wat dingen heeft geroepen over het vreemdelingenbeleid en omdat er gerechtvaardigde vrees was dat zij opnieuw bezig was een coup tegen Rutte voor te bereiden. Verdonk wil hoe dan ook de baas worden. Het maakt niet eens zoveel uit waarvan. Ze had gistermiddag, kort na haar excommunicatie al telefonisch contact met de Overijsselse VVD’er Goos Dijkslag, lid van haar campagneorganisatie toen ze een jaar geleden opging voor het lijsttrekkerschap. In dat gesprek toonde zij zich ‘gemotiveerd om door te gaan’. Dat zegt Jan Talen, die ook campagne voerde voor Verdonk. Talen is voorzitter van het Liberaal Netwerk, een verbond van VVD-politici en ondernemers met een kleine tweeduizend leden. Vanavond vindt in Utrecht een bijeenkomst plaats met hem en een stel Verdonkgezinde ondernemers. Ze gaan morgen op het congres in Veldhoven een motie indienen die het vertrek eist van fractievoorzitter Mark Rutte en partijvoorzitter Jan van Zanen. ‘De afspraak voor vrijdagavond is twee weken geleden al gemaakt. We hadden de motie al in juni willen indienen, maar we hadden deze tijd nodig om het te communiceren. Het hele campagnenetwerk van Verdonk loopt zich al een tijd warm. Nu is het operationeel’, zegt Talen. Het hoofdbestuur van de VVD vergaderde gisteren over de crisis. Van Zanen zou volgens welingelichte bronnen met opstappen hebben gedreigd. Hij steunde gisteren fractieleider Rutte bij diens besluit om Verdonk uit de fractie te zetten. Het hele bestuur zou met de partijvoorzitter meegaan. Bronnen rond Verdonk bevestigen dat zij de mogelijkheid openhoudt om alsnog een machtsgreep te doen binnen de VVD.
CARO BONINK/HH
Lees verder op pagina 3
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE RECHTSZAAK
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 06-25795XXX
Dagje lachen in de bunker ‘Van binnen zit iets moois, hi hii!’
Holleeder trakteerde op koffiebroodjes Het was gisteren een melige bedoening in de Osdorpse Bunker met misdaadjournalist Bas van Hout en Willem Holleeder. ‘Ik betaalde ook je koffiebroodjes!’ ‘Sorry, ik had u niet gezien’, stamelt rechter Rino Verpalen. Achter hem hangt een portret van Beatrix. Scheef. Verpalen die zich zojuist hardop afvroeg of Bas van Hout ook aanwezig was, maant de misdaadjournalist die pal voor hem zat gegeneerd naar de getuigenbank. Van Hout heeft zojuist een olijk tikje op de schouder gekregen van Willem Holldeeder die kwiek oogt, niet zwak, ziek of misselijk. Van Hout, die Holleeder ‘van vroeger kent’, getuigt in het voordeel van de verdachte crimineel. Holleeder moet zich deze week allereerst verantwoorden in een afpersingszaak omtrent zakenman Rolf Friedländer. Rassfeermaker Van Hout laat meteen weten de inmiddels geliquideerde criminelen Sam Klepper en John Mieremet maar een
DE BIJEENKOMST
Gijs van Tuyl in de Supperclub.
stel creeps te vinden. Zíj zouden het dan ook zijn geweest, en niet Holleeder, die Friedländer chanteerden. ‘Dat zegt mijn bron. De Allesweter.’ Willem Holleeder zou volgens ‘een andere bron’ juist ‘geweldmijdend’ zijn. Van Hout: ‘Holleeder is altijd correct tegen mij, nooit indiscreet.’ Holleeders advocaat Jan-Hein Kuijpers, die vandaag een andere draai wil geven aan het imago van zijn cliënt, knikt verheugd. ‘Hij betaalde zelfs af en toe mijn koffie.’ Holleeder kijkt op van het vel papier voor hem, waarop hij braaf figuurtjes schetst. ‘Ik betaalde ook wel eens je koffiebroodje!’ De topcrimineel schatert luid, om dan weer onderuitgezakt zijn tekening af te maken. Van Houts vriendschap heeft Holleeder met die broodjes niet verkregen. Van Hout: ‘Ik kom niet op zijn verjaardag of zo. Ik wil geen gappie door hem worden genoemd, nu roept hij dus: hé kennis.’ Rechter, officier van justitie en advocaten proesten. Holleeder schuddebuikt. Van Hout ontmoette John Mieremet
Varken uit Sesamstraat wordt cashcow De grootste winstmachine van de NPS zou wel eens een varken uit ‘Sesamstraat’ kunnen worden. Purk heeft een eigen website en is op papier miljoenen waard. De sfeer in de rechtbank was hilarisch.
CODE KRUIJF/HOLLANDSE HOOGTE
in 1996 in een café. ‘Wij zijn de NS, zei Mierenet. Er rijden treinen en Holleeder is een wagonnetje. Maar we koppelen hem net zo makkelijk weer los.’ Van Houts bron ‘De Allesweter’ bevestigde dit aan de misdaadjournalist. ‘Holleeder werd gewoon gebruikt, stelde hij. Hoe Van Hout zeker weet dat De Allesweter alles weet? ‘Dat weet hij gewoon.’ Holleeder heeft inmiddels de slappe lach. ‘Ik weet ook heel veel hoor’, hikt de hart-
patiënt met Kinkerbuurtaccent. Naast een ‘wagonnetje’ en ‘geweldmijdend’ is Holleeder volgens Van Hout tot slot ook nog een ‘Paard van Troje’. ‘Soms doet iemand zich anders voor dan dat hij is.’ Terwijl officier van justitie Koos Plooij Van Houts verklaring uiteindelijk afdoet als ‘juridisch drijfzand’, blijft Holleeder er bijna in: ‘Ik zie er bijvoorbeeld kwaad uit van buiten, maar van binnen zit iets moois, haha!’ 1
Arty-farty’s en bobo’s mixen matig Rijkman Groenink: ‘Ik ga toch niet op zo’n bed hangen!’ De gangen van de Nederlandse kunstwereld richting corporate money en omgekeerd dienen nog wat geolied te worden. Zo schitterde dinsdag op het cultuurbal – sinds twee jaar dé zelfverklaarde speeddatingavond voor bedrijfsleven en kunstinstellingenniet alleen de geplande spreker, minister Plasterk, door afwezigheid, maar ook ‘de echte top’ van het bedrijfsleven. Hoofd Communicatie en Marketing van het Stedelijk Museum Marjolijn Bronkhuyzen: ‘Hoe zeg je zoiets aardig? Ik doe op zo’n avond
geen zaken.’ Zelf organiseerde het in geldnood verkerende Stedelijk deze week hun tweede fundraising diner voor de Andy Warhol-tentoonstelling die 12 oktober opent. Het eerste diner bracht 225.000 op, wat nog een te dichten gat van twee ton openliet. Aldus wentelden in de hippe Amsterdamse loungebar Supperclub opnieuw de arty-farty’s en de zakenbobo’s onwennig om elkaar heen. Mexx-oprichter en kunstverzamelaar Rattan Chadha stuurde een medewerker. Ook de pijnlijke stiltes die
vielen tijdens de weinig spetterende speech van museumdirecteur Gijs van Tuyl, legden de discrepantie bloot. Bronkhuyzen: ‘Het kwam niet helemaal over. Maar zakenmensen hebben niet allemaal evenveel met kunst. Moet hij daarom zijn verhaal aanpassen?’ De geldteller eindigde in ieder geval op slechts 82.200 euro, snel met een ton verhoogd door hoofdsponsor Allen & Overy. ABNbaas Rijkman Groenink maakte zich drukker om de lounge-omgeving. ‘Ik ga toch niet op zo’n bed hangen!’ 1
Ajé Boschhuizen, eindredacteur van Sesamstraat, fantastisch, u bent de redder van de NPS? Verlegen: ‘Nou, dat lijkt me niet.’ Purk, uw Sesamstraat-creatie, staat sinds woensdag online. Dat zou wel eens een tweede Bob de Bouwer-succes kunnen worden… ‘Helaas, zo zit het niet. De pop is gemaakt in de fabriek van Jim Henson, ’s werelds bekendste poppenmaker, met goedkeuring van Sesame Workshop, het Amerikaanse moederbedrijf. De Amerikanen hebben een deel van de rechten in bezit.’ Maar met deze internetportaal hád u de wereld kunnen veroveren. ‘Ik niet. Ik ben gewoon in dienst bij de NPS. Bovendien wordt een nieuw figuurtje vaak pas een succes als het in een Sesamstraat-omgeving wordt gepresenteerd. Sesamstraat is voor de helft Amerikaans en wordt voor de andere helft gevuld met Nederlands poppen.’ Als de Japanse kindjes Purk nou eens omarmen. ‘Purk zou in theorie kunnen worden uitgegeven in andere landen, maar die kans is toch heel klein.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vlinderbroek ‘Ik kijk de mensen niet meer aan als vroeger’
H
MAARTJE
DUIN
aar hoofd is kaal, haar huid is zwart, haar naam betekent ‘geluk’. Ze gaat over straat in Chinese gewaden, smaragdgroen met prints van Chinese theepotten. Stijve zwarte priestermantels met kleine knoopjes tot aan de grond. Giletjes gemaakt van turquoise stropdassen, met glimmende slangenprinten en rode franje. Omstanders stoten elkaar aan. Willen met haar op de foto, alleen of met de hele familie. Soms ziet ze haar afbeelding terug in een tijdschrift. ‘Toen ik elf was, begon ik naar mensen te kijken. Elke dag in de metro op weg naar school. Drukte hun kleding uit wie ze waren? Dachten ze, toen spijkerbroeken in kwamen: hèhè, einde-
lijk iets waarin ik me lekker voel? Of deden ze gewoon mee met de mode?’ Ze bewoont een appartement aan de rand van het centrum. Witte muren, een sobere inrichting. Ze draagt een chocoladebruine vlinderbroek van gerafeld linnen en een topje met mouwen als koolbladeren die om haar heen wapperen als ze praat. Om haar hals heeft ze een riem geknoopt van leren en koperen schijven. Om haar vinger een ring van amber in de vorm van een pepertje. Nee, zegt ze, in de vorm van een traan. Hij loopt zo van mijn vinger de rug van mijn hand op, zie je? ‘Een paar mensen staan me nog bij. Een mevrouw met grijze haren, strak naar achter in een knotje. Een jas met zilverblauwe jacquardmotieven, helemaal jaren zestig. Dingen die mensen van haar leeftijd in de kast hebben hangen, maar nooit meer aandurven. Een poedeltje erbij. Een heel bescheiden meisje, met een leren jasje en
zachte blonde haren. Ze is later soapster geworden. En de punker met puntschoenen, Duran-Duran t-shirts en stekelhaar. Kohlpotlood rond zijn ogen. Die kwam elke dag uit het ziekenhuis. Ik denk dat hij daar werkte. Laatst zag ik hem op straat, zonder make-up. Misschien is hij rustiger geworden.’ In de achterkamer hangen haar kleren. Rekken van muur tot muur met bonte kleuren. Leer, zijde, bont, uit alle hoeken van de wereld. Brede kragen gemaakt van blauwwitte Afrikaanse kralen. Geschubde batikjurken tot aan de grond. Gehaakte topjes waar ze guirlandes van herfstbladeren op heeft genaaid, en vogeltjes van echte veren. ‘Ik kijk de mensen niet meer aan zoals vroeger. Soms maken hun blikken me onzeker. Vinden ze me mooi? Of denken ze: wat een afschuwelijk meisje? Dat wil ik niet in hun ogen zien. Maar
ik zal me nooit anders kleden. Dit is wie ik ben.’ Ze is 36 en woont alleen. Haar vader was tegelzetter, haar moeder huisvrouw. Zij was de eerste die hier geboren werd, de eerste die ging studeren. ‘Je dopt je eigen boontjes. Problemen los je zelf op, je gaat niet naar de buurvrouw. Dat leerde ik van mijn moeder.’ Ze maakt lange dagen. Soms staat ze om vijf uur ’s ochtends op en is ze om acht uur ’s avonds weer thuis. Dan zet ze muziek op en danst, in de kleine ruimte tussen de bank en het bed, op de vloer die haar vader gelegd heeft. ‘In liedjes hoor ik verhaaltjes. Over een vrouw die ongelukkig achter het raam staat en denkt: waar is m’n man? Of over een zonnige dag in het park, waar de mensen verliefd bij een meertje zitten. Dat gevoel zet ik om in bewegingen. Ik dans steeds een ander verhaaltje.’ 1
Nieuws
Beweging-Verdonk
Rita’s fans stromen toe Vervolg pagina 1
...
‘Ja, alles kan wat ons betreft nog gebeuren’, klinkt het in kamp-Verdonk. Ze lijkt slechts twee opties te hebben: haar Kamerzetel opgeven of als aparte partij in de Kamer blijven. Maar zelf spreekt ze nadrukkelijk over ‘een beweging’. Ze neemt 24 uur bedenktijd en overlegt intussen met haar getrouwen. Dat zal vanavond een boeiende bijeenkomst worden. En morgen ook. Verdonk kan in ieder geval rekenen op campagneleider Kay van de Linde, met wie ze volgens een VVDbron de afgelopen tijd wekelijks contact had. Ook de IJsselmuidense transporteur Bennie Wezenberg, bekend van de Verdonk-vrachtwagen tijdens haar campagne, biedt zijn diensten aan. Makelaar en financier van Verdonk Harry Mens zegt ook zijn steun toe. Verdonk voelt zich gesterkt door de steunbetuigingen die per telefoon en email binnenkwamen. Bij de lijsttrekkerverkiezingen stemden weliswaar nipt meer leden op Rutte, maar de laatste tijd is de onvrede over zijn leiderschap gegroeid. Te bleek en niet opgewassen tegen Geert Wilders, luidt een veel gehoord oordeel. Oud-leider Hans Wiegel steunt de minderheid in de fractie die tegen het vertrek van Verdonk was: behalve zijzelf de kamerleden Charlie Aptroot en Fred Teeven. De fractie houdt er rekening mee dat Aptroot met Verdonk meegaat en dat Teeven helemaal uit de politiek stapt. Oud-Kamervoorzitter Frans Weisglas (VVD) noemt het wegsturen van Verdonk ‘desastreus’. Hans van Baalen zegt – zwaar aangeslagen – dat ‘hij niemand heeft weggestemd’. Formeel kan het VVD-congres morgen geen uitspraak doen over de posities van Rutte en Verdonk, maar een duidelijk signaal kan Rutte niet naast zich neerleggen. Als een revolutie binnen de partij niet lukt en Verdonk toch uit de VVD stapt, wil zij zo veel mogelijk leden meenemen. Rutte rekent erop dat die schade meevalt. Hij en Van Zanen lieten gisteren alle regionale VVD-voorzitters bellen, die verwachtten dat de exit van Verdonk goed zou vallen. Rutte kreeg steun van Verdonkhaters als de oud-leiders Dijkstal en Nijpels. En vóór Rutte besloot om Verdonk van zich af te schudden, onderzocht hij wat de effecten zouden zijn. Daaruit zou blijken dat een substantieel aantal kiezers níet op de VVD stemde vanwege Verdonk. 1
ALBO HELM
Fractiediscipline Verdonk trok zich nergens iets van aan
Een jaar lang zagen aan de stoelpoten van Mark De strijd tussen Rutte en Verdonk speelde sinds mei vorig jaar. Steeds werden excuses geaccepteerd. Tot gisteren.
Het maakte eigenlijk niet meer uit wat Rita Verdonk nu wel of niet precies had gezegd in De Telegraaf (‘VVD onzichtbaar in vreemdelingendebat’) en het AD (‘PvdA’er Pronk doet meer voor de VVD dan Rutte’). Wat niet langer kon duren, aldus Kamer-
lid Atzo Nicolaï, was dat in de VVDfractie een Kamerlid zat dat geen pink kon bewegen zonder de VVD te beschadigen. ‘Ik heb niet mijn vertrouwen opgezegd in Rita Verdonk, maar in de situatie’, aldus Nicolai. De strijd tussen Rutte en Verdonk speelde sinds de verkiezing voor het lijsttrekkerschap in mei vorig jaar. Rutte, met de steun van het partijbestuur, kreeg onverwacht concurrentie van de populaire minister voor Vreemdelingenzaken. Haar mediagenieke aankondiging in de BouwRAI – met nieuw kapsel en make-up – wekte direct ergernis. Dat de twee
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................
Kustaw Bessems Marten Blankesteijn AMSTERDAM
...
Pathuis
kandidaten elkaar af en toe bekritiseerden was logisch, maar het werd een potje freefighten. Rutte was nog niet tot winnaar uitgeroepen of Verdonk beschuldigde hem van fraude. De twee vormden een team, maar van samenwerking was nooit sprake. Verdonk noemde zichzelf de beste kandidaat voor het vicepremier-
schap. ‘Balkenende/Verdonk, dat moet de insteek zijn.’ En Rutte kon dan prima de fractie aanvoeren, vond ze. Verdonk legde later uit dat ze het heus anders had bedoeld. Verdonks slogan tijdens de Kamerverkiezingen loog er ook niet om. ‘Stem VVD, maar wel nummer twee’. Ze kreeg 60.000 stemmen meer dan lijsttrekker Rutte. ‘Uniek’, glunderde Verdonk op haar ‘cafécoup’. Terwijl vijf collegaparlementariërs afscheid namen, sloeg Verdonk aan de overkant van het Haagse Plein in een kroeg aan het muiten. Ze vond het tijd voor een ‘commissie van wijzen’ met partijcoryfeeën Hans Wiegel en Frits Bolkestein. Die moesten uitsluitsel geven over het leiderschap van de partij. Toen ze als een vorstin de receptie binnen kwam schrijden, moest een woedende Rutte via een zijdeur worden weggemoffeld. Hij wist de couppoging ternauwernood te onderdrukken. Gearmd en glimlachend liepen Rita Verdonk en Mark Rutte drie maanden geleden de fractiekamer uit. Ja, er was weer een ruzietje geweest – een slip of the tongue in HP/ De Tijd: Rutte was ‘niet echt rechts’ maar alles was weer goed. Rutte haalde de discipline aan. Fractieleden mochten alleen nog maar spreken over hun eigen portefeuille, in het geval van Verdonk jeugd en onderwijs. ‘Wie zichzelf niet kan wegcijferen voor de liberale visie, die hoepelt maar op’, sprak de VVD-leider in De Telegraaf. Morgen moet de partij op een congres instemmen met die gedragscode. Verdonk zondigde maandag tegen de regels door haar partij te bekritiseren toen ze eregast was bij een diner met dertig Utrechtse ondernemers, georganiseerd door vastgoedadvocaat Dion Bartels. Een besloten bijeenkomst, heet het, maar er werden wel twee schadelijke verhalen gelekt naar grote kranten. ‘Dat was de druppel die de emmer deed overlopen’, zei Mark Rutte. ‘Ik ben verbijsterd’, had Verdonk even daarvoor gezegd. Toen een verslaggeefster opmerkte dat ze er helemaal niet verbaasd uitzag, antwoordde ze dat ‘ze het kennelijk nog moest verwerken’. Vervolgens ging zij haar werkkamer binnen. Even was ze alleen, maar al gauw zag ze de steunbetuigingen op haar mobiel en in de mail binnenkomen. Zoiets geeft een kick, zei ze volgens een ingewijde. Al vaker heeft zij duidelijk gemaakt dat ze de roep van het volk niet kan negeren. Ze nam contact op met haar campagneorganisatie. 1
Collecteweek 16 t/m 22 september
Kwestie-Verdonk
KIEZERS VVD TEGEN RUTTE Een meerderheid van de VVD-kiezers is het niet eens met het besluit van de VVD-fractie om Rita Verdonk uit de fractie te zetten. Partijleider Mark Rutte heeft de kwestie niet goed aangepakt, zo vindt 52 procent van de mensen die bij de afgelopen verkiezingen in november op de liberalen stemden. Zes op de tien vindt dat Rutte geen fractievoorzitter moet blijven. Dat blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... .......................................
Manneken Pisprobleem (1)
Probleem (2)
Manneken Pis zal deze ochtend moeilijk plassen. Daarmee wordt aandacht gevraagd voor de Europese Dag van de Prostaat. Nadruppelen en moeilijk plassen zijn symptomen van prostaatproblemen.
Manneken Pis moet het prostaatprobleem bij mannen bespreekbaarder maken.
Je nieren. Van levensbelang. Giro 88.000
3
4
Nieuws Binnenland
Energie OESO-rapport kraakt plan van Europese Unie
Biobrandstof slokt bijna alle landbouwgrond op Een zeer kritisch rapport van de OESO veegt de vloer aan met de huidige biobrandstofhype. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Zonder subsidies kunnen de meeste biobrandstoffen niet concurreren met petroleumproducten. HH
De sterk toegenomen productie van biobrandstoffen leidt tot voedselschaarste en ecologische vernietiging, terwijl biobrandstof nauwelijks een positieve bijdrage op de klimaatverandering heeft. Dit zijn de vernietigende conclusies van een rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). De studie laat geen spaan heel van de Europese plannen om in 2020 10 procent van de brandstof voor transport uit biologische bronnen te winnen. De politiek heeft de wereldwijde productie van biobrandstoffen de afgelopen twee jaar omarmd als een soort heilige graal voor milieuproblemen. Maar zelfs volgens het beste
scenario zullen biobrandstoffen rond 2050 slechts een reductie van 3 procent van de energie-gerelateerde C02-uitstoot hebben bewerkstelligd, aldus de auteurs. ‘Tot op zekere hoogte zijn we op de verkeerde weg’, zegt Richard Doornbosch, een van de opstellers van het rapport. ‘Er is zeker een plek voor biobrandstoffen, maar de vraag is of we ze op zo’n massale schaal moeten inzetten als alternatief voor fossiele brandstoffen in onze auto’s. Een aandeel van 10 procent biobrandstof in 2020 is niet onmogelijk, maar het is wel onmogelijk dat dat op duurzame wijze gebeurt.’ Volgens Doornbosch komt zelfs het kleine voordeel van 3 procent CO2-reductie tegen een te hoge prijs. ‘Zonder subsidies kunnen de meeste biobrandstoffen niet concurreren met petroleumproducten. In de VS wordt bijvoorbeeld ieder jaar 7 miljard dollar aan ethanolsubsidie uitgegeven, hierdoor kost elke ton aan
vermeden CO2 de belastingbetaler daar 500 dollar. Deze kosten zouden in Europa wel eens tien keer zo hoog kunnen uitvallen als in de VS.’ In het rapport wordt verder gesteld dat de voedselprijzen in 2016 met 20 tot 50 procent zijn gestegen door de toenemende vraag naar onder meer suiker, koolzaad en plantaardige oliën. Ook zou met de huidige technologie volgens Doornbosch 84 procent van het Europese landbouwareaal moeten worden aangewend om de EU-doelstellingen voor 2012 te halen. Volgens Doornbosch is het rapport aangeboden aan verschillende ministers. ‘Onder meer aan de milieuministers van Mexico en Amerika en ook de Nederlandse milieuminister Cramer was erbij.’ ‘De minister is deze week inderdaad in Parijs bij de OESO geweest. Maar het is nu nog wat vroeg voor een reactie’, aldus een woordvoerster van VROM. 1
Getuigenverklaring
‘Holleeder moest dood’
%')##% #
&' ")***'!# " #
Sony Ericsson W880i.
!#%, '" ('##'
Novum AMSTERDAM
...
&'
-
(!' +)##% $%!"
www.t-mobile.nl Simply Closer %"%)##%*%"##$***'!# "
Willem Holleeder ging om met John Mieremet en Sam Klepper om zijn eigen leven te redden, terwijl zij dachten dat hij bij hen hoorde en hem gebruikten. De van afpersing verdachte topcrimineel deed dat op advies van iemand uit de criminele wereld. Dat heeft misdaadjournalist Bas van Hout gisteren verklaard. Hij baseerde zich gedurende zijn getuigenis veelvuldig op deze adviseur die hij de ‘allesweter’ noemde en van wie hij tot groot ongenoegen van justitie de identiteit niet wilde onthullen. Klepper noemde Holleeder volgens de journalist een wagonnetje van een trein dat even zo makkelijk kan worden losgekoppeld als hij is vastgekoppeld. Volgens Van Hout stond Holleeder op het verlanglijstje van Mieremet en Klepper om te worden vermoord. Waarom hij zou moeten worden gedood, bleef onduidelijk. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ....................................... ...............................................................................
Lage concentraties
MEDICIJNEN IN HET WATER Drinkwater bevat steeds vaker lage concentraties geneesmiddelen. De medicijnen die voorkomen in drinkwater zijn slecht afbreekbaar en worden veel gebruikt. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerd onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu in opdracht van het ministerie van VROM. Het RIVM benadrukt dat de hoeveelheden zo laag zijn dat effecten op de volksgezondheid zijn te verwaarlozen.
Bijsluiter 111
Benaming: Drinkwater Samenstelling, in nanogram per liter: Salicylicum zuur 122, Clofibricum zuur 136, Chloramphenicol 13, Ibuprofen 28, Iopromide 36, Sulfamethoxazole 25, Paracetamol 33, Fenazon 29, Metoprolol 26, Bezafibrate 20, Diclofenac 18, Prozac 10, Iohexol 57, Carbamazepine 25, Fenofibrate 21. Vorm: Vloeibaar Te gebruiken bij: Dorst, hoofdpijn, verhoging, maagpijn, spierpijn, schimmelinfectie, epilepsie, hart- en vaatziekten, depressiviteit.
Dosering: Twee tot drie liter per dag. Toedieningswijze: Oraal, verspreid over de dag. Bijwerkingen: Abnormale duizeligheid, allergie, angst, benauwdheid, bloedingen, concentratieproblemen, griepachtige verschijnselen, gewichtsafname (vooral bij bestaand overgewicht), gewrichtspijn, gezichtsstoornissen, hartkloppingen, hoofdpijn, huiduitslag, longaandoeningen, maagdarm-klachten, misselijkheid, moeheid, nervositeit, pijn in de borst, seksuele stoornissen, slaapproblemen, smaakveranderingen, spierpijn, sufheid, overmatig zweten.
Resultaat in plaats van inspanning
NS WORDT ONDER EURLINGS AFGEREKEND OP PRESTATIES
HH
De Nederlandse Spoorwegen en ProRail worden vanaf 1 januari afgerekend op prestaties. Dat bleek gisteren tijdens een overleg in de Tweede Kamer met minister van Verkeer Camiel Eurlings (CDA). Tot nu toe gold voor de NS en spoorbeheerder ProRail alleen een inspanningsverplichting. Afgelopen maandag nog werd een groot deel van het treinverkeer rond Utrecht lamgelegd na een computerstoring.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kadootje van Rouvoet (1)
Kadootje van Rouvoet (2)
Kadootje van Rouvoet (3)
Pasgeborenen krijgen de cd van André Rouvoet (ChristenUnie). Het schijfje bevat een gelijknamig welkomstlied.
Het initiatief komt van het ministerie van Volksgezondheid. De cd wijst ouders op het bestaan van een voorlichtingsprogramma via e-mail.
Aanleiding voor het programma zijn de vele ongezonde kinderen die tegenwoordig rondlopen. Het programma heeft als doel vrouwen te helpen bij een gezonde leefstijl.
Binnenland Nieuws
5
Sociologie Antilliaanse jongeren
Vreemdeling in Den Haag
Crimineel gedrag uit schaamte Maaike Boersma
Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Klus
I
n de laatste maanden voor de zomer had Rita Verdonk vermoeid geleken. Ze voerde ongeinspireerd het woord over onze jeugd. Ze schudde langzaam met het hoofd, telkens wanneer iemand goedkope praatjes over het vreemdelingenbeleid verkocht. Maar nu was ze er weer, fris en energiek. Sommige mensen worden bleek van televisielampen, Verdonk niet. De VVD’ers hebben hun kamers in het deel van de Kamergebouwen dat Binnenhof 1a wordt genoemd, schuin boven de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer, het gezicht naar het Buitenhof. De verdiepingen hebben lange gangen met grijze vloerbedekking. Aan de muren hangen oude verkiezingsaffiches en ingelijste foto’s van de verschillende leiders. Overal zijn halletjes, trappenhuizen, doorgangen en kamers; een vreemdeling verdwaalt al snel. Bij elke deur stonden journalisten. Bij alle uitgangen hadden zich cameraploegen en radioverslaggevers opgesteld. Mensen vertelden
stadia van opgewondenheid begon iedereen nu overal naartoe te rennen, door elkaar heen, tegen elkaar in. In het halletje voor de kamer van Verdonk hadden zich een stuk of vijftig warme journalisten aan haar opgedrongen. Ze hingen geluidshengels boven haar hoofd, microfoons voor haar mond, stootten haar met hun lenzen bijna tegen het hoofd. Het moest een emotionele vergadering zijn geweest, de pers moest wat intimiderend op haar overkomen, maar aan Rita kon je daar niet veel van merken. Integendeel. Het was dat er niet meteen een klus voorhanden was, ze had hem onmiddellijk geklaard. 1
AMSTERDAM
...
Antilliaanse jongeren in Nederland staan bekend om hun criminaliteit en gewelddadigheid. Gisteren presenteerde de socioloog Aart Broek zijn boek De terreur van schaamte. Daarin beschrijft hij hoe de aanpak van criminele Antilliaanse jongeren faalt omdat er geen aandacht is voor de voornaamste oorzaak van hun gewelddadigheid: schaamte. Mensen schamen zich als ze sociaal en emotioneel buiten hun groep worden gezet, zegt Broek. ‘Die uitsluiting plus een gebrek aan een toekomst zijn de voornaamste randvoorwaarden voor geweld. Driekwart van de geweldsdelicten wordt mede aangestuurd door die schaamte. Schaamte zorgt ervoor dat je al bij het minste of geringste kan ontvlammen.’ Antillianen zijn niet gevoeliger voor schaamte dan andere groepen. ‘Ook in die cultuur is geen traditie van elkaar de hersens in slaan. Maar er zijn wel andere sociale codes. Als jij
Antillianen zijn niet gevoeliger voor schaamte dan anderen. ARIE KIEVIT/HH
als man ineens wordt ingehaald door je zusje, die succesvoller is, dan is dat heel vervelend. Je hebt haar immers altijd als mindere beschouwd. Van die vrouwenemancipatie gaat een heel beschamende werking uit. Niet alleen in de Antilliaanse maar ook in
de islamitische wereld.’ Wekt zijn boek niet de de indruk dat geweld uit schaamte iets typisch Antilliaans is? ‘Ik heb de Antillianen gebruikt als een voorbeeld. Iedereen die het boek leest zal halverwege denken: hé, dit gaat over mij.’ 1
Vijftien warme journalisten drongen zich aan Verdonk op elkaar dingen die ze van anderen hadden gehoord. Via sms en telefoon hield men contact met collega’s die elders de boel in de gaten hielden. Als iemand begon te rennen, renden anderen er achteraan. Het was warm, hectisch, maar ook opvallend leuk – zo vaak werd hier niet hard gelopen. Rita ging niets zeggen, zei ze toen ze de fractievergadering verliet en naar haar kamer liep. Als tweede was ze daar uitgekomen. Fred Teeven was haar voorgegaan. Ook die had niets gezegd, behalve het wat ongelukkige: ‘No command!’ Even later kwam het bericht: Rita spreekt, ze staat nu de pers te woord. Nog iets later: Rutte praat ook, Rutte geeft nu een persconferentie in de fractiekamer. In alle verschillende
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... KORT 111
EU-referendum niet nodig
Het is niet nodig de bevolking te raadplegen over het nieuwe Europese hervormingsverdrag dat de EUlidstaten in juni sloten. Het verdrag bevat niet meer de grondwettelijke aspecten die wel in de verworpen Europese grondwet stonden. Dat is de globale strekking van het advies dat de Raad van State gisteren heeft uitgebracht aan het kabinet. Het kabinet spreekt vandaag over de kwestie. De regeringspartijen zijn sterk verdeeld over een volksraadpleging. De PvdA is voor, CDA en ChristenUnie
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
vanaf € 8.495,-
Kom dit weekend naar de Renault-dealer voor La grande parade de Renault. Een feest vol nouveautés en spektakel. Ontdek de nieuwe Renault Twingo die verkrijgbaar is vanaf 8.495,- en profiteer van formidabele aanbiedingen op alle andere modellen. Kom naar de Renault-dealer en maak kans op één van de vijf gloednieuwe Renault Twingo’s. Kijk ook op www.paraderenault.nl.
