VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

Voor wie eindverantwoordelijke is voor boekhouding, btw en alle financiële en fiscale aspecten

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING LAATSTE VOORAFBETALING

1° jaargang - nummer 1 • 3 november 2015 Maandelijkse uitgave Verschijnt niet in juli

In dit nummer... Voorafbetalingen optimaliseren • Nu nog vennootschapsbelasting voorafbetalen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Eindejaarsgeschenken • Wat is fiscaal een ideaal eindejaarsgeschenk voor het bedrijf? . . . . . . . . . . 2

Btw • Optimaliseer uw kerstvoorschot! . . . . . 3

Incasso • Leverancier betalen door compensatie met zijn factuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Belastingcontrole • Vergoeding woon-werkverkeer: dek bedrijf in! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Boekhouding • Bijzondere liquidatiereserve: hoe correct boeken? . . . . . . . . . . . . . . . 6

Btw-controle • De Btw optimaliseert komende maanden haar controles... . . . . . . . . . . 8

Incasso • Vijf manieren om interesten te optimaliseren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Winstoptimalisatie • Vandaag uw winst op de valreep nog bijsturen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Feestdagen • Nu al de vervangingsdagen voor 2017 bepalen? . . . . . . . . . . . . . . . 11

Btw





• Voorschotfacturen: opnieuw gewijzigd . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Nu nog vennootschapsbelasting voorafbetalen? Aangezien de rente laag staat, is voorafbetalen nog meer dan vroeger zinvol. Hoeveel betaalt u nu op 21 december 2015 het best nog vooraf? Belastingvermeerdering. Wie onvoldoende voorafbetaalt, wordt ge­ confronteerd met een belastingvermeerdering. Voor aanslag­ jaar 2016 (inkomstenjaar 2015) bedraagt die vermeerdering 1,125%, be­rekend op de verschuldigde vennootschapsbelasting inclusief 3% crisis­ belasting. Voorafbetalingen. Als u voorafbetaalt, krijgt u een belastingvermin­ dering. Voor voorafbetalingen van het vierde kwartaal (uiterlijk 21 december) bedraagt die vermindering 0,75%. Hoeveel voorafbetalen? Als het bedrag van de vermeerdering lager is dan 1% van de verschuldigde belasting of lager dan € 40, dan wordt ze tot nul herleid. Bedraagt uw (geraamde) belastingschuld € 50.000, dan zou u dus idealiter moeten mikken op een belastingvermeerdering van € 499,99, die dan naar nul herleid wordt. Als u bv. nog niets voor­ afbetaald heeft, dan betaalt u op 21 december het best € 16.668 of 33,34% van de geraamde belastingschuld. Uw totale vermeerdering bedraagt immers € 625 (1,125% van € 50.000). Als u nu € 16.668 voor­ afbetaalt, krijgt u daarop een ver­mindering van € 125,01 (€ 16.668 x 0,75%) waardoor de resterende vermeerdering € 499,99 bedraagt en dus naar nul herleid wordt. Te veel voorafbetalen? Vroeger was te veel voorafbetalen zinvol als buffer tegen een mogelijke belastingverhoging bij een controle. Sinds inkomstenjaar 2012 is dat niet langer het geval. Een belastingverhoging wordt nu berekend vóór de verrekening van voorheffingen, belasting­ kredieten, het forfaitaire gedeelte buitenlandse belastingen en de voorafbetalingen. Gevolg is dat een opgelegde belastingverhoging steeds effectief verschuldigd is. Praktisch. Betaal op rekening BE20 6792 0023 3056 (BIC: PCHQ BEBB) van de dienst Voorafbetalingen-vennootschappen met als ge­ ­ structureerde mededeling de mededeling berekend op basis van uw ondernemingsnummer via de berekeningsmodule op http://minfin. fgov.be/portail2/nl/themes/declaration/prepay-app.htm?lan=nl.

Als u nog niet voorafbetaald heeft, betaalt u op 21 december het best 1/3 van de geraamde belastingschuld voor het boekjaar omdat u zo de vermeerdering tot nul herleidt. Te veel voorafbetalen heeft al sinds 2012 geen enkele zin meer.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

BESTELLING & FACTURATIE EINDEJAARSGESCHENKEN

Wat is fiscaal een ideaal eindejaarsgeschenk voor het bedrijf? Nu het eindejaar eraan komt, krijgt u wellicht van de bedrijfsleider de vraag hoe het precies zit met de btw op en de fiscale aftrekbaarheid van geschenken. Wanneer zijn geschenken aan het personeel daarnaast ook vrijgesteld van RSZ? RELATIEGESCHENKEN Waarover gaat het? Relatiegeschenken zijn voorwerpen van een zekere waarde die u periodiek (bv. met Nieuwjaar) of toe­ vallig (bv. bij een huwelijk, ...) geeft in het kader van beroepsrelaties (klanten of andere zaken­ relaties). Denk daarbij bv. aan drank, bloemen, pralines, maar eventueel ook luxeartikelen zoals uurwerken, lederwaren en parfum.

Geschenken Kosten voor relatiegeschenken zijn voor 50% aftrek­ baar. Het moet dan wel gaan om geschenken voor zaken­relaties en niet om privégeschenken, want die zijn nooit aftrekbaar. Het is aan het bedrijf om het beroepsmatige karakter van die ­ kosten aan te tonen. De aard van het geschenk heeft voor de ­fiscus geen belang, u schenkt wat u wilt.

Btw De btw op relatiegeschenken is volledig recupe­ reerbaar voor zover het gaat om geschenken met een waarde van minder dan € 50 excl. btw (per geschenk én per begunstigde). Ligt de waarde hoger, dan is de volledige btw niet meer recupe­ reerbaar. U mag die niet-recupereerbare btw dan wel voor 50% als beroepskosten in mindering brengen. Let op! De btw op sterkedrank (alcohol­ percentage boven de 22%) en rookwaren is nooit aftrekbaar.

Fiche?

2 - 03.11.2015

Als de ontvanger van het geschenk een zelfstandige is, dan moet u voor geschenken boven de € 125 in principe een fiche 281.50 opmaken. U kunt de kost dan voor 100% aftrekken. Voor particulieren geldt die grens van € 125 niet en blijft de gedane uitgave 50% aftrekbaar. De fiscus kan de kosten dan even­ tueel wel verwerpen als ze ‘overdreven’ zijn.

