Verandering van Tijdperk: wat betekent dat voor het toezicht? Nieuwegein, 08 April2016
twitter.com/janrotmans
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
Laatste Kantelperiode • Industriële revolutie • Modernisering samenleving • Machtswisseling
19de Eeuw
vs
21ste Eeuw
industriële revolutie
digitale revolutie
angst voor machines
angst voor robots
langdurige onrust
steeds meer onrust
sociale ongelijkheid
sociale ongelijkheid
Marx
Piketty
Verschillen
snelheid, omvang, impact, complexiteit is een paar duizend keer groter dan in de 19de eeuw
Kantelperiode 1. samenleving wordt decentraal en bottom-up 2. economie wordt decentraal en circulair 3. nieuwe macht ontstaat
Het Roer Moet Om Arbeidsmarkt
persoonlijk, geen onderscheid tussen vast & flex
Pensioenstelsel
geen zekerheid voor ouderen, vrijheid voor jongeren
Zorg
menselijker, eenvoudiger, goedkoper
Onderwijs
gepersonaliseerd onderwijs op maat
Financieel stelsel eenvoudiger, rechtvaardiger, dienstbaar
Samenleving 3.0
Overgang naar Samenleving 3.0 Opbouw van
Voorontwikkelingsfase
Doorontwikkelingsfase
Samenleving 3.0
Kantelperiode
Verticaal
Horizontaal
Centraal
Decentraal
Top-down
Bottom-up
We zitten hier
Tijd
Kantelperiode • traditionele grote bedrijven vallen om • overheid op zoek naar nieuwe rol
• brancheorganisaties verdwijnen • angst en wantrouwen bij burgers
Chaos
Afbraak
Verzet
Steenbergen
Inspraakavond over asielzoekers
Vluchtelingen 2015
60 miljoen mensen op de vlucht
2025
200 miljoen mensen op de vlucht
geopolitieke conflicten & klimaatverandering als katalysator
Oorzaken Migratie armoede
oorlogen politieke instabiliteit economische motieven ecologische rampen klimaatverandering
Bezorgde huisartsen spijkeren manifest op het ministerie
manifest van de Bezorgde Huisarts: het roer moet om! gesteund door 7.928 van 11.345 huisartsen in Nederland
Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam
weg met het rendementsdenken in het onderwijs!
Burgerinitiatief Ons Geld
wil het taboe doorbreken op geldschepping
Actie
Burger Initiatieven
Broodfondsen
Lokale energiemaatschappijen
Lokale zorg coöperaties
Explosieve Groei van Coöperaties
Systeemwereld vs Leefwereld Systeemwaarden
Menswaarden
doelmatigheid
aandacht / tijd
efficiency
vertrouwen
controle, beheersing
ruimte
regelzucht
keuzevrijheid
kosten / baten
kwaliteit
Paradigma Wisseling oude paradigma
nieuwe paradigma
exploitatie
co-operatie
geld gedreven
waarde gedreven
zorgen voor
zorgen dat
bezit
gebruik
ik
wij
disruptieve burger komt onstuitbaar dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf in
Economie 3.0
Oude Economie vs Nieuwe Economie banken
financiële coöperaties
energiebedrijven
google, tesla, van de bron
taxibedrijven
Uber
hotelketens
Airbnb
boekenwinkels
Amazon
platenmaatschappij
Itunes
Disruptief Bedrijf Uber Uber geeft de klant keuzevrijheid transparantie betere prijs
en verspilt minder middelen
Uber verandert vervoersketen Uber rush
[supersnelle koeriersdienst]
Uber eats
[versproducten & maaltijden]
Uber essentials
[vervoer medicijnen]
Uber cargo
[vervoer bedrijfsleven]
Uber mover
[verhuizingen]
Uber Digitaal Platform
Uber verbindt chauffeurs aan passagiers
Economische Kanteling - robotisering en automatisering - digitalisering van productieproces - ontbundeling & ontvlechting - circulaire & bio-economie
Winkelen in 2020 De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van vis Wanneer je voor het visschap staat voel je je mobiel trillen een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijn De aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestie voor een passende witte wijn. Ook een aantal receptsuggesties met tonijn komt voorbij op je beeldscherm
Nieuwe Maakindustrie nieuwe industriële revolutie digitale revolutie in de maakindustrie fundamentele verandering van:
hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt álles kan op een pc worden gemaakt! iedereen wordt producent
Economie 3.0 deeleconomie
digitale economie
circulaire economie maker-economie
robot-economie
bio- en groene economie
Consument 3.0 autonoom
pro-actief
prosument
fabricent
energieleverancier
ontwikkelaar
bouwer
ontwerper
hotelier
filmer
de disruptieve technologie helpt de disruptieve mensen om zich nog slimmer en beter te organiseren
Wat betekent dat voor het Onderwijs?
