Vennootschap orthopedie. Medisch Centrum Haaglanden

Jaarverslag 2009

Jaarverslag 2009 Maatschap/Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

Auteurs: dr. E.R.A. van Arkel, opleider Orthopedie Maatschap orthopedie MC Haaglanden

(datum)

Handtekening

drs. B.J.W. Thomassen Onderzoeker Orthopedie

(datum)

Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

Handtekening

1

Jaarverslag 2009

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ..............................................................................................................................................2 1.

Inleiding ..............................................................................................................................................4 1.1.

Prestatie indicatoren ....................................................................................................................................5

1.2.

Doelstellingen................................................................................................................................................8

3.

Personele bezetting ...........................................................................................................................10

3.

Productiecijfers .................................................................................................................................12

4.

Wetenschappelijke activiteiten orthopedisch chirurgen..................................................................13 4.1.

dr. E.R.A. van Arkel ..................................................................................................................................13

4.1.1. 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4.

4.2.

R.E. van der Flier.......................................................................................................................................13

4.2.1. 4.2.2.

4.3.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................15 Cursussen .............................................................................................................................................................15 Voordrachten ........................................................................................................................................................15

B.J.W. Thomassen......................................................................................................................................15

4.7.1. 4.7.2. 4.7.2. 4.7.2.

5.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................15 Cursussen .............................................................................................................................................................15 Publicaties ............................................................................................................................................................15

J.W.A. Swen................................................................................................................................................15

4.6.1. 4.6.2. 4.6.3.

4.7.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................14 Cursussen .............................................................................................................................................................15 Publicaties ............................................................................................................................................................15 Voordrachten ........................................................................................................................................................15

S. de Lange..................................................................................................................................................15

4.5.1. 4.5.2. 4.5.3.

4.6.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................14 Cursussen .............................................................................................................................................................14 Voordrachten ........................................................................................................................................................14

S.B. Keizer ..................................................................................................................................................14

4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4.

4.5.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................13 Cursussen .............................................................................................................................................................14

P.H.C. den Hollander.................................................................................................................................14

4.3.1. 4.3.2. 4.3.3.

4.4.



Wetenschappelijke activiteiten AIOS orthopedie.............................................................................17 5.1.

M. van den Besselaar .................................................................................................................................17

5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5.

5.2.

Congres bezoeken.................................................................................................................................................17 Cursussen .............................................................................................................................................................17 Posters ..................................................................................................................................................................17 Publicaties ............................................................................................................................................................17 Voordrachten ........................................................................................................................................................17

S.F. de Boer.................................................................................................................................................17

5.2.1. 5.2.2.

Posters ..................................................................................................................................................................17 Cursussen .............................................................................................................................................................17

5.3.

S.E. Duinkerke............................................................................................................................................17

5.4.

C.M. Fortanier............................................................................................................................................17


2

Jaarverslag 2009

5.5.

F. Groot .......................................................................................................................................................18

5.5.2.

5.6.

R. Mahdad ..................................................................................................................................................18

5.6.1. 5.6.2.

5.7.

Congresbezoeken..................................................................................................................................................18 Cursussen .............................................................................................................................................................18 Publicaties ............................................................................................................................................................19

P. van der Zwaal.........................................................................................................................................19

5.9.1. 5.9.2. 5.9.3. 5.9.4.

6.

Congresbezoeken..................................................................................................................................................18

E.M. Nelissen ..............................................................................................................................................18

5.8.1. 5.8.2. 5.8.3.

5.9.

Congresbezoeken..................................................................................................................................................18 Cursussen .............................................................................................................................................................18

W. Metsaars................................................................................................................................................18

5.7.1.

5.8.

Cursussen .............................................................................................................................................................18

Congresbezoeken..................................................................................................................................................19 Cursussen .............................................................................................................................................................19 Posters ..................................................................................................................................................................19 Voordrachten ........................................................................................................................................................19

Overzicht lopende METC goedgekeurde studies MCH orthopedie ................................................20 6.1.

NRC studie; Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie Rotator Cuff Studie. (NL19378.098.07) ...20

6.2. Een vergelijkende studie met behulp van model-based (RSA) röntgenanalyse van de Taperloc BoneMaster gecoate steel in vergelijking met de gecementeerde en ongecementeerde HA gecoate Taperloc steel. (NL22820.098.08).........................................................................................................................................22 6.3. SANGVIA; Een prospectief gerandomiseerd en controlerend onderzoek over het tijdens de operatie verzamelde wondbloed bij totale heup operaties. (NL26575.098.09) ...............................................................24

7.

Overzicht lopende METC goedgekeurde studies waaraan MCH deelneemt..................................26 7.1.

Effectiviteit van een nieuwe resurfacing heupprothese ..........................................................................26

7.2. KNALL: Identificatie van vroege artrotische veranderingen van de knie: applicatie van nieuwe diagnostische methoden. (NL21778.078.08)........................................................................................................28 7.3. HEALTH: Hip Fracture Evaluation with Alternatives of Total Hip Arthroplasty vs HemiArthroplasty. (NL12833.078.06) ..........................................................................................................................30 7.1

8.

Het effect van fysiotherapie op het herstel na een partiële mediale meniscectomie (NL18078.098.07) 32

Overzicht ‘niet-METC verplichte’ studies c.q. surveillance onderzoeken......................................33 8.1

Case reports ................................................................................................................................................33

8.2

Surveillance onderzoeken..........................................................................................................................33

8.3

‘Niet-METC verplichte’ onderzoeken......................................................................................................34

9.

Opgezet onderzoek MCH orthopedie in toetsingsfase .....................................................................35

10.

Manuscripten in process or submitted..........................................................................................35

11.

Publicaties 2009 op een rij ............................................................................................................36


3

Jaarverslag 2009

1.

Inleiding

In 2009 werd door de maatschap een zogenaamde “Heidedag” georganiseerd in het etablissement van collega de Lange in Frankrijk, Le Grande Ceintre. Hier werd een basis gelegd voor ons beleidsplan, dat wij in 2010 hopen ten uitvoer te brengen. Tijdens dit weekend was een strakke planning/agenda opgesteld m.b.t. de te bespreken onderwerpen. Voorafgaande aan deze “Heidedag” werd er al in samenwerking met de afdeling Marketing & Sales een voorzet gemaakt voor een te maken marketingplan. Janneke van Zelst heeft een aantal cijfers in kaart gebracht over het adherentiegebied en de meerwaarde van de buitenpoli in Monster. In 2010 zal dit samen met het beleidsplan een leidraad vormen voor de komende jaren. Een heugelijk feit is dat wij in het Diagnostisch Centrum Haaglanden in Den Haag aan de slag zijn gegaan en vooralsnog is dat een goede stap geweest. We hebben daar een goede patiëntenstroom opgebouwd, die we volgens ons adagium “Goed en Snel” hebben kunnen behandelen. Patiënten worden hier in een ‘one-stop shop’ werkwijze gezien door een orthopedisch chirurg (P.H.C. den Hollander). Er is direct de mogelijkheid om aanvullende diagnostiek te verrichten in de vorm van MRI scan of röntgenfoto’s. Vooral de directe mogelijkheid om een MRI scan te verrichten is zeer aantrekkelijk. Een ander heugelijk feit is dat wij in ZBC kliniek Zestienhoven zijn gestart met een maandelijks terugkerend OK programma voor een gehele dag. Tijdens dit operatieprogramma voeren we relatief laag complexe zorg uit, zoals meniscectomie en de verwijdering van osteosynthese materiaal. In de toekomst hopen wij de samenwerking met kliniek Zestienhoven verder uit te breiden in de vorm van een grotere capaciteit aan OK-delen. Hierdoor kan de ‘complexere zorg’ efficiënter verricht worden in het MC Haaglanden. De wens is om eenmaal per 2 weken een dag OK programma te draaien in Zestienhoven. De wens om patiënt georiënteerde feedback te krijgen van operatieve ingrepen en de werkwijze in het MC Haaglanden stond al in 2008 op het programma. De afdeling I&A heeft dit in de eerste periode tegengehouden i.v.m. onwetendheid van het programma. Na overleg tussen de I&A afdeling en SDS-medical (het bedrijf dat dit programma vanuit extern faciliteerd) en het in contact brengen van de I&A contactpersoon uit het RdGG en MCH heeft er toe geleid dat eind 2009 Iris uiteindelijk gerealiseerd is. Het systeem is momenteel operationeel in het Westeinde en zal in het eerste kwartaal van 2010 operationeel worden in Antoniushove. Op dit moment worden de wetenschappelijke activiteiten via dit programma gemonitord. Tweede helft 2010 willen wij graag ook outcome gaan genereren over operatieve ingrepen uit voornamelijk het B-segment, denk hierbij aan LROI, transfusie en antibiotica registratie (ZZ indicatoren). Deze resultaten willen we in de toekomst communiceren met zorgverzekeraars. Op deze manier kunnen we beter inzicht geven in de kwaliteit die wij leveren en een concurrerende marktpositie verwezenlijken.

Organisatorisch gezien is dit het laatste jaar geweest dat wij, als orthopedie, een medisch manager hebben geleverd voor de Divisie Beweging. Eind 2009 heeft de Lange deze taken overgedragen aan de Bois, reumatoloog. Van Arkel is afgelopen jaar voorzitter geworden van de commissie die namens de Nederlandse Orthopedische Vereniging de richtlijn ontwikkeld voor de knie artroscopie, indicatie, behandeling en kwaliteitsindicatoren.

