VAN MIDDELKOOP WIL MEER INVLOED CIVIELE INSTANTIES IN AFGHANISTAN

Nummer 16 | 19 april 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4 Air Field Attack hoogtepunt Open Dagen KLu

Pagina 5 CDS laat licht schijnen over negatieve berichten

Pagina 6-7 Lessen uit het heden en verleden

Pagina 10 Oud-marinier beheert ziekenhuis voor NGO

VAN MIDDELKOOP WIL MEER INVLOED CIVIELE INSTANTIES IN AFGHANISTAN QUEBEC - Minister van Defensie Eimert van Middelkoop wil een grotere rol voor civiele instanties in Afghanistan. Hij bepleitte dit standpunt vorige week in het Canadese Quebec op een bijeenkomst voor troepenleverende landen aan de ISAF-missie in het zuiden van Afghanistan. De bewindsman wil dat de NAVO zich meer richt op civiel-militaire samenwerking. Ook streeft hij naar meer invloed voor de Verenigde Naties. “De NAVO moet een bruggenbouwer zijn naar de VN, de EU en andere civiele instanties. We moeten hen meer in staat stellen hun werk te doen. Dat betekent beter faciliteren, met geld, maar ook met middelen. Het is van belang dat de NAVO zorgt voor een veilige omgeving, zodat anderen het opbouwwerk kunnen doen”,

Minister Van Middelkoop inspecteert de erewacht. Achter hem loopt zijn Canadese ambtgenoot Gordon O’Connor. Foto: Canadese MvD

Reactie CDS op negatieve publiciteit DEN HAAG - Commandant der Strijdkrachten generaal Dick Berlijn zet zich af tegen de negatieve berichtgeving die er de laatste tijd over Defensie in de media verschijnt. “Als je alles bij elkaar optelt, gebeurt er verschrikkelijk veel goeds”, zegt hij. Waarbij hij overigens niet de zwartepiet wil toespelen aan de pers. Kranten, televisie en radio doen prima werk. En journalisten geven de kerntaken van Defensie goed weer. “Toch gaat er ook wel eens wat fout door kleine en grotere incidenten met negatieve krantenkoppen als gevolg. Dat verstoort het goede beeld.” Lees het volledige interview op pagina 5

aldus Van Middelkoop. Hij benadrukte dat we niet moeten vergeten dat ISAF een ‘assistance force’ is, bedoeld om het werk van civiele instanties mogelijk te maken. In de eerste plaats natuurlijk de democratisch gekozen Afghaanse overheid, maar ook de VN, de Europese Unie of NGO’s. “Vechten is niet ons doel, integendeel.” De minister vindt dat de zogenoemde drie D-aanpak (Development, Diplomacy, Defence), die Nederland voorstaat, meer profiel moet krijgen. “Het zou goed

JAAR LANGER IN SOEDAN DEN HAAG - De Nederlandse deelname aan de VN missie in Soedan wordt met een jaar verlengd. De Nederlanders zitten er sinds maart 2006 en blijven nu tot april 2008. De missie begon in 2005 wegens het conflict tussen regeringstroepen en rebellen. Aan de stabilisatiemacht UNMIS doen ongeveer 10.000 militairen mee en 3000 bur-

gers. Zij houden vooral toezicht op het vredesakkoord. Nederland levert vijftien militairen, een dito aantal politieagenten en enige staffunctionarissen. Naast de militaire bijdrage draagt Nederland tussen 2005 en 2007 ook 150 miljoen euro bij voor de wederopbouw. De verlenging kost 1,5 miljoen euro. De Nederlanders zitten voor-

namelijk in het zuiden. Daar is de situatie de laatste maanden stabiel gebleven, hoewel diverse rebellengroeperingen elkaar naar het leven staan. In Soedan woedde tientallen jaren een burgeroorlog tussen het door de overheid beheerste islamitische noorden en het deels christelijke, deels animistische zuiden, dat vooral in han-

den is van de verzetsbeweging Sudanese People’s Liberation Movement (SPLM). De UNMIS moet er onder meer voor zorgen dat ongeveer 1,5 miljoen vluchtelingen uit het gebied op termijn weer kunnen terugkeren. Het mandaat van de VN-missie loopt in mei af, maar wordt naar verwachting verlengd.●

Nederland verkoopt honderd tanks aan Canada DEN HAAG - Nederland verkoopt honderd Leopard 2 gevechtstanks aan Canada. Het gaat om twintig Leopard 2A6 en tachtig Leopard 2A4 modellen. De verkoop maakt deel uit van de vermindering van het aantal pantsers, waartoe Defensie al eerder besloot. Nederland houdt 110 Leopards operationeel. Defensie zal de scholing van Canadese instructeurs verzorgen. Chef van de Canadese defensiestaf, generaal Rick Hillier, noemde de overeenkomst goed nieuws. De strijdkrachten vragen al lang om vervanging van de dertig jaar oude vloot Leopards 1. De huidige tanks zijn ‘oud en moe’, aldus Hillier. De Leopards zullen na wat aanpassingen dienst gaan doen in Afghanistan, zo is de bedoeling. Komende zomer worden eerst twintig geleaste Leopards 2A6 uit Duitsland naar het Aziatische land verscheept. Later moeten die plaatsmaken voor de ‘Nederlandse’, die vermoedelijk dit najaar in Canada modificaties ondergaan. Foto: Peter Wiezoreck●

zijn als alle partners naast de militaire leiding in het hoofdkwartier civiele adviseurs zouden inzetten.” De Britse generaal Page, die generaal Van Loon als commandant RC South zal opvolgen, krijgt daarom een Nederlandse diplomaat als politiek adviseur. Lees verder op pagina 3

FRONTEX: een jonge organisatie DEN HAAG - FRONTEX vormt het Europees agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de Europese Unie. De organisatie, opgericht in 2005, coördineert de samenwerking tussen de inmiddels 27 lidstaten. In het bestuur zitten de hoofden van de grenspolitie van alle EU-lidstaten en van Noorwegen, Zwitserland en IJsland. De organisatie helpt deze landen bij het opleiden van nationale grenswachten, voert risicoanalyses uit, volgt de ontwikkelingen van onderzoek dat relevant is voor de controle en de bewaking van de buitengrenzen, staat de lidstaten bij in omstandigheden die extra technische en operationele bijstand aan de buitengrenzen vergen en biedt hen de nodige ondersteuning bij de organisatie van gezamenlijke terugkeeroperaties. houdt nauw contact met andere instanties die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid aan de buitengrenzen, zoals de Europese politieorganisatie EUROPOL en het Europees bureau voor fraudebestrijding, OLAF. FRONTEX

Lees verder op pagina 9

19 april | Pagina 2

IN HET KORT

REÜNIE SLUITING TWENTHE ENSCHEDE - Luchtmachtbasis Twenthe houdt aanstaande december op te bestaan. Om (oud)personeel nog eenmaal de gelegenheid te geven tot een bezoek is er op donderdag 27 september van 14.00 tot 20.00 uur een reünie voor allen die in de periode 1945 tot heden op de basis werkten. Zij zijn met partner uitgenodigd, géén kinderen. Opgave voor 14 mei 2007 via www.luchtmacht.nl of per brief en door storting van 15 euro p.p. Brief zenden naar: Bureau Reünie Sluiting Vliegbasis Twenthe, Postbus 5013, 7500 GA Enschede. Graag o.v.v. naam, voorletters, adres, registratienummer, aantal personen (max. 2), periode werkzaam op Twenthe en bij welk(e) Squadron/afdeling. Bedrag overmaken op reknr.: 19.23.20.769 t.n.v. KB BTK Emmen, o.v.v. Reünie Tw, en de postcode plus het huisnummer van degene die zich opgeeft. Alleen bij volledige aanmelding en storting van de eigen bijdrage wordt de inschrijving geaccepteerd. Medio augustus valt een bevestiging tegemoet te zien met meer informatie en toegangsbewijzen.●

MARECHAUSSEEMUSEUM BUREN - Het museumseizoen voor het Marechausseemuseum te Buren is weer van start gegaan. Naast wijzigingen in de expositie en het continueren van het jeugdlaboratorium met zijn CSI-scene ‘Kruip in de huid van een rechercheur’ zijn er ook nieuwe ontwikkelingen te melden. In de dependance van het Marechausseemuseum is een tentoonstelling gewijd aan stichter/oprichter M.C. van Houten. Daarnaast is nu in het Weeshuis een kleine zilverglasexpositie ingericht, in de loop van het seizoen zal die nog verder worden uitgebouwd. Voor meer informatie: [email protected]●

RCC OPERATIONEEL BANJA LUKA - Sinds 11 april is het Regional Coordination Center 1 (RCC1) in Banja Luka. Full Operational Capable. Daarmee knipten de Nederlandse militairen voorgoed de navelstreng met de Multinationale Taskforce North West door. Vanaf nu vormt Nederland de vertegenwoordiger van COM EUFOR in het noordwestelijk deel van Bosnië. De feestelijke opening van het RCC was afgelopen zondag. Daar en in Sarajevo wordt ook een dedicated National Support Element in-

gericht. Tevens bemannen Nederlanders nog steeds een aantal functies binnen de IPU en op het HQ EUFOR. Ruim negentig landgenoten blijven de komende tijd in Bosnië.●

dens deze Operational Evaluation het vuur na aan de schenen gelegd. Het internationale inspectieteam beoordeelt de resultaten. Na goed gevolg is Volkel voor de NAVO weer up-to-date.●

DMO FIETST VOOR GOEDE DOEL

HERINNERINGSMEDAILLE

DEN HAAG - Militairen van het Algemeen Goederen Bedrijf, behorend tot de Defensie Materieel Organisatie, klimmen op het fietszadel voor de kankerbestrijding. Voor de fietstocht, die medio mei begint, ontvingen zij al N 240.000,- aan sponsorgelden. Organisator van de rit is de stichting Berg in het Zadel. De renners koersen door Nederland en België. Zij overnachten daarbij op militaire kazernes in Weert en in Bruggen. De renners die deelnemen aan deze tour doen dit voor eigen rekening. De sponsorgelden komen hierdoor volledig ter beschikking aan het goede doel.●

GOLFTOERNOOI ARNHEM - Op de golfbaan Bleijenbeek te Afferden is op vrijdag 13 juli de veertiende editie van het Groot Militair Brevet Golftoernooi. In het bezit van een (vlieg)brevet, al dan niet in actieve dienst en in staat om minimaal een GVB mee te spelen, zijn voorwaarden om mee te doen. De inschrijving sluit op 15 juni. Meer informatie op www.gmbtrophy.nl●

VOLKEL - Rond de honderd militairen van vliegbasis Volkel zijn sinds vandaag in het bezit van een herinneringsmedaille Vredesoperaties voor hun deelname aan de International Security Assistance Force. Ze behoorden in de periode augustus/november tot het F-16 detachement op Kabul International Airport. Deputy Commander Combined Air Operations Centre van de NAVO in het Duitse Kalkar, generaal-majoor Jake Franken, reikte de versierselen uit. De belangrijkste taak van de F-16’s van de First Fighter Wing bestond uit het bieden van luchtsteun aan grondtroepen. De missie werd overschaduwd door het F-16 ongeval waarbij kapitein-vlieger Michael Donkervoort om het leven kwam. Sedert november vorig jaar opereren de jachtbommenwerpers vanaf het vliegveld Kandahar in het zuiden.●

