VAN VERSCHEIDENHEID NAAR EENHEID

1

VAN VERSCHEIDENHEID NAAR EENHEID Namens het bestuur van de ABvC wil ik u door middel van dit document uitleg geven over het beroepsprofiel ‘counsellor’ zoals dit door de ABvC in de toekomst zal worden gehandhaafd. Aan de vaststelling van het beroepsprofiel is een intensieve periode van onderzoek, ontwikkeling, overleg en uiteindelijk samenwerking met NTI vooraf gegaan. Daarbij dwongen maatschappelijke ontwikkelingen en zorgverzekeraars steeds opnieuw tot aanpassingen zowel in het beroepsprofiel als de daarbij behorende nieuwe opleiding. Vanwege het collectief belang voor de leden m.b.t. een noodzakelijke duidelijke positionering van onze beroepsgroep en de snelle maatschappelijke ontwikkelingen moesten ‘harde noten’ worden gekraakt om uiteindelijk duidelijkheid en eenheid te krijgen in de vele verschijningsvormen van counselling. Deze duidelijkheid hebben wij nu bereikt waardoor de ABvC in de toekomst op geheel andere wijze haar beroepsgroep zal en kan profileren en positioneren. Dit gehele ontwikkelproces zal vanaf 2015 ongeveer 6 jaar duren maar werpt tussentijds zeker haar eerste vruchten af en zal naar verwachting onze beroepsgroep op een hoger niveau kwalificeren en verbeterd marktgericht positioneren.. Het toekomstig beleid van de ABvC zal zich steeds meer richten op kwaliteit, professionalisering, verbetering van niveau en duidelijk positioneren van onze beroepsgroep. Dit proces is al vanaf 2009 begonnen en zal door het vaststellen van het beroepsprofiel nog merkbaar duidelijker zichtbaar worden. Met dit document hoopt het bestuur van de ABvC u momenteel voldoende te informeren. Door middel van onze nieuwsbrieven zullen wij u voortdurend op de hoogte houden van de noodzakelijke informatie. Theo Hendrickx Bestuurslid ABvC Coördinator TRA / KOPC Coördinatie NVAO hbo Counselling

© ABvC Van verscheidenheid naar eenheid – versie 16 september 2014

2

Inhoud

VAN VERSCHEIDENHEID NAAR EENHEID ........................................................................................ 1 Professionalisering ..................................................................................................................................... 3 Het beroepsprofiel ...................................................................................................................................... 5 Positionering van het beroepsprofiel ....................................................................................................... 7 Korte toelichting verschillen ‘aanpalende beroepsgroepen’ ............................................................ 9 Kernrollen en competenties beroepsprofiel.......................................................................................... 10 Kernrollen van de counsellor .............................................................................................................. 12 Kerntaken van de counsellor .............................................................................................................. 12 Vakgebieden en competenties ............................................................................................................... 14 Registratie nieuwe counsellors en herregistratie erkenning registercounsellor ABvC .................. 17 Van verscheidenheid naar eenduidigheid ........................................................................................ 17 Registratie nieuwe leden ABvC (kolom 1-2) .................................................................................... 18 Herregistratie leden ABvC (kolom 3-4) ............................................................................................. 18 Onderscheid registratie ........................................................................................................................... 21 Voordelen .............................................................................................................................................. 21 Nadelen.................................................................................................................................................. 22 Voorlichting leden en aanbieders .......................................................................................................... 23 Samenvatting ............................................................................................................................................ 24


3

Professionalisering De ABvC is sinds 2009 aan een historische verandering begonnen en heeft op veel terreinen ook voortschrijdend resultaten geboekt. Er lagen veel redenen aan ten grondslag om deze veranderingen aan te brengen waarbij de begrippen professionalisering, kwaliteit en eenduidigheid nadrukkelijk naar voren bleven treden. Alles werd gedaan om counselling op een nieuwe en kwalitatieve wijze op de markt te brengen. Daarvoor moest eerst intern veel worden aangepakt. Het is goed om de huidige resultaten van de afgelopen 4 jaar verenigingsontwikkeling kort te belichten. Reglementen: deze zijn volledige aangepast waardoor er een duidelijke richting kan worden ingegaan m.b.t vraagstukken en beleid. Voortijdig werd veel gedaan maar vaak weinig gebaseerd op regelgeving. Door de reglementen kan er nu op een objectievere en gerechtvaardigde wijze gehandeld worden. Intervisie: intercollegiale uitwisseling was tot 2009 vrijblijvend. Sinds de ABvC een PEpuntensysteem heeft ingevoerd zijn leden verplicht minimaal 4 x per jaar een collegiale bijeenkomst te volgen. Supervisie: vanaf augustus 2014 moet iedere registercounsellor bij een ABvC erkende supervisor 2 x per jaar een sessie volgen. Supervisie is een belangrijk onderdeel voor de persoonlijke ontwikkeling van elke professionele counsellor. Deze sessies hebben een eigen PE-waarde en gelden voor de jaarlijkse herregistratieprocedure. Reorganisatie: bestuurlijk, organisatorisch, procesmatig alsook beleidsmatig heeft een aanzienlijke reorganisatie plaatsgevonden die de vereniging zal voorbereiden op de nabije toekomst met al haar complexe problemen en maatschappelijke ontwikkelingen. Administratieve reorganisatie: vanaf 2009 is er veel energie gestoken in het realiseren van een efficiëntere administratie m.b.t herregistraties, registraties, accreditaties en het afhandelen van veel mails binnen een redelijke termijn. Hiervoor is de TRA in het leven geroepen en een volledig nieuw digitaal systeem ontwikkeld. Er zijn meetbaar aanzienlijke verbeteringen in de afhandeling van voornoemde administratieve handelingen gerealiseerd. De komende jaren zullen steeds meer verbeteringen plaatsvinden die voor een efficiëntere administratie, ledenservice en kostenvermindering zorgen. Juridische toetsing: in 2014 zal de vereniging volledig juridisch getoetst worden om alle oneffenheden en onvolkomenheden op juridisch terrein weg te werken. Gezien de actuele ontwikkelingen in de zorgen hulpverleningsmarkt en de visie op de vereniging en haar leden dienen alle juridische zaken goed op orde te zijn. Eind 2014 zal dit traject afgehandeld zijn.