Ten aanzien van de assistenten hebben we ook afgelopen jaar weer een jaar een arts-assistent sportgeneeskunde gehad in de persoon Floor Groot. Dit is zeer goed bevallen. Jammer genoeg hebben we ook een arts-assistent een Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

4

Jaarverslag 2009

negatieve beoordeling moeten geven voor zijn opleiding in het MC Haaglanden. Dit gehele traject is begeleid vanuit HRM en de centrale opleidingscommissie. De centrale opleidingscommissie heeft een uitspraak gedaan dat de arts-assistent voor een second opinion in aanmerking kwam. De maatschap heeft voor de arts-assistent een second opinion plek geregeld en hier zal een verdere beoordeling plaatsvinden ten aanzien van de opleiding tot orthopedisch chirurg.

1.1. Prestatie indicatoren Prestatie indicatoren zijn de getallen die het Ministerie van VWS en zorgverzekeraars gebruiken om een ziekenhuis te waarderen aan de hand van de geleverde zorg. De prestatie indicatoren zijn in het jaarverslag opgenomen omdat de maatschap Orthopedie deze gegevens wil gebruiken om de zorg te verbeteren.

Decubitus score bij totale heupprothesen De landelijke decubitus incidentie over 2008 was 1.1%, de mediaan was 0.8 (spreiding van 0-5.3%). Onze cijfers over 2009 geven een incidentie weer van 1.1% gemiddeld over beide locaties. Deze incidentie is gelijk aan de landelijke incidentie over 2008.

2007

2008

2009

AH

6/153

0/160

3/159

WZ

5/132

2/129

0/106

AH onbekend

32

26

5

WZ onbekend

39

14

8

Percentage heupfracturen binnen één kalenderdag zijn geopereerd Een belangrijk aandachtspunt uit onderstaande grafiek is de afwezigheid van een ASA classificatie bij 5 patiënten. Deze zou bij iedere patiënt bekend moeten zijn en indien niet bekend is, alsnog nagevraagd moeten worden bij een van de anesthesiologen. Deze klasse is makkelijk te bepalen aan de hand van de comorbiditeit en voorgeschiedenis van de patiënt. Verder liggen de scores van het MCH ongeveer 2-3% onder het landelijke gemiddelde. Dit zijn gecombineerde data van zowel orthopedie als heelkunde, beide verantwoordelijk voor de behandeling van heupfracturen. Naar onze mening is dit een prestatie-indicator die haalbaar moet zijn voor het ziekenhuis, omdat deze hoofdzakelijk te maken heeft met het logistieke traject binnen het ziekenhuis. Hier zal dan ook verder werk van worden gemaakt om deze indicator te verbeteren. De getallen in Antoniushove zijn erg laag waardoor snelle vertekening optreedt. Dit heeft te maken met het feit dat in Antoniushove geen traumadienst wordt gedraaid door de orthopeden.


5

Jaarverslag 2009

ASA 1-2

ASA 3-5

AH

WZ

1

27

Noemer 2

31

%

50%

85%

Teller

0

20

Noemer 1

28

%

75%

Teller

100%

ASA onbekend Teller

Totaal MCH

Landelijk

86%

89.5%

78%

80.7%

73%

66.7%

2

Noemer

3

%

50%

Complicatieregistratie orthopedie In het jaarverslag 2008 was aangegeven dat er gestart was met een digitale complicatieregistratie in het Ezis systeem. In deze registratie zijn het afgelopen jaar 250 complicaties opgenomen. Aangezien er nog geen EPD is, zal deze registratie waarschijnlijk niet waterdicht zijn. Er is geen eindpunt waarop aangegeven wordt of er wel of geen complicatie is opgetreden. Als deze vraag gesteld zou worden dan zou er bewust een ja/nee ingevuld dienen te worden, waardoor er nog extra bij stil gestaan wordt. Aantal Complicatie

Aantal Complicatie

2 Infectie rond hechting

3 Zenuwlaesie

13 Oppervlakkig effect

7 Nabloeding / haematoom

10 Diepe infectie

1 Vaatlaesie

5 Lokale wondnecrose 10 Wondlekkage

11 Trombose 8 Embolie

1 Peesruptuur

2 Falen OK instrumentarium

1 Subluxatie

2 Steriliteitsonderbreking

1 Capsulitis / functiebespreking

5 Overlijden patiënt

1 Synovitis / arthritis

10 Ritmestoornis

1 Fissuur

11 Insufficiëntie orgaan

3 Fractuur 1 Dislocatie

6 Infarct 22 Infectie orgaan

1 Materiaalbreuk

4 Retentie

3 Uitgebroken o.s. materiaal

1 Bloeding orgaan

3 Malpositie o.s. materiaal

6 Huidlaesie

1 Malpositie prothese

15 Psychische decompensatie

1 Beschadiging prothese

4 Foute dosis medicijnen

5 Geinfecteerde prothese

19 Orthopedische work-up

49 Luxatie prothese 1 Duralaesie

19 Orthopedische work-up 19 Orthopedische work-up

Bloedtransfusies binnen de orthopedie Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

6

Jaarverslag 2009

In 2009 is 55% van de bloedtransfusies bij electieve prothesiologie toegediend. In de richtlijn van het NOV m.b.t. prothesiologie staat dat er een restrictief beleid gevoerd moet worden ten aanzien van allogene bloedtransfusies. De percentages moeten onder de 10% liggen. Zoals uit onderstaande tabel is af te lezen zijn de percentages voor de totale knieprothesen goed te noemen. M.b.t. de totale heupprothesen is er nog een verbeterslag te maken.

2006

2007

2008

2009

Packet cells

567

548

317

Aantal THP pt

58

53

38 (11%)

Aantal TKP pt

24

29

22 (8%)

Aantal revisie THP pt

49

42

24

Aantal revisie TKP pt

2

Aantal PC in THP pt

153

125

68

Aantal PC in TKP pt

65

70

40

Aantal PC in revisie THP pt

175

161

62

Aantal PC in revisie TKP pt

3

Gem PC in THP pt

2.6

2.4

1.8

Gem PC in TKP pt

2.7

2.4

1.8

Gem PC in revisie THP pt

3.6

3.8

2.6

Gem PC in revisie TKP pt

1.5

Pijnscores Van belang is dat in ogenschouw wordt genomen dat in onderstaande grafieken geen onderscheid is gemaakt naar behandelspecialismen. Zoals bekend worden in Antoniushove op afdeling 2 ook Urologie patiënten opgenomen en op afdeling 9 in het Westeinde Neurochirurgie patiënten. Landelijke gegevens van 2008 zijn allen gebaseerd op een steekproef die is uitgevoerd binnen ziekenhuizen. Dit omdat het hier alle patiënten in het ziekenhuis betreft en volledige data-analyse moeilijk is. De 91 evalueerbare ziekenhuizen hadden gemiddeld 5.6% patiënten met een pijnscore die op enig moment boven de zeven was. Dit betekent dat we MCH breed al ruim boven dit percentage zitten met een gemiddeld van ongeveer 8%. % patienten met te veel pijn (>7) 25% 20% 15% 10% 5% 0% jan

feb

mrt

apr

mei

jun 2 AH


jul 9 WZ

aug

sep

okt

nov

dec

MCH

7

Jaarverslag 2009

Grafiek 1: Patiënten die teveel pijn aangeven in de eerste 72 uur na OK. Opvallend zijn de verschillende pieken in juli, september en november. Tevens liggen de pijnscores op afd 9 WZ ruim boven het ziekenhuis gemiddelde met op sommige tijdstippen zelfs een procentuele verdubbeling. % Voldoende gescoord 100% 80% 60% 40% 20% 0% jan

feb

mrt

apr

mei

jun 2 AH

jul

aug

9 WZ

sep

okt

nov

dec

MCH

Grafiek 2: Deze grafiek laat eigenlijk zien hoe goed de prestatie-indicator wordt ingevuld op de verpleegafdeling. Er moet minimaal 3 maal per dag een pijnscore opgenomen worden tussen opname en ontslag. Op de opnamedag en ontslagdag mag er 1 score aanwezig zijn. Uit onderstaande grafiek is af te leiden dat afdeling 9 WZ ruim onder het ziekenhuis gemiddelde ligt.

1.2. Doelstellingen Doelstellingen van 2009 •

Volledige staf heeft Train de Trainerscursus gevolgd

•

Opstellen lange termijn beleidsplan.

•

Invoeren van elektronisch portfolio AIOS.

•

Uitbreiding naar Diagnostisch Centrum Haaglanden.

•

Optimaliseren samenwerking poliklinische fysiotherapie MC Haaglanden.

•

Patiënt based outcomes opzetten (implementatie IRIS).

•

Vormgeven van zorgpaden (eenduidige patiënteninformatie, protocollen en zorgtrajecten definiëren).

•

Uitbreiding van klinische onderzoeken en wetenschappelijke publicaties (is ook een van de lange termijn doelen).

•

Verbeteren preventieve beleid rondom infecties.