MIDDELBARE DEFENSIEVORMING DEN HAAG - De afsluiting van de eerste Middelbare Defensievorming van dit jaar had een extra feestelijk tintje. Voor

NAVO TEST VOLKEL VOLKEL - Vliegbasis Volkel houdt van zondag tot en met 27 april Cold Igloo, een oefening voor basispersoneel, dat door een internationaal evaluatieteam van de NAVO wordt getest op de uitvoering van de operationele taken. Tijdens de oefening vliegen F-16’s van 08.00 uur tot 22.45 uur, behalve op zondag en vrijdagavond. Een aantal vluchten gebeurt in nauwe samenwerking met eenheden van de Koninklijke Landmacht. Zij leiden bijvoorbeeld vliegers met behulp van radio naar fictieve gronddoelen. De Marnewaard, Midden-Nederland en het luchtruim boven de Noordzee fungeren als oefengebied. Op de basis gillen sirenes ter alarmering en worden branden nagebootst, waarop brandweerwagens en ambulances uitrukken, mogelijk ook tijdens bepaalde oefenincidenten bij de start/landingsbaan. Personeel van Volkel heeft in de afgelopen maanden al vier trainingen achter de rug. Nu komt het erop aan en wordt de deelnemende militairen tij-

KANSRIJK Voorlichtingsbijeenkomst zelfstandig ondernemerschap Kansrijk organiseert op 18 april weer een voorlichtingsbijeenkomst op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Deze bijeenkomst is voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in het zelfstandige ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie of herplaatsingskandidaat zijn of dat

gaan worden. U kunt zich inschrijven tot uiterlijk 12 april 2007 via het aanmeldformulier op www.kansrijk.info. Actuele vacatures Kansrijk Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk. Dus jij weet risico’s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2007

persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet: Startpagina Personeel en internet: www.kansrijk.info●

het eerst zaten er twee afgestudeerde officieren van de Koninklijke Marechaussee bij. Tot op heden was dit krijgsmachtdeel (als enige) nog niet vertegenwoordigd in de Haagse loopbaanopleidingen. Vroeger had elk onderdeel eigen cursussen voor het hogere civiele en militaire personeel. Naarmate de krijgsmachtdelen hun onderlinge samenwerking steeds verder versterkten, voegden ze ook hun opleidingen voor leidinggevenden samen. Zo ontstond medio 2004 de Hogere Defensievorming (HDV) en sinds januari 2006 de Middelbare Defensievorming (MDV). In het eerste jaar van de MDV namen alleen cursisten van landmacht, luchtmacht en marine deel aan deze opleiding. De KMAR kan sinds begin dit jaar ook rekenen op twee opleidingsplaatsen. Daarmee is echt sprake van een ‘paarse’ defensiebrede opleiding. Naast de twee marechausseeofficieren ontvingen ook drie civiele collega’s en 39 andere militairen op 13 april hun diploma uit handen van commandeur Tegelberg, plaatsvervangend commandant van de NLDA.●

BEST GESLAAGDE WEERT - Wachtmeester R. Dekkers is de best geslaagde leerling KMS VTO LUA 2006. Daar kreeg hij 12 april een prijs voor uit handen van Wapenoudste der Artillerie, luitenant-generaal R. Bertholee. Traditioneel worden de prijzen voor degenen die het hoogst geëindigd zijn in de Officiersen Onderofficiersopleidingen Luchtdoelartillerie en Veldartillerie uitgereikt op 11 januari. Op deze dag komen alle artilleristen samen op het Artillerieschietkamp in ‘t Harde, om de verjaardag van het Wapen te vieren. Vanwege de voorbereiding op zijn uitzending naar Uruzgan kon Dekkers er toen echter niet bij zijn.●

MARATHON IN URUZGAN TARIN KOWT - Niet alleen in Rotterdam werd afgelopen zondag een marathon gelopen, ook in Kamp Holland bij Tarin Kowt konden Nederlandse militairen de 42,195 kilometer afleggen. Sergeant der mariniers Michel was de grote winnaar. Hij zette een tijd neer van 3 uur 29 minuten en 15 seconden. De omstandigheden waren zwaar. Tarin Kowt ligt op 1500 meter hoogte en het terrein is onregelmatig met veel vals plat. De militairen gingen al om 06.15 uur op pad, omdat de temperatuur kan oplopen tot 38 graden. Foto’s: Sjoerd Hilckmann-AVDD●

WEBPORTAAL KOPIEERMACHINES UITGEBREID DEN HAAG - In de Defensiekrant van 18 januari werd melding gemaakt van het Webportaal van Canon voor de kopieer-

machines voor Defensie. In nauwe samenwerking tussen Canon, Océ en Danka is en wordt het logistieke webportaal nu verder uitgebreid. Onlangs kwam Océ erbij en Danka volgt binnenkort. De contractmanagers van CDC/DCIVB en de coördinators van de Defensieonderdelen zien dit als een belangrijke vervolgstap om de dienstverlening verder te verbeteren én daarmee de administratieve ballast te reduceren. Voorheen verliep het proces van aanvragen, verplaatsen of afstoten van kopieerapparatuur namelijk via papieren formulieren en/of telefonisch contact, wat onvermijdelijk leidde tot een aanzienlijke kans op fouten. DC-IVB wil met de huidige vier leveranciers van kopieermachines via één portaal communiceren. Zodra ook Xerox is opgenomen, zal dat een feit zijn. Het portaal is te vinden op: cap.canon.nl/canonclient/indexministerievandefensie.asp●

INGEZONDEN TURKSE MEDEWERKERS Met grote interesse lees ik altijd de Defensiekrant. Zo ook nummer 14 van april. Ik vond daarin echter een artikel, ‘Zeven keer hulp voor Turkse medewerkers’, waarbij ik enige vraagtekens zet. Laat ik in eerste instantie duidelijk zijn en ronduit mededelen dat ik een groot voorstander ben van de multiculturele samenleving. Samen moeten wij de Nederlandse samenleving leefbaar houden en dus ook samen beschermen. Zelf ben ik getrouwd met een Indonesische vrouw en hebben wij drie dochters. De commotie rondom de politici met dubbele nationaliteit volg ik op de voet. Zelf ben ik van mening dat politici hun tweede nationaliteit, indien mogelijk, moeten opgeven. Dit zelfde zou zeker moeten gelden voor Defensiemedewerkers en militairen. Volgens mij is er nog steeds een wet die stelt

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

dat, bij vreemde krijgsdienst, je de Nederlandse nationaliteit kwijtraakt. Er wordt nu ook een precedent geschapen voor andere gevallen. Waarom zou een militair van ‘andere’ afkomst ook niet in een leger mogen dienen van het land waarvan hij ook een paspoort heeft? Nu gaat het nog om een NAVO partner, maar stel dat het om een Somaliër gaat of een Syriër of wat dan ook? Er zou getwijfeld kunnen worden aan de loyaliteit van de betreffende Defensiemedewerkers. Zij moeten een eed of belofte afleggen om bij Defensie als burger of militair te kunnen dienen. Moeten zij dat dan niet in Turkije? Om het ouderwets te stellen, je kunt niet ‘twee meesters dienen’! Ik ben ook van mening dat wij er alles aan moeten doen om zoveel mogelijk allochtone medewerkers in dienst te houden. Maar het moet van twee kanten komen. Defensie neemt nu de grootste offers voor zijn rekening. Veel beter zou het zijn wanneer de Nederlandse en Turkse regering overeen zouden komen dat in ieder geval de in Nederlandse Krijgsmacht dienende Turken in het geheel niet in het Turkse leger hoeven te dienen. Afkopen doet in mijn ogen afbreuk aan de gehele instelling van de dienstplicht in Turkije die daardoor voor de rijken aldaar makkelijk te omzeilen is. E.H.Rijnders, RMC West GBB, Bewakingsgebied 02 Meldpunt Du Moulinkazerne●

19 april | Pagina 3

Meer invloed op civiele instanties in Afghanistan Vervolg van pagina 1

QUEBEC - In Quebec zetten de ministers Browne, Gade, Gates, Nelson, Van Middelkoop en O’Connor ‘de klokken gelijk’. De Nederlandse bewindsman sprak van een missie die vele uitdagingen kent en waarbij zowel in binnenals buitenland bij voortduring kritisch gekeken wordt naar de voortgang, de aanpak en de behaalde resultaten. “In het zuiden van Afghanistan is onder Nederlandse leiding sprake van een NAVO-aanpak, waarin tussen de aanpak van de diverse landen wel nuanceverschillen kunnen zitten, maar zeker geen sprake is van geïsoleerd of afwijkend optreden.”

Minister Van Middelkoop (r.) aan de koffie met zijn collega O'Connor. Foto: Canadese MvD

De Nederlandse benadering past volledig binnen deze strategie, die vanuit de inktvlekken rondom de grootste bevolkingscentra veiligheid en stabiliteit creëert waarbinnen wederopbouw mogelijk wordt. Daarbuiten wordt de Taliban verstoord in haar operaties, zodat de veiligheid binnen de inktvlek gewaarborgd is. Nederlandse troepen komen daarbij ook regelmatig in gevechtscontacten terecht, en treden waar nodig robuust op. Regiobrede operaties als Baaz Tsuka en Achilles, zoals die in Kandahar en Helmand hebben plaatsgevonden, zijn in Uruzgan nog niet voorgekomen. “Dat neemt niet weg dat Nederlandse eenheden, zowel

op de grond als in de lucht, hieraan ten volle meedoen”, aldus de bewindsman. Aan de bijeenkomst in Quebec namen de landen deel die in het kader van de ISAF-missie van de NAVO met militaire eenheden actief zijn in het zuiden van Afghanistan. Naast Nederland zijn dat Australië, Canada, Denemarken, Estland, Roemenië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Het was de vierde keer dat de landen van Regional Command South op dit niveau bij elkaar kwamen. De volgende bijeenkomst zal in juni van dit jaar plaats vinden onder Nederlands voorzitterschap.●

Mark Huizinga: “Kijk, die voet zet je tegen iemand aan, dan trek je iemand over je heen.”

ELFJARIGE DAGMAR IN DE GREEP VAN MARK HUIZINGA

Dagmar (l) oefent met haar vriendinnetje Laura de Sutemi onder toeziend oog van Mark Huizinga.

