Afval is een keuze
VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015
Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD
Koninklijke NVRD • Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement • Opgericht in 1907 • Leden: – Publieke afvalbedrijven – Gemeenten – Geassocieerde leden
• Vertegenwoordigd de publieke afvalsector in Nederland • Doelen: – – – –
Belangenbehartiging Beleidsontwikkeling Kennis en support Platform voor netwerken
• Internationaal: lid van MWE, ISWA en ACR+
Nederlands Afval 60 Miljard kilo Commercieel Industrieel Bouw- & Sloopafval
Huishoudelijk Afval 8,5 Miljard kilo (Ca.. 15%)
500 kilo per inwoner / jaar
Ladder van Lansink Afvalhiërarchie 1979 Preventie
Preventie
Hergebruik
Hergebruik
Recycling
Recycling
Energie
Energie
Storten
Storten
Ad Lansink
Resultaten per afvalstroom 7 kilo Kunststof
51% afvalscheiding 4 kilo textiel
1 kilo gevaarlijk afval
0,2 kilo drankenkartons 75 kilo GFT
56 kilo oud papier
5 kilo apparaten ca. 80 kilo gescheiden grof afval
20 kilo glas
Van Afval Naar Grondstof Regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ 2012: Streven naar een circulaire economie
TK Brief Groene Groei maart 2013: Van Afval naar Grondstof als kans voor groene groei
TK Brief Van Afval Naar Grondstof juni 2013 & TK brief Uitwerking operationele doelstellingen januari 2014 VANG bevordert een transitie naar een circulaire economie
2
Wereldbevolking
Groei van de middenklasse
Biomass Fossil Fuels Minerals
2010 2015 2020 2025 2030
120
1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Resource extraction [109 t]
Grondstofwinning
140
Metals
100
80
60
40
20
0
Schaarste?
Naar meer recycling
Naar grondstofmanagement PRODUCTION
END OF LIFE
CONSUMPTION
Extraction Manufacturing
Preparing for Re-use Transport
Distribution
Purchasing Use
Re-use Separate Collection Recycling
Reduction at source
Avoided waste flows
Sustainable consumption
Other treatment and recovery
Diverted waste flows
Waste Minimization WASTE PREVENTION
WASTE MANAGEMENT RESOURCE MANAGEMENT
Programma Van Afval Naar grondstof VANG bevordert een transitie naar een circulaire economie
VANG
Meer en beter recyclen
Meer duurzame producten op de markt
Duurzamer consumeren
Verschillende deelprogramma’s Systeeminnovatie: RACE
Meer en Betere Recycling
Huishoudelijk Ketenaanpak
€
Consumenten
VANG 39 acties + evt nieuwe
VANG-HA
Ambities programma • Nederland voorbeeld van de circulaire economie voor andere landen • In 10 jaar de hoeveelheid materiaal naar afvalverbrandingsinstallaties en stort halveren • Doel 75% gescheiden inzameling van het huishoudelijk afval in 2020 • en uiteindelijk 100 kg restafval inwoner • Ketens sluiten
Hoofdlijnen
I. II.
Gemeenten formuleren ambitieuze beleidsdoelen Gemeenten zijn in staat om werk te maken van de eigen beleidsdoelen III. Burgers zijn zich bewust van het belang van afvalpreventie en afvalscheiding IV. Ketenpartijen werken samen aan het sluiten van ketens.
Periode: 2015 t/m 2017
VANG Glijbaan
Gedifferentieerd richtlijnen
Categorie
Percentage hoogbouw
Richtlijnen voor 2020 (kg/inw/jr)
A B C D E
meer dan 60% van 35% tot 60% van 25% tot 35% van 15% tot 25% minder dan 15%
160 130 105 75 55
Reageer via www.vang-hha.nl
Haalbaar? 400
350
300 Gewogen gemiddelde huishoudelijk restafval per cluster (kg/inw)
250
200 Best practice per cluster 150 Gedifferentieerde richtlijnen 2020
100
50
Gemiddelde doelstelling NL in 2020 (kg/inw)
0 Categorie A: <60%
Categorie B: 35-Categorie C: 2660% 35%
Categorie D: 16-25%
Categorie E: <15%
Enorm potentieel
244 kilo restafval
Waarvan 220 kilo recyclebaar!
Milieu-winst Landelijk 2 Mton (!) CO2 te besparen door keuzes voor specifieke materialen: • • • • •
Hoogwaardige plastic recycling (ruim 1 MtCO2) Papier inzameling verder verbeteren Textiel hergebruik biedt additioneel potentieel GFT vergisting kan belangrijk bijdragen aan energiebesparing Verbeterde recycling van metalen levert bescheiden winst op: Focus op aluminium en voorscheiding staal
Krachtig beleid noodzakelijk om potenties te realiseren
Gemeentelijk afvalbeleid
Meer afvalscheiding
Financiële instrumenten
Serviceprikkels
• Diftar (GeDIFferentieerd TARief) • Afval Loont
• • • •
Hoog serviceniveau op alle stromen Gecombineerde inzameling Nascheiding Omgekeerd inzamelen
Kunst is om de juiste combinatie van instrumenten te vinden die in uw gemeente effectief is!
Diftar • 40% van gemeenten heeft diftar • Vooral toegepast in kleine, weinig tot niet-stedelijke gemeenten buiten de Randstad (27% inwoners) • Meest toegepaste vorm: volume-frequentie Effecten van diftar
-
Lagere afvalstoffenheffing Meer afvalscheiding Minder afvalaanbod Ontwijkgedrag?
Trend hoogte heffing
- Betere afvalscheiding - Vergoeding afvalstromen - Lagere verwerkingskosten
Afval Loont
Serviceprikkels • • • •
Hoog serviceniveau op alle afvalstromen Gecombineerde inzameling Nascheiding Omgekeerd inzamelen
Omgekeerd inzamelen 11 mini’s restafval per huishouden per jaar
GFT OPK Plastic en droge recyclables Afvalpreventie Laatste restje restafval wegbrengen naar verzamelcontainer
Wat biedt het programma? • Financiële instrumenten: – Middelen voor pilots – ‘Peer to peer’ ondersteuning
• Inhoudelijke ondersteuning – Faciliteren van samenwerking – Kennisdeling via kennisplatforms, workshops, benchmarking – Kennisbibliotheek op www.vang-hha.nl
• Communicatie – Communicatiemiddelen voor gemeenten – NME educatie voor scholen
Ingrediënten voor succes Ambitieuze richtlijnen restafval + motivatie gemeenten + ondersteuning = succes?
Succes is een weg, niet een doel. De poging is belangrijker dan het resultaat.
Resultaat
Afval is een keuze De keus is aan ons Maarten Goorhuis
[email protected]