Ten aanzien van de doelstellingen in 2009 die we moesten halen, kan worden opgemerkt dat het niet is gelukt om de volledige staf de “Train de Trainers cursus” te laten volgen. Alleen van Arkel en van der Flier hebben deze cursus nu gevolgd. Den Hollander, Swen, Keizer en De Lange moeten deze nog volgen. Het lange termijn beleidsplan is opgesteld en zal in 2010 met de Raad van Bestuur verder worden besproken en dan worden geïmplementeerd. Het VREST, het elektronisch portfolio van de AIOS, is geïmplementeerd en werkt naar tevredenheid. Uitbreiding van de zorg naar het Diagnostisch Centrum Haaglanden is gelukt. Deze uitbreiding is naar volle tevredenheid en we hopen op korte termijn verder uit te breiden binnen het Diagnostisch Centrum. Tevens is besloten vooralsnog de poli in Monster te continueren. Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

8

Jaarverslag 2009

In 2009 werd gestart met externe fysiotherapeuten. Daar zijn wat aanloopproblemen geweest maar er zijn nu heldere en duidelijke afspraken gemaakt voor optimalisering van de zorg en samenwerking. Patient based outcome, oftewel het implementeren van het IRIS systeem, is gelukt en dat gaat langzaam uitgerold worden over alle patiënten. De 10 belangrijkste zorgpaden zijn gedefinieerd en zullen in 2010 aangekleed worden. De patienteninformatie is aangepast en zal in dit traject een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Door de verlate start van het Iris systeem zullen de zorgpaden daar nog gedefinieerd moeten worden om dan hopelijk de tweede helft van 2010 deze gegevens per DBC groep te kunnen aanleveren aan de zorgverzekeraar. Ten aanzien van klinisch onderzoek en wetenschappelijke publicaties; dit kan nog beter geoptimaliseerd worden. De wetenschappelijke publicaties en activiteiten blijven redelijk beperkt vanuit de maatschap. Verdere uitbreiding naar de andere stafleden is gewenst. Ziekenhuisbreed is er een preventiebeleid ten aanzien van infecties gestart en dit is op de poli begin 2010 geïntroduceerd. Al met al zijn we tevreden over de behaalde doelstellingen en hopelijk kunnen de doelstellingen van 2009 verder vormgegeven worden in 2010.

Doelstellingen voor 2010 1. (2009) Patiënt based outcomes verder uitbreiden. Via DBC registratie alle scopische ingrepen vervolgen en tevens de invoer van de landelijke implantantenregistratie volledig digitaal laten verlopen. Momenteel worden de implantaten op papier ingevuld en ingevoerd door het secretariaat. 2. (2009) Vormgeven van zorgpaden en opnemen in het Iris systeem, waardoor er een informatie vanuit de patiënten beschikbaar komt voor de zorgverzekeraar. 3. (2009) Alle stafleden moeten de Boerhaave “Train de Trainer cursus” hebben gevolgd. 4. Verder integratie van de poliklinische fysiotherapie op Antoniushove. 5. Uitbreiden naar het Diagnostisch Centrum Voorschoten. de

6. Implementeren van het lange termijn beleidsplan, waarin staat uitbreiding naar een 7 man. 7. Opstarten van fellowship artroscopie en sport voor jonge, klare orthopeden. 8. Opstarten promotieproject Swen. 9. Uitbreiden samenwerking met Zestienhoven. 10. Uitbreiden wetenschappelijke output. 11. Opstarten van twee grote wetenschappelijke onderzoeken in samenwerking met het bedrijfsleven. Deze onderzoeken zijn zeer specifiek waardoor de orthopedie MC Haaglanden zich op een exclusieve patientenpopulatie kan richten. 1. Starten van studie met de firma Ortec over het product Activit, meniscussubstituut. 2. Starten van studie met Tigenix, de ACI procedure.


9

Jaarverslag 2009

3.

Personele bezetting

Divisie manager

Cecile Goldman-Corbeij

tot 1 augustus

Willeke Brinkman

per 1 november

Medisch manager

Sam de Lange

Orthopedische chirurgen

dr. E.R.A. van Arkel R.E. van der Flier P.H.C. den Hollander S.B. Keizer S. de Lange J.W.A. Swen

Wetenschapper

Bregje Thomassen

AIOS

Marijn van den Besselaar Stefan de Boer

per 1 juli

Eric Duinkerke

tot 15 oktober

Christian Fortanier Floor Groot Rachid Mahdad

tot 1 juli

Wieneke Metsaars

per 1 augustus

Eelco Nelissen Peer van der Zwaal ANIOS

Lars Reijngoud

tot 1 maart

Secretariaat

Astrid Bottemanne – Jacobs (WZ / AH)

per 19 augustus

Nathalie van Dorssen (WZ) Liesbeth van den Drieschen (AH) Marianne Hack (WZ) Angela Kriek-Veenhof (WZ) Netty Verseput (WZ) Polikliniek

Rachida Akkouh (gipskamer WZ) Leonie van der Boom-Vrijhof (WZ) Sharda Dewnarain (WZ) Marleen Dobbe (AH)

per 16 maart

Stefanie den Dulk (AH)

tot 1 maart

Morena Firma (AH)

per 1 april

Roxanne Gordijn (WZ)

per 1 oktober

Monique Kroes (WZ) Brenda van Leeuwen (AH) Etty Marti (WZ) Willemien Rebel (AH) Hanneke Uilenhoed (WZ) Emily van Winsen (WZ)


10

Jaarverslag 2009

O.K. terreindeskundigen

Nicole van den Ham Serge Hansen Esther de Jonge-Oudshoorn

Gipsmeesters

Jeanette Buijs

per 1 februari

Laura Dreumel Joop Koekman Mark van de Laan Gijs Nijboer Marianne van Rijn Ria Walcott Zorgmanagers

Erica Bonoo-Mirimin (secr AH) Eric Broeyer (FT WZ/AH, poli WZ, secr WZ) Rene Cuelenaere (afd WZ) Karin Kokshoorn (poli AH, afd AH) Arlette Mandemaker (afd WZ)


11

Jaarverslag 2009

3.

Productiecijfers

Totaal

AH

WZ

Eerste poli bezoek

12542

4910

7632

Eerste consult

15075

5072

10003

Herhaalconsult

20585

9496

11089

DBC gesloten A-segment

13172

5017

8155

DBC gesloten B-segment

1567

860

707

Opname

1639

781

858

Dagopname

381

179

202

Verpleegdag

10287

4066

6221

THP

356

197

159

TKP

269

154

115

Productiecijfers

2007

2008

2009

% Toename

Eerste polikliniekbezoeken

12.847

11.414

12.542

9.9%

Eerste consult

14.841

14.370

15.075

4.9%

Herhaalconsult

16.066

16.683

20.585

23.4%

Opnamen

1453

1515

1639

8.2%

Verpleegdagen

9848

10.109

10.287

1.8%

6.8

6.7

6.3

-6%

THP = 403

THP = 379

THP = 356

THP = -6%

TKP = 231

TKP = 238

TKP = 269

TKP = 13%

Gemiddelde verpleegduur Operatiesessies

Dit betekent dat in Antoniushove ruim 50% van de prothesiologie wordt geopereerd en in het Westeinde ruim 40%. Antoniushove

Westeinde

55.3% THP

44.7% THP

57.2% TKP

42.8% TKP

De volgende B-segment DBC’s zijn geregistreerd voor een voorste kruisbandlaesie en meniscuslaesie Beschrijving

Totaal

05 – 11 – 1805 – 212

Meniscuslaesie + dagopname

593

05 – 12 – 1805 – 213

Meniscuslaesie + klinische episode

20

05 – 21 – 1805 – 212

Meniscuslaesie (vervolg) + dagopname

13

05 – 11 – 1820 – 213

VKB laesie + klinische episode

155


12

Jaarverslag 2009

4.

Wetenschappelijke activiteiten orthopedisch chirurgen

4.1.

dr. E.R.A. van Arkel

4.1.1.

Congres bezoeken

•

NOV jaarcongres, 15-16 januari, ’s Hertogenbosch

•

ArtroMunich, 26-27 juni München, Duitsland

•

SECEC ESSSE, 16-19 september, Madrid, Spanje

•

Anterieure Schouder Stabiliteit, 29 september, Leiden

•

Arthroscopy course Arthrex, 13-19 december, Napels, USA

4.1.2. • 4.1.3. •

Cursussen Cursus Train de Trainers van de NOV Publicaties Henkus HE, Witte PB de, Nelissen RGHH, Brand R, Arkel ERA van. Bursectomy compared with acromiaplasty in the management of subacromial imminent syndrome; a prospective randomised study. J Bone Joint Surg 2009; 92-B:504-10.

•

Arkel ERA van. Wat medisch adviseurs zouden moeten weten over meniscustransplantatie. GAVscoop Tijdschr v Geneeskundig Adviseurs 2009:1;9-15.

•

Jansen JA, Keizer SB, Arkel ERA van. Anatomische reconstructie van distale claviculafractuur met corkscrews. Beschrijving van mini-open techniek. Ned Tijds Trauma 2009:17;93-5.

•

Arkel ERA van. Het onderzoek van de schouder. Cursus Sportgeneeskunde Boerhaave 15 -10-09

•

Wal RJP van der, Thomassen BJW, Arkel ERA van. Long-term clinical outcome of open meniscal allograft transplantation. Am J Sports Med 2009;37:2134-9.

•

Arkel ERA van, Wilmes P. Meniscal transplantation; the Dutch experience. Revue de chirurgie orthopédique et traumatologique 2009 95S, S336-8.

4.1.4. •

Voordrachten Arkel ERA van. Joint homeostasis. The impact on distichon making in cartilagerepair surgery. ACI: The experts meet in Prague. 6-7 februari, Praag, Tsjechië

•

Wal R van der, Thomassen B, Arkel ERA van. Long term clinical outcome of meniscal allograft transplantation. 7th biennial ISAKOS congres, 5-9 april, Osaka, Japan

•

Arkel ERA van. Meniscal Transplantation. ArthroMunich 26-27 juni Munchen, Duitsland

•


•

Arkel ERA van. Het onderzoek van de schouder Cursus Sportgeneeskunde Boerhaave, 15 oktober, Leiden

4.2.