Gadgets Gadgets zijn kleine voorwerpen van geringe waarde

die massaal uitgedeeld kunnen worden zoals bal­ pennen, sleutelhangers, ... Voor gadgets gelden dezelfde regels als voor relatiegeschenken. Als het bedrijf die gadgets echter gebruikt om de zaak meer naamsbekendheid te geven, dan is de aftrek­ beperking inzake inkomstenbelastingen niet van toepassing. Het gaat dan om reclameartikelen en die zijn voor 100% aftrekbaar. De btw is dan ook voor 100% recupereer­ baar. U moet dan wel de benaming (het logo, de website, het adres en het telefoonnummer) van de schenker opvallend en blijvend vermelden. Verbruiks­goederen voldoen volgens de fiscus niet aan het criterium dat ze ‘blijvend de benaming van de schenker vermelden’ en zijn dus altijd slechts voor 50% aftrekbaar.

Verenigingen Als het bedrijf een geschenk of aankoopbon geeft aan een lokale vereniging, dan is die kost voor 100% aftrek­baar. De btw is niet recupereerbaar, tenzij u in ruil ook publiciteit krijgt. Dan gaat het om spon­ soring. De btw is dan wel 100% recupereerbaar omdat uw geschenk als een reclameartikel aanzien wordt. De kost is dan ook 100% aftrekbaar (publi­ citeitskost).

PERSONEEL Feest of speciale gelegenheid Sociale voordelen (bv. maaltijdcheques) zijn in principe voor het bedrijf een verworpen uitgave. Geschenken in natura, in geld of in geschenk­ cheques zijn toch aftrekbaar, mits er voldaan is aan een aantal voorwaarden. Alle personeelsleden moeten dan hetzelfde voordeel genieten. Het geschenk moet gegeven ­worden ter gelegenheid van een of meer feesten of jaarlijkse gebeurtenis­ sen (Kerstmis, Nieuwjaar, Sinterklaas, patroons­ feest, verjaardag), de overhandiging van een eer­ volle onderscheiding of de pensionering of ­volledige brugpensionering van de werknemer.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

Voldoet het geschenk aan die voorwaarden, dan is het bij de medewerkers ook niet belastbaar.

Maximaal bedrag Bij feesten mag het bedrijf maximaal € 35 (incl. btw) per jaar en per werknemer geven plus € 35 per kind ten laste. Een sinterklaasgeschenk voor de kinderen kunt u dus combineren met een kerst­ geschenk voor de werknemers. Bij pensionering of volledige brug­pensionering mag u tot € 35 per vol­ ledig dienstjaar geven met een minimum van € 105.

€ 875 en is er in geval van brugpensionering geen vrijstelling. Ook geschenken bij een patroons- of verjaardagsfeest komen niet in aanmerking voor RSZ-vrijstelling. Overschrijdt u de grens voor RSZvrijstelling, dan is er RSZ op het totale bedrag.

Deeltijdsen U kunt het bedrag van het geschenk wel niet ver­ houdingsgewijs verminderen en slechts de helft geven aan wie halftijds werkt of halverwege het jaar in dienst kwam.

RSZ

Btw

Geschenken die aan die voorwaarden voldoen, zijn ook vrijgesteld van RSZ. Voor de RSZ geldt er e­ chter bij pensionering wel een absoluut maximum van

Voor de btw geldt de algemene regel, de btw is 100% recupereerbaar als de waarde van het geschenk lager ligt dan € 50 (excl. btw).

De btw op geschenken is recupereerbaar als de waarde van het geschenk lager ligt dan € 50 (excl. btw). Relatiegeschenken zijn voor 50% fiscaal aftrekbaar, gadgets waarop de gegevens van het bedrijf vermeld staan voor 100%. Geschenken aan het personeel zijn fiscaal aftrekbaar tot € 35 per personeelslid plus € 35 per kind per jaar én zijn vrijgesteld van RSZ.

MAANDAANGEVER EN DECEMBERVOORSCHOT

Optimaliseer uw kerstvoorschot! In december moet u ook als btw-maandaangever een voorschot betalen. Hoe kunt u het bedrag van dat voorschot optimaliseren? Ook maandaangevers moeten in december een voorschot betalen, uiterlijk op 24 december. Ofwel berekent u de btw die u effectief verschuldigd zou zijn over de eerste 20 dagen van december. Heeft u in die periode meer aftrekbare dan verschuldigde btw, dan is uw decembervoorschot nihil. Ofwel betaalt u als decembervoorschot exact evenveel btw als de btw die u over de maand november ver­ schuldigd bent (en die u uiterlijk 21 december betaald moet hebben). Heeft u in november een btw-tegoed, dan is uw voorschot volgens de tweede methode dus nihil.

U kiest zelf welke methode voor u het voordeligst is. Als u voor de eerste methode kiest, moet u ­rooster 91 invullen (eventueel met € 0,00), anders wordt u geacht voor de tweede methode gekozen te hebben.

OPTIMALISATIE? Als u nog investeringen voorziet vóór het einde van het jaar, doe die dan nog in november of zeker vóór 20 december. Als u de investering pas in december doet, dan zal het vaak interessanter zijn om metho­ de 1 toe te passen omdat de btw op die investering op die manier nog aftrekbaar is voor de berekening van het decembervoorschot.

Als u over de maand november een btw-tegoed had, dan is uw decembervoorschot nihil als u ervoor opteert om de btw te betalen die u over de maand november verschuldigd was. Probeer geplande investeringen nog in november te realiseren of toch uiterlijk op 20 december. Uw decembervoorschot zal dan lager liggen. Investeert u pas in december, dan bepaalt u het voorschot het best op basis van de effectief verschuldigde btw voor de eerste 20 dagen van december.