ROTTERDAM - Levensgroot hangt hij boven haar bed: Mark Huizinga, het idool van Dagmar Aerts uit Woerden. Het meisje beoefent al een aantal jaren judo en heeft inmiddels de groene band. In de leeftijdsklasse tot vijftien jaar werd ze op 1 april in Den Haag tweede tijdens de Zuid-Hollandse kampioenschappen. Op weg naar misschien een glansrijke judo carrière, vond Dagmar het nu de hoogste tijd de Sutemi te leren. Ze schreef begin maart een brief naar Zappsport, een televisieprogramma dat aandacht schenkt aan kinderen die goed zijn in een bepaalde sport. De redactie ging in op de vurige wens van Dagmar en vroeg judoka Huizinga deze speciale worp te oefenen met haar. En dan stond Huizinga in de sport- en gezondheidsinstelling De Korte, in het Rotterdamse Hoogvliet, ineens voor haar. “Spannend”, fluisterde de elfjarige. “Ik wil dit eigenlijk al sinds januari.” De luchtmachtofficier legde aan Dagmar en haar vriendinnetje Laura Maas uit dat Sutemi ‘offerworp’ betekent. “Daarbij ga je zelf op je rug liggen en trek je iemand over je heen.” De sutemi is belangrijk, want op deze manier iemand op zijn rug gooien, betekent ippon. Huizinga: “Dan is een wedstrijd gewonnen.” Na afloop van de ‘sutemicursus’, moest de Defensietopsporter nog even een handtekening zetten op de poster van Dagmar, daarna ging het affiche snel weer terug boven haar bed. Wat wil zo’n man nog meer. Foto’s: Monique van Rijen-Bos●

Bedrijfsgroep Transport klaart grote klus ’T HARDE - In ’t Harde en Steenwijk hebben tussen 2 en 6 april omvangrijke acties bij het spoor plaatsgevonden. Onder begeleiding van de Defensie Verkeersen Vervoersorganisatie (DVVO), onderdeel van de Bedrijfsgroep Transport, werden in totaal acht treinen met elk twintig wagons beladen. Het materieel, dat van verschillende locaties kwam, was nodig voor een oefening van 43 Gemechaniseerde Brigade in Duitsland. Zegt adjudant Harry Be-

rendsen van DVVO: “We moesten alle treinen die week nog beladen hebben. Vóór Pasen diende het materieel in het oefengebied te zijn. Tijdens het paasweekend

‘Afghaanse’ Hercules terug in Nederland DEN HAAG - Begin deze week is het enige Nederlandse C-130 Herculestransportvliegtuig in Afghanistan teruggekeerd. Daarmee viel het doek voor de speciale taak waarmee het toestel voor de duur van zes weken was uitgestuurd, meehelpen bij de rotatie van de Task Force Uruzgan. Tegen die achtergrond vervoerde hij vracht en militairen van en naar de

Afghaanse provincie. In totaal maakte de kist 120 vluchten tussen Kaboel, Kandahar en Tarin Kowt. Daarin werden circa 4000 militairen en 180 ton vracht meegenomen. Geheel volgens planning wisselde de luchtmacht de Hercules halverwege de periode voor een ander exemplaar, inclusief bemanning en onderhoudspersoneel. Als indrukwekkendste karwei noemt de commandant C-130-vlucht, majoor

Peter Geelen, het transport van militairen van het Afghaanse leger en van het stoffelijk overschot van de verongelukte sergeant 1 Donkers. Een gedenkwaardig moment vormde het 5.000ste vlieguur van loadmaster sergeant-majoor Hans Kerkhoff (foto). De C-130’s maakten in Afghanistan deel uit van de Air Task Force van de luchtmacht.●

bestonden er in Duitsland namelijk restricties voor het wegvervoer.” De acht treinen waren samen goed voor bijna vijf kilometer lengte; tegenwoordig een uitzondering. “Dit komt inderdaad niet vaak meer voor”, aldus Berendsen. “Je moet vanwege de omvang ruim van tevoren de beschikbaarheid van het spoor checken bij Railion. En voor het transport van voertuigen moesten we ongeveer tachtig wagons met verlaagde vloeren inhuren bij een Duits bedrijf; het is zaak dat je dat tijdig doet.” Uiteindelijk vertrok het materieel op tijd naar Duitsland. “99 procent kwam perfect aan. Externe factoren bemoeilijken vaak het in goede banen leiden van het treinvervoer. Wij zijn als Defensie afhankelijk van de beschikbaarheid van het spoor. Daarnaast moeten we ons aan allerlei beperkingen en regels houden; de vorm (het profiel) die een wagon mét lading mag hebben, is bepalend voor de route. Dat maakt zo’n grote klus tot een uitdaging.”●

19 april | Pagina 4

BREDA - Het bleek geen haalbare kaart om voor de komende Open Dagen KLu de fameuze Thunderbirds naar Nederland te halen. Het demonstratieteam van de Amerikaanse luchtmacht was best genegen om tijdens zijn Europese toer Volkel aan te doen. Maar helaas gooide de komende uitzending van de vliegbasis naar Uruzgan roet in het eten. Om aan het schema van de precisievliegers uit de Nieuwe Wereld tegemoet te komen, had het evenement een week vervroegd moeten worden en dat bleek onmogelijk. Maar met toppers als de Turkish Stars en de Patrouille de France is het programma voor 15 en 16 juni aanstaande het bekijken meer dan waard.

AIR FIELD ATTACK HOOGTEPUNT OPEN DAGEN KLU

MINDER TEAMS, MEER HISTORIE Boven: Het Zwitserse PC-7 demoteam, dat net als vorig jaar wordt geflankeerd door een F-18 Hornet. Foto: Peter Wiezoreck

TEKST: ANDRÉ TWIGT

De komende open dagen zullen niet helemaal een afspiegeling zijn van vorig jaar. Bij die gelegenheid slaagde het Bureau Air Display er in een recordaantal zwaargewichten naar Nederland te halen, waaronder de US Navy Blue Angels, de Red Arrows en ook de Patrouille de France. Een show van dat kaliber valt moeilijk te evenaren, laat staan te overtreffen, maar toch is hoofd Air Display Ed de Bruijn heel tevreden over wat hij het grote publiek dit jaar te bieden heeft. Een regelrechte primeur zijn de Turkish Stars. Dit team viel nooit eerder in ons land te bewonderen. De Northrop F-5’s waarmee de Turken vliegen, deden in de jaren tachtig nog dienst bij de Koninklijke Luchtmacht. Geheid dat het weerzien van deze kisten bij menige liefhebber herinneringen oproept. Al met al is De Bruijn opgetogen over de Turkse inbreng, ook omdat hij daarmee weer wat nieuws op tafel tovert. Het kost namelijk de nodige moeite om jezelf niet constant te herhalen. Sowieso is het aantal deelnemers aan een open dag niet onuitputtelijk. Zeker niet doordat veel landen hun luchtvloot steeds meer standaardiseren, waardoor de variatie van zowel de lucht- als de static show afneemt. Toch heeft deze trend volgens De Bruijn weinig invloed op het aantal bezoekers, dat vooral de laatste jaren ongekend hoog is. De luchtmacht bezit een schare trouwe aanhangers en de fascinatie voor vliegtuigen wordt vrij breed onder de bevolking gedragen. Dat betekent niet dat De Bruijn en zijn rechterhand sergeant-majoor John van Benten zelfgenoegzaam achterover gaan leunen. Beide heren laten geen kans onbenut om het neusje van de zalm naar de Nederlandse vliegbases te halen. Zo prijken al jaren de Japanse Blue Impulse en het Zweedse Team 60 op hun verlanglijstje. HISTORISCH SPUL

Die blijven daar voorlopig nog wel even staan, want geen van beide komt. Wederom is de Patrouille de France van de partij, benevens het Zwitserse PC-7 demoteam, dat net als vorig jaar wordt geflankeerd door een F-18 Hornet. De eveneens wel vaker opgetreden Red Arrows laten ditmaal verstek gaan. De Open Dagen vallen

Links: Aan targets geen gebrek voor de Stingers van GGW De Peel tijdens de Open Dagen. Foto: Hennie Keeris

Grote foto: De Red Arrows laten dit jaar wegens een druk programma thuis verstek gaan. Foto: Hennie Keeris

samen met zowel de herdenking van de Falklandoorlog als de verjaardag van Koningin Elizabeth. Beide evenementen zullen worden opgeluisterd met het nodige vliegend ceremonieel. Vandaar dat de Britse presentie niet zal overhouden, hoewel de Chinook Demoflight er wel vanaf kon. De bemanning van de transporthelikopter zal naar verluidt een fantastisch staaltje vliegtechniek weggeven. “Zij doet wat bijna onmogelijk is”, licht medeorganisator, luitenant-kolonel Harm van der Heide een tipje van de sluier op. Ook de moeite van het bekijken waard zijn de Royal Jordanian Falcons. Het gesnor van hun Extra 300 propellerkistjes vormt een verademing ten opzichte van het geraas van de snelle jets, dat de één als muziek in de oren klinkt, maar op de ander op den duur vrij afmattend werkt. Die laatste categorie komt dit jaar goed aan haar trekken, want De Bruijn incorporeerde meer ‘historisch spul’ in de show, waaronder een groot aantal kisten van de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht. Die beschikt onder meer over een Spitfire, een Beechcraft en een Fokker S11 (Instructor). De Belgische lucht-

macht neemt voor de laatste keer deel met haar Fouga 12 CM Magister. Het toestel, dat jarenlang fungeerde als demokist, deed in de jaren vijftig ook bij de Koninklijke Luchtmacht en Marine dienst als lestoestel. De Magister van de zuiderburen gaat helaas met pensioen. Wellicht dat de Nederlandse Fouga in particulier bezit bij

een volgende gelegenheid de honneurs kan waarnemen, want met een motor als een ‘naaimachientje’ is de soepel bewegende straaljager leuk om te zien. So-

wieso zal de rode Nederlandse machine op Volkel op de grond te bewonderen zijn.

De Belgische bijdrage voorziet tevens in een F-16 en een Sea King helikopter van de kustwacht en beide worden voor gevlogen. Een regelrecht hoogtepunt is de base attack halverwege de middag. Daaraan werken naast tien F-16’s ook de wentelwieken van de Tactische Helikopter Groep mee. Een fly by besluit deze demonstratie. PROFESSIONALITEIT

Opmerkelijk is dat de komende Open Dagen voor de eerste keer door het per 1 maart opgerichte Evenementen Bureau Koninklijke Luchtmacht worden georganiseerd. Naast dit project focust deze uiteindelijk drie man tellende club zich vooral op de grotere evenementen, waaronder de Veteranendag KLu, de 4 mei en 1 juli herdenking en de commando-overdracht van het Commando Luchtstrijdkrachten. De leiding over het bureau berust bij luitenant-kolonel Van der Heide, die al jaren de stuwende kracht

achter het gevleugelde uitje vormt. Tot voor kort vervulde hij die functie in deeltijd, maar vanwege de complexe regelgeving op het gebied van de vlieg- en openbare veiligheid lukt dat niet meer. Mede om die reden, maar ook om de professionaliteit een impuls te geven, koos men voor een andere organisatievorm. Opzet is dat het evenementenbureau de dertien werkgroepen aanstuurt, die de open dagen vorm geven. Op stafniveau werkt Van der Heide nauw samen met de Stuurgroep Open Dagen en natuurlijk met het projectbureau van majoor-vlieger Richard Nannink op de vliegbasis Volkel. “Door de handen op een hernieuwde manier ineen te slaan, garandeert de luchtmacht dat de Open Dagen een evenement blijven met internationale allure”, zegt Van der Heide. “Maken we optimaal gebruik van de aanwezige kennis en ervaring en proberen we te voorkomen dat iemand opnieuw het wiel gaat uitvinden. In een dynamische organisatie ligt dat gevaar altijd op de loer.”●

19 april | Pagina 5

DEN HAAG - Er ging de laatste maanden geen week voorbij of Defensie haalde de voorpagina’s. En niet altijd in positieve zin. Zo was daar het rapport van de Commissie Staal over normen en waarden; vochten mariniers in Noorwegen en zouden commando’s in Amsterdam voor een opstootje hebben gezorgd. De vermeende aanranding op het marinefregat Tjerk Hiddes en de verdwenen USB-sticks deden eveneens stof opwaaien. Meer recent zorgde het gedrag van een enkele Uruzgangangers op Kreta voor commotie. De Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn, geeft zijn visie op alle rumoer.