Tips? Heeft u tips voor onze redactie? Mail dan naar:
[email protected]
De Renault Twingo is er v.a. 8.495,- incl. BTW en BPM, excl. verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaar maken. Min./max. verbr. afgebeelde modellen 4,4-8,8 l/100 km, resp. 22,2-11,9 km/l, CO2-uitstoot variërend van: 117-205 g/km. Minimaal 2 jr. fabrieksgarantie op elke nieuwe Renault.12 jr. plaatwerkgarantie. Afgebeelde modellen en genoemde specificaties kunnen afwijken van de standaarduitvoering. Prijs- en specificatiewijzigingen, prijsaanpassingen i.v.m. wettelijke maatregelen en druk- en zetfouten zijn voorbehouden. Bel voor meer informatie gratis 0800-0303 of kijk op www.renault.nl
6
Nieuws Binnenland
Ed Hogervorst, terrorismespecialist De herdenking van 11 september 2001 is zonder incidenten verlopen. Sinds de aanslagen in Madrid en Londen in 2004 en 2005 is het relatief rustig in Europa. Iedereen ontspannen dan maar? Geen denken aan, zegt Ed Hogervorst, terrorismespecialist politie Amsterdam. AMSTERDAM
...
Zijn klus zit erop, zou je kunnen zeggen. Drie jaar lang duwde en trok de Amsterdamse commissaris Ed Hogervorst aan zijn korps om te zorgen dat het goed opgewassen is tegen de dreiging van terrorisme. Hij blijft verantwoordelijk, maar Amsterdam zou nu goed voorbereid moeten zijn. Dat betekent niet dat iedereen op zijn lauweren kan rusten, meent Hogervorst. Want hij gelooft dat we nog decennia met een terroristische dreiging te maken zullen hebben. ‘Met het oprollen van de Hofstadgroep is dit probleem niet uit Nederland verdwenen.’ Nooit, nóóit zal een aanslag zeker te voorkomen zijn, benadrukt de politiechef. Ten minste om de dag krijgt het korps een bommelding binnen. En dan is dit een luwe tijd, wat dat betreft, want als er net een incident is geweest, kan het pieken naar tientallen meldingen per dag. ‘En wat doe je dan? Leg je het treinverkeer bij Amsterdam stil? Dan leg je het dus landelijk stil. Die beslissingen moeten we talloze malen nemen. En het zal maar een keer de verkeerde beslissing zijn’, aldus Hogervorst.
Ik ben best jaloers op de enorme cameradichtheid in Londen Politiemensen zelf namen sinds 2003 tientallen gevallen waar van radicalisering onder jongeren en verdachte activiteiten. ‘Ook dan moet je een inschatting maken: hoe bedreigend is het? Staat zo iemand te boek als gewelddadig, heeft hij meer op zijn kerfstok, kunnen we hem juridisch aanpakken? Is hij illegaal in Nederland, kunnen we hem uitzetten? En als dat allebei niet kan, gaan we verstoren, laten merken dat we hem in de gaten hebben.’ Het besef dat zijn club, de politie Amsterdam-Amstelland, meer moest doen dan het al deed, kwam na de aanslagen op vier treinen in Madrid, in 2004, vertelt Hogervorst. ‘Na 11
Probeer je het onvoorstelbare voor te stellen ‘Na Madrid werd het uitgangspunt: het gaat hier gebeuren, zijn we voorbereid?’ september 2001 hielden we ons nog bezig met de vraag: hoe groot is de kans dat het hier gaat gebeuren? We hadden toen het idee dat alleen de Verenigde Staten, Bali en andere verre plaatsen doelwit konden zijn. Maar na Madrid werd het uitgangspunt: het gaat hier gebeuren en zijn we er dan op voorbereid?’ Korpschef Welten vroeg districtschef Hogervorst om de kar te trekken. Hij was hoofdverantwoordelijk tijdens de Eurotop, het huwelijk van Máxima en Willem-Alexander en het EK voetbal; eerder was hij betrokken bij de Bijlmerramp. Hij kreeg een vrije opdracht: doe wat nodig is. Nu is het drie jaar later. Aan het eind van het jaar dat Hogervorst zijn werkzaamheden begon, werd Theo van Gogh vermoord. ‘Ik kan me nog goed herinneren dat we tegen elkaar zeiden: is dit het? Is dit dé aanslag? Daar was discussie over, wel of niet. Was het niet meer als de moord op Fortuyn? Maar uiteindelijk wisten we: dit is terrorisme.’ ‘We waren in Amsterdam nog niet lang bezig met terrorisme, maar wat we hadden gedaan, hielp al. Bijvoorbeeld dat alle stadsdelen en buurtregisseurs (wijkagenten, red.) wisten wat ze te doen stond om de stemming in de wijken te peilen, de rust te bewaren. Ook de rol van de brandweer was duidelijk. We hielden extra toezicht op islamitische objecten. Wij reden er langs met blauwe auto’s, de brandweer met rode auto’s. Die zag dat moskeebestuurders met polyethenen
matrassen in de gang sliepen. Dat was voor die mensen heel prettig, het gevoel dat de overheid op ze past.’ In het najaar van 2005, enkele maanden na de aanslagen op de metro in Londen, was Hogervorst vier weken op bezoek bij zijn collega’s in de Britse hoofdstad. ‘Ik heb van hen afgekeken hoe zij het opsporingsonderzoek naar de daders uitvoerden.
Een aanslag hoeft niet zo groots opgezet te zijn als bij de Twin Towers Tot mijn verbazing was dat eigenlijk als een onderzoek naar een gewone moord. Alleen de omvang is heel anders: het aantal slachtoffers, het aantal sporen, zij zaten toen met 80.000 uur beeldmateriaal. Hoe ga je daarmee om? Je hebt niet vijf getuigen, dat gaat tot duizend. Hoe groepeer je de informatie uit al die verklaringen?’ Hij is best jaloers op de enorme cameradichtheid in Londen. ‘Voor de reconstructie is dat natuurlijk fantastisch. Je kunt zien wat er is gebeurd vanaf het moment dat die jongens hun huis in Leeds hebben verlaten tot het moment dat ze afscheid van elkaar nemen. Zoiets is ook goed voor nabestaanden. En je leert ervan voor het tegengaan van een volgende aanslag.’
De ervaren crisismanager Hogervorst keek ook met bewondering naar de Britse hulpverlening na de aanslag. ‘Dat het daar zo goed liep, kwam deels door geoefendheid. Hier oefenden we ook wel, maar niet zo vaak. We waren te gemakzuchtig. Het is toch vaak van: daar sturen we die jongere collega naartoe, dan kan hij ervan leren. Nu oefenen juist de kopstukken met elkaar. Want of het goed loopt bij een ramp hangt er ook vanaf of de mensen in charge elkaar weten te vinden, elkaar kennen. Het is zo simpel.’ ‘Maar in Londen was ook heel duidelijk een eenkoppige leiding. Dat is een voorwaarde voor goede hulpverlening. De politie is daar de baas bij een crisis. Nou hoeft het van mij niet per se de politie te zijn, maar ik ben er wel voor om die verantwoordelijkheid bij één leidinggevende te leggen.’ ‘Hier zitten we altijd met de driehoek burgemeester, hoofdofficier van justitie en korpschef. En dat is in het simpelste geval. Heb je wel eens het organisatieschema gezien van een grote Nederlandse rampenoefening? Dat is een organogram dat alleen op A3-formaat kan worden afgedrukt. Met vijfentwintig organisaties die allemaal wat te zeggen hebben. Het is ongelofelijk dat dat nog niet is veranderd. Na de Bijlmerramp, de vuurwerkramp, de brand in Volendam. Ik ben bang dat het een keer nóg erger mis moet gaan voordat we daar wat aan doen.’
‘De mensen in charge moeten elkaar weten
Hogervorst had de Britten ook iets te bieden: ‘Waar wij verder in zijn, is het kijken in de wijk. Buurtregisseurs, kennen en gekend worden, daar waren wij al lang mee bezig en Londen heeft dat van ons overgenomen. De politie kijkt in die wijken naar mogelijke voorbereiding van aanslagen: gordijnen die altijd dichtzitten, mensen die ongezond veel foto’s maken van mogelijke doelwitten, steeds wisselende auto’s.’ Hogervorst: ‘De jongens die Londen op hun geweten hebben, hadden een woning in Leeds gehuurd waar ze elke ochtend aankwamen om aan de bommen te werken en elke avond weer vertrokken. Een buurtagent zou zoiets kunnen zien.’ Gaandeweg is de aandacht verlegd naar tekenen van radicalisering on-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Veiligheidssituatie Aardolie Maatschappij schoot tekort
Overlevenden willen vervolging personeel
DODELIJK ONGELUK NAM DOOR ONDERSCHATTEN RISICO’S
SCHIPHOLBRAND MOGELIJK NAAR HOOGGERECHTSHOF
Het dodelijke ongeluk bij de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in het Groningse Warffum van twee jaar geleden kon gebeuren door onderschatting van de risico’s. De veiligheidsituatie bij de NAM kende destijds structurele tekortkomingen. Dat is de conclusie van onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Bij het ongeval op 31 mei 2005 kwamen twee mensen om het leven. Bij hun laswerkzaamheden tijdens
Overlevenden van de Schipholbrand willen dat de betrokken personeelsen directieleden alsnog worden vervolgd. Dat liet hun advocaat Rob van Haarst gisteren weten. Bij de brand in het cellencomplex bij Schiphol kwamen op 27 oktober 2005 elf personen om het leven. Het Openbaar Ministerie (OM) besloot in juli van dit jaar om de bewaarders en de locatiedirecteur niet te vervolgen. De directeur zou geen voorschriften hebben genegeerd
de renovatie van een tank explodeerde deze. Twee anderen raakten gewond. De tank, die gevuld was met aardgascondensaat, was afgesloten door een afsluiter. Deze werd na het ongeval open aangetroffen. Volgens de raad is de achterliggende oorzaak van het ongeluk dat de aandacht voor installaties met explosieve stoffen bij de NAM verslapt was. Het toezicht erop en de naleving van de procedures waren onvoldoende.
en niet onzorgvuldig hebben gehandeld. Volgens het OM werden de bewakers die de brandende cel open lieten staan, waardoor het vuur zich kon verspreiden, zo verrast dat hen ‘geen strafrechtelijk verwijt’ trof. De cliënten van Van Haarst zijn een andere mening toegedaan. ‘Er zijn grove fouten gemaakt’, meent de raadsman. Ook meldt hij dat de regels bij het bouwen van het cellencomplex bij Schiphol niet werden nageleefd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ho! (1)
Ho! (2)
Ho! (3)
Een vluchtende inbreker is gisternacht in Haarlem met zijn brommer ingereden op een agent.
Toen hij tegen het verkeer in wegvluchtte, botste hij uiteindelijk met hoge snelheid op een vrijwel stilstaande politieauto.
De brommerrijder had kort daarvoor samen met een andere man een supermarkt overvallen. Zowel hij als de agent raakten lichtgewond en werden voor behandeling opgenomen in het ziekenhuis.
Binnenland Nieuws
7
Rechtbank Communist verdacht van moord Kustaw Bessems Merel van Leeuwen
Filippijn Sison weer vrij Novum AMSTERDAM
...
De Filippijnse communistenleider José Maria Sison wordt vrijgelaten. Dat heeft de rechtbank in Den Haag gisteren bekendgemaakt. Die ziet geen reden om hem nog langer vast te houden. Het Openbaar Ministerie gaat in beroep tegen het besluit van de rechtbank. Sison werd eind vorige maand opgepakt in Utrecht op verdenking van betrokkenheid bij twee moorden in zijn vaderland. De 68-jarige Filippijn zou vanuit Nederland opdracht hebben gegeven voor de moord op twee politieke vijanden van hem, Romulo Kintanar en Artuto Tabara. Ook werd hij verdacht van poging tot moord op twee andere Filippijnen. Volgens de rechtbank bevat het dossier ‘onvoldoende concrete aanknopingspunten’ dat Sison vanuit Nederland de moordenaars heeft aangestuurd. Ook verwacht de rechtbank niet te kunnen bewijzen dat de communistenleider de moorden heeft uitgelokt. Wel concludeert de rechter dat het besluit tot de moorden heeft plaatsgevonden ‘binnen de partijstructuur’ van de Communistische Partij van de Filippijnen. Bovendien zou Sison wel degelijk nog een
vooraanstaande rol binnen de partij spelen. De communistische leider woont sinds 1987 in Nederland. In de jaren negentig werd hij erkend als politiek vluchteling, maar hij kreeg geen asiel. Hij werd niet uitgezet omdat zijn leven op de Filippijnen gevaar zou lopen. De arrestatie van Sison leidde op de Filippijnen tot protesten en tijdelijke sluiting van de Nederlandse ambassade. 1
José Maria Sison. HH
Criminaliteit Hekken om bejaardenflat
Meer geweld in herfst Floor van Dijck AMSTERDAM
... n te vinden. Het is zo simpel.’ CHRISTIAAN KROP
der jongeren. Als Hogervorst spreekt op een internationale conferentie laat hij graag de foto’s zien die zijn collega’s maken in de wijken. Een beschilderde container bijvoorbeeld, op het eerste gezicht valt er niets aan op. ‘Maar wie beter kijkt ziet dat één kind ‘Hamas-Bin Laden’ op de container heeft geschreven. Reden voor de buurtregisseur om eens met zo’n kleintje te gaan praten. Of een foto van een groep jongens die worden ingezet in een toezichtteam in de wijk. De meesten kijken trots en stralend in de camera. Maar één heeft de blik naar de punten van zijn schoenen gewend. We zien alleen zijn kruin. Waarom is dat, wat is er met zo’n jongen?’ Hogervorst heeft ook te maken gehad
met weerstand in het korps tegen al die extra activiteiten om terrorisme te voorkomen. ‘Natuurlijk. Als je de taak hebt om iemand te verstoren, rijd je drie keer per dag bij iemand langs. Je ziet niks, er gebeurt niks. Sommige politiemensen voelen zich dan niet direct nuttig.’
Alle politiemensen zijn nu getraind in ‘scherper leren kijken’ In workshops die zijn begonnen in 2005 zijn álle zesduizend Amsterdamse politiemensen inmiddels getraind in het ‘scherper leren kijken’,
soms al herhaaldelijk. In de meest recente afleveringen van de cursussen wordt buurtregisseurs aanbevolen ook eens een praatje te gaan maken in het plaatselijke internetcafé: wat voor sites bekijken de jongens en meisjes daar eigenlijk? ‘Sinds New York en Madrid proberen we ons het onvoorstelbare voor te stellen. Vóór de moord op Van Gogh was het al langs gekomen in brainstormsessies: een aanslag hoeft niet zo groots te zijn opgezet als die op de Twin Towers. Het kan ook een individu zijn dat met een handgranaat gooit op Amsterdam CS. Het effect is misschien hetzelfde: terroristen willen angst zaaien.’ 1
‘Klets’ noemt Bernard Jens, woordvoerder van de politie Utrecht het nieuws dat tijdens de ramadan de criminaliteitscijfers in de Utrechtse wijk Kanaleneiland zouden verdubbelen. ‘Er is een lichte stijging tijdens de ramadan, maar een verdubbeling is zwaar overdreven.’ De Utrechtse wijkchef politie Van der Wal meldde dinsdag dat tijdens de ramadan de criminaliteitscijfers verdubbelden. Maar volgens Jens ligt de oorzaak van de stijging eerder aan het donker worden van de dagen. ‘In de herfstmaanden merken we altijd een stijging van de criminaliteit, maar die is vooral te wijten aan de verminderde zichtbaarheid.’ De ramadan viel de afgelopen jaren ook in de herfst. De kwestie over criminaliteitscijfers tijdens de ramadan speelt in verband met de hekken die rondom een seniorenflat in de Utrechtse wijk Ka-
naleneiland zijn geplaatst. Bij een buurtbijeenkomst kwam naar voren dat die maatregel te maken zou hebben met de stijging van de criminaliteit tijdens de ramadan. Volgens Jens zijn de hekken neergezet om de vluchtroute van criminelen te bemoeilijken en is er geen directe relatie met de ramadanperiode. ‘Het hek blijft drie maanden staan, de ramadan duurt maar één maand.’ Bewoners van de seniorenflat vinden dat dit hun vrijheid beperkt. Geert Wilders stelde gisteren Kamervragen naar aanleiding van de plaatsing van het hek. Er zijn in de afgelopen jaren wel onderzoeken gedaan met de invloed van voeding op (crimineel) gedrag. Van een relatie tussen de ramadan en verhoogde criminaliteit lijkt wetenschappelijk gezien echter geen sprake. Van niet eten overdag, zo weet wetenschapsredacteur Marcel Hulspas, wordt een mens niet agressiever, maar juist slomer. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Invoering OV-chipkaart in gevaar door kabinet
Het kabinetsbesluit om de marktwerking voor het openbaar vervoer in de grote steden niet langer verplicht te stellen, brengt de invoering van de OV-chipkaart in gevaar. Dat vrezen CDA en VVD. Aanleiding voor de vrees van de twee partijen is het besluit van de drie grootste private vervoersbedrijven om uit de brancheorganisatie voor stads- en streekvervoer Mobis te stappen. Mobis onderhandelde namens de ov-bedrijven voor de landelijke invoering van de OV-chipkaart, het nieuwe be-
taalbewijs voor het openbaar vervoer. De definitieve invoering van de chipkaart is gepland voor 1 januari 2009.
letterden leren lezen en schrijven. Daarbij raken zij volgens de SVB ook vertrouwd met internet.
111
111
SVB lanceert website voor laaggeletterden
Sancties arts voor fouten in elektronisch dossier
Voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven heeft de Sociale Verzekeringsbank (SVB) gisteren een speciale website geopend. Een animatiefiguur helpt bezoekers van de site bijvoorbeeld een aanvraagformulier voor kinderbijslag in te vullen. Ook biedt de website de mogelijkheid om teksten te laten voorlezen. De SVB stelt dat de site svb.mijnabc.nl ook te gebruiken is als oefenmiddel op regionale opleidingencentra waar laagge-
Artsen die het elektronische dossier van hun patiënten niet goed bijhouden, moeten zich verantwoorden. Zij kunnen boetes krijgen, maar ook uit hun ambt worden gezet. Dat zei minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) gisteren in een Kamerdebat. Klink wil dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg strikt toeziet op de volledigheid van het landelijke elektronisch patiëntendossier, dat per 1 januari 2009 operationeel moet zijn.
Vrouw krijgt tbs met dwangverpleging
MOEDER VEROORDEELD NA VERDRINKPOGING KINDEREN Een 35-jarige vrouw uit Amsterdam die haar kinderen probeerde te verdrinken in een gracht in AmsterdamWest is gisteren veroordeeld tot tbs met dwangverpleging. De rechter veroordeelde haar voor poging tot meervoudige moord. De vrouw gooide op 15 april een van haar kinderen in het water aan de Jacob Catskade en sprong er vervolgens met het tweede kind achteraan. Twee voorbijgangers haalden de moeder en de kinderen uit het wa-
ter. Daarna wilde ze haar 5-jarige zoontje opnieuw in het water gooien, maar dit kon door omstanders worden voorkomen. De kinderen konden niet zwemmen en ontsnapten ternauwernood aan de dood, zei de officier van justitie twee weken geleden. De vrouw erkende eerder dat ze haar kinderen in het water had gegooid met de bedoeling hen tijdens een zelfmoordpoging ‘mee te nemen naar het paradijs’.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Albert Cuypmarkt 102 jaar
Jarig!
Vliegende Hollander gesloten
Vandaag 102 jaar geleden werd de Albert Cuypmarkt door gemeente Amsterdam als vrije markt gevestigd. De markt begon klein, maar is nu een van de grootste straatmarkten in Europa
Journalist, schaker, schrijver en televisiemaker Max Pam wordt vandaag 61 jaar.
De Vliegende Hollander in de Efteling gaat dit seizoen niet meer open. De directie van het sprookjespark heeft dat gisteren besloten na de laatste storing in de peperdure, nieuwe attractie.
8
Nieuws Binnenland
Ooit werden ze als sekte verketterd, tegenwoordig zijn de uitbundige diensten van de Nederlandse pinkstergemeenten een succes. ‘God is niet dood.’ Morgen bestaan ze honderd jaar. Marjolein van Heemstra ROTTERDAM
...
Op de zolder van de Victory Outreach kerk in Rotterdam-zuid repeteren vijf jongens van de Brass band nog snel wat nummers. Hun getrommel is tot ver in de straat te horen, maar dit is nog niks. Morgen zullen ze met een groep van honderd muzikanten en dansers van hun kerk de opening van het honderdjarig jubileum van de pinksterbeweging in Nederland verzorgen in het Amsterdamse Olympisch Stadion. Alle vijfentwintigduizend kaarten waren begin deze week al uitverkocht. De 19-jarige bandleider Rydson Lake is na een paar jaar ‘storm’ in zijn leven ervan overtuigd dat je geloof van de daken moet schreeuwen, want ‘als je je schaamt voor Jezus schaamt hij zich ook voor jou.’
‘Niet alleen op zondag, nee: altijd en overal getuigen’ Victory Outreach, ooit opgezet door een ex-verslaafde Amerikaan die zich gered wist door Jezus, is een florerende pinkstergemeente met kerken in heel Nederland. Junks en probleemjongeren worden er op ‘het pad naar God’ geholpen, maar niet alleen probleemgevallen vinden hun weg naar deze kerk. Voorganger Jerry Mendeszoon: ‘We bieden meer dan een kerkdienst. Er zijn muziekavonden, gespreksgroepen. Mensen worden uitgedaagd om echt voor het geloof te gaan. Niet alleen op zondag, nee: altijd en overal getuigen. Dat is onze kracht.’ In het opvanglokaal voor peuters, ‘Jezus leeft’ staat er op de piepkleine schoolbordjes, legt Mendeszoon uit hoe de boodschap van pinksteren zijn leven heeft veranderd: ‘Ik was verslaafd, at uit vuilnisbakken. Toen kwamen op een dag die Amerikanen en die begonnen te bidden, zomaar tussen de junks. Er ging bij mij een knop om. Ik wilde generaal worden in het leger van God. Jezus in ons midden brengen, daar gaat om.’ Mendeszoon, die zich met behulp van de kerk opwerkte van schoonmaker tot leider van een gemeente, ziet de ‘werking van de geest’ vaak met eigen ogen. ‘Genezingen, spreken in tongen (een spreken in onbekende taal die door de Heilige Geest zou zijn inge-
De postmoderne mens staat weer open voor het bovennatuurlijke.
Kerk Pinksterbeweging sluit aan bij deze emotionele tijd
Generaal in Gods leger geven), mensen raken helemaal bevangen.’ Die emotionalitieit is een van de redenen dat de pinksterbeweging zo goed aansluit bij deze tijd, zegt Cees van der Laan, hoogleraar Pentecostalisme aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. ‘Het legt de nadruk op ervaring en gevoel, dat is wat mensen nu willen. Daarbij worden mensen uitgenodigd om ter plekke in te gaan op de gebeden. Er wordt participatie verwacht, toewijding, dat spreekt aan.’ Van der Laan, die met zijn broer het jubileumboek Toen de kracht Gods op mij viel, schreef over honderd jaar pinksterbeweging in Nederland, verwacht dat pinkstergemeenten blijven
groeien. Vooral dankzij de niet-westerse migranten die zich aangetrokken voelen tot de uitbundige diensten. ‘In Nederland groeien we gestaag, wereldwijd is het beeld veel spectaculairder. Vooral in Afrika en Latijns-Amerika is de pinksterbeweging hard op weg een christelijke meerderheid te worden.’ De postmoderne mens staat weer open voor het bovennatuurlijke, verklaart Peter Sleebos, voorzitter van het Landelijk Platform van de Pinkster- en volle evangelische beweging in Nederland, het succes van zijn kerk. ‘Men gelooft weer in wonderen, dus komt er ruimte voor de geest die zich uit in bijvoorbeeld genezingen.’ Het jubileum morgen ziet Sleebos als
een grote getuigenis: ‘Om een uur zullen er duizenden christelijk jongeren op de Dam staan. We zijn er en God is niet dood, dat laten wij zien.’ Overal in het land staan bussen klaar om de gelovigen naar het stadi-
Pinksterbeweging De Pinksterbeweging is een stroming binnen het christendom die sterk de nadruk legt op de Heilige Geest, die de discipelen van Jezus Christus volgens de Bijbel op Eerste Pinksterdag ontvingen. De Heilige Geest wordt binnen het christendom beschouwd als de Geest van God. Samen met God de Vader en
on te brengen. Nu moet alleen het weer nog meewerken. Maar, zegt Sleebos, daar zijn de afgelopen weken speciale diensten voor gehouden. 1
God de Zoon vormt de Heilige Geest de goddelijke drie-eenheid. In de pinksterbeweging manifesteert deze zich onder andere via het spreken in tongen en onverklaarbare genezingen. Diensten van de pinkstergemeenten staan bekend om hun uitbundigheid met veel zang. Wereldwijd zijn er tussen de 400 en 600 miljoen aanhangers, in Nederland 120.000.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Noodstroomvoorziening uitgeschakeld
GroenLinks wijt lage respons aan onbekendheid
GEEN GROTE OPERATIES IN AMC WEINIG KLACHTEN MELDPUNT NA BRAND IN KETELHUIS BUITENSCHOOLSE OPVANG Het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam voerde gisteren geen ingewikkelde of langdurige operaties uit. Een brand legde ‘s morgens de noodstroomvoorziening van het ziekenhuis plat waardoor het ziekenhuis bij een stroomuitval zonder stroom komt te zitten. Wegens de risico’s die dit met zich meebrengt tijdens operaties was besloten tot de maatregel, aldus een woordvoerder van het ziekenhuis. Slachtoffers van grote on-
gelukken en andere calamiteiten werden tijdelijk opgevangen in andere ziekenhuizen. De brand ontstond even voor negen uur door nog onbekende oorzaak in een ketelhuis van de energiecentrale. Het ketelhuis bevindt zich buiten de muren van het ziekenhuis. Niemand raakte bij de brand gewond. Er was sprake van rookontwikkeling maar volgens de woordvoerder van het AMC nam die rond tien uur alweer af.
Bij het Meldpunt Buitenschoolse Opvang dat GroenLinks vorige maand opende, zijn tot dusver slechts vijf klachten binnengekomen. Dat komt volgens de partij omdat er weinig bekendheid was gegeven aan het meldpunt. Bij het meldpunt op de site van GroenLinks, dat op 23 augustus geopend werd, kunnen ouders problemen melden over de buitenschoolse opvang. Basisscholen zijn sinds 1 augustus verplicht om tussen half acht ‘s
morgens en half zeven ‘avonds kinderen opvang te bieden als de ouders daarom vragen. De lage respons heeft geen gevolgen voor de actie, zegt een woordvoerder. ‘We weten dat het speelt. Wij willen alleen levende voorbeelden uit de praktijk.’ Andere onderzoeken onderstrepen het gelijk van GroenLinks, meent de woordvoerder. Begin augustus stonden twintigduizend kinderen op de wachtlijst voor de opvang.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Asbestschip in Velsen (1)
Asbestschip in Velsen (2)
Asbestschip in Velsen (3)
PvdA-Kamerlid Diederik Samsom heeft Kamervragen gesteld naar aanleiding van het Russische asbestschip Nizhnevolzhskiy.
Hij stelde de vragen niet voor de antwoorden, maar ‘om de ministeries alert te houden’. Samson trok de vergelijking met asbestschip Otapan.
De Otapan zorgde in 2006 voor veel ophef toen de Turkse autoriteiten weigerden het schip toe telaten voor de sloop. Nederland draaide uiteindelijk voor de sloopkosten op.
Buitenland Nieuws
9
break away today
Krachtige naweeën
Sumatra trilt nog na van aardbeving Een jongetje op het Indonesische eiland Sumatra brengt een matras in veiligheid, nadat zijn huis in Bengkulu totaal verwoest werd door een aardbeving. Indonesië werd
gisteren opnieuw opgeschrikt door een reeks aardbevingen en naschokken, waarvan de krachtigste een magnitude had van 7,8. 1 FOTO: AP
Pakistan Gevechten
Vijftig opstandelingen gedood Novum/AP AMSTERDAM
...
Het Pakistaanse leger zegt gisteren ongeveer vijftig islamitische opstandelingen te hebben gedood, in gevechten die uitbraken na een aanval op een legerbasis bij de grens met Afghanistan. Bij de gevechten in Razmak, in het onrustige Zuid-Waziristan, kwamen ook twee soldaten om het leven. Ook
werden vijftien militairen gedood bij een explosie in de kantine van een legerbasis in Ghazi Tarbela. De slachtoffers hoorden bij een commandoeenheid die operaties uitvoert tegen islamitische extremisten. In het noordwesten van Pakistan woeden felle gevechten tussen radicale moslims en Pakistaanse veiligheidstroepen sinds het leger in juli een radicale moskee in Islamabad bestormde. Islamitische opstandelin-
gen gijzelden ongeveer 260 militairen die ze eind augustus in Zuid-Waziristan gevangen namen. Ook voeren de radicale moslims een zedelijkheidscampagne die doet denken aan het streng islamitische bewind van de taliban in Afghanistan. Winkeliers mogen geen muziek of films verkopen en kappers mogen geen baarden scheren. Maandag probeerden ze tevergeefs een eeuwenoud boeddhabeeld op te blazen. 1
Frankrijk
Pleidooi voor Sarkozy-loze dag in media Sarah Verroen PARIJS
...