3 - 03.11.2015

TWEE METHODES

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

INCASSO FACTUREN

Leverancier betalen door compensatie met zijn factuur? Mag u uw vordering compenseren met de facturen die u uw klant nog moet betalen? Moet u daarvoor vooraf een overeenkomst opmaken? Wat gebeurt er dan bij een faillissement? Kunt u daarover vooraf betere afspraken maken? COMPENSATIE? Uw leverancier is ook klant Het gebeurt wel vaker dat u en uw klant of leveran­ cier wederzijds elkaars schuldeisers zijn. Waar mogelijk bestelt het bedrijf wellicht zelf het liefst goederen of diensten bij de eigen klanten. Of m­isschien heeft u een vordering op een leverancier omdat die de herstellingen die het bedrijf zelf onder garantie uitvoert, moet terugbetalen? In zo’n geval is het handig om de openstaande fac­ turen die u nog aan uw leverancier moet betalen, te voldoen door compensatie. U betaalt uw leveran­ cier dan eigenlijk met het tegoed dat u zelf nog op hem heeft. Bij zo’n compensatie doven de weder­ zijdse schuldvorderingen uit ten belope van het laagste bedrag van beide. Diegene die de laagste vordering heeft, moet dan nog enkel het surplus betalen aan de andere. Compensatie kan ook een manier zijn om ervoor te zorgen dat u uiteindelijk toch betaald wordt. Als uw klant zijn factuur niet betaalt, dan kunt u immers zelf beslissen om zijn factuur te compenseren met betalingen die u nog aan hem verschuldigd bent.

Automatisch of overeenkomst? De wet laat dat soort compensatie, (wettelijke) schuldvergelijking genaamd, toe. Die compensatie kan zelfs automatisch gebeuren (art. 1290 BW). U hoeft daarover vooraf dus, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, geen afspraken te maken met uw klant of leverancier. U hoeft ook geen formali­ teiten te vervullen of te verwijzen naar bepaalde wetsartikels.

4 - 03.11.2015

Praktisch Strikt genomen hoeft u de klant zelfs niet te verwit­ tigen, maar in de praktijk is het natuurlijk handig om hem een brief of e-mail te sturen waarin u laat weten dat u zijn factuur niet of slechts gedeeltelijk betaalt en dat u die schuld compenseert met bedragen die hij u nog verschuldigd is. Als de klant u daarna toch nog aanmaant om te betalen, dan

protesteert u het best aangetekend. Laat hem dan nogmaals weten dat u zich op schuldvergelijking beroept en geef aan met welke vorderingen (fac­ tuurnummers, enz.) u de facturen van die klant precies compenseerde.

Strikte voorwaarden Om compensatie te kunnen inroepen, moet u natuurlijk tegelijkertijd schuldeiser en schuldenaar zijn van uw klant of leverancier. Zo kunt u bv. een vordering van het bedrijf op een bepaalde klant niet compen­seren met een schuld die de bedrijfs­ leider privé nog bij die klant heeft. Als uw leveran­ cier tot een groep van bedrijven behoort, dan kunt u uw schuld evenmin compenseren met een vorde­ ring die u nog op een andere vennootschap van diezelfde groep zou hebben. Daarnaast moeten beide vorderingen bestaan, vast­ staand en opeisbaar zijn. Als een van beide vorde­ ringen ernstig betwist is of als de vervaldag van uw factuur nog niet bereikt is, dan is er niet voldaan aan die voorwaarden.

Betwiste vordering Als uw vordering betwist is, dan kunt u zich dus niet beroepen op de wettelijke compensatiemoge­ lijkheid. U heeft dan echter wellicht ook weinig zin om uw klant al te betalen. U kunt dan eventueel wachten tot uw klant naar de rechtbank stapt om daar zijn vordering te innen. Daarna kunt u een tegenvordering instellen en u beroepen op de gerech­telijke compensatie. Zo vraagt u dat de recht­ bank zich ook uitspreekt over uw vordering en, als ze die inwilligt, compensatie oplegt. Dat lukt soms, maar niet altijd. De rechtbank zou ook kunnen oordelen dat de behandeling van uw (betwiste) vordering de afwikkeling van de vordering van uw klant of leverancier niet nodeloos mag vertragen.

Faillissement Als de voorwaarden voor compensatie nog niet vervuld waren op het moment van het faillisse­ ment van uw leverancier, dan kan de curator eisen

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

dat u de factuur van uw leverancier toch betaalt. Voor uw eigen factuur moet u dan een schuld­ vordering in het faillissement indienen. De kans is dan groot dat u zelf niets meer recupereert.

­binnen bepaalde grenzen andere afspraken maken

Enkel als de wederzijdse schuldvorderingen sterk met elkaar samenhangen (‘verknocht zijn’), is er eventueel toch compensatie mogelijk. Dat is bv. het geval als beide vorderingen voortvloeien uit eenzelfde c­ ontract. Denk daarbij bv. aan een ­vordering van een onderaannemer tot betaling van de prijs van de ­werken en een vordering van de hoofdaannemer uit hoofde van contractuele boetes wegens vertragingen.

komst ­ sluiten of u kunt bv. in uw contract of

Andere afspraken maken? Contractueel kunt u met uw klant of leverancier

inzake compensatie. U kunt daarbij bv. het toe­ passings­ gebied van de wettelijke schuldverge­ lijking uitbreiden, u kunt een zgn. nettingovereen­ ­algemene voorwaarden een beding opnemen waar­ in u overeenkomt dat de wederzijdse vorderingen en ­schulden gecompenseerd worden als u of uw klant failliet gaat en dat de (netto) ­vordering op het faillisse­ ment het resultaat is van die schuld­ vergelijking. Vaak is een dergelijke c­lausule ook tegenstel­baar aan de curator. De opmaak van zo’n ­clausule vergt wel wat maatwerk. Uw volgende stap Download een nettingclausule indicator.be – code BH 01.01.04.

van

http://boekhouding.

In tegenstelling tot wat velen denken, mag u zelf beslissen om facturen van uw leverancier te compenseren met de bedragen die hij u nog verschuldigd is. Als uw eigen vordering op uw klant betwist is, heeft u natuurlijk geen zin om zijn factuur te betalen. U kunt dan afwachten tot de klant u dagvaardt en u voor de rechtbank op de zgn. gerechtelijke compensatie beroepen. U kunt ook vooraf afspraken maken waardoor u ook nog na een faillissement facturen kunt compenseren.

PERSONEELSADMINISTRATIE

Vergoeding woon-werkverkeer: dek bedrijf in!

VERGOEDING WOON-WERKVERKEER

VERKLARING OP EER

Het bedrijf kan aan u en uw collega’s een vergoe­ ding betalen voor de verplaatsingskosten die u moet maken om naar het werk te komen. Die ver­ goeding is onder bepaalde voorwaarden volledig (openbaar vervoer) of gedeeltelijk (auto, te voet) vrijgesteld van belastingen (art. 38, §1 WIB 92). Als werkgever moet u dan ook geen of minder bedrijfs­ voorheffing (bv) inhouden op die vergoeding. Een voorwaarde voor die vrijstelling is wel dat de werk­ nemer aan wie ze betaald wordt, zijn werkelijke beroepskosten niet bewijst in zijn belasting­ aangifte.

