Veertiende voortgangsrapport Ruimte voor Ruimte 1 januari 2007 – 31 december 2007
1. Met “ruimte voor ruimte” terug te verdienen bedragen De kosten die de provincie wil terugverdienen door middel van de opbrengsten van de verkoop van ruimte voor ruimtekavels bestaan uit: - De sloopvergoedingen die uitgekeerd zijn in het kader van de Regeling beëindiging veehouderijtakken (Rbv); - De kosten van sanering van glastuinbouwbedrijven in kwetsbare gebieden en de sloop van ongewenste bebouwing in het buitengebied; - De vergoedingen die betaald worden aan deelnemers aan de verplaatsingsregeling intensieve veehouderij voor de sloop van de opstallen op de uitplaatsingslocatie; - De kosten van de sanering van de MOB-complexen. 1.1 Omvang sloopvergoedingen Rbv
Volgens het meest recente overzicht van de Dienst Regelingen van het Ministerie van LNV (31 december 2007) bedraagt het terug te verdienen bedrag aan sloopvergoedingen uit de Regeling beëindiging veehouderijtakken (Rbv) € 166,3 miljoen. De verwachting is niet dat in dit bedrag nog grote verschuivingen gaat optreden. De meeste dossiers van deelnemers aan de Rbv zijn nu afgehandeld. 1.2 Verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte
In vervolg op de beleidsnota “Verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte” (GS, 27 juni 2006) hebben GS een krediet toegezegd van € 13 miljoen voor de financiering van sanering van glastuinbouwbedrijven in kwetsbare gebieden en van € 9 miljoen voor de sloop van ongewenste bebouwing in het buitengebied. Deze krediettoezegging is als volgt uitgewerkt: De subsidieregeling sanering glastuinbouwbedrijven is in het najaar van 2006 voor de eerste maal opengesteld. In december 2007 hebben GS een besluit genomen over de tweede openstelling in het voorjaar van 2008. Voor beide openstellingen is in totaal een bedrag van € 9 miljoen beschikbaar gesteld. Hiervan is in 2007 een bedrag van € 1,4 miljoen uitbetaald en daarnaast is voor € 1,9 miljoen aan verplichtingen aangegaan. Door PS is in 2001 (118/01) € 3,75 miljoen beschikbaar gesteld voor de financiering van een glastuinbouwsaneringsproject in de gemeente Waalwijk. Hiervan is in 2003 € 2,8 miljoen gebruikt voor de financiering van het betreffende saneringsproject zodat in totaal voor € 6,1 miljoen aan verplichtingen voor de sanering van de glastuinbouw is aangegaan. Voor de bijdrageregeling sloop ongewenste bebouwing in het buitengebied (SOBB) komen gemeenten in aanmerking waar de Ruimte voor Ruimte CV minstens 30 ruimte voor ruimtekavels in ontwikkeling heeft genomen. Op 31 december 2007 waren dat 14 gemeenten. GS hebben in september 2007 een bedrag van € 5,6 miljoen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van deze regeling. In 2007 is door de gemeenten nog geen beroep gedaan op een bijdrage. 1.3 Sloopvergoedingen VIV-regeling
In het kader van de verplaatsingsregeling intensieve veehouderijbedrijven is aanvankelijk € 4 miljoen begroot aan uit te keren sloopvergoedingen. Naar verwachting wordt aan de deelnemers van de eerste en tweede tranche van de VIV 2003/2004 een bedrag van € 1,2 miljoen uitgekeerd aan sloopvergoedingen op de uitplaatsingslocatie. Hiervan is eind 2007 door de provincie € 0,2 miljoen betaald. De kosten worden terugverdiend door de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte. De terug te verdienen kosten van de sloopvergoedingen in de VIV-tranches 2005 en 2008 bedragen maximaal € 8 miljoen.