De Franse president Nicolas Sarkozy raast niet alleen als een wervelstorm langs al zijn collega-wereldleiders, ook in eigen land kan niemand aan hem ontsnappen. Sommigen hebben daar nu genoeg van. Alles wat de energieke opvolger van Jacques Chirac doet, overal waar hij gaat; journalisten volgen hem op de voet. De hype die rond Sarkozy is ontstaan, baart socioloog Pierre Bouton zorgen. Hij noemt de president, die bekend staat om zijn dominante optreden, een cultus die de
Franse democratie in gevaar brengt. ‘Het gaat niet meer om informatie’, zegt hij, ‘maar om een vergiftiging van de publieke opinie. Daardoor komen andere politici of opvattingen eenvoudigweg niet meer aan bod.’ Bouton, verbonden aan de universiteit van Tours, heeft daarom de Rassemblement pour la Democratie à la Télévision (RDT) opgericht. Daarmee wil hij de pluriformiteit van de Franse politiek beschermen. Het verbond voor de democratie op de televisie wordt gesteund door 64 journalisten en onafhankelijke opiniemakers. Het streven van de RDT is om 30 november, de dag waarop Sarkozy
zich vorig jaar officieel kandidaat stelde voor het presidentschap, uit te roepen tot een Sarkozy-loze dag. ‘Binnen deze formule’, stelt Bouton, ‘werken de diverse media samen om één dag per jaar de naam van Sarkozy niet uit te spreken of zijn uitspraken te citeren. Zodat ook andere opvattingen de ruimte krijgen en andere politici aan het woord komen.’ De RDT is geen politieke partij, benadrukt de socioloog: ‘Het gaat ons om de alomtegenwoordigheid van Sarkozy in de media. Het is een gevaar voor de democratie aan het worden en daar willen wij een tegenwicht voor bieden.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
break away today!
KORT 111
Betere bescherming van inheemse volkeren
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft een niet-bindende verklaring aangenomen ter bescherming van inheemse volkeren. Het mensenrechtenverdrag beschermt de volkeren, hun land en hun gebruiken. Onder andere Australië, Canada en de Verenigde Staten zeggen dat het verdrag in strijd is met de eigen wetten en stemden tegen. De landen hebben grote groepen inheemse volkeren zoals de Aboriginals in Australië. In de wereld zijn er 370 miljoen inheemsen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Hart Nergens sterven zo veel mensen aan een hartkwaal als in Oekraïne.
Milaan Londen Edinburgh Casablanca* New York Chicago Dubai Paramaribo Nairobi Singapore Hongkong Madras*
boek nu op klm.nl en win tickets naar Parijs of Londen Kras inn! &W nderde
2 158 2 161 2 177 2 324 2 518 2 560 2 566 2 594 2 672 2 786 2 775 2 815
klm.nl Altijd de laagste Take Off Fares
Ho Parijs tickets en d n o L of
Speel mee met Break Away Kras & Win. Boek nu op klm.nl en maak kans op twee van de honderden gratis tickets naar Parijs of Londen. De actie geldt voor alle bestemmingen op klm.nl en loopt van 13 september tot en met 12 oktober 2007. Kijk voor meer informatie op www.klm.nl
*Via Parijs met Air France. Deze retourtarieven zijn vanaf, inclusief luchthavenbelasting en toeslagen, exclusief reserveringskosten. Kijk voor meer bestemmingen en de voorwaarden op klm.nl. Boek vroeg want op = op. Intercontinentale bestemmingen kennen laag- en hoogseizoentarieven. Wijzigingen voorbehouden.
10
Nieuws Buitenland
Verkiezingen Griekenland Bosbranden spelen geen rol
Geheugen van een goudvis De Grieken gaan dit weekend naar de stembus. De grote kanshebbers roepen op tot eenheid, want er is veel te doen in de oudste democratie ter wereld. Lode Desmet THESSALONIKI
...
De wassen beelden van twee voormalige Griekse eerste ministers waren de grote attractie op de internationale handelsbeurs van Thessaloniki de afgelopen week. Honderden bezoekers gingen ermee op de foto. De beelden waren overgevlogen vanuit Madame Tussauds in Londen. De wassen figuren zijn van Constantine Karamanlis en Andreas Papandreou; respectievelijk de oom van de uittredende conservatieve premier Costas Karamanlis en de grootvader van de socialistische oppositieleider George Papandreou. Deze twee dynastieën beheersen al sinds het einde van de dictatuur in 1974 het Griekse politieke toneel. En ook bij de verkiezingen van deze zondag staan ze weer tegenover elkaar. Uitdager Papandreou heeft met de bosbranden van de afgelopen zomer zo op het eerste gezicht veel extra munitie gekregen om zijn tegenstander mee onder vuur te nemen. Maar het zou zomaar kunnen dat de branden zondag weinig verschil maken. ‘Het is geen toeval dat van de vijftig vragen aan premier Karamanlis tijdens een televisiedebat er welgeteld vier over de bosbranden gingen’, zegt politiek commentator Pashos Mandravelis. ‘Wij Grieken hebben het geheugen van een goudvis.’
Grondige hervorming Misschien heeft Mandravalis echter ongelijk. Misschien beseffen de Grieken gewoon dat de bosbranden slechts het gevolg waren van veel dieper liggende problemen, en ook dat die niet zomaar aan de uittredende regering zijn toe te schrijven. Hoe luid de oppositie dat ook roept. Karamanlis werd in 2004 premier met de belofte Griekenland grondig te hervormen. Op een aantal punten is dat zeker gelukt: er zijn meer banen geschapen en er is meer geld naar de gezondheidszorg gegaan. Ook zijn er maatregelen genomen om het logge staatsapparaat efficiënter te maken. Ambtenaren kregen het bevel hun middagpauzes in te korten én het verbod om nog een tweede baan erbij te hebben. Maar een wet die de Griekse bossen
De wassen figuren van Constantine Karamanlis, Andreas Papandreou en Eleftherios Venizelos (van links naar rechts). AP
beter moet beschermen tegen branden en malafide bouwbedrijven kwam er niet. Daarvoor was de verstrengeling tussen de politici en hun zakenpartners te groot. Volgens cijfers van Transparency International geeft 17 procent van de Grieken toe dat ze ooit een ambtenaar smeergeld hebben betaald. En dat terwijl er, zo voor de verkiezingen, ook in de omgekeerde richting met geld wordt gestrooid. Wat immers te zeggen van de schadevergoedingen voor de slachtoffers van de bosbranden? Volgens de krant Ekathimerini kregen 20.000 aanvragers op basis van één document samen in een mum van tijd zo’n 72 miljoen euro uitbetaald. Toen een en ander toch een beetje de spuigaten begon uit te lopen en er met gevangenisstraffen werd gedreigd, brachten 120 fraudu-
leuze aanvragers hun geld achteraf braafjes terug. Niet toevallig riep Karamamlis zijn aanhangers afgelopen week op om niet met partijvlaggen, maar met Griekse vlaggen te zwaaien, want ‘het land staat voor uitdagingen die de breuklijnen tussen de verschillende politieke partijen ver overstijgen.’ Volgens de recentste peilingen moeten amper 300.000 kiezers, op zo’n elf miljoen inwoners, nog uitmaken op wie ze gaan stemmen. De rest weet het al: Karamanlis of Papandreou. Bij de vorige verkiezingen waren hun partijen samen goed voor 85 procent van de stemmen. Een derde hond die met het Griekse been zou kunnen gaan lopen, is er niet. Of het zou Alekos Alavanos moeten zijn, de man die een coalitie van linkse partijen met onder meer
de communisten leidt. Alavanos maakte vorige week indruk tijdens een televisiedebat tussen de partijleiders. Hij nam het daarin op voor de Griekse jongeren, die met hun anarchistische brandstichtingen en aanvallen op banken en staatsinstellingen geregeld het nieuws halen. Hoewel niet alle Griekse jongeren molotovcocktails in huis hebben, is de onvrede over de manier waarop de staat wordt bestuurd onder hen vrij algemeen.
Nationalistische retoriek De enige zorg van Karamanlis, die leidt in de peilingen, is of hij in het parlement een absolute meerderheid haalt of niet. Anders moet hij in zee met een kleine nationalistische partij. Om dat te vermijden, doorspekt hij zijn verkiezingstoespraken met
veel nationalistische retoriek. Zo kreeg het kleine buurland Macedonië te horen dat het nooit lid zal kunnen worden van de EU en de NAVO als er geen oplossing komt voor het dispuut over de naam van het staatje. Griekenland wil namelijk niet dat Macedonië de naam Macedonië gebruikt, want Macedonië is al de naam van een Griekse provincie. Met de nodige zin voor Grieks drama dreigde Karamanlis er trouwens mee dat hij de verkiezingen zal laten overdoen als hij geen absolute meerderheid krijgt. Dat zouden dan de vierentwintigste parlementsverkiezingen in het naoorlogse Griekenland worden. Nu zijn ze toe aan de drieëntwintigste. De Grieken trokken sinds de Tweede Oorlog gemiddeld om de tweeënhalf jaar naar de stembus. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Nieuw zwaar geweldsincident in Bihar
Nieuw exportverbod van kracht
INBREKERS GELYNCHT IN WETTELOZE DEELSTAAT INDIA
BRITSE OVERHEID BEVESTIGT NIEUWE UITBRAAK MKZ
Tien veronderstelde inbrekers zijn gisteren in de Indiase deelstaat Bihar gelyncht door een menigte. Dat heeft de politie bekendgemaakt. De slachtoffers zouden kleding, sieraden en andere spullen uit huizen hebben gestolen. Bihar, in het noorden van India, geldt als een staat waar de wetteloosheid hoogtij viert en waar corrupte politici, moordende politieagenten en gewone criminelen de dienst uitmaken. De afgelopen we-
In het zuiden van Engeland is opnieuw een geval van mond- en- klauwzeer (MKZ) geconstateerd. Dat heeft het Britse ministerie van milieu, voedsel en landbouw bevestigd. De zeer besmettelijke ziekte is vastgesteld op een boerderij in Surrey, nog geen vijftig kilometer van de twee boerderijen waar zich in augustus een uitbarsting van MKZ voordeed. Voor heel GrootBrittannië is een vervoersverbod voor runderen, varkens en schapen van
ken hebben zich meer incidenten voorgedaan waarbij burgers het recht in eigen hand namen. Maandag nog stak een menigte een man die motorfietsen zou hebben gestolen de ogen uit en de dag daarvoor schoten bewakers van een elektriciteitscentrale twee inbrekers dood. Vorige maand werd een man die een gouden ketting zou hebben gestolen door een groep vastgebonden aan een motor en door de straten van Bhagalpur gesleurd.
HH
kracht. De Europese Unie legde Groot-Brittannië een exportverbod voor vee op. Een gebied van tien kilometer rond de boerderij in Surrey is inmiddels afgesloten. Er is opdracht gegeven voor de ruiming van driehonderd runderen en varkens in het getroffen gebied. De Britse premier Gordon Brown riep zijn ambtenaren op een spoedvergadering bijeen om een strategie uit te zetten om de crisis het hoofd te bieden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Het weer
Het weer
1959 - Het Russische ruimtevaartuig Luna 2 botste tegen de maan en werd daarmee het eerste menselijke object op de maan.
New York: 23°C/ 18°C, zonnig Chicago: 19°C/ 6°C, zonnig Seattle: 23°C/ 15°C, zonnig
Santiago: 18°C/ 5°C, lichtbewolkt Rio de Janeiro: 30°C/ 17°C, zonnig Montevideo: 13°C/ 12°C, onweersbuien
Buitenland Nieuws
11
Profiel De outsider met de ideale carrière
Zoebkov houdt voor Poetin de stoel warm Hans Crooijmans AMSTERDAM
...
Zijn benoeming tot premier moet nog worden goedgekeurd door het Russische parlement, maar er lonkt al een hogere politieke post voor Viktor Zoebkov. ‘Het is mogelijk dat ik me kandidaat stel voor de presidentsverkiezingen in maart volgend jaar’, liet hij gisteren weten. De goede verstaander weet dan genoeg. Volgens het scenario van huidig president Poetin moet Zoebkov hem straks opvolgen. De loopbaan van Zoebkov, die morgen 66 wordt, is smetteloos. Geboren in Zuid-Russisch dorp verhuisde hij naar de regio Moermansk. Daar werkte hij op zijn 17e als pijpfitter in
een fabriek. Totdat hij in Leningrad naar het Agrarisch Instituut kon. Na zijn afstuderen en de militaire dienst, ging Zoebkov aan de slag op een collectieve boerderij. Hij schrok er van de luiheid, verspilling en lage productie. Hij mocht zelf een nieuwe kolchoze opzetten. ‘Dat bedrijf werd een voorbeeld voor het hele land’, zegt een vroegere medewerker. ‘De koeien gaven er gemiddeld meer melk dan op het beste Finse bedrijf.’ Als lid van de Communistische Partij streefde Zoebkov sinds 1980 een politieke carrière na. Eerst in de regio Leningrad daarna in het stadsbestuur. De KGB’er Poetin werd er zijn vertrouweling en directe baas. In 1999 volgde Zoebkov zijn be-
‘Dark horse’ Viktor Zoebkov. AP
schermheer naar Moskou. Als onderminister van Financiën hield hij zich bezig met fiscale wetgeving en financiële fraude. Zoebkov was de man die
bedacht hoe oliemiljardair Michael Chodorkovski het beste kon worden aangepakt. Chodorkovski werd in 2004 veroordeeld voor belastingfraude en dient nu celstraf uit van 8 jaar. Zoebkov maakte zich de voorbije jaren sterk voor hardere aanpak van geldwitwasserij en corruptie. Opsporingsdiensten hebben volgens hem onvoldoende bevoegdheden. Zoebkov stelde voor de banktegoeden van verdachten van corruptie voor anderhalve maand te bevriezen. ‘Ik weet zeker dat 90 procent van het geld daarna niet meer wordt opgehaald.’ Corruptie, gebrekkige huisvesting en verwaarloosde gezondheidszorg zijn de grootste ergernissen van het Russische electoraat. Weet Zoebkov
zich met die thema’s te profileren, dan is hij in maart onverslaanbaar. Zoebkov zal de komende dagen zijn intenties moeten prijsgeven. Zo dient hij te beslissen of Sergej Ivanov en Dimitri Medvedev, de beide vicepremiers in het vorige kabinet, in zijn ministersploeg mogen terugkeren. Zij waren tot eergisteren de belangrijkste presidentskandidaten. Russische media kunnen het niet bevatten dat Poetin een dark horse naar voren heeft geschoven. Ze speculeren lustig over een ingenieus complot: Zoebkov wordt president en treedt daarna al snel ‘om gezondheidsredenen’ terug. Ten faveure van Poetin die grondwettelijk onverkiesbaar is, volgend jaar maart. 1
Onderzoek ‘Misschien is het beter om de metro te pakken’
Egyptische hoofdredacteuren
Stijgende benzineprijzen helpen dikke Amerikanen afvallen
Jaar cel voor beledigen president Novum / AP AMSTERDAM
Dieetboeken, fitnesstrainers, ze kunnen allemaal de deur uit. Volgens een Amerikaans onderzoek zijn stijgende brandstofprijzen dé oplossing voor overgewicht. Leonard Doyle LONDEN
...
Amerikanen met een gewichtsprobleem krijgen hulp uit onverwachte hoek. Niet een nieuw dieet, maar hogere brandstofprijzen blijken de beste oplossing voor hun overgewicht. Voor veel Amerikanen is het tripje met de auto naar één van de vele fastfood restaurants het hoogtepunt van de dag. Na bergen chips, vlees, friet en cola te hebben verorberd rijden ze zo snel mogelijk weer naar huis om te kijken welk dieetboek er weer voor kan zorgen dat ze hun eigen tenen zien. Maar hulp is onderweg. Het blijkt dat de hogere benzineprijzen in de VS meer dan alleen de portemonnees van de Amerikanen dunner kunnen maken. Door de stijgende prijs van het autorijden smeren Amerikanen nu hun eigen broodje en lopen ze naar het busstation. De statistieken spreken voor zichzelf. Er is in de geschiedenis een duidelijk verband tussen de stijging van de brandstofprijzen en een daling van het aantal dikke Amerikanen met
...
ongeveer tien procent. De auteur van de studie, Charles Courtemanche van de Washington University in St. Louis, zegt dat hij tot dit inzicht kwam toen hij zelf ergens stond te tanken. ‘Toen ik mijn auto vol stond te gieten en naar die hoge benzineprijs keek, bedacht ik me dat het misschien beter was om eens de metro te pakken,’ aldus Courtemanche. Toen hij doorhad dat dit hem dertig minuten extra lichaamsbeweging per dag zou opleveren, besloot hij de relatie tussen brandstofprijzen en overgewicht te onderzoeken. ‘In de jaren tachtig steeg het overgewicht onder de Amerikaanse bevolking met 13 procent. Tegelijkertijd was er toen sprake van dalende brandstofprijzen. Mensen aten weliswaar steeds meer fastfood, wat in de jaren tachtig erg populair werd, maar gebruikten ook steeds vaker de auto om van A naar B te gaan.’ Volgens zijn theorie moet de prijsstijging van benzine over vijf jaar een daling van vijftien procent in het Amerikaanse overgewicht laten zien. Dat zou volgens het onderzoek 16.000 levens redden en 17 miljard dollar besparen. Niet iedereen is hier blij mee. Eén man riep Courtemanche toe: ‘Oh, dus nu moet ik wél blij zijn met die belachelijke prijzen?’ 1 © The Independent
Amerikanen verorberen bergen chips, vlees, friet en cola. HH
Een Egyptische rechtbank heeft de hoofdredacteuren van vier kranten veroordeeld tot een jaar celstraf voor het beledigen van president Hosni Mubarak en de regeringspartij. Dat is gisteren bekendgemaakt. Tevens moeten de hoofdredacteuren een boete betalen van ongerekend 2.500 euro. De hoofdredacteur van al-Fagr, Adel Hammouda, zei verrast te zijn over de hoogte van zijn straf. De rechter loofde de president en diens zoon en de regeringspartij in het vonnis, zei Hammouda. ‘Het was zonder precedent.’ Het persbureau Middle East News Agency meldde dat de beklaagden volgens de rechter geen bewijsmateriaal hadden gepresenteerd om hun beweringen te staven. De hoofdredacteuren menen dat de autoriteiten de persvrijheid weer verder aan banden leggen na een korte periode van relatieve openheid. In de gewraakte artikelen stond onder meer dat de regeringspartij het land beheerst ‘met ijzer en vuur’, mensen afslacht en onderdrukt en omgedoopt moet worden in ‘de partij van rampen’. De andere drie veroordeelden zijn Wael Ibrashi van de Sawt al-Umma, Abdel Halim Qandil van al-Karama en Ibrahim Eissa van al-Dustour.1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
Extremisten juichen, inwoners rouwen
KORT 111
PROMINENTE SJEIK UIT ANBAR DOOR BERMBOM GEDOOD Bij een aanslag met een bermbom in de buurt van zijn woning in Ramadi is gisteren de prominente soennitische sjeik Abdul-Sattar Abu Risha uit de Iraakse provincie Anbar om het leven gekomen. Abu Risha was de leider van een verbond van clans dat tegen Al-Qaida in Irak in opstand is gekomen, en samenwerkt met de Iraakse regering en de Amerikaanse strijdkrachten. Vanwege die samenwerking werd Abu Risha (37) door
Belgrado wil boycot verkiezingen
De Servische regering heeft Serviërs in Kosovo gisteren opgeroepen de verkiezingen in de provincie te boycotten. Het is volgens de regering op dit moment te gevaarlijk in Kosovo om verkiezingen te houden. De verkiezingen vinden plaats op 17 november. De Servische regering riep in 2004 ook op tot boycot van de verkiezingen en hieraan werd destijds gehoor gegeven. Tien van de 120 zetels in het Kosovaars parlement zijn gereserveerd voor Serviers, maar er wordt geen gebruik van gemaakt.
Al-Qaida en andere militante groepen bedreigd. Door de verbeterde situatie in Anbar waande Abu Risha zich de laatste tijd veiliger. Nog geen twee uur na de aanslag verschenen op extremistische websites triomfantelijke banners, waarin de dood van ‘een van de grootste varkens van de kruisvaarders’ werd bezongen. Veel inwoners van Ramadi toonden zich echter geschokt en bedroefd over de dood van de sjeik.
111
Bloedige dag voor taliban in Afghanistan
Gevechten en luchtaanvallen in Afghanistan hebben zo’n zeventig taliban het leven gekost. Dat hebben Westerse en Afghaanse troepen gisteren gezegd. In de provincie Uruzgan kwamen meer dan 45 talibanstrijders om toen ze een patrouille van Afghaanse en buitenlandse troepen aanvielen. In de provincie Kandahar verloren twaalf taliban het leven bij gevechten met Afghaanse en NAVO-troepen. Elf taliban kwamen om in de provincie Zabul. Meer dan driehonderd veronderstelde taliban zijn sinds eind augustus gedood.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Het weer
Het weer
1812 – Het Franse leger onder leiding van Napoleon nam de Russische hoofdstad Moskou in. De stad was verlaten en stond in brand.
Tokio: 30°C/ 24°C, bewolkt Peking: 25°C/ 18°C, onweersbuien Jakarta: 35°C/ 22°C, zonnig
Moskou: 9°C/ 6°C, buien Oslo: 14°C/ 7°C, buien Madrid: 30°C/ 15°C, bewolkt
12
Nieuws Economie
Fraude Vraagtekens rond overname Spinnerij Nijverdal
Topman Ten Cate verdacht Loek de Vries is al bijna tien jaar de baas van Koninklijke Ten Cate, met veel succes. Maar nu dreigt zijn goede naam bezoedeld te worden. Redactie economie/Betten AMSTERDAM
...
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt bestuursvoorzitter Loek de Vries van textielbedrijf Koninklijke Ten Cate van belastingfraude halverwege de jaren negentig. De zaak draait om enkele miljoenen euro’s, meldde Het Financieele Dagblad gisteren. Het strafrechtelijk onderzoek tegen De Vries en een groep investeerders loopt al enkele jaren, zo concludeert de krant uit uitspraken van officier Anita van Dis van het Functioneel Parket eerder deze week, in een gerelateerde financiële fraudezaak. Volgens de officier van justitie heeft De Vries een aandeel in een vermoedelijke fraude rond textielbedrijf Spinnerij Nijverdal in 1996. Het zou
om enkele miljoenen euro’s gaan. Het faillissement van deze onderneming, die aan Ten Cate gelieerd is, verliep opmerkelijk. In 1996 ging de Spinnerij failliet, waarna de Antilliaanse vennootschap Atomota van Paul S., een oud-McKinsey-consultant die investeert in bedrijven en vastgoed, een deel van de curator overneemt. Hij betaalt 2,6 miljoen gulden voor de betere delen van de Spinnerij. Enkele weken later koopt De Vries met Ten Cate het bedrijf alsnog voor 7 miljoen gulden, bijna drie keer zoveel. Justitie verdenkt De Vries en zijn toenmalige zakenpartners, Paul S. en Peter van Z., een oud-havenbaron uit het Belgische Brasschaat, van een opzetje om zichzelf buiten het zicht van de fiscus te verrijken. In 2000 gaf Paul S. aan het blad Twentevisie toe dat ‘alles vooraf geregeld was’. Volgens Het Financieele Dagblad stelde dit blad ook aan De Vries de vraag of er verdiend is aan de
affaire. Die zou gezegd hebben zich op glad ijs te begeven als hij antwoord hierop zou geven. Bestuursvoorzitter De Vries wil nu niet reageren, liet hij vanuit Azië via zijn advocaat Cees van Bavel weten. Tegenover het OM zou hij tot nu toe de aantijgingen hebben ontkend. Ook de Koninklijke Ten Cate wil niet inhoudelijk ingaan op het onderzoek dat het Openbaar Ministerie doet. Wel bevestigt Frank Spaan, hoofd investor relations van het bedrijf uit Almelo, dat er een onderzoek loopt door het OM. ‘Zolang dit loopt, willen we inhoudelijk niet op de zaak ingaan’, aldus Frank Spaan. Wat de consequenties zijn voor De Vries’ positie als bestuursvoorzitter van Ten Cate wil Spaan niet kwijt. Hij laat weten dat de raad van commissarissen van het textielbedrijf op de hoogte is van het onderzoek. 1 Loek de Vries wordt verdacht van belastingfraude. WFA
Beurs Beurs vandaag Wat zijn topmannen werkelijk waard?
Verdiende loon CEO’s Shell CEO Van der Veer verdient 6 miljoen euro te veel en Heinekens Van Boxmeer 6 miljoen te weinig. Een rekensom voor faire lonen. AMSTERDAM
...
Dát topmannen te veel verdienen vindt bijna iedereen, maar niemand laat zich uit over wat ze dan wel moeten verdienen. In het IEX Magazine dat vandaag verschijnt, pogen redacteuren Fleur van Dalsem en Michiel Pekelharing een fair loon uit te reken voor de 25 AEX-CEO’s. Dit zijn hun uitkomsten: Alle topmannen van AEX-fondsen verdienden in 2006 samen 99,7 miljoen euro. Daar zit ook de waarde van de (bonus)aandelen bij. Ze konden in 2006 gemiddeld bijna 4
miljoen euro laten bijschrijven en dat was ruim 6 ton meer dan in 2005. Als uitgangspunt voor de berekening of een topman te veel of te weinig verdient, neemt IEX daarom het gemiddelde salaris van alle managers van AEX-fondsen. Het is niet eenvoudig te bepalen hoe goed een topman zijn werk doet. Soms vormt de winstmarge de horde die een manager moet nemen, maar steeds vaker is de aandelenkoers de meetlat. Voor beleggers telt het rendement. Een bedrijf dat aan alle interne doelstellingen voldoet, maar waarvan de koers erg achterblijft, wordt niet snel de beursfavoriet. In dit scenario krijgt de topman vaak wel de volle mep. IEX is bij het bepalen van wat een topman ‘moet’ verdienen uitgegaan van het rendement in relatie tot de AEX
en de relevante Stoxx sectorindex. Ook wordt rekening gehouden met de aard van de onderneming. Een bedrijf met duizenden werknemers op alle continenten en met veel activiteiten is moeilijker te besturen dan een concern met een paar werknemers op één plek. Het resultaat van al die exercities ziet u hiernaast. De conclusies zijn eenvoudig: met name Shells Jeroen van der Veer, Aegons Don Shepard en Reeds Crispin Davis mogen wel eens harder lopen voor hun salarissen. En ondanks dat Bennink Numico recent 10 miljard meer waard maakte, verdiende ook hij te veel. Daarentegen mogen Heinekens Jean-François van Boxmeer, SBM Offshores Didier Keller en ASML’s Eric Meurice op een cursus in voor hun salarisbesprekingen. 1
de topvier van ‘onderbedeelden’ Verdiende loon 8255647,465
Echte salaris 1860508
Verschil -6395139,465
Arcelor Mittal Lakshmi Mittal
10617065,42
5108012
-5509053,418
SBM Offshore Didier Keller
7300571,21
2235000
-5065571,21
588820
-5016924,751
Heineken Van Boxmeer
TomTom Harrold 5605744,751 Goddijn
de topvier van ‘overbedeelden’ Royal Dutch Shell 3107607,634 Jeroen van der Veer
9114399
+6006791,366
Aegon Don Shepard
1899946,245
7312230
+5412283,755
Numico Jan Bennink
6299922,166
11644557
+5344634,834
Reed Elsevier Crispin Davis
3193350,458
7439911
+4246560,542
De hele lijst met berekeningen over de 25 CEO’s vindt u in IEX magazine.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Intel telt niet mee 111
Het glas is nu halfleeg en niet halfvol op de beurs. Een mooi voorbeeld hiervan is dat omzetwaarschuwingen van Harley Davidson vorige week en Alcatel-Lucent gisteren deze fondsen zo’n 10% van hun beurswaarde kostten. Eerder deze week meldden Intel en Texas Instrument omzetmeevallers, maar de koersen gingen marktconform omlaag. Alsof er niets was gebeurd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: WAT MOET EEN CEO VERDIENEN? 111
Het variabele salaris van CEO’s is vaak gebaseerd op gecreëerde aandeelhouderswaarde. Terecht of niet? Zo is er Groenink die schiep waarde door een overnamebod, dat er kwam juist omdat hij geen aandeelhouderswaarde creëerde. Waar moet het salaris van een CEO op zijn gebaseerd? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
‘Mond open trekken’
‘Niet mee bemoeien’
‘Te hoog
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
JACQUES POTUIJT (IEX, VEB EN CASH-COLUMNIST)
CEES SMIT ( TODAY’S BEHEER)
111
111
111
‘Het blijft een moeilijke discussie: duizelingwekkende getallen, jaloezie, internationalisatie en de politieke kop van jut. Sommige managers vernietigen alleen maar waarde en behoren dus eigenlijk geld te geven aan het bedrijf. Maar ja, dan moeten de aandeelhouders hun mond maar open trekken. Het is hun geld.’ 1
“De honorering van de CEO gaat uitsluitend de vennootschap en haar aandeelhouders aan. Als die ter aansporing een winstgerelateerde beloning nodig achten, is dat iets waaraan niet valt ter tornen. Dit vraagstuk behoort geheel tot het private domein. De publieke opinie noch de overheid heeft hier iets voor te schrijven.’ 1
‘Ik ben zelf CEO en ik vind dat er geen maximum is, mits er toegevoegde waarde is. Als een topman inspeelt op ontwikkelingen en zo aandeelhouderswaarde creëert, is hij of zij het geld waard. In de praktijk is het speelveld van de CEO zeker bij grote bedrijven zo beperkt, dat ik de huidige beloningen buitensporig hoog vind.’ 1
Economie Nieuws
13
Media Verdenking overtreding wet op kansspelen
Rechtszaak Student wint van grootbank
FIOD doet invallen bij RTL Nederland en SBS Broadcasting
Moszkowicz versus ABN
Redactie economie
Hij is nog ‘maar’ een student, maar ook bij de 26-jarige Yehudi Moszkowicz zit het procederen kennelijk in het bloed. De telg uit de beroemde advocatenfamilie is oprichter/medewerker van het Student Juridisch Advies Bureau in Utrecht en won onlangs – tegen grootbank ABN Amro – zijn eerste grote zaak. Namens internetwinkel NL Tronics dagvaardde hij de bank, die volgens de jonge ondernemer Jos Spinhoven veel te hoge kosten voor internationale transacties in rekening had gebracht. ‘Spinhoven was erachter gekomen dat de bank fouten had gemaakt met haar tarieven. In plaats van 14 euro cent per grensoverschrijdende transactie in Europa had ABN Amro hem 7 euro laten betalen. Dat is in strijd met een Europese verordening die bepaalt dat banken gevestigd in EU-lidstaten maximaal een bedrag van 14 eurocent per transactie in rekening mogen brengen.’ Spinhoven had de bank er in meerdere brieven op gewezen dat er iets niet klopte. ‘Daar kreeg hij geen antwoord op’, aldus Moszkowicz.
Edward Deiters AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
...