U kunt echter niet weten of uw collega’s hun beroepskosten al dan niet bewijzen en of u dus effectief geen of minder bv kunt laten inhouden op die vergoeding. Onlangs heeft de minister daarom bevestigd dat het voor de werkgever volstaat dat hij een ‘verklaring op eer’ kan voorleggen waarin de werknemer verklaart dat hij zijn werkelijke beroeps­ kosten niet bewijst (parl. vr. nr. 310 van lijke 28.04.2015). Bewijst hij uiteindelijk toch werke­ beroeps­kosten, dan kunt u daar als werkgever niet door de fiscus voor aangesproken worden, als u tenminste in het bezit bent van zo’n verklaring.

De vergoedingen die het bedrijf aan u en uw collega’s betaalt voor het woon-werkverkeer, zijn onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld van belastingen, maar de werknemer mag zijn werkelijke kosten dan niet bewijzen. Als u een ‘verklaring op eer’ van uw collega’s kunt voorleggen, dan kunt u volgens de minister door de fiscus toch niet aangesproken worden voor de niet-ingehouden bv.

5 - 03.11.2015

Waarom moet u voorzichtig zijn als het bedrijf aan u en uw collega’s een niet-belaste vergoeding voor het woon-werkverkeer toekent?

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

VENNOOTSCHAPSBOEKHOUDEN

Bijzondere liquidatiereserve: hoe correct boeken? Door nog dit jaar een liquidatiereserve aan te leggen, kunt u over vijf jaar ook de winst van 2012 tegen slechts 5% rv uitkeren. Wat zijn de spelregels? Hoe boekt u die liquidatiereserve volgens de CBN (ontwerpadvies van 11.09.2015) correct? LIQUIDATIERESERVE

in de anticipatieve heffing betaald is.

Even opfrissen

Als u bv. op 30.11.2015 de anticipatieve heffing betaalt op de winst van aanslagjaar 2013, dan moet u die winst dus uiterlijk bij de afsluiting van boek­ jaar 2015 naar de overeenstemmende bijzondere liquidatiereserve overboeken.

Kmo-vennootschappen kunnen sinds aanslagjaar 2015 jaarlijks (een deel van) hun winst overboeken naar een afzonderlijke rekening ‘liquidatiereserve’ op het passief van de balans (art. 184quater WIB 92). Op het moment van aanleg van die liquidatie­ reserve betaalt u een anticipatieve heffing van 10%. Die anticipatieve heffing is bij de vennootschap fiscaal niet als beroepskost aftrekbaar. ­Aangezien het om een afzonderlijke aanslag gaat, kan de grondslag van die anticipatieve heffing bv. ook niet verminderd worden met overgedragen verliezen. Het voordeel is dat de uitkering van deze liqui­ datie­ reserve bij liquidatie vrijgesteld is van rv. Als het bedrijf de liquidatiereserve toch als een dividend uitkeert, dan is er een bijkomende rv van 15% verschul­digd. Als u de liquidatiereserve echter minstens vijf jaar behoudt, dan bedraagt de bij­ komende rv slechts 5%. Daarom is het aanleggen van zo’n liquidatiereserve ook interessant voor kmo’s die in principe door de volgende generatie aandeel­houders verdergezet zullen worden. Het feit dat de vennootschap nog overgedragen verliezen uit vorige boekjaren heeft, belet trou­ wens niet om met de winsten van het huidige boekjaar een liquidatiereserve aan te leggen. U moet die verliezen dus niet eerst aanzuiveren.

Nu ook voor 2012 en 2013

6 - 03.11.2015

De reeds ‘gereserveerde’ winsten van de voorbije aanslagjaren 2013 en 2014 (boekjaar 2012 en 2013) kunt u nu daarnaast ook overboeken naar een ‘bij­ zondere’ liquidatiereserve (Programmawet 10.08.2015, art. 541 WIB 92). U moet de anticipatieve heffing van 10% dan uiter­ lijk betalen op 30.11.2015 voor de liquidatiereserve van aanslagjaar 2013 en op 30.11.2016 voor die van aanslagjaar 2014. De overboeking naar de bijzon­ dere liquidatiereserve moet ten laatste gebeurd zijn op de afsluitingsdatum van het boekjaar waar­

Berekening Om de gewone liquidatiereserve te berekenen neemt u de winst na belastingen (code 9905) en u vermenigvuldigt dat bedrag met 100/110. De antici­ patieve heffing zelf zorgt dus voor een verlaging van het bedrag dat u kunt overboeken naar de liquidatiereserve. Voor de bijzondere liquidatie­ reserve mag u het volledige bedrag dat u onder code 9905 vindt overboeken. Daarom is de aanslag nu geen 10/110, maar gewoon 10% van de liquidatie­ reserve. U kunt de bijzondere liquidatiereserve voor 2012 en 2013 natuurlijk slechts aanleggen in de mate waarin de winst van 2012 en 2013 bij het begin van het tijdperk waarin u de bijzondere liquidatie­ reserve aanlegt nog deel uitmaakt van de reserves van de vennootschap. De betaling op 30.11.2015 van de anticipatieve hef­ fing op de bijzondere liquidatiereserve die u voor boekjaar 2012 aanlegt, verlaagt vanzelfsprekend de boekhoudkundige winst voor boekjaar 2015 (code 9905). Daardoor kunt u voor boekjaar 2015 zelf iets minder liquidatiereserves aanleggen.

