Van Middelkoop naar wintertraining in Noorwegen

Nummer 6 I 12 februari 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 ‘Dit gaan we opnieuw doen’

Pagina 4 ‘Bosniërs blij dat we er nog zijn’

Balkenende bij troepen in Afghanistan TARIN KOWT - De Nederlandse militairen in Uruzgan werden begin deze week verrast met een tweedaags bezoek van minister-president Jan Peter Balkenende. Samen met staatssecretaris Jack de Vries en generaal-majoor Lex Oostendorp deed hij de Nederlandse bases in Uruzgan aan. Volgens de premier is er veel vooruitgang geboekt op het gebied van onderwijs, economie en gezondheidszorg. Het was de derde keer dat Balkenende een rondgang maakte door Uruzgan, waarbij hij nu voor het eerst Camp Hadrian in Deh Rawod en de patrouillebasis Coyote aandeed. Daarnaast bezocht hij Kamp Holland, Kandahar Airfield en Kabul waar hij met president Karzai sprak. “Er zijn enorme verbeteringen te zien: een paar jaar geleden gingen er nog

maar 12.000 kinderen naar school, nu zijn dat er 50.000. Daarnaast zijn de economische mogelijkheden toegenomen en is de infrastructuur verbeterd”, aldus Balkenende. “Ook is er een groot verschil op het gebied van veiligheid te zien.” Lees verder op pagina 2

Grootste KL-eenheid een feit APELDOORN - De Koninklijke Landmacht heeft 101 Gevechtssteunbrigade en 1 Logistieke Brigade samengevoegd tot het nieuwe Operationeel Ondersteuningscommando Land (oocl). Op donderdag 5 februari nam brigadegeneraal Jan Broeks tijdens een ceremonie in de Americahal, een Apeldoorns congres- en evenementencentrum, het bevel op zich. Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Bertholee droeg het aan hem over. Met 6.500 medewerkers is het nieuwe oocl de grootste landmachteenheid. Het beschikt over een breed scala aan specialistische militaire eenheden en functies en biedt alle operationele ondersteuning voor de grondge-

Pagina 5 Meerkoppige slang in wording

Pagina 6 ‘Fantastische mis­­sie met een dijk van een team’

Van Middelkoop naar wintertraining in Noorwegen HARSTAD - Minister Eimert van Middelkoop heeft van 3 tot 5 februari een bezoek gebracht aan de Nederlandse troepen in noord-Noorwegen. De bewindsman sprak met de eenheden die bezig waren met een Arctische overlevingstraining, en overnachtte met de mannen op bivak in het veld bij een temperatuur ver onder nul. In Harstad, zo’n 200 kilometer boven de poolcirkel, oefenen onderdelen van marine, land-, luchtmacht en marechaussee met

buitenlandse collega’s onder Arctische omstandigheden in bergachtige gebieden. Het Korps Mariniers verzorgt de training voor deelnemende grondeenheden van de Luchtmobiele Brigade en Belgische Paracommando’s. Later dit jaar zullen marinierscompagnieën en de Luchtmobiele Brigade gezamenlijk optreden in de Task Force Uruzgan. Na afloop van het bezoek aan de Nederlandse troepen vloog Van Middelkoop terug via Oslo, waar hij overleg pleegde met zijn

Noorse ambtgenote over de militaire samenwerking tussen beide landen.●

Uitreiking Militaire Willems-Orde

Staf ‘Task Force’: welkom thuis DEN HAAG - Het is over en sluiten maar voor de vijfde lichting van de staf van de Task Force Uruzgan (tfu). Na zes maanden bevinden commandant kolonel Kees Matthijssen, zijn personeel en de civiel vertegenwoordiger binnen de tfu, Peter Mollema, zich weer op Nederlandse bo-

bonden eenheden bij operationele inzet en oefeningen. Het betreft zaken als logistiek, geneeskundig, communicatie- en informatiesystemen, evenals genie en inlichtingen. De eenheden van het oocl, waarvan de staf in Apeldoorn is gelegerd, zijn geografisch verspreid over 26 locaties door heel Nederland. Dit jaar organiseert het oocl de jaarlijkse Landmachtdagen. Die vinden plaats op 6 en 7 juni in Amersfoort. Foto: Martin Hogeboom●

dem. Tot de ‘thuiskomers’ behoorde ook de broer van staatssecretaris voor Europese Zaken Frans Timmermans, Maurice, chef-staf van de tfu. De zesde lichting staat onder leiding van brigadegeneraal Tom Middendorp. Burgerafgevaardigde is Joep Wijnands. Civiel vertegenwoordiger in de TFU 5, Peter Mollema, en Kees Matthijssen bij aankomst op de vliegbasis Eindhoven. Foto: Hans Keur

Onder supervisie van Matthijssen voerde de tfu onder meer twee grote operaties uit: Bor Barakai in Mirabad en Tura Ghar in de Baluchivallei. Daarmee breidden de Afghaanse overheid en de International Security Assistance Force hun invloed uit naar gebieden waar opstandelingen tot die tijd vrij spel hadden. Het afgelopen halfjaar zijn tevens stappen gezet in de samenwerking tussen de tfu en Afghaanse veiligheidstroepen. Vooral het zelfstandig opereren van het Afghaanse leger verbeterde, evenals de civiel-militaire samenwerking. Dat laatste dankzij de 3-d benadering (Defence, Diplomacy en Development). Tijdens de operaties van tfu 5 sneuvelden door aanslagen met een bermbom twee Nederlandse militairen: soldaat 1 Jos ten Brinke en sergeant Mark Weijdt.

DEN HAAG - Koningin Beatrix reikt 29 mei op het Binnenhof in Den Haag de Militaire WillemsOrde (mwo) uit aan M.J. Kroon, kapitein van het wapen der Infanterie. Hij wordt benoemd tot Ridder der Militaire WillemsOrde 4de Klasse wegens moedig, beleidvol en trouw optreden als pelotonscommandant in Afghanistan in de periode maart tot augustus 2006.

Lees verder op pagina 2

Lees verder op pagina 2

12 februari I Pagina 2

Timo Smeehuijzenbrug in Amsterdam, symbool voor gesneuvelde militairen AMSTERDAM - De naam van de in Uruzgan gesneuvelde soldaat-1 Timo Smeehuijzen blijft in herinnering in Amsterdam-Zuid. Daar is op 4 februari brug 407 omgedoopt tot de ‘Timo Smeehuijzenbrug’. Deze ligt tegenover de voormalige school van de soldaat, die op 15 juni 2007 op 20jarige leeftijd omkwam als gevolg van een zelfmoordaanslag. De overspanning staat nu symbool voor alle Nederlandse militairen die tijdens een vredesmissie het leven lieten.

Veel meldingen bij informatiepunt PX-10 DEN HAAG - Het rapport, waaruit de groepen (oud)Defensiemedewerkers met de hoogste en laagste gezondheidsrisico’s als gevolg van het gebruik van het wapenreinigingsmiddel px-10 naar voren komen, is naar verwachting in het tweede kwartaal van 2009 klaar. Dat meldt de Hoofddirecteur Personeel (hdp) luitenant-generaal Hans Leijh in een vorige week uitgegeven informatiebulletin. Sinds half oktober zonden zo’n 1500 (oud)collega’s een meldingsformulier in naar het informatiepunt px-10. Zo lieten zij registeren dat ze in het verleden met deze substantie hebben gewerkt. Het duurt echter even om zorgvuldig uit te zoeken aan welke gezondheidsrisico’s (oud-) medewerkers door aanraking met het schoonmaakmiddel zijn blootgesteld. Leijh stelt dat uit de formulieren die zijn directie hebben bereikt, blijkt dat het soort werk, de arbeidsomstandigheden en de gezondheidsklachten van de inzenders zeer divers zijn. “Het is onmogelijk om alleen op basis van de meldingen aan te geven of de ziekten die zijn gemeld, ook echt te maken hebben met de blootstelling aan px-10. Ook valt het erg moeilijk om alleen op basis van de meldingen en opgegeven ziektegevallen aan te geven welk percentage van de blootgestelde werknemers ziek is geworden.” Om vast te kunnen stellen wat de risico’s van het werken met px-10 nu precies waren, heeft Defensie contact opgenomen met twee wetenschappelijke instituten. Deze externe, onafhankelijke deskundigen stellen dat zij met de informatie uit documenten, notities, literatuur, meldingen en interviews met een aantal mensen de gevaren kunnen bepalen. Er worden twee scenario’s gevolgd. Het eerste betreft de gezondheidsrisico’s met langdurige blootstelling aan px-10, zonder goede bescherming en met hoge concentraties van het middel in de lucht. Deze situatie bestond bijvoorbeeld bij geschutskonstabels of personeel van bewapeningswerkplaatsen in de jaren voor 1981. Het tweede scenario betreft een veel grotere groep militairen die door onderhoud van het persoonlijk wapen in contact kwamen met px-10. Dat brengt de groepen met de hoogste en laagste gezondheidsrisico’s in beeld. Daarbij wordt zowel gekeken naar de gevaren door de oplosmiddelen als die van het kankerverwekkende bestanddeel benzeen dat in de jaren tot 1981 in px10 voorkwam. Degenen die op grond van de uitkomsten van het onderzoek denken te behoren tot een groep gebruikers van het middel met een verhoogd risico op bepaalde ziekten, zullen duidelijk worden gewezen op stappen die kunnen worden ondernomen.●