4

Permanente bij- en nascholing: ieder jaar worden meerdere themadagen en workshops gehouden om counsellors bij te scholen op actueel gebied of binnen hun eigen werkveld. Op basis van de evaluaties blijken deze – hoewel de afgelopen twee jaren iets minder bezocht – duidelijk in een behoefte te voorzien en gewaardeerd te worden. Hoewel er tevredenheid heerst over de kwaliteit van de workshops is door middel van een enquête een intern ‘marktonderzoek’ gedaan om eventuele verbeteringen of aanpassingen te kunnen realiseren. Uitbreiding commissies: er zullen meer gespecialiseerde commissies worden opgericht (zoals een onderwijscommissie en een commissie voor bemiddeling bij klachten) die ieder een deel van het professionaliseren mogelijk kan maken. Hiermee kan de ABvC op verschillende manieren tegelijk de beroepsgroep counsellor profileren en professionaliseren waarbij alle leden nauw betrokken worden. P.R: marketing is een vakgebied. De ABvC heeft hierin de eerste stappen ondernomen (muurschilden, folders, maandelijkse digitale nieuwsbrieven en speciale nieuwsbrieven om alle leden snel te bereiken, enquêtes voor beter zicht op landelijke ontwikkelingen en wensen van leden, etc.). De hbo counselling heeft landelijk interesse bij zorgverzekeraars en andere beroepsgroepen wat eveneens een vorm van P.R. is geworden. Er wordt gezocht naar betaalbare manieren om de beroepsgroep op verschillende niveaus vanuit marketing oogpunt zichtbaar te maken. Financiële administratie: hierin worden steeds meer verbeteringen aangebracht, zowel op het gebied van kostenverlaging en -beheersing, handhaven van actuele prijsberekeningen ondanks recessie en intelligente oplossingen voor verbeteringen van het financiële beheer. Hiervoor is een extra lid toegevoegd aan de financiële commissie. Beroepsprofiel: het meest bepalende maar ook moeilijkste onderwerp was het beroepsprofiel. Dat is inmiddels op basis van internationaal onderzoek vastgesteld. Voor de ABvC betekent dit dat dit beroepsprofiel leidend moet worden voor de counsellor van de toekomst. Deze zal een duidelijke positie moeten innemen tussen alle complementaire en reguliere beroepsgroepen. Ingenomen visie: door al deze ontwikkelingen wordt de ABvC steeds meer gelijkwaardig aan andere professionele reguliere en complementaire beroepsverenigingen hetgeen uiteindelijk zal resulteren in het herkennen en erkennen van de registercounsellor in het werkveld.


5

Het beroepsprofiel ‘Counselling’ heeft vanaf het begin bij de introductie in Nederland een diffuse betekenis gehad en dat is tot op heden helaas onvoldoende veranderd. Velen zagen counselling in Nederland als een psychotherapeutische methode die door iedere hulpverlener of geïnteresseerde leek naar eigen inzicht kon worden uitgevoerd. Enkele gesprekmethoden of bepaalde ‘counsellingsmodellen’ zouden voldoende zijn om de kwalificatie ‘counsellor’ te mogen dragen. Anderen zagen counselling als een beroepsgroep die op basis van specifieke theorieën, modellen en visies psychosociale therapeutische begeleiding aanbood. Hierdoor ontstond een aanbod van spiritueel alternatief tot wetenschappelijk. Het scholingsaanbod had tot voor kort een zeer verschillend aanbod in visie, opleidingsniveau en scholingsvorm. Het meest schrijnende was dat het begrip counselling in één adem genoemd werd en toegepast op coaching, psychosociale methoden of andere mogelijkheden van hulpverleningsmodellen waardoor de eigenheid van counselling bijna geheel verdween. Hoewel deze kleurrijkheid voor aanhangers een bepaalde charme mag hebben, was er ook een ernstige zeer negatieve keerzijde. De voorheen omschreven ontwikkelingen hadden er voor gezorgd dat het erg moeilijk werd om aan de ‘buitenwereld’ uit te leggen wat counselling nu eigenlijk inhield. De verscheidenheid zorgde voor te veel onduidelijkheden waardoor herkenning en erkenning zeer zwak werd en de marktpositie ernstig werd beschadigd of ondermijnd. De onbekendheid van counselling had grotendeels niet te maken met slechte P.R. of tekortkomingen aan marketing maar een ernstig gebrek aan het definiëren wat het beroepsprofiel van een counsellor was en wat zijn werkzaamheden concreet inhouden. Eveneens kon een gelijkwaardig opleidingsniveau en inhoud niet worden aangetoond omdat het aanbod door scholingsaanbieders zeer verscheiden was. De jarenlange discussies en kritiek over de gebrekkige P.R. en counselling bekendmaken in Nederland had grotendeels niet te maken met tekortkomingen aan marketing (hoewel verbeteringen zeker noodzakelijk zijn) maar het onmogelijk duidelijk kunnen definiëren wat counselling concreet inhoudt, anderzijds het aantonen van het niveau en inhoud waarop de counsellor zijn werkzaamheden uitvoert. De ABvC heeft hierin haar verantwoordelijkheid genomen en in 2010 aan de toenmalige POC de opdracht gegeven om een onderwijsmatrix te schrijven als blauwdruk voor het beroepsprofiel van counsellor. Deze blauwdruk werd in 2012 definitief gemaakt waarbij het begrip ‘counselling’ een beroepsprofiel was geworden en vergelijkbaar is met internationale beroepsprofielen van counsellors in Amerika, Engeland en Australië.