Praktisch De anticipatieve heffing van 10% voor de bijzon­ dere liquidatiereserve moet u afzonderlijk betalen aan uw ontvangkantoor via een specifiek aangifte­ formulier. U moet die aangifte ook voegen bij uw aangifte vennootschapsbelasting voor het aanslag­ jaar waarin u de bijzondere liquidatiereserve aan­ legt.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

Gewone liquidatiereserve Als u op 31.12.2015 na het boeken van de geraamde belastingschulden een winst na belastingen van € 110.000 heeft en de winst maximaal wilt toewij­ zen aan de liquidatiereserve, dan moet u de antici­ patieve heffing van € 10.000 als volgt b ­ oeken: 6702x Verschuldigde belastingen: liquidatiereserve: 10.000 @ 450 Geraamde belastingschulden: 10.000

Door die boeking daalt de winst na belastingen tot € 100.000. In het voorstel van resultaatverwerking aan de algemene vergadering vermeldt u dat die € 100.000 toegewezen zal worden aan de liquida­ tiereserve. Die toewijzing aan de liquidatiereserve boekt u als volgt: 6921 Toevoeging aan de overige reserves: 100.000 @ 133x Beschikbare reserves: liquidatiereserve 2015: 100.000

Zolang het bedrag op die 133-rekening geboekt blijft, voldoet u aan de onaantastbaarheidsvoorwaarde die inhoudt dat u de liquidatiereserve op een aparte passiefrekening moet boeken. De liquidatiereserve boeken op een rekening 1311 ‘Andere onbeschikbare reserves’ strookt niet met het feit dat de algemene vergadering alsnog op een later tijdstip kan beslissen om die liquidatiereserve toch als een dividend uit te keren (onder inhou­ ding van 15% of 5% rv, naargelang van het geval). Volgens art. 95, §2 KB/W.Venn. mag u onder die post immers enkel de reserves opnemen waartoe de algemene vergadering volgens de statuten bij gewone meerderheid niet vrij kan beschikken of waarop de vennoten in geval van uittreding of uit­ sluiting geen recht hebben. Aangezien het tarief van de rv verschillend is naargelang de als dividend uitgekeerde reserves al dan niet ouder zijn dan vijf jaar, is het aangewezen om de liquidatiereserves op afzonderlijke subrekeningen per jaar van aanleg te boeken.

ten laste nemen in het boekjaar waarin u ze betaalt: 6710X Verschuldigde of gestorte belastingsupplementen @ 5500 Kredietinstellingen

Daardoor zal u zoals gezegd in het jaar van aanleg van de bijzondere liquidatiereserve minder winst hebben en voor dat jaar zelf dus ook minder liqui­ datiereserves kunnen aanleggen. Interne mutaties binnen het eigen vermogen, die het totale bedrag van dat eigen vermogen niet beïnvloeden, moet u volgens de CBN rechtstreeks overboeken van de ene balanspost naar de andere. U boekt dus: 133 Beschikbare reserves @133X Beschikbare reserves-liquidatiereserve 201X

Als de winst van aanslagjaar 2013 en 2014 nog deel uitmaakt van de ‘overgedragen winst’, dan zouden wij dat bedrag wel eerst overboeken naar de reke­ ning ‘133 Beschikbare reserves’.

Al dividend betaald? Als u uit de winst van boekjaar 2012 of 2013 reeds een dividend uitgekeerd heeft, dan is het bedrag dat u kunt overboeken naar de liquidatie­reserve beperkt. Als het bedrijf bv. in 2012 een winst gemaakt heeft van 3.000, waarvan u reeds 2.500 uitgekeerd heeft als dividend, dan kunt u nog 500 overboeken naar de liquidatiereserve, tenzij u het dividend natuurlijk kunt toewijzen aan ­reserves uit eerdere jaren.

Uitkering als dividend Als de algemene vergadering later, bv. na het ver­ strijken van de termijn van vijf jaar, alsnog beslist om de liquidatiereserve uit te keren als dividend, dan zijn de boekingen als volgt: 133x Beschikbare reserves: liquidatiereserve: 100.000 @ 792 Onttrekking aan de reserves: 100.000

Bijzondere liquidatiereserve

694 Vergoeding aan het kapitaal: 100.000 @47 Brutodividenden: 100.000

Aangezien u de anticipatieve heffing bij de aanleg van een bijzondere liquidatiereserve niet ten laste van een voorgaand boekjaar kunt leggen, moet u ze

47 Brutodividenden: 100.000 @47 Nettodividenden (95%): 95.000 453 Ingehouden rv (5%): 5.000

Door vóór 30.11.2015 een zgn. anticipatieve heffing van 10% te betalen, kunt u nu ook de winst van 2012 over vijf jaar tegen slechts 5% rv uitkeren. U moet de boeking van die ‘bijzondere liquidatiereserve’ dan wel mee in uw jaarafsluiting van 2015 verwerken. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen legde in een recent advies uit wat dan de correcte boekingen zijn.

7 - 03.11.2015

BOEKHOUDKUNDIG

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

BTW-CONTROLE

De Btw optimaliseert komende maanden haar controles... De Btw is van plan om nog efficiënter te controleren. Waar zal de Btw vooral op letten? Wat zal een controleur vaak nagaan bij een zgn. teruggaafcontrole? En welke vaak voorkomende fouten kunt u beter vermijden bij het invullen van rooster 00? BTW-TEGOED

uw v­ oordeel (rooster 62 van uw aangifte) wel terecht zijn, enz.

Teruggaafcontrole Iedereen die btw terugvraagt, wordt centraal ‘gecheckt’ door de computer, die een lijst maakt van btw-plichtigen die geselecteerd worden voor een zgn. teruggaafcontrole. Dat is op zich niet nieuw, maar de Btw gaat deze teruggaafcontroles nu nog wat ‘optimaliseren’. Als u systematisch tegoeden heeft, dan heeft het ­echter geen zin om die op te sparen. Vroeg of laat moet u de btw toch eens terugvragen en daardoor wordt het bedrag zo groot dat u vanzelf opvalt… Het is ook niet omdat u ervoor kiest om uw btwtegoed niet terug te vragen, dat u geen risico loopt op een controle. Integendeel, als er een vermoeden is dat u ten onrechte een btw-tegoed geboekt heeft, of u dat tegoed nu terugvraagt of niet, bestaat de kans dat u gecontroleerd wordt (bericht van 21.04.2015, http://www.financien.belgium.be).