De fiscale opsporingsdienst FIOD heeft gisterochtend invallen gedaan in bedrijfspanden van RTL en SBS in Hilversum, Amsterdam en Den Haag. De zes doorzoekingen werden gedaan omdat RTL en SBS ervan verdacht worden de wet op de kansspelen te hebben overtreden door belspelletjes op televisie uit te zenden. Er is administratie in beslag genomen. Deze actie is een gevolg van twee aangiftes die het Projectbureau Kansspelen, een onderdeel van het ministerie van Justitie, tegen RTL en SBS heeft ingediend. Belspelletjes zijn sinds 1 januari vorig jaar gebonden aan een gedragscode die is opgesteld door de branche zelf om de spelregels overzichtelijker te maken. Hiermee moet de slechte reputatie van de uitzendingen worden opgepoetst. Wie zich niet aan deze voorwaarden houdt, heeft een andere vergunning nodig voor kansspelen. De twee aangiften van het ministerie
Het hoofdkantoor van RTL in het Hilversumse Mediapark. HOLLANDSE HOOGTE
zijn ingediend omdat aanbieders van belspelletjes zich niet aan de code hielden. Bovendien hadden zij geen andere vergunning. Een woordvoerster van RTL Neder-
land bevestigt dat er FIOD-medewerkers langs zijn geweest: ‘We hebben niets te verbergen en verlenen alle medewerking’, zegt zij. 1
‘Toen heb ik zelf ook eerst vier brieven naar de juridische afdeling van de bank gestuurd. Zij verwierpen onze eis, dus hebben we de bank toch maar gedagvaard.’ Met succes, bleek afgelopen maandag. De Amsterdamse kantonrechter bepaalde dat ABN Amro bij een groot deel van de betalingen aan NL Tronics, te veel kosten in rekening bracht. In het vonnis verklaart de rechter: ‘De verwijzing van ABN AMRO naar de pagina op haar website over betalingen naar het buitenland lijkt nog het meest op een poging tot misleiding.’ Daarnaast is de kantonrechter van mening dat het handelen van ABN Amro als een ‘misdraging’ moet worden gekwalificeerd. ‘Een mooi hard vonnis’, aldus Moszkowicz. ‘Spinhoven krijgt zijn 800 euro terug.’ Toch is Moszkowicz nog niet klaar met ABN Amro. ‘Dit is volgens de wet een economisch delict. Ik wil in overleg met de officier van justitie kijken of strafrechtelijke vervolging mogelijk is. Daarnaast kunnen eventuele andere gedupeerden zich bij mij melden. Ik vermoed dat Spinhoven niet de enige is die dit overkwam. Een class-action zaak zou zeer wel mogelijk zijn.’ 1
Onderzoek
Nederlander wil geen soepeler ontslag Redactie economie AMSTERDAM
...
De publieke tegenstand tegen de kabinetsplannen om het ontslag te versimpelen, neemt toe. Niet alleen de PvdA-fractie en de vakbonden zijn steeds duidelijker in hun afwijzing, ook de meeste Nederlanders zijn tegen het kabinetsplan voor het ontslagrecht. Dat blijkt uit een peiling van TNS NIPO in opdracht van de FNV. Volgens driekwart van de Nederlanders en tweederde van de werkgevers is het belangrijkste gevolg van het plan dat een vast contract minder waard wordt. FNV-bestuurder Wilna Wind: ‘Wat we nodig hebben zijn extra banen, meer mensen aan de slag. En niet: hoe zet ik mensen snel en goedkoop op straat.’ Naarmate meer informatie wordt gegeven, neemt het aantal tegenstanders toe, ook onder werkgevers. Als je ze blanco ondervraagt is 55 procent van de Nederlanders tegen het ont-
slagplan, met meer informatie groeit dit naar 61 procent. Onder werkgevers groeit het aantal tegenstanders dan van 13 naar 25 procent. Het belangrijkste punt tegen Donners plan is het vervallen van de preventieve toets. Tweederde van de ondervraagden vindt het niet goed als de kantonrechter of het CWI niet meer controleert of ontslagen rechtvaardig of zorgvuldig verlopen. Eerder deze week noemden PvdAwoordvoerders Mariëtte Hamer en Ton Heerts dit al ‘onacceptabel’. Werknemers zouden hiermee overgeleverd zijn aan de grillen van de werkgever. Volgens Donner is versoepeling van het ontslagrecht noodzakelijk om ervoor te zorgen dat meer mensen aan de slag komen, een belangrijke doelstelling uit het regeerakkoord. In het kabinetsvoorstel zal hij de versoepeling van het ontslag koppelen aan zijn streven om 200.000 extra participatiebanen te scheppen. 1
InEuropaligtdewinst! Nieuw: Dresdner VPV European Value Fund
HollandHaven verlegt de grenzen! Jazeker, onder de naam Dresdner VPV European Value Fund belegt dit gerenommeerde beleggingsfonds voortaan in heel Europa. Onze ambities zijn grenzeloos. En dat geldt ook voor uw winstkansen. Ook dit fonds wordt immers beheerd met onze unieke Value Investing-methode. Het geheime wapen achter het succes van het Delta Deelnemingen Fonds en al die andere winstgevende beleggingsfondsen van Veer Palthe Voûte.
Er zit meer in Veer Palthe Voûte! Ook beleggen in onze succesvolle beleggingsfondsen? Bel 0182-597777 of kijk op www.vpv.nl Tot 1 oktober 2007 kunt u via onze beleggersgiro zonder (0,5%) transactiekosten instappen in alle door VPV beheerde beleggingsfondsen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RADERWERK
PUBLIEKE BELONING 111
Matthijs Bouman
Hoe hoog mogen de salarissen in de (semi-) publieke sector zijn? Volgens onderwijsminister Plasterk moet zijn sector zich streng houden aan de Balkenende-norm en mag niemand meer verdienen dan 171.000 euro. Hans Dijkstal adviseert om salarissen bij de universiteiten en de publieke omroep aan een maximum te binden, maar die bij energiebedrijven en woningbouwcorporaties juist vrij te laten. De PvdAfractie wil die laatste sectoren juist hard aanpakken. Het is een discussie tussen onderbuiksprekers. Emoties voeren de boventoon. ‘Het moet een eer zijn om de publieke zaak te dienen’, klinkt misschien moreel hoogstaand, economen zien
toch ook veel nadelen aan het ‘aftoppen van de top’. Allereerst ontneemt de overheid zich de mogelijkheid om de echte talenten aan te trekken. De briljante ICT-manager die de huidige chaos bij de Belastingdienst kan oplossen, is zijn gewicht in goud waard. De mislukte ‘operatie Walvis’ kost zowel de schatkist als het bedrijfsleven vele miljoenen. Met een strenge Balkenendenorm verbiedt de overheid zichzelf zo’n redder in dienst te nemen. Bovendien blijkt uit Amerikaans onderzoek dat overheidsbedrijven die hoge lonen betalen, werknemers lang aan zich binden. Zit het loon boven dat van driekwart van de vergelijkbare
bedrijven, dan vertrekt gemiddeld slechts 2 tot 4 procent per jaar. Voor sommige functies kan het belangrijk zijn om de doorstroom laag te houden. Als er veel is geïnvesteerd in kennis van de ambtenaar en die kennis ook op de markt goed te gelde te maken is, kan de overheid met een hoog loon loyaliteit kopen. Het is zonde als de whizzkids van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) of de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) al na een paar jaar richting bedrijfsleven vertrekken. Een hoog salaris is dan economisch verantwoord. Juist te weinig betalen, leidt tot verspilling. Ten slotte kunnen we ook wat leren van ervaringen in ontwikkelingslan-
den. Salarissen zijn daar vaak zo laag dat alleen corrupte ambtenaren kunnen overleven. Uit onderzoek van het IMF blijkt dat beter betalen van ambtenaren omkooppraktijken tegengaat. Eerlijkheid is blijkbaar te koop. Natuurlijk zal in Nederlands een salaris van 171.000 euro niemand de corruptie indrijven. Maar voor zeer gevoelige banen kan het verstandig zijn om de ambtenaar zoveel te betalen dat hij of zij nooit in de verleiding komt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Uitverkoop
Kwijt?
Oh ja?
ABN Amro heeft alle private banking-activiteiten in Londen verkocht aan SG Hambros, een dochterbedrijf van Societé Generale.
Het Nederlandse handelsoverschot is in juli gedaald naar 3 miljard euro. Vorige maand kwam het overschot nog uit op 3,8 miljard euro.
Eerstgeborenen blijken beter te presteren in het zakenleven dan hun jongere broers en zussen. Dat blijkt uit een peiling van het Amerikaanse dagblad USA Today.
Nieuws Wetenschap
14
Psychologie Veroudering
Stilstaan is achteruit gaan ‘Zelf heb ik onderzoek gedaan waarbij proefpersonen eerst een filmpje bekeken en daarna testjes moesten doen. Kijken naar een grappige film verhoogt het dopamineniveau in het brein en de testjes lieten zien dat mensen dan ook sneller leerden van feedback in vergelijking met proefpersonen die een gewoon, niet grappig filmpje hadden gezien. Maar dat effect is maar tijdelijk. De beste ma-
Ook zo bang dat uw brein achteruit hobbelt? Spelletjes helpen niet. Bezig blijven waarschijnlijk wel. Daarom zoekt Tineke van der Linde actieve bejaarden. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Het verouderende brein is geen hip onderwerp voor onderzoek. Het jonge brein, en dan vooral de invloed van drank en drugs daarop, is veel populairder. Hetzelfde geldt voor de gevolgen van Alzheimer. Maar wie die resultaten goed wil interpreteren, kan niet zonder het oude, gezonde brein, weet Tineke van der Linde: ‘Het is een onmisbare schakel. Je moet eerst weten wat normale veroudering is. En daar is maar heel weinig onderzoek naar gedaan.’ Het Seniorlab van de Universiteit van Amsterdam, opgezet door hoogleraar Richard Ridderinkhof en onder dagelijkse leiding van Van der Linde, moet (een beetje) in deze leemte
Je moet iets uitdagends doen, echt iets nieuws oppakken nier om het brein fit te houden, is gewoon door het goed te gebruiken. Onze hersenen zijn plastisch. Als je ze meer gebruikt, blijven ze in conditie.’
Onze hersenen zijn plastisch. Als je ze gebruikt, blijven ze in conditie voorzien. Van der Linde bezoekt wekelijks ouderen om door middel van testjes vast te stellen hoe het met hun cognitieve vermogens gesteld is. Simpelweg vragen hoe het ermee staat, is onvoldoende. Van der Linde: ‘Proefpersonen zeggen vaak: ik merk dat ik oud word. Ik vergeet veel dingen. Dan vraag ik: was dat vroeger niet zo? En dan is het antwoord meestal: jawel, maar dan dacht ik, daar kom ik straks wel weer op.’ Bestaat er zoiets als een gezond, verouderd brein? ‘De diversiteit is enorm. De cognitieve vermogens van kinderen kunnen heel sterk uiteen lopen (denk aan hoogbegaafde kinderen), maar je ziet dat als het brein volgroeid is, zo rond het achttiende levensjaar, de cognitieve vermogens in een betrekkelijke nauwe range vallen. Ze lijken in feite heel veel op elkaar. Maar daarna, wanneer die breinen verouderen, gaan ze weer uiteenlopen en uiteindelijk kunnen ze enorm verschillen. Door verschillen in levensloop, goede en slechte gewoontes, en door genetische verschillen natuurlijk. Maar
Gemiddeld zet de veroudering in rond het veertigste levensjaar. HH de invloed van die laatste component is heel moeilijk vast te stellen.’ Waardoor wordt die veroudering veroorzaakt? ‘Ongetwijfeld heel belangrijk is de daling van de hoeveelheid van de neurotransmitter dopamine. Gemiddeld genomen zet deze daling in rond het veertigste levensjaar, misschien zelfs eerder, en dan met zo’n tien procent per tien jaar. Daardoor gaat het vermogen om te leren door middel van feedback achteruit. De frontale delen van het brein, waar alle informatie bij elkaar komt en waar de beslissingen worden genomen, zijn het vatbaarst voor veroudering. Niet de delen die zintuiglijke informatie verwerken. Je ziet in die frontaalkwab dat, naarmate mensen ouder worden, bij dezelfde activiteit grotere gebieden actief worden. Dat suggereert dat daar sprake is van lo-
kale achteruitgang en dat het brein andere delen inschakelt om te helpen bepaalde taken uit te voeren.’ Zijn er manieren om de dopamineproductie op te krikken?
Braintraining, Sudoku’s, dat soort dingen? ‘Ze kunnen geen kwaad maar ik denk niet dat het veel meer helpt dan andere mentale activiteit. Voor ik dat geloof, wil ik een studie zien waarbij tweehonderd proefpersonen wél, en tweehonderd géén spelletjes hebben gedaan, met een goede meting vooraf en achteraf. En dan ook nog een meting nadat ze lange tijd geen spelletjes meer hebben gedaan om te zien of het effect blijvend is. ' 'En eigenlijk moeten er ook scans gemaakt om te zien of het hersenvolume veranderd is. Maar ik verwacht er niet veel van. Dat soort dingen zijn de eerste keer redelijk inspannend, maar op de lange duur worden ze hooguit moeilijker, en worden dezelfde hersendelen op dezelfde manier ingeschakeld. Je moet iets uitda-
gends doen, echt iets nieuws oppakken; een taal, een studie. Niet indutten want dan dutten die hersenen ook in. Toegeven aan de achteruitgang, berusting, is slecht voor het brein.’ 'En wat ook heel belangrijk is: lichaamsbeweging. Het is inmiddels hard aangetoond dat veel lichaamsbeweging, waarbij sprake is van een flink grotere zuurstofopname, ook goed is voor het brein. Drie, vier keer per week een half uur flink inspannen, dat heeft een gunstig effect op je cognitieve vermogens, en (ook dat is gemeten) op het hersenvolume. Die extra zuurstofopname zorgt voor extra zuurstof in het brein.’
Dus ik kan ook drie keer per week aan de zuurstoffles gaan liggen? ‘Nee. Het gaat om de combinatie van extra zuurstof en lichamelijke prikkels, de kick. We moeten cognitieve vermogens en lichamelijke inspanning niet langer los van elkaar zien. Ons brein is een stuk van ons lichaam, onze cognitieve conditie is gekoppeld aan onze fysieke conditie.’
Heeft het Seniorlab nog proefpersonen nodig? ‘De belangstelling is groot, maar we zijn altijd op zoek naar nieuwe proefpersonen in en om Amsterdam. Alle mensen vanaf 60 jaar die zich aangesproken voelen door de aanduiding 'actieve gezonde senior' zijn van harte uitgenodigd zich aan te melden. Hun brein is interessant. Voor ons en voor de wetenschap van de veroudering.’ 1
www.uva.nl/seniorlab
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................
Sterrenkunde
Opgehemeld Govert Schilling
...
De sterrenhemel van 14-21 september: - Op de horens: de rode planeet Mars staat op maandag 17 september precies tussen de twee sterren die de horens van het sterrenbeeld Stier vormen. Je vindt Mars rond 05.00 uur, hoog in het zuidoosten.
- Kijk op dinsdagavond 18 september rond 21.00 uur naar de halfverlichte maan, heel laag boven de zuidwestelijke horizon. Rechtsboven de maan schittert dan de planeet Jupiter, de grootste planeet in het zonnestelsel. Verrekijker bij de hand? Om de planeet cirkelen vier sterretjes: zijn maantjes. - En nu u die verrekijker toch in de hand heeft: als je goed kijkt, zie je dat sterren verschillende kleuren hebben. Blauwwitte sterren (zoals onze zon) zijn heel heet (ca. 20.000 graden); oranjerode sterren zijn veel
koeler (ca. 3.000 graden). Met een verrekijker zijn de kleurverschillen goed te zien. 1 Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
De bedrieger bedrogen
MARCEL
HULSPAS
Kent u dokter Kawashima? Hij schijnt een vooraanstaande Japanse neurowetenschapper te zijn. En hij is de bedenker van Brain Training, de populaire chip vol spelletjes bedoeld om de aftakeling van het brein een halt toe te roepen. Waar of niet waar? Om dat te weten te komen, mocht ik van Nintendo deze zomer met Kawashima op vakantie. Het was geen pretje. Kawashima is buitengewoon saai gezelschap. Zijn grapjes zijn afschuwelijk en op zijn ‘weetjes’ over het brein zat ik niet te wachten. En hij flest de boel.
Eerst geef je heel braaf je leeftijd op, en na een paar spelletjes vertelt hij je ‘hersenleeftijd’, die uiteraard alarmerend veel hoger ligt. Die hersenleeftijd moet je vervolgens verbeteren door nog meer spelletjes te doen. En ik haat spelletjes. Maar goed, na enige dagen raak je daar toch enigszins bedreven in, waarop Kawashima je weer test en vertelt dat je hersenen aan de beterende hand zijn. Van ergens diep in de zeventig daalde ik af naar een flitsende vierendertig.
Om je te motiveren, kun je stempeltjes verdienen en als je het echt heel goed doet, mag je je eigen stempeltje ontwerpen. U vindt dat kinderachtig, maar zelfs mijn kinderen vonden het niks. Die hadden trouwens al snel ontdekt hoe je Kawashima om de tuin kunt leiden. Zo roept hij wel eens twee woorden tegelijk, en de kunst is dan om die twee woorden te onderscheiden. Hoe ouder je wordt hoe lastiger dat is. Dat heeft niks met het brein te maken, doch alles met het ouder worden van de oren. Brain Training helpt hier geen zier. Maar de kinderen hadden een eenvoudige oplossing: druk een van de speakertjes van de DS dicht, en je hoort maar een van de twee
woorden. En hup daar gaat de score omhoog. Wil Kawashima dat je getallen onthoudt? Even opschrijven doet wonderen. Is het weer tijd voor de hersenleeftijdtest? Dan kies je voor de spelletjes waar je goed in bent, en je leeftijd schiet omlaag. Na een week hadden ze Kawashima wel gezien. Ik ploeterde nog een weekje verder. Eigenlijk was het wel zo rustgevend. En het klonk ook zo serieus: vader speelt niet, vader traint zijn brain! Maar Kawashima mag nooit meer mee. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Als een open boek
Elektronische lastpost
Noodsignaal
Britse onderzoekers kunnen boeken en boekrollen die te kwetsbaar zijn om te openen, lezen met behulp van extreem sterke lichtbundels.
De Amerikaanse firma Hanson Robotics heeft een kind-robot ontwikkeld van veertig centimeter hoog, die zich net zo gedraagt als een peuter.
Volgens de Utrechtse psycholoog Maike ter Wolbeek hebben meisjes die klagen dat ze vaak moe zijn, in veel gevallen last van psychische problemen zoals somberheid en angst.
Cultuur
Kunst Calligrafiti
De woordkunstenaar Jaren tachtig graffitiheld Niels ‘Shoe’ Meulman is al heel wat jaren bovengronds bezig. Zo was hij art director bij een reclamebureau en ontwierp hij verschillende logo’s. De komende dagen hangt zijn vrije werk Calligraffiti in Amsterdam. Famke en Floor van Praag AMSTERDAM
...
‘Subsidie? Nee, bedankt’, staat met duidelijke witte letters op het zwarte T-shirt van graffitikunstenaar Niels ‘Shoe’ Meulman. Meulman staat RTL Boulevard te woord in BG, de ruimte waar zijn werk de komende dagen geëxposeerd wordt. Ook De wereld draait door wilde wat met hem doen, vertelt hij later. ‘Maar dan moest ik daar in de studio wat gaan zitten tekenen: zo van clown doe je kunstje even. Ik wil wel een beetje serieus genomen worden.’ Meulman (1967) begon begin jaren ’80 als een van de pioniers met graffiti in Amsterdam: zijn naam ‘Shoe’ stond – meestal maar kort – op verschillende plekken in de stad. Logischerwijs kwam daar
een grafische carrière uit voort, onder andere bij Anton Beeke en Caulfield & Tensing. Tegenwoordig werkt Meulman als kunstenaar en voor zijn eigen ontwerpbureau Unruly. Meulman: ‘Het vakmanschap dat achter letters en typografie schuilt heeft mij altijd gefascineerd. Ik lees niet, ik kijk naar woorden vanwege de schoonheid van de letters.’ Met de expositie Calligraffiti wil hij aandacht vragen voor een nieuwe kunstvorm waarin graffiti, kalligrafie, typografie en grafische vormgeving samenkomen. ‘Ik ben zelf met de term Calligraffiti gekomen’, vertelt Meulman. ‘Het wordt nu bijna als een soort movement gezien, maar die claim kan ik niet waarmaken.’ De kunst van het mooie - of lelijke - schrijven is interessant voor een wereldwijd netwerk van graffitikunstenaars. In elke stad, in elk dorp van de Noordpool tot Australië zitten gasten die graffiti maken. Die zijn door internet met elkaar gelinkt. Ze snappen alleen niet dat ze onderdeel zijn van iets veel groters en eeuwenouds, na-
melijk de kalligrafie. Ik wil deze twee werelden samenbrengen.’ In de zaal van het BG hangen zo’n tweehonderd door Meulman ‘geschreven’ woorden: van ‘onkruid’ tot ‘crime time’ en ‘neuken in de’, met inkt aangebracht en keurig ingelijst. Meulman sloot zich de hele maand augustus op om deze calligraffiti voor de tentoonstelling te maken. Meulman: ‘Ik heb veel geëxperimenteerd met verschillende inkten, kwastjes en spulletjes. Zelf vind ik die glimmende dingen te gek, van die agressieve viltstiftinkt.’ Meestal is een calligraffiti binnen een paar minuten af. ‘Je kunt het heel snel doen’, legt Meulman uit. ‘Maar je moet wel jaren geoefend hebben voordat je het kunt. Als ik nu zie wat ik hiervoor maakte denk ik: ‘Hè, kon ik dat nog niet eens?’. Je gooit zo veel weg. Kijk maar in die bak daarachter, daar ligt voor een paar duizend euro aan papier.’ 1 www.calligraffiti.nl. Tot en met zondag 16 september te zien in BG, Oosterdokskade 3-5. Toegang gratis.
Toekomstmuziek ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Schotse band brengt bakken vol charme
De 1990s krijgen de benen in beweging met hun liedjes.
Naam: 1990s Sinds: 2005 Speelt: bijdehante rock ‘n roll Bekend van: de eerder dit jaar verschenen cd ‘Cookies’ Job de Wit AMSTERDAM
...
Sinds gisteren op tournee in het land: 1990s, een band uit Glasgow die rammeliger klinkt dan je op basis van hun ervaring in de alternatieve popscene zou mogen verwachten. De Schotten nemen gelukkig ook bakken vol charme mee, en een dozijn liedjes die de benen in beweging krijgen en een grote grijns op het gelaat toveren. Claim to fame: De groep als zodanig mag dan misschien nog maar een paar jaar bestaan, frontman Jackie McKeown is al minstens vijftien jaar actief in de Schotse indierock. Hij was ooit de oprichter van The Yummy Fur, een band die nog aardig wat singles en een handvol albums heeft uitgebracht op allerlei kleine platenlabel-
Unruly shoe, een van de ‘calligrafiti’s’ van Niels - Shoe - Meulman (rechts). MENNO KOK
15
tjes. Met terugwerkende kracht is het meest memorabele aan de groep dat de drummer en de zanger van Franz Ferdinand er ooit in hebben gespeeld. Het is een ons-kent-onswereldje in Glasgow, want vorige week werd bekend dat bassist Jamie McMorrow uit 1990s is gestapt. Hij wordt op tournee vervangen door Norman Blake van Teenage Fanclub, misschien wel de belangrijkste Schotse band van, jawel, de jaren negentig. Claim to fail: Nog nooit heb je een popzanger gezien met zulke enorm vooruitstaande tanden. Als iemand de jeugd kan overtuigen van het belang van een beugel, dan Jackie McKeown van 1990s. Aan de andere kant: het weerhoudt hem er niet van de wereld rond te reizen met een fantastische rockplaat. 1 Deze week nog live in Vera (Groningen, donderdag), Bibelot (Dordrecht, vrijdag), Leffelingeleuren-festival (bij Oostende, België, zaterdag) en Paradiso (Amsterdam, zondag).
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Nieuwe single: ‘2 hearts’
Melkweg wil geen lening maar subsidie
KYLIE MINOGUE IN NOVEMBER VOLLEDIG TERUG MET ALBUM
AMSTERDAM KOMT MET REDDINGSPLAN DE MELKWEG
Zangeres Kylie Minogue brengt op 12 november haar langverwachte nieuwe single uit. Het nummer 2 hearts is al vanaf 5 november te downloaden. 2 hearts is geschreven en geproduceerd door de Britse electroband Kish Mauve. Het is de eerste single van haar nieuwe album, dat later die maand verschijnt. De naam van het album en welke liedjes er nog meer opstaan wordt binnenkort bekendgemaakt. Het is bijna vier jaar gele-
De gemeente Amsterdam is bereid De Melkweg een tijdelijke lening te verstrekken van 750.000 euro om het poppodium tot december te behoeden voor een faillissement. Tegen die tijd moet de instelling dat geld bijeen hebben gebracht door sponsoring, wijziging van de programmering of verhoging van de entreeprijzen. Dat bleek gisteren uit een voorstel van cultuurwethouder Carolien Gehrels. Begin juli bleek onverwacht dat De Melkweg
den dat Minogue haar laatste studioalbum Body Language uitbracht. In 2005 werd borstkanker bij haar ontdekt. In mei dat jaar werd de tumor operatief verwijderd. Na een succesvolle behandeling zag eind dat jaar de single Over the rainbow het licht. Begin 2006 werd bekend dat Minogue aan nieuw materiaal werkte. Zo zou ze voor haar nieuwe plaat samenwerken met de Scissor Sisters en de jazz-zangeres Blossom Dearie.
door de recente verbouwing een tekort heeft van 1,8 miljoen euro. Zonder dekking had het poppodium al geld uitgegeven voor de grote concertzaal. Zonder ingrijpen van de gemeente, die De Melkweg te belangrijk vindt, zouden ongeveer 250 werknemers hun baan kwijt zijn. De gemeente gaf in juli al een half miljoen euro. De concertzaal is het niet eens met het reddingsplan en wil het bedrag als een subsidie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Zakcentje
‘Forever’ (1)
‘Forever’ (2)
Het Fonds der Letteren geeft de Antilliaanse auteur Boeli van Leeuwen 15.000 euro voor zijn gehele oeuvre.
Documentaire Forever van regisseuse Heddy Honigmann draait de komende twee weken in New York, daarna een week in Washington.
De productie kreeg in Nederland op het Nederlands Filmfestival de prijs voor beste documentaire en de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek. De film gaat over de Parijse begraafplaats Père -Lachaise.
Lifestyle
16
Tijd over?
THEATER
NAZOMER DUBBEL 18 tot en met 22 september
Het Noord Nederlands Toneel start het seizoen met een housewarming in Theater De Machinefabriek. En wel met twee voorstellingen van twee eigenzinnige vrouwen op één avond: de Nazomer Dubbel, start met ‘Babyboomers’ van Laura van Dolron en Onder Vrouwen – ‘And Life Goes On’ van Bodil de la Parra, Wimie Wilhelm en Margôt Ros. Een avond vol contrasten, met een culinair tintje, want vooraf en tussendoor serveert MamaMoos een heerlijk nazomermenu. • Waar: Theater de Machinefabriek in Groningen • Prijs: € 30 • www.nnt.nl
Dit is de moeite waard van kledingstukken uit de 18e tot de 20e eeuw ontvouwt zich in de tentoonstelling Haagse Hofmode een indrukwekkend verhaal over de hofcultuur uit vervlogen tijden. Het betreft toponderwerpen van bekende Haagse en buitenlandse modehuizen, vervaardigd door de beau monde. Verder toont deze expositie aan dat de Haagse wereld die verleden tijd lijkt, in veel opzichten nog verrassend actueel is. Enkele topstukken uit de garderobe van Pim Fortuyn (19482002) illustreren dit onder andere. • Waar: Gemeentemuseum Den Haag • Prijs: € 8,50 • www.gemeentemuseum.nl
DE (INTER VAN DE RO NATIONALE) KEUZ E RDAM SCH internationTTE OU aal theateSE rfestival WBURG
07 TM 22 SE
P 07 DE HORIZ IS HIER. ON
L G.N 10 UR 81 WB 11 OU 0 4 CH 01 SES : OP M KO DA ER ER TV TT AR .RO KA WW W
THEATER TENTOONSTELLING
DE HAAGSE HORIZON HOFMODE IS HIER Tot en met 2 december
Tot en met 22 september
Meterslange slepen, glinsterende borduursels in goud en zilver, pastelkleurige baljaponnen met kostbaar kant uit de belle époque. Aan de hand
‘De Horizon is hier’ is het motto van de zevende editie van ‘De (Internationale) Keuze van de Rotterdamse Schouwburg’. Iedereen komt ergens vandaan, en af en toe doen we ons best onze horizon te verleggen. De Keuze doet dat door ruimte te bieden aan theatermakers uit België, Duitsland, Engeland, Italië en de VS. Wat moet de New Yorkse Young Jean Lee bijvoorbeeld met haar Koreaanse ‘wortels’? In haar Songs of the Dragons Flying to Heaven zien we een zuurzoete parade van Aziatische minstreelkunst en racistische praatjes door drie uitzinnig uitgedoste Koreaanse actrices, culminerend in een genadeloze liefdesscène tussen twee blanken: bevatten culturele verschillen niet even veel stof voor grappen als relatieconflicten tussen twee mensen?
• Waar: de Rotterdamse Schouwburg • Prijs: per voorstelling verschillend • www.deinternationalekeuze.nl
NIET-WESTERSE KUNST
Geen zin in op reis en toch een autenthiek Afrikaans masker of inheems Mexicaans meubeltje in huis halen? Dit weekend zijn in de Kunsthal professionele galeries, kunsthandelaren en distributeurs verzameld met de mooiste etnografica uit Afrika, Azië en Australië. Voor spiegeltjes en kraaltjes lukt het niet meer, met harde euro’s zijn de bijzondere kunstvoorwerpen, betoverende sieraden, kleurrijk textiel en bonte accessoires gewoon te koop.
naar de tentoonstelling Backstage en zo enig zicht krijgen op de wereld àchter het theater. Jonge muziektheatergroep Susies Haarlok geeft acte de presence en het hoorspel Zwaar Water wordt live opgevoerd. Vooraf is het mogelijk om met cast & crew te eten. • Waar: Theatermuseum, Amsterdam • Prijs: € 10 euro, met eten € 15
KLASSIEK
CHOROTRIO MADEIRA BRASIL Zaterdag 15 september
• Waar: Kunsthal, Rotterdam • Prijs: € 8,50 • www.kunsthal.nl
NACHTSALON
AVOND UIT IN MUSEUM Vrijdag 14 september
KUNSTBEURS EXOTA 15 &16 september
Backstage!
