VEILIGHEIDSHUIS Breda e.o.
Verantwoording 2009 Jaarplan 2010 Februari 2010
“Het veiligheidshuis Breda betekent niet het einde van criminaliteit, maar wel een integrale en effectieve aanpak van de daders en problemen. En een plek waar de zorg voor slachtoffers centraal staat. Er wordt intensief en resultaatgericht door partners samengewerkt aan ambitieuze resultaten. Er wordt kennis gebundeld en maatwerk geleverd. Om de stad veiliger te maken.”
Partners van het Veiligheidshuis Gemeente Breda Bureau Jeugdzorg HALT Midden- en West Brabant Novadic-Kentron Penitentiaire Inrichting Breda Politie Midden- en West Brabant Raad voor de Kinderbescherming Slachtofferhulp Nederland Stichting Reclassering Nederland Surplus Welzijn Openbaar Ministerie
1
Voorwoord Veiligheidshuis Breda bestaat nu alweer vier jaar. We kunnen terugzien op perioden van achtereenvolgens bouw, doorontwikkeling en doorlopende heroriëntatie op onze taken en onze positie in het veld van samenwerkende partners. 2009 tenslotte is het jaar geweest waarin de partners van het Arrondissementaal Justitieel Beraad een nieuw convenant met elkaar aangingen en ook het jaar waarin de gemeente Breda een organisatiebrede visie op het samenwerkingsverband veiligheidshuis ontwikkelde. Het convenant en de visie sluiten nauw op elkaar aan. Het AJB ziet het veiligheidshuis als de plaats bij uitstek waar de operationele ketensamenwerking plaatsvindt en het streeft naar intensieve doorontwikkeling ervan. De gemeente Breda spreekt in haar visie de wens uit om groei te stimuleren, bijvoorbeeld door aansluiting van andere gemeenten. Er zal dus nog veel gaan gebeuren. Het komende jaar zullen we werken aan kwaliteitsverbetering, aan uniformiteit in relatie tot de andere veiligheidshuizen in Brabant maar vooral ook aan aansluiting van nieuwe gemeenten en groei van het werkgebied. Ook zullen we verhuizen naar een nieuw pand, waarmee de samenwerking nog beter zichtbaar zal zijn. In de volgende hoofdstukken beschrijven we per doelgroep wat we hebben gedaan en wat onze plannen zijn. Daarachter vindt u er de zaken die betrekking hebben op ontwikkeling en beheer en tenslotte onze financiële verantwoording. Namens mijn collega‟s in- en rond het Veiligheidshuis, Ro Kartodirdjo manager Veiligheidshuis Breda
2
Inhoudsopgave 1.
Ontwikkelingen in de omgeving van het Veiligheidshuis pag. 4
2.
Missie, visie en kritische succesfactoren
pag. 5
3.
Doelstellingen per doelgroep
pag. 6
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Jeugd Veelplegers Betrokkenen Huiselijk Geweld Slachtoffers van geweld en delicten Risicosupporters Betrokkenen bij maatschappelijke beroering
4.
Ontwikkeling en beheer Veiligheidshuis
4.1 4.2 4.3 4.4
Personeelsontwikkeling en -beleid Informatie voorziening , automatisering en interne sturing Communicatie Onderzoek
5.
Financiën
pag. 18
pag. 20
Rapportage 2009 Begroting 2010
3
1.
Ontwikkelingen in de omgeving van het veiligheidshuis
In december jl. openden minister Hirsch Ballin (Justitie) en staatssecretaris Albayrak (Justitie) de laatste veiligheidshuizen van een landelijk dekkend netwerk, zoals beloofd in kabinetsplan Balkenende IV. De minister wil dat de veiligheidshuizen doorgroeien tot een integraal samenwerkingsverband, waar efficiënt geschakeld kan worden binnen de ketens van openbare orde en veiligheid, zorg en straf. Voor alle veiligheidshuizen, ook voor Veiligheidshuis Breda, betekent dit dat er doorontwikkeling nodig is. Op landelijk-, provinciaal en lokaal niveau worden echter ook andere zaken genoemd waarmee rekening gehouden moet worden.
Allereerst is er de complexiteit van het netwerk met daarbinnen de ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin, Stedelijk Kompas en de doorontwikkeling van het Steunpunt voor Huiselijk Geweld;
Daarnaast is er het belang van versterken van de nazorg voor jeugd, ex-gedetineerden en veelplegers;
Ten derde zijn er de versterking van participatie van gemeenten binnen District Breda én de aansluiting van gemeenten binnen District Oosterhout;
Tenslotte groeit de aandacht voor zorg in het veld van openbare orde, waardoor de verhoudingen binnen het samenwerkingsverband van het veiligheidshuis enigszins wijzigen.
Afstemming, van landelijk tot en met lokaal Meerdere beleidsvisies en -plannen zijn van belang bij de ontwikkeling en strategie van het Veiligheidshuis Breda. Dit zijn: Landelijk:
De notitie „Veiligheid begint bij voorkomen‟ waarin ministers inzetten op resultaten en samenhang.
Provinciaal:
Het project Samenwerking Veiligheidshuizen – Centra voor Jeugd en Gezin NoordBrabant, waarmee de provincie de samenwerking structuur geeft.