CDS BERLIJN LAAT LICHT SCHIJNEN OVER NEGATIEVE BERICHTEN

‘Als je alles bij elkaar optelt, gebeurt er verschrikkelijk veel goeds’ TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: HENNIE KEERIS

Volgens Berlijn moet Defensie zich bij onvoordelige berichten altijd afvragen of het een incident betreft of dat er structurele aanpassingen nodig zijn. “De krijgsmacht vormt een serieuze en hardwerkende organisatie die een ‘product’ biedt waarvoor onze samenleving ieder jaar veel geld opzij legt. We hebben daarom een morele plicht ten opzichte van de maatschappij. Die moet ook trots op ons kunnen zijn. De incidenten van de afgelopen periode passen daar niet bij. Al wil ik benadrukken dat

het slechts om een beperkt aantal individuen ging. Men veegt militairen echter vaak op één hoop. De structuur van onze organisatie is evenwel goed. Wanneer er zaken niet goed gaan, betreft het incidenten. Dit betekent dus niet dat er structureel iets mis is binnen onze organisatie.” Telkens wanneer Berlijn kennis neemt van negatief nieuws, stelt hij zichzelf de vraag: welk effect heeft dit op het imago van Defensie? Kloppen de feiten, dan vraagt hij de betreffende commandant maatregelen te treffen om herhaling te voorkomen. “Ook dit betekent overigens niet dat steeds de structuur wordt

aangepast. Als een bericht niet de waarheid blijkt, weerspreekt Defensie de gegevens om zo een verkeerde indruk weg te nemen. Elke keer weer wegen we af in hoeverre naar buiten treden verstandig is. Soms heeft dat geen zin, bijvoorbeeld als een zaak nog wordt behandeld.” LANG HANGEN

Berlijn wil er evenwel geen misverstand over laten bestaan. Kranten, televisie en radio doen prima werk. Goed functionerende media zijn essentieel voor een adequaat werkende democratie, beklemtoont hij. Volgens hem geven verslaggevers de core

business van Defensie, vredesoperaties en humanitaire hulp, goed weer. “Wij zijn transparant en nodigen ze uit te komen kijken, zoals embedded gebeurt in Afghanistan. Dat helpt om een juist beeld van de krijgsmacht over de bühne te brengen. Toch gaat het ook wel eens fout door kleine en grotere incidenten, met negatieve krantenkoppen als gevolg. Dat verstoort het goede beeld. Ik verbloem niet, dat berichten soms waar zijn en personeel blaam treft. Af en toe is een verhaal echter onjuist, zoals over het wangedrag van leden van het Korps Commandotroepen in een horecagelegenheid in Amsterdam. De verhalen over Hr.Ms. Tjerk Hiddes klopten evenmin. Toch hebben ze een negatief effect. We weten allemaal dat ongunstige berichten vaak lang blijven hangen. Het draagvlak van een organisatie kan er zelfs schade door oplopen. Maar toch: als je alles bij elkaar optelt, gebeurt er vooral verschrikkelijk veel goeds.” In de ogen van Berlijn is Defensie ook allesbehalve een organisatie die, zoals hij het typeert, ‘rotzooi trapt.’ “Vrijwel al het personeel gedraagt zich correct en functioneert goed. Dat mag best eens krachtiger en duidelijker worden gezegd. De incidenten leiden echter de aandacht af van ons goede ‘hoofdproduct’. Waar gehakt wordt vallen spaanders, vooral in een grote onderneming. Het unieke aan onze organisatie is echter de herkenbaarheid van de defensiemedewerker. Door de belangrijke verantwoordelijkheid die we heb-

ben, schenkt de maatschappij meer aandacht aan negatieve incidenten. Elk voorval is er daarom één te veel. Aan de andere kant hoop ik op krediet. Als één medewerker iets uithaalt, wil dat niet zeggen dat de totale organisatie waar hij werkt fout is. Mensen moeten niet te snel oordelen en de feiten afwachten.” Ingaand op de incidenten op Kreta, staat Berlijn volledig achter het adaptatieprogramma. Bedoeld om de overgang van Uruzgan naar ‘thuis’ te versoepelen. “Onder deskundige leiding wordt de missie besproken en geëvalueerd. Daarnaast wordt er ’s avonds een borrel gedronken. Ongelimiteerd drinken en ook nog eens onbegeleid, is niet goed. Daarom heb ik de commandant ter plekke gevraagd de zaak anders uit te voeren. Twee biertjes, op kosten van Defensie, is voldoende. Daarna betaalt iedereen zijn eigen drankjes. Er mag tijdens een avond uit dus nog best een extra biertje worden gedronken, zolang het maar binnen de grenzen van het betamelijke blijft. Daarom wordt er kader meegestuurd.” Ook in deze kwestie waarschuwt Berlijn voor overreageren en vooroordelen. Slechts een paar individuen zorgden voor een hoop ophef. Hij onderstreept dat tot nu toe, met inbegrip van het personeel van de vredesoperatie in Irak, circa vijfduizend militairen aan de adaptatie hebben deelgenomen. Daarbij viel niet één spaander. “Daarom zetten we het programma voort, waarbij we tegelijkertijd nagaan of we er in de toekomst mee

doorgaan. In het onderzoek wordt ook de locatie onder de loep genomen.” VERTROUWEN HOUDEN

Volgens Berlijn moeten de medewerkers zich door het soms onaangename nieuws zo min mogelijk van de wijs laten brengen. “Houd vertrouwen in ons gezamenlijke ‘product’ en concentreer je op je werk. Realiseer je daarnaast dat elk incident afbreuk kan doen aan ons imago. En probeer niet je gelijk via de media te halen. Er ligt in die opzichten een rol voor iederéén.”●

19 april | Pagina 6

Historie Kamp Amersfoort AMERSFOORT - Kamp Amersfoort diende in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog als complex voor gemobiliseerde Nederlandse militairen die op de Grebbeberg in actie zouden komen. De Duitsers namen het na de capitulatie over en doopten het om tot transitkamp voor uitzending naar Duitsland en als strafkamp. De grootste groep geïnterneerden bestond uit opgepakte onderduikers, joden, communisten, en zogenoemde zwarthandelaren. In de jaren 1941-1945 kwamen ruim 35.000 gevangenen naar Amersfoort. Van hen werden er zo’n 14.000 doorgestuurd naar (meestal Duitse) werkkampen en circa 5000 overgebracht naar andere kampen. Ruim 15.000 personen zijn vrijgelaten, gevlucht, geëxecuteerd of van ontberingen omgekomen. Onder de gevangenen waren de beroemde Friese pastoor/journalist en verzetstrijder Titus Brandsma, die in Amersfoort is overleden, en de - eveneens Friese schrijver Theun de Vries (bekend van ‘Het Meisje met het Rode Haar’). In 1943 werd de bevolking van het kamp nagenoeg geheel overgebracht naar Kamp Vught. Dit om een verbouwing en vergroting mogelijk te maken. Kamp Amersfoort werd in mei 1943 heropend onder een nieuwe naam: Erweitertes Polizeigefängnis. De bewaarders, onder wie SS-er Joseph Johan Kotälla (bekend geworden als een van de Vier van Breda), de nog steeds voortvluchtige Willem van der Neut en Berend Johan Westerveld, alias ‘De Fietsenmaker’, traden steeds driester op. Op 19 april 1945, daags voordat het verzet een aanval wilde doen, droeg SS-Brigadeführer en Generalmajor der Polizei Schöngarth het kamp over aan het Rode Kruis. Er zaten toen nog een kleine vijfhonderd gevangenen in. Op 5 mei 1945 werden de overlevenden voorzien van een Rode Kruis-paspoort en mochten zij de poort uit. Vervolgens diende Amersfoort als opvang voor talloze slachtoffers van de kampen in Duitsland. Daarna werden NSB’ers, collaborateurs en enkele SS’ers geïnterneerd in het Bewarings- en Verblijfskamp Laan 1914, zoals het toen was omgedoopt. Op 12 augustus 1946 werd het overgedragen aan het Departement van Oorlog om weer als legerkamp te gaan fungeren.●

CADETTEN KMA MAKEN RONDGANG OVER KAMP AMERSFOORT

LESSEN U

AMERSFOORT - Auschwitz-Birkenau, Majdanek Treblinka, Belzec, Chelmno, Sobibor. Namen die de komende weken weer veel te horen zullen zijn. Vernietigingskampen van de nazi’s die in de jaren ‘42-44’ veel slachtoffers hebben gemaakt. Ook onder Nederlanders, die echter eerst terechtkwamen in Durchgangslagers, zoals in Vught, Westerbork en Amersfoort. Dat laatste, een door de Duitse politie en Nederlandse helpers met harde hand geregeerd kamp, vormt pas sinds het jaar 2000 een monument. Vorige week

brachten 28 cadetten van de Koninklijke Militaire Academie er een bezoek, zoals veel militairen dat de laatste jaren al deden. “Terecht, want het was bijna verge-

19 april | Pagina 7

Directeur Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort, Cees Biezeveld: ‘Heel veel mensen die hier lange tijd in gevangenschap zaten, hebben altijd hun mond gehouden over de verschrikkingen.

IT HET HEDEN EN VERLEDEN Links: Sergeantmajoor der mariniers Bert Hulsker volgt momenteel een opleiding tot gids in Kamp Amersfoort.