Samenleving & Economie veranderen sneller dan onderwijs
Onderwijs leidt op voor beroepen die over 10 jaar niet meer bestaan
Onderwijs zit in een Kramp dwang en drang scholen gevangene van systeem
tuchtiging van toetsing
Persistent Probleem in het Onderwijs continue vernieuwing van lesmethodieken bureaucratisering en schaalvergroting controle en beheersing
uniformisering en standaardisering efficiency-instellingen die concurreren
Verbroken Verbinding kennisoverdracht tussen leraar en leerling passie, aandacht, bezieling
is verworden tot
overdracht tussen onderwijsproducent & consument doelmatigheid, efficiency, onderwijsmethodiek
Universiteiten onderwijsfabrieken leerlingen zijn onderwijsconsumenten outputfinanciering
onderwijs ondergewaardeerd mono-disciplinair silo-structuur
Middelbaar Beroeps Onderwijs hoge uitval leerlingen kloof met arbeidsmarkt
niet transitierijp studenten onvoldoende uitgedaagd docenten onvoldoende stimulerend en motiverend MBO groter probleem dan arbeidsmarkt
Basis Onderwijs uniformisering & standaardisering overvolle klassen unieke leerling niet erkend CITO-terreur
kwaliteit leraren bureaucratie
Onderwijs Regime
Regime in Onderwijsland onderwijsraad
ministerie OCW
branche-organisaties
onderwijsinspectie
onderwijsbonden
managerskaste onderwijsorganisaties
besturenorganisaties
bovenbestuurlijke samenwerking lerarenopleidingen
Onderwijs 3.0
Transitie van Onderwijs transitie van het onderwijs is noodzakelijk van
naar
standaard
diversiteit
bureaucratisch
flexibel
rendement
kwaliteit & ruimte
Uitgangspunten van Onderwijs 3.0 leerling specifiek leraar en leerling centraal balans tussen kennis- & competenties ruimte voor professional
stimulerend en motiverend met zo weinig mogelijk overhead
Het Nieuwe Normaal niet disciplineren maar stimuleren voorbereiden op continue verandering experimenteren en mogen falen wendbaarheid en veerkracht
Onderwijs 2032 aardig, vaardig, waardig gepersonaliseerd onderwijs vaardigheden voor de 21ste eeuw
creativiteit, samenwerken probleemoplossend vermogen burgerschap en rol in samenleving
Wat betekent dit voor het Beroeps Onderwijs?
Beroeps Onderwijs 3.0 innovatie-campussen voor maakindustrie 3.0 combinaties van leren, werken, ondernemen makerwerkplaatsen als ‘living labs’ duurzaamheid als vertrekpunt voor nieuwe fabrieken Leerpark Dordrecht, RDM-campus
Transitie van Beroeps Onderwijs ander curriculum, andere opleidingen andere competenties ontwikkelen
nieuwe generaties makers 3.0 opleiden
MBO als innovatie-campus voor makers 3.0
Organisatie Beroeps Onderwijs 3.0 horizontaal platte organisaties zo weinig mogelijk bureaucratie en overhead innovatieruimte voor docenten leerling staat centraal & interactie docent - leerling
Studenten voor Beroeps Onderwijs 3.0 thuis zijn in wereld van innovatie verandering als kans en niet als bedreiging goed kunnen samenwerken en co-creëren goed kunnen communiceren
Docenten voor Beroeps Onderwijs 3.0 passie kunnen overdragen alle informatiekanalen kunnen bundelen uitstekende contacten binnen bedrijfsleven kunnen omgaan met stakeholders omgaan zijn activerend, coachend en dienend
kennis en competenties zijn even belangrijk
exponentieel leren: al-doende-leren en al-lerende-doen
Wat betekent dat voor het Toezicht?
noodzakelijke verandering niet afremmen maar begeleiden
Taken voor Toezicht controleren van bestuur werkgeverschap bestuurders
klankbord voor bestuurders adviseur van bestuurders
Criteria voor Toezicht leerlingen aantallen marktaandeel
ziekteverzuim financiële kentallen
Risico Management rendement efficiency liquiditeit / solvabiliteit
gaat NIET over kwaliteit, maatschappelijke waarden, duurzaamheid
U stuurt op kleine risico’s, maar veronachtzaamt de grote risico’s
Transitie van Toezicht transitie van het toezicht is noodzakelijk van
naar
reactief
pro-actief
kosten
waarden
kwantiteit
kwaliteit
niet sturen op korte termijn kosten maar op lange termijn waarden
Kwaliteit Schoolgebouw ver onder de maat bedompte, benauwde atmosfeer veel te hoog CO2-gehalte ongezond binnenklimaat concentratieproblemen, luchtwegaandoeningen
in een optimaal binnenklimaat presteren leerlingen 10-20% beter
TNO-onderzoek
niet reactief te werk gaan maar pro-actief de dialoog aangaan
Toezicht 3.0 pro-actief van onderop van buitenaf adaptief
Iedereen zei dat het onmogelijk was, totdat er iemand langs kwam die dat niet wist