Vaak beperkte controle

8 - 03.11.2015

Aangezien uw controleur doorgaans slechts on­ge­ veer één maand de tijd heeft om die teruggaaf­ controles te doen, beperkt hij zich meestal tot een gerichte controle. Zo kijkt hij na of de investe­ ringen waarop u de btw ge­­recupereerd heeft, wel degelijk beroepsmatig zijn. Hij controleert ook of u het be­­roeps­matige gebruik van auto’s correct vastge­ steld heeft op basis van een van de drie ­methodes en of u zeker niet meer dan 50% van de btw ge­recupereerd heeft. Eventueel kijkt hij ook na of uw facturatie tegen 6% btw of met mede­ contractant correct gebeurd is, of uw vrijgestelde verkopen aan het buitenland wel gestaafd kunnen worden met de nodige bewijsstukken (betalings­ bewijzen, ...), of uw creditnota’s wel terecht uitge­ reikt zijn, of de aangegeven btw-herzieningen in

ROOSTER 00 Waarover gaat het? In rooster 00 van uw btw-aangifte moet u de in België verrichte handelingen vermelden die op grond van een bijzondere regeling vrijgesteld zijn van btw. Ook de vrijgestelde verrichtingen tussen leden van dezelfde btw-eenheid en de vrijgestelde handelingen van een gemengd of gedeeltelijk btwplichtige moet u erin vermelden. Als uit de zgn. datamining-selecties blijkt dat u handelingen in rooster 00 opgenomen heeft die er eigenlijk niet in thuishoren, dan riskeert u dat uw dossier geselec­ teerd wordt voor een controle.

Veelvoorkomende fouten Vaak worden handelingen die opgenomen moeten worden in roosters 44 (intracommunautaire dien­ sten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant), 45 (handelingen waar­ voor de Bel­­ gische btw verschuldigd is door de medecon­ tractant), 46 (vrijgestelde intracommu­ nautaire leveringen en vereenvoudigd intracom­ munautair driehoeks­verkeer) en 47 (andere vrijge­ stelde handelingen en andere hande­lingen verricht in het buitenland) ten onrechte in rooster 00 ver­ meld. Ook elementen die geen deel uitmaken van de maatstaf van heffing komen soms verkeerdelijk in rooster 00 terecht, bv. dis­conto’s, prijsverminde­ ringen, interesten wegens laattijdige betaling, gewone en gebruikelijke verpakkingsmiddelen in zoverre de klant recht heeft op terugbetaling bij terugzending, voorgeschoten kosten en schade­ vergoedingen. Deze elementen hoeven echter ner­ gens in de aangifte vermeld te worden.

De Btw zal nog meer dan vroeger inzetten op zgn. teruggaafcontroles.Toch kan wie systematisch btw-tegoeden heeft, die beter niet opsparen. Hoe hoger het bedrag dat u uiteindelijk terugvraagt, hoe groter de kans dat u ‘in de kijker loopt’.Ook rooster 00 (bepaalde vrijgestelde handelingen) zal bijzondere aandacht krijgen. Vermeld daarin zeker geen bedragen die om een andere reden niet aan btw onderworpen zijn.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

INCASSO FACTUREN

Vijf manieren om interesten te optimaliseren Hoe kunt u de interesten op laattijdig betaalde facturen maximaliseren? Waarom rekent u een gedeeltelijke betaling het best eerst aan op openstaande interesten? Mag u interest op interest aanrekenen? En hoeveel interest kunt u vragen?

Interesten vanaf vervaldatum Als u niets anders overeenkwam, dan is een parti­ culier pas interesten verschuldigd vanaf de inge­ brekestelling. Handelaars moeten bij gebrek aan een andere overeenkomst betalen binnen de 30 dagen vanaf de ontvangst van de factuur of een gelijkwaardig ­verzoek tot betaling. De interesten zijn dan zonder ingebreke­stelling verschuldigd vanaf de daarop­volgende dag. Bepaal daarom in uw contract of in uw algemene voorwaarden wanneer uw facturen precies betaald moeten worden. Voorzie daarnaast dat interesten van rechtswege en zonder ingebrekestelling ver­ schuldigd zijn vanaf de vervaldag van de factuur. Particuliere klanten laat u dan het best ook uit­ drukkelijk voor akkoord met uw algemene voor­ waarden tekenen.

Wacht niet te lang Wacht ook dan niet te lang om uw factuur in te ­vorderen. Anders zou de rechter weleens kunnen oordelen dat er pas interesten verschuldigd zijn vanaf het moment waarop u zelf inspanningen begon te doen om die factuur te laten betalen. Vraag de interesten ook op in uw aanmaningen. Doet u dat niet en betaalt de klant toch spontaan na zo’n aanmaning, dan kunt u achteraf immers de interesten nog moeilijk ‘extra’ vragen.

Leg het percentage vast Bepaal in het contract of in uw algemene voor­ waarden hoeveel de interesten bedragen. Overdrijf daarmee evenwel niet, anders kan de klant aan de rechter vragen om die interesten te matigen. 10% lijkt ons een maximum, zeker voor particulieren.

Staan er toch hogere percentages in uw contract of algemene voorwaarden, dan is dat geen ramp. U of uw advocaat kan die achteraf nog altijd vrij­willig matigen. Als er niets voorzien is, kunt u particuliere klanten enkel de wettelijke interestvoet aanrekenen. Die bedraagt momenteel 2,5%. Is uw klant een hande­ laar en is er niets anders overeengekomen, dan heeft u momenteel recht op 8,5% op jaarbasis.

Betalingen aanrekenen op interesten Als u gedeeltelijke betalingen eerst aanrekent op i­nteresten, dan blijft de hoofdsom openstaan en zo verder interesten opleveren. Uw klant kan ook alleen zelf een betaling eerst toewijzen aan de hoofdsom als u het daarmee eens bent. Leg om elke discussie te vermijden ook in uw con­ tract of in uw algemene voorwaarden uitdrukkelijk het principe vast dat betalingen eerst aangerekend ­worden op vervallen interesten en pas daarna op de openstaande factuurbedragen.

Vraag kapitalisatie In principe leveren interesten op hun beurt geen i­nteresten op. Toch kan het kapitaliseren van inte­ resten een groot verschil maken als u bv. proce­ deert tegen een klant die al jaren allerlei drog­ redenen uit de kast haalt om uw facturen niet te betalen. U kunt dan aan de rechtbank vragen om de interes­ ten te kapitaliseren. Uw advocaat kan dat in een lopende procedure via een eenvoudige conclusie doen. Hij kan dan vragen dat interesten die méér dan een jaar vervallen zijn, op hun beurt interesten opleveren. Uw advocaat kan die vraag ook elk jaar opnieuw stellen. Dat kan u op het einde van de rit flink wat opleveren.