Rechts: Cadetvaandrig Josine Mudde bekijkt de expositie. ‘Ik ben enorm geïnteresseerd in de geschiedenis.’

ten dat rond dit kamp de grootste fusilladeplaats van Nederland ligt: de Leusder Heide. Er zijn hier 270 verzetsmensen doodgeschoten”, vertelt de zeer betrokken directeur Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort, Cees Biezeveld. De lessen uit het verleden doen nu dus dienst als onderricht voor aankomende officieren van landen luchtmacht. Ze zien wat macht, onderdrukking en uithongering met je kunnen doen. En hoe iemand in een uniform zich zou moeten gedragen. Een verhaal van macht, machtsmisbruik, onmacht, vernedering, ethiek en

dilemma’s. Over goed en fout, waarin fout lang niet altijd fout blijkt te zijn. Over overleven. “Bijzonder indrukwekkend”, vindt cadet-vaandrig Josine Mudde. “Ik ben enorm geïnteresseerd in de geschiedenis”, zegt KMA-cadet Omar Kavafoglu, “en dacht dus best wat te weten van de Nederlandse historie en de Tweede Wereldoorlog. Dit maakt echter enorme indruk.” Op het grondgebied van buurgemeente Leusden, onder meer bekend van de politieschool, is het elke dag 4 mei. Of 19 april, de officiële herdenkingsdag in Kamp …niet zo overweldigend als bijvoorbeeld het Amerikaanse ereveld in Colleville-sur-Mer, bij Omaha Beach in Normandië… Foto: Wiebren Tabak

TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: HENNIE KEERIS

Amersfoort. Niet zo indrukwekkend als Auschwitz, niet zo overweldigend als bijvoorbeeld het Amerikaanse ereveld in Colleville-sur-Mer, bij Omaha Beach in Normandië, waar de doden van de Geallieerde invasie in 1944 liggen begraven. Wel een monument waaruit spreekt wat mensen elkaar kunnen aandoen. Aangrijpend juist door de relatief geringe omvang. De Duitse en Nederlandse kampbewakers zijn er als beesten tekeer gegaan. Schoppen, slaan met allerhande attributen en executies behoorden tot het dagelijkse ritueel. Lange werkdagen en weinig tot niets dat gold vooral de joden - te eten. Het moet een hel op aarde zijn geweest. VINGERTJE

Er loopt nu een groep jongeren in uniform rond, gewend aan tien soorten beleg op tafel, die geld uit de muur haalt en voor wie bezetting, onderdrukking en verzet woorden zijn die ze misschien nog eens van opa of oma horen. De generatie die de Tweede Wereldoorlog bewust heeft meegemaakt, sterft uit. “Tien jaar geleden stonden hier nog met gemak vierhonderd oud-gevangenen tijdens de herdenking bij ons monument*”, zegt Cees Biezeveld.

“Nu zijn het er hooguit 75. Er gaat haast geen week voorbij of ik krijg een rouwkaart.” Als medeoprichter van de stichting en wandelende encyclopedie vindt Biezeveld het van groot belang dat de herinnering ook de komende generaties doorleeft. “We zijn in Nederland heel snel met dat bekende opgeheven vingertje als het mensenrechten betreft. Wel, die zijn op deze plek met voeten getreden, ook door de Nederlandse bewakers. Voor de gevangenen kwam het neer op overleven. Aan de ene kant een met geweld ondersteunde macht, aan de andere een uitzichtloze positie waarin honger en ziekten de grootste vijanden betekenen. Het is niet vreemd dat mensen daar alles voor over hebben en elkaar gaan beroven of ander ongewenst gedrag vertonen. In een groep, zoals deze militairen, is het dan van belang dat er iemand opstaat en durft te zeggen: nee, dat doen we niet, daar verzet ik mij tegen.” Wat dat betreft heeft hij enorm veel vertrouwen in jonge mensen als Kavafoglu en Mudde. “Als ik kijk naar hoe de jongeren hier weg gaan, dan zit het heus wel goed. Het mooiste zijn de basisscholieren die met hun ouders

komen. De kinderen krijgen blijkbaar weer goed onderwijs, want zij vertellen vaak hun vaders en moeders wat er hier is gebeurd.” COMPLEET MAKEN

Dominee kapitein-luitenant ter zee Leo van Oudheusden, geestelijk verzorger bij de KMA, raakt nog altijd onder de indruk van de rondleiding op het kamp. “Het draait erom dat de cadetten processen leren herkennen. Bij henzelf en bij een ander, zodat er tijdig kan worden ingegrepen als er iets mis dreigt te gaan.” Dat vindt ook sergeant-majoor der mariniers Bert Hulsker. Hij loopt vandaag als ‘stagiair’ mee. Kamp Amersfoort werft namelijk graag (oud)militairen als gids, om het toenemende beroep van Defensie op de rondleidingen het hoofd te kunnen bieden. Het (gratis) museum trok vorig jaar een record van 49.000 bezoekers en dat worden er voortdurend meer. “Ik woon hier in de buurt. Deze plaats maakte altijd al indruk, ook toen ik er nog niet zoveel van wist. Nu volg ik een opleiding van drie maanden tot gids, samen met nog twaalf man. Geweldig interessant, zeker als Cees Biezeveld vertelt. Die man weet zo enorm veel van Kamp

Amersfoort en wat er allemaal is gebeurd in deze stad.” De cadetten hangen dan ook bijna drie uur aan de lippen van de directeur. Hij zet ze aan tot nadenken over vragen als: zou ik kampcommandant kunnen zijn? Of zou ik samenwerken met de bezetter? Moet elk bevel worden opgevolgd? De groepen die na hen komen, kunnen rekenen op wellicht nog meer informatie. De sluiers om de geschiedenis worden steeds meer opgelicht. Biezeveld: “Heel veel mensen die hier lange tijd in gevangenschap zaten, hebben altijd hun mond gehouden over de verschrikkingen. Nu duiken nog soms schriften met verhalen op die de geschiedenis compleet kunnen maken.”● * De Stenen Man, officieel ‘Gevangene voor het Vuurpeloton’.

De Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort zoekt (geüniformeerde) gidsen. Wie geïnteresseerd is in de opleiding of meer informatie voor een rondleiding wenst, kan terecht bij (email) [email protected] of 033 - 461 31 29. Er is ook een complete website: www.kampamersfoort. nl●

Laserlicht blijkt een perfecte afweer tegen vijandelijke luchtdoelraketten. Op de foto een onschuldige Smokey SAM die door de luchtmacht voor simulatie wordt gebruikt. Foto’s: Archief DMO

19 april | Pagina 8

DIRCM MAAKT BESCHERMING APACHES EFFECTIEVER

LASERLICHT VERVOLMAAKT LUCHTAFWEER DEN HAAG - Op weg naar het vaste land moest luitenant-kolonel Walter Smit een beetje gniffelen, toen een inwoner van Vlieland hem vroeg wat die rondfladderende Apache te betekenen had. “Hij deed drie dagen lang niets anders dan rondcirkelen”, voegde de verontruste burger eraan toe. Smit knikte instemmend, maar hield zich op de vlakte. De bewuste gevechtshelikopter voerde weliswaar niets in zijn schild, maar beproefde intussen wel met succes een nieuw afweermiddel tegen inkomende luchtdoelraketten, DIRCM genaamd. TEKST: ANDRÉ TWIGT

een veel hoger plan tilt. Opmerkelijk is dat je van een onderschepping niets ziet of merkt. DIRCM werkt namelijk met behulp van laserlicht, dat met het blote oog niet valt waar te nemen en de gezondheid absoluut geen schade toebrengt. Door de doelzoekende kop van een inkomende vijandelijke raket met een krachtige lichtbron te verblinden, raakt die gedesoriënteerd, daarna uit koers en mist zo zijn doel. De bedrijfszekerheid waarmee DIRCM een onderschepping uitvoert, blijkt zo groot dat de luchtmacht voornemens is om met dit systeem alle, bij vredesoperaties ingezette Apaches uit te rusten. Terwijl de eerste integratiebeproeving nog maar net is afgerond, doorloopt de behoeftestelling voor een order van pakweg 130 miljoen euro al het circuit. Maar die test ging volgens Smit dan ook boven verwachting. “Honderdduizend punten! Beter had niet gekund.” Omdat er tijdens de beproeving, die boven de schietrange Vliehors plaatsvond, natuurlijk geen mogelijkheid bestond om een echte raket op de testheli af te schieten, deden enkele zogenoemde stimulatoren net alsof. Naast een sterke lichtbundel zond de apparatuur op de grond ook nog de nodige richtingsinformatie naar de sensors aan boord. DIRCM reageerde op deze emissies precies zoals Smit en de andere, op de schietrange samengekomen techneuten van de Defensie Materieel Organisatie, de vliegbasis Gilze Rijen, het Nederlands Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium, de firma Terma, Northrop Grumman en ESL zich hadden gewenst. Daarmee maakte het project een fikse stap voorwaarts.

DIRCM staat voor Directed Infra Red Countermeasures, een revolutionaire vinding die de veiligheid van vlieger en toestel naar

Bij de Apache wordt de DIRCMmodule geïntegreerd in de Amase-pod (Apache Modular Aircraft Survivability Equipment). Deze,

aan de uiteinden van de korte vleugeltjes gemonteerde waarschuwingssensor reageert eveneens op inkomende luchtdoelraketten en stuurt in voorkomend geval terstond de twee flaredispensers aan. Voor een maximaal rendement worden deze misleidende vuurballen in bepaalde patronen afgeschoten. De uitbreiding met DIRCM maakt die methode absoluut niet overbodig, vertelt Smit. “Mocht er iets mis gaan met de DIRCM en de Amase-sensoren werken nog wel, dan beschikt de vlieger nog steeds over bescherming.” BEPERKT

Om AMASE met DIRCM te completeren, zijn aanzienlijke modificaties vereist. Allereerst is het nodig om het middelste compar-

timent van de vijfdelige pod, waarin de module wordt geplaatst, aan te passen. Daarnaast dient er behoorlijk wat nieuwe bekabeling in de romp te worden aangebracht en moet er nieuwe software voor de besturing worden ontwikkeld. Op de beeldschermen in de voorste en achterste cockpit valt dan onder meer af te lezen uit welke rich-

ting een vijandelijke raket komt en hoe het systeem hierop reageert. Omdat AMASE specifiek voor de Apache is vervaardigd, zijn de transporthelikopters en vliegtuigen van de luchtmacht daar niet mee uitgerust. Mochten deze toestellen over DIRCM gaan beschikken, dan wordt dat in speciale, tegen de romp en staart bevestigde gondels geïnstalleerd. Per type kan het aantal benodigde DIRCM-pods verschillen. Zo hebben de grotere machines meer systemen nodig dan de kleinere. Om zo veilig mogelijk te kunnen opereren, hoopt Smit dat de eerste Apaches zo snel mogelijk met DIRCM kunnen worden uitgerust. “Hoe eerder hoe beter. De Apache is een prominent wapensysteem waarmee vaak op lagere hoogte in vijandelijk gebied wordt geopereerd. Helaas zijn de financiële mogelijkheden beperkt.”●

Presentatie van de ‘cast’ die bij de onlangs gehouden beproeving op de Vliehors aanwezig was.

