Vennootschapsrecht toegepast
toegepast
vennootschapsrecht toegepast
Derde editie
Jean Pierre Vincke Roosmarijn Smits
Antwerpen – Cambridge
Vennootschapsrecht toegepast, derde editie Jean Pierre Vincke en Roosmarijn Smits
© 2012 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia-educatief.be Omslagfoto: © iStockphoto.com/Joris Van Ostaeyen
ISBN 978-94-000-0297-5 D/2012/7849/64 NUR 163 / 825
Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.
Inhoud
1.
Wettelijke context. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1. Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.2. België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2. Vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1. Begrip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2.1.2. Afwijkende bepalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.2. Categorieën van vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2.2.1. Handelsvennootschappen versus burgerlijke vennootschappen . . . . . . . 4 2.2.2. Met of zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2.3. Met of zonder beperkte aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2.4. Personenvennootschappen versus kapitaalvennootschappen. . . . . . . . . . 6 2.3. Synthese van de vennootschapsvormen opgenomen in het wetboek. . . . . . . . . . . . 7 2.4. Bijzonderheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2.4.1. Genoteerde vennootschappen versus Alternext en vrije markt. . . . . . . . 8 2.4.2. Vennootschappen met sociaal oogmerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2.5. Banden tussen vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2.5.1. Controle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 2.5.2. Moeder – dochter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2.5.3. Consortium. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.5.4. Verbonden vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.5.5. Geassocieerde vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.5.6. Deelneming en deelnemingsverhouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2.5.7. Belang van deze begrippen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.6. Grootte van de vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.6.1. Kleine vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.6.2. Kleine groepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2.7. Rechtspersonen andere dan vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Intersentia
v
Vennootschapsrecht toegepast
3.
De betrokkenen – in het kort. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
3.1. Aandeelhouders/vennoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3.2. Het bestuursorgaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3.3. Het toezicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.
De effecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4.1. Soorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.1. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.2. Winstbewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.3. Obligaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.4. Warrants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Certificaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Registers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Inhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Splitsing van de registers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Bijzonderheden van de belangrijkste vennootschapsvormen. . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1. BVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2. CVOA en CVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.3. NV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5. Overdracht van de effecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1. BVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.2. CVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.3. NV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19 19 21 21 22 23 23 23 24 24 24 25 26 27 27 28 29
5. Oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.1. Hoe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.3. Inhoud van de oprichtingsakte van de vennootschappen met rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Handelingen vóór de oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Verbintenissen aangegaan voor een vennootschap in oprichting . . . . . 5.2.2. Overname van de verbintenis door de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Gevolgen van een niet-overname door de vennootschap . . . . . . . . . . . . 5.3. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Verantwoording van het kapitaal (financieel plan). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5. Soorten inbreng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
vi
31 31 31 32 32 32 32 33 33 34 35
Intersentia
Inhoud
5.6. Inbreng in natura. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.1. Wat komt in aanmerking als inbreng in natura?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.2. Waardering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.3. Vergoeding van de inbreng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.4. Tussenkomst van een bedrijfsrevisor – normale procedure. . . . . . . . . . 5.6.5. Afwijkende procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.6. Verslag van de oprichters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.7. Taak van de oprichters bij de afwijkende procedure . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7. Bekendmaking van de oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7.1. Vennootschapsdossier rechtspersonenregister. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7.2. Bekendmaking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8. Quasi-inbreng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.1. Bestaansreden van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.2. Begrip quasi-inbreng. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.3. Tussenkomst van een bedrijfsrevisor – normale procedure. . . . . . . . . . 5.8.4. Afwijkende procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.5. Taak van het bestuursorgaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.6. Taak van het bestuursorgaan bij de afwijkende procedure. . . . . . . . . . . 5.8.7. Taak van de algemene vergadering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.8. Openbaarmaking van de verslagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.9. Gevallen waarin de procedure niet moet worden gevolgd . . . . . . . . . . . 5.8.10. Gevolgen van het niet naleven van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8.11. Andere sancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9. BVBA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.1. Oprichters en vennoten van een BVBA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.2. De Starter-BVBA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.3. Oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.4. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9.5. Volstorting van het kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10. NV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10.1. Oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10.2. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10.3. Volstorting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11. CVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11.1. Oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11.2. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11.3. Volstorting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12. Oprichtersaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.13. Nietigheid van de oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36 36 36 36 37 37 38 38 39 39 39 40 40 40 41 42 42 42 42 43 43 44 44 44 44 45 46 46 47 49 49 49 50 50 50 51 51 51 52
Intersentia
vii
Vennootschapsrecht toegepast
6.