Task Force thuis Vervolg van pagina 1 DEN HAAG - Burgerfunctionaris Mollema stond aan het hoofd van een dertienkoppig team dat het Nederlandse opbouwprogramma in Uruzgan in goede banen leidt. De groei van het aantal diplomaten en ontwikkelingsdeskundigen op Kamp Holland vormt de opmaat voor meer civiele invloed binnen het Provinciaal Reconstructie Team. Zo vallen de Nederlandse opbouwactiviteiten, door burgers en militairen, vanaf 1 maart onder een burgerfunctionaris.●

Ruud Smeehuijzen, de vader van Timo, hoopte al dat de vernoeming van de brug over het Noorder Amstelkanaal meer zou zijn dan een eerbetoon aan uitsluitend zijn zoon, ook al was hij degene die hierop dagelijks uit de tram stapte om naar zijn school, het Fons Vitae Lyceum, te lopen. Smeehuijzen leefde lang toe naar de onthulling. “Dit geeft de familie rust.” Behalve Timo’s ouders en zijn zus Laura, waren er militairen uit zijn bataljon, 42 Painfbat Limburgse Jagers, bij het bijzon­dere moment. Met daarnaast plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten generaal-majoor Marcel van den Broek, burgemeester Job Cohen en de commandant battlegroup van destijds, kolonel Rob Querido. Stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Oud-Zuid Egbert de Vries hoopt als initiatiefnemer dat men-

De ouders van Timo en diens zus Laura op de naar hun zoon en broer vernoemde brug. Foto: Alphons Nieuwenhuis

sen zich herinneren wat de gevolgen van een oorlog zijn. De brug is volgens hem ook een eerbetoon aan de ouders van Smeehuijzen. Zij zetten zich na de zelfmoordaanslag op hun zoon in voor

de bouw van een meisjesschool in Afghanistan. “Het getuigt van kracht en moed dat Timo’s dierbaren niet bij de pakken neerzitten. Dat verdient groot respect”, zei burgemeester Cohen.●

Duikerpeloton doet ervaring op in Canada ALBERT HEAD - Duikers lijken op elkaar. “Het zijn mensen die elkaar begrijpen, ondanks een taalbarrière”, zegt luitenant Bas van Boven. “We zijn militairen die een fysieke en mentale uitdaging zoeken en daarom klikte het hier in Canada gelijk.”

Balkenende op bezoek

Balkende bezoekt gewonde Afghanen in het Role 2 hospitaal op Kamp Holland.

Vervolg van pagina 1 TARIN KOWT - De civiele activiteiten vallen de premier ook op. Daarbij onderstreepte hij dat niet alleen de militairen, maar ook de burgers daarin een belangrijke rol spelen. Er moet nog veel werk verricht worden in Uruzgan, maar Balkenende is optimistisch. “Een paar jaar geleden moest ik tegen president Karzai zeggen dat het zaak is dat er meer mensen van de Afghan National Army naar Uruzgan gaan. Op het gebied van politie moeten echt nog de nodige zaken worden verbeterd, maar de aantallen zijn stukken beter dan een enige jaren geleden.” In het prt huis op Kamp Holland ontmoette de premier de gouverneur van Uruzgan, Assadulah Hamdam. Hij sprak met hem over de vooruitgang in de laatste jaren. Daarbij on-

derstreepte hij wel dat nog lang niet alle problemen opgelost zijn. “We hebben een overeenkomst tot 2010 en we kennen onze verantwoordelijkheden. U kunt op ons rekenen”, aldus Balkende. Tijdens zijn speech op Kamp Holland toonde de premier zijn diepste respect voor het feit dat de Nederlandse militairen de handen uit de mouwen willen steken. “Het is niet makkelijk om hier te zijn, maar jullie dra-

OVV publiceert rapport ‘draadaanvaring Apachehelikopter’ DEN HAAG - De Onderzoeksraad voor Veiligheid (ovv) heeft dinsdag het rapport ‘Draadaanvaring Apachehelikopter’ openbaar gemaakt. Defensie bestudeert het en zal binnen de daarvoor wettelijk gestelde termijn van zes maanden reageren. Vooruitlopend hierop stelt Defensie dat er direct na het ongeval in de Bommelerwaard volgens de gangbare procedures in de luchtvaart een operationele beoordeling is uitgevoerd om vast te stellen of hervatting van vliegoefeningen verantwoord zou zijn. Die leidde, na overleg met de regio, medio februari 2008 tot hervatting met beperkende voorwaarden. Er zijn mede op grond van de operationele beoordeling aanvullende maatregelen genomen. Ook werden orders en procedures aangescherpt om een herhaling van het voorval te voorkomen en de vliegveiligheid te verbeteren. Zo zijn de navigatiekaarten duidelijker voorzien van obstakels, wordt in opleidingen en trainingen nadrukkelijker aandacht besteed aan kennisoverdracht over (laag) vliegen door ervaren vliegers, en is capaciteit vrijgemaakt voor meer supervisie op de voorbereiding en uitvoering van vluchten. De bevindingen van de ovv zijn naast de genomen maatregelen en aangescherpte procedures gelegd. Met het verschijnen van de reactie van Defensie zal staatssecretaris Jack de Vries een definitief besluit nemen over het al dan niet handhaven van de beperkende voorwaarden.●

gen bij aan een beter leven voor de Afghanen en voor een betere veiligheid. Jullie zijn de helden van deze tijd.”●

MWO Vervolg van pagina 1 DEN HAAG - De laatste Militaire Willemsorde werd op 31 mei 2006 toegekend aan de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade wegens haar inzet tijdens de operatie Market Garden in september 1944. De laatste individuele mwo werd op 14 mei 1955 aan de heer T.E. Spier uitgereikt voor zijn moedig optreden in Indonesië. Er zijn momenteel nog acht Nederlandse, een Amerikaanse en twee Canadese Ridders mwo in leven. Minister Van Middelkoop zegt “enorm trots te zijn op helden zoals Marco Kroon. Het zijn militairen die door hun ongekende persoonlijke moed, hun immense loyaliteit aan de missie en collega’ s, maar vooral door hun unieke persoonlijkheid in dergelijk moeilijke gevechtsomstandigheden de grenzen van het mogelijke overschrijden. Het zijn helden als kapitein Kroon die ervoor zorgen dat wij met zijn allen de Afghaanse bevolking een betere toekomst kunnen bieden. Het geeft veel voldoening na meer dan vijftig jaar weer een Militaire Willemsorde uit te kunnen reiken. Het zet de actuele inspanning van de Krijgsmacht in historisch perspectief.”●

De opmerking van de commandant van het duikerpeloton, een onderdeel van 101 Geniebataljon, slaat op de jaarlijkse oefening Roguish Buoy van Canadese genieduikers waaraan hij en nog twaalf Nederlandse militairen meededen. Plaats van handeling was Albert Head op Vancouver Island, een basis voor cadetten vlak buiten Victoria (British Columbia). “Het internationale karakter heeft geleden onder het groot beslag dat tijdens operaties op duikers wordt gelegd. Dat geldt zeker voor ons, maar ook voor de Canadezen en Belgen”, zegt Van Boven. Dit jaar is dus weer een nieuwe start gemaakt met deze internationale duikoefening op de volgens hem “prachtige duiklocatie” in Cana­da. Met als doel het duiken op een hoger niveau te brengen in het hele spectrum van operaties. Hierbij verfijnt men diverse tactische- en trainingsprocedures, beziet doctrines en test nieuw materiaal. De oefening bestond uit drie blokken waarin springstoffen, sonar in combinatie met berging en het onder water werken met gereedschappen centraal stonden. In een carrouselvorm werkten de internationale duikteams de onderwerpen af. De mix van Belgische, Canadese en Nederlandse duikers maakte dit door de ervaringsuitwisseling extra interessant. “Het laatste jaar heeft het Nederlandse genieduiken veel routine opgedaan door het uitvoeren van grote duikprojecten. Hun inbreng geeft deze oefening net iets extra’s”, complimenteerde de oefenleider, kapitein Jeff Mahony. “De samenwerking tussen de deelnemende landen biedt daarnaast inzicht in de kennis en mogelijkheden om ook tijdens een expeditionaire inzet een beroep te kunnen doen op elkaars middelen.” Met betrekking tot materieel heeft het duikpeloton - zeker met de introductie van de ladumat enkele weken geleden - niks te klagen. “Maar de Canadezen beschikken ook over spullen die prima in ons optreden passen”, aldus Van Boven. “Denk aan sonarapparatuur en springstoffen, speciaal ontworpen voor onder water. Deze oefening is goed voor het Nederlandse genieduiken. Internationale contacten zijn versterkt, procedures bijgeslepen en we hebben nieuwe inzichten gekregen in de ontwikkeling van het duikmateriaal. Al met al voor herhaling vatbaar.” Foto: Emanuël van der Heijden●

12 februari I Pagina 3

Trein op FlevOnice. De deelnemers aan de twintig (groen nummer) en de veertig kilometer (oranje) trokken gezamenlijk op.

