van 10 tot 17 uur van 10 tot 17 uur Een organisatie van Een organisatie van Met medewerking van Met medewerking van

17 2009 17 oktober oktober 2009 van 10 tot 17 uur

Een organisatie van Een organisatie van

Met medewerking van Met medewerking van

Vlaams Woningfonds van de Grote Gezinnen Vlaams Woningfonds

met steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel met steun van de Vlaamse minister

V.u.:V.u.: MarcMarc Decloedt, Decloedt, Gladiolenlaan Gladiolenlaan 6, 8400 6, 8400 Oostende Oostende

van 10 tot 17 uur

Welkom in Brussel Beste gezinnen

Welkom in Brussel, beste mama, papa, zoon, dochter, zus of broer.

Al voor de zevende keer tonen we een dag lang Brussel aan onze gezinnen. In de aanloop naar de twintigste verjaardag van het kinderrechtenverdrag op 20 november doen we dat het best door Brussel te beleven ‘door de ogen van een kind’: vol verwondering, leergierig en met een open geest. Samen verkennen we deze politieke hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa. We leren de stad kennen met haar rijk Nederlandstalig cultureel aanbod. Maar we hebben ook oog voor de vele culturen die Brussel rijk is. We overgieten deze kennismaking met feestelijke elementen, zoals een wetenschapsfeest in samenwerking met Technopolis, en een circusfeest op Tour & Taxis. En op deze Werelddag van verzet tegen armoede staan we zeker ook stil bij de armoede die veelal verborgen zit achter de anonieme gevels van huizen.

Brussel is een beetje zoals een sinaasappel. Als je in zijn schil bijt smaakt hij niet lekker. Maar op 17 oktober schilt de Gezinsbond die sinaasappel voor jullie, en leren jullie een Brussel kennen dat smaakt als een vers geperst fruitsap. Brussel is de stad waar ik me thuis voel. En waar veel kinderen ‘kind aan huis’ zijn. Want Brussel is de jongste stad van het land. Tegelijk is Brussel ook de meest diverse stad: heel wat nationaliteiten en culturen leven er samen. Om die redenen is Brussel een stad die vooruitkijkt. Waar de samenleving van morgen voelbaar is. Door Brussel wandelen is een stukje toekomst proeven. Als minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel wil ik een minister van Toekomst zijn. Kinderen en jongeren kansen geven om hun talenten te ontwikkelen. Voor vele kleine Brusselaars ligt de toekomst echter niet zomaar voor het rapen, zoals de ‘Dag van de Armoede’ onder de aandacht brengt. Als jullie vandaag door Brussel wandelen staan jullie daar ongetwijfeld wel eens bij stil.

Deze Brusseldag kunnen we realiseren dankzij de steun van de Vlaamse minister bevoegd voor Brussel, het Vlaams Woningfonds, UiTinBrussel en vele tientallen organisaties die dit aanbod inhoudelijk mee vorm geven.

Ik wens jullie een boeiende ontdekkingstocht door Brussel. Zodat ook jullie zich kind aan huis voelen in deze stad. Kijk af een toe eens omhoog, kijk om het hoekje en kijk ook uit als je oversteekt. En blik terug: e-mail mij jullie relaas via [email protected]. Want ik ben benieuwd hoe jullie Brussel tijdens deze uitstap ervaren.

Namens deze partners nodigen we u met het hele gezin uit om Brussel beter te leren kennen als uw hoofdstad én als een stad op kindermaat.

Al bij al is Brussel helemaal geen sinaasappel. Eerder een fruitcocktail, met heel wat kleuren en verschillende smaken. Geniet ervan!

Roger Pauly Algemeen Voorzitter Gezinsbond

Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel

Wegwijzer Reizen per trein uiteraard! De meeste gezinnen komen vandaag met de trein. Zo begint onze reis al bij het instappen, vermijden we files richting Brussel en sparen we het milieu. In samenspraak met de NMBS hebben we voor deze editie geopteerd om minder extra treinen in te leggen, maar wel de treinen op de reguliere uren te ‘versterken’. Dit betekent dat heel wat treinen een stuk langer zullen zijn vandaag, om zo meer plaats te bieden aan de reizigers. Mogelijk leggen we toch enkele extra treinen in op de lijn waar we de meeste reizigers verwachten. Je krijgt hierover informatie in de Bond van 8 oktober 2009 en op onze website www.gezinsbond.be. Aankomst en vertrek Om de grote drukte te vermijden, hebben we ervoor gezorgd dat er wandelingen vertrekken vanuit de vier grote stations van Brussel: Noord-, Centraal-, Zuid- en Luxemburgstation. Je kiest zelf waar je uitstapt in functie van je voorkeur binnen het programma. Wij raden aan om een ander station van vertrek en aankomst te kiezen, zodat je nergens een dubbel traject moet lopen. In alle stations staan ’s morgens medewerkers paraat om je vlot van de trein te helpen en je de weg te wijzen naar het vertrekpunt. Werken centraal station Bij het ter perse gaan van deze brochure werd ons door de NMBS gemeld dat er op zaterdag 17 oktober grote werken zullen uitgevoerd worden in Brussel-Centraal. Ook onze reizigers zullen hiervan hinder ondervinden. Wij raden je aan om zoveel mogelijk de wandelingen te starten vanaf BrusselZuid, -Noord en Luxemburg. Op vertoon van je Brusselpas mag je op 17 oktober de trein gebruiken binnen de zone Brussel (= de opgesomde stations en Brussel-Centraal maar hou rekening met verkorte op- en afstaptijden). Wij excuseren ons voor mogelijke ongemakken maar doen er intussentijd

alles aan om de hinder voor onze deelnemers te beperken. Aangepaste dienstregelingen en extra info vind je in De Bond van 8 oktober en vanaf dezelfde datum op www.gezinsbond.be/brusseldag en in de Brusselse NMBS-stations. Wandelingen Het hele programma van ‘Kind aan huis in Brussel’ werd in 11 wandelingen gegoten. Tien van deze wandelingen zijn cirkelwandelingen die elkaar regelmatig raken. Zo kan je makkelijk van de ene wandeling op de andere overstappen. Eén wandeling is een verbinding tussen twee andere wandelingen, om een alternatieve doorsteek aan te bieden. Op 8 wandelingen kan je inpikken vanuit een van de stations, de andere 3 wandelingen hebben een route die nauw aansluit bij een of meerdere van deze 8 wandelingen. Als extraatje leggen we ook een pendel in met ‘museumbussen’. Deze pendel zal de hele dag rijden tussen het Warandepark en het Jubelpark, om zo voor een extra verbinding te zorgen met de wandeling in het Jubelpark én de benen even rust te gunnen natuurlijk. Stadsplan Achter in deze programmabrochure vind je een uitneembaar stadsplan met een overzicht van de verschillende wandelingen, elk in een andere kleur. Extra activiteiten Op deze Brusseldag heeft de Gezinsbond voor heel wat optredens, voorstellingen, animatie, bezoeken en andere activiteiten gezorgd. Zijn er activiteiten die je zeker niet wil missen, dan vind je op de achterzijde van het stadsplan een uurschema per wandeling. Midden in het boekje vind je ook een leuk foto-overzichtje met enkele hoogtepunten. We hebben gevraagd om toegang te krijgen tot de kerken onderweg. Dit is bijna overal mogelijk, maar het is zaterdag en we vragen respect te hebben voor de eventuele erediensten die van-

3

wegwijzer

daag plaatsvinden. Voor de meeste kerken is het bezoek na 16 u niet meer wenselijk.

website www.gezinsbond.be en waarschuwen we je bij aankomst in de vier stations van Brussel.

Gidsen Met deze brochure geven we je een stukje van het verhaal van Brussel, vroeger en nu. Uiteraard lees je hier maar een fragment van de geschiedenis van deze wereldstad. ‘UiTinBrussel’ engageerde voor ons gidsen om je nog meer uitleg te geven over het rijke verleden en de vele culturen van Brussel. Deze gidsen zijn te herkennen aan een fluo verkeersvestje met logo van de Gezinsbond. Zij staan verspreid over heel de stad en doen met plezier hun verhaal.

Welk station voor welke wandelingen Noord: • Stad van torens (w1) • Vlaams en vreemd (w2) • Geld, macht en kinderrechten (w5)

Hulpmiddelen In de tekst van de wandelingen is de te volgen tekst met pijltjes ervoor afgedrukt, straatnamen staan steeds vet gedrukt. Zo is het duidelijk wat wegbeschrijving is en wat extra informatie. De verschillende programmaonderdelen springen in het oog doordat ze in een kadertje werden gezet. Wie liever door het programma heen zapt (met wandel-GPS bijvoorbeeld), vindt onderaan de kadertjes steeds de adresgegevens. De wandelingen hebben telkens een andere kleur zodat je ze makkelijk terugvindt op het overzicht en in het boekje. Hier en daar kom je verschillende symbooltjes tegen.

Luxemburg: • Matongé, een stukje Kinshasa in Brussel (w8) • Jubelpark in zuiderse sferen (w9)

Op dit punt is er een doorsteekmogelijkheid naar een andere wandeling.

Zuid • Tussen trendy en volks, de Marollen (w10) • Geuze en Recyclart (w11) Niet alle lijnen stoppen in station Luxemburg. In Brussel-Noord kan je gratis overstappen op de trein naar het Luxemburgstation voor wandeling 8 of 9. Er zijn drie treinen per uur die telkens vertrekken op spoor 7. De uren zijn 9u12, 9u42, 9u49, 10u12, 10u42, 10u49… Onze medewerkers helpen je ’s morgens ter plaatse verder.

Hier is een mogelijkheid om iets te eten, te drinken of te picknicken.

Metro Het gebruik van de metro is niet inbegrepen in onze Brusselpas vandaag. Wie toch van de ene plaats naar de andere wil 'zappen' kan in het metrostation een dagticket, familieticket of groepsticket kopen. Wie een Brusselpas inclusief trein heeft kan ook gebruik maken van de treinen.

Als er tussen de druk van deze brochure en 17 oktober 2009 iets wijzigt, lees je dat in het weekblad ‘De Bond’, delen wij dit mee op onze

Museumbus en boot Als extra zetten wij vandaag een aantal bussen en boten in. De Jubelparkwandeling (w9) kan

MUSEUM BUS

4

Centraal: • het Trendy hart (w3) • het Klassieke hart (w4) • Kleine en grote zavel (w6) • Kunstberg en Koning (w7)

Hier kan je de museumbus nemen richting Warandepark of Jubelpark.

wegwijzer

je makkelijk bereiken met de museumbus die het centrum met het Jubelpark verbindt. Er zijn twee haltes: het Schuman- en het Paleizenplein, je kunt dus heen en terug. Deze museumbus rijdt vandaag uitsluitend voor ons, we voorzien dat er elke 10 minuten een bus zal passeren. De bus rijdt tussen 11 uur en 16 uur. Wie Brussel ook eens van een andere kant wil bekijken, kan een boottocht maken die vertrekt en eindigt aan het Becodok op de Materialenkaai (w1). Secretariaat, EHBO, verloren kinderen Op zaterdag 17 oktober bevindt het secretariaat van de Brusseldag zich op ‘UiTinBrussel’, Prinsenstraat 8. Dit is naast de Muntschouwburg. U bereikt ons secretariaat via het nummer 0800/13 700. Er zijn Rode-Kruisposten voorzien, verspreid over de stad in functie van het programma. Er zijn ook enkele mobiele posten. In geval van nood kan je terecht bij het secretariaat. Zorg ervoor dat je kinderen hun Brusselpas ingevuld bij zich hebben, met een touwtje rond hun hals of met een veiligheidsspeld. Hierop staat ook het noodnummer. Als je kind verloren is, meld je dat dadelijk telefonisch aan het secretariaat. Ook voor verloren voorwerpen kan je op ons secretariaat terecht. Wees onderweg voorzichtig met portefeuilles, handtassen en andere waardevolle voorwerpen. Eten In Brussel zijn heel wat leuke cafeetjes en restaurants, hier en daar verwijzen we ernaar op een wandeling. We geven je hierbij nog wat extra tips voor picknick of snack.

Picknick • Onze wandelingen doorkruisen heel wat Brusselse parken. Bij mooi weer zijn dit de ideale picknickplaatsen. We vragen wel met aandrang om deze plaatsen steeds netjes achter te laten. • Binnen kan je hier en daar ook picknicken: aan de circustenten (w1), bij Jeugd en Stad (w2), in het Jubelparkmuseum (w9), in het Speelgoedmuseum (w5) en het Vlaams-Afrikaans huis (w8). De twee laatste ruimtes zijn eerder klein van oppervlakte. Aan de circustenten en bij Jeugd en Stad kan je ook een drankje kopen. Snacks en maaltijden • in het ABC huis kan je een Chinees soepje proeven (W1) • Tijdens het slotspektakel op Tour en Taxis voorzien we eetkraampjes (w1) • Kaaitheater (w2) • Sint-Gorikshallen (w3) • Wafelenbak op de Vismarkt (w3/w4) • Het AB-resto doet speciaal voor ons open vanmiddag (tussen 12.00 en 14.30 u.) (w4) • Smoods (Hotel Bloom) (w5). Het restaurant biedt ons een keuze aan warme gerechten (wok, pasta, kip&frietjes) aan voor €10. In de namiddag staan muffins en koffie op het menu. • Muziekinstrumentenmuseum (w7) • In het Vlaams-Afrikaans huis (w8) kan je Congolese versnaperingen proeven (kippenilletjes, gebakken banaan,...) • Restaurant Jubelparkmuseum en Legermuseum (w9) • De Skieven Architek op het Vossenplein (w10) En nu zijn we klaar om Brussel te ontdekken!

5

1. Stad van torens (± 5 km) Dit is een wandeling met heel wat animatie langs het parcours. In het ABC huis, de circustenten en bij Technopolis (in het Boudewijngebouw) ben je makkelijk een aantal uren zoet. Vergeet ook de boottochten en het slotspektakel op Tour & Taxis niet. Tijdens deze wandeling kan je overstappen naar ‘Vlaams en Vreemd’.

Vertrek wandeling: De hoofdingang van het Noordstation

een desolate woestijn waar alleen nog kantoren te vinden zijn.

Verlaat het Noordstation via de hoofdingang. Ga door de glazen deuren en blijf rechtdoor lopen. Zo kom je aan een grote glazen koepel met allemaal kantoren van de administratie van het Brussels gewest. Ga via de schuifdeuren naar buiten. Zo beland je onmiddellijk in de Noordwijk.

↑ Loop over het plein tot aan het grote

WTC torens

ronde punt en de WTC torens.

↱ Aan het rondpunt neem je rechts de Tot voor ‘nine eleven’ waren dit maar kleine broertjes in vergelijking met hun New Yorkse concurrenten, ‘The Twin Towers’. Dit was een van de vele ambitieuze plannen van o.a. Paul Vanden Boeynants en zakenman Charlie De Pauw. De levendige Noordwijk werd hiervoor volledig van de kaart geveegd. De buurt is nu veranderd in China-studio Zin in een familie-uitstapje naar China? Zonder dure vliegtuigtickets en ingewikkelde visumtoestanden! Wie China, de Chinezen en hun cultuur beter wil leren kennen, kan terecht in het ABC-huis. In de gloednieuwe

6

Koning Albert II-laan. Wandel via het zebrapad tot aan het dolomietpad op de middenberm van deze laan. Deze middenberm werd in 1995 aangelegd door de bekende tuinarchitect Jacques Wirtz, die ondermeer instond voor het hertekenen van een China-studio kan je op een speelse manier kennismaken met dit fascinerende land. Er is voor elk wat wils: de Grote Muur in ’t klein bouwen, met stokjes leren eten, je toekomst laten voorspellen in de tempel, zelf inkt maken en Chinese tekens schrijven, oosterse muziek beluisteren, Chinese spelletjes spelen of met een kopje jasmijnthee wegdromen bij een van de prachtige fotoboeken. ABC-huis, Gaucheretplein 13, 1030 Brussel, www.abc-web.be

stad van torens

deel van de ‘Jardins des Tuileries’ aan het Louvre in Parijs. De berm vormt een oase van rust en groen tussen het drukke verkeer en de grote kantoorgebouwen en is opgesmukt met zeven monumentale sculpturen, ontworpen door Belgische kunstenaars. Dit wordt de wandeling van de sculpturen genoemd. In het midden van de grote fontein op het ronde punt staat het kunstwerk ‘Esprit Ouvert’ van Tapta. Verderop op de middenberm wandel je voorbij ‘L’Arche’ van Pierre Culot en ‘La Couleur au Nord’ van Pàl Horvàth.

De Antwerpsesteenweg wordt in de volksmond ‘De Kassei’ genoemd. Dit is de centrale as van de Brusselse Noordwijk.

↑ Steek de straat over en blijf het dolo-

In dit park kan je fijn spelen op het klimrek en de schommel en er staat ook een echte katrol! Onder dit park loopt nog een stukje van de oorspronkelijke Zenne die ooit overwelfd werd. Verschillende “Zennezotten” hopen ooit die Zenne terug aan de oppervlakte te halen. Haalbaarheidstudies hebben uitgewezen dat dit hier over een lengte van 50 m nog zou kunnen. Een klein maar toch belangrijk symbolisch stukje.

mietpad volgen tot je aan het eind van de middenberm, aan de rechterkant het Gaucheretparkje ziet. Loop erdoor. Dit parkje is onlangs helemaal opgeknapt. Er staan leuke speeltuigen en bankjes waar je even kan uitrusten. Maar vooral de verrassingsfonteintjes in dit park zijn erg leuk. Het water springt hier gewoon uit de grond! Met mooi weer kunnen kleine (en grote!) kinderen hier uren van het ene fonteintje naar het andere springen.

↱ Even verder, aan de rechterkant zie je het Maximiliaanpark. Betreed het park via het eerste dolomietpaadje aan je rechterkant. ↰ Hou dit paadje rechts aan tot je aan de andere kant van het park komt. Ga daar naar links. Je loopt voorbij de speeltuin. Loop verder tot aan de verkeerslichten.

↑ Steek de Helihavenlaan over aan het verkeerslicht.

↱ Even verderop, net voor de Willebroekkaai, kan je rechts tussen het groen een klein wegje van een park inslaan.

↖ Aan het eind van het park, kan je via de linkerhoek naar het Gaucheretplein wandelen. Hier bevindt zich het ABC huis. 

↶ Wandel

↑ Wandel recht door het park tot je op het einde op een drukke straat komt. Dit is het Redersplein. Aan je linkerkant zie je een druk kruispunt.

ABC

terug via het parkje naar de Koning Albert II-laan. ↱ Maar sla nu, net voor de middenberm begint rechts de Rogierstraat in. ↰ Aan het T-kruispunt met de Antwerpsesteenweg steek je de straat over en ga je naar links.

↰ Sla hier linksaf en steek de Willebroek-



kaai en vervolgens het kanaal over. Zo beland je even verderop op de Havenlaan (een grote kasseibaan) met aan de overkant van de straat de site van ‘Tour & Taxis’, zoals de Brusselaars deze site noemen.

7

stad van torens

Marockin Brass & Ballomanie Om 15.30 uur komen de NoordAfrikaanse ritmes van Marockin Brass ons opwarmen voor een schitterende afsluiter van onze Brusseldag. Zet je schrap voor zwetende shaabi-funk of stomende gnawa waarop eigengereide toeters het zand uit je oren blazen. De Ghanese talking drum en een occasionele bazuinstoot voegen uit een onverwachte hoek hun eigen kleur aan het geheel. Alsof Brussel altijd al aan de Middellandse Zee heeft gelegen! Om 16.00 uur is het aan de artiesten van Théâtre Attrape met hun spektakel ‘Ballomanie’. De koning en de koningin van de verbeelding vertrekken dit jaar op reis door de wolken. Maar eerst organiseren ze nog een groot feest. En daar horen muziek en (draken)dansen bij. Samen met hun kinderen, prins Vrolijk en prinses Giechel, vliegen ze in hun mooie gewaden en met hun hele hebben en houden de Brusselse lucht in. Het geheel is gehuld in een Chinees vuurwerk vol kleurrijke rook en wordt opgevrolijkt met allerlei muziek en geluiden. Deze voorstelling is gecreëerd en verwezenlijkt door acteurs, springstofspecialisten, musici, dansers en ballonblazers van Théâtre Attrape van Brussel. Dit spektakel vindt plaats op het buitenterrein van Tour & Taxis, dat je bereikt via de hoofdingang aan de Havenlaan. Bij regenweer of stevige wind wordt de grote binnenhal ‘Gare Maritime’ van Tour & Taxis als locatie gekozen. Om het geheel op te fleuren plaatsen we drank- en eetstandjes aan het terrein. Als je aan de circustenten bent, kan je ook via de ‘Gare Maritime’ het buitenterrein van Tour & Taxis bereiken. Na de optredens stap je langs de kortste route naar het Noordstation, waar je na een mooi dagje Brussel de trein huiswaarts neemt. De route is met een stippellijn aangeduid op het plannetje. Tour & Taxis, Havenlaan 86 c, 1000 Brussel, www.tourtaxis.be

8

stad van torens

Ooit lagen hier zompige weiden nabij de Zenne waar de adellijke familie ‘Von Thurn und Tassis’, die postlijnen exploiteerde, hun paarden lieten grazen. Die werden gebruikt als trekdier voor de postkoetsen. In het begin van de 20ste eeuw werden er reusachtige stapelhuizen gebouwd. Er was zelfs een spoorwegverbinding tussen deze stapelhuizen en de nieuwe zeehaven. In 2001 zijn de gebouwen mooi gerenoveerd. Tegenwoordig vind je er een 40-tal bedrijven maar ook winkels en restaurants. Bovendien is deze locatie vaak het decor voor allerlei feestjes, tentoonstellingen en culturele of sportieve evenementen. Elke zomer vindt hier het muziekfestival ‘Couleur Café’ plaats.

