Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Gegradueerde in Bedrijfskunde Optie accountancy-fiscaliteit
De forfaitaire boekhouding voor caféhouders
CAMPUS Geel
Guan Vanderlinden
Academiejaar 2004-2005
De houder van dit diploma is gerechtigd tot het voeren van de titel van Bachelor
WOORD VOORAF Ik wil iedereen bedanken die direct of indirect bijgedragen heeft tot de realisatie van dit eindwerk. Om een stage tot een goed einde te kunnen brengen, heeft men in de eerste plaats een stageplaats nodig. Deze heb ik aangeboden gekregen in het accountantskantoor R.accountants te Turnhout door dhr. Roger Maeyninckx. Bedankt hiervoor. Ook mijn directe collega’s dhr. Axel Van Tendeloo en dhr. Dirk Mortier waren altijd bereid om mij de nodige informatie te bezorgen. Verder wil ik mevr. A. Van Gompel, mijn stagebeleidster van de Katholieke Hogeschool Kempen, bedanken voor haar advies en suggesties die zij aanbracht voor de verbetering van dit eindwerk. Ten slotte zou ik mijn ouders, familie en vrienden willen bedanken voor alle hulp en info.
3 SAMENVATTING Mijn eindwerk behandelt de forfaitaire boekhouding voor caféhouders. Niet zomaar elke onderneming mag een forfaitaire regeling toepassen. Vandaar dat ik eerst meer toelichting geef over de forfaitaire regeling in het algemeen, de soorten forfaits en de voorwaarden om een forfaitaire boekhouding te mogen voeren. Vervolgens geef ik een uiteenzetting van de forfaitaire regelingen voor caféhouders. Ten eerste heeft een caféhouder de kans om forfaitaire boekhouding te voeren inzake de BTW. Voor een kleine of gewone caféhouder is deze regeling handig aangezien ze vooral werken met particulieren en zonder een kasregister. Ten tweede heeft ook de personenbelasting een forfaitaire regeling. Deze is op een paar verschilpunten na nagenoeg hetzelfde als deze van de BTW. Aangezien er toch nog verschillen zijn moet de caféhouder hiervoor een omzetherziening doen. Het is ook zo dat er vanaf dit jaar het een en ander veranderd is in de personenbelasting. Aangezien iedereen hier mee te maken heeft bevat dit eindwerk eveneens uitleg over de personenbelasting. Ten slotte heb ik een praktisch voorbeeld toegevoegd. Dit voorbeeld bevat een uitgewerkt voorbeeld van een forfaitaire boekhouding voor caféhouders op kwartaalbasis. Ook is er info toegevoegd over de verschillende instanties waarmee een caféhouder te maken heeft. Daarnaast bevatten de bijlagen noodzakelijke documenten voor de boekhouding van een caféhouder.
4 INHOUDSTABEL WOORD VOORAF SAMENVATTING ...........................................................................................................................................3 INHOUDSTABEL............................................................................................................................................4 ALFABETISCHE LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN EN SYMBOLEN.................................7 INLEIDING ......................................................................................................................................................8
1
VOORSTELLING VAN DE STAGEPLAATS...........................................................9
2
ALGEMENE INLEIDING .........................................................................................10
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Wat is de forfaitaire regeling ......................................................................................10 Algemene voorwaarden voor forfaitaire taxatie van de ontvangsten .....................10 Keuze van het forfait ...................................................................................................12 De jaarlijkse inventaris................................................................................................12 Soorten forfaits.............................................................................................................13 Overzicht bestaande forfaits .......................................................................................15
3
FORFAITAIRE REGELING VOOR CAFEHOUDERS INZAKE BTW .............17
3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8 3.2.9 3.2.10 3.2.11 3.2.12 3.2.13 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 3.3.7 3.3.8 3.3.9 3.3.10
Bijzondere regeling voor kleine caféhouders.............................................................17 Koude en warme dranken ..............................................................................................17 Kleine niet zelf bereide eetwaren en gekookte eieren....................................................18 Sterke dranken ...............................................................................................................18 Andere bijkomstige handelingen ...................................................................................18 Gewone regeling voor caféhouders.............................................................................19 Bier in vaten (Belgische en vreemde) ............................................................................19 Bier in flessen (Belgische en vreemde)..........................................................................21 Water limonade, cola, melk, vruchten- en groentesappen .............................................21 Wijnen, aperitieven, portowijnen en sterke dranken......................................................23 Koffie .............................................................................................................................23 Thee ...............................................................................................................................24 Bouillon..........................................................................................................................24 Ingekochte vooraf bereide soepen .................................................................................24 Kleine niet zelf bereide eetwaren en gekookte eieren....................................................24 Frisdranken en spuitwater getapt door middel van postmixinstallaties .........................25 Frisdranken getapt door middel van premixinstallaties .................................................25 Verschil tussen premix- en postmixinstallaties..............................................................26 Andere bijkomstige handelingen ...................................................................................26 Toepassingsmodaliteiten..............................................................................................27 Optiemogelijkheid voor kleine caféhouders ..................................................................27 Bedieningsgeld...............................................................................................................27 Verlies bij het tappen van vaten bier..............................................................................27 Verbruik door het gezin en door het personeel..............................................................28 Teruggave van de forfaitair berekende belasting...........................................................28 Speciale exploitaties.......................................................................................................28 Volledige en juiste aangifte van de aankopen................................................................28 Tabaksfabrikaten............................................................................................................29 Wijziging van de uitbating.............................................................................................29 Uitsluitingsclausule........................................................................................................29
5 3.4 3.5 3.6 3.7
Periodieke aangiften ....................................................................................................29 Administratie................................................................................................................30 Creditnota’s..................................................................................................................31 Diefstal van voorraad bij een belastingplichtige, ressorterend onder het forfaitair stelsel .............................................................................................................................31
