Van jullie, voor altijd! Een (v)echtscheiding door de ogen van een kind

“Van jullie, voor altijd!” Een (v)echtscheiding door de ogen van een kind

Colofon

Deze publicatie kwam tot stand met medewerking van de werkgroep Bezoekruimte van de sector CAW (Ann Schampheleer, Ann Van Malderen, Ann Vande Voorde, Bart Pauwels, Bonnie Deknudt, Els Vandecasteele, Elsie Vermeulen, Ilke Christiaens, Iris Claeys, Liesbet Geeurickx, Lieve Van den Kerchove, Lutgart Van Ende, Wim Duerloo, Yolanda Switten) en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (Kris Stas, Karin De Groof, Helen Blow).

Redactie: werkgroep Bezoekruimte Eindredactie: Lies Debouver Layout: Lies Debouver Tekeningen: leerlingen van het eerste en tweede leerjaar van een school in Brugge Verantwoordelijke uitgever: Anita Cautaers, SOM-sector CAW, Potvlietlaan 4, 2600 Berchem

Het CAW biedt hulp aan iedereen met een welzijnsvraag. Meer informatie over het CAW: www.caw.be

Een publicatie van

in samenwerking met

Inhoud

Inleiding 4 Scheiden raakt ook kinderen 4

Relatieherstel in de Bezoekruimte 5 Het ontstaan van de Bezoekruimtes 5 Hoe werkt de Bezoekruimte 6 Het belang van de cliënten 6 Ruimte voor verbinding 7 Over tijd, evolutie en rust 8 Samenwerken en signaleren 8

Door de ogen van een kind 9 Jens 10

Sanne 11 Louise 12 Victor & Emma 13 Fatima 15 Lisa 16 Joris 17 Tine 19 Idres 20 Shauni 22

Slotwoord van een medewerker 23

Inleiding Scheiden raakt ook kinderen

Een (v)echtscheiding is ingrijpend. Niet alleen voor de ex-partners, maar ook voor kinderen die deel uitmaken van het gezin. In veel situaties komt het kind tussen de twee ouders te staan en raakt het verstrikt in de (v)echtscheiding. De relatie met de ouders kan hier onder lijden. Het wantrouwen dat ex-partners tegenover elkaar uiten, wordt opgepikt door kinderen. Het gevoel te moeten kiezen voor één van de ouders bezorgt kinderen een strijd die ze niet zouden moeten voeren.

4

Van jullie, voor altijd

Vaak verliest het kind zelfs het contact met een van de ouders. Met deze brochure willen we aangeven hoe het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) zich inzet voor het herstel van de relatie tussen ouder en kind. We laten je kennismaken met de Bezoekruimte, waar gewerkt wordt aan herstel van de relatie en het contact met de ouders. We laten je ook kennismaken met een aantal kinderen die in een (v)echtscheiding verstrikt zitten en naar de Bezoekruimte gaan.

Een (v)echtscheiding door de ogen van een kind

Relatieherstel in de Bezoekruimte Het ontstaan van Bezoekruimtes

Jaren geleden stelden hulpverleners vast dat veel kinderen verstrikt raken in de (v)echtscheiding tussen hun ouders en daardoor geen contact meer hebben met een van hun ouders.

een Bezoekruimte vorm te geven, en te werken aan een haalbaar contacten relatieherstel tussen ouder en kind. Sindsdien is er een Bezoekruimte per gerechtelijk arrondissement.

Artikel negen van het Internationaal verdrag van de rechten van het kind (IVRK) zegt nochtans dat “elk kind het recht heeft om bij zijn/haar ouders te leven, tenzij dit niet in het belang van het kind zou zijn. Elk kind heeft recht om in persoonlijk contact te blijven met beide ouders wanneer het van één van beide gescheiden leeft.”

De begeleiding in de Bezoekruimte bestaat enerzijds uit gesprekken met alle betrokkenen en anderzijds uit het aanbieden en ondersteunen van contactmomenten. De begeleiding is tijdelijk en gericht op evolutie. Cliënten kunnen er vrijwillig terecht, of op verwijzing van Justitie.

In 2004 kregen de CAW’s (Centra Algemeen Welzijnswerk) de opdracht van de overheid om


Alle Bezoekruimtes zijn op hetzelfde fundament gebouwd. Doorheen de jaren legden de verschillende Bezoekruimtes hun eigen accenten.


5

Relatieherstel in de Bezoekruimte Hoe werkt de Bezoekruimte?

Het belang van de cliënten

Het CAW biedt een ruime waaier aan hulpverlening rond scheiding en relatieproblemen. Een CAW gaat er immers van uit dat individuele belangen van kinderen én ouders1, onlosmakelijk met elkaar verbonden blijven in een (v)echtscheiding. In de Bezoekruimte krijgen zowel kinderen als ouders een actieve rol. Ze worden allemaal beluisterd, met begrip voor hun eigen krachten én lasten. Alle betrokkenen verdienen namelijk voldoende aandacht. Tegelijk worden ze uitgedaagd om te zoeken naar antwoorden waarmee iedereen verder kan. De opdracht voor de hulpverleners van de Bezoekruimte is er één op het scharnier tussen welzijn en justitie. Ouders en kinderen komen immers vaak terecht in een Bezoekruimte via een vonnis dat is opgelegd door een rechter. Ook wanneer contactherstel in de Bezoekruimte opgelegd werd, positioneren de hulpverleners zich duidelijk als hulpverlener, als toezichthouder, en niet als adviesverlener. Het bevorderen van contacten tussen kinderen én ouders geeft vaak een basis om procesmatig te kunnen werken. De opdracht van de Bezoekruimte is echter niet beperkt tot het installeren van louter omgangsrecht. De Bezoekruimte streeft naar gepast herstel van betekenisvolle relaties tussen ouders en kind. De eerste focus ligt op het welbevinden van het kind. Het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind wordt als referentiekader gebruikt. Komt de integriteit van het kind of een van de ouders in het gedrang, dan signaleert de Bezoekruimte dit, (met medeweten van de betrokkenen) aan de verwijzer, door het aanbod stop te zetten of op te schorten.

De Bezoekruimte biedt een veilige structuur voor alle betrokkenen. Dit betekent dat het aanbod een verloop kent, waarbij maximaal ingezet wordt op participatie en overleg. De grenzen van het kader worden duidelijk vastgelegd. De hulpverleners bewaken dat iedereen goed weet waaraan die zich bij de contacten kan verwachten.

1 Naast ouders kan het ook gaan over grootouders, pleegouders, broers en zussen, ...

6



Relatieherstel in de Bezoekruimte Ruimte voor verbinding

De Bezoekruimte is meer dan een fysieke ruimte. Het is een actieve oefenruimte.

Er wordt gefocust op de verantwoordelijkheid die de ex-partners in hun rol als ouders hebben.

De hulpverleners houden zich niet enkel bezig met het installeren en begeleiden van gepast contactherstel. Ze stimuleren een verruimd inzicht bij de betrokkenen, in hun wederzijdse rol in het conflict en de effecten ervan.

In een scheiding gaan deze twee rollen vaak niet gemakkelijk samen. Dat kan een grote invloed hebben op het kind, en op de relatie met de ouder(s).



7

Relatieherstel in de Bezoekruimte Over tijd, evolutie en rust

Samenwerken en signaleren

Cliënten krijgen doorheen de tijd nieuwe ervaringen, andere contacten en inzichten, die het oorspronkelijk conflict in een nieuw perspectief zetten.

De Bezoekruimte zoekt voortdurend naar samenwerkingsverbanden met andere partners om meer structurele oplossingen te vinden. In die zoektocht gaat er bijzondere aandacht naar diegenen die er niet in slagen om binnen een bepaalde tijd te komen tot een evolutie los van hulpverlening.

Het hulpaanbod is wel tijdelijk en gericht op evolutie naar een situatie die voor iedereen rust en een waardevolle verbinding brengt, los van de hulpverlening.

8


Daarnaast signaleren de hulpverleners van de Bezoekruimte structurele tekorten aan het beleid waar ze deze vaststellen.


Door de ogen van een kind

“

Als papa zegt dat hij mama haat, dan haat hij mij ook voor 50%.


“


9


J

ens is 7 jaar. Zijn ouders zijn recent gescheiden.

“

Hij ontmoet zijn mama in de Bezoekruimte.

Mijn papa en mama wonen niet meer samen. Papa is heel boos op mama. Zo boos dat hij naar de rechter ging. De rechter heeft nu gezegd dat ik mijn mama mag zien in de Bezoekruimte. In het begin was ik bang, want ik wist niet goed wat daar zou gebeuren in die Bezoekruimte. Maar begeleidster Sarah heeft mij goed uitgelegd wat een Bezoekruimte is. Nu ga ik om de twee weken naar mama in de Bezoekruimte. Ik zie haar maar 2 uurtjes, dat vind ik nogal kort want ik mis mijn mama heel erg. In de Bezoekruimte spelen we leuke spelletjes en soms leest mama mij verhaaltjes voor. De mensen die daar

10


werken zijn lief voor mijn mama en ook voor mijn papa. Soms moet ik ook gaan praten. Tegen Sarah kan ik geheimen vertellen, tegen papa durf ik dat niet altijd. Mijn mama en papa moeten ook samen gaan praten met de begeleidster. Ik begrijp niet goed waarom ik mijn mama niet mag zien in haar huisje. Is zij dan gevaarlijk? Waarom spreekt mijn papa niet meer tegen mijn mama? Ik probeer me flink te houden voor papa. Hij vindt het niet zo leuk als ik ween omdat ik mama moet verlaten in de Bezoekruimte.

“



S

anne is 6 jaar. Ze heeft een zus van acht.

“

Ze zagen elkaar lang niet door de scheiding.

Mijn buik doet heel raar, het lijkt of er strakgespannen snaren in zitten. Vandaag zie ik namelijk mijn zus terug en dat is maanden geleden. Sinds mijn ouders uit elkaar zijn, zagen we elkaar niet meer. Zelfs bellen deden we niet. Papa wilde liever niet dat ik haar belde. Mama ging met zus ergens anders wonen. Een heel eind bij ons vandaan. Het was op een zondagmorgen dat ze vertrokken. Het regende pijpenstelen. Ze kwamen maar niet terug. Sindsdien heb ik zus niet meer gezien of gehoord. Mama wel, een keer aan de telefoon en een keertje bij oma. Mijn papa zegt dat zus me niet wil zien. Dat snap ik niet, we speelden altijd samen. Als mama en papa s’ avonds ruzie maakten, kroop zus bij mij in bed. We lagen dicht bij elkaar en vielen uiteindelijk toch in slaap. Mama wil me wel zien, maar dat wil papa niet. Nu heeft de rechter beslist dat ik alvast mijn zus kan zien. In een Bezoekruimte, met een begeleidster erbij. Die mevrouw zag ik al. Ze legde me uit hoe


het bezoek zal lopen. Papa en mama zien elkaar niet bij dit bezoek, maar zus en ik mogen elkaar een heel uur zien. We kunnen spelletjes spelen en mogen tekenen. De mevrouw van de Bezoekruimte blijft er bij. Zij brengt zus daarna tot bij mama en wacht samen met mij op papa. Nu is het zover… Stokstijf zit ik op mijn stoel. De deur zwaait open en daar is zus. Wat ziet ze er mooi uit. Een lint vol kleurtjes in haar vlechtjes en in haar ogen schitteren lichtjes van plezier. Ze lost de hand van mevrouw en komt op me afgerend. Ik omknel haar zo stevig, dat ze ervan moet lachen. Sterk pakken, noemen wij dat altijd. We spelen het kaartspel Uno, dat is immers haar lievelingsspel. Na een tijd vraagt zus waarom ik haar niet wil zien? Stomverbaasd staar ik haar aan. Hoezo, haar niet wil zien? Mama zegt haar dat ik haar liever niet wil zien. Maar….dat is net hetzelfde als wat papa over zus zegt! Hoe kan dit nu? Waarom doen mama en papa dit? Dit is echt heel raar.


“

11


L

ouise is 4 jaar. Ze woont bij mama.

Papa en mama zijn uit elkaar sinds ze 3 is.

Aanvankelijk spraken mama en papa nog af bij een speeltuin, daar kon Louise haar papa nog zien. Deze contacten liepen niet goed, Louise kon moeilijk van mama naar papa gaan, papa voelde tijdens het hele bezoek voortdurend de controlerende ogen van mama in zijn nek. Uiteindelijk stapt papa naar de rechter en wordt het woord ‘Bezoekruimte’ uitgesproken. De contacten tussen Louise en papa lopen nu wel goed, ze hebben tijd en ruimte voor elkaar en Louise is hier erg blij mee. De contacten tussen papa en mama blijven echter stroef en koel verlopen, beiden gaan voortdurend de grens van de andere opzoeken. Hoewel zowel mama als papa zeggen het belang van Louise voor ogen te hebben, komt er geen communicatie tussen papa en mama tot stand. Tijdens de overdrachten blijven ze zich allebei uitsluitend tot Louise richten en nooit tot elkaar. Op een zaterdag, wanneer Louise samen met haar papa terugkomt uit de Bezoekruimte, moet ze naar het toilet. Papa zegt onmiddellijk dat hij wel even meegaat met haar. Ook mama biedt onmiddellijk aan mee te gaan. Louise geeft beiden een hand en wil naar het toilet stappen. Beide ouders reageren: “Niet met allebei, dat is te veel. Ofwel ga je met papa, ofwel met mama”. Louise neemt de hand van Paul, de medewerker van de Bezoekruimte. Zonder omkijken stapt ze naar het toilet.

12




V

ictor en Emma hebben hun papa al acht maanden niet gezien.

Papa brengt een cadeautje voor hen mee naar de Bezoekruimte.

Hanne, de medewerkster van de Bezoekruimte, vraagt naar het cadeautje dat Victor en Emma gekregen hebben. Victor en Emma kijken naar elkaar. Emma zegt dat ze dit cadeau eigenlijk niet wilt. Hanne vraagt hoe dit komt. Emma haalt haar schouders op.

Victor geeft ook aan dat hij bang is dat mama kwaad zal zijn op hen, omdat ze dit cadeautje hebben aangenomen. Aan de ene kant wil hij het cadeautje wel, want hij was er zelf al voor aan het sparen. Maar aan de andere kant, wil hij mama niet boos maken.

Hanne zegt dat ze het niet zo goed begrijpt, ze heeft gezien dat Emma wel blij keek als ze het cadeautje kreeg en dat ze er ook mee gespeeld heeft. Emma zegt dat ze wel blij is, maar dat ze denkt dat mama niet blij zal zijn. Mama heeft alles wat zij van papa hadden, weggedaan omdat hij stout was.

Hanne vraagt of zij eens met mama moet praten over het cadeau. Emma en Victor willen dit niet, want ze zijn bang dat mama dan nog bozer zal zijn. Hanne vraagt of de kinderen willen dat zij erbij is als de kinderen het cadeau tonen aan mama. Dat willen ze graag.



13


“ 14

Waarom moet ik ertussen zitten? Waarom praten mama en papa niet gewoon met mekaar?

“




F

atima is 11 jaar.

Ze zegt dat ze haar papa nooit meer wil zien.

Fatima heeft het er moeilijk mee dat ze haar papa zal zien in de Bezoekruimte. Tijdens het onthaalgesprek werden door Fatima al een aantal zaken aangegeven die de bezoeken gemakkelijker voor haar zouden maken. Alleen herhaalt ze telkens dat ze haar papa nooit meer wil zien.

Peter vraagt wat ze dan met deze uitspraak bedoelt. Fatima antwoordt dat ze haar papa nooit meer wil zien op de manier waarop het al die jaren gegaan is. Peter en Fatima maken samen een overzicht van wat zij van wie nodig heeft om de stap naar papa te kunnen zetten.

Peter, de medewerker van de Bezoekruimte legt uit dat een persoon soms uitspraken doet die niet altijd letterlijk bedoeld zijn. Hij geeft daar ook een voorbeeld van. Fatima erkent dat ze haar uitspraak niet letterlijk bedoelde.

Papa

Fatima geeft de toestemming om dit met haar ouders te bespreken.

Mama

Papa liegt veel. Ik wil gewoon dat hij de waarheid spreekt. Ik wil de waarheid horen.

Peter van het CAW

Mama moet ook de waarheid van Ik wil graag dat je met mijn ouders papa kunnen horen. bespreekt hoe ze dit kunnen doen.

Mijn papa wordt kwaad bij het Ik wil graag dat er een manier is minste dat ik zeg. Ik zou graag heb- dat mijn ouders met elkaar kunnen ben dat wij gewoon praten. praten.

Zoek samen met mijn ouders een manier waarop zij met elkaar kunnen praten over afspraken voor de bezoeken.

Ik verveelde mij met papa. Hij deed nooit iets met mij.

Ik zou graag van alles mee krijgen om mij bij papa bezig te houden.

Samen met papa op zoek gaan naar activiteiten.

Ik wil niet dat mijn ouders nog ruzie maken.

Ik wil niet dat mijn ouders nog ruzie maken.

Ik wil dat je aan mijn ouders zegt dat ze geen ruzie meer mogen maken.



15


L

isa is 7 jaar. Ze woont al twee jaar bij papa, zonder mama.

“

Sinds een jaar ziet ze mama regelmatig in de Bezoekruimte.

Papa vertelde mij over de bezoeken met mama. Hij zei dat hij het goed vond dat ik mama zou zien. Dat was een geruststelling voor mij. Ook na de bezoeken is papa heel lief, hij vraagt me hoe het was, maar ik moet niet alles vertellen. Soms vind ik het leuk om hier zelf even over na te denken vooraleer ik hierover kan praten.

kon vertellen dat ik sommige vragen van mama lastig vind. Het is me gelukt om dit aan mama te vertellen. Mama had er geen idee van dat die vragen zo voelden voor mij, en ze was er erg van geschrokken. Ze vertelde me dat het niet haar bedoeling was om het zo lastig te maken voor mij. Sindsdien voel ik me rustiger bij haar.

Sofie, de medewerkster van de Bezoekruimte, had voorgesteld om mijn lievelingsspel van thuis mee te brengen voor het eerste bezoek. Dat vond ik een tof idee van haar. Ik heb dat ook gedaan, mama en ik hebben heel leuk gespeeld. Dat was lang geleden!

Sofie heeft ervoor gezorgd dat de bezoeken in de Bezoekruimte rustig werden opgebouwd. Ik vond het wel fijn dat er met mama en papa beslist werd wat de volgende stap zou zijn. Zo hoefde ik zelf niet te kiezen. Ik kon wel vertellen wat ik wel of niet leuk vond en hier werd rekening mee gehouden. Ik wil niemand een slecht gevoel bezorgen.

Tussen de bezoeken door had ik ook gesprekken met Sofie. Met haar heb ik geoefend hoe ik aan mama

16


“



J

oris is 9 jaar. Om de twee weken gaat hij naar een kindergroep,

“

waar kinderen met elkaar spelen en praten, zonder ouders bij.

Een leuke oefening in de groep was om van elkaar een omtrek te tekenen op een heel groot papier. Daarin konden we de gevoelens tekenen die we van binnen voelen en de gevoelens die we naar buiten laten zien. Door deze oefening zie ik dat ik veel verschillende gevoelens in mij heb. Ook al zeg ik het niet altijd, ik voel wel veel vanbinnen. Soms voel ik mij tussen twee werelden inzitten, net zoals Kamiel de Kameleon, een verhaal dat we samen hebben gelezen. Alles is zo anders in die werelden. Kamiel moet steeds veranderen van kleur als hij naar een andere wereld gaat. Zo voel ik me ook als ik naar de Bezoekruimte moet komen. Dan weet ik niet meer welke kleur ik moet zijn en dat is een raar gevoel. Door de kindergroep weet ik dat Lien dat ook zo voelt, maar zij gaat dan huilen en kruipt op haar mama’s schoot. Dan gaat het raar gevoel even weg, zegt ze. Bij mij is dat anders. Ik hou van avontuur en wil de wereld van de andere kleur best een keer ontdekken. Lien heeft gezegd dat ze wel mee durft 1

1

als ik haar help. We hebben afgesproken dat de Bezoekruimte ons eigen avontuur wordt, spannend maar ook leuk. Alles is zo verwarrend! Ik weet niet of ik bang, boos of verdrietig moet zijn. Eigenlijk wil ik gewoon blij zijn en wil ik dat iedereen stopt met ruzie maken. Ik leer dat als ik mij niet goed voel, ik naar mijn droomplek kan gaan. Daar voel ik mij weer beter. Ik heb gemerkt dat de andere kinderen ook deze gevoelens en gedachten hebben en dat ze dromen dat iedereen terug gelukkig samen kan zijn. Hierdoor voel ik mij meer normaal. Het is fijn om van anderen te horen hoe zij hier mee omgaan, zo leer ik wat bij en word ik steeds een beetje sterker. Samen met de andere kinderen heb ik een grote luchtballon gemaakt. In het mandje staken we alle zaken waar we boos over zijn en toen hebben we de luchtballon losgelaten, hoog de lucht in.

Niet elke Bezoekruimte heeft een kindergroep.



“

17


“

Ik ben verdrietig als ik naar papa moet, omdat ik mama dan alleen laat.

18

“




T

ine is 8 jaar. Ze wil niet praten in de Bezoekruimte. De medewerker van de Bezoekruimte gaat het gesprek aan met duplopoppetjes.

Er wordt aan Tine gevraagd om een poppetje voor zichzelf en voor mama en papa te kiezen. Ze plaatst zichzelf tussen beide ouders in.

geen zorgen hoeft te maken dat zij alleen zou zijn. Mama zegt dat het goed is dat Tine naar haar papa gaat.

Sam, de medewerker van de Bezoekruimte gebruikt de poppetjes om te tonen wat er in het traject in de Bezoekruimte gebeurt. Ouders leren met elkaar praten in het belang van het kind. Tine heeft er geen oren naar en zegt dat ze niet naar papa wil.

Mama ziet ook de opstelling waar Tine tussen papa en mama staat en wil daarover praten. Zo snel als Tine kan, verplaatst ze de positie van de poppetjes door zichzelf naast mama te zetten, weg van papa. Mama zegt dat dit niet nodig is en dat de eerste positie beter was. Tine plaatst de poppetjes terug.

Ze zit onrustig op haar stoel. Sam vraagt wat er voor haar zo moeilijk is. Tine geeft aan dat ze niet gelukkig is als ze bij papa is: • Ze kent papa niet goed. • Papa begrijpt haar niet zo goed. • Ze voelt zich verdrietig omdat mama dan alleen is. • Ze zegt mama pijn te doen als ze bij papa is omdat mama dan verdrietig is.

Tine verlaat opgewekt de ruimte. Ze vraagt wanneer ze nog eens mag terugkomen.

Sam laat Tine verder met de duplopoppetjes spelen en vraagt of mama vrienden heeft. Tine plaatst rond mama een dertigtal poppetjes. Ze benoemt elk poppetje bij naam, allemaal vrienden en vriendinnen van mama. Sam pikt hier op in en vraagt aan Tine wat ze ziet. Tine is enthousiast over al die mensen rond mama. Mama lijkt daar niet zo alleen. Dus hoeft Tine zich geen zorgen te maken dat mama alleen is. Die gedachte dringt bij haar door. Tine wil mama de opstelling laten zien. Ze haalt mama uit de wachtzaal. Mama bevestigt dat ze inderdaad veel vrienden heeft en dat Tine zich


Een vechtscheiding door de ogen van een kind

19


I

dres is 3 jaar. Zijn ouders gingen uit elkaar terwijl zijn mama zwanger was.

“

Zijn papa bezoekt Idres en zijn zus in de Bezoekruimte.

Toen we naar de Bezoekruimte gingen was mama’s dikke buik verdwenen. Ik was grote broer geworden van Ilana. Papa bewonderde mijn kleine zus. Mama bleef gelukkig de hele tijd bij me. Ik was bang dat ze met Ilana zou vertrekken en mij zou achterlaten. Dat gebeurde niet. Vanaf dan gingen we om de 2 weken naar de Bezoekruimte. Ik moest altijd huilen als we aankwamen. Elke keer opnieuw moest ik wennen aan de mevrouw en aan mijn papa. Papa probeerde wel met me te spelen maar ik was toch blij dat mama in de buurt bleef. Alleen zag mama er altijd zo boos uit als we daar in de Bezoekruimte zaten. Vond zij het dan niet leuk in de Bezoekruimte? Na een tijdje mochten we wekelijks naar de Bezoekruimte gaan. Papa was altijd flink op ons aan het wachten wanneer wij aankwamen. Ik huilde maar dankzij mijn tutje en wat troostende woorden van papa werd ik weer rustig. Het uurtje samen spelen met papa begon echt leuk te worden. Met Ilana erbij was het soms ook wel druk. Maar dat was bij mama thuis ook zo. Mama bleef nu ook gewoon in de wachtzaal wachten totdat wij klaar waren met spelen.

20


De mevrouw van de Bezoekruimte bleef altijd wel in de buurt. In het begin speelde ze mee, na een tijdje keek ze toe hoe papa met ons speelde. Ondertussen vond ik het heel leuk om naar de Bezoekruimte te komen. Ik begon al op papa te roepen als de deur van de lift openging. Ik wist immers dat hij in de wachtzaal op ons zat te wachten. De mevrouw zat ondertussen aan haar bureau terwijl wij met papa speelden in de Bezoekruimte. De deur tussen het bureau en de Bezoekruimte bleef eerst open, zodat ik nog af en toe kon gaan piepen. Na een tijd bleef de deur van haar bureau gewoon dicht. Ik speelde met papa in de Bezoekruimte en als ik de mevrouw nodig had, kon ik altijd even naar haar toe.

“



“

Ik moest altijd huilen. Elke keer opnieuw moest ik wennen aan mijn papa.



“

21


S

hauni is 16 jaar.

Bij een laatste bezoek werd haar papa agressief.

Wanneer Shauni verneemt dat de rechter besliste dat ze haar papa moet bezoeken in de Bezoekruimte, is haar eerste reactie een urenlange huilbui. Zij wil niet terug in contact komen met haar papa. Ze gaat met tegenzin naar de Bezoekruimte. Het onthaalgesprek in de Bezoekruimte werkt geruststellend. Ze voelt zich gehoord, ze kan haar angsten uitleggen, en voelt zich serieus genomen en begrepen. Ze krijgt vertrouwen in de begeleiding door de begripvolle houding en de veiligheid en zekerheid die geboden wordt. Hierdoor durft ze het aan om terug in contact te komen met haar papa. Ze wil tijdens dat contact zeggen aan haar papa dat ze geen verder contact met hem wil, dat ze haatgevoelens heeft ten opzichte van hem. Samen met de begeleiders oefent ze dit gesprek en bereidt ze de ontmoeting voor.

Ondanks dit alles geeft Shauni zelf aan dat haar traject in de Bezoekruimte voor haar een succesverhaal was. Ze heeft er enorm veel van geleerd en is enorm gegroeid als persoon. Ze heeft geleerd haar gevoelens onder woorden te brengen, en op te komen voor zichzelf en haar mening. Ze is erin geslaagd de scheiding van haar ouders en de problematiek van haar vader een plaats te geven, en kan hierover zonder schuldgevoel of schaamte spreken. Ze heeft doorzettingsvermogen gekregen en ze beseft dat alles in het leven niet vanzelf loopt. De Bezoekruimte heeft voor haar écht het verschil gemaakt.

Maar het draait uiteindelijk anders uit. De boodschap onder woorden brengen tijdens het eerste bezoek blijkt te moeilijk. Er volgt nog een bezoek. De aanvankelijke bedoeling om het contact te verbreken na het overbrengen van haar boodschap wordt langzaam verlaten en Shauni doorloopt uiteindelijk een heel traject in de Bezoekruimte. Uiteindelijk stoppen de bezoeken in de Bezoekruimte toch, wanneer papa tijdens een bezoek agressief wordt en Shauni fysiek bedreigt. Op dat moment besliste de Bezoekruimte de begeleiding stop te zetten, want agressie tijdens de bezoeken wordt niet getolereerd.

22



Slotwoord van een medewerker Werken in de Bezoekruimte

Mijn werkveld bevindt zich in één van de meest essentiële domeinen van het menselijk leven: de existentiële relaties die de fundering zijn van ons bestaan, en van onze toekomstige generaties. In mijn zoektocht word ik geconfronteerd met woede, onmacht, wanhoop, angst, verdriet, leed. Ik ben bezorgd om de kinderen, maar ik voel ook mee met de ouders. Als het voor mij al zo moeilijk is, wat betekent dit dan voor de kinderen? Voor de ouders? Voor de grootouders? Maar er is ook hoop, ontroering, vreugde en geluk. En ik ben niet alleen. Er staat een team rondom mij en de cliënten. Samen wordt er gezocht naar


nieuwe wegen, stevige bruggen en veilige plekken, die kunnen bewandeld of bezocht worden. Als we er dan in slagen om een gemeenschappelijke kaart te tekenen waarop ieder zijn weg kan vinden, dan weet ik weer waarom ik graag in de Bezoekruimte werk. Het hoeft zelfs geen volledige kaart te zijn, maar een aanzet, een begin dat later nog kan aangevuld worden. Werken in de Bezoekruimte is moeilijk, confronterend, vermoeiend en uitdagend, maar ook avontuurlijk, verrijkend en mooi! Ik mag altijd opnieuw getuige zijn van de speciale en unieke band die elk kind met zijn ouders heeft.


23

Dat ik van mijn mama hou doet papa soms verdriet. En dat ik van papa hou dat weet mijn mama niet. Zo draag ik mijn geheimen mee en loop van hier naar daar. Nog altijd hou ik van die 2 die hielden van elkaar. (Uit het gedicht “Fotoalbum” van Willem Wilmink)

Een publicatie van

in samenwerking met

Van jullie, voor altijd! Een (v)echtscheiding door de ogen van een kind

Recommend Documents