Een avond uit in een museum, gevuld met een mix van muziek, debat, theater, kunst, eten en drinken. Dat is Nachtsalon, georganiseerd door Museumn8. Deze keer vormt Het Theatermuseum het decor. Bezoekers kunnen naar a-typische voorstellingen, workshops grime en kostuum,
• www.theaterinstituut.nl In Brazilië neemt men de grenzen tussen traditionele, klassieke en populaire muziek niet zo nauw. Een goed voorbeeld hiervan is de choro: een virtuoos genre, ontstaan in Rio de Janeiro aan het eind van de negentiende eeuw. De choro combineert de harmonische progressie van de Europese klassieke traditie met de tristesse, swing en vitaliteit van jongere Afro-Braziliaanse stijlen, zoals samba en bossanova. Mandolinespeler Ronaldo do Bandolim (1950) nam onder andere op met Chico Buarque en Marisa Monte. Paulo Becker (1968) maakte, alvorens hij zich over choro ontfermde, naam als klassiek gitarist. Marcello Goncalves (1972) wordt in Brazilië gezien als een van de interessantere jonge maestro’s op de zevensnarige gitaar. • Waar: Bimhuis, Amsterdam • Prijs: € 16 • www.bimhuis.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................................................
De Culinaire Unie De liefde van de Nederlander gaat nog steeds door de maag. Dus als we het alhier heersende Euro-scepticisme willen bestrijden, moeten we op zoek naar de culinaire prestaties van de andere 26 lidstaten. Daarom test De Pers in 26 afleveringen de kwaliteiten van een specialiteitenrestaurant: van Belgisch, Bulgaars en Cypriotisch tot Tsjechisch en Zweeds.
Portugees restaurant Costas Het is geen pittoresk baaitje in de Algarve, maar Costas ligt wél aan het water. De watersporters van West-Friesland weten het: in de haven van Medemblik kun je prima eten bij de Portugees. Al moet worden gezegd dat in de twaalf jaar dat het restaurant bestaat ook de nodige streekspecialiteiten de keuken zijn binnengeglipt. Zo liggen de Opperdoezeraardappeltjes met ham broederlijk naast de chouriço op het tapasbord. Op dat bord, ‘een wisselende proeverij van vier gerechtjes’, ook een pittige salade van rivierkreeftjes en een gegratineerd aubergine-tomatenprutje. Vooraf serveren eigenaars Filipe en Margo – zij Nederlands, hij Portugees – hun gasten warm
brood met kruidenboter en olijven. Daarbij smaakt de Dao, de frisse witte huiswijn, uitstekend. Aan de haven eet je natuurlijk vis. De Prato à Pescador bevat gebakken en gegrilde tilapia, pangasius, gamba, botervis, zalm en zeeduivel. Stuk voor stuk lekker en nergens een graatje te bekennen. Wel jammer dat er geen typisch Portugese sardine of bacalhau bijzit. Voor vleeseters is de runderstoof een goede optie, al smaakt die naar een OudHollands recept. Ach, de keuken is gewoon een romantische mix van Filipes Portugal en Margo’s Nederland. De gerechten worden geserveerd op simpel servies dat authentiek aandoet. Meer van hetzelfde bruine geglazuurde
aardewerk hangt aan de muur. Net wanneer de Poolse serveerster heeft voorgedaan hoe je servetten vouwt die niet zouden misstaan in een Chinees restaurant en we opmerken dat Costas meer multinationaal is dan Portugees, zet fadokoningin Amália Rodrigues een magistraal afscheidslied in. 1 Costas Oosterhaven 19, Medemblik 0227-548017 Prijs: Authenticiteit: Kwaliteit:
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Succes voor Tarzan
Back to the future (1)
Back to the future (2)
Vier maanden na de première van het theaterspektakel Tarzan zijn maar liefst 500.000 kaarten verkocht.
Tijdens het Oerolfestival in 2008 is het de bedoeling dat de tijd op Terschelling twee uur achter loopt bij de rest van Nederland.
De organisatie wil mensen bewustmaken van ‘tijd‘. Voordeel: het is ‘s avonds eerder donker, waardoor er meer ruimte in het avondprogramma komt. De tijden van de veerboten veranderen niet.
Cultuur
17
Fotofestival Unieke beelden van Staphorst op Noorderlicht
Over het geloof en het (on)geluk In Groningen opent dit weekend de veertiende editie van het internationaal georiënteerde fotofestival Noorderlicht. Fotografe Karine Versluis debuteert met foto’s over haar geboortedorp Staphorst.
honderd vrouwen en zes mannen. Om dit beeld, de omgeving en de sfeer waarin ze was opgegroeid niet helemaal kwijt te raken, begon ze foto’s te maken van feestelijke bijeenkomsten, Staphorsters in hun interieur en het leven op de dorpsstraten. In Staphorst geldt officieel een fotografieverbod, maar omdat de fotografe een bekende is, kon ze zonder problemen haar werk doen. Slechts één beeld is stiekem tot stand gekomen: een opname van de kerkgang op de jaarlijkse Biddag voor het Gewas.
Han Schoonhoven GRONINGEN
...
‘Over geloof en conflict, extase en exces’, zo luidt de ondertitel van het centrale thema. Drieëntwintig fotografen uit alle windstreken presenteren daar hun visie op de beleving van het geloof en het geluk of ongeluk dat ermee gepaard gaat. Zoals gebruikelijk hangt de hoofdtentoonstelling in een zeer geëigende locatie: de Der Aakerk in het centrum van Groningen. In alle bij het festival aangesloten exposities is werk van in totaal 130 fotografen te zien. Net als bij het fotofestival in Naarden zijn de locaties van de tentoonstellingen op loopafstand van elkaar. Pal tegenover de kerk vinden we de Noorderlichtgalerie met de expositie van Magnum-fotograaf Abbas: Children of Abraham. Het Centrum voor Beeldende Kunst is met een wandeling van tien minuten te bereiken. Daar is de tentoonstelling Material World te zien, die gaat het over de aanbidding van wereldse fenomenen als voetbal en televisie.
Act of Faith De hoofdtentoonstelling, Act of Faith, is samengesteld door Wim Melis, al jaren de hoofdcurator van het festival. Naast series van 21 buitenlandse fotografen selecteerde hij beelden van twee Nederlanders: Dirk-Jan Visser en Karine Versluis. Visser (1978), die ondermeer in de Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad publi-
Krentenwegge
In een keuken in Staphorst wordt de krentenwegge aangesneden. KARINE VERSLUIS
ceert, fotografeert meestal in het buitenland. Voor Noorderlicht zijn beelden gekozen uit een serie die hij in Damascus maakte over de rellen rond de Deense islamcartoons. Karine Versluis (Staphorst 1980) publiceerde deze zomer een boekje over het dorp waarin zij is geboren en opgegroeid. Haar ouders kwamen in de jaren zeventig ‘van buiten’; vader was aangetrokken als gymnastiekle-
raar. Versluis volgde in Nijmegen de opleiding sociaal pedagogisch hulpverlener. Rond haar drieëntwintigste besloot ze zich in te schrijven bij de afdeling fotografie van de Koninklijke Academie in Den Haag.
Prostitutiezorg De studie fotografie kon ze mede bekostigen door haar vak als sociaal hulpverlener uit te oefenen, aanvan-
kelijk in de directe hulp, op straat tussen tippelende prostituees. Later ging ze aan de slag in een opvanghuis van de prostitutiezorg. Op die plek werkt ze nog regelmatig als oproepkracht. Bij bezoeken aan haar ouders kreeg ze meer en meer oog voor de tradities van haar geboortedorp. Het viel Versluis op dat de Staphorsters steeds minder in klederdracht lopen. Het zijn op dit moment nog zo’n zes-
Die opname maakte ze met een onopvallend cameraatje vanuit een bovenraam. Samen met een foto van een Staphorster keuken waar de krentenwegge wordt aangesneden, is dat beeld voor Noorderlicht geselecteerd. In het boekje over Staphorst bundelde Versluis 48 beelden, 36 van haarzelf en 12 foto’s die haar vader in de jaren zeventig en tachtig maakte. Twee foto’s uit deze serie zijn dus op de hoofdtentoonstelling te zien. Het lijkt mij een beetje weinig om representatief te zijn voor dit project. Maar wie weet, mogelijk vallen ze wonderwel op hun plaats in Act of Faith, waarvan Max van den Berg, de nieuwe commissaris van de Koningin in de provincie Groningen, aanstaande zaterdag de opening zal verrichten. 1 Noorderlicht festival Groningen 16 september t/m 28 oktober Verschillende locaties Entree hoofdtentoonstelling: 8,50 euro (inclusief manifestatiegids) Zie www.noorderlicht.com
Rocklegende
Concert Led Zeppelin duizend keer uitverkocht Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Robert Plant (l) en Jimmy Page. HH
Sinds de legendarische rockband Led Zeppelin aangaf in Londen een reünieoptreden te geven, loopt het storm met aanvragen. Via internet hebben ongeveer twintig miljoen mensen kenbaar gemaakt het concert op 26 november te willen bijwonen. Voor het concert zijn slechts 20.000 kaarten beschikbaar, die door middel van loting worden toegewezen. De website www.ahmettribute.com
liep een kwartier na openstelling volledig vast omdat het zo’n 80.000 bezoekers per minuut te verwerken kreeg. Ook op moment van schrijven was de website onbereikbaar. Belangstellenden kunnen zich tot en met maandagmiddag laten registreren. Kaarten kosten 170 euro per stuk. Het eenmalig concert is een eerbetoon aan de vorig jaar overleden Ahmet Ertegun, mede-oprichter van Atlantic Records en de man die Led Zeppelin een platencontract aanbood. 1
WAAROM 8 1,30 BETALEN ALS HET OOK GRATIS KAN? WWW.BEL1820.NL
NUMMER NODIG? BEL 1820.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ............................................................................... KORT
Uitstel Britse première
Tweede serie ‘t Schaep met originele cast
REGIEDEBUUT BEN AFFLECK TYGO GERNANDT VERTOLKT LATER VANWEGE ZAAK-MADDIE HOOFDROL IN ‘CARMEN’
111
Er komt een nieuwe serie van ‘t Schaep met de 5 Pooten. De nieuwe serie maakt een sprong in de tijd van de jaren zestig naar de jaren zeventig. Het café ‘t Schaep met de 5 Pooten in de Jordaan is niet langer het decor van de serie, er is verkast naar een Amsterdamse vakantiekolonie op een camping in de duinen. De opnames vinden volgend jaar zomer plaats. De acht afleveringen zijn dan vanaf januari 2009 op de televisie te zien. De cast van de eerste serie blijft intact.
De release van de film Gone baby gone in Groot-Brittannië wordt uitgesteld. Het regiedebuut van Ben Affleck, over de verdwijning van een 4-jarig meisje in Boston vertoont te veel gelijkenissen met de zaak van de vier maanden geleden verdwenen Britse kleuter Madeleine McCann. Distributeur Buena Vista International en dochtermaatschappij Miramax laten weten ‘gevoelig te zijn voor de emoties die meespelen bij de verdwijning van Ma-
Remake van film uit 1919
deleine’. Ook Affleck geeft aan de film, die vorig jaar werd opgenomen, niet uit te willen brengen zolang de kwestie nog te gevoelig is. In Gone baby gone wordt de hulp van twee privédetectives ingeroepen om te assisteren bij de verdwijning van een kind. De film, die tijdens het Deauville Film Festival in Frankrijk in première ging, zou vanaf 23 november in de Britse bioscopen draaien. In Nederland is de film vanaf 1 november te zien.
HH
Acteur Tygo Gernandt gaat de hoofdrol vertolken in de film Carmen Van Het Noorden. Dit is een remake van de gelijknamige productie uit 1919. Deze klassieker is opgenomen in de Canon van de Nederlandse Film. De originele film baseerde zich op het boek Carmen van schrijver Prosper Mérimée. De film gaat over een driehoeksverhouding tussen het fabrieksmeisje Carmen en haar twee minnaars.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Hit in Argentinië (1)
Hit in Argentinië (2)
White Stripes zeggen af
De film Zwartboek heeft in de eerste week van zijn release in Argentinië een plaats in de film-toptien weten te veroveren.
Het oorlogsdrama van regisseur Paul Verhoeven is zelfs wereldwijd een succes. De film heeft al meer dan 16 miljoen euro opgeleverd.
De band The White Stripes heeft enige dagen na het afzeggen van hun Amerikaanse tour ook de Britse concertreeks afgezegd. Drumster Meg White zou last hebben van acute angsten.
Lifestyle
18
Wijn Online wijn bestellen
De site afstruinen voor die ene fles Na jarenlange ergernis over de intransparante wijnmarkt en het grote blabla-gehalte, besloot Huib Edixhoven dat het tijd was helderheid aan te brengen in zijn grote passie: wijn. Een jaar na dato is zijn online wijnwinkel vindict.nl live. Ilja Galama AMSTERDAM
...
Wie kent het niet? Je staat verloren voor een schap vol met wijn en je moet een keuze maken. Je mist het overzicht en de etiketten geven onvoldoende en onbegrijpelijke informatie. Daar wil Huib Edixhoven (34) verandering in brengen door je via zijn online wijnwinkel vindict.nl te helpen de wijn te vinden die bij jouw smaak aansluit. Het begon al bij zijn geboorte, toen zijn grootmoeder hem een druppel champagne gaf. Vanaf zijn zestiende is hij verslingerd aan de wijn. ‘Dat is een traditie in onze familie,’ zegt Huib Edixhoven lachend, wanneer hij vertelt over zijn nieuwe wijnbedrijf vindict. Na zijn studie civiele techniek zwierf hij voor diverse baggerprojecten van Boskalis de hele wereld over, totdat de baggeraarbranche even indutte en hij op de hogesnelheidslijn in Nederland werd gezet. ‘Dat was na Nigeria zo’n afgrijselijk bureaucratisch project, dat ik besloot een MBA te gaan volgen aan de Rotterdam School Management. Toch bleef het stigma ‘technicus’ aan mij kleven, terwijl ik iets in een andere hoek wilde doen. Toen ik ging nadenken over wat ik écht leuk vond, kwam ik al snel bij mijn oude liefde wijn terecht.’ Dat bracht hem op het idee van vindict. Samen met zijn vriendin Evelijn van
De Vespakarretjes bezorgen de wijn door heel Amsterdam. CHRISTIAAN KROP
Heuven (34) besloot hij in september vorig jaar volledig voor dit idee te gaan. ‘Als je voor de schappen in de Albert Heijn staat, raak je al snel geïntimideerd door die enorme wijnmuur die ze daar hebben. Als je een biertje bestelt in de kroeg, weet je wat je krijgt, bij een glas wijn heb je geen idee wat ze voor je inschenken. Iedereen heeft volgens hem zijn eigen trucje voor het kiezen van een fles wijn: de een zoekt op land, de ander op druif en weer een ander op etiket of op prijs. ‘Maar het blijft eigenlijk altijd een groot vraagteken wat er in de fles zit. Nou wil ik niet zeggen
dat ik dat probleem kan oplossen, maar ik ben er wel van overtuigd dat het kiezen van de juiste fles wijn makkelijker, leuker en transparanter kan.’ Maar hoe denkt hij dat te doen? Om het zo overzichtelijk mogelijk te maken, werken ze op de website met veel plaatjes. Van Heuven: ‘Met woorden kun je veel omschrijven, maar beeld is vaak sprekender, daarom werken wij veel met frisse foto’s van bijvoorbeeld honing, abrikoos, bloemen, bessen of chocola. Bij elke wijn staat een korte heldere toelichting met sprekende quotes van het vin-
dict-proefpanel.’ Zoeken kan op meerdere manieren: ‘Je kunt bij ons op handige criteria zoeken als naam, druif, land, gerecht of moment. Als je een cadeautje zoekt, verschijnen er mooie flessen in beeld, als je een lekker slobberwijntje zoekt voor bij de afhaalchinees, vind je die ook, net als een mooie wijn voor een uitgebreid diner.’ Op vindict.nl kun je stapsgewijs je eigen smaak ontwikkelen. ‘Smaak is namelijk persoonlijk en heeft weinig met kennis te maken: de één heeft een voorkeur voor bordeaux, de ander vindt een Italiaanse wijn lekker.
Een wijnkenner kan dan wel blijven oreren over die ene Franse bordeaux, maar daar gaat iemand die wijn echt niet lekkerder door vinden.’ En omdat smaken verschillen, biedt vindict een gevarieerd assortiment: van Franse tot Libanese wijn, van bubbels tot biologisch. ‘De goedkoopste wijn is 3,95 en de duurste, een champagne, kost dertig euro.’ In principe is vindict een gewone online wijnwinkel, die zijn wijn tegen een kleine vergoeding bij de klant thuis bezorgd. Maar dat is iets te kort door de bocht volgens Van Heuven, die het marketinggedeelte van het kersverse bedrijfje voor haar rekening neemt. ‘Het grote verschil met andere online wijnwinkels zit ’m in de overzichtelijkheid en de mogelijkheid om te bestellen per fles in plaats van per doos. Zo kun je verschillende wijnen proeven, zonder dat je vastzit aan een hele doos. Alle wijnen die je koopt worden op een afgeschermde persoonlijke pagina bijgehouden: ‘mijn vindict’. Je kunt een waardering geven, recensies schrijven en favorieten aangeven. Het idee is dat je op deze manier rustig kunt experimenteren en ontdekken wat je lekker vindt. Ook handig als reminder wanneer je een volgende keer gaat bestellen’, legt ze uit. Vindict bezorgt in heel Nederland tegen een kleine vergoeding. Bij een bestelling boven de 70 euro is de bezorging gratis. Woon je binnen de ring in Amsterdam, of op IJburg, dan wordt de wijn afgeleverd met Vespakarretjes. ‘Onze Vespawagentjes scheuren vanaf vandaag door Amsterdam om de wijn te bezorgen. En als extra service nemen ze de lege flessen weer mee terug.’ 1 www.vindict.nl
Culinaire must Op vijf minuten van de A2
Eerlijk eten tussen de kikkers op een eiland in het weiland Mike Raanhuis WAGENDIJK
...
Voor sommige eetgelegenheden moet je simpelweg wat meer moeite doen om ze te vinden én om er te komen. Als je er eenmaal bent, dan wil je eigenlijk niet meer weg. Dit geldt zeker ook voor Het Eiland in het Weiland, een romantische brasserie die verborgen ligt tussen het groen van het Utrechtse Kockengen. Deze plek – op nog geen vijf automi-
nuten van de A2 – is een ware verademing als je merkt dat de drukte en hectiek van de stad bij de eerste slok wijn al van je afglijden. Waar kun je nog zeggen dat je gisteravond tussen de kikkerfamilies, fazanten en uilen hebt gegeten? Hier dus. De bijzondere naam dankt de brasserie aan de unieke plek, inderdaad; op een eiland tussen de weilanden. Van verkeer heb je in de verste verten geen last; de auto parkeer je 300 meter verderop en via een smal
dijkje kom je bij een loopbrug die je toegang verschaft tot een betoverend stukje ongerepte randstad. Dit is zo’n ontdekking die je het liefst voor je zelf zou willen houden, maar tegelijkertijd wil je het delen met je allerbeste vrienden. Een belangrijke reden hiervoor zijn eigenaren Henk en Hannie Elhorst die werkelijk alles uit de kast halen om je een geslaagde avond te bezorgen. Henk Elhorst is tevens de chef-kok en maakt zijn overwegend Franse ge-
rechten met veel zorg en liefde klaar. Het uitgangspunt van de brasserie is eerlijk eten voor een eerlijke prijs. Op de kaart vind je dan ook louter scharrelvlees van geselecteerde leveranciers. Daarnaast zijn Henk en zijn vrouw Hannie van de no-nonsens-mentaliteit, oftewel: géén ellenlange wijnkaart, maar een huiswijn in drie tinten, géén duur ingevlogen bronwater, maar koel kraanwater en – jawel – een heus boeren buitentoilet. Per schip
aanmeren kan ook, het Eiland in het Weiland staat op een eiland op de plaats waar twee riviertjes (de Heicop en de Bijleveld) samenkomen. Ergo: ben je op zoek naar een bijzondere plek om te dineren, maar heb je geen zin in de geijkte eetcafés of restaurants, dan is dit the place to be. O ja, tijdig reserveren is eerder een must dan een tip! 1 Wagendijk 69, Kockengen: 0346-262534, www.heteilandinhetweiland.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ................................................................................ ......................................
Onderkomen voor de dynamische reiziger
Nieuw kookboek
Ludieke actie
INNOVATIEF HOTELCONCEPT BEGIN 2008 OP SCHIPHOL
HERFST IN PIEMONTE, EEN GEZOCHT: VAN DE CULINAIRSTE STREKEN POWERVROUW
Begin 2008 opent op Schiphol een nieuw hotelconcept. Het CitizenMhotel moet een betaalbaar onderkomen worden, toegesneden op de wensen van de dynamische reiziger. Elke kamer meet slechts 14 m², maar is wel van alle luxe voorzien. Alle kamers hebben onder meer een kingsize bed, flatscreen tv en sfeerverlichting. Het tweede CitizenM-hotel opent in de loop van 2008, bij het centrum van Amsterdam.
Herfst in Piemonte betekent: druiven plukken, wijn maken, truffels en andere wilde paddenstoelen verzamelen en rijst oogsten langs de oevers van de rivier de Po. Ook komen in dit seizoen de nieuwe kazen, gemaakt door piepkleine kaasmakerijen in de bergen, op de markt. Kortom, op culinair gebied is Piemonte een van de rijkste streken van Italië. Een kookboekwaardige streek dus, voor warme diners tijdens steeds donker wordende avonden!
Het drankenmerk Coebergh lanceert een ludieke wedstrijd om het merk onder de aandacht te brengen bij het jonger publiek. Voor hun Red Fruit Farm zoeken zij een ‘vrouwelijke farmmanager’ via een groots opgezet digitaal spel. Target is een powerlady die een team van mooie, jonge, gespierde mannen aanstuurt. De sterkste vrouw wint een reis, met vijf vriendinnen, naar een idyllisch gelegen farm. www.redfruitfarm.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Gezond picknicken
Cursus zoetigheid
Gevlogen
Zin in lekker gezond picknicken? Cathy de keukenprinses verzorgt gezond eten in de buitenlucht. www.cathysdiscoveries.com
Ben je dol op zoetigheid? Schrijf je dan nu in voor de cursus patisserie op www.keizerculinair.nl
Manager Ben van Beurten vertrekt na drie jaar bij restaurant Fifteen in Amsterdam. Hij wordt chef culinaire zaken bij een nieuwe restaurantformule met ideële doelen.
Urban Living
19
DEZE WEEK IN URBAN LIVING ONDER MEER:
Water en ruimte
Meer dan een zitzak
Scheiden is lijden
In Groningen verrijst in het groen en aan het water een nieuwe stad met: Blauwestad. 1.500 woning op een lap grond van 800 hectare. Ver weg van de Randstad, maar daar krijgen de inwoners veel voor terug.
Hij is eigenlijk helemaal niet mooi en bovendien best prijzig. Toch werd de zitzak Fatboy een enorm succes. Inmiddels zijn er ook zitzakken voor honden en katten, Fatboys in trendy bloemenprints forse hangmatten.
Een op de drie huwelijken loopt op den duur op de klippen. Bij het verdelen van de bezittingen kan het eigen huis voor problemen zorgen. Want: wie blijft er wonen en voor welk bedrag wordt de ander uitgekocht?
20
22
23
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Wonen in het buitenland Historie gecombineerd met lekker eten en drinken
Antwerpen: mooi en goedkoop Biertje drinken op de Grote Markt, lekker eten bij de Kaai of een terrasje pakken op een van de vele kleine pleintjes tussen pittoreske Middeleeuwse pandjes in de binnenstad, de Vogeltjesmarkt, het diamantcentrum. Allemaal Antwerpen. René Boumans AMSTERDAM
...
Antwerpen wordt door Bourgondiërs en vergelijkbare levensgenieters hooglijk gewaardeerd om zijn historie en het goede eten en drinken. En niet te vergeten, de bijzondere mensen. Zou Sjefke nog bestaan, die in de kroegen rondom de Grote Markt voor tien euro zulke vieze liedjes ten gehore bracht dat ze er op de Amsterdamse Wallen nog rode oortjes van zouden krijgen? Menig ‘Ollander’ heeft inmiddels domicilie gekozen in de Scheldestad en niet alleen vanwege de rijke schakering aan toegevoegd woongenot. Voor wie het niet belangrijk is om in Nederland te wonen, wie zijn werk overal kan doen of niet meer hoeft te werken, is ook het feitelijke woningaanbod interessant . Zo is de vierkante meterprijs van de mooiste huizen en appartementen in de stad meer dan de helft goedkoper dan bijvoorbeeld in Amsterdam. Maar wel met een vergelijkbaar cultuuraanbod om de hoek, Sjefke niet eens meegerekend. Een paar voorbeelden: de binnenstad van Antwerpen, postcodegebied 2000, een appartement van 210 vierkante meter, vier slaapkamers (toegegeven, niet het allermooiste pand) vraagprijs 185.000 euro. En zelfs een heel (opknap)pandje, vier slaapkamers, op een steenworp van de kaai,
Antwerpen heeft een pittoreske binnenstad waar het voor Bourgondiërs goed toeven is. HOLLANDSE HOOGTE
een paar honderd meter ten noorden van de Grote Markt: 140.000 euro. Meer dan 1.500 euro per vierkante meter kost een compleet pand bijna nergens in Antwerpen. Appartementen zijn nog ruimer voor aantrekkelijke prijzen voorhanden. Wie dan bedenkt dat in de binnenstad van Amsterdam nergens minder dan 3.000 à 3.500 euro per vierkante meter wordt betaald (soms zelfs tot 8.000 euro) maar in vergelijkbare
historische steden als Delft of Maastricht ook altijd nog zo’n 2.500 tot 3.500 euro, kan de rekensom gemakkelijk zelf maken. Verder kan in vergelijking met Nederland betrekkelijke eenvoudig een aantal zaken als verbouwingen worden geregeld, hoewel dat wel wat moeilijker is dan enkele decennia geleden. Bovendien zijn er financiële voordelen om je in België te vestigen, los van inkomstenbelasting en vermo-
gensrendementsheffing of nalatenschapsbelastingen. Wie in België belastingplichtig wordt, kan in verband met een eigen huis naast aftrek voor hypotheekrente en de premie voor levensverzekering én een deel van de aflossing, ook nog extra belasting aftrekken voor allerlei milieutechnische verbeteringen zoals dubbel glas, een zuiniger cv-ketel en isolatie. Aan de andere kant zijn in België de aankoopkosten veel hoger dan in
Nederland. Wordt door kopers hier al steen en been geklaagd over de overdrachtsbelasting van 6 procent, in Vlaanderen betalen kopers maar liefst 10 procent registratierechten boven de eerste 12.500 euro aankoopbedrag. Daar komen nog notaris- en andere kosten bij; alles bij elkaar zo’n 20 procent van de aankoopsom. Jaarlijks moet een Belgische huiseigenaar ook nog eens de zogenoemde onroerende voorheffing betalen, een belasting die te vergelijken is met de Nederlandse ozb, maar gelukkig wel gebaseerd op peildatum 1 januari 1975. Verder is, net als in ons land, ook een aantal verzekeringen (brandschade) verplicht. Wie onroerend goed koopt in België doet er wel verstandig aan, onder andere in verband met regelgeving ten aanzien van aan- en verkoop, maar ook van regels met betrekking tot gezamenlijk eigendom in appartementsgebouwen, lid te worden van de Eigenaarsbond. Voor 75 euro per jaar is men dan verzekerd van juridische hulp in o.g.-aangelegenheden, en adviezen over zaken als vergunningen en bestemmingsplannen. Ten slotte moet de eigenaar van een huis in Antwerpen bij verkoop zijn huis eerst aanbieden aan de gemeentelijke overheid en de woningcorporaties. In bepaalde gebieden in de stad voert Antwerpen een opknap- en aankoopbeleid om wijken te verbeteren en verkrotting tegen te gaan. Het kan dus zijn dat een te koop staand huis voor een betrekkelijk lage prijs voor je neus wordt weggekaapt. Hoger bieden heeft dan geen zin; de eigenaar móet dan verkopen aan die instanties. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Hypocriet
E EDUARD
SCHAEPMAN Eduard Schaepman is algemeen directeur van Regus Benelux
en belangrijk deel van Nederland ligt in puin aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. De economie functioneert nauwelijks meer als gevolg van een verwoeste infrastructuur, afgebrande fabrieken en kapotgeschoten installaties. Daarnaast is er sprake van een schrijnende woningnood. Het volk recht echter collectief de rug en gaat voortvarend aan het werk om het land weer snel up and running te krijgen, gesteund door de Amerikanen in de vorm van de Marshallhulp.
Tijdens de wederopbouw wordt de infrastructuur opnieuw aangelegd en verbeterd, bouwt men industrieterreinen en nieuwe installaties en begint de productie weer op gang te komen. Ook de woningnood wordt aangepakt. Wijken schieten in de diverse grote en middelgrote steden als paddestoelen uit de grond. Zowel kwalitatief als esthetisch laten de nieuwbouwwoningen nogal wat te wensen over, maar de bevolking krijgt in ieder geval binnen afzienbare tijd een dak boven het hoofd. Daar ligt op dat moment - terecht - de eerste prioriteit. Eigenlijk is wonen in Nederland altijd een belangrijk onderwerp gebleven: (volks)huisvesting staat hoog op de
politieke agenda en is met regelmaat inzet van politieke discussies. Een belangrijk deelonderwerp is de betaalbaarheid van huur- en koopwoningen. Het is een populair thema van Kamerleden, bewindslieden en andere beheerders van het pluche. Vooral in verkiezingstijd verdringen politici zich om hun boodschap uit te dragen: het realiseren van betaalbare woningen is van het allergrootste belang en zal de komende regeerperiode dan ook bovenaan het lijstje staan. Ik twijfel er niet aan dat een groot deel van de betreffende politici het ook echt meent, maar bewust een deel van de oorzaak van het probleem negeren vind ik tamelijk hypocriet. Het zijn na-
melijk diezelfde politici, die jaar in jaar uit toestaan dat grondprijzen in Nederland (kunstmatig) hoog worden gehouden en blijven stijgen. En hoge grondprijzen maken betaalbare woningen nu eenmaal erg lastig te realiseren, zowel voor de ontwikkelingmaatschappijen van woningcorporaties als voor commerciële projectontwikkelaars. Het heeft in de afgelopen jaren onder andere gezorgd voor een nogal ongezonde woningmarkt, waar op sommige plaatsen de prijzen absurd hoog zijn. Het zou van begrip van de situatie - en bovendien van eerlijkheid - getuigen als politici die realiteit onder ogen zien en er actie op ondernemen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Overwaarde
Mail ons
Aforisme
Van de babyboomers wil 32 procent de overwaarde van het huis gebruiken als aanvulling op het pensioen, meldt Vereniging Eigen Huis.