↰ Met je gezicht naar T&T ga je de Havenlaan links in.

↱ Om naar de circustenten te gaan, ga je voorbij T&T rechtsaf de Picardstraat in. Bij de derde ingang rechts kom je aan de twee mooie circustenten van de Brusselse circusschool. Circusschool

Kom zeker eens een kijkje nemen in de mooie roodwitte circustenten van de Brusselse Circusschool! Animatoren staan er klaar om je de eerste kneepjes van het circusvak te leren. Jongleren met balletjes, kegels of een diabolo, in evenwicht blijven op een bal, koord of vat of allerlei acrobatentruckjes leren. Het kan allemaal!



Circusschool

↶ Na je bezoek aan de circustent keer je terug via de Picardstraat naar de Havenlaan. ↱ Steek de Havenlaan over en sla daarna rechtsaf. Aan de rechterkant van de straat zie je de KBC tempel. Deze majestueuze hoofdkantoren van de KBC zijn van de hand van de Limburgse architect Jaspers. De kleur van deze gebouwen is zo typisch dat men wel eens spreekt over ‘Jasperiaans groen’. Als compensatie voor de kantorenstad die de KBC hier mocht bouwen, moest de KBC ook woningen in de buurt realiseren of helpen financieren. ↑ Wandel rechtdoor tot je aan je linkerkant via de trapjes tot vlak naast het water kan wandelen, dit is de Materialenkaai. Drie keer ruimen we op en maken we plaats voor een spetterende voorstelling van de leerlingen van de circusacademie. We voorzien ook een ruimte waar je mag picknicken en een drankje kan kopen. De Circusschool van Brussel is een academie in de circuskunsten voor volwassenen en kinderen. Je kan er wekelijks cursus volgen of in de zomer op circusstage komen. De Circusschool van Brussel, Site Tour & Taxis, Picardstraat 11, 1000 Brussel, www.ecoledecirquedebruxelles.be

9

stad van torens

Tijdens de zomermaanden vindt langs deze waterkant elk jaar ‘Brussel-Bad’ plaats. Deze kaai wordt dan omgetoverd in een exotisch strand. Er pootje baden kan helaas niet, maar als je volgende zomer niet in de file naar de zee wilt staan, kan je hier eens op het strand komen liggen. ↑ Loop verder rechtdoor.

Hier kan je bootje varen! Drie boten staan klaar om je een leuke tocht over het kanaal te bezorgen. Je merkt hier ook een groot houten gebouw op. Dit is de evenementzaal K_NAL. Dit knap staaltje architectuur was vroeger een opslagplaats voor dakpannen. Nu vormt het een decor voor hippe feesten en dansparty’s.

↑ Volg het water tot aan de drukke

Sainctelettesquare.

Dit plein wordt grotendeels gevormd door verschillende bruggen. Charles Xavier Sainctelette, een advocaat uit Bergen die ooit minister van openbare werken was, gaf zijn naam aan dit bruggencomplex. Op het grote kruispunt van de Leopold II Laan en de Havenlaan zie je het monument ‘Aan de ontwerpers van de zeehaveninrichting’. De lantaarn, aangesloten op elektriciteit, straalde de welvaart van de Brusselse haven uit. Sta met je rug naar het standbeeld en de basiliek en kijk naar het kanaal. Rechts spreekt men van het kanaal naar Charleroi en links van het kanaal van Willebroek. Het kanaal van Willebroek werd al in de 16de eeuw gegraven, terwijl het kanaal richting Wallonië pas in de 19de eeuw werd aangelegd. Steek het Kanaal over, via de linkerkant van de brug.

10

Aan je linkerkant zie je de VGC, de Vlaamse Gemeenschapscommissie (het gebouw op de hoek met de banner: 20 jaar VGC). Dit is de administratie van wat je het parlement van de Vlamingen van Brussel kan noemen. Het parlement zelf bevindt zich in de Lombardstraat en vordert ordonnanties uit (cfr. decreten in Vlaanderen) die de materies, gebonden aan de Vlaamse gemeenschap van Brussel regelen (onderwijs, welzijn, cultuur…) Onmiddellijk ernaast heb je het Kaaitheater. In het begin van de 20ste eeuw bevond zich hier

stad van torens

een lunapark. In de 30er jaren van de vorige eeuw werd er al een eerste theater op gebouwd: het modern uitgerust Lunatheater in art decostijl van architect Driesmans. Na het plotse overlijden van de bezieler, de heer Kindermans, ging het theater al na 2 seizoenen overkop. Nadien werd het gebouw voor vele verschillende doeleinden gebruikt o.m. als tapijtenwinkel! Tot in 1991 de redding van het gebouw opgestart werd en het door de Vlaamse Gemeenschap in zijn oude glorie hersteld werd. De zaal werd uitgerust met verschuifbare tribunes zodat de zaal in verschillende opstellingen gebruikt kan worden.

In de jaren ‘50 richtte Sabena op deze plaats een helihaven op. Alles begon met een experiment aan het Molenbeekse Driehoeksplein om een Europese postdienst per helikopter uit te bouwen. Deze vliegactiviteiten waren erg populair bij de omwonenden. De vloot bestond in 1958 uit zes helikopters. Momenteel herinnert alleen nog de naam Helihavenlaan aan het bestaan van de vroegere helikopteractiviteiten. Nu staan op die plaats vier sociale woontorens, een buurtcentrum, de Sint-Rochusschool en de brandweerkazerne. Net voor de brandweerkazerne zie je een foto van de vroegere Helihaven.

In 2002 werd het oude Lunatheater omgedoopt tot Kaaitheater. Recent nog werden foyer en café volledig gemoderniseerd. Op de bovenste verdiepingen, waar vroeger appartementen ondergebracht werden, huizen nu verschillende Vlaamse Culturele instellingen zoals het CJP (Cultureel Jongeren Paspoort). Café Kaaitheater

↱ Wandel net voor de brandweerkazerne Naast het Kaaitheater vind je één van de bekendste industriële gebouwen van Brussel: het Citroëngebouw van Alexis Dumont en Marcel van Goethem (1934).

↑ Ga na het oversteken van de brug verder rechtdoor. Aan de hoek met de grote Citroëngarage, steek je de Willebroekkaai over. Links zie je nog een deel van het Maximiliaanpark liggen. Als je hier door de hekken kijkt, kan je met een beetje geluk een paar dieren zien. Hier ligt dan ook een kinderboerderijtje!

↰ Sla aan de roltrappen van de metro links de Helihavenlaan in.

rechts een klein voetgangerswegje in tot op de Frontispiesstraat. Deze straat werd aangelegd in 1829, maar de huidige naam kwam er rond 1835, waarschijnlijk omwille van de voorgevel van het Groendreefstation aan de westzijde van deze straat. Want een frontispies betekent zoveel als ‘een voorgevel’. Het station was in de beginjaren weliswaar niet meer dan een omheinde overstromingsweide van de Zenne, met zes sporen en één houten loket waar men kaartjes verkocht. Het is dus twijfelachtig of de voorgevel ooit buitengewoon spectaculair was. Op 5 mei 1835 vertrok hier rond 12.30 u de stoomlocomotief ‘de Pijl’ met zeven wagons van Brussel naar Mechelen, gevolgd door ‘de Step-

11

stad van torens

henson’ en ‘de Olifant’. Het was de eerste treinrit op het Europese vasteland. Om de genodigden niet af te schrikken, deelde men op voorhand mee de snelheid niet veel te zullen opdrijven: 25 km per uur. Bij het vertrek klonk er eerst een belsignaal, dan blies er iemand op een trompet en daarna riep de treinwachter ook nog uit volle borst: “Houd u vast! Hij gaat vertrekken!” Op de terugrit vond nota bene de allereerste treinvertraging op het continent plaats. Ter hoogte van Vilvoorde bleek dat het water van de stoomketels onverwachts snel opgebruikt was. Voor de rest verliep de reis vlekkeloos. Al in 1838 bleek het Groendreefstation veel te klein. Na WO II verdwenen zowel het station als de sporen.

↰ Wandel even naar links de Frontispiesstraat in en sla daarna meteen rechtsaf

↱ de Harmoniestraat in. Op de linkerhoek van deze straat ligt een klein speeltuintje. Je komt in een gezellige woonwijk met een mooi voorbeeld van recente woningbouw. Op de hoek van deze straat met de Antwerpsesteenweg ligt het dienstencentrum ‘De Harmonie’. ‘La grande Harmonie’ was lang geleden een genootschap van de fine fleur van de Belgische adel en burgerij. Later werd ze verheven tot ‘de Société Générale’. Sinds dat moment wierp ze zich definitief op als een van de meest loyale en machtigste verdedigers van de monarchie.

12

Op het einde van de jaren 1880 nam de brocantezaak ‘l’Hôtel de ventes du Nord’ intrek in de zaal. Later veranderde ze de naam in ‘Salles de Ventes du Nord’. Momenteel is dit een dienstencentrum waar buurtbewoners dagelijks terechtkunnen voor een warme maaltijd en wat gezelligheid. ↰ Op het eind van de Harmoniestraat sla je linksaf de Antwerpsesteenweg in. De wandelaars die Technopolis willen bezoeken of willen doorsteken naar de wandeling ‘Vlaams en Vreemd’, nemen hier de Antwerpsesteenweg rechts i.p.v. links. Wanneer je op de drukke Boudewijnlaan komt ga je op zoek naar nr 30. “Welkom wandelaars van 'Vlaams en Vreemd’.”

↑ Wandel een stukje de Antwerpsesteenweg rechtdoor.

↱ Daarna ga je naar rechts, recht tegenover de Sint-Rochuskerk. De recente Sint-Rochuskerk, met het klokkenspel dat goed zichtbaar is, toont aan dat er hier toch nog leven in de buurt is. Dit stukje ‘Noordwijk’ is nog enigszins authentiek en kende de laatste jaren weer een heropleving. Links en rechts zie je sociale woningen op mensenmaat.

stad van torens

↑ Wandel onder een stalen boogconstructie. Je loopt langs het Graaf de Ferrarisgebouw, dat ligt aan je linkerkant op de Albert II-laan. Dit gebouw is het knooppunt van het departement Leefmilieu en Infrastructuur.

↰ Terug op de Albert II-laan wandel je naar links, de middenberm op. Deze laan dankt haar naam aan de zesde Vorst van België. Ze werd pas in 1974 aangelegd op de overwelfde bedding van de Zenne. Toen heette ze nog Verlengde Emile Jacqmainlaan, naar de voormalige schepen van Openbaar Onderwijs in Brussel. We wandelen opnieuw voorbij een aantal kunstwerken uit ‘de wandeling van de sculpturen’ (zie ook begin van deze wandeling). Het eerste beeld dat je tegenkomt heet ‘Legende’ en is van de hand van de kunstenaars Guy Rombouts en Monika Droste. Deze kubus vormt de sleutel tot het door de kunstenaars zelf uitgevonden AZART-alfabet. In de openingen vind

je een aantal letters van ons alfabet met daar tegenover de corresponderende tekens/figuren uit het AZART-alfabet. Ook het volgende kunstwerk ‘Ontmoeten’ is door dit kunstenaarsduo gecreëerd. Het bestaat uit een korte tweetalige zin die zich in de ruimte ontvouwt (lezen in de draairichting van de zon) en geschreven is in het AZART-alfabet. De laatste sculptuur waar we voorbijkomen kreeg de naam ‘Hemel en Aarde’ en is van Liliane Vertessen. Het inoxen beeld dat een reuzennaaldhak met vleugels voorstelt, geeft de spanning weer tussen de kantoorgebouwen, de lucht, het aangelegde groen en de voetgangers. Werp ten slotte nog een blik op de indrukwekkende Belgacomtorens aan je rechterkant. De torens zijn met een loopbrug met elkaar verbonden en bepalen de skyline van dit deel van Brussel. Op deze plek bevond zich vroeger de oude gasfabriek van Sint-Joost.

↱ Net voorbij de torens kom je aan je rechterkant terug bij de hoofdingang van het Noordstation.

13

2. Vlaams en vreemd (± 3,3 km) Tijdens deze wandeling kan je doorsteken naar de Noordwijkwandeling en het ‘Trendy Hart’. Vertrek wandeling: Pantsertroepensquare Je staat aan het plein dat er kwam ter ere van de pantsertroepen van de Tweede Wereldoorlog. Een eigenaardig monumentje ter ere van de oorlogsduif doet aan die tijd denken. Er staat ook een klein speeltuintje. Het pleintje kleurt ’s avonds feeëriek blauw. Overdag zorgt het voor een zachte overgang van de toeristische Vismarkt naar de minder romantische buurt rond het Klein Kasteeltje.



Ga recht voor het monument met de duif staan, met je gezicht ernaartoe. ↰ Links zie je de Sint-Andriesstraat liggen (links van het groene hek). Sla deze straat in. ↱ Ga op het einde van de straat een klein stukje naar links en neem meteen rechts de Witte de Haelenstraat. ↱ Zo kom je op de Negende Linielaan. Sla rechtsaf, op nummer 27 ligt het ‘Klein Kasteeltje’. Dit vroegere rekruteringscentrum van het leger, waar veel Belgische mannen hun ‘driedaagse gingen doen’ is nu een opvangcentrum voor mensen die asiel aanvragen in ons land. Meer dan 800 bewoners wachten er op een antwoord van de bevoegde instanties. Sommigen onder hen zullen mogen blijven, anderen niet. De kandidaat-asielaanvragers zijn niet alleen alleenstaande volwassenen, ook gezinnen met kinderen en alleenstaande minderjarigen verblijven hier tijdelijk. Op de hoeken van de straten in deze buurt staan vaak mannen uit het Klein Kasteeltje te dagdromen, te wachten op occasionele werkaanbiedingen of een luchtje te scheppen om te ontsnappen aan de enge behuizing in het asielcentrum.

14

Klein Kasteeltje Vandaag mag je onder begeleiding van een gids het Klein Kasteeltje bezoeken. Tijdens deze rondleiding kom je wat meer te weten over het dagelijkse leven van de bewoners. Een rondleiding duurt een klein uurtje. Er is ook kinderanimatie en ‘Mo en Co’, een kennismakingsspel voor kinderen. Opvangcentrum voor asielzoekers Klein Kasteeltje, 9de Linielaan 27, 1000 Brussel, www.fedasil.be

↶ Keer een klein stukje terug en steek vervolgens het kanaal over. Het ‘Klein Kasteeltje’ ligt aan het kanaal BrusselCharleroi. Dit kanaal werd in 1932 gegraven en zorgde voor een enorme industriële stimulans voor de hoofdstad. De oevers van het kanaal zijn helemaal aan een heropleving begonnen. Langs het kanaal worden oude industriegebouwen verbouwd tot prachtige moderne lofts. Je ziet er ook nieuwe gebouwen zoals de ‘Rive Gauche’ (aan je linkerkant). Deze trend zet zich ook voort in de kleine zijstraatjes rond het kanaal. Links voor je zie je de winkel ‘Le Chien Vert’. Rechts van de ingang van deze winkel, op de hoek van de Toekomststraat en de Koolmijnenkaai, zie je rechts de toegangspoort van een oude fabriek. Dit was eerst een kandijsuikerfabriek, later gingen ze er knopen maken. Op de binnenkoer kan je rechts de chique classicistische directeurswoning nog zien. Nu zijn de gebouwen opgekocht en zijn ze omgetoverd tot een stoffenwinkel. De eigenaar is een grote liefhebber van zeilboten en heeft aan de andere kant van de straat een reusachtige zeilboot laten schilderen op de gevel van een oude bras-

vlaams en vreemd

serie. Ga zeker eens binnen in deze winkels. Ze zijn absoluut prachtig en je vindt er ook fantastische stoffen. Een eindje verderop langs het kanaal (tegenover het ‘Klein Kasteeltje’) vind je nog een van de winkels van Le Chien Vert: ‘Le Chien du Chien’.

↱ Neem de Groene Hondstraat, dit is de straat links van het huis met de zeilboot. In deze straat wordt er druk gebouwd aan een groot nieuw woningcomplex. Dit project is een onderdeel van de heropleving van de linkeroever van het kanaal en het historisch centrum van Sint-Jans-Molenbeek.

Blijf deze straat links volgen. Tot je aan je rechterkant de Werkhuizenstraat ziet.

↱ Sla hier rechtsaf. Op nummer 3 liggen de gebouwen van JES (Jeugd en Stad). Deze organisatie, die aan jeugden straathoekwerk doet, heeft een opleidingsen tewerkstellingsproject, een verblijfscentrum en organiseert ook stadsverkenningen. Bovendien kan je er avontuurlijk sporten op de klimJES Het gonst hier vandaag van de activiteiten! Maak je keuze tussen verschillende ateliers, of ga de avontuurlijke toer op! Ook kan je hier binnen en buiten terecht om te picknicken. Je kunt ter plaatse een drankje bestellen. • Instrumentenatelier: met recyclagemateriaal kan je een muziekinstrument bouwen in 20 minuten. Dit is een workshop waar je binnen en buiten kan lopen. Kom dus zeker een kijkje nemen en… aan de slag! (vanaf ± 9 jaar) • Brock: binnen zijn er klimmuren en speleoboxen. Kom onder begeleiding van de Brock-begeleiders je klimtalenten ontdekken! (vanaf ± 8 jaar)

muur en een hoogteparcours afleggen bovenop de daken van de stad! JES picknick In deze straat liggen ook de gebouwen van ‘De Foyer’. Deze vereniging is een pionier in het werk rond de globale problematiek van de integratie van allochtone bevolkingsgroepen. Zij organiseert initiatieven die de integratie, emancipatie en burgerzin van de buurtbewoners stimuleren. Daarvoor hebben ze een buurtatelier, een vrouwenhuis, een jeugdhuis, een integratiecentrum, een vormingscentrum, een tentoonstelling over racisme,… opgericht.

↑ Wandel rechtdoor tot aan het drukke Saincteletteplein, dat je rechts voor je ziet liggen. Dit plein wordt grotendeels gevormd door verschillende bruggen. Charles Xavier Sainctelette, een advocaat uit Bergen die ooit minister van openbare werken was, gaf zijn naam aan dit bruggencomplex. Op de hoek van deze • Multimedia-atelier: doorlopende Multimediaworkshop in het Multimedialab. (vanaf ± 6 jaar). Kom leren en experimenteren met geluid, foto’s… En misschien maak je wel zo’n mooie getrukeerde foto als hieronder!

JES, Werkhuizenstraat 3, 1080 Brussel, www.jes.be

15

vlaams en vreemd

straat vind je een guitig standbeeldje: dat van de ‘Vaartkapoen’. Vaartkapoenen waren niet alleen kwajongens, ze hielpen ook de schippers. Ze klommen aan boord van de lege schepen en konden zo door hun gewicht de schepen doen zakken in het water, zodat het schip onder de lage bruggen richting Brussel kon varen. ‘Vaartkapoen’ is nog altijd de bijnaam van de inwoners van Molenbeek. In het midden van de straat zie je ook het monument: ‘Aan de ontwerpers van de zeehaveninrichting’. Vaartkapoen De lantaarn, aangesloten op elektriciteit, straalde de welvaart van de Brusselse haven uit. Ondertussen staat er ook al heel wat nieuwbouw aan deze kant van het kanaal: de administratieve gebouwen van de Franse Gemeenschap en wat verderop het KBC-gebouw aan de Havenlaan. Wil je even een boottocht maken, de circustenten bezoeken of naar het slotspektakel ‘Ballomania’ in Tour & Taxis? Steek hier over, blijf dus aan deze kant van het kanaal en ga de Havenlaan door tot aan de Picardstraat (indraaien voor toegang circustenten beetje verder) of tot aan de hoofdingang van Tour & Taxis (Ballomania).

↑ Steek de brug van het Saincteletteplein over tot aan de andere kant van het kanaal.

↗ Aan de overkant sla je schuin rechts de Ieperstraat in.

16

Deze buurt ademt een mediterraan klimaat uit, niet alleen door de platanen maar ook door de aanwezigheid van de groothandels in olijven, olijfolie, vijgen, fruit, muntblaadjes. Ze hebben de plaats ingenomen van de vroegere inheemse vroegmarkt. Wat verderop, aan de hoek met de Diksmuidelaan vind je een gedenkplaat op de gevel van het hoekgebouw (aan je rechterkant). Dit is een stille getuige van de vroegmarkt uit het verleden: ‘de hallen van de Voortbrengers’…

↰ Sla op dit kruispunt linksaf tot je op het Ijzerplein komt.

↱ Daar neem je de drukke Antwerpselaan tot je aan je rechterkant de Lakensestraat tegenkomt. Op de hoek van deze straat staat een grote videotheek.

↑ ↰ ↑

Wil je naar het Boudewijngebouw waar Technopolis vandaag neergestreken is? Steek dan de Lakensestraat over en steek vervolgens links de Antwerpselaan en de Boudewijnlaan over. Aan de overkant aangekomen volg je de Boudewijnlaan tot op nummer 30.

"Welkom aan de wandelaars van ‘Stad van Torens’.”

Op nummer 30 staat het majestueuze Boudewijngebouw waar de Vlaamse Gemeenschap een deel van haar administratie onderbrengt. Deze plek kende in het verleden verschillende bestemmingen: veemarkt, cafés, distilleerderij, rolschaatspiste om er uiteindelijk tijdens het Manhattanplan van de buurt een modern gebouw te zien verschijnen. In de volksmond

vlaams vreemd

Technopolis® Technopolis® verrast en verwondert op de Brusseldag. Ben je een kind of ben je een volwassene? Technopolis® biedt voor iedereen wat wils tijdens de Brusseldag. Tijdens een interactieve wetenschapsshow ontdek je samen met de Technopolis® edutainer de wetenschappelijke principes achter dagelijkse zaken. Laat je verrassen en entertainen door de vele wetenschappe-leuke proeven die het Vlaamse doe-centrum voor wetenschap en technologie voor je in petto heeft. De smaak te pakken? Breng in de toekomst ook Technopolis in Mechelen eens een bezoekje! Een dagje Technopolis® is een unieke belevenis. Je kan er naar hartelust experimenteren met tal van interactieve opstellingen! Doe een dutje op het spijkerbed, zet als een echte piloot het vliegtuig veilig aan de grond, sprint tegen een waterjuffer, bevries je schaduw, zoef langs de brandweerpaal omlaag, maak een spannend fietstochtje op een kabel 5 meter boven de grond of ‘wandel op de maan’! Buiten in de Doe-tuin valt er nog meer actie te beleven. Trotseer de kantelbrug en probeer heelhuids aan de overkant te komen, toon je krachten en hef een auto op of maak muziek met de pompfluit en het muzikale hek. In het weekend en tijdens schoolvakanties staan er heel wat spectaculaire shows en demo’s op het programma. Meerdere keren per dag kan je je haar laten rechtop zetten met de Van de Graaff-generator. Heel spectaculair, gelukkig niet gevaarlijk! In het Kinder-doe-centrum steken 4- tot 8-jarigen de handen uit de mouwen! Ze krijgen een nieuwe kijk op de wereld om zich heen dankzij

het levensecht decor vol interactieve opstellingen. Ze maken geld in ‘de Stad’, horen met de oren van een dier in ‘het Park’, bouwen een eigen iglo op ‘de Werf’ en fietsen naast een skelet in de themazone ‘Mijn Lichaam’. De nieuwe tijdelijke tentoonstelling van Technopolis® daagt je uit! 'Z-in-1', een tentoonstelling om mee te maken, staat bol van de opdrachten die je uitnodigen om je eigen ideeën om te zetten in de realiteit. Want jij bent helemaal de baas in meer dan 30 experimenten die telkens weer anders aflopen. Kun jij een constructie bouwen die bestand is tegen de triltest? Of bouw je de leukste roetsjbaan? Even genoeg van het bouwen? Regisseer dan je eigen videoclip of pimp je gsm-beltoon. Ga je liever griezelen? Aan jou om je eigen spookhuis zo griezelig mogelijk te maken. Wil je weten hoe jouw ideeën het doen? Breng dan zeker een bezoekje aan deze tentoonstelling om mee te maken ! De tentoonstelling is gericht op iedereen vanaf 8 jaar. Technopolis® is leuk, ontspannend én leerrijk tegelijk. Ook voor een herhaalbezoek, want het aanbod wordt voortdurend uitgebreid en vernieuwd. Regelmatig komen er nieuwe opstellingen bij, vullen boeiende thematentoonstellingen het permanente aanbod aan en krijgt het element show een verrassende wending. Beslist een reden voor een nieuw bezoek!

17

vlaams en vreemd

wordt het ook wel de ‘skischans’ genoemd. In deze Skischans is Technopolis te gast vandaag. Naast het Boudewijngebouw sla je de Antwerpsesteenweg in om door te steken naar de wandeling ‘Stad van Torens’ (Noordwijk). Als je met je gezicht naar het Boudewijngebouw kijkt, is het de straat links ervan.

↶ Steek terug over en keer terug naar het kruispunt met de Lakensestraat en wandel deze straat in. Even verder aan de rechterkant valt je onmiddellijk een mooi gerestaureerd gebouw op: de KVS (de Koninklijke Vlaamse Schouwburg). Deze stockeerruimte voor munitie werd op het einde van de 19de eeuw omgebouwd tot ‘le Théâtre Flamand’ dat jarenlang onderdak gaf aan het enige Nederlandstalige theater in Brussel. KVS: rondleiding Vandaag genieten we hier van een kijkje achter de theaterschermen. Kom de geheimen achter de KVS ontdekken en bewonder het prachtig gerestaureerde gebouw met zijn eigentijdse, gedurfde nieuwbouw. Een rondleiding duurt ongeveer 45 minuten. Rondleidingen starten elk half uur tussen 13.00 u en 16.00 u. KVS, Arduinkaai 7, 1000 Brussel, www.kvs.be

↱ Neem rechts, net voor de KVS de Hooikaai. Ter hoogte van de Vanhoetergang (aan huisnummer 15) kan je nog een glimp opvangen van een gerestaureerd steegje. Deze, nu ex-

18

clusieve inplanting in Brussel, is tegelijk de getuige van een minder rooskleurig verleden. In de 19de eeuw woonden hier te veel arbeiders, in erbarmelijke toestand op een veel te kleine plek. De hygiëne liet er te wensen over. Respecteer de privacy van de bewoners, maar kijk toch even door het hek naar het idyllische plekje.

↑ Zet enkele stappen tot op het plein dat gevormd wordt door de Hooikaai en de Arduinkaai en wandel in de richting van het klimrek. Met een beetje verbeelding kan je in het rechthoekige plein een dichtgegooid dok zien. Een dok dat het eindpunt was van het eerder besproken kanaal van Willebroek en dat deel uitmaakte van de haven van Brussel. Nog een herinnering aan die haven is het Mariabeeldje dat je tussen de nummers 51 en 53 van de Hooikaai terugvindt. Het moest je beschermen tegen de pest, scheurbuik en… schipbreuk! Dit is een erg rustig en gezellig pleintje. Er staat ook een tof klimrek en een tapijtje dat muziek maakt als je erop springt. Aan de overkant, op de Arduinkaai vind je, op nummer 29, de redactie van de krant De Morgen en het Archief en Museum voor het Vlaamse Leven in Brussel (AMVB) in eenzelfde gebouw. Dit museum archiveert zoveel mogelijk stukken van en over Nederlandstalige verenigingen en personen die belangrijk waren voor Brussel.

↶ Vanaf het AMVB loop je terug richting KVS Op nr 9 zie je het tweede podium van de KVS, de KVS-Box.

↱ Wandel tot aan de Lakensestraat, en sla rechtsaf.

vlaams en vreemd

AMVB: tentoonstelling De migratie naar Brussel is veelkleurig. Van overal brengen mensen hun herinneringen mee naar de hoofdstad. Negentien mensen van verschillende afkomst tonen hun herinneringen op hun eigen manier. Ze verzamelden hun erfgoed en vertellen daarbij hun verhaal. Een verhaal over objecten,

herinneringen aan vroeger, tradities en gewoonten van hun gezin of hun land, een verhaal over de migratie. De diversiteit in Brussel is in scène gezet door kunstenaar Francis Denys. Archief en Museum voor het Vlaams Leven in Brussel, Arduinkaai 28, 1000 Brussel, www.amvb.be

Steek de Vaartstraat over en neem

er vaak onderdak voor hun hongerstakingen. Kan je toch even binnen? Bewonder dan de mooie kersenhouten preekstoel en de bas-reliëfs: “Het Laatste Avondmaal” en “Jezus in de Hof van Oliveten” en het beeld van de H. Begga, patrones van de begijnen.

↱ verder rechts de Grootgodshuisstraat. Op nummer 7 van deze straat staat het Pachecogodshuis. Dit is een verzorgingstehuis voor bejaarden en ongeneeslijk zieken. Het werd tussen 1824 en 1826 opgetrokken in de moestuin van het toenmalige Begijnhof. Wat nu een oase van rust in de stad is, heeft niet altijd een positieve naam gehad. Hiervan getuigt de Brusselse uitdrukking: “Hij is nog enkel goed voor de Vaartstraat”. (deze straat loopt aan de achterkant van dit gebouw) Dit tehuis heeft twee prachtige binnentuinen waar de bejaarden kunnen wandelen, eten, een praatje slaan of even uitrusten. Als je wil kan je hier even de eerste binnentuin binnenlopen, van de rust genieten en de open arcadengaanderij met massieve bogen bewonderen. Jammer genoeg zal dit tehuis in 2011 noodgedwongen de deuren moeten sluiten omdat het oude gebouw niet meer kan voldoen aan de strenge rusthuisnormen die in 2010 van kracht zullen worden.

↑ Tegenover de ingang van het rusthuis neem je de Fermerijstraat tot op het Begijnhofplein. Hier staat de Begijnhofkerk of Sint-Jan de Doperkerk. Die maakte eveneens deel uit van het Begijnhof en is één van de mooiste barokkerken in Brussel. Wat zich binnen in de kerk afspeelt, is heel wat minder fraai. Mensen zonder papieren vinden

Terug buiten op het plein merk je aan de overkant (naast restaurant ‘Cosy Corner’) een origineel boekenwinkeltje 'Het ivoren aapje' dat gespecialiseerd is in mooie tweedehandsboeken. Gluur maar eens door het raam. Interesse? Een vriendelijke en gepassioneerde eigenaar zal je graag verwelkomen.

↑ Neem op dit plein de Populierstraat (tegenover de ingang van de kerk) en

↱ wandel tot aan de Brandhoutkaai die je rechts neemt.

Loop langs de Vismarkt (officieel de Brandhoutkaai en de Baksteenkaai) richting Anspachfontein. Zo kom je terug aan je vertrekpunt.

Vandaag geurt de Vismarkt echter niet naar vis maar naar….Wafels! Voor één euro trakteren we je vandaag op een echte Brusselse wafel.

19

HET TRENDY HART

(± 2,5 km)

Tijdens deze wandeling kan je doorsteken naar ‘Vlaams en Vreemd’. Op het Beursplein vertrekt eveneens de wandeling ‘Klassieke Hart’. Deze wandeling komt voorbij het Sint-Katelijneplein. Op dit plein zijn de hele dag activiteiten gepland van de verenigingen waar armen het woord nemen. 17 oktober is immers de dag van het verzet tegen armoede. We steunen dit initiatief en nodigen onze deelnemers uit mee op te stappen in hun optocht of te genieten van een optreden van Axl Peleman. Vertrek wandeling: het Beursplein

↰ Neem vervolgens de eerste straat links.

Het Beursplein was rond 1900 hét centrale punt van de stad. In de jaren 50 draaiden niet minder dan 32 tramlijnen rond de beurs en was er iedere dag markt van groenten en fruit. Ook alle betoBeursgebouw gingen kwamen er langs. Later verdween dit alles. De trams verdwenen onder de grond en werden vervangen door de pre-metro. In dit gebouw wordt al sinds 1873 de effectenbeurs gehouden. Symbolisch zijn beide leeuwen: de treurende leeuw die verwijst naar de speculanten die geld verloren hebben en de fiere leeuw die staat voor degenen die gewonnen hebben. Als er iets belangrijks te doen is in Brussel, zoals een betoging of een grote voetbalmatch, dan komen de mensen hier meestal samen. Het gebouw werd neergezet op de resten van een vroeger Franciscanenklooster. Getuigen hiervan zijn de opgravingen die je links van het gebouw onder een glazen koepel vindt. Tegenover dit gebouw verrijst de vernieuwde benedenstad met de places to be!

↑ Wandel verder rechtdoor tot je op de

Je komt in de Sint-Goriksstraat.

Beursgebouw, steek de straat over.

↰ Wandel links de Anspachlaan in. Neem de eerste zijstraat rechts.

↱ Dit is de Borgwal. 20

Borgwal betekent: de wal van de burcht (let op de Franse vertaling: rue du Borgval!). Op het eind van deze straat ligt aan de overkant van de straat de Rijke Klarenkerk. Deze kerk maakte ooit deel uit van een klooster. Dwars door dit klooster werden spijtig genoeg de Rijke Klarenstraat en de Sint-Kristoffelstraat getrokken. De kerk in Vlaams-Italiaanse barok bleef gelukkig gespaard.

↱ Als je naar de Kerk kijkt, neem je de straat rechts: Groot eiland. Volg deze straat tot aan de Sint-Gorikshallen. Je bent nu in het hartje van Brussel. Deze plek is meer dan symbolisch voor Brussel. Het is de wieg van Brussel. Dit plein was vroeger een eiland in de Zenne, de rivier die door Brussel liep. De stad is hier ontstaan. Het gebouw dat je hier in het midden ziet staan, was een overdekte markthal. Aan de linkerkant zie je het café ‘Le Lion SaintGéry’. Het ijzeren hekken links van dit etablissement verstopt nog één van de gezelligste geheime plekjes van de stad: een woongemeenschap met zelfs een stukje “valse Zenne” met echte goudvissen. Van nosStukje 'valse' Zenne talgie gesproken! Rein Callewaert

↑ Draai je rug naar de trappen van het

Rijke Klarenkerk botst.

het trendy hart

Wandel gerust door de poort naar binnen tot op het binnenplein en spring van de trapjes naar beneden tot aan het water!

↶ Keer op je stappen terug en ga de SintGorikshallen binnen via de deur recht tegenover café ‘Le Lion Saint-Géry’. In deze hallen worden vaak tentoonstellingen georganiseerd. Je kunt er ook even tot rust komen en binnen of buiten op het overdekte terras iets drinken. Sint-Gorikshallen Vandaag loopt in de Sint-Gorikshallen het internationaal Fotografisch Experiment met Monumenten. Dit is een fotografiewedstrijd voor middelbare scholieren om jongeren kennis te laten maken met hun bouwkundig erfgoed. Het is een manier om hun stad eens met andere ogen te bekijken. Aan deze twaalfde editie hebben talloze Brusselse scholen deelgenomen met als resultaat honderden zichten van de hoofdstad. Hieruit werden 24 foto’s geselecteerd voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Kom ze bekijken samen met de foto’s van andere deelnemende landen in de tentoonstelling ‘Een fotografische reis langs het Europese erfgoed’, in een originele scenografie van Mandragore. Sint-Gorikshallen, Sint-Goriksplein 23, 1000 Brussel, www.hallessaintgery.be

Sint-Gorikshallen

↖ Wandel diagonaal door de Sint-Gorikshallen en ga terug naar buiten door de deur schuin tegenover de ingang langs waar je binnenkwam. (links van de bar) Je staat hier midden in de gezellige uitgangsbuurt van Brussel. Hier vind je heel wat leuke cafeetjes en restaurantjes met verwarmde terrassen. Dit plein is altijd fraai versierd en zowel overdag als ’s nachts heerst hier een gezellige drukte.

↑ Steek het plein over en neem het straatje rechts van het ‘Mappa café’ (met een bruine houten gevel). Dit is de Karperbrug. Je komt op een kruispunt waar 5 straten uitkomen. ↰ Sla de straat tussen de Interieurwinkel ‘Kartel’ en de apotheker links in. Dit is de Antoine Dansaertstraat. In deze straat vind je de meest trendy winkels van Brussel. Heel wat Belgische en andere ontwerpers hebben hier een winkel en hun etalages zijn vaak heel mooi ingericht. Deze straat is niet altijd zo hip geweest, pas twintig jaar geleden begon ze aan een heropleving met mode als katalysator. Het prille begin van de verfraaiing van deze straat werd al beschreven in het liedje ‘Vier hoog in de wolken’ van Johan Verminnen. Aan je linkerzijde vind je op nr 6 het prachtige art-nouveau café ‘de Archiduc’. Vooral het interieur van het café moet je een keer gezien hebben. Een aantal trendy restaurants en winkels verder, vind je aan diezelfde kant het literair huis ‘Passa Porta’ met een prachtige boekenwinkel (op nr 46). Dit huis is ook gekend van zijn festival, het Passa Porta Festival.

21

het trendy hart

↱ Een beetje verder bereik je een plein met grote bomen. Dit is de Oude Graanmarkt. Sla hier rechtsaf. Dit plein strekt zich zowel links als rechts van de Antoine Dansaertstraat uit. De naam is een overblijfsel uit de periode dat de haven van Brussel nog tot vlakbij kwam en er hier een graanmarkt was. Later verhuisde die markt naar een plaats in de buurt, de Nieuwe Graanmarkt. En toen noemden ze deze plaats maar de Oude Graanmarkt. Slimme Brusselaars! Vooral het rechtergedeelte trekt onze aandacht. Een kleine groene oase dat met zijn platanen zelfs Provençaals aandoet. Bij mooi weer staat het hier vol terrasjes onder de bomen en wordt het druk bezocht door jonge en minder jonge Brusselaars. Het gebouw op nummer 5 huisvest nu één van de 22 (Vlaamse) Gemeenschapscentra van Brussel: ‘Gemeenschapscentrum De Markten’ waar altijd veel te doen is: theater, cursussen, tentoonstellingen.

Het is een groot en vooral heel oud gebouw. Helemaal in het begin was hier een klooster, later werd het opgekocht door de kristalmakerij ‘Val Saint-Lambert’. In de mooiste zaal van dit gebouw (de Spiegelzaal) stelde het bedrijf zijn kristalwerk tentoon. Wie goed zoekt kan de initialen van Val Saint-Lambert nog terugvinden.

↑ De Oude Graanmarkt gaat over in het Sint-Katelijneplein, steek het SintKatelijnestraatje over. Wat Gent had, moest Brussel ook hebben. Rechts op de hoek van het Sint-Katelijneplein zie je een openlucht-oesterbar ‘De Noordzee’. Aan een schraag met wat planken werd een bord escargots met een glas wijn gedegusteerd in afwachting van een plaatsje in een naburig restaurant. Nu vind je zowel op dit plein als op de Vismarkt (daar gaan we zo meteen naartoe) talrijke visrestaurants en enkele oester-, kibbeling- en andere openluchtbars. Kibbeling is een snack van in stukken gesneden kabeljauw gefrituurd in een beslag van eiwit en meel.

Dag van de armoede Op 17 oktober is het Werelddag van het Verzet tegen Armoede. In de namiddag komen de verenigingen waar armen het woord nemen vanuit heel België samen in Brussel op het Katelijneplein. Misschien zag je onderweg al een geknoopt laken uit het raam hangen, of hangt er bij jou thuis ook een laken uit vandaag? Ook wij knopen mee de strijd aan en sloegen de handen in elkaar voor een optreden van Axl Peleman. We nodigen je zeker ook uit om mee te stappen in hun optocht of te genieten van de andere optredens en activiteiten op het SintKatelijneplein. 13.00 - 13.45 u. Muziek door Gypsy Guitars 13.45 - 14.00 u. Victor Rondas brengt levensliederen 14.00 - 15.30 u. Hoe en waarom deze dag van Verzet tegen Armoede en start optocht met als eis ‘Lage inkomens omhoog’! 15.30 - 16.15 u. Optreden Axl Peleman en trio 16.15 - 16.30 u. Les Brigittines brengen een stukje uit hun volksopera meer info op www.17oktober.be

22

het trendy hart

Voor je merk je de vervallen Sint-Katelijnekerk op. Omdat ze in slechte materialen opgetrokken werd is ze gedoemd om te verdwijnen. Rechts van de kerk ontdek je de toren, die los staat van de kerk.

↺ Wandel rechts naar de achterkant van de kerk. Achter de kerk, op het St. Katelijneplein, zie je rechts de ‘Zwarte toren’. Een rare naam voor een toren die ooit in rode baksteen werd opgetrokken. Het is een van de torens die ooit deel uitmaakte van de Brusselse wallen en pas in 1887 eerder toevallig ontdekt werd, omdat hij verborgen stond tussen meer nieuwe gebouwen. Ook nu staat hij omgeven door een recent gebouwd hotel. De geschiedenis herhaalt zich blijkbaar.

Wandel in de richting van de fontein. Op de fontein zie je het beeldje van Sint-Michiel. Dat is de bewaarengel van de stad Brussel. Op het einde van de Vismarkt rechts, op de Pantsertroepensquare, is er plaats om even uit te rusten en is er ook een kleine speeltuin.

↺ Je loopt verder de kerk rond, tot je aan je

↑ Wandel tot op het einde van de markt

rechterkant de ‘Vismet’ (Vismarkt) ziet liggen. Wandel dit plein op. Officieel heet dit plein niet de Vismarkt maar wordt het gevormd door de Baksteenkaai (links) en de Brandhoutkaai (rechts). Maar je vindt hier wel veel visrestaurantjes. Onder je voeten stroomde vroeger water! Lang geleden lag hier een haven waar grote schepen hun goederen kwam oppikken om dan naar Antwerpen of Mechelen te vervoeren. Aan de ene kant van de haven werden de bakstenen in de schepen geladen, aan de overkant het brandhout. Vandaag geen geuren van vis hier, neen, voor één euro trakteren we je op een heerlijke Brusselse wafel! Geniet ondertussen van de mooie accordeonmuziek van Tine Vandenbussche.

Tine Vandenbussche

tot je op de Varkensmarkt komt en ga

↰ hier naar links. Op de Varkensmarkt/ Pantsertroepensquare kan je doorsteken naar de start van wandeling ‘Vlaams en Vreemd’. ”Welkom aan de wandelaars van ‘Vlaams en Vreemd’." Je raadt het al, hier werden vroeger varkens verkocht! Links om de hoek heb je het recent opgetrokken, glazen kindertheater Bronks. Dit is een van de vele Vlaamse cultuurhuizen in Brussel. Bronks brengt eigentijds jeugdtheater van hoge kwaliteit. De Bronks-producties zijn niet alleen in Brussel te zien maar touren ook door Vlaanderen en het verre buitenland. café Bronks

23

het trendy hart

Bronks

Wandel verder rechtdoor tot aan de Vlaamsesteenweg. Op de hoek zie je

↰ café ‘Au Laboureur’. Sla hier linksaf.

Danscompagnie De Stilte speelt vandaag voor ons ‘Speelvogels’, een wondermooie dansvoorstelling die jong en oud zal bekoren. Een kooitje heeft te maken met een vogel, een stuur met een fiets, een vriendje is je vriendje, een vriendinnetje is je vriendinnetje. Het lijkt allemaal zo logisch. Drie dansers bouwen met eenvoudige voorwerpen een wereld die ruimte biedt aan verbeelding en vriendschap. Terwijl vriendschappen worden opgebouwd, verbroken en opgepakt, ontvouwt zich op het podium een subtiel spel met voorwerpen die in handen van de spelers een nieuwe betekenis krijgen. Met de nodige creativiteit weten de drie dansers met elkaar in harmonie te komen op hun tocht door meerdere werelden die ze zelf tevoorschijn toveren.

’Speelvogels’ is voor iedereen vanaf 4 jaar. Voor de kleintjes voorzien we tijdens de voorstellingen kinderopvang. Kom gerust ook een kijkje nemen in het splinternieuwe gebouw of iets drinken in het Bronkscafé. Voorstellingen om 11.30, 13.30 en 15.30 u. (telkens ±50 minuten) Bronks, Varkensmarkt 15-17, 1000 Brussel, www.bronks.be

24

De Vlaamsesteenweg was de belangrijkste verbinding met de ‘Vlaamse Poort’ en de weg naar Vlaanderen (kijk naar het straatnaambordje: in het Frans is het enkel een straat in plaats van een steenweg). Op nr 46 mag je gerust even binnenlopen tot op het binnenplein van dit Cultureel Centrum. Je stuit er op de voorgevel van het 17de eeuwse Bellonahuis dat de tand des tijds goed heeft doorstaan. Het gebouw is sinds 1956 beschermd en de binnenkoer werd in 1995 overkoepeld met glas om het te beschermen tegen vervuiling en zure regen. Dit cultureel centrum van de Franse Gemeenschap heet vandaag ‘Maison du Spectacle – La Bellone’ en is een vaste waarde op vlak van dans. Je vindt er ook de grootste Franstalige theaterbibliotheek van België. Op nr 33 heb je het Belgisch-Roemeens Cultureel huis. Als het open is neem je gerust binnen eens een kijkje.

↑ Je wandelt verder rechtdoor op de Vlaamsesteenweg tot je terug op de Oude Graanmarkt uitkomt. ↱ Hier ga je naar rechts. Steek de Antoine Dansaertstraat over en wandel rechtdoor de straat in, tot aan het eerste kruispunt. ↑ Recht voor je ligt de Sint-Kristoffelstraat en horizontaal loopt de Kartuizersstraat. Op de linkerhoek van het kruispunt staat een bronzen hondje. Dit bronzen hondje verbeeldt het ‘Zinneke’, een bastaardhondje dat ook symbool staat voor de Brusselse mentaliteit: open van geest en gastvrij. De geschiedenis leert het ons: vele volkeren zijn langs hier gekomen: Spanjaarden, Oostenrijkers, Nederlanders.

het trendy hart

Ook nu is Brussel een multiculturele metropool.

↰ Wandel links de Kartuizersstraat in. In deze straat vind je een heleboel leuke winkels en adresjes: tweedehandswinkels, trendy designwinkels, originele interieurwinkels, cafeetjes, restaurants, twee oude horlogewinkeltjes en een winkel met de hipste gadgets. Het asfalt op de straat wordt plots onderbroken door een smalle strook kasseien. Hier stond vroeger een stukje stadsomwalling van Brussel. Als je binnenkijkt op nummer 42 kan je nog een stukje van die originele stadsmuur zien. Wat verder aan de linkerkant van de straat, op nr 7 kan je het café ‘De Greenwich’ bewonderen. Het interieur is sinds een eeuw niet meer veranderd. Je valt er omver van de rook, de rust en de concentratie die er heerst. Het is immers een internationaal schaakcafé.

↰ Op het eind van de straat ga je een klein stukje naar links tot aan de verkeers lichten. ↑ Daar steek je de straat over tot aan ‘Hotel Orts café’. Je bent nu in de August Ortsstraat. Aan de rechterkant ligt de prachtig gerestaureerde Beursschouwburg. (nr 20 – 28) De Beursschouwburg is een kunstencentrum in hartje Brussel. Het is een open huis waar ontdekking, creatie en ontmoeting centraal staan. Je kunt er naar theater, optredens, tentoonstellingen, film en er vinden ook geregeld allerhande evenementen plaats. In het Beurskaffee kan je vaak terecht voor een drankje en zijn er regelmatig gratis optredens te zien en feestjes te beleven.

↑ Aan het einde van de August Ortsstraat zie je het Beursgebouw alweer staan blinken.

Beursschouwburg In de foyer van de Beursschouwburg bezoeken we een tentoonstelling van Helen Hermans en kunnen we terecht voor een drankje. Onophoudelijk kijkt fotografe Helen Hermans naar de overzijde. Kijken en fotografisch vastleggen. Na de tuinwijken van Huib Hoste, Klein Rusland en Kapelleveld en La Cité Moderne van Victor Bourgeois, na de miskende Brusselse zwembaden en na de kanaalzone richt zij nu vanuit eenzelfde benadering haar vizier op de Beursschouwburg en hartje Brussel. Opnieuw letterlijk gezien vanaf de overkant. En op dakhoogte. En ook op deze hoogte ontvouwt Brussel zich zo puur en rauw aan haar zoals ze deze stad altijd al gekend heeft. Wie vanavond nog in Brussel is kan hier vanaf 17 uur enkele gratis concertjes meepikken in het kader van de 'Dag van de armoede'. Beursschouwburg, A. Ortsstraat 20-28, 1000 Brussel, www.beursschouwburg.be

25

HET KLASSIEKE HART

(± 3,7 km)

Tijdens deze wandeling kan je overstappen op ‘Kleine en Grote Zavel’. De wandeling ‘Het Trendy Hart’ vertrekt eveneens aan het Beursplein. Indien je van het Centraal Station komt, neem je de Horta-uitgang (richting Grasmarkt), en pik je in op deze wandeling vanaf de Koninginnegalerij.

Het Beursplein was rond 1900 hét centrale punt van de stad. In de jaren ‘50 draaiden niet minder dan 32 tramlijnen rond de beurs en was er iedere dag markt van groenten en fruit. Ook alle betogingen kwamen er langs. Later verdween dit alles. De trams verdwenen onder de grond en werden vervangen door de premetro. In het beursgebouw wordt sinds 1873 tot op de dag van vandaag de effectenbeurs gehouden. Symbolisch zijn beide leeuwen: de treurende leeuw die verwijst naar de speculanten die geld verloren hebben en de fiere leeuw die staat voor degenen die gewonnen hebben. Als er iets belangrijks te doen is in Brussel, zoals een betoging of een grote voetbalmatch, dan komen de mensen hier meestal samen. Het gebouw werd gebouwd op de resten van een vroegere Franciscanenklooster. Getuige hiervan zijn de opgravingen die je links van het gebouw onder een glazen koepel vindt.

↰ Wanneer je met je rug naar de trappen van de Beurs staat loop je de Anspachlaan links in. Op nummer 110 vind je de hoofdingang van de AB. Dit gebouw was van 1931 tot in 1971 de tempel van het Franse chanson in Brussel. Nadat het in dat jaar failliet ging, verkommerde het gebouw. In 1977 werd het opgekocht door het Ministerie van Financiën en ter beschikking gesteld van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel. De naam veranderde dan ook van Ancienne Belgique in AB. Ondertussen groeide het gebouw en de programmatie uit tot een van de meest gerenommeerde van België. Naast het concertgebouw kwam er ook een muziekcentrum,

26

waar je alles over de Vlaamse muziek te weten kan komen. De AB programmeert al eens buiten zijn muren: tijdens de Gulden Ontsporing op 11 juli en tijdens de Boterhammen en Feërieën de laatste week van augustus. AB ‘Woody Express’ met Jan De Smet en Arne Vandongen. Alles goedie doedel doedi? Woody Guthrie te gast op onze Brusseldag! Wat velen niet weten is dat deze Amerikaanse folklegende ook tal van kinderliedjes schreef voor zijn toen 5-jarige dochter Cathy. Frank Vander Linden (De Mens) zorgde voor de vertalingen. De vrolijke arrangementen van Jan De Smet (De Nieuwe Snaar) en de swingende contrabas van Arne Van Dongen maken deze voorstelling tot een onweerstaanbaar geheel. Een feestelijk liedjesprogramma in de AB dat jong en oud zal laten rocken! Optreden om 11.00 en 13.00 u. foto: Johan Jacobs

Vertrek wandeling: het Beursplein

‘Het Trommelbos’ met Fernand Buyls is de bruisende motor van ‘Op Slag en Tijd’ met tal van workshops en voorstellingen voor alle leeftijden. Vandaag brengt hij een heel bos percussie-instrumenten voor ons mee. Samen trommelen we in de foyer van de AB een half uurtje mee in de voorstelling ‘het Trommelbos’. Allemaal meespelen is dus de boodschap, dit kan al vanaf kleuterleeftijd. Optreden om 12.00, 14.00 en 15.00 u. Ancienne Belgique, Anspachlaan 110, 1000 Brussel, www.abconcerts.be

het klassieke hart

↰ Neem voorbij de AB de eerste straat links. Dit is de Plattesteen. Op deze hoek ligt een hele leuke speelgoedwinkel.

↰ Voor Manneken Pis wandel je links de Stoofstraat in tot het kruispunt met de

↱ Lombardstraat. Hier ga je naar rechts.

Een beetje voorbij het theewinkeltje ‘La maison de Thé’ op nr. 11 kom je op de hoek van de straat een carnavalwinkel tegen. Hier kan je inspiratie opdoen voor je volgende verkleedpartij.

↱ Sta met je rug naar de ingang van de carnavalwinkel en ga naar rechts, naar de Kolenmarkt. Via deze straat kom je aan een pleintje met een paar cafeetjes en een kerk. Als het mooi weer is, is het hier heel gezellig vertoeven. Deze kerk was lang geleden het vertrekpunt van de bedevaartstocht naar Santiago de Compostela in Spanje. Langsheen deze hele bedevaartstocht wordt je de weg gewezen door kleine goudkleurige schelpjes, aangebracht op de grond.

↶ Ga aan de kerk enkele stappen terug en

↱ neem rechts de Lievevrouwbroersstraat aan het Café ‘Au Soleil’. Op nummer 10 ligt een leuk restaurantje met een Afrikaanse (Ethiopische) keuken: ‘Kobob’. Hier mag je met je handen eten!

↑ Stap verder door de Lievevrouwbroersstraat. Je zal zien dat het hier steeds drukker wordt. Volg de mensen met een fototoestel want we naderen Manneken Pis! Dit kleine mannetje wordt elke dag door duizenden toeristen gefotografeerd. Als het feest is, heeft hij een kostuumpje aan. Er bestaan een heleboel legendes over het ontstaan van dit kleine mannetje. De bekendste legende vertelt dat er ooit een jongetje was dat de stad gered heeft van de vernieling door vlammen of een lont van een bom te blussen door erop te plassen.

Loop door tot het gebouw met de vlaggen dat zich aan je rechterhand bevindt. Hier huist het Brussels Parlement. Naast het Europese Parlement, het Federale Parlement, het Vlaamse Parlement en het Parlement van de Franstalige Gemeenschap is dit misschien het minder bekende broertje onder de parlementen. Toen de provincie Brabant opgesplitst werd in de provincies Vlaams-Brabant en WaalsBrabant, kwam deze zetel van de provincie met gouverneurswoning vrij. Het nieuwe Brusselse Parlement (staatshervorming 1989) kon er na verbouwing en modernisering van het gebouw zijn intrek nemen. Wanneer je wat hogerop in de straat bent, kan je het glazen halfrond, dat symbool staat voor transparantie, bovenop het gebouw bewonderen.

↑ Je bereikt het Sint-Jansplein. Op het Sint-Jansplein komt ook wandeling ‘Kleine en Grote Zavel' voorbij, steek hier door. “Welkom aan de wandelaars van ‘Kleine en Grote Zavel’.”

27

het klassieke hart

Midden op het plein vind je het standbeeld van Gabrielle Petit, een ziekenzuster uit Doornik die voor spionage door de Duitsers in 1916 gefusilleerd werd. Haar laatste woorden staan onderaan op de sokkel in het Frans vermeld.

↶ Kijk

op het Sint-Jansplein naar het standbeeld van Gabrielle Petit en neem de straat waar naar zij kijkt (tussen bandagiste en apotheek). Dit is de Violetstraat. Wandel tot huisnummer 6-12.

Hier ligt het Museum voor het Kostuum en de Kant. Dit museum heeft niet alleen een kantverzameling maar zorgt ook regelmatig voor thematische wandelingen. Kant lijkt voor velen onder ons een verouderde techniek, maar het museum slaagt er wel in om door middel van een tweejaarlijkse Internationale Kantbiënnale (onder het meterschap van Koningin Fabiola) deze techniek te verheffen tot een vorm van kunst die zelfs jonge ontwerpers kan boeien. Vandaag kan je in het museum de tentoonstelling ‘Van new look tot Expo 58’ bezoeken. Deze tentoonstelling geeft je een overzicht van de mode in de jaren ‘50, en dit naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van Expo 58. De tentoongestelde stukken uit de periode 1947 tot 1960, creaties van beroemde couturiers, maar ook dameskleding afkomstig van Belgische modehuizen, maken alle deel uit van de eigen, sinds 1977 samengestelde museumcollectie. Indrukwekkende avondjaponnen, trouwjurken, cocktailensembles, mantelpakjes, mantels en accessoires illustreren een bijzonder luisterrijke periode uit de geschiedenis van de damesmode, gekenmerkt door een zelden geëvenaarde elegantie. Museum voor het Kostuum en de Kant, Violetstraat 12, 1000 Brussel, www.brussel.be

28

↗ Wandel de straat uit tot beneden en ga daarna schuin rechtdoor naar de Vruntstraat (i.h. Frans rue de l’Amigo). Aan deze straatnaam is een speciaal verhaal verbonden. ‘Vroonte of Vruente’ betekende in het Middelnederlands ‘’s heeren gevangenis’. Er was toen een stadsgevangenis in deze straat. Tijdens de Spaanse bezetting werd deze straat verkeerdelijk voor de Vriendstraat aanzien. In het Spaans ‘Amigo’. Een van de zovele voorbeelden van verkeerde straatnaamvertaling in Brussel.

↗ Je bent aan de achterkant van het stadhuis beland. Wandel de openstaande poort binnen tot op het binnenplein. In het midden van het binnenplein van het stadhuis staat een ster afgebeeld op de grond. Dit is het ‘nulpunt’ van Brussel. Als je bijvoorbeeld de afstand van Brussel tot Antwerpen wilt meten, dan moet je hier beginnen meten.

↑ Steek het binnenplein over en wandel onder de boog door tot op de Grote Markt. Bewonder het stadhuis dat helemaal gebouwd is in gotische stijl. Bovenop de hoge elegante torenspits (96 meter) staat de engel Sint-Michiel, patroonheilige van de stad, te pronken. Als je goed kijkt, zie je dat de rechtervleugel smaller is dan de linkervleugel. En ook de vorm van de ramen is verschillend. In het begin van de 15de eeuw werden de linkervleugel en het belfort gebouwd. De rechtervleugel werd er pas bijgebouwd op het einde van de eeuw.

↺ Loop rond de markt, tegen de wijzers van de klok in.

het klassieke hart

Deze Grote Markt zelf werd hoofdzakelijk in de 19de eeuw onder Burgemeester Buls heropgebouwd. De huizen kregen hier vroeger geen huisnummer maar een naam toegewezen. Vaak verwees die naam naar een stadsgilde of een dier. Daarom vind je hier nog gebouwen met namen als ‘De Wolvin’, ‘In den Vos’, ‘De Duif ’, ‘De Kruiwagen’, ‘De Zak’, enz. Wanneer je met je rug naar het stadhuis staat en rechts het plein oploopt, zie je iets verderop zeker en vast een groepje mensen bij een blinkend standbeeld staan; dat van Everaert ’t Serclaes. Je kan ook even over zijn arm wrijven, het zou geluk brengen. Er staan ook leuke diertjes afgebeeld… ’t Serclaes was een patriciër die in de 14de eeuw meehielp aan de bevrijding van Brussel. Tegenover het stadhuis zie je het Broodhuis. Het werd gebouwd op de plek waar een brood- en vleeshal heeft gestaan. Het is nu een stedelijk museum. Broodhuis

Het Museum van de Stad Brussel? Kom hier de rijke geschiedenis van onze hoofdstad ontdekken aan de hand van waardevolle kunstwerken en objecten, hét originele standbeeldje van Manneken Pis en zijn guitige outfits, of doe mee aan een ludieke speurtocht met de familie in het museum! Museum van de Stad Brussel, Grote Markt, 1000 Brussel, www.brussel.be

Dat de Grote Markt er met die gildenhuizen in Vlaams-Italiaanse barok zo mooi uitziet, is te ‘danken’ aan de Franse koning Lodewijk XIV. Hij liet de stad in 1695 in brand schieten, uit wraak en als militair afleidingsmanoeuvre. Alle Europese hoven spraken met afschuw over dit barbaarse optreden. Later noemde Napoleon dit een daad ‘aussi stupide qu’inutile’. De Brusselaars, die bijna vierduizend huizen in vlammen zagen opgaan, bleven niet bij de pakken zitten. Zij ruimden het puin en in vier tot zeven jaar herbouwden zij de Grote Markt, mooier dan ooit.

↰ Verlaat de markt via de Boterstraat (als je naar het Broodhuis kijkt, de straat op de linkerhoek van de markt) In deze straat bevinden zich naast de talrijke juwelenwinkels, meerdere pralinewinkels en het monument voor de zoetebekken: de winkel van de familie Dandoy die al meer dan 170 jaar de traditie van o.m. de ‘pain à la Grecque’ levend houdt. Koekjes die wel niets met Grieken te maken hebben, maar wel met de ‘grecht’ (gracht) die zich rond de binnenstad bevond. Eén van de vele verhalen vertelt immers dat de bewoners van een klooster gelegen aan de gracht restanten deeg mengden met suiker en dit voedzaam koekje over de gracht gooiden waar de armen woonden. Franstaligen vertaalden het Brusselse woord ‘grecht’ in ‘Grèque’. Wandel in de Boterstraat naar het fonteintje. Lang geleden kwamen de Brusselaars hier hun water halen. Aan deze fontein kon je tegelijk met drie drinken: de bovenste kraantjes zijn voor de mensen, de middelste waterkuip voor de paarden en die helemaal onderaan voor de honden! Aan het eind van de straat staat de Sint-Niklaaskerk. Dit is de oudste kerk van Brussel en ze werd onlangs gerestaureerd. Oorspronkelijk was ze niet groter dan een kapel en was ze vooral bedoeld voor de handelaars rond de Grote Markt. Achteraan in de

29

het klassieke hart

kerk is boven een portaal nog een kanonskogel te zien van het bombardement van 1695. Tegen de kerk leunen nog een aantal kleine huisjes die er op de plaats van het voormalige kerkhof staan. Wist je dat de toren van deze kerk ooit is ingestort? Vroeger had de kerk een heel hoge toren. De Brusselaars wilden graag een grote klok in die toren hangen. Ze waren zelfs zo trots op hun kerk dat ze 1 grote klok niet genoeg vonden. Maar die klokken waren zo zwaar dat de toren op een dag het gewicht niet meer kon dragen. En toen stortte de toren helemaal in.

kunt er ook België ruiken! Druk op de knopjes van de grote letters van VISIT FLANDERS en herken de verschillende geuren die er vrijkomen! Wandel hogerop tot je op een soort pleintje komt. Aan de overkant van het plein (links van het hotel) kan je doorsteken tot op het Spanjeplein waar de Gezinssportfederatie je uitnodigt voor een sportief tussendoortje. “Welkom wandelaars die van het Centraal station komen!”

↱ Sla op de hoek van de Boterstraat rechts de Taborastraat in. Op de hoek met de Boterstraat en de Taborastraat, ben je opnieuw aan (de achterkant van) het Beursgebouw beland.

↱ Sla daarna opnieuw rechts de Grasmarkt in. Deze straat heeft zijn naam te danken aan de groentemarkt die hier vroeger gehouden werd. Eigenaardig genoeg vond je er enkel de groenten die boven de grond groeien. Worteltjes en knollen moest je ergens anders aankopen. Aan je linkerkant zitten twee oude steegjes verstopt, de Sint-Niklaasgang en de Geschenkengang. Gevonden? Loop er gerust eens binnen. Daar zijn de oudste cafeetjes van Brussel verscholen. Terug aan de Grasmarkt vind je op nr 39 ook een grote speelgoedwinkel, ‘The Grasshopper’. Die is elke dag open, zelfs op zondag en feestdagen. Hogerop zie je een gebouw met arcaden. Daar heeft ‘Toerisme Vlaanderen’ zijn zetel en je bent er steeds welkom. Toeristen kunnen hier naar filmpjes kijken en interessante weetjes opzoeken op de computer. En je

30

↷ Keer op je stappen terug naar de Grasmarkt en wandel op nummer 90 de mooie galerijen binnen. Dit zijn de Sint-Hubertusgalerijen (1849). Dit is de eerste overdekte winkelgalerij van Europa! Om de galerij oneindig te doen lijken, had architect Cluysenaar een geniale vondst. Hij liet de twee grootste delen van de galerij, de Koningsgalerij en de Koninginnengalerij, met een lichte knik op elkaar plaatsen. Lang geleden kwamen alleen rijke mensen hier winkelen. Ze hadden dan geen ‘last’ van bedelaars in de straat. Toen moest je betalen om hier binnen te mogen. Deze galerijen zijn niet alleen een streling voor het oog, maar ook voor de smaakpapillen. Je vindt er prachtige winkeltjes en leuke adresjes om iets te eten of drinken. Boven de winkels zijn exclusieve appartementen ingericht waar het heel leuk wonen is. Op nr 23 werd de eerste praline geboren. Een Zwitser, Jean Neu-

het klassieke hart

haus, hield er samen met zijn schoonbroer, die apotheker was, een ‘farmaceutische confiserie’ open. Zijn zoon was heel wat creatiever want hij vond een gevulde chocoladebonbon uit die hij de naam praline gaf, naar de naam van markies de Praslin die al geroosterde amandels in suiker rolde. Zijn dochter vond deze bonbons zo mooi, dat ze het spijtig vond dat die in doodgewone puntzakjes verkocht werden. Ze gebruikte toen haar juwelenkistje als inspiratiebron voor het ontwerp van de ‘ballotin’, de voorloper van de typische pralinedoosjes die we vandaag kennen.

↑ en wandel verder rechtdoor de Grétrystraat in. Zo kom je aan de Kleerkopersstraat. ↱ Sla hier rechtsaf. Na die vele restaurantjes is het tijd om even langs winkeltjes te lopen. De Kleerkoperstraat, het verlengde van de Nieuwstraat, brengt je automatisch op het Muntplein, het eerste verkeersvrije plein van Brussel.

↑ Ga naar het midden van het Muntplein.

↑ Je steekt de Beenhouwersstraat over en wandelt verder rechtdoor in de Koningsgalerij. Hier vind je naast exclusieve winkels, zoals die van Kaat Tilley, nog vele andere pralinewinkels en de koffieshop ‘Mokafe’ met het mooie terras van waarop je mensen kunt zien en gezien worden.

↰ Tegenover Mokafe sla je linksaf de Prinsengalerij in.

↰ Wandel via de Prinsengalerij tot op de Predikherenstraat. Daar ga je naar links. Via dit galerijtje kom je in de ‘Ilot Sacré’, of de ‘buik van Brussel’. Vooral toeristen die zich louter door toeristische gidsen van Brussel laten leiden komen er eten.

↱ Zo kom je aan de wereldberoemde Rue des Bouchers of Beenhouwersstraat. Ga hier naar rechts. Op de hoek van de straat ligt het wereldbekende ‘Chez Léon’. Dit restaurant is gespecialiseerd in mosselen in allerlei soorten bereidingen. Een beetje verder zie je aan de rechterkant nog een kleiner straatje. Wandel hier even in. Want daar staat het vriendinnetje van Manneke Pis: Jeanneke Pis! ↱ Keer terug naar de Beenhouwersstraat

Naast de grote Muntschouwburg zijn er ook de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek, UiTinBrussel en de Standaardboekhandel gevestigd: belangrijke Nederlandstalige organisaties in weliswaar bescheidene gebouwen. De Muntschouwburg kennen we niet alleen als muziektempel maar ook uit onze geschiedenisboekjes. Hier ontstond immers de onafhankelijkheid van België met de opvoering van ‘De Stomme van Portici’. Dit operagebouw, één van de oudste van Europa, werd in 1700 opgetrokken op de plaats waar vroeger een muntslagerij stond. Vandaar de benaming ‘de Munt’. Zowel de naam als de stijl van het gebouw zorgen daarom soms voor verwarring met het 'Beursgebouw'. Rechts van de Muntschouwburg ben je vandaag te gast in het literair salon van de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek.

31

het klassieke hart

HOB In 2006 maakte Ianka Fleerackers ‘een prachtig en beresterk debuut’ (Pluizuit) met haar eerste prentenboek ‘Uil plus Leeuwerik’. Ianka schreef de tekst en vroeg aan Sebastiaan van Doninck om de illustraties te maken. Een jaar later brengt ze een vervolg uit met ‘Zwaan’. In 2010 zal ‘Groot van liefde’, het derde en laatste deel van deze trilogie verschijnen. Dit najaar toert ze alvast rond met de theatrale vertelling van haar prentenboeken. Vandaag brengt zij fragmenten uit deze voorstelling samen met trompettist Sam Vloemans. Uil en Leeuwerik willen graag boezemvrienden zijn. Maar wanneer Uil ’s avonds wakker

↱ Ga naar de linkerkant van de Munt-



schouwburg. Dit straatje heet de Prinsenstraat. Daar liggen de kantoren van UiTinBrussel. Draai dit straatje in. (Shopaholics kunnen ook via de Nieuwstraat wandelen!)

Bij UiTinBrussel is vandaag het centraal secretariaat van onze Brusseldag gevestigd. ↰ Op het einde van de Prinsenstraat kom je op de Leopoldstraat. Ga naar links. ↖ Steek de Wolvengracht schuin over en ga verder door de Zilverstraat. Een beetje verder zit een pareltje architectuur verstopt: Het Martelarenplein. Samen met het Koningsplein in de bovenstad het best bewaarde stukje 18de eeuw in Brussel. De beide smalle zijden zijn ingenomen door de kabinetten van Vlaamse Ministers, de lange kanten in principe door woningen. In het midden ligt ‘de crypte voor

32

is, valt zijn vriend Leeuwerik in slaap. Als Leeuwerik ’s morgens de dag wakker zingt, vallen Uil zijn ogen dicht. En toch proberen ze boezemvrienden te zijn en zoeken ze naar een manier. Tot er op een dag iets fout loopt en Uil alleen achterblijft. Uil gaat op zoek naar antwoorden en ontmoet Zwaan en Maan. Zij leren hem wat het betekent om je vriend los te laten. Ianka leest voor in het literair salon van de bibliotheek om 11.30, 12.30 en 14.30 u., telkens ±25 minuten. Vanaf 6 jaar. Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek (HOB), Munt 6, 1000 Brussel, www.hob.be www.iankafleerackers.be de martelaren van de vrijheid’ met de lichamen van 467 revolutionairen die in 1830 sneuvelden voor de revolutie. Aan het begin van het plein op je rechterkant ligt TKunstenhuis. TKunstenhuis is een ontmoetingsruimte voor families, een huis dat uitnodigt om creatief met tekst, beeld en geluid om te gaan, een huis waar men openstaat voor het genieten van kunst en cultuur.

↰ Verlaat het plein langs het Rozenstraatje, links van het kabinet van de Vlaams Minister-President, in de linkerpleinhoek (met 3 vlaggen op het balkon). Draai vervolgens links de Koolstraat in. Hier kan je overstappen naar ‘Geld, Macht en Recht’: neem rechts de Koolstraat tot aan het T-kruispunt. “Welkom wandelaars van ‘Geld, Macht en kinderrechten’.”

het klassieke hart

TKunstenhuis ‘Dag Maan’ verbeeldt de bijzondere vriendschap tussen de kleine Anton en de maan. Over een jongen die ontdekt dat de maan hem overal volgt, ook al is ze soms onzichtbaar. In ‘Dag Maan’ worden beeld en hedendaags klassieke muziek met elkaar verweven in een woordeloze maar verbeeldingrijke miniatuurvoorstelling die zowel volwassenen als kinderen vanaf 2 jaar ongetwijfeld zal beroeren. Met Axel Jacobs (film), Filip Bral (compositie en samples), Katrien De Bièvre (viool) in een productie van Pantalone. In TKunstenhuis kan je ook terecht voor een drankje en er is een lees- en speelhoekje. Voorstellingen om 10.30,11.00, 11.30, 12.00, 13.30, 14.00, 14.30, 15.00, 15.30 & 16.00 u. TKunstenhuis, Martelaarsplein 10, 1000 Brussel, www.tkunstenhuis.be Rechts zie je het logge Innovationgebouw. Het vroegere, door Horta ontworpen winkelpand werd spijtig genoeg in de as gelegd. Honderden slachtoffers kwamen om in de brand en worden nu in de tweede ingang rechts in de Nieuwstraat herdacht. Vlak voor je staat de laatbarokke Finisterrae-kerk, ook wel eens de ‘Biechtstoel van Brussel’ genoemd omdat er dagelijks talrijke voorbijgangers van verschillend ras, taal en godsdienst binnenlopen om er tot rust te komen.

↰ Steek de Nieuwstraat over en loop verder in de smalle Finisterraestraat, links

↑ van de kerk. ↰ Sla vervolgens links de Adolphe Max-

Deze laan maakt deel uit van het project dat in 1866 de Zenne overwelfde.

↑ Wandel rechtdoor tot op het Brouckèreplein. Op dit prestigieuze plein was ooit de autosnelweg van Stockholm naar Lissabon gepland!!! Gelukkig rijpen er momenteel plannen om het plein terug in zijn oude glorie te herstellen. Het Metropole-hotel is een paleis voor toeristen die van grandeur houden. Je kunt niet naast het prachtige (verwarmde!) terras kijken. Ook binnen is het een en al pracht en praal. Het werd ooit gebouwd in opdracht van de familie Wielemans-Ceuppens, gekend van het bier. Het was ook meerdere malen het decor voor films.

↑ Vanaf hier loop je de Anspachlaan in en wandel je terug richting Beursgebouw. De laan werd aangelegd in 1867-1871 en maakte deel uit van de nieuwe centrale lanen, aangelegd boven de overwelfde Zenne, die overigens niet echt onder de Anspachlaan liep. Aanvankelijk heette ze Centrale Laan, maar reeds in 1879, meteen na het overlijden van burgemeester Anspach, kreeg ze haar huidige naam. De Anspachlaan is misschien wel de meest bekende Brusselse laan, in binnen- en buitenland. Welke Belg stapte er niet eens in zijn leven mee in één van de ontelbare betogingen die allemaal, vrijwel zonder uitzondering, langs de Anspachlaan en de trappen van het Beursgebouw defileren? Aan je linkerkant wandel je voorbij het spiksplinternieuwe Anspach Center. De oude Anspachgalerij werd verbouwd tot een multifunctionele ruimte in het hart van Brussel. Naast winkels en appartementen zal het complex ook een evenementenzaal, een restaurant met panoramisch uitzicht en het casino van Brussel omvatten.

laan in.

33

GELD, MACHT en kinderRECHTen Tijdens deze wandeling kan je doorsteken naar ‘Kunstberg en Koning’ en het ‘Klassieke Hart’. Vertrek wandeling: Sint-Goedele-Voorplein

↑ Je staat recht voor de Sint-Michiels- en

↑ Deze Treurenberg gaat over in de Jonkersstraat en zo kom je aan het Leuvenseplein.

de Sint-Goedele-kathedraal. Deze kathedraal laat niemand onberoerd. Ze werd vergeleken met een ‘grauwe meeuw’, een ‘roos met een violet hart’, de ‘perfectie van een gioconda’. Wat zeker is, is dat dit gebouw een mooie mix is van vroeg-, hoog- en laatgotiek en later ook nog verweven werd met renaissance- en barok-elementen. Loop er gerust eens binnen: de toegang is gratis en misschien heb je geluk en hoor je Jozef Sluys op het indrukwekkende orgel spelen. In het grote kerkschip van 108 m zijn prachtige beeldhouwwerken ondergebracht en laten één van de mooiste glaspartijen van ons land mooi licht binnen. De kathedraal is een parochiekerk met haar eigen kerkdiensten. Daarnaast wordt ze gebruikt voor grote (Koninklijke) festiviteiten en gebeurtenissen: de begrafenis van Koning Boudewijn, het huwelijk van prins Filip en prinses Mathilde, voor het jaarlijkse Te Deum. Voor de trappen werd het parkje heraangelegd. In de lente bloeien hier Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal duizenden krokussen.

↗ Wandel rechts van de Kathedraal over het Sint-Goedeleplein tot aan de achterkant van de Kathedraal. Daar ga je via ↑ de Treurenberg naar boven. Draai bovenop de Treurenberg even om en geniet van één van de vele striptekeningen op de Brusselse muren. Hier zie je ‘de Schorpioen’.

34

Als je hier 50 meter links even de Koningsstraat inloopt, zie je de mooi gerestaureerde bloemenwinkel van Daniël Ost in een gerestaureerd pand van architect Hankar.

↶ Draai aan de bloemenwinkel terug en loop door de Koningsstraat tot aan de Wetstraat. ↑ Op de hoek van de Wetstraat steek je over en ga je het Warandepark binnen. Aan de metro-ingang ga je links de zwarte poort door en volg je het paadje ↖ in het midden schuin links. De naam Warande verwijst naar het hertogelijke park, dat niet zo mooi effen aangelegd was maar op een diep uitgesneden vallei leek. Hier en daar staan er beelden en in het midden van het park. Vanuit de lucht zou je duidelijk zien dat de lanen in het park de vorm van een passer en een meetlat kregen: een vrijmetselaarspark? Sommige mensen zien er ook een ganzenpoot in. Je komt in een verborgen hoekje van het park ‘voorbehouden’ voor kinderen. Links zie je het beeld ‘De Bode’ van Folon dat opgedragen is aan de vermiste kinderen. Recht voor je ligt een leuke speeltuin verborgen tussen het groen.

↑ Loop langs de linkerkant van de speeltuin rechtdoor. Je komt op een grote esplanade waar weg-animatoren je de weg wijzen naar het kinderrechtenparcours Aan je rechterkant zie je achter de struiken een grote kiosk waar elk jaar, einde augustus, het festi-

geld, macht en kinderrechten

Spot op kinderrechten

Op 20 november vieren we de 20ste verjaardag van het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. De Gezinsbond zet zich hiervoor elke dag opnieuw in. Te midden van alle bruisende activiteiten krijgen de rechten van kinderen een plaats in het Warandepark. Spelenderwijs de kinderrechten verkennen Crefi, de jeugddienst van de Gezinsbond, dompelt de kinderen onder in de magische wereld van de kinderrechten. Laat hier je toekomst voorspellen, creëer je eigen droomwereld, pas op voor de gevaren onderweg maar vooral: zorg dat jouw stem gehoord wordt! We verwachten ook Javi-TV die enkele kinderen wil uithoren over de ruimte die zij krijgen om te spelen en de wereld te verkennen. Kom je hen tegen? Zeg dan eens goed jouw gedacht! Kinderrechten (n)iets voor ouders? Ook ouders zullen er niet aan ontsnappen. Leken jouw kinderjaren op die van je kroost? Mogen je kinderen meer of juist veel minder? Hebben ze nog ‘echte’ vrije tijd? Waar en wanneer spelen jouw kinderen? Zijn er nog plekjes om veilig te spelen? Hou jij het liefst een oogje in het zeil of laat je hen de ruimte? Wij willen het graag van zo veel mogelijk ouders weten en nemen de resultaten mee naar de studiedag ‘Mama, laat mijn handje los’ van het Steunpunt Jeugd op 16 november in Brussel (Huis van het Nederlands). Kom het ons vertellen! Animo met ‘n knipoog naar… Fanfakids om 11u – 12u en 13u Wie anders dan de Fanfakids konden we vragen om wat sfeer te brengen? Fanfakids is een frisse groep ongeregeld

en bestaat uit een twaalftal jongeren (tussen 9 en 14 jaar) die hun jeugdig enthousiasme omzetten in aanstekelijke ritmes zoals raï, maracatu of hiphop. Het is de grootstedelijke muzikale mix waarmee ze in hun thuishaven, het Brusselse buurthuis Centrum West, zijn opgegroeid en die ze dan ook met de grootste vanzelfsprekendheid op een nietsvermoedend publiek kunnen loslaten: niks pose, niks fake, eerlijk en energiek, recht in uw face! Kathleen Aerts (ex-K3) om 14u en 15u Kathleen zal dit schooljaar in lagere scholen vertellen over kinderrechten. En dat doet ze ook bij ons vandaag. Om af te sluiten zingt ze ‘Zumba Yade’, de single waarvoor ze ondertussen een gouden award ontving. Het werd opgenomen samen met het befaamde Soweto Gospel Choir en staat in het teken van de 20ste verjaardag van het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. Het Kinderrechtencommissariaat, (n)ooit van gehoord?! In het Vlaams Parlement, een beetje verder op de wandeling, kan je de medewerkers van het Kinderrechtencommissariaat ontmoeten. Het Kinderrechtencommissariaat informeert kinderen en tieners over hun rechten en over het Kinderrechtenverdrag. Het Kinderrechtencommissariaat pleit daarbij voor dialoog en overleg tussen kinderen en hun ouders. Verder adviseert het Kinderrechtencommissariaat de Vlaamse parlementsleden en andere beleidsmakers, met als doel de leefsituatie van kinderen en tieners in Vlaanderen te verbeteren. De ombudsdienst van het Kinderrechtencommissariaat ontvangt elke jaar ongeveer duizend klachten over de schending van rechten van kinderen en tieners. Voor meer informatie over kinderrechten en het Kinderrechtencommissariaat: www.kinderrechten.be Bekijk de wandkalender 2010 met als thema ‘Recht op’ De Gezinsbond is gevoelig voor de rechten van kinderen en wil ze via de jaarlijkse wandkalender 2010 extra uitlichten. Elke maand zetten we met een sprekende foto een bepaald recht in de kijker. Je kunt de wandkalender komen bewonderen op onze stand in het Warandepark. Bestellen doe je via het centrum van de Gezinsbond door 4 euro over te schrijven op rekeningnummer 435-0305221-42 met vermelding van 'Wandkalender' en je naam en adres. Hij wordt je per post bezorgd. Bij de plaatselijke bondsafdelingen betaal je 3 euro per wandkalender. Er volgen nog acties en activiteiten De Gezinsbond onderneemt nog meer activiteiten n.a.v. de 20ste verjaardag van de ondertekening van het kinderrechtenverdrag. Volg ze via www.gezinsbond.be/kinderrechten.

35

geld, macht en kinderrechten

val ‘Boterhammen in het park en Feeëriën’ plaatsvindt. Op deze centrale plaats in het Warandepark vestigen we vandaag de aandacht op de 20ste verjaardag van het Kinderrechtenverdrag. Voor de doorsteek met de wandeling ‘Kunstberg en Koning’ wandel je voorbij het kinderrechtenparcours tot je op een kruispunt van twee esplanades komt waar je rechts neemt. Doe zeker een klein ommetje tot aan het Paleis voor Schone Kunsten om een van de voorstellingen in de impressionante Henry Leboeufzaal mee te pikken en je boekje 'Op Vadroei' af te halen! Federaal parlement ‘Hier vergaderen de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat. De Kamer van volksvertegenwoordigers is de politieke kamer waaraan de federale regering voor haar beleid verantwoording verschuldigd is. De Senaat staat op gelijke voet met de Kamer in voor de herziening van de Grondwet en de andere Belgische basiswetgeving. Daarnaast heeft de Senaat een belangrijke rol als brug tussen de drie gemeenschappen en als reflectiekamer over de grote maatschappelijke problemen met het oog op nieuwe wetgeving. Vandaag zetten de voorzitters van beide kamers gastvrij hun deuren wagenwijd voor ons open. Aan de ingang, boven de zuilenrij, valt het fronton van de voorgevel op. Het haut-reliëf stelt de "Gerechtigheid" voor en werd gebeiteld door G. Godecharle. We komen binnen in

36

↺ Aan het kinderrechtenparcours draai je terug, richting de grote fontein en het Federaal parlement. Je verlaat het park een beetje verder recht tegenover het parlement. Je steekt hier de Wetstraat over. Je staat nu tegenover het Federaal parlement. Deze tempel van de politieke macht staat met zijn voordeur recht tegenover die van het Koninklijke Paleis. Eigenlijk ligt dit gebouw op precies dezelfde as als het Koninklijk Paleis en het Justitiepaleis. Zo krijg je de drie machten, de Koninklijke, de rechtelijke en de Wetgevende macht netjes op een rij. het peristilium, de centrale ontvangstruimte van het Paleis van de Natie. Aan weerszijden is er een monumentale trap. We nemen de trap rechts, met het groene tapijt. Groen is de kleur van de Kamer, rood is die van de Senaat. Hoe ziet een week in het federale parlement eruit? Maandag: eventueel commissies Dinsdag: commissievergaderingen Woensdag: commissievergaderingen en uitzonderlijk ook plenaire vergadering Donderdag: fractievergaderingen en plenaire vergaderingen met (in de Kamer) vragenuurtje van 14.15 u. tot 15.15 u.; nadien stemmingen over wetsvoorstellen en wetsontwerpen Vrijdag: eventueel commissies Zaterdag 17 oktober 2009: duizenden leden van de Gezinsbond op bezoek" ...

geld, macht en kinderrechten

↰ Met je rug naar het parlement wandel je de Wetstraat in naar links. Aan de overkant zie je het ‘Theâtre du parc’ , dat samen met de cercle Gaulois en het muziekpaviljoen de Wauxhall een homogeen architecturaal ensemble vormde. Dit was oorspronkelijk een bijgebouw van het Munttheater. Het was speciaal voor kinderen bestemd. In de jaren ’30 werd het een theater voor grote mensen, waar grote romantische drama’s en komedies werden opgevoerd. Nu nog is het een Franstalig theater.

constructie. Dit is het werk van de Kortrijkse kunstenaar Arne Quinze en heet ‘The Sequence’. Deze constructie verbindt het Vlaams parlement met het huis van de Vlaamse Volksvertegenwoordigers. De constructie zal er vijf jaar blijven staan en moet mensen in beweging samenbrengen, aldus de kunstenaar.

↰ Aan de rand van het park, aan het kruispunt met de Hertogstraat sla je links in. Recht voor jou, op de punt van 2 straten merk je de hoofdingang van het Vlaamse Parlement. ↰ Ga voor het Vlaams Parlement naar links de Drukpersstraat in. Aan de Leuvenseweg kijk je even naar rechts. Rechts tegen de muur van het Vlaams Parlement staat momenteel een grote, oranjerode, houten

'The Sequence' van Arne Quinze

↰ Aan de Leuvenseweg sla je linksaf tot aan nummer 13. Dit is de achterkant van het huidige Federale Parlement. Je vindt er de mooie fontein ‘vijf knielende jongelingen’ van Joris Minne.

Vlaams parlement We gaan binnen voor een bezoekje. We krijgen hier uitleg over de werking en de rol van het Vlaams Parlement. Het Vlaams Parlement belichaamt de wetgevende pijler en de democratie in Vlaanderen. Het staat in voor de totstandkoming van de Vlaamse decreten en voor de goedkeuring van de Vlaamse begroting. Het Vlaams Parlement benoemt de Vlaamse Regering en controleert de Vlaamse Regering op de uitvoering van die decreten. Het Vlaams Parlement wil het centrum van een democratisch Vlaanderen zijn en de burgers nauw bij de politieke besluitvorming betrekken, en streeft daartoe naar maximale transparantie en optimale communicatie. Ook de merkwaardige architectuur van het gebouw en de geïntegreerde Vlaamse hedendaagse kunst komen tijdens het bezoek aan bod. In het kader van de 20ste verjaardag van het Kinderrechtenverdrag ontmoeten we vandaag ook medewerkers van het Kinderrechtencommissariaat. Het bezoek wordt afgerond met een drankje, aangeboden door het Vlaams Parlement.

37

geld, macht en kinderrechten

↑ Tegenover nummer 13 ligt de Parle-

↰ Aan het Vrijheidsplein neem je links de

mentstraat, loop deze straat in. Wandel rechtdoor. Deze straat gaat verder in de Kanselarijstraat. Aan het kruispunt ↱ met de Onderrichtsstraat draai je mee rechts.

Congresstraat met uitzicht op de Congreskolom.

Op nummer 81 ligt het Koninklijk Circus. Dit werd vooral bekend door het ballet van de 20ste eeuw of het Ballet van Béjart. Tegenwoordig kan je in dit mooie gebouw van theater, dans en muziekoptredens genieten. De Onderrichtsstraat maakt deel uit van de vier straten die elk een vrijheid weergeven: vrijheid van onderricht, vrijheid van vereniging, vrijheid van eredienst en persvrijheid. Ze komen allen diagonaal samen op het Vrijheidsplein en verwijzen naar de eerste grondwet van België, de eerste Europese grondwet waarin ze opgenomen werden.

↑ Wandel verder tot aan het Vrijheidsplein. Dit pleintje is een gezellige plek om een terrasje te doen, als het weer dat toelaat. Je bevindt je hier in de Onze-Lieve-Vrouw-terSneeuwwijk. De hele wijk werd heropgebouwd tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw, toen het Brussel van Leopold II te allen prijze Parijs wou imiteren. Daardoor verdwenen heel wat arbeidsbeluiken die, zo vond men, niet thuishoorden vlakbij het parlement. Het speelgoedmuseum Het woord museum wil hier zeggen zien EN spelen. Schommelpaarden, loopfietsen, keukentjes, kermiswagentjes… staan zomaar tussen de gangen met mooie vitrinekasten te wachten op kinderhanden, een echt paradijs voor groot

38

De Congreskolom werd tussen 1850 en 1859 opgericht naar plannen van architect Joseph Poelaert die zich liet inspireren door de Trajanuskolom in Rome. De kolom herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. Vier standbeelden zijn verankerd aan het monument. Zij stellen de vier fundamentele vrijheden voor: de vrijheid van eredienst, de vrijheid van vereniging, de vrijheid van onderwijs en de persvrijheid. Boven op de kolom staat een standbeeld van koning Leopold I en aan de voet vind je het Graf van de Onbekende Soldaat, met de eeuwig brandende vlam. Wanneer je rond de zuil loopt heb je zicht op heel wat administratieve gebouwen. Gebouwen die deel uitmaakten van het Rijksadministratief centrum. Op dit moment is het gebied een grote werf.

↰ Ga met je gezicht naar de Congresstraat staan en sla links de Koningsstraat in.

↱ Aan de eerste zijstraat rechts sla je de Voorlopig Bewindstraat in.

↰ Sla vervolgens links de Vereniging- of Bondstraat in.

en klein. Er zijn vertoningen met mechanisch speelgoed, het schoonste poppenkasttheater ter wereld, en in een echte Brusselse tram kan je even uitrusten of je boterhammetjes opeten. “Een beetje stof, een beetje lawaai maar veel charme”, zoals door meerdere bezoekers vermeld in hun gastenboek. Speelgoedmuseum, Verenigingstraat 24, 1000 Brussel, www.museedujouet.eu

geld, macht en kinderrechten

In de Verenigingstraat op nummer 24 bevindt zich het speelgoedmuseum.

↱ Aan het eind van de Verenigingsstraat neem je rechts de drukke Koningsstraat. ↖ Steek de Koningsstraat over en steek ↖ daarna de Kruidtuinlaan over in de richting van de Gesùkerk. Kijk bij het oversteken van de Kruidtuinlaan eens naar links. Van hieruit heb je een mooi zicht op de Basiliek van Koekelberg. Wandel verder langs de Koningsstraat tot aan nummer 250. Dit is het trendy Hotel Bloom. Hotel Bloom Hotel Bloom Bij binnenkomst merk je het verschil direct. Dit is anders dan anders. Want Hotel BLOOM! is modern, fris en van deze tijd, ver weg van de traditionele en conservatieve hotelwereld. Vandaag mogen wij in dit trendy hotel een tiental kamers met zelfgeschilderde fresco’s komen bewonderen. Kunst op de muren boven het bed. Getalenteerde jonge studenten vanuit heel Europa werden uitgekozen door de European League of Institutes of the Arts (ELIA) om een muurbeschildering te komen maken met als thema ‘bloom’. SmoodS is een gezellige en tegelijkertijd originele en stijlvolle woonkamer. Een comforta-

De Gesùkerk aan de overkant van de straat staat al twintig jaar leeg. In het klooster huisden tot 2005 nog jezuïeten, en in 2007 werd het nog een tijdje bezet door een groep krakers en daklozen. De Brusselse regering vond het gebouw niet waardevol genoeg om te klasseren Het werd opgekocht door een immobiliëngroep die er een vijfsterrenhotel van zal maken.

↶ Keer op je stappen terug en wandel via het gebouw ‘Le Botanique’ het park in. ‘Le Botanique’ is het huidige cultureel centrum van de Franse gemeenschap en dus de tegenhanger van de ‘AB’ voor de Vlamingen. Dit gebouw bestaat al sinds 1826. In de kelderverdieping van de Botanique werd het witloof ontdekt. bele en gezellige ruimte, waar je op ieder moment van de dag kunt binnenlopen en gaan zitten. Er zijn verschillende decors. Je kiest de sfeer die bij je stemming past, je neemt plaats in een heerlijke fauteuil en bestelt een hapje of drankje. Voor onze bezoekers stelt het restaurant vandaag enkele kleine gerechtjes voor: burger of cheeseburger met frieten, kip met frieten en salade, pasta met tomatensaus, vegetarische salade, wok van kip en groenten (telkens 10 euro). En als tussendoortje (van 10u tot 12u en van 15u tot 16u) kan je hier terecht voor een muffin met koffie, thee of warme chocolade (5 euro). Nog dit: wist je dat Christel Cabanier, jurylid van het bekende VTM programma ‘Mijn Restaurant’, General Manager is van Hotel BLOOM! en dat SmoodS daarmee ‘Haar Restaurant’ is? Hotel Bloom!, Koningsstraat 250, 1210 Brussel, www.hotelbloom.com

39

geld, macht en kinderrechten

Sinds het einde van de 20ste eeuw wordt het uitsluitend als cultureel centrum gebruikt. De Botanique bestaat uit 8 zalen. De meest gebruikte zalen zijn de Orangerie, de Rotonde en de Witloofbar. Meestal worden de zalen gebruikt voor concerten van nationale en internationale artiesten. Soms zijn er ook tentoonstellingen, theater- en filmvoorstellingen. Ook over de bijhorende tuin valt heel wat te vertellen. Volgens de Franse 19de eeuwse schrijver Victor Hugo bezat Brussel twee wereldwonderen: de Grote Markt en de Kruidtuin.

schillende soorten, voor een kleurenspektakel. De iris is tevens het symbool van het Brussels Gewest (zie vlag). De gele iris is immers een bloem die hier in de moerassen van het vroegere ‘Broeksele’ goed kon gedijen.



Aan de rand van het park verlaat je het in de Ginestestraat. ↑ Steek de Ginestestraat over via het ze↖ brapad. Steek vervolgens de drukke Kleine Ring over (de Bolwerkstraat tot aan de hoek van het shoppingcentre City 2). ↱ Wandel een stukje naar boven via de Kruidtuinlaan en neem vervolgens aan de Broekstraat rechtsaf. Hier kan je overstappen naar de wandeling ‘het Klassieke Hart’. Neem in de Broekstraat de tweede zijstraat rechts, de Koolstraat. “Welkom wandelaars van ‘het Klassieke Hart’.”

Botanique

De Kruidtuin heeft echter woelige tijden achter de rug. Hij werd meermaals verminkt: bij de bouw van het Noordstation, bij de aanleg van de Noord-Zuidverbinding en de kleine ring en door jeugdbendes die hier vroeger actief waren. Vandaag is de tuin een aangename plek om te vertoeven, maar aan de collectie bronzen beelden is onherstelbare schade toegebracht.

↖ Steek de Kruidtuin diagonaal over naar beneden. Hou hierbij links aan, want aan de linkerkant van het park ligt een klein brugje dat je van de ene naar de andere kant van het park brengt. Onderaan het park ligt de iristuin. Van april tot juni zorgt deze tuin, met zijn meer dan 40 ver-

40

↑ Wandel rechtdoor tot bij de eerste ↰ zijstraat links, sla hier de Zandstraat in. Aan de linkerkant op nummer 20 ligt het prachtige Belgisch stripcentrum. Dit vroegere warenhuis ‘Waucquez’ is een meesterwerk van de art nouveau en werd ontworpen door Victor Horta. 2009 is het Jaar van de Strip in Brussel, dit museum kent momenteel drukke tijden en daarom is het ook niet mogelijk om het museum vandaag te bezoeken. Maar je kan wel gerust een kijkje nemen in de meesterlijke inkomhal, een bezoekje brengen aan de stripwinkel of iets gaan drinken in de museumbrasserie. Aan de overkant van de straat op nummer 33 zie je het pas geopende Marc Sleen museum. Een betere locatie was niet te bedenken: Sleens bekendste geesteskind Nero werd er geboren in 1947. Sleen werkte toen als

Niet te missen Ballomania! Slotspektakel met muziek, dans, ballonnen en dagvuurwerk Tour & Taxis, 16.00 u Wandeling 1

Technopolis Wetenschappe-leuke proeven in het Boudewijngebouw Wandeling 2

Dag van de Armoede op het Sint-Katelijneplein met oa Axl Peleman om 15.30 u wandeling 3

Muziek in de AB met oa Jan de Smet en Arne Vandongen om 11.00 u en 13.00 u wandeling 4

Spot op Kinderrechten!

Kathleen Aerts vertelt aan het kinderparcours om 14.00 en 15.00 u wandeling 5

Spot op Kinderrechten!

Kathleen Aerts vertelt om 14.00 en 15.00 u wandeling 5

Optredens in de Bozar met oa Jaune Toujours XL om 12.00 u en 13.30 u wandeling 7

Marokkaanse markt in het Jubelpark wandeling 9

Riddershow

aan de Hallepoort om 10.30 u en 14.00 u wandeling 10

Kleur deze tekening mooi in

Kleur de tekening mooi in en geef ze af aan de balie van de Gezinsbond in de Bozar (W7). Schrijf hieronder je adres gegevens en de 10 mooiste tekeningen krijgen een leuke verrassing thuis gestuurd. Aan de balie krijg je meteen ook het wandelgidsje 'Op vadroei' cadeau van onze partner UiTinBrussel.

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.............................................................................................................................

Postnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gemeente: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailadres:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

geld, macht en kinderrechten

tekenaar en illustrator bij de krant De Nieuwe Gids, die hier toen gevestigd was.

↑ Wandel rechtdoor de trappen naar omhoog. Het beeld van Guust Flater dat in herstelling was, zou volgens planning inmiddels terug op zijn plaats moeten staan.

↑ Steek de Pachecolaan schuin over en wandel rechtdoor de Bankstraat in. Je ziet rechts de achterkant van het Nationale Bankgebouw. Het oude gedeelte was vroeger de ambtswoning van de gouverneur van de Nationale Bank. Kijk naar het beeldhouwwerk bovenaan de gevel.

↱ Net voor de kathedraal draai je naar rechts. Je bent nu in de Wildewoudstraat (in het Frans: rue du Bois Sauvage). Een voorbeeld van een grappige

vertaling: in dit straatje woonde ooit een wild manneke met de naam Wouter van der Noot. In het Frans werd deze naam dan maar letterlijk vertaald in “bois sauvage” en vervolgens weer in het Nederlands in de Wilde Woudstraat. Tegenover de zijgevel van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal bevindt zich het Museum van de Nationale Bank van België. Lang geleden kocht men voedsel in ruil voor katoen, schelpen of zout. Net zoals we dat vroeger deden met Belgische franken en sinds 2002 met euro's. Het geldmuseum geeft een interessant overzicht van de geschiedenis van de betaalmiddelen en legt je ook uit welke rol de Nationale Bank speelt in de uitgifte van ons geld en het behoud van zijn koopkracht.

↶ Je loopt terug tot de kathedraal vooraan, het vertrek en eindpunt van deze wandeling.

Het Museum van de Nationale Bank

Het Museum van de Nationale Bank nodigt ons vandaag uit voor een wandeling langs de topstukken van het museum en een workshop over de euro. Maar opgelet: je zult je geld op tafel moeten leggen! Na afloop van je bezoek aan het museum, kun je ook nog de tijdelijke tentoonstelling '8 visions of hope' meepikken, waarin de Nederlandse kunstenaar Rini Hartman zijn artistieke kijk geeft op de VN-Millenniumdoelstellingen. Museum van de Nationale Bank, Wildewoudstraat 10, 1000 Brussel, www.nbbmuseum.be

45

KLEINE EN GROTE ZAVEL

(± 2,5 km)

Tijdens deze wandeling kan je doorsteken naar de ‘Marollenwandeling’ en het ‘Klassieke Hart’. Vertrek wandeling: het Poelaertplein Het Poelaertplein wordt gedomineerd door het Justitiepaleis, gebouwd onder Leopold II. Dit imposante gebouw is drie voetbalvelden groot en zo hoog dat het Atomium erin zou passen! Het werd rond 1860 ontworpen door de toenmalige stadsarchitect Joseph Poelaert. Die had zo’n groots bouwproject voor ogen dat hij hiervoor zelfs architecten en ingenieurs uit Engeland liet overkomen. Zij noemden hem ‘The chief architect’. Omdat er voor de bouw van het Justitiepaleis enkele honderden kleine huizen in de ‘Marollen’ moesten worden afgebroken maakten de Brusselaars daarvan ‘de skieven architect’. En dat is altijd een scheldwoord gebleven. Geniet op dit plein ook even van het prachtig panoramisch uitzicht over de stad! Justitiepaleis Vandaag kunnen we de Assisenzaal en de plechtige zittingszaal van het Hof van Cassatie bezoeken. Deze twee zalen in het gerechtsgebouw halen vaak het nieuws, en zijn een bezoek meer dan waard. We bereiken de zalen via de trappen links en rechts naast de ingang.

↻ Ga met je rug tegenover de ingang van het Justitiepaleis staan. Je moet nu aan de overkant van het plein zien te geraken. Dit doe je best door links rond het plein over de voetpaden te wandelen. Steek vervolgens de Regentschapsstraat over via het voetgangerstunneltje. (De trap bevindt zich naast het glazen gebouwtje ‘Parking P Poelaert’.)

↑

Dit tunneltje ruikt niet echt fris maar zo kan je de straat wel veilig oversteken. Bovengronds oversteken kan echt gevaarlijk zijn, want de auto’s razen er de tunnels uit.



Wandel verder langs de Quatre Brasstraat, de brede laan met het tramspoor in het midden en met aan beide zijden tunnels voor de auto’s. Je komt uit op de brede Waterloolaan. Je bent nu op het Louisaplein.

Het Louizaplein is meer een verkeersknooppunt dan een plein. We staan hier bijna op het hoogste punt van de binnenstad, zo’n 80 m boven de zeespiegel, en daar steekt het Hiltonhotel, aan je linkerkant nog eens 95 meter bovenuit.

↰ Op het plein aangekomen wandel je naar links, de Waterloolaan op. Je wandelt voorbij een aantal mooie winkels en het Hiltonhotel. De etalages zijn hier groot en chique, we zijn dan ook in de chiquere winkelbuurt van Brussel aangekomen: met de Louisalaan, de Waterloolaan en de Guldenvlieslaan.

↰ Recht tegenover het tankstation ‘Q8 Oils’ zie je aan de linkerkant een klein straatje met kasseien. Volg dit kasseipadje.

46

kleine en grote zavel

Dit is de vroegere koetsdoorgang naar het Egmontpaleis. Aan de rechterkant zie je mooie gerestaureerde koetshuizen. Op de ramen kan je citaten en schrijfsels lezen van beroemde schrijvers en kunstenaars. Je komt terecht in een heel gezellig en rustig stukje groen, de Egmonttuin. Deze tuin is een wat onbekende parel van onze hoofdstad. Dit was vroeger de achtertuin van het Egmontpaleis dat je ook kan zien liggen vanuit het parkje. Hier woonde vroeger de familie Egmont en later Arenberg.

Ze was de eerste vrouw die lid werd van de Académie Française. Je komt uit in de

↱ Wolstraat. Sla hier rechtsaf. Als je hier even links richting Justitiepaleis kijkt zie je de mooie gerestaureerde “gouden” koepel van het paleis! Een beetje verder aan de rechterkant van de weg kom je aan de ingang van het Egmontpaleis. Momenteel is dit de ontvangst- en vergaderruimte van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Aan de overkant van de straat zie je het parkje van de Kleine Zavel.

↑ Wandel tot aan het parkje, steek over en ga het parkje binnen.

Egmonttuin © O. Van De Kerckhove

Deze tuin staat vol verrassingen: een echte oranjerie omgetoverd tot een gezellig restaurant, een oude ijskelder, een nepruïne, een reuzengrote Ginkgo Biloba en in het midden van het park een prachtig beeldje van Peter Pan. Hier kan je even rusten, of in het gras rollen. Ga ook eens op zoek naar de waterput: de ‘Grote Pollepel’. Vroeger was dit een groot bovengronds waterbekken dat ooit de Brusselse stadsfonteinen bevoorraadde. De ‘Grote Pollepel’ stond vroeger op de plaats waar nu de Ravensteingalerij ligt. Toen die galerij werd aangelegd hebben ze de ‘Grote Pollepel’ naar hier verplaatst.

Vanuit het midden van het parkje zie je de achterkant van een reeks huizen, met in het midden een doorgang. Verlaat het parkje langs de stenen trap, met gedichten van de Belgisch-Franse schrijfster Marguerite Yourcenar (1903-1987).

Je botst onmiddellijk op de achterkant van de beelden van de graven van Egmont en Hoorn, dé symbolen van de Geuzenstrijd tegen de Spaanse Inquisitie. Deze twee mannen haalden de geschiedenisboeken omdat ze in 16de eeuw onrechtmatig onthoofd werden op de Grote Markt. In dit plantsoen staan trouwens meer standbeelden dan bomen! Naast de mooi versierde hekken staan 48 beelden die allemaal een ander Brussels ambacht voorstellen. Elk beeld staat op een zuil met telkens een ander motief. Er staan ook beelden van intellectuelen en strijders die zich verzetten tegen de Spaanse overheersing (16de eeuw) zoals Dodoens, Mercator, Willem van Oranje-Nassau.

↑ Aan de andere kant van het park recht tegenover de ingang waar je daarnet binnenkwam, verlaat je de Kleine Zavel weer. Aan de overkant van de straat zie je de kerk O.-L.-Vrouw-ten-Zavel.

↖ Steek de straat over en wandel links van de kerk naar beneden. Zo kom je op de Grote Zavel.

47

kleine en grote zavel

Kleine Zavel en O.L.V.-ten Zavel, © O. Van De Kerckhove

Aan deze kerk is meer dan 100 jaar gebouwd. De Zavelkerk is een van de mooiste, laat-gotische kerkgebouwen in ons land. Links van de kerk bevindt zich een winkel van ‘Le Pain Quotidien’. Ook een Belgisch verhaal dat internationale bekendheid heeft verworven!

↗ Steek de Zavel diagonaal over. Op deze plaats bouwde de rijke burgerij haar herenhuizen, panden die nu door handelaars ingenomen zijn om er antiekzaken, cafés of restaurants in uit te baten. Je kan hier wat rondkuieren op de wekelijkse antiekmarkt (van 9 u. tot 18 u.) of de vele pralinewinkels uitproberen. Zo ook de pralines en chocoladegebakjes van Marcolini, (ex-leerling en sinds enkele jaren geducht concurrent van Wittamer, beroemde patissier, chocolatier en hofleverancier) op de hoek van de Grote Zavel met de Miniemenstraat. Het lijken wel echte juweeltjes! Wittamer is gevestigd aan de andere kant van het plein.

ren en moet je het gevoel geven dat de benedenstad en de bovenstad met elkaar verbonden zijn.

↑ Wandel naar beneden, onder het viaduct door en stap rechtdoor tot op het SintJansplein. Op dit plein kan je doorsteken naar de wandeling ’Klassieke Hart’. “Welkom wandelaars van ‘het Klassieke Hart’.” Midden op het plein vind je het standbeeld van Gabrielle Petit. Een ziekenzuster uit Doornik die voor spionage door de Duitsers in 1916 gefusilleerd werd. Haar laatste woorden staan onderaan op de sokkel in het Frans vermeld.

↰ Sla op het Sint-Jansplein linksaf en neem het straatje dat in de richting van het Oud Korenhuisplein loopt. Op nr 11, aan de rechterkant vind je ‘Fondation Brel’. Deze vzw wordt geleid door France, een van de dochters van de veelzijdige kunstenaar Jacques Brel. In dit gebouw kan je een interactief parcours volgen en er is eveneens een uitgebreid archief.

↗ Voorbij de Fondation Brel hou je rechts aan. Wandel een kort stukje in de

↑ Beneden aan de Zavel, aan het ronde punt ga je naar rechts. Dit is de Lebeaustraat, die steil naar beneden loopt. Op de hoek van de Lebeaustraat en de Strostraat ligt een heel mooie boekenwinkel: Taschen. Beneden aan de Lebeaustraat sta je plots middenin een vlaggenbos met grote gele palen en blauw-witte vlaggen. Het zijn er 96. Dit is een kunstwerk van de Franse kunstenaar Daniel Bu-

48

↰ Eikstraat en sla dan meteen links de Villersstraat in. De Villersstraat is een gezellig klein straatje waar je nog een heel stuk van de eerste oude stadsomwalling van Brussel kan bewonderen. Dit straatje is zeer geliefd als speelstraatje bij de kinderen uit de buurt.

↑ Draai mee naar links en wandel deze straat uit. Je komt uit op de Dinant-

kleine en grote zavel

straat met het Dinantplein. Ga hier

↱ naar rechts. Op het einde van deze straat kom je in de Cellebroersstraat terecht. Schuin rechts, aan de overkant van de straat, op nr 55 ligt het pittoreske en authentieke cafeetje ‘Het Goudblommeke in Papier’. Dit artistiek-literair café was een trefpunt voor (beroemde) kunstenaars: Guido Gezelle, Louis Paul Boon, Réné Magritte, Pierre Alechinsky. Hugo Claus vierde er zijn eerste huwelijk. Hier moet je beslist eens een kijkje gaan nemen of genieten van een lekkere geuze of kriek.

↷ Keer op je stappen terug en wandel de Cellebroersstraat omhoog tot aan het kruispunt met de Keizerslaan. Rollebeekstraat

Wanneer je bij het oversteken rechts kijkt zie je in de verte de pensioentoren aan het Zuidstation, het gerenommeerde Sint-Jans-Berchmanscollege en een groot skateplein. Links achter jou zie je de gebouwen van de PS.

een paar leuke eet- en drinkadresjes, antiekwinkeltjes en kunstgalerijen.

Bovenaan de Rollebeekstraat kom je opnieuw op de Grote Zavel. Ga hier

Hier kan je doorsteken naar de ‘Marollenwandeling: ga naar het skateplein waar vandaag enkele skatedemonstraties worden gegeven.’

↱ meteen naar rechts en neem de Miniemenstraat.

Links aan de overkant op de Keizerslaan staat de Hoektoren (naast de Bowling), een overblijfsel van de eerste stadsomwalling. Deze toren wordt ook de pijntoren genoemd omdat hij lange tijd dienst deed als gevangenis.

Geniet nog even van de mooie Marcoliniwinkel. De Miniemenstraat is een mooie straat met statige huizen en hier en daar een antiekwinkel. Hier bevindt zich ook het Joods museum (het gebouw met de paaltjes ervoor, ter bescherming van mogelijke aanslagen).

↖ Steek de straat over en neem het straat-

↑ Wandel de straat uit tot je aan je rech-

je dat links omhoog loopt, tot in de Rollebeekstraat. De Rollebeek had haar bron in de moerassen van de Grote Zavel. Waar nu de grote Zavel ligt, vormde de Rollebeek een vrij grote vijver. In dit straatje vind je

terkant het Breugelplein ziet liggen. In het midden van het plein staat een grote suppersnelle lift. Stap erin. De lift brengt je naar de bovenstad, naar het Poelaertplein. Meteen ook het eind- en startpunt van deze wandeling.

49

KUNSTBERG EN KONING

(± 3,0 km)

Tijdens deze wandeling moet je op enkele plaatsen trappen naar omhoog of omlaag. Indien je wandelt met een buggy of koets, moet je ze wel dragen op sommige plaatsen. Je kan doorsteken naar de wandeling ‘Matonge’ of ‘Kruispunt van rechten’. Bovendien kan je naast het Koninklijk Paleis de Museumbus nemen om zo over te schakelen op de wandeling ‘Zuiderse klanken in ‘t groen’.

In het Centraal station volg je de uitgang ‘Hortagalerij/Grasmarkt’. Je daalt één niveau naar beneden en komt voorbij de winkeltjes in de splinternieuwe Hortagalerij. Deze Hortagalerij komt uit op de Grasmarkt.

werk dat op het Spanjeplein in Madrid staat en dat België in 1989 cadeau kreeg van Spanje na afloop van het Spaans voorzitterschap van de Europese Gemeenschap. Aan de andere kant van het plein vind je het iets bescheidener beeld van een ingetogen Béla Bartok, Hongaars componist en concertpianist.

↱ Rechts van jou bevindt zich het Spanje-

↑ Neem rechts van het beeld van Béla Bar-

Vertrek wandeling: Uitgang Hortagalerij

plein. Hier ga je de sportieve toer op. Voor sport en avontuur moet je vandaag op het Spanjeplein zijn. Een aantal superleuke toestellen staan voor je klaar: een bungeetrampoline, een ‘space experience’ en een hindernissentunnel. Durf jij het aan? Dit alles wordt opgevrolijkt met leuke zumbalessen. Heb je er al heel wat over gehoord, maar weet je niet goed wat het precies is? Of heb je de microbe al te pakken? Kom in ieder geval een kijkje nemen … en meedoen natuurlijk! Zumbales om 11.00 u en 14.00 u. Op dit plein zie je hoog bovenop zijn sokkel, het beeld van Don Quichotte en Sancho Panza. De legendarische helden uit de roman van Miguel de Cervantes. Het is een kopie van het kunst-

50

tok het straatje dat je tot aan een pleintje met bomen brengt. In het midden van dit plein staat de fontein van Karel Buls. Hij was jarenlang (van 1881 tot 1899) burgemeester van Brussel. Tijdens zijn mandaat als burgemeester begon de stad Brussel aan de restauratie van haar patrimonium en hij redde heel wat stedelijk erfgoed, oa de Grote Markt. Hij zorgde voor degelijk stedelijk onderwijs, ook voor volkskinderen. En dankzij hem kon de Vlaming op het stadhuis in zijn taal terecht, nog voor een wet dit verplichtte. Hij luisterde naar zijn medeburgers, en daarom zette de beeldhouwer, Henri Lenaerts, hem niet op een ontoegankelijk voetstuk, maar gewoon zittend op de rand van de fontein. Buls schrok er niet voor terug om frontaal in de aanval te gaan tegen koning Leopold II, die duchtig zijn stempel op de stad drukte, een stempel die overigens (gelukkig maar, denken we vandaag) nog altijd zijn sporen laat. Buls, promotor van de museale stad, nam uit onvrede met Leopolds stedenbouwkundige ambities op 16 december 1899 ostentatief ontslag als burgemeester.

kunstberg en koning

↗ Wandel nu links van het Novotel schuin

naar boven en neem het meest rechtse straatje. Aan je linkerkant een eindje hogerop zie je een kerkje liggen. Wandel daar naartoe en hou de kerk op je linkerkant. Je loopt nu over de Magdalenasteenweg.

Deze straat was de eerste geplaveide straat in de stad en werd daarom vroeger gewoon ‘steenweg’ genoemd. Links zie je het wat bijzondere Magdalenakerkje. Het zijn twee kerken die in elkaar gebouwd zijn. Bij de aanleg van de NoordZuidverbinding voor de Brusselse treinen werd de kerk in haar geheel een paar meter verschoven. Tegen de muur werd nadien de kapel van de Heilige Rita aangebouwd. Deze kapel stond in 1954 in de Bergstraat. Om de verbreding van de Bergstraat mogelijk te maken, werd zij steen per steen genummerd en afgebroken en hier heropgebouwd.

↑ Wandel de Magdalenasteenweg uit tot boven. Zo kom je op het Albertinaplein. Op dit plein kan je met mooi weer leuk spelen tussen de driehoekige fonteintjes. In het midden van het plein staat het standbeeld van Koningin Elisabeth. Tegenover koning Albert I op zijn paard, aan de overkant van de straat.

↑ Aan de overkant van de straat zie je de

Kunstberg liggen. Steek de Keizerslaan over.

De Kunstberg is één van die zovele plekken in Brussel die een ware kaalslag meegemaakt heeft. In de Middeleeuwen liepen hier talrijke kleine straatjes naar boven, naar het Paleis van de Hertog op de Coudenberg. Koning Leopold II liet dit alles slopen, tot groot ongenoegen van de Burgemeester Karel Buls, die nog liever ontslag

nam dan de opdracht te moeten uitvoeren. Met de bouw van de Albertinabibliotheek veranderde het park opnieuw van uitzicht. Loop de Kunstberg op. Het huidige plein is opgebouwd uit pleinen, trappen, graspartijen, die oplopen naar het Congressenpaleis. Op de trappen kan je vaak skaters aan het werk zien. Zie je die vreemde trampolineachtige constructies? Dit zijn leuke luilekkerzetels, ga er maar een keertje in liggen! Aan de rechterkant van de Kunstberg ligt de Koninklijke Bibliotheek Albert I, officieus de Albertina genoemd zoals de hofbibliotheek van Wenen. Je vindt er een rijke collectie aan boeken waaronder muziekhandschriften van Margaretha van Oostenrijk. Als je deze Albertinabibliotheek voorbij loopt, zie je onderweg (bijna op het eind) nog een eigenaardige architecturale ingreep: dit is de oude kapel van Nassau (1346). Ze is goed bewaard en lijkt uit de bibliotheek te komen piepen. De beuk in Brabantse gotiek werd als tentoonstellingsruimte in het geheel geïntegreerd. Aan je linkerkant zie je een grote glazen kubus uit de grond komen. Dit is de ingang van het volledig vernieuwde Square Brussels, het exclusieve congressenpaleis van de hoofdstad. Wandel tot het einde van de Kunstberg en ga met de trappen naar boven. Bovenaan de trap word je verwelkomd door het ‘Whirling Ear’. Een mobiel van Calder dat ooit deel uitmaakte van het Amerikaans paviljoen op de Expo 58 en na een jarenlange oneerbiedwaardige behandeling terug van onder het stof gehaald werd. Draai je ook even om en aanschouw het prachtige uitzicht op de benedenstad van Brussel.

51

kunstberg en koning





Wandel nog een stukje verder naar boven tot je aan je linkerkant het Muziekinstrumentenmuseum ziet liggen (het MIM). (Om aan het MIM te geraken kan je best oversteken aan de lichten even hogerop)

In dit prachtige art nouveau-gebouw werd in 2000 het MIM ondergebracht. Dit zijn de gerestaureerde magazijnen van ‘Old England’, een chique warenhuis waar de rijkste mensen van Brussel hun kleren kwamen kopen. Typerend aan dit gebouw zijn de glazen en stalen constructies en de prachtige hoektoren. Helemaal bovenaan deze toren kan je iets eten en drinken en ondertussen genieten van een fantastisch uitzicht. Muziekinstrumentenmuseum (MIM) Zo’n trompetmondstuk op je lippen, zo’n delicate viool in je handen, met je vingers langs de snaren van een harp… of een ferme mep op de drums! Keep on dreaming! Die kans krijg je nooit. Behalve tijdens Soundcheck in het MIM. Onder het motto “Gelieve de instrumenten aan te raken” mag je vandaag heel wat muziekinstrumenten uitproberen, een unieke kans! Muziekinstrumentenmuseum, Hofberg 2, 1000 Brussel, www.kmkg-mrah.be

Wandel het Museumplein op. Hier tref je het Paleis van Karel van Lotharingen aan (aan de rechterkant). Het Paleis van Karel van Lotharingen was een van de optrekjes van Karel van Lotharingen waarin hij resideerde tijdens zijn regeerperiode als gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden. Het Paleis herbergt het museum van de 18de eeuw. Je kan er voorwerpen bewonderen die kenmerkend zijn voor die periode. Wil je weten hoe mensen in de 18de eeuw leefden en wat toen de nieuwste trends waren? Of ben je benieuwd naar de gewoontes, stijl en etiquette uit die tijd? Steek dan zeker eens je licht op in het Paleis van Karel van Lotharingen. Je komt er meer te weten dan je denkt… Paleis van Karel van Lotharingen, Museumplein 1, 1000 Brussel, www.kbr.be Loop nu naar het midden van het plein en steek je hoofd door de ovalen openingen in de balustrade in het midden van het plein. Daar staat je een verrassing te wachten: een put met moderne architectuur. Deze ingreep werd bedacht om het Museum voor Schone Kunsten uit te breiden. De collectie van moderne kunst werd er in ondergebracht, en krijgt dankzij deze grote glazen put voldoende licht.

↖ In de linkerhoek van het plein neem je de MIM

↶ Wandel een stukje terug naar beneden tot je aan je linkerkant het nogal verborgen Museumplein ziet liggen.

52

Museumstraat om zo op het Koningsplein uit te komen. Langs deze smalle straat loop je tussen het Museum voor Schone Kunsten (rechts) en het nieuwe Magrittemuseum (links) tot aan het Konings-

kunstberg en koning

plein. Helaas kunnen we beide musea vandaag niet bezoeken. Het Magrittemuseum is trouwens sinds de opening eerder dit jaar constant ‘volgeboekt’. Het Koningsplein is een rechthoekig plein met in het midden het standbeeld van Godfried van Bouillon. Daarachter staat de kerk van Sint-Jacob-op-Coudenberg. Op 21 juli 1831 legde de eerste koning der Belgen, koning Leopold I hier de eed af. Wat je niet meteen ziet of voelt, is dat onder je voeten nog een andere stad ligt: het overgebleven Isabellastraatje, de kapel van Karel V en het paleis op de Coudenberg. Dit alles werd ooit verwoest door een hevige brand en gewoon dicht gegooid. Gelukkig hebben opgravingen dit mysterie opnieuw blootgelegd en kan je dit opnieuw bezoeken. We komen verder op de wandeling voorbij de ingang van de Coudenbergsite.

↰ Steek het Koningsplein over en wandel in de rechterhoek van het plein onder de boog door naar de Naamsestraat. In deze straat is het even klimmen geblazen. Tot halverwege.

In het midden van het pleintje staat het standbeeld van Leopold II die hier ooit zijn eed aflegde. Hier kan je doorsteken naar de ‘Matonge’ wandeling en station Luxemburg. Op het Troonplein steek je de drukke ring (de Regentlaan) aan de linkerkant over en loop je rechtdoor de Luxemburgstraat in (er zijn twee straten rechtdoor, je neemt de linkse met zicht op het nieuwe Luxemburgstation in de verte). Ga verder tot de Meeûssquare. “Welkom wandelaars van ‘Matonge’.”

Blijf langs de Koninklijke muur wandelen en sla aan de vroegere Koninklijke stallen (aan de overkant van de straat) linksaf ↰ de Hertogsstraat in. Iets verder zie je aan de overkant het Paleis der Academiën (geneeskunde, wetenschappen, letteren, wijsbegeerte, schone kunsten) liggen. Dit gebouw, dat sterk doet denken aan Italiaanse Paleizen, behoort tot de mooiste van het late classicisme in Europa.

↰ Om de hoek links zie je de voorgevel van het Koninklijk Paleis.

↰ Halverwege de straat neem je links de Brederodestraat. In deze straat wordt je aandacht getrokken door een Zwitserse chalet, die deel uitmaakt van het Koninklijke domein. Een eindje verder in de straat vind je aan je rechterkant de zetel van de Koning Boudewijnstichting. Je loopt nu langs de achterkant van het Koninklijk Paleis.

↑ Loop verder langs de Koninklijke muur, over het Troonplein.

Koninklijk Paleis

Voor het Koninklijk Paleis ligt een ‘Franse tuin’. Bezieler van het gebouw was opnieuw Leopold II. De zalen binnen werden zowel door klassieke,

53

kunstberg en koning

(Auguste Rodin) als moderne kunstenaars, (Jan Fabre) versierd. Elk jaar, in de zomer, wordt het gebouw opengesteld voor het grote publiek. Dit najaar zijn er verbouwingswerken gestart en is een bezoek niet mogelijk. Naast het Koninklijk Paleis, op nummer 9 tref je het voormalige 18de eeuwse Belvue Hotel, nu het BELvue museum. In hetzelfde gebouw kan je ook afdalen om de archeologische site Coudenberg te bezoeken. Op het Paleizenplein ter hoogte van het Belvuemuseum/Coudenberg kan je op de Museumbus stappen richting Jubelpark voor de wandeling ‘Jubelpark in zuiderse sferen’. Van daar kan je verder overstappen op de Matongewandeling. Heen en weer rijden met de bus kan natuurlijk ook!

MUSEUM BUS

België is een jong land, maar heeft al een zeer bewogen en uiterst boeiende geschiedenis achter de rug. Vanaf de volksopstand in 1830 tot aan de federale staat van vandaag: na een bezoek blijven er nog weinig mysteries over het Belgische verleden over. Het museum geeft de kans om unieke historische documenten, opmerkelijke filmfragmenten, frappante foto’s en treffende objecten te bekijken. Het bevindt zich op een passende plek: het Bellevuehotel, tussen het Paleizen- en het Koningsplein, werd eind 18de eeuw gebouwd op de ruïnes van het voormalige kasteel van de Hertogen van Brabant. Vanuit het hotel zie je het Koninklijk Paleis met zijn tuinen. Het Bellevuehotel was een tijdje een prinselijke residentie. Uit die tijd vind je nog tal van elementen terug. Bij de recente renovatie werd de sfeer van toen in ere hersteld. Het BELvue museum won de Museumprijs 2009 voor beste museum van Brussel. BELvue museum, Paleizenplein 7, 1000 Brussel, www.belvue.be

54

Op de heuvel van de Coudenberg stond in de middeleeuwen een reusachtig paleis. Dit architecturale geheel was een van de mooiste paleizen van Europa Coudenberg © Bastin & Evrard en tevens een van de hoofdresidenties van Keizer Karel. In 1731 werd het door een brand verwoest, en nog eens 40 jaar later werden de ruïnes gesloopt en geëffend om een nieuwe koningswijk te bouwen. De archeologische overblijfselen van dit paleis vormen vandaag de archeologische site van de Coudenberg. Wandel door de ondergrondse gewelven van het Koningsplein met de archeologische overblijfselen van het voormalige Paleis van Keizer Karel V, de fundamenten van de paleiskapel en de Isabellastraat. Coudenberg, Paleizenplein 7, 1000 Brussel, www.coudenberg.com

↑ Steek het Paleizenplein over, loop een stukje terug en neem de hoofdingang van het Warandepark tegenover het Paleis. De naam Warande verwijst naar het hertogelijke park, dat niet zo mooi effen aangelegd was maar op een diep uitgesneden vallei leek. Links, net voorbij de hoofdingang getuigen een aantal putten in het park hiervan. Je vindt verderop ook een houten snackbar waar je iets kan eten of drinken. Hier en daar staan er beelden en in het midden van het park staat een kiosk waar elk jaar, einde augustus, het festival ‘Boterhammen in het park en Feeëriën’ plaatsvindt. Vanuit de lucht zou je duidelijk zien dat de lanen in het park de vorm van een passer en een meetlat kregen: een vrijmetselaarspark? Anderen herkennen er een ganzenpoot in.

kunstberg en koning

↑ Recht voor je zie je het Federale Parlement liggen.

↰ Met je rug naar het Koninklijk Paleis sla je aan de eerste (droge) fontein links in. Aan je rechterkant zie je nu duidelijk de Kiosk liggen. In deze kiosk komt Kathleen Aerts ons vandaag over Kinderrechten vertellen. Een beetje verder rechts op de esplanade vind je medewerkers van de Gezinsbond die je uitnodigen voor deelname aan het kinderrechtenparcours.

Dit is meteen ook de plek om door te steken naar de wandeling 'Geld, macht en kinderrechten'.

↷ Draai even terug en steek aan de rand van het park de drukke Koningslaan over. Kijk aan de rand van het park even naar links. Het gebouw met de leeuwenvlag is het Errerahuis (Hotel Errera). Hier vonden de gesprekken voor de laatste Vlaamse regeringsvorming plaats, ook met de sociale partners en het middenveld, zoals met Roger Pauly, de voorzitter van de Gezinsbond. De Vlaamse regering ontvangt hier ook haar gasten. Ssaki Een vroege kortfilm van Roman Polanski over twee mannen met een slee. Absurde humor met een aanstekelijke ‘jazzy’ soundtrack.

Bij het binnenkomen krijg je een woordje uitleg over de vernieuwde Cinematek. Wie even wil uitrusten, kan in de recent vernieuwde filmzalen van CINEMATEK terecht voor enkele originele en grappige kortfilms. Vanaf 10u40 kunnen ouders en kinderen er samen genieten van: The Bloody Olive Een kerstfeestje eindigt in een hilarische afrekening. Plottwisten alom in deze kortfilm van Vincent Bal, de maker van Minoes. Flatlife In deze korte animatiefilm, die de prijs voor beste kortfilm won in Cannes, toont Jonas Geirnaert de lotgevallen van vier appartementsbewoners.

10u40 11u00 11u20 11u40 12u00 12u20 12u40 13u00 13u20 13u40 14u00 14u20 14u40 15u00 15u20 15u40 16u00 16u20 16u40

The Bloody Olive (11’) Flatlife (11’) Ssaki (10’) The Bloody Olive Flatlife Ssaki The Bloody Olive Flatlife Ssaki The Bloody Olive Flatlife Ssaki The Bloody Olive Flatlife Ssaki The Bloody Olive Flatlife Ssaki The Bloody Olive

Cinematek, Baron Hortastraat 9, 1000 Brussel, www.cinematek.be

55

kunstberg en koning

↑ Daal nu de trappen af tot aan de Baron Hortastraat nummer 9. Hier ligt het Koninklijk Filmmuseum dat begin dit jaar opnieuw openging na enkele jaren renovatiewerken. Met de opening werd dit museum omgedoopt tot CINEMATEK. Dit museum bevat een indrukwekkend filmarchief. Het maakt deel uit van het Paleis voor Schone Kunsten (niet te verwarren met het Museum voor Schone Kunsten) dat nu kortweg BOZAR genoemd wordt. Het indrukwekkende BOZAR-gebouw ligt op de hoek van dit straatje. Het gebouw is een art deco-creatie van Victor Horta (1922). De Henry Leboeufzaal vormt vandaag het muzikale hart van onze Brusseldag. Loop hier zeker niet voorbij zonder een optreden bij te wonen in deze indrukwekkende zaal. We programmeerden drieuiteenlopende optredens die telkens jong en oud zeker kunnen bekoren! Vergeet hier ook niet je wandelgidsje ‘Op Vadroei’ af te halen.

↑ Steek de Ravensteinstraat over en loop via de trappen van de galerij in. Het contrast tussen BOZAR en de galerij is groot. Deze galerij dateert immers uit 1958 en is dringend aan een opleving toe. Zo zou de fontein in het midden van de Galerij met de naam ‘Ontvoering van Europa’ van Strebelle wel een opfrisbeurt kunnen gebruiken.

↑ Onderaan de galerij bereik je de Kantersteen. Aan de overkant zie je een van de ingangen van het Centraal station liggen.

56

Bozar Vandaag nemen we je mee op muzikale reis, van Brussel over Oost-Europa tot in het verre oosten! We programmeerden drie uiteenlopende voorstellingen die allen toegankelijk zijn voor jong en oud. 10.30 Henry Leboeufzaal: Tátake! 12.00 Henry Leboeufzaal: Jaune Toujours XL 13.30 Henry Leboeufzaal: Jaune Toujours XL 14.00 zaal M : De Keizer en de nachtegaal 15.00 Henry Leboeufzaal: Tátake! Jaune Toujours evolueerde van een band met Brusselse cultstatus naar een internationaal geapprecieerde kwaliteitsband binnen het live circuit. Hun explosieve, stedelijke mengeling van muziekgenres en talen bekoort publiek en pers tot ver buiten de landsgrenzen. Met de energie van een rockgroep (zonder gitaren!) het improvisatieplezier van een jazzcombo, de open-mindedness van een wereldmuziekgroep en het charisma van de straatmuzikant belten ze hun poëtisch pertinente samenlevingsbeschouwingen van de daken. Voeg daar een snuif typisch Brusselse zelfrelativering aan toe en je weet op welk feestje je bent. De unieke identiteit van Jaune Toujours weerklinkt evengoed in de sociaal bewogen teksten van frontman Piet Maris. Hun thuisstad Brussel biedt met zijn culturele en sociale versmelting een onuitputtelijke voedingsbodem voor de maatschappelijke thema’s die door

kunstberg en koning

Jaune Toujours worden aangesneden. Maar bovenal horen we een optimistisch geluid, de overtuiging dat het ook anders kan. Liever een vuist in de lucht dan een middenvinger. Muziek om op te dansen tot je neervalt, maar die het ook verdraagt om aandachtiger beluisterd te worden. Sinds april van dit jaar ligt ‘Kolektiv’, de vijfde cd van Jaune Toujours, in de rekken. Dat het engagement van Jaune Toujours niet gratuit is, bewijzen ze ook door hun talloze samenwerkingen. Met Radio Transit bv. groepeerden ze talentvolle muzikanten wiens enige handicap het was dat ze (nog) niet in het bezit waren van de juiste papieren. Met de groep Mec Yek zetten ze twee Roma (= zigeuner)-zangeressen aan de microfoon, zodat die hun ‘balkan motown’ op het publiek kunnen loslaten, zonder meteen alle zigeunerclichés te moeten invullen. Speciaal voor deze dag van de Gezinsbond brengt Jaune Toujours de zangeressen van Mec Yek mee naar het podium van de Henry Le Boeufzaal, naast een aantal gastmuzikanten uit Radio Transit. Het wordt een Jaune Toujours XL: verwacht je aan een muzikale smeltkroes van culturen en ritmes, ondersteund door projecties van beelden uit Brussel, van de hand van een collectief van Brusselse fotografen. Tátake! (Japans voor 'Geef er een lap op') bestaat uit Vlaamse en internationale percussionisten en artiesten die de kunst van het traditioneel Japans drummen – taiko – beoefenen en verspreiden. In Japan is deze heel oude muziekvorm zeer populair en telt

dit genre meer dan 10 000 groepen. De indrukwekkende trommels zijn houten vaten, overspannen met dikke runderhuiden die bespeeld worden met stokken. Tátake bouwt deze kostbare instrumenten zelf. De percussiegroep toont de verschillende speelstijlen die mogelijk zijn met deze trommels; staand, zijdelings, bovenarms of zelfs liggend. Heel arbeidsintensief! In de muziek zelf vind je niet echt een bepaald patroon terug zoals in de westerse en Afrikaanse percussie. De volumineuze diepe tonen van de grote drums zorgen voor een schouwspel dat recht naar de buik gaat. Uitvoerders: Saskia Rock, Bart Gits, Mina Kanto, Carola Tubeeckx, Nan-Ping Chang, Peter De Maeyer, Stijn Felix. De Keizer en de Nachtegaal: Sprookje van Hans Christian Andersen Eeuwen geleden leefde er een man die alles wat hij wilde reeds bezat: het was de keizer van China! Zijn paleis was het mooiste ter wereld en in zijn tuin groeiden de prachtigste bloemen en planten. Maar zijn allermooiste bezit was de nachtegaal, die zo mooi zong dat de keizer er dolgelukkig van werd. Helaas kwam aan het lied van de nachtegaal plots een einde ...De Chinese sfeer van het paleis van de keizer, het zingen van de nachtegaal, alle stukjes van het verhaal komen tot leven door de woorden van de verteller en de klanken van de fluit, viool en harp.Met Baudoin Giaux, Sophie Causanschi, Annie Lavoisier, muzikanten van het Nationaal Orkest van België Verteller: Maud Vanhauwaert voor jong en oud vanaf 5 jaar

57

www.trammuseumbrussel.be De museumbus die vandaag rondtoert voor ons is een samenwerking met het Museum voor het Stedelijk Vervoer te Brussel. Dit museum kunnen we vandaag niet bezoeken en ook de tram rijdt niet, maar hou dit boekje bij en je krijgt als Gezinsbondslid korting voor een ritje in 2009 en 2010.

Prijs voor Gezinsbondleden E6 in de plaats van E8

58

matonge, een stukje in brussel MATONGE, EEN STUKJE KINSHASA inkinshasa BRUSSEL

Tijdens deze wandeling kan je doorsteken naar de wandeling ‘Kunstberg en Koning’. Aan het Luxemburgstation vertrekt ook de wandeling ‘Zuiderse klanken in ’t groen’. Vertrek wandeling: Luxemburgstation

↑ In het midden van het station zie je een grote glazen koepel. Ga met je rug naar spoor 1 staan en wandel links de trappen op tot boven. Eenmaal buiten wandel je naar beneden naar de Esplanade. Rare jongens, die anderen Kip van Troje is een reizend speeltheater. Zij spelen ‘Rare jongens, die anderen’, waarbij ze op een ludieke manier de tradities van een Europees land in de verf zetten.

↰ Van op de Esplanade wandel je links tot aan de Trierstraat. Daar ligt aan de overkant het Luxemburgplein. In het midden van het Luxemburgplein staat het standbeeld van John Cockerill. Deze promotor van het Luikse staal en van de kolenbekkens van Luik en Charleroi staat symbool voor de verbindingsfunctie van het station met deze, toen zeer welvarende, Waalse regio’s.

↰ Ga met je rug naar het standbeeld staan en je gezicht naar de Aarlenstraat en verlaat vervolgens het plein via de Aarlenstraat die je links inslaat.

↰ Wandel door de Aarlenstraat tot aan de Parnassusstraat. Steek rechts van hotel Renaissance de Parnassusgaarde door volgens de richting van de foto’s.

↑ Je komt uit op de Troonstraat en steekt over aan de rode lichten. Als je tijdens het oversteken even naar links kijkt, zie je in de verte de gebouwen van de Gezinsbond liggen.

↰ Sla aan het mooi gerestaureerde uitstalraam van het trendy restaurant 'l’Ancienne Poissonnerie’ linksaf. Dit was vroeger, zoals de naam doet vermoeden, een viswinkel. Zo kom je op het Londenplein. Dit plein is vooral in de zomer een gezellig en geanimeerd pleintje. Dan staat het hier vol terrasjes en hangt er een leuke sfeer. Jammer genoeg hebben er hier en daar wel al wat etablissementen hun deur gesloten.

↖ Steek het plein langs links over en je komt aan de monumentale ingangspoort van het Athenée Charles Janssens. Achter deze gevel staat geen gebouw. De overheid gebruikte de bouw ervan op het einde van de 19de eeuw om een beluik op te ruimen. De armoede stoorde de betere burgerij die zich toen in de Londenstraat en aanpalende straten kwam vestigen.

59

matonge, een stukje kinshasa in brussel

↱ Voor het Athenée Charles Janssens ga je rechts de Majoor René Dubreucqstraat ↱ in tot aan de kruising met de Waversesteenweg, waar je opnieuw rechts gaat.

hier onder andere diverse soorten bananen, zoete aardappelen, okra, allerlei soorten paprika, maniok en aardperen. Proef eens wat anders en koop hier je vitamientjes of ander lekkers voor je gezin.

↰ Sla aan het volgende kruispunt (aan de volgestouwde cosmeticawinkel) uiterst links de Lang Levenstraat in.

exotisch fruit en groenten

Je loopt nu Matongé, de Afrikaanse wijk in Brussel binnen. Winkels met exotische voedingsmiddelen, prachtige Afrikaanse stoffen, juwelen en kapperszaken wisselen elkaar af. De naam Matongé verwijst naar de uitgangsbuurt in Kinshasa. Hier bestaat Matongé pas sedert een vijftiental jaar. Studenten die door de toenmalige problemen in hun thuisland na hun studies niet meer terug konden, begonnen hier een handeltje in uitheemse goederen. Matongé is en was vooral een ontmoetingsplaats voor Congolezen en andere zwart-Afrikanen. Maar er wonen zeker niet enkel Congolezen in deze wijk. De buurt heeft zelfs een zeer multiraciaal karakter. De gezelligste drukte vind je hier dan ook buiten de werkuren, in de weekends en in de zomer ook ‘s avonds.

↑ Wandel verder langs de Waversesteenweg, steek de Vredestraat/Dublinstraat over en blijf rechtdoor wandelen.

Vandaag is de Lang Levenstraat met zijn aaneenschakeling van cafés en restaurants het kloppende hart van de uitgangsbuurt. In de zomer, als de discussies over de terrasjes rollen, Afrikaanse muziek uit de boxen schalt en de 75 clbierflessen de tafeltjes vullen, komt de straat pas echt tot leven. Je vindt hier Rwandese, Portugese, Congolese, Belgische en Bengaalse adresjes. Multiculturaliteit ten top!

Bij mama Leona in het Vlaams-Afrikaans huis is het gezelligheid troef. In kleine ateliertjes leert mama Leona ons Afrikaanse liedjes zingen, knutselen we uit afvalmateriaal en kunnen de kinderen zich verkleden en vlechtjes maken. Ook in de keuken heerst er een grote drukte vandaag. Hier ga je zeker niet buiten zonder van de Congolese versnaperingen te hebben geproefd! Kippenbilletjes en gebakken banaan verklappen we je al. Vlaams-Afrikaans Huis, Vredestraat 35, 1050 Brussel, www.kuumba.be

↱ Draai even verderop rechts de VreGeniet onderweg van de veelkleurigheid van de producten die hier verkocht worden. Je vindt

60

destraat in.

matonge, een stukje kinshasa in brussel

Deze straat was ooit een behoorlijk chique winkelstraat, maar nu is het eerste stuk een uitloper van Matonge. Op nummer 35 vind je het Vlaams-Afrikaans Huis. Deze organisatie wil met kleinschalige cultuuruitingen een kruisbestuiving tussen de verschillende gemeenschappen aanmoedigen.

Wandel tot je aan je linkerkant de SintBonifatiuskerk ziet.

Een planmatige heraanleg van de wijk op het einde van de 19de eeuw verjoeg deze arbeidersbevolking naar lager gelegen straten in de stad. Enkel de rijkere burgerij bleef over in Hoog-Elsene. Jammer genoeg staat de kerk momenteel helemaal in de steigers. Maar ze blijft wel open. Op zaterdagavond is deze kerk een echte ontmoetingsplek voor zwarten. Zonder hen was deze kerk dan ook al lang gesloten geweest.

Pal voor de kerk neem je de SintBonifaasstraat.

Merk voor de kerk het standbeeld van advocaat en katholiek politicus Charles Woeste op. Wie de film of de musical ‘Daens’ gezien heeft, zal zich Charles Woeste allicht herinneren als een hevige tegenstander van priester Daens, die vocht voor de ontvoogding van de arbeiders. Woeste nam ook meermaals de verdediging van Leopold II op zich als in het parlement de eerste vragen gesteld werden over de wantoestanden in Congo. Je kunt je met andere woorden geen grotere tegenstelling indenken: de kerk van de sociaal voelende zwarten tegenover een tiran voor de arbeiders.

Sint-Bonifatiuskerk

Dit is de eerste neogotische kerk van Brussel. Ze dateert uit 1846 en is van de hand van JosephJonas Dumont. De bouw gaf de wijk een nieuw elan. Heel wat burgers, voornamelijk arbeiders, kwamen zich hier vestigen, aanvankelijk naast de oorspronkelijke bewoners.

Sta aan het kruispunt met de Ernest Solvaystraat even stil.

Links en rechts van je vallen de prachtige art nouveau-gevels meteen op. Vooral architect Ernest Blérot liet zijn handtekening achter: in de Sint-Bonifaasstraat op nr 15, 17, 19, 20 en 22 en in de Solvaystraat op de nrs 12 tot 22. Al deze woningen zijn beschermd. Deze ‘chique’ buurt staat in contrast met de Matongéwijk. Dit zijn dan ook de uitlopers van de Louisalaan. Deze plek kreeg de laatste jaren een meer trendy karakter, met hippe cafés en restaurants. Rond

61

matonge, een stukje kinshasa in brussel

lunchtijd gonst het hier van de eurocraten en expats. l’Ultime Atome, op het kruispunt van de twee straten, was trendsetter.

↰ Sla de Ernest Solvaystraat links in tot op de Elsensesteenweg. ↱ Ga op de Elsensesteenweg naar rechts. Op dit stukje steenweg vind je de bekende grote winkels die je ook in de Nieuwstraat kan vinden.

↱ Tegenover de winkel ‘Camaïeu’ (naast ‘Zara’) sla je rechts de kleine Elsene Galerij in. Onmiddellijk voel je dat je in een totaal andere wereld terechtkomt. De handelszaken hier zijn volledig afgestemd op zwart-Afrikaanse klanten. Vooral de kapperszaken zijn goed vertegenwoordigd. Naar de kapper gaan is voor vele zwartAfrikanen, mannen en vrouwen, een gelegenheid

om de laatste nieuwtjes en roddels te vernemen. Ook hier heerst op zaterdagavond de gezelligste drukte.

↑ Loop de Elsene Galerij uit tot op de ↱ Waversesteenweg en sla rechtsaf.

Neem de tweede zijstraat, de Napels-

↰ straat links. Ga aan de Marsveldstraat ↱ naar rechts. Kijk aan het eind van de straat even naar rechts, daar zie je de Elzas-Lotharingenstraat liggen. Op nummer 33 van deze straat ligt ‘La Maison Africaine’. Vanaf 1958 kwamen de eerste Congolezen wonen in deze wijk. Tijdens de expo werd er een Congolees koor overgevlogen om een reeks optredens te verzorgen. Monique Vanderstraeten voorzag in hun opvang. Bij het afscheid motiveerde Vanderstraeten enkele Congolezen terug te komen en een studie aan te vatten. Een jaar later stonden ze met acht voor haar deur, dat werden er algauw twintig en dus wat veel. Ze besloot een pand te kopen in Sint-Joostten-Node, maar ook dat werd al vlug te krap. Zo belandde het hele project in Elsene. In 1969 werd het huidige pand in gebruik genomen. Er is plaats voor 75 studenten. Een groot deel wordt vrijgehouden voor beursstudenten. Bedoeling is een veilige haven te bieden waar in alle rust en sereniteit gestudeerd kan worden. Een van de basisregels is dat er niet over politiek wordt gesproken. Aan je linkerkant zie je een klein parkje. Dit is eigendom van de bank ING maar het is wel opengesteld voor het publiek.

↑ Draai links mee met het parkje (Parijsstraat) tot op de Troonstraat. Steek deze over en loop tot op de Meeûs Square. Elsene Galerij

62

matonge, een stukje kinshasa in brussel

Dit is een gezellig rustpunt en, als de zon van de partij is, best een leuke picknickplek. Deze square is stilaan op weg om een van de laatste restanten van de oude Leopoldwijk te worden. De 19de eeuwse panden worden in niet aflatend tempo gesloopt om plaats te ruimen voor ministeries, banken en verzekeringsmaatschappijen. Mooie huizen en bewoners werden hier stilaan verbannen en na zes uur ‘s avonds is dit een verlaten buurt. Op dit plein bevindt zich ook het kantoor van het Vlaams Woningfonds. Hier kan je doorsteken naar ‘Kunstberg en Koning’: Ga in het midden van de Square op de Luxemburgstraat naar links. Aan de drukke ring steek je over en wandelt rechtdoor de Hertogstraat in.

↱ In het midden van dit park loopt de Luxemburgstraat, ga hier naar rechts en wandel tot op het Luxemburgplein. Recht voor je zie je nog wat resten van het oude Luxemburgstation. Santenoy bouwde het stationsgebouw in 1855. Nu blijft er alleen nog de ge-

vel en een deel van de lokettenzaal over. Die gevel was als monument geklasseerd en kon daarom niet worden afgebroken zoals de rest van het station, dat is moeten wijken voor het grootschalige kantoorproject voor het Europees Parlement. Schuin rechts, aan de overkant van de straat ligt het Luxemburgstation. Zo kom je terug aan het eind- en startpunt van deze wandeling. Wie de hier de trein terugneemt let voor het naar binnen gaan nog even op het fresco links van de ingang. Deze tekening die heel wat personages van Hergé bevat, werd op 14 januari 2009 onthuld ter gelegenheid van het einde van de werken aan het station en de 80ste verjaardag van Kuifje. Bij de nieuwbouw van het Luxemburgstation werd veel aandacht besteed aan de functie ervan als knooppunt in de stad. Het Luxemburgstation is niet het grootste in Brussel maar dankzij zijn ligging in het midden van de Europese wijk is het wel erg belangrijk. Het zal er in de toekomst nog drukker worden als de rechtstreekse verbinding naar de luchthaven via de tunnel Schuman-Josaphat klaar is.

Luxemburgplein

63

matonge, een stukje kinshasa in brussel

KIP MOAMBE! Al wandelend door de Matongéwijk maak je kennis met vele kraampjes en winkels die typisch Afrikaanse producten verkopen. Ga op zoek naar bakbananen en proef ze thuis. Hierbij vind je een recept ons aangereikt via www.lekkervanbijons.be. Ingrediënten 1 kip van ongeveer 1,2 kg 2 bakbananen 300 g palmnotensaus voor moambe (blik) 2 uien 1 teentje knoflook 1 chilipepertje 200 g saka-saka (maniokbladeren) 1 sjalot boter arachideolie peper en zout Bereiding Snijd de kip in 8 stukken en laat ze kleuren in hete arachideolie. Zet het vuur lager en doe er de gesnipperde uien, look en het pepertje bij. Laat de uien glazig worden en doe er dan de palmnotensaus bij. Zet het deksel op de pan en laat zo’n 45 minuten heel rustig sudderen. Stoof de gesnipperde sjalot aan in boter en doe er de goed uitgelekte saka-saka bij. Laat goed doorwarmen en breng op smaak met peper en zout. Pel de bananen en snijd in grote stukken. Bak goudbruin in de frituurpan. Serveer met gestoomde witte rijst. Tip Zowel de sausbasis als saka-saka vind