Bepaal in uw contract of algemene voorwaarden dat de interesten beginnen te lopen vanaf de vervaldag van de factuur en leg vast hoeveel ze bedragen (maximaal 10%). Vermeld die interesten bij elke aanmaning. Reken gedeeltelijke betalingen altijd eerst aan op de openstaande interesten, zo blijft de hoofdsom ­interest opbrengen. Laat uw advocaat tijdens de procedure elk jaar vragen om de interesten te kapitaliseren.

9 - 03.11.2015

VIJF CONCRETE TIPS

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

EINDEJAARSAFSLUITING BOEKHOUDING

Vandaag uw winst op de valreep nog bijsturen? Wat kunt u nu vóór het einde van het boekjaar nog snel doen om uw belastbare winst te drukken? Wat zijn de voorwaarden om vooruitbetaalde kosten fiscaal in mindering te brengen? Hoe kunt u uw afschrijvingen optimaliseren? VOORUITBETAALDE KOSTEN

– los van wat de betalende vennootschap doet – de

Boekhoudkundig

vooruitbetaalde huur gespreid in opbrengsten

Volgens het boekhoudrecht speelt het geen rol wanneer kosten effectief betaald worden. Kosten moeten altijd toegewezen worden aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben (‘matching’-prin­ cipe). Als een kost betrekking heeft op meerdere boekjaren, dan moet die kost ten laste gelegd worden van de verschillende boekjaren waarop ­ deze betrekking heeft. Zo moet een vooruitbetaal­ de huur bv. boekhoudkundig verdeeld worden over alle boekjaren waarop die betrekking heeft.

­boeken. Zij moet dat zelfs doen omdat op dit punt

Fiscaal

Niet alleen voor huur

Op fiscaal vlak kunnen kosten in mindering gebracht worden van de winst van het boekjaar waarin ze werkelijk betaald en ook als dusdanig geboekt zijn of waarin ze het karakter van een zekere en vaststaande schuld gekregen hebben. Fiscaal kunt u kosten dus wel volledig in het boek­ jaar van betaling aftrekken, ook al hebben ze ook betrekking op een of meer volgende boekjaren.

Het fiscale principe van de vooruitbetaalde kosten

de fiscale wet niet van het boekhoudrecht afwijkt. Is de verhuurder een privépersoon, bv. de zaak­ voerder, dan mag die van de fiscus de vooruit­ betaalde huur toch gespreid laten belasten over de periode van de vooruitbetaling (Comm. IB 92 13/5, 6°). Hij moet dan wel de nodige bewijsstukken (con­ tract, betalings­ bewijs, ...) bij zijn privéaangifte voegen.

is geenszins beperkt tot huur. U kunt het bv. ook toepassen voor interesten. Dat werd expliciet bevestigd door de minister (parl. vr. nr. 232, Cooreman, 07.01.1993). Voorwaarde is wel dat de interestbetaling

contractueel vastgelegd is en dat er geen beding van terugbetaling is.

Dat principe wordt ook door de fiscus aanvaard (Comm. IB nr. 49/13) en werd onlangs voor een vooruit­ betaalde huur opnieuw door de rechter bevestigd (Antwerpen, 17.03.2015). De fiscale winst wordt immers enkel bepaald volgens de regels van het boekhoud­ recht, in zoverre de fiscale wet niet afwijkt van de boekhoudkundige regels (Cass., 20.02.1997).

Met wat creativiteit kunt u zelf tal van andere voor­

Let op! De betaling alleen volstaat niet. De kosten zijn enkel aftrekbaar als ze daarnaast ook als ­zodanig geboekt zijn.

vooruit te betalen.

Verhuurder gespreid belast?

10 - 03.11.2015

Is de verhuurder een vennootschap, dan mag zij

Zeker als het bedrijf een pand huurt van de zaak­ voerder privé of van een andere vennootschap van de zaakvoerder (bv. een patrimoniumvennoot­ schap of een vastgoedvennootschap), is het voor­ uitbetalen van huur een interessante piste. De zaakvoerder of zijn vennootschap ontvangt dan immers ineens een grote som aan huurinkomsten.

beelden vinden van kosten die u vooruit kunt be­talen. Zo kunt u bv. bij veel automerken een verlengde garantie of een meerjarig onderhouds­ contract sluiten. Veelal gebeurt de betaling vooraf, bij het sluiten van het contract. U heeft nu nog tijd tot de laatste dag van het boekjaar om die kosten

INVESTERINGEN VERVROEGEN Volledig jaar afschrijven Kmo-vennootschappen kunnen zelfs op investe­ ringen die ze op 31 december doen nog een volledig jaar afschrijven. Alle bijkomende kosten van de investering mogen ook in één keer ten laste ge­nomen worden, tenzij het bv. om een personen­ wagen zou gaan.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

Levering vóór jaareinde?

­clausule te schrappen...

Het is niet absoluut noodzakelijk dat u de g ­ oederen ook vóór het jaareinde kunt laten leveren. Ook op een niet-geleverde investering kunt u immers soms afschrijven. Voorwaarde is wel dat de eigendoms­ overdracht vóór 31 december 2015 plaatsgevonden heeft. U moet m.a.w. op het jaareinde al eigenaar zijn van het investeringsgoed.

Let op! Een bestelbon is geen verkoopovereen­

In principe gaat de eigendom over eens er over­ eenstemming is over het goed en de prijs. Een verkoop­overeenkomst volstaat dus, op voorwaarde dat er in de kleine lettertjes van die overeen­ komst niet staat dat de eigendom pas overgaat na levering of bij betaling (‘eigendomsvoorbehoud’). Misschien is uw leverancier wel bereid om die ­

komst en volstaat dus niet. Strikt genomen heeft u geen factuur nodig, maar mét een factuur verkleint u wel de kans op discussies met uw controleur.

Voorschotten Ook door vandaag een voorschot te betalen kunt u meteen afschrijven op een nog niet geleverde bestelling, zonder dat het eigendomsvoorbehoud dit kan beletten. U kunt wel enkel afschrijven op het bedrag van het voorschot en niet op het volle­ dige investeringsbedrag. Ook hier vraagt u het best een voorschotfactuur.

Vooruitbetaalde kosten kunt u fiscaal in mindering brengen. Dat geldt niet enkel voor huur, maar ook voor interest, onderhoudscontracten, ... Kmo’s kunnen investeringen altijd voor een volledig jaar afschrijven. Het goed moet daarvoor ook nog niet geleverd zijn, een eigendomsoverdracht of een voorschot volstaat. Vraag wel altijd een factuur!

