Verandering van tijdperk: wat betekent dat voor kunstenaars? Ede, 12 November 2015 twitter.com/janrotmans
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
Laatste Kantelperiode • Industriële revolutie • Modernisering samenleving • Machtswisseling
In de 19de eeuw waren de kunstenaars de seismografen van de veranderende tijd
19de Eeuw
vs
21ste Eeuw
industriële revolutie
digitale revolutie
angst voor machines
angst voor robots
langdurige onrust
steeds meer onrust
sociale ongelijkheid
sociale ongelijkheid
Marx
Piketty
Verschil snelheid, omvang, impact, complexiteit is een paar duizend keer groter dan in de 19de eeuw
Kantelperiode 1. samenleving wordt decentraal en bottom-up 2. economie wordt decentraal en circulair 3. nieuwe macht ontstaat
Samenleving 3.0
Overgang naar Samenleving 3.0 Opbouw van
Voorontwikkelingsfase
Doorontwikkelingsfase
Samenleving 3.0
Kantelperiode
Verticaal
Horizontaal
Centraal
Decentraal
Top-down
Bottom-up
We zitten hier
Tijd
Oude Samenleving
Nieuwe Samenleving
centraal
decentraal
top-down
bottom-up
grote organisaties
slimme, platte organisaties
systemen & structuren
mensen & initiatieven
vast & star
vloeibaar & flexibel
overheid regisseert
overheid faciliteert
Paradigma Wisseling oude paradigma
nieuwe paradigma
exploitatie
co-operatie
structuren
mensen
waarde ontlenen
waarde creëren
lineair
cyclisch
Kantelperiode = Chaos
Steenbergen
Inspraakavond over asielzoekers
Bezorgde huisartsen spijkeren manifest op het ministerie
manifest van de Bezorgde Huisarts: het roer moet om!
gesteund door 7.828 van 11.345 huisartsen in Nederland
Studenten bezetten het Maagdenhuis is Amsterdam
weg met het rendementsdenken in het onderwijs!
Boze Groningers Protesteren Tegen Gaswinning
Groningen als pinautomaat van de Randstad
Burgerinitiatief Ons Geld
wil het taboe doorbreken op geldschepping
Systeemwereld vs Leefwereld Systeemwaarden
Menswaarden
doelmatigheid
aandacht / tijd
efficiency
vertrouwen
controle, beheersing
ruimte
regelzucht
keuzevrijheid
kosten / baten
kwaliteit
Efficiency Samenleving rationeel, bureaucratisch, anoniem, complex, afstandelijk
koude kille afrekenwaarden als rendement en efficiency alles moet worden gemeten en gecontroleerd gebaseerd op gestold wantrouwen
mensen zijn vervreemd van deze koude, kille efficiencysamenleving
on(t)menselijke samenleving
Burger Initiatieven
Broodfondsen
Lokale energiemaatschappijen
Lokale zorg coöperaties
Explosieve Groei van Coöperaties
disruptieve burger komt onstuitbaar dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf in
elke Grote Transitie leidt eerst tot een Tweedeling
Mensen met Beperking
groep van ca. 1 miljoen mensen is kwetsbaar hebben de best mogelijke intensieve zorg nodig
Mensen zonder Arbeidsperspectief
grote groep mensen is kansloos op arbeidsmarkt hebben perspectief nodig voor zinvol bestaan
Nieuwe Vormen van Solidariteit zijn nodig
Economie 3.0
Oude Economie vs Nieuwe Economie banken
financiële coöperaties
energiebedrijven
google, tesla, van de bron
taxibedrijven
Uber
hotelketens
Airbnb
boekenwinkels
Amazon
platenmaatschappij
Itunes
Disruptief Bedrijf Uber Uber geeft de klant keuzevrijheid transparantie
betere prijs en verspilt minder middelen
Uber verandert vervoersketen Uber rush
[supersnelle koeriersdienst]
Uber eats
[versproducten & maaltijden]
Uber essentials
[vervoer medicijnen]
Uber cargo
[vervoer bedrijfsleven]
Uber mover
[verhuizingen]
Uber Digitaal Platform
Uber verbindt chauffeurs aan passagiers
Economische Kanteling - robotisering en automatisering - digitalisering van productieproces - ontbundeling & ontvlechting - circulaire & bio-economie