BIDDINGHUIZEN - Het was een bont gezelschap dat op de fraaie ijsbaan van ‘FlevOnice’ in Biddinghuizen samendromde voor het defensiekampioenschap. Op van alles werd gereden; van hypermoderne ‘klappers’ tot en met toeristische comfort Noren en een enkele ijshockey- of kunstschaats. De historische Friese ’houtjes’ ontbraken evenmin. Ook qua garderobe mochten de verschillen opmerkelijk heten: van strakke ´tweede huiden´ tot en met flodderige trainingspakken en vrijetijdskleding. De liefst 296 rijders hadden duidelijk alles uit de kast getrokken om niets te missen van het evenement, voor de eerste en zeker niet laatste keer gehouden. De ‘kanonnen’ adjudant Roel Hessing en burger Gera Aperlo-van der Heide schreven historie door het nmk voor het eerst te winnen. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: RINZE KLEIN-AVDD

De ijskwaliteit op FlevOnice kan de vergelijking met de werkelijkheid aardig doorstaan.

Overweldigende belangstelling voor eerste schaatskampioenschap

‘Dit gaan we opnieuw doen’ Links: Fervent schaatser en oud-triatleet Rik van Trigt: “Ik heb al mijn afspraken voor vandaag aan de kant geschoven.”

Rechts: Kapitein Johan Bouman van de Sportcommissie Koninklijke Landmacht. “In 2010 wéér.”

Als één sportkampioenschap van Defensie ooit trilde van geestdrift, dan was het het schaatsen, een initiatief van de Sportcommissie van de Koninklijke Landmacht. Van soldaat tot kolonel, burger of militair, iedereen schaatste en krabbelde mee, op de twintig of de veertig kilometer. De trainer-coach van de militaire triatlonploeg, adjudant Rik van Trigt van de Sportgroep op de Alexanderkazerne in Den Haag, kon nauwelijks wachten met het betreden van het door de sneeuw van die nacht fondant-, maar bijna natuurgetrouwe ijs. “Ik heb al mijn afspra-

ken voor vandaag aan de kant geschoven. De ouderwetse wedstrijdspanning uit mijn atletentijd van meer dan tien jaar geleden, komt weer boven.” Nog groter

Kapitein Johan Bouman van de Sportcommissie Koninklijke Landmacht zag het gekrioel op het winterse FlevOnice handenwrijvend aan. Oorspronkelijk was het toernooi alleen voor wedstrijdrijders bedoeld. Toen de belangstelling bijna surrealistische vormen aannam, ging de poort voor álle categorieën open. De sportcommissies van de

krijgsmacht hebben immers tot taak om het personeel tot sporten te bewegen, motiveert Bouman, verrast door de lawine aan deelnemers. “De belangstelling voor schaatsen binnen Defensie is nog groter dan we dachten. Als het aan mij ligt, doen we dit in 2010 weer. Dat wil zeggen als het budget het toelaat, want elk militair sportevenement op een civiele plek kost uiteraard geld; denk in dit geval aan de huur van het complex en het inschrijfgeld voor de deelnemers. Overigens namen wij beide voor onze rekening, omdat Defensie een goed werkgever wil zijn en belang heeft bij fit personeel. Een nmk Schaatsen op een binnenbaan? Door de enorme belangstelling krijgen we zoiets moeilijk georganiseerd. Dat kan beter op het unieke FlevOnice, een locatie die naar meer smaakt.” Dat laatste vond ook kolonel Nico Spreij, commandant van de Lichamelijke Opvoeding en Sportorganisatie (lo/Sport) van de landmacht: “Dit gaan we opnieuw doen.” Wat directeur Ketelaar betreft, staat de poort van het Europees Topsportcentrum FlevOnice altijd open. “Bij militairen lopen Gera Aperlo (midden), winnares van de veertig kilometer voor vrouwen. Links de nummer drie van dit klassement, sergeant Djoke Postma van de Koninklijke Marine. Rechts de ‘zilveren’ Anneke van Asselt van de Koninklijke Landmacht.

de zaken gedisciplineerd en gestructureerd. Iedereen steekt de handen uit de mouwen, je hebt er geen omkijken naar.” Enorme kick

Mocht het nmk in 2010 wegens succes worden geprolongeerd, dan is burgerwerknemer Michael van der Burg van het Energie Distributiebedrijf van de marine uit Den Helder opnieuw van de partij. De fervente schaatser zat op de langste afstand, de veertig kilometer, lang ‘van voren’, maar moest in het zicht van de finish lossen. “Meedoen vond ik echter belangrijker.” Zo dacht Fries en dus schaatser in hart en nieren Kor van der Ven, sergeant op de vliegbasis Leeuwarden, er ook over. Hij raakte twee ronden voor het einde van de veertig kilometer fysiek in problemen, maar haalde de eindstreep. “Dat gaf een enorme kick.” Adjudant Rik van Trigt (“voor korter dan veertig kilometer doe ik het niet”) stapte eveneens moe, maar voldaan van de baan. “Het ijs is met sneeuw, wakjes en bollen net echt.” Kapitein Fred de Ruijter van de Staf van de Lichamelijke Opvoeding en Sportgroep van de Bernhardkazerne in Amersfoort (veertig kilometer). “Dit soort evenementen zijn de krenten in de pap. En je krijgt nog doorbetaald ook… Rijden op FlevOnice is veel leuker dan op een binnenbaan. Je hoeft geen ‘pootje over’ te doen.”●

Dat adjudant Roel Hessing en Gera Aperlo de prijzen pakten, wekte achteraf bekeken - geen verwondering. De eerste behoort tot het selecte gezelschap van marathonrijders en draait wekelijks veel trainingsuren. In 2007 won hij de alternatieve Elfstedentocht in Finland; in 2001 in Japan werd hij tweede. Daags voor ‘Biddinghuizen’ nog reed Hessing de alternatieve Elfstedentocht op het Nederlandse ‘schaatsmekka’, de Weissensee in Oostenrijk. Hoewel veruit de sterkste, besloot de adjudant van de sportgroep van de Van Oudheusdenkazerne in Hilversum zijn nmk-concurrenten te sparen en in de kopgroep te blijven. Na de vierde ronde demarreerde hij toch, uit vrees als niet-sprinter in het zicht van de meet te worden geklopt. Uiteindelijk finishte hij met liefst vijf minuten voorsprong. “Ik voel me vereerd met de titel.” Ook Gera Aperlo, werkzaam bij de Dienst Vastgoed Defensie in ‘t Harde, rekent zich tot de crème de la crème van het nationale schaatskorps. De sportvrouw in hart en nieren (mountainbiken en racefietsen) was in de week voor het defensiekampioenschap eveneens op de Weissensee te vinden. Na op FlevoOnice de kop te hebben gepakt, hield ze die stevig vast. “Toen ik op de helft van de wedstrijd niet meer werd ingehaald, dacht ik: ik zit goed.”●

Meer, zoals uitslagen, op http:// intranet.mindef.nl/kl/lo_sport/ service/sport/index.aspx.●

12 februari I Pagina 4

Het LOT-huis in Livno.

Majoor Frits Verschuure.

EUFOR houdt vinger aan de pols

‘Bosniërs blij dat wij er nog zijn’ LIVNO - Het wordt door alle commotie over de missie in Afgha­nistan maar al te gemakkelijk vergeten: ook in Bosnië en Herzegovina zitten nog Nederlandse militairen. In comfortabele hui­zen, met fitnessruimte, internet en filmzolder, dat wel. “Maar, dit is geen vakantiemissie.”

