Veiligheid voor apothekers KLAV 21 oktober 2010
Situering van de problematiek • Vooral een probleem in de grootsteden • Per jaar zo’n 200 geweldplegingen op apothekers : gewapende overvallen, agressieve diefstallen zonder wapen, aanvallen van agressieve klanten
Situering van de problematiek • Favoriete tijdstip : net voor sluitingstijd • Bij 50% van de geweldplegingen wordt geld gestolen, bij 20% medicijnen, bij 16% verdovende middelen Bron : Désirée De Poot, hoofdredacteur van De Apotheker, in Weliswaar.be
Inhoud • Bedrijfsbeveiliging : preventie van diefstal, inbraak en overval • Premies en subsidies • Relevante wetgeving • Voorkomen van en omgaan met agressie
Bedrijfsbeveiliging : preventie van diefstal, inbraak en overval • Organisatorische maatregelen • Bouwkundige maatregelen • Elektronische maatregelen => Het OBE-principe
Organisatorische maatregelen
Positief aandacht geven • Begroeten en aanspreken van cliënten • Persoonlijke aandacht • Positief oogcontact ⇒Tweeledige boodschap : - “Ik heb u gezien” - “U kan mij aanspreken”
Overzicht in de werkruimte • Aandacht voor lay-out van de apotheek • Vermijd dode hoeken en bochten • Optimale spreiding van het personeel in ruimte en tijd • Toezicht vanaf het werkblad • Beperkte inkijk van buitenaf
Openen en sluiten • Extra alert voor openstaande deuren, sporen van braak, anomalieën, mensen in onlogisch verband, aanspreken om mee binnen te gaan • Geen toegang meer na sluitingstijd • Degelijk openings- en sluitingsplan : voor ramen en deuren, maar ook voor bureau, voorraadkasten, kassa, kluis etc.
Openen en sluiten • Aandacht voor factoren die het zicht belemmeren : containers, panelen, geparkeerde voertuigen, werken in de omgeving • Sleutelbeheer, sleutelplan, sleuteldiscipline
Openings- en sluitingsovervallen • Dader doet zich voor als leverancier of wacht het personeel op • Dader verplicht de apotheker mee binnen te gaan • Nog geen cliënten of geen cliënten meer aanwezig
Verdacht gedrag van cliënten • Atypische cliënten : alleen naar beveiliging kijken, wijziging van gedrag bij het zien van maatregelen, elementen van vermomming • Verdacht gedrag : jas over de arm, incongruenties, grote tassen, hand in de zakken (wapen), oogcontact vermijden, gezicht verbergen ; voorverkenning • Bij verslavingsproblematiek : geagiteerd gedrag, bruuske bewegingen
Kassa • Systematisch afromen van de kassa : grote coupures, of grotere aantallen kleine coupures • Sluiten van de kassa na elke verrichting • Inhoud kassa niet zichtbaar voor cliënteel • Inventaris van de kassa : altijd na sluitingstijd
Kassa • Transport cash geld : bij voorkeur door professionele transporteurs • Indien u zelf transporteert : wisselende tijdstippen, wisselende voertuigen, varieer in de route • Geen geld mee naar huis => nachtkluis • Stimuleren van elektronisch betaalverkeer • Herkennen van vals geld
Voorbereid op noodgevallen • Inbraak : aanmelding bij alarmcentrale • Overvalknop : vast of mobiel, alarm naar dispatching politie • Voor alle noodgevallen : 101 • Contacten met lokale politiedienst of buurtinformatienetwerk • Aanwezigheid van belangrijke telefoonnummers • Slachtofferopvang en slachtofferhulp
Preventieve attitude • Wegbergen van waardevolle of diefstalgevoelige artikelen • Compartimentering • Discreet met informatie (mondeling, telefonisch, digitaal)
Opleiding personeel • Security Awareness • Herkennen van vals geld • Agressiehantering • Werking van technische hulpmiddelen
Wachtdiensten • Nachtloket, nachtschuif • Verplichte aanmelding van cliënteel bij politie vooraleer men adres van apotheker van wacht krijgt (Oudenaarde, Sint Truiden). • Externe bewakingsdiensten
Bewaking en interventie • Externe bewakingsdiensten • Aansluiting op meldkamer • Interventie : ter plaatse of op afstand
Bouwkundige maatregelen