DEN HAAG - Het bericht haalde lang niet alle kranten en toch is het bepaald geen kleinigheid dat luitenant-generaal Minze Beuving, commandant Koninklijke Marechaussee, voor de tweede maal werd gekozen tot voorzitter van FRONTEX. Een jonge organisatie onder de paraplu van de Europese Unie die nog weinig bekendheid geniet. “Toch zijn er al grote acties gecoördineerd”, benadrukt hij. “Denk daarbij aan de controle van supporterstromen bij het WK voetbal in Duitsland en de Olympische Spelen in Turijn.” TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: HENNIE KEERIS

De wereld van de grensbewaking heeft in een aantal jaren enorme veranderingen ondergaan. Enerzijds het verdwijnen van de controle aan de grenzen en het vrije verkeer van goederen en personen binnen de Europese Unie. Anderzijds de restricties die noodzakelijk zijn geworden door het internationaal terrorisme, mensensmokkel en andere onverkwikkelijke zaken. FRONTEX kent een hoofdkwartier in Warschau, het Operational Coordination Centre en staat onder de dagelijkse leiding van directeur IIkka Laitinen (Finland).

19 april | Pagina 9

In de zuidelijke havenstad Brindisi brengt de Italiaanse kustwacht een trawler met Kosovaarse vluchtelingen op. Foto: EPA

COMMANDANT KMAR HERKOZEN ALS VOORZITTER FRONTEX

‘EEN BOEIENDE BIJBAAN’ In de Poolse hoofdstad werken zo’n honderd man, die met name het expertisecentrum bedienen. Bij de organisatie wordt een risicoanalyse gemaakt van migratiestromen en ook de coördinatie van specifieke acties valt onder het hoofdkwartier. Het is de bedoeling dat de informatie binnenkomt via de instanties voor grensbewaking in de respectieve landen. Met zo’n zesduizend kilometer land- en dik het dubbele aan watergrens valt er genoeg te controleren. “Ik ben onlangs nog in Finland gaan kijken bij de Grenswacht (de Rajavartiolaitos, een militaire eenheid van 3600 man - EB) aan de Russische grens. Indrukwek-

kend”, zegt Beuving. “En kijk eens naar Polen.” AARDIG GEVOED

Met diverse omliggende landen heeft FRONTEX in het tweejarig bestaan al overeenkomsten gesloten. “Met Rusland zijn afspraken gemaakt over het uitwisselen van gegevens en de mogelijkheden om mensen die hier niet gewenst zijn, terug te sturen. Ons laatste wapenfeit bestaat uit een regeling met Mauretanië en Senegal. Uit die landen zijn veel asielzoekers afkomstig die met hun bootjes proberen de Canarische Eilanden te bereiken. Deze zogenoemde bronstaten hebben de

verplichting op zich genomen ervoor te zorgen dat de mensen niet meer ongecontroleerd het land verlaten.” De illusie dat deze immigratiestromen op korte termijn kunnen worden gestopt, heeft de voorzitter van FRONTEX niet. Toch ziet hij veel lichtpunten. Alle lidstaten brengen hun specifieke expertise in. Zoals Nederland een grote reputatie heeft op het gebied van documentherkenning en Duitsland in uitzettingen. “Volgende week vindt een congres plaats in Duitsland over de toekomst van de grensbewaking.” FRONTEX wordt al aardig gevoed door de lidstaten. “Een aantal Rechts: Snel inzetbare internationale grenspolitieteams moeten bij acute problemen, zoals de vluchtelingenstroom vanuit Afrika via Spanje naar Europa, de helpende hand bieden.

Links: Nu al werken medewerkers van de KMar en de KLPD in 31 landen om kwalijke praktijken te onderzoeken. Foto: Hennie Keeris

landen betracht volledige openheid, in sommige gevallen kan het beter”, zegt Beuving. KIKKERS IN DE KRUIWAGEN

Hij noemt zijn functie bij het Agentschap “een boeiende bijbaan”. Het dagelijkse contact met Warschau gebeurt meestal via een videovergadering. Reizen naar de Europese hoofdsteden of de landen van aandacht hoort er wel bij, maar is minder romantisch dan gedacht. “Meestal komt het erop neer dat je zondagavond vertrekt en maandagavond weer binnen bent. Gelukkig heb ik in majoor PieterChristiaan van Oranje een uitstekende stafofficier. Hij weet veel van de materie.” Er zijn vier jaarlijkse bijeenkomsten, internationale vergaderingen, met de hoofden van de grenspolitie. Beuving kan een glimlach niet onderdrukken als hij daaraan denkt. “Wij noorderlingen hebben een heel andere instelling dan de Zuid-Europeanen. Emoties spelen daar een veel grotere rol, vaak met een politieke ondergrond. Dat moet je respecteren en daarom zijn we niet altijd binnen de tijd klaar die ik in mijn hoofd heb. Veel gebeurt overigens in de wandelgangen. Het vraagt soms veel van een voorzitter om alle kikkers in de kruiwagen te houden. Ik doe dat graag, was zeer verguld dat ik door de landen ben gevraagd aan te blijven, ondanks dat ik deze termijn niet kan afmaken. Volgend jaar immers neem ik afscheid van de Koninklijke Marechaussee.” Beuving ziet een mooie toekomst voor FRONTEX. Hij denkt aan het opzetten van regieEU

kamers die de grensbewaking, vooral op zee is dat gecompliceerd, coördineren. Ook de oprichting van snel inzetbare internationale teams lijkt niet ver weg. Bij acute problemen, zoals de stroom vluchtelingen die probeert de Spaanse en Italiaanse kust te bereiken vanuit NoordAfrika, kan dan worden ingegrepen. “Een verdere samenwerking met bijvoorbeeld EUROPOL, denk aan het in kaart brengen van organisaties die zich bezighouden met mensensmokkel, ligt voor de hand. Binnen de EU kunnen we toch gebruik maken van elkaars diensten.” Dat geldt zowel binnen FRONTEX als binnen ons eigen land. Een kolfje naar de hand van de C-KMAR, als voormalig voorzitter van de Raad van Hoofdcommissarissen en korpschef Korps

Landelijke Politiediensten (KLPD). “Nu al werken medewerkers van de KMAR en de KLPD in 31 landen om kwalijke praktijken te onderzoeken. Er bestaat veel uitwisseling van informatie en dat zal alleen maar meer worden. Het is duidelijk dat er nauwelijks meer scheidslijnen zijn tussen nationale en internationale veiligheid. Ook de EU en dus FRONTEX staan niet alleen, er zijn verbanden met emigratielanden als de Verenigde Straten en Canada.” Generaal Beuving vat het kort en bondig samen. “Vroeger keken we alleen naar de geldigheid van het paspoort aan de grens. Nu moeten we ons na de aanslagen van 11 september 2001 ook nog eens de vraag stellen of we deze persoon wel binnen willen hebben.”●

19 april | Pagina 10

UTRECHT - Luitenant-kolonel der mariniers buiten dienst Don Keus (56) kijkt wat verbaasd om zich heen. Nog geen tien maanden geleden nam hij afscheid van het Korps na een carrière vol moois, met een periode als plaatsvervangend contingentscommandant in Kaboel, Afghanistan als toetje. “En dan komt dit ook nog eens op mijn weg”, zegt hij, enkele dagen voor zijn vertrek naar een van de armere landen ter wereld: Sierra Leone. De oud-marinier heeft daar in Makeni het Magbenthi hospitaal en dependances onder zijn vleugels genomen namens de stichting ‘Lionheart Foundation’.

Een waterpomp in het dorp Makeni was al zes maanden kapot. Voor reparatie zijn soms eenvoudige middelen genoeg. Don Keus helpt (in rood shirt).

OUD-MARINIER BEHEERT ZIEKENHUIS VOOR NGO

KEUS VALT OP SIERRA LEONE

Oud-marinier Don Keus bracht voor de kinderen in het ziekenhuis oranje ballen mee. Die kwamen goed terecht.

Inmiddels is general manager Keus redelijk ingeburgerd in het West-Afrikaanse land dat ligt ingeklemd tussen Liberia en Guinea. “Het leven gaat hier niet over rozen. Ik heb het naar mijn zin en zie de verbeteringen. Alleen duwen en trekken. Ben misschien met te veel dingen tegelijk bezig, maar de nood is hoog”, zo schrijft hij in een email. En dat voor iemand naar wie een beker is vernoemd bij de militaire wereldkampioenschappen Golf, een groter contrast lijkt haast niet denkbaar. Met die palmares, een beloning voor zijn verdiensten voor de (internationale) militaire sport, hoeft hij in Sierra Leone niet aan te komen. Het Afrikaanse land is verscheurd door tien jaar burgeroorlog die tot het begin van dit millennium duurde. De diamantmijnen speelden daarbij een belangrijke rol. Er is zelfs een film over gemaakt: Blood diamonds. Hoe komt een oud-marinier in vredesnaam in zo’n land terecht?. “Na zes jaar van reizen en uitzendingen naar het buitenland dacht ik het rustig aan te gaan doen”, blikt Keus terug. “Wilde er nu eens zijn voor mijn gezin. Ik heb

Keus: ‘We willen echter dat artsen en verplegend personeel ter plekke worden opgeleid en meer betaald krijgen dan nu.’

prachtige functies gehad. Als plaatsvervangend hoofd bij het Bureau Internationale Militaire Sport, chef-staf Van Ghentkazerne en plaatsvervangend secretaris-generaal van de internationale militaire sportraad CISM in Brussel. Dat zou mijn laatste baan zijn geweest als ik niet was gevraagd voor de functie van plaatsvervangend contingentscommandant in Kaboel. Ik heb bijna alles als een groot geschenk ervaren.” Bij het Conseil International du Sport Militaire (CISM) kreeg Keus al steeds meer contact met goede doelenorganisaties. Met name Right to play van oud-schaatsvedette Johan Olov Koss. “Hij kwam met de idee militaire transportvliegtuigen te benutten voor het vervoer van zijn materieel. Heel slim, want juist wij als militairen komen in de gebieden waar de meeste hulp nodig is.” RENDABEL

Na zijn vertrek bij Defensie dacht de oud-marinier het dus wat rustiger aan te doen. Startte een eigen bureau met sportprojecten dat al aardig begon te lo-

pen, toen op een doordeweekse avond de telefoon ging. “Dat was Fred Nederlof, de oprichter van de Lion Heart Foundation, speciaal in het leven geroepen voor het ziekenhuis in Makeni. Ik kende hem nog van mijn tijd op de Van Ghentkazerne in Rotterdam. Hij kwam met het voorstel om mij een paar maanden naar Sierra Leone te sturen om het hospitaal rendabel te maken en een bedrijfsplan op te stellen. Ik heb daarover eerst even met het gezin gesproken, want het is toch weer een avontuur. Daarna was de knoop snel doorgehakt, zulke kansen krijg je immers niet te veel.” Sentimenten speelden daarbij eveneens een rol. Keus had al een uitzending naar Angola achter de rug en leerde ook in andere landen hoe belangrijk ontwikkelingshulp kan zijn. “Bovendien zijn er enorme mogelijkheden in Sierra Leone, dat gezien de bodemschatten, het klimaat en de natuur - het land kent de mooiste, witte, stranden van het continent - heel welvarend zou moeten zijn.” De Afrikaanse staat verkeert echter nog steeds in de greep van de armoede, met alle gevolgen van dien. De levensverwachting ligt door ziektes als tyfus, malaria, gele koorts en door ondervoeding rond de veertig jaar. Het ziekenhuis, dat tien jaar lang werd bestierd door de Zwitser Harald Pfeiffer, is modern, telt 150 bedden en patiënten zijn er in overvloed. Alleen de plaatselijke artsen ontbreken, omdat zij in de hoofdstad Freetown of liever nog in Europa veel meer kunnen verdienen. “De Lion Heart Foundation zorgt nu voor de specialisten. We willen echter dat artsen en verplegend personeel ter plekke worden opgeleid en meer betaald krijgen dan nu. In Sierra Leone heb je minder geld nodig, dus met een kleine extra investering hoeven wij niet heen en weer te vliegen en kunnen ook de eigen artsen in eigen land blijven. Om het hospitaal te financieren, willen we ook een oliepalmplantage opzetten. In tegenstelling tot in andere landen Don Keus (gehurkt) rust even uit na een warme trip in de omgeving van Makeni.