TEKST EN FOTO’S: PETER VAN KLINKEN

Een waterig najaarszonnetje verlicht de polje, een dorre vlakte ingeklemd tussen de links en rechts dreigend opdoemende bergen. Het maanlandschap trekt snel voorbij - majoor Frits Verschuure en adjudant Han Logchies zetten er de sokken in met hun terreinwagen. Dat kan ook, de weg is net zo verlaten als het landschap, dat voornamelijk bestaat uit dorre bomen en zwerfkeien, afgewisseld met ruïnes en verwoeste nederzettingen. Af en toe wordt er afgeremd om iets toe te lichten: kijk, dat is duidelijk een mortierinslag geweest, dat dak daar werd eraf geblazen door een tankgranaat. Verschuure en Logchies zijn twee van de circa zestig Nederlandse militairen die in Bosnië en Herzegovina deel uitmaken van de eufor-vredesmacht. Vandaag voeren ze een patrouille uit in hun werkgebied, kanton 10, een provincie in het westen. De tocht gaat naar het noordelijker gelegen Bosansko Grahovo, een van de zwaarst getroffen steden in westelijk Bosnië tijdens de oorlog. Hoe dichter we in de buurt komen, hoe meer verwoeste en verlaten gebouwen. Dit gebied vormde lange tijd de frontlinie tussen de Kroatische en de Servische troepen. Eerst verdreven de Serviërs de Kroaten, maar die sloegen n 1995 terug met Operatie Storm. “Je kunt er vanuit gaan dat alle kapotte gebouwen hier van Serviërs waren”, licht Logchies toe. “De bewoners zijn op de vlucht geslagen en hun huizen vernietigd.”

De taak van de mannen bestaat vooral uit signaleren en rapporteren, en ze geven toe dat dit in het politiek stroperige Bosnië soms ronduit frustrerend werk is. “Blijven doorgaan en proberen”, zegt Logchies. “We bereiken soms echt wel wat. Maar je moet accepteren dat het hier allemaal niet zo snel gaat.” Om toch wat meer voldoening uit hun verblijf in het land te halen, hebben di-

verse militairen acties opgezet om de lokale bevolking te helpen. “Verscheidene collega’s zorgden ervoor dat er kleding en schoenen vanuit Nederland deze kant op kwamen. Pas hebben we zestig tweedehands computers bij scholen gebracht. We werden uitgebreid bedankt en uitgezwaaid door de kinderen. Dat doet wat met je”, zegt Logchies. Contact leggen

Weinig veranderd

In Bosansko Grahovo bezoeken we een ambulanta, een medische post. De artsen steken er een ware klaagzang af, er zijn te weinig medicijnen, er is te weinig geld en te weinig betrokkenheid van de lokale politici. Logchies luistert geïnteresseerd, Verschuure noteert. “We zullen de minister van gezondheid met deze informatie confronteren”, belooft de eerste. De huisarts reageert sceptisch. “Ik ben blij dat u mijn verhaal wilt aanhoren, maar er komen hier al jarenlang eufor-militairen en er is weinig veranderd in al die tijd.” “Schrijnend”, zegt Logchies wanneer we naar buiten lopen. “Maar onze handen zijn ook gebonden. Meer dan praten en overleggen, kunnen wij niet. En de politiek kan eveneens weinig, want veel geld is er niet.”

Livno.

Adjudant Han Logchies.

In de loop van de middag keren we terug naar Livno, een slaperig stadje waar Logchies en Verschuure gestationeerd zijn. Niet op een basis, maar in een woonhuis aan de rand van de stad. Met nog zes collega’s vormen ze een zogeheten Liaison Office Team (lot). De ongeveer veertig lot’s in Bosnië en Herzegovina (waarvan vier Nederlandse) moeten zoveel mogelijk contact leggen met de lokale bevolking en organisaties, zegt het hoofd van het team in Livno, kapitein Bert van Duren. “Bovendien proberen we zo zichtbaar mogelijk aanwezig te zijn.” De mannen in Livno hebben het goed getroffen met een apart werk- en woonhuis, op steenworp afstand van elkaar. Voor het ene wappert de Europese vlag,

In discussie met een arts op de medische post in Bosansko Grahovo.

voor het andere het rood-wit-blauw. In de entree van het werkhuis hangt een foto van de Koningin aan de muur, in het woongedeelte zijn het voornamelijk raceauto’s die de wand sieren. Bij terugkomst zit een aantal mannen tv te kijken: Rtl 4. Het huis herbergt een bonte mix van krijgsmachtdelen: Verschuure komt van de landmacht, Logchies is luchtverkeersleider bij de luchtmacht. Iedereen heeft een eigen kamer, laat marechausseeadjudant Mike van Peperstraten weten. Met enige trots toont hij de voetbal- en filmzolder en de fitnessruimte. Voor Logchies is het zijn eerste uitzending, hij wilde het graag een keer meemaken. Je zult hem niet horen mopperen over Bosnië. Maar er zijn ook schaduwzijden. “Allereerst ben je natuurlijk gewoon maandenlang weg bij je gezin. En het is niet zonder gevaar. We zitten in het dichtst bemijnde gebied ter wereld. Ze schatten dat het nog honderd jaar duurt voor alle mijnen zijn geruimd. Bovendien is het verkeer hier levensgevaarlijk. Er wordt dan niet meer geschoten, maar ook aan deze uitzending kleven risico’s.” Nationalisme

Al gaan de militairen nu onbewapend de deur uit, toch is zeker niet alles pais en vree in het land. Nationalistische politici winnen bij de verschillende bevolkingsgroepen weer aan populariteit, bleek afgelopen jaar bij de gemeenteraads- en burgemeestersverkiezingen in het land. De leider van de Republiek Srpska, de deelstaat van de Bosnische Serviërs, zinspeelde in datzelfde jaar meerdere malen openlijk op afscheiding. Internationale waarnemers volgen de ontwikkelingen met argusogen. Veel Bosniërs zijn dan ook blij met de aanwezigheid van de eufor-militairen, zegt Logchies. “Bijna bij elk contact dat we hebben met lokale autoriteiten, op elk niveau, krijgen we dat te horen. We weten niet wat er gebeurt als we weg zouden gaan”, zegt

hij. Toch wil de eu de militairen op termijn terugtrekken uit Bosnië en vervangen door een civiele missie. Wanneer, is nog onduidelijk. Verschuure en Logchies vinden het persoonlijk een goede zaak dat eufor nog even blijft. “Ik denk dat het nog noodzakelijk is”, zegt Logchies. De militairen hebben de spanningen in het land zien toenemen. In het nabijgelegen Kupres vierden de Kroaten onlangs feestelijk de overwinning op de Serviërs. In Bosansko Grahovo krijgt de Servische basisschool bepaald geen volledige medewerking van het Kroatische stadsbestuur. Het zijn slechts enkele voorbeelden. Dertien jaar na het einde van de oorlog is nog maar weinig veranderd in Bosnië. “Dit land had al zoveel verder kunnen zijn”, aldus Verschuure. “Hopelijk kan de eu hier veranderingen afdwingen”, zegt Logchies. Het is opvallend hoe betrokken de mannen zijn bij de situatie in het land. Kunnen ze dan wel met een voldaan gevoel naar huis, als de zes maanden uitzending ten einde zijn”? “Moeilijk om los te laten”, denkt Logchies, die nog twee maanden heeft te gaan. “Bosnië is een deel van je leven geworden.”● Het westen van Bosnië heeft het zwaarst te lijden gehad onder de verwoestende oorlog die het land van 1992 tot 1995 teisterde. Na drie jaar van bloedige gevechten tussen de Bosnisch-Servische troepen enerzijds en de Kroaten en de Bosnische moslims anderzijds, dwong Amerika de partijen in 1995 tot een vredesakkoord. Dat maakte van Bosnië en Herzegovina een onafhankelijke, maar tevens bestuurlijk ingewikkelde staat onder internationaal bestuur. Het land bestaat uit drie deelstaten, de republiek van de Bosnische Serviërs, de federatie van Bosnische moslims en Kroaten en een derde multi-etnisch ministaatje.●

Hydra concept vergroot slagkracht Marsof

12 februari I Pagina 5

Met geleende MB’s van het US Marine Corps leren de mariniers van de 13de Infanteriecompagnie tactisch opereren met voertuigen.

De sniper teams werken nabij Hawthorne het complexe High Angle Shooting af.

Meerkoppige slang in wording Links: Door conventionele troepen aan special forces toe te voegen, wordt het voortzettingvermogen en de slagkracht vergroot.

TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: SJOERD HILCKMANN-AVDD

Rechts: De ­­ge­­lij­ke­nis met Af­ghanistan is treffend en de mogelijkheden zijn eindeloos. Oefenen bij het HDSOC in de Amerikaanse staat Nevada blijkt een aparte ervaring.

HAWTHORNE (NEVADA) - Van kapitein Bart wordt veel verwacht. Ondanks dat zijn mannen onder vuur liggen, een rondcirkelend Predator uav op orders wacht en een zwaargewonde op evacuatie, mag hij de collega’s die de instap doen niet uit het oog verliezen. Bij het High Desert Special Operations Center in Hawthorne (Nevada) brengt het Korps Mariniers momenteel het Hydra concept in praktijk: conventionele eenheden leren samenwerken met maritieme special forces. De 13de Infanteriecompagnie uit Doorn mag als eerste aan de bak. Terwijl de operators drie terroristen uit een verdacht pand halen, grendelt de ‘13de‘ de omgeving af. Deze doorsnee opdracht verandert plots wanneer een zwarte pick up met hoge snelheid op de wegblokkade van mariniers-1 Barry en Thomas afstuift. Nog voordat het voertuig goed en wel stilstaat, springt de bestuurder eruit. Barry aarzelt geen moment. Hij schreeuwt de man toe te stoppen, maar die reageert niet. Dan snijden twee losse flodders hem de pas af. Thomas houdt

de inmiddels uitgestegen passagier onder schot. Instructeur Marty kijkt toe en grijpt zijn notitieboekje wanneer Barry argeloos op de nepdode afloopt. “Doe dat alleen als je zeker weet dat-ie echt is uitgeschakeld, knauwt de Yank na afloop. De voormalige Navy Seal drukt Thomas op het hart ook niet zomaar op een mogelijk ondermijnde auto af te lopen. “In Irak begingen vele Amerikaanse mariniers die fout en zij vertellen het niet meer na.” Marty maakt deel uit van een se-

lect gezelschap specialisten. Werkzaam bij het civiel gerunde High Desert Special Operations Center (hdsoc) weten zij aan welke eisen assisterende eenheden moeten voldoen. Net als de Canadese en Australische omarmen de Amerikaanse special forces (sf) dit concept en ook zij oefenen geregeld bij het hdsoc. In Afghanistan trekken de Delta Forces en de us Army Rangers inmiddels vaak samen op. Ook assisteren laatstgenoemde de special forces van het us Marine Corps. Een paarse samenwerking met landmachteenheden, waaronder het istar-bataljon, de Genie of de Explosieven Opruimingsdienst, ziet commandant Maritime Special Operations Forces (Marsof), majoor Eric op termijn wel zitten. Maar eerst probeert hij ‘Hydra’ (meerkoppige slang uit Griekse mythologie, red.) uit met de ‘eigen‘ infanterie. Vanwege de overeenkomsten in cultuur, opleiding, training en technieken is succes verzekerd. Kaping

Dat Hydra niet gebonden is aan één krijgsmachtdeel bewijst Uruzgan. Tijdens operatie Viper legden operators van Marsof en het Korps Commandotroepen de basis voor samenwerking met 11 Luchtmobiel. ”Onder meer wisselden we informatie uit over wie welke patrouilles had gereden.” Links: De operators perfectioneren tijdens talloze instappen hun werkwijze. Rechts: Tijdens een oefening ‘Aanhouden, Fouilleren en Transporteren’ komt de naderende uitzending naar Uruzgan opeens heel dichtbij.

Hydra gaat volgens Eric verder en richt zich op samen opwerken en opereren. Tijdens de vier weken in Nevada gebeurt dat schools en met duidelijk gescheiden taken. Maar op termijn gaat de ‘13de’ ook met Close Quarter Battle aan de slag en kruipen de mannen in de rol van strategische reserve. “Bij een kaping van een cruiseschip of een grote operatie te velde hebben we domweg meer mankracht en voortzettingsvermogen nodig. Voor de infanterie is hier een taak weggelegd.” Eric ziet in de samenwerking louter voordelen. Wel constateert hij dat een bredere inzet meer inlichtingenafhankelijk wordt en dus meer voorbereiding vergt. “Wij pakken onze rugzak in, zoeken de vijand op en maken ter plekke een plan. Vanwege de zwaardere logistiek en de vele poppetjes lukt dat bij een infanteriecompagnie niet.” Om beide partijen naar elkaar te laten toegroeien, moet onder meer het niveau van de ‘13de’ verder omhoog. De eenheid gaat de komende

maanden aan de bak met het aanscherpen van de vuurcontactdrills tijdens de navo-oefening Cold Response. Ook voorziet het opwerkprogramma in parachutespringen, fast ropen en andere typische sf-technieken. Verder is er het trainen van de stafprocedures en het tactisch opereren met voertuigen. Hiervoor leggen de mariniers in Hawthorne een bodem. Bij het oprollen van een denkbeeldig nest talibs moeten ze het vuur naar zich toe trekken, zodat de sf de verzetshaard ongehinderd kunnen naderen. Die manoeuvre verloopt nog wat houterig. De geleende, met mitrailleurs bewapende, mb’s staan te verspreid en rijden naar de smaak van oefenleider sergeant Pascal te veel heen en weer. “Dat maakt gericht dekkingsvuur geven moeilijk. Vergeet ook niet de achterste voertuigen snel bij te trekken. Dat vuur moet je concentreren.” Arrestaties

Voor opvolgend compagniescommandant kapitein Bart en zijn

mannen komt de training in de vs goed uit. Veel bij Hydra gebruikte skills en drills zijn tijdens de komende uitzending voor de Task Force Uruzgan bruikbaar. ”Het concept gaat uit van ons eigen lichte infanterieprincipe. Oftewel iedereen moet in staat zijn met of zonder voertuig te opereren.” Volgens Bart is de samenwerking met de sf een welkome afwisseling. “Het maakt ons werk er alleen maar leuker op”, beaamt korporaal Denny. Ook de onafhankelijke blik van de Amerikaanse oefenstaf waardeert de groepscommandant. De Yanks geven gevraagd en ongevraagd advies. “Het zijn snelle leerlingen”, zegt voormalig swat-commandant Chris over de Nederlandse operators. “Bij de instappen van gisteren waren ze wat slordig, maar de laatste keer ging helemaal goed.” Met meer dan tweeduizend arrestaties op zijn naam weet de gepensioneerde waar hij over praat. Met plezier ratelt hij maar door over de kneepjes van het vak. En ondanks zijn vrij hoge leeftijd is hij niet te beroerd zich dagelijks hardhandig te laten aanhouden, fouilleren, boeien en afvoeren. Voor het Hydra-concept vormt het hdsoc een goede leerschool, vindt Eric. “Je kunt hier met de hele ‘club’ naartoe, de omgeving lijkt sprekend op Afghanistan en vrijwel alles mag. Met scherp schieten tijdens een patrouille over twee assen of met de sniper teams werken in de bergen: geen punt. Ook zijn er mooie kruisbestuivingen. Tijdens de eindoefening werken we samen met onder meer de Navy Seals. Geheid dat je ook daar wat van opsteekt.”●

12 februari I Pagina 6

KANDAHAR - De Cougarvliegers, daar heeft hij misschien wel het meeste respect voor. Dat er vooruitgang wordt geboekt in zowel Uruzgan als in Kandahar is goed merkbaar, ook al zijn er tijdens zijn vier maanden durende uitzending elf raketaanvallen geweest op de vliegbasis Kandahar. En de Taliban is volgens hem vergelijkbaar met een kat in het nauw. Al met al kijkt kolonel-vlieger René Arns terug op een tijd die hem veel voldoening gaf. Op 10 februari droeg hij het bevel over de Air Task Force, met de beschikking over F-16’s, Apache gevechts- en Cougar transporthelikopters, over aan kolonel Bas Pellemans.

Een van de Cougars in actie. Rechts: Arns bij één van de F-16’s op Kandahar: “Deze toestellen treden op in heel Afghanistan.”

Commandant Air Task Force, kolonel René Arns kijkt terug op vier maanden ISAF

‘Fantastische missie met dijk van een team’ Links: Een Apache boven Uruzgan.

Rechts: Cougarvliegers ver­plaatsen niet alleen troepen, maar voeren ook onder meer gewonden af.

TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS

Toen Arns in oktober aantrad als commandant van de Air Task Force (atf), versie 9, speelde Bor Barakai in de Mirabadvallei. De atf ondersteunde die operatie met Apaches en Cougars. Volgens de kolonel een vlekkeloos verlopen missie, waarbij alleen al de verschijning van gevechtshelikopters eventuele weerstand brak. “Geweren verdwenen, mensen ook.” De grondtroepen hadden echter wel al Opposing Militant Forces (omf) in de kladden gegrepen, wat de Cougars een extra taak opleverde. Die brachten hen, geboeid en geëscorteerd door beveiligers naar Tarin Kowt, waar zij achter de tralies belandden. “De Cougar functioneert optimaal tijdens de kou”, merkt Arns op. Waar deze toestellen tijdens de Afghaanse zomers veel last zouden ondervinden van de hitte, wat ten koste gaat van de lading, verplaatsen ze in de winter het maximum aan gewicht. Maar dit is niet het enige positieve geluid dat bij Arns over zijn lippen komt. “Die vliegers doen hun werk in de meest onmogelijke situaties. f-16’s en Apaches zitten hoog, terwijl de Cougars landen en opstijgen om troepen te verplaatsen, gewonden te vervoe-

ren of body bags, met bijvoorbeeld gesneuvelde militairen van de Coalition Forces, te transporteren. Dat maakt ze kwetsbaarder dan in de lucht.” Vier operaties

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat bijvoorbeeld een f-16 geen meerwaarde heeft. Verre van dat zelfs. In geval van een zogenoemde tic (troops in contact) worden de jachtvliegtuigen op Kandahar Airfield ingezet vanuit het Combined Air Operations Center in Katar. Om de reactietijd zo kort mogelijk te houden, neemt het regionale operatiecentrum op Kandahar de missie van Katar over. Die lange arm heeft over het algemeen het gewenste effect op de grond, zodat een bom gooien niet eens nodig is. “Deze toestellen treden op in heel Afghanistan. Soms ondersteunen ze wel vier operaties tijdens één missie.” Nederlandse en Belgische jachtvliegers werken nauw samen vanaf Kandahar Airfield. Ook daarover laat Arns zich lovend uit. “Er zit hier nu een eenheid uit Kleine Brogel, dat werkt helemaal prima. Die mannen spreken namelijk Nederlands, de vorige rotatie kwam uit Franstalig België. Dat communi-

ceerde net even wat moeilijker.” Bij die tic’s draait het overigens niet alleen om f-16’s, Apaches nemen er net zo goed aan deel. Zo speelden deze machines een belangrijke rol bij operatie Tura Ghar, in het centrale deel van de Baluchivallei. Ze zijn er maximaal ingezet, wat volgens Arns zeker heeft bijgedragen aan het resultaat. In het gebied bevindt zich nu de patrouillebasis Mashal van het Afghaanse leger. “De bevolking heeft daardoor wel vertrouwen gekregen in de coalitie”, beweert Arns. “Dat zie je bijvoorbeeld bij een shura. Vroeger werden die in dit gebied niet gehouden, nu komen er steeds meer mensen heen. Dat geeft wel aan dat het een stuk veiliger is.” En dat is iets wat de kolonel sowieso merkt. “We vernemen dat de lokale bevolking zelf al in opstand komt tegen de omf. Er brandt licht in Tarin Kowt. Allemaal positieve ontwikkelingen.” Kat in het nauw

Zelfs in Kandahar, de hoofdstad van de Taliban, is er verschil merkbaar. Vooral in de eerste weken dat Arns in de zuidelijke provincie verbleef, werd het vliegveld bestookt met raketten, tot nu toe totaal elf.

Ook op dat vlak is het inmiddels veel rustiger. “Je ziet tekenen van verbetering. Steeds meer Afghanen laten zich bijvoorbeeld registeren voor de presidentsverkiezingen. We hebben absoluut een positieve invloed hier en het is dus goed dat we er zitten. Helaas hoor je veel negatieve geluiden. De waarheid In geval van een TIC worden de jachtvliegtuigen op de vliegbasis Kandahar ingezet vanuit het ‘Combined Air Operations Center’ in Katar.

is anders. De afgelopen twee jaar boekten de coalitiepartners enorme vooruitgang. De operatie hier loopt hartstikke goed en wij als atf hebben alle opgedragen taken goed kunnen uitvoeren.” Over de middelen waarmee hij dat moest doen, hoor je Arns beslist niet klagen. “Negentig tot

honderd procent inzetbaarheid”, zegt hij. “Ik kijk terug op een fantastische missie met een dijk van een team. Maar de Taliban zit als een kat in het nauw, het blijft dus oppassen”, waarschuwt hij, doelend op het feit dat er wellicht toch nog heel wat rare sprongen zijn te verwachten.●

12 februari I Pagina 7

IN HET KORT

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

De gelukkige ouders met hun zoontje.

WONINGEN

derlandse regering. Burundi wil na de etnische conflicten van de afgelopen twintig jaar zijn veiligheidssector hervormen en professionaliseren. Dit als noodzakelijke aanloop naar herstel van het vertrouwen tussen burgers en overheid. Nederland wil daaraan bijdragen met het sturen van militairen in de rol van ssr-adviseur.●  

Document voor NH-90

De doopplechtigheid.

Marinezoon gedoopt in scheepsbel

DEN HELDER - Kristan Sjors Spalburg, zoon van sergeant der mariniers Etiënne Spalburg en echtgenote Liesbeth, is naar oude marinetraditie in een omgekeerde scheepsbel gedoopt. Dit gebeurde onlangs aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt. Aan de binnenkant van de bel wordt de naam van het kind gegraveerd. Het drukke vaarschema van het amfibische transportschip maakte volgens de sergeant zowel het prikken van een doopdatum als het vinden van een plek lastig. “Mijn chef stelde daarom voor om het aan boord te doen.” Vlootpredikant Gert Pennekamp ging voor in de dienst. Volgens hem is het dopen van kinderen op een schip een traditie die teruggaat tot de 17de eeuw. “Michiel de Ruyter stond toe dat er gedoopt werd aan boord; toen volwassen schepelingen, maar later mocht dit ook bij hun kinderen”, aldus Pennekamp, voor wie dit een primeur was. “Prachtig om zo’n kindje aan boord te gedragen te zien worden. De doopviering is veel intiemer.”●

Burundi-team uitgebreid

BUJUMBURA (Burundi) - Het door Nederland afgevaardigde militaire team in Burundi is vernieuwd en uitgebreid. Vanwege de intensivering van de strategische samenwerking bij de ontwikkeling van de veiligheidssector (ssr) worden op verzoek van Buitenlandse Zaken geregeld Nederlandse officieren in Bujumbura gestationeerd. Momenteel telt het team meer leden, vooruitlopend op de waarschijnlijke ondertekening dit voorjaar van een Memorandum of Understanding tussen de Burundese en Ne-

DEN HAAG - In de Haagse Prinses Julianakazerne is onlangs het jmaan-21 document geactiveerd. jmaan staat voor Joint Military Aviation Authorities for the nh-90. Hierin zijn de eisen vastgelegd voor het certificeren van de verschillende versies van de nh-90 helikopter en daaraan gerelateerde onderdelen en toepassingen. jmaan-21 is afgeleid van de civiele

easa Part-21 eis, waarin ontwerp, productie, testen en certificatie van luchtvaartuigen zijn geregistreerd. Het document werd ondertekend door de directeuren van de Militaire Luchtvaart Autoriteiten van de landen waar (onderdelen van) de nh-90 helikopter worden geproduceerd en waarvan de autoriteiten toezicht houden op het product nh-90: Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland.●

Sterrenteam valt in de prijzen

MAASTRICHT – Sergeant Logistieke Dienst Verzorging Koen de Buck, chef Sterrenteam van Paresto, en Edwin de Bruin, kok bij de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht, hebben 28 januari een zilveren medaille gewonnen. Zij deden dit in de categorie ´Restaurantkoks´ tijdens de culinaire wedstrijden op de horecavakbeurs bbb in het mecc in Maastricht. Het duo sleepte tevens voor het beste dessert

Rouvoet (2e van l.), geflankeerd door commandeur Peter Lenselink en minister-president Emily de Jongh-Elhage (r.) in de ziekenboeg op Parera.

Rouvoet op Curaçao

WILLEMSTAD - Minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet, tevens vicepremier, heeft zich 3 februari op marinebasis Parera laten voorlichten over de taken van de Koninklijke Marine in het Caribische Gebied, de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba plus de Antilliaanse Militie. Minister-president Emily de Jongh-Elhage vergezelde hem. Na een ontvangst door commandeur Peter Lenselink, Commandant Zeemacht in het Caribische Gebied, volgde een briefing over de maritieme organisaties en kreeg Rouvoet inzicht in de beschikbare middelen. Tevens werd hij geïnformeerd over de doelstellingen en werkwijze van de Antilliaanse Militie en de voorbereiding van jonge dienstplichtigen op een baan in de burgermaatschappij. Dat laatste paste mooi bij de versterking van het jeugd- en gezinsbeleid op de bes-eilanden (Bonaire, Eustatius, Saba) en Curaçao, een belangrijk thema tijdens zijn bezoek. Met een rondleiding over de marinebasis, waarbij hij de ziekenboeg, de sportfaciliteiten en de Noachkapel aandeed, sloot de minister het bezoek af.●

V.l.n.r: Juryvoorzitter Jan van de Ven, sergeant Koen de Buck en Edwin de Bruin.

de ‘chocoladeprijs’ in de wacht, een patisserieworkshop in Frankrijk. Een dag later won het koksduo Sylvia Pieterson, van de Johan Willem Frisokazerne in Assen, en Dennis de Boer, van het luchtmachthoofdkwartier in Breda, de publieksprijs, een medaille en een bokaal, in de categorie ´feestmenu voor instellingen´. Een (internationale) jury, onder voorzitterschap van meester-kok Jan van de Ven, beoordeelde zowel recepten, calculatie en voorbereiding, als smaak, consistentie en presentatie.●

Regimentsdiner Bevoorradings- en Transporttroepen

ERMELO - Op 26 en 27 maart houdt het Regiment b&t zijn jaarlijkse diner voor respec-

V.l.n.r: Lkol (KL) Dirk de Labije, ad­viseur Commandant Opleidingen bij het ministerie van Defensie, de ma­joors der marechaussee bij het ministerie van Publieke Veiligheid Roel de Winter, projectvoorbereider MoU, en Miriam Weimar, strategisch adviseur SSR, en de luitenant-kolonels Eisso Kronenberg (Marns), militair adviseur SSR bij Bureau Intégré des Nations Unies au Burundi en Alwin van den Boogaard (KL), SNR en projectvoorbereider MoU bij het ministerie van Defensie.

tievelijk onderofficieren en officieren te Ermelo. Mocht u om de een of andere reden geen uitnodiging ontvangen hebben neem dan contact op met de Regimentsadjudant Ton Janssen, [email protected] of 06 - 106 080 38.●

Officiersopleiding Logistiek veranderd

SOESTERBERG - De officiersopleiding Logistiek is voor land- en luchtmacht samengevoegd. De eerste klas begon 2 februari op het Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek in Soesterberg nadat de commandant, kolonel Hans Damen, en zijn ranggenoot Mario Verbeek, hoofd Logistiek van het Logistiek Centrum Woensdrecht, het startsein hadden gegeven met het aansnijden van een paarse taart. Vijf vaandrigs van de KLu en achttien aspirantofficieren van de KL, onder wie twee die zijn aangenomen via het project ‘Van werk naar werk’, volgen de opleiding.● De kolonels Verbeek (l.) en Damen (r.) zetten het mes in de taart.

Te koop: Akkrum, nabij Leeuwarden, G.S. Ruiter­ straat 16, ruime tussenwoning aan het water met ligplaats. Ind.: bijkeuken, toilet, open keuken, woon­ kmr met open haard. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr. 2e verd.: vaste trap, slpkmr/zolder. Vr.pr. H 217.500,- k.k. Zie www.funda.nl Te koop: Den Helder centrum, Wilhelminastraat 85. Ideale starterswoning, bjr 1995, zeer goed geïsoleerd, hr ketel 2008. Twee slpkmrs, wv één zeer groot (25m²). Badkmr met bad op 1ste verd. Vr.pr. H 126.500,- k.k. Tel: 06 - 264 922 49. Te koop: Den Helder, Pasteurstraat 97, ruim en licht appartement op de 3e verd. met opgeknapte zolder. Voll. gemoderniseerd in 2006, nwe cv-ketel en groepenkast in 2008. Loopafst. station en centrum, Vr.pr. H 117.000,- k.k. E.mail: m.m.a.c.roosen@ mindef.nl Te koop: Ede, Adamsdreef 199, luxe 3-kmrhoekappartement, 2e etage, loopafst. winkelcentrum ‘Stadspoort’ en ziekenhuis ‘Gelderse Vallei’. Voll. geïsol., 115 m², bj 1994. Royale woonkmr, ruim balkon, badkmr met ligbad, buitenzonwering, inb. keuken. Gezonde, actieve VvE. Vr.pr. H 282.500,- k.k Zie www.primawonen.nl Te koop: Vrijstaande villa (1984) op ruim 5000 m² grond vlakbij La Roche-en-Ardenne (Rendeux-Mar­ couray). Geschikt voor vakantie en permanente be­woning. Vr.pr. H 298.000,- k.k. Inf. op www. immo-bia.com of 06 - 312 862 69. Te koop: Rotterdam, Mathenesserlaan 477b, karakteristiek 4-kmrappartement op 3e en 4e verd. Weids uitzicht.  Ind.: achterkmr 5.6 x 4.1, opensl. deuren met glas in loodramen, balkon, ornamen­ten plafond en 2x authentieke natuurstenen schouw. Voorkmr 6.0 x 4.2, vaste kasten. Vr.pr. H 219.000 k.k. Inl. www.funda.nl Gezocht: Woonruimte/kamer in Den Haag, voor mijn studerende zoon. Per augustus 09. Mag ge­ meubileerd zijn, geen vereiste. Tel. 06 - 204 756 91.

RECREATIE Te huur: Bakkeveen, ruim 5-pers. chalet op vakantiecentrum ’t Hout. Compleet ingericht. Zwembad en grote speeltuin op het park. Tel.: 0511 - 47 40 13. Te huur: Tussen Ruinen en Echten in Koekangerveld staat onze mooie 4-pers. vakantiebungalow van 80 m² aan de rand van bos. Met omheinde tuin van 1200 m². Comf. en compl. met kabel tv en cd-speler, 2 slpkmrs, badkmr, apart toilet. Huisdieren toegestaan. Inf.: 0528 - 25 15 26 of zie www. hartsuijker.nl

REÜNIE De promotie soixante-neuf gedenkt dit jaar het verblijf op de kma dat in 1969 eindigde. De reünie is op za 7 november van 11.00 tot 17.00 uur op het Kasteel van Breda. Welkom is iedereen die van sept 1965 t/m 1969 verbonden is geweest met deze promotie. Nadere gegevens volgen medio mei. De Stichting Regiment Limburgse Jagers houdt een reünie voor alle deelnemers aan ifor-1 en sfor-4. Partners welkom. Datum: 21 maart, ontvangst 10.30 tot 11.00 uur. Einde ± 17.00 uur. Locatie: Lkol Tonnetkazerne in ’t Harde. Aanmelden door storting van H 5,00 p.p. op rek. 1423.59.696 tnv de St. RLJ te Melick o.v.v. naam en adres. Daarnaast dient u zich te melden op www.limburgsejagers.nl (verscherpte controles na sbs incident). Het Comité Reünie 42 aat houdt op zaterdag 18 april haar 20e reünie in de Gen.maj. Koot/Majoor Mulder Kazerne te Garderen (Stroe). Inf.: G. Belt, 023 - 526 47 05 of [email protected]. Het Marinehospitaal te Overveen houdt op vrijdag 27 maart een reünie voor oud-medewerkers op het Marine-etablissement Amsterdam. Info en aanmelden via www.Marinehospitaal.nl of via Reüniecommissie mho, cmh, mpc 55 O, Postbus 90.000, 3509 AA Utrecht.●

12 februari I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

Colofon

Kolijn van Beurden, producent van de tiendelige serie Top Gun Holland, die jongeren volgt vanaf hun van sollicitatie tot het moment dat ze de opleiding tot f-16 vlieger afronden. 19 januari was de eerste aflevering bij de KRO op Nederland 3 te zien. Hoe was het om de luchtmacht van zo dichtbij mee te maken? “Boeiend en erg interessant. Het mooie van mijn werk is de mogelijkheid om mezelf steeds opnieuw in een onbekende wereld onder te dompelen. Het geeft me de kans om heel direct en van heel dichtbij alles mee te maken en te observeren. Het is alsof je vanuit de coulissen de voorstelling van een goochelaar kan bekijken en dan net een glimp kan opvangen hoe de truc in elkaar steekt. Zo is de luchtmacht op mij als heel professioneel en toch heel aimabel overgekomen. Ze heeft een heel eigen sfeer.” Had u als producent al ervaring met het militaire bedrijf? “ProCamjo is twee jaar geleden begonnen met de productie Uruzgan Kamp Holland. Goede ideeën worden vaak geboren in de kroeg. Henk Harding en ik waren allebei freelancers en we hadden in de loop der jaren samen al diverse programma’s voor de Nederlandse omroepen gemaakt. Tijdens een biertje kwamen we in 2006 op het idee om een ‘real life documentary’ te maken over de Nederlandse militairen in Kamp Holland. Dat voorstel hebben we de volgende dag verkocht en toen zijn Henk en ik Pro Camjo begonnen. We hebben toen ook intensief, open en direct contact gehad met Defensie. En die goede samenwerking tussen KRO, Defensie en Pro Camjo resulteerde in een unieke serie. Voor ‘Uruzgan Kamp Holland’ zijn we drie keer twee weken in Afghanistan geweest en dat leverde zes boeiende afleveringen over de Nederlandse missie daar op.” Hebt u naar aanleiding van de eerste aflevering nog opmerkelijke reacties gehad? “Helaas maakte Top Gun Holland een valse start. Vijf minuten voordat de uitzending van de eerste aflevering begon, werd de eindregie in Hilversum geplaagd door een technische storing. Hierdoor kwam onze serie een kwartier lang zonder geluid te zitten. En dat zijn enorme zapmomenten. Vreselijk jammer voor al diegenen die zo hard gewerkt hebben om een representatief beeld te geven van de opleiding. Veel mensen die reageerden, hadden het in

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink

Kapers laten Faina gaan

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)

Het losgeld wordt gedropt in de nabijheid van de Faina. Foto: Michael R. McCormick, U.S. Navy

MOGADISHU - De Somalische piraten die de Oekraïense Faina op 25 september 2008 in de Golf van Aden kaapten, hebben de vrachtvaarder op 5 februari verlaten. Aan boord van het schip bevinden zich naast een twintigtal bemanningsleden 33 Russische t-72 tanks en andere zware wapens. De eigenaar van de Faina liet weten dat de kapers losgeld hadden ontvangen. Volgens het Russische persbureau itar-Tass kregen ze 3,2 miljoen dollar (2,4 miljoen euro). Hun aanvankelijke eis bedroeg twintig miljoen dollar.

eerste instantie daarover. Inhoudelijke reacties gaan vaak over de verbazing van kijkers. Zij zijn verrast over wat er allemaal komt kijken bij de opleiding, over de mooie vliegshots die erin zitten en de duidelijke vormgeving. Het was ook wel even puzzelen om een juiste vorm te vinden, want hoe pak je een drieënhalf jaar durende opleiding met 14 maanden filmen in een tiendelige serie van 24 minuten per aflevering? Ik denk dat we daar heel goed in geslaagd zijn.” Ooit zelf aspiraties gekoesterd om het hoger op te zoeken? “Tegennatuurlijke activiteiten voor de mens boeien mij zeer. Zo mag ik graag met een duikuitrusting de wereld onderwater verkennen. En heb ik een paar jaar het luchtruim bezocht met een parapent. Fascinerende sport om met alleen een stukje hoogwaardige vezel de thermiek en zwaartekracht te controleren. Ik denk er nu zelf over om zweefvlieglessen te nemen, want ik zou nog wel eens heel graag aan aerobatics willen doen. Het lijkt me fascinerend om loopings en rolls in de lucht te maken.” Wat verwacht u van de serie? “De serie is een waarheidsgetrouwe momentopname van een aantal jongens die hun hart hebben verpand aan het willen vliegen van een F-16. Het laat zien dat er meer is dan de zesjescultuur waar Balkenende eens aan refereerde. Deze jongens zijn bereid heel hard te werken en ontberingen te doorstaan om hun droom te verwezenlijken. Het zou mooi zijn als de kijker aan het eind van de serie weet dat het vliegen van een jachtvliegtuig heel spectaculair is, maar dat degenen die dat doen, hoog gemotiveerde en goed getrainde mensen zijn.”

Hoewel er veel schepen zijn gekaapt voor de Afrikaanse kust, bestond er wereldwijd veel belangstelling voor de Faina vanwege de bijzondere lading. Oorlogsbodems van de Amerikaanse Vijfde Vloot omsingelden het schip om te voorkomen dat de wapens in handen zou vallen van Somalische opstandelingen met banden met Al-Qaida. Volgens cijfers van het Internationale Maritieme Bureau (imb) brak de piraterij in 2008 alle records. Zeerovers kaapten vorig jaar 49 schepen, gijzelden 889 opvarenden en beschoten 46 vaartuigen. Daarbij kwamen ten minste elf mensen om. Tevens worden nog 21 personen vermist. Het imb vreest dat ook zij zijn gedood. De groei is vooral te wijten aan de piraterij in de Golf van Aden. Daar steeg volgens het imb het aantal aanvallen met 200 procent tot 111 in 2008. Wereldwijd nam het aantal met 11 procent toe tot 293. Nederland behoort tot de eerste landen die op juridisch terrein de strijd aanbinden met de piraten bij Somalië. Den Haag heeft de uitlevering heeft gevraagd van vijf Somaliërs die 2 januari probeer-

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag

Een bemanningslid van de Amerikaanse torpedobootjager USS Mason houdt met zijn 25 mm mitrailleur een bootje onder schot dat van de Faina wegvaart. Foto: Michael R. McCormick, U.S. Navy

den de Nederlandse vrachtvaarder Samanyulo te kapen in de Golf van Aden. De bemanning van het schip, dat onder Antilliaanse vlag vaart, schoot het vaartuig van de piraten met lichtkogels in brand. Die sprongen daarop in zee, waarna het Deense commando en ondersteuningsschip Absalon, dat in de buurt was, hen oppikte. Ze bevinden zich nog steeds aan boord, maar volgens Deense bronnen, worden ze zeer binnenkort uitgeleverd. Nederland mag verdachten van pi­raterij over de hele wereld ver-

volgen. Zeeroof vormt het oudste internationale misdrijf dat in ons Wetboek van strafrecht is opgenomen. Voor zover bekend berecht alleen Frankrijk, dat vorig jaar in totaal twaalf opgepakte piraten naar Franse gevangenissen overbracht, zelf kapers. De Deense marine liet eind vorig jaar nog een bende zeerovers vrij nadat justitie in Kopenhagen verklaarde ‘geen rechtsmacht’ te hebben. De Britse marine lever­de een groep arrestanten uit aan Kenia, dat toezegde de vervolging op zich te nemen.●

DDG ontmantelt gevaarlijke bom DEN HELDER - Duikers van de Duik-en Demonteergroep (ddg) van de Koninklijke Marine hebben woensdag 4 februari een lastige klus geklaard. De zandzuiger ham 316 kreeg tijdens zandwinning bij de Nieuwe Waterweg een Britse 250-ponder uit de

De serie wordt elke maandag om 21.30 uur uitgezonden op Nederland 3.●

Tweede Wereldoorlog in de zuigkop, met in zowel de neus als de staart een ontstekingsmechanisme. Op zich is een bom in de zuigkop niet bijzonder. In het laatste kwartaal van 2008 kwam dit bij zandwinning voor de kust van Den Helder circa 170 keer voor. Het soort projectiel en de wijze waarop het in de zuigkop zat, met beide ontstekers vastgeklemd, maakte dit geval echter speciaal en extra gevaarlijk. De staartontsteker was vergelijkbaar met die van de bom welke in april 2005 drie opvarenden van een vissersboot het leven kostte. De bemanning van de zandzuiger werd na melding meteen door de ddg geïnstrueerd over de te nemen maatregelen, mede omdat de ham 316 dicht bij een drukke vaarroute voer. Gelijk met het ddgteam vertrok ook het marineduikvaartuig Argus uit Den Helder richting Hoek van Holland om de bom, nadat deze onschadelijk was gemaakt, naar een veilige locatie te brengen voor de detonatie.●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 15 februari t/m 1 maart: Theatervoorstelling ‘Vlucht van de eeuw’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 17 februari: Concert Marinierskapel, Den Helder



Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36)

18 februari: Concert Marinierskapel, Borculo 22 februari: Cultureel programma ‘Aan Indië ontleend’, Arnhem v.a. 22 februari: Expositie ‘Wayang revolusi kunst in dienst van de vrijheid’ in Museum Bronbeek, Arnhem 25 februari: Jeugdactiviteit: Maak zelf gamelanmuziek in Museum Bronbeek, Arnhem



6 maart: Concert Marinierskapel, Kerkrade 8 maart: Lezing ‘Moderne Indonesische schilderkunst’ in Museum Bronbeek, Arnhem

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808