4
FORFAITAIRE REGELING INZAKE INKOMSTENBELASTING VOOR CAFEHOUDERS.........................................................................................................33
4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.2 4.2.1 4.2.2 4.3
4.5 4.6 4.7 4.7.1 4.7.2
Begrippen......................................................................................................................33 Basiskostprijs .................................................................................................................33 De “kleine caféhouder”..................................................................................................33 Jaarlijks drankverbruik...................................................................................................33 Bestanddelen van de brutowinst ....................................................................................34 Bepaling van de brutowinst op dranken ....................................................................34 Bijzondere regeling voor kleien caféhouders.................................................................34 Gewone regeling voor gewone caféhouders ..................................................................34 Bepaling van de brutowinst op kleine, niet door de caféhouder bereide eetwaren en op gekookte eieren...................................................................................................38 Bepaling van de brutowinst op andere bijkomstige handelingen en andere inkomsten......................................................................................................................38 De bediening .................................................................................................................40 De beroepskosten .........................................................................................................40 Toepassingsregels.........................................................................................................40 Algemene bepalingen.....................................................................................................40 Bijzondere bepalingen ...................................................................................................41
5
VERSCHILPUNTEN TUSSEN DE FORFAITAIRE REGELINGEN ..................42
6
AANGIFTE IN DE PERSONENBELASTING VOOR ZELFSTANDIGE CAFEHOUDERS.........................................................................................................43
6.1 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.4 6.5 6.6 6.6.1 6.6.2 6.6.3 6.6.4 6.7 6.7.1 6.7.2
2005: een jaar van veranderingen ..............................................................................43 Gelijkstelling van wettelijk samenwonende met gehuwden.....................................43 Decumul van alle inkomsten .......................................................................................43 Huwelijk.........................................................................................................................44 Wettelijke samenwoning................................................................................................44 Identieke belastingvrije som voor alle belastingplichtigen ......................................45 Herziening van de belastingschaal .............................................................................45 Deel I van de aangifte ..................................................................................................45 Vak I: Wijziging of eerste mededeling van uw bankrekening.......................................45 Vak II: Personalia ..........................................................................................................45 Vak III: Inkomsten van onroerende goederen................................................................45 Vak X: Voorafbetalingen voor het aanslagjaar 2004.....................................................46 Deel II van de aangifte.................................................................................................46 Vak XIV: Winst uit nijverheids-, handels- of landbouwondernemingen ......................46 Vak XVIII: Bezoldigingen van meewerkende echtgenoten en wettelijk samenwonende partners...........................................................................................................................47 Vak XX: Eerste vestiging als zelfstandige.....................................................................47
4.4
6.7.3
6 7
ONROERENDE VOORHEFFING............................................................................48
7.1 7.2
Tarief van de onroerende voorheffing .......................................................................48 De verrekenbare onroerende voorheffing..................................................................48
8
PRAKTISCH VOORBEELD FORFAITAIRE BOEKHOUDING VAN EEN GEWONE CAFEHOUDER........................................................................................49
8.1 8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.1.5 8.1.6 8.1.7 8.1.8 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.9.1 8.9.2 8.10 8.10.1
Enkele begrippen .........................................................................................................49 SABAM .........................................................................................................................49 Billijke vergoeding.........................................................................................................49 Verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid ..........................................................50 Acerta.............................................................................................................................50 Eetwareninspectie ..........................................................................................................50 Kansspelen – Café (vergunning C) ................................................................................50 Christelijke Mutualiteit ..................................................................................................51 Vergunning sterke dranken ............................................................................................51 Situatieschets ................................................................................................................51 Aankoopfacturen..........................................................................................................52 Aankoopdagboek..........................................................................................................53 Grootboekrekeningen ..................................................................................................53 Het berekeningsblad van de BTW..............................................................................54 Dagontvangstenboek....................................................................................................54 BTW-aangifte ...............................................................................................................54 Overzicht van het resultaat .........................................................................................55 Berekening van het belastbaar inkomen ........................................................................55 Detail van de beroepskosten ..........................................................................................55 Aangifte in de personenbelasting................................................................................56 Berekening verschil .......................................................................................................57
BESLUIT.........................................................................................................................................................58 BIJLAGEN .....................................................................................................................................................59 LITERATUURLIJST ..................................................................................................................................104
7 ALFABETISCHE LIJST VAN GEBRUIKTE SYMBOLEN EN AFKORTINGEN %
procent
AF
aankoopfactuur
Alc.
