Veiligheidsmonitor Helmond 2014
De leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de burger in beeld
VEILIGHEIDSMONITOR HELMOND 2014 De leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de burger in beeld
Onderzoek en Statistiek
COLOFON Titel
: VEILIGHEIDSMONITOR HELMOND 2014 Onderzoek naar de leefbaarheid en veiligheid in Helmond
Opdrachtgever
: Gemeente Helmond
Opdrachtnemer
: Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Wilma Timmers
Datum
: Mei 2015
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Samenvatting en conclusies
Samenvatting en conclusies INLEIDING Dit rapport beschrijft de leefbaarheids- en veiligheidssituatie vanuit het perspectief van de Helmondse bevolking. De focus ligt op veiligheidsveld 1 uit het VNG-kernbeleid Veiligheid, te weten een veilige woon- en leefomgeving. Dit kernbeleid heeft ook ten grondslag gelegen aan de analyses voor de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland/Helmond 2015-2018. Er wordt dus geen totaalbeeld geschetst van het leefbaarheids- en veiligheidsdomein. Zo is er bijvoorbeeld geen aandacht voor de georganiseerde criminaliteit of voor veiligheid op bedrijventerreinen. Het rapport geeft inzicht in de mening en de ervaring van de inwoners.
AANPAK Om te weten hoe deze onderwerpen leven bij de bevolking en hoe die mening zich ontwikkelt, houdt Helmond al sinds de jaren negentig regelmatig onderzoek. Sinds 2008 wordt jaarlijks aan de landelijke Veiligheidsmonitor deelgenomen, zodat enerzijds het beeld in Helmond geschetst kan worden, maar anderzijds ook de relatieve positie van de stad in vergelijking met andere Nederlandse steden/gebieden in beeld kan worden gebracht. In 2012 is de landelijke Veiligheidsmonitor zowel inhoudelijk als in onderzoekstechnisch opzet gewijzigd. Daarnaast veranderde er in dit jaar op bestuurlijk vlak het nodige doordat de komst van de Nationale politie en nieuwe gebiedsindelingen (eenheden, districten en basisteams). Deze twee wijzigingen hebben ertoe geleid, dat 2012 voor de meeste indicatoren gezien moet worden als een 0-meting en we in deze rapportage slechts in beperkte mate verder terugkijken. Naast dit onderzoek onder de bevolking worden ook de registraties van incidenten en aangiften bij de politie voor de analyses in deze rapportage opgenomen. Deze worden aangevuld met de ADmisdaadmonitor die op basis van de politiecijfers wordt samengesteld, de gemeenten op basis van hun veiligheidssituatie rangordent. DOEL VAN HET ONDERZOEK Doel van het onderzoek is inzicht bieden in de huidige leefbaarheid en veiligheid in Helmond, de ontwikkeling daarin sinds 2012 en de relatieve positie van de stad in de (politie)regio en binnen Nederland voor zover het betrekking heeft op de Helmondse inwoners. De gegevens dienen als belangrijke achtergrondinformatie bij de verdere ontwikkeling van het Helmondse leefbaarheid- en veiligheidsbeleid. EEN OVERALL BEELD Op basis van 28 kernindicatoren wordt de leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de inwoners samengevat. Daarbij wordt de relatieve positie van Helmond als stad binnen het basisteam Peelland, binnen de politie-eenheid Oost-Brabant en binnen Nederland weergegeven.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
I
Samenvatting en conclusies
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Veilige woon- en leefomgeving in Helmond, overig Peelland, politie-eenheid Oost-Brabant en Nederland*
2012
2013
2014
2012
2013
2014
OostBrabant 2014
Rapportcijfer leefbaarheid
7,3
7,2
7,3
7,7
7,6
7,6
7,5
7,4
Rapportcijfer veiligheid Schaalscore cohesie (0 = zeer slecht; 10 = uitmuntend)
6,9
6,9
7,0
7,5
7,5
7,5
7,3
7,2
5,9
6,0
5,9
6,8
6,8
6,8
6,5
6,2
Ervaart veel sociale overlast, %, nieuw ** Woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen, per 1.000 inwoners Overlast gestoorde/overspannen personen, per 1.000 inwoners Ervaart veel fysieke verloedering, %
15
15
10
7
7
8
9
12
3,9
3,8
4,4
2,3
2,3
2,2
2,8
3,1
2,5
3,7
1,3
1,7
2,1
2,8
28
26
23
15
18
18
21
Vernielingen per 1.000 inwoners
9,7
9,6
9,7
6,3
6,3
5,2
8,4
% Voelt zich wel eens onveilig in de buurt
23
20
20
10
13
12
16
18
8
12
11
2
4
5
8
10
2,8
3,2
1,2
1,6
1,8
10,0
10,0
11,8
4,9
5,1
5,3
7,6
5,2
4,5
4,3
2,6
2,5
2,2
2,7
Helmond
Algemeen
Sociale samenhang/overlast tussen bewoners
Fysieke kwaliteit van de woonomgeving Onveiligheidsgevoelens
Criminaliteit komt volgens bewoners in buurt veel voor, % Bedreiging (psychisch geweld) ) per 1.000 inwoners
Geweld/Dreiging op straat
Woninginbraak
Voertuigcriminaliteit (fiets) Voertuigcriminaliteit (motorvoertuigen) Verkeersoverlast
Alcohol- en Drugsoverlast
Jeugd en veiligheid
Mishandeling (fysiek geweld) per 1.000 inwoners (incidenten/meldingen) Mishandeling (fysiek geweld) per 1.000 inwoners (misdrijven/aangiften) Slachtoffer van woninginbraak, % Woninginbraak per 1.000 woningen Inbraak in bijgebouwen (schuurtjes, garages e.d. per 1.000 woningen)
3,4
Overig Peelland
1,5
5
4
3
1
3
3
3
12,4
12,1
11,6
9,0
10,0
7,2
9,6
4,4
6,8
5,0
2,5
4,3
3,6
3,9
Nederland 2014
23
3
2
5
6
4
2
3
4
4
11,9 2
14,2 3
13,2 3
5,7 2
6,1 2
7,8 2
8,7 2
2
7,1
8,0
5,9
2,9
3,3
2,5
5.5
33
36
37
24
24
20
29
Verkeersoverlast (parkeerproblemen en verkeersstremmingen) per 1.000 inw.
4,9
2,5
2,6
5,2
3,9
3,0
2,7
Ervaart veel overlast van dronken mensen op straat, %
1
4
2
2
1
1
2
3 4
Slachtoffer van fietsendiefstal, % Fietsendiefstal per 1.000 inwoners Slachtoffer van diefstal uit/vanaf auto, % Diefstal uit/vanaf (motor) voertuigen per 1.000 inwoners Ervaart veel verkeersoverlast, %
Ervaart veel overlast van drugsgebruik/ drugshandel, % Drugs- en drankoverlast overlast per 1.000 inwoners Ervaart veel overlast van rondhangende jongeren, %
2
5
4
1
1
2
3
2,2
2,3
3,2
1,2
1,5
1,6
1,7
8
8
4
3
2
4
4
Jeugdoverlast per 1.000 inwoners
4,0
5,6
6,3
2,3
2,6
2,9
5,1
Vandalisme en baldadigheid
1,0
1.0
1,3
1,0
0,7
0,8
31
6
0,9 functioneren po5 (Zeer) ontevreden,% 10 7 7 6 5 7 8 litie in woonbuurt functioneren (Zeer) ontevreden functioneren t.a.v. 9 12 11 9 11 12 10 12 gemeente leefbaarheid en veiligheid, % * De lichtblauw gearceerde cijfers hebben als bron Politie Zuidoost-Brabant; de overige cijfers zijn afkomstig uit de Veiligheidsmonitor. Een groen/oranje gearceerd vakje bij de Helmondse cijfers van 2014 geeft een positieve/negatieve ontwikkeling ten opzichte van 2013; hoe sterker de kleur hoe groter de afwijking. Hetzelfde geldt voor Overig Peelland. ** In 2014 is een nieuwe score sociale overlast ontwikkeld. Die is – in tegenstelling tot de oude met vier variabelen - samengesteld uit vijf variabelen (de variabele ‘overlast buurtbewoners is toegevoegd).
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
II
Samenvatting en conclusies
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN VOOR HELMOND
2014: Rapportcijfer: 7,3 voor leefbaarheid En 7,0 voor veiligheid
WAT VINDT DE HELMONDER VAN DE LEEFBAARHEID IN ZIJN WOONBUURT? Over het algemeen zijn de inwoners van Helmond zijn redelijk tevreden over de leefbaarheid in hun woonomgeving. Zij drukken dit o.a. uit met het rapportcijfer 7,3; een 6,6 op een schaal van 0 tot 10 voor fysieke voorzieningen en de meeste mensen zijn tevreden over de bevolkingssamenstelling in hun buurt. En eerder onderzoek laat zien, dat men redelijk standvastig is in die mening. Minpunt bij de fysieke voorzieningen is de mening over de voorzieningen voor jongeren: 30% is hier (zeer) ontevreden over. Wel moet opgemerkt worden dat vanaf 2012 de gemiddelde mening hierover zich in positieve richting beweegt. HOE ONTWIKKELEN GEBEURTENISSEN DIE DE LEEFBAARHEID NEGATIEF BEINVLOEDEN? De leefbaarheid kan in negatieve zin beïnvloed worden door gebeurtenissen die zich in de woonomgeving voordoen: zo ervaart één op de tien inwoners veel sociale overlast en bijna één op de vier inwoners heeft veel overlast van fysieke verloedering in de woonbuurt. Deze overlastvormen komen terug in de politiecijfers met 4,4 keer (per 1.000 inwoners) een registratie van overlast buurtbewoners, 7,6 van overlast-gevende jeugd en 11,1 keer van vernielingen. Opvallend is dat er sinds 2013 vaker bij de politie melding gedaan wordt van sociale overlast en sinds 2012 van overlast-gevende jeugd. De aandacht van de gemeente voor het thema overlast, o.a. ook door het inrichten van een eigen Meldpunt Overlast, heeft hier mogelijk aan bijgedragen. Dat meer melden niet automatisch betekent dat er meer gebeurt, is mogelijk de verklaring voor het feit dat de belevingscijfers wel een positief beeld laten zien. Het aandeel inwoners dat veel overlast van buurtbewoners en rondhangende jongeren ervaart daalt. Ook zien we het aandeel dat overlast van fysieke verloedering ervaart terugloopt. Dit komt met name doordat er minder overlast van hondenpoep wordt ervaren. VOELEN DE INWONERS ZICH VEILIG IN HUN WOONOMGEVING? De inwoners geven aan de veiligheid in hun eigen woonbuurt een ruime voldoende. De meesten voelen zich daar dan ook nooit onveilig; één op de vijf inwoners heeft daar wel last van, maar dit overkomt de meesten niet vaak; 2% wel.
2014 Rapportcijfer voor de veiligheid 7,0
De perceptie over de veiligheid/onveiligheid is in de afgelopen drie jaren niet heel sterk veranderd. Ten opzichte van 2013 zijn de rapportcijfers noch het aandeel inwoners met een onveiligheidsgevoel gewijzigd. Sinds 2011 voelt een groter aandeel zich veilig.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
III
Samenvatting en conclusies
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
De Helmonder is in het afgelopen jaar jaren echter wel iets minder positief gaan denken over de criminaliteit: het percentage inwoners dat vindt dat die in 12 maanden is toegenomen, is in 2014 met 7% gestegen. Daarbij aansluitend is ook het percentage inwoners dat ’s avonds uit veiligheidsoverwegingen de deur niet open doet als daar iemand aanbelt, ook wat hoger dan in 2013. In hoeverre het een rol speelt, dat in de maand voorafgaand aan de enquêtering een brute overval op een bejaarde vrouw in Helmond plaatsvond, die aan de gevolgen daarvan is overleden, kan via dit onderzoek niet worden aangetoond. Aan deze moord werd in de media uitgebreid aandacht besteed. HOE VAAK VINDT CRIMINALITEIT PLAATS? De stad kreeg in 2014 te maken met criminaliteit in de woonbuurten, met name van woninginbraak en inbraak in bijgebouwen en diefstal van/uit voertuigen. Sinds 2011 zien we een trendmatige daling van het aantal woninginbraken. Tussen 2013 en 2014 zien we een afname in het aantal fietsendiefstallen, inbraak in bijgebouwen en diefstal van/uit voertuigen. De voorvallen van zakkenrollerij, bedreigingen, mishandelingen, straatroof en openlijk geweld leverden 22 keer per 1.000 inwoners een registratie bij de politie van een incident/misdrijf op. Deze cijfers zijn in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd. Naast vermindering van overlast zijn vermindering van criminaliteit en geweld doelstellingen voor het veiligheidsbeleid van de komende vier jaren. HOE STAAT HET MET DE VERKEERSVEILIGHEID? Ruim één op de drie inwoners ervaart veel verkeersoverlast, een percentage dat in de afgelopen driejaren licht is gestegen. Parkeerproblemen/verkeersstremmingen en te hard rijden zijn hier in die jaren de belangrijkste knelpunten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze twee buurtproblemen, samen met de hondenpoep, de top-3 vormen op de prioriteitenlijst van buurtproblemen die inwoners als eerste aangepakt willen zien. Deze drie wisselen in de afgelopen drie jaren van volgorde, maar steevast staan ze bij de vijf meest genoemde buurtproblemen.