Winkelen in 2025 De supermarkt weet dat jij een liefhebber bent van vis Wanneer je voor het visschap staat voel je je mobiel trillen een op maat gemaakte aanbieding van verse tonijn De aanbieding gaat uiteraard gepaard met een suggestie voor een passende witte wijn. Ook een aantal receptsuggesties met tonijn komt voorbij op je beeldscherm
door robotisering & digitalisering wordt het menselijke aspect nog belangrijker
3D-Printer Verandert Bouwwereld van massaproductie naar productie door de massa voorraadbeheer, distributie, productie op locatie open source co-creatie ontwerpomgeving
unieke nieuwe bouwproducten op maat
Nieuwe Maakindustrie nieuwe industriële revolutie digitale revolutie in de maakindustrie fundamentele verandering van:
hoe wij dingen maken en vooral wie het maakt álles kan op een pc worden gemaakt! iedereen wordt producent
Economie 3.0 deeleconomie
digitale economie
circulaire economie maker-economie
robot-economie
bio- en groene economie
Consument 3.0 autonoom
pro-actief
prosument
fabricent
energieleverancier
ontwikkelaar
bouwer
ontwerper
hotelier
filmer
Traditionele Sectoren in Transitie Energie
van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
Welzijn
van zorgen voor naar zorgen dat
Bouw
van aanbod & product naar vraag & dienst
Zorg
van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
Onderwijs
van organisatie centraal naar leerling centraal
elk verdienmodel in elke sector van elk bedrijf staat onder druk
Rol van Kunstenaars
Kunstenaars in Kanteling - verbeelden van de kanteling - transitiebeweging kunstenaars - rol in maatschappelijk debat - activeren van ouderen via kunst
IN HET OOG VAN DE ORKAAN twitter.com/janrotmans
WAAR STAAN DE KUNSTENAARS?
laatste kantelperiode modernisering, eind 19de eeuw
industriële revolutie
opkomst middenklasse opbouw samenleving 2.0
vernieuwing in kunst en architectuur
ROL VAN KUNSTENAARS
verbeelden van kanteling transitiebeweging kunst
rol maatschappelijk debat
BIJ KANTELPERIODES IN HET VERLEDEN SPEELDEN KUNSTENAARS EEN CRUCIALE ROL
EN NU?
Kunstenaars in Beweging
Beweging - ontstaat van onderop - is georganiseerde chaos - heeft rituelen, symbolen, leiders - heeft een duidelijk doel
Virale Werking - beweging verspreidt als een virus - rol van sociale media is cruciaal - vanuit inspiratie en positieve energie - verschillende paden en oplossingen
Doel van Nederland Kantelt transitie versnellen van 250.000 mensen naar 2.5 miljoen in 5 jaar 20% van bevolking ouder dan 20 jaar
kantelpunt
Kantelaars, Verbinders, Koplopers kantelaar = systeembreker koploper = wegbereider verbinder = facilitator
Onderwijs Beweging
United4Education onderwijsvernieuwingsbeweging groep koplopers [friskijkers & dwarsdenkers] netwerken rondom thema’s netwerken rondom netwerken kringen rondom kringen rondom kringen
Doorbraak in 1000 dagen Transitie Agenda beweging van duizenden
transitiepaden en –experimenten opschaling van succesvolle experimenten
www.united4education.nl
Transitie Paden wegen die leiden naar en bijdragen aan kanteling van onderwijs
leerling staat centraal andere wijze van toetsen
leren altijd en overal leraar in zijn kracht
geïntegreerd onderwijs nieuwe schoolorganisatie
elke school krijgt vertrouwen en ruimte om uit te vinden wat werkt
Zorg Beweging
Beweging Zorgeloos zorg menselijker, goedkoper, minder verspillend 100 vernieuwingsnetwerken in de zorg verbinden van al die vernieuwingsnetwerken
Lancering 3 December 10.000 mensen binden aan Zorgeloos eigen zorgverzekeraar starten druk uitoefenen en laten zien hoe het wel kan
Kunnen we beweging in de kunst lanceren?