PERSONEELSADMINISTRATIE

Nu ook al de vervangingsdagen voor 2017 bepalen? Wat is de procedure om voor de feestdagen die in het weekend vallen een vervangingsdag te bepalen? Kunt u dat ook voor zondag 01.01.2017 nu al doen? VIER MOGELIJKHEDEN

COLLECTIEVE REGELING

Als een feestdag in het weekend valt, dan moet u vóór 15.12 de vervangingsdag bepalen. In sommige PC’s worden die vervangingsdagen op het niveau van de sector vastgelegd. Dan hoeft u niets te doen tenzij de sector afwijkingen toelaat. Anders kunt u de vervangingsdagen collectief vastleggen (tenzij de sector dat verbiedt).

Als er in het bedrijf een ondernemingsraad of

Legt u geen collectieve data vast, dan kunt u elke werknemer laten kiezen. U moet daarover dan individuele akkoorden sluiten vóór 15.12.2015. Doet u niets, dan vallen de vervangingsdagen automa­ tisch op de eerst­ volgende activiteitsdag in het bedrijf.

van bij uw arbeidsreglement te voegen en naar de

vakbonds­ afvaardiging is, dan moet u met hen overleggen. Daarna moet u de vervangingsdagen mee­ delen door vóór 15.12.2015 een gedagtekend en onder­ tekend bericht uit te hangen en een kopie daar­ inspectie voor uw regio te sturen. Niets belet u om nu al een vervangingsdag voor 01.01.2017 vast te leggen, maar die vervangingsdag

Als u een ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging heeft, dan kunt u het best nu al de data van de vervangingsdagen voor 2016 met hen bespreken. U moet die vervangingsdagen immers uiterlijk op 15.12.2015 uithangen. Niets belet u om nu al de vervangingsdag voor 01.01.2017 vast te leggen, maar die dag moet wel verplicht in 2017 vallen. 30.12.2016 komt dus niet in aanmerking.

11 - 03.11.2015

moet wel in 2017 vallen en niet bv. op 30.12.2016.

VERANTWOORDELIJKE VOOR DE BOEKHOUDING

HOOFDREDACTEUR: Bruno Bosch

FACTURATIE & BTW

Voorschotfacturen: opnieuw gewijzigd De complexe regeling inzake voorschotfacturen wordt opnieuw afgeschaft, zij het wel pas vanaf 2016. Even kijken waar u vanaf dan rekening mee moet houden... Datum opeisbaarheid. De datum van opeisbaarheid is van belang om te weten in welke btw-aangifte de levering of de dienst opgenomen moet worden. Momenteel wordt de datum van opeisbaarheid in eerste instantie bepaald door de datum van de levering of voltooiing van de dienst. De datum van de factuur is dus niet van belang of is m.a.w. geen oorzaak

EINDREDACTEUR: Ludwig Van der Reysen MEDEWERKERS: Kurt De Haen Tax Partner VMB Belastingconsulenten Frederik De Roo Tax Partner BDO Marc Govers Partner THE VAT HOUSE cvba Het BTW HUIS

van opeisbaarheid.

Martine Kersten Legal Advisor Securex

Voorschotfactuur. Daarom maakt een voorschotfactuur de btw niet

Marcel Neckebroek Erebedrijfsrevisor

opeisbaar, want er is nog niets geleverd of gepresteerd. Wordt het voor­ schot echter ontvangen, dan wordt de btw ineens wel opeisbaar. Een voor­ afgaande betaling van de prijs of een deel ervan is immers een zgn. ­subsidiaire oorzaak van opeisbaarheid

(art. 17, §1 en art. 22bis, lid 1 W.Btw).

Probleem daarbij is dat de datum van ontvangst van het voorschot in ­principe mee vermeld moet worden op de voorschotfactuur zelf. In de praktijk dus allesbehalve eenvoudig. Vandaar ook de talloze en voort­ durend wijzigende overgangsregelingen... Factuurdatum. Vanaf 1 januari 2016 is het dus in eerste instantie de datum van de factuur die de btw opeisbaar maakt en niet zozeer de datum van de levering of voltooiing van de dienst. Een levering op 20 augustus die pas in september gefactureerd wordt, zal vanaf 2016 dus pas in de btwaangifte van september opgenomen moeten worden. Let op! Wordt de factuur te laat uitgereikt, d.i. na de 15de van de maand die volgt op de levering of de dienstverrichting, dan wordt de btw wel reeds opeisbaar op die 15de van de maand die volgt (september). Ook voor voorschotfacturen? Jawel, daarvoor zal hetzelfde principe gelden. De voorschotfactuur zelf zal de btw dus opnieuw opeisbaar maken vanaf 2016, net zoals dat vóór 2013 ook het geval was. Facturen aan overheden. Voor facturen aan overheden is er een uitzon­ dering. De btw wordt pas opeisbaar als de factuur betaald is. U hoeft die btw vanaf 2016 dus niet meer voor te financieren... Vanaf 2016 is het in principe de factuurdatum die de btw opeisbaar maakt, ook voor voorschotfacturen. Voor facturen aan overheden zal de btw pas opeisbaar worden na betaling. Als u de factuur pas uitreikt na de 15de van de maand die volgt op de levering of voltooiing van de dienst, dan is de btw wel reeds opeisbaar op die 15de van de maand die volgt. Niets uit deze uitgave mag in enige vorm of op enige wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schrifte­ lijke toestemming van de uitgever. Deze adviesbrief is zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. De auteurs, de redactie en de uitgever aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor onjuiste of onvolledige informatie.

Gerrit Van Daele Professor Universiteit Gent Anne Mieke Vandekerkhove Tax manager Deloitte Fiduciaire Felix Vanden Heede Fiscaal jurist Pieter Wauman Advocaat Truyens Advocaten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: G. Glorieux Veldstraat 3 3370 Boutersem DIT IS EEN UITGAVE VAN: Tiensesteenweg 306 3000 Leuven RPR Leuven - 0887.611.663 ABONNEMENTEN: Tel.: 016/35 99 00 - Fax: 016/70 14 01 [email protected] THUISPAGINA: www.indicator.be Uw volgende stap

Modellen, tabellen, rekentools, ... http://boekhouding.indicator.be

® is een wettelijk geregistreerd merk.