6

De volgende stap in het realiseren van het beroepsprofiel en daarmee het beroep counsellor was een landelijke onderwijsinstelling vinden die de uitdaging wilde aangaan om een erkende NVAO hbo counselling te ontwikkelen en in de opleiding navolgende doelstellingen meenemen: •

•

• • • • •

eenduidigheid op de gebieden van opleidingsniveau, visie betreffende beroepsprofiel en werkwijze, inhoud en kwaliteit van competenties, onderwijs en werkdomeinen; voldoende breed opleidingsprogramma waarbij vanuit een gedegen vastgestelde theoretische leerbasis en methodische wijze de essentiële vaardigheden worden aangeleerd; erkenning door zorgverzekeraars op basis van de PLATO en CPION eisen; het professioneel zelfstandig kunnen uitvoeren van een eigen counsellingspraktijk of onderneming; het op adequate wijze kunnen aansluiten op de zorgmarkt; gelijkwaardige herkenning en erkenning als hulpverlener door andere beroepsgroepen en maatschappij; voldoende aansluiting op de maatschappelijke trends en ontwikkelingen.

Uiteindelijk werd voor NTI gekozen omdat dit opleidingsinstituut al vanaf het begin bij counselling betrokken was, een landelijke dekking voor afstandsonderwijs kon garanderen alsmede in de hoge financiële kosten en ontwikkelingskennis wilde investeren. Vanaf september 2014 zal de opleiding NVAO hbo counselling van start gaan.


7

Positionering van het beroepsprofiel Het beroepsprofiel is op basis van internationaal onderzoek en positionering vastgesteld en zal in Nederland een gelijkwaardige plaats kunnen innemen. Tot op heden heeft dat door de inhoudelijke verscheidenheid en geprofileerde onduidelijkheid van de beroepsgroep onvoldoende plaatsgevonden hoewel de praktijk leert dat onze beroepsgroep een grote meerwaarde kan hebben. In andere landen is dat al sinds jaren aangetoond. Schema 1 laat de middenpositie zien die onze beroepsgroep in Nederland zal kunnen innemen, waarbij in bepaalde mate procentuele raakvlakken en overlappingen bestaan met andere reguliere beroepsgroepen.

De overlappingen en de eigenheid van de counsellor zorgen voor de mogelijkheid van een uitermate veelzijdige manier van werken waardoor counsellors multifunctioneel kunnen worden ingezet bij de meest verschillende hulpvragen en casuïstiek. Daarbij zorgen de procentuele overlappingen voor een goede aansluiting bij andere reguliere beroepsgroepen aangezien de counsellor hieromtrent kennis heeft. Er zijn ook heldere grenzen waardoor de eigenheid van de counsellor zich duidelijker kan positioneren en niet in het professionele werkgebied en verantwoordelijkheden van andere beroepsgroepen treedt. Schema 2. In dit schema zijn de verschillen tussen de ‘aanpalende beroepsgroepen’ weergegeven. Dit schema biedt een weergave van de wijze waarop counselling inhoudelijk als hulpverleningsvorm is gepositioneerd. Een belangrijk criterium is ‘meestal zelfredzaam’ waarmee aangegeven wordt dat counsellors mensen met lichte psychische en © ABvC Van verscheidenheid naar eenheid – versie 16 september 2014

8

psychiatrische problemen zelfstandig kunnen begeleiden, maar bij zwaardere problemen dit in samenwerking met professionele deskundigen kunnen uitvoeren. De inhoud van de opleiding zal dit in de toekomst verantwoord kunnen borgen.