Alcohol
BA
Burgerlijke Aansprakelijkheid
BVBA
besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
cl
centiliter
CO2
koolstofdioxide
COMM.V.
commanditaire vennootschap
CV
coöperatieve vennootschap
CVA
commanditaire vennootschap op aandelen
EUR
Euro
EW
eigen woning
KMO
kleine en middelgrote ondernemingen
L
liter
m²
vierkante meter
MvH
maatstaf van heffing
NV
naamloze vennootschap
RSZ
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
SABAM
Société d’Amateurs Belge – Belgische Auteursmaatschappij
VOF
vennootschap onder firma
VZW
vereniging zonder winstoogmerk
WIB
Wetboek op Inkomstenbelasting
8 INLEIDING Als laatstejaarsstudent aan de Katholieke Hogeschool Kempen heb ik van 14 maart tot en met 3 juni 2005 mijn stage doorlopen bij het accountantskantoor R.accountants te Turnhout. Gedurende een periode van twaalf weken kreeg ik te maken met kleine en middelgrote ondernemingen uit allerhande sectoren. Al snel bleek dat de BTW-periode heel belangrijk is voor een accountantkantoor. Aangezien er forfaitaire regelingen omtrent BTW en personenbelasting bestaan, maar er op het kantoor waar ik stage heb gelopen er geen enkele klant was met deze regeling vond ik het interessant om ook dit aspect van het bedrijfsleven onder de loep te nemen. Forfaitaire regelingen werden opgesteld om het kleine ondernemingen die vooral aan particulieren verkopen en een kleine omzet hebben gemakkelijker te maken. Wat is nu net een forfaitaire boekhouding en waarom kan het interessant en gemakkelijk zijn om een forfaitaire boekhouding te voeren? Dit zijn vragen die men zich kan stellen wanneer men een kleine handelszaak opstart. Tevens is het belangrijk dat men dan weet hoe men dit best gaat aanpakken en welke procedures men best inbouwt zodat het opstellen van de berekeningsbladen vergemakkelijkt. Daarenboven blijkt er ook een verschil tussen de forfaitaire regeling inzake BTW en de forfaitaire regeling inzake personenbelasting te bestaan. Het interessantste deel van dit werk is het praktisch voorbeeld Hierin komen de belangrijkste facetten voor het houden van een forfaitaire boekhouden voor caféhouders naar boven alsook de gebruikelijke instanties waarmee een caféhouder geconfronteerd wordt. Redenen genoeg dus om de forfaitaire regelingen eens te onderzoeken. Aangezien er heel wat beroepscategorieën zijn die een forfaitaire regeling kunnen aanvragen en elk van die regelingen specifiek zijn was het aangewezen om een individueel voorbeeld te kiezen. Dit eindwerk gaat dan ook alleen over de forfaits van caféhouders. Maar andere forfaitaire regelingen hebben een gelijkaardige uitwerking.
You are reading a preview. Would you like to access the full-text?