2
1.4 Voorstel sanering MOB-complexen
In juni 2007 hebben GS een samenwerkingsovereenkomst tussen provincie en DLG, als opdrachtnemer voor de sanering van de MOB-complexen, vastgesteld. De provincie betaalt de kosten voor de sloop en sanering op 11 voormalige militaire terreinen. De kosten voor de provincie van sloop en sanering, inclusief rente en onvoorzien, zijn geraamd op € 22,5 miljoen. De voorbereiding van de sanering is in 2007 van start gegaan. Tot nu toe is € 0,8 miljoen aan voorbereidings- en sloopkosten betaald. GS willen de kosten terugverdienen via de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte. Het bedrag van € 22,5 miljoen kan anders uitvallen indien er opbrengsten zijn uit de mogelijkheden tot verroding op het MOB-Tilburg, de kosten voor het slopen en saneren in lijn zijn met de verwachtingen en de post onvoorzien niet hoeft te worden benut en de kavels waaruit de sloop- en saneringskosten moeten worden gefinancierd eerder worden verkocht dan uiterlijk 2018. 1.5 Samenvatting
Tabel 1 toont de samenstelling van het bedrag dat door de inzet van ruimte voor ruimte terugverdiend moet worden. Eind 2007 bedraagt het terug te verdienen bedrag € 173,4 miljoen en heeft PS maximaal € 223,3 miljoen aan middelen beschikbaar gesteld. Het bedrag dat de provincie heeft ontvangen in ruil voor de ontwikkeling van ruimte voor ruimte kavels bedraagt € 94,9 miljoen. Een specificatie van de opbrengst is opgenomen in tabel 2. Nog terug te verdienen is € 128,4 miljoen, uitgaande van de bedragen die maximaal beschikbaar zijn gesteld. Tabel 1 Met ruimte voor ruimte terug te verdienen bedragen Betaling verplicht en/of gerealiseerd
Maximaal beschikbaar gesteld
€ 166,3 miljoen
€ 166,8 miljoen
€ 6,1 miljoen
€ 15,8 miljoen
-
€ 9,0 miljoen
- Sloopvergoedingen VIV-regeling (2003/2004)
€ 0,2 miljoen
€ 1,2 miljoen
- Sloopvergoedingen VIV-regeling (2005/2008)
-
€ 8,0 miljoen
€ 0,8 miljoen
€ 22,5 miljoen
€ 173,4 miljoen
€ 223,3 miljoen
Opbrengst ruimte voor ruimte kavels*
€ 94,9 miljoen
€ 94,9 miljoen
Nog terug te verdienen bedrag
€ 78,5 miljoen
€ 128,4 miljoen
Sloopvergoedingen Rbv Verbrede inzet van de aanpak Ruimte voor Ruimte - Sanering glastuinbouw in kwetsbare gebieden - Sloop ongewenste bebouwing buitengebied
- Sanering MOB-complexen
Totaal aangegane verplichtingen
*Zie tabel 2 Peildatum 31-12-2007
3
2. Opbrengsten uit de verkoop van ruimte voor ruimtekavels 2.1 Te ontvangen en te declareren opbrengsten
De Rbv-sloopvergoedingen en de verplichtingen uit de verbrede inzet van de aanpak ruimte voor ruimte worden terugverdiend uit de opbrengsten van de verkoop van ruimte voor ruimtekavels. De provincie en private partijen hebben hiervoor in 2001 en 2005 samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. Op basis van deze overeenkomsten kan de ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte CV de kavels ontwikkelen in ruil voor afdrachten aan de provincie voor de financiering van de sloopvergoedingen. Op grond van de eerste samenwerkingsovereenkomst van 2001 heeft de Ruimte voor Ruimte CV € 86,3 miljoen betaald aan de provincie in ruil waarvoor zij 964 kavels kan ontwikkelen. In de vervolgsamenwerkingsovereenkomst van 2005 wordt uitgegaan van een door de Ruimte voor Ruimte CV aan de provincie te betalen vergoeding van € 100.000 per ruimte voor ruimtekavel en de rentelasten daarover vanaf 1 juli 2004. De Ruimte voor Ruimte CV moet de vergoeding aan de provincie betalen binnen twee jaren nadat de Raad van Commissarissen besluit een locatie in ontwikkeling te nemen. Op grond van de vervolgsamenwerkingsovereenkomst is de ORR in 2007 voor een bedrag van € 8,2 miljoen aan verplichtingen jegens de provincie aangegaan voor de ontwikkeling van 82 ruimte voor ruimtekavels. De vervolgsamenwerkingsovereenkomst geeft de provincie de mogelijkheid om ook rechtstreeks aan derden medewerking te verlenen aan de ontwikkeling van een of meer ruimte voor ruimtekavels indien daarmee het revitaliseringsproces en het realiseren van de doelstellingen daarvan aantoonbaar worden bevorderd. De ontwikkelaar betaalt daarvoor dezelfde vergoeding als de ORR ter compensatie van de uitbetaalde Rbv-sloopvergoedingen. Op deze wijze heeft de provincie zelf direct € 0,4 miljoen terugverdiend. Tabel 2 Opbrengst van de kavelverkoop € 223,3 miljoen
Totaal aan te gane verplichtingen
Totaal ontvangen en te declareren opbrengsten Opbrengst eerste samenwerkingsovereenkomst (SOK1)
€ 86,3 miljoen
Opbrengst vervolgsamenwerkingsovereenkomst (SOK2)
€ 8,2 miljoen
Opbrengst verkopen provincie
€ 0,4 miljoen
Totaal ontvangen en te declareren opbrengsten
€ 94,9 miljoen
Nog terug te verdienen bedrag
€ 128,4 miljoen
Peildatum 31-12-2007
De provincie is zeker van een opbrengst van € 94,9 miljoen. Dit bedrag komt overeen met de ontwikkeling en verkoop door de ORR van 1.046 kavels waarvan 964 kavels op basis van de eerste samenwerkingsovereenkomst en 82 kavels op basis van de vervolgsamenwerkingsovereenkomst. Voor het resterende bedrag van € 128,4 miljoen moeten nog 1.284 kavels in ontwikkeling worden genomen. In totaal zijn 2.330 ruimte voor ruimte kavels nodig om aan alle verplichtingen te voldoen.
