Doe-het-zelf wandeling Sint-Gillis
De stadstuin van eden
thema Wijk duur
Wijkwandeling Sint-Gillis 1u
Startpunt Eindpunt Bereikbaarheid
Premetrohalte Albert Metrohalte Hallepoort Trams 3,4, 51 en 54 premetrohalte Albert
INFO
UiTinBrussel is een initiatief van muntpunt.be
2
Doe-het-zelf wandeling De stadstuin van eden
INFO
intro Evere
Schaarbeek
E19 ANTWERPEN
Brussel-Stad
Jette
Deze wandeling stuurt je langs het meest bizarre kruispunt van Brussel (Bareel), via een imposante gevangenis en een al even imposant gemeentehuis. Naast alle verkeersdrukte en prachtige architectuur kom je ook langs een stuk prachtige ‘wildernis’ in de vorm van het Pierre Pauluspark. Ook hier is de culturele mix zeer gevarieerd, van Polen over Portugezen tot Marokkanen. Het volkscafé ‘Brasserie Verschueren’ is al meer dan een eeuw incontournable in Brussel.
St.-Joostten-Node
A12 ANTWERPEN
BRUSSEL NATIONALE LUCHTHAVEN
Ganshoren E40 GENT OOSTENDE
E40 LEUVEN
Koekelberg St.-Agatha Berchem
St.-Lambrechts Woluwe
St.-Jans Molenbeek
St.-Pieters Woluwe
Anderlecht Etterbeek St.-Gillis Oudergem
Vorst
E411 NAMEN
E19 PARIJS
Watermaal-Bosvoorde Ukkel
RO UM AN IE
E
R. D
G
STEEN WE
. ST R US
E R O IS E CHARL
RU E
EE R. D ND . L R A . CO CH N TS CO TR RD AA E T
NT STR.
LLET STRAAT
AP O UI
EC
RU
STR.
NNE
R. DE L
ST .-B ER NA RD
PA RM E
DE
AUSA
R. ST
DE SM
ED EL 'HO TEL
RU
VO RU E D ZIT ORU TER PR S ES ID E
RUE DE S ZWITS UISSE ERLAN DSTR.
D'EC OSS E
RUE
TR.
S CH OTLA NDS
IES
NA
ON
R. MOSCODE U
R. LYC DU EU LYC MS EE TR .
PA RM A
RUE BREUGHEL STR.
HOOG-STR.
HO FST R.
MU
D
NT -B ER NA R
AI
ST
AP
IL
EV OT
R.
R.
R.
IXELLES
PR
MA
E.R.G.
DU
MA
LIE
ST
R.
ED ELK NA
GE
PA
U ED RU
R.
DU
N RU OTA E D RIS U STR A TA AT BE LLI ON
NE
AI
IC
FR
EA
RU
AT CH. ER D LO E O
RJA Y
LAA N
W
RUE FR. ME
DE R L S
SE UE AS H R. T
PRISONS GEVANGENISSEN
F.
R.
TA RUE NOBELLI DU T O STRARIS N . -
AF RIK A
-
CH. D E CHA RLEROI
S
RU EM .
ES
2
DALCROZE
AV. BRU GM ANN
STR.
DE LONCIN STR.
RU
EA
. DI DER ICH
G
TA RUE M D ST INE E R S DE R . PO PO UE LE LOG NS N TR E RU .
A RIB ALSEM BERG ALDI STRAA SESTE T ENW EG RUE
RU E
E
G T A RS E L ELDE D R . IJSK
S ST LAERT WAFE
D
R. H.
A V. D U MON T KEM MEL
NT
UF OR T
R. D
R. D SELD E CELER ERIJS I TR.
ST RUE ER ST CKX R.
R O G. CU E OMBA Z RE ST STR . R. G. TEL R. DU FORT L
R UE G.
. E TIN
PRAA GSTR .
R. DE PRAG UE
W .T ST ELLR. ST RA AT
TE M ON
E
FO RT -
ST DEFNET STR. R.
O
NE GR
F.
CH. DE WA TE WATERLOO RLOO SESTWG.
ST
FE RO N
RU EE M.
ST
IER BE RN
CLEMEN AV. CL
E
RU
R. ST
G.
RU
R.
ST
E E E D RN RU OU LIV
ED
. S TR
.E
ON NS . JA
ER ID FA
SES TW
E
E
GN
RE OI CT VI
RST
UIS
OEP
RU
RU
RU
. LO
N OR LIV
AT
E RU
F DE
N242
TR ZSL' R Q A C A . FA MAZMAZ DE O ON DE N
QZ
AC
RA
.L.
VO
C.D R. E STR PAE . PE
DE
RO ME
E ED
RU
R.
GS TR AA T
AV
R.
N AA YL
SN
ON
ST
AA
N
N
E-H
AA TR.
ES
ST
ER NI ER
NG
AL
EM .F ER O
VE RU RH E I. E STR YDE . N
UIZ
E RN OU LIV
UE
R.
E
L EF YD D E TS TR RU AA T
ER
ED RU
.B
S ST
LA
NC
E OR
VE
RUE
R TASSOUE N-SN STR. EL T ISA AA
SAINT-GILLES
NC
R
ID FA
B
EF
RIN
LO
ED
LA
T YD
T
DU E E ITT RU W
RU
E-P
P
RU
B UE
VE
A RA
T SS
E NR IE T T E
LIJK
R.
O
ETS NC KER TRA AT
E
. TR XS
NG
IE-H
KO
K NIN
SRIE ND TR. UR LLE NSS E TO WOORE OSS T GR . D.L
STEFANIAPLEIN PLACE STEPHANIE
RU
R BO
NI
AU DE
AT E STRA RUIS DE PIERR EN-K IX STEN LA CRO DE RUE
IN
M AR
E.S.C.G.
COIMBRA GROUP
AT
EJ ED RU
BOSQ U
RU
SQ. BARON PLACE A. BOUVIER SQ. H. DUMONT PLEIN NI R E UE U IE EN M DE W B O EM R. NE URG ER NT RO ST UF ST GS -BL CH RA TR AN AT AT . C EL
LO
AV. A LBE RT
W ER OV
R. UST
1
CH
4 3
N XLAA ETIAU UCP RUE E. GGEN VERHE STR.
SQ. DE LA DELIVRANCE VERLOSSINGSSQ.
RE OI CT VI
ALBERT
EART
E BR
7 6
. DE
AV. AUX MBE J. LALAAN
NTOIN
R.
SAVO IESTR .
RUE A
ST
PARK VAN VORST
NS
IE ST ROB
L. MORICHAR PLEIN RU ED 'ES PA
EE
R.
AN R . JE
N EA EJ
TRA
ES AT IM TRA LLI ON . R WS BAI .D IS ST U J U L ED ST EW TT 'IRL RA BA UE D PLACE ES E O AN AT R AT P. JANSON AQUA TR LM . I D N E R L . E INST. UE DUC R LO W EUR A LB DE . PLEIN PARVIS DE LA TRINITE . DEM AN L'A TSTR. SP ST.-LUC O STR AV. A PLACE QU . AN DRIEVULDIGHEIDSIES RIS R T E O DU JES TR M. VAN MEENEN M VOORPLEIN PLACE DU C AA TENBOS TR PLEIN N5 AA H. DRIET CHATELAIN M HORTA MUSEUM S I T R VULDIGHEID BA KASTELEINSW MUSEE HORTA MO PO RUE RU RD . STE.-TRINITÉ R IE AT ED O RT D IJ WA RUE D PLEIN SAV ER 'A ST EST UG U TER E L'A RUE R. DE LB LO R. R. AL LEID QU AN A S T ME ING EDU A R E A I R E T R SST C ICA RTS LO UE RAA X I BREA N U MB DE A E I S T T E P AR C D T U E A W I D E ME E OIN T U G N RIK A N E . V A A AN FO RU SE PLACE MA RE N242 STR UR E AA A. DELPORTECIE AAT CAMPAGNE STR MOI A T L R . S PLEIN HORTA
N274a
N LA A
R. D ST E S E UD TU EN DI TE A N NS TS TR RH R . E . RE TO D TO R .L. A.R. IER RIC IQU LA ND AS E TR PLACE STR. .
ST
WIP
YSENAA R STR. STE.-ALENE STE.-ALENA AS VILL DES LAAN . V A A ILL V
L L A L A AN
SKO MO
5
BARRIERE DE ST.-GILLES BAREEL VAN ST.-GILLIS
AV. ER JA P. DE AN LA
TS
N AL TIN MEN E
. PER CH E
PARC PIERREPAUL PAULUS DU CHATELET
L. COENRUE EN STR.
ER R. DE STING HA S FO ST EG R RA EN TIFICAAT TIO ST NS R.
AN KLA PAR
R. A. CLU
C
PARVIS DE ST.GILLES ST.-GILLES-VOORPLEIN
R.
. TR
EF
.D CH
VE
A
NS
TR.
am al au 9 8
R. ST
IES
PAR
HYS TRA AT G.C.
UET
HOTEL DES MONNAIES MUNTHOF
STA
TR. DAN R NS UILB DA UR E JO O THEATRE RU BERCK J POEME N24 MANS P STRAA T PLACE J. DILLENS MUSEE BELGE DE L'ASCENSEUR N261 PLEIN R. D BELG. MUSEUM VAN DE LIFTEN R UE ECOLE .L. S NTE AN PLACE BERCK OUR RD DE THEATRE . BO SMANS CE U D.L DHEID LOIX JO S . T LASSAAD R R E . E BRO . RU NST PLEIN GO STR RAA T RUE DE LA INST. RUE DU METAL SO EUROPEEN UR METAALSTRAAT . CE DE STR COMMUNICATION HE ST.-BERNARD R
EL
DA JOUR
ED
R. D.L. FORGE SMIDSESTR.
R. D OUDE ES VIEILLA MAN RDS NENST R.
T
RU
R. D.L. FILATURE SPINNERIJSTR.
SS
RUE BOSQ
OO
R SPA RI J A AVENUE HEN CLINIQUE A. DEPAGE
HALLEPOORT PORTE DE HAL
ao an
UE AU CE ON T A T RA
N
WATERLOOSESTWG. CH. DE WATERLOO
SN BO
R E AE RU CH . S AL STR
W
STR.
NU AVE
U ED
DET
TH EO DO RE V
R. D.L
JESUS TRAVAILLEUR JEZUS ARBEIDER
PARC DE FOREST
and of De Rouck Geomatics au Jaco, 1- 1410 Waterloo nt-Niklaas & Waterloo 0 - 03/760 15 29 ouckgeocart.com ouckgeocart.com 512)
E
ST
LAA
. STR
ORTH. KERK
E.
DU ROI
RUE DU CANADA
EGL. PROT. KERK
150 m
E RU ENNE ND
G. E STW STS
IE
RUE A. HENNEBICQ STR.
SN
A V E NU E
7.000)
HA EG EN
SQ. CH.-JORDENS STR. SQ. EGLISE R. CRIC KX
PLACE DE OCHEFORT V. DES VILLA A SV PLEIN I
N AA
D'A
RUE ARD AILL F. G STR.
ER
RU ED BA SCH U T AN IET IR ST R.
. F RU RA E ST NQ R. U I
ap ORT
RL WATE BOULEV ARD DE P
MUS. VOOR FOLKLORE MUS. DU FOLKLORE
CH PLACE DE EVANG. ERS E ST.-GILLES RU BETHLEEM KERK VAND PARVIS ST.-GILLIS UE BETHLEHEMR ST.-GILLESRU E E T PLEIN VOORNN EGL. HE PLEIN N5 BO TR. OD EVANG. LIS S R. DE RO D. ABON OR INDEP.RUE DET . R SS ME STR. H I Y EV C.C. L
BO
274a
T RS
V OR
DE
NTONIUS NTOINE J
W ST SE FONTAINASTR. WIJK O KS V ONAFH. RIC
R.
E RU
RUE DE SERBIE SERVIE STR.
G.
T SS
N274
ET
RA
EN
DA R. NE DE MA RK
SQ. GERARD VAN CAULAERT SQ.
CITÉ FONTAINAS
OR EF .D H C
AN
BORDET RUE EVERS STR.
R.
RAA T SQ. J. FRANCK SQ.
HELDENR PLEIN S VL T
PH
CO
SINTGILLIS
M
RU INST. J.BORDET
IERE .L. LIN TR. R. D BRIEKS SFA VLA
TS
ST RA AT
EE RU
EPO
AE
JO SE
S
EN
R.
AE
RK
CO EN R
N RO FE RUE FONTAIN LI EDES PL. AS S HEROS T
CL
MA
.
DLA
AN RSLA OLDE AN V L ES AV. JE GIL ST.- AAT ISE STR EGL RK EE L' ISKE NN R. D T.-GILL DE S AN
NE
TR
RA FONTAINAS HOF
ST
HALL
RU E
SS
© ADe Rouck Geocart T CITE
R ZW UE D ED E S EN UE ST DE R.
U E ERT OG A T RAA
DE
PLAN AE
RUE -BORDET STR. HEGER
CL
I ZU
J.
Elsene
ELSENE PR
OV
OO
ST
STR
.
H SC BO EN T DE R.
3
Doe-het-zelf wandeling De stadstuin van eden
INFO
Neem in het premetrostation ‘Albert’ I de roltrap naar boven. Je belandt in een grote ondergrondse ruimte, waarvan de muren bekleed zijn met blauwe en zwarte vierkantjes van verschillende grootte. Dit kunstwerk staat in schril contrast met het bronzen reuzeninsect van de Franse kunstenaar Jephan de Villiers. Aan zijn voeten liggen onder een glazen plaat 210 ‘Geheugenfragmenten’ in de vorm van witte eivormige ballen. De kunstenaar suggereert dat hier een raadselachtige archeologische opgraving werd gedaan.
1
Verlaat het station via uitgang nr. 2 ‘Victor Besmelaan’. De uitgang vind je rechts van het beeld, en meteen na de toegangshekjes naar links. Boven zie je even verderop het park van Vorst.
Naast je ligt de ’Bar du Matin’. In deze gezellige horecazaak met zijn populaire zuidelijk gerichte terras kan je terecht voor een hapje en een drankje of gratis concertjes en feestjes. Het café valt vooral op door de binneninrichting die is geïnspireerd op de Expo ’58-stijl. Laat de Alsembergsesteenweg rechts van je liggen. Deze lange kaarsrechte straat is de ruggengraat van Sint-Gillis. Aan de overzijde staat een Bruegelfonteintje zoals je die ook in de binnenstad aantreft. Hier kruipen twee jongens op een enorm vat. Boeiender is het beeld op de middenberm van de Albertlaan, op je linkerhand. Judith toont het hoofd van de wreedaard Holofernes die ze door een list kon overmeesteren. Nog links, op het hoogste punt van de gemeente, staat sinds 1963 een appartementsgebouw van 22 verdiepingen.
Judith met het hoofd van Holofernes
Neem links hiervan de Ducpétiauxlaan.
Je betreedt een wijk met statige herenhuizen van net voor de Eerste Wereldoorlog. Het loont de moeite om op de details te letten. Zo heeft nr. 110 een mysterieuze pauw in het schitterende bovenlicht (het glasraam boven de deur). Even verder, ter hoogte van een halfcirkelvormig pleintje, ontdek je plots een witte middeleeuwse burcht die uit het Engeland van de Tudors lijkt weggelopen te zijn. Vergis je echter niet: achter deze architecturale fantasie bevindt zich de bekendste gevangenis I van het land. Bij haar bouw in 1875 een model van vooruitstrevendheid, maar vandaag leven er honderden gedetineerden in vaak mensonwaardige omstandigheden. Eigenaardig is wel dat die kwalijke reputatie niet afstraalt op de buurt, wel integendeel. Ga in het midden van het plein staan: de Jef Lambeauxlaan verbindt de gevangenis met het pronkerige stadhuis. Dit is een van die zichtassen waar 19de-eeuwse stedenbouwers zo van hielden.
2
2 I Gevangenis van Sint-Gillis
Loop de laan zo naar beneden dat je de gevels aan beide zijden in de gaten kan houden.
Het bijzonder elegante huis op nr. 38 draagt als bouwdatum 1902. Het geometrische lijnenspel van nr. 35 verraadt de invloed van de Weense Sezession. Het linker hoekhuis op nr. 25 draagt nog steeds het naambord van architect Paul Hamesse. Hier woonde en werkte de geniale ontwerper van o.a. de Ultieme Hallucinatie (Koningsstraat) en de Pathé Palace (Anspachlaan). Om de hoek, in de Antoine Bréartstraat, bevond zich het atelier van Jef Lambeaux, de onstuimige beeldhouwer van onder andere de Antwerpse Brabofontein. Het gebouw werd helaas afgebroken en vervangen door een politiepost. Nog lager vallen de nrs. 11 en 4 op door hun verfijnd metaalwerk in art nouveau-stijl. De architecturale rijkdom die deze buurt tentoonstelt, is het rechtstreekse gevolg van een wedstrijd die de gemeente in 1898 uitschreef. Naarmate je het stadhuis I nadert, merk je wat een volumineus gebouw het is. Je ontdekt ook dat de strakke symmetrie doorbroken wordt door een bakstenen belfort aan de rechterzijde. Hierdoor wilden de toenmalige vroede vaderen van Sint-Gillis hun autonomie ten opzichte van Brussel bevestigen. Na de inhuldiging in 1904 besliste de gemeenteraad dat het gebouw voortaan uitsluitend als Stadspaleis zou betiteld worden! De inspiratie van architect Albert
3
3 I Stadhuis Sint-Gillis
© Annick Lesage
INFO
Doe-het-zelf wandeling De stadstuin van eden
4
Dumont kwam vooral van de Franse renaissancestijl. Art nouveau werd te frivool bevonden. Loop links om het gebouw heen. Langs de zijgevel trekt een bronzen arbeider de aandacht. Beeldhouwer Paul Stoffyn werkte helemaal in de stijl van Constantin Meunier en idealiseerde het trotse werkvolk. Zo beland je op het Van Meenenplein I wordt ingenomen.
4 dat op maandag door een gezellige markt
Pal voor de eretrap van het stadhuis, en beschermd door de twee zijvleugels, prijkt een beroemd bronzen beeld van Jef Lambeaux. Om de aanstootgevende naaktheid van de jonge deerne te temperen, omringde de gemeente haar met een dichte struik. Ze stelt de godin van de Bocq voor, het zijriviertje van de Maas dat de hoofdstad van drinkwater voorziet. Vreemd dat we tot 1976 dienden te wachten om het standbeeld uit het vagevuur te zien verschijnen op het voorplein van het stadhuis. Gedurende deze lange jaren vagevuur lag zij in de gang waar generaties gemeentearbeiders het niet konden laten haar rechterborst te strelen... Bij haar herintrede op het plein heeft men dit deel van haar lichaam, dat door de duizenden liefkozingen was gepolijst, moeten dof maken om het niet te laten afsteken tegen de rest. En dat Sint-Gillis wat met water heeft, zal je straks nog merken. Standbeeld van godin van de Bocq
De prestigieuze Dejaerlaan, die pal voor het stadhuis vertrekt, zet het perspectief van de Lambeauxlaan verder.
De twee hoekhuizen dragen elk een monumentale maar geen identieke koepel. De liberalen die toen aan het bewind waren, hielden niet van uniformiteit. In de gezellig ingerichte Brasserie de la Renaissance, op de linkerhoek, kan je lekker lunchen temidden van fonctionnaires die zichzelf heel au sérieux nemen. Loop de laan naar beneden. Bewonder de emailtegels op nr. 27. De recente flatgebouwen rond een tuintje aan de rechterkant vullen de afbraak op die door de metroaanleg werd veroorzaakt. Even verder vind je twee woningen die elk een eigen interpretatie van art nouveau brengen: nr. 10 (rechts, 1898) is een rustig, vroeg werk van Paul Hankar, terwijl je in nr. 9 (links, 1902) de uitbundige grillige vormen van Gustave Strauven kan herkennen. Zo arriveer je op een van de meest bizarre knooppunten van Brussel: de Bareel van Sint-Gillis I .
5
5 I Kleine bareel
Een nachtmerrie voor de onvoorbereide automobilist, die niet meteen beseft dat groen licht helemaal niet betekent dat de anderen voor een rood licht staan! Voeg daarbij nog een kluwen van tramlijnen en een menigte meestal erg ongedisciplineerde voetgangers. Toch loont het de moeite om – voorzichtig – het plein linksom helemaal rond te lopen. Na de tweede oversteek, de Parklaan, bots je op O Golfinho, een Portugees café. Portugezen, Spanjaarden en Grieken wonen al sinds meerdere generaties in Sint-Gillis en hebben hun stempel op de horeca en de buurtwinkels gedrukt. Nu nog de Verhaegenstraat over en je bereikt de Waterloosesteenweg, een drukke en volkse winkelstraat. Kijk nu om: het stadhuis troont imposant op het einde van de Dejaerlaan.
De steenwegen links en rechts van deze zichtas, naar Waterloo en Alsemberg, werden aangelegd in de 18de eeuw. Bij een bareel moest tolgeld betaald worden, wat meteen de naam van het plein verklaart. Het sierlijke beeldje bovenop de centrale fontein stelt het Waterdraagstertje voor, dat de mascotte van de gemeente werd. Beeldhouwer Juliaan Dillens was blijkbaar erg onder de indruk van een jong meisje dat de paarden laafde die werden ingeschakeld om de volgeladen karren vanuit Brussel op deze ‘berg’ te hijsen. Tot in de 18de eeuw heette Sint-Gillis niet voor niets Opbrussel.
5
Doe-het-zelf wandeling De stadstuin van eden
INFO
Steek de Waterloosesteenweg over en vervolgens de Munthofstraat. Bij de volgende straat verlaat je de Bareel. Ook deze straat, die in feite een knik maakt op het plein heet Waterloosesteenweg.
Even verder kan je kabeljauw op z’n Portugees eten in O Castiço (‘de Grappige’). Maar bedenk dat goedkope Portugese wijn vaak voor een vervelende kater zorgt. Sla links af bij het premetro-station ‘Horta’ I waarin ondergronds smeedijzeren versieringen van het Volkshuis in de Marollen van Victor Horta werden verwerkt. Toeristen die hier uitstappen in de waan vlakbij het woonhuismuseum van de grote architect te zijn, kunnen dit soort Brusselse humor maar matig appreciëren.
6
De Lyceumstraat brengt je naar het grote vierkante Moricharplein.
De linkerzijde wordt helemaal ingenomen door het befaamde atheneum, waar ooit de politicus Paul-Henri Spaak en de schilder Paul Delvaux hun broek sleten. Links ervan zie je, in de Studentenstraat, de oogverblindend witte gevel van de Peter Panschool, een modernistisch werk van Léon Stynen. Loop liever het plein langs rechts naar boven, tot je oog in oog staat met nr. 41, een meesterwerk van architect Ernest Blérot I uit 1900. Neem je tijd om het spel van dag en nacht te ontdekken in de mozaïekversieringen. Steek het plein dwars over. Op het rode sportterrein staat soms in witte lijnen een trapeziumachtige structuur uitgetekend, het speelveld voor de ‘bal pelote’. Dit kaatsspel is nog steeds populair in Franstalig België. Je komt uit bij nr. 14, eveneens een art nouveau-pareltje van de minder bekende architect Georges Delcoigne. Hier bestaat de versiering vooral uit ‘sgraffiti’, waarbij in op elkaar gelegde gekleurde kalklagen gekrast wordt zodat een tekening én een reliëf ontstaan.
7
8 I Pelgrimshuis
© Annick Lesage
Daal nu linksaf het plein naar beneden. Bij de straathoek oogt de ingang van een park heel verleidelijk.
Het werd aangelegd bovenop de premetrolijn waarvan je de langzame bocht in de gazonstructuur weerspiegeld ziet. Loop echter eerst even rechts de Parmastraat in tot aan het eenzame Pelgrimshuis I op nr. 69. Dit herenhuis uit 1905 werd in 1927 door de industrieel Pelgrims heringericht. Nu herbergt het de dienst Cultuur van de gemeente. Merk je trouwens de grappige woordspelletjes op het naambord? Meestal kan je zomaar even binnenlopen. Aarzel dan niet om, helemaal rechts, het intieme art deco-fonteinkamertje te bewonderen.
8
Net voorbij het huis sta je voor een verrassing. Een panoramaterras kijkt uit op een bijna Ardeens landschap. Even verder vind je de ingang tot dit paradijsje. De romantische tuin van het voormalige Pelgrimshuis vormt nu samen met het groengebied van daarnet het Pierre Pauluspark I . Deze Waalse kunstenaar, voluit Pierre Paulus de Châtelet, schilderde helemaal in de stijl van Constantin Meunier, een heraut van het sociaal realisme. Hij ontwierp ook de Waalse haan die menig Franstalig overheidsgebouw in België siert. Daal af naar de vijver en zoek dan weer je weg naar de uitgang aan de andere zijde van het park, pal naast een premetro ingang. Geen groter contrast denkbaar met het idyllische park dan de drukke, sombere Munthofstraat!
9
9 I Pierre Pauluspark
© Dany Heyndels
Aan de overzijde zie je op een straathoek een lager gebouwtje in baksteen en blauwe hardsteen.
Dit is het laatste overblijfsel van het in 1979 gesloopte reusachtige Munthof I , dat wereldfaam genoot en de muntproductie van heel wat landen verzorgde. Steek bij het verkeerslicht de straat over en vervolg je weg langs de linkerzijde van het park- en speelterrein dat in de plaats kwam van het muntatelier. Deze Moskoustraat brengt je op een kruispunt met op de linkerhoek de Brasserie de l’Union I , een bekend studentencafé. Lang voor RSC Anderlecht een begrip was, kende de hoofdstad twee concurrerende voetbalclubs: Union Saint-Gilloise en Daring Molenbeek. Let op het oude scorebord in het café. De
au
al
9 I Pierre Pauluspark
© Dany Heyndels
6
Doe-het-zelf wandeling De stadstuin van eden
INFO
an I Vanderschrickstraat
© Annick Lesage
meest populaire Brusselse theaterkomedie, ‘Bossemans et Coppenolle’ draait rond een Romeo en Julia-affaire uit de beide supporterskampen, maar eindigt wel minder bloederig dan bij Shakespeare. Het volgende stukje van de Moskoustraat fungeert zo’n beetje als de lokale Beenhouwersstraat, met een tiental Maghrebijnse restaurantjes die stuk voor stuk lekkere couscous in een oriëntaals sfeertje serveren. Loop links het SintGillisvoorplein op, dat gaandeweg breder wordt en door de Sint-Gilliskerk kerk afgesloten wordt. Waarschijnlijk moet je je een weg banen tussen de marktkramen, want behalve op maandag is er dagelijks markt. Tegenover elkaar staan het socialistische Volkshuis (links, nr. 37) en de voormalige gemeentelijke feestzaal (rechts, nr. 18) met de hoogdravende naam ‘Aegidium’. De Latijnse naam van Gillis luidt Aegidius, vandaar… Steek de drukke Waterloosesteenweg over. Net voor de weinig inspirerende, neoromaanse kerk ligt de Brasserie Verschueren I , een van de waarlijk ‘incontournable’ adressen van de gemeente en zelfs van het gewest.
am
Goesting in meer Brussel? Op www.UiTinBrussel.be vind je naast een pak gratis downloadbare doe-het-zelf wandelingen ook de volledige cultuur- en vrijetijdsagenda van Brussel en een pak tips om de stad te ontdekken. UiTinBrussel is een initiatief van Muntpunt. UiTinBrussel 0800 13 700 I
[email protected] www.uitinbrussel.be I www.muntpunt.be Voor deze wandellussen deed UiTinBrussel een beroep op de gidsenvereniging Brukselbinnenstebuiten. De gidsen van Brukselbinnenstebuiten tonen je de stad te voet, per bus of met de tram. Daarbij vertrekken ze steeds van de stedelijke realiteit, de vele tegenstellingen, uitersten en mogelijkheden van de stad. Bruksel keert de hoofdstad binnenstenbuiten en heeft aandacht voor kleine gevoeligheden. Brukselgidsen praten dus niet vrijblijvend, ze houden van hun stad en die liefde geven ze je graag mee. Andere wandelingen in deze reeks: Maak kennis met volksbuurten zoals de Marollen of OudMolenbeek, de Europese instellingen in de Leopoldwijk of de TGV aan ’t Zuid. Luister naar boeiende verhalen over 19de-eeuwse grandeur onder Leopold II, de streling van de art nouveau bij de squares, of de charme van stedelijke parken. Maar hoor ook confronterende verhalen over sociale, politieke en economische achtergronden en mechanismen. Brukselbinnenstebuiten 02 218 38 78 I
[email protected] www.brukselbinnenstebuiten.be
INFO
Een initiatief van Muntpunt met de steun van de Vlaamse overheid en Vlaamse Gemeenschapscommissie
Alle foto’s vallen onder het copyright van Muntpunt, tenzij anders vermeld onder de foto. Eerste publicatiedatum: 09/04/2008 Herwerkte versie 31/07/2012
Al meer dan een eeuw is dit volkse café volks gebleven, zonder een greintje snobisme. Het politiekantoor met vredegerecht links van de kerk betrekt het voormalige gemeentehuis. Kerk en gemeentehuis werden gebouwd door Victor Besme, die vooral bekend is als stedenbouwkundige ten dienste van Leopold II. Besme ontwierp het Voorplein dat via de Jourdanstraat de verbinding maakt met de Louizalaan. In de Fortstraat, links van de politie, bevindt zich heel wat hogerop het Vlaams gemeenschapscentrum De Pianofabriek. Loop echter de Waterloosesteenweg verder naar beneden. Het multiculturele winkelaanbod weerspiegelt de bevolking van de wijk: Poolse, Spaanse, Portugese en Marokkaanse zaken volgen elkaar op. Bij de eerste dwarsstraat word je beslist getroffen door de uitbundig versierde art nouveau-huizen links aan de overkant. De verrassing wordt compleet als , zonder je merkt dat de hele straatzijde van de Vanderschrickstraat I één enkele uitzondering, in deze stijl bewaard bleef. Op twee jaar tijd bouwde Ernest Blérot liefst 17 huizen. Ook al werkte hij met dezelfde basiselementen, toch is de afwisseling enorm. Sla linksaf de straat in, zodat je vanop het linkertrottoir de overzijde perfect kan bewonderen. De grootste troef van Blérot was zijn smeedwerk, maar ook de glasramen en sgraffiti zijn pareltjes. De rij eindigt met het café-restaurant La Porteuse d’Eau I . Ook al is het interieur grotendeels nep, toch kan je er deze wandeling sfeervol afsluiten.
an
ao
Draai bij deze hoek rechts de Jean Volderslaan in. Op nr. 34 waan je je even in de zestiger jaren van de vorige eeuw. ‘Aurora’ is een van de zeldzame overblijvende marxistische boekenwinkel van het land. Ook aan de overzijde zijn er boekenwinkels, waarvan er eentje de boeken modieus combineert met een theesalon. De laan mondt uit in de Hallepoortlaan, een onderdeel van de Brusselse Kleine Ring, vlakbij een ingang van het metrostation ‘Hallepoort’ (lijn 2 en 6) I . Hier eindigt het grondgebied van Sint-Gillis en meteen ook deze wandeling.
ap