Regionaal:
Het AJB1 convenant, waarin justitiële partners met de managers veiligheidshuizen afspraken hebben gemaakt over hun rollen met betrekking tot Veelplegers, Huiselijk Geweld, Jeugd en Nazorg.
Gemeentelijk: Het jaarplan veiligheid 2010, waarin o.a. wordt beschreven hoe de gemeente regie voert over de aanpak van veiligheid in relatie tot jeugd en de rol van het veiligheidshuis en de hiermee verbonden startnotitie „Integraal Jeugdbeleid, Stad vol Jeugd‟.
1
Arrondissementaal Justitieel Beraad
4
2.
Missie en kerntaak
Veiligheidshuis Breda is een samenwerkingsverband van organisaties en instellingen. Het is ervoor bedoeld dat deelnemende organisaties en instellingen hun werkwijzen op elkaar af stemmen en ketens aan elkaar smeden. Het samenwerkingsverband wordt door deelnemende partijen gebruikt om de samenwerking uit te voeren en te coördineren. De kracht van het veiligheidshuis is gelegen in de mogelijkheid van combineren van straf en zorg in één op de persoon gericht scenario. De kerntaak:
‘In het veiligheidshuis zorgen de partners met elkaar voor het opstellen van een goed persoonsgericht scenario en voor een doeltreffende en daadkrachtige uitvoering ervan’
Bij een kerntaak zoals hierboven beschreven, passen kaders. Op wie zullen de partners zich richten in het veiligheidshuis? Het veiligheidshuis biedt de unieke mogelijkheid om zorg- en strafinterventies met elkaar te combineren. Daarom zal het veiligheidshuis worden ingezet voor verandering van het gedrag van personen of van de omstandigheden waarin deze zich bevinden, als een combinatie van straf en zorginterventies geboden lijkt.
5
3. 3.1
Doelstellingen per doelgroep Jeugd
De aandacht voor jeugd wordt de laatste jaren vooral in de media ingegeven door de blik op problemen, bijvoorbeeld alcohol- en middelengebruik. Partners van het veiligheidshuis hebben daarop gereageerd met nieuw initiatief (zie „wat ging er goed in 2009.‟) Gelukkig is er ook veel aandacht voor kansen; zo is er de ontwikkeling van het centrum voor jeugd
en gezin (CJG.) Het CJG heeft de opdracht om de pedagogische kwaliteit van de leefomgeving van alle kinderen en jongeren in Breda (van -9 maanden tot 23 jaar) te versterken. Het CJG is onder meer verantwoordelijk voor de coördinatie van- en toeleiding naar passende zorg. Kwantitatieve gegevens Jeugd Onderwerpen
Doelstelling 2009
Realisatie
Realisatie
Doelstelling
2008
2009
2010
Casusoverleg
Maken en uitvoeren van
23 harde
30 scenario‟s
Harde Kern
scenario‟s (Sr en hulp)
kern jonge-
harde kern
Jongeren (HKJ)
voor alle verdachte
ren
jongeren en
harde kern jongeren Prognose instroom: 35
jeugdige 12 carrière-
veelplegers
makers Justitioneel
Maken en uitvoeren van
casusoverleg
strafrechtelijke afdoe-
Jeugd (JCO)
ning scenario‟s voor alle
1774
1369
1500
1142
1019
1000
n.b.
13
15
jeugdige verdachten. Preventief Ca-
Screenen van zorgsig-
susoverleg
nalen en aanwijzen van
Jeugd (PCO)
verantwoordelijke. Hanteren doorzettingsmacht in gevallen waarbij de verantwoordelijke niet duidelijk is. Prognose instroom: 1000
Preventief Ca-
Scenario aanpak één
susoverleg
gezin één plan bij com-
Specifiek
plexe problematiek
(MASS) Taakstraf OM Jeugd
Starten met TOM-jeugd
Start is gemaakt
6
Wat ging er goed in 2009? HALT Midden- en West-Brabant heeft een specifiek aanbod ontwikkeld gericht op misbruik van alcohol of softdrugs. HALT heeft hiervoor afspraken gemaakt met het Openbaar Ministerie, de Politie en Novadic-Kentron. Bij een interventie richt HALT zich niet alleen op de jongere die het betreft, maar nadrukkelijk ook op zijn of haar ouders. Het is de bedoeling dat ouders zich bewuster worden van risico‟s en de schade die hun kind kan oplopen. Door de samenwerking in het veiligheidshuis kan ook makkelijker worden doorgeschakeld naar specifieke verslavingszorg. De jeugdreclassering van Breda wil een criminele carrière van 12-minners voorkomen dan wel mitigeren. Dit door middel van een nieuwe preventieve methode, KANZ, die adequate begeleiding aan 12-minners en hun ouders biedt. De begeleiding wordt geleverd door Jeugdreclassering. De methode heeft als doel om de overlast veroorzaakt door deze kinderen af te laten nemen of te laten verdwijnen, hun gedragsproblemen te verminderen en ertoe bij te dragen dat deze kinderen niet op zeer jeugdige leeftijd met het strafrecht in aanraking komen. Vooruitlopend op de aansluiting van de gemeenten Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Raamsdonksveer, Werkendam en Woudrichem is gestart met het justieel casusoverleg jeugd (JCO) en het scenario overleg jeugd (SOJ) voorheen het Harde Kern Jongerenoverleg. Ten behoeve van het JCO is een nieuw geautomatiseerd gegevensuitwisselingsysteem gepresenteerd, dat ook gebruikt zal gaan worden in het veiligheidshuis: JCO-support. Het systeem vergemakkelijkt de gegevensuitwisseling tussen justitiële partners en kan ook de administratie bij het JCO vergemakkelijken. Het systeem is in gebruik genomen per september jl. De doelgroep voor scenarioaanpak is aangepast.