De bestuursorganen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
6.1. Rol. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Bevoegdheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Benoeming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Bezoldiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5. Vertegenwoordiging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6. Bekendmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7. Vaste vertegenwoordiger. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8. BVBA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.1. Zaakvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.2. Dagelijks bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9. NV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.1. Raad van bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.2. Adviserende comités binnen de raad van bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.3. Het auditcomité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.4. Het remuneratiecomité. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.5. Het directiecomité. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.6. Het dagelijks bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.9.7. Variabele vergoedingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.10. CVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.11. Tegenstrijdig belang. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.11.1. NV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.11.2. BVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.11.3. CVBA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12. Aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12.2. Aansprakelijkheidsgronden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12.3. Aansprakelijkheidsvordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12.4. Einde van de aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.12.5. Strafrechtelijke verantwoordelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55 56 56 56 57 58 58 59 59 60 60 61 62 63 64 66 66 68 69 69 69 71 72 72 72 73 78 79 80
7. Rapportering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.1. Jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Algemene beginselen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Vorm van de jaarrekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.3. Vastleggen van de jaarrekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.4. Termijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Resultaatverwerking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii
83 83 83 84 84 84
Intersentia
Inhoud
7.3. Jaarverslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.1. Algemene beginselen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.2. Inhoud van het jaarverslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.3. Rapportering in vennootschappen waarvan de aandelen zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt. . . . . . . 7.3.4. Rapportering in vennootschappen vrijgesteld van de verplichting een jaarverslag op te stellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Geconsolideerde jaarrekening en jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5. Bekendmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6. Sancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.
89 89 89 91 91
De commissaris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
8.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Benoeming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Duur van de opdracht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5. Bevoegdheden en verplichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.6. Verslaggeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.7. Bekendmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.8. Aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.9. Controle in afwezigheid van een commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.
86 86 86
93 93 94 95 95 96 97 97 98
De algemene vergadering van de aandeelhouders. . . . . . . . . 99
9.1. Soorten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 9.2. Bevoegdheden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 9.3. Samenstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 9.4. Bijeenroeping en informatie ter beschikking stellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 9.5. Organisatie van de algemene vergadering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 9.6. Stemrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 9.7. Uitoefening van het stemrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 9.8. Jaarvergadering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 9.9. Wijziging van de statuten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 9.10. Wijziging van het doel van de vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 9.11. Kapitaalverhoging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 9.11.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 9.11.2. Grondvoorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 9.11.3. Uitgifte van aandelen beneden de fractiewaarde van de bestaande aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Intersentia
ix
Vennootschapsrecht toegepast
9.11.4. Het voorkeurrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 9.11.5. Het toegestane kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 9.11.6. Uitgiftepremie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 9.12. Kapitaalvermindering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.12.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 9.12.2. Bescherming van de schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 9.12.3. Reserve om een voorzienbaar verlies te dekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 9.12.4. Daling van het kapitaal beneden het wettelijk minimum. . . . . . . . . . . 122 9.13. Aflossing van het kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 9.14. Verkrijging van eigen effecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 9.14.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 9.14.2. Voorwaarden voor de verkrijging van de effecten (NV). . . . . . . . . . . . 125 9.14.3. Gevolgen verbonden aan het bezit van eigen effecten (NV). . . . . . . . . 127 9.14.4. Vervreemding van eigen effecten (NV) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 9.14.5. Sancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 9.14.6. Financiering voor de verkrijging van eigen effecten. . . . . . . . . . . . . . . . 128 9.14.7. Inpandneming van eigen effecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 9.14.8. Bijzonderheden voor de verkrijging van eigen effecten in de BVBA. . 128 9.14.9. Te verschaffen informatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 9.15. Kruisparticipaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 9.15.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 9.15.2. Kruisparticipaties tussen moeder- en dochtervennootschappen. . . . . 130 9.15.3. Kruisparticipaties tussen onafhankelijke vennootschappen. . . . . . . . . 131 9.15.4. Bekendmakingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 9.16. De resultaatbestemming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 9.16.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 9.16.2. Mogelijke resultaatverwerkingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 9.16.3. Jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 9.16.4. De wettelijke reserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 9.16.5. Uitkeringen andere dan onder de vorm van dividenden en tantièmes. 134 9.16.6. Uitkeringen onder de vorm van dividenden en tantièmes . . . . . . . . . . 136 9.16.7. Interimdividenden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 9.16.8. Uitkering van de waarde van de aandelen in de CVBA. . . . . . . . . . . . . 138 9.17. Verlies van het kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 9.17.1. Beraadslagingen over de ontbinding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 9.17.2. Ontbinding op vordering van derden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 9.18. Bekendmakingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
x
Intersentia
Inhoud
10.