We zijn natuurlijk benieuwd naar uw mening over Urban Living, dus mail ons gerust:
[email protected]
‘De kunst is niet functioneel. Anders heeft de dienst meer waarde dan de kunst. Als een huis alleen functioneel is, dan is het geen woning.’ Paul de Vree
20
Urban Living
Blauwestad Wonen aan het water
‘Ik wist niet dat Groningen Kabbelend water tegen de dijken. Groene eilandjes omgeven door riet. Lange stroken gras, met om de zoveel meter een oranje paaltje. Een bootje aan de steiger in het water. Frederieke de Vries BLAUWESTAD
...
De rustgevende stilte van al dit natuurschoon wordt af en toe storend onderbroken door getimmer en gezaag. Er wordt hier namelijk hard gebouwd aan nieuwe huizen en een infrastructuur. Wat over enkele jaren het ‘pareltje van het noorden’ moet worden is nu nog één groot bouwterrein. Diep in het oosten van de provincie Groningen verrijst Blauwestad, een gebied zo groot als het hart van Amsterdam. ‘Het enige doel van Blauwestad is eigenlijk het creëren van werkgelegenheid,’ verklaart Blauwestad-directeur Jan Postema. Dit gebied ten oosten van Groningen was arm, met veel werkloosheid en vergrijzing door het wegtrekken van de jeugd. ‘Met de aanleg van het meer, de natuurgebieden, toeristisch recreatieve voorzieningen, de bouw van woningen en de komst van allerlei mensen, willen we het gebied een economische impuls geven. We hopen dat de werkgelegenheid daardoor zal groeien.’ De woningen van Blauwestad worden rondom het Oldambtmeer gebouwd, een kunstmatig meer van 800 hectare - bijna 1.200 voetbalvelden - groot. Tot het afgraven van het Oldambtmeer in 2004 bestond het gebied enkel uit landbouwgrond met graanakkers, aardappelen en grazende koeien. De boeren en omwonenden waren niet direct enthousiast over het project, vertelt Postema. ‘Dit heeft onder meer te maken met het communistische verleden van dit gebied. Een aantal omwonenden wilde helemaal geen ‘rijken achter de dijken’. Toch hebben we uiteindelijk met niet al te veel moeite alle benodigde grond kunnen verwerven.’
Beeldkwaliteitplan In Blauwestad komen slechts 1.500 woningen in vijf verschillende woongebieden, genaamd De Wei, Het Riet, Het Park, Het Dorp en Het Wold. De kavels verschillen per woongebied van grootte, variërend van 700 m² tot maar liefst 7.400 m². Iedereen mag zijn eigen huis naar wens realiseren, mits het in het Beeldkwaliteitplan
past. Dit betekent dat er per woongebied een bepaalde sfeer wordt gecreeerd en er een aantal eisen zijn waaraan de nieuwe huizen moeten voldoen. In drie van de vijf woongebieden wordt gebouwd en is de sfeer al te proeven. In De Wei overheersen de rode bakstenen klassieke Hollandse huizen met grote kappen. De woningen in Het Park daarentegen zijn statig en doen denken aan oude, hoge herenhuizen. In Het Riet, de eilandengroep ten oosten van het meer, heerst juist een Scandinavische sfeer. ‘Qua architectuur is dit woongebied het bijzonderst. Het is speels, er staat van alles door elkaar en er is veel vrijheid om het huis een eigen verhaal te laten vertellen’, ligt Postema toe. In Het Wold wordt nog niet gebouwd. Hier staan zijn de grootste kavels van Blauwestad te koop. ‘Door de grote kavels en enorme ruimte om de huizen heen, zijn hier weinig eisen waaraan ze moeten voldoen. Hier kun je je dus echt uitleven’, lacht Postema. In Het Dorp, toekomstig centrum en ontmoetingsplaats van Blauwestad, komen naast appartementen en grachtenwoningen, ook cafés, restaurantjes en galeries. Ook komt er een kleine buurtsuper, maar dat is alleen voor de dagelijkse benodigdheden, vertelt Postema. ‘In Winschoten zijn verder alle winkels te vinden. Dat is zo dichtbij, daar kan iedereen de boodschappen doen.’
Eenheidsworst Blauwestad is bijna een half uur rijden van de stad Groningen, en ligt dicht bij de grens met Duitsland. Maar wat trekt al die mensen om in dit gedeelte van het land te gaan wonen? Volgens Postema is Blauwestad uniek, en daarom gewild. ‘We merken dat de nieuwe bewoners het roer om willen gooien. Ze willen eindelijk die grote stap in hun leven maken. Ze zijn initiatiefrijk, durven te investeren, maar willen toch de Nederlandse zekerheid behouden. Je moet het wel willen, hier in het uiterste puntje van het land. Ook moet je niet bang zijn om lange tijd in de verbouwing te zitten, in plaats van in een eenheidsworsthuis in een Vinex-wijk.’ Marten Dishoek en zijn vriendin zijn ervan overtuigd dat Groningen voor hen de plek is om te wonen. ‘Als ik bij mijn huis aan het zwemmen ben tussen het riet, dan lijkt het af en
Twee woningen in woongebied Het Park (boven en rechtsonder). De woningen in Het Riet (helemaal rechts) zijn geïnspireerd op Scandinavische bouwstijlen. PEPIJN VAN DEN BROEKE
toe of ik in een Zweedse film beland ben. Ik had nooit gedacht dat OostGroningen zo mooi kon zijn’, vertelt Dishoek, die afgelopen zomer met zijn vriendin in woongebied Het Riet in Blauwestad is komen wonen. ‘Ik kan niet meer tegen de drukte van de Randstad. Er zijn daar veel teveel mensen.’ Water, zeilen, recreatie, toerisme, natuur: Friesland, maar dan in Groningen? Volgens Postema niet. ‘Prijstechnisch is er geen concurrentie. Voor onze prijzen koop je niet zulke grote kavels in Friesland. Wel komt de vaarcultuur overeen met Friesland. Vanaf het Oldambtmeer
kun je straks ook met je bootje overal heen varen, zelfs helemaal naar Duitsland.’ Toch kan financieel gezien niet zomaar iedereen de grote stap naar Blauwestad zetten. Een appartement in Het Dorp in Blauwestad - de laagste prijsklasse - is te koop vanaf ongeveer 250.000 euro. De kosten van het bouwen van een eigen huis inclusief een eigen kavel liggen hoger en kunnen zelfs oplopen tot miljoenen euro’s. 1 www.blauwestad.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
SAMUEL
VVE’S 111
Samuel is makelaar o.g. Reageren op zijn column?
[email protected]
Als eigenaar van een appartementsrecht bent u automatisch en verplicht lid van een vereniging van eigenaars (VvE). Uw rechten en plichten in de VvE staan in de splitsingsakte of het splitsingsreglement van uw gebouw. De grootte van uw appartement staat aangegeven op de splitsingstekening en wel met dikke lijnen aangegeven. De dunne lijnen op deze tekening geven de gemeenschappelijke delen van uw gebouw aan. In de splitsingsakte staan ook uw aandeel in het gehele gebouw, voor welk deel u meebetaalt aan de servicekosten en welke onderhoudskosten voor rekening van de VvE komen en welke voor u privé zijn. Vanaf volgend jaar moet de VvE wettelijk
verplicht een reserve voor groot onderhoud vormen. De basis voor deze reserve bestaat uit een tienjarig onderhoudsplan van het gebouw. Dit kunt u zelf opstellen, maar u kunt dat ook uitbesteden. Bij verkoop zal de notaris hierop toezien en het aandeel in deze reserve bij de VvE opvragen, want daarover is geen overdrachtsbelasting verschuldigd. Tevens zal de notaris de VvE een opgaaf vragen of er sprake is van schulden, waarvoor de nieuwe eigenaar dan ook mede moet opdraaien. Bestuurders van een VvE krijgen voor deze zaken een aansprakelijkheid. Die uit zich ook in de verplichting die men volgend jaar verwacht, dat de VvE en
de bestuurders zich moeten inschrijven bij de plaatselijke Kamer van Koophandel. En, dat laatste verbaast mij zeer. Want, toen het Burgerlijk Wetboek in 1992 vernieuwd werd, ging men er ook van uit dat deze inschrijving verplicht was, dus schreven vele VvE’s zich in het Verenigingenregister bij de KvK. Een paar jaar later kwam naar buiten dat deze inschrijving eigenlijk niet mogelijk was, omdat de VvE geen echte vereniging is, dus lieten de VvE’s de destijdse inschrijving weer doorhalen. Het is absurd dat dezelfde inschrijving vanaf 2008 weer verplicht wordt. Plus dat appartementseigenaren onnodig op kosten worden gejaagd, omdat KvK’s
wel dure maar weinig effectieve organisaties zijn. Het is overigens van groot belang dat u ervoor zorgt dat uw VvE niet slaapt. Dit betekent dat de leden nooit vergaderen, de financiën niet op orde of volstrekt onbekend zijn en niemand weet of de opstalverzekering bestaat of voldoende is. Met enige moeite van de leden van een VvE is dit op orde te brengen en dat komt de waarde van uw appartement zeker ten goede. Dit geldt ook voor een goede staat van onderhoud van het pand. Kijk voor meer informatie op www. vvebelang.nl, daar kunt u ook het leerzame Handboek voor de VvE bestellen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ergernissen (1)
Ergernissen (2)
Ergernissen (3)
Voor woningbezitters zijn gebrek aan parkeerruimte , kleine criminaliteit en hondenpoep zijn de grootste ergernissen.
Dat blijkt uitonderzoek van Vereniging Eigen Huis. Gemiddeld geven de ondervraagden hun woning een 7,3 en de buurt een 7,0.
Positieve punten zijn er ook: 28 procent van de ondervraagden vindt dat er ‘veel’ ruimte en groen in hun wijk is. Eenzelfde percentage vindt de hoeveelheid ruimte ‘voldoende’.
Urban Living
21
zo mooi kon zijn’
Financieel Handig hulpmiddel
Huis belangrijk bij opbouwen kapitaal Romke Spierdijk AMSTERDAM
...
Het eigen huis en de hypotheek zijn van groot belang bij het verstandig opbouwen van vermogen, stelt Eigen Huis Hypotheekservice (EHH). Daarom heeft de belangenbehartiger van huiseigenaren een website gelanceerd waarop iedereen een prognose van zijn ‘wooncarrière’ kan maken. Door de consequenties van bepaalde keuzes te laten zien vergroot de website het inzicht van consumenten. Het belang van het goed plannen van het wooncarrièrepad wordt op die manier duidelijk. De wooncarrière begint bij het huidige inkomen en dat van de eventuele partner. Daarnaast moet aangegeven worden wat de ambities van de huizenbezitter zijn. Aan de hand van deze gegevens wordt uitgerekend wat de komende vijftien jaar de maximaal mogelijke hypotheek is. Daarna kiest de woningbezitter waar hij nu woont, maar ook waar hij ‘straks’ en ‘later’ wil wonen. Er is keus uit verschillende soorten woningen in alle provincies. Want wie nu een klein appartement in het centrum van Amsterdam bewoont, wil misschien de toekomstige kinderen wel opvoeden in Lely-
stad, om daarna met zijn partner de oude dag te slijten in Drenthe. De website toont na het maken van de keuzes voor de toekomstige woningen een grafiek die duidelijk maakt of de wensen ook aansluiten bij de maximaal mogelijke hypotheek in de toekomst. Ook de factoren die een positieve of negatieve invloed hebben op de toekomstige hypotheek krijgen aandacht. Zo kan een echtscheiding de wooncarrière flink afremmen, net als het kwijtraken van de baan. Een promotie of erfenis kan juist weer voor een versnelling zorgen en misschien wel nét dat grotere huis binnen bereik brengen. Ook is er aandacht voor de invloed van schulden, een verbouwing en het krijgen van kinderen. Volgens Eigen Huis Hypotheekservice is het belangrijk om op tijd te beginnen met de planning van het eigen huis en het opbouwen van vermogen met de hypotheek. Woonwensen kunnen dan sneller worden gerealiseerd en het droomhuis komt dichterbij. Keuzes zijn, net als op veel andere terreinen, bepalend voor het verloop van de carrière. 1 www.mijnwooncarriere.nl
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
5 jr NHG
5 jr 125% EW
SNS bank Postbank ING Bank ABN AMRO Fortis Bank Rabobank DSB Bank MoneYou MoneYou Erasmus Falcon Leven GENERALI Hypotrust AXA Eigen Huis Florius Hypotheekshop Legal & General MoneYou REAAL Verz. Zwitserleven AXA
SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Voordeel Hypotheek Hypotheek met Renteopties Aflossingsvrije hypotheek Aflosvrije hypotheek VoordeelHypotheek Aflossingsvrije hypotheek Compleet+ hypotheek Compleethypotheek Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij AXA BudgetPlus Hypotheek FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek Voordeel Socrates Hypotheek Legal Life Voordeel Hypotheek Aflossingsvrije hypotheek Aflossingsvrij-CombiVoordeel RenteVoordeel Hypotheek AXA Voordeel Hypotheek
4,65 4,8 5 5,2 5,4 4,6 nvt 4,45 4,55 4,7 4,7 4,7 4,7 4,6 4,7 4,6 4,65 4,65 4,65 4,65 4,65 4,65
5,05 5,2 5,4 5,7 5,9 nvt 4,35 4,85 4,95 5 5 5 5 5 5 5 5,05 5,05 5,05 5,05 5,05 5,05
10 jr NHG
4,8 5 5,1 5,3 5,45 nvt nvt 4,6 4,7 4,8 4,8 4,8 4,8 4,75 4,85 4,75 4,8 4,8 4,8 4,8 4,8 4,85
10 jr 125% EW
5,2 5,4 5,5 5,8 5,95 nvt 4,55 5 5,1 5,1 5,1 5,1 5,1 5,15 5,15 5,15 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 5,25
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% Peildatum: 13 september 2007 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Imago bouwbedrijven
Drie overnachtingen in meer dan honderd ***hotels voor slechts 7,50 Drie gratis overnachtingen met de hotelcheque van World Hotel Card. U betaalt alleen voor ontbijt en diner. De cheques zijn een jaar lang geldig. Een cheque kost deze maand geen 25,00 maar slechts 7,50 plus 1,95 voor verzend- en administratiekosten.
AANNEMER BAM DE BESTE Hotel Zeezicht*** Harlingen Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 52,50 (per persoon per nacht)
ng
Kijk voor meer hotels op www.worldhotelcard.nl en bestel vandaag nog de cheque voor slechts 7,50 of sms WHC naar 3388.
Hotel Berg en Dal*** Vianden, Luxemburg Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 42,00
Hotel Burgfrieden*** Schönecken, Duitsland Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 41,00
g
Hotel Ostend*** Oostende, België Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 48,00
rs
Aannemers TBI Groep, Strukton en Koop Groep eindigden als laatsten.
Hotel De Witte Brug**** Lekkerkerk Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 52,50 (per persoon per nacht)
7 aa ko 0 nbi rti % ed n i
Minst populair
Duinhotel Haamstede**** Haamstede Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 62,50 (per persoon per nacht)
ze
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Hotel-Restaurant Holland*** Berg en Terblijt Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 35,00 (per persoon per nacht)
Le
Aannemer BAM heeft volgens de bouwsector het beste imago van alle landelijk opererende aannemers. Dat blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy. Van de respondenten noemt 17 procent het bouwbedrijf uit Bunnik als aannemer die de laatste vijf jaar het meest het imago van beste aannemer heeft ontwikkeld. Heijmans (12 procent) en Dura Vermeer (11 procent) bezetten de tweede en derde plaats.
22
Urban Living
Direct
Woontrend Fatboy verovert de wereld
Wonen Meer dan alleen
Studie
Theater
een zitzak
Sportschool
Park
Fysiotherapeut
Moeder
Supermarkt
Strand Winkelcentrum
Bushalte Fietsenmaker
Werk Buurman Sportvereniging
Kinderen Stamkroeg
Vriendin
Idool Waar je ook
Hij kost een paar honderd euro, maar dan heb je wel een hangmat voor het hele gezin.
Hoe populair kan een simpele, niet bijster mooie en best wel prijzige (€ 169) zitzak worden? Zeer populair, dacht Fatboy-entrepeneur Alex Bergman. En hij kreeg gelijk. Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
‘I have seen many beanbags. Actually I hate them. But I like your label’, zei Harrods-eigenaar Mohammed Al Fayed in 2004 tegen Bergman (43). Geweldig vindt de drijvende kracht achter Fatboy zo’n uitspraak. ‘Blijkbaar zijn we herkenbaar en vertegenwoordigen we iets van klasse.’ Dat laatste werd afgelopen zomer zelfs bevestigd door de rechtbank in Den Bosch: Fatboy the original is een auteursrechtelijk beschermd werk dat niet zomaar een op een gekopieerd mag worden door nieuwe lookalikes. Over de herkenbaarheid bij het publiek hoeft Bergman zich totaal geen zorgen te maken. Verre van. De laatste jaren kun je je kont niet keren of je komt Fatboy the original, de basis zitzak met het grote rode label, tegen: bij vrienden thuis, in café’s, op kantoor, op het strand en zelfs in hotels. Het succes is volgens Bergman deels te danken aan de loungetrend,
met onze drukke levens willen we allemaal wel eens even lekker onderuithangen. Hoewel Fatboy the original al in 1998 werd ontworpen door de Fin Jukka Setälä, is het pas de laatste vijf jaar een wereldwijde hit geworden. De eerste jaren probeerde het Finse Golla het ontwerp aan de man te brengen, maar dat lukte maar mondjesmaat. Tot Bergman, destijds eigenaar van B & W Clocks, een exemplaar in zijn winkel zag. Hij was meteen verkocht. ‘Ik zag wat dat ding met mensen deed. Dat ze erin gingen zitten of liggen, alleen, met zijn tweeën. De sfeer om de Fatboy heen was goed.’ En dus toog Bergman in 2002 naar Finland om met Golla te praten. Bergman en partner Marc Wijnmants (die in 2005 vertrok en werd vervangen door Robert-Jan Zonneveld) bemachtigden de importrechten voor de Benelux en al snel genereerden ze 80 procent van de omzet van Fatboy. Bergman: ‘Het liep uit de hand. Tussen kerst en oudjaar zat ik op kantoor en dacht: laat ik eens bellen met Finland. Ik kreeg iemand van Golla aan de lijn, die sprak slecht Engels en stot-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Aanbevelingen voor zuinigere woning
IS NOG bij in de buurt ENERGIELABEL ONBEKEND BIJ CONSUMENT
wilt wonen
Bij Direct
Wonen kan iedereen
direct
wonen
terde. Inderdaad, dacht ik, zo verkoop je niet. ‘Het gaat hier hard met Fatboy’, zei ik. Die man van Golla eindigde met: ‘Misschien moet je het maar overnemen van ons.’ Een avontuur als in een jongensboek, zo heeft Bergman die periode ervaren. ‘Geld voor de overname had ik niet, ik heb enorm creatief moeten zijn, stond op meerdere rekeningen rood. Maar ik geloofde heilig in Fatboy, het moest gaan lukken.’ Al snel zorgde Fatboy voor 95 procent van de omzet en werd B & W Clocks verkocht. Bergman hield er ergens nog rekening mee dat de hype rond Fatboy tijdelijk zou zijn. Maar dat gebeurde niet. Wat wel gebeurde overtrof al Bergmans verwachtingen. Begin 2003 stond hij op een meubelbeurs in Frankfurt. Zijn doel: tien klanten binnenhalen en misschien honderd Fatboys verkopen. Het werden 100 klanten en 1.000 zitzakken. Nog dagelijks knijpt hij zichzelf in zijn bovenarm. Dat mag ook wel want Fatboy is inmiddels, bijna vijf jaar na die eerste gesprekken met Golla, een internationale hit. Bergman heeft samen met partner Zonneveld 55 werknemers wereldwijd, levert aan 60 landen, draait een omzet van zo’n 20 miljoen euro en heeft sinds kort ook een fabriek in de Verenigde Staten. Dit jaar denkt hij 150.00 exemplaren van Fatboy the original te verkopen. En dat terwijl hij nog altijd geen euro heeft uitgegeven aan reclamecampagnes.
Maar daar stopt het niet mee. Want hoewel iedereen Fatboy nog vooral als één succesvol product ziet, wil Bergman binnen vijf tot tien jaar een internationaal succesvol label runnen. ‘De naam is nu zo sterk, daar kunnen best verschillende producten onder hangen.’ Met de tijd werden er daarom al nieuwe poefen, zitzakken voor honden en katten, Fatboys in trendy bloemenprints en headdemocks, forse hangmatten geïntroduceerd. Bergman: ‘Alles moet gedoseerd gebracht worden maar op termijn willen we ook een modelijn beginnen en bijvoorbeeld onverwoestbare fietsen in de markt zetten.’ Voor dat het zover is, wordt in november eerst de nieuwste Fatboyproductlijn gelanceerd: een tassenlijn voor heren. ‘Ik denk dat de markt wel toe is aan tassen voor verwende 40+ kerels als ik.’ 1
Vanaf 1 januari 2008 moeten eigenaren van woningen bij verkoop of verhuur van het huis een energielabel overhandigen aan de koper of huurder. Uit onderzoek van marketingbureau UPS blijkt maar liefst minder dan 7 procent van de Nederlanders op dit moment bekend te zijn met dit label. Slechts 2 procent van de Nederlandse huishoudens woont naar eigen zeggen in een woning met een energielabel. Er is dus nog grote onbekendheid
over het energielabel bij de consument. Het energielabel, officieel energieprestatiecertificaat genoemd, moet de Nederlandse huizenvoorraad zuiniger maken. Wie een huis koopt of huurt kan direct zien of zijn nieuwe huis goed geïsoleerd is en of hij een zuinig huis met lage stookkosten koopt. Het verkregen certificaat gaat vergezeld van een lijst met aanbevelingen om de woning (nog) zuiniger te maken.
Onderzoek
STIJGENDE WONINGPRIJZEN ZIJN SCHULD VAN DE OVERHEID De Nederlandse overheid heeft nagelaten meer bouwgrond beschikbaar te stellen toen er meer vraag ontstond naar huizen. De stijging van de huizen-
prijzen in de afgelopen decennia is daar het gevolg van. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau en de Vrije Universiteit.
12-13-14 OKTOBER 2007 JAARBEURS UTRECHT
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Volgens het Centraal Planbureau Een 10 procent hogere huizenprijs in hetzelfde jaar levert in ons land een 0,4 procent hogere productie van nieuwbouwwoningen in de koopsector op. In de VS is het effect honderd keer zo groot.
Actie geldig tot 12 oktober 2007
DÉ BEURS VOOR UW TWEEDE HUIS OF WONEN IN HET BUITENLAND KOOP NU UW KAARTJE MET KORTING IN DE VOORVERKOOP. GA NAAR WWW.SECONDHOME.NL
Urban Living
23
Echtscheiding Uitkopen ex is vaak dure grap
Wat doen we met het huis? Je wordt verliefd, je trouwt: huisje, boompje, beestje. En dan opeens, na een aantal jaren, vliegt het serviesgoed door de lucht en knallen de borden kapot tegen de open haard. Het huwelijk loopt op de klippen. René Boumans AMSTERDAM
...
Gemiddeld een op de drie huwelijken eindigt in een scheiding. Voor echtelieden die nog geen kinderen hebben, zal het scheiden van de roerende en onroerende zaken vaak de meeste kopzorgen veroorzaken. Met een eigen huis zijn de conflicten al te voorspellen: wie blijft er wonen, als de hypotheek door beide partners werd betaald, wie koopt wie dan uit, enzovoorts. In de meeste gevallen, zo blijkt uit de statistieken, blijft een van de partners in het huis wonen. Slechts in 3 procent van de scheidingen waarbij een eigen huis in het geding is, wordt het huis gelijk verkocht en wordt de winst over beide partijen verdeeld. Wanneer het huis niet wordt verkocht en er zijn kinderen, verlaten de mannen vaker het huis bij een scheiding; als er geen kinderen zijn, verhuist meestal de vrouwelijke partner. De man heeft vaak een hoger inkomen en kan de hypotheek makkelijker ophoesten.
Strijdpunten Maar voor het zover is, moet er eerst een aantal strijdpunten worden opgelost. Wie op huwelijkse voorwaarden is getrouwd heeft het juridisch vaak het makkelijkst. Dan zijn er via een notaris vooraf afspraken gemaakt over welke partner eigenaar is van welk deel van de boedel en het onroerend goed en wat er gebeurt bij een scheiding. Als er in gemeenschap van goederen is getrouwd, zijn alle spullen van waarde gelijkelijk eigendom van beide partners. Hoe er in zo’n geval met het huis moet worden omgegaan, hangt onder andere af van hoe lang geleden het huis is gekocht. Als de scheiding al plaatsgrijpt vlak nadat een nieuwe woning is gekocht, is de afhandeling niet altijd even eenvoudig. Vaak is het huis gekocht met ‘volledige financiering’. Dat betekent dat niet alleen de koopprijs voor het huis in de hypotheek is meegenomen, maar ook alle kosten-koper. En soms zelfs kosten voor een kleine verbouwing. Voor je
Een scheiding kan eindigen in touwtrekken. WWW.EDITH-MADE-IT.NL
het weet, heb je voor een kleine 120 procent van de koopsom gefinancierd en als de woning dan al moet worden verkocht na een jaar – voordat de waarde voldoende heeft kunnen toenemen om die kosten allemaal te dekken – zitten de echtelieden niet alleen met een pijnlijke scheiding, maar ook nog met een financiële strop. Als het huis inmiddels een overwaarde heeft, is bij gemeenschap van goederen duidelijk hoe alles verdeeld moet worden. De partners hebben beide de helft van het eigendom en krijgen dus ook beiden de helft van de overwaarde toegerekend. Nu kan een van de partners de hypotheek ophoesten en er wordt besloten dat die in het huis blijft wonen. Wat gebeurt er vervolgens? Allereerst moet wor-
den vastgesteld wat de waarde is van het huis. Als beide partners een makelaar of taxateur kennen die ze beiden vertrouwen, zal die de waarde kunnen vaststellen. Dan worden de gemaakte aankoop- en eventuele verbouwingskosten en soms de mogelijke inbreng van eigen geld van de huidige waarde afgetrokken en vervolgens kan de waardegroei worden bepaald.
Overwaarde Vervolgens moet de ene partner door de ander worden uitgekocht. Als er een gezamenlijk liquide vermogen is, bijvoorbeeld een spaarrekening, is de zaak eenvoudig. De overwaarde van de blijvende partner wordt afgetrokken van zijn spaargeld en de vertrekkende partner krijgt meer geld mee.
Meestal zal echter de blijvende partner een nieuwe, hogere hypotheek nodig hebben om de vertrekker te kunnen betalen. Dat hoeft overigens nog steeds geen probleem te zijn, want als het huis gedurende de relatie fors in waarde is gegroeid, zal de blijvende partner hoogstens de helft van de overwaarde moeten bij-financieren. En dat komt de nieuwe hypotheek waarschijnlijk nog steeds niet uit boven de executiewaarde van de woning (meestal 90 procent van de waarde bij vrije verkoop). Er kan hoogstens een probleem optreden als de hypotheekgever van een vaste baan naar bijvoorbeeld en freelance bestaan is overgegaan. Maar er zijn tegenwoordig geldverstrekkers die bij dit soort problemen uitste-
kende oplossingen aandragen. Maar verder zijn er geen consequenties meer. De vertrekkende parter krijgt geld mee en ziet af van alle aanspraken op de woning. Het eigendom gaat volledig over naar de blijvende partner.
Aftrek Er is wel een belastingtechnisch aspect aan deze situatie voor de vertrekkende partner: de helft van de overwaarde die wordt meegenomen, wordt door de fiscus gezien als ‘eigen-woningreserve’. Dat betekent dat bij de aankoop van een nieuwe woning binnen vijf jaar die reserve in het nieuwe huis moet worden gestoken, of anders niet meetelt voor de rente-aftrek van de inkomstenbelasting. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Vastgelopen?
Twintig sigaretten
NEUTRALE BEMIDDELAAR HELPT BIJ PROBLEMEN
SCHEIDEN DOET HOESTEN
Wie samen uit de problemen kan komen, is het best af. Soms moet de rechter er aan te pas komen. Maar ook als de partners er niet samen uitkomen, kan mediation (professionele conflictbemiddeling met een neutrale bemiddelaar) soms uitkomst bieden. Daarbij spreken de conflictpartijen samen (schriftelijk) af welke spelregels gelden, wat er moet worden opgelost om aan het eind van de rit een bindende over-
Wie denkt dat scheiden vooral problemen oplevert als er onroerend goed moet worden verdeeld, heeft het mis. Ook emotioneel komt er heel wat bij kijken, zelfs als alles met beschaafde afspraken wordt afgerond. De Amerikaanse wetenschapper Morowitz becijferde dat een scheiding zelfs net zoveel lichamelijke schade aanricht als tien jaar lang twintig sigaretten per dag roken, aldus De Staatscourant van 25 oktober 2005.
eenkomst te tekenen over de afloop. Dan hoeft er geen rechter aan te pas te komen, worden advocatenkosten uitgespaard en hoeft ook de vuile was niet te worden buitengehangen. Mediators die zijn geregistreerd bij het Nederlands Mediator Instituut in Rotterdam, voldoen aan heldere kwaliteitseisen en werken volgens de beroepsregels van het instituut. www.nmi-mediation.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Trouwen
Scheiden (1)
Scheiden (2)
Trouwen wordt steeds minder populair. In 1999 stapten 89.000 stellen in het huwelijksbootje, in 2006 waren dat er nog maar 72.000.
Scheiden zit echter flink in de lift: in 1950 werden slechts 6.462 huwelijken ontvonden, in 2006 gebeurde dat 31.734 keer.
In totaal wordt 33,8 procent van de huwelijken weer ontbonden, na gemiddeld 14 jaar. Mannen zijn gemiddeld 44 jaar oud als er gescheiden wordt, vrouwen 41 jaar.