R.E. van der Flier

4.2.1.

Congres bezoeken

•


•

AAOS, 25 t/m 28 februari, Las Vegas, USA

•

NOV najaarscongres, 15-16 oktober, Veldhoven

•

VOCA congres, 24 oktober, Leiden


13

Jaarverslag 2009

4.2.2.

Cursussen

•

Visitatie Medisch Spectrum Twente, 19 juni, Twente

•

Train de Trainers, 12-13 november, Leiden

•

The New Castle Adept Resurfacing Cadaver Course, 25 november, New Castle, Groot-Brittannië

4.3.

P.H.C. den Hollander

4.3.1.

Congres bezoeken

•


•

Van Arts tot Arts, 12-13 maart, Brussel, België

•

NVA jaarcongres, 20 maart, Ermelo

•

NVOT Worst Case, 21 april, Utrecht

•

Regionale refereeravonden, 21 april & 29 september, Leiden

•

NVA Artroscopie cursus, 24 april, Groningen

•

TOWN trauma overleg, 8 september, Den Haag

•

VOCA congres, 24 oktober, Leiden

•

Trauma dagen, 5-6 november, Amsterdam

•

ROGO dag; Benadering bovenste extremiteit, 23 november, Leiden

4.3.2.

Cursussen

•

Biomet periarticulaire fracturen, 13 november, Rotterdam

•

Heupscopie cursus Arthrex, 10-11 november, Salzburg, Duitsland

•

Factuurbehandeling en osteotomieen rond de knie, 11 december, Rotterdam

4.3.3.

Voordrachten

•

‘Artroscopie van de overige gewrichten (behalve de knie)’, NVA Artroscopie cursus, 24 april, Groningen

•

‘Nieuwe visie in de orthopedie: van hechten van de meniscus in de knie tot heupartroscopie’, DCH symposium, 28 oktober, Den Haag

•

‘Diagnostiek knie en schouder’, Huisartsennascholing, 17 november, Leidschendam

•

‘De artroscopie van de heup’, Fysiotherapie symposium MCH, 20 november, Den Haag

4.4.

S.B. Keizer

4.4.1.

Congres bezoeken

•

TOWN traumaoverleg West, 13 januari, Den Haag

•

NOV jaarcongres, 15-16 januari, Den Bosch

•

ISAKOS, 5-9 april, Osaka, Japan

•

Worst case symposium, 21 april, Utrecht

•

Regionale refereeravond, 21 april, Leiden

•

Werkgroep Resurfacing bijeenkomst, 23 april, Rotterdam

•

Symposium "Diagnosis and current treatment of foot disorders", 24 april, Paterswolde

•


•

NOV Voorjaarsvergadering, 15 mei, Utrecht

•

Direct anterieure benadering THP in rug- en zijligging, 19 juni, Zwolle


14

Jaarverslag 2009

•


•

Symposium 10 jaar traumacentrum. Traumazorg door de keten heen, 27 oktober, Leiden

•

Fracture care and osteotomies around the knee, 11 december, Rotterdam

•

Traumadagen, 5-6 november, Amsterdam

4.4.2. • 4.4.3. •

Cursussen Wet- en regelgeving binnen Medical Devices Onderzoek, 12 maart, Dordrecht Publicaties Jansen J A, Keizer SB, Arkel ERA van. Anatomische reconstructie van distale claviculafractuur met corkscrews” beschrijving van mini-open techniek. Ned Tijds Trauma 2009:17;93-95.

4.4.4. •

Voordrachten Fysiotherapie symposium MCHaaglanden met voordracht Osteonecrose heup, 20 november, Den Haag

4.5.

S. de Lange

4.5.1.

Congres bezoeken

• 4.5.2. • 4.5.3. •

NOV jaarcongres, 15-16 januari, ’s Hertogenbosch Cursussen NOV cursus: Teach the Teacher , 2 oktober Publicaties Vincken PW, Ter Braak BP, van Erkel AR, Bloem RM, van Luijt PA, Coene MN, de Lange S, Bloem JL. Only MR can safely exclude patients from arthroscopy. Skeletal Radiol 2009 Oct; 38(10):977-82.

4.6.

J.W.A. Swen

4.6.1.

Congres bezoeken

•


•

Fractuurbehandeling van de hand, 13 maart, Zwolle

•

Percutane wervelfixatie symposium, 27 maart, Tilburg

•

DSS Voorjaarsvergadering; de cervicale discusprothese, 2 april, Utrecht

•

NOV Voorjaarsvergadering, 15 mei, Utrecht

•


•


•

Fysiotherapie symposium MCH, 20 november, Den Haag

•

Fracture care and osteotomies around the knee, 11 december, Rotterdam

4.6.2. • 4.6.3.

Cursussen Cadaver cursus Arthrex: schouder scopie, 13 mei, Rotterdam Voordrachten

•

OK-scholing: VKB reconstructie en cuffrepair en labrumfixatie, 14 mei, Den Haag

•

NVA cursus “State of the Art in arthroscopy”: knie artroscopie, 3 juni, Utrecht

4.7.

B.J.W. Thomassen

4.7.1.

Congres bezoeken

•

ISAKOS Japan, 5-9 april, Osaka


15

Jaarverslag 2009

•

ASI symposium, 19 juni, Zwolle

•

NOViteiten in de (top)sport, 28 augustus, Amsterdam

•


4.7.2.

Cursussen

•

Cursus Stralingsbescherming voor medische specialisten 4A/M, 20-21 januari, Leiden

•

Cursus Wet- en regelgeving Medical Devices, 12 maart, Dordrecht

•

* Epidemiologisch onderzoek, opzet en interpretatie, 12-16 januari, Kerkrade

•

* Principes van epidemiologische data-analyse, 4-6 & 11-13 februari, Amsterdam

•

* Lineaire regressie en variantie-analyse, 26-27 maart & 1-3 april, Amsterdam

•

* Logistische regressie en analyse van overlevingsduren, 19-20 & 25-27 november, Amsterdam

•

* Systematische reviews en meta-analyse, 27-29 mei, Soesterberg

* Onderdeel van het Postinitiele Masteronderwijs Epidemiologie, EMGO/vuMC 4.7.2. •

Publicaties Somford MP, Geurts GF, den Teuling JW, Thomassen BJW, Draijer WF. Long-Term Alendronate use not without consequences? Int J Rheumatol 2010; Jan

•

Van der Wal RJP, Thomassen BJW, van Arkel ERA. Long term clinical outcome of open meniscal allograft transplantation. Am J Sports Med 2009; 37(11): 2134-39.

•

Somford MP, Vanhoenacker FM, Draijer WF, Kort NP, Thomassen BJW. Skeletal deformities in mucolipidosis III. JBR-BTR 2009 May-Jun; 92 (3): 168-9.

•

Somford MP, Draijer WF, Thomassen BJW, Chavassieux PM, Bolvin G, Papapoulos SE. Bilateral fractures of the femur diaphysis in a patient with rheumatoid arthritis on long-term treatment with alendronate: clues to the mechanism of Increased Bone Fragility. J Bone Miner Res 2009 May 6

4.7.2.

Voordrachten

•

Minimally Invasive Total Knee Replacement does not reduce surgical stress response, ISAKOS 2009

•

Long term clinical outcome of meniscal allograft transplantation, ISAKOS 2009


16

Jaarverslag 2009

5.

Wetenschappelijke activiteiten AIOS orthopedie

5.1.

M. van den Besselaar

5.1.1.

Congres bezoeken

•

NOV jaarcongres, 15-16 januari, ‘s Hertogenbosch

•


•

Regionale refereeravond, 21 April & 29 september, Leiden

•

EMSOS, 13-15 Mei, Stuttgart, Duitsland

•


•

VOCA congres Hand/Pols, 24 oktober, Leiden

•


•

ROGO dag schouder, 23 november, Leiden

5.1.2.

Cursussen

•

Basiscursus voet en enkel, 25 november, Nijmegen

•

Arthroscopy course, 13-19 december, Napels, USA

5.1.3. •

Posters S.S. Lim, M. van den Besselaar, A. H. M. Taminiau, P.D.S. Dijkstra. “Extra-articular bone- or soft tissue tumour resection of the knee joint”, EMSOS 13-15 mei, Stuttgart, Duitsland.

• 5.1.4. •

M. van den Besselaar, S.S. Lim, P.D.S. Dijkstra, A. H. M. Taminiau., EFORT, 3-6 Juni, Vienna, Oostenrijk. Publicaties M. van den Besselaar, A.M. ten Ham, W.F. Blom. Distale radio-ulnaire luxatie. Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie, geaccepteerd voor publicatie 2009.

5.1.5. •

Voordrachten M. van den Besselaar, S.S. Lim, P.D.S. Dijkstra, A. H. M. Taminiau, “Extra-articular bone sarcoma resection of the knee joint. Surgical technique and results in 34 patients”, EMSOS 13-15 mei, Stuttgart, Duitsland

5.2.

S.F. de Boer

5.2.1.

Posters

•

Wetenschapsdag poster "Heupvormafwijkingen en het ontstaan van artrose", 19 november, HAGA ziekenhuis

5.2.2.