De algemene vergadering van de obligatiehouders . . . . . . 143
11. Herstructureringen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 11.1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2. Begrippen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.1. Fusie door overneming (art. 671 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.2. Fusie door oprichting (art. 672 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.3. Splitsing door overneming (art. 673 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.4. Splitsing door oprichting (art. 674 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.5. Gemengde splitsing (art. 675 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.6. Gelijkgestelde verrichtingen (art. 676 en 677 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . 11.2.7. Inbreng van een algemeenheid (art. 678 W.Venn.). . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.8. Inbreng van een bedrijfstak (art. 679 en 680 W.Venn.) . . . . . . . . . . . . . 11.3. Fusies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.1. Kenmerken en rechtsgevolgen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.2. Samenvatting van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4. Splitsingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.1. Kenmerken en rechtsgevolgen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.2. Samenvatting van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.5. Inbreng van een algemeenheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenvatting van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.6. Inbreng van een bedrijfstak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenvatting van de procedure bij de inbreng van een bedrijfstak door een vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.7. Rechtsgevolgen van de inbreng van een algemeenheid of van een bedrijfstak. . 11.8. Partiële splitsing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.9. Grensoverschrijdende fusies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
145 145 145 146 147 147 148 149 149 150 151 151 152 152 152 153 153 153 154 154 154 155 155
12. Omzetting van een vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 12.1. Wat verstaat men onder omzetting? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3. Staat van activa en passiva. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.4. Controleverslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.5. Bijzonder verslag van het bestuursorgaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.6. Algemene vergadering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.7. Punten waaraan vóór de omzetting aandacht moet worden besteed . . . . . . . . . 12.8. Aansprakelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
157 157 157 158 158 159 159 160
xi
Vennootschapsrecht toegepast
13. Ontbinding en vereffening van de vennootschap. . . . . . . . . 161 13.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Gronden van ontbinding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. De vrijwillige ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.2. De ontbinding van rechtswege. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.3. De gerechtelijke ontbinding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3. Voorstel tot vrijwillige ontbinding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4. De ontbinding en vereffening in één akte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5. De vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.2. Benoeming van de vereffenaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.3. Bevoegdheden van de vereffenaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.4. Verslaggeving tijdens de vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.5. Verplichte bijeenroeping algemene vergadering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.6. Betaling van de schuldeisers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.7. Sluiting van de vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5.8. Aansprakelijkheid van de vereffenaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
161 161 161 162 162 163 163 163 163 164 165 166 167 167 167 168
14. Geschillenregeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 14.1. Het deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2. Uitsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.1. Wie kan de uitsluiting vorderen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.2. Procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.3. Beslissing tot overdracht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3. Uittreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.4. Vennootschapsvordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.5. Minderheidsvordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.5.2. Voorwaarden om een vordering in te stellen in de NV en de Comm.VA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.5.3. Voorwaarden om een vordering in te stellen in de BVBA. . . . . . . . . . . 14.5.4. Voorwaarden om een vordering in te stellen in de CVBA . . . . . . . . . . 14.5.5. Verder verloop van de procedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.
169 169 169 170 171 171 172 172 172 172 173 173 173
De minder courante vennootschapsvormen. . . . . . . . . . . . . . . 175
15.1. V.O.F. en Comm.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 15.2. CVOA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
xii
Intersentia
Inhoud
15.3. Comm.VA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4. ESV en EESV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5. SE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6. SCE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.7. LV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.
De vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid. . . . . 183
16.1. Maatschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.2. Tijdelijke handelsvennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.3. Stille handelsvennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.4. Gemeenschappelijke bepalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.
177 179 180 180 181
183 183 184 184
De verenigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
17.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.1. De soorten verenigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.2. De grootte van de verenigingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2. De vzw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.1. Onderscheid met een vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.2. Oprichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.3. De leden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.4. De algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.5. De raad van bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.6. Vertegenwoordigingsbevoegdheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.7. Dagelijks bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.8. Commissaris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.9. Bekendmaking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.10. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.11. Nietigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.12. Giften en legaten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.13. Boekhouding, jaarrekening en begroting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.14. Omzetting in een vennootschap met sociaal oogmerk (VSO). . . . . . . 17.2.15. Ontbinding en vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. De ivzw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.1. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.2. Het algemeen leidinggevend orgaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.3. Bestuursorgaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.4. Boekhouding, jaarrekening en begroting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.5. Ontbinding en vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
185 185 186 187 187 189 190 191 192 192 192 193 193 194 195 196 196 197 198 201 201 202 202 202 203
Intersentia
xiii
Vennootschapsrecht toegepast
17.4. De stichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.1. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.2. Soorten stichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.3. Raad van bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.4. Dagelijks bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.5. Statutenwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.6. Boekhouding, jaarrekening en begroting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.7. Ontbinding en vereffening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
203 203 204 205 205 206 206 206
Bijlagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 1. Vergelijkende tabel vennootschapsvormen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 2. Nuttige bronnen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 3. Casussen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
209 210 215 217 231
xiv
Intersentia