Van Afval Naar Grondstof Toelichting onderdelen VANG-programma
NVRD themadag 27 november
Marc Pruijn Directie Duurzaamheid
Van regeerakkoord naar ketens………… • Rutte 2: groene groei, circulaire economie • Circulaire economie programma Van Afval Naar Grondstof = Het sluiten van ketens zonder afwenteling, economisch slim
• Alle onderdelen van materialen keten verbeteren • Er is sprake van een transitie, die versnellen
• Brief jan 2014 geeft ambitie, hoe uit te voeren?
1 december 2014
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Ambitie en hoe uit te voeren • Grondstoffen die economie ‘verlaten’ door storten/verbranden in 10 jaar halveren (referentie: 10 miljoen in 2012 ton) • Beter afvalscheiding huishoudelijk: 75% (100 kg/inwoner) in 2020 • Nederland “circulaire hot spot” in 2020 • Belemmeringen regelgeving wegnemen • Onderdelen SMART maken, dus met stakeholders Traditioneel
Milieubeleid 1.0 Milieubeleid 2.0
• Hoe gaan we dit beleid ontwikkelen?
Rijksoverheid
Wet- en regelgeving (top-down)
Interactief standaarden maken
Netwerk partner
Stakeholders
Compliance
Consultatie (input)
Intensieve samenwerking: gezamenlijke commitment en uitvoering 27 november 2014
• Verantwoord grondstoffengebruik • Circulaire Economie? • Reductie 2.5 miljoen ton/jaar
€
27 november 2014
Waar begin je met transitie?
Meer en Betere Recycling
Huishoudelijk Ketenaanpak
Systeeminnovatie: RACE
€
Consumenten
VANG 39 acties + evt nieuwe 27 november 2014
RACE? Systeeminnovatie • Realisatie van de Acceleratie naar een Circulaire Economie • Coalitie van o.a. MVO Nederland, de Groene Zaak, Circle Economy, Groene Brein, Click NL, Accelatio, EZ, RVO, TNO • Doel: transitie versnellen, systeeminnovatie – Selectie transitieketens en minimaal 3 uitvoeringsprojecten – Circulair ontwerpen – Hoogwaardig hergebruik – Ruimte in regels voor Circulaire Economie – Portfolio en lessons learned (leerproces) – Communicatie – Kennisopbouw, jongeren en onderwijs 27 november 2014
Meer en Betere Recycling • Projecten over: – Van AVI naar recycling – Hoogwaardige recycling
– Afvalscheiding (semi-)openbare ruimte, KWD, scholen – Grensoverschrijding
– Einde afvalstatus optimaliseren – Ketenaanpak 27 november 2014
Programma “Meer en Betere Recycling” • Doel: transitie naar de circulaire economie versnellen door gedeelde verantwoordelijkheid, gezamenlijke uitwerking en uitvoering van recycling activiteiten • Vorm: Convenant (Green Deal?) met uitvoeringsprogramma
27 november 2014
VANG Huishoudelijk • Veel winst te boeken • Doelstelling 60-65% restafval in 2015 versterken • Overheden zetten samen de koers uit: stip op de horizon
• En geven op die manier een kader voor de markt • Op weg naar “no waste”
• Via 75%, ofwel 100 kg restafval/inwoner in 2020
Visie Publiek Kader 100 kg rest/inwoner
Uitvoeringsplan
2025 2020
2015-2017
27 november 2014
Kern van de visie publiek kader • Circulaire economie: ketens sluiten (“gereed 2025”) • Principes: – De vervuiler betaalt
– Dynamiek van bedrijven en burgers de ruimte geven – Marktfalen aanpakken
• Focus op rol overheden • Deze visie telkens toepassen
27 november 2014
Naar Circulaire economie: alle ketens sluiten • Materiaal blijft zonder lasten in de keten – Geen afwenteling – Financieel rendabel • Nodig: stabiele markten met voldoende volume
1. Vervuiler betaalt • Gaat om: – Vervuiler: consument en producent – Elke keten anders: wel/nog niet/nooit rendabel? • Kader: – Reductie afwenteling op maatschappij door financiële en andere prikkels – Permanent onrendabel: prikkel volledig bij producent – Duurzaam inkoopbeleid stimuleren – Kaders stellen: juiste regels, handhaven, monitoren, actualiseren minimumstandaarden, aanscherpen
2. Dynamiek ruimte geven • Gaat om: – Energie bij bedrijven en burgers benutten – Duurzame innovaties opschalen • Kader: – Koplopers (gemeenten/bedrijven) stimuleren, faciliteren – Afspraken maken over toepassing recyclaat – Innovatie stimuleren door meedenken – Onnodige belemmerende regels wegnemen – Importeren afval werkbare tussenoplossing binnen kaders
3. Marktfalen aanpakken • Gaat om: – Basiskwaliteit gezondheid, milieu, openbare ruimte, infrastructuur/logistiek – Te hoge tarieven door marktverhoudingen • Kader: – Toegankelijkheid markt in een keten borgen • Markten maken door samenwerking en regie • Schaalvergroting geeft kostenverlaging – Afwenteling lasten op collectief door te weinig opname in prijs producten • Transparantie verzorgen • Stimuleren goede keuzes producenten/consumenten • Verplichtende maatregelen als stok achter de deur
Samenwerking • Goede resultaten alleen in samenwerking: – Elke partij eigen rol en verantwoordelijkheid – Erkenning gezamenlijk doel – Partijen stellen in ketens vast wat ze van andere partijen nodig hebben • Partijen naast Rijk en Gemeenten: – Producenten/Retail/Consumenten/Inzamelaars/ – Recyclaars/Inkopers van grondstoffen/ – Distributeurs: stromen met elkaar verbinden
Visie Publiek Kader 100 kg rest/inwoner
Uitvoeringsplan
2025 2020
2015-2017
27 november 2014
Hoofdlijnen Uitvoeringsprogramma 1. Gemeenten komen tot ambitieuze beleidsdoelen
2. Realiseren beleidsdoelstellingen 3. Burgers motiveren 4. Samen ketens te sluiten
Organisatie: NVRD en RWS samen aan de bak!
NVRD, RWS VNG, IenM
NVRD, RWS
Voor- en achterkant Per keten
Actielijn 1: Ambitie, motivatie en beleid – Informeren en motiveren beleidsmedewerkers: accountmanagement; hulp bij beleidsvorming; kennisproducten – Informeren en motiveren bestuurders: bestuurlijke masterclasses; aansluiten op lokale agenda; kennisproducten
– Naming & Faming: ‘lijstjes’ maken van betrouwbare gegevens, en publiceren – Differentiëren landelijke doelstellingen: naar stedelijkheid –
….en uiteindelijk hieraan committeren
Actielijn 2: Van beleid naar uitvoering – Investering in onderzoek en pilots – Faciliteren intergemeentelijke samenwerking – Opzetten brede kennisbibliotheek afval en grondstoffen
– Kennisplatforms, praktijktafels, helpdesk – Trainingen en workshops (op specifieke thema’s)
– Uitbreiding benchmarking/benchlearning – Lokaliseren, vrijmaken van experts voor ondersteuning collega’s
Actielijn 3: communicatie en preventie – Goede publiekscampagnes – Stimuleren scholen tot educatie over afval en milieu – Afstemming communicatie: Werkgroep Landelijke Afval Communicatie (LAC)
Voor alle acties geldt dat stakeholders en ketenpartijen worden betrokken waar mogelijk en nuttig!
Actielijn 4: Ketens sluiten – Ketenpartijen werken samen • Ketensessies • Initiëren of meedoen – Analyseren kansrijke ketens en identificeren ketenpartners • Waar is winst te boeken? • Waar zit energie? • Gebruiken verandermomenten bij ketens
– Oppakken concrete ketens!
Vaststellen, breder bekend maken/Naar Tweede Kamer
Agenda voor gemeenten en Rijk
Visie Publiek Kader 100 kg rest/inwoner
Uitvoeringsplan
Start 1-1-2015
2025 2020
2015-2017
27 november 2014
Vragen en discussie
27 november 2014