Cursussen

•

Arthroscopiecursus Schouder NVA, 4 juli, Utrecht

•

Basiscursus voetchirurgie NOV/DOFAA, 25 november, Nijmegen

•

Cursus Knieprothesiologie, 27 november, Amsterdam

5.3.

S.E. Duinkerke

Geen gegevens mogen ontvangen.

5.4.

C.M. Fortanier

Geen gegevens mogen ontvangen. Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

17

Jaarverslag 2009

5.5.

F. Groot

5.5.2.

Cursussen

•

Injectietechnieken van de Bovenste Extremiteit

•

Injectietechnieken van de Onderste Extremiteit

5.6.

R. Mahdad

5.6.1.

Congresbezoeken

•

NOV jaarcongres, 15 januari, ‘s Hertogenbosch

•

Our worst case symposium NVOT, 21 april, Utrecht

•

NOV voorjaarsvergadering, 15 mei, Utrecht

5.6.2.

Cursussen

•

Hemi-Oxford knie cursus, maart, Oxford, Groot-Brittannië

•

CCOC, 30 januari, Amsterdam

•

CCOC, 14 maart, Amsterdam

•

Hand en polscursus, mei, Leiden

•

Exeter Hip cursus, juni, Exeter, Groot-Brittannië

•

Direct anterieure benadering heup in rug en zijligging, 19 juni, Zwolle

•

CCOC, 20 november, Nieuwegein

5.7.

W. Metsaars

5.7.1.

Congresbezoeken

•


•


•


•


•

ROGO dag schouder, 23 november, Leiden

5.8.

E.M. Nelissen

5.8.1.

Congresbezoeken

•

TOWN, 13 januari, Den Haag

•

NOV jaarcongres, 15-16 januari, ‘s Hertogenbosch

•

NOV voorjaarsvergadering, 15 mei, Utrecht

•

ROGO dag, 29 mei, Oegstgeest

•

NOV najaarsvergadering, 15-16 oktober, Veldhoven

•


•

ROGO dag, 23 november, Leiden

5.8.2.

Cursussen

•

Heup cursus, 23 januari, Nijmegen

•


•



18

Jaarverslag 2009

•

AO fractuurbehandeling, 27-28 april, Rotterdam

•


•

Statistiekcursus, 9-10 november

•


5.8.3. •

Publicaties Stability of medial opening wedge high tibial osteotomy: a failure analysis. Nelissen EM, van Langelaan EJ, Nelissen RG. Int Orthop 2009 Feb 3

5.9.

P. van der Zwaal

5.9.1.

Congresbezoeken

•


•

Our Worst Case NVOT, 27 april, Utrecht

•

SECEC-ESSSE, 22-26 september, Madrid

•


•

ROGO dag, 23 november, Leiden

•

Fracturen en osteotomieen rond de knie, 11 december, Rotterdam

5.9.2.

Cursussen

•


•


•

Trauma locking plate course, Zurich, Duitsland

•

NVA knie scopie cursus, Utrecht

•

Benadering bovenste extremiteit, Leiden

•


5.9.3. •

Posters CT based structural rigidity reflects treatment response in an osteolytic rat model. CT based structural rigidity reflects treatment response in an osteolytic rat model. Nazarian A, Bohanske M, Hoogwater F, van der Zwaal P, Cory E, Snyder BD. Annual Meeting of the ORS/AAOS 2009 Las Vegas

5.9.4. •

Voordrachten Once upon a time in the WEZ, Our Worst Case NVOT, 21 april, Utrecht


19

Jaarverslag 2009

6. 6.1.

Overzicht lopende METC goedgekeurde studies MCH orthopedie NRC studie; Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie Rotator Cuff Studie. (NL19378.098.07)

Achtergrond van het onderzoek Rotatorcuffpathologie is één van de meest prevalente aandoeningen van het bewegingsapparaat met aanzienlijke morbiditeit. Operatieve interventie is geïndiceerd als conservatieve methoden falen. Dit kan met een open of een artroscopische techniek. De laatste techniek is de afgelopen jaren sterk in opmars gezien revolutionaire ontwikkelingen in de artroscopische chirurgie. Het grote voordeel van de artroscopische techniek is het minimaal invasieve karakter. In een studie naar open versus artroscopische schouderstabilisatie operaties blijkt de artroscopische techniek tevens kosteneffectiever te zijn. Een nadeel van de artroscopische techniek is dat er een extensievere leerperiode aan vooraf gaat. Verder wordt er gespeculeerd over de kwaliteit van de procedure en het risico op complicaties. Op dit moment is het niet duidelijk of er verschil bestaat met betrekking tot pijn en functie na een open of artroscopische herstelprocedure. Doel van het onderzoek Het doel van de studie is het evalueren en vergelijken van de uitkomsten van de open rotatorcuff hersteloperatie met de artroscopische rotatorcuff hersteloperatie. Onderzoeksopzet Het betreft een klinische prospectieve gerandomiseerde studie, waarbij uitkomsten van de open en artroscopische technieken uitgevoerd door twee orthopedische chirurgen met elkaar vergeleken worden. Onderzoekspopulatie Patiënten met klachten van een full thickness rotatorcuffruptuur bewezen op MR-arthrografie, zonder exclusiecriteria. Interventie (indien van toepassing) De open rotator cuff hersteloperatie en de artroscopische rotator cuff hersteloperatie Primaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten Het belangrijkste eindpunt van de studie is de Disabilities of Arm, Shoulder and Hand Score (DASH) op de verschillende follow up bezoeken (pre-op; 6 wk; 3 mnd; 6 mnd; 12 mnd; 24 mnd). Secundaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten (indien van toepassing) Tevens is de aandacht gericht op de Visual Analoge Scale voor pijn (VAS pijn), Nederlandse Simpele Schouder Test (NSST), de Constant Murley scores en de klinische functie 12 maanden postoperatief. Verder volgt er een bepaling van de cuffkwaliteit middels MR-arthrografie 12 maanden postoperatief. Omschrijving en inschatting van belasting en risico (indien van toepassing) Er zijn geen nadelen of extra risico's van deelname aan dit onderzoek, daar het operatietechnieken betreft die beiden standaard worden toegepast in de orthopedische praktijk.


20

Jaarverslag 2009

Stand van zaken

Orthopedisch chirurg


Assistent

P. van der Zwaal

Röntgen Onafhankelijk arts

dr. G Collee

Datum eerste proefpersoon geïncludeerd

07-02-2008

Aantal geïncludeerde proefpersonen

62

Hoeveel proefpersonen zouden er volgens planning geïncludeerd moeten zijn

100

Totaal aantal benodigde proefpersonen volgens protocol

100

Hoeveel proefpersonen hebben tot op heden het onderzoek volledig doorlopen

Geen

Hoeveel proefpersonen zijn voortijdig met het onderzoek gestopt

Geen

Heeft het onderzoek een verloop genomen dat in noemenswaardige mate voor de proefpersonen

Nee

ongunstiger is dan in het onderzoeksprotocol is voorzien Zijn er ernstige ongewenste voorvallen/bijwerkingen geweest

Nee

Zijn er onvoorziene problemen (geweest) die de voortgang van het onderzoek belemmeren

Nee

Zijn er amendementen op het onderzoeksprotocol geweest

Nee

Wat is de verwachte einddatum inclusie

Q2 2011

Wat is de verwachte einddatum van het onderzoek

Q2 2013

N.B. De inclusie verloopt minder snel dan gepland. De verwachte einddatum voor inclusie en einde onderzoek zijn daarom ook aangepast. De planning was einddatum inclusie Q2 2010 en einddatum onderzoek Q2 2012. Tevens zal dit onderzoek een uitbreiding krijgen in het Leids Universitair Medisch Centrum, waarbij de spieractivatiepatronen in patiënten met RC rupturen wordt bekeken. Hieronder vindt een korte beschrijving plaats van het laboratoriumonderzoek bij een groep van deze patiënten. Proefopstelling met de arm in een koker, EMG-plakkers, en visuele terugkoppeling van de kracht die u uitoefent op een beeldscherm. Er zal u gevraagd worden een rode stip richting de (stilstaande) blauwe stip te besturen, welke in 24 achtereenvolgende richtingen geprojecteerd zal worden. Tijdens deze opdrachten worden de totale spierkracht en aanspanning van individuele spieren rond de schouder gemeten. Wij verwachten een toename van totale spierkracht en een normalisering van aanspanning van schouderspieren te vinden na de operatie.


21

Jaarverslag 2009

6.2.