Verlichting • Voldoende verlichting binnen en buiten • Belang : dader wil snel en ongestoord zijn slag slaan • Veiligheidsverlichting met bewegingsdetector
Gevelbeveiliging (externe schil) • • • • •
Inbraakvertragende ramen (ook etalage) Inbraakwerende deuren Degelijk hang- en sluitwerk Rolluiken, rolhek achter de etalage Aandacht voor platte daken, verluchtingskoepels, kelderroosters
Compartimentering • Verdeling in meer en minder beveiligde ruimtes ; gedifferentieerde toegang • Toegangscontrolesystemen : sleutel, cijfercode, biometrisch ⇒Voor burelen, kluis, medicatiekasten, elektronische patiëntendossiers
Waardeberging • Anti-graaiklep aan de kassa • Afroomkluizen, verankerd onder de kassa • Inbraakwerende kluis, verankerd in vloer of muur
Fysieke hulpmiddelen • Spiegels : maken moeilijke plekken zichtbaar • Beveiligingskabels : voor verankeren van laptops, presentatieschermen, computers
Elektronische beveiliging
Toegangscontrole • Cijferklavier • Kaartlezer : geïntegreerde oplossingen, beheerd via netwerk ; incl. tijdsregistratie, logboek, … • Klassieke sleutels en “intelligente” sleutels (elektronisch voorgeprogrammeerd) ; principe van de master key • Biometrische controle : (vingerafdruk, iris, stem)
Alarminstallatie • Voor inbraak of brand • Detectoren : trillingen, warmte, beweging, contact • Doe altijd beroep op een vakman • Informeer uw verzekering • Aansluiting op een meldkamer + Wettelijke verplichtingen
Camerabewaking, CCTV • Camerawet 2007 • Met of zonder opname • Monitoring van op afstand : particulier of via meldkamer ; random, op vaste tijdstippen of bij alarm • Intelligente camera’s : reageren op beweging, kunnen inzoomen, delen van het beeld onzichtbaar maken etc.
Integratie • Steeds meer geïntegreerde totaalsystemen met: – Inbraakdetectie – Branddetectie – Camerabewaking – Toegangscontrole – Meldkamer – Alarmopvolging
Bijkomende hulpmiddelen • Hold-up knop : rechtstreeks contact met dispatching politie • Nachtschuif en nachtloket • Elektronische betaalmiddelen • Bronbeveiliging of source tagging : beveiliging wordt bij productie in artikel verwerkt
Premies en subsidies -Investeringsaftrek in beveiliging -Aftrek van beroepskosten tot 120% -Gratis technopreventief advies
Investeringsaftrek in beveiliging • Een bijkomende aftrek van 20,5 % naast de gewone afschrijvingen • Voor zelfstandigen, KMO's en vrije beroepen die hun beroepslokalen beveiligen • Wettelijke basis : koninklijk besluit van 17 augustus 2007 tot wijziging van het KB/WIB 92 inzake de investeringsaftrek (Belgisch Staatsblad, 30.08.2007)
Materialen die recht geven op fiscale aftrek anti-ramkraaksystemen toegangscontrolesystemen specifiek inbraakwerend glas specifiek inbraakwerende rolluiken beveiligingssystemen voor deuren, ramen, luiken, garagepoorten, lichtkoepels, dakvensters, keldergaten en hekken • gepantserde deuren • materieel voor de detectie van diefstal van goederen
• • • • •
• neutralisatiesysteem van waarden (light-CIT) • • • • •
kluis met een inbraakvertragend slot kassa’s met beschermkap of een anti-graaikap alarmsystemen camerasystemen => Enkel van toepassing op de kosten die voortvloeien uit de aankoop van nieuw materiaal.
Aftrek van beroepskosten tot 120% • De kosten betreffende het leveren van bepaalde diensten inzake beveiliging zijn aftrekbaar als beroepskosten tot 120 % (in plaats van 100 %). • Voor zelfstandigen, KMO's en vrije beroepen die hun beroepslokalen beveiligen • Wettelijke basis: In het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 wordt een artikel 64ter ingevoegd
Diensten die recht geven op een fiscale aftrek tot 120% • abonnementskosten voor de aansluiting op een vergunde alarmcentrale; • kosten voor het beroep doen op een vergunde bewakingsonderneming voor beveiligd transport (ophalen van plofkoffers); • kosten voor het gezamenlijk beroep doen op een vergunde bewakingsonderneming door een groep ondernemingen (consortiumbewaking).