24
Urban Living
Te huur: De Regent 8 Eindhoven
-Ca. 500 m² kantoorruimte gelegen op 1e verdieping van woontoren, met eigen entree op begane grond -Gunstige ligging aan belangrijke zijstraat van de binnenring nabij het kernwinkelgebied -Voorzieningen: isolerende beglazing, mechanische ventilatie, pantry, toilet, telefoon- en alarminstallatie -Beschikking over 4 parkeerplaatsen in parkeerkelder
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
Te huur: Meerenakkerplein 21-30 Eindhoven
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
Te huur: Zwaanstraat 1 Eindhoven
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
Te huur: De Loodsen Piet Heinkade te Amsterdam
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
-Ca. 2.010 m² kantoorruimte in een representatief solitair kantoorgebouw gelegen op bedrijventerrein De Hurk en maakt deel uit van het project Kasteelakkers dat uit 3 kantoorgebouwen bestaat -Verhuurbaar in units vanaf 500 m² -Gunstige ligging t.o.v. snelwegennet -Voorzieningen: lift, scheidingswanden, systeemplafond met TL-inbouwarmaturen, wandkabelgoten met bekabeling, receptiebalie, luchtbehandelingsinstallatie, zonwering (screens), telefoon-, brandmeld- en alarminstallatie, fietsenstalling, kantine, conferentie- en serverruimte -32 parkeerplaatsen aanwezig op omheind parkeerterrein
Te huur: Oude Stadsgracht 1 Eindhoven
-Halfvrijstaand multifunctioneel bedrijfscomplex bestaande uit ca. 2.800 m² bedrijfsruimte en 550 m² entresol -Gunstig gelegen op het Philips Bedrijventerrein Strijp T op zichtlocatie aan de spoorlijn en nabij de A2/A58/A67. Het pand is per openbaar vervoer goed bereikbaar door de aanwezigheid van meerdere bushaltes en de in aanbouw zijnde HOV-lijn -Vrije hoogte van circa 9,5 meter; -Voorzieningen: vloerbelasting circa 3.000 kg/m², meerdere overheaddeuren, goederenlift (cap. 7.000 kg), kraanbaan, voldoende daglichttoetreding, sanitaire voorzieningen en heaters -Milieucategorie 4 is toegestaan -Voorzien van voldoende parkeerplaatsen en een fiets- en brommerstalling
Te huur: Bedrijvenweg 2 Eindhoven
Het nieuwbouwproject De Loodsen bevindt zich aan de Piet Heinkade in het centrum van Amsterdam. Het maakt deel uit van de totale herontwikkeling van de Oostelijke Handelskade. Voor de verhuur is momenteel nog 1 unit van ca. 164 m² beschikbaar. De huurprijs bedraagt € 250 per m² per jaar. Als parkeernorm geldt 1:54 m². De unit wordt casco opgeleverd en is per direct beschikbaar.
Te huur: Chicago Piet Heinkade te Amsterdam
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected]
Te huur: Westerkaap Westerdoksdijk te Amsterdam
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected]
Te huur: Flight Forum 800 Eindhoven
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
Colliers International Eindhoven: 040-2121110
[email protected]
-Ca. 2.148 m² kantoorruimte gelegen op zichtlocatie in hoogwaardig kantorenpark nabij Eindhoven Airport. -Verhuurbaar in units vanaf 462 m² -Centraal in het kantorencluster bevindt zich het station van de HOV-lijn met verbindingen naar Eindhoven Centrum / NS Station en Eindhoven Airport. -In de omgeving zijn gevestigd PriceWaterhouseCoopers, Deloitte en ASML. -Voorzieningen: systeemplafonds, topkoeling, zonwerende beglazing met hoge lichttoetredingsfactor en lage reflectiecoëfficentie, aluminium puien of vliesgevels met draai-/kiepramen, toiletten per bouwlaag, wandkabelgoten voorzien van wandcontactdozen en loze inbouwdozen tbv PTT- en data-aansluitingen en twee liften
-Ca. 3.357 m² kantoorruimte gelegen in het markante kantoorgebouw dat tevens het hoofdkantoor van Dela Natura Uitvaartverzekering N.V. is. -Gelegen op een markante zichtlocatie in het hart van het centrum van de stad met alle stedelijke voorzieningen op loopafstand, waaronder het CS -Verhuurbaar in units vanaf 615 m² -Voorzieningen: pantry, gescheiden sanitaire voorzieningen, 3 personenliften, kabelgoten ten behoeve van databekabeling en elektra, nieuwe kozijnen voorzien van dubbele beglazing, systeemplafondplaten voorzien van TL-inbouwarmatuur en ventilatiekoelingssysteem -Per verdieping zijn 10 parkeerplaatsen beschikbaar
-Ca. 1.280 m² bedrijfsruimte, deel uitmakend van een bedrijfscomplex -Gelegen op bedrijventerrein Achtse Barrier aan de Noordzijde van Eindhoven -Goede bereikbaarheid zowel met openbaar vervoer als met auto/ vrachtwagen -In de directe omgeving bevinden zich voornamelijk industriële, groothandelsen kantoorachtige bedrijven -Voorzieningen: overheaddeur, lichtstraten, krachtstroomaansluiting, vrije hoogte circa 6 meter, vloerbelasting circa 2.500 kg/m², ramen in zijgevel, pantry, gescheiden toilet, verlichting door middel van TL-opbouwarmaturen, heaters en brandblusvoorzieningen -Op eigen terrein en in de directe omgeving zijn ruim voldoende parkeerplaatsen aanwezig
Het gebouw Chicago maakt deel uit van de nieuwbouwontwikkeling Nieuw Amerika en is gelegen aan de Piet Heinkade. In totaal is ca. 1.306 m² vvo te huur. De bedrijfsruimten zijn flexibel in te delen vanaf (en in veelvouden van) ca. 326 m². De units zijn gelegen op de begane grond en de eerste verdieping en zijn te huur vanaf € 250 per m² per jaar. Voor de 4 units zijn in totaal 13 parkeerplaatsen beschikbaar.
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected]
Het project maakt onderdeel uit van de totale ontwikkeling van het Westerdokseiland. Hier wordt een nieuw woon-/ werkgebied gecreëerd met in totaal 900 woningen en 10.000 m² bedrijfruimte. Het project bestaat uit 4 blokken, en wij verhuren 12 units in het blok Noord II. Units zijn te huur vanaf circa 55 m² tot ca. 182 m². Voor een groter metrage is het mogelijk verschillende units te schakelen. Units zijn te huur vanaf € 180 per m² per jaar. Bij het project zijn 19 parkeerplaatsen beschikbaar.
Te huur: Koningsgracht J. Geesinkweg te Amsterdam
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected]
Koningsgracht maakt deel uit van het gebied Amstel Businesspark, een gebied met een grote diversiteit aan bedrijven en zeer aantrekkelijk door een optimale bereikbaarheid. Het project bestaat uit 4 vrijstaande gebouwen met een totaal beschikbaar vvo van 2.870 m², kantoorruimte is te huur vanaf 183 m². Het complex is voorzien van ruime parkeermogelijkheden op eigen terrein, norm 1:80 m². Kantoorruimte is te huur vanaf € 165 per m² per jaar en parkeerplaatsen zijn te huur voor € 998 per jaar.
Colliers International (Nederland) is een onafhankelijke, zelfstandige organisatie, gespecialiseerd in commercieel onroerend goed en lid van Colliers International Property Consultants, een samenwerkingsverband van onafhankelijke ondernemingen met wereldwijd 267 kantoren in 57 landen. Colliers International heeft ruim 10.171 medewerkers en een geconsolideerde omzet van $ 1.6 miljard. In Europa (EMEA) heeft Colliers vestigingen in 32 landen.
Te huur: Pluspoint Jupiterstraat te Hoofddorp
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected] Het kantorencomplex Pluspoint bestaat uit drie multi-tenant gebouwen en ligt duidelijk herkenbaar langs de Kruisweg in Hoofddorp. Pluspoint is uitstekend bereikbaar en gunstig gesitueerd ten opzichte van Schiphol. De A4 ligt op enkele autominuten afstand en het NS station bevindt zich op loopafstand. In Pluspoint I is circa 1.939 m² kantoorruimte beschikbaar en in Pluspoint II circa 1.828 m². Te huur in units vanaf 180 m² of uiteraard in haar geheel, vanaf € 110 per m² per jaar. Ruim voldoende parkeergelegenheid in naastgelegen parkeergarage en op eigen terrein. Zeer goede parkeernorm.
Te huur: Sphinxstate Diemerhof te Diemen
Colliers International Amsterdam: 020-6757500
[email protected] Sphinxstate is gelegen op de belangrijkste kantoorlocatie van Diemen en is zichtbaar vanaf de Gooiseweg. Het is uitstekend bereikbaar met de auto, maar ook met het openbaar vervoer. De 3e verdieping van het kanrtoorgebouw Sphinxstate is ingericht als businesscenter. Er zijn units te huur vanaf ca. 20 m², met een flexibele huurtermijn vanaf een jaar. De units worden turn-key opgeleverd en zijn direct te betrekken. De huurprijs bedraagt € 140 per m² per jaar.
Adverteren in deze rubriek? Makelaars kunnen tegen aantrekkelijke tarieven hun particuliere woningaanbod in deze tweewekelijkse rubriek plaatsen. Bel voor meer informatie met Jochem Brouwer: 020-3460517. De Pers verschijnt op werkdagen in een oplage van 500.000 exemplaren, die verspreid worden via de NS-stations, Brunawinkels, kantoren en huis-aan-huis.
Service
Culinair
eel culinaire geneugten beginnen in de supermarkt. Liefst zou ik me volledig beperken tot echte winkels. Vlees, vis, gevogelte en kaas koop ik sowieso bij de speciaalzaak. Maar daar zijn er steeds minder van. Want de speciaalzaak heeft ‘t moeilijk. Die is immers niet tot tien uur ’s avonds open en al helemaal niet op zondag. En de speciaalzaak is duurder. Steeds minder mensen koken bovendien nog zelf: met name tweeverdieners zonder kinderen halen vanuit het werk iets kant-en-klaars of prikken snel een vorkje buiten de deur. Ik zou de echte winkels consequent moeten steunen, maar ook bij mij krijgt gemakzucht nu en dan de overhand. Op het parkeerterrein van de Albert Heijn XL is altijd plek, ik hoef er niets in een meter te gooien. Ik laad – droog onder één dak – alles wat ik nodig heb in een kar en rijd de hele vracht naar de achterbak: pasta, olijfolie, boter, melk, yoghurt, zeeppoeder, shampoo, jus d’orange, diepvriespizza’s, diepvries patat, cola en kratten spa. Kratten Spa? Die kan ik helemaal niet meer krijgen. Er gaat bij ons thuis nogal wat door aan bubbelwater, li-
ters per dag. Dus als die supermarkt nou ergens handig voor was, dan was het voor de kratjes Spa, Sourcy en/of Bar-le-duc, want we hebben thuis ook nog wat verschillende voorkeuren qua bubbelkracht. Maar enige tijd terug heeft Spa een soort kunststof palets voor 24 flessen tegelijk geïntroduceerd en alle andere waters staan sindsdien als losse flessen in de stellingen. Ik leverde aanvankelijk mijn kratten niet meer in. Bij de kassa riep ik steevast: ‘Het krat is van mezelf’. Dat ging lang goed. Totdat Barle-duc en Sourcy hun fles gingen restylen. Die pasten niet meer in het krat.
H
et AH huismerk bubbelwater bracht uitkomst. Goedkoper dan echte Spa en een prettige koolzuurkracht. Zes flessen verpakt in folie is weliswaar minder handig dan een krat, maar ook voor de grootgebruiker nog wel hanteerbaar. Ware het niet, dat die snotjongens van mijn XL nu ook weer deze flessen allemaal los op de plank zetten. Het kan niet anders of ze snijden de folie kapot om dit karwei te klaren. Waar maak ik me druk om? Nou, als je twintig tot dertig flessen tegelijk mee wilt nemen, is het echt wel iets om je druk
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
ARGUS
Coos Versteeg
Spa niet meer in krat te koop
Waar blijft de sodawatertap? V
25
over te maken. ‘Heb je drie kratten voor me?’, vraag ik een vakkenvuller die zo lang mogelijk probeert te doen alsof hij me niet ziet. ‘Die staan in de volgende rij, achteraan in de hoek’. Ik stink erin. Er staat helemaal niets. Zijn collega hoort niet in dit deel en wijst naar de jongens bij de klapdeur. Nee, die kunnen me niet helpen. Ze hebben geen kratten. Geïrriteerd begin ik losse flessen in mijn kar te zetten. Maar dan overvalt een boosheid me. Ik ga toch zeker niet… Ik zet ze terug en rij naar een concurrent waar ik gewoon nog drie kratten Spa kan kopen. ’s Avonds zie ik op tv ‘Het beste idee van Nederland’. De ene gek na de ander passeert de revue. Met roterende wc-borstels, fietscaravans en stellages waarmee je op twee meter hoogte een gaatje in de muur kan boren.
I
k wacht af of er niet iemand op de proppen komt met een simpel en betaalbaar apparaat dat ik in de keuken met een T-stuk aan mijn waterleiding kan koppelen en dat tegen een vriendelijk tarief koolzuur in het simpele H2O blaast. In de horeca is dat verboden, omdat de klant dan nep-mineraalwater krijgt. Maar voor thuis lijkt het me een enorme uitkomst. Kom op Willie Wortels, we kennen toch ook Cookers die in een keer kokend water produceren en we hebben zelfs van die belachelijke beertenders. Dus waar blijft de sodawatertap? En ik bedoel geen halfslachtig geklungel met flessen en een gaspatroon, maar een echte tap. Ik wil wel eens van dat gesjouw met die flessen af. 1
Voor grootverbruikers van bubbelwater zou een tap uitkomst bieden. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
BOETEVRIJ
Ouderen steeds dikker
Beste Camiel Eurlings, minister van Verkeer,
HPFEJEFF OBBS TUVVSIFU EFJKTLBTU
© 2007 - René Leisink
iets kan ook in het verkeer. Een jaar geen verkeersovertredingen? Korting op de wegenbelasting! Ik weet, dat is de omgekeerde wereld; het is de burgerplicht van mensen om zich aan de wet te houden. Toch denk ik dat meer mensen zich als een heer in het verkeer gedragen als er een mooie beloning in het verschiet ligt. Of anders gezegd, als ze deze mis kunnen lopen. Stel je voor; als je een jaar lang geen overtredingen maakt, beloont het ministerie van Verkeer je aan het eind van het jaar met een gratis APK, nieuwe winterbanden of een tienrittenkaart voor de wasstraat. Om uw begroting niet in de war te sturen, zullen de boetes verhoogd moeten worden. Zo leveren de mensen die zich misdragen in het verkeer een financiële bijdrage aan hen die zich aan de regels houden.
‘U rijdt te hard’, zegt het bord langs de snelweg. Geen idee of dit voor mij of mijn voorligger geldt, maar voor de zekerheid laat ik een seconde het gas los, kijk of er een flitspaal in de buurt staat en sla deze anonieme waarschuwing vervolgens in de wind. Ik merk dat ik soms een andere motivatie nodig heb om me aan de regels te houden. Wat zegt u ervan om mensen te belonen voor goed gedrag in het verkeer? We houden in Nederland namelijk van beloningen. Als ik een jaar gezond ben geweest, krijg ik een deel van mijn ziekenfondspremie terug. Na jarenlang schadevrij door het verkeer zoeven, bedankt mijn verzekeraar me met een no-claimkorting. Zo-
Vriendelijke groet, Sander Dirks
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteur Frank Poorthuis artdirector Maarten ten Haaf marketing Gert Jan Laurman distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen en NDC Leeuwarden
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Na het oplossen van een aantal mistbanken breekt de zon geregeld door. In de noordelijke helft van het land neemt echter de bewolking snel toe en later op de dag gaat het ook regenen. Met een aantrekkende wind uit een zuidwestelijke richting wordt het op veel plaatsen (ruim) 20 graden.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
Met een hogedrukgebied precies boven ons land neemt de wind sterk af, verder blijft het droog en laat de zon zich ook van tijd tot tijd zien. De temperatuur blijft wat achter met maximaal 16 tot 18 graden. In de avond lost de laatste bewolking op en gaat de temperatuur snel omlaag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 14 september
hoogste max. temp.: 28,2ºC in 1964 laagste min. temp.: 2,3ºC in 1925
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Buien Bewolkt Buien Halfbewolkt
19˚C 18˚C 21˚C 20˚C
7 .. -*0 : 5 5 <.: +. * .6 A 89 ;.9<
..70.5->88:A8E70:88<;,1:23/;<.: 0:*<2;2<.:*2:=?..5<3.+23:=7* 5;5.A.:>*7.#.:;4=73.A*<.:-*0 ;.9<.6+.:0:*<2; ..72<.:*2:=?..5<3.891*5.7+23:=7*.>.:-.48:<270; ,8=98727+2338=?-2,1<;<+23A237-.:=7*?274.5 *75889323:=7*=2<6.<1.<3=?..5<3.D.*0.:**-E >*777.3.<>*7-.:)235
.1*5>...72<.:*2:=?..5<3.4=73.A*<.:-*0 ;.9<.6+.:
GRATIS
8840:*<2;-...:;<.A*<.:-*0.-2<2.>*7.#.:;891*5.7+23
OP=OP
-.12.:87-.:>.:6.5-.:=7*?274.5; Ook daarom is Bruna de beste boekwinkel voor leesliefhebbers. De Dageraad Annejet van der Zijl
.75.>.7-2098:<:.<>*7-.%=:27**6;.485872*5.9.:28-.**7 1.<+.027>*7-.7.0.7<2.7-...=?
*De eerste zaterdag editie van De Pers is verkrijgbaar bij de Bruna winkels in: ALKMAAR =:89*+8=5.>*:- '*7 ";<*-.5**7 . **< AMERSFOORT !88:-.?2.:?.0 =<.:9.95.27 AMSTELVEEN :8.718/ 8;<>.:58:.718/ AMSTERDAM =52*7*95.27 889>*7(..A.518/ ";-8:995.27
2356.:95.27 *7>.:<;.7;<:**< 274.:;<:**< '*7(8=;<:**<.502.95.27 *69.:;<:**<%,1.5-.;<:**< +=:05**7 "8;<.5234. *7-.5;4*-. "5@692*95.27 ARNHEM:87.7+=:09*;;*0. %<..7;<:**< *"=-.%<*<287;;<:**< BAARN**7;<:**< BREDA%<*<287;95.27 255.7+=:0;<:**< CAPELLE A/D IJSSEL #=,,2729*;;*0. 6;<.5-2.9 DEN BOSCH.5/<1.=>.59*;;*0. $869.:<9*;;*0. #.<<.5**:;.?.0
-%<*<287;95.27 =:0.6..;<.:8.//95.27 DEN HAAG2.9.7+:8,418/#*:23; 95.27DEVENTER*:.5-.:8<.95.27 58:* 8:<.2;;,189;<:**<DORDRECHT#-.8495.27 EINDHOVEN((8.7;.5 :=2;;<:**< &*:?.5**7..7-.:?.0 %<*<287;95.27 !.,4.:;98.5 ENSCHEDE(.;;.5.:7.:270 GRONINGEN2.:.7:2.6;<:**<
">.:?277270;95.27 .59.:95.27 %<*<287;95.27 HAARLEM6;<.:-*6;<:**< 4;<.:5**7.7:873.;<:**< HEEMSTEDE277.7?.0 HILVERSUM23;+:>*76;<.5;<: :8.;< LEEUWARDEN&2373.-234%<*<287;95.27 LEIDEN7*8=-2.:*44.:;<:**< .295.2789.:685.7 LEIDSCHENDAM20=;<.:#::.-.:245**7 LEUSDEN:8=?.:23MAASTRICHT$8;.:23. %<*<287;95.27 *<.:<;.?.0 )?*7.7>.5- 85.7?.0 +%<*<287;95.27**5;.?.0 )2.4.:;<:**< RIJSWIJK.:.7;<:**< #:81*7:2;8#:86.7*-. ROTTERDAM '==:95**< (*<.:6*7?.0.;;.95**<; #.99.5?.05.2?.0 %<*<287;95.27 2*>*79.:.795.27 :.<*5**7 SCHIEDAM 8/ >*7 %9*5*7-
!2.=?. #*;;*0. SOEST '*7 (..-.;<:**< TILBURG (*07.:95.27 .@18./9:86.7*-. %,18=?+=:0:270 %988:5**7 UTRECHT $8.5*7<-:../
*66*:;43B5-18/ '.:5.70-.8=<:*40:*,1<%<*<287;1*5 %<*<287;1*5VELP88/-;<:**< VENLO-BLERICK588;<.:;<:**< VLEUTEN5+.:<%,1?.2
GRATIS Literair Juweeltje &.0.7275.>.:270>*7-.A.+874:2303.0:*<2;D.*0.:**-E>*777.3.<>*7-.:)235
!**6 -:.; #8;<,8-.#5**<;
55..70.5-2089 ;.9<.6+.: +23*55.:=7*?274.5;8989
8 717439 020500
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: kweekplek voor oesters parabel
plezierig
3
4
5
6
deel v.h. skelet in geen geval
speelgoed
bijbelse figuur
2
7
CRYPTOGRAM 1
baardje
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
5 woestijn in Azië
Japanse munt Griekse letter
6
begrip praatvogel deel v.h. hoofd soort tapijt opera van Verdi
vrouw. oefenmeester
7
8
2 gemalin van Iason
1
9 10 overblijfsel
4
11
naaktmodel zoon van Jakob
HORIZONTAAL: 1. Week niet erg stevig (8); 4. Soort brandweerwagen? (8); 6. De sigaar door opwinding (4); 8. Het is niet uw constructie onder de grond! (7); 9. Eerst nemen, dan pas betalen (4); 10. Beoefenaar van de karakterkunde in adamskostuum (8); 11. Door beroeren meer gewicht krijgen (8). VERTICAAL: 1. Die documenten hebben de juiste afmetingen (6); 2. Dat meetkundige lichaam breekt licht (6); 3. Reeks betrekkingen die in de weg zitten (7); 5. Ontspannen bezig zijn in de leer (7); 6. Vierde rondje van formaat (6); 7. In al deze landen is men opgewonden (6).
lidwoord bevel administratiekosten
3
7 niet tijdig
vochtig
6
KOGELTJES
SUMBRERO®
16
11
18 14
13
6
24
17
4
1
2
5
6
23
15
29
SUDOKU 9
SUDOKU
2
3 4
6 2 5 7 3 1 4 8 9
7 4 3 9 6 8 1 5 2
1 9 8 2 4 5 7 3 6
2 3 6 4 7 9 8 1 5
4 5 9 8 1 3 6 2 7
8 1 7 6 5 2 9 4 3
9 8 4 3 2 6 5 7 1
5 7 2 1 9 4 3 6 8
3 6 1 5 8 7 2 9 4
3 4 8 9 1 2 5 6 7
2 6 7 3 5 8 9 4 1
9 1 5 4 6 7 3 2 8
5 9 3 6 8 4 7 1 2
7 2 4 1 3 9 8 5 6
6 8 1 2 7 5 4 3 9
1 5 9 8 2 3 6 7 4
4 3 6 7 9 1 2 8 5
8 7 2 5 4 6 1 9 3
1 2 6 3 Breinbreker Van links naar rechts han- 5 gen de gewichten: 4, 2, 5, 9 7 1, 3 en 6. 4 8
5 9 7 8 1 4 3 2 6
4 8 3 2 7 6 1 9 5
2 7 1 9 4 8 6 5 3
9 3 5 1 6 2 8 7 4
6 4 8 5 3 7 2 1 9
8 1 9 6 2 5 4 3 7
3 6 4 7 9 1 5 8 2
7 5 2 4 8 3 9 6 1
5
2
6
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 7 4 9 driehoekjes de som van cijfers 3 1 1 3 van 1 tot en met 9, die hori8 3 2 6 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge4 2 8 9 vuld. De Sumbrero® links is 3 1 4 7 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 5 7 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 1 8 doet helemaal niet mee. Per 8 6 2 som mag elk cijfer maar één 4 9 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
12
8
24
SUDOKU SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Welvaart; 4. genereus; 6. menu; 8. madonna; 9. kind; 10. migratie; 11. baljapon. VERTICAAL: 1. Wegvak; 2. vreemd; 3. adeldom; 5. Senegal; 6. Malaga; 7. uiteen. Zweeds -o-a-r-loverloper -ets-viva bra-ben-g -d-alrasmoerassig -sarah-ma sir-mogol -sla-lang VERBOND
Kakuro® & Sumbrero®
17
Al deze kogeltjes worden als het ware aangewezen door een ander kogeltje. Op een na. Welk kogeltje heeft geen pijl op zich gericht?
2
5
1 7
7
3
8 8
7 4
4
9
5
5
5 9
3
2
3
4
1
8
1 1
17
4
6
35
7
16
3
9
2
8
7
2
8
6
5
KAKURO®
17
9
27
5
3
16
4 7
7 19
4
9
9
1 3
4
3 6
3 6
2
6
8 3
3
5
6
9 7
7
9
7 7 6
8
4
5
8
1
7
8
9
6
7
3 2
9
3
1
5
9
10
8
3
8 4
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
Ja dokter, nee dokter Ees de Winter
...
Bloot lag ik op de tafel. Ik was drie maanden. De arts van het zuigelingenbureau beluisterde me met zijn stethoscoop. Vol trof de straal hem in het gelaat. Verbouwereerd keek hij naar me. De urine droop uit zijn grijze sik. In de loop der jaren nam de kracht van mijn plasstraal, door de getuigenis van mijn moeder, mythische vormen aan. De oude dokter was ook schoolarts. Berucht waren zijn koude handen. Een keer per jaar moesten de kinderen van onze dorpsschool poedelnaakt voor hem verschijnen. Behalve ik, hij kende me nog, ik mocht mijn onderbroek aanhouden. Als ma hem het flesje met mijn ochtendurine overhandigde, gromde hij.
De laatste keer was er een student bij die praktijkervaring moest opdoen. Een kalend iel ventje met een uilenbril die volledig door zijn leermeester werd genegeerd. Hij keek toe terwijl de dokter mij beklopte en betastte, ik mijn tong zo ver mogelijk uitstak en A zei. ‘Kleedt je maar weer aan’, bromde de dokter. ‘U vergeet de liesstreek’, zei het studentje. ‘Wat?’, snauwde de arts. ‘Waar bemoei je…’ Er verscheen een satanisch lachje rond zijn mond. ‘Ga je gang.’ Met een breed armgebaar nodigde hij de stageloper uit. Zelf ging hij in de verste hoek van het kamertje staan. ‘Trek je broek maar uit.’ Het studentje
keek verlegen naar de grond. ‘Nu moet je op de rug van je hand blazen’, zei hij. ‘Dan kan ik voelen of je een breuk hebt.’ Voorzichtig betastte hij mijn liezen. ‘Ik voel een kleine oneffenheid. Wilt u eens kijken, dokter Joekes?’ De student deed een paar stapjes opzij. De oude arts verstarde. Hij keek onzeker naar mijn kruis. Mijn spuitgast hing er verschrompeld en wit weggetrokken bij. Uitgeblust. Daar leek de man moed uit te putten. Hij kwam naar me toe. ‘Geen geintjes, hè?’ ‘Ja dokter, nee dokter.’ ‘Blaas’, blafte hij. Ik blies met alle kracht die ik in me had. Ruw stak de dokter zijn ijselijk koude hand tussen mijn benen. Een schok voer door mijn onderlijf. Mijn spieren trokken samen. Zijn rauwe kreet moet ver buiten de school te horen zijn geweest. 1
28
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:05 17:30 17:55 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 NOS Journaal KRO Kindertijd Sesamstraat GroenLinks EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Medische special
20.00 20:00 20:30 21:25
17:05 17:30 18:25 18:55 19:25
20.00 20:25 20:50 21:15 22:00 22:15 22:50 00:35
Nederland 3
17.00 De Wandeling The house of Eliott That’s the question Man bijt hond The Chase Netwerk Per seconde wijzer Zembla
22.00 NOS Journaal Vermist Danny & Jenny de Munk
22.00 22:00 22:55 23:55 00:15 01:10
Nederland 2
17:00 17:05 17:25 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:15 21:55
Ranking the stars De Lama’s Het lab
22.00 22:30 22:55 23:05 23:35 00:30
Flikken Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman NOS Journaal
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Dokument junior 6tien AVRO Smartkidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova De oversteek: Het zwijgen Cinema 2: Pane e tulipani
RTL 4
NOS Sportjournaal NOS Journaal Comedytrain De wereld draait door NOS Journaal
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
Jensen! The nanny PostcodeLoterij: Deal or no deal De Gouden Kooi Flodder
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden CSI: Miami Gillend naar huis
22.00 22:20 22:45 22:55 23:00 23:55
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
The league of the extraordinary gentlemen
22.00 22:30 23:15 23:45 00:15
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 18:00 18:50 19:45
The A-Team Law & order De Pfaff ’s
17:05 18:00 19:00 19:25 19:55
RTL Voetbal: Eredivisie Live: FC Groningen - FC Utrecht
20.00
20.00 20:20
20:30
22.00 22:45 23:45
Net 5
17.00
RTL Voetbal: Jupiler League European Poker Tour Londen
The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum So you wannabe a popstar
22.00 22:30 22:50 22:55 23:30
Veronica
17.00 17:20 18:10 19:05
17.00 The O.C Charmed McLeod’s daughters
17:10 17:35 18:00 18:55 19:50
Sex and the city Medium Lost
20.00
8MM
22.00
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Alive
22:30
20:25 21:25 22:25 23:30 00:10
RTL 8
17.00 Yin Yang Yo Kim Possible South Park The Simpsons Brainiac Wegmisbruikers! The best of Top Gear 2006/2007 De grote beurt Sexcetera Jordan & Peter: Jordan and Peter laid bare
17:00 17:30 18:20 19:10
Everybody loves Raymond Ally McBeal Dr. Phil Oprah Winfrey show
20.00 20:00 20:30
Een plek onder de zon The night we never met
22.00 22:45 23:15 23:45 00:10 00:20 00:25
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:45
Het weer Thuis De provincieshow Primeval
19:30
22.00 22:35 23:30 23:51 23:52 23:55 00:00 00:45
17:05 17:30 17:45 17:55 18:05 18:15 18:30 18:45 19:10 19:30
Night of the Proms 2006 Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer Missing De rode loper
Terzake Sporza: Atletiek - Golden League Brussel
22.00 22:20 22:55 23:30
BBC 2
17.00 Doug in het Disney festival Zoé Kezako Go IV Spring Karrewiet Spring W817 Carl2 Degrassi: The next generation Sporza: Atletiek - Golden League Brussel CANVAS
20.00 20:00 20:15
BBC 1
De canvascrack De keien van de Wetstraat Beijing bicycle
17:10 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17.00 Shaun the sheep The Basil Brush show Escape from Scorpion Island Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
17:30 18:15 19:00 19:30
The One show My family EastEnders After you’ve gone
22.00
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
22.00 22:00 22:30 23:00 23:35 00:35
BBC World
A bucket o’ French and Saunders Not going out Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross Final destination
17.00 Ready steady cook Identity Eggheads Take on the takeaway
20.00 20:00 20:30 21:30 22:00 23:00 23:30 00:00 00:35 01:05 01:50 03:15
17:30 18:00 19:30 19:45
Our world World news today World business report Sport today
20.00 The gardener’s year Rick Stein’s cabin fever Gardeners’ world The story of India Grumpy old holidays Newsnight Newsnight review Mock the week Voetbal Battle of the sexes Star trek: The next generation
20:00 21:30
World news today Indian school
22.00 22:30 23:15 23:45 00:30 00:45 01:30 02:30 03:30 04:30 04:45
Extra time World business report Sport today Asia today World business report Extra time World business report Our world World business report Sport today
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:40
Tagesschau Eine Robbe und das große Glück Polizeiruf 110: Resturlaub
22.00 23:10 23:23 23:25 00:55 01:15 02:50
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Wildes Herz Afrika
20.00 20:15 21:15
Der Kriminalist Der letzte Zeuge
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Neue Freunde, neues Glück Nachtmagazin Lawman Tagesschau
22:00 22:25 22:34 22:35 23:05 00:10 00:20 01:00 02:45 02:50
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
The complet angler Classic car club: Ferrari 308 5th Gear Stunt junkies: Lowest base jump American chopper: Tool bike
20.00 20:00 21:00 21:30
22:00 23:00 00:00 00:30
17:00 17:30 18:00 19:00 20:00 20:30 21:30
American hotrod: ‘40 Ford Rides: Raging bull Sex sense: The wedding Sex sense: Making of sex sense
Get outta town: Washington DC Let’s get inventin Frontlines of construction: Super ports Earth investigated: Alien contact
01:00 02:00
17:30 18:00 18:30 19:45
Situation critical: SAS jungle rescue More amazing moments Frontlines of construction: Pipe dreams Rescue emergency: The Brighton bombing Situation critical: SAS jungle rescue
Voetbal: Euro 2008 Inside Euro 2008 Voetbal: WK vrouwen Voetbal: WK vrouwen
20.00 21:00
Seconds from death: The last flight of TWA 800 Crash scene investigation: Train collision Rescue emergency: Iranian embassy siege
22.00 22:30 23:30 00:00
Eurosport
17.00
20.00 Mythbusters: Helium football Ultimate biker challenge: Austria Mean machines: The transatlantic challenge - Sport cars
22.00 heute-journal Politbarometer Weerbericht aspekte Johannes B. Kerner heute nacht Veronica Mars Vier Schlüssel heute Saigon Stories
National Geographic
17.00
Sterkste man
22.00 22:00 22:30 23:30 00:00
Sterkste man Golf Extreme sports: YOZ Worstelen
Sport
29
Wielrennen Bauke Mollema is het nieuwste talent van Nederland
Fenomeen moet de foefjes leren Bauke Mollema rijdt in de leiderstrui in de Tour de l’Avenir, de Tour de France voor jongeren. Nu nog wielrenner worden. Dominique Elshout AMSTERDAM
...