Schema 2 Bron : opleiding bachelor counselling NTI

Cliënten

Werkwijze

Coach

Social Worker

Counsellor

Psycholoog (GZpsycholoog; dan wel basis psycholoog of toegepaste psycholoog onder hoede van GZpsycholoog)

Met een extrinsieke vraag van niet-klinisch karakter

Met een beperking in sociale context

Met een intrinsieke hulpvraag m.b.t. situationele & functioneringsproblematiek

Met geestelijke gezondheidsproblematiek, er is sprake van een psychische stoornis

Goede Ik-sterkte

Diverse Iksterktes

Verlaagde Ik-sterkte

Lage Ik-sterkte

Zelfredzaam

Vaak niet zelfredzaam

Meestal zelfredzaam

Meestal zelfredzaam

Resultaatgericht werken aan verandering van gedrag

Zelfredzaamheid en participatie bevorderen

Bewustwording creëren, inzicht geven in innerlijke gevoelsbeleving en verandering bewerkstelligen (van gevoel, gedrag gedachtes)

Onderzoeken, Stoornissen behandelen

Trainingsdoelen behalen, adviseren Indien nodig DSM-diagnose lezen

Beperken en voorkomen van problemen DSMdiagnose begrijpen

Functioneren verbeteren DSM-diagnose signaleren, begrijpen


Aanpakken stoornis

DSM-diagnose toekennen

9

Korte toelichting verschillen ‘aanpalende beroepsgroepen’ Een psycholoog (GZ-psycholoog; dan wel basis psycholoog of toegepaste psycholoog onder hoede van GZ-psycholoog) richt zich op behandeling van (ernstige) psychische of psychopathologische stoornissen welke met wetenschappelijk instrumentarium worden vastgesteld aan de hand van de DSM-IV-TR dan wel DSM 5 V. Daarna volgt een evidence-based behandeling gericht op deze stoornis. De behandeling wordt door psychiaters en GZ-psychologen met een postacademische vooropleiding uitgevoerd. Basispsychologen en toegepaste psychologen werken ondersteunend en onder de hoede van een erkende hoofdbehandelaar. Sociaal pedagogisch hulpverlener: richt zich op hulp aan en ondersteuning van mensen in hun woon- en leefsituatie. Vaak gaat het om mensen die door bijzondere omstandigheden, beperkingen of belemmeringen niet (volledig) zelfstandig kunnen functioneren. Zelfstandig wonen, werken, zorgen voor de dagelijkse dingen en samenleven met anderen is voor hen vaak een probleem. Daarom krijgen zij ondersteuning, begeleiding of opvang. Bijvoorbeeld in een instelling, een dagactiviteitencentrum, een werkproject of begeleid wonen project. Maatschappelijk werk en dienstverlener: richt zich op het individu in relatie tot diens omgeving en heeft hierin een heldere maatschappelijke taakstelling. De maatschappelijk werker heeft zowel een sociaal-agogische taakstelling, een organisatorische en bedrijfsmatige taakstelling en een professionele taakstelling waarin signalering van maatschappelijke probleem veroorzakende of probleem versterkende factoren een belangrijk onderdeel is. Coach of loopbaanbegeleider: volgt een gestructureerd en doelgericht proces, waarbij de coach op interactieve wijze de gecoachte tot effectief gedrag aanzet om vooropgestelde doelen en resultaten te bereiken. Het kan hierbij ook gaan om mensen die goed functioneren, maar zich willen verbeteren. Het gaat om "het vrijmaken van iemands potentieel om zijn prestaties te maximaliseren" (Whitmore, 2002). Waar counselling zich richt op inzicht in de innerlijke beleving focust de coach op oplossingsgerichte resultaten. Een counsellor werkt therapeutisch, een coach niet.


10

Kernrollen en competenties beroepsprofiel Een duidelijke positionering en kwalitatieve professionalisering kan alleen mogelijk worden door middel van een veelzijdige eenduidige opleiding die de vele aspecten van de noodzakelijke competenties en kerntaken kan invullen. Gezien de eisen en richtlijnen van de Nederlandse zorgmarkt en het bedrijfsleven kan normaliter alleen minimaal het hbo niveau hieraan voldoen. We onderscheiden 3 vormen binnen het beroepsprofiel: 1. kernrollen: de specifieke rol die de counsellor t.a.v. de cliënt en derden inneemt om zijn werkzaamheden uit te voeren; 2. Kerntaken: dit zijn de taken die de counsellor binnen een kernrol uitvoert; 3. Competenties: de vaardigheden en kennis die nodig zijn om de werkzaamheden binnen de kerntaken uit te kunnen voeren. Schema 3 laat een overzicht zien van de kernrollen van een counsellor alsmede de daarbij behorende competenties. Nooit eerder werd dit op deze manier helder in beeld gebracht. Uit het schema blijkt dat de counsellor breed inzetbaar is op het gebied van begeleiding , trainen, voorlichten, onderzoeken en ondernemen. Op deze wijze is het duidelijk uitlegbaar wat een counsellor op basis van het beroepsprofiel kan aanbieden.


11

Schema 3

Competenties

Kernrollen van de Counsellor Begeleider

Trainer

Voorlichter

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Onderzoeker

Ondernemer

x

x

1. Signaleren

2. Voorlichten

x

3. Begeleiden

4. Realiseren van gedragsverandering

x

x

5. Methodisch werken

x

x

6. Ondernemen

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

7. Communiceren

8. Professionaliseren


12

Kernrollen van de counsellor Hierna wordt een korte toelichting gegeven over de kernrollen van de counsellor volgens het beroepsprofiel.  

  

Begeleider: de counsellor is in staat om cliënten deskundig te begeleiden naar het overwinnen van situationele en/of functioneringsproblemen. Hij/zij werkt hierbij voornamelijk curatief. Trainer: de counsellor kan leerdoelen opstellen, cliënt(en) stimuleren deze te ontwikkelen en hen de nodige vaardigheden daarvoor aan te leren. Hij/zij werkt hierbij zowel op curatief als op preventief niveau. Voorlichter: de counsellor is in staat om te informeren door voorlichting, psycho-educatie en scholing te verzorgen, op basis van een analyse van de vragen van individuen of groepen. Hij/zij werkt op preventief niveau. Onderzoeker: de counsellor kan praktijkgerichte vraagstukken onderzoeken door deze methodisch te analyseren, te interpreteren en systematisch meetbaar te maken. Ondernemer: de counsellor is in staat om een professionele onderneming te runnen binnen de ethische kaders van counselling en wettelijke normering.