Gratis technopreventief advies • Via lokale politie (TPA) • Voor advies over inrichting van de beroepslokalen en mogelijke subsidies en premies • Alle info ook via www.besafe.be
Relevante wetgeving -Camerawet -Alarminstallaties -Wettelijk onbevoegd -Gebruik van geweld, wettelijk verweer -Vattingsrecht
Camerawet • Pictogram bij ingang • Aangifte bij de Commissie voor Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer • Proportionaliteit en doelmatigheid • Enkel plaats filmen waarvoor men zelf “bevoegd” is • Geen beelden die informatie geven over gezondheid, seksuele geaardheid, religie etc.
Camerawet : persoonlijke informatie • “Bewakingscamera’s mogen noch beelden opleveren die de intimiteit van een persoon schenden, noch gericht zijn op het inwinnen van informatie over de filosofische, religieuze, politieke, syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand.”
Camerabeelden op de werkvloer : CAO-68 • Voorafgaande kennisgeving aan ondernemingsraad, Comité voor Veiligheid en Preventie, of vakbondsafvaardiging • Kennisgeving aan werknemers • Beperkte doeleinden : veiligheid en gezondheid, bescherming v/d goederen, controle van de arbeid van de werknemer en van het productieproces • De werkgever dient de verkregen beelden te goeder trouw, en in overeenstemming met het eraan gegeven doeleinde, te verwerken
Wetgeving alarminstallaties Bij voorkeur plaatsing door erkend installateur Verplicht jaarlijks onderhoud Bij voorkeur aansluiten op een alarmcentrale Aangifte bij politie via police-on-web Vorm : buitensirene, buitenlicht, stil alarm naar centrale • Bij alarm : altijd eerst verificatie, dan pas interventie • • • • •
Wettelijk onbevoegd • Burger mag niet fouilleren • Burger mag geen tassen controleren • Burger kan geen identiteitsbewijs eisen
Gebruik van geweld • Wettige verdediging : niet ter bescherming van goederen, wél ter bescherming van personen • De aanval moet onwettig, plots en ernstig zijn. • De verdediging moet ogenblikkelijk noodzakelijk en in evenredigheid met de aanval zijn.
Vattingsrecht voor burgers Er is met zekerheid een misdrijf gepleegd Diefstal : pas na het voorbijgaan aan de kassa Bij betrapping op heterdaad Onmiddellijk politie verwittigen In afwachting : slechts strikt noodzakelijk en evenredig geweld gebruiken • Bij voorkeur met meerdere personen aanspreken • • • • •
Omgaan met agressie
Workshop • Sociale en communicatieve vaardigheden
Workshop • Typologie agressie : – Frustratieagressie – Instrumentele agressie – Pathologische agressie
Algemene gedragsregels • • • • • • •
Tracht situatie te ontmijnen Eigen emoties onder controle Gezichtsverlies vermijden, eigenwaarde laten Vluchtroute open laten : voor beide partijen Aandacht voor lichaamstaal Negeer persoonlijke beledigingen Indien nodig : alarm slaan
Als er wapens aan te pas komen • KALM blijven • Niet provoceren • Rustig ademhalen • Geen bruuske bewegingen • Alarm slaan : als het gevaar geweken is • Probeer te observeren • Slachtofferhulp ⇒KOOP-principe : Kalm blijven, Opvolgen, Observeren, Politie waarschuwen
Beschikbare documentatie • Info-map : « Veilig zelfstandig ondernemen », enkel digitaal verkrijgbaar via besafe.ibz.be/publications/ veilig zelfstandig ondernemen.pdf • Folders : buurtinformatienetwerken, beveiliging beroepslokalen, spelregels bij inbraakalarmen, herkennen van vals geld
Deelnemende private partners
Checkpoint Systems • Specialist dervingsbeheer • Goederenbeveiliging : tagging en labeling • Software : optimalisering van real-time data
Varel alarm services • Plaatsing en onderhoud beveiligingssystemen – Inbraakbeveiliging – Brandbeveiliging – Camerabewaking – Toegangscontrole – Security integratie
G4S • • • • •
Bewaking Alarmcentrale, meldkamer (telebewaking) Electronische beveiliging Cash management Beveiligde logistieke diensten
Securitas • Bewaking • Alarmcentrale, meldkamer (Securitas alert services) • Electronische beveiliging • Alarm response security
Medec • Ontwikkelaar en producent van veiligheidssystemen voor leveringen in apotheken • Veiligheidsdoorgeefsystemen • Leveringssystemen • Dagkluizen • Afhaalkasten voor patiënten
Modus Operandi • Opleiding Security Awareness • Training agressiepreventie en agressiehantering • Veiligheidsaudit • Eendaagse opleiding op de werkvloer : combinatie van security awareness, beveiligingsmethodieken, kassaprocedures, wettelijke bevoegdheden, vals geld herkennen