Een vergelijkende studie met behulp van model-based (RSA) röntgenanalyse van de Taperloc BoneMaster gecoate steel in vergelijking met de gecementeerde en ongecementeerde HA gecoate Taperloc steel. (NL22820.098.08)

Achtergrond van het onderzoek De incidentie van revisieoperaties in THP’s zal extensief toenemen de komende jaren door een hogere levensverwachting, de implantatie van THP in jongere patiënten en de toegenomen prevalentie van THP’s. Aseptische mechanische loslating begint met microbewegingen, in een range van 0.2 tot 1.0 mm, relatief van de prothese t.o.v. het omliggende bot. Stabiliteit van een implantaat wordt bereikt tijdens de operatie (primaire stabiliteit) en zal daarna toenemen (secondaire stabiliteit). Wegens de positieve biomimetische eigenschappen van de nanotechnologie BoneMaster® coating wordt er verwacht dat er een snellere ingroei zal plaatsvinden. Doel van het onderzoek: Een vergelijking te maken in de klinische, bot remodelering en radiologische resultaten tussen de conventionele porous coated Taperloc steel en de Taperloc steel met additionele BoneMaster® coating in patiënten (leeftijd < 66 jaar) met een primaire ongecementeerde THP’s over een periode van 5 jaar. Bot remodelering en alle complicaties zullen worden gedocumenteerd. Tevens worden beide stelen vergeleken met een gecementeerde Taperloc steel in de leeftijdscategorie 66 t/m 75 jaar. Onderzoeksopzet: BoneMaster I: Randomisatie Taperloc BoneMaster steel of Taperloc porous gecoate steel BoneMaster II: Randomisatie Taperloc BoneMaster steel, Taperloc porous gecoate steel of Taperloc gecementeerde steel Patiënt zal per, 3mnd, 6mnd, 1jr, 2jr en 5jr na OK ter controle gezien worden op de poli Orthopedie. Tijdens deze controlemomenten zal de patiënt vragenlijsten (HOOS, SF-12 en HHS) moeten invullen en zal er naast de standaard röntgenfoto’s een extra RSA foto gemaakt worden. Onderzoekspopulatie: Inclusie criteria: * mannen of niet-zwangere vrouwen (BoneMaster I: t/m 65 jaar & BoneMaster II: 66-75 jaar) * BMI <40 * Taperloc THP is mogelijk * Diagnose osteoartrose (OA) of avasculaire necrose * ASA classificatie score I-III Exclusie criteria 1. Patiënten met een THP aan controlaterale zijde meer dan 6 mnd geleden met onvoldoende resultaat, patiënten met goede resultaten (Harris Hip Score >85) kunnen geïncludeerd worden 2. Patiënten met een grote operatie binnen 12 weken voor de studie gerelateerde operatie 3. Patiënt is de Nederlandse taal niet machtig 4. Bekend alcohol of drugs verleden 5. ASA IV-V


22

Jaarverslag 2009

Stand van zaken onderzoek


S.B. Keizer

Assistent

-

Röntgen

dr. T.P.W. de Rooy

Onafhankelijk arts

dr. G Collee


25-10-2008


26


45


75


Geen


Geen

Heeft het onderzoek een verloop genomen dat in noemenswaardige mate voor de

Nee

proefpersonen ongunstiger is dan in het onderzoeksprotocol is voorzien Zijn er ernstige ongewenste voorvallen/bijwerkingen geweest

Nee


Nee


Nee


Q2 2011


Q2 2016

N.B. De inclusie verloopt minder snel dan gepland. Hierdoor zijn per juni 2009 P.H.C. den Hollander en S. de Lange ook patiënten gaan includeren voor dit onderzoek. De verwachte einddatum voor inclusie en einde onderzoek zijn daarom ook aangepast. De planning was einddatum inclusie Q4 2010 en einddatum onderzoek Q4 2015.


23

Jaarverslag 2009

6.3.

SANGVIA; Een prospectief gerandomiseerd en controlerend onderzoek over het tijdens de operatie verzamelde wondbloed bij totale heup operaties. (NL26575.098.09)

Achtergrond van het onderzoek: Transfusie van postoperatief autoloog bloed reduceert de behoefte aan allogene bloedtransfusies en vermindert tevens de hoeveelheid postoperatieve infecties. Publicaties naar het effect van intraoperatief opgevangen gefilterd (volledig) bloed en de behoefte naar transfusies zijn erg beperkt en bestaan niet in deze vorm. Doel van het onderzoek: De klinische efficiëntie aantonen van het Sangvia Blood Management System in totale heupvervanging. De klinische efficiëntie wordt bepaald door de hoeveelheid allogene bloedtransfusies die in beide groepen (Sangvia en geen Sangvia) nodig zijn. Onderzoeksopzet: Een beoordelaar blind, prospectief, gerandomiseerd multicenter onderzoek. Patiënten zullen gedurende hun ziekenhuisopname gecontroleerd worden. Tevens zal er een enkelvoudige controle rond 2 maanden postoperatief plaatsvinden (gecombineerd met de po controle van de specialist). Onderzoekspopulatie: De populatie bestaat uit 300 patiënten die gepland staan voor een primaire of secundaire totale heupvervanging Interventie: Sangvia Bloed Management Systeem Primaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten: Frequentie en hoeveelheid allogene bloedtransfusies Secundaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten (indien van toepassing): Post operatieve infecties - post operatief antibiotica gebruik - lengte ziekenhuisopname - post operatief hemoglobine concentraties - demografische gegevens - gezondheidsstatus (EQ5D) Omschrijving en inschatting van belasting en risico (indien van toepassing): De patiënt zal gedurende de opname in het ziekenhuis gecontroleerd worden en na 2 maanden. Dit zal tijdens de routinematige controle ingebouwd worden. Tevens zullen er tijdens de controlemomenten bloed monsters afgenomen worden. Deze zullen waar mogelijk gecombineerd worden met de standaard ziekenhuisbepalingen.


24

Jaarverslag 2009


Hoofdonderzoeker

B.J.W. Thomassen


S.B. Keizer

Onafhankelijk arts

dr. G Collee


30-06-2009


56


50


300


38


3


Nee


7 SAE


Nee


Nee


Q3 2010


Q4 2011

N.B. Dit multi center onderzoek wordt in combinatie met de volgende centra uitgevoerd: - RdGG, Delft - OLVG, Amsterdam - Medical University Vienna, Wenen, Oostenrijk - Hospital Universitario Mar – Esperanca, Barcelona, Spanje - St Olavs Hospital, Trondheim, Noorwegen


25

Jaarverslag 2009

7.

Overzicht lopende METC goedgekeurde studies waaraan MCH deelneemt

7.1.

Effectiviteit van een nieuwe resurfacing heupprothese

Achtergrond: Een alternatief voor de conventionele heupartroplastiek bij jonge en actieve patiënten is de resurfacing heupprothese. Een precieze en zorgvuldige plaatsing van in het bijzonder de femorale component van deze resurfacing prothese is mogelijk gerelateerd met een snellere revalidatie en een langere levensduur van de prothese. Uit recente studies blijkt dat het plaatsen van een conventionele heup- en knieartroplastiek met behulp van CAS minder variatie in de beoogde plaatsing laat zien, vergeleken met de conventionele plaatsingmethode. In hoeverre deze bevindingen ook gelden voor het plaatsen van een resurfacing heupprothese is nog niet onderzocht. Doel van het onderzoek: Het vergelijken van de resultaten van de groep patiënten bij wie de prothese geplaatst wordt met behulp van de conventionele methode, met een groep bij wie de prothese geplaatst wordt met behulp van ‘computer assisted surgery’. Onderzoeksopzet: Een multicenter, prospectieve, gerandomiseerde, gecontroleerde studie met een follow-up periode van drie jaar. Populatie: Patiënten geïndiceerd voor een gewrichtsvervangende heupoperatie (mannen < 60 jaar en vrouwen < 55 jaar). Interventie: Resurfacing heupprothese geplaatst met behulp van de conventionele methode versus geplaatst met behulp van ‘computer assisted surgery’. Eindpunten: Het verschil in variatie tussen de ‘pre-planned’ positie van de femorale component en de uiteindelijke positie van de femorale component van de prothese. Omschrijving en inschatting van belasting en risico voor de proefpersoon: De tijdsbelasting voor de patiënt bedraagt in totaal ongeveer 120 minuten (6 follow-up metingen à 20 minuten per meting). De metingen bestaan uit een eenvoudig lichamelijk onderzoek (standaard onderzoek polikliniek bezoek orthopedie) naar de beweeglijkheid van de heup, het invullen van vragenlijsten, het maken van röntgenfoto’s van de heup (standaard bij deze ingreep bij controle op de polikliniek orthopedie). Er zijn geen risico’s verbonden voor de patiënten aan deelname aan het onderzoek.


26

Jaarverslag 2009



S.B. Keizer

Samenwerkend centrum

Erasmus MC

Verantwoordelijke

M.M. Vissers, OIO Erasmus MC

Onafhankelijk arts

dr. G Collee


27-2-2007


26


30


280


Geen


Geen


Ja


1 SAE


Nee


Nee


31-1-2009


31-1-2012

N.B. Het onderzoek is voortijdig gestopt. De firma DePuy Johnson&Johnson heeft voortijdig de financiering voor het onderzoek stopgezet i.v.m. achterblijvende inclusie. In overleg met het Erasmus MC hadden wij besloten om tot eind 2009 patiënten te includeren en daarna te stoppen. Uiteindelijk bleek de ASR prothese van de markt gehaald te worden, de reden van de firma was het gaan varen van een andere strategie. De patiënten die momenteel in het onderzoek zijn geïncludeerd zullen de controle momenten voor het onderzoek doorlopen. Dit betekent dat de laatste patiënt eind 2011 gezien zal worden volgens het studieprotocol.


27

Jaarverslag 2009

7.2.