Bron : opleiding bachelor counselling NTI

Kerntaken van de counsellor De kerntaken van de counsellor zijn binnen de kernrollen navolgend: Begeleiden en ondersteunen: bij de kerntaak ‘Begeleiden’ heeft de counsellor vooral een stimulerende en ondersteunende taak. De counsellor zet in samenwerking met de cliënt een counsellingstraject op en ziet toe op de uitvoering daarvan in het kader van het leren omgaan met situationele en/of functioneringsproblemen. Trainen van diverse doelgroepen: bij de kerntaak ‘Trainen’ heeft de counsellor een stimulerende en coachende taak. De kerntaak verwijst naar kortlopende trajecten met individuen of groepen waarbij de focus ligt op stimuleren en ontwikkelen van gedragsverandering. Het gaat hier voornamelijk om preventieve zorg zoals voorlichten, geven van psycho-educatie en adviseren. Samenwerken: de kerntaak ‘Samenwerken’ kent meerdere dimensies, het betreft zowel het samenwerken met de cliënt, met andere hulp- en zorgverleners dan wel als betrokkene in een organisatie of samenwerkingsverband. Bij de cliënt betreft het het aangaan van de samenwerkingsrelatie en het onderhouden ervan. Hierbij bouwt de counsellor een relatie op die gebaseerd is op wederzijds respect, gelijkheid, openheid, betrokkenheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen. De samenwerking met andere hulp- en zorgverleners betreft onder andere de doorverwijzing. De counsellor kan tevens samenwerken met collegae © ABvC Van verscheidenheid naar eenheid – versie 16 september 2014

13

uit de eigen beroepsgroep en met vertegenwoordigers met verschillende medische en maatschappelijke disciplines. Ondernemen: bij de kerntaak ‘Ondernemen’ heeft een counsellor een bedrijfsmatige en ondernemende taak. Deze kerntaak verwijst naar activiteiten die zijn gericht op de bedrijfsvoering van de counsellor, hetzij voor het eigen bedrijf (als zelfstandige) dan wel voor een bedrijfsonderdeel van een samenwerkingsverband van counsellors. Bij de kerntaak Ondernemen heeft een counsellor daarnaast een coördinerende en managende taak. Deze kerntaak verwijst naar activiteiten die zijn gericht op het coördineren en managen van projecten en werkzaamheden. Professionaliseren: continuïteit in persoonlijke ontwikkeling gedurende het werkzaam zijn als counsellor, en bijdragen aan de ontwikkeling van het werkveld.


14

Vakgebieden en competenties Om kernrollen en kerntaken voldoende te kunnen uitvoeren en te borgen zijn vakgebieden en competenties noodzakelijk die deze ook voldoende verantwoord kunnen afdekken. Voor counselling als beroepsgroep bleek dit in het begin van de ontwikkeling uitermate moeizaam aangezien er nauwelijks in Nederland een gemeenschappelijk landelijk idee bestond. Opleidingen gaven hun eigen visie en invulling, groepen counsellors hadden een bepaalde, soms zeer verscheiden maar regelmatig ook beperkte visie die onvoldoende kon aansluiten op het volledige werkveld. Daarbij bestond nog de discussie of counselling een methode, model of beroep was. Op basis van internationaal onderzoek bleek al snel dat counselling een beroep is en de counsellor een gekwalificeerd professional die op hoog niveau zijn werkzaamheden uitvoert. Het vraagstuk kondigde zich navolgend aan: welke eenduidige competenties heeft een counsellor in Nederland nodig om zijn beroep professioneel en op voldoende verantwoord niveau uit te kunnen voeren? Het bleek dat voor de werkzaamheden van een counsellor voor de Nederlandse zorgmarkt alleen het hbo-niveau een vereiste kan zijn. Alleen op dit niveau – dat objectief en eenduidig is – kan voldoende worden aangesloten op de reguliere zorgen hulpverleningsmarkt. Door de POC werd in opdracht van het bestuur van de ABvC een onderwijsmatrix samengesteld. De onderwijsmatrix was de blauwdruk. Na goedkeuring door het bestuur werd de opdracht gegeven om een onderwijsinstelling te zoeken die landelijk een NVAO hbo counselling opleiding kon aanbieden. In NTI werd uiteindelijk een onderwijsinstelling gevonden die de financiële kosten en ontwikkeling wilde dragen. In schema 4 staan alle vakgebieden en noodzakelijke competenties die een toekomstig counsellor moet ontwikkelen om als professional voldoende op de zorgen hulpverleningsmarkt te kunnen acteren. Iedere competentie heeft een nummer dat in relatie staat met een vakgebied: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

signaleren voorlichten begeleidden realiseren van gedragsverandering methodisch werken ondernemen communiceren professionaliseren


15

Per vakgebied staan de competenties (per nummer) aangegeven en de wijze waarop deze geëxamineerd of getoetst dienen te worden. Op deze wijze kan het beoogde niveau per vakgebied worden ontwikkeld en aangetoond. Het totaal zal het beroepsprofiel van de counsellor ‘nieuwe stijl’ omvatten.