Steeds meer Helmonders ervaren verkeersoverlast
De vierde doelstelling in de Kadernota is het op een acceptabel niveau houden van fysieke veiligheidsrisico’s. Verkeersveiligheid vormt hierin één van de speerpunten van beleid. WAT VINDT DE HELMONDER VAN HET FUNCTIONEREN VAN POLITIE EN GEMEENTE ALS HET GAAT OVER LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID IN ZIJN EIGEN BUURT?
2014 91% is niet ontevreden over functioneren gemeente
2014: 95% is niet ontevreden over functioneren politie
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
IV
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Samenvatting en conclusies
Politie en gemeente kunnen tevreden zijn: Er zijn niet veel inwoners, die ontevreden zijn over het functioneren van politie en gemeente waar het gaat om de leefbaarheid en veiligheid in de woonwijken; 5% is dat wel over de politie en 9% over de gemeente. En de ontwikkeling is positief: in drie jaren is het percentage mensen dat ontevreden is gedaald. HOE SCOORT HELMOND ALS STAD BINNEN DE PEELREGIO? De leefbaarheid- en veiligheidssituatie in gebieden wordt mede bepaald door de stedelijkheid van een gebied en daarmee met zaken als de opbouw van de bevolking, de combinaties van functies en de intensiteit van het gebruik. Binnen de Peel, maar ook in Oost-Brabant zijn er verschillen in de mate van stedelijkheid en de complexiteit van de samenleving die dit met zich mee brengt. Deze verschillen tussen de mate van stedelijkheid van gebieden verklaren over het algemeen de verschillen die in deze monitor naar voren komen. Gemiddeld is de bevolking van de vijf landelijke gemeenten in het basisteam Peelland positiever in hun mening over de leefbaarheid en veiligheid in hun woonomgeving dan Helmondse bevolking. De inwoners van deze gemeenten hadden o.a. minder dan de Helmondse inwoners te maken met criminaliteit, hadden minder vaak overlast van anderen en van verloedering. IS DE LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID IN HELMOND OP EEN VERGELIJKBAAR NIVEAU MET ANDERE NEDERLANDSE STEDEN? De inwoners van Helmond beoordelen de leefbaarheid en veiligheid met vergelijkbare cijfers als gemiddeld in steden met 50.000 tot 100.000 inwoners. Helmonders geven minder vaak aan veel sociale overlast te ervaren, bijvoorbeeld overlast van jongeren of buurtbewoners. Ook over de fysieke voorzieningen is men positiever en men ervaart minder vaak verloedering. Over de ontwikkeling van de criminaliteit zijn de Helmonders wat minder positief gestemd dan de inwoners uit andere steden. Een groter aandeel denkt dat het in afgelopen jaar vaker voorkomt. Jaarlijks verschijnt de AD-misdaadmeter. Op basis van aangiftes van 10 soorten delicten bij de politie wordt een rangorde bepaald van de veiligheidssituatie. Bij het merendeel loopt het aantal aangiften terug, bij drie niet. Dit betreffen bedreiging, vernieling en overval. Helmond neemt in 2015 positie 18 in. Dit is een negatieve stijging ten opzichte van 2014. Toen stond Helmond op plaats 28. De ontwikkelingen die wij in Helmond zien, zijn niet uniek voor Helmond. Ook in andere gemeenten neemt de criminaliteit af. Soms net wat sneller wat de verandering in de plaats op de rangorde kan verklaren.
TOT SLOT De inwoners van Helmond geven in grote lijnen aan dat zij tevreden zijn over de leefbaarheid en veiligheid in hun woonbuurt en stad. Er zijn zeker nog aandachtspunten waar de ontwikkelingen nog niet de gewenste richting in gaan.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
V
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies ................................................................................................................. I Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 1.
Inleiding ......................................................................................................................................... 1 1.1. Aanleiding ................................................................................................................................... 1 1.2. Probleemstelling ......................................................................................................................... 1 1.3. Aanpak ....................................................................................................................................... 2 1.4. Leeswijzer ................................................................................................................................... 2 1.4.1. Overzicht Indeling politie-eenheden in Nederland ................................................................. 3
Veilige woon- en leefomgeving in Helmond ....................................................................................... 5 2.1. Inleiding ......................................................................................................................................... 5 2.2. Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit ....................................................................... 5 2.3. Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit ....................................................................... 7 2.4. Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid ................................................................ 8 2.5. Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid .............................................................. 9 2.5.1. Onveilig gevoel in eigen buurt .............................................................................................. 10 2.5.2. Overige indicatoren subjectieve veiligheid ........................................................................... 10 2.6. Veiligheid buiten de directe woonomgeving ............................................................................. 12 2.7. Jeugd en veiligheid ................................................................................................................... 12 2.8. Fysieke veiligheid ..................................................................................................................... 13 2.8.1. Fysieke veiligheid: verkeersoverlast .................................................................................... 13 2.8.2.
Brandveiligheid ................................................................................................................ 14
2.9. Ontwikkeling leefbaarheid en veiligheid 2011-2014 ................................................................. 14 2.9.1. Ontwikkeling op basis van Veiligheidsmonitor ..................................................................... 15 2.9.2. Trends van politie-registratie van misdrijven en incidenten ................................................. 15 3.
Functioneren politie/gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid ........................ 17 3.1. Inleiding ...................................................................................................................................... 17 3.2. Mening over functioneren politie in woonbuurten ..................................................................... 17 3.3. Mening over functioneren gemeente t.a.v. leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurt ......... 18
4.
Gewenste prioriteit in aanpak buurtproblemen ....................................................................... 19 4.1. Inleiding .................................................................................................................................... 19 4.2. Prioriteit aanpak buurtproblemen ............................................................................................. 19
5. Relatieve positie van Helmond ...................................................................................................... 23 5.1. Inleiding ...................................................................................................................................... 23 5.2. Vergelijking resultaten Veiligheidsmonitor 2013-2014............................................................... 23 5.2.1. Woon- en leefomgeving: fysieke en sociale kwaliteit ........................................................... 24 5.2.2. Woon- en leefomgeving: Buurtproblemen ........................................................................... 25 5.2.3. Woon- en leefomgeving: perceptie veiligheid ...................................................................... 26 5.2.4. Woon- en leefomgeving: slachtofferschap delicten ............................................................ 27 5.2.5. Mening over functioneren van politie en gemeente ............................................................. 28 5.3. Vergelijking AD/Misdaadmeter ................................................................................................. 29 5.3.1. Rangordelijst ...................................................................................................................... 29 5.3.2. Aangiften per delictsoort ................................................................................................... 30 Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
Inhoudsopgave
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
1. Inleiding
1. Inleiding 1.1. Aanleiding Leefbaarheid en veiligheid zijn belangrijke pijlers van gemeentebeleid in alle Nederlandse gemeenten. Helmond is een veilige stad waar we met respect met elkaar omgaan is een van de zeven ambities van het coalitieakkoord van het huidige Helmondse college. Om te weten hoe deze onderwerpen leven bij de bevolking en hoe die mening zich ontwikkelt houdt Helmond al sinds de jaren negentig regelmatig onderzoek. Sinds 2008 gebruikt Helmond de resultaten van de landelijke Veiligheidsmonitor. Een van de voordelen daarvan is de mogelijkheid om de situatie in Helmond te kunnen vergelijken met andere steden, gebieden en politie-eenheden. In de landelijke veiligheidsmonitor zijn in 2012 grote, zowel inhoudelijk als methodologische, wijzigingen doorgevoerd, een jaar voor de invoering van de nationale politie. De politie in Nederland heeft een bestuurlijke herindeling ondergaan. Nederland is onverdeeld in 11 politie-eenheden die verder zijn onderverdeeld in districten die vervolgens weer bestaan uit basisteams, het laagste niveau. Helmond behoort samen met de landelijke gemeenten in de Peel - Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren - tot het basisteam Peelland. Peelland vormt samen met het basisteam Dommelstroom het politiedistrict Helmond en met nog twee andere districten vormt deze de politie-eenheid Oost-Brabant. Bij de landelijke Veiligheidsmonitor werd in 2012 de steekproef vergroot waardoor het jaarlijks, zonder oversampling door een gemeente, mogelijk werd uitspraken te doen voor gemeenten met 70.000 of meer inwoners en er vanaf die tijd ook uitspraken konden worden gedaan voor de gebieden van de nieuwe politie-indeling (eenheden, districten en basisteams). Naast onderzoekstechnische veranderingen werden er ook inhoudelijk wijzigingen doorgevoerd. Gevolg daarvan is dat 2012 voor de meeste onderwerpen als een 0-meting wordt beschouwd. Eind 2014 is opnieuw een enquête gehouden en in dit rapport staan de uitkomsten verwoord. De gegevens over de ervaringen en beleving van de inwoners worden aangevuld met gegevens uit de registraties van de politie. De focus ligt op veiligheidsveld 1 uit het VNG-kernbeleid Veiligheid, te weten een veilige woon- en leefomgeving. Dit kernbeleid heeft ook ten grondslag gelegen aan de analyses voor de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland/Helmond 2015-2018. Het onderzoek geeft inzicht in de huidige leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de inwoners van Helmond, de ontwikkeling daarin van de afgelopen drie jaren en de relatieve positie van de stad in de (politie)regio en binnen Nederland. De gegevens dienen als belangrijke achtergrondinformatie bij de ontwikkeling van het leefbaarheid- en veiligheidsbeleid in de stad.
1.2. Probleemstelling De twee centrale vragen voor het onderzoek luiden als volgt: 1. Hoe is het gesteld met de leefbaarheid en veiligheid van de bevolking in Helmond in 2014 en in vergelijking met 2012 en 2013? 2. Wat is de relatieve positie van Helmond binnen het basisteam Peelland en in vergelijking met Oost-Brabant, andere steden en Nederland als totaal? Daar zijn de volgende onderzoeksvragen van afgeleid: Hoe ervaren de inwoners van Helmond de sociale en fysieke kwaliteit en de veiligheid van hun woon- en leefomgeving? Hoe verhoudt de beleving (mening bevolking) zich tot de praktijk (registraties voorvallen bij de politie)? Hoe beoordelen de inwoners de rol van de politie en gemeente ten aanzien van de leefbaarheid en veiligheid in hun woonomgeving? Welke buurtproblemen dienen volgens bewoners met prioriteit te worden aangepakt? Bestaan er verschillen in kwaliteit van leefbaarheid en veiligheid tussen Helmond en haar directe omgeving, de gemeenten binnen Peelland?
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
1
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
1. Inleiding
Wat is de relatieve positie van Helmond als stad in Nederland? Hoe ontwikkelen leefbaarheid en veiligheid zich door de tijd in Helmond?
1.3. Aanpak De informatie voor dit onderzoek is op verschillende manieren verkregen: 1. Enquêtering: In 2014 beschikt de gemeente Helmond opnieuw over de resultaten uit het landelijke onderzoek. De enquêtering van de Veiligheidsmonitor 2014 heeft in het najaar plaatsgehad en na opschoning en weging van het bestand door het CBS zijn begin vanaf maart 2015 de uitkomsten beschikbaar gesteld voor de analyses en rapportages. 2. Registraties politie: Registratie van incidenten en misdrijven bij de politie. De politie houdt een databestand bij van geregistreerde aangiften van misdrijven en meldingen van incidenten. Deze objectieve cijfers zijn een belangrijke aanvulling op de subjectieve enquêtegegevens. Onder misdrijven wordt verstaan het aantal aangiften en het aantal van ambtswege opgemaakte processen-verbaal. Dit laatste (processen-verbaal) is als er geen aangifte wordt gedaan maar er wel een slachtoffer of een verdachte is. Daarnaast moet het delict ook tot een zware categorie horen om een misdrijf te worden. Onder incidenten wordt verstaan de meldingen die burgers doen en de ‘meldingen’ die de politie zelf doet (door politie zelf ontdekte zaken). Voor de indeling is aansluiting gezocht bij het nieuwe VNG-INP-model (1 maart 2015). AD-Misdaadmeter. De uitgeverij van het Algemeen Dagblad brengt sinds een aantal jaren cijfers over de veiligheidssituatie in Nederlandse gemeenten in beeld, bekend als de ADMisdaadmeter. Deze meter bevat als basis ook de hierboven genoemde politiecijfers. Deze zijn gewogen en geeft de relatieve positie van iedere Nederlandse gemeente weer.