KNALL: Identificatie van vroege artrotische veranderingen van de knie: applicatie van nieuwe diagnostische methoden. (NL21778.078.08)

Achtergrond van het onderzoek: Artrose is één van de meest voorkomende progressieve aandoeningen van het bewegingsapparaat met als gevolg pijn en functiebeperkingen. Na een ruptuur van de voorste kruisband (VKB) is het risico op het ontstaan van knieartrose extreem hoog. Tot nu toe is de pathofysiologie van het proces van VKB ruptuur tot evidente radiologische knieartrose opgehelderd. Omdat röntgenfoto’s vroege degeneratieve veranderingen niet kunnen detecteren, zijn sensitievere meetinstrumenten nodig om het pathofysiologische proces van artrose te monitoren. In het huidige onderzoeksvoorstel wordt daarom gebruik gemaakt van magnetic resonance imaging, DXA scan, ‘bone shape modelling”, en twee biomarkers (CTX-II en osteocalcine). Doel van het onderzoek: De vraagstellingen van dit project zijn: 1) welke vroege (degeneratieve) veranderingen treden op bij patiënten met een acute complete VKB ruptuur in bot, kraakbeen en menisci; 2) op welk tijdstip na het initiële trauma treden deze veranderingen op; 3) wat is de cascade van veranderingen in bot, kraakbeen en menisci volgend op een VKB ruptuur, en 4) wat zijn de belangrijkste predictoren voor deze vroege veranderingen? Onderzoeksopzet: In deze prospectieve studie zullen 160 patiënten met een complete VKB ruptuur worden geïncludeerd. De patiënten zullen jaarlijks worden beoordeeld tot twee jaar na het initiële trauma. Om te beoordelen of een langere follow-up periode zinvol is om deze veranderingen te evalueren, zullen we deze veranderingen beoordelen binnen een groep van 30 patiënten (4 jaar na het initiële trauma.) Onderzoekspopulatie: Patiënten met een complete VKB ruptuur bevestigt door MRI. Primaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten: Degeneratieve veranderingen van bot, kraakbeen en menisci geëvalueerd d.m.v. MRI, DXA scan, röntgenfoto’s en biomarkers. Secundaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten (indien van toepassing): Niet van toepassing. Omschrijving en inschatting van belasting en risico (indien van toepassing): Een nadeel van deelname aan de studie is dat we extra tijd van de patiënt vragen tijdens het polikliniek bezoek (ongeveer 1 uur) en om twee keer extra de polikliniek te bezoeken (na 1 en 2 jaar). Extra metingen tijdens baseline zijn: MRI, DXA scan, vragenlijsten en bloed en urine afname.


28

Jaarverslag 2009



E.R.A. van Arkel


Erasmus MC

Röntgen

B.L. van Meer, OIO Erasmus MC

Onafhankelijk arts

dr. G Collee


2-2-2009


60 (totaal 98)


100 (totaal 160)


100 (totaal 160)


Geen


Geen


Neen


Neen


Neen


Ja


Q3 2010


Q3 2012

N.B. Het aantal inclusies komt niet overeen met de verwachtingen. De reden hiervoor is dat veel patiënten buiten de inclusiecriteria door de leeftijd (boven 45 jaar of jonger dan 18 jaar) vallen of komen met een oud letsel (> 6 maanden). Om deze reden hebben we ook een verandering in het protocol opgesteld, de bovengrens van de leeftijd is naar 45 jaar gegaan. Het exclusiecriterium Kellgren & Lawrence score ≥ 2 ( beoordeling artrose op moment van inclusie) is naar > 0 gegaan. De getallen tussen haakjes zijn het totale aantal patiënten op beide locaties: Erasmus MC en MC Haaglanden. Het onderzoek zal in 2010 uitgebreid worden met inclusie uit het Reinier de Graaf gasthuis in Delft.


29

Jaarverslag 2009

7.3.

HEALTH: Hip Fracture Evaluation with Alternatives of Total Hip Arthroplasty vs Hemi-Arthroplasty. (NL12833.078.06)

Achtergrond van het onderzoek: Heupfracturen zijn geassocieerd met 30% mortaliteit en een ingrijpende tijdelijk en som permanent verlies van onafhankelijkheid en kwaliteit van leven. Wereldwijd worden jaarlijks 4.5 miljoen mensen geïnvalideerd door heupfracturen en verwacht wordt dat in de komende 40 jaar dit aantal met 21 miljoen mensen zal toenemen. De incidentie van heupfracturen in Nederland is thans rond de 18.000 per jaar. In de VS is de incidentie jaarlijks 280.000 (meer dan 5.000 per week), waar de jaarlijkse kosten voor de gezondheidszorg een niveau van $9.8 miljard zal bereiken. Ongeveer 405 van de heupfracturen betreffen mediale collumfracturen. De aanhangers van de hemiartroplastiek (kophalsprothese) bepleiten de lagere kans op een revisieoperatie, de lagere kans op diepe veneuze trombose, de kortere operatietijd, minder bloedverlies en een technisch makkelijkere procedure in vergelijking met de totale heupprothese. De chirurgen, die de totale heupprothese aanhangen bepleiten de voordelen van betere functionele uitkomst en betere kwaliteit van leven. De methodologische beperkingen van voorgaande (gerandomiseerde) studies, samen met een kleine onderzoekpopulatie, die brede 95% betrouwbaarheidsintervallen oplevert, hebben nog geen consensus opgeleverd rondom de optimale therapie. Doel van het onderzoek: Het bepalen van het percentage revisieoperaties 24 maanden na een hemiartroplastiek of een totale heupartroplastiek bij patiënten boven de 60 jaar met een gedisloceerde mediale collumfractuur. Hypothese: de populatie met een totale heupartroplastiek zal een vergelijkbaar tot lager revisiepercentage (primaire uitkomst) en hogere functioneel scores hebben (secondaire utkomst) na 24 maanden vergeleken met hemiartroplastiek. Onderzoeksopzet: Multi-centre, ‘expertise-based’ gerandomiseerde trial met gebruik van minimalisatie om allocatie ineen van beide studiearmen te determineren. In conventionele chirurgische heupfractuur trials verrichten alle chirurgen, die deelnemen aan de trial, zowel totale heup artroplastieken als hemiartroplastieken gebaseerd op randomisatie. Dit voorstel betreft een alternatief gerandomiseerde opzet met allocatie van patiënten naar chirurgen met expertise in totale heupartroplastiek, die toegewijd zijn aan het verrichten van alleen totale heuparthroplastiek, of naar chirurgen, die expertise in hemiartroplastiek hebben en die toegewijd zijn aan het alleen verrichten van hemiartroplastiek. Gebaseerd op hun expertise passen chirurgen een van beide chirurgische strategieën toe in patiënten met een gedisloceerde mediale collumfractuur. De eerste strategie is totale heupartroplastiek (vervanging van de femurkop en het acetabulumdeel van het gewricht). De tweede strategie is hemiartroplastiek (vervanging van alleen de femurkop). Het studiepersoneel bekijkt zorgvuldig de cruciale aspecten van het perioperatief zorg- en het revalidatietraject en documenteerd alle deviaties van het protocol. Potentiële impact van de trial: deze trial zal niet alleen consequenties hebben voor de huidige praktijk, maar zal ook een benchmark zijn voor de uitvoering van toekomstige trials in de fractuurchirurgie. Onderzoekspopulatie: Patiënten van 60 jaar en ouder met een gedisloceerde mediale collumfractuur. Interventie (indien van toepassing): Hemiartroplastiek (kophalsprothese) versus totale heupprothese. Maatschap / Vennootschap orthopedie Medisch Centrum Haaglanden

30

Jaarverslag 2009

Primaire onderzoekvariabelen / uitkomstmaten: Een revisieoperatie binnen 24 maanden na de eerste operatie. Secundaire onderzoeksvariabelen / uitkomstmaten (indien van toepassing): Health-related quality of life (Short Form-12, SF-12), functionele uitkomst scores (Western Ontario Mcmaster Osteoartritis Index, WOMAC), en de zgn. Health utility (Health Utilitis Index Mark III, HU13). Er zal een onafhankelijke technische toetsing gebeuren in de gereviseerde patientengroep (van zowel de primaire als de revisieoperatie) op omschreven tijdstippen tot 2 jaar postoperatief.

Stand van zaken onderzoek Orthopedisch chirurg

S.B. Keizer


Erasmus MC

Verantwoordelijke

P.T.P.W. Burgers, OIO Erasmus MC

Onafhankelijk arts

dr. G Collee


02-04-2009


3


12


150


0


0


Neen


Neen


Neen


neen


Q4 2010


Q4 2012

N.B. Het totaal aantal benodigde proefpersonen is volgens protocol 150 patiënten. Deze patiënten worden op dit moment geïncludeerd door de volgende centra: LUMC, Leiden MC Haaglanden, Den Haag Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp IJsselland Ziekenhuis, Capelle a/d IJssel TerGooi Ziekenhuizen, Hilversum Diaconessenhuis, Leiden Slotervaartziekenhuis, Amsterdam Amphia Ziekenhuis, Breda


31

Jaarverslag 2009

7.1

Het effect van fysiotherapie op het herstel na een partiële mediale meniscectomie (NL18078.098.07)

Het effect van fysiotherapie op het herstel na een partiële mediale meniscectomie (NL18078.098.07)




Fysiotherapie Sweelinckplein

Verantwoordelijke

F. du Marchie Sarvaas

Onafhankelijk arts

dr. Th.C. de Winter


26-03-2009


7

Hoeveel proefpersonen zouden er volgens planning geïncludeerd moeten zijn Totaal aantal benodigde proefpersonen volgens protocol

75

Hoeveel proefpersonen hebben tot op heden het onderzoek volledig

6

doorlopen Hoeveel proefpersonen zijn voortijdig met het onderzoek gestopt

1

Heeft het onderzoek een verloop genomen dat in noemenswaardige mate

Ja,

voor de proefpersonen ongunstiger is dan in het onderzoeksprotocol is

onbekend of dit doorgevoerd is

aanpassing

protocol,

maar

voorzien Zijn er ernstige ongewenste voorvallen/bijwerkingen geweest

Nee

Zijn er onvoorziene problemen (geweest) die de voortgang van het

Nee

onderzoek belemmeren Zijn er amendementen op het onderzoeksprotocol geweest

Ja, maar of dit ingediend is is onbekend


01-07-2009


01-09-2009

N.B. Door het achterblijven van de inclusie zou het protocol aangepast worden en daarna her ingediend worden als amendement bij de METC. Dit onderzoek is een initiatief van Fysiotherapie praktijk Sweelinckplein. Na het laatste overleg van 25 september geen reactie meer gehad van de Fysiotherapie praktijk. Zoals uit bovenstaande gegevens is te halen is de einddatum van het onderzoek niet gehaald. Dit is deels te wijten aan het achterblijven van de inclusie in het MC Haaglanden, geen actieve betrokkenheid Fysiotherapie en het Haga ziekenhuis zou in eerste instantie ook participeren in dit onderzoek.