Schema 4. Module

Theorie

Praktijk

POP Historie en actualiteit counselling Inleiding methodiek counselling Methodisch onderzoek (anamnese/diagnostiek/plan van aanpak opstellen)

x x x x

x

Psychopathologie (basiskennis en relevantie counselling)

x

x

Medische basiskennis (algemene kennis en relevantie counselling)

x

x

x

1,2,5,7,8

Communicatietechnieken Rapporteren/observeren/registreren/interpreteren

x x

x x

x

x x

2,3,4,7 1,2,5,7

Clientgerichte gespreksvoering Psychotherapeutische methoden (RET/oplossingsgericht/EFT/ gedrag veranderende interventies)

x x

x x

x x

3,4,5,7,8 3,4,5,7,8

Inleiding in de psychologie Ontwikkelingspsychologie Gespreksvoering kinderen Systeemgericht werken - gezinscounselling

x x x x

Ouderenpsychologie en counselling Multiculturele counselling – diversiteit Sociale psychologie Gezondheidspsychologie Bedrijfscounselling Ethiek Stage Eindscriptie/ afstuderen

x

x

Examen

x x x

x

x x x x

Opdracht

Competentie

x

1,3,4,5,8 3,5,6,7 1,3,4,5,7 1,2,5,7,8

x

1,3,4,5,7,8

x

x x x x x x x x x x x x x x x x x x 6 maanden Rapportages Theoretisch / verantwoorden commissie


1,3,4,8 1,2,3,7,8 2,3,7,8 2,3,7,8 1,2,3,4,5,7 1,2,3,4,5,7 1,2,3,4,5,7 1,2,3,4,5,7 1,2,3,4,6,7 5,6,8 1,2,3,4,5,7,8 1,2,3,4,5,7,8

16

De eisen aan de vakgebieden die tot de betreffende competenties moeten leiden hebben gevolgen voor: 1. 2. 3. 4.

Registratie nieuwe counsellors Herregistratie registercounsellor Accreditatie bij- nascholing, themadagen, activiteiten Erkenning opleidingsinstituten

Deze gevolgen zullen in de volgende hoofdstukken nader worden uitgewerkt.


17

Registratie nieuwe counsellors en herregistratie erkenning registercounsellor ABvC Van verscheidenheid naar eenduidigheid De titel van dit document geeft aan waar de ABvC met haar visie als beroepsvereniging heen wil: de grote verscheidenheid aan invullingen en uitvoeringen aangaande counselling terugbrengen naar eenduidigheid en herkenbaarheid van counselling. Dit is weergegeven in drie dimensies: kernrollen, kerntaken en competenties. Dit heeft zoals in het vorige hoofdstuk kort aangegeven gevolgen voor de registratie van nieuwe leden, herregistratie, accreditatie bij- en nascholingen, erkenning opleidingsinstituten en EKB traject. Per onderwerp zal dit hierna nader uitgelegd worden. Belangrijk is om te weten dat de ABvC een overgangsperiode van 6 jaar wil ingaan waarin alle counsellors binnen de vereniging op één gelijkwaardig niveau komen waardoor het eenduidige beroepsprofiel gerealiseerd kan worden. Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen nieuwe leden die registercounsellor willen worden en leden die registercounsellor zijn. De ingangsdatum van het traject zal nog nader vastgesteld worden. Schema 5 laat het traject schematisch zien. Er is momenteel een grote verscheidenheid aan opleidingsachtergrond, visies, invullingen en uitvoeringen van werkzaamheden. Deze zullen in 6 jaar tijd op een gelijkwaardig niveau worden gebracht. Schema 5 laat vier kolommen zien die zich naar het eenduidige beroepsprofiel richten. Iedere kolom (van de driehoek) heeft een cijfer dat verwijst naar de opleidingen en scholingsvormen die de vastgestelde eenduidigheid van het beroepsprofiel kan bereiken. Zoals eerder aangegeven moet er duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de registratie van nieuwe leden en herregistratie van geregistreerde leden van de ABvC.


18

Registratie nieuwe leden ABvC (kolom 1-2) Kolom 1. Vanaf de ingangsdatum van de overgangsperiode kan een aanvrager registercounsellor worden als deze in het bezit is van: • • • •

een NVAO hbo counselling diploma of NVAO Toegepaste psychologie met minor counselling of Toegepaste psychologie met een door de ABvC erkende voormalig opleiding counselling of Toegepaste psychologie aangevuld met de door de ABvC erkende vastgestelde counsellingsmodules.

Kolom 2. Indien de aanvrager uit kolom 1 geen NVAO hbo counsellingdiploma heeft of een andere opleiding uit ‘kolom 1’ dan dient deze voor de registratie op basis van de vakgebieden, competenties, eindtermen en leerniveau van de NVAO hbo counselling aan de volgende scholingseisen te voldoen: • • • •

een gelijkwaardig hbo diploma of een totaal aan modules die aan het vereiste hbo niveau gelijkstaan of psychosociale medische basiskennis aangevuld met verplichte vastgestelde modules t.a.v. counselling van een door de ABvC erkend opleidingsinstituut of een academische opleiding binnen de psychologische wetenschap aangevuld met verplichte vastgestelde modules t.a.v. counselling van een door de ABvC erkend opleidingsinstituut.