Access full-text
54
8.6
Het berekeningsblad van de BTW
Voor het invullen van de berekeningsbladeren van de BTW volgt men de opgegeven normen. Het belangrijkste principe is dat het aantal consumpties wordt vermenigvuldigd met de verkoopprijs. Als u het berekeningblad volledig invult bekomt u de omzet en de verschuldigde/aftrekbare BTW en de omzet die u dient in te vullen in de BTW-aangifte. 8.7
Dagontvangstenboek
Het dagontvangstenboek is de verkoopboeking die ik gedaan heb aan de hand van het berekeningsblad van de BTW. Aangezien het boekhoudprogramma de BTW automatisch berekend vond ik het aangewezen om dat te doen. 8.8
BTW-aangifte
Deze wordt automatisch opgesteld door het boekhoudprogramma. (zie bijlage 10.1) De belangrijkste vakken zijn: Vak 00: Vak 03: Vak 81: Vak 82: Vak 54: Vak 59: Vak 71 of 72: Vak 91:
omzet van de verkopen met BTW percentage van 0% (b.v. sigaretten en kansspelen); omzet van de verkopen met BTW percentage van 21%; de aangekochte handelsgoederen; de aangekochte diensten en diverse goederen; het verschuldigde BTW-bedrag op de uitgaande handelingen; het aftrekbare BTW-bedrag op de inkomende handelingen; de verschuldigde of terug te trekken BTW; eventueel betaalde voorschotten.
Het boekhoudprogramma print ook een bijlage van de BTW-aangifte, bestemd voor de ondernemer. Hierop staan de te betalen bedragen alsook de toekomstig te betalen voorschotten voor de BTW. (zie bijlage 10.2)
55
8.9
Overzicht van het resultaat
8.9.1
Berekening van het belastbaar inkomen
Verkopen Omzet 0% Omzet 21% Bedrijfsopbrengsten: Aankopen Aankoop dranken Verkochte aankopen:
Brutowinst: - Beroepskosten Nettowinst: 8.9.2
3 570,00 EUR 17820,37 EUR 21 390,37 EUR
4 495,27 EUR 4 495,27 EUR
16 895,10 EUR - 10 652,41 EUR 6 242,69 EUR
Detail van de beroepskosten
Voor deze beroepskosten heb ik mij op kwartaalbasis gebaseerd. Alle bedragen die normaal jaarlijks betaald moeten worden zoals billijke vergoeding, sabam, eetwareninspectie, kansspelen en verzekeringen worden hier weergegeven aan 1/4 van hun +/- normale kost. De afschrijvingen zijn op de inrichting van het café. Hij heeft de zaak zelf opgestart en de zaak helemaal zelf ingericht. Er zijn op jaarbasis voor 5 000,00 EUR afschrijvingen. Aangezien een KMO geen twaalf maanden nodig heeft om te mogen afschrijven zijn de afschrijvingen hier dan ook 5 000,00 EUR.
56 61 diensten en diverse goederen Electriciteit 1 407,48 EUR Water 60,00 EUR Onderhoud gebouwen 100,00 EUR Verwarming 200,00 EUR Onderhoud leidingen 90,25 EUR CO2 (drukflessen) 48,48 EUR Klein materieel 130,00 EUR Reclame 100,00 EUR Verzekering BA 200,00 EUR Acerta 250,00 EUR CM verzekering kleine risico’s 100,00 EUR Kansspelen 1 785,00 EUR Erelonen 1 000,00 EUR 64 Andere bedrijfskosten Vergunning sterke dranken Sabam Vergunning C Eetwareninspectie Billijke vergoeding
17,20 EUR 86,00 EUR 26,00 EUR 15,00 EUR 37,00 EUR
65 Afschrijvingen Afschrijvingen
Totaal beroepskosten: 8.10
5 000,00 EUR
10 652,41 EUR
Aangifte in de personenbelasting
Voor men overgaat tot het invullen van de belastingbrief moet men rekening houden met het verschil tussen de forfaitaire regeling inzake BTW en de forfaitaire regeling inzake inkomstenbelasting. De verschillen zijn aangehaald in hoofdstuk 5. Het gaat hier alleen over de belastbare winst op gewone pils. U berekent dit, boekt de diverse post en zult een andere netto belastbare winst bekomen om aan te geven in deel II van de personenbelasting.
57
8.10.1
Berekening verschil
10 x 4,81 = 48,1 70 x 3,84 = 268,8 20 x 2,91 = 58,2 375,1 375,1 (voor 100 liter) /100 = 3,75 glazen per liter gewone pils 2250 liter gewone pils x 0,94 (-6%) = 2115 liter – 175 liter = 1940 liter De nieuwe berekening is dan : 1940 x 3,75 x 1,3 EUR = 945,75 EUR 10 063,95 – 945,75 = 606,45 EUR 606,45 / 121 * 100 = 501,20 EUR
De Omzet dient verminderd te worden met 501,20 door middel van volgende diverse post: 700000 400000
Omzet 21% @ Dagontvangsten
501,20 501,20
Door deze verandering zal de nettowinst ook met 501,20 EUR verminderd worden. Dit geeft een nieuwe netto aan te geven winst van 5 741,49 EUR. Een ingevulde versie van de personenbelasting vind men terug in bijlage nr. 12. Zie ook Hoofdstuk 6: De aangifte in de personenbelasting voor gewone zelfstandige caféhouders.