hoeft je daarvoor niet in te grijpen in de natuur. Het is dus nog milieubesparend ook. Over tien jaar dient alles budgetneutraal te werken”, hoopt Keus.

kan samenwerken met de plaatselijke bevolking. Vooral die contacten doen me veel goed. Overigens kreeg ik ook direct hulp aangeboden uit Nederland. Een

BEROEP

Tot die tijd heeft ondernemer en bestuurder Nederlof het zo geregeld dat het bedrijfsleven in de Maasstad het benodigde geld ophoest. Dat loopt uitstekend. Don Keus heeft een half jaar gekregen om de boel op poten te zetten, zodat daarna een manager het kan overnemen. “Ik vind dit fantastisch om te mogen doen. Geweldig toch dat ik hier

Wie Don Keus wil helpen in Sierra Leone kan contact opnemen met de Stichting Lion Heart Foundation, Rivium Westlaan 7, 2909LD Capella aan den IJssel, email: [email protected] of www.lion-heart.nl. Wie Don Keus persoonlijk wenst te bereiken, emailt naar donald.keus@ gmail. com●

kennis zegde me meteen een paar pallets met medicijnen toe. Kijk, daar moeten we het toch van hebben. Er moet hier ook nog heel wat gebeuren aan de infrastructuur. Een brug speelt straks een grote rol bij het welslagen van de oliepalmplantage, omdat de toekomstige werknemers een oversteek zullen moeten maken. Ik heb al contact gelegd met de genie van de Koninklijke Landmacht. Wellicht dat ik de komende tijd vaker een beroep probeer te doen op mijn oud-collega’s.”●

19 april | Pagina 11

DEKAATJES

EXPLOSIEVENOPRUIMERS MARINE TEVREDEN TERUG UIT ‘LEERSCHOOL’ BOSNIË

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer.

‘Sommige opslagplaatsen vormden één grote bom’

WONINGEN

DEN HELDER - “Het was een prima ervaring. Bosnië-Herzegovina is bij wijze van spreken een speeltuin voor ruimers van explosieven. Je komt daar dingen tegen die je in Nederland niet aantreft. In drie maanden tijd verzamel je meer ervaring dan in ons land in evenzovele jaren.” De plotselinge glimlach op het gezicht van sergeant-majoor Tim Bais van de Duik- en Demonteergroep (DDG) van de Mijnendienst, spreekt boekdelen. Hij zou de klus zo overdoen. Evenals zijn collega sergeant Hans Hammenga, ruimde hij namens de EUFOR-vredesmacht explosieven op de Balkan. Twee marinemannen in een allesbehalve maritieme omgeving. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: ARCHIEF HANS HAMMENGA & TIM BAIS

Hammenga en Bais stonden onder leiding van een landmachtcommandant. Samen met de totaal andere ambiance, moet het een ingrijpende omschakeling zijn geweest. Weinig is minder

Bosnische mijnopruimers van verschillende bevolkingsgroepen op de gevoelige plaats vastgelegd tijdens de open dag van de EOD van EUFOR in Banja Luka. Het regelen van de foto was vanwege de etnische spanningen geen eenvoudige klus. Op de onderste rij, derde van links, sergeant-majoor Tim Bais.

waar. Beiden, elk in hun plaatsingsperiode, bewaren goede herinneringen aan het avontuur. “Na een fase van aftasten, waren we al snel geen vreemde eend meer in de bijt. Eén telefoontje met de commandant en we begrepen elkaar. Het onderlinge vertrouwen was groot, de zelfstandigheid ook. Landmacht en marine stonden samen voor één product”, vertellen ze in het hoofdkwartier van de Duik- en Demonteergroep in de marinehaven van Den Helder. Optimale paarse samenwerking dus. Dat mocht ook wel, want teamwork speelt een vitale rol in het werk van EOD’ers.

LEVENSGEVAARLIJK De tweekoppige EOD-sectie van gestationeerd in Banja Luka, rukte meestal op verzoek van de Bosnische overheid uit. Logisch, want de westerse militairen vervullen op de Balkan slechts een adviestaak. Het stadium van projecten in gang zetten, zoals in de tijd van de Implementation Force en de Stabilization Force, is achter de rug. De Bosnische autoriteiten kwamen echter mondjesmaat over de brug, ervoer het duo. “Misschien zien ze het EUFOR-personeel wel als bezetter en staan ze liever op eigen benen.” Toch bleef er voor hen voldoenEUFOR,

de werk aan de winkel. Onder meer in dorpen, langs wegen en in velden wemelde het van de ‘oorlogssouvenirs’. Daarbij troffen ze onvoorstelbare arsenalen aan. Teveel om op te noemen. Daarom een bescheiden greep: patronen, mijnen, (mortier)granaten, wapens, lanceerbuizen, anti-tankmijnen en -wapens; alles meestal van Joegoslavische en Russische makelij. “We vonden ook zelfgemaakte en geïmproviseerde munitie. Levensgevaarlijk.” In West-Europa is het streng verboden, maar hier lag de nodige troep in huizen opgeslagen. Hammenga en Bais weten wel waarom. “Bosniërs hebben het omgaan met wapens en explosieven met de paplepel ingegoten gekregen. In schoolboekjes staat zelfs hoe je een valstrik maakt. Ze schrikken daar niet van een handgranaat.” In kelders van politiebureaus werden eveneens grote hoeveelheden projectielen gevonden, daar ingeleverd door de Bosnische bevolking. Ook in deze gevallen was het vaak schrikken geblazen. “De lokale beheerders en EOD-teams deden hun best om de zaak op orde te krijgen. De meesten beschikten zeker over knowhow. Maar er waren er ook zonder kennis en opleiding op ons niveau. Ze onderkenden het gevaar minder snel en maakten procedurefouten. Aan de andere kant kan het opslaan van munitie in een daarvoor ongeschikte locatie als een politiebureau per definitie nooit veilig gebeuren. Bij tijd en wijle verklaarden we een gebouw in overleg met het Nederlandse hoofdkwartier out of bounds, ofwel

TAEKWONDOKA GREEVINK LIJKT KLAAR VOOR WERELDKAMPIOENSCHAP DEN HAAG - Taekwondoka Ferry Greevink heeft afgelopen weekeinde laten zien waarom hij vorig jaar op het Europees kampioenschap een zilveren plak pakte. De luitenant van de landmacht won in Herentals met overmacht de open Belgische titel boven de 84 kilogram. “Een mooie opsteker voor het wereldkampioenschap, volgende maand in Peking”, reageerde de onlangs nog geblesseerde Greevink. Ook een ander lid van de Defensie Topsportselectie, Dennis Bekkers, gaf acte de présence in Herentals, in zijn geval in de

klasse tot 67 kilogram. Na een soepel begin, strandde de Europese titelhouder van 2006 in de kwartfinale. “Dit geeft me in elk geval voldoende stof om aan te werken in aanloop naar het WK.” De komende weken bereiden Bekkers en Greevink zich in een trainingsstage in Zuid-Korea voor op het wereldkampioenschap, een essentieel toernooi voor de kwalificatie voor de Olympische Zomerspelen in Peking in 2008. De plaatsingseisen daarvoor waren bij het ter perse gaan van deze krant nog onbekend.●

Boven: Hammenga tijdens een klus in Bugojno. EUFOR maakte daarbij in totaal 140.000 gevonden slagpijpjes onschadelijk.

Links: Door mijnopruimers van EUFOR aangetroffen projectielen liggen klaar voor detonatie.

onveilig. Dan mocht niemand van EUFOR meer in de buurt komen. Overigens waren de Bosnische EOD’ers in de stad Banja Luka wel uiterst kundig. Het ontbrak ze alleen aan goed materiaal, waarschijnlijk het gevolg van geldgebrek, bureaucratie en etnische tegenstellingen. Een voorbeeld: tijdens onze ‘open dag’ gedroeg iedereen zich terughoudend. Pas na demonstraties en een barbecue kwamen ze los. Een moslim praatte zelfs met een Kroaat. Toch bleef de etnische controverse de boventoon voeren. Een groepsfoto maken lukte héél moeilijk.” VERTRAGINGSTECHNIEK

Behalve in politiebureaus, werden Hammenga en Bais ook elders op surprises getrakteerd. Wat te denken van een zeecontainer vol explosieven? Op zich toegestaan, alleen stond het ding in een woonwijk ‘geparkeerd’. In bunkers en op militaire complexen was het vaak van hetzelfde laken een pak. In enkele gevallen lagen de explosieven kriskras door elkaar opgeslagen, in Nederland een doodzonde. Bais: “Gaat een projectiel af, dan volgt een kettingreactie en vliegt de hele boel de lucht in. Sommige opslagplaatsen vormden één grote bom. In overleg met de burgemeester, de beheerder en het hoofdkwartier van EUFOR, overlegden we altijd wat te doen. Soms lieten we een complex sluiten.” Tussen de bedrijven door organiseerde en regelde Bais nog an-

dere zaken. Zo had hij zich ten doel gesteld om de lokale munitieverzamelplaatsen te inventariseren. Toen dat na veel vijven en zessen lukte, kreeg hij bij wijze van mogelijke vertragingstechniek een lijst in de Servo-Kroatisch taal voorgeschoteld. Twee maanden later gevolgd door een Engelstalige versie... Te laat voor Bais om nog mee aan de slag te gaan. Zijn opvolgers maakten er wel gebruik van. Volgens Hammenga en Bais kost het nog decennia voordat Bosnië-Herzegovina vrij is van mijnen en andere explosieven. Ze vergelijken de situatie met Nederland. 62 jaar na dato, stuit de EOD nog steeds op ‘aandenkens’ uit de Tweede Wereldoorlog. Bais: “Toch hebben we meegeholpen om Bosnië veiliger te maken. We hadden eigenlijk nog de meeste moeite met die etnische tegenstellingen. Bepaalde dorpen beschikten over water en elektra; andere met een gemeentebestuur van verschillende entiteiten niet.” Hammenga: “Sommige stadjes liggen twaalf jaar na de oorlog nog steeds in puin.” Bais: “Maar operationeel gezien was het een uitstekende leerschool.”●