Herregistratie leden ABvC (kolom 3-4) Voor de huidige leden van de ABvC geldt dat er actueel geen veranderingen gaan plaatsvinden en iedereen geregistreerd blijft bij het voldoen aan de gestelde richtlijnen en eisen als registercounsellor. Gezien de grote verscheidenheid aan opleidingen en leerniveaus dient voor de eenduidigheid van het beroepsprofiel een gelijkstellingsprocedure te worden ingesteld. Deze gelijkstellingsprocedure zal een verloop van 6 jaar kennen.


19

Na deze 6 jaar dienen alle registercounsellors: kolom 3. Registercounsellors die bij de ABvC als counsellor geregistreerd willen blijven dienen in het bezit zijn van: • • • •

•

•

•

een NVAO hbo counselling diploma of NVAO Toegepaste psychologie met minor counselling of Toegepaste psychologie met een door de ABvC erkende voormalige opleiding counselling of indien men geen NVAO hbo counsellingdiploma heeft, op basis van de vastgestelde vakgebieden, competenties, eindtermen en leerniveau een gelijkwaardig diploma of een totaal aan modules die aan het vereiste niveau gelijkstaan of psychosociale medische basiskennis aangevuld met verplichte modules counselling van een door de ABvC erkend, voormalig erkend opleidingsinstituut of voldoen aan door de ABvC erkende geaccrediteerde bij- en nascholing die minimaal één keer invulling geven aan de segmenten: arbeid en organisatie, geestelijke gezondheid, psychosociale ondersteuning, jeugd en jongeren, methoden en onderzoek, of Toegepaste Psychologie aangevuld met de door de ABvC erkende vastgestelde counsellingsmodules of een academische opleiding binnen de psychologische wetenschap aangevuld met verplichte vastgestelde modules t.a.v. counselling van een door de ABvC erkend – voormalig – opleidingsinstituut.

kolom 4. Registercounsellors die aan de voorgaande eisen niet kunnen voldoen, dienen voor de herregistratie bij de einddatum over 6 jaar – ingangsdatum zal op latere termijn worden bepaald – te voldoen aan de verplichte bij- nascholing voor PE punten, waarbij opgemerkt dient te worden dat deze bij- en nascholing door de ABvC geaccrediteerd moet zijn in alle segmenten te weten: arbeid en organisatie, geestelijke gezondheid, psychosociale ondersteuning, jeugd en jongeren, methoden en onderzoek. Ieder segment dient minimaal 1 keer te zijn bijgeschoold door een opleiding en/of bij- en nascholingsaanbod. De ABvC hanteert bij ingang van de overgangsperiode voor de eenduidigheid van het beroepsprofiel, kwaliteit en niveau 6 segmenten die het volledige werkveld van de counsellor omvatten. De segmenten zijn: 1. arbeid en organisatie: bij en nascholing waarbij voor 70% de nadruk ligt op counselling in relatie tot arbeid en organisatie; 2. geestelijke gezondheid: bij- en nascholing waarbij voor 80 % van de inhoud de nadruk legt op klinische psychologie, psychopathologie, psyche en gezondheid 3. psychosociale ondersteuning: bij- en nascholing waarbij de inhoud en het niveau voor 80 % gericht is op psychosociale ondersteuning


20

4. jeugd en jongeren: bij – en nascholing waarvan de inhoud en het niveau voor 80% gericht is op de ontwikkeling van jeugd en adolescenten, gezinssystemen en alle problemen die ten aanzien van deze groep aanwezig kunnen zijn; 5. methoden en onderzoek: bij en nascholing waarvan de inhoud en het niveau voor 70 % bestaat uit onderzoek en toepassen van methoden. Het aangeboden niveau moet hbo zijn. Aanbieders van scholingsaanbod krijgen door middel van het accreditatiereglement richtlijnen aangeboden om hieraan te voldoen. Een onderwijscommissie zal in de toekomst alle scholingsaanbiedingen beoordelen. Als het scholings-aanbod een accreditatie krijgt, zal bij de accreditatie het betreffende segment of segmenten vermeld worden. Deze vermelding is op de website van de ABvC te vinden zodat alle leden tijdig op de hoogte zijn van de inhoud en mogelijkheden van de bij- en nascholing.


21

Onderscheid registratie Als de overgangsprocedure is beëindigd zal de ABvC twee manieren van registratie hanteren: 1. Aspirant counsellor: mag beroep van counsellor volgens de ABvC reglementen niet uitvoeren totdat deze als registercounsellor is geregistreerd. Onder verantwoordelijkheid van een bij de ABvC geregistreerde registercounsellor mag de aspirant wel werkzaamheden uitvoeren alsook aan intervisie en supervisie deelnemen. Ook heeft de aspirant counsellor toegang tot de voor de registercounsellors georganiseerde activiteiten en ALV’s. Voor het overige gelden de richtlijnen zoals deze in het handboek voor de counsellor zijn vastgelegd. 2. Registercounsellor