4
2.2 Voortgang kavelverkoop en -ontwikkeling
De Ruimte voor Ruimte CV had op 31 december 2007 696 kavels verkocht. De CV had daarnaast 16 kavels in de verkoop. In 2007 zijn 144 kavels verkocht. Tabel 3 Ontwikkeling kavelverkoop Aantal kavels
Verkocht
1 dec 2002
1 dec 2003
31 dec 2004
31 dec 2005
31 dec 2006
31 dec 2007
0
50
262
397
552
696
Toename 2007
+ 144
Op 31 december 2007 had de Ruimte voor Ruimte CV locaties in ontwikkeling waarop nog eens 362 ruimte voor ruimtekavels zijn te ontwikkelen. Daarnaast zijn locaties in onderzoek waarop nog eens 540 kavels kunnen worden ontwikkeld. Om 2.330 kavels te ontwikkelen moet er nog voor ongeveer 700 kavels geschikte locaties worden gevonden. 2.3 Financiële risico’s
Op basis van de gegevens over 2006 is intern een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd. Daarbij is gerekend met verschillende uitgangspunten voor het aantal verkochte kavels per jaar, de renteontwikkeling, de benodigde ontwikkeltijd en de ontwikkelingen van opbrengsten- en kostenposten. In het meest negatieve scenario leidt dit tot een bedrag van € 28 miljoen dat de provincie te kort komt voor het terugverdienen van de uitbetaalde sloopvergoedingen en het niet terug ontvangen van haar financieel belang in de Ruimte voor Ruimte CV. Door een aanpassing van de berekening van de rentelasten komt het berekend risico voor de provincie in 2007 aanzienlijk lager uit dan bij de risicoanalyse op basis van de gegevens van 2006. De resultaten van de risicoanalyse worden in een nog aan te leveren GS-dossier aan de orde gesteld.
5
3. Resultaten van Ruimte voor Ruimte 3.1 Milieuwinst en landschappelijke kwaliteitswinst
In het kader van de Regeling beëindiging veehouderijtakken is in Noord-Brabant op 1.548 bedrijven de intensieve veehouderij of een tak daarvan beëindigd door de intrekking van de vergunning en het uit de markt halen van de op het bedrijf aanwezige fosfaten. Ruim tweederde van de deelnemers heeft ook gebruik gemaakt van de sloopregeling. In de provincie Noord-Brabant heeft dit geleid tot het uit de markt halen van 8,7 miljoen kilogram fosfaat en de sloop van bijna 1,8 miljoen vierkante meter staloppervlakte. Tabel 4 Resultaten ruimte voor ruimte regeling Regeling beeindiging veehouderijtakken (Rbv) 1
Kg fosfaat uit de markt genomen
8.687.419 kg
Door provincie gefinancierde sloop staloppervlakte
1.755.582 m2
Beleidsregel RvR (niet Rbv)2
Kilogram fosfaat uit de markt genomen
683.033 kg
Ingebrachte sloop staloppervlakte
189.834 m2
Milieuwinst ruimte voor ruimte totaal
Kilogram fosfaat uit de markt genomen
9.370.452 kg
Staloppervlakte gesloopt
1.945.416 m2
Bronnen: 1Dienst
Regelingen van Ministerie van LNV, 30 juni 2007
2Provincie
Noord-Brabant, 31-12-2007
Buiten de Rbv is extra milieuwinst behaald door de particuliere ontwikkeling van ruimte voor ruimtekavels. De aanpak ruimte voor ruimte heeft geleid tot de sloop van ruim 1.945.000 m2 aan staloppervlakte en de onttrekking aan de markt van bijna 9,4 miljoen kilogram fosfaat. Het aantal aanvragen van ruimte voor ruimtekavels door particulieren en andere ontwikkelaars dan de ORR groeit geleidelijk. In 2007 zijn 22 aanvragen voor kavels gehonoreerd. Eind 2007 zijn 177 kavels ontwikkeld. Tabel 5 Gehonoreerde aanvragen ruimte voor ruimte kavels door particuliere ontwikkelaars 31 dec 2006
31 dec 2007
Toename 2007
155
177
22
Aantal bouwkavels Bron: Provincie Noord-Brabant
3.2 Verbrede inzet ruimte voor ruimte
Op basis van de verbrede inzet van de aanpak Ruimte voor Ruimte is eind 2007 de volgende winst op het gebied van milieu en landschappelijke kwaliteit behaald (tabel 6):
6
Tabel 6 Resultaten verbrede inzet Ruimte voor Ruimte Sanering glastuinbouw in kwetsbare gebieden
Project Glasnat (gemeente Waalwijk): Subsidieregeling sanering glastuinbouw: Totaal
2,6 ha 5,3 ha --------7,9 ha glasopstanden gesloopt.
Sloopvergoedingen verplaatsingsregeling intensieve veehouderij (VIV)
VIV-tranche (2003/2004)
7.463 m2 staloppervlakte gesloopt op de uitplaatsingslocaties
Sanering MOB-complexen
MOB-complex Buitenveld, Gilze Rijen
7.193 m2 gebouwoppervlakte gesloopt 13.392 m2 aan teerhoudend asfalt verwijderd 12,4 ha EHS ingericht
Peildatum 31-12-2007
7