Twee weken terug is het laatste team van de Duik- en Demonteergroep uit het voormalige Joegoslavië teruggekeerd in Nederland. In totaal zijn gedurende een jaar vier ploegen elk drie maanden op uitzending geweest.●

Te koop: Drive-in woning te Amersfoort. Goede en nette staat, ruim en licht. Vr.pr. N 239.500,- k.k. Zie: kolkrijst53.tripod.com Te koop: Te koop: Apeldoorn West, Van Goghstraat 38, tussenwoning. Nabij winkels, bos, uitvalswegen A1/A50. Fraai gelegen, geïsoleerd, ruim uitgebouwd, grote tuin. Div. defensiecomplexen op ± 15 min. rijden. Mogelijkheid huur/aankoop 2 garageboxen. Vr.pr. N 269.500,- k.k. Inf.: 06 204 756 91 of zie www.funda.nl Te koop: vanaf juli 07; Breda, Pastoor Pottersplein 10-19; luxe 3-kmr appartement (2006) in unieke woontoren (1 app. per woonlaag /2 parkeerplaatsen in garage); Fietsafstand CLSK, KMA, Trip vZ; Loopafstand CS. Vr.pr. N 329.000,-. k.k. Evt. huur mogelijk. Zie funda.nl; info: 06 - 432 761 00. Te koop: Bavel, Prinses van Lotharingenstraat 108, Nieuw Wolfslaar, nieuwbouw, 4-kmr hoekwoning. Parkeerkelder met berging en 2 parkeerplekken. Opp. 135 m2. Woonkmr in knikvorm met glazen pui, zonnig terras gelegen op Z. heeft wijds uitzicht over Bavelse Leij. Nieuwbouw. Per direkt beschikbaar. Vr.pr. N 381.500,- v.o.n. Zie: www.vanopstalgroep.nl Te koop: Breda, Boeimeerhof 88, zeer luxe 4 kamerappartement type maisonnette van 190 m2. Nabij Centrum. Per 01 juni te aanvaarden. Parkeerplaats en berging in parkeerkelder. Schitterende woonomgeving met prachtige binnentuin. Woonkmr 75 m2, slpkmrs 34 m2, 16 en 13 m2. Vr.pr. N 398.000,- k.k. zie: www.vanopstalgroep.nl Te koop: Breda (Princenhage), Burgemeester Sutoriusstraat 2 -11. Mooie op 2e verd. gelegen royaal luxe afgewerkt 3-kamerhoekappartement met lift, balkons, HR combiketel, eigen garage (elektr. bedienbare stalen deur) met mogelijkheid van zoldering. Woonopp 120 m2. Bjr 1994. Inh 325 m3. Vr.pr. 269.500,- k.k. Inf. makelaar 076 -531 33 13. Te koop: Etten-Leur, Olympiade 22. 2/1kap hoekwoning (267m2, 570m3) met vrijstaande garage, aangelegde tuinen en vide. 4 slpkmrs (2x9m2, 2x19m2) en atelier (21m2). Kindvr. wijk, nabij winkelcentra, scholen, theater en div. sportgelegenheden. HQCLSK-11km, A58-2km, Bossen-5km, NS station-2km.Vr.pr. N 384.500,- k.k. www. funda.nl [email protected] 06 - 226 981 59). Te koop: Hippolytushoef, op het vm eiland Wieringen, halfvrijstaande woning op 745 m2 grond. Ind.: tuingerichte woonkmr met open haard/houtkachel, woonkeuken (25 m2), werkkmr, badkmr met ligbad/douchecabine, toilet, schuur. 1e verd.:3 slpkmrs, Dubb. beglazing. Bjr: rond 1900. Vr.pr. N 329.000,- k.k. Makelaar: 0224 - 29 64 41 of zie www.funda.nl Te koop: Oldenzaal, Morslaan 144. Op rustige, kindvr. locatie gelegen goed onderhouden middenwoning met berging en tuin op Z. Bjr. 1972. Ind.: hal, woonkmr, open keuken, 1e verd: 4 slpkmrs, badkmr, 2e verd: zolder, wasruimte, HR-cv inst. Loopafstand winkelcentrum en recreatiegebied ‘Het Hulsbeek’. Vr.pr. N 159.000,- k.k. info www.winkelhorstmakelaardij.nl 0541 - 53 34 64.●

19 april | Pagina 12

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredacteur a.i.: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck De wagen van het kampioenskoppel Sheila Verschuur en Sandra van der Sloot in volle vaart.

KL raceteam weer van start ZANDVOORT - In de Seat Cupra Cup moet het team van de Koninklijke Landmacht zijn titel van vorig jaar verdedigen. Op het circuit van Zandvoort ging tijdens het paasweekend de eerste slag verloren, maar met een tactische vondst werd in de tweede ronde vanuit geslagen positie een fraaie tweede plaats gescoord. Zaterdagavond stonden de meeste gezichten bij het landmachtteam op onweer. Twee van de drie duo’s kregen tijdens de 2-uurs race met technische problemen te kampen. Vooral voor het kampioenskoppel Sheila Verschuur-Sandra van der Sloot waren de druiven zuur. In de kwalificatie bezetten ze nog een kansrijke tweede startplaats en reed Verschuur zelfs een paar ronden op kop. Al snel echter dienden zich problemen aan toen de motor steeds slechter ging lopen. In een maar liefst vier ronden durende pitstop werd het euvel in de vorm van defecte verstuivers verholpen, maar uiteindelijk kwam de equipe niet in de uitslag voor. Dat betekende dat de in woestijnkleuren gespoten Seat Ibiza van de laatste plaats moest starten. Toen het licht op groen ging, dook Van der Sloot meteen de pits in voor de verplichte rijderswissel. Met als gevolg dat Verschuur in plaats van een tijdrovende serie inhaalacties vrij baan had en haar eigen lijnen kon rijden. Daar maakte ze zoveel tijd goed, dat toen de voor-

RACEKALENDER 24 t/m 28 mei Pinksterraces Circuit Park Zandvoort 7 t/m 10 juni Nationale races op Assen 2 t/m 5 augustus Nationale races op Zolder (België) 19 augustus Bavaria City race Rotterdam 30 augustus t/m 2 september Trophy of the Dunes - Circuit Park Zandvoort 18 t/m 21 oktober Finale races - Circuit Park Zandvoort● Pitstop voor het duo Zwart-Stots.

ste equipes ook hun verplichte pitstops hadden gemaakt, de damesequipe op de tweede plaats lag. Nog even probeerde Verschuur de leidende Ferry Duivenvoorde te verschalken maar die gaf in de laatste ronde de zege niet meer prijs. “We hebben ons sterk gerevancheerd”, blikte Sheila terug, “al was het niet makkelijk. Ik ben de volle veertig minuten als een dolle blijven trappen en dat werkte. Die pitstop aan het begin was een geweldige tactische vondst van ons, maar ik denk wel dat ze daar reglementair wat aan zullen gaan doen. Dat je pas na tien minuten of zo naar binnen mag komen.” Ook Pauline Zwart en Daan Stots kampten in de eerste race met problemen. Nadat Stots als tweede rijder het stuur had overgenomen, merkte hij dat de rembekrachtiging langzaam wegviel. En dat werkte ook in op de motortechniek. “Toen ik een keer voor de Tarzanbocht bijna zonder remmen zat, besloot ik binnen te komen, voordat ik de hele auto stuk reed”, vertelde Stots. In de tweede race wist hij

met Zwart alsnog de achtste plaats te pakken. Ronald Sarink en zijn nieuwe teamgenoot Jeroen den Boer sleepten de meeste punten voor het KL-team binnen. In de eerste race finishten ze net buiten het podium op de vierde plaats, de tweede race leverde zelfs een eerste podiumplaats op. Voor Den Boer werd het zo een prima geslaagd debuut in de autosport. “En ik ben precies even snel als mijn teammaatje, die al een jaar ervaring met de auto heeft. Dat belooft dus nog wat.” Sarink, de enige rijder uit eigen KL-gelederen, blikte intussen alweer vooruit naar de Pinksterraces. “Als we tussendoor nog een paar dagen kunnen gaan testen, komt het helemaal goed. We missen ten opzichte van de top net een paar tienden van een seconde. Logisch, want die rijden al een paar jaar. Bij hen hoef je dan ook niet zoveel vooruitgang meer te verwachten, bij ons wel. Jeroen en ik kunnen nog heel wat beter worden, en daar gaan we hard aan werken.”●

European Military Aviation Scenes DEN HAAG - Het derde deel van de serie European Military Aviation Scenes - in full colour - is onlangs verschenen. Het boek staat vol foto’s, om precies te zijn 365, uitgezocht door de in luchtvaartkringen bekende Willem Helfferich. De inhoud van Part 3: The Eighties bestaat uit militaire vliegtuigen van België, Canada, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Nederland, Noorwegen, Spanje, Turkije, de Verenigde Staten, Zweden en Zwitserland, die tussen 1980 en 1989 in Europa werden gefotografeerd. Met

daarbij de kanttekening dat het begrip vliegtuigen in de iets ruimere Engelstalige betekenis van aircraft oftewel luchtvaartuig moet worden opgevat, want er vallen ook heel wat helikopters te bewonderen. Het boek omvat 144 pagina’s van zwaar, matglanzend papier in het formaat 21x24 cm (staand). De tekst is geheel in het Engels, uitgezonderd de rangen van de Nederlandse vliegers. European Military Aviation Scenes - in full colour - Part 3: The Eighties is verkrijgbaar in de gespecialiseerde luchtvaartboekhandel. Lezers kunnen het boek ook thuis ontvangen voor dezelfde prijs van N 28,50, door dit bedrag over te maken op girorekening 2157711 t.n.v. W.F. Helfferich te Hilversum onder vermelding van ‘EMAS3’.●

Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

20 april: ‘Beatles in concert’, door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Arnhem 21 april: ‘Beatles in concert’, door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Almelo 22 april: Lezing ‘Zestig jaar politionele acties’, museum Bronbeek, Arnhem 22 april: Themabijeenkomst ‘werken en zaken doen in voormalige Nederlands-Indië en Indonesie’, Reünie- en Congrescentrum Kumpulan, Arnhem 22 april: ‘Napoleontische tijd’ in het Legermuseum, Delft 26 april: ‘Beatles in concert’, door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veghel 27 april: ‘Beatles in concert’, door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Venray 28 april: ‘Beatles in concert’, door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Gouda 29 april: ‘Napoleontische tijd’ in het Legermuseum, Delft 1 mei t/m 6 mei: Open cockpitdagen in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 2 mei: Nationaal Militair Kampioenschap Mountainbike, Nieuw Milligen 2 mei: Kinderworkshop ‘Straalmotor’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 2 mei: Wajangvoorstelling ‘De avonturen van Kantjil’ in museum Bronbeek, Arnhem 4 mei: Dodenherdenking Grebbeberg, Rhenen Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808