58 BESLUIT Voor ondernemingen die een beperkte omzet hebben en hun goederen of diensten vooral aan particulieren verstrekken is het niet vanzelfsprekend om steeds een dagontvangstenboek bij te houden. Vandaar de overheid voor bepaalde ondernemingen een eenvoudiger systeem voor gecreëerd. Dit zijn de forfaitaire regelingen. Het principe achter deze systemen is dat de omzet wordt berekend op basis van de aangekochte goederen of de bij benadering gepresteerde arbeidsuren. Als men als onderneming aan deze regeling onderhavig wil zijn moet men hier uitdrukkelijk voor kiezen. De caféhouders zijn één van de beroepscategorieën die voor een forfaitaire regeling kunnen kiezen. De forfaitaire regelingen voor caféhouders worden opgesplitst in twee categorieën. Men heeft de gewone forfaitaire regeling voor gewone caféhouders en de bijzondere forfaitaire regeling voor kleine caféhouders. Zowel voor de BTW als voor de inkomstenbelasting hebben de caféhouders forfaitaire regelingen. Door de jaren heen zijn deze regelingen bijna identiek aan elkaar geworden. Maar men dient nog steeds rekening te houden met dit verschil. Wanneer men voor een forfaitaire boekhouding opteert kan hij er best op letten dat men de grootboekrekeningen hiernaar aanpast. Aangezien de omzet op de aankopen berekent wordt is het aangewezen om de aankooprekeningen hier ook naar te schikken. In het laatste hoofdstuk heb ik eens een eenvoudig voorbeeld van een fictieve gewone café uitgewerkt. Het grote verschil zit hem in het opstellen van het verkoopdagboek. Daarnaast is het nagenoeg hetzelfde als een gewone boekhouding. Ook moet ik erop wijzen dat sinds AJ de inkomstenbelasting gewijzigd is. Iedereen komt hiermee in aanraking dus vond ik het de moeite om dit tevens te vermelden.
59 BIJLAGEN Bijlage 1.1 Bijlage 1.2 Bijlage 1.3
BTW-Wetboek Artikel 56 BTW-Wetboek Artikel 57 BTW-Wetboek Artikel 77 § 1, 1°-7°
Bijlage 2
Aanvullende gemeentebelasting en opcentiemen OV
Bijlage 3
Aanvraag tot identificatie voor BTW-doeleinden bij aanvang van een activiteit (Formulier 604A)
Bijlage 4.1 Bijlage 4.2
Boek voor inkomende facturen (bijzondere regeling voor kleine caféhouders) Boek voor inkomende facturen (gewone regeling voor caféhouders)
Bijlage 5.1 Bijlage 5.2 Bijlage 5.3 Bijlage 5.4
AF 1 Beck’s AF 2 Beck’s AF 3 Beck’s AF 4 Kansspelen Klaas
Bijlage 6
Aankoopdagboek Café limonada
Bijlage 7
Grootboekrekeningen Café limonada
Bijlage 8
Berekeningsblad van de BTW
Bijlage 9
Verkoopdagboek Café limonada
Bijlage 10.1 Bijlage 10.2
BTW-aangifte (4de kwartaal 2004) Bijlage van de BTW-aangifte (4de kwartaal 2004)
Bijlage 11
De belastingschaal
Bijlage 12
Voorbereiding van de aangifte in de personenbelasting (aanslagjaar 2005)
106 LITERATUURLIJST MINISTERIE VAN FINANCIEN, 2005. Administratie van de BTW, registratie en domeinen. Forfaitaire regeling inzake BTW voor caféhouders, jaar 2005, 26 p. FOD FINANCIEN, SECTOR BTW, 2004. Aanvraag tot identificatie voor BTWdoeleinden bij aanvang van een activiteit, jaar 2004, 22 p. Internet: • http://mineco.fgov.be • http://www.mesotten.be • http://www.fisconet.fgov.be • http://www.isbvzw.be/billijke_vergoeding.htm • http://www.favv-afsca.fgov.be • www.acerta.be • https://www.belgium.be/starters/nl_BE/procedure_starter/procedure_starter_0131.htm • http://www.cm.be/ SABAM, 2005. Belgische vereniging voor auteurs, componisten en uitgevers