Harde Kern Jongeren: jongeren in de leeftijd
In 2006 waren we al gestart met de aanpak van
van 12 tot en met 17 jaar die in het peiljaar
Harde Kern Jongeren (HKJ). Die bleek succesvol
twee zware delicten hebben gepleegd en
en dat was de voeding voor het idee om met
bovendien in de jaren daarvoor drie
passende interventies ook in te spelen op delin-
antecedenten hebben danwel jongeren die in
quent gedrag van andere jongeren. Naast de
het peiljaar tenminste drie zware delicten
harde kern jongeren worden nu ook de minderja-
hebben gepleegd.
rige veelplegers onderworpen aan de persoonsgebonden aanpak. De naam het het scenario-
Jeugdige veelplegers: jongeren in de leeftijd
overleg is gewijzigd in Scenario Overleg Jeugd
van 12 tot en met 17 jaar, die in hun gehele
(SOJ).
criminele verleden (HKS) meer dan 5 processen-verbaal tegen zich opgemaakt
De instroom in het preventief casusoverleg
zagen, waarvan tenminste 1 in het peiljaar.
(PCO) verloopt als het afgelopen jaar. De verwachting dat de instroom drastisch zou dalen als gevolg van de start van het Screeningsoverleg Huiselijk Geweld is nog niet uitgekomen. De reden daarvan is dat de politie heeft besloten om voorlopig signalen over zorgen af te geven in beide overlegvormen, totdat het Screeningsoverleg Huiselijk Geweld tot volledig wasdom is gekomen.
7
In 2009 is onder regie van de Raad voor de Kinderbescherming het trajectberaad gestart, om de recidivekans voor jongeren die uit een jeugdinrichting komen te beperken. Zo zorgen organisaties er samen voor dat er tijdig een plan gemaakt wordt, waarin zaken zijn geregeld zoals wonen en dagbesteding. Vaste deelnemers zijn - naast de Raad voor de Kinderbescherming - de justitiële jeugdinrichting en de jeugdreclassering. Als dat wenselijk is nemen ook de William Schrikker Groep, Stichting Reclassering Nederland en de gemeente deel aan het 1e trajectberaad. De gemeente Breda neemt altijd deel aan het 2e en 3e trajectberaad Een belangrijke stap die gemaakt is, is de intensieve samenwerking met de justitiële jeugdinrichtingen. De partners in het trajectberaad complementeren de scenario‟s voor harde kern jongeren met nazorgelementen als dagbesteding en onderdak. Door middel van de inzet van de casusregisseurs in het veiligheidshuis zal de Raad nog meer dan in voorgaande jaren zijn taak als casusregisseur in het jeugdstrafproces borgen. De Raad volgt een jongere van de melding proces verbaal tot en met de nazorg en is daardoor in staat de ketenpartners van actuele informatie te voorzien. De casusregisseur is de spin in het web van het proces van jeugdstrafrecht. Tevens participeert de casusregisseur van de Raad in diverse overlegvormen waaruit de aanpak van jeugdige wetsovertreders wordt gecoördineerd en daarnaast is de Raad voorzitter van het trajectberaad. Naast deze casusregisseurs heeft de Raad in 2009 ook raadsonderzoekers een plaats gegeven in het veiligheidshuis. Zo zijn de lijnen met de overige ketenpartners nog steviger geworden en de samenwerking nog hechter. Eén van de doelstellingen van het Veiligheidshuis Breda is het streven naar effectiviteit van de veiligheidsketen. Het Veiligheidshuis Breda hanteert het credo “Korte metten met lange lijnen”. Dit doel zal onder andere bereikt worden door de samenwerking tussen de ketenpartners te bevorderen. In 2009 is hier nadrukkelijk aandacht aan besteed. Bijvoorbeeld binnen de diverse casusoverleggen, de samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin e.d. Wat kan er beter? Het aantal zaken dat in JCO is gepasseerd lijkt veel lager te zijn dan in het vorige jaar. De reden daarvoor is gelegen in het hanteren van verschillende definities – het aantal jongeren vs. het aantal zaken. Feitelijk is het zo dat het aantal scenario‟s licht is gedaald ten opzichte van vorig jaar. Vanuit verschillende invalshoeken zijn er samenwerkingsverbanden actief met jeugd. Zoals Zorg Advies Teams in het onderwijs, de Buurtnetwerken, Samen Starten et cetera. De afstemming tussen deze samenwerkingsvormen behoeft verbetering; het gebeurt dat verschillende partners voor dezelfde zorgjongere de hulpverlening vormgeven. De gemeente Breda heeft de netwerken geïnventariseerd. Nu moet de structuur nog worden verbeterd. De afstemming van interventies in het Scenario Overleg Jeugd verloopt in het algemeen goed. In enkele zaken is het echter toch moeilijk geweest om eensgezind tot een scenario te komen. Omdat het hier gaat om jongeren in de meest kwetsbare fase van hun ontwikkeling, is het nodig om optimaal samen te werken in alle zaken.