1.4. Leeswijzer Voor de indeling van de nota is aansluiting gezocht bij de indeling zoals die wordt gehanteerd in het model Kernbeleid veiligheid van de VNG. Daarbij komt met name het thema veilige woon- en leefomgeving terug, maar in beperkte mate ook jeugd en veiligheid en fysieke veiligheid. Twee thema’s extra toegevoegd: het functioneren van politie en gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid en de gewenste prioriteit in aanpak van buurtproblemen. In het VNG-model zijn bij de thema’s indicatoren gepresenteerd. Deze heeft als basis gediend. Achtereenvolgens komen aan de orde: Hoofdstuk 2: Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Hoofdstuk 3: Functioneren politie en gemeenten t.a.v. leefbaarheid en veiligheid Hoofdstuk 4: Prioriteit aanpak buurtproblemen Hoofdstuk 5: Relatieve positie van Helmond als stad in Nederland. Bij de presentatie van de uitkomsten wordt een vergelijking gemaakt van de Helmondse cijfers met die van de overige vijf gemeenten in het basisteam Peelland, met de regionale politie-eenheid OostBrabant en met de landelijke cijfers. Daarbij hoort een kanttekening: Helmond en de overige Peelgemeenten zijn geheel verschillend van opbouw. Helmond is als stad op veel facetten van de samenleving complexer dan de plattelandsgemeenten. Naast de hogere bevolkingsdichtheid is ook de samenstelling van de bevolking anders (stad: o.a. meer eenoudergezinnen, meer lagere inkomens, meer culturele diversiteit). Ook heeft een stad meer en andere functies en voorzieningen dan het ommeland. Er is sprake van een intensiever en meer divers gebruik niet alleen door de eigen inwoners maar ook door die uit de omgeving. Tegelijkertijd kent het platteland haar eigen problemen op het terrein van leefbaarheid en veiligheid. Het gebied van het basisteam Peelland is een mix van stad en platteland, met een verhouding in inwonertal van stad 43% - platteland 57%. De politieregio Oost-Brabant heeft dezelfde mix, zij het op
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
2
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
1. Inleiding
een hogere schaal. In deze regio is de verhouding stad-platteland 38%-62%. Dit geldt ook voor Nederland met een verhouding stad (>50.000 inwoners): platteland van 45%-55%. Het is daarom interessant om te zien hoe de uitkomsten van de diverse gebiedseenheden zich tot elkaar verhouden.
1.4.1. Overzicht Indeling politie-eenheden in Nederland Nederland is sinds 2012 ingedeeld in 10 regionale en 1 landelijke eenheden, die verdeeld zijn in districten en elk district omvat meerdere basisteams. 1 = Noord-Nederland 2 = Oost-Nederland 3 = Midden-Nederland 4 = Noord-West-Nederland 5 = Amsterdam 6 = Den Haag 7 = Rotterdam 8 = Zeeland en West-Brabant 9 = Oost-Brabant (met Peelland als onderdeel daarvan) 10 = Limburg 11= Landelijke eenheid
De Regionale Eenheid Oost-Brabant is een van de elf regionale eenheden van de Nationale Politie. Oost-Brabant is in 2012 ontstaan uit een samenvoeging van de voormalige regiokorpsen BrabantMidden en Brabant-Oost. De regionale eenheid Oost-Brabant bestaat uit de drie districten ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Helmond. De regionale eenheid kent in totaal negen basisteams:
district ’s-Hertogenbosch heeft vier basisteams: ’s-Hertogenbosch, Meierij, Maasland en Maasland-en-Leijgraaf; district Eindhoven heeft drie basisteams: Eindhoven-Zuid, Eindhoven-Noord en De Kempen; district Helmond heeft twee basisteams: Dommelstroom en Peelland. Peelland bestaat uit de gemeenten Helmond, Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
3
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Regionale Eenheid
1. Inleiding
District
's-Hertogenbosch
's-Hertogenbosch
OostBrabant
Basisteam
Helmond
Maasland Meijerij
Asten
Maas en Leijgraaf
Deurne
Dommelstroom Peelland
Gemert-Bakel Helmond Laarbeek
Eindhoven-Noord
Eindhoven
Someren
Eindhoven-Zuid De Kempen
Overzicht gemeenten van het basisteam Peelland naar inwonertallen 2014
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
4
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
Veilige woon- en leefomgeving in Helmond 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt aan de hand van zeven thema’s inzicht gegeven hoe de inwoners aankijken tegen de veiligheid en leefbaarheid van hun woon- en leefomgeving, oftewel hun perceptie. Daarnaast worden bij de thema’s de cijfers gepresenteerd van bij de politie geregistreerde misdrijven/voorvallen. Achtereenvolgens komen aan bod: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid Bedrijvigheid en veiligheid Jeugd en veiligheid Fysieke veiligheid.
2.2. Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit 2014: 1 vernieling op de 100 inwoners
2014: Rapportcijfer: 7,3 voor leefbaarheid
De sociale kwaliteit wordt in beeld gebracht met 12 indicatoren, deels de mening van de bevolking weergegeven met cijfers uit de enquêtes en deels de bij de politie geregistreerde incidenten. Het zijn factoren en gebeurtenissen die positief bijdragen aan de beleving van inwoners (zoals sociale cohesie en tevredenheid over de bevolkingssamenstelling in de eigen buurt) en die negatief bijdragen (verschillende soorten overlast veroorzaakt door personen). Uit het onderzoek komt naar voren, dat de inwoners van Helmond in de afgelopen drie jaren standvastig zijn in de beoordeling van de leefbaarheid in hun woonomgeving. Het gemiddelde rapportcijfer dat zij voor de leefbaarheid in hun buurt geven is constant tussen de 7,2 en 7,3. Ook de cijfers van de schaalscore m.b.t. de sociale cohesie laat geen schommelingen zien. De meeste inwoners zijn tevreden over de samenstelling van de bevolking in hun woonbuurt, een op de zeven is ontevreden. De meeste inwoners ervaren weinig of geen sociale overlast; een op de tien heeft er veel last van. Dit is overlast die veroorzaakt wordt door andere mensen. Het gaat daarbij om dronken mensen op straat, drank- en drugsgebruik, drugshandel en om overlast door buurtbewoners en gestoorde, overspannen personen. Alhoewel het aantal geregistreerde incidenten van deze laatste twee overlastsoorten in 2014 licht is gestegen is de perceptie van de inwoners over sociale overlast in 2014 toch gemiddeld wat positiever geworden. Ook in Overig Peelland blijken de bewoners in de afgelopen drie jaren redelijk standvastig in hun mening over de leefbaarheid in hun woonomgeving en ook de politiecijfers van de sociale overlastmeldingen (drugs, buurtbewoners en overlast gestoorde/overspannen personen) zijn niet wezenlijk veranderd.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
5
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
SOCIALE KWALITEIT
Helmond
OostBrabant
Overig Peelland
Nederland
2012
2013
2014
2012
2013
2014
Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid
7,3
7,2
7,3
7,7
7,6
7,6
7,5
2014 7,4
% Sociale overlast, ervaart veel overlast*
15
15
10
7
7
8
9
12
Sociale cohesie, schaalscore (0=zeer slecht 10=uitmuntend)
5,9
6,0
5,9
6,8
6,8
6,8
6,5
6,2
- % (helemaal) mee eens
67
59
62▲
73
73
76
71
68
- % neutraal
15
20
21
16
16
12
16
17
- % (helemaal) niet mee eens
15
17
14▼
9
8
7
10
11
Men is tevreden over de bevolkingssamenstelling in eigen buurt:
3
4
3
2
4
5
3
4
100
100
100
100
100
100
100
100
- % Overlast buurtbewoners
9
7
4
3
4
4
4
5
- % Mensen op straat lastiggevallen
2
2
1
1
0
1
1
1
2
1
1
2
3
1
1
2
3
4
- % weet niet/geen mening - % Totaal Men ervaart veel overlast van:
- % Dronken mensen op straat
1
4
2
- % Drugsgebruik en drugshandel
2
5
4
Drank- en drugsoverlast, per 1.000 inwoners
2,2
2,3
3,2▲
1,2
1,5
1,6
1,7
Incident
Drugshandel, per 1.000 inwoners
0,9
0,8
0,7
0,8
0,7
0,8
0,8
Misdrijf
Woonoverlast/Burengerucht /Relatieproblemen, per 1.000 inwoners
3,9
3,8
4,4▲
2,3
2,3
2,2
2,8
Incident
Overlast gestoorde/overspannen personen, per 1.000 inwoners
3,1
2,5
3,7▲
1,3
1,7
2,1
2,8
incident
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost * In 2014 is een nieuwe score sociale overlast ontwikkeld. Die is – in tegenstelling tot de oude met vier variabelen - samengesteld uit vijf variabelen (de variabele ‘overlast buurtbewoners is toegevoegd).
Het beeld over de sociale kwaliteit vergelijkend met dat van overig Peelland laat zien, dat de perceptie van de inwoners over de sociale kwaliteit in hun woonomgeving net iets onder het niveau van overig Peelland ligt. Er zijn verhoudingsgewijs ook meer incidenten van overlast van buurtbewoners. De verklaring hiervoor ligt in de verschillen die er zijn tussen de samenleving als stad en als plattelandsgemeente, zoals in de inleiding beschreven. De cijfers van Helmond vergelijkend met die van de politieregio Oost-Brabant en van Nederland toont deze verschillen ook maar wel in mindere mate. De verklaring hiervoor ligt in de opbouw van deze gebieden: deels stad en deels platteland.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
6
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
2.3. Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit Naast personen die het klimaat in een woon- en leefomgeving kunnen beïnvloeden, zijn er ook fysieke elementen die hier een rol in spelen. De fysieke kwaliteit wordt hier in beeld gebracht met zeven indicatoren: 1. Tevredenheid over speelplekken voor kinderen in de woonbuurt, 2. Tevredenheid over de voorzieningen voor jongeren in de woonbuurt, 3. Tevredenheid over het onderhoud van het groen in de openbare ruimte, 4.Tevredenheid over het onderhoud van het ‘grijs’(wegen, paden, pleintjes) in de openbare ruimte, 5. Tevredenheid over de openbare verlichting in de openbare ruimte, 6. Fysieke verloedering en 7. Vernielingen.
2014: 1 vernieling op de 100 inwoners
Uit het onderzoek komt naar voren, dat de Helmonder gemiddeld tevreden is over de fysieke voorzieningen in de woonomgeving. Op de schaal van 0 tot 10 beoordelen de inwoners deze met een 6,6, een score die in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd is. Deze score is samengesteld uit vijf componenten: tevredenheid over speelplekken/voorzieningen oor kinderen/jongeren, tevredenheid over onderhoud van grijs, van groen en de verlichting in de openbare ruimte in de woonomgeving. Bij vier van de vijf genoemde componenten zijn dan ook zeven van de tien mensen tevreden en is minder dan 16% ontevreden. Eén aspect sprint eruit: dat van de voorzieningen voor jongeren: het percentage ontevreden is bijna net zo groot als het percentage tevredenen (29% t.o.v. 33%). FYSIEKE KWALITEIT
Helmond
Overig Peelland
OostBrabant
Nederland
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2014
% (helemaal) mee eens
62
65
68
67
66
68
67
62
% (helemaal) niet mee eens
15
15
15
14
14
12
14
16
24
30
33
33
29
31
29
25
36
31
29
29
33
27
31
35
% (helemaal) mee eens
72
72
71
73
68
67
71
69
% (helemaal) niet mee eens
14
14
11
15
18
18
14
15
% (helemaal) mee eens
73
71
73
65
65
65
70
68
% (helemaal) niet mee eens
12
12
11
15
18
19
13
14
76
78
80
76
71
73
78
78
9
9
8
11
15
15
10
10
6,4
6,5
6,6
6,5
6,2
6,3
6,5
6,3 23
IN DE BUURT ZIJN GOEDE SPEELPLEKKEN VOOR KINDEREN:
IN DE BUURT ZIJN GOEDE VOORZIENINGEN VOOR JONGEREN: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens IN DE BUURT ZIJN WEGEN, PADEN EN PLEINTJES (GRIJS) GOED ONDERHOUDEN:
IN DE BUURT ZIJN PERKEN, PLANTSOENEN EN PARKEN (GROEN) GOED ONDERHOUDEN:
HET IS BUITEN GOED VERLICHT: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens Fysieke voorzieningen, schaalscore (0=zeer slecht 10=uitmuntend) Fysieke verloedering (% veel overlast)
28
26
23
15
18
18
21
Vernielingen, per 1.000 inwoners, misdrijf
9,7
9,6
9,7
6,3
6,3
5,2
8,4
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
7
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
De mate van fysieke verloedering wordt op basis van vier componenten bepaald, te weten overlast van rommel op straat, vernieling straatmeubilair, bekladding muren en gebouwen en hondenpoep op de stoep/straat. De grote meerderheid van de bevolking heeft weinig of geen overlast van fysieke verloedering; bijna een op de vier inwoners ervaart er veel overlast van. Het is met name de laatste van de vier genoemde, de hondenpoep, die de hoogte van het percentage overlast bepaalt. Bij de overige drie komen de overlastpercentages niet boven de 5% uit. Naast de verloedering vinden er vernielingen plaats. In 2014 werd 9,7 per 1.000 inwoners een misdrijf van vernieling bij de politie geregistreerd, 1 op de 100. Het beeld van de afgelopen drie jaren laat positieve ontwikkelingen zien: de gemiddelde tevredenheid over het onderhoud van grijs en groen en verlichting in de openbare ruimte is redelijk stabiel, het percentage tevredenen over de speelplekken voor kinderen/voorzieningen voor jongeren stijgt en het percentage inwoners dat veel overlast van fysieke verloedering ervaart daalt. Dit laatste is met name toe te schrijven aan een daling van veel overlast van hondenpoep, van 25% naar 19%. In de overige Peellandgemeenten is de mening over de voorzieningen voor kinderen/jongeren overwegend gelijk aan die van Helmond, maar men heeft in de plattelandsgemeenten gemiddeld een iets negatievere mening over het onderhoud van het grijs en groen en de openbare verlichting dan in Helmond. Ook dit valt te verklaren uit de verschillen tussen platteland en stad: de plattelandsgemeenten hebben verhoudingsgewijs een groter grondoppervlak met meer wegen en meer groen - met name in de buitengebieden - dan in de stad. Buitenverlichting in die buitengebieden is er minder omdat er ook minder mensen wonen. Dit alles kan de tevredenheid van bewoners negatief beïnvloeden. Ook in vergelijking met de cijfers van Oost-Brabant en Nederland scoort Helmond wat betreft de fysieke voorzieningen relatief wat beter en dezelfde verklaring als hiervoor is gegeven voor het verschil tussen Helmond/stad en Overig Peelland/plattelandsgemeenten is ook hier van toepassing, omdat Oost-Brabant en Nederland ook deels uit stad deels uit platteland bestaan. De perceptie van de inwoners mag dan wat positiever zijn dan die van de andere, hier vergeleken gebieden, de feitelijkheid is wel, dat Helmond verhoudingsgewijs meer te maken heeft met vernielingen. En ook hier weer is het verschil tussen stad en platteland de verklaring.