32

Jaarverslag 2009

8.

Overzicht ‘niet-METC verplichte’ studies c.q. surveillance onderzoeken

Er zijn verschillen onderzoeken c.q. aandachtspunten waar arts-assistenten, semi-artsen zich mee bezig houden. Hieronder wordt een korte opsomming gegeven van welke onderzoeken c.q. onderwerpen momenteel extra aandacht hebben binnen de maatschap orthopedie. Deze onderwerpen zijn in aparte onderdelen te verdelen. Case reports beschrijven aparte patiënt casuïstieken die zelden voorkomen in de orthopedische praktijken. Deze onderwerpen worden onderbouwd met literatuur en eventueel ter kennisgeving gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Surveillance onderzoeken zijn onderzoeken die de kwaliteit van de orthopedische zorg in kaart brengen. Welke verbeterpunten komen aan het ligt, welke percentages worden gevonden en kan in dit oogpunt eventueel de zorg aangepast worden. Deze onderzoeken zijn allemaal niet-METC verplichte studies, tevens zijn er nog andere onderzoeken die met behulp van verzamelde data uitspraken doen en om die reden geen goedkeuring behoeven.

8.1

Case reports •

Een Voetballer Met Een Enkeldistorsie: Drukverband En Naar Huis. FP Groot, BJW Thomassen, ERA van Arkel. Submitted naar Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie. o

Artikel betreft een zaalvoetballer die met een drukverband naar huis wordt gestuurd na een enkeldistorsie en de volgende dag retour komt op de SEH. Bij dit bezoek wordt een compartimentsyndroom geconstateerd waarvoor fasciotomie verricht is.

•

Calcificaties van de heup na sportletsel. JF Pekelharing, Th de Winter, BJW Thomassen, ERA van Arkel. Submitted naar Sport en Geneeskunde. o

Artikel waarbij 4 casus van patiënten met sportletsels worden gepresenteerd met als delende factor een letsel aan de heup. Welke problemen ontstaan er en hoe moet de diagnostiek en behandeling plaatsvinden.

8.2

Surveillance onderzoeken •

Voorste kruisband reconstructie en de delay tot aan de tweede lijn. o

Uit het KNALL odnerzoek komt naar voren dat 111 patiënten pas 6 maanden na het initiële trauma zich melden op de polikliniek Orthopedie of Sportgeneeskunde. De vraag die hierbij opspeelde was, waar zit deze vertraging. Uitgezocht gaat worden hoe deze 111 patiënten op de polikliniek terecht komen en welk traject zij van tevoren hebben doorlopen, zoals fysiotherapie, huisarts of eventueel ander specialisme.

•

Retrospectieve data-analyse naar de CSE anesthesietechniek waarbij deze vergeleken wordt met andere bestaande anesthesiemethoden. o

Er zijn negatieve geluiden uit de kliniek m.b.t. revalidatie en herstel na een totale knie operatie. Zijn deze verschillende daadwerkelijk aanwezig of zijn dit de ‘wordt case scenario’s die in onze gedachten blijven hangen’.

•

Data-analyse van de patiënten met avasculaire necrose die in het MCH zijn behandeld.


33

Jaarverslag 2009

o

Data-analyse moet ons informatie geven over de juiste behandelmethoden en mogelijkheden geven om een zorgpad in te richten.

•

Data-analyse van patiënten die door dr Liem in Veldhoven geopereerd zijn voor een rotator cuff letsel. Artikel voor promotie onderzoek P van der Zwaal, AIOS Orthopedie.

8.3

‘Niet-METC verplichte’ onderzoeken •

Validation of the Dutch Kujala score for patellofemoral knee complaints.

•

Meniscal transplantation, a prospective cohort onderzoek.

•

Treatment of Hill Sachs defects with allografts, a prospective cohort onderzoek.

•

Retrospectieve data-analyse en survival analyse van de schroefcupprothese (firma Stryker).

•

XAMOS onderzoek: Xarelto in the prophylaxis of post surgical venous thromboembolism after elective major orthopaedic surgery of hip and knee. o

Klinische vergelijking van 80 patiënten die nabehandeld worden met Fraxiparine (subcutane injecties) of Xarelto (orale antistolling) met de vraag of het klinische traject vergelijkbaar blijft bij patiëntvriendelijkere methode.


34

Jaarverslag 2009

9.

Opgezet onderzoek MCH orthopedie in toetsingsfase •

TightRope Acromio-Claviculaire Stabilisatie studie (TRACS). Artroscopic treatment of Rockwood type III AC disclocation fractures. Nationale multicenter studie i.s.m. Spaarne ziekenhuis Hoofddorp, Mesos Medisch Centrum Nieuwegein. Coördinerend onderzoeker: J.A. Jansen (AIOS) en dr. E.R.A. van Arkel Status: Start onderzoek in 2010. Andere centra zoeken wegens afhaken van A. van Noort, Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp.

•

The influence of the presence and duration of a postoperative wounddrain on the bloodlevel of patients in major orthopaedic surgery. Nationale multicenter studie i.s.m. Lange Land ziekenhuis, Zoetermeer & Amphia ziekenhuis, Breda Coördinerend onderzoeker: drs. B.J.W. Thomassen Status: Protocol bespreking met deelnemende centra

10. •

Manuscripten in process or submitted LD Pool, GA Buijze, BJW Thomassen, S de Lange. 5-Year Results After Revision Total Knee Arthroplasty. Submitted J Arthroplasty

•

R van Adrichem, SB Keizer, BJW Thomassen. Revision of the acetabular component with a threaded cup after total hip arthroplasty. 1ste revision

•

BJW Thomassen, LD Pool, RE van der Flier, R Stienstra, BA in ’t Veld. Safely retransfusing blood-tissue fluid after local infiltration analgesia in total knee arthroplasty. 1ste revision

•

Calcificaties van de heup na sportletsel. JF Pekelharing, Th de Winter, BJW Thomassen, ERA van Arkel. Submitted naar Sport en Geneeskunde.

•

Een Voetballer Met Een Enkeldistorsie: Drukverband En Naar Huis. FP Groot, BJW Thomassen, ERA van Arkel. Submitted naar Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie.

•

Acetabular revision surgery with impaction of ceramic calcium phosphate granules for acetabular defects. M. van den Besselaar, BJW Thomassen, SB Keizer, FP Bernoski. Submitted J Arthroplasty


35

Jaarverslag 2009

11.

Publicaties 2009 op een rij

• MP Somford, GFAE Geurts, JWAM Den Teuling, BJW Thomassen, WF Draijer. Long term alendronate use not without consequences? Int J Rheumatol. 2009; 2009:253432. Epub 2010 Jan 27. • Van Arkel ERA, Wilmes P. Meniscus transplantation: the Dutch experience. Revue de Chirurgie orthopedique et traumatologique 2009; 95S: S336-8. • Van der Wal RJP, Thomassen BJW, van Arkel ERA. Long term clinical outcome of open meniscal allograft transplantation. Am J Sports Med 2009; 37(11): 2134-39. • Jansen JA, Keizer SB, van Arkel ERA. Anatomische reconstructie van distale claviculafractuur met corkscrews” beschrijving van mini-open techniek. Ned. Tijdschr. Traumatologie 2009:17;93-95. • Vincken PW, Ter Braak BP, van Erkel AR, Bloem RM, van Luijt PA, Coene MN, de Lange S, Bloem JL. Only MR can safely exclude patients from arthropscopy. Skeletal Radiol 2009 Oct; 38(10):977-82. •

Somford MP, Vanhoenacker FM, Draijer WF, Kort NP, Thomassen BJW. Skeletal deformities in mucolipidosis III. JBR-BTR 2009 May-Jun; 92 (3): 168-9.

•

Somford MP, Draijer WF, Thomassen BJW, Chavassieux PM, Bolvin G, Papapoulos SE. Bilateral fractures of the femur diaphysis in a patient with rheumatoid arthritis on long-term treatment with alendronate: clues to the mechanism of Increased Bone Fragility. J Bone Miner Res 2009 May 6

• Van Arkel ERA. Wat medisch adviseurs zouden moeten weten over meniscustransplantaties. GAV Scoop Tijdschrift voor geneeskundige adviseurs. 2009 Apr; 13(1):9-15. • HE Henkus, PB de Witte, RGHH Nelissen, R Brand, ERA van Arkel. Bursectomy compared with acromioplasty in the management of subacromial impingement syndrome. A prospective randomised study. JBJS-Br 2009 Apr; 91-B(4):504-10.


36

Vennootschap orthopedie. Medisch Centrum Haaglanden

Recommend Documents