Voordelen Waarom al deze moeite? Waarom een zo ingewikkeld traject? Zoals al eerder werd aangegeven is in Nederland counselling jarenlang een onduidelijke en onbekende beroepsgroep geweest die ondanks moeite en investeringen weinig positionering en herkenbaarheid heeft kunnen bereiken ondanks het feit dat dit door allerlei activiteiten vanuit de vereniging of leden is geprobeerd. Door de beroepsgroep duidelijk te definiëren zal dit over een aantal jaren volledig of grotendeels verdwenen zijn en kan de counsellor zich voldoende profileren in de zorgen hulpverleningsmarkt. Door de veranderingen kan navolgend aanzienlijk worden verbeterd:      

eenduidig beroepsprofiel waardoor duidelijkheid bij reguliere, complementaire beroepsgroepen en maatschappij wordt gerealiseerd; kwaliteitsverbetering die door objectieve en onafhankelijke toetsing aantoonbaar wordt wat een belangrijke meerwaarde is voor erkenning; eenduidig handelen; eenduidige ‘uitstraling’ waardoor counselling herkenbaar is in Nederland; eenduidige accreditaties en scholingsrichtlijnen; duidelijke positionering zorg-hulpverleningsmarkt aangezien het beroepsprofiel zich op een duidelijke wijze kan profileren en onderbouwen in kernrollen, kerntaken en vereiste competenties.


22

Nadelen Iedere munt heeft twee zijden. Een reëel beeld zal ook nadelen moeten benoemen en die zijn zeker aanwezig. •

• •

•

ABvC moet bestuurlijk, organisatorisch en beleidsmatig zwaar investeren om het beroepsprofiel in de reguliere, complementaire zorg alsmede in de maatschappij te positioneren. Dit zal nog meer dan in het verleden een speerpunt moeten zijn, temeer daar de vereniging en haar leden met de nieuwe ontwikkeling van het beroepsprofiel een doorstart kan maken naar meer herkenbaarheid; registercounsellors moeten – afhankelijk van de persoonlijke positie en mogelijkheden – in bepaalde mate investeren; mogelijkheid van annulering van het lidmaatschap als men over 6 jaar geen enkele investering heeft gedaan en niet aan de eisen van de gelijkstellingsprocedure kan of wil voldoen; tijdsduur: 6 jaar ontwikkeling aangezien de beroepstransformatie niet sneller gerealiseerd kan worden. Hierdoor kunnen bepaalde resultaten pas op langere termijn worden gerealiseerd.


23

Voorlichting leden en aanbieders Voor de aanbieders van opleidingen en andere bij- en nascholingsproducten zullen de nieuwe ontwikkelingen eveneens gevolgen hebben. Zij zullen hiervan door de ABvC op de hoogte worden gesteld en een aanbod krijgen om – indien door hen gewenst – tijdige aanpassingen te kunnen verrichten. Afhankelijk van de keuze van de aanbieder kan dit invloed hebben op de erkenning door de ABvC. De grootste verandering is dat een aanbieder die momenteel een counsellingopleiding aanbiedt voor erkenning door de ABvC moet voldoen aan de eindtermen die voor de NVAO hbo opleiding gelden, ongeacht of deze een NVAO erkenning heeft. Ook aanbieders die een accreditatie willen voor een bij- en nascholing zullen het hbo-niveau duidelijk moeten aantonen en een duidelijke relevantie met counselling zoals deze in het beroepsprofiel is weergegeven beschrijven. Er zal hieromtrent een nieuw reglement worden ontwikkeld waarin duidelijke richtlijnen voor alle aanbieders staan beschreven. In de toekomst zal iedereen voor de toetsing weten of zijn product met grote waarschijnlijkheid zal worden geaccrediteerd. Voor de beoordeling van opleidingen, accreditaties en andere scholingsproducten zal een onderwijscommissie worden opgericht die een objectieve en deskundige beoordeling kan geven op basis van de nieuwe eisen en richtlijnen.


24

Samenvatting Samengevat kunnen we stellen dat de ABvC sinds 2009 een volledig nieuwe koers is ingeslagen waarbij al een groot aantal belangrijke resultaten zijn behaald teneinde voldoende positie te kunnen nemen t.a.v. andere reguliere en complementaire beroepsgroepen. Ook t.a.v. de zorgverzekeraars kan een sterkere positie worden ingenomen. Het sluitstuk is het vaststellen van het beroepsprofiel en het realiseren van een erkende NVAO hbo counselling. Deze beide belangrijke items bepalen mede de toekomst van de beroepsgroep counsellors. Beide items zijn behaald. Er is een duidelijk beroepsprofiel met kernrollen, kerntaken en vastgestelde competenties. Om de vereniging binnen 6 jaar op een eenduidig beroepsprofiel m.b.t opleidingsniveau, kwaliteit en herkenbaarheid te ontwikkelen is voor de leden een gelijkstellingsprocedure vastgesteld. Na deze 6 jaar zal de ABvC twee registratievormen hanteren die hun eigen mogelijkheden en grenzen in de uitvoering van werkzaamheden en aanbod kennen: aspirant counsellor en registercounsellor. De ontwikkelingen zullen ook hun effect hebben op de erkenning van counsellingopleidingen, accreditaties van bij- en nascholing alsook andere producten. Hiervoor zullen nieuwe reglementen en richtlijnen worden ontwikkeld. Een onderwijscommissie zal hierin een belangrijke plaats innemen. Uiteindelijk zullen alle behaalde maatregelen en veranderingen moeten leiden tot een eenduidige beroepsprofiel, kwalitatief handelen, objectieve toetsbare kwaliteit en eenduidige herkenbaarheid.


VAN VERSCHEIDENHEID NAAR EENHEID

Recommend Documents