2.4. Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid
2014: 1 inbraak per 100 woningen
In deze paragraaf wordt een beeld geschetst van de veiligheid in de woon- en leefomgeving van de Helmondse bevolking. De veiligheid in een woonbuurt wordt onder druk gezet als zich daar criminele activiteiten voordoen. Dit kan gaan om criminele acties gericht tegen personen (fysiek en psychisch geweld) of tegen hun bezittingen (woninginbraak en diefstal uit/van/vanaf voertuigen). Middels tien indicatoren wordt hier een beeld geschetst van de objectieve veiligheid. Helmond kreeg in 2014 te maken met diverse vormen van criminaliteit in de woonbuurt: per 1.000 woningen werd 11,6 keer bij de politie een woninginbraak geregistreerd en 5 keer van een diefstal/inbraak in bijgebouwen bij woningen (garages, boxen, schuren, tuinhuisjes). Daarnaast kregen de inwoners te maken met diefstal van hun voertuigen: per 1.000 inwoners werd 13,2 keer een politieregistratie van een brom-/snor-/fiets gedaan, 5,9 keer van diefstal uit of vanaf een motorvoertuig en 1,0 van diefstal van een motorvoertuig.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
8
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
OBJECTIEVE VEILIGHEID
Helmond 2012
OostBrabant
Overig Peelland
2013
2014
2012
2013
2014
2014
Per 1.000 woningen: - Diefstal/inbraak woning
misdrijf
12,4
12,1
11,6▼
9,0
10,0
7,2
9,6
- Diefstal/inbraak box/garage/ schuur/ tuinhuis
misdrijf
4,4
6,8
5,0▼
2,5
4,3
3,6
3,9
Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen
misdrijf
7,1
8,0
5,9▼
2,9
3,3
2,5
5,5
Diefstal van motorvoertuigen
misdrijf
1,0
1,1
1,0
0,5
0,7
0,6
1,0
Diefstal brom-, snor-, fietsen
misdrijf
11 ,9
14,2
13,2▼
5,7
6,1
7,8
8,7
Mishandeling (fysiek geweld)
incident
10,0
10,0
11,8▲
4,9
5,1
5,3
7,6
Mishandeling (fysiek geweld)
misdrijf
5,2
4,5
4,3
2,6
2,5
2,2
2,7
Straatroof
misdrijf
0,6
0,3
0,3
0,1
0,1
0,1
0,2
Bedreiging (psychisch geweld)
misdrijf
3,4
2,8
3,2
1,5
1,2
1,6
1,8
Georganiseerde criminaliteit
misdrijf
3,8
3,2
3,1
2,6
2,5
2,5
2,5
Per 1.000 inwoners
Bron: Politie Brabant Zuid-Oost
Er vonden ook bedreigingen, straatroof en mishandelingen plaats: per 1.000 inwoners respectievelijk 3,2 en 0,3, en 4,3 keer een misdrijfregistratie en 11,8 keer een registratie van een incident van mishandeling. De politiecijfers van deze criminaliteitssoorten liggen beneden die van fietsdiefstal, maar de impact van deze vormen van criminaliteit is vele malen groter. Het zijn direct op personen gerichte misdaden. De vergelijking met de cijfers van de overige vijf Peellandgemeenten laat zien, dat er buiten de stad in de Peelregio verhoudingsgewijs minder criminaliteit op het gebied van woningbraak, diefstal voertuigen en geweld heeft plaatsgevonden. Alle cijfers in de landelijke gemeenten zijn lager. Hier manifesteert zich het verschil tussen stad en platteland. En dezelfde verklaring zit achter de gemiddeld lagere cijfers van Oost-Brabant en Nederland. De Helmondse cijfers van de afgelopen drie jaren laten voor de meeste hier getoonde criminaliteitssoorten een redelijk stabiel beeld zien met een trendmatig –lichte – daling van woninginbraak en van mishandeling (misdrijf). Positief is de daling in 2014 ten opzichte van 2013 van het aantal registraties van diefstal aan/uit motorvoertuigen, van fietsendiefstal en van diefstal/ inbraak in garages, schuurtjes e.d. Daartegenover staat een stijging van het aantal incidenten van mishandeling. Ook in de vijf Peelgemeenten is het beeld van de afgelopen drie jaren redelijk stabiel. Positieve uitzondering in 2014 is de daling van diefstal/inbraak in woningen en negatief is de toename van diefstal van brom-/snor-/fietsen.
2.5. Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid De hiervoor in beeld gebrachte criminele activiteiten hebben invloed op het welzijn van bewoners en hun gevoel voor veiligheid. Dit gevoel zal zeker worden beïnvloed als mensen zelf slachtoffer zijn geworden van criminele handelingen door anderen, maar ook als zij bekend zijn met wat er zich in hun woonomgeving afspeelt kan dit hun gevoelens beïnvloeden. In die zin is het niet alleen van belang inzicht te hebben in de objectieve cijfers, maar zeker ook wat de bewoners zelf ervaren: wat hun perceptie is van de veiligheid in hun woonbuurt. Aan de hand van zes indicatoren wordt hier de veiligheidsbeleving van de Helmondse bevolking in beeld gebracht: 1. Onveilig gevoel in eigen buurt, 2. Rapportcijfer veiligheid voor eigen buurt, 3. Perceptie over het zich voordoen van criminaliteit in de woonbuurt en de ontwikkeling daarin, 4. Onveilige situaties in de woonbuurt, 5. Slachtofferschap van criminaliteit en 6. Handelingen om onveilige situaties te voorkomen.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
9
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
2.5.1. Onveilig gevoel in eigen buurt Vier op de vijf inwoners van Helmond (>17 jaar) voelen zich nooit onveilig in zijn eigen woonbuurt; 2% voelt zich vaak onveilig en 18% af en toe. Voelt zich onveilig in eigen buurt, in % HELMOND: 2012
13
3
2013
2
2014
2
5
12
4
11
2 2
6
1
OVERIG PEELLAND: 2012
5
1
3
1
2013
1
8
3
2014
1
8
3
1
. OOST-BRABANT, 2014
9
1
NEDERLAND 2014
10
2 0
% Ja, vaak
5
5 % Ja, soms
1 5
10
15
% Ja, zelden
1 20
25
% Ja, niet bekend hoe vaak
Bron: IVM 2012-2013-2014
De in de vorige paragraaf geconstateerde verschillen in criminaliteit tussen Helmond als stad en de overige hier vergeleken gebieden die geheel of deels uit platteland bestaan, komen terug in de perceptie van de bewoners. De cijfers van de overige Peelgemeenten, van Oost-Brabant en van Nederland liggen allemaal onder het niveau van Helmond. Het verschil is het grootst in de vijf Peelgemeenten, een gebied dat voor een groot deel uit platteland bestaat, een verschil van 8%. In vergelijking met vorig jaar is het percentage gelijk, ten opzichte van 2012 is het verschil 3%.
2.5.2. Overige indicatoren subjectieve veiligheid 2014: Rapportcijfer: 7,0 voor veiligheid
Ook bij de hierna gepresenteerde cijfers van de perceptie over het zich voordoen van criminaliteit en het onveiligheidsgevoel in wat specifiekere situaties uit zich het verschil in enerzijds de stedelijke bevolking van Helmond en anderzijds de bevolking van geheel/gedeeltelijke plattelandsgemeenten:
In Helmond heeft 11% van de inwoners de mening, dat er veel criminaliteit in de eigen woonbuurt voorkomt en 22% denkt, dat die in het jaar voorafgaand aan de enquêtering (najaar 2014) is toegenomen. In de vijf Peelgemeenten gaat het om 5% respectievelijk 8%. In de andere gebieden liggen die cijfers wat hoger, maar toch nog onder die van Helmond. Ook doet 13% – uit veiligheidsoverwegingen – ’s avonds de deur niet open als daar iemand belt of aanklopt; in de andere gebieden liggen deze percentages op 9-10%.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
10
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
De Helmonder is in het afgelopen jaar gemiddeld wat pessimistischer gaan denken over de criminaliteit: het percentage inwoners dat vindt dat die toeneemt, is in 2014 met 7% gestegen en aansluitend is ook het percentage inwoners, dat ’s avonds uit veiligheidsoverwegingen de deur niet open doet als daar iemand aanbelt/aanklopt, ook wat hoger dan in 2013. In hoeverre de brute overval op een bejaarde vrouw in Helmond - die aan de gevolgen daarvan is overleden en die plaatsvond in de maand voorafgaand aan de enquêtering - hierop van invloed is geweest is niet uit het onderzoek af te leiden. Aan dit voorval werd uitgebreid aandacht besteed in de media. Dit zou de mening over de criminaliteit in negatieve zin beïnvloed kunnen hebben.
SUBJECTIEVE VEILIGHEID Rapportcijfer veiligheid PERCEPTIE CRIMINALITEIT IN WOONBUURT: % Perceptie criminaliteit in buurt - Veel % Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden toegenomen % Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden afgenomen
Helmond
Overig Peelland
2012
2013
2014
2012
2013
2014
6,9
6,9
7,0
7,5
7,5
7,5
OostBrabant
Nederland 2014
7,3
7,2
8
12
11
2
4
5
7
10
15
15
22▲
16
11
8
12
14
3
4
4
4
1
4
4
4
3
5
4
1
2
2
2
4
2
3
4
2
1
2
2
3
9
10
13▲
7
8
9
10
9
4
4
2
1
0,4
2
2
2
SLACHTOFFER GEWORDEN VAN: % Woninginbraak
5
4
2
1
3
3
3
3
% Fietsendiefstal
2
5
6
4
2
3
4
4
% Diefstal uit/vanaf auto
2
3
3
2
2
2
2
2
48
47
53▲
50
55
52
49
42
57
63
68▲
35
35
37
45
35
75
74
77▲
68
71
71
73
70
41
42
43
38
41
39
37
34
73
68
71▲
72
71
67
67
67
85
84
86
90
89
91
84
77
ONVEILIGE SITUATIES IN WOONBUURT: % Vaak: Voelt zich ‘s avonds onveilig op straat % Vaak: Voelt zich ‘s avonds onveilig alleen thuis % Vaak: Doet ’s avonds de deur niet open %Vaak: Loopt- of rijdt om on onveilige situaties te vermijden
HANDELINGEN OM ONVEILIGE SITUATIES TE VOORKOMEN % Vaak: Laat ’s avonds licht branden als er niemand thuis is % Vaak : Gebruikt (zo mogelijk) bewaakte fietsenstalling % Vaak: Laat geen waardevolle spullen in auto % Vaak: Laat waardevolle spullen thuis als men weggaat % Ja: Heeft extra veiligheidssloten/ grendels % Ja: Heeft buitenverlichting
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014
De mening over toenemende criminaliteit uit zich verder ook in het preventief gedrag van de Helmonders. Een stijgend aandeel inwoners neemt maatregelen om onveilige situaties te voorkomen en bij alle in het vorige overzicht getoonde cijfers zijn de betreffende percentages hoger dan van de andere hier vergeleken gebieden: Een grote meerderheid van de bevolking heeft buitenverlichting en extra veiligheidssloten op hun deuren en de helft laat ’s avonds het licht branden. Helmonders maken gemiddeld veel meer gebruik van bewaakte fietsenstallingen dan de inwoners van de omringende Peelgemeenten wat niet zo onlogisch is; deze gemeenten hebben geen of nauwelijks fietsenstallingen. Ondanks de gemiddeld wat pessimistischere mening over de criminaliteit geven de Helmonders toch een ruime voldoende voor de veiligheid in hun woonomgeving, een 7,0 en die mening is in de afgelopen drie jaren niet veranderd. In de Peelgemeenten beoordelen de inwoners die met een half punt hoger, een 7,5 en in Oost-Brabant Nederland met een 7,3 en 7.2.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
11
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
2.6. Veiligheid buiten de directe woonomgeving Veiligheid in Helmond betekent niet alleen veiligheid in de woonomgeving. Mensen moeten zich ook veilig kunnen voelen buiten die woonomgeving: als zij boodschappen doen, winkelen, als zij in Helmond hun arbeid verrichten of als ze er recreëren. Deze paragraaf brengt met vijf indicatoren de subjectieve en objectieve (sociale) veiligheid buiten de directe woonomgeving in beeld. BEDRIJVIGHEID EN VEILIGHEID
Helmond
OostBrabant
Overig Peelland 2013
2014
Nederland
2012
2013
2014
2012
2014
% Voelt zich vaak onveilig in winkelgebied in de eigen woonplaats
2
3
2
1
1
1
1
2
% Voelt zich vaak onveilig rondom uitgaansgelegenheden
6
4
2
1
2
1
2
3
% Ervaart veel hinder door horeca
0,4
2
0,3
1
1
1
1
2
Aangiften overlast horeca, per 1.000 inw.
0,5
0,6
0,5
0,6
0,3
0,4
0,4
Incident
Veilige evenementen, per 1.000 inwoners
0,2
0,1
0,1
0,3
0,2
0,4
0,2
incident
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost
De meeste inwoners voelen zich veilig in de winkelgebieden in Helmond. Een beperkt deel van de Helmondse bevolking, 2%, voelt zich hier vaak onveilig. De overlast die samenhangt met uitgaansgelegenheden lijkt beperkt: In Helmond voelt 2% zich vaak onveilig rondom uitgaansgelegenheden en minder dan 1% ervaart veel hinder van horeca. Per 10.000 inwoners is er vijf keer een melding gedaan van horeca-overlast en één keer van overlast van evenementen. De overlast en veiligheid van horeca en evenementen geven over de afgelopen drie jaren een redelijk stabiel beeld. De politiecijfers zijn in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd. Het aandeel inwoners dat zich vaak onveilig voelt rondom uitgaansgelegenheden is in drie jaren licht gedaald.
2.7. Jeugd en veiligheid
2014: 7,6 meldingen per 1.000 inwoners van overlast-gevende jeugd
In woonbuurten komt het voor, dat jongeren er met leeftijdgenoten rondhangen op bankjes in het openbaar groen of op een andere manier. Dit kan voor andere buurtbewoners een onprettig gevoel oproepen, los van wat jongeren er doen of juist niet doen. Anders wordt het als jongeren zich op een manier gaan gedragen die een soort van onveiligheidsgevoel oproept bij anderen door bijvoorbeeld verbaal geweld, geluidsoverlast of het aanbrengen van vernielingen. Hier wordt een beeld geschetst van jeugd en veiligheid met drie indicatoren: 1. Veel ervaren overlast van rondhangende jongeren, 2. Het zich vaak onveilig voelen op plekken waar rondhangende jongeren voorkomen en 3. Registraties van overlast gevende jeugd bij de politie.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
12
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
JEUGD EN VEILIGHEID
Helmond
Overig Peelland 2014
2012
2013
OostBrabant
2014
Nederland
2012
2013
% Rondhangende jongeren in de woonbuurt: veel overlast
2014
8
8
4▼
3
2
4
4
6
% Onveilig gevoel op plekken waar jongeren rondhangen - Ja, vaak
12
12
8▼
4
7
5
7
9
Overlast gevende jeugd, per 1.000 inw. waaronder:
5,0
6,6
7,6▲
3,3
3,3
3,8
5,1
Incident
- Vandalisme/baldadigheid, per 1.000 inw.
1,0
1,0
1,3
1,0
0,7
0,8
0.9
Incident
- Jeugdoverlast, per 1.000 inw.
4,0
5,6
6,3▲
2,3
2,6
2,9
4,2
incident
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost
Een grote meerderheid van de inwoners ervaart weinig of geen overlast van overlast van jeugd. Een beperkt deel van de inwoners, 4%, heeft veel overlast van rondhangende jongeren in de woonbuurt en 8% voelt zich vaak onveilig op plekken waar jongeren rondhangen. Per 1.000 inwoners werd in 2014 7,6 keer bij de politie een incident van overlast-gevende jeugd geregistreerd. Het aantal registraties is een optelling van enerzijds vandalisme/baldadigheid door de jeugd en anderzijds overlast die zij veroorzaken. De politiecijfers tonen aan, dat de cijfers in hoofdzaak betrekken hebben op overlast. In de overige Peellandgemeenten zijn zowel de subjectieve als de objectieve cijfers van de jeugdoverlast lager. Ook de politiecijfers van de andere deelgebieden liggen onder die van Helmond. Het verschil van een stad ten opzichte van gebieden die deels uit stad deels uit plattelandsgemeenten bestaan, komt ook hier weer naar voren. Het beeld van de afgelopen drie jaren in Helmond laat een lichte toename zien van bij de politie geregistreerde incidenten, terwijl de perceptie van 2013 een wat positiever beeld toont in vergelijking met de voorgaande twee jaren.
2.8. Fysieke veiligheid De veiligheid van inwoners in hun woon- en leefomgeving en in hun stad heeft naast de hiervoor beschreven sociale component ook een fysieke. In dit verband wordt hiermee bedoeld de fysieke veiligheid in de openbare ruimte. In dit onderzoek worden twee fysieke factoren meegenomen: de verkeersveiligheid en de brandveiligheid.
2.8.1. Fysieke veiligheid: verkeersoverlast
2014: 37% ervaart veel verkeersoverlast
Ruim een op de drie Helmonders ervaart veel verkeersoverlast. Het gaat dan vooral om parkeerproblemen en te hard rijdende medeweggebruikers in de eigen woonbuurt. De overlast van parkeerproblemen blijkt een typisch stadsprobleem te zijn: de ervaren overlast in de politie-eenheid Oost-Brabant en in Nederland totaal (met deels steden en deels plattelandsgemeenten) is hier ook lager. De grotere bevolkingsdichtheid en dichtheid van het wegennet van Helmond ten opzichte van de andere gebieden vormen hier de verklaring. Dit is ook zichtbaar in het hogere cijfer
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
13
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
van de twee gebieden die deels uit stedelijk gebied bestaan (hier Oost-Brabant en Nederland) ten opzichte van de vijf plattelandsgemeenten van Peelland. De vergelijking van drie jaren laat zien, dat de ervaren verkeersoverlast in Helmond licht is toegenomen. In de overige Peelgemeenten is die met 4% gedaald. VERKEERSVEILIGHEID
Helmond
OostBrabant
Overig Peelland
Nederland
2012
2013
2014
2012
2013
2014
% Te hard rijden: veel overlast
21
23
23
18
20
15
20
2014 21
% Parkeerproblemen: veel overlast
22
22
23
11
16
10
15
16
5
6
4
2
4
2
5
6
Ervaart veel verkeersoverlast
33
36
37
24
24
20
29
31
Parkeerproblemen en verkeersstremming, per 1.000 inwoners
4,9
2,5
2,6
5,2
3,9
3,0
2,7
incident
Rijden onder invloed, per 1.000 inwoners
2,2
1,7
1,8
2,2
1,7
1,6
incident
% Agressief rijgedrag: veel overlast
1,8
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost
2.8.2. Brandveiligheid In zowel Helmond als de andere gemeenten in de Peelregio kreeg ongeveer 1 op de 1000 inwoners in 2014 te maken met een brand. In Helmond daalde het aantal – bij de politie geregistreerde – branden als gevolg van brandstichting. In de omringende Peelgemeenten was er echter sprake van een stijging in vergelijking met 2013. BRANDVEILIGHEID
Brand, absoluut aantal:
Helmond
Overig Peelland
2012
2013
2014
2012
2013
2014
209
194
150
176
158
171
75
87
84
126
126
119
134
107
66
50
32
52
Waarvan: - brand (geen brandstichting) incidenten - brandstichting incidenten
= Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012 - 2013 -2014 = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost
Het thema Brandveiligheid komt uitgebreider aan bod in het rapport “Milieu en duurzaamheid, onderzoek naar bekendheid, mening over en gedrag door de Helmondse bevolking van milieu- en duurzaamheidsaspecten’ dat in de komende maanden gaat verschijnen.
2.9. Ontwikkeling leefbaarheid en veiligheid 2011-2014 In de vorige paragrafen is de leefbaarheid en veiligheid van Helmond van de afgelopen drie jaren in beeld gebracht. In deze paragraaf wordt een overzicht van de belangrijkste uitkomsten van vier jaren gegeven. Dit is mogelijk omdat er van enkele uitkomsten van de veiligheidsmonitor omrekeningsfactoren zijn van 2011 en omdat er in de politieregistraties ook cijfers over 2011 bekend zijn.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
14
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
2.9.1. Ontwikkeling op basis van Veiligheidsmonitor Op basis van de uitkomsten uit de Veiligheidsmonitor kan worden geconcludeerd, dat vanaf 2011 een toenemend aantal Helmondse inwoners zich veiliger is gaan voelen in de eigen buurt en dat het beeld anno 2014 een zekere stabilisatie laat zien van het niveau van 2013. Het aandeel inwoners dat slachtoffer is geworden van een enigerlei vorm van criminaliteit vertoont dezelfde ontwikkeling: een daling van 2011 tot 2013 en een stabilisatie in 2014. Deze parallel is niet toevallig: in het slachtofferschap-totaal zitten ook woninginbraken, misdrijven die per definitie in eigen buurt plaatsvinden. Onveilig gevoel en slachtofferschap 120 110 100 90 80 70 2011 2012 2013 Algemeen onveiligheidsgevoel Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt Slachtofferschap totaal
2014
* Geïndexeerde cijfers van de uitkomsten IVM 2009 t/m 2014
2.9.2. Trends van politie-registratie van misdrijven en incidenten De hiervoor getoonde daling en stabilisatie in de trendlijn van het onveiligheidsgevoel eigen buurt en van het totale slachtofferschap – uitkomsten uit de enquêtering – komen terug in de hierna getoonde politiecijfers, met name die van de inbraak. Politieregistraties van incidenten en misdrijven over de jaren 2011 t/m 2014 2011
2012
2013
2014*
Verschil 2011-2014**
Inbraak per 1.000 woningen: - Woninginbraak
misdrijf
15,5
12,4
12,1
11,6
3,9
- Inbraak in bijgebouwen (schuurtjes, garages e.d.)
misdrijf
4,7
4,4
6,8
5,0
0,3
Misdrijven/Incidenten per 1.000 inwoners: - Mishandeling (fysiek geweld)
incident
8,9
10,0
10,0
11,8
2,9
- Mishandeling (fysiek geweld)
misdrijf
5,2
5,3
4,5
4,3
-0,9
- Bedreiging (psychisch geweld)
misdrijf
4,1
4,4
4,0
4,3
0,2
- Fietsendiefstal
misdrijf
10,7
11,9
14,2
13,2
2,5
- Diefstal uit/vanaf (motor)voertuigen
misdrijf
6,3
7,1
8,0
5,9
-0,4
- Vernielingen
misdrijf
10,2
9,7
9,6
9,7
-0,5
- Verkeersoverlast:
incident
6,7
4,9
2,5
2,6
-5,1
- Drank- en drugsoverlast
incident
1,3
2,2
2,3
3,2
1,9
7,6 - Jeugdoverlast (incl. vandalisme) incident 6,4 5,0 6,6 1,2 * De groene/oranje arceringen geven een verbetering/ verslechtering aan ten opzichte van 2013; hoe intenser de kleur, hoe groter het verschil tussen de cijfers. * * De groene/oranje arceringen geven een verbetering/ verslechtering in 2014 ten opzichte van 2013; hoe intenser de kleur, Hoe groter het verschil tussen de cijfers .
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
15
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond
De trendlijn van het slachtofferschap uit de Veiligheidsmonitor is ook zichtbaar – naast de daling van de woninginbraak –in andere criminaliteitscijfers: aan de ene kant een trendmatige daling van verkeersoverlastincidenten (parkeerproblemen en verkeersstremmingen) en – in heel lichte mate – van misdrijfregistraties van mishandeling en aan de andere kant een trendmatig (soms meer soms minder) oplopende stijging van enkele criminaliteitssoorten zoals incidenten van mishandeling, van dranken drugs- en jeugdoverlast. Positief in 2014 is de daling van de inbraak in bijgebouwen, van fietsendiefstal en diefstal uit/vanaf motorvoertuigen.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
16
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
3. Functioneren politie/gemeente t.a.v. leefbaarheid en veiligheid
3. Functioneren politie/gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid
3.1. Inleiding Een van de taken van gemeente en politie is het zorgdragen voor een leefbare en veilige omgeving van inwoners. De politie heeft (o.a.) de taak om de veiligheid in een woonomgeving te bewaken. De taak van de gemeente omvat veel terreinen die bijdragen aan een leefbare en veilige woonomgeving. Zo moet zij er voor zorgen, dat de fysieke kwaliteit gewaarborgd is. Zij heeft ook op het gebied van de veiligheid een taak en moet zorgen voor een sociaal-veilige woonomgeving. En daarnaast moet de gemeente ook bereikbaar zijn voor mensen, met hen communiceren, aandacht hebben voor eventuele buurtproblemen. In dit hoofdstuk wordt de algemene mening van de inwoners over de politie en de gemeente waar het gaat om leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurt weergegeven.
3.2. Mening over functioneren politie in woonbuurten
2014: 95% is niet ontevreden over functioneren politie
Het beeld dat de inwoners van Helmond hebben over het functioneren van de politie in de buurt, is gemiddeld goed te noemen. Tevredenheid over functioneren politie in de woonbuurt HELMOND: 2012
29
2013
16
27
2014
11
21
30
45
7 23
45 5
42
OVERIG PEELLAND: 2012
25
2013
29
2014
28
OOST-BRABANT 2014
25
NEDERLAND 2014
26 0
(Zeer) Tevreden (Zeer) Ontevreden
16
7 15
12
19 20 25
52 6
51
5
55
7
49 8 50
46 75 100 Niet tevreden en niet ontevreden Weet niet/geen mening/kan niet beoordelen
Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012-2013-2014
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
17
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
3. Functioneren politie/gemeente t.a.v. leefbaarheid en veiligheid
Drie van de tien inwoners van Helmond gaven in 2014 aan zeer tevreden te zijn over het functioneren van de politie in hun woonbuurt. Dit wil niet zeggen, dat de rest niet tevreden is: allerminst. Bijna de helft, 42%, heeft aangegeven hier geen oordeel over te kunnen of willen geven en 23% is noch tevreden noch ontevreden. (Zeer) ontevreden is een relatief beperkt percentage op het totaal: 5%. In de afgelopen drie jaren is de gemiddelde tevredenheid van de Helmondse inwoners gestegen. In vergelijking met de uitkomsten van de andere gebieden valt op, dat de inwoners van Helmond relatief vaker een mening hebben gegeven dan de inwoners van de andere hier vergeleken gebieden. Als de categorie mensen die geen mening hebben gegeven buiten beschouwing wordt gelaten dan zijn de percentages van zowel tevredenheid als ontevredenheid in Overig Peelland groter dan in Helmond. In vergelijking met Oost-Brabant en Nederland scoort Helmond dan gemiddeld positiever.
3.3. Mening over functioneren gemeente t.a.v. leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurt
2014: 91% is niet ontevreden over functioneren gemeente
Het beeld van de Helmondse inwoners over het functioneren van de gemeente waar het gaat om leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurten is goed te noemen. Desgevraagd gaf bijna 40% aan (zeer) tevreden te zijn. En net als bij het oordeel over het functioneren van de politie betekent dit ook hier niet, dat de rest ontevreden is: 24% heeft geen oordeel gegeven, 28% is tevreden noch ontevreden en een kleiner percentage, 9% is wel (zeer) ontevreden. Ook in Overig Peelland is ca. 40% tevreden, maar hier is het percentage ontevredenen net iets groter dan in Helmond. De cijfers van Oost-Brabant en Nederland zijn vergelijkbaar met die van Helmond. Het beeld van de afgelopen drie jaren laat zien, dat de gemiddelde tevredenheid in Helmond toeneemt. Tevredenheid over functioneren gemeente inzake L&V HELMOND: 2012
37
2013
24
34
2014
28
39
12
27
11
27
28
9
24
OVERIG PEELLAND: 2012
44
2013
21
38
2014
41
OOST-BRABANT 2014
40
NEDERLAND 2014
29
(Zeer) Tevreden (Zeer) Ontevreden
12
26 27 25
50
26 11
21
38 0
9
23 26
10
24
12
23
75 100 Niet tevreden en niet ontevreden Weet niet/geen mening/kan niet beoordelen
Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012-2013-2014
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
18
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
4. Gewenste prioriteit in aanpak van buurtproblemen
4. Gewenste prioriteit in aanpak buurtproblemen 4.1. Inleiding In de vorige twee hoofdstukken is een beeld ontstaan van de objectieve veiligheid over de leefbaarheid en veiligheid in de woonomgeving van de Helmondse inwoners op basis van de registraties van incidenten bij de politie en van de mening van de bevolking over de leefbaarheid in hun woonomgeving, de subjectieve veiligheid. Het gevoel dat bewoners hebben over hun woonbuurt, of dit nu positief of negatief is, is het gevolg van gebeurtenissen die hun mening en hun perceptie beïnvloeden. Zij hebben daardoor tevens een beeld van wat er in hun ogen (nog) verder verbeterd kan worden om de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt te waarborgen dan wel op een hoger peil te brengen. In de enquête is gevraagd wat zij als het grootste probleem in hun buurt ervaren waarvan zij vinden, dat dit als eerste moet worden aangepakt. Deze informatie geeft beleidsmakers een handvat bij het verder optimaliseren van het woon- en leefklimaat in de Helmondse wijken.
4.2. Prioriteit aanpak buurtproblemen In de landelijke vragenlijst hebben mensen kunnen aangeven welk buurtprobleem men als eerste aangepakt wil hebben. Daarbij kon men kiezen uit de 13 in het onderzoek betrokken overlastsoorten. Men kon ook aangeven, dat het geen van die 13 was (‘geen van deze’) en men kon ook de antwoordcategorie ‘geen antwoord’ aankruisen. Een kanttekening wordt hier gemaakt voor wat betreft de onderwerpen. Men kon niet meer dan de 13 in de vragenlijst voorgelegde soorten aankruisen en dit geeft meteen de beperking aan. Als mensen andere zaken belangrijk vonden, was er geen mogelijkheid om dat kenbaar te maken. Voor 2012 was die mogelijkheid er wel en toen bleken er ook andere onderwerpen voor de inwoners van belang. Voorbeeld daarvan is het onderwerp woninginbraak dat niet meer in de huidige vragenlijst staat, terwijl dat in 2011 in Helmond, maar ook op politieregioniveau en landelijk, nog in de top-5 van meest genoemde problemen stond. Ook kan men (in tegenstelling tot voorgaande jaren) vanaf 2012 niet meer aangeven, dat men géén probleem ervaart. Deze categorie geeft indirect wel een soort van tevredenheid van mensen over hun buurt aan. Deze categorie is in 2012 gewijzigd van ‘geen enkele’ in ‘geen van deze’ (van de 13 in de vragenlijst voorgelegde onderwerpen). De categorie ‘geen antwoord’ heeft vanaf 2012 wellicht ook daarom veel hogere percentages dan in de veiligheidsmonitoren van de jaren daarvoor.
2014: Bovenaan de lijst van gewenst aan te pakken buurtproblemen: HONDENPOEP
Op 2e en 3e plaats PARKEERPROBLEMEN en TE HARD RIJDEN met nagenoeg dezelfde percentages als de nummer 1
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
19
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
4. Gewenste prioriteit in aanpak van buurtproblemen
Uit het hierna gepresenteerde overzicht van de top-5 van meest genoemde buurtproblemen waarvan men wil dat die met voorrang worden aangepakt in Helmond, overige Peelland, in Oost-Brabant en Nederland komt het volgende naar voren:
Allereerst blijkt, dat zowel in Helmond als in de overige hier vergeleken gebiedseenheden een substantieel deel van de inwoners geen antwoord heeft kunnen of willen geven op de vraag welke buurtproblemen men met voorrang aangepakt wil hebben; deze percentages liggen allemaal tussen de 28% (Nederland) en 32% (Helmond). Net als in de twee voorgaande jaren wordt ook hier weer de voorzichtige conclusie getrokken, dat een substantieel deel van het volk kennelijk geen dringend buurtprobleem heeft dat men snel aangepakt wil zien. Anders had men dat probleem immers wel benoemd of had een groter percentage de categorie ‘geen van deze’ aangekruist. Deze laatstgenoemde categorie is relatief weinig aangekruist met percentages tussen de 3% in Helmond tot 8% in Overig Peelland.
Uit 13 soorten de lijst met de 5 meest genoemde buurtproblemen, waarvan men wil dat die met voorrang worden aangepakt Helmond
2012
Helmond
2013
1
Te hard rijden
18
1 Te hard rijden
17
1
Hondenpoep
16
2
Hondenpoep
16
2 Hondenpoep
16
2
Parkeerproblemen
15
3
Parkeerproblemen
12
3 Parkeerproblemen
13
3
Te hard rijden
14
4
Rondhangende jongeren
4
4 Rondhangende jongeren
5
4
Rondhangende jongeren
7
4
Overlast buurtbewoners
4
4 Rommel op straat
5
5
Rommel op straat
4
Geen van deze
8
Geen van deze
5
Geen van deze
3
Geen antwoord
32
Geen antwoord
31
Geen antwoord
32
Overig Peelland
Overig Peelland
2013
Overig Peelland
2014
2014
1
Te hard rijden
22
Te hard rijden
19
1
Te hard rijden
22
2
Hondenpoep
11
Hondenpoep
16
2
Hondenpoep
17
3
Parkeerproblemen
9
Parkeerproblemen
10
3
Parkeerproblemen
8
4
Rommel op straat
4
Rommel op straat
6
4
Overlast buurtbewoners
3
5
Overlast buurtbewoners
3
Overlast buurtbewoners
3
4
Rondhangende jongeren
3
Geen van deze
7
Geen van deze
6
Geen van deze
8
Geen antwoord
38
Geen antwoord
33
Geen antwoord
30
2012
Oost-Brabant
2013
Oost-Brabant
2014
Oost-Brabant 1
Te hard rijden
20
1 Te hard rijden
20
1
Te hard rijden
20
2
Hondenpoep
14
2 Hondenpoep
16
2
Hondenpoep
16
3
Parkeerproblemen
11
3 Parkeerproblemen
10
3
Parkeerproblemen
10
4
Rondhangende jongeren
5
4 Rommel op straat
6
4
Rommel op straat
6
5
Overlast buurtbewoners
4
5 Rondhangende jongeren
4
5
Rondhangende jongeren
4
Geen van deze
7
Geen van deze
6
Geen van deze
7
Geen antwoord
31
Geen antwoord
30
Geen antwoord
28
Nederland
2012
Helmond
2012
Nederland
2013
Nederland
2014
1
Te hard rijden
18
1 Te hard rijden
19
1
Te hard rijden
19
2
Hondenpoep
14
2 Hondenpoep
14
2
Hondenpoep
15
3
Parkeerproblemen
10
3 Parkeerproblemen
10
3
Parkeerproblemen
10
4
Rondhangende jongeren
6
4 Rommel op straat
6
4
Rommel op straat
7
5
Rommel op straat
5
5 Rondhangende jongeren
4
5
Rondhangende jongeren
4
Geen van deze
6
Geen van deze
6
Geen van deze
6
Geen antwoord 32 Geen antwoord Bron: Integrale Veiligheidsmonitor 2012-2013-2014
30
Geen antwoord
28
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
20
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
4. Gewenste prioriteit in aanpak van buurtproblemen
De eerder naar voren gekomen verkeersoverlast (37%) en veel overlast van fysieke verloedering (23%) komen terug in de prioriteitenlijst die de Helmondse inwoners hebben opgesteld. De nummers 1 en 5 betreffen aspecten van fysieke verloedering: bovenaan de lijst staat in 2014 de hondenpoep (16%) en op plaats 5 (met een veel kleiner percentage, 4%) de rommel op straat. De nummers 2 en 3 – met beide bijna gelijke percentages als de hondenpoep – betreffen verkeersproblemen: te hard rijden (15%) en parkeerproblemen (14%). Daarnaast hebben de inwoners het probleem van overlast van rondhangende jongeren in de top-5 geplaatst, op nummer 4 (7%). Het beeld van de afgelopen drie jaren laat voor Helmond zien, dat er na twee jaren in 2014 een nieuwe nummer 1 is, de hondenpoep. Toch is dit niet het gevolg van een groeiend percentage dat dit heeft benoemd, want al drie jaren is het percentage namelijk gelijk. De verschuiving zit in een daling van het aandeel inwoners, dat ‘te hard rijden’ heeft genoemd als grootste buurtprobleem, zodat dit probleem nu op de tweede plaats is beland. De overlast buurtbewoners, die in 2012 nog in de top-5 stond en nu niet meer heeft in de drie jaren een nagenoeg gelijk percentage, maar zit net onder het niveau van de andere hier genoemde. De prioriteitenlijst van Helmond vergelijkend met de andere gebieden laat zien, dat de samenstelling niet veel verschilt. Wel is er enig verschil in de percentages: in Helmond is ‘te hard rijden’ door relatief minder mensen genoemd en ‘parkeerproblemen’ echter door meer. De nummers 4 en 5 van de diverse prioriteit-lijsten wisselen hier en daar, maar bij allemaal gaat het om drie problemen die nagenoeg dezelfde – relatief kleinere - percentages scoren: ‘rondhangende jongeren’, ‘rommel op straat’ en ‘overlast door buurtbewoners’.
Uit de prioriteit-lijsten kan worden geconcludeerd, dat de Helmondse buurtproblemen die de bevolking met voorrang aangepakt wil hebben, niet specifiek voor Helmond gelden, maar dat het algemene problemen zijn die niet alleen in steden, maar ook in plattelandsgemeenten voorkomen. De prioriteit in aanpak buurtproblemen die de bevolking geeft aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in hun woonomgeving, zijn in stad en platteland dezelfde en dat prioriteitsbeeld is in de laatste drie jaren niet heel sterk veranderd. Daarmee geeft de bevolking duidelijk een signaal op welke manier de overlast in de buurten volgens hen aangepakt zou moeten worden.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
21
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
5. Relatieve positie van Helmond
5.1. Inleiding In de vorige hoofdstukken is inzicht gegeven in de leefbaarheid en veiligheid van Helmond en is de relatieve positie van Helmond ten opzichte van de overige Peellandgemeenten, de regionale politieeenheid Oost-Brabant en Nederland beschreven. In dit hoofdstuk wordt de relatieve positie van Helmond nog op een andere manier in beeld gebracht, door een vergelijking met andere Nederlandse qua inwonertal met Helmond vergelijkbare - steden. Daarvoor worden twee informatiebronnen gebruikt, de Veiligheidsmonitor en de AD-Misdaadmeter. In dit hoofdstuk wordt een vergelijking gemaakt van de uitkomsten van de volgende thema’s: Woon- en leefomgeving: Fysieke en sociale kwaliteit Woon- en leefomgeving: Buurtproblemen Woon- en leefomgeving: Veiligheid – Perceptie Woon- en leefomgeving: Veiligheid - Slachtofferschap Functioneren van politie en gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurt.
5.2. Vergelijking resultaten Veiligheidsmonitor 2013-2014 Zoals hierboven beschreven is voor de vergelijking gekozen voor 15 steden die qua inwonertal vergelijkbaar zijn met Helmond. Deze steden hebben in de veiligheidsmonitor allemaal uitkomsten op stedelijk niveau. Ze variëren van Leeuwarden met ruim 100.000 inwoners tot Almelo met ruim 72.000 en Helmond neemt daar een tussenpositie in met bijna 90.000 inwoners. Inwonertal 15 steden per 1-1-2014 Leeuwarden Venlo Delft Deventer Alkmaar Sittard-Geleen HELMOND Heerlen Hilversum Amstelveen Oss Hengelo (O.) Purmerend Roosendaal Almelo 0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
Bron: CBS
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
23
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
5.2.1. Woon- en leefomgeving: fysieke en sociale kwaliteit Op het terrein van de leefbaarheid is Helmond binnen de hier 15 vergeleken gemeenten een gemeente die positief scoort: De stad scoort relatief beter op het terrein van de fysieke kwaliteit en de sociale overlast ligt onder het gemiddelde van de 15 steden. In de range van de Brabantse steden neemt Helmond - net zoals ’s-Hertogenbosch - een gemiddelde positie in met enkele positieve afwijkingen. Net als in 2013 scoort Tilburg ook nu weer wat minder dan de andere vier. Mening bevolking 15 steden over leefbaarheid in hun woonomgeving* Algemeen
Fysieke kwaliteit
Sociale kwaliteit
Rapportcijfer leefbaarheid
Fysieke voorzieningen schaalscore
Verloedering % veel overlast
Sociale cohesie schaalscore
Sociale overlast % veel overlast**
Alkmaar
7,4
6,6
25
6,1
15
Almelo
7,4
6,2
24
6,2
14
Amstelveen
7,5
7,1
18
6,0
10
Delft
7,2
6,2
22
5,7
13
Deventer
7,4
6,1
30
6,4
9
Heerlen
6,9
6,0
44
5,7
22
HELMOND
7,3
6,6
23
5,9
10
Hengelo
7,5
6,4
22
6,1
9
Hilversum
7,4
6,5
26
6,0
14
Leeuwarden
7,3
6,3
27
6,1
15
Oss
7,5
6,7
16
6,3
12
Purmerend
7,3
6,1
26
5,8
13
Roosendaal
7,2
5,5
30
6,0
17
Sittard-Geleen
7,2
6,0
33
6,0
18
Venlo
7,2
5,9
31
6,2
17
Gemiddelde 15 steden
7,3
6,3
27
6,0
14
Breda
7,4
6,0
26
5,9
14
Eindhoven
7,2
6,5
28
5,9
16
HELMOND
7,3
6,6
23
5,9
10
's-Hertogenbosch
7,4
6,8
21
6,0
15
Tilburg
7,2
6,3
30
5,8
18
Gemiddelde B5
7,3
6,4
26
5,9
15
Nederland
7,4
6,3
23
6,2
12
* Verschil van 0,3 (schaalscore, rapportcijfer) of 3 (percentage) of meer positievere/negatievere afwijking ten opzichte van het gemiddelde van de 15 steden/B5 = groene/oranje arcering. ** Sociale overlast (nieuwe definitie >percentage berekend op basis van vijf indicatoren i.p.v. vier in eerdere jaren).
Net zoals ook in 2013 naar voren kwam, laten ook nu weer de cijfers zien, dat de drie Limburgse steden, Heerlen, Sittard-Geleen en Venlo hier gemiddeld minder scoren. Oss en Amstelveen scoorden net als vorig jaar ook nu weer het meest positief met drie positieve afwijkingen, zoals ook Helmond.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
24
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
5.2.2. Woon- en leefomgeving: Buurtproblemen Helmond blijkt op het terrein van de leefbaarheid een stad zoals veel andere in Nederland. De buurtproblemen die in Helmond de hoogste percentages van overlast geven, blijken ook in de andere 15 steden de hoogste percentages te zijn. Hondenpoep, te hard rijdend verkeer en parkeerproblemen vormen hier de top-3 en dit beeld is in elk van de hier vergeleken 15 steden hetzelfde. Deel van de bevolking dat veel overlast ervaart van buurtproblemen* Ervaart veel overlast in de woonomgeving van: (%)
Bekladding
Hondenpoep
Dronken mensen op straat
Drugsgebruik en-handel
Overlast buurtbewoners
Mensen op straat lastiggevallen
Rondhangende jongeren
Te hard rijden
Parkeerproblemen
Agressief rijgedrag
Verkeersproblemen
Rommel op straat
Sociale problemen
Vernieling straatmeubilair
Fysieke problemen
Alkmaar
2
6
3
19
4
4
9
1
6
22
21
7
Almelo
2
7
3
20
5
3
5
1
6
22
16
8
Amstelveen
2
4
3
14
2
3
4
0
5
15
10
3
Delft
1
7
5
16
3
3
5
2
7
13
15
4
Deventer
3
7
2
26
1
2
6
1
5
21
16
5
Heerlen
5
12
5
38
3
7
8
1
11
35
23
13
Helmond
3
5
1
19
2
4
4
1
4
23
23
4
Hengelo
2
6
2
19
1
3
4
0
3
20
16
5
Hilversum
1
3
1
24
2
2
7
1
7
22
22
4
Leeuwarden
2
5
2
24
3
4
8
2
5
21
16
4
Oss
2
5
3
13
1
2
7
1
4
20
12
4
Purmerend
5
5
2
21
2
2
7
2
6
20
18
7
Roosendaal
4
8
2
24
4
11
6
2
7
24
17
8
Sittard-Geleen
3
11
2
28
2
6
8
2
7
33
22
11
Venlo
4
11
3
25
3
8
6
2
8
24
18
7
Gemiddelde 15 steden
3
7
3
22
3
4
6
1
6
22
18
6
Breda
3
8
2
19
3
4
6
3
6
23
22
6
Eindhoven
4
9
3
21
3
5
5
3
7
23
19
7
Helmond
3
5
1
19
2
4
4
1
4
23
23
4
's-Hertogenbosch
2
5
2
15
3
6
6
1
7
26
19
7
Tilburg
2
8
4
25
4
6
5
2
8
27
21
8
Gemiddelde B5
3
8
3
20
3
5
5
2
7
24
21
7
Nederland
3
6
2
19
3
4
5
1
6
21
16
6
* Verschil van 0,3 (schaalscore, rapportcijfer) of 3 (percentage) of meer positievere/negatievere afwijking ten opzichte van het gemiddelde van de 15 steden/B5 = groene/oranje arcering.
Helmond neemt hier een gemiddelde positie in. Van de 13 gepresenteerde buurtproblemen heeft Helmond één negatieve afwijking, die van de parkeerproblemen, en een positieve afwijking: de overlast van de hondenpoep. Dit laatste is opmerkelijk als hierbij wordt betrokken het gegeven, dat dit probleem bovenaan de lijst staat van door de Helmonders genoemd buurtproblemen die zij met prioriteit aangepakt willen zien.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
25
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Ook in de vergelijking met de vier andere Brabantse steden toont Helmond zich een gemiddelde stad. De in het vorige overzicht naar voren gekomen relatief mindere scores van de fysieke en de sociale kwaliteit in de drie Limburgse steden komen blijken het resultaat te zijn van relatief hogere percentages overlast van rommel op straat, hondenpoep en parkeerproblemen in deze steden. En omgekeerd hebben Amstelveen en Oss gemiddeld minder overlast van de hondenpoep en daardoor positievere scores fysieke verloedering.
5.2.3. Woon- en leefomgeving: perceptie veiligheid De mening van de Helmondse bevolking over de veiligheid in hun woonbuurt blijkt de gemiddelde mening van de 15 steden met één uitzondering: de perceptie over de ontwikkeling van de criminaliteit is minder gunstig: in Helmond denkt 22% van de bevolking, dat de criminaliteit in de afgelopen 12 maanden (voorafgaand aan de enquêtering) is toegenomen en dit percentage is van alle 19 hier vergeleken steden het hoogst. Een van de verklaringen hiervoor zou de al eerder genoemde brute dodelijke overval op een bejaarde vrouw in Helmond in augustus vorig jaar kunnen zijn. Deze overval kreeg de nodige aandacht in de media en zou de mening van de Helmonders beïnvloed kunnen hebben. De overige cijfers die de perceptie van veiligheid in beeld brengen geven geen afwijkende cijfers. Mening van de bevolking over de veiligheid en criminaliteit in hun woonbuurt* Beoordeling veiligheid in de eigen buurt
Perceptie over criminaliteit in eigen buurt
Rapportcijfer veiligheid
Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt
Er vindt veel criminaliteit plaats in eigen buurt
Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden toegenomen
Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden afgenomen
Alkmaar
7,1
18
11
11
4
Almelo
7,2
23
6
15
6
Amstelveen
7,4
16
7
14
6
Delft
7,1
22
13
17
4
Deventer
7,4
16
4
7
2
Heerlen
6,6
31
18
14
5
Helmond
7,0
20
11
22
4
Hengelo
7,2
14
9
16
2
Hilversum
7,1
21
11
13
3
Leeuwarden
7,0
24
16
14
6
Oss
7,3
16
8
11
3
Purmerend
7,0
16
9
11
3
Roosendaal
6,9
22
14
19
3
Sittard-Geleen
6,8
26
16
19
3
Venlo
6,9
24
12
14
4
Gemiddelde 15 steden
7,1
21
11
14
4
Breda
6,9
23
16
13
6
Eindhoven
6,7
26
19
18
5
Helmond
7,0
20
11
22
4
's-Hertogenbosch
7,1
20
14
14
4
Tilburg
6,8
25
17
19
5
Gemiddelde B5
6,9
23
16
17
5
Nederland
7,2
18
10
14
4
* Verschil van 0,3 (schaalscore, rapportcijfer) of 3 (percentage) of meer positievere/negatievere afwijking ten opzichte van het gemiddelde van de 15 steden/B5 = groene/oranje arcering.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
26
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
In vergelijking met de andere Brabantse steden is Helmond een redelijk positieve stad waar het gaat om de perceptie van de veiligheid met ook hier weer de uitzondering van de mening over de ontwikkeling van de criminaliteit in de eigen buurt. ’s-Hertogenbosch laat ook op veiligheidsterrein weer de beste scores zien en Eindhoven heeft enkele negatieve afwijkingen. De inwoners van Heerlen en Sittard-Geleen hebben niet alleen op het gebied van de leefbaarheid een wat minder rooskleurig beeld, ook hun beeld van de veiligheid is relatief wat minder rooskleurig met drie respectievelijk vier afwijkende cijfers. Ook Leeuwarden en Roosendaal wijken op twee van de gemeten aspecten in negatieve zin af. De inwoners van Amstelveen, Deventer en Oss hebben gemiddeld de meest positieve mening over de veiligheid in hun woonbuurten.
5.2.4. Woon- en leefomgeving: slachtofferschap delicten De gemiddelde positie over de perceptie van de Helmondse bevolking over de onveiligheid en het zich voordoen van criminaliteit in de woonbuurt komt ook terug bij het slachtofferschap. In totaal heeft 30% van de bevolking van de 15 steden aangegeven in het jaar voor de enquêtering één of meer keren slachtoffer te zijn geworden van een of meer delicten en dit sluit nagenoeg aan bij Helmond (29%). Deel bevolking, dat heeft aangegeven in 1 jaar 1 keer of vaker slachtoffer te zijn geworden van 1 of meer delicten* ** Slachtofferschap delicten in 1 jaar, in % Totaal, in % (excl. cybercrime)
Woninginbraak
Geweld
Vermogensdelicten
Vandalisme
Fietsdiefstal
Diefstal uit/vanaf auto
Cybercrime via internet
Alkmaar
32
3
3
15
10
6
2
16
Almelo
31
4
2
15
5
5
2
15
Amstelveen
26
3
2
15
7
4
3
15
Delft
33
3
2
18
11
8
2
10
Deventer
26
3
2
14
7
3
3
9
Heerlen
29
2
3
12
13
3
4
10
Helmond
29
2
3
15
7
6
3
11
Hengelo
27
4
1
14
5
5
0
12
Hilversum
28
4
1
14
8
3
0
10
Leeuwarden
38
5
3
21
9
11
3
15
Oss
30
3
3
17
9
6
3
9
Purmerend
27
2
3
13
5
3
2
10
Roosendaal
25
4
2
14
6
3
3
11
Sittard-Geleen
33
4
4
14
10
2
3
14
Venlo
27
2
2
14
7
5
3
12
Gemiddelde 15 steden
30
3
2
15
8
5
3
12
Breda
33
4
3
17
9
6
3
12
Eindhoven
30
4
2
17
8
7
3
10
Helmond
29
2
3
15
7
6
3
11
's-Hertogenbosch
30
2
3
15
6
4
3
13
Tilburg
32
4
3
19
7
7
3
13
Gemiddelde B5
31
4
3
17
8
6
3
12
Nederland
27
3
2
13
7
4
2
11
* Verschil van 0,3 (schaalscore, rapportcijfer) of 3 (percentage) of meer positievere/negatievere afwijking ten opzichte van het gemiddelde van de 15 steden/B5 = groene/oranje arcering. ** Personen kunnen slachtoffer zijn geworden van meer dan 1 delict en vaker dan 1 keer. Daardoor is het totaal hier niet de som van de afzonderlijke delicten.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
27
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Bij geen enkele van de zeven hier getoonde delict-soorten wijken de cijfers van Helmond af van die van het gemiddelde van de 15 steden. In Delft en Sittard-Geleen een relatief wat groter deel van de bevolking aan slachtoffer te zijn geworden van een delict. In de vijf Brabantse steden wijken de cijfers over het slachtofferschap nergens noemenswaardig van elkaar af.
5.2.5. Mening over functioneren van politie en gemeente Zoals in hoofdstuk 3 werd gemeld, hebben relatief veel Helmonders geen antwoord gegeven bij de vragen over het functioneren van de politie en gemeente betreffende leefbaarheid en veiligheid. Ditzelfde beeld komt terug bij alle in dit onderzoek betrokken steden. De percentages ‘kan dit niet beoordelen/weet niet’ bij de vraag over het functioneren van de politie variëren van 42% tot 55% en bij de vraag over het functioneren van de gemeente variëren deze van 23% tot 26%. Voor een goede vergelijkbaarheid zijn daarom de tevredenheidscijfers gepresenteerd van díe inwoners, die wel een mening hebben gegeven. Mening bevolking over functioneren politie en gemeente betreffende leefbaarheid en veiligheid, in % * Tevredenheid functioneren POLITIE in de buurt, in %
**
Tevredenheid functioneren GEMEENTE inzake leefbaarheid & veiligheid, in %
(Zeer) Tevreden
(Zeer) Ontevreden
(Zeer) Tevreden
(Zeer) Ontevreden
Alkmaar
51
13
50
16
Almelo
55
14
38
22
Amstelveen
54
9
61
8
Delft
53
10
45
19
Deventer
56
13
46
16
Heerlen
34
25
41
21
Helmond
52
8
51
12
Hengelo
57
11
45
15
Hilversum
49
9
47
16
Leeuwarden
53
15
49
14
Oss
43
13
59
10
Purmerend
50
13
54
15
Roosendaal
36
23
33
26
Sittard-Geleen
32
25
36
26
Venlo
48
16
39
22
Gemiddelde 15 steden
48
14
46
17
Breda
45
18
47
17
Eindhoven
48
16
47
14
Helmond
52
8
51
12
's-Hertogenbosch
49
10
57
10
Tilburg
46
15
48
16
Gemiddelde B5
47
14
49
14
Nederland
48
15
49
15
** Voor de vergelijkbaarheid zijn de categorieën ‘weet niet/geen mening’ en ‘kan niet beoordelen’ hier niet in de telling meegenomen. De overige respondenten gaven een min of meer neutrale mening (= de categorie ‘niet tevreden en niet ontevreden’).
* Verschil van 3 (percentage) of meer positievere/negatievere afwijking ten opzichte van het gemiddelde van de 15 steden/B5 is een groene/oranje arcering.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
28
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
5. Relatieve positie van Helmond
Het deel van de Helmondse bevolking dat een mening heeft gegeven over het functioneren van politie en gemeente waar het gaat om leefbaarheid en veiligheid, is in vergelijking met het gemiddelde van de 15 steden gemiddeld positiever in haar mening en ook in voorgaande twee jaren liet Helmond een relatief betere score zien op dit terrein. In de twee Limburgse gemeenten waar de mening over de leefbaarheid en/of veiligheid relatief wat minder positief was ( Heerlen en Sittard-Geleen), is de mening over het functioneren van politie en gemeente ook relatief negatiever. Roosendaal en Venlo, gemeenten met relatief lagere scores op het gebied van de leefbaarheid, tonen hier een gemiddeld wat negatievere mening door de inwoners over het functioneren van hun gemeente waar het gaat om leefbaarheid en veiligheid. Alhoewel Leeuwarden negatiever scoorde waar het gaat om de mening van de criminaliteit, zijn de inwoners gemiddeld wat tevredener over politie en gemeente. Ook binnen de B5 scoort Helmond relatief goed, zeker waar het gaat om het optreden van de politie. ’s-Hertogenbosch scoort hier het beste. De inwoners van Breda zijn gemiddeld wat meer ontevreden over het optreden van de politie dan die van de andere vier Brabantse steden.
5.3. Vergelijking AD/Misdaadmeter Het Algemeen Dagblad brengt sinds een aantal jaren onderzoek naar de veiligheidssituatie in de Nederlandse gemeenten in beeld, inmiddels bekend als de AD-Misdaadmeter. Deze misdaadmeter bevat cijfers van aangiftes van delicten bij de politie. De focus ligt op tien delicten met een hoge impact op het veiligheidsgevoel van de inwoner. Deze delicten zijn: woninginbraak, inbraak schuurtjes, diefstal uit auto, diefstal van auto, zakkenrollen, bedreiging, mishandeling, straatroof, overval, en vernieling. Het aantal delicten is afgezet naar inwoneraantal van een gemeente. Om tot een rangorde te komen is gekeken naar de impact van delict. Hoe groter de impact, hoe zwaarder een delict meetelt in de totaalscore. Zodoende telt bijv. woninginbraak zwaarder mee dan inbraak in een auto en een mishandeling zwaarder dan vernieling. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de positie van Helmond ten opzichte van de 15 – ook in de vorige paragraaf – vergeleken steden.
5.3.1. Rangordelijst Helmond neemt in 2014 plaats 18 in. Dit is ten opzichte van 2013 een stijging, in negatieve zin, van 10 plaatsen. Als we wat langer terug kijken dan heeft Helmond meestal rond plaats 20 gestaan, met positieve uitschieters in 2009 (32) en 2013 (28). In 2010 (17) en 2014 (18) zijn de twee laagste scores. Ook bij andere steden zijn dergelijke schommelingen te zien.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
29
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
Rangordelijst AD-misdaadmeter 2006-2014: Brabantse steden en 14 met Helmond vergelijkbare steden* Gegevens over
Plaats op de rangordelijst in de periode 2006-2014
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Verschil 2013-2014
2,11
32
15
12
23
16
26
16
24
24
29
5
Almelo
72.459
32.159
2,25
47
115
88
133
117
99
85
46
49
89
40▲
gemeente qua inwonertal
44.884
Rangorde grootte
94.866
woningbezetting
Woningvoorraad 1-1-2014
Alkmaar
Gemiddelde
Bevolking 1-1-2014
bevolking en woningvoorraad
85.015
42.395
2,01
37
174
82
90
85
65
106
83
54
124
70▲
100.046
48.438
2,07
30
40
47
21
21
25
61
63
65
36
-29▼
Deventer
98.322
42.203
2,33
31
29
56
58
39
47
77
67
78
44
34▼
Heerlen
88.259
45.373
1,95
35
14
13
8
7
10
5
7
5
5
0
Helmond
89.256
39.072
2,28
34
20
20
27
32
17
20
21
28
18
-10▼
Hengelo
80.957
37.625
2,15
40
124
147
151
111
117
75
57
76
66
-10▼
Hilversum
86.426
40.667
2,13
36
38
32
22
47
22
28
22
38
41
3
107.342
48.149
2,23
26
65
50
36
36
42
12
16
10
17
7
Oss
84.954
36.290
2,34
38
56
49
72
83
46
80
73
126
84
-42▼
Purmerend
79.576
35.119
2,27
41
48
51
63
49
49
29
55
35
71
36▲
Roosendaal
77.027
34.091
2,26
42
27
15
48
52
27
65
62
62
47
-15▼
Sittard-Geleen
93.691
45.775
2,05
33
52
19
15
13
38
24
30
21
10
-11▼
Venlo
100.428
46.291
2,17
29
11
17
42
26
31
77
38
43
37
-6
Breda
80.717
179.623
2,23
9
10
7
10
11
15
18
10
14
19
5
Eindhoven
103.507
220.920
2,13
5
1
1
2
1
6
6
3
3
4
1
Helmond
39.072
89.256
2,28
34
20
20
27
32
17
20
21
28
18
-10▼
Den Bosch
65.174
143.733
2,21
18
6
5
12
17
11
15
15
22
28
6
Tilburg
94.072
210.270
2,24
6
5
2
4
3
7
14
14
19
11
-8
Amstelveen Delft
Leeuwarden
* Vergelijkingen 2013-2014: positief verschil=groen; negatief verschil = rood; Er wordt pas een kleurcodering gegeven als het verschil 10 plaatsen of meer is.
5.3.2. Aangiften per delictsoort Omdat het in de AD-misdaadmeter gaat om relatieve posities is het belangrijk om ook te kijken naar de ontwikkelingen per delict te bekijken. In aantal zien we dat bij 6 van de 9 delicten het aantal aangifte gelijk blijft of daalt. Bij 3 van de 9 zien we een stijging.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
30
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014 In AD-misdaadmeter opgenomen delicten in aantal voor Helmond delicten
aantal in 2013
aantal in 2014
woninginbraak
470
453▼
inbraak schuurtje
263
196▼
diefstal uit auto
712
524▼
diefstal van auto
100
89▼
zakkenrollen
156
154▼
bedreiging
258
283▲
mishandeling
399
382▼
straatroof
25
25
vernieling
853
866▲
overval
2
10▲
Ook bij de andere gemeenten zijn we dit beeld. Bij het merendeel van de delictsoorten loopt het aantal terug, maar niet bij alle.
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
31
5. Relatieve positie van Helmond
Veiligheidsmonitor Helmond 2014
AD-misdaadcijfers per misdaadsoort over 2014 (per 10.000 inwoners)* Woninginbraak
Diefstal uit schuurtjes, garagebox ed.
Diefstal van motorvoertuigen
Diefstal uit motorvoertuigen
Inbraak bedrijven
Mishandeling
Zakkenrollen
Straatroof
Bedreigingen
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
2013
2014
Alkmaar
55
50▼
11
12▲
7
6▼
42
41▼
17
16▼
51
39▼
26
17▼
4
3▼
28
27▼
Almelo
57
36▼
27
14▼
6
3▼
27
14▼
21
20▼
39
31▼
9
4▼
2
1▼
32
27▼
Amstelveen
74
40▼
12
8▼
12
12 -
98
63▼
23
19▼
17
17 -
39
23▼
5
2▼
18
13▼
Delft
50
54▲
12
15▼
9
10▲
51
55▲
22
18▼
33
31▼
23
23 -
3
3-
25
24▼
Deventer
46
45▼
17
22▲
6
8▲
49
52▲
27
27 -
32
36▲
15
11▼
1
2▲
26
23▼
Heerlen
69
61▼
22
30▲
28
29▲
83
116▲
30
30 -
57
53▼
22
20▼
4
4-
44
38▼
Helmond
53
51▼
29
22▼
11
10▼
80
59▼
24
21▼
45
43▼
17
17 -
3
3-
29
32▲
Hengelo
48
48 -
15
12▼
6
5▼
31
23▼
25
17▼
37
33▼
17
10▼
1
1-
22
19▼
Hilversum
63
47▼
7
8▲
5
6▲
70
73▲
20
20 -
37
34▼
32
17▼
4
3▼
19
21▲
Leeuwarden
91
60▼
12
15▲
6
4▼
35
23▼
24
22▼
52
48▼
13
9▼
4
3▼
36
32▼
Oss
39
35▼
18
16▼
18
17▼
45
39▼
25
19▼
23
29▲
13
8▼
1
1-
17
22▲
Purmerend
52
29▼
10
7▼
7
5▼
25
24▼
25
14▼
39
13▼
17
13▼
3
2▼
27
26▼
Roosendaal
41
39▼
8
17▲
12
10▼
69
63▼
20
22▲
37
31▼
24
16▼
2
1▼
21
30▲
Sittard-Geleen
66
68▲
27
39▲
19
14▼
66
62▼
36
35▼
39
39▲
19
20▲
6
3▼
38
34▼
Venlo
41
37▼
19
19 -
11
10▼
34
33▼
26
21▼
41
37▼
41
31▼
2
2-
26
26 -
Gemiddelde 15 steden
56
47▼
16
17▲
11
10▼
54
49▼
24
21▼
39
34▼
22
16▼
3
2▼
27
26▼
Breda
78
54▼
17
18▲
13
13 -
96
72▼
29
24▼
41
38▼
44
28▼
5
4▼
24
27▲
Eindhoven
75
75 -
22
19▼
20
16▼
144
119▼
27
27 -
54
49▼
70
44▼
9
7▼
29
29 -
Helmond
53
51▼
29
22▼
11
10▼
80
59▼
24
21▼
45
43▼
17
17
3
3-
29
32▲
Den Bosch
52
40▼
19
18▼
15
16▲
110
93▼
38
27▼
42
37▼
44
32▼
4
3▼
28
24▼
Tilburg
73
56▼
23
25▲
10
15▲
61
68▲
29
24▼
41
42▲
30
27▼
6
6-
30
28▼
Gemiddelde B5
66
55▼
22
21▼
14
14 -
98
82▼
30
25▼
45
42▼
41
30▼
5
4▼
28
28 -
Gemeente Helmond – Onderzoek en Statistiek
33