8
Het trajectberaad vindt plaats voor alle jongeren die in een JJI zijn ingestroomd. Binnen 2 weken nadat de jongere in de JJI is ingestroomd vindt het eerste trajectberaad plaats. Voor jongeren die in de JJI hebben verbleven vindt drie weken voordat de jongere voor de rechter moet verschijnen een tweede trajectberaad plaats. Jongeren met langdurige jeugddetentie of een PIJ-maatregel worden in een derde trajectberaad besproken ten behoeve van voorbereiding op terugkeer in de samenleving. Het is de bedoeling dat daartoe de namen van die jongeren worden ingebracht vanuit het hele land. De instroom vanuit de JJI was laag. Landelijk onderzoek heeft echter uitgewezen dat we toch alle jongeren in beeld hebben. Ook in de gevallen een jongere bovenregionaal was geplaatst. Er is verschil in aanpak van 18-minners en 18-plussers. Bij jongeren kunnen er andere instrumenten worden ingezet dan jegens volwassenen. Deze worden gehanteerd door andere instellingen en andere organisaties. Voorheen was er geen warme overdracht van informatie, zodat bij het overschrijden van de kritische leeftijdsgrens de jongere werd gezien als 'first offender.' Bij het inzetten van maatregelen werd niet geput uit in het verleden opgedane ervaringen. Thans worden in het veiligheidshuis de in het verleden opgedane ervaringen met een harde kern jongere, op diens 18e verjaardag overgedragen aan de op volwassenen gerichte partners. Bij normoverschrijdend gedrag kan zo een vliegende start worden gemaakt en kunnen (justitiële) instrumenten van bijvoorbeeld reclassering en verslavingszorg worden ingezet die zonder informatie uit het verleden niet mogelijk waren. De overdracht van informatie gebeurt echter niet in alle gevallen. Er is nog verbetering mogelijk door de informatie die is opgedaan met een jeugdige veelpleger of harde kernjongere altijd ter beschikking te stellen van de op volwassenen gerichte partners. In 2009 is op landelijk niveau gestart met de invoering van de Verwijs Index Risicojongeren (Wet VIR). Uitwerking van deze landelijke index vindt in Noord-Brabant en in Breda plaats via het Risicosignaleringssysteem Zorg voor Jeugd. Diverse partners van het Veiligheidshuis Breda zijn op dit digitale systeem aangesloten. Zorg voor Jeugd is bedoeld als communicatiemiddel tussen hulpverleningsinstellingen. Het aantal signalen dat in 2009 in dit systeem is afgegeven, blijft enigszins achter ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. In 2010 zal extra aandacht aan de signaleringsbereidheid geschonken worden.
Onze inzet Jeugd in 2010 Actie Door de gemeente Breda wordt gewerkt aan een betere structuur van samenwerkingsverbanden op het gebied van jeugd. Veiligheidshuis Breda zal actief meewerken aan het onderzoek naar de samenwerkingsverbanden en zal zich inzetten voor een goede afstemming. Er zal het komende jaar speciaal aandacht worden geschonken aan een betere afstemming binnen het SOJ door het herijken van de samenwerkingsafspraken met partners. Voor wat betreft de verbetering van informatieoverdracht in het kader van 18-min naar 18-plus, door middel van adequate informatievoorziening en eenduidige wijze van verslaglegging alle doelgroepen in beeld brengen en linken leggen, niet alleen voor wat betreft harde kern jongeren, maar voor wat betreft alle doelgroepen. Doel is dat er eind 2011 geen hiaten meer zitten in de overgang
9
van 18- naar 18+ en dat er de informatievoorziening op een dusdanige wijze op elkaar is afgestemd dat alle informatie aan elkaar gekoppeld wordt.
3.2
Veelplegers
De nazorg voor veelplegers is landelijk onverminderd onderwerp van aandacht. Er is groeiende aandacht voor de veelplegers met een verstandelijke beperking of een stoornis van geestvermogens. Kwantitatieve gegevens Veelplegers Onderwerpen Aanhoudingen Veelple-
Doelstelling
Realisatie
Realisatie
Doelstelling
2009
2008
2009
voor 2010
120
173
157
150
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
75
66
60
75
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Instroom 10
4
Instroom 9
Instroom 10
gers Waarvan scenario’s Veelplegers Waarvan nazorgaanbod Veelplegers Aanhoudingen Zeer Actieve Veelplegers Waarvan Scenario’s Zeer Actieve Veelplegers Waarvan nazorg Zeer Actieve Veelplegers ISD
Wat ging er goed in 2009? De scenarioaanpak van veelplegers loopt voorspoedig. De teamleden veelplegeraanpak zijn goed op elkaar ingespeeld. Het OM heeft nu alle op veelplegers en zeer actieve veelplegers gerichte activiteiten ondergebracht in het veiligheidshuis. Hierdoor wordt er efficiënter gewerkt, bovendien is het de verwachting dat de kwaliteit van scenario‟s verbetert. De reclasseringsinstellingen hebben mogelijkheden gezien om nog meer relevante informatie in rapportages te verwerken en een tryout om rechtstreeks te rapporteren vanuit het team, is positief ontvangen door de rechter. Overigens kunnen de mogelijkheden die de Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD) biedt, steeds vaker worden benut. Dit door gebruik te maken van de hierboven genoemde mogelijkheden om méér informatie aan de zittende magistratuur voor te leggen
10
Wat kan er beter? De aantallen aanhoudingen van zeer actieve veelplegers blijven achter op de prognose. Bij onderzoek is gebleken dat de methode wordt gehanteerd om aanhoudingen te monitoren niet goed werkt. De reden is gelegen in de overgang van het bedrijfsprocessensysteem van de politie naar een nieuw systeem BVH. Hoewel verbeterd, is het nog steeds zo dat er aanhoudingen en voorgeleidingen gemist worden. Voor wat betreft de doelstellingen „scenario‟s‟ en „nazorg,‟ worden in het arrondissement niet dezelfde definities gebruikt om inzicht te krijgen in de resultaten. In Breda zijn we totnogtoe uitgegaan van de betrekkelijk ruime ministeriële definitie van nazorg: een aanbod van zorg voor onderdak, inkomen, dagbesteding en gezondheidszorg. Dat aanbod wordt aan alle aangehouden veelplegers gedaan. De wijze waarop en de inhoud van dat aanbod verschillen per geval. Met de andere veiligheidshuizen zullen nadere afspraken worden gemaakt over definiëring van resultaten. Onze inzet Veelplegers in 2010 De aanpak van veelplegers zoals die arrondissementaal is vastgesteld wordt voortgezet en verbeterd. Veiligheidshuis Breda is daarbij in het arrondissement de trekker van procesmatige verbeteracties. VHB zal daarom de methode van presenteren van het persoonsscenario aan de rechter verder uitdragen in het arrondissement. Naast de inzet op het vergroten van de kwaliteit blijft er het streven om een continue aanpak te bewerkstelligen in de samenwerking tussen gemeenten en justitie, vanuit de wetenschap dat detentie vaak slechts een (korte) onderbreking is in een langer lopend maatschappelijk traject. Het gaat om het realiseren van een succesvolle terugkeer van de gedetineerde burger in de samenleving, waardoor de veiligheid op straat wordt verhoogd en overlast en criminaliteit worden teruggedrongen. De gemeente Breda zal zijn inzet op nazorg voor gedetineerden intensiveren.
3.3
Betrokkenen bij Huiselijk Geweld
Gemeente Breda heeft als centrumgemeente de door de Wmo2 geregelde verantwoordelijkheid voor de aanpak van Huiselijk Geweld op zich genomen door in 2006 het samenwerkingsverband Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld in te richten. Hiermee is de goede richting gevonden, maar een nog meer op elkaar afgestemde en integrale aanpak vereiste nieuwe afspraken. Het afgelopen jaar heeft de gemeente daarom ingezet op een verbeterde structuur voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling met het programma Afhankelijk en Veilig. Het doel ervan is “het tot stand brengen van een gemeenschappelijke aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, waardoor een sluitende aanpak ontstaat rond (potentiële) daders, slachtoffers en getuigen van huiselijk geweld en kindermishandeling.” De benadering is enerzijds inhoudelijk en anderzijds gericht op de structuur. Het veiligheidshuis kan dienen als onderlegger voor de structuur. Ook is er een aanvang gemaakt met toepassing van de Wet tijdelijk huisverbod. De Wet tijdelijk huisverbod (op 1 januari 2009 in werking getreden) geeft burgemeesters de bevoegdheid om bij acute dreiging van huiselijk geweld de pleger voor 10 dagen uit huis te plaatsen. Bij aanhoudende dreiging kan de burgemeester het huisverbod verlengen tot in totaal maximaal 28 dagen.
11
Kwantitatieve gegevens Huiselijk Geweld Onderwerpen
Doelstelling 2009
Resultaten 2009
Doelstelling 2010
Huiselijk Geweld
Starten van een
Screeningsoverleg
Aanpak van Huiselijk
overleg Huiselijk
Huiselijk Geweld is
Geweld uitbreiden.
Geweld
geëvalueerd.
Prognose instroom 800
Prognose 400 (800)
Instroom 351 ca-
casussen.
afhankelijk van keu-
sussen.
ze doelgroep3
Aantal keren opgelegd
Realisatie 2009
huisverbod Alphen-Chaam
0
Baarle-Nassau
0
Breda
35
Etten-Leur
2
Rucphen
4
Zundert
5
Wat ging er goed in 2009? In maart 2008 al, is gestart met een screeningsoverleg Huiselijk Geweld in het Veiligheidshuis. De inzet was gericht op zorg voor alle betrokkenen: kinderen, slachtoffers en daders. Vooralsnog werd ingezet op slechts die zaken waarbij kinderen betrokken waren. Na een jaar is de samenwerking geëvalueerd, daarbij bleek dat deelnemende partners positief waren over de mogelijkheden die deze samenwerking biedt. Zij vonden echter verbetering en doorontwikkeling nodig en wensen de samenwerking uit te breiden tot álle zaken van huiselijk geweld in het district, ook die waarbij geen kinderen betrokken zijn. Met de doorontwikkeling is gewacht totdat de stuurgroep Huiselijk Geweld had ingestemd met het programma Afhankelijk en Veilig. Ondertussen is wel een voorschot genomen op verbetering en nieuwe ontwikkelingen in de vorm van een nieuwe opzet voor casusoverleg. Daarin zijn afspraken opgenomen over de wijze van deelname en inzet van partnerorganisaties. Wat kan er beter? Om in het begin alle energie te richten op kwaliteit, is de inzet beperkt gebleven tot zaken waarbij kinderen betrokken waren. Daardoor is de instroom achtergebleven bij de doelstelling. Verbeteringen zijn nog mogelijk in het proces. Rollen en taken van partners kunnen duidelijker . Daarnaast is het wenselijk om – zoals voor de andere doelgroepen - een procesbeschrijving te ontwikkelen, met daarin kwaliteitscriteria voor zaken die een schakel verdergaan in de keten van samenwerking. Om samenwerking verder te ondersteunen en te borgen, is een verbeterslag nodig.
2
Wet maatschappelijke ondersteuning
12
Onze inzet Huiselijk Geweld in 2010 Veiligheidshuis Breda zal bijdragen aan de ontwikkelingen in het programma Afhankelijk en Veilig. Daarnaast wordt het bestaande screeningsoverleg uitgebouwd tot een casusoverleg, waar niet alleen de zaken worden aangepakt waarbij kinderen zijn betrokken, maar álle zaken van huiselijk geweld. Daarnaast zal er een verbeterslag op efficiëncy en kwaliteit geleverd worden.
3
De doelgroep is nu beperkt tot de zaken waarbij kinderen zijn betrokken. Overwogen werd om álle zaken van Huiselijk Geweld aan te pakken. Dat zal per 1 januari 2010 starten.
13
3.4
Slachtoffers van geweld en delicten
Het project Slachtoffer Centraal van Slachtofferhulp Nederland heeft zijn weerslag op de wijze waarop deze organisatie samenwerkt met haar partners en deelneemt in het Veiligheidshuis. Kern van het project Slachtoffers Centraal is enerzijds het verbeteren van de kwaliteit van de uitvoering en anderzijds het geven van een volwaardige positie aan slachtoffers in het gehele strafproces. Een deel van het werk van Slachtofferhulp Nederland – het voegen in het strafproces - is al eerder verplaatst van het Veiligheidshuis naar het Arrondissementsparket. Thans beraden partijen zich op de wijze waarop de schaderegelingen en de informatie over advies en vragen georganiseerd dienen te worden. In het Arrondissement Breda is het de bedoeling om hiervoor wederom de veiligheidshuizen te gaan gebruiken. Veiligheidshuis Breda is dienstbaar aan INTERVICT4. De eerste stap bestaat uit een onderzoek naar victimogene factoren bij slachtoffers van partnergeweld. Daarmee is het mogelijk om in de toekomst te komen tot persoonsgerichte interventies bij herhaaldelijk slachtofferschap.
Kwantitatieve gegevens Slachtoffers Onderwerpen
Doelstelling
Realisatie 2008
Realisatie 2009
2009 Steun door
50% geslaagde
schadebemid-
schadebemidde-
delingen en
lingen
gesprekson-
Een bemiddeld
dersteuning en
bedrag tot
spreekrecht
30.000 EUR
Doelstelling voor 2010
32 %
50 %
20.629,-
38.210,-
50 % 30.000-
(excl. HALT)
(incl. HALT)
Wat ging er goed in 2009? De snelheid waarmee zaken werden bemiddeld is hoog. Het proces verloopt vloeiend en de samenwerking van kernpartners Slachtofferhulp Nederland, Politie MWB en OM is uitstekend. Wat kan er beter? Slachtofferhulp Nederland bezint zich op de wijze waarop de organisatie participeert in de veiligheidshuizen. Feitelijk heeft de organisatie in 2009 wel deelgenomen aan casusoverleg, maar nauwelijks gewerkt in het veiligheidshuis. Onze inzet Slachtoffers in 2010 Slachtofferhulp Nederland doet onderzoek naar de wijze waarop de organisatie participeert in de veiligheidshuizen. De werkwijze zoals gehanteerd in 2009 zal vooralsnog worden voortgezet. Daarnaast zullen we specifiek aandacht schenken aan de overdracht van beoordelaars naar schadebemiddelaars. Ook zullen we onderzoeken door welke oorzaken het aantal geslaagde schadebemiddelingen achterblijft bij de doelstelling.
4
INTERVICT: International Victimology Institute Tilburg
14
Daarnaast blijft de samenwerking met INTERVICT bestaan bij het verrichten van onderzoek naar herhaaldelijk slachtofferschap van partnergeweld.
15
3.5
Risicosupporters
Bij grootschalige evenementen zijn vandalisme en geweld al jaren een groeiend probleem. In het bijzonder bij voetbalwedstrijden valt op dat het vaak gaat om groepsgedrag, waarbij enkele leden een toonaangevende rol vervullen. Ook is het zo dat misdragingen van groepen niet beperkt blijven tot het stadion en de directe omgeving daarvan en dat er gewelddadige confrontaties plaatsvinden op plaatsen die ogenschijnlijk niets met voetbal te maken hebben. In een poging het probleem te beheersen, is er een methode ontwikkeld waarbij wordt uitgegaan van een aanpak op drie domeinen: groepsgerichte aanpak, domein- of situatiegerichte aanpak en persoonsgerichte aanpak. Deze laatste staat ten dienste van de groepsgerichte aanpak. De aanpak in Breda wordt geregisseerd vanuit het AVO5. Het AVO zal daarbij zorgen voor het onderlinge verband van ingezette maatregelen. Een deel van uitvoerende taken is weggelegd voor Veiligheidshuis Breda, waar de persoonsgerichte aanpak wordt vormgegeven. Voor alle risicosupporters op wie een sanctie van toepassing kan zijn, wordt in het veiligheidshuis een scenario gemaakt en uitgevoerd. Wat ging er goed in 2009? In 2009 is in enkele gevallen in het veiligheidshuis melding gedaan van risicosupporters. Deze zijn strafrechtelijk afgehandeld. De aanpak is geëvalueerd. Wat kan er beter? Kenmerkend voor het gedrag van risicosupporters is dat zij zich doorgaans in de luwte van ordeverstoringen ophouden: als organisator of voorwaardenscheppend. In 2009 is er in meerdere gevallen sprake geweest van misdragingen. Het ging hierbij niet alleen om misdragingen bij gelegenheid van voetbalwedstrijden. Het ging ook om misdragingen in het uitgaansleven en in andere regio‟s. Niet in alle gevallen is dit (tijdig) gesignaleerd. Bij evaluatie bleek dat dit te wijten was aan de criteria voor inbrengen in casusoverleg en aan problemen bij het signaleren in het nieuwe bedrijfsprocessensysteem van de politie. In 2010 zullen we alle misdragingen signaleren en scenario‟s uitvoeren gericht op de plegers ervan. Onze inzet Risicosupporters in 2010 Implementeren van de nieuw gemaakte afspraken: de juiste risicosupporters definiëren en werken aan een betere informatiepositie. Zorgen dat we een persoonsgebonden scenario maken voor risicosupporters die zich misdragen, ook als dat buiten District Breda is.
5
AVO: ambtelijk voetbal overleg.
16
3.6
Betrokkenen bij maatschappelijke beroering
Breda is pilotgemeente in het kader van het project Bestuurlijke Informatievoorziening Gemeenten inzake (Ex)-Gedetineerden (BIVGEG.) Burgemeesters zullen voortaan vooraf worden geïnformeerd als een pleger van een ernstig zeden- of geweldsdelict na detentie terugkeert naar hun gemeente of er zich wil vestigen. Met deze verbeterde informatiepositie wil Justitie het handelingsperspectief van de burgemeester verbeteren, bij het voorkomen van verstoring van de openbare orde en veiligheid. De ontwikkelde werkwijze wordt eerst in een aantal gemeenten uit getest. De proef duurt een half jaar (sept 2009 – febr 2010.) In de pilot wordt een risicotaxatie gedaan enerzijds m.b.t. recidivegevaar en anderzijds m.b.t. maatschappelijke beroering. De risicotaxatie kan dienen als aanleiding voor een persoonsgerichte aanpak vanuit het veiligheidshuis.
17
4. 4.1
Ontwikkeling en beheer Veiligheidshuis Breda Beleid en Personeel
In het Arrondissementaal Justitieel Beraad zijn de veiligheidshuizen doorlopend onderwerp van nieuwe afspraken; één en ander zal resulteren in een nieuw convenant in 2010. Politie MWB en OM hebben hun organisatievisie op de samenwerking in de veiligheidshuizen het afgelopen jaar verwoord in een visiedocument. De Gemeente Breda is ver met de uitwerking ervan. In 2010 zal een en ander leiden tot een nieuw samenwerkingsconvenant en een nieuw privacyconvenant Veiligheidshuis Breda. Het Veiligheidshuis heeft tweeëndertig werkplekken, die worden gebruikt door een vijftigtal fulltime of parttime vertegenwoordigers van deelnemende organisaties. Overigens wordt het Veiligheidshuis gebruikt door inmiddels ruim tachtig professionals voor onderlinge afstemming in de persoonsgerichte aanpak en voor klantbezoeken. Daarnaast zijn er de secretarieel medewerkers en de manager ter ondersteuning van de werkprocessen. Het documentatiecentrum van waaruit de informatie beschikbaar wordt gesteld, heeft zich bewezen als spil met grote kernwaarde voor het veiligheidshuis. Voor het geven van structuur aan de scenarioaanpak is de personele capaciteit gegroeid met een halve fte tot 2,5. Met de aansluiting van nieuwe gemeenten, zal deze groeien met tenminste 1 fte. Door langdurige ziekte van één van de medewerkers is er sprake geweest van onderbezetting. Deze is opgevangen met de tijdelijke aanstelling van een nieuwe medewerker.
4.2
Informatievoorziening, automatisering en interne sturing
Afhankelijk van de zaken als status, proces en doelgroep, verschillen vorm en hoeveelheid van informatie die nodig is om een goed scenario te maken en uit te voeren. Er wordt in het veiligheidshuis gebruik gemaakt van verschillende geautomatiseerde procesondersteunende systemen. Er zijn nochtans problemen die specifieke applicaties betreffen en wensen om de koppeling tussen doelgroepen in het Veiligheidshuis en samenwerkingsverbanden daarbuiten efficiënter te maken. Veiligheidshuis Breda sluit aan bij de landelijke ontwikkelingen om te komen tot het gebruik van de meest geschikte systemen. In 2009 is de applicatie JCO-support system in gebruik genomen ten behoeve van het delen van informatie over jongeren door justitiële partners. Ten behoeve van casusoverleg hebben we de beschikking over het automatiseringssysteem PIX, dat in 's Hertogenbosch en Tilburg al langer naar tevredenheid wordt gebruikt. Om het systeem daadwerkelijk te kunnen gebruiken is het nodig om over GBA-gegevens te beschikken. Die zijn nog niet beschikbaar. Hoewel verschillende veiligheidshuispartners al over de relevante informatie kunnen beschikken, blijkt het vanwege strikte regelgeving lastig om onze secretaresses het mandaat te geven om GBA te gebruiken. Het systeem zal worden aangepast en in het eerste kwartaal van 2010 zullen we PIX feitelijk in gebruik nemen.
18
4.3
Communicatie
De Brabantse Veiligheidshuizen lopen voorop in de landelijke ontwikkelingen. Op het bekendmaken van het kabinetsbeleid van Balkenende IV in elke grote stad een Veiligheidshuis te realiseren, volgde een grote landelijke belangstelling voor wat in Breda gepresteerd wordt. Daarnaast was er veel belangstelling uit de ons omringende landen. Dit was te merken aan de aanhoudende stroom van verzoeken om informatie en voorlichting over onze manier van werken en organiseren. De zeven Brabantse veiligheidshuizen hebben zich met grote betrokkenheid van de Provincie Noord-Brabant verenigd in de V7. In die samenstelling wordt eenheid nagestreefd en efficiency bereikt bij nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van informatie en communicatietechnologie. Veiligheidshuis Breda werkt ook aan een realistische beeldvorming bij de Bredase burgers van de aanpak van onveiligheid. Zo bevat de cursus “politie voor burgers” inmiddels een verplicht avondvullend programma „Veiligheidshuis‟ en is over het Veiligheidshuis meerdere malen geschreven in de lokale pers. Op de website veiligheidshuis.org wordt veel gereageerd. De site vraagt doorlopend om onderhoud. Dat is in 2009 te weinig gebeurd en zal daarom in 2010 extra aandacht krijgen. Samen met de veiligheidshuizen in District Bergen op Zoom en Tilburg zijn er gelijke voorlichtingsfilms gemaakt, maar geschoeid op locale leest. Deze film zal in 2010 gebruikt gaan worden bij voorlichtingsessies aan burgers en professionals. De jaarlijkse „minicursus veiligheidshuis,‟ bedoeld voor verbetering van de onderlinge betrekkingen tussen professionals, kreeg veel belangstelling. Aan die dag hebben ruim tachtig medewerkers van het veiligheidshuis en hun collega‟s deelgenomen. In samenwerking met Avans Hogescholen wordt vanuit het veiligheidshuis meegewerkt aan de HBO-opleiding integrale veiligheid. Er worden voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd en gastcolleges en werkcolleges gegeven.
4.4
Onderzoek
Om te toetsen of het mogelijk zou zijn om inzicht te krijgen in de effecten van het veiligheidshuis, is er door SSC Onderzoek en Informatie onderzoek verricht naar gedragsverandering van veelplegers. Daarbij werden ingezette interventies gerelateerd aan (mogelijke) veranderingen van gedrag. Dat is geslaagd; het blijkt mogelijk om op deze wijze de effecten van de veelplegeraanpak in beeld te brengen. In het onderhavige onderzoek zijn gedragsveranderingen van veelplegers in kaart gebracht, die de interventie „justitieel casemanagement‟ hadden ondergaan. Geconcludeerd werd dat de periode gelegen tussen de meting achteraf en het beëindigen van de interventie te kort was om gedragsverandering naderhand te kunnen meten. Het onderzoek zal worden herhaald in het najaar van 2010, omdat genoemde periode dan groot genoeg zal zijn. Jaarlijks krijgen stagiairs de mogelijkheid om afstudeeronderzoek te doen in het veiligheidshuis. Zo zijn er in 2009 studenten afgestudeerd: “Zorgvuldig omgaan met persoonsgegevens in het kader van het perspectief van het Preventief Casusoverleg Jeugd” (T. Akhloufi) en “Resultaten van de inzet van juridische instrumenten bij de aanpak van veelplegers in het Veiligheidshuis Breda” (B. Brevé.) Ook dit jaar zullen we deze maatschappelijke bijdrage blijven leveren.
19
5.
Financiën
Begroting 2009 BEGROTING
RESULTAAT
Totaal BUDGET OM Breda
200.000
200.000
Gemeente Breda
260.000
260.000
460.000
460.000
Subtotaal Personele Uitgaven
306.000
299.400
Subtotaal Materiële Uitgaven
154.000
129.871
Totaal Budget
460.000
460.000
Totaal Uitgaven
460.000
429.271
Subtotaal Budget UITGAVEN (KOSTEN)
Begroting 2010 BEGROTING Totaal BUDGET OM Breda
200.000
Gemeente Breda
260.000
Subtotaal Budget
460.000
UITGAVEN (KOSTEN) Subtotaal Personele Uitgaven
307.000
Subtotaal Materiële Uitgaven
153.000
Totaal Budget
460.000
20