Mollema: ‘Ik fietste altijd van Zuidhorn naar school in Groningen.’ COR VOS
Ze keken geamuseerd op bij de Noordelijke Wielervereniging Groningen. Eind 2004 kwam daar een jongen met een roestige roze racefiets vragen of hij een stukje mee mocht trainen. Een zelf gekochte wielertrui van de Rabobank-ploeg fladderde rond zijn schouders. Nog geen drie jaar later rijdt deze Bauke Mollema opnieuw in zo’n trui, deze keer op maat. Mollema fietst in de beloftenploeg van de bank en is ongekend snel uitgegroeid tot een van de beste klimmers ter wereld in zijn leeftijdscategorie. In de Tour de l’Avenir laat hij dat zien. Woensdag heroverde Mollema de leiderstrui die hij eerder al twee dagen droeg. ‘Alles gaat perfect. Ik vertrouw erop dat ik deze ronde kan winnen.’ De Tour de l’Avenir, een ronde tot en met zaterdag met veel klimwerk, is niet de eerste goede wedstrijd die Mollema dit jaar rijdt. In het Circuito Montañes, een zware etappekoers in de Spaanse bergen, won hij net als Robert Gesink een rit én het eindklassement. Gesink is inmiddels doorgestroomd naar de profs van Rabobank en daar hoge verwachtingen wekt met goede uitslagen. Net als Gesink heeft Mollema ook een behoorlijke tijdrit in de benen. ‘Maar Robert Gesink is meer een echte wielrenner’, zegt bondscoach Egon
van Kessel, die Mollema heeft geselecteerd voor de komende wereldkampioenschappen in Stuttgart. ‘Mollema is nog een hardfietser. Fysiek gezien is hij een fenomeen en heeft hij alles om een grote te worden, maar bij wielrennen komt meer kijken. Het is geen nette sport. Je moet kunnen flikken en geflikt worden. Je moet kunnen zeggen: ‘Ik sprint niet mee voor de overwinning’, en het dan toch doen. Dat heeft te maken met het katholieke van onze sport. Ik keur het niet altijd goed, maar je moet op de juiste momenten wel keihard voor jezelf kunnen kiezen. Gesink heeft dat, Mollema nog
Nog maar drie jaar op de fiets en nu al de beste in het hooggebergte niet. Hij moet de kneepjes en de foefjes nog leren.’ Bauke Mollema zelf zegt weinig te merken van het onnette in zijn sport. ‘Ik heb er geen last van.’ Mollema leeft zijn nieuwe leven met heel veel plezier. ‘We zitten vandaag in een goed hotel met grote kamers. Ik heb lekker geslapen’, vertelde hij gisterochtend. Een dag eerder finishte hij als tweede in een rit die bergop eindigde, op Superbesse. ‘Ik heb daar eigenlijk niet eens veel afgezien, want ik had goede benen. Ik voel ook niet veel druk. Toen ik een paar dagen geleden de gele trui kwijtraakte, bleef ik relaxed, en nu ook.’
‘Een echte Groninger’, weet Thijs Rondhuis, bij de Noordelijke Wielervereniging kortstondig ploegleider van Mollema. ‘Nuchter en heel rustig.’ Arjan Elferink, destijds trainer bij de Groningse club, herinnert zich nog goed hoe Mollema zich nauwelijks drie jaar geleden kwam melden. ‘Zijn materieel was nul en hij moest alles nog leren, van banden pompen tot sturen. Zijn koersbroek was, nou ja, een koersbroek. Hij droeg er een onderbroek bij.’ Dat was lachen met die ‘Baukema’, zoals ze Bauke Mollema al snel noemden op de club. Een paar maanden later gingen ze met zijn allen trainen op de Posbank. Wie daar als eerste boven kwam? Op het trainingsparcours van de Groningse club, een ‘vliegrondje’ waar snelheden van tegen de vijftig kilometer per uur normaal zijn, bracht Mollema meteen een les in de praktijk. ‘We hadden gezegd dat hij bij de eerste tien moest rijden. Dat deed hij meteen een uur lang, als junior tussen ervaren gasten. Niet te geloven.’ De ontwikkeling van Mollema gaat razendsnel. Het is vrij aannemelijk dat hij volgend jaar al tussen de profs van de Rabobank rijdt, denkt hij. Drie jaar geleden beleefde hij het fietsen nog anders. ‘Ik reed van mijn woonplaats Zuidhorn altijd op de fiets naar school in Groningen. Dat was vijftien kilometer, die ik zo hard mogelijk probeerde te rijden. Ik heb het wel eens in achttien minuten gedaan, maar dat was met wind mee hoor.’ 1
Onderzoek
Voetbal
Voetballer Spurs verdacht in fraudezaak
Real Madrid flirt met Ballack Novum
Novum AMSTERDAM
...
Pascal Chimbonda is deze week door de Engelse politie ondervraagd in verband met een onderzoek naar mogelijke fraude. De 28-jarige verdediger van Tottenham Hotspur zou aan de tand zijn gevoeld over zijn transfer van Bastia naar Wigan Athletic in de zomer van 2005. Chimbonda wordt verdacht van ‘samenzwering tot fraude’. De politie wilde niets over de zaak kwijt, maar de zaakwaarnemer van Chimbonda gaf toe dat de speler en-
kele vragen moest beantwoorden. Naar verluidt zou de Franse speler een deel van de transfersom hebben opgestreken zonder daarover belasting te betalen. Een jaar later verhuisde hij naar Tottenham, maar die transfer maakt geen deel uit van het onderzoek. Eerder dit jaar kregen Newcastle United, Glasgow Rangers en Portsmouth al bezoek van de Britse politie in verband met een grootschalig onderzoek naar illegale betalingen in de Britse voetbalwereld. Ook werden toen op diverse plaatsen huiszoekingen verricht. 1
AMSTERDAM
...
Pascal Chimbonda. PICS UNITED
Bernd Schuster heeft Michael Ballack nog steeds niet uit zijn hoofd gezet. De Duitse trainer van Real Madrid hoopt dat de Chelsea-middenvelder zijn ploeg komt versterken, maar benadrukt dat hij dan wel salaris zal moeten inleveren. ‘Hij heeft zijn voetbalkwaliteiten en die zullen niet in zes maanden zijn verdwenen’, bewierookte de coach zijn landgenoot in het Duitse blad Kicker. Eerder bespraken vertegenwoordigers van Real en Chelsea en de zaakwaarnemer van Ballack een mo-
gelijke transfer van de 30-jarige Duitser naar de Spaanse hoofdstad. ‘Maar het is een financieel verhaal’, verklaart Schuster. ‘Niemand levert graag geld in. Ballack heeft een uitstekend contract bij Chelsea dat te hoog gegrepen is voor Real. Geen enkele speler van ons verdient zoveel en we willen daar ook niet naartoe.’ Ballack kwam in april voor het laatst in actie voor de Blues. Sindsdien onderging hij twee operaties aan zijn enkel. Hij werd door zijn club van de spelerslijst geschrapt voor de Champions League. Daardoor moet hij de groepsfase van het toernooi missen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Madrid kandidaat voor Spelen in 2016
Madrid heeft zich officieel aangemeld als kandidaat voor de organisatie van de Olympische Spelen van 2016. Dat maakte de burgemeester van de Spaanse hoofdstad gisteren bekend. Het is de tweede maal op rij dat Madrid zich kandidaat stelt. Twee jaar geleden werden de Spanjaarden voor de Spelen van 2012 gepasseerd ten faveure van Londen. Gisteren was de deadline van het Internationaal Olympisch Comité voor alle kandidaatstellingen. Chicago, Tokio, Rio de Janeiro, Praag en Doha
zijn vooralsnog de andere steden die hebben aangegeven de Spelen in 2016 graag te organiseren. Vandaag maakt de olympische organisatie de definitieve lijst bekend. 111
Moreau volgend seizoen niet naar Agritubel
Christophe Moreau rijdt volgend seizoen niet voor Agritubel. De ProContinentale formatie wilde de kampioen van Frankrijk graag binnenhalen maar hikte aan tegen zijn vraagprijs. De 36jarige winnaar van de Dauphiné Libéré zou volgens het Franse Cyclismag een maandloon van 75.000 euro verlangen. Dat is de helft meer dan wat de Fransman nu bij Ag2r verdient.
Bewijzen tegen renner worden talrijker
JAN ULLRICH BLIJFT CONTACT MET FUENTES ONTKENNEN Jan Ullrich blijft zelf stellig ontkennen ook maar ooit contact te hebben gehad met Eufemiano Fuentes. Zijn betrokkenheid in Operacion Puerto is bijna niet meer te ontkennen. Eerder werd via een DNA-test al aangetoond dat er bloed van de Duitse wielrenner in de koelkast van de Spaanse arts lag. Het Duitse gerecht is met een groot onderzoek bezig. Parketwoordvoerder Jörg Schindler van het parket van Bonn laat aan de Vlaamse krant Het Nieuws-
blad weten wat er momenteel is achterhaald. ‘Wij hebben het bewijs dat Ullrich 25.000 euro gestort heeft op een rekening die op naam stond van dokter Fuentes in een filiaal van de HSBC-bank in Genève. Deze informatie bevestigt onze vermoedens dat er wel degelijk transacties waren voor een dopingoperatie.’ Eerder dit jaar gaven bijna alle collega-renners van Ullrich uit de jaren negentig hun epogebruik toe. Ullrich zelf hield zich stil.
HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Foetsie (1)
Foetsie (2)
Piepoli
De rust bij de Nederlandse judoka’s is enigszins teruggekeerd. Het was even paniek toen het Nederlandse team in Rio de Janeiro landde en de koffers met wedstrijdkleding niet waren aangekomen.
Drie judoka’s moesten een training afgelasten. Het WK Judo is gisteren begonnen.
Leonardo Piepoli is onmiddellijk afgestapt in de Ronde van Spanje. De leider van het bergklassement keert terug naar Italië, omdat zijn vrouw na de bevalling van hun kind in levensgevaar verkeert.
30
Sport
Voetbal KNVB ‘verbaasd’ over maatregel van Europese voetbalbond
Duikelaars opgepast, UEFA pakt schwalbe nu aan Eindelijk wordt er een begin gemaakt met het uitbannen van de schwalbe. De UEFA gaat ook achteraf de fopduik bestraffen. Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
De Europese voetbalbond is gisteren een onderzoek begonnen naar Saulius Mikoliuanis. De Litouwse international versierde in het EK-kwalificatieduel met Schotland een strafschop door zich te laten vallen. Het onderzoek is een primeur, want nooit eerder werd een voetballer om díé reden na een internationaal duel vervolgd. De UEFA beroept zich op een nieuwe regel, die dit jaar
is ingevoerd. Spelers kunnen nu achteraf worden gestraft voor het opzettelijk misleiden van de arbiter, bijvoorbeeld door een schwalbe, zoals die van Mikoliuanis. De valsspeler kan een schorsing tegemoet zien van twee wedstrijden of een boete worden opgelegd. Betekent dit dat de fopduik na jarenlang van succesvol spelbederf eindelijk kan worden uitgebannen? De KNVB verwondert zich over de beslissing van de UEFA. Ze heeft zelfs de wereldvoetbalbond FIFA gevraagd om opheldering. ‘Dit onderzoek komt erg vreemd op ons over’, zegt woordvoerster Renske Bruinsma. ‘Een oordeel van de scheidsrechter tijdens een wedstrijd is volgens onze
reglementen bindend. Een tuchtcommissie kan alleen inspelen op wat zij niet heeft gezien.’ Een merkwaardige reactie. Internazionale-spits Adriano is namelijk eerder dit jaar achteraf gestraft voor het maken van een schwalbe. De tuchtcommissie van de Italiaanse voetbalbond FIGC legde hem een schorsing voor twee wedstrijden op. Volgens een woordvoerder van de FIGC is deze regel tegen spelverderf al vier seizoenen geleden geïntroduceerd en ook de Schotse bond SFA gaf eerder deze maand aan op deze manier duikelaars hard te willen aanpakken. Mark Boetekees, directeur van de werkgeversorganisatie FBO, vraagt
zich af welke regelgeving de UEFA toepast in deze zaak. ‘Het kan wel in hun reglementen staan, maar ik vind het nog steeds een vreemde zaak. In de spelregels staat namelijk dat een schwalbe gewoon moet worden bestraft met de gele kaart. De UEFA betreedt nu het gebied van de scheidsrechter.’ De vraag is of de UEFA hiermee zich aan de reglementen van de FIFA houdt. Officieel is de Europese voetbalbond een onafhankelijk orgaan, maar er moet wel een zekere overeenstemming zijn over de manier van aanpak. De FIFA zegt morgen met een officiële verklaring te komen. NAC-keeper Edwin Zoetebier was vijf jaar geleden zelf hoofdrolspeler
in een schwalbe-affaire. Zoetebier, toen keeper van Feyenoord, zag in de wedstrijd tegen Ajax opeens Nikos Machlas over zijn benen heenvallen. ‘Op dat moment was ik er absoluut voor geweest. Maar fouten maken is menselijk. ’ Scheidsrechter Dick Jol ziet er wel wat in. ‘Die speler simuleert een overtreding. Dat wordt terecht strafbaar gesteld.’ Danny Hesp, voorzitter spelersvakbond VVCS, is het niet eens met de beslissing van de UEFA om een onderzoek te beginnen. ‘Natuurlijk is een schwalbe onsportief, maar dit gaat te ver. Wie weet wat de consequenties zijn. Als je dit vaker gaat doen, heb je geen scheidsrechters meer nodig.’ 1
Formule 1 Uitspraak in spionagezaak
Voetbal
McLaren komt goed weg met boete van 100 miljoen dollar
Europese topclubs in overleg Novum AMSTERDAM
De geruchtmakende spionagezaak tussen McLaren en Ferrari is eindelijk tot een climax gekomen. De uitspraak van de motorsportraad is niet zo zwaar als werd verwacht. Novum AMSTERDAM
...
Het Formule 1-team McLaren is gisteren mild gestraft in de zaak rond spionage bij het team van Ferrari. De renstal moet al zijn punten in het constructeurskampioenschap inleveren en mag volgend jaar niet meedoen aan dit kampioenschap. Daarnaast krijgt het team een boete van honderd miljoen dollar. De coureurs, regerend wereldkampioen Fernando Alonso en Lewis Hamilton, worden niet bestraft en worden niet uit de strijd om het wereldkampioenschap genomen. Hamilton staat met nog vier wedstrijden te gaan op de eerste plaats met 92 punten. Alonso volgt op drie punten. McLaren is op dit moment leider in het constructeurskampioenschap
Technici van McLaren (links) passeren een collega van Ferrari. AP
met 166 punten. De eerste plaats wordt nu overgenomen door concur-
rent en aartsrivaal Ferrari, dat 143 punten heeft. McLaren kreeg de straf van de mondiale motorsportraad World Motorsport Council vanwege het in bezit hebben van zeer geheime documenten met informatie over de auto’s van Ferrrari. McLaren overweegt om in beroep te gaan tegen de straf.
De Britse renstal ontsloeg begin juni hoofdontwerper Mike Coughlan. Deze ontwerper had eind april een pakket met technische informatie van een Ferrari-werknemer ontvangen. Teambaas Ron Dennis beweerde dat de informatie niet verder binnen het team was verspreid. De FIA twijfelde echter aan deze lezing. Nadat ook nog nieuw bewijs aan het licht was gekomen, stuurde de FIA de zaak meteen door naar de motorsportraad. Zowel Alonso als testrijder Pedro de la Rosa zouden ook inzicht hebben gehad in de documenten. Na vele hoorzittingen besloot de raad tot een straf alleen gericht tegen McLaren en liet de coureurs buiten schot. Het vonnis heeft niet de zwaarte die van tevoren werd verwacht. Insiders binnen de Formule 1 fluisterden zelfs over een complete uitsluiting van het hele McLaren-team voor de komende twee jaar. Bovendien werd er hevig gespeculeerd dat de coureurs Alonso en Hamilton per direct uit de Formule 1 zouden moeten stappen. Ondanks de milde uitspraak van de motorsportraad heeft McLaren nog geen beslissing genomen of ze in hoger beroep wil. 1
...
Aan het eind van het jaar wordt de G14, een organisatie waarin achttien van de grootste Europese clubs zijn vertegenwoordigd, uitgebreid tot maximaal vijftig clubs. ‘We kijken naar de toekomst. We moeten proberen om het geluid van de clubs te laten horen. Hoe breder het draagvlak, hoe beter’, stelde JeanMichel Aulas, de huidige voorzitter van de G14. Ajax en PSV vertegenwoordigen Nederland in het genootschap. De G14 vertegenwoordigt de clubs in overleggen met de voetbalbonden FIFA en UEFA. Daarnaast houdt de organisatie zich bezig met de ontwikkeling en promotie van voetbal. De nieuwe clubs, afkomstig uit tien tot vijftien nieuwe landen, worden onderworpen aan enkele selectiecriteria. Toelating tot het orgaan is afhankelijk van de prestaties in de nationale competitie in de afgelopen vijf jaar. Ook wordt er gekeken naar de ranking op de UEFA-ranglijst. Met de uitbreiding wil de G14 een breder geluid laten horen richting de grote voetbalbonden. In de G14 zijn onder anderen AC Milan, FC Barcelona, Bayern München, Internazionale, Liverpool, Manchester United en Real Madrid vertegenwoordigd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Vier Nederlanders in top 50
RINUS MICHELS ONBETWIST BESTE COACH TER WERELD Rinus Michels is postuum geëerd tot ‘beste coach ter wereld na de Tweede Wereldoorlog’ door de Engelse krant The Times. Journalisten uit de hele wereld uit heden en verleden werden geraadpleegd. Volgens Matt Dickonson, journalist bij The Times was de keuze: ‘Zonder ruimte voor discussie’. Naast Michels staan ook Johan Cruijff (15), Guus Hiddink (29) en Louis van Gaal (36) in de top 50.
KORT 111
Feyenoord optimistisch over financiële cijfers
Feyenoord verwacht een goede beoordeling van haar financiële cijfers door de KNVB. Het zou voor de derde keer op rij zijn dat Feyenoord in de ‘veilige’ tweede categorie valt. De KNVB controleert tijdens elk seizoen de begroting van de voetbalclubs. Eerder verkeerde Feyenoord nog in financiële problemen, maar investeerders hebben de club dit jaar gered. Daardoor kon de stadionclub spelers zoals Roy Makaay, Giovanni van Bronckhorst en Tim de Cler naar Rotterdam halen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Duel der giganten (1)
Duel der giganten (2)
Roger Federer en Pete Sampras, samen goed voor 26 (!) Grand Slam-titels, gaan uitvechten wie de beste van het duo is.
Op 22 november spelen ze in Kuala Lumpur tegen elkaar. De voorverkoop begint deze week. Er worden 12.000 toeschouwers verwacht.
Sport
31
Hoe hard kan een mens lopen?
De snelste man
Jeroen Gunter
Het wereldrecord op de 100 meter heeft een grens, niemand weet waar De 100 meter sprint, het kan altijd sneller. Maar een mens is maar een mens, dus is er een grens. Waar die ligt, dat weet niemand. Afgelopen zondag scherpte de Jamaicaan Asafa Powell in het Italiaanse Rieti zijn eigen record met 3/100ste aan tot 9,74. Naar eigen zeggen sprintte hij slechts op negentig procent en remde hij te snel af. Powell kan sneller, daar zijn hij en zijn coach van overtuigd. Powells coach, Stephan Francis, denkt dat zijn pupil in staat is om een tijd te lopen van 9,6. Powell gelooft dat zelf ook. ‘Als ik maar vloeiend en vlot blijf lopen, is veel mogelijk.’ Vanavond kan hij dat op de Memorial Van Damme in Brussel laten zien. Dat er een grens is aan hoe snel een mens kan lopen, daar is iedereen het over eens. ‘Maar met de huidige stand van de wetenschap kan niemand weten waar die grens ligt’, zegt bewegingswetenschapper Jos de Koning. Wel is zeker dat deze grens steeds dichterbij komt. De Koning deed samen met zijn collega’s
Stepen Seiler en Carl Foster onderzoek naar de ontwikkeling van de tijden op de 100 meter bij de mannen. Om een goed beeld te krijgen van de prestatieontwikkeling op deze afstand, analyseerden de wetenschappers niet de ontwikkeling van het wereldrecord, maar de tijden van alle finalisten op de grote atletiekevenementen. Conclusie: de prestatieontwikkeling stagneert, de stijgende lijn vlakt steeds verder af. De Koning, Seiler en Foster verwachten dat de vervlakking doorzet, omdat de trainingsmethoden en technologische hulpmiddelen voor de sprint vrijwel zijn uitgeput. Zo is er binnen de huidige regelgeving niet veel ruimte meer voor materiaalverbetering. Ook kan de capaciteit van de atleten niet veel beter meer: de grens aan de hoeveelheid trainingsbelasting en spierkracht is bij atleten zo goed als bereikt. Asafa Powell acht zichzelf in staat om 9,6 te lopen. Voorlopig is dat het richtpunt van de beste sprinter ter wereld. Niemand weet waar het eindigt.
Donald Lippincott
Jesse Owens
Carl Lewis
Asafa Powell
Tijd: 10,6 Land: Verenigde Staten Datum: 6 juli 1912
Tijd: 10,2 Land: Verenigde Staten Datum: 20 juni 1936
Tijd: 9,86 Land: Verenigde Staten Datum: 25 augustus 1991
Tijd: 9,74 Land: Verenigde Staten Datum: 9 september 2007
Een dr. Phil voor Asafa Powell Asafa Powell denkt dat hij nog sneller kan lopen dan zijn wereldrecord van 9,74. Maar als het er echt om gaat, zakt hij door het ijs. De beste sprinter van de wereld kan wel wat mentale begeleiding gebruiken. Jeroen Gunter BRUSSEL/AMSTERDAM
...
Hoe zal het vanavond gaan als Asafa Powell aan de start staat van de 100 meter op de Memorial Van Damme in Brussel? Zal hij zich weer laten afleiden door zijn tegenstanders; zal hij dichtklappen als hij voorbij wordt gelopen, zoals op het WK in Osaka? Powell, de beste sprinter van dit moment, laat het vaak op de belangrijke momenten afweten. Een paar weken geleden tijdens de finale van de 100 meter op het WK blokkeerde de Jamaicaan compleet. ‘Ik lette te veel op mijn tegenstanders’, zei hij na de wedstrijd. ‘Ik zag Tyson Gay naast me
opduiken en ging forceren.’ Het gevolg was dat niet Powell, maar Gay ervan doorging met het goud. Dat hij zonder grote druk beter presteert, liet Powell afgelopen zondag zien. Op een relatief kleine wedstrijd in Italië liep hij in de halve finale ogenschijnlijk op zijn klompen een nieuw wereldrecord op de 100 meter. Na zijn afgang op het WK in Osaka is Powell tot het besef gekomen dat er voor hem op het mentale vlak nog veel te winnen valt. ‘Op de baan staan met al die druk heeft enorm veel invloed op je’, zei de sprinter afgelopen woensdag op een persconferentie in Brussel. ‘Ze verwachten dat ik win en het liefst nog een nieuw wereldrecord loop. Ik heb iemand nodig die me op dat vlak kan coachen.’ Mental coach Marco Hoogerland, die onder anderen 800 meter-loper Bram Som begeleidt, begrijpt precies waar het misging met Powell tijdens
de bewuste 100 meter-race in Osaka. ‘Als je je emoties niet onder controle hebt, ga je rare dingen doen. Je moet die angst aangaan en zien om te zetten in een positieve prestatie. Maar angst die omslaat in paniek, zoals bij Powell in Osaka, is niet te managen.’
‘De 100 meter is één grote emotionele ontlading’ Over het omzetten van angst in een positieve prestatie, kan oud-sprinter Troy Douglas meepraten. ‘Ik liep mijn beste 100 meter omdat ik bang was te verliezen’, zegt hij. ‘Angst kan een grote motivator zijn, als je het maar onder controle hebt.’ Controle is het kernwoord; controle over je emoties kun je alleen
krijgen als je jezelf door en door kent. Precies daar begint het werk van een mental coach. ‘Eerst kijk ik bij de bewuste persoon waar de belemmeringen zijn in zijn prestaties’, zegt Hoogerland. ‘Dan ga ik op zoek naar waar dat vandaan komt. Iemand is bijvoorbeeld vroeger gepest of heeft van zijn ouders altijd buitensporig moeten presteren. Daarna kijk ik hoe ik iemand het beste kan helpen, dat verschilt per persoon.’ Sommige atleten klimmen op de sofa, anderen zijn meer gebaat bij een training op de baan. Het kan ook een combinatie van beide zijn. Het uiteindelijke doel: optimale interactie tussen emotie en fysiek en niet langer onverwachte, oncontroleerbare emoties die een ultieme prestatie in de weg staan. Meer nog dan andere disciplines is de 100 meter bij uitstek een mentale race. ‘Het is een grote emotionele ontlading’, zegt Douglas. ‘Je weet wat
je fysiek kunt, de vraag is: hoe ga je dat eruithalen in je hoofd?’ Volgens Hoogerland geldt dit voor alle loopnummers: ‘Op wereldniveau wordt alles beslist op het mentale vlak. Iedere sporter is zo’n beetje gelijk op fysiek gebied, uiteindelijk gaat het om je mentale capaciteiten.’ Een wonder dus dat Powell nooit eerder mentale begeleiding heeft gezocht, vindt ook Hoogerland. ‘Op een groot toernooi denken ze aan alles: een coach, een fysiotherapeut, goede medische begeleiding. Maar waarom nemen ze geen mental coach mee?’ Powell kan Hoogerland altijd bellen. ‘Ik zou hem graag begeleiden’, zegt Hoogerland lachend. Ook Douglas biedt zich graag aan bij Powell, hij heeft al een boodschap voor hem. ‘Ik zou tegen hem zeggen: vanavond is dezelfde als vorige week zondag in Italië. Blijf onspannen, zoek dat magische gevoel en hou het vast.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
‘Doelen zijn bereikt’
Italiaan wint voor tweede keer op rij massasprint
TELFORT STOPT SPONSORING VAN SCHAATSPLOEG
WEDEROM ZEGE ALESSANDRO PETACCHI IN VUELTA
Telecombedrijf Telfort stopt na het komende seizoen met het sponsoren van de gelijknamige schaatsploeg. Reden voor het besluit het contract niet te verlengen is een veranderde bedrijfsstrategie waarbij het budget voor sponsoring omlaag is gegaan. Het bedrijf zegt tevreden terug te kijken op de jaren dat de schaatsploeg werd gesponsord. De doelen zijn bereikt, zegt een woordvoerder. Bij Telfort staan Jan Bos, Remco Olde Heu-
Alessandro Petacchi heeft in de Ronde van Spanje na de elfde ook de twaalfde etappe gewonnen. De Italiaan van Milram bleef na 167 kilometer tussen Algemesí en Hellín zijn landgenoot Daniele Bennati en de Wit-Rus Alexandre Usov net voor in een massasprint. Denis Menchov van Rabobank blijft het algemeen klassement aanvoeren. Yuriy Krivtsov, Philippe Gilbert, Davide Rebellin, Sébastien Minard en José Ruiz Sánchez deden
vel, Tom Prinsen, Gretha Smit, Stefan Groothuis, Freddy Wennemars en Tim Roelofsen onder contract. Deze schaatsers worden getraind door Ingrid Paul. Ze zei blij te zijn dat het nieuws aan het begin van het schaatsjaar naar buiten komt. Zij is niet bang dat het besluit invloed heeft op de resultaten. Telfort begon in september 2004 met de sponsoring. Bob de Jong won voor het team een gouden plak op de tien kilometer Olympische Spelen in Turijn.
HH
een dappere poging om de achtste massasprint in deze Vuelta te voorkomen. Het peloton bleek echter niet van plan mee te werken en greep op zes kilometer van de streep Gilbert en Rebellin, die het langst standhielden, tot de orde. Omdat Milram in de achtervolging bergen werk had verzet, kon in de laatste meters alleen Erik Zabel zijn kopman nog helpen. De Duitser trok de sprint aan, waarna Petacchi naar de ritzege snelde.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Vuistslag (1)
Vuistslag (2)
Vuistslag (3)
Luiz Felipe Scolari is weer in het nieuws. De Braziliaanse bondscoach van Portugal was betrokken bij een opstootje in het EK-kwalificatieduel met Servië (1-1).
Scolari bracht zijn vuist richting het gezicht van Ivica Dragutinovic.
‘Zo hoort een trainer zicht niet te gedragen’, sprak Javier Clemente, de bondscoach van Servië, na afloop. Scolari was niet onder de indruk. ‘Ik raakte hem niet eens. ‘
BEDANKT! NAMENS ALLE ONZICHTBARE HELDEN. Uit 200.000 schoonmakers en glazenwassers koos een vakkundige jury 21 helden. Zij streden deze week - tijdens ‘De week van de schoonmaker’ - om de titel ‘De onzichtbare held’. Een titel die eigenlijk alle schoonmakers en glazenwassers van Nederland verdienen. De vele stemmen van de lezers van deze krant geven een zichtbare blijk van waardering voor hun belangrijke werk. Bedankt! De winnaars worden vandaag aan het eind van de middag bekendgemaakt. Kijk op deonzichtbareheld.nl voor de uitslag.
de schoonmaker maakt het mogelijk
een initiatief van CNV, FNV en OSB