Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres 13 maart 2014

Marc Pruijn, Directie Duurzaamheid, IenM 13 maart 2014

Circulaire economie?

2

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

13 maart 2014

3


13 maart 2014

4


13 maart 2014

5


13 maart 2014

Groene Groei en VANG

6


13 maart 2014

7


13 maart 2014

Beweging naar circulaire economie al in volle gang

• 79% recycling in Nederland • Kwaliteit van de leefomgeving sterk verbeterd • Veel energie in de maatschappij • Bedrijven als Turntoo • Ketenakkoord fosfaatkringloop • Gerecyclede verf • Ambitie bij gemeenten

8


13 maart 2014

Hoofddoel Van Afval naar Grondstof: Bevorderen transitie naar een circulaire economie • Meer duurzame producten op de markt • Duurzamer consumeren • Meer en beter recyclen

9


13 maart 2014

Ambities programma • Waar mogelijk belemmeringen wegnemen • In 10 jaar de hoeveelheid materiaal naar afvalverbrandingsinstallaties en stort halveren • Doel voor 2015 60-65% van het huishoudelijk afval gescheiden

inzamelen, 75% in 2020 en uiteindelijk 100% gescheiden inzameling • Nederland wordt voorbeeld van de circulaire economie voor andere landen

10


13 maart 2014

Samen aan de slag!

+ Samen met maatschappelijke partners + Versterken van initiatieven uit de samenleving + Koplopers de ruimte geven en ondersteunen + Partijen bij elkaar brengen + Belemmeringen wegnemen + ------------------------------------------------------= de overheid als faciliterende netwerkspeler

11


13 maart 2014

Van theorie naar praktijk VOORBEELDEN

12


13 maart 2014

Meer duurzame producten op de markt • Inzet in Europa op verbreding van Ecodesign richtlijn – Uitbereiden naar meer productgroepen – Uitbereiden naar meerdere levensfases – Uitbereiden naar niet-energie gerelateerde aspecten: • Materiaalgebruik • Watergebruik • Etc. • Ondersteunen circulaire koplopers

13


13 maart 2014

Duurzaam consumeren • Consumenten inspireren tot: – duurzamer consumeren – duurzaam gebruik – duurzaam afdanken • Hiervoor werken we samen met veel partners, o.a. – Green deal detailhandel – Versterken reparatie, onderhoud en refurbish bedrijvigheid • Kringloopbedrijven • Schilders • Schoenmakers • etc. • Daarnaast zelf het goede voorbeeld geven door duurzaam/circulair inkopen

14


13 maart 2014

Meer en beter recyclen • Verhogen gescheiden inzameling met gemeenten • Afvalscheiding in de openbare ruimte en kantoor, winkel en dienstensector: – Nulmeting en opzetten pilots • Ontwikkelen nationale “einde afval” criteria

15


13 maart 2014

Ketenaanpak • Faciliteren keten samenwerking – Oprichten ‘Steunpunt ketensamenwerking’ – Per keten knelpunten en kansen signaleren en oppakken • Belemmeringen wegnemen • Actief partijen samenbrengen • Ketenproject water – Duurzaam watergebruik in ziekenhuizen: • Medicijnresten • Gevaarlijk ziekenhuisafval

16


13 maart 2014

Mooie voorbeeld: verduurzamen verpakkingen • Raamovereenkomst verpakkingen: structurele verduurzaming • 2013: Kennisinstituut Duurzaam V • Burgers betrokken bij verduurzaming via Meldpunt Verpakkingen

• Campagne: Mag het een tasje minder zijn?

17


13 maart 2014

Circulaire economie = samenwerken! 18


13 maart 2014

VANG en Huishoudelijk Afval Voortborduren op - Opening Han Noten - Publiek kader Koen de Snoo, Han Noten

Inleiding • • • • •

Waarom naar een publiek kader? Hoe komen we er toe? Hoe ziet het er uit? Wat doen we er mee? Discussie!

Van Afval Naar Grondstof

20

Achtergrond gescheiden inzameling  Kansen en wensen voor verbetering  Meer scheiden, minder restafval  “Meerwaarde uit Afval” 2011: in 2015 naar 60-65% o Werkgroep: hoe te halen (naar 2/3) o Advies bepleit stevige verandering o Nog geen bestuurlijk draagvlak  Wel grote motivatie bij gemeenten, ook bij G4

 De 60-65% doelstelling helpt daar bij  Prachtige resultaten op lokaal niveau

21


13 maart 2014

Aanpak Mansveld  Aan de Tweede Kamer: o Eerst in gesprek met gemeenten o Geen hogere kosten burger door hoger % recycling o Gezamenlijke Visie toekomst 2014-Q1  Opstellen met gemeenten  Betrekken sector o Gezamenlijk Plan van Aanpak 2014-Q2

 Belangrijk onderdeel programma Van Afval Naar Grondstof


22

Aanpak gemeenten en IenM  Uitgangspunt: o Van naar elkaar kijken naar samen aan de slag  Begint met gedeelde visie o Keuze voor ontwikkelen visie publiek kader 2025 o Dat beeld is dan basis voor agenda naar 2025 toe o En partijen werken en denken samen  En ondertussen versterken praktijk 1. Versterken contact tussen gemeenten en faciliteren leren van elkaar via benchmarken en netwerk 2. Plan van aanpak korte en (middel)lange termijn 3. Huishoudens inspireren

23

CONCEPT In 2025…..

Duurzame inkoop gemeenten en Rijk Nederland koploper (logistiek, recycling)

Bewuste keuzes bij inrichten transparante ketens (EU-breed)

Ketens sluiten vanzelf Uitvoerbaar Betaalbaar Bewuste consumenten

Zo lang mogelijk in keten 100 kg/inwoner in 2020, 30 kg/inwoner in 2025

Gemeenten faciliteren en stimuleren scheiding 24

CONCEPT Kern van de visie Circulaire economie: ketens sluiten 1. 2. 3.

De vervuiler betaalt Dynamiek van bedrijven en burgers de ruimte Marktfalen aanpakken

Focus op rol overheid Kern: Gemeenten en IenM gaan vanuit hetzelfde kader werken aan het sluiten van ketens

25

CONCEPT Sluiten van alle ketens  Materiaal blijft zonder lasten in de keten  Geen afwenteling  Financieel rendabel  Nodig: stabiele markten met voldoende volume

26


13 maart 2014 26

CONCEPT Vervuiler betaalt Gaat om: o Vervuiler: consument en producent (niet de burger) o Elke keten is anders: wel/niet/nooit rendabel? Kader: o Reductie afwenteling op maatschappij door financiële en andere prikkels

o Permanent onrendabel: prikkel volledig bij producent o Duurzaam inkoopbeleid stimuleren o Kaders stellen: juiste regels, handhaven, monitoren, actualiseren minimumstandaarden, aanscherpen

27


13 maart 2014

CONCEPT Dynamiek ruimte geven o Koplopers (gemeenten/bedrijven) stimuleren, faciliteren:  Prestaties koplopers en achterblijvers openbaar,  gebenchmarkt, goede prestaties etaleren,  gebruiken voor (onafhankelijk) stellen wettelijke norm o Peloton aan laten sluiten bij koplopers o Afspraken maken over gebruik recyclaat o Innovatie stimuleren door meedenken o Onnodige belemmerende regels wegnemen (grensoverschrijding, stoffenbeleid) o Importeren afval binnen bestaande kaders werkbare tussenoplossing in de transitie voor verbrandingsovens 28


13 maart 2014

CONCEPT Marktfalen aanpakken Gaat om: o Basiskwaliteit gezondheid, milieu, openbare ruimte, infrastructuur/logistiek o Te hoge tarieven door marktverhoudingen Kader:

o Toegankelijkheid markt in een keten borgen o Markten maken door samenwerking en regie o Schaalvergroting geeft kostenverlaging o Afwenteling lasten op collectief door te weinig opname in prijs producten o Transparantie verzorgen o Stimuleren goede keuzes producenten/consumenten o Verplichtende maatregelen als stok achter de deur 29


13 maart 2014

CONCEPT Samenwerking  Goede resultaten alleen in samenwerking: o Elke partij eigen rol en verantwoordelijkheid o Erkenning gezamenlijk doel o Partijen stellen in ketens vast wat ze van andere partijen nodig hebben

 Partijen naast Rijk en Gemeenten: o Producenten/Retail/Consumenten/Inzamelaars/ o Recyclaars/Inkopers van grondstoffen/ o Distributeurs: stromen met elkaar verbinden

30


13 maart 2014

Versterken praktijk: benchmarks o o o o

Prachtige reeds bestaande structuur, we weten zo veel! Betrokken deelnemers, sterk netwerk Integratie en verstevigen Cyclus, NVRD, RWS Intenties uitgesproken, hopelijk verbreden ook naar G4

 Bestaand netwerk “benchlearning” uitbouwen en verder faciliteren o Samenwerking intensiveren o Faciliteren met kennis (capaciteit), uitvoering pilots o Met elkaar uitwerken, kabinet bereid mede te investeren o Hoe? Afhankelijk van Plan van Aanpak

32


13 maart 2014

Versterken praktijk: plan van aanpak door netwerk Visie publiek kader 2025 (basis) Advies werkgroep 2012 Veel gemeenten weten wat ze willen en kunnen G4 gemeenten overleggen met elkaar en tonen ambitie Goed functionerende benchmark systematiek + netwerk Analyse verbetermogelijkheden door RWS, NVRD (en anderen) Stappenplan (NVRD, IenM/RWS, VNG): 1. Gezamenlijke probleemanalyse en concrete acties (maart) 2. Concrete acties uitwerken, vaststellen en prioriteren (april) 3. Uitvoeringsplan = Plan van aanpak (juni) • Gezamenlijke uitvoering, IenM investeert hierin (VANG)

• • • • • • •

Van Afval Naar Grondstof 33

Versterken praktijk: inspireren


34

Versterken praktijk: inspireren • Informeren, transparantie • Samenwerken  Landelijk Afval Communicatiewerkgroep (Albert van Winden)


35

Duurzaam Doen: achtergrond

Bewust ≠ gedrag • Ruim driekwart van de mensen is bewust • Meer dan de helft wil duurzamer leven • Een op de drie consumeert duurzaam

= KANSEN!

13 maart 2014

Aanpak • • • • • • •

Focus Consistent Makkelijk Handelingsperspectieven Leuk Beloon Persoonlijk/ dichtbij

• Kijk-Want-Dus Ministerie van Infrastructuur en Milieu

LAC:


26 februari 2014 37

www.duurzaamdoen.nl

13 maart 2014


13 maart 2014 39


40


13 maart 2014


41

Recycle manager

42


13 maart 2014

Samen met supporters

13 maart 2014


Aanpak gemeenten en IenM  Uitgangspunt: o Van naar elkaar kijken naar samen aan de slag  Begint met gedeelde visie o Keuze voor ontwikkelen visie publiek kader 2025 vaststellen Q1 o Dat beeld is dan basis voor agenda naar 2025 toe beleidskader o En partijen werken en denken samen NVRD zorgt voor continuiteit  En ondertussen versterken praktijk 1. Versterken contact tussen gemeenten en faciliteren leren van elkaar via benchmarken en netwerk samen in netwerk 2. Plan van aanpak korte en (middel)lange termijn Q2 vaststellen 3. Huishoudens inspireren, versterken met Duurzaam Doen!

44

Van Afval Naar Grondstof Ins en outs Betrokkenheid gemeenten Gemeentelijk Afvalcongres 13 maart 2014

Marc Pruijn, directie Duurzaamheid, IenM 13 maart 2014

Van Afval Naar Grondstof

Recommend Documents