Verder na “De Punt” Ricardo Weewer Lid onderzoekscommissie “Helsloot” Plv commandant Brandweer Amsterdam-Amstelland
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Opbouw presentatie • • • •
Even terug naar “De Punt” “Onbekende” risico’s Ontwikkelingen na “De Punt” Kijkje in de toekomst
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Verkennend onderzoek De Punt (mei 2008) • onverwachte branduitbreiding
• Geen bekende indicatoren • Dit kon iedereen overkomen • Oorzaak uitbreiding: sandwichpanelen ?
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Overwegingen onderzoekscommissie • Overpeinzing: – Hoeveel meer is er wat wij niet weten of herkennen?
• Conclusie: – Dit is geen incident maar een exemplaar – Oorzaak dus niet echt meer interessant – Geen binnenaanval meer in bedrijfspanden NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Besluitvorming onder druk • Recognition primed decision making – Bekend: doe wat eerder werkte – Nieuw: seriële alternatieven + mentale simulatie
• Kern: kennis en ervaring bepalend, dus risico’s kennen en herkennen! • Contra-intuïtief brandverloop: Wat weten we allemaal NIET ?
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Bekende risico’s ? • Vlamoverslag, flame over, back draft, rookexplosie • Gevaarlijke stoffen • Instorting • Optreden in object (desoriëntatie) • Werken op hoogte • Duitsland en Engeland (p80) – Branden waarbij plotselinge branduitbreiding plaatsvond – Ruimten enigszins gevuld met rook maar geen brandhaard – Ineens volledig in brand – Dakconstructie bestond uit sandwichpanelen met isolatie NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Ukkel, Belgie (aug 2008)
2 collega’s komen om bij binnenaanval in lege tennishal…… NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Leiden(04- 2005), Heerlen(06-2005)
• Collega’s zwaar gewond die “gewoon” buiten bezig waren
2 collega’s “net op tijd weg?”
• onverwachte branduitbreiding / explosie NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Hoofddorp (08- 2008), Zaanstad (10-2008)
• onderzoek NIFV 2001: in 80% Van de gebouwen: Brandscheidingen niet correct uitgevoerd
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
TU Delft (05- 2008) • gebouw had eerder kunnen instorten • binnenaanval: poging om gebouw te redden waarvan bekend was dat het zou afbranden
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Doetinchem (juni 2008)
• Brandpreventieve voorzieningen werkten niet • Aannames foutief
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Diksmuide (Belgie, jan 2009) • 2 collega’s zwaar gewond na explosieve branduitbreiding op zolder • nauwelijks rook zichtbaar bij binnengaan
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Breda, Leek, De Punt • brand in een gebouw of • gebouw in brand ?
Verf brandt van boven naar beneden af
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Waar brandt het? aantal branden en schade naar soort gebouw in 2006 7000 6900 6000
aantal schade (M€)
5000
4000
3000
2000 1400 1100
900
1000 119 0 wonen
100
0
gev angenis
200
300 4
logies
325
300 12
kantoor
19 onderwijs
6 gezondheid
industrie
102 bijeenkomst
• 80 doden per jaar, 43 in woningen • Schade €715 miljoen NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Ongevallen bij de brandweer • • • • • • • • • • • • •
1990: Noordwijk (Huis ter Duin) 1992: Zwolle (Winkelpand) 1993: Tilburg (Garagebedrijf) 1993: Langerak (Stofexplosie) 1995: Amsterdam (Loods Motorkade) 1998: Harderwijk (Kamerverhuur) 2000: Enschede (Vuurwerk) 2003: Haarlem (Kerkgebouw) 2005: Heerlen (Bedrijfsgebouw) 2005: Leiden (bedrijfsgebouw) 2008: Tynaarlo (Scheepsloods) 2008: Ukkel (Belgie, sporthal) 2009: Diksmuide (Belgie, woonhuis)
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Cijfers: brandweerrisico • Gemiddeld 1,5 doden per jaar bij de brandweer (op 27.000 brandweerlieden) = 1 op 20.000 • Ongeveer 80 doden onder bevolking op 16 miljoen = 1 op 200.000 • Kans om als brandweermens om te komen dus 10x zo groot!
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Conclusie fatale branden • Brandweermensen sneuvelen in bedrijfspanden bij binnenaanval – Zelden redding noodzakelijk
• Bedrijfspanden vaak total loss – Schadebeperking zelden succesvol
• Bedrijven moeten een RIE en BHV – Aanname gerechtvaardigd dat redding niet noodzakelijk is
• BINNENAANVAL MEEST EFFICIËNT ?
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Ontwikkelingen • 1999: de risico’s van het vak ? • 2004: veiligheidsbewustzijn bij brandweerpersoneel • Discussie over binnenaanval: toenemende onbekende risico’s • Maatschappelijk restrisico ? • Binnenaanval van deze tijd? • Visie op brandveiligheid (BZK/VROM) • Eerste gewonden bij binnenaanval in woning • Geen binnenaanval = geen alternatieven • Innovaties om effectieve buitenaanval te bevorderen
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Amsterdam (juni 2008) Teruggetrokken……….
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Kamperland (juli 2008)
Net op tijd teruggetrokken……… NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Amsterdam(07 2008), Aalsmeer(12 2008)
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Leimuiden,Utrecht (04 2009)
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Hoorn (08 2009)
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Amsterdam (juni 2009)
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Na “De Punt”: Advies aan RRC: Systeemaanpak noodzakelijk • Organisatie – Nieuwe doctrine (geen binnenaanval / offensieve buitenaanval) ontwikkelen en de les- en leerstof aanpassen – Op basis van nieuwe doctrine brandweerwedstrijden ook aanpassen
• Techniek – Innovatie van buitenaanvaltechniek meenemen in innovatieprogramma
• Gedrag – Buitenaanval is niet voor losers: cultuuraanpak – Start PvA voor de lerende organisatie te komen waarin ook aandacht voor de brandweercultuur. NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Programma Lerend Vermogen: Kennis vergaren en delen ! Lerende organisatie
…….
……. programma
Leerproces en organisatie innovatie
database
leeragentschap brandonderzoek
Offensieve buitenaanval
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Nieuwe doctrine brandveiligheid ? Ontwikkeling
• brandveiligheid is een product met eigen product lifecycle
Trends • complexiteit, risico’s en eisen nemen toe • veranderende opvattingen over “risico’s van het vak” • technologie ontwikkelt snel • kennis over brandveiligheid neemt toe
• Nadruk op repressie • Binnenaanval standaard
Nieuwe doctrine: • meer voorkomen • slimme (en interessantere) brandbestrijding Verbeteren • legio verbeteringen mogelijk • oneindig en duur proces
Knelpunten • steeds gevaarlijker • beperkte tijd • steeds specialistischer • steeds duurder
2010 8 oktober 2040 NIFV Symposium Risicobewustzijn bij2008 Gebouwbranden 2009 Bron: van Someren, Strategische Innovationen, Gabler Verlag, 2005
tijd
27
Donald Rumsfeld / Ed Oomes
Stap 2 implementatie nieuwe werkwijzes , koppelen aan staande structuur (NVBR netwerken)
Bewust Stap 1 bewustwording en organiseren van infobijeenkomsten, ontwikkelen handelingsperspectief (lerende organisatie)
Bekwaam
Stap 3 Integratie in normale bedrijfsvoering, vastleggen brandweerdoctrine
Onbekwaam
Onbewust
There are things we don’t know we don’t know; hoe ga je daar mee om? Basis is analyse uit onderzoek ‘De Punt ’ en Strategische reis
“There are known knowns. These are things we know that we know. There are known unknowns. That is to say, there are things that we know we don't know. But there are also unknown unknowns. There are things we don't know we don't know”
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Toekomst ?
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Toekomst? Innovatie: efficiente en veilige buitenaanval
“DSPA” “Cutter”
onbemande verkenningsheli met warmtesensoren NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Toekomst ?
woningsprinkler “steamex-fire”
Nevelkogel
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Toekomst: Blusrobot ?
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Toekomst: “Rookweer”
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Conclusie: • We zijn na De Punt niet, zoals voorheen, “gewoon” verder gegaan… • We zijn inmiddels “bewust onbekwaam”, en we weten hoe nu verder! Dank U voor de aandacht
NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Programma Lerend Vermogen = kennis vergaren en delen • Leeragentschap oprichten – Kennis vergaren en delen
• Leerproces en -organisatie – Hoe sluiten we de keten ?
• Brandonderzoeksteams (NIFV) – – – –
6 pilotregio’s Database Juridische kaders Leergang brandonderzoeker
• Databasevorming (NIFV) – Kennisborging en delen NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009
Programma Lerend vermogen (2) • Offensieve buitenaanval ontwikkelen (NIFV) – Nieuwe doctrine ontwikkelen
• Innovatie Moed (LFR) – Kennis ontwikkelen en delen – Platform voor delen ideeën uit veld • Innovatiemarkt • Subsidies • Jan van der Heijdenprijs
– Regie strategische innovaties • Regiegroep • Denktanks
– Innovatiemanager NIFV Symposium Risicobewustzijn bij Gebouwbranden 8 oktober 2009