Verantwoording...2 Voorwoord...4 Missie en visie...6 Programma Economie en milieu...9 Ondernemingsklimaat...10 Minerale hulpbronnen

Verantwoording ...........................................................................................................2 Voorwoord....................................................................................................................4 Missie en visie..............................................................................................................6 Programma 2010 – 2015.............................................................................................9 Economie en milieu..................................................................................................9 Ondernemingsklimaat ........................................................................................10 Minerale hulpbronnen (delfstoffen).....................................................................11 Agrarische Productie..........................................................................................18 Dienstverlening ..................................................................................................21 Nieuwe productiemogelijkheden .......................................................................25 Water en Energie................................................................................................26 Leefmilieu ..........................................................................................................27 Infrastructuur, transport en communicatie..........................................................29 Politiek en bestuur..................................................................................................34 De nieuwe overheid ...........................................................................................34 Veiligheid ...........................................................................................................45 Maatschappij..........................................................................................................50 Publiek - private samenwerking.........................................................................51 Genderbeleid......................................................................................................52 Kinderen, jeugdigen en jongeren.......................................................................53 Volkshuisvesting ................................................................................................54 Drinkwatervoorziening........................................................................................56 Onderwijs, Wetenschap & Technologie.............................................................57 Sport, Recreatie & Cultuur.................................................................................63 Buitenlanders van Surinaamse origine..............................................................65 Persoonlijk welzijn..................................................................................................66 Volksgezondheid en gezondheidszorg..............................................................66 Arbeid ................................................................................................................69 Het sociaal beleid ..............................................................................................70 Internationale betrekkingen....................................................................................72 algemene uitvoeringsprincipes..............................................................................74 Financiering ontwikkelingsprogramma......................................................................75 Evaluatie en bijstelling...............................................................................................76 Conclusie ..................................................................................................................76

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP

Verantwoording Het verkiezingsprogramma van de NDP voor de verkiezingen van 2010 is tot stand gekomen door een proces dat binnen de partij in de periode van haar bestaan is ontwikkeld, uniek is in de Surinaamse politiek en onze succeskansen bij de uitvoering vergroot. Het wetenschappelijk Bureau van de Partij is het orgaan dat verantwoordelijk is voor de formulering van het programma. Zulks doet zij door eerst met elkaar binnen het verband van dit partij instituut te discussieren over de vele vraagstukken waarmee Suriname kampt en de beleidsmaatregelen die nodig zijn voor de aanpak van deze vraagstukken. Tijdens dit proces worden er gesprekken gevoerd met diverse stakeholders en externe deskundigen (private en publieke sector), ook binnen overheidsorganen en instituten. Hierdoor kan waar mogelijk hun visie in het beleid worden opgenomen en kunnen wij de door ons voorgestane beleidsrichting toetsen aan de realiteit van de verschillende doelgroepen en de laatste wetenschappelijke inzichten. Hierna vinden er discussies plaats met de leiding en het kader van de partij. Het resultaat wordt in een finale ronde gepresenteerd aan alle partijorganen, zodat het programma uiteindelijk groot draagvlak heeft in de organisatie. Als basis voor het schrijven van het huidige verkiezingsprogram heeft gegolden het verkiezingsprogram van 2005-2010. Dat programma was zoals aangegeven, na grondige discussie met leiding en kader van de Partij tot stand gekomen en omvatte goed doordachte beleidspunten welke indien in samenhang met elkaar uitgevoerd, de vereiste condities inhielden voor het leggen van een gezonde basis voor groei en vooruitgang. In dit programma konden vele maatschappelijke groeperingen zich terugvinden, daar ook toen terdege rekening werd gehouden met hun inbreng. Voor het programma van 2010 zijn we uitgegaan van de nieuwe omstandigheden in het land en de wereld en hebben we vele vraagstukken opnieuw geanalyseerd. Soms bleken eerder aangegeven beleid en werkwijze nog volledig valide te zijn, maar omdat zich sinds 2005 nieuwe vraagstukken en kansen voor Suriname hebben aangediend, moest het beleid op diverse punten worden aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Opnieuw werd zoveel mogelijk met relevante personen, organisaties en instituten in de gemeenschap gesproken. Dit proces heeft veelal geleid tot herorientatie dan wel verdere

Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

2


uitwerking van het voorgestelde beleid, terwijl bleek dat het fundament van de ontwikkelingsvisie ook in de nieuwe omstandigheden stand houdt. De NDP is van mening dat niet alleen de inhoud, maar zeker ook de wijze waarop ons verkiezingsprogramma tot stand komt, de visie en de grondbeginselen van de partij goed uitdragen. Wij presenteren u daarom met dit programma ook een werkwijze waarvan we de overtuiging dragen dat die bij de opstelling van een regeerprogramma goede kansen biedt op succes bij de uitvoering.


3


Voorwoord ste

Het is in de laatste jaren steeds duidelijker geworden, dat de 21

eeuw grote

veranderingen brengt, met veel onzekerheid over hoe die zich precies zullen voltrekken. De voor het leven fundamentele zaken als het klimaat, de beschikbaarheid van vruchtbare grond, water en de productiemogelijkheden voor voedsel, zijn onzeker geworden. Ook de relaties tussen de staten en de machtsverhoudingen in de wereld zijn aan het verschuiven, zonder dat bekend is hoe dit zich verder zal ontwikkelen. Het uiteindelijk effect van al deze veranderingen is niet goed voorspelbaar, maar wat steeds duidelijker wordt, is dat we met zijn allen in woelige wateren terecht komen, wat hoge eisen zal stellen aan het aanpassingsvermogen van elk land en van de mensheid als totaliteit. Dit is het milieu waarin Suriname zich in de komende decennia zal moeten handhaven en ontwikkelen. Behalve vele uitdagingen, krijgen we zeker ook nieuwe kansen, die we alleen kunnen benutten als we tijdig hiervan doordrongen zijn, genoeg vertrouwen hebben in onszelf en goed weten wat we willen voor ons land. Reeds tientallen jaren geleden begrepen enkele Surinamers, dat ons land een nieuwe richting in moest slaan. Nu, aan het eind van het eerste decennium in deze nieuwe eeuw, is het voor de meesten glashelder: Suriname heeft behoefte aan een nieuw ontwikkelingsconcept, een nieuwe inrichting van Economie, Staat, Onderwijs en maatschappelijke leven. De NDP werd opgericht met dit specifieke doel en het verkiezingsprogramma 2010 staat in het teken van deze opdracht. Tot nu toe sukkelt Suriname voort op een pad dat voor een groot deel wordt bepaald door onze nationale historische problematiek, de verwarrende relatie met de voormalige kolonisator en door het voor Suriname ongunstige belangenspel van internationale en nationale belangengroepen. De NDP wil voor Suriname werkelijke zelfstandigheid, een duurzame economie en de sociale rechtvaardigheid, die ons volk het welzijn kunnen brengen dat het verloren vertrouwen in de politieke leiders en de bestuurlijke instituten kan herstellen. We gaan daarbij uit van een aantal belangrijke uitgangspunten die al in de jaren 80 werden geformuleerd, en die nog steeds van waarde blijken te zijn, zeker nadat duidelijk werd, dat ongebreideld kapitalisme de financiële crash in de westerse economieën heeft veroorzaakt. Onze maatschappijvisie staat nog recht overeind en vormt de basis voor ons programma en de volgende uitgangspunten: Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

4


I.

Onze eigen natuurlijke omgeving en de daarin beschikbare hernieuwbare en niet hernieuwbare hulpbronnen vormen de materiële basis van de economie, die alleen gezond en duurzaam kan zijn als zoveel mogelijk Surinamers hun bijdrage kunnen leveren aan de nationale verdiensten en op die manier duurzaam in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien.

II.

Het politiek bestuurlijk systeem bepaalt in belangrijke mate de mogelijkheden van burgers om te participeren en hun belangen te behartigen. De vernieuwing op dit gebied, moet verantwoordelijkheden en bevoegdheden op verantwoorde wijze dichter bij de gemeenschap brengen, onder andere door werkelijke decentralisatie van bestuur, terwijl de overheid moet veranderen van een beperkende in een die ondernemen en studeren maximaal stimuleert.

III.

Suriname kan slechts bloeien als alle burgers toegang hebben tot de hulpbronnen van de natie, ongeacht etnische afkomst, geslacht of andere status, wanneer recht, sociale rechtvaardigheid, gemeenschapszin en solidariteit de samenleving kenmerken en mensen in vrijheid hun bijdrage leveren aan het algemeen belang en het welzijn van sociaal of lichamelijk zwakkere medeburgers.

IV.

Onze mensen vormen niet alleen het doel van ons werken maar zijn tegelijk ook onze belangrijkste hulpbron. Ons onderwijssysteem moet worden veranderd zodat het werkelijk aansluit op onze eigen ontwikkelingsdoelen en jonge Surinamers vooral zelfrespect, liefde voor hun land en vertrouwen in eigen kunnen bijbrengt.

Het brengen van fundamentele verandering eist veel van elke generatie die de taak op zich neemt. Creativiteit, zelfvertrouwen, liefde voor de eigen samenleving en durf zijn noodzakelijk voor een succesvolle transformatie. Bij de leiders moet de politieke wil en moed aanwezig zijn, maar ook de samenleving moet bereid zijn actief te participeren en de schouders onder het werk te zetten dat noodzakelijk is voor het verwezenlijken van een dergelijk gemeenschappelijk doel. Suriname biedt ons nog steeds alles wat we als samenleving nodig hebben voor een succesverhaal. Dit verkiezingsprogramma van de NDP geeft de weg aan die we met u willen volgen om het ook waar te kunnen maken.


5


Missie en visie De NDP streeft naar verandering van Suriname in een duurzame, sociaal rechtvaardige samenleving, waarin elke Surinamer, man of vrouw, van elke etnischculturele groep, zich kan ontplooien door eigen inspanning, ondersteund door de totale gemeenschap en de overheid. Wij zien ook in 2010 geen heil in het huidig economisch model, waarbij de rijken en politieke machthebbers elkaar bevoordelen, terwijl de armen altijd met lege handen achterblijven. De NDP werkt naar een samenleving waarin duurzaam menselijk welzijn steeds het hoofddoel is, waaraan economie en bestuur dienstbaar zijn. Daartoe moeten fundamentele veranderingen plaatsvinden in het politiek-bestuurlijk systeem, het economisch model, het sociaal-maatschappelijke bestel en het onderwijs in Suriname. Dit is de opdracht die aan de NDP reeds bij de oprichting werd meegegeven. Recente internationale ontwikkelingen hebben opnieuw de waarde bewezen van de maatschappijvisie van de Partij, die de basis vormt voor haar beleidsontwikkeling. De omstandigheden die zich aan ons voordoen aan het begin van deze 21ste eeuw, maken verandering van koers belangrijker dan ooit. Dit kan echter alleen met vertrouwen, actieve participatie, ondersteuning van grote delen van de samenleving en de inzet van voldoende jong kader. De algemene werkrichting van de NDP kan worden afgeleid uit de partijdocumenten zoals de statuten en het partijprogramma. Het gaat om het versterken van de Surinaamse mens en zijn gemeenschap, door het vergroten van de bewuste en actieve participatie van burgers, vergroting van de onderlinge solidariteit, gelijke kansen voor alle delen van onze bevolking en verhoging van welvaart en welzijn door het vestigen van een duurzame economie, op basis van de eigen Surinaamse hulpbronnen en met de inzet van de Surinaamse mens. Het huidig leiderschap in Suriname staat toe dat ons land door buitenlandse kapitaalgroepen als wingewest wordt gebruikt, met hulp van Surinaamse handlangers in machtsposities. In dit systeem worden zelfs de niet hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen en de grond aan anderen gegeven en krijgt de Surinaamse gemeenschap


6


beschamend weinig terug voor wat ze verliest. Hierdoor wordt zelfstandige financiering van onze ontwikkeling onmogelijk en blijven we als land van fooien afhankelijk, ondanks de natuurlijke rijkdommen waarover we beschikken. De NDP stelt zich ten doel deze situatie fundamenteel te veranderen door te werken volgens de ontwikkelingsvisie, die in de jaren 80 onder andere de Surinaamse Staatsolie maatschappij voortbracht en in de periode 1996 – 2000 de bruggen, die ons land voor het eerst van oost tot west verbonden. De natuurlijke omgeving draagt het menselijk leven en vormt de basis voor alle economische activiteit, leven en welvaart. Dit programma gaat uit van de grote, ook economische, waarde van een intact natuurlijk milieu, de strategische waarde van de niet hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen, de grote potentie van ecologisch verantwoorde economische activiteiten, de ontwikkelingsopties die de dienstensector biedt en een sterke agrarische sector voor voedselzekerheid en –veiligheid, maar vooral ook als stevige grondslag voor een duurzame economie. De huidige politiek-bestuurlijke organisatie en de wijze waarop de overheid haar burgers benadert, beperkt de mogelijkheden voor veel Surinamers om zich te ontplooien door studie en ondernemerschap. De NDP beseft het grote belang van klein ondernemerschap voor de ontwikkeling. Daarvoor zijn gelijke behandeling door de overheid, rechtvaardigheid in de toegang tot grond en kapitaal en grotere efficiëntie bij de opstart van bedrijven, de meest noodzakelijke randvoorwaarden die de partij in haar programma heeft opgenomen. We willen een overheid die de burgers ondersteunt en actief stimuleert om te studeren en te ondernemen. Dit is terug te vinden in ons programma voor politiek en bestuur. De Surinaamse mens is niet alleen ons doel, maar ook onze voornaamste hulpbron voor het bereiken wat we willen in onze samenleving. De vorming van onze kinderen en jongeren tot gezonde, zelfbewuste Surinamers die vertrouwen hebben in elkaar en in zichzelf, die weten wat de wereld te bieden heeft maar zeker ook wat Suriname aan de wereld kan geven is een van de hoofddoelstellingen van dit programma. Daarom geven we prioriteit aan het onderwijs, veel aandacht aan sport en cultuur en is het huisvestingsprogramma de kern van ons sociaal beleid. Het putten uit de rijke ervaring van ouderen zal ons helpen de fouten van het verleden te vermijden voor meer kans op Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

7


succes in de toekomst. De integratie van vrouwen in zowel beleidsontwikkeling als de leiding van het proces en in elke fase en elke sector van de uitvoering garandeert de inzet van onze totale potentie, door integratie van het beste in beide geslachten. Suriname is een relatief klein land met grote mogelijkheden. De NDP ziet Suriname als deel van Zuid Amerika dat door de banden met het Caribisch gebied een unieke positie heeft in de regionale politiek en die door haar wortels in vele grote landen van de wereld zeker ook in de grotere internationale gemeenschap een plaats van betekenis kan innemen. Het is aan ons om het waar te maken.

De toekomst begint nú en dit programma is onze eerste stap.


8


Programma 2010 – 2015 ECONOMIE EN MILIEU Stand van zaken en problematiek Suriname is vanwege haar smalle productiebasis altijd afhankelijk geweest van een grote stroom van goederen en diensten vanuit het buitenland. Deze goederen en diensten werden overwegend gefinancierd uit de bauxietinkomsten, de inkomsten van enkele bloeiende parastatale ondernemingen, zoals de Staatsolie Maatschappij en de verdragsmiddelen uit het ontwikkelingsverdrag van 1975. Het is duidelijk dat de bestaande structuur al op basis hiervan dringend en fundamenteel moet worden gewijzigd, waardoor Suriname haar ontwikkeling zelf kan financieren. De bestuurbaarheid van een staat wordt bepaald door de mate van betaalbaarheid van die staat, ook op langere termijn. Een overheid zonder voldoende financiële middelen kan niet sturen en niet in de basisbehoeften van de samenleving voorzien. We zijn ons daarbij ervan bewust dat zonder een geschikt natuurlijk milieu er geen economische activiteit en zelfs geen menselijk leven mogelijk is. Een gezond sociaal en natuurlijk milieu vormen de basis voor menselijk bestaan en het behoud daarvan staat aan de basis van een gezonde en duurzame economie. De economische ontwikkelingen en de nieuwe inzichten over de effecten van economische activiteit op onze leefomgeving en het klimaat hebben ook internationaal het besef doen ontstaan dat wijzigingen in het economisch model noodzakelijk zijn, zodat we ook in de toekomst kunnen blijven produceren en onze ontwikkeling financieren. Veel economen en diverse landen zijn daarom actief bij het ontwikkelen en uittesten van nieuwe indicatoren voor economische gezondheid van landen, die de werkelijke effecten van de verschillende activiteiten op een gemeenschap weergeven en daardoor beter geschikt zijn om de gezondheid en toekomstperspectieven van een economie aan te geven. De ‘Genuine Progress Indicator” is een van deze nieuwe indicatoren. Het is verstandig om reeds nu de prestaties van onze economie niet alleen meer uit te drukken in Bruto Nationaal Product (BNP) maar ook deze indicator en/of een soortgelijke toe te passen. De overschakeling naar een economisch systeem waarin de leefomgeving in stand wordt gehouden, zodat het de noodzakelijke economische activiteit kan blijven ondersteunen blijkt in de praktijk ook nieuwe mogelijkheden te openen voor het genereren van inkomsten, vooral voor landen als Suriname. Dit programma gaat ervan uit dat Suriname in een uitstekende uitgangspositie is, om in te spelen op de nieuwe economische mogelijkheden die de 21ste eeuw ons brengt. De agrarische sector zal de duurzame basis moeten worden voor onze economie en onze voedselzekerheid moeten garanderen. Deze sector is echter door wanbeleid in verval geraakt en zal moeten worden hersteld door substantiële investeringen, terwijl ook de opstart van nieuwe productiemogelijkheden in ons tropisch regenwoud, toerisme, deviezengenererende dienstverlening in de ICT en andere niet traditionele economische activiteiten geld zal kosten. De reële mogelijkheden die we op de korte termijn hebben om in die kapitaalbehoefte te voorzien, zijn de verhoging van de inkomsten uit de mijnbouwsector door herevaluatie van de overeenkomsten van de Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

9


staat met de multinationale ondernemingen, daarna de actieve participatie van de staat in deze sector en het versneld en gericht ondersteunen van vooral die lokale productie ondernemingen die in staat zijn om per saldo deviezen verdieners te zijn. In dit deel van het programma geven we de maatregelen aan die de inkomsten moeten garanderen, ontwikkeling in de nieuwe sectoren op gang moeten brengen en ons op het pad moeten zetten naar een economisch model dat ons welzijn daadwerkelijk en duurzaam bevordert. Er zijn enkele maatregelen die de randvoorwaarden vormen voor geplande ontwikkelingen in de diverse sectoren. Een goed grondbeleid, bestemmingsplannen en de juiste toepassing van nieuwe wetenschappelijke inzichten en technologie zijn enkele hiervan. Algemene beleidsrichting De NDP werkt naar een economisch model, waarbij de nationale productie en menselijke activiteit in evenwicht zijn met de natuurlijke leefomgeving die deze activiteiten mogelijk maakt, zodat de economische activiteit van vandaag ook in de toekomst mogelijk blijft. Concrete maatregelen 1.

Introductie van de GPI (Genuine Progress Indicator) 1en/of andere indicatoren van evenwichtige economische ontwikkeling, naast de bestaande zoals het BNP, voor betere ondersteuning van beleidsontwikkeling en evaluatie.

2.

Er zal een een Raad voor Wetenschap en Technologie worden ingesteld, die zowel de overheid als de particuliere sector zal adviseren over technische ontwikkelingen en wetenschappelijke inzichten die kan bijdragen aan een duurzame economie of de oplossing van specifieke vraagstukken. De Universiteit van Suriname participeert in deze raad, samen met deskundigen uit diverse sectoren van de samenleving en van de overheid.

3.

De overheid zal nog in 2010 komen tot een eerste fase van een nationaal bestemmingsplan met sector en regioplannen, op basis van reeds bekende informatie en rekening houdend met de verwachte klimaatproblemen en zeespiegelstijging. Zo vlug mogelijk daarna zullen door gericht verder onderzoek meer gedetailleerde bestemmingsplannen voor de verschillende regio’s en sectoren in Suriname worden gemaakt.

4.

Het gronduitgiftebeleid dat aan de basis staat van elke ontwikkeling in Suriname zal worden vastgelegd. Het zal meer transparantie garanderen en grondspeculatie tegengaan en de productiesectoren en het ontwikkelde huisvestingsbeleid krachtig zal ondersteunen.

Ondernemingsklimaat stand van zaken en problematiek Doing business in Suriname is moeilijk, ook volgens de relevante internationale organisaties. Te veel barrières en bureaucratie, weinig ondersteuning en een drukkend 1

http://www.rprogress.org/sustainability_indicators/genuine_progress_indicator.htm


10


belastingsysteem. Ingebouwde oneigenlijke concurrentie door de wijze waarop het belastingsysteem werkt, de ongelijke behandeling van ondernemers als het gaat over grond en afhandeling van zaken bij de overheid. Suriname moet onmiddellijk de exporterende bedrijven maximaal ondersteunen zodat de nationale inkomsten kunnen worden verhoogd en op zeer korte termijn het ondernemingsklimaat substantieel verbeteren. Algemene beleidsrichting Het beleid is erop gericht om zo snel mogelijk de inkomsten uit bestaande productie activiteiten te vergroten, de opstart van nieuwe te vergemakkelijken ter verhoging van de inkomsten voor de Staat en op het scheppen van werkgelegenheid. Concrete maatregelen 5.

aanname nieuwe investeringswet waarin ook stimulerende belastingvoorzieningen zijn opgenomen

6.

instellen van structureel overleg tussen ondernemersorganisaties en de overheid

7.

Instelling van een speciaal instituut voor ondersteuning en begeleiding van ondernemers en het ontwikkelen van ondernemingsmogelijkheden in niet traditionele sectoren

8.

exporterende bedrijven krachtig ondersteunen door onder andere vereenvoudigde procedures voor export en met de sector werken naar verlaging van export- en transportkosten waar mogelijk.

9.

direct na aantreden het opstarten van de meeste soorten ondernemingen sterk vereenvoudigen, onder andere door over te gaan op registratie bij regelgeving vooraf. Dit maakt het mogelijk voor vele ondernemers om hun bedrijf direct op te starten, na registratie en ondertekening van de voorwaarden voor het type bedrijf. De voorwaarden zijn vooraf geregeld en gelden voor de hele bedrijfstak, zodat men niet meer hoeft te wachten op individuele vergunningen, maar toch gebonden is aan de regelgeving.

10. Versnelde ontwikkeling van de deviezengenererende dienstverlening, zoals in de ICT, onder andere door capaciteitsversterking en handelsdiplomatie. 11. afstemming van het beroepsonderwijs van het MINOV en de trainingen aan schoolverlaters op de door het bedrijfsleven aangegeven behoefte 12. Inrichten van industrieterreinen en transparant maken van de toegang tot grond voor ondernemers

Minerale hulpbronnen (delfstoffen) De moderne samenleving is ondenkbaar zonder de verschillende delfstoffen. Water is de allereerste levensbehoefte van alle levende wezens en wordt daarnaast bij bijna alle productieprocessen gebruikt. Fossiele brandstoffen leveren energie voor alle vormen van productie en transport en aardolie wordt daarnaast op grote schaal gebruikt voor de productie van kunstmeststoffen voor de landbouw. Deze en de andere minerale hulpbronnen zijn noodzakelijk voor de productie van vrijwel alles dat tegenwoordig door mensen wordt gebruikt. Omdat deze stoffen niet overal voorkomen, maar vooral omdat Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

11


ze voornamelijk niet hernieuwbaar zijn en dus uitgeput raken, zijn ze voor de wereld van strategisch belang. Vooral de geïndustrialiseerde landen hebben grote hoeveelheden van veel verschillende soorten delfstoffen nodig die vaak niet in hun eigen bodem voorkomen. Het belang van deze hulpbronnen is vooral voor deze landen zo groot, dat er nog steeds oorlogen over worden gevoerd. Naast het feit dat delfstoffen niet hernieuwbaar zijn, veroorzaakt de winning van vrijwel alle delfstoffen grote schade aan het leefmilieu van de mens. Het is al enige tijd goed duidelijk geworden dat onze leefomgeving de drager van ons leven is en niet ongestraft op grote schaal kan worden vernield, veranderd of vergiftigd. Je kunt dus niet gewoon alle bossen weghalen of alle rivieren uitgraven om de onderliggende delfstoffen te bereiken, omdat daarna het land onbewoonbaar zou zijn. De kosten van winning van delfstoffen voor een samenleving blijken dus veel groter dan altijd is aangenomen en dit maakt het beheer van delfstoffen en het maximaal delen in de winst, voor onze samenleving alleen maar belangrijker. De inkomsten uit deze sector zijn uit de aard der zaak tijdelijk en dienen dus zeer zorgvuldig te worden aangewend voor de ontwikkeling van economische sectoren die wel duurzaam zijn. Veel voor de industrie belangrijke delfstoffen komen voor in de zogenaamde ontwikkelingslanden, zoals Suriname. Steeds meer van deze landen beseffen nu de strategische waarde ervan en we zien internationaal dan ook de trend dat overheden deze sector terug brengen in de boezem van de staat. Het vloeibare zoet water op aarde komt voor ongeveer 96% in de bodem voor. In Suriname zijn de meeste waterbronnen hernieuwbaar, maar dan moet het tempo van winning niet groter zijn dan het tempo van de aanvulling. Oververbruik en klimaatverandering zorgen nu al voor schaarste aan water in veel gebieden op aarde. Deze situatie opent zeker economische mogelijkheden voor een zeer waterrijk land als Suriname dat tot nu toe maar 1% van het maximaal beschikbare potentieel gebruikt, maar er is ook een risico omdat multinationals de waarde van water hebben ontdekt en het al hebben aangeduid als het “goud van de 21ste eeuw”. Dit betekent dat ze erop uit gaan om door concessies op waterbronnen geld te gaan verdienen. Als de overheid geen duidelijk beleid heeft voor de aanwending en het beheer van deze belangrijke hulpbron, lopen we het risico dat het water op dezelfde wijze als olie en andere hulpbronnen in handen komt van multinationals met weinig verdiensten voor de natie. Bovendien hebben lokale bewoners in sommige landen nu al de toegang tot water in hun woongebied verloren, omdat dit via eigendomsrechten of concessies aan particuliere bedrijven werd afgestaan. Dit hebben we in Suriname met de goud concessies meegemaakt. Hoewel Suriname nog maar een relatief klein deel van de totale watervoorraad gebruikt, is het beheer van levensbelang. Het uitgangspunt van de NDP is, dat deze hulpbron het eigendom is van het hele Surinaamse volk en nooit kan worden geprivatiseerd. Wet- en regelgeving om ons water te benutten en te beschermen zijn dus op korte termijn dringend noodzakelijk. Eventuele grootscheepse export van water moet slechts kunnen na grondige evaluatie van deze hulpbron en via een staatsbedrijf volgens het staatsolie model.


12

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP mijnbouw

Stand van zaken en problematiek De mijnbouwsector heeft in de achter ons liggende decennia de economie gedragen. Eerst betrof dit hoofdzakelijk de ontginning van bauxiet, maar vanaf de jaren 80 is ook de aardoliewinning van zeer groot belang. Door de bijdrage van de zogenaamde kleine goudwinning en met de grootschalige goudwinningactiviteiten te Gross Rosebel, is de goudsector nu ook een bijzonder belangrijke verdiener geworden. De mijnbouwsector is dus al heel lang onze belangrijkste bron van inkomsten. Indien op de juiste manier ingezet, zal de sector in de nabije toekomst belangrijk kunnen bijdragen aan de economie van Suriname en vooral de noodzakelijke financiële middelen leveren voor de ontwikkeling van de meer duurzame sectoren, die op langere termijn de basis van onze economie moeten gaan vormen. Om dit te kunnen bereiken en vanwege het strategisch belang van de sector, is een effectief beheerssysteem, dat controle uitoefent en informatie levert voor beleidsbeslissingen voor de sector, absoluut onmisbaar. Het bestaande beheerssysteem bestaat uit verschillende beheersinstituten voor minerale hulpbronnen, zoals n.v. Grassalco. Staatsolie N.V., Surinaamse Waterleiding Maatschappij Suriname N.V., de Geologische Mijnbouwkundige Dienst (GMD), het Bauxiet Instituut en de studierichting Delfstof Productie van de ADEK-universiteit van Suriname. Ondanks het grote belang van de sector is dit systeem in de loop der jaren door slecht beleid ernstig verzwakt. De instituten kunnen daardoor hun belangrijke beheersen monitoring taken niet uitvoeren en dit heeft ernstig schadelijke gevolgen voor de hele sector. Voorbeelden hiervan zijn het verzwakte bauxietinstituut en de onderbemenste Geologisch Mijnbouwkundige Dienst, die voor Suriname belangrijke data zouden moeten leveren ten behoeve van een voor ons land gunstig beleid. Omdat de Surinaamse overheid door het ontbreken van de noodzakelijke data, nog steeds niet precies weet wat we hebben, waar het is en wat de kwaliteit van de voorkomens is, komt het vaker voor dat buitenlandse mijnbouwbedrijven en investeerders over meer informatie beschikken dan wij zelf. Dit plaatst Suriname in een bijzonder ongunstige onderhandelingspositie en maakt het bijna onmogelijk correcte besluiten te nemen, ondanks het bekend is dat Suriname, geologisch bekeken, een zeer hoog potentieel heeft aan minerale hulpbronnen. We kennen tot nog toe de navolgende belangrijke voorkomens in onze bodem; o Metaal ertsen w.o. bauxiet en goud, o Bouwmaterialen waaronder natuursteen, steenslag, grind, zand, klei en schelpen. o Fossiele brandstoffen: aardgas en aardolie. o Uranium o Keramische grondstoffen w.o. kaolien, klei, veldspaat, silica-zand. o Edelgesteenten w.o. Diamant, kwarts o Grondwater in het bijzonder t.b.v. drinkwatervoorziening


13


Doordat de staat, met uitzondering van aardolie, niet adequaat participeert in de delfstoffenindustrie en weinig of geen controle uitoefent, kan Suriname op cruciale momenten niet meebeslissen en gaat de winst voor een groot deel naar de buitenlandse en nationale ondernemers(zowel legale als illegale), die in de sector actief zijn. De inkomsten die uit de sector beschikbaar komen voor ontwikkelingsprogramma’s zijn daardoor minimaal, zeker als de grote offers van voorgoed afnemende reserves en schade aan het milieu in aanmerking worden genomen. De milieuschade, die tot nu toe onvoldoende of helemaal niet door de bedrijven wordt hersteld, verlaagd de nettowinst uit de sector voor onze gemeenschap nog verder. Bij het geven van mijnbouwrecht voor een specifieke minerale hulpbron, worden tot nu toe de kosten voor beperking van schade aan onze leefomgeving en het terugbrengen van de uitgemijnde gebieden in een bruikbare staat, niet meegenomen in de kosten voor de maatschappijen. Ook blijven de concessieterreinen na mijnbouwactiviteiten meestal onnodig onder beheer van de bedrijven, zonder dat ze worden gerehabiliteerd. Een zeer belangrijk probleem van de mijnbouw in Suriname is, dat personen en hele leefgemeenschappen in het verleden hun grond en hun mogelijkheden om in hun levensonderhoud te voorzien hebben verloren door de wijze waarop concessies werden uitgegeven. De woongebieden van de mensen werden zonder meer in de concessies meegenomen, waardoor ze overgeleverd werden aan de concessiehouders, die vaak met geweld hun nieuw verworven bezit beschermen tegenover mensen die al honderden jaren op de grond wonen en die zelf actief waren in de klein mijnbouw, lang voor de grote bedrijven de concessie aanvroegen. Dit is onrecht dat door de NDP niet zal worden voortgezet. Dorpen worden niet in concessies meegenomen. De meest recente ontwikkelingen in deze sector zijn negatief, omdat door de economische wereldrecessie de staatsinkomsten uit de mijnbouw, goudwinning uitgezonderd, beduidend zijn teruggelopen en de werkgelegenheid is afgenomen. Algemene beleidsrichting De hoofdrichting van het beleid voor deze sector is om op korte termijn het aandeel van de Suriname in de inkomsten uit deze sector te maximaliseren, onder andere door capaciteitsopbouw in de sector, versterking van het beheerssysteem en participatie van de Staat waar mogelijk. Het beleid richt zich er verder op om de schade aan mens en milieu zoveel mogelijk te beperken of te herstellen en de sector te maken tot de financieringsbron voor meer duurzame economische activiteiten. Concrete maatregelen Aanpassing wetgeving 13. Verzelfstandiging van de beheersinstituten en regeling van de onderlinge verhoudingen tussen de verschillende instituten en met de rest van de overheid voor meer coördinatie. Ook de rapportage aan de regering en de samenleving van beschikbare informatie en de beheersen controle activiteiten worden duidelijk bij wet vastgelegd voor grotere transparantie ten behoeve van beleidsformulering.


14


14. Er wordt bij wet een bestemmingsfonds ingesteld, waarin een bij wet te bepalen percentage van de inkomsten die de overheid krijgt uit mijnbouwactiviteiten automatisch wordt gestort en dat uitsluitend kan worden aangewend voor: a. Op korte termijn ontwikkelen van de sector b. Het in stand houden, verbeteren en optimaal ondersteunen van de beheers-, controle- en onderzoeksinstituten voor de sector i. Alle activiteiten die door de instituten worden uitgevoerd ten behoeve van de sector en de overheid ii. Meer in het bijzonder de monitoring van voor de volksgezondheid schadelijke effecten zoals kwikverontreiniging in het gehele land. c. Investeringen in de ontwikkeling van een duurzame economie, door financiering van: i. Gericht onderzoek naar alle mogelijkheden op dit gebied voor Suriname ii. Ontwikkeling van de agrarische sector tot de belangrijkste grondslag voor de nationale economie, op een wijze die de duurzaamheid daarvan bevordert iii. Ontwikkeling van sectoren die uit onderzoek naar voren komen als duurzame bronnen van inkomsten iv. de ontwikkeling van het onderwijs d. Ordening van de kleinschalige mijnbouw i. Registratie van porkknockers ii. Basale exploratie uitvoeren of laten uitvoeren in de toegewezen porkknockers winningsgebieden iii. Legale financiering iv. Training en begeleiding bij het voorgeschreven productieproces v. Opvoering van veiligheid in de werkgebieden e. Verbetering van de situatie in de woon- en leefgebieden die worden getroffen door mijnbouwactiviteiten i. Trainingen en begeleiding voor de kleine mijnbouw om de werkwijze te verbeteren en milieu- en gezondheidsschade te beperken ii. Speciale voorzieningen voor gezondheidszorg en monitoring van risicofactoren iii. Voorlichting aan de gemeenschappen in de gebieden over gezondheidsaspecten iv. Onderzoek naar effecten op andere economische activiteiten in de winningsgebieden of effectgebieden en het tegengaan daarvan Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

15


v. Vermindering van de sociale disruptie die de kleine mijnbouw met zich meebrengt door het scheppen van leefbare woon- en werkomgeving in mijnbouwgebieden. Het brengen van voorzieningen zoals overheidskantoren, banken, veiligheid van politie en leger (permanent), scholen en andere randvoorwaarden waardoor echte gemeenschappen kunnen ontstaan. vi. Ontwikkeling van duurzame middelen van bestaan voor de mensen in deze gebieden, die op termijn de mijnbouw kunnen vervangen. f. Slechts bij wet kan de overheid toestemming krijgen om andere bijzondere programma’s of activiteiten uit dit fonds te financieren. 15. Aanpassing relevante wetgeving zodat voor de aanvang van mijnbouwactiviteiten en/of jaarlijks door de bedrijven de vastgestelde bedragen in een rehabilitatiefonds worden gestort, waarmee gaande de productiefase de uitgemijnde gebieden onmiddellijk kunnen worden gerehabiliteerd. 16. door wetgeving en registratie wordt de kleinschalige mijnbouw uit de illegaliteit gehaald. Concessies zullen op naam van rechtspersonen en niet meer op naam van natuurlijke personen worden afgegeven. Voorlichting en begeleiding en overgangsbepalingen in de wet moeten zorgen voor een soepele overgang. 17. milieuvriendelijke mijnbouwtechnieken en andere voorwaarden die voor het beheer in de sector van belang zijn, zullen als eis worden opgenomen in de voorwaarden voor het mijnbouwrecht 18. in de wet wordt vastgelegd hoe bij het uitgeven van mijnbouwrechten rekening wordt gehouden met landgebruik in ruimere zin met nadruk op bebouwing en bewoning, onverminderd de rechten op compensatie, inspraak en grond van de lokale bevolking . 19. In het kader van de decentralisatie en de ontwikkeling van alle woongebieden, wordt een bij wet vast te stellen deel van de opbrengsten uit de mijnbouwactiviteiten in een district ter beschikking gesteld van dat district voor ontwikkelingsprogramma’s en projecten. Er wordt eveneens vastgesteld welk deel specifiek moet worden besteed aan de gemeenschappen die rechtstreeks worden getroffen door de activiteiten. Investeringen voor versterking beheersysteem en onderzoek binnen de sector 20. Onmiddellijke algemene versterking van de bestaande instituten die het beheerssysteem van de sector uitmaken, waarbij grote aandacht zal worden geschonken aan data verzameling, gegevensbeheer en het genereren van bruikbare informatie ten behoeve van het beleid. Waar nodig zullen buitenlandse deskundigen worden aangetrokken. Er wordt een urgentieprogramma uitgevoerd voor: 21. rehabilitatie en versterking laboratoria 22. verbetering van gegevensverwerking, analyse en rapportage. 23. Versterking van controle mechanismen en afdelingen


16


24. financiering van een 'base line' onderzoek met betrekking tot kwikverontreiniging in Suriname, waar mogelijk in eerste fase door integratie en evaluatie van bestaande data. 25. financiering van speciaal onderzoek over kwikverontreiniging in Paramaribo in relatie tot regulering van productietechnieken van verwerkingsbedrijven in de stedelijke gebieden Fiscaal regiem: 26. Royalty’s en retributies worden na onderzoek aangepast aan nieuwe omstandigheden in de sector. 27. in de mijnbouwgebieden zal de belastingdienst permanente vestigingen hebben, evenals andere overheidsdiensten 28. de omschakeling naar minder schadelijke productiewijzen wordt gedurende een overgangsfase ondersteund door belastingvoordelen. Ontwikkeling van de sector 29. Binnen een urgentieprogramma voor capaciteitsversterking, komen op zeer korte termijn goede trainingen en langere opleiding beschikbaar, ¤ om de vraag naar deskundig Surinaams kader voor de sector te voldoen. Dit geschiedt zoveel mogelijk via bestaande opleidingscentra en scholen zoals de studierichting Delfstof productie aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname en het Natin. 30. De Geologisch-mijnbouwkundige Dienst Suriname (GMD) en de Studierichting Delfstof Productie worden in staat gesteld zowel wetenschappelijk als detail onderzoek te verrichten ter vaststelling van en rapportage over de locatie, hoeveelheid en kwaliteit van onze minerale hulpbronnen, eventueel in samenwerking met buitenlandse onderzoekers en instellingen 31. Exploitatie: a. De bestaande en in ontwikkeling zijnde mijnbouwovereenkomsten worden geëvalueerd met het oogmerk om de staatsinkomsten te vergroten en de participatie van de staat in deze bedrijven te verruimen. b. De Grassalco n.v. wordt in staat gesteld om op eigen kracht over te gaan tot het ontplooien van grootschalige mijnbouwactiviteiten. 32. De aardolie industrie zal moeten streven naar uitbreiding van de winbare voorraden zolang dit kan. Het onderzoek naar aardolievoorkomens die door Staatsolie zelfstandig gewonnen kunnen worden moet daartoe worden geïntensiveerd. Hierdoor komt ook voldoende informatie beschikbaar voor de overheid, voor het nemen van beleidsbeslissingen in de energie sector. 33. Evaluatie van het staatsbedrijf Alumsur


17


Agrarische Productie Stand van zaken en problematiek De agrarische sector blijkt steeds belangrijker te worden voor de voedselzekerheid, werkgelegenheid, huisvesting en het genereren van inkomsten uit export. De NDP ziet de agrarische sector als de belangrijkste drager van een duurzame economie en de ontwikkeling van de sector heeft daarom in de komende regeerperiode hoge prioriteit. Vanwege de ernstige verwaarlozing is de sector behoorlijk in verval geraakt en onaantrekkelijk geworden voor de jongere generatie, en de ouderen in de sector verkopen hun grond als pensioen voor de oude dag. Vele landbouwers hebben geen titel op hun grond, startende ondernemers in de sector kunnen geen grond krijgen, de infrastructuur verkeert in slechte staat en er zijn onvoldoende financieringsmogelijkheden. Daarnaast is de institutionele ondersteuning zwak, administratieve barrières groot, het vergunningenbeleid ongunstig en fiscale maatregelen om de sector te versterken ontbreken. Onderzoek en training zijn ook onvoldoende, waardoor het kennis- en informatieniveau in de sector te laag is, productiemethoden en technieken niet worden vernieuwd en er nauwelijks diversificatie is van het producten assortiment. De productie blijft dan ook te laag voor bloei van de sector. Door het ontbreken van structuur en beleid in de sector, zijn de prijzen voor inputs ook hoog en zijn voor exportproducten te weinig afzetmogelijkheden, terwijl de kwaliteit van de producten en de leveringscapaciteit vaak niet optimaal zijn, waardoor de export in een vicieuze cirkel gevangen zit. Waar er wel wordt geëxporteerd zijn er vele barrières zoals administratieve hindernissen, hoge transportkosten en gebrek aan opslag en koelfaciliteit en te weinig kennis van het professioneel omgaan met producten na de oogst. De lokale handel en de productie in de verschillende agrarische gebieden zijn niet op elkaar afgestemd. Ten slotte werken ondernemers te weinig samen waardoor niet kan worden geprofiteerd van schaalvoordelen. Coöperaties zijn zwak of ontbreken geheel, mede door zwakke of ontbrekende wetgeving. Een nieuwe uitdaging vormt de certificering die voor de Europese markt noodzakelijk wordt en die wel is opgestart, maar nog veel problemen oplevert. De overheid zal met de particulieren die bij dit proces betrokken zijn moeten samenwerken, zodat de export zonder problemen kan worden gecontinueerd en uitgebreid, ook naar niet Europese markten. Het binnenland dreigt zijn zelfstandige voedselvoorziening, kennis en vaardigheden die gedurende meer dan twee eeuwen verworven zijn, te verliezen. Dit moet worden voorkomen en daarom moeten de traditionele agrarische gebruiken van het binnenland opnieuw worden bekeken in het licht van de meest recente inzichten zoals permaculture, zodat de productie op verantwoorde wijze kan worden verhoogd. Dit zal de voedselzekerheid voor deze gebieden garanderen en voor de mensen meer inkomen kunnen genereren. Er zijn voor de ontwikkeling van deze sector dus grote investeringen nodig. De regering zal die voor een belangrijk deel moeten halen uit de inkomsten die de mijnbouw oplevert. De daartoe geïdentificeerde subsectoren zijn: landbouw en tuinbouw, veeteelt, visserij, bosbouw, duurzame economische benutting van het tropisch regenwoud, natuurgeneesmiddelen productie en de agrarische industrie.


18


Algemene beleidsrichting Het beleid richt zich op herstel en verdere ontwikkeling van de agrarische sector in brede zin tot een duurzame basis voor de economie door het wegnemen van barrières, vergroting van de interesse bij vooral jongeren, vergroting van kennis en vaardigheden, verbetering van faciliteiten en het vinden van nieuwe afzetmarkten. Concrete maatregelen 34. Voor de noodzakelijke coördinatie binnen de sector en met andere sectoren valt de ontwikkeling van de agrarische sector, onder een speciaal beleidsteam dat aan de president rapporteert 35. Structurele verbetering van de agrarische infrastructuur, door voorzieningen voor beter waterbeheer, rationeel waterverbruik, technische ondersteuning, opslagfaciliteiten, transport en havenfaciliteiten etc. 36. introductie van nieuwe agrarische technieken en technologie mede door actieve samenwerking tussen de ADEKUS en LVV 37. ontwikkeling van nieuwe landbouwprojecten a. deze worden zo opgezet dat een redelijk inkomen voor de deelnemers kan worden gegenereerd en de leefomstandigheden acceptabel zijn b. Nieuwe agrarische gebieden worden als dorpskernen met agrarische gebieden eromheen opgezet zodat lintbebouwing wordt voorkomen 38. actieve bescherming van de sector tegen gesubsidieerde importproducten, waar mogelijk door heffingen en andere maatregelen 39. Specifieke productie regio’s in kaart brengen voor de efficiëntie en bundeling van expertise 40. Het grondbeleid onmiddellijk aanpassen, zodat gronduitgifte en titelverlening voor de agrarische sector op korte termijn effectief wordt 41. programma uitvoeren om participatie van jongeren in de agrarische sector sterk te bevorderen. Sleutelmaatregelen in dit programma: a. opstart van agrarische trainingen en opleidingen aan de instituten voor schoolverlaters en aan het LBO b. afstudeerders en nieuwe starters grond garanderen binnen de nieuwe agrarische projecten c. acceptabele leefomstandigheden binnen de nieuwe agrarische projecten, (watervoorziening, communicatie etc.) 42. nieuwe werkers worden in de sector geïntroduceerd binnen gestructureerde projecten, waarin grond, financiering, begeleiding en training beschikbaar zijn, 43. reactivering van de agrarische onderzoeks- en ondersteuningsinstituten, bij zowel de Universiteit als LVV en waar nodig uitbreiding van hun taken en bevoegdheden


19


44. diversificatie binnen de sector zal worden bevorderd door onder andere actieve ondersteuning bij vinden van afzetmarkten 45. Evaluatie agrarische richting aan de ADEKUS waarna binnen het eerste regeringsjaar, formulering en uitvoering van een programma ter versterking van deze studierichting zowel op het gebied van onderwijs als van beleidsondersteunend onderzoek. 46. Bevordering van de organisatiegraad van de ondernemers door het werken in coöperaties en in andere samenwerkingsverbanden concreet te ondersteunen 47. In het schooljaar 2010/2011 starten met Lager agrarisch onderwijs aan het LBO (zie onderwijs) en in 2011/2012 met middelbare opleidingen voor de sector. 48. Binnenland a. krachtige ondersteuning van de agrarische productie in het binnenland, door in samenwerking met de gemeenschappen, onderzoek te doen naar de gewassen en werkwijze die geschikt zijn voor die regio en op die basis daar projecten op te starten, voor lokale voedselvoorziening en genereren van inkomsten voor de lokale bevolking. b. Scheppen van randvoorwaarden voor lokale voedselverwerkende industrieën en het garanderen van regelmatig transport c. LBO in de agrarische sector ook in het binnenland aanbieden, evenals andere Lagere technische opleidingen die nodig zijn voor de agrarische productie in het binnenland. 49. Evaluatie van ‘s Landsboerderij en eventueel rehabilitatie en versterking ter ondersteuning van de veeteelt. 50. Direct na aantreden handelsmissies uitsturen voor afzetmarkten en samenwerkingsverbanden die onze ontwikkeling daadwerkelijk ondersteunen. 51. Uitbreiding van de bevolkingsvisserij door verbetering van de toegang tot financiering, training en voorlichting en goedkopere inputs 52. Bewaking visgronden door leger en politie, 53. Aanpassing van de wettelijke regels ter bescherming van onze visstand en drastische aanscherping van de sancties bij overtreding hiervan. 54. onderzoek naar de mogelijkheden voor duurzame visteelt in het binnenland 55. Vergroting voordelen Caricom voor Suriname: In elk geval zal direct na aantreden onze agrarische sector maximaal worden ondersteund, voor betere toegang van Surinaamse producten op deze markt door o.a. a. Standaarden voor onze eigen agrarische producten b. Certificering van de boeren c. Vereenvoudiging van export (one stop window)


20


Dienstverlening Algemeen

De deviezengenerende dienstverlening heeft grote waarde voor de sociaaleconomische ontwikkeling. Vele Surinamers vinden in de dienstverlening emplooi. Het gaat hier vooral om toerisme en ICT diensten aan buitenlandse bedrijven en instellingen. Toerisme

Stand van zaken en problematiek Voor de huidige economische crisis behoorde deze sector tot de snelst groeiende sector in de wereld. De sector heeft de potentie een belangrijke verdiener te worden en kan vanwege het karakter van de activiteiten zorgen voor toename van kwalitatief goede werkgelegenheid. Vanwege de mate van kwetsbaarheid van de sector in perioden van economische teruggang moeten de doelgroepen, bestemmingen en activiteiten strategisch worden opgezet. De overheid moet daarin ondersteuning verlenen. Als gevolg van de huidige teruggang in de wereldeconomie, is de groei in deze sector in belangrijke mate afgeremd. Het is te verwachten dat met de aantrekking van de wereldeconomie, het toerisme weer zal opleven, maar het blijft belangrijk om de risico’s te monitoren en alternatieven in te bouwen. Het binnenlands toerisme kan als dat op de juiste wijze wordt ontwikkeld, deze sector meer weerbaar maken. Waar nodig moet door combinatie met andere overheidsprogramma’s bijvoorbeeld in het onderwijs, in de sector worden geïnvesteerd. Algemene beleidsrichting Op de korte termijn is het beleid erop gericht de sector in stand te houden en meer weerbaar te maken zodat op langere termijn de sector kan groeien door het ontwikkelen van specifieke en duurzame subsectoren, zoals gezondheidstoerisme. Concrete maatregelen 56. evaluatie van de planning voor de sector en aanpassing van de strategie voor de sector in verband met de internationale ontwikkelingen en te verwachten toekomstige ontwikkelingen 57. raamwet toerisme aannemen 58. Identificeren van meer bestemmingsgebieden voor toerisme en het ontwikkelen van wetgeving die het duurzaam beheer voor behoud van de toeristische gebieden regelt. a. Urgentieplan voor onderzoek naar de situatie van de natuurgebieden in het district Para in verband met zeer snelle ontwikkeling en uitbreiding van toeristische activiteiten in een beperkt gebied, terwijl er in het district ook waterwinning plaatsvindt en mijnbouwactiviteiten worden ontplooid 59. Het vaststellen en implementeren van standaarden en kwaliteitsnormen 60. opname van beroepsopleidingen voor de sector in het LBO Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

21


61. In overleg met de belanghebbenden wordt het lokaal toerisme krachtig gestimuleerd. 62. met behulp van wetgeving en controle, milieuvervuiling bij de vakantieoorden voorkomen 63. Vergroting van de toegankelijkheid van Suriname voor toeristen waaronder betere luchtverbindingen en modernisering van de toerisme infrastructuur. Informatie en communicatie technologie

Stand van zaken en problematiek Verstandige inzet van ICT kan helpen het contact van de overheid met de bevolking en de dienstverlening sterk te verbeteren. Daarnaast kan het de ontwikkelingsmogelijkheden van personen, groepen en de samenleving als geheel sterk verbeteren. ICT biedt mogelijkheden om de kwaliteit van het onderwijs in alle delen van het land op aanvaardbaar niveau te brengen en tegelijkertijd bewust voorgestane aanpassingen per gebied mogelijk te maken. Voor sommige groepen en regio’s in ons land is deze technologie de enige kans die ze op korte termijn de mogelijkheid geef om hun isolement te doorbreken en deel te hebben aan informatie en onderwijs. Daarnaast bied ICT nieuwe mogelijkheden om deskundigen op te leiden via afstandsonderwijs terwijl ze voor het land beschikbaar blijven. Vooral bij het Ministerie van Onderwijs zou de toepassing van deze opleidingsmogelijkheden veel kunnen betekenen voor de substantiële vergroting van het aantal medewerkers voor de afdelingen begeleiding, inspectie en curriculumontwikkeling. Met behulp van ICT en een duidelijke visie voor het functioneren van belangrijke overheidsonderdelen zoals de belastingdienst, de douane, de bevolkingsadministratie en de voorlichtingsdienst van de overheid kunnen op relatief kort termijn belangrijke verbeteringen worden bereikt in de effectiviteit, de kostenefficiëntie van diensten naast verhoging van inkomsten voor de overheid en kostenbesparing voor de burger. Toepassing van ICT is verder van groot belang bij de gewapende machten en voor het voorkomen en bestrijden van problemen en rampen op verschillende gebieden. Er zijn echter ook beperkingen aan het gebruik van deze technologie en daaraan moet zeker aandacht worden geschonken bij de toepassing. Het is van groot belang dat overheidsinformatiesysteem nooit wordt geprivatiseerd, want wie de macht over informatie heeft zal in deze eeuw meer en meer ook de facto de macht hebben. Een belangrijke beperking van de technologie is dat het juist vanwege de redenen waarom werken met computers voordelen biedt voor vele werkgebieden, ongeschikt is voor verkiezingen. Zuiver elektronisch stemmen is dus ongewenst. De kiezers kunnen computers niet controleren. Algemene beleidsrichting Het beleid is erop gericht om op weldoordachte wijze, met inzet van vooral 'open source, software, ICT toe te passen in het onderwijs en binnen de overheid voor verbetering van de dienstverlening, de voorlichting en voor capaciteitsversterking, terwijl de particuliere sector zal worden gestimuleerd om meer activiteiten te ontplooien in de assemblage en programmatuur.


22


Concrete maatregelen 64. door een nationale ICT commissie zal een beleidsplan worden opgesteld, waarin wetgevingsbehoefte, investeringsbehoefte en behoefte aan opleiding en training worden opgenomen, evenals financieringsmodaliteiten. Deze commissie zal ook alle bestaande rapporten en adviezen over ICT evalueren en waar mogelijk in het nieuwe beleid opnemen. 65. In elk geval worden de volgende maatregelen genomen: a. Alle onderdelen voor ICT apparatuur en accessoires zullen vrij van invoerrechten het land binnenkomen gedurende enige jaren, waarna evaluatie van de maatregel zal plaatsvinden. Geassembleerde apparaten zullen tegen de huidige lage invoerrechten worden ingevoerd, met inbegrip van mobiele ICT apparatuur zoals laptops. b. ICT wetgeving ontwikkelen en aannemen zodat toepassing van open source software binnen de overheid bij staatsbesluit kan worden geregeld c. instelling van een technische overheid ICT unit, die het proces naar e-Government technisch kan begeleiden en coördineren en die de ICT commissie ondersteunt. d. Waar nodig vooruitlopend op het integraal plan, met advies van de commissie en de technische unit, lopende projecten afronden en nieuwe in onderwijs en dienstverlening opstarten e. ICT opleidingen en een onderzoeksafdeling opstarten aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname die de ontwikkeling van deze sector bevordert f. Nationale programmeurs worden opgeleid en gestimuleerd door toepassing van open source software binnen de overheid en in het onderwijs 66. toevoegen van lagere ICT opleidingen zowel in de hardware als multimedia en netwerkbeheer, aan de bestaande opleidingsinstituten voor schoolverlaters. Deze opleidingen zullen in het Lager Beroeps Onderwijs van het MINOV (zie onderwijs) worden opgenomen. 67. De handelsdiplomatie zal worden ingezet om actief te zoeken naar arbeidsplaatsen voor Surinaamse ICT werkers die lokaal kunnen werken voor buitenlandse bedrijven. Handel

Stand van zaken en problematiek Bij de handel kan onderscheid worden gemaakt tussen nationale, transito en internationale handel. Er is beleid nodig voor al deze drie segmenten, omdat ze elk hun eigen rol hebben bij de ontwikkeling van de economie. De internationale handel moet meer gericht worden op export van in Suriname geproduceerde goederen. De grote handelshuizen die zich meestal met import bezighouden hebben belangrijke expertise in het internationaal handel drijven, Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

23


waardoor ze de nationale productie door het vergemakkelijken van de export kunnen ondersteunen. Daarnaast moet de ervaring van deze bedrijven worden ingezet om te identificeren welk goederen, die in Suriname kunnen worden geproduceerd afzet kunnen vinden in het buitenland, waardoor de lokale productie kan worden ondersteund. Transito handel biedt structureel of tijdelijk mogelijkheden om inkomsten te genereren. De mogelijkheden die hiervoor lijken te bestaan met de buurlanden en mogelijk ook in de regio moeten worden geïnventariseerd, waarna deze optie moet worden benut voor verdere ontwikkeling van de handelssector in Suriname. Nationale handel kan een belangrijke rol vervullen in de lokale economie en de regionale ontwikkeling. Op dit moment zijn de vraag naar distributiecapaciteit en omgekeerd naar verhandelbare producten niet op elkaar afgestemd, waardoor en voor vele gebieden een negatieve cirkel is ontstaan, waarbij handelaar (opkoper) en producent, vooral in de agrarische sector, elkaar structureel mislopen. De overheid kan een belangrijke rol vervullen bij het doorbreken van deze cirkel door speciale markten en opslaghuizen op te zetten, die in enkele jaren de productie en de vraag naar producten op elkaar kunnen afstemmen. Ook de promotie, reclame business moet maximaal voor de ondersteuning van de nationale productie worden ingezet. Andere vormen van ondersteuning moeten worden onderzocht en waar nodig toegepast. Een voorbeeld hiervan is het ondersteunen van de export van lokale producten door wegnemen van administratieve en andere barrières voor de exporteurs, zoals het gebrek aan haven- en opslagfaciliteiten in bepaalde regio’s en de kosten van internationaal transport Ter bescherming van de consument moeten kartelvorming en prijsafspraken bij de detailhandel worden tegengegaan. De handelsbalans moet nader worden geëvalueerd. Waar de balans negatief is zal moeten worden ingegrepen door de ondersteuning van onze lokale producenten. Om hun concurrentiepositie te verbeteren waardoor zij in staat zijn door dienstverlening van de handelssector op buitenlandse markten door te dringen. Algemene beleidsrichting Het beleid richt zich erop om de handel meer in dienst te stellen van de nationale ontwikkeling, door stimuleren en reguleren van de lokale handel, incentieven te geven aan de internationale handelshuizen, die nu voornamelijk importeren, om de productie van in het buitenland afzetbare goederen, die in Suriname kunnen worden geproduceerd, te helpen bevorderen en de mogelijkheden voor doorvoerhandel in de regio optimaal te benutten. Concrete maatregelen 68. Programma van incentieven voor de nationale handel, de exporthandel en deviezengenererende doorvoerhandel: a. Verbeteren van havens en andere infrastructuur zoals opslag- en koelfaciliteit vooral voor de export b. Administratieve afhandeling van vooral de export vergemakkelijken door aanpassing van de wetgeving


24


c. Opzetten van centrale opkoop en verkoop depots in de districten om daarmede een goede afstemming mogelijk te maken van de vraag van de handelshuizen op de nationale (regionale) productie 69. De handel concentreren door productenmarkten (landbouw, veeteelt en visserij), waar leveranciers/producenten en opkopers elkaar ontmoeten. Ter verbetering van de efficiency, de kwaliteit, controle op de naleving van voorschriften, bewaking van de volksgezondheid en bescherming van het milieu

Nieuwe productiemogelijkheden Stand van zaken en problematiek In de wereld is er een groeiende vraag naar producten en diensten op het gebied van milieubehoud zoals hernieuwbare energie en transport zonder ongewenste uitstoot, zoals elektrische auto’s, bromfietsen. Ook is er een snel groeiend besef dat het in stand houden van het tropisch regenwoud, natuurlijke zwampgebieden en een leefbaar milieu in de zee van groot belang zijn voor het verder functioneren van economieën en het leefbaar blijven van de aarde. Dit alles stimuleert de ontwikkeling van geheel nieuwe economische activiteiten waar Suriname zo snel mogelijk mee moet beginnen. Commerciële benutting van producten uit het tropisch regenwoud zal voor de burgers in het binnenland goede werkgelegenheid scheppen in hun eigen leefomgeving, terwijl zij

tegelijkertijd zo een belangrijke bijdrage zullen leveren aan de opbouw van een nieuwe nationale economie. Het is duidelijk dat bescherming tegen zeespiegelstijging en andere effecten van klimaatverandering geld zal kosten. Het is van belang dat oplossingen voor deze vraagstukken goed worden doordacht, zodat de oplossingsmodellen niet bijdragen aan kapitaalvlucht, maar zo veel mogelijk de eigen economie en de lokale werkers stimuleren. Algemene beleidsrichting Maximale benutting van de nieuwe economische mogelijkheden die ontstaan door de wereldwijde omschakeling naar meer duurzaam ondernemen en de acties tegen verdere klimaatverandering. Concrete maatregelen 70. Op korte termijn evaluatie van de mogelijkheden voor participatie in groene productie activiteiten in samenwerking met voorop lopende landen als China, Brazilië en bepaalde Europese landen 71. Kapitaal aantrekken voor bescherming tegen zeespiegelstijging en lokale ondernemers betrekken bij de uitvoering van projecten 72. Krachtige ondersteuning economische benutting van medicinale eigenschappen van onze planten om ze zelf verantwoord te benutten en door export inkomsten te genereren zonder degradatie van het natuurlijk milieu.

73. Ontwikkeling en opstart van een programma dat zich richt op duurzame economische benutting van producten van het tropisch regenwoud, waardoor werkgelegenheid en ondernemingskansen toenemen in de woongebieden in het binnenland. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

25


74. krachtige ondersteuning van verantwoorde productie van biobrandstoffen voor lokaal gebruik en export

Water en Energie Stand van zaken en problematiek Water en energie zijn de dragers van het leven en van de moderne maatschappij. Water is van direct levensbelang voor de mens en een voorwaarde voor de volksgezondheid daarnaast is water van groot belang voor de nationale productie, zowel vanwege het gebruik in bijna alle productieprocessen en de agrarische sector, als vanwege de transportfunctie van water. Ten slotte wordt water op dit moment nog gebruikt voor de afvoer van afvalstoffen uit onze woongemeenschappen. Voldoende continu beschikbare energie is een voorwaarde voor het in stand houden van elke moderne samenleving. Energiezekerheid en de milieugevolgen van energieproductie, zijn zonder meer de vraagstukken van de eeuw. Het streven is internationaal om fossiele brandstoffen op zo kort mogelijke termijn, zoveel mogelijk door niet vervuilende en liefst hernieuwbare alternatieven te vervangen. Deze situatie schept enerzijds onzekerheid over de energietoekomst van Suriname, aan de andere kant hebben we door onze ligging en onze hulpbronnen de mogelijkheid om inkomsten te genereren in de sector van de hernieuwbare energie en ook in onze eigen behoefte te voorzien. Vanwege de snelle ontwikkelingen in de sector en het grote strategische belang van energie zal het beleid op dit stuk moeten worden ondersteund door een energieraad, die zich met alle aspecten van dit vraagstuk bezighoudt en rapporteert aan regering en volksvertegenwoordiging. Voor deze strategische sector zal de distributie in overheidshanden blijven terwijl voor de formalisering van de liberalisatie van de opwekking, regelgeving zal worden ontwikkeld in het kader van een samenhangend energiebeleid. De voorziening van de verschillende gebieden in het binnenland van energie is een vraagstuk met zowel actuele als lange termijn aspecten. Het beleid moet ook hier worden afgestemd op de productieverhoging en de ondersteuning van het onderwijs. Hoewel Suriname een groot waterpotentieel heeft, is het niet oneindig en wordt het in bepaalde gebieden al bedreigd door uitputting en vervuiling. Het onderzoek naar de conditie van onze waterbronnen en oppervlaktewater zal moeten worden geïntensiveerd, zodat de mogelijkheden die genoemd worden voor de export van water, kunnen worden afgewogen tegen alle eventuele risico’s. Meer nog dan bij goud moeten de gevolgen worden geëvalueerd, moeten de inkomsten voor het volle honderd procent de Surinaamse overheid ter beschikking staan voor de financiering van de ontwikkeling van Suriname en moet de hulpbron onder controle blijven van de Surinaamse overheid. Water is er in de eerste plaats voor de Surinaamse mens en de garantie van toegang van allen tot veilig water nu en in de toekomst, is de eerste taak van de overheid op dit stuk. Door beschermende wettelijke maatregelen en een beheerssysteem te ontwikkelen kan duurzaam gebruik worden gemaakt van deze zo belangrijke hulpbron. Naast bescherming en beheer is het van belang dat inkomsten worden verdiend uit deze sectoren. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

26


Algemene beleidsrichting Het beleid is er in de eerste plaats op gericht onder alle omstandigheden watervoorziening van de eigen bevolking veilig te stellen en energiezekerheid voor de eigen economie te garanderen, terwijl daarnaast alle mogelijkheden om in deze sectoren duurzaam inkomsten voor de natie te verdienen zullen worden benut. Vanwege het strategisch belang van deze sectoren blijven waterwinning en distributie, evenals de energiedistributie onder controle van de overheid. Concrete maatregelen 75. Aanpassing waterwetgeving zo dat water als strategische hulpbron onder controle blijft van de overheid en altijd voor alle Surinamers beschikbaar blijft. 76. Instelling van een waterautoriteit bij wet, ter bescherming van watervoorraden, voorkomen van verlies van zowel waterbronnen als oppervlaktewater door vervuiling en rationeel gebruik van de hulpbron, zowel door huishoudens als de industrie. 77. Instelling van een energieraad die de ontwikkelingen in de sector constant bijhoudt en de overheid adviseert en een modern energiebeleid formuleert, met als belangrijkste strategieën een efficiënt en effectief gebruik, effectieve en kostenefficiënte distributie, diversificatie van de opwekking met meer aandacht voor toepasselijke hernieuwbare energiebronnen. 78. Verscherpt toezicht op activiteiten van mijnbouw maatschappijen ter voorkoming van vernietiging van waterbronnen. 79. De weten regelgeving ten aanzien van de EBS zal zo worden gewijzigd, dat het zuiver politiek invullen van de leiding en de RVC wordt tegengegaan. 80. Benodigdheden voor opwekking van hernieuwbare energie zullen invoerrechtenvrij het land binnenkomen 81. Er zal een korttermijn plan worden ontwikkeld om de energie distributie te moderniseren, het verbruik te rationaliseren voor meer energie- en kostenefficiëntie en de tariefstructuur ondersteunend te maken voor productie en export. 82. Opstarten van een speciaal programma voor benutting van economische mogelijkheden in de hernieuwbare energie sector en andere “groene industrie2” , door ondersteuning, incentieven en aantrekking van investeringen voor de sector, waar nodig in samenwerking met buitenlandse partners (Brazilië, China, Europa etc.)

Leefmilieu Stand van zaken en problematiek Suriname staat hoog op de lijst van landen die schade zullen ondervinden van zeespiegelstijging door klimaatverandering, maar even hoog op de lijst van landen met een goed beheer van het tropisch regenwoud. Het natuurlijk milieu is de drager van het 2

Industrie die verband houdt met de omschakeling naar een ecologisch verantwoorde manier van leven, werken en produceren


27


leven en de economie en degradatie van het leefmilieu heeft sterk negatieve gevolgen voor economie en welzijn. Suriname zal zich moeten inzetten om compensatie te verkrijgen voor de diensten die onze bossen leveren en voor het behoud daarvan, zodat we de omschakeling kunnen maken naar een economie die de natuur niet vernielt maar duurzaam benut. Daarnaast moet ons land actief de bronnen aanboren die beschikbaar zijn voor de bestrijding van de gevolgen van zeespiegelstijging en klimaatproblematiek. De wereld wordt momenteel geconfronteerd met enorme uitdagingen die om snelle en efficiënte beslissingen vragen. Deze uitdagingen worden veroorzaakt door milieu, ecologische, klimaat en economische veranderingen. Dezelfde uitdagingen geven ons echter ook mogelijkheden om gewenste investeringen aan te trekken en een leiderschappositie in te nemen. Suriname staat internationaal hoog aangeschreven als land met een hoog percentage bosbedekking en een laag ontbossingniveau en trekt daardoor de aandacht. Deze situatie biedt enorme perspectieven, geeft een goede uitgangspositie om de fouten die de geïndustrialiseerde landen gemaakt hebben niet te maken en aan de wereld een duurzaam milieu ontwikkelingsmodel voor de gemeenschap te presenteren. We moeten zo snel mogelijk ophouden om in naam van ontwikkeling onnodige en onherstelbare schade toe te brengen aan ons natuurlijk milieu. Suriname heeft de unieke mogelijkheid om als ‘groene’ economie haar natuurlijke hulpbronnen aan te wenden en deze tegelijkertijd te beschermen. Het ontwikkelen van een groene economie geeft ons uitstekende mogelijkheden om leiderschap te tonen in de wereld, door ons imago van bos beschermer, producent en gebruiker van schone technologie, verantwoord klimaatbeleid, verantwoord mijnen, etc. in stand te houden en zo nieuwe investeringsmiddelen aan te trekken. Hoewel het zogenaamde ‘carbon trading’ systeem voor het klimaat van de wereld geen goede oplossing is, kunnen we hiermee op de korte termijn inkomsten genereren, zonder de voortzetting van CO2 uitstoot in ontwikkelde landen te bevorderen. Dit kan door internationale financiële compensatie voor het bospotentieel en de daaraan gerelateerde ecosysteemdiensten, maar ook door bilaterale overeenkomsten. Suriname zal zich dan verder gaan onderscheiden als land dat haar bos en waterpotentieel ziet als een levensader voor toekomstige generaties. Bij de bescherming van de Surinaamse bossen hebben de mensen die daar woonden en nog wonen door de eeuwen heen een wezenlijke bijdrage geleverd en mede door hun inspanningen en gevoerde strijd beschikt Suriname nog steeds over haar bossen. De binnenlandbewoners zullen dan ook direct worden betrokken bij de besluitvorming en uitvoering van bosbeheer. Voor de kustvlakte zal in verband met bedreiging vanuit de zee, het beleid erop gericht moeten zijn om verdere schade aan onze kustgebieden te voorkomen en waar mogelijk te herstellen. Dit zal slechts kunnen door beleidsontwikkeling, uitvoering en controle via gecoördineerd kustzonebeheer Op diverse plaatsen in het binnenland is door de goudwinning(legaal en illegaal) en andere mijnbouwactiviteiten het water uit rivieren en kreken niet meer gezond en is het leefmilieu ter plaatse zelfs gevaarlijk geworden voor mens en dier. Hoewel door de onderzoekers van de natuurtechnische faculteit al is vastgesteld dat in vrijwel heel Suriname ontoelaatbare hoeveelheden kwik voorkomen in roofvissen zoals de anjoemara en dat de kwikdampen boven goudsmederijen en andere Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

28


verwerkingsbedrijven in Paramaribo al ontoelaatbaar hoog zijn geworden, is er nog steeds geen moderne milieuwet. Algemene beleidsrichting Het streven is gericht op het leefbaar houden van ons leefmilieu, behoud van de productiebasis die de natuur vormt en om door benutting van alle opties die in het bijzonder het regenwoud biedt, inkomsten te verwerven, zodat leven mogelijk blijft in Suriname en het nationaal welzijn wordt verhoogd. Concrete maatregelen 83. De CO2 opnamecapaciteit van ons regenwoud direct in kaart brengen en proberen zoveel mogelijk op andere wijze dan door carbon trading, compensatie te krijgen voor de diensten die ons bos de wereld bewijst 84. Instelling van een afdeling aan de universiteit die zich speciaal bezighoudt met de gevolgen van klimaatverandering voor Suriname en daarover periodiek rapporteert aan de overheid, die daarmee zowel bij beleidsformulering als uitvoering rekening houdt. 85. bescherming van ons regenwoud als belangrijke economisch hulpbron en bescherming van onze kustzone ter bescherming tegen verwachte zeespiegelstijging. 86. Het NIMOS zal opnieuw als een zelfstandig opererend instituut gaan functioneren en zal direct rapporteren aan de President of de vicepresident. 87. Bijstelling van de ontwerp Milieuwet en de ontwerp Mijnwet en behandeling van deze wetten in DNA 88. Modernisering van andere weten regelgeving, zoals de natuurbeschermingswet, afvalstoffenwet, de Boswet en deze in lijn brengen met de hedendaagse opvattingen en verdragen. 89. taakstelling departementen aanpassen op het gebied van milieu 90. Instelling van een instantie die zich bezig houdt met de zwamp- en kustgebieden van ons land 91. afstemming van het lager beroepsonderwijs en volwassenen educatie in regio’s met mogelijkheden voor ondernemen in het regenwoud. 92. Toename van werkgelegenheid door de opstart van economische activiteit in sectoren die gericht zijn op het in stand houden van het leefmilieu, het terugdringen van klimaatverandering door verminderde CO2 uitstoot, de zogenaamde“groene banen”, op basis van UNEP en ILO uitgangspunten

Infrastructuur, transport en communicatie Wegen, bruggen en kunstwerken

Stand van zaken en problematiek Een goede transportinfrastructuur is een noodzakelijke voorwaarde voor een versnelde en duurzame sociaaleconomische ontwikkeling, terwijl de veiligheid van weggebruikers Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

29


door de infrastructuur moet worden bevorderd. De planning voor de aanleg van wegen staat in direct verband met de locatie en de inrichting van woongebieden, buurten en dienstencentra. Plannen voor de ontwikkeling van nieuwe infrastructurele werken, dienen dan ook in samenhang te worden ontwikkeld met planning voor de inrichting van de stad en van stadsdelen. Daarbij moet ervoor worden gezorgd dat voor de eenvoudigste, veiligste en relatief goedkoopste oplossingen wordt gekozen, die bovendien rekening houden met toekomstige ontwikkelingen in het land, de technologie en de transportsector. In elk geval moet een analyse worden gemaakt van de inrichting van wijken en decentralisatie van diensten voor vermindering van de verkeersdrukte. De bestaande infrastructuur is onvoldoende ontwikkeld. Er is weinig differentiatie te merken naar functie van de wegen, waardoor veel gevaarlijke wegsituaties ontstaan. Lange verbindingswegen, waar aan het verkeer wat hogere snelheid zou moeten worden toegestaan, gaan bijvoorbeeld regelmatig door gebieden, waarvoor de veiligheid van de bewoners strenge snelheidsbeperking zou moeten gelden (zogenaamde ’30 km zones’). Er zijn vrijwel geen wegen voor tweewielers en voetgangers zijn op vele wegen gedwongen op de rijweg te lopen. Het gevolg is dat de wegen niet onbelangrijk bijdragen aan de verkeersonveiligheid in Suriname. De verkeerspolitie beschikt over de data die het mogelijk maken de gevaarlijkste locaties te identificeren om binnen een urgentieprogramma maatregelen te nemen om de verkeersveiligheid op die plekken te verbeteren. De binnenstad is nu een bijna constante file, waardoor tijd en brandstof en dus geld verloren gaan. Daarboven trekken de bewoners weg uit het centrum vanwege de enorme luchtvervuiling die het gevolg is van het verkeersvolume en de stagnatie. Het centrum van Paramaribo is voor velen niet meer aantrekkelijk om er te winkelen en uit te gaan overdag en ook voor toerisme is de chronisch verstopte binnenstad niet bevorderlijk. Het verminderen van het verkeer in het hart van het centrum en mogelijk zelfs verkeersvrij maken van een beperkt deel, moet worden onderzocht en door pilotprojecten worden uitgetest. Algemene beleidsrichting Het beleid richt zich op het veiliger maken van wegen en het aanleggen van wegen voor tweewielers, terwijl de verbinding met de buurlanden in de periode veel aandacht krijgt Concrete maatregelen 93. Er wordt een wegenplan ontwikkeld als onderdeel van een stadsplan voor Paramaribo, waarna de uitvoering in fasen kan worden gepland. In dit plan is een urgentieplan opgenomen dat in de eerste fase wordt uitgevoerd. 94. In het urgentie programma komen aan de orde der aanleg van paden voor fietsers en bromfietsers en veiligheidsvoorzieningen op de plekken waar de meeste aanrijdingen voorkomen (invoegstroken, rotondes, viaducten, etc.) . 95. Verkorting van de weg naar zanderij, mogelijk via ‘High Way’ 96. De plannen voor verbinding met Brazilië worden in overleg met die zuiderbuur aangepast aan de nieuwe situatie Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

30


97. De wetgeving op het beheer van wegen zal worden gewijzigd, zodat het lokaal wegennet per district onder het beheer van het districtsbestuur valt en de primaire wegen en verbindingswegen onder de wegenautoriteit 98. Er zullen waar nodig nieuwe rivier– en zeehavens en vrijhandelszones worden aangelegd, terwijl de bestaande havens indien nodig, zullen worden gerehabiliteerd. 99. Met betrekking tot het binnenlands, regionaal en internationaal personenvervoer zullen waar mogelijk de tarieven worden verlaagd ter ondersteuning van de economische bedrijvigheid. Waterbeheersing

Voor de beheersing van de waterhuishouding, zowel voor afvoer als bevloeiing, zullen er verschillende soorten kunstwerken moeten worden aangelegd, waaronder dammen, zeeweringen, irrigatiewerken, rioleringen, sluizen, pompgemalen, etc. Al deze kunstwerken zullen moeten passen in een compleet waterbeheersingsysteem, waarin zij op elkaar zijn afgestemd en die in fasen wordt uitgevoerd. Naast structurele maatregelen zal een urgentieprogramma worden uitgevoerd om de meest nijpende problemen in verband met de afwatering aan te pakken. Concrete maatregelen 100.De bestaande situatie in kaart brengen en bestaande plannen evalueren en waar nodig aanpassen. Een gefaseerd uitvoeringschema ontwikkelen. Voor de korte termijn: a. ontmoediging van bouwactiviteiten bij de kust b. de capaciteit voor waterberging vergroten waar nodig 101.Een evaluatie maken van de faciliteiten, het functioneren en de samenwerking van de verschillende diensten die van belang zijn voor de waterbeheersing, zoals de waterloopkundige dienst, de relevante afdelingen van OW etc. en verbeteren waar nodig. 102.Onmiddellijk wetgeving maken over statiegeld voor plastic flessen; instellen van opslagruimte met machines voor versnippering van de flessen en afspraken met de particuliere sector over hergebruik of export van het materiaal, zodat de verstopping van afvoerkanalen vermindert. a. het statiegeld is hoog genoeg om de plastic flessen zo waardevol te maken voor de burgers dat ze die schoon inleveren. De gedachten gaan uit naar 30 cent waarvan 25 cent bij inlevering terug wordt gegeven. b. Het deel dat niet terug wordt gegeven wordt door de producent aan de overheid betaald als bestemmingsheffing voor opschoning van milieu en voor investering in de opzet en het in stand houden van de verzamelplaatsen en de apparatuur.


31

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP Transport

Openbaar wegtransport Goed op de behoefte afgestemd openbaar vervoer is cruciaal voor de ontwikkeling van de economie, het sociaal leven en veilig verkeer. Er zijn diverse problemen op het vlak van het openbaar vervoer die in veel gevallen worden veroorzaakt door het gebrek aan planning in het verleden bij het ontwikkelen van nieuwe woongebieden. De verbinding tussen de districten is niet optimaal en ook de verbinding met de hoofdstad is vanuit vele plaatsen zeer moeizaam. Belangrijk binnen Paramaribo en Wanica is het gebrek aan afstemming van de busroutes op de behoefte. De routes leiden van elk ressort naar het stadscentrum en overlappen elkaar vaak over een te lang traject terwijl grote gebieden geen verbinding hebben. Groot probleem is het feit dat de ressorten onderling geen verbinding hebben, waardoor burgers zelfs voor een bestemming in een aangrenzend ressort, eerst naar het centrum moeten en dan terug. Dit is niet allen inefficiënt, maar brengt kosten voor burgers en staat met zich mee en verergert de verkeerscongestie in de binnenstad. Een ander gevolg van het slecht functionerend openbaar vervoer is de grote toename van het aantal auto’s. Door deze situatie ontstaat ook voor de bushouders problemen omdat het aantal bussen op de bestaande routes te groot is geworden. De situatie in het verkeer is ook niet bevorderend voor een goed openbaar vervoer. Er zijn geen aparte busbanen en ook geen verkeerslichten die de bus voorrang geven. Hierdoor proberen bestuurders op eigen houtje sneller door het verkeer te rijden met negatieve gevolgen voor de veiligheid. Binnen het eerste jaar wordt een ‘Nationaal Programma Openbaar Vervoer’ ontwikkeld, waarin vooral het nu ontbrekende vervoer binnen regio’s en ressorten aandacht krijgt en het interregionaal vervoer, ook vanuit het binnenland, beter wordt geregeld. In dit kader zullen de introductie van schoon openbaar transport (emissievrij) voor de binnenstad en nieuwe vormen van interregionaal transport worden overwogen. 103.Binnen het eerste jaar wordt een ‘Nationaal Programma Openbaar Vervoer’ ontwikkeld, waarin vooral het nu ontbrekende vervoer binnen regio’s en ressorten aandacht krijgt en het interregionaal vervoer, ook vanuit het binnenland, beter wordt geregeld. In dit kader zullen de introductie van schoon transport (emissievrij) voor de binnenstad en nieuwe vormen van interregionaal transport worden overwogen. 104.Het programma bevat een urgentieplan voor betere busverbindingen binnen en tussen ressorten, waarmee nog binnen het eerste regeringsjaar wordt begonnen. 105.Moderniseren en professionaliseren van het taxi wezen en regulering daarvan bij wet. 106.Er zal een haalbaarheidsstudie worden gedaan naar alternatieven binnen het openbaar vervoer. Het openbaar watertransport Het watertransport dient vooral voor het vervoer dat via de weg duurder is of helemaal niet mogelijk. Het betreft bijvoorbeeld landbouwproducten, hout, grind, rivierzand, silicazand, etc. Hierdoor zal ook worden gewerkt naar de oplossing van het probleem Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

32


van onze wegen, waar trucks met veel te hoge as druk over rijden, voor onder andere het vervoer van hout. De waterwegen moeten de toegang tot onze havens evenals de binnenlandse verbindingen mogelijk maken. Tegen de achtergrond van de slechte bevaarbaarheid van onze rivieren zullen er, waar nodig, enkele noodzakelijke voorzieningen getroffen moeten worden om grotere schepen te kunnen accommoderen en het normale waterverkeer vlot voortgang te laten vinden. 107.Het opstellen van een urgentieplan ter rehabilitatie van de infrastructuur van het watertransport, zoals sluizen en kanalen, als onderdeel van een beleid dat het gebruik van watertransport voor de industrie stimuleert. Openbaar luchttransport 108.Het bestaande masterplan voor de aanpassing van onze internationale luchthaven te Zanderij moet worden geëvalueerd. 109.Er zal een plan voor nationaal lucht transport worden opgesteld, waarin de bestaande air strips in de districten en in het binnenland zullen worden geëvalueerd, waar nodig gerehabiliteerd dan wel worden gesloten. 110.Het uitbreiden van het aantal internationale verbindingen met Suriname ter verdere ontsluiting van ons land in de regio en daarbuiten. 111.Het verplaatsen van de activiteiten op de luchthaven te Zorg & Hoop naar Zanderij (in samenhang met verbetering van de bereikbaarheid van deze internationale luchthaven) 112.Er zal een feasibility study worden gemaakt voor een vliegveld in Nickerie om het verkeer met de regio te bevorderen. 113.In het binnenland zullen waar nodig nieuwe air strips worden aangelegd, bestaande worden gerenoveerd en veiliger gemaakt en overbodige geworden voorzieningen zullen worden opgeheven, 114.Ter vervanging van de luchtvaartwet van 1935 zal een moderne luchtvaartwet aan DNA ter goedkeuring worden aangeboden. 115.Op korte termijn de opstelling van een veiligheids- en beveiligingsplan voor de luchtvaart 116.Voorzieningen treffen zodat de inkomsten verkregen uit gebruik van ons luchtruim door derden worden verruimd 117.Ondersteuning van onze nationale carrier vanwege de strategische waarde voor de bereikbaarheid van Suriname en het streven naar integratie met onze regio. Drinkwatervoorziening

Goede drinkwatervoorziening is van groot belang voor de volksgezondheid en het algemeen welzijn. Tot nu toe is er onderfinanciering van de waterdistributie, in Paramaribo, maar zeker in de districten, waardoor burgers zelf energie intensieve pompen hebben geïnstalleerd bij vele woningen. Ook is het steeds vaker nodig is om filters te installeren bij de huizen omdat het water verontreinigingen bevat. Dit is een cirkel die moet worden doorbroken door analyse van de situatie, vaststelling van de Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

33


toestand van de waterbronnen en maatregelen die de beschikbaarheid van financiële middelen voor de watervoorzieniningsbedrijven van de overheid vergroten. In elk geval moet de werkelijk noodzakelijke hoeveelheid water voor iedereen beschikbaar en betaalbaar blijven. In het binnenland is er geen gesloten waterleidingnet en in de gebieden waar goud wordt gewonnen geeft deze situatie nu problemen. Er zal een watervoorzieningprogramma voor het binnenland moeten worden ontwikkeld. De financiering hiervan zal per gebied moeten worden geregeld en in de gebieden waar het probleem het grootst is zullen de vervuilers van het oppervlaktewater zeker hun bijdrage moeten leveren via in te stellen heffingen. 118.watervoorzieningplan voor Paramaribo dat de acute vraagstukken moet oplossen, een structurele oplossing voor de problematiek van het distributienet moet aandragen en de watervoorziening op langere termijn moet garanderen 119.Er zal op basis van de informatie die al beschikbaar is waterbeleid voor de korte termijn worden ontwikkeld, zodat op de korte termijn de levering van drinkwater van goede kwaliteit en redelijke druk kan worden gegarandeerd door verhoging van de inkomsten van de SWM met behoud van de prijs voor basiswatervoorziening aan de gemeenschap. 120.Evaluatie van de watervoorziening in de districten en ontwikkeling van een plan voor elk district 121.Voorlichting en voorschriften voor veilige aanleg van regenwater en putwater installaties waar dat nodig is. 122.De verzelfstandiging van de Dienst Watervoorziening en deze opdelen in meerdere kleine regionale (overheids) waterleidingbedrijven in de diverse distributiegebieden. 123.Het instellen van een “water kenniscentrum” ter ondersteuning van de kleine regionale waterleidingbedrijven. 124.verbetering op korte termijn van de drinkwatervoorziening in goudwinningsgebieden en ontwikkeling van een drinkwatervoorzieningplan voor het binnenland.

POLITIEK EN BESTUUR De nieuwe overheid Stand van zaken en problematiek De recente internationale ontwikkelingen hebben onze opvatting bevestigd dat de overheid slechts terug moet treden waar dat nuttig en mogelijk is, maar duidelijk zichtbaar, richting gevend en krachtig moet zijn waar dat noodzakelijk is voor de veiligheid, de garantie van evenwichtige sociaaleconomische ontwikkeling, de instandhouding van basisvoorzieningen zoals gezondheid, onderwijs, welzijn en de bescherming van kwetsbare groepen. De verbetering van overheidsfunctioneren heeft voor de NDP hoge prioriteit, vooral op punten die van belang zijn voor het ondernemingsklimaat, het onderwijs grondbeleid en Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

34


het contact met de burgers. De NDP wil naar een overheid die krachtig initieert, stimuleert en ondersteunt bij het overwinnen van historisch gegroeide achterstanden of bij het ontwikkelen van strategische of geheel nieuwe economische activiteiten. Wijzigingen in de overheidsstructuur, die dringend vereist zijn, zoals het clusteren van ministeries voor efficiëntie, zullen direct na aantreden worden doorgevoerd. Het precieze aantal ministers dat nodig is voor slagvaardigheid zal na aantreden worden vastgesteld. De NDP verwacht dat hierdoor de kosten van het bestuur reeds enigszins zullen afnemen. Voor het decentraliseren en verbeteren van het contact met burgers door de toepassing van Informatie en Communicatie Technologie en benutting van bestaande en opzet van nieuwe wijkkantoren, is wat meer tijd nodig, terwijl de structurele herziening van de bestuurlijke ordening wordt ingezet met de start van de voorbereidende studie. Er wordt gestreefd naar evenwicht tussen de financiële lasten van de overheid en de behoefte van de gemeenschap aan diensten en randvoorwaarden die de overheid moet bieden. Gericht stimuleren van ondernemen en studeren blijft een belangrijke prioriteit. Het scheppen van randvoorwaarden en geven van krachtige incentieven zijn de mogelijkheden die de overheid heeft om de doelen in dit opzicht te bereiken. Capaciteitsversterking, ordening, efficiëntie en verbeterd contact met de samenleving zijn noodzakelijk voor de overheid om haar stimulerende en ondersteunende functie te vervullen. Daarnaast moet de overheid in staat zijn ook zelf onderzoek te doen naar de problematiek die ze met beleid moet oplossen en naar haar eigen functioneren. Voor de verandering van de overheid en de noodzakelijke nieuwe regelgeving voor ondernemen zal aanpassing van wetgeving of nieuwe wetgeving nodig zijn en capaciteitsversterking op het ministerie van Justitie noodzakelijk maken. Concrete maatregelen Binnenlandse Zaken en Bestuurlijke Ordening

125.De President van de Republiek Suriname zal werken volgens de Grondwet van de Republiek, voor een werkelijk gecoördineerde beleidsplanning en uitvoering. De drie speciale programma’s van de regeerperiode zullen vanwege hun belang en het hoog niveau van coördinatie en beslissingskracht dat nodig is, worden gecoördineerd, door middel van onderraden binnen de regering, waarin toegewijde teams van deskundigen uit die sectoren worden opgenomen en die rechtstreeks aan de President rapporteren. Deze zijn: 1. Herstel en ontwikkeling agrarische sector 2. Grond- en huisvestingsbeleid 3. Geïntegreerd jeugdbeleid 126.De regering zal in elk geval met minder dan 16 ministers werken. 127.Er zal direct na aantreden een team van nationale en internationale deskundigen worden geïnstalleerd om in overleg met relevante instanties en groepen te komen tot een advies over een moderne, meer kostenefficiënte en effectieve overheidsstructuur


35


128.Er worden op de ministeries afdelingen voor onderzoek en ontwikkeling ingesteld voor het doen en coördineren van operationeel onderzoek. Regionale ontwikkeling en decentralisatie van bestuur

Stand van zaken en problematiek De huidige politiek bestuurlijke organisatie van Suriname maakt het onmogelijk voor de bevolking om op de plek waar ze wonen zelfs maar de meest eenvoudige zaken effectief ter hand te nemen. Er zijn hiervan veel voorbeelden, vooral in de leefgemeenschappen in district en binnenland. In de grondwet van 1987 is de eerste aanzet gegeven tot de politiek bestuurlijk ordenen van Suriname door de districten voor het eerst te erkennen als zelfstandige bestuurlijke eenheden. Na deze eerste stap is er weinig gedaan om op basis hiervan een aanvang te maken met de verdere maatregelen tot verzelfstandiging van de districten. Pas tijdens de periode 1996 – 2000 toen de NDP deel uitmaakte van de regering werd door middel van een pilot project de aanzet gegeven tot financiële verzelfstandiging van de districten onder andere door instelling van een districtsfonds en training van de leidinggevenden op dat niveau. De daarna volgende regering heeft daaraan niets nieuws toegevoegd maar wel het Presidentieel Besluit dat in verband met het pilotproject was geslagen onveranderd tot wet verheven. Het proces van training van pilot districten tot het zelfstandig beheer van een fonds door de DC en enkele andere ambtenaren, wordt nu aangemerkt als het ‘decentralisatieproces’, terwijl aan belangrijke voorwaarden voor werkelijk delegeren van macht naar de districten nog lang niet is voldaan. Daartoe zou er wetgeving moeten worden gemaakt die aangeven hoe de districten hun bestuur en volksvertegenwoordiging moeten kiezen en welke taken en verantwoordelijkheden dit bestuur precies zal hebben, evenals bronnen van inkomsten en regels voor financiële planning en beheer die zullen gelden voor deze regionale besturen. De rapportage en verhouding met het nationaal bestuur is een ander belangrijk aspect dat voor de districten nader moet worden uitgewerkt. Daarnaast moet het land functioneel bestuurlijk verder worden georganiseerd, door leefgemeenschappen (dorpen en steden) wettelijk te definiëren, de wetgeving voor het kiezen van hun bestuur te ontwikkelen en de taken en bevoegdheden duidelijk vast te stellen; hun bronnen van inkomsten en regels voor financiële planning en beheer aan te geven, evenals hun relatie met de hogere en naastgelegen regionale besturen. Pas dan kan een decentralisatie proces worden ingezet waarbij op basis van certificering van steeds meer gemeenschapsbesturen invulling kan worden gegeven aan de bij wet toegekende bevoegdheden en taken. Dit is zeker een proces van vele jaren, maar dan heeft het decentralisatie proces een doel en een richting. En zal het de ontwikkeling van de leefgemeenschappen in Suriname ten goede komen. Decentralisatie geeft mensen de mogelijkheid beslissingen te nemen voor hun eigen woongebied, die een lokale werking hebben. Dit is een belangrijke voorwaarde voor echte regionale ontwikkeling omdat het mensen beslissingsbevoegdheid en de verantwoordelijkheid geeft voor de leefomstandigheden in hun eigen leefomgeving. Terwijl het in orde maken van weten regelgeving onmiddellijk kan gebeuren en zo invulling zal geven aan de bedoeling van de Grondwet voor de districten, zal slechts een goed doordacht decentralisatieprogramma de wettelijke mogelijkheden kunnen omzetten in realiteit voor de districten.


36


Algemene beleidsrichting Er wordt naar gestreefd de bestuurlijke indeling van Suriname bij wet te regelen en nog tijdens de regeerperiode de eerste fase uit te voeren van het programma dat de districten zal maken tot echte bestuurlijke eenheden met een eigen bestuur. Daarnaast zal de regering de voorbereidende werkzaamheden afronden die moeten leiden tot bij wet erkende leefgemeenschappen zoals dorpen en steden met verantwoordelijkheid over zaken die lokaal van groot belang zijn voor het leven van de burgers in die gemeenschap, maar die geen rechtstreekse regionale of nationale effecten hebben. Concrete maatregelen 129.Aanpassing wetgeving om invulling te geven aan de bedoeling van de grondwet om van de districten echte politiek bestuurlijke eenheden te maken 130.Leefgemeenschappen (dorpen en steden) bij wet vastleggen en daarbij hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo regelen, dat bij groeiende nationale eenheid de bevolkingsparticipatie in alle delen van het land wordt bevorderd en de regionale ontwikkeling door lokaal bestuur wordt gestimuleerd. 131.Aanpassing en verdere uitvoering van het decentralisatieprogramma zodat gefaseerd de wettelijke mogelijkheden worden gerealiseerd, eerst voor de districten en in een later stadium voor steden en dorpen die daarvoor klaar zijn. 132.Evaluatie van het district Sipaliwini en na advies van deskundigen, in overleg met de lokale gemeenschappen, eventueel worden onderverdeeld in meerdere districten. 133.Er kan in dit verband bijvoorbeeld worden gedacht aan de districten “Boven Suriname”, Tapanahony en “Sipaliwini”. 134.De districtsbesturen en de DC hebben zitting in het district zelf en in de hoofdplaats wordt gezorgd voor de noodzakelijke overheidskantoren. 135.De NDP streeft er naar om in de komende regeerperiode een oplossing te vinden voor het vraagstuk van grondenrechten, in overleg met de bewoners van het binnenland, passend in de modernisering van ons bestuur en rekening houdend met de uitvoering van het vonnis van de OAS met betrekking tot Samaaka 136.Als overgangsmaatregel zullen de gebieden van de in stamverband levende Surinamers een zodanige gebruikstitel krijgen dat deze gronden niet zonder meer aan anderen kunnen worden afgestaan of in concessie worden gegeven voordat de definitieve regelingen ingaan. De volksvertegenwoordiging

Stand van zaken en problematiek Versnelde ontwikkeling is slechts mogelijk als de wetgevende macht in staat is de noodzakelijke wetgeving snel en gedegen te behandelen, zich met deskundigheid kan verdiepen in belangrijke ontwikkelingsvraagstukken en de begrotingen ter controle van de regering. Dit kan alleen als DNA-leden tenminste over ruimte beschikken in het gebouw van De Nationale Assemblee voor hun dagelijks werk en als ze daarbij worden Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

37


ondersteund door deskundige medewerkers op fractiesecretariaten. Parlementariërs moeten daarnaast ook in hun eigen district goed bereikbaar zijn voor de samenleving en zich verder kunnen ontwikkelen. Het is zeer te betreuren dat in de huidige regeerperiode (2005-2010) De Nationale Assemblee geen stappen vooruit heeft gezet, maar is blijven steken en zelfs achteruit is gegaan in het functioneren. Er is al jaren een herziening van het Reglement van Orde voorbereid, die nooit in behandeling is genomen. Een aantal ressortraden hebben duidelijk bewezen dat zelfs binnen de huidige situatie, die het functioneren van die organen niet bevordert, belangrijke resultaten voor de gemeenschappen kunnen worden geboekt door deze organen. Dit kan als ze worden begeleid, werkruimte hebben en toegang krijgen tot de diverse relevante instanties. Goede voorbeelden zijn: -

de eerste school voor voortgezet onderwijs in Sipaliwini is in 2005-2006 tot stand gekomen door intensieve samenwerking tussen de DNA leden en de RR leden van het ressort Kabalebo. Deze RR bestaat alleen uit NDP leden en is krachtig ondersteund door de fractie van de NDP in De Nationale Assemblee, die deze ressortraadsleden in contact bracht met de autoriteiten en de pers, waardoor hun voorstellen voor gebruik van het gebouw van de lagere school in de middaguren werd aangenomen en waardoor eindelijk aan het recht van hun kinderen op vervolgonderwijs en het wonen in hun eigen gezin, invulling werd gegeven.

-

De verworvenheden van de Ressortraden van Latour en Pontbuiten in samenwerking met de buurtmanagers en de leden van De Nationale Assemblee zijn bekend.

-

Evaluatie van het functioneren van RR en DR en verbetering van hun werkomstandigheden en bereikbaarheid is noodzakelijk, totdat in het raamwerk van de nieuwe bestuurlijke organisatie eventueel wijzigingen in deze vertegenwoordiging wordt aangebracht.

De structuur van de volksvertegenwoordiging en ook de taken en werkwijze zijn mede afhankelijk van de politiek bestuurlijke organisatie van het land. Het ontwikkelen van de wetgeving voor decentralisatie en het vorderen van het decentralisatie proces over de jaren, zullen op de langere termijn de nodige wijzigingen met zich meebrengen voor de volksvertegenwoordigende organen. Algemene beleidsrichting Op de korte termijn richten de maatregelen zich op verbetering van de voorzieningen en regelgeving die de effectiviteit, de productiviteit en de bereikbaarheid van deze organen moeten verhogen. Concrete maatregelen 137.Uitbreiding van het gebouw van De Nationale Assemblee zodat voor de leden de deskundigen werkruimte beschikbaar komt, waardoor ze dagelijks werkzaamheden kunnen verrichten in De Nationale Assemblee 138.De Instelling van fractiesecretariaten in DNA zodat leden beter bereikbaar zijn voor de samenleving. 139.Verplichte opzet van persoonlijke secretariaten door de leden in het district waar zij gekozen zijn.


38


140.Binnen het eerste zittingsjaar, modernisering van het reglement van orde van DNA 141.Verbetering van de vergadervoorzieningen van RR en DR en evaluatie van het functioneren van deze organen Justitie

Stand van zaken en problematiek Hoewel de onacceptabele onderbezetting van het rechtsprekende deel van de rechterlijke macht is afgenomen, zijn er voor invulling van de rechten van burgers op tijdige rechtspraak nog absoluut niet genoeg mogelijkheden. Processen stagneren nog steeds en velen zien af van het zoeken van hun recht, vanwege de grote rechtsonzekerheid die door deze situatie is ontstaan. Op verschillende punten is ons rechtssysteem niet in overeenstemming met het rechtsgevoel van de burgers en met internationaal aanvaarde en door verdragen vastgelegde rechten van de mens, zoals de rechten op de grond van de inheemsen en andere in stamverband levende binnenlandbewoners. Voor de uitvoering van het programma ter verhoging van productie en economische groei zullen veel wetswijzigingen moeten worden doorgevoerd. Enkele voorbeelden zijn wijzigingen van de Grondwet, hervorming van het vergunningenstelsel, hervorming van de rechterlijke macht, instelling van het Constitutionele Hof (met cassatiezaken belast), het boedelrecht, bundelingen van het arrestenrecht van Suriname vanaf 1954. Daarnaast is oriëntatie op wetgeving van de Caricom en andere landen uit de Regio noodzakelijk. Deze arbeid zal slechts in redelijk tempo kunnen worden afgerond, indien er een professioneel Bureau Wetgeving beschikbaar is, voor voorbereiding van veel wetsproducten. 142.Inventarisatie problematiek binnen het rechtssysteem en waar nodig herziening van relevante wetgeving, ten einde het rechtsgevoel van de Surinamer te bevredigen en ernstige en onnodige schade voor burgers te voorkomen. 143.De situatie betreffende het tekort aan rechters zal worden aangepakt door de beschikbare rechters in te zetten en met spoed nieuwe op te leiden en aan te trekken. 144.De justitiële dienstverlening zal meer in overeenstemming worden gebracht met internationale standaarden en de mogelijkheden voor burgers om hun recht te halen moeten worden vergroot, zonder dat ze daarvoor de Staat Suriname hoeven aan te brengen bij internationale hoven. 145.De rechterlijke macht zal worden gemoderniseerd en er zal een decentralisatieplan worden opgesteld en uitgevoerd. 146.Het Bureau voor Wetgeving wordt versterkt en zal alle ministeries en andere overheidsorganen ondersteunen bij de voorbereiding en het indieninggereed maken van wetgevingsproducten.


39


147.Formulering van de wetgeving voor een toelatingsbeleid voor vreemdelingen, dat bijdraagt aan de realisatie van onze ontwikkelingsdoelen, rekening houdt met de sociale verhoudingen in onze gemeenschap en dat actief mensensmokkel tegengaat. Overheidsinformatie naar de gemeenschap

Stand van zaken en problematiek De overheid heeft de plicht de samenleving op de hoogte te houden van de vorderingen van het beleid en de programma’s, Dit gebeurt onvoldoende en vaak zuiver propagandistisch. Een belangrijk doel van overheidsvoorlichting moet voorts worden gezocht in het begeleiden van de samenleving bij de veranderingsprocessen, het stimuleren van burgers tot productie en participatie en gezondheidsbevorderend gedrag. Daarnaast moet er over de dienstverlening van de overheid naar de burger voldoende informatie beschikbaar zijn, Burgers weten heel vaak niet waar ze zijn moeten voor bepaalde zaken. Adressen, telefoonnummers, benodigde documenten en openingstijden verneemt men vaak pas nadat de vaak lange weg naar de kantoren is afgelegd en als burgers problemen ondervinden op kantoren van de overheid, kunnen ze met hun klachten nergens terecht. Algemene beleidsrichting Het streven is om de betrokkenheid van de gemeenschap bij het beleid, vooral op lokaal niveau te bevorderen, het contact van burgers met de overheid te vergemakkelijken, de dienstverlening te verbeteren en de feedback vanuit de burgerij mogelijk te maken. Concrete maatregelen 148.Direct na aantreden zullen de voorlichtingsdiensten van de overheid worden geëvalueerd. Waar nodig zullen losse eenheden worden geïntegreerd, medewerkers worden bijgeschoold en deskundigen worden aangetrokken. 149.Instelling van de voorlichtingsdienst van het Kabinet van de president voor regelmatig contact met de nationale media over de voortgang van het beleid en in het bijzonder over de speciale programma’s 150.Er zal een ombudsbureau worden ingesteld, waar burgers hun klachten over het functioneren van overheidsinstanties kunnen deponeren. Deze zullen worden onderzocht en er zullen vanuit het bureau oplossingen worden voorgesteld om aldus gesignaleerde misstanden te corrigeren. Kader voor ontwikkeling en Institutioneel geheugen

Stand van zaken en problematiek De uitvoeringscapaciteit van de overheid en haar vermogen om sturend op te treden bij het ontwikkelingsproces worden ernstig belemmerd door een chronisch gebrek aan goed opgeleid kader en deskundige managers. Dit vraagstuk is deels het gevolg van de bekende braindrain vanuit Suriname naar meer ontwikkelde landen en vanuit de overheid naar de beter betalende particuliere sector. Daarnaast wordt het probleem echter onnodig verergerd door de politieke cultuur om vele goed opgeleide krachten met ervaring, die niet tot de eigen partijen in de regeringscoalitie behoren, al of niet met Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

40


behoud van salaris, op non-actief te zetten voor vrijwel de gehele regeerperiode. Ook pensionering van stafmedewerkers zonder dat ze daarna bereikbaar zijn of hun informatie kunnen overdragen ondermijnt het institutioneel geheugen. Hierdoor gaat belangrijke kennis en ervaring gewoon verloren. Naast het inzetten van bij de overheid reeds aanwezig kader, zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van lokaal aanwezige deskundigheid, waar nodig versterkt en/of aangevuld met deskundigheid uit de regio, Europa en de rest van de wereld. Kennisoverdracht zal bewust worden nagestreefd bij de opstelling van overeenkomsten en contracten. Belangrijk uitgangspunt is dat gekozen wordt voor een juiste positionering van de dragers van het beleid die het tempo van uitvoering mede moeten waarborgen. Algemene beleidsrichting Optimale inzet en waardering van het eigen kader en behouden en toegankelijk maken van belangrijke kennis en ervaring van overheidsmedewerkers. Concrete maatregelen 151.Direct bij de aanvang van de regeerperiode zal met spoed het binnen de overheid beschikbaar kader worden geïnventariseerd, waarna ieder van hen, ongeacht politieke kleur, zal worden ingezet bij het werk dat in verband met een versneld ontwikkelingsproces zal moeten worden gedaan. 152.Er zal op korte termijn gebruik worden gemaakt van bestaande mogelijkheden om Surinaams kader en kader van Surinaamse Origine te identificeren zodat ze kunnen worden ingezet bij de ontwikkeling al of niet in samenwerking met externe deskundigen 153.Personen die niet meer in actieve dienst zijn, maar daarin een belangrijke rol hebben vervuld, zullen in een bestand worden geboekt als ‘resource persons’ die in voorkomende gevallen kunnen worden geraadpleegd. 154.Uitvoering van een speciaal project voor verslaglegging over activiteiten en relaties, het ontwikkelen van zogenaamde ‘draaiboeken’, digitalisering van deze informatie en het toegankelijk maken daarvan voor alle bevoegde personen. Overheidsfinanciën

De NDP is van mening dat de slagvaardigheid van de overheid en de mogelijkheid tot sturen van de ontwikkeling, mede afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van financiële middelen, welke weer wordt bepaald door verdiensten en besparingen in de overheidssfeer. De Partij vindt dat het financieel beleid van de overheid erop gericht zal moeten zijn om economische groei te bevorderen. Dit kan door het tekort op de staatsbegroting binnen de wettelijk toegestane grenzen te houden, het scheppen en in stand houden van een investeringsvriendelijk monetair klimaat, onder andere door een goede begrotingsdiscipline bij de overheid, bevordering van een lagere rentevoet voor Productie kredieten en modernisering van het betalingsverkeer. Naast het vergroten van de staatsinkomsten zal actief worden gewerkt naar het gericht terugbrengen van de vaste lasten.


41


Suriname heeft een smalle en kwetsbare productiebasis die voor een groot deel wordt bepaald door de activiteiten in de mijnbouwsector (goud, bauxiet, aardolie). Hierdoor zijn de gegenereerde nationale verdiensten voor een belangrijk deel afhankelijk van de resultaten uit deze sector. De hiermee verband houdende overheidsontvangsten zijn bij lange na niet voldoende om de ontwikkelingsinspanningen te financieren en dit heeft ons land teveel afhankelijk gemaakt van donorhulp. Om dit te veranderen zal het financieel beleid als onderdeel van het nationaal ontwikkelingsbeleid primair gericht zijn op het vergroten van de nationale verdiencapaciteit door het vergroten van het aandeel uit de mijnbouw en waar mogelijk participatie van de overheid in de sector voor maximalisatie van inkomsten en door het realiseren van besparingen. Maximaal tegengaan van corruptie en verspilling kan de beschikbaarheid van middelen voor ontwikkelingsactiviteiten vergroten. Modernisering van het belastingstelsel, zoals beschreven bij het onderdeel belastingen moet leiden tot hogere inkomsten voor de staat zonder verhoging van de algemene belastingdruk. Daarnaast zullen enkele algemene maatregelen worden genomen ter verhoging van de inkomsten van de overheid: Concrete maatregelen 155.Besparingen door rationalisatie bij het overheidshandelen en in de overheidsorganisatie. Het gaat hierbij om efficiëntere huisvesting van overheidskantoren, verbetering van de administratieve organisatie en procedures, de inzet van technologie voor interne overheidscommunicatie, het efficiënter inkopen van goederen en diensten, telefoongebruik en energieverbruik. 156.Vergoedingen voor dienstverlening van de overheid brengen naar realistisch niveau 157.Privatisering en/of verkoop, volgens vooraf vastgestelde regels, van staatsbedrijven waar nodig, mogelijk en wenselijk 158.Minderheidsparticipatie van de overheid in private ondernemingen met goede winstpotentie 159.De her-evaluatie van de overeenkomsten van de staat met multinationale ondernemingen, met in achtneming van bestaande nationale en internationale wetgeving. 160.Het begrotingsontwerp wordt gemoderniseerd en zal geschieden op basis van internationale normen en een ter ondersteuning van het beleid vastgestelde strategie van planning, programmering en budgettering. 161.Het bevorderen van een rente politiek bij de particuliere banken welke gericht is op de ondersteuning van de economische bedrijvigheid. 162.Herstructureren van de financiële sector met speciale aandacht voor de staatsbanken ter vergroting van hun bijdrage aan de nationale productie. 163.Verdere modernisering van de bankwet 1957 en instelling van een verzekeringskamer.


42

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP Belastingen

Stand van zaken en problematiek De NDP beschouwt belastingheffing, naast haar budgettaire functie (ter financiering van overheidsuitgaven), als een belangrijk ontwikkelingsinstrument. Het huidig onsamenhangend en verouderd belastingstelsel echter, genereert onvoldoende opbrengsten voor de overheid en belast loontrekkers en geregistreerde ondernemers onevenredig zwaar. Voorts belemmert het de economische groei, trekt onvoldoende lokaal en buitenlands kapitaal aan en drijft een deel van de investeerders naar het informeel circuit. Dit stelsel wordt daarom zodanig gemoderniseerd dat het als effectief instrument voor onze economische ontwikkeling kan worden ingezet. Momenteel betaalt men al bij een relatief laag inkomen het hoogste belastingtarief van 38%. Dit wordt door zeer brede lagen van onze gemeenschap als onrechtvaardig ervaren en leidt daardoor tot belastingontduiking die, door de grote bedragen waar het om gaat, ook nog zeer winstgevend is. Dit stelsel heeft zeer negatieve gevolgen omdat het voor de belasting betalende bedrijven de productiekosten en dus de concurrentiepositie met het buitenland slechter maakt, maar ook omdat het tot oneerlijke concurrentie leidt van bedrijven die de belasting ontduiken. Bedoelde incentieven worden gerationaliseerd ter vergroting van hun effectiviteit. Zij moeten gericht dienstbaar zijn aan de gestelde sociale, maatschappelijke en economische doelen. In dit kader wordt o.a. een meer tegemoetkomend en toegankelijker regiem voor het Surinaams Midden- en Kleinbedrijf tot stand gebracht. Een betere regionale spreiding van bedrijven en het milieu vormen belangrijke overwegingen voor stimulans of remming van activiteiten. Verschuiving van de belastingdruk naar de indirecte belastingen, zal de internationale concurrentiepositie van onze goederen en diensten structureel verbeteren en zo de werkgelegenheid bevorderen. Door consumptie te belasten kan sparen door burgers worden bevorderd. De drukvermindering zal geen toepassing vinden in sectoren die zich bezig houden met de ontginning van niet-hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen. Het is de ambitie van de NDP om het bestaande, verouderde belastingstelsel (welke deels gebaseerd is op wetgeving van 1845 en 1921) volledig te vervangen door een moderne dat moet leiden tot een transparant, productiestimulerend, eenvoudig uitvoerbaar systeem, dat de collectieve lasten op een rechtvaardige wijze verdeelt, corruptie krachtig tegen gaat en op effectieve wijze voldoende middelen voor de overheid genereert, zonder hierbij de belastingdruk onevenredig te verhogen. De effectiviteit van het belastingstelsel is in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit en geloofwaardigheid van het uitvoerend apparaat. Aan versterking van de integriteit, de efficiëntie en effectiviteit van dit apparaat en de kwaliteit van haar dienstverlening wordt daarom hoge prioriteit gegeven. Administratieve procedures worden waar nodig vereenvoudigd en transparant gemaakt. Een doelmatige automatisering is daarvoor een voorwaarde. Belastingplichtigen moeten desgewenst, digitaal aan hun aangifteplicht voldoen en met het bieden van die mogelijkheden moet een aanvang worden gemaakt. De burger heeft recht op een correcte en rechtvaardige belastingheffing, terwijl de overheid de wettelijk aan haar toekomende middelen hard nodig heeft voor de financiering van haar ontwikkelingsbeleid. Er dienen adequate maatregelen van Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

43


organisatorische, juridische en controletechnische aard te worden getroffen, die goeddeels een einde zullen moeten brengen aan de situatie dat een onaanvaardbaar groot deel van de materieel verschuldigde belastingen door zowel interne als externe factoren, haar weg niet vindt naar de schatkist van het land. Optimale afstemming tussen alle betrokken rechtshandhavinginstituten bij opsporing en vervolging is van groot belang en Intensieve voorlichting aan de bevolking is noodzakelijk ter verbetering van de belastingmoraal en van vrijwillige nakoming van de fiscale verplichtingen (Het hoe en waarom van belastingen wordt de burger al vanaf de schoolbanken bijgebracht). De bedoeling hiervan is de gemeenschap bewust te maken van hun rechten en plichten op het gebied van belasting heffing. De belasting zal deels in de vorm van bestemmingsheffingen worden geheven. Bij bestemmingsheffingen wordt de opbrengst tot dekking van bepaalde uitgaven gereserveerd en in een afzonderlijk fonds gestort. De relatie van de geheven belasting met de besteding van de middelen is hierbij voor een ieder duidelijk (b.v. wegenbelasting voor aanleg en onderhoud van wegen,). Burgers zijn namelijk best bereid te betalen, maar dan moet het wel duidelijk zijn wat er met hun geld gebeurt. Daarnaast wordt, in het kader van de decentralisatie, aan de districten een zekere mate van heffingsbevoegdheid toegekend, om eigen inkomsten binnen te krijgen. De fiscale rechtshandhaving dient zich ook niet te beperken tot Paramaribo en enkele districten in de kuststrook. In daarvoor in aanmerking komende gebieden worden daarom dependances van de belastingdienst opgezet, alwaar de belastingplichtigen aan hun fiscale verplichtingen zullen kunnen voldoen zonder daarvoor naar Paramaribo te reizen. Een belangrijke reden die buitenlandse ondernemingen van weerhoudt om in ons land te investeren, is het probleem van de zogenaamde internationale dubbele belasting, waarbij een belastingplichtige over hetzelfde inkomen twee keren wordt belast door twee heffingsbevoegde mogendheden. Dit kan worden voorkomen door het sluiten van verdragen ter voorkoming van internationale dubbele belastingen met landen waarmee wij intensieve economische relaties onderhouden. Algemene beleidsrichting Het beleid is erop gericht om zonder stijging van de belasting druk voor bona fide bedrijven en loontrekkers, het inkomen van de staat uit belastingen en heffingen te verhogen, de economische activiteiten van burgers te sturen en die aan te moedigen. Concrete maatregelen 164.Verschuiving van de druk van de directe naar de indirecte belastingen waarbij de verschuiving van de lasten op arbeid en onderneming naar belasting op consumptie centraal staat. 165.Modernisering van het belasting systeem met invoering van een betrouwbaar, uniek fiscaal nummer 166.De huidige Investeringswet wordt direct na aantreden gewijzigd zodat in het bijzonder startende ondernemers in sectoren, die daarvoor in aanmerking komen, binnen de grenzen van de mogelijkheden kunnen worden gestimuleerd door belasting incentieven. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

44


167.Een speciale multi-inzetbare fiscale eenheid voor rechtshandhaving wordt ingesteld en zal onder andere worden ingezet op plaatsen/ in sectoren waar de overheid in de voorbije jaren geen of onvoldoende toezicht heeft gehouden en/of ordening heeft gebracht. 168.Opname informatie over belastingen in het curriculum van het voortgezet onderwijs 169.Uitvoering van een breed opgezet nationaal “tax-awareness” programma. 170.Administratieve lastenverlichting voor de belastingplichtigen. 171.Invoering van wettelijk vastgestelde bestemmingsheffingen. 172.De druk van de Inkomsten -en Loonbelasting wordt verminderd door optrekking van de belastingvrije voet en aanpassing van de schijven waarmee bewerkstelligd wordt dat de hogere belasting tarieven pas bij een hoger jaarinkomen toepassing vinden. 173.Belastingfraude en ander fiscaal ongewenst gedrag worden krachtig tegengegaan 174.Realisatie van een verdragennetwerk ter voorkoming van internationale dubbele belasting. 175.Versnelde verdere decentralisatie belastingdienst Het monetair beleid

Stand van zaken en problematiek Als onderdeel van het financieel beleid houdt het monetair beleid veel meer in dan slechts het stabiel houden van de koers van de nationale munt t.o.v. converteerbare buitenlandse valuta. Algemene beleidsrichting Het monetair beleid zal worden gericht op stimuleren van de economie en de beheersing van de inflatie. Concrete maatregelen 176.Capaciteitsversterking van de monetaire autoriteiten en bewaking van de onafhankelijkheid van de Centrale Bank. 177.De huidige kasreservepolitiek zal worden geëvalueerd. Het beleid op dit stuk zal door de Centrale Bank van Suriname worden afgestemd op onze economische doelen.

Veiligheid Nationale veiligheid is een van de belangrijke voorwaarden voor gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van elke samenleving en verdient daarom hoge prioriteit binnen het regeringsbeleid. Bij de binnenlandse veiligheid zullen tenminste zaken als criminaliteitsbestrijding, verkeersveiligheid en preventie van rampen van allerlei aard of vermindering van de effecten daarvan, worden ondergebracht. Externe veiligheid heeft vooral de bescherming en bewaking van onze soevereiniteit en onze grenzen op het oog en daarnaast in deze tijd ook de grensoverschrijdende criminaliteit. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

45

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP Binnenlandse veiligheid

Stand van zaken Suriname heeft een ondoorzichtig, corruptiegevoelig toelatingsbeleid voor vreemdelingen en bovendien grotendeels onbewaakte grenzen. Hierdoor worden onze natuurlijke hulpbronnen geroofd en is er een levendige smokkel van drugs, wapens en, in de andere richting, onze goedkopere brandstof. Piraterij is een ernstiger wordend probleem en er zijn nieuwe vormen van criminaliteit zoals milieucriminaliteit en het risico op rampen neemt toe. Er is door verschillende omstandigheden een gestadige toevloed van jongeren die in de criminaliteit terechtkomen. Preventie van afglijden van jeugdigen geniet bij de NDP hoge prioriteit. Criminaliteitsbestrijding is in eerste aanleg helemaal geen zaak van Justitie en Politie, maar dient door verschillende instanties in goede samenwerking te worden aangepakt, en kan vooral door het scheppen van betere leefomstandigheden, betere onderwijskansen en voldoende gezonde ontspanning voor jeugdigen worden verminderd. Daarnaast is het van belang om bij overtreding van jeugdigen vooral corrigerende maatregelen te nemen. Als kinderen en jonge tieners vervallen in crimineel gedrag dan is er sprake van onvoldoende aandacht, zorg en liefde in de leefomgeving. Dit wordt door opsluiting alleen maar verergerd. De partij is de absolute mening toegedaan dat kinderen niet thuis horen in de gevangenis en dat het voortgaan hiermee alleen maar leidt tot meer criminaliteit. De nieuwe voorzieningen voor jeugdigen en kinderen (Opa Doeli) zijn een kleine vooruitgang in de omstandigheden waaronder kinderen werden vastgehouden. Tehuizen waar kinderen kunnen worden opgevangen voordat ze geheel afglijden, vormen een onderdeel van de preventie. Het beleid om jongeren van14 tot en met 17 jaar in jeugdinrichtingen onder te brengen en niet in de gevangenis zal worden voortgezet en verder ontwikkeld. In de wet zullen gepaste voorzieningen worden getroffen voor bijzonder ernstige delicten van jeugdigen Het politiekorps moet verder worden versterkt en het vertrouwen van de burgers in alle onderdelen van het korps moet worden hersteld. Het is van groot belang dat de functie van korpschef wordt hersteld en dat de rol van de minister duidelijk wordt afgebakend. De mogelijkheid moet worden bekeken om de jeugdpolitie te versterken voor grotere controle op jongeren en voor hun veiligheid. Verder moeten er voorzieningen worden getroffen om zwervers zoveel mogelijk van de straat te houden, ook in hun eigen belang. Het vreemdelingenbeleid zal worden aangepast. Suriname moet gastvrij blijven, maar de effecten van immigratie op grote schaal zijn niet goed te overzien voor onze toch al ingewikkelde samenleving. Er zijn aanwijzingen dat in de achter ons liggende jaren tientallen duizenden immigranten voornamelijk uit Brazilië en China ons land zijn binnengekomen. Op onze kleine bevolking zijn dat enorme aantallen en de periode waarover dit heeft plaatsgevonden is relatief kort. Dit moet goed worden onderzocht en de informatie moet ook worden gebruikt om het toekomstig immigratiebeleid te bepalen. Het is daarom belangrijk dat de vreemdelingendienst transparant is. Dit zal worden nagestreefd door de organisatie en automatisering zodat goede uitvoering kan worden gegeven aan het vreemdelingenbeleid.


46


Concrete maatregelen 178.Het opzetten van een nationaal veiligheidsinstituut, dat de coördinatie heeft van de door de diverse veiligheidsorganen te ontwikkelen veiligheidsplannen en de uitvoering daarvan. Dit instituut wordt direct onder de President geplaatst. 179.Formulering van veiligheidsplannen voor criminaliteitsbestrijding, brandveiligheid, verhoging van de verkeersveiligheid en bescherming van de jeugd, waarin steeds de urgentieplannen voor de regeerperiode zijn opgenomen. 180.Versterking en modernisering van de binnenlandse veiligheidsdiensten, onder andere door capaciteitsversterking, introductie van moderne apparatuur, relevante training en waar nodig ook opzet van nieuwe eenheden voor het omgaan met nieuwe veiligheidsvraagstukken, zoals milieuverontreiniging, bescherming van waterbronnen, grondstoffenroof, piraterij en luchthavenveiligheid. 181.Ontwikkeling nationaal rampenplan en versterking van het Nationaal Coördinatie Centrum Rampenbeheersing (NCCR), onder meer door ten zuiden van het Saramaccakanaal, mogelijk in Para, een afdeling van het hoofdkantoor op te zetten ter garantie van het functioneren van deze belangrijke dienst in geval van een ramp in de kustvlakte. 182.Verhoogde nationale vliegveiligheid o.a. door rehabilitatie van vliegvelden en waar nodig aanpassing regelgeving en controle 183.Na aantreden zal aan deskundigen van de disciplines Onderwijs, Volksgezondheid, sociale zaken en Sport opdracht worden gegeven om een intensief en geïntegreerd criminaliteitspreventieprogramma te ontwikkelen 184.De wetgeving ten aanzien van straffen voor jeugdigen en plegers van lichte delicten wordt gewijzigd, zodat alternatieve straffen kunnen worden toegepast 185.Dataverzameling voor preventie, waardoor eerder kan worden ingegrepen bij jongeren die criminaliteit voorspellend gedrag vertonen en waardoor burgers zich beter kunnen beschermen. 186.Versterking en verdere professionalisering van het politieapparaat; versnelde introductie van moderne technologie voor dataverzameling en analyse 187.Afdelingen die van belang zijn voor preventie van criminaliteit zoals de afdelingen Voorlichting en Jeugdpolitie worden opgezet of versterkt en de samenwerking met andere beleidsgebieden zal worden geïnstitutionaliseerd. 188.Structurering van de samenwerking tussen gewapende machten bij de bestrijding en opsporing van zware en grensoverschrijdende misdaad wordt beter bij wet geregeld. 189.Een transparant wapenvergunningenbeleid onder andere door automatisering. Bewapening van burgers zal niet worden bevorderd.


47


Verkeersveiligheid 190.Ontwikkeling van een geïntegreerd programma voor gestadige verhoging van de verkeersveiligheid, met daarin een urgentieplan. In elk geval worden de volgende maatregelen getroffen: a. Modernisering van verkeerscontrole vooral op snelheid b. Modernisering van de dataverzameling bij de politie, zodat meer inzicht kan worden verkregen in de oorzaken ten behoeve van de planning voor veilig verkeer. c. Versterking afdeling verkeer van de politie door onder andere instelling van een Hulpeenheid Verkeer, bestaande uit een groot aantal kortgetrainde burger hulpkrachten, die uitsluitend werken onder toezicht van politieagenten voor een binnen korte tijd te realiseren, sterk verhoogde preventieve politie aanwezigheid en controle in het verkeer. d. Maatregelen die de naleving van de wet op het dragen van de juiste helmen voor bromfietsers afdwingen, onder andere door verscherpte controle en door nieuwe regelgeving ten aanzien van de import en verkoop van helmen bij de verkoop van bromfietsen. e. Aanpassing wetgeving, zodat de politie meer controle krijgt over de veiligheidsmaatregelen op de weg die worden uitgevoerd door het Ministerie van Openbare Werken en voor effectief verwijderen uit het verkeer van recidivisten met gevaarlijk rijgedrag. f. Ontwikkelen en opstarten van intensief programma voor gedragsverandering in het verkeer o Opname verkeersveiligheid in curriculum vanaf lagere school tot op VOJ en VOS en introductie van verkeersexamen voor bromfietsers o Constante voorlichting over alcohol in het verkeer g. Direct de infrastructuur veiliger maken op locaties met een groot aantal ongevallen zoals door de afdeling Verkeer van de politie wordt aangegeven h. Verbetering infrastructuur ten behoeve van voetgangers en tweewielers,


48


Brandweer 191.De brandweer zal een zelfstandige organisatie worden, los van het politiekorps 192.De brandweer zal onmiddellijk na aantreden van de regering de verantwoording krijgen voor het nationaal brandpreventieprogramma, dat zij in overleg met relevante maatschappelijke groepen, organisaties en bedrijfsleven zal opstellen. De brandweer zal ook de uitvoering coördineren van dit programma, dat speciale aandacht zal schenken aan de binnenstad van Paramaribo en de historische gebouwen. Vreemdelingendienst 193.De vreemdelingendienst zal zo vlug mogelijk worden geautomatiseerd voor transparante uitvoering van het vreemdelingenbeleid Douane 194.Evaluatie van het gebruikte systeem 195.Opstelling en gefaseerde invoering van een geheel geautomatiseerd programma voor de douanewerkzaamheden Externe veiligheid

Stand van zaken en problematiek Voor de bewaking van onze grenzen en economische zone, maar ook voor de bestrijding van de grensoverschrijdende criminaliteit is een goed functionerend en op haar taken berekend nationaal leger onmisbaar. Het leger is vandaag de dag door verval van faciliteiten en materiële voorzieningen, gebrek aan behoorlijke persoonlijke uitrusting en het uitblijven van modernisering in feite niet in de positie om de hier aangegeven taken optimaal te vervullen. Het beleid zal zich wat het Nationaal Leger betreft richten op algemene modernisering, verbetering van materiële voorzieningen en opleidingen en het opvoeren van het aantal militaire grensposten met extra aandacht voor de bescherming van onze territoriale wateren, de binnenlandse vliegvelden en de kustgebieden. Daarnaast zullen voorzieningen worden getroffen die het Nationaal Leger in staat zullen stellen een rol te vervullen bij de bestrijding van de grensoverschrijdende criminaliteit en in het kader van een rampenplan. Algemene beleidsrichting Met betrekking tot de externe veiligheidssituatie zal de NDP zich concentreren op de realisatie van goede geopolitieke en militair-strategische relaties in de regio in het bijzonder met onze buurlanden, Venezuela en de VS. Concrete maatregelen Het rehabilitatieprogramma zal worden onderverdeeld in een urgentieprogramma en een plan voor structurele verbeteringen.


49


196.Versterking defensie apparaat voor de buitenlandse veiligheid en in het bijzonder verbeterde bescherming van ons grondgebied tegen oneigenlijk gebruik voor grensoverschrijdende criminaliteit of roof van hulpbronnen in het bijzonder uit onze economische zone in zee 197.De piraterij die de visserij op zee teistert, wordt aangepakt door de oprichting van een kustwacht die met leger en politie samenwerkt voor structurele bestrijding van deze vorm van criminaliteit.

MAATSCHAPPIJ De NDP streeft naar een gemeenschap waarin alle burgers van beide geslachten, gelijke kansen krijgen om zich te ontplooien en door hun economische en maatschappelijke participatie bij te dragen aan de ontwikkeling van een Surinaamse samenleving waarin menselijk welzijn het belangrijkste doel is. Belangrijke voorwaarden voor welzijn zijn gezonde huisvesting en een inkomen, naast een ondersteunende samenleving en de mogelijkheid zich sociaal, cultureel, religieus en spiritueel te ontwikkelen. Daarnaast dragen goede leefomstandigheden en zorg voor de oudere mens wezenlijk bij aan het welzijn van iedereen, omdat het leven van ouderen de toekomst schildert voor jongere burgers. Vrijwillig gemeenschapswerk draagt in hoge mate bij aan het gevoel van solidariteit en verbondenheid met de samenleving, terwijl het zeker voor jonge mensen kansen schept voor het opdoen van meer inzicht, kennis en ervaring voor ze aan hun werkzaam leven beginnen. De NDP hecht daarom grote waarde aan de vrijwillige dienstverlening en zal die dan ook formeel erkennen en stimuleren tijdens de regeerperiode. De bescherming van kinderen en het scheppen van optimale ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jeugdigen zorgt niet alleen voor een hoger welzijnsniveau maar is ook de enige garantie voor de toekomst. Jongeren hebben speciale aandacht nodig, omdat ze aan het begin van hun werkzaam leven de kans moeten krijgen zich waar te maken, door op alle niveaus te kunnen meedoen met het arbeidsproces, maar ook in beleid en bestuur. Hierdoor wordt de productiviteit duurzaam verhoogd en kunnen criminaliteit en sociaal wangedrag beter worden beteugeld. Kinderen en jongeren zijn op dit moment geen prioriteit in het beleid, want er is geen jongerenbeleid geformuleerd en onze kinderen zijn onvoldoende beschermd. De NDP acht een duidelijk en bij het publiek bekend jeugdbeleid een noodzaak. Vanwege de grote problemen waar kinderen en jongeren nu voor staan is het in dit stadium van belang de coördinatie van de uitvoering van het jeugdbeleid in handen te leggen van een speciaal team binnen de regering. Dit team zal hierover rechtstreeks aan de President rapporteren. Veel problemen voor jongeren en ouderen beginnen met het vraagstuk van huisvesting. Het schreeuwend tekort aan woonruimte heeft ernstig negatieve effecten op het leven van veel te veel Surinamers. Het is onacceptabel dat Surinamers moeten meemaken dat het mogelijk is voor politieke bazen om zichzelf bij honderden hectaren tegelijk grond toe te eigenen, terwijl burgers de paar honderd vierkante meter die ze nodig hebben om een bescheiden woning te bouwen, niet krijgen. Zorgen voor een menswaardige huisvesting voor allen, is daarom een van de hoofddoelen van de regeerperiode. Dit hangt samen met het uitgeven van grond voor bewoning en voor de kleine ondernemers in de agrarische sector, die woon- en werkplaats combineren. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

50


De Nationale Democratische Partij heeft als basis uitgangspunt dat vrouwen en mannen zich optimaal moeten kunnen ontplooien en samen een bijdrage moeten leveren aan de ontwikkeling van Suriname. Oude vooroordelen, ongelijkheid voor de wet, structurele sociale ongelijkheid en openlijke of subtiele achterstelling op basis van geslacht moeten worden weggemaakt. De partij zal daarom bij het ontwikkelen van beleid, programma’s en projecten en bij de uitvoering daarvan, speciale aandacht schenken aan de effecten op en de participatie van de beide geslachten. Gezondheid en welbevinden zijn niet mogelijk in een vervuilde leefomgeving. Vuilophaal en verwerking volgens de meest moderne inzichten zijn daarom van direct belang voor de volksgezondheid en het welzijn van burgers. De steden en dorpen moeten zo schoon mogelijk zijn en daarvoor is ook wetgeving van belang. Andere vormen van vervuiling van de leefomgeving zoals geluidsoverlast, rook en her verbranden van vuil in woonbuurten worden krachtig tegengegaan. Eigenaren van leegstaande percelen worden aangemoedigd om deze te onderhouden om sancties te voorkomen. Veilige gezond en plezierig wonen, draagt bij aan het welzijnsgevoel, de volksgezondheid en de productiviteit. De inrichting van de stad en speciaal de woonwijken is van belang. Decentralisatie van diensten, scholen en (winkel)bedrijven kan overmatige verkeersbewegingen voorkomen en daardoor bijdragen aan besparingen en minder verkeersongevallen. Een stadsplan voor Paramaribo zal het begin zijn van het proces naar een veiligere en gezondere stad. Ook andere woongemeenschappen in Suriname zullen hun planning en ruimtelijke ordening ter hand nemen.

Publiek - private samenwerking De NDP hecht waarde aan de rol die NGO ’s kunnen vervullen bij de uitvoering van beleid en het betrekken van de gemeenschap en zal deze organisaties waar mogelijk betrekken bij de formulering en uitvoering van lokaal of sectoraal beleid. Algemene beleidsrichting In deze periode richt het beleid zich op het versterken van NGO’s en zoveel mogelijk ondersteunen van gemeenschapsinitiatieven uit eigen middelen. Concrete maatregelen 198.Er wordt overheidsondersteuning gegeven aan de ontwikkeling en uitvoering van een programma voor bevordering van professionalisering en transparantie van NGO ’s. Dit programma zal helpen voorzien in de behoefte aan training en capaciteitsopbouw binnen de organisaties. 199.Er wordt een nationaal fonds opgezet voor financiering van projecten die door NGO ’s ten behoeve van gemeenschappen worden ingediend en die ondersteunend zijn aan het beleid. Alle gemeenschapsontwikkelingsprojecten worden getoetst aan het beleid en waar nodig ondersteund.


51


Genderbeleid Stand van zaken en problematiek Vrouwen hebben een grote achterstand op het gebied van onderwijs ingelopen en er studeren bij het hoger onderwijs zelfs meer vrouwen af dan mannen. Toch blijken vrouwen in hogere functies in de minderheid te zijn. De barrières die goed opgeleide vrouwen hinderen in hun loopbaan, moeten worden blootgelegd en weggemaakt. Een van de problemen waar vrouwen mee geconfronteerd worden is het tekort aan kwalitatief goede crèches en mogelijkheden voor naschoolse opvang voor kinderen. Terwijl de zorg voor de jonge zuigeling door de moeder van groot belang is voor de ontwikkeling van het kind en dus voor onze gehele gemeenschap, ondervinden vrouwen grote problemen door het ontbreken van een nationale regeling voor verlof rond de geboorte. Het is voor de ontwikkeling van iedere Surinamer van belang dat vrouwen door een goede zwangerschapsverlofregeling deze bijdrage aan de samenleving kunnen geven, zonder dat zij inkomen of promotiekansen verliezen. Surinaamse vrouwen krijgen gemiddeld iets meer dan twee kinderen. Op een werkzaam vrouwenleven van ongeveer veertig jaar, moet dus per vrouw gemiddeld ongeveer een jaar vrij gegeven worden voor een rustige periode aan het eind van de zwangerschap en de zorg voor haar kinderen in de eerste maanden van hun leven. Deze investering in onze kinderen zal brengt ons meer op dan het ons kost en per inkomsten verdienende persoon is de bijdrage zeer klein. Aan de andere kant bestaat de indruk dat voor jongens participatie en/of succeskansen in het onderwijs zijn afgenomen. Er moet onmiddellijk onderzoek worden gedaan naar de trends in de twintigste eeuw en indien er voor jongens een neerwaartse trend blijkt te bestaan, moeten de oorzaken worden gezocht en zoveel mogelijk weggenomen. De laatste internationale onderzoeksresultaten met betrekking tot gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes zullen in dit verband worden bestudeerd. Onder het hoofdstuk onderwijs komen de onderwijsproblemen van verschillende regio’s en sociaal zwakke kinderen aan de orde, die grotere achterstanden vertonen door de sociale problematiek of regionale verschillen in aanbod en niveau van het onderwijs. Het ‘Pilot-project Overblijfscholen' komt bij onderwijs aan de orde, maar wordt hier genoemd omdat het werkende ouders kwalitatief goede opvang biedt voor kinderen van de schoolleeftijd Algemene beleidsrichting Het beleid is erop gericht om hindernissen te identificeren die specifiek jongens of meisjes, vrouwen of mannen hinderen in hun ontwikkeling of bij hun maatschappelijk functioneren en die zoveel mogelijk op te heffen, zodat het volle potentieel van zowel mannen als vrouwen beschikbaar is voor de ontwikkeling van onze gemeenschap. Concrete maatregelen 200.Waar nodig zal in het kader van de anti discriminatie wet, de doorstroming van hoog opgeleide vrouwen naar leidinggevende posities krachtig bevorderen, te beginnen met het ministerie van onderwijs. 201.De regering geeft onmiddellijk opdracht voor onderzoek naar de problematiek van jongens in het onderwijs, waarvan de resultaten nog voor het eind van het schooljaar 2010 -2011 beschikbaar zijn, waarna programma’s volgen voor verbetering worden uitgevoerd. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

52


202.Er zal een ouderschapsverzekering worden ingesteld, waardoor zwangerschapsverlof ook bij particuliere bedrijven mogelijk wordt, zonder dat gevaar ontstaat voor uitsluiting van vrouwen bij de werving van personeel omdat het verlof in dit systeem niet rechtstreeks door de werkgever wordt bekostigd. Het bedrag dat jaarlijks noodzakelijk is voor deze voorziening is vrij goed te berekenen uit de geboortecijfers. 203.Aanpassing wetgeving die de problematiek van alleenstaande moeders vermindert door de zorg van de vaders effectief af te dwingen 204.Opening van een opvanghuis voor kortdurende opvang van slachtoffers van huiselijk geweld

Kinderen, jeugdigen en jongeren Stand van zaken en problematiek Kinderen zijn in Suriname nog niet voldoende beschermd tegen misbruik, armoede en geweld. Daarnaast biedt de school voor bijna 40% van onze kinderen niet voldoende mogelijkheden op succes, waardoor ze afhaken en de lagere school niet afmaken. Dit percentage is nog veel hoger voor sociaal zwakkere groepen en in delen van het binnenland. De meerderheid van deze groep betreft jongens, die volgens de cijfers van het MINOV al vanaf de eerste klas vaker blijven zitten en voor het einde van de lagere school afhaken. Nog teveel jeugdigen glijden af in criminaliteit en armoede door gebrekkige schoolopleiding, gebrek aan toezicht en gebrek aan toegang tot sportfaciliteiten en gezonde recreatie. Het is voor elke maatschappij belangrijk een gezonde nieuwe generatie op te voeden. De NDP wil de bescherming, opvoeding en vorming van kinderen en jeugdigen tot een prioriteit maken. De jonge volwassenen in Suriname, kortweg de jongeren hebben in de opbouwfase van hun werkzaam leven of hun voortgezette studie, nog ondersteuning nodig die ze op dit moment in onze samenleving niet krijgen. Hun entree op de arbeidsmarkt, waar ze zonder werkervaring moeite hebben om hun plek te vinden en het gebrek aan woningen belemmert het zelfstandig worden. Te weinig jongeren genieten hoger onderwijs en te veel belanden in armoede, criminaliteit of drugsgebruik. Algemene beleidsrichting Het beleid richt zich wat dit betreft vooral op het scheppen van betere condities voor opvang en begeleiding van jonge kinderen en jeugdigen, het vergroten van toegang tot onderwijs, mogelijkheden voor gezonde recreatie en sport beoefening en voor de jonge volwassenen op het verhogen van het percentage dat hoger onderwijs volgt, actieve begeleiding bij de entree op de arbeidsmarkt en het beschikbaar maken van woonruimte voor alleenstaande jongeren en jonge gezinnen. Concrete maatregelen 205.Formulering en uitvoering van een geïntegreerd jeugdbeleid, waarin concrete maatregelen worden opgenomen voor de bescherming en bevordering van een gezonde ontwikkeling van kinderen en jeugdigen onder leiding van een speciaal team uit de regering dat rechtstreeks aan de President rapporteert. De volgende urgente maatregelen worden in elk geval genomen:


53


206.Er zal op de lagere beroepsopleidingen (LBO)van het MINOV een opleiding komen voor leid(st)ers die peuters tot 4 jaar via een door deskundigen ontwikkeld programma voorbereiden op het kleuteronderwijs. Deze zullen binnen het overheidsprogramma voor pre-school ontwikkeling voor alle crèches en peuterscholen beschikbaar zijn. 207.Aanname raamwet kinderenopvang en aanname van wetgeving voor bescherming van kinderen die buiten het gezin worden opgevangen. 208.Verbetering van controle en begeleiding van particuliere kinderopvang instellingen en inventarisatie van de behoefte aan meer overheidscreches. 209.Opening van een doorgangshuis voor kinderen in nood en opzet van opvoedingshuizen voor jongens en meisjes die dreigen af te glijden in criminaliteit 210.Opstart van speciale programma’s voor gemeenschapswerk door scholieren en studenten en de opzet van een centrum voor vrijwilligerswerk, waar jongeren vanaf 18 jaar zich kunnen melden voor participatie in geregistreerd vrijwilligerswerk. Participatie geeft werkervaring, is leerrijk en wordt erkend. 211.Rehabilitatie van sport en recreatie voorzieningen per wijk en gefaseerde uitbreiding daarvan 212.Binnen het huisvestingsprogramma komt woonruimte beschikbaar voor alleenstaande jongeren.

Volkshuisvesting Stand van zaken en problematiek Het is niet mogelijk om een samenleving te ontwikkelen zonder een gedegen huisvestingsbeleid. Schattingen geven aan dat er een achterstand van ongeveer 30.000 woningen is. Wat echter vaststaat, is dat er jaarlijks een behoefte is aan circa 5.000 woningen voor nieuwe gezinnen en vervanging van woningen. Uit de beschikbare informatie blijkt dat er per jaar waarschijnlijk slechts ongeveer de helft van dit aantal wordt gebouwd. De aanpak van het huisvestingsvraagstuk begint met gronduitgifte, het wettelijk regelen van de criteria voor nieuwe woonbuurten, de erkenning van en het bij wet vaststellen van regels voor woningbouworganisaties voor beter ingerichte en veilige woonbuurten Er is een verband met nieuwe projecten in de agrarische sector, waar wonen en werk samengaan. Er is dus grote behoefte aan een gedegen samenhangend huisvestingsprogramma dat huur, huurkoop, zelfbouw en sociale woningbouw voor verschillende doelgroepen omvat. Dit programma zal eveneens de richtlijnen voor sociale gronduitgifte en de inrichting van woonbuurten moeten bevatten. Om de acute woningnood binnen afzienbare tijd terug te brengen tot acceptabele proporties, zal een inhaalslag moeten worden gemaakt, zowel door de overheid als door particulieren. Slechte huisvesting heeft een direct verband met diverse sociale problemen, van huiselijk geweld tot seksueel molest en slechte schoolprestaties. Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

54


Een goed huisvestingsbeleid zal de opzet van woningbouworganisaties, de persoonlijke woningbouw en de toepassing van nieuwe kostenefficiënte woningbouwtechnologie en -technieken alsook gebruik van lokale bouwmaterialen krachtig stimuleren en begeleiden. Binnen het programma worden Surinaamse architecten in staat gesteld om volgens vooraf gestelde criteria een aantal groeiwoningen te ontwerpen, voor verschillende budgetten en gezinsgrootte. De gekozen ontwerpen worden geheel uitgewerkt en de bouw wordt geheel voorbereid, door het beschikbaar stellen van tekeningen, bestek en begrotingen, de bouwvergunning, aanvraagformulieren voor grond, langlopende lage rente lening en desgewenst voor technische ondersteuning bij zelfbouw. Deze worden in één pakket tegen redelijke vergoeding aangeboden aan de bouwers. Voor de bevordering van veilige en goed geplande woonbuurten wordt door de overheid bij gronduitgifte voorrang gegeven aan degenen die gaan bouwen in het kader van een goedgekeurd woningbouwproject van een erkende woningbouworganisatie. Wie grond heeft kan direct aan de slag na aanschaf van het gekozen pakket. De overheid zal met de leveranciers van bouwmaterialen afspraken maken over standaardisatie van afmetingen, de verkoop van pakketten stimuleren en volumekortingen bedingen voor de bouwers. Grond voor woningbouw wordt uitsluitend gegeven aan personen die klaar zijn om te bouwen binnen het overheidsprogramma of op basis van hun eigen ontwerp. Voor financiering zijn er lage rente leningen die langlopend zijn en vooral werkelijk toegankelijk voor de minder draagkrachtigen. Door de introductie van de mogelijkheid tot zelfbouw met instructie en technische ondersteuning, zullen ook de mensen met lage lonen in staat zijn een woning voor zichzelf te realiseren. Door dit programma zullen de producenten van vooral lokale bouwmaterialen en de woningbouwsector als geheel een krachtige impuls krijgen. De overheid zal zelf uitsluitend bouwen voor burgers, die zelfs met de genoemde voorzieningen niet in hun huisvesting kunnen voorzien, zoals gehandicapten, onvermogende seniore burgers, en personen in acute noodsituaties, maar er wordt ook woonruimte voor alleenstaande jongeren gecreëerd. Algemene beleidsrichting Het huisvestingsbeleid heeft hoge prioriteit in de regeerperiode en is erop gericht door zoveel mogelijk actoren en organisaties in te schakelen de grootst mogelijke verbetering te bereiken in de huisvesting van vooral de minder draagkrachtige burgers en het aantal goed gestructureerde veilige woonbuurten sterk op te voeren. Concrete maatregelen 213.binnen drie maanden formulering van een algemeen huisvestingsbeleid en aanpassing van de wetgeving voor grondbeleid 214.Wetgeving aannemen, waarin criteria voor erkenning van transparante en bonafide woningbouwverenigingen en voor gezonde, veilige woonbuurten 215.Onmiddellijke formulering en uitvoering van een geïntegreerd nationaal huisvestingsprogramma dat erop gericht is om binnen zo kort mogelijke termijn zoveel mogelijk Surinamers, die een inkomen verdienen in staat te stellen voor zichzelf een menswaardige woning te realiseren door:


55


a. Op basis van bestemmingsplannen voor de regio’s grond uit te geven voor woningbouw met voorrang voor leden van woningbouwverenigingen met een door de overheid goedgekeurd buurtplan, b. het doen ontwerpen van groeiwoningen van verschillende prijsklasse en grootte, zodat mensen zelf het model kunnen kiezen dat ze nodig hebben en kunnen betalen c. het helemaal voorbereiden van de bouwtekeningen en alle andere voor de bouw benodigde documenten en vergunningen en deze in één pakket tegen een redelijke vergoeding aanbieden aan de bouwers, via vele distributiepunten, d. het onderhandelen met leveranciers van bouwmaterialen voor volume kortingen voor de bouwers van de woningmodellen, e. waar gewenst beschikbaar stellen van technische ondersteuning voor zelfbouw van de kleinere modellen, f. toegang geven tot langlopende ‘lage rente leningen’ die voor de lagere inkomensgroepen daadwerkelijk bereikbaar zijn. g. Al de maatregelen te treffen waardoor de woningbouw voor de lagere inkomensgroepen zo vlug mogelijk goed op gang komt en er duidelijkheid komt voor burgers over de wijze van uitvoering, kosten, prioriteiten en mogelijke wachttijden. h. Integratie met de programma’s in de agrarische sector, waar voor starters in de sector, binnen de geplande nieuwe agrarische projecten, de mogelijkheid wordt geschapen om op hun land een woning te bouwen. i. Ontwerp en constructie van verplaatsbare noodhuisvesting voor mensen die door rampen zoals brand getroffen zijn. 216.Bij wet vastleggen van regels voor sociale gronduitgifte voor woningbouw en krachtige ontmoediging van grondspeculatie

Drinkwatervoorziening Stand van zaken en problematiek Goede drinkwatervoorziening is van groot belang voor de volksgezondheid en het algemeen welzijn. Tot nu toe is er onderfinanciering van de waterdistributie, in Paramaribo, maar zeker in de districten, waardoor burgers zelf energie intensieve pompen heeft geïnstalleerd bij vele woningen en het steeds vaker nodig is om filters te installeren bij de huizen omdat het water verontreinigingen bevat. Dit is een cirkel die moet worden doorbroken door analyse van de situatie, vaststelling van de toestand van de waterbronnen en maatregelen die de beschikbaarheid van financiële middelen voor de watervoorzieningbedrijven van de overheid vergroten. In elk geval moet de werkelijk noodzakelijke hoeveelheid water voor iedereen beschikbaar en betaalbaar blijven. In het binnenland is er geen gesloten waterleidingnet en in de gebieden waar goud wordt gewonnen geeft deze situatie nu problemen. Er zal een watervoorzieningprogramma voor het binnenland moeten worden ontwikkeld. De Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

56


financiering hiervan zal per gebied moeten worden geregeld en in de gebieden waar het probleem het grootst is zullen de vervuilers van het oppervlaktewater zeker hun bijdrage moeten leveren via in te stellen heffingen. Algemene beleidsrichting In deze periode richt het beleid zich voornamelijk op het garanderen van betaalbare voorziening in de basis waterbehoefte in de verschillende woongebieden in Suriname, het introduceren of verbeteren van een systeem voor monitoring van de waterbronnen en de vermindering van verspilling. Concrete maatregelen 217.watervoorzieningplan voor Paramaribo dat de acute vraagstukken moet oplossen, een structurele oplossing voor de problematiek van het distributienet moet aandragen en de watervoorziening op langere termijn moet garanderen 218.Er zal op basis van de informatie die al beschikbaar is waterbeleid voor de korte termijn worden ontwikkeld, zodat op de korte termijn de levering van drinkwater van goede kwaliteit en redelijke druk kan worden gegarandeerd door verhoging van de inkomsten van de SWM met behoud van de prijs voor basiswatervoorziening aan de gemeenschap. 219.evaluatie van de watervoorziening in de districten en ontwikkeling van een plan voor elk district 220.De verzelfstandiging van de Dienst Watervoorziening en deze opdelen in meerdere kleine regionale (overheids) waterleidingbedrijven in de diverse distributiegebieden. En het instellen van een “water kenniscentrum” ter ondersteuning van de kleine regionale waterleidingbedrijven bij het ontwikkelen van hun watervoorzieningplannen. 221.Verbetering op korte termijn van de drinkwatervoorziening in goudwinningsgebieden. 222.Voorlichting en voorschriften voor veilige aanleg van regenwater en putwater installaties waar dat nodig is.

Onderwijs, Wetenschap & Technologie Stand van zaken en problematiek De NDP is van mening dat onderwijs geen onderdeel is van het sociaal pakket, maar een ontwikkelingsvoorwaarde. Goed onderwijs richt zich erop om zelfstandig ondernemende en vakbekwame Surinamers te vormen die zich kunnen ontplooien in deze tijd, in hun eigen land en hun eigen werelddeel. Daarom dienen er veel meer opleidingsrichtingen te zijn op het niveau van het lager en middelbaar beroepsonderwijs en dient het algemeen vormend onderwijs betere doorstromingskansen te bieden. Scholen dienen breder te worden opgezet, meer verbonden te zijn met de omringende gemeenschap en waar nodig en mogelijk, langer open te zijn. Dan bieden ze mogelijkheden voor de beoefening van sport, kunst en cultuur via de school en dragen ze ertoe bij dat kinderen niet vele uren zonder toezicht zijn wanneer ouders lange werkdagen moeten maken.


57


Alle jongeren dienen aan het eind van het voortgezet onderwijs tenminste het Engels goed te beheersen en velen dienen ook het Spaans of Portugees machtig te zijn om de isolatie van ons land op ons continent definitief te doorbreken. Jongeren die hun schoolopleiding afronden dienen bekend te zijn met gangbare moderne technologieën en op de hoogte te zijn van hun mogelijkheden en beperkingen in de wereld waarin ze leven. Daarvoor is het komen tot samenwerking tussen het Surinaams onderwijs en het Caribisch onderwijs op alle niveaus, evenals oriëntatie op en waar nodig en moeilijk samenwerken met het hoger onderwijs in Noord- en Zuid-Amerika noodzakelijk. De bestaande samenwerkingsverbanden met Europese Instituten worden waar mogelijk en noodzakelijk gecontinueerd. Indien Suriname ook Engels spreekt, zal beheersing van het Nederlands een voordeel voor onze gemeenschap kunnen betekenen; in het andere geval is het Nederlands een isolerende factor voor Suriname in haar eigen omgeving. Sinds 1999 is met het seminar ‘Onderwijs Binnenland” een nieuwe periode van evaluatie en vernieuwing begonnen in het onderwijs. Dit is voortgezet vanaf 2003 en moet worden gecontinueerd, eventueel aangepast en versneld. Er is echter een urgentieplan nodig om leerlingen in probleemgebieden onmiddellijk te ondersteunen en zo spoedig mogelijk de problemen aan te pakken, die een vlotte afronding van de schoolopleiding en de doorstroming naar andere school types en onderwijsniveaus belemmeren. De structurele vernieuwing en verbetering van ons onderwijs zal worden uitgevoerd in een nationaal programma om te komen tot “De Nieuwe School”. Ons onderwijssysteem dient fundamenteel te worden hervormd van een dat vooral hindernissen voor leerlingen opwerpt, naar een systeem dat de kansen op succes voor jongeren maximaal maakt en dat herhaaldelijk falen vooral op jonge leeftijd voorkomt. Om de achterstanden in te lopen en onderwijs mogelijk te maken waardoor leerlingen en leerkrachten worden gestimuleerd om hun beste prestatie te leveren, dienen ook de onderwijsfaciliteiten in overeenstemming te worden gebracht met het concept van de school als ‘kenniscentrum’. Vooral in landelijke gebieden kan de school ook voor de rest van de gemeenschap een belangrijke rol vervullen bij het opdoen van kennis en het verkrijgen van informatie. Om verbetering te brengen voor de meest dringende problemen en gebieden zal een urgentieplan nodig zijn, die bepaalde aspecten van de lange termijn planning naar voren schuift en/of tussentijdse maatregelen neemt om de meest nijpende problemen op te lossen of te verminderen. Het is daarom van belang om in eerste fase alle menskracht en middelen in te zetten om het succes van leerlingen op de lagere school te verzekeren en de doorstroming naar het voortgezet onderwijs substantieel te verbeteren. Voor het veranderen van het onderwijs en het inhalen van ontstane achterstanden op de regio, zal het noodzakelijk zijn een financieringsplan te maken om scholen in overeenstemming te brengen met het nieuw concept van de school. Scholen dienen niet alleen acceptabel meubilair te hebben, maar ook mogelijkheden te hebben voor leerlingen en leerkrachten om een maaltijd te gebruiken, lerarenkamers, bibliotheken en studieruimtes. Daarnaast dient elke school mogelijkheden te hebben voor lichamelijke opvoeding en sport. Computers horen tegenwoordig tot de standaard uitrusting voor scholen in vele landen. We kunnen geen inhaalslag maken zonder


58


toepassing van moderne technologie in het onderwijs. Leerkrachten dienen beter te worden geschoold, maar ook beter te worden gewaardeerd. Dit alles zal een behoorlijke investering vergen, die eerst bekend moet zijn voordat naar de middelen kan worden gezocht. Hoewel Suriname nu financiering heeft gekregen voor de uitvoering van enkele programma’s, zal dit bij lange na niet genoeg zijn om ons onderwijs een flinke sprong voorwaarts te laten maken. De wensen die in het Surinaams Educatief Plan(SEP) zijn aangegeven en de doelen die door de NDP zijn geformuleerd, moeten eventueel na aanpassing worden omgezet in duidelijke projecten met concreet aangegeven financieringsbehoefte, voor zowel in de investeringsfase als de operationele fase. Algemene beleidsrichting In deze fase willen we bereiken dat alle leerlingen in alle delen van het land de lagere school afmaken en met vertrouwen in zichzelf en het schoolsysteem verder gaan naar het algemeen vormend voortgezet onderwijs of een lagere beroepsopleiding. Direct in verband daarmee is het streven om de schoolgebouwen af te stemmen op het doel van de school en de leerkrachten te motiveren en bij te scholen. Concrete maatregelen Algemeen

223.Opstelling van een concreet onderwijsvernieuwingsplan met daarin ook formulering van de criteria voor schoolgebouwen en analyse van de stand van zaken. 224.Op de meest korte termijn zal een algemeen urgentieplan voor het onderwijs in overleg met de stake-holders worden opgesteld en uitgevoerd, rekening houdende met de bestaande onderwijsplannen. o Het proces van verzelfstandiging van scholen zal worden ingezet, te beginnen met het VOS en de beroepsopleidingen. o Urgentieprogramma na- en bijscholing leerkrachten in de vakgebieden waar grote tekorten aan volledig bevoegden een probleem vormt. Speciale trainingen voor leerkrachten voor de pilot overblijfscholen. o Urgentieprogramma doorstroming en afronding, waarin door relatief eenvoudige aanpassingen in het curriculum en door herkansingsmogelijkheden de doorstromingsmogelijkheden worden verbeterd, overgangskansen worden vergroot en slagingspercentages omhoog gaan zonder verlaging van het kennisniveau van de leerlingen. o Urgentieprogramma capaciteitsversterking en herstructurering MINOV. Veelvoudige versterking van tenminste de afdelingen Inspectie/Begeleiding, Onderwijsontwikkeling en toetsing (Examen Bureau) is dringend noodzakelijk o Plan voor leermiddelenvoorziening


59


225.Evaluatie onderwijs in de Engelse taal vanaf VOJ niveau en uitvoering van een programma om de doelstellingen ten aanzien van het Engels voor Suriname binnen afzienbare tijd te bereiken. 226.Er zal een programma ‘vroege detectie’ worden opgestart om jongeren die probleemgedrag vertonen of die in uitzonderlijk moeilijke sociaaleconomische omstandigheden zijn komen te verkeren via speciale programma’s te behoeden voor uitvallen en afglijden in armoede en/of criminaliteit. 227.Voor begaafde en op speciale gebieden getalenteerde kinderen, zullen er speciale mogelijkheden worden geschapen om ze niet te verliezen voor de natie en drop out en ontsporing te voorkomen. 228.Een pilotproject overblijfscholen wordt tijdens de regeerperiode opgestart. In deze lagere scholen met speciale faciliteiten, die speciaal daartoe gebouwd zijn, kunnen kinderen veilig tot de late middag op school blijven. Ze worden begeleid door speciaal getrainde leerkrachten, sportleraren en andere begeleiders, met mogelijkheden voor eten, rust, huiswerkbegeleiding, sport, andere buitenschoolse activiteiten en gezonde ontspanning, waardoor ze goede opvang hebben indien ouders werken of niet in staat zijn de nodige begeleiding te geven. 229.Voortgezet onderwijs voor gehandicapte jongeren zal via een speciaal programma worden opgezet 230.Volwassenenonderwijs en tweede-kans onderwijs zullen worden geïntegreerd in het urgentieplan voor het onderwijs. 231.Opzet van een nationaal onderwijsnetwerk, een platform voor Afstandsonderwijs en een expertisecentrum voor technologie in het onderwijs, ter ondersteuning van het programma voor onderwijsverbetering vooral aan achtergestelde groepen, in landelijke gebieden en voor de introductie van secundair onderwijs in het binnenland, door ondersteuning van leerkrachten en leerlingen vanuit de kenniscentra van het land. 232.Er zal een taalbeleid worden geformuleerd, waarbij het Engels een plaats zal krijgen als tweede taal naast het Nederlands. Daarnaast zal ernaar gestreefd worden om voldoende personen beschikbaar te hebben, die Spaans en Portugees spreken om de handels- en andere contacten met Zuid Amerika en de regio zonder problemen te onderhouden. Daartoe zal het taleninstituut substantieel worden versterkt en verder worden uitgebreid. Voortgezet Onderwijs Senioren

233.Er zal een evaluatie worden gemaakt van de specifieke doorstromingsproblematiek op dit niveau en er zullen met onmiddellijke ingang programma’s worden uitgevoerd om zittenblijven te voorkomen en het slagingspercentage op te voeren. Leerlingen worden zo min mogelijk voor een heel jaar afgewezen en het streven is erop gericht vakken die al zijn gehaald niet opnieuw te examineren. Er zullen voorbeelden worden bestudeerd van andere landen.


60


234.evaluatie van het onderwijs in de Engelse taal en verhoging van het niveau van de leerlingen op VOS niveau Voortgezet Onderwijs Junioren

235.In overleg met stakeholders MULO onderwijs evalueren en aanpassen om betere afstemming te bereiken van de MULO op de rol die het heeft als onderbouw van het voortgezet onderwijs senioren niveau, evaluatie van het vakkenpakket en de richtingskeuze aan het eind van het tweede leerjaar en bekijken van de mogelijkheid om vanaf het derde leerjaar aan te sluiten op VOS, terwijl het afstudeerjaar (klas 4) blijft bestaan. Lager en middelbaar beroeps onderwijs

236.Rehabilitatie van de Lagere Technische school en andere beroepsopleidingen 237.Wijziging van het LBGO onderwijs in gedegen vijfjarig Lager Beroeps Onderwijs met twee jaar algemeen vormende richting en driejarige beroepsopleidingen in verschillende richtingen. In het laatste jaar van de beroepsopleiding wordt bedrijfsstage gelopen door de studenten. Na de LBO kan doorstroming plaatsvinden naar het middelbaar beroepsonderwijs. Het aantal richtingen zal worden afgestemd op de actuele behoefte en op het uitgezette beleid. Lager onderwijs

238.Intensief programma om het percentage leerlingen dat het lager onderwijs met succes afrondt te verhogen Onderwijs binnenland

239.Er wordt een programma uitgevoerd om toegang tot lager onderwijs in alle delen van het land te garanderen met nadruk op de landelijke gebieden en het binnenland. 240.Het lager onderwijs wordt overal waar dat nog niet het geval is opgetrokken naar het landelijk niveau, door een programma van krachtige incentieven voor leerkrachten in het binnenland en de toepassing van ICT en “Distance Education” technologie voor hun ondersteuning 241.Secundair onderwijs zal door middel van pilot-projecten worden geïntroduceerd in het binnenland. 242.Na inventarisatie van het probleem, wordt waar nodig een programma opgestart voor alfabetisering van volwassenen Na- en bijscholing leerkrachten, verbetering werkomstandigheden

243.Er wordt een intensief programma uitgevoerd om leerkrachten in te voeren in de doelstellingen van elk onderwijsniveau, de moderne onderwijstechnieken en ICT 244.In een gefaseerd programma, waarin wordt gewerkt naar de ‘Nieuwe School’ worden de werkomstandigheden en waardering van leerkrachten verbeterd Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

61

NDP – Draft Verkiezingsprogramma 2010 – productie Wetenschappelijk Bureau NDP Stimulatie van het jonge kind

Een van de problemen die onze kinderen op school ervaren is de taalproblematiek. Er zal speciale aandacht aan taalontwikkeling worden geschonken in het programma voor peuters in crèches en in het algemeen zal de voorlichting aan ouders over de ontwikkeling van jonge kinderen sterk worden opgevoerd. 245.Na overleg met de deskundigen wordt een speciaal radio- en TV programma voor peuters ontwikkeld, dat erop gericht is de schooltaal aan te leren en kinderen aan de andere kant voor te bereiden op de school. 246.De spelbegeleidsters (opleiding LBO) van het MINOV worden in crèches en ander verband ingezet voor begeleiding van peuters. De Universiteit

Stand van zaken en problematiek De universiteit moet meer worden ingezet ter ondersteuning van het ontwikkelingsproces door het doen van operationeel en wetenschappelijk onderzoek in dienst van de duurzame ontwikkeling van Suriname. Dit gebeurt nog te weinig en waar er wel relevant onderzoek door studenten wordt verricht, is daarvoor te weinig aandacht en/of te weinig bekendheid. Daarnaast zijn er veel klachten bij zowel studenten als docenten op vele vlakken, maar zeker ook met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs en het ontbreken van wetgeving die studentenrechten regelt. Verder blijkt dat de universiteitswetgeving onvoldoende of geen wettelijke basis biedt voor diverse studierichtingen. Om aan deze situatie een eind te maken en de Universiteit in staat te stellen in Suriname en de regio een rol van betekenis te spelen zullen enkele maatregelen worden genomen direct na aantreden van de regering. Om de opleidingen te verbeteren en onderzoek te bevorderen zullen de faciliteiten en de beschikbaarheid van voltijdse, kwalitatief goede docenten adequaat moeten zijn. De samenwerking met regionale universiteiten moet worden geïntensiveerd en buitenlandse studenten, docenten en onderzoekers zullen moeten worden aangetrokken. Niet alle masters opleidingen zullen kunnen worden gedoceerd in Suriname. Toch is er nationaal en voor individuele studenten behoefte aan meer opleidingen. Daartoe zal een afdeling voor afstandsonderwijs worden opgezet, zodat de vele opleidingsmogelijkheden kunnen worden benut, die er via gerenommeerde buitenlandse universiteiten bestaan om verder te studeren zonder in het buitenland te gaan wonen. Voor het op peil brengen van het hoger onderwijs door het aantrekken van voldoende voltijdse docenten en verbetering van de faciliteiten, zal de financiering van de universiteit moeten worden verbeterd. Evaluatie van de studiefinancieringsmogelijkheden vindt plaats om die verder te ontwikkelen. Algemene beleidsrichting Tijdens de periode zal het beleid zich concentreren op het vergroten van de toegang tot hoger onderwijs, de ADEKUS in staat te stellen de ontwikkelingen in Suriname actief te ondersteunen.


62


Concrete maatregelen 247.Het hoger onderwijs wordt binnen zes maanden grondig geëvalueerd 248.Er wordt een wet op het hoger onderwijs aan het parlement aangeboden binnen een jaar na aantreden van de regering, zodat aan alle studierichtingen een wettelijke grondslag wordt gegeven en de rechten van studerenden concreet worden vastgelegd. 249.De bestaande studiefinancieringsmogelijkheden worden geëvalueerd en indien nodig uitgebreid. Het bedrijfsleven wordt aangemoedigd bij te dragen aan een fonds dat zal worden opgezet in dit kader. Studieleningen zullen ook voor afstandsonderwijs studenten beschikbaar zijn en hebben de vorm van renteloze voorschotten. 250.De vigerende universiteitswet zal worden geëvalueerd en eventueel aangepast om onder andere de toelatingseisen en –procedures te moderniseren en af te stemmen op onze plaats in de regio en de nationale ontwikkelingsdoelen. 251.Het fulltime verbonden zijn aan de universiteit zal worden bevorderd en promoveren zal worden gestimuleerd. 252.Direct na aantreden zal een afdeling voor afstandsonderwijs worden opgezet, waar studenten die op deze wijze aan internationale onderwijsinstellingen studeren zullen worden begeleid en ondersteund. 253.het studentenhuisvestingsproject wordt geëvalueerd en waar nodig verder uitgebreid.

Sport, Recreatie & Cultuur Sport

Stand van zaken en problematiek Lichaamsbeweging is voor de volksgezondheid van bijzonder belang. Dit geldt voor alle leeftijdsgroepen zonder uitzondering. Topsport en internationale competitie hebben daarnaast grote waarde voor de nationale saamhorigheid en het scheppen van een positief beeld van Suriname in de wereld. Jongeren krijgen onvoldoende gelegenheid voor gezonde lichaamsbeweging mede vanwege het feit dat in het onderwijs het vak lichamelijke opvoeding is verdreven naar de laatste plaats op de prioriteitenlijst. Als gevolg van het niet geïntegreerd zijn van de sport binnen het ontwikkelingsbeleid van de overheid en een te lage organisatiegraad van veel sportorganisaties, is sport chronisch ondergefinancierd, terwijl de sportinfrastructuur in het hele land in slechte staat verkeert. Hierdoor kan het aanwezige talent op sportgebied in Suriname niet tot ontwikkeling komen. Gezonde recreatie is een wezenlijk onderdeel van het menselijk bestaan en verhoogt het welzijn en de gezondheid. Voor jongeren kan ontbreken van gezonde recreatie leiden tot asociaal gedrag, drugsverslaving en criminaliteit. Ons land verkeert in de bijzonder gunstige situatie van een zeer rijke cultuur wegens de vele etnische groepen die vreedzaam met elkaar een bestaan opbouwen. Het is bekend dat cultuur heel goed kan worden aangewend als bindmiddel voor een Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

63


samenleving. Dit gegeven wordt helaas in onvoldoende mate benut ter ondersteuning van de sociaal – economische ontwikkeling van ons land. Om hierin verandering te brengen zal het cultuurbeleid van de N.D.P. Zich concentreren op de volgende punten: Algemene beleidsrichting De doelen van het beleid in deze periode zijn het opvoeren van de participatie van de bevolking aan sport en lichaamsbeweging, de wedstrijdsport op een hoger niveau brengen. Op het gebied van cultuur richt het beleid zich erop de natievorming actief te ondersteunen, juist door onze kenmerkende diversiteit in cultuur. 254.Lichamelijke opvoeding en sport worden gereactiveerd op alle onderwijsniveaus en Lichamelijke opvoeding zal ook als theoretisch vak worden ingevoerd in het secundair onderwijs. 255.Er worden krachtige incentives gegeven aan studenten om sport ook op de universiteit te continueren. 256.Er wordt een programma ontwikkeld en uitgevoerd om lichaamsbeweging en sportbeoefening door volwassenen te bevorderen. 257.Ter stimulering en ontwikkeling van de nationale topsport: o Reorganisatie van het Directoraat Sport en verbetering van het subsidie beleid o Rehabilitatie en betere benutting van sportfaciliteiten in het hele land. o Het bevorderen van de organisatie van nationale en internationale sporttoernooien in en voor ons land, door onder andere, meer sporttoernooien voor scholieren op alle niveaus en reactivering van de Inter-Guyanese spelen o Talentvolle sporters, trainers en coaches krijgen beurzen en andere mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen. o Er worden speciale samenwerkingsverbanden op sportgebied gesloten met buitenlandse partners, waardoor onze topsport door buitenlandse stages van spelers (bijv. Brazilië voor voetbal), en trainers, zich binnen kortere tijd ontwikkelt en Suriname internationaal betere sportprestaties kan leveren. 258.kennis van onze culturen in het curriculum lager en voortgezet onderwijs opnemen 259.Instelling van een speciale week waarin alle groepen van Suriname samen hun komst naar Suriname gedenken, die wordt afgesloten met een feestelijk weekend, waarin alle groepen samen in officiële en informele activiteiten de natievorming vieren. Er wordt gedacht aan de tweede week van augustus, voor de aanvang van de schoolvakanties 260.Aan de Universiteit van Suriname een afdeling cultuurstudies activeren om systematisch studies te doen verrichten naar de diverse dimensies van de Surinaamse Cultuur,


64


261.Stimulering van de positieve culturele uiting van talenten van de diverse groepen ten behoeve van natievorming en productie en ter bevordering van de kunst – industrie (ook voor export) en het cultuurtoerisme 262.De ondersteuning van kunstenaars door hen in te zetten bij stadsverfraaiing en de aankleding van overheidsgebouwen. 263.Het instellen van een fonds voor cultuurontwikkeling.

Buitenlanders van Surinaamse origine Stand van zaken en problematiek Surinamers hebben vooral in de achter ons liggende decennia om diverse redenen veel familie, vrienden en kennissen zien vertrekken naar het buitenland. De grootste groep vertrok naar Nederland en bouwde daar een nieuw bestaan op. Bij de onafhankelijkheid is via de Toescheidingsovereenkomst de mogelijkheid geschapen voor mensen die in het buitenland woonden op het moment van de onafhankelijkheid, om na enige oriëntatie in Suriname de Surinaamse nationaliteit te verkrijgen en hun lot aan het land te verbinden. Teneinde deze oriëntatieperiode zo soepel mogelijk te laten verlopen werden in de Toescheidingsovereenkomst bepalingen opgenomen om deze groep gedurende hun oriëntatieperiode te accommoderen ‘als waren zij Surinamers’. Na twee jaar verkregen ze dan automatisch recht op de Surinaamse nationaliteit. Aan deze mogelijkheid voor uitgestelde keus kwam in 1986 een einde. Er is grote verbondenheid tussen Surinamers en hun in het buitenland wonende familie en vrienden. Er blijkt nog steeds een duidelijke affiniteit te zijn van mensen die uit Suriname afkomstig zijn met Suriname. Het is gebleken dat er wederzijds ondersteuning wordt gegeven en dat het voor beide groepen van belang is dat deze wederzijdse ondersteuning en de contacten van allerlei aard die ze onderhouden niet alleen mogelijk blijven, maar waar nodig worden gestimuleerd. Tot nu toe is er onvoldoende aandacht hieraan geschonken en zijn er geen wettelijke regelingen ingesteld die de relaties regelen. Daarnaast is er het probleem dat tijdens de eerste regering Venetiaan de genoemde bepalingen in de Toescheidingsovereenkomst op ongebruikelijke wijze werden gewijzigd, door een Surinaamse minister en een Nederlandse ambassadeur. De Nationale Assemblee kreeg het gewijzigde verdrag tijdens de recesperiode toegestuurd, waardoor het na verloop van de recesmaand stilzwijgend was goedgekeurd, zonder dat het grootste deel van het parlement en zelfs de hoogste ambtenaren in Suriname hiervan behoorlijk op de hoogte waren. De wijziging haalde het betrokken artikel geheel uit zijn verband en vanaf dat moment bevoordeelde de Toescheidingsovereenkomst onconditioneel een bepaalde groep uit Suriname afkomstige personen. Dit heeft tot grote problemen geleid voor de Republiek Suriname, waar nu uit belastinggelden van arme Surinamers mogelijk uitkeringen zullen moeten worden gedaan aan tenminste een persoon die in een ander land al alle rechten heeft op sociale ondersteuning. Algemene beleidsrichting De NDP wil de relatie tussen Surinamers en degenen die nu in het buitenland een andere nationaliteit hebben aangenomen zodanig regelen dat het onderling contact Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

65


wordt vergemakkelijkt, deze groep zich gemakkelijk in Suriname kan vestigen en zaken kan doen, tot behoud van de relatie en tot wederzijds voordeel. Concrete maatregelen 264.Onmiddellijk met Nederland onderhandelen om de Toescheidingsovereenkomst te wijzigen, zodat ons volk niet langer zal worden geconfronteerd met eisen die het niet kan dragen en het volk van Suriname zelf kan beslissen welke rechten het in staat is te geven en aan wie. 265.Direct na aantreden wetgeving aanbieden aan het parlement teneinde aan allen die als zijnde van Surinaamse origine volgens de Surinaamse wet, het recht te geven op de wettige status van Persoon van Surinaamse Origine. Aan deze statust zullen rechten worden verbonden die in geval van ingezetenschap in tijd kunnen komen op het niveau van de rechten voor Surinaamse ingezetenen. Zo zal de mogelijkheid ontstaan voor de van Suriname afkomstige personen met een vreemde nationaliteit, om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van ons land en daar zelf ook voordeel aan te hebben. Het passief kiesrecht blijft onder alle omstandigheden uitsluitend voorbehouden aan ingezetenen met de Surinaamse nationaliteit.

PERSOONLIJK WELZIJN Volksgezondheid en gezondheidszorg Stand van zaken en problematiek Toegang tot basisgezondheidszorg van een acceptabel niveau is een noodzakelijke voorwaarde voor duurzame en hoge arbeidsproductiviteit en een goed welzijnsgevoel. Hoewel er op vrijwel elk gebied in onze gezondheidszorg verbetering mogelijk of nodig is, zijn de belangrijkste probleemgebieden de financiering en de kwaliteit van de curatieve zorg, het totaal ontbreken van eerstelijns geestelijke gezondheidszorg en de chronische onderfinanciering van de Openbare Gezondheidszorg en de nationale epidemiologie, ondanks het grote belang daarvan voor preventie van epidemieën die de economische groei bedreigen. Een verslechterend leefmilieu en slechte drinkwatervoorziening in bepaalde delen van het land, geven reden tot ongerustheid terwijl de voedingstoestand van een belangrijk deel van de kinderen dient te worden verbeterd. Gezondheid is meer dan het ontbreken van ziekte en het behoud van lichamelijke gezondheid is in belangrijke mate afhankelijk van de gezondheid van het leefmilieu en het sociaal en geestelijk welbevinden. De openbare gezondheidszorg houdt zich bezig met condities in de samenleving, die meestal niet de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Volksgezondheid vallen. Het gaat bijvoorbeeld om milieuverontreiniging in woongebieden, vergiftiging door industriële activiteit, slechte behuizing, gebrek aan sanitaire voorzieningen en schoon drinkwater, maar ook de onveilige situatie op de openbare wegen. Een goede volksgezondheid en goede gezondheidszorg verhogen sterk het gevoel van welzijn in een samenleving. Hoewel er op vele gebieden verbetering van de zorg mogelijk of nodig is, zijn er enkele belangrijke problemen waaraan moet worden gewerkt Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

66


-

In veel gebieden is er sprake van een ongezond leefmilieu door het ontbreken van een goed afvalbeheerssysteem en gebrek aan controle op het milieu, waardoor er zelfs midden in Paramaribo de lucht met kwikdamp wordt vervuild, zonder dat daartegen wordt opgetreden.

-

De voedingsmiddelenveiligheid wordt onvoldoende gecontroleerd en er is onvoldoende bewustzijn hierover bij de bevolking.

-

Niet overal en zelfs niet in alle stedelijke gebieden is er beschikking over voldoende veilig drinkwater. Speciale problematiek in delen van het land waar goudwinning(kwik vervuiling) plaatsvindt of zeewater binnendringt

-

Sanitaire voorzieningen en afwatering zijn in grote delen van het land nog een probleem waardoor de volksgezondheid wordt bedreigd

-

De financiering van de medische zorg vormt zowel voor de individuele burger als voor de overheid en andere zorgbetalers een belangrijk probleem. o De hoogte van de kosten voor zorg in verhouding tot de beschikbare financiële middelen bij burgers, overheid en bedrijven

-

-

o Een te groot deel van de burgers moet zelf de kosten voor zorg betalen. De basiszorg is voor een groot deel van die groep dan ook niet goed bereikbaar. o De geldende verzekeringstarieven zijn voor een belangrijk deel van deze groep niet of niet goed betaalbaar. o Bedrijven die zich verbonden hebben om rechtstreeks de ziektekosten van arbeiders geheel of gedeeltelijk te betalen zien zich gesteld voor onverantwoord hoge kosten voor deze voorziening. o Drempelkosten en eigen bijdragen op het moment dat hulp acuut nodig is vormen voor veel verzekerden en sociale kaart houders een probleem Inefficiënties in de tweede lijn, relatief hoge tarieven van dienstverleners en hoge prijzen voor genees- en hulpmiddelen werken kostenverhogend. De specifieke problematiek van het binnenland, waar de zorg voor 100% door de staat wordt betaald via de Medische Zending. De beschikbare middelen zijn dus beperkt terwijl de kosten voor het brengen van medische zorg in die gebieden vanwege de specifieke omstandigheden hoger liggen. Het niveau van de zorg is onder andere daardoor betrekkelijk laag en de toegang tot basis specialistische hulp is onvoldoende vanwege dezelfde reden. Er is sprake van chronische onderfinanciering van de openbare gezondheidszorg, voornamelijk door onjuiste prioriteitstelling. Bereikbaarheid en beschikbaarheid van medische zorg is wisselend, afhankelijk van de regio waarin men zich bevindt, maar in elk geval is in veel gebieden de Spoedeisende Hulp(SEH) niet goed bereikbaar. Daarnaast kan vaak niet voldoende EH worden gegeven op de plek van het ongeval of acute aandoening, door onvoldoende ambulance uitrusting en het niet beschikbaar zijn van daarvoor opgeleid (paramedisch personeel. Ook in Paramaribo is de SEH (door verkeersopstoppingen) niet snel genoeg bereikbaar en dat is een groter wordend probleem.


67


Uit deze problematiek kan worden afgeleid dat maatregelen ter verbetering van de volksgezondheid en de financiële bereikbaarheid van de basiszorg beleidsprioriteiten moeten zijn. Structurele aanpak eist dat er een orgaan is waar kosten en beloning van werkers kunnen worden besproken en vastgesteld, waardoor tarieven voor de verzekeraars transparant en voorspelbaar zijn. Hierdoor wordt het mogelijk de nationale ziektekostenverzekering in te voeren. Het is de hoogste tijd dat de preventieve geneeskunde en de openbare gezondheidszorg werkelijk voldoende menskracht en middelen krijgen om samen met andere instanties voor de preventie van ziekten te kunnen zorgen. De bereikbaarheid van hulp in noodgevallen moet worden verbeterd en gezien de verkeerssituatie in Paramaribo zal moeten worden gedacht aan decentralisatie van ambulancedienst en Eerste Hulp units in de verschillende ressorten en districten die daar nog niet over beschikken. In verband met de vele verkeersongevallen zal ook de samenwerking met de politie in deze gebieden, moeten worden verbeterd. Algemene beleidsrichting De beleidsprioriteiten zijn in deze fase het garanderen van toegang voor iedereen tot de basisvoorzieningen door een ziekenfonds, het doorzichtig maken van de financiële bijdragen van de overheid aan de curatieve zorg voor burgers, versterking van de preventieve zorg, het invoeren van de geestelijke gezondheidszorg in de primaire gezondheidszorg en betere hulp in spoedgevallen. Concrete maatregelen: 266.Onmiddellijke inventarisatie van alle bijdragen van de overheid via alle ministeries, aan de ziektekosten van burgers. 267.Instelling nationale raad voor de financiering van de gezondheidszorg bij wet, waarin alle belanghebbenden participeren, versterkt met deskundigen. 268.Wet ziektekosten verzekering waardoor alle Surinamers zich zullen verzekeren, waar nodig met premieondersteuning, die in geval van totaal onvermogenden, tot 100% kan oplopen. 269.bieden van geestelijke gezondheidszorg via RGD en Medische Zending 270.Kwaliteit van de zorg in het binnenland verbeteren door a. verdere verbetering van de opleiding van en de ondersteuning voor gezondheidsassistenten met betere communicatiemiddelen en mogelijkheden voor bij- en nascholing b. ‘meer artsen in het binnenland door in samenwerking met Medische Zending de voorwaarden te scheppen 271.De ontwikkeling van een carrièreplan voor zorgverleners en verpleegkundigen en meer voortgezette opleidingen voor de beroepsgroep. 272.Versterking van de Openbare Gezondheidszorg en preventieve geneeskunde door het werkelijk beschikbaar stellen van menskracht en middelen voor het BOG, de kernprogramma’s, de dienstverlening en de Nationale Epidemiologie.


68


Leefmilieu en voedselveiligheid 273.Onmiddellijke modernisering van de wetgeving betreffende voedselveiligheid, gevaarlijke stoffen in het milieu en het gebruik van pesticiden en landbouwchemicaliën. 274.Opstart of versterking van de noodzakelijke programma’s bij het BOG, waaronder financiering technische voorzieningen voor bepaling gevaarlijke stoffen in de leefomgeving en/of voedingsmiddelen 275.Afvalverwerking en fecaliën opruiming organiseren en moderniseren. De meest moderne, milieuvriendelijke methodes zullen in de eerste fase als pilot worden uitgetest voor Suriname. 276.De mate van kwikvergiftiging in alle delen van het land definitief vaststellen om op basis daarvan beleid te kunnen maken

Arbeid Stand van zaken en problematiek De arbeidsproductiviteit kan alleen duurzaam zijn als tenminste de basisbehoeften en de gezondheid van arbeiders en hun gezinnen gewaarborgd zijn. Ook goede condities op de werkplek, rust en de verhouding tussen werkgever en werknemer(s) zijn van invloed. De arbeidsomstandigheden zijn achteruitgegaan en de werkloosheidscijfers stijgen, Veel mensen werken voor loon waarvan ze zichzelf niet kunnen onderhouden. Werkloosheid stijgt en heeft sterk negatieve gevolgen voor het welzijn van hele gezinnen. Werkloosheid onder jongeren veroorzaakt stijging van de criminaliteit en van drugsverslaving. Deze problematiek is groter in een aantal districten, waar de werkgelegenheid die in het district ontstaat, door gebrek aan training en opleiding vaak niet ten goede komt aan de districtsbewoners zelf. Het is belangrijk te bevorderen dat ondernemers in de districten lokale krachten in dienst nemen, door enerzijds via het onderwijs meer mensen te scholen en anderzijds vooral voor grote ondernemingen bindende regelgeving te maken die hen de plicht oplegt om reeds bij de voorbereidingen van hun activiteit, in overleg met de autoriteiten waar nodig het lokaal aanbod van arbeidskrachten te verhogen door gerichte training en opleiding. De bestaande arbeidswetgeving was bedoeld om arbeiders bescherming te bieden maar heeft op dit moment een averechts effect, omdat het bedrijfsleven zich richt op het omzeilen daarvan door het werken met losse krachten. De arbeidswetgeving moet weer bescherming bieden aan werkende mensen en de werkgevers sterk aanmoedigden om de kwaliteit van de arbeidsplaatsen te verhogen. Algemene beleidsrichting Het beleid is erop gericht in alle opzichten meer bescherming te bieden aan de werkende mens, een toename van kwalitatief goede werkgelegenheid te realiseren en het aantal geschoolde werkers in het hele land op te voeren. Concrete maatregelen 165. Modernisering van de Surinaamse arbeidswetgeving en deze in lijn brengen met de beleidsvisie en de internationale verdragen Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

69


166. weten regelgeving voor verhoging van arbeidskansen in de districten door bevordering van werving en training van lokale krachten door ondernemers. 167. Urgentieprogramma voor beroepsonderwijs aan schoolverlaters en `omscholingsprogramma’s voor werkzoekenden. In de districten zal dit in overleg met de lokale werkgevers worden afgestemd op de behoefte. 277.Opstart van een erkende korte opleiding voor micro ondernemers in samenwerking met de ondernemersorganisaties, waarvoor geen vooropleiding wordt gevraagd en die toegang geeft tot de faciliteiten die de overheid zal bieden aan kleine en micro ondernemers 278.Opname van werkzoekenden in de nieuwe agrarische projecten, na scholing en proefperiode

Het sociaal beleid Algemeen De NDP is van mening dat sociale ondersteuningsprogramma’s moeten dienen om sociaal zwakkeren actief te ondersteunen om hun economische positie te verbeteren. Ze dienen de terugkeer van werklozen en de opname van lichamelijk gehandicapten in het arbeidsproces te bevorderen. Hiertoe zal het sociaal beleid een geïntegreerd deel moeten uitmaken van het ontwikkelingsbeleid en zullen sociale programma’s samenwerking inhouden van de beleidsgebieden onderwijs, volksgezondheid en arbeid. Een belangrijke groep waarop de sociale programma’s zich moeten richten zijn arme alleenstaande moeders en hun kinderen, om te voorkomen dat ook de kinderen in armoede vervallen. Het school voedingsprogramma moet worden geëvalueerd en waar nodig worden aangepast. Onderwijs, het sociaal programma en de bescherming van kinderen moeten worden geïntegreerd en instelling van overblijf scholen is een stap in die richting. Hoewel de overheid belangrijke voorwaarden moet scheppen voor ondersteuning van kwetsbare burgers of mensen die tijdelijk in problemen zijn, is het vooral de sociale interactie tussen burgers onderling die het welzijnsgevoel kan verhogen en daarom is vrijwilligerswerk belangrijk en moet worden gestimuleerd. 279.Er wordt een rampenfonds ingesteld en verplaatsbare noodwoningen worden beschikbaar gehouden voor gevallen van brand 280.Er wordt een werkloosheidsbestrijdingprogramma geformuleerd, waarbij steun zal worden gekoppeld aan scholing en/of omscholing Seniore Burgers Stand van zaken en problematiek Suriname kan niet langer zonder een algemeen pensioenfonds en zonder de bijdrage van iedere werkende persoon aan de Algemene oudedagsvoorziening. De AOV is voor iedere Surinamer, rijk of arm. Het is een basispensioen, dat als aanvulling zou moeten dienen voor het pensioen dat ouderen tijdens hun werkzaam leven hebben volgestort. Op dit moment zijn er echter veel ouderen die slechts van het AOV bedrag moeten rondkomen en dat is niet goed mogelijk, ook al wordt het nog wat verhoogd. Het is daarom niet aan te bevelen dit basispensioen zonder duidelijk beleid Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

70


op dit stuk steeds verder te verhogen, omdat veel personen die de verhoging krijgen de AOV in feite niet eens nodig hebben. De NDP acht het beter om de schaarse middelen aan te wenden voor hen die het echt nodig hebben. Sommigen seniore burgers hebben geen pensioenrechten opgebouwd, maar anderen hebben door de enorme ontwaarding van ons Surinaams geld tijdens en na het SAP, nu niets meer over van wat ze in hun productief leven opzij hadden gezet, om voor hun oude dag een aanvaardbaar leefniveau te garanderen. Voor deze groepen is het noodzakelijk dat ze naast de AOV een extra voorziening krijgen, een Aanvullend Pensioen dat aan bejaarden zonder extra inkomen wordt toegekend. In verband met het ouder worden van de mens, is een flexibele pensioenregeling nodig en dienen manieren te worden gevonden waarop zij die dat wensen en die daartoe in staat zijn, bij het ouder worden kunnen blijven participeren in het arbeidsproces zonder de kansen op werk en promotie voor jongeren te verkleinen. Gezondheidszorg voor ouderen laat vanwege diverse omstandigheden vaak te wensen over en pensioenregelingen in Suriname zijn onderontwikkeld. Voor vele ouderen zijn ook de woon - en leefomstandigheden verre van ideaal. Hoewel seniore burgers aandacht en soms zorg moeten krijgen, is het wenselijk hen zo lang mogelijk in de gemeenschap te laten leven. Het beleid zal er dan ook op gericht zijn ouderen in hun eigen omgeving te houden door ondersteuning van de thuiszorg en andere voorzieningen, maar waar nodig moeten ze kunnen worden opgevangen. Het is voor het welzijn van deze groep en van de hele gemeenschap belangrijk dat zoveel mogelijk bejaarden mee kunnen doen aan programma’s voor lichaamsbeweging. Algemene beleidsrichting Er wordt naar gestreefd dat burgers zo gezond mogelijk oud worden door voorlichting, zorg en sterk stimuleren van regelmatige lichaamsbeweging. Daarnaast is het beleid erop gericht om ouderen voor de gemeenschap beschikbaar te houden als bron van levenservaring en om hun welzijn te bevorderen. Concrete maatregelen 281.De pensioenwetgeving wordt aangepast en er wordt een algemeen pensioenfonds ingesteld, dat alle zaken ten aanzien van A.O.V. en pensioenen zelfstandig afhandelt. 282.Voor bejaarden die slechts van hun A.O.V moeten rondkomen, wordt een Aanvullend Pensioen (A.P) ingesteld. Gepensioneerden wier pensioen na 1994 tot vrijwel niets is gereduceerd komen ook in aanmerking voor dit A.P. De overheid zal direct onderhandelingen beginnen met bedrijven die nog actief zijn, om de tegemoetkoming aan hun gepensioneerden waar mogelijk over te nemen. 283.de beschikbare zorg voor bejaarden, zowel thuis als in speciale woonvoorzieningen wordt geïnventariseerd. Nieuwe opties zullen in overleg met de seniore burgers zelf en met de op dit gebied actieve NGO’s worden overwogen. 284.Alle overheidsprogramma’s voor gezondheidsbevordering zullen de seniore burgers ook accommoderen Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

71


Mensen met een beperking Mensen met een beperking hebben ook rechten en kunnen veelal met de juiste voorzieningen zelf belangrijk bijdragen aan hun eigen welzijn en soms in hun eigen levensonderhoud voorzien. Het beleid is erop gericht ook deze groep burgers de kans te geven zich naar vermogen optimaal te ontplooien en zo zelfstandig mogelijk te zijn. 285.inventarisatie van visueel gehandicapten en gehoorgestoorden in Suriname met ondersteuning van de actieve instituten en vergroting van de onderwijskansen voor kinderen met deze beperkingen 286.inventarisatie van personen met andere lichamelijke beperkingen, zoals verlammingen, amputaties etc. Zodat programma’s kunnen worden ontwikkeld voor de doelgroepen 287.evaluatie van de overheidsbijdrage voor de doelgroep en onderzoek naar mogelijkheden om de inkomsten van de mensen met een beperking te vergroten Zwervers : 288.Het lopende programma wordt geëvalueerd. Indien nodig wordt de wetgeving aangepast en worden noodopvangcentra opgezet

INTERNATIONALE BETREKKINGEN Stand van zaken en problematiek Het gevoerde Buitenlands Beleid heeft voor het Surinaamse volk tot nu toe geen aantoonbare voordelen opgeleverd en schijnt zich naast de activiteiten in Caricom verband voornamelijk te richten op het accommoderen van de Nederlandse drang om op elk bestuurlijk niveau en in elke kwestie van enig belang een vinger in de Surinaamse pap te hebben. Suriname heeft de wereld wat te bieden en wij hebben anderen nodig voor onze verdere ontwikkeling. Dit uitgangspunt van Suriname als gelijkwaardig en waardevol deel van de wereldgemeenschap vormt de basis van de internationale relaties die de NDP regering voor Suriname wenst. Verdragen, overeenkomsten en economische samenwerkingsverbanden moeten allen worden getoetst op het voordeel dat ze de Surinaamse gemeenschap brengen en op hun overeenstemming met onze aspiraties die in onze Grondwet en andere wettelijke regelingen zijn vastgelegd. Internationaal zullen we ons richten op samenwerking in de regio en op handelsrelaties met landen die de nieuwe manieren van eerlijke handel en duurzaamheid bij ondernemen ook nastreven. We kijken daarbij in de eerste plaats naar het zuiden en het oosten en naar onze buren in de regio, maar zoeken overal in de wereld naar mogelijkheden voor vruchtbare samenwerking. De relatie met China die zich zou kunnen ontwikkelen tot een belangrijke ontwikkelingspartner stagneert. Op dit moment wordt de relatie voor het volk van Suriname gekenmerkt door verhalen over illegaliteit en corruptie bij de immigratie van mensen uit China en aan de andere kant door onnodige problemen waarmee bezoekers vanuit China te maken krijgen bij de toelating. Een goed geformuleerd beleid met en een samenwerkingsovereenkomst met dit grote, economisch en wetenschappelijk bijzonder actief land, kan voor Suriname belangrijke voordelen Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

72


hebben. China beijvert zich om de koploper te worden op het gebied van productie van schone energiebronnen zoals zonne- en wind energie, maar ook elektrische auto’s en bromfietsen. Deze industrie zal van groot belang worden in de 21ste eeuw en het is zaak dat mogelijkheden voor samenwerking met China goed worden benut. De gemeenschappelijke historische, geografische, politieke en economische factoren rechtvaardigen zeker een actieve integratie in de regio (Zuid- Amerika / Caribisch gebied). Bij de ontwikkeling van strategisch buitenlands beleid waarbij de behartiging en bescherming van de nationale ontwikkeling centraal staat, moet rekening worden gehouden met deze bestaande uitgangspositie, waardoor verdere stappen op dit gebied kunnen worden uitgezet. Het definitief vaststellen van onze grenzen is van groot belang, maar onze nationale ontwikkeling is eveneens gebaat bij goede relaties met de buurlanden en de regio. Het spanningsveld tussen deze twee belangen zal moeten worden opgelost door intern overleg met alle relevante groepen in Suriname en met de buurlanden zelf. Algemene beleidsrichting In deze beleidsperiode is de hoofdrichting het vinden van nieuwe markten voor onze huidige en nieuwe producten en het aangaan van samenwerkingsverbanden die onze ontwikkelingsinspanningen daadwerkelijk kunnen ondersteunen. Concrete maatregelen 289.Er wordt onmiddellijk een aanvang gemaakt met de evaluatie van alle verdragen en economische samenwerkingsverbanden in hun samenhang, om zo het gecombineerde effect vast te stellen die deze op de Surinaamse economische en sociale ontwikkeling uitoefenen en hoe onze mogelijkheden liggen voor het verder aangaan van bilaterale en multilaterale samenwerkingsverbanden. 290.Intensieve benutting van diplomatie voor ontwikkeling internationale markt voor agrarische sector en toerisme door uitvoering van speciale missies, waarin actoren uit de sectoren vertegenwoordigd zijn. 291. Versterking van de banden met het Zuid-Amerikaanse continent, rekening houdend met de belangen van Suriname en de mogelijkheden om die binnen samenwerkingsverbanden te behartigen 292.Na interne evaluatie van mogelijkheden, op korte termijn gesprekken voeren met Brazilië en China voor het inventariseren van participatie en samenwerking met deze twee landen die stappen zetten om met elkaar te gaan samenwerken voor stimulering van hun snel op gang komende groene economie. 293.Het opbouwen van netwerken die maximaal voordeel voor ons land trekken uit de “Zuid- Zuid relatie” (Venezuela, Brazilië, China, India, Indonesië) en de “Noord- Zuid” relaties ( VS, E.U.) België, Duitsland, Nederland) 294.Het opbouwen en versterken van nieuwe internationale economische en culturele relaties zoals Zuid Afrika, Australië etc.


73


295.Het nakomen van internationale verplichtingen, zoals het inlopen van achterstanden in de contributie betalingen aan internationale organisaties; ook zal een grondige evaluatie moeten plaatsvinden aangaande onze lidmaatschap bij de verschillende internationale organisaties. 296.De Dienst Inspectie Buitenlandse posten zal wederom worden geactiveerd het een en ander in verband met de professionele aanpak van het buitenlands beleid. 297.Professionele participatie van ons land in de integratieprocessen op ons continent en in de regio. Het betreft onder meer: CARICOM, MERCOSUR, het initiatief voor de Integratie van de Zuid-Amerikaanse Infrastructuur( I RSA) en de Zuid Amerikaanse Gemeenschap van Naties (SACN) 298.Er worden nationaal en internationaal doortastende acties ondernomen om grenskwesties met onze buurlanden gericht en via diplomatieke weg op te lossen op een voor ons land bevredigende wijze. Internationale Handel Het internationaal handelsbeleid zal veel meer worden geïntegreerd met het buitenlands beleid. Enerzijds zal er beter toezicht worden gehouden op de import en export waarbij vooral middels het “Bureau of Standards” op de kwaliteit gelet zal worden. Aan het stimuleren en de ontwikkeling van de handel als instrument voor economische vooruitgang in het pakket van internationale dienstverlening, zal ook bijzondere prioriteit worden verleend. Daarom zal er via het buitenlands beleid actief gewerkt worden aan het ontwikkelen van nieuwe markten voor Surinaamse producten en aan andere vormen van samenwerking op het gebied van deviezengenererende handel. 299.Er wordt een afdeling Internationale Handel ingesteld op het Ministerie van Buitenlandse Zaken, zodat maximaal actie kan worden ondernomen om nieuwe markten te ontwikkelen voor Surinaamse producten en om te participeren in andere vormen van deviezen genererende handel. 300.Opleiding van een relatief grote groep nieuw handelsdiplomaten voor de handelsmissies die de markt voor onze agrarische sector, toerisme en ICT dienstverlening moeten helpen veroveren. 301.Formulering van een duidelijk immigratiebeleid dat onze ontwikkeling zal ondersteunen. ALGEMENE UITVOERINGSPRINCIPES

-

Economische activiteit wordt niet slechts beoordeeld op de potentie om winst te genereren voor enkelen, maar ook op de kosten en baten die het voor het leefmilieu en de gemeenschap heeft.

-

Bij de uitvoering van beleidsprogramma’s zal per sector en per gebied voor optimale participatie van doelgroepen worden gezorgd.

-

Er zal periodiek publiekelijk verslag worden gegeven aan de samenleving over de voortgang van aangenomen beleidsprogramma’s


74


-

Aan preventie van corruptie in het bestuurlijke wordt prioriteit toegekend en tegen corruptie van ambtenaren of bestuurders, zal zonder meer worden opgetreden.

-

Bij de financiering van beleidsmaatregelen zullen schenkingsmiddelen vooral als aanvullende financiering worden gebruikt

-

Buitenlandse directe investeringen zullen worden ingezet op een wijze die de nationale werkgelegenheid en know how vergroot en die altijd participatie van de nationale ondernemers en waar nodig, de overheid mogelijk maakt.

-

Voor benoeming in belangrijke bestuurlijke functies zullen bekwaamheid en integriteit doorslaggevend zijn, naast gebleken ondersteuning voor de visie en missie van de regering.

-

Ambtenaren zullen ongeacht politieke kleur worden ingezet omdat de behoefte aan deskundig kader bijzonder groot is.

-

Bij de aanpak van de klimaatproblematiek en de stijging van de zeespiegel zal worden gekozen voor oplossingsrichtingen die zoveel mogelijk de eigen economie stimuleren en kapitaalvlucht beperken

-

De universiteit zal steeds actief worden ingezet in het ontwikkelingsproces, doordat relevant wetenschappelijk en operationeel onderzoek in dienst van de ontwikkelingsprogramma’s en projecten aan haar zullen worden opgedragen binnen een programma waarin de noodzakelijke financiering wordt meegenomen.

Financiering ontwikkelingsprogramma Bij de planning en uitvoering van een regeerprogramma is financiering een bijzonder belangrijk aspect. Hoewel de investeringen gefaseerd aan de orde komen, moeten fondsen voor cruciale maatregelen en programma’s tijdig beschikbaar zijn voor een succesvolle uitvoering van het beleid. De NDP is zich daarvan bewust. Na 34 jaar staatkundige onafhankelijkheid, de zich aftekenende verschuivingen in de internationale machtsverhoudingen en de wereldeconomie, moet Suriname niet alleen fundamentele beslissingen nemen betreffende haar ontwikkelingsrichting, maar ook over de financiering daarvan. Er ontstaan nieuwe mogelijkheden voor verdiensten in geheel nieuwe sectoren zoals hernieuwbare energie, maar ook een steeds luider wordende roep om financiële compensatie voor diensten van het natuurlijk milieu van landen zoals Suriname, die nog steeds beschikken over Tropisch regenwoud dat een cruciale rol vervult in het tegengaan van klimaatverandering. Daarnaast blijkt dat deze hulpbron steeds meer bruikbare materialen en middelen kan opleveren en zo inkomsten kan genereren zonder dat het wordt neergehaald. Kostenefficiëntie en kostenverlaging binnen het overheidsapparaat kunnen de vaste financiële lasten van de overheid belangrijk verlagen en mogelijk bezorgt het beteugelen van de heersende corruptie ons een financiële meevaller. Bij de financiering van het regeerprogramma in het kader van het meerjaren ontwikkelingsplan wordt in hoofdlijnen uitgegaan van:


75


-

Eigen besparingen en bijdragen van burgers in bestemmingsfondsen die bij wet worden ingesteld, uitsluitend voor de financiering van specifieke goed omschreven doelen.

-

De staatsinkomsten uit de mijnbouwsector

-

Verhoging inkomsten door aanpassing van tarieven van niet-belasting middelen, verschuiving van directe naar indirecte vormen van belasting die door iedereen worden betaald en voor wat betreft de directe belastingen een efficiëntere belastingheffing en –inning, waardoor meer belastingplichtigen belasting gaan betalen.

-

Vergroting van de efficiëntie en door kostenverlaging binnen het overheidsapparaat kunnen middelen worden vrijgemaakt voor financiering van delen van het ontwikkelingsprogramma

-

Tijdige afdracht van winsten van staatsbedrijven.

-

Via strategische samenwerkingsverbanden met bevriende naties, internationale ontwikkelingsinstituten, bedrijven en instellingen wordt financiering verkregen voor belangrijke projecten die onderdeel vormen van het totale ontwikkelingsprogramma.

-

Voor specifieke projecten die op korte termijn een positief effect hebben op de handelsbalans en/of de inkomsten van de staat, wordt op de binnenlandse en de internationale kapitaalmarkt financiering gezocht.

-

Er zal actief worden gewerkt aan het verkrijgen van externe fondsen voor het financieren van activiteiten die de negatieve effecten van klimaatverandering moeten tegengaan en compensatie voor de diensten van ons regenwoud.

Evaluatie en bijstelling Binnen het Kabinet van de president wordt via het centraal planningsorgaan constante evaluatie en bijstelling van de uitvoering van het regeerprogramma gepleegd, Dit orgaan dat bezet is met Surinaamse deskundigen en eventueel ondersteund door daartoe aangetrokken buitenlandse deskundigen, evalueert periodiek de uitvoering en de effecten van het programma. Ondermeer wordt gewaakt op het duurzaam karakter van het nationaal ontwikkelingsbeleid.

Conclusie NDP verwacht dat de eerstkomende jaren door de internationale economische situatie niet gemakkelijk zullen zijn. Dollar inflatie, in eerste instantie teruglopende nationale inkomsten, kosten voor bescherming van ons land tegen de opdringende zee, een onvoorspelbaar klimaat zijn slechts enkele van de problemen en uitdagingen die ons land te wachten staan. In de afgelopen 10 jaar heeft Suriname juist veel voordeel gehad doordat de prijzen van vrijwel al onze exportproducten uit de mijnbouwsector in die periode behoorlijk gestegen zijn ten opzichte van de periode 1996 – 2000. Toch is er geen basis gelegd voor een meer duurzame economie. De agrarische sector is zelfs verder achteruitgegaan. De NDP is van mening dat ons land om de problemen te overwinnen maar zeker ook om de kansen te grijpen een veel krachtiger, gemotiveerd Draft verkiezingsprogramma 2010 Productie Wetenschappelijk Bureau NDP 2009

76


leiderschap nodig heeft, dat bovendien voldoende inzicht heeft in de nieuwe ontwikkelingsmodellen. Leiders die daarnaast bereid zijn te kiezen voor het belang van de samenleving. De partij heeft getoond in staat te zijn om bruggen te kunnen slaan naar nieuwe wegen voor ontwikkeling. We staan dus voor nieuwe uitdagingen, maar zien ook nieuwe kansen. We zullen als volk de mogelijkheden die we hebben maximaal moeten benutten om welzijn voor onszelf te realiseren. Onder inspirerende leiding kunnen we de handen in elkaar slaan en de uitdagingen aangaan. De NDP is bereid voor te gaan.


77

Verantwoording...2 Voorwoord...4 Missie en visie...6 Programma Economie en milieu...9 Ondernemingsklimaat...10 Minerale hulpbronnen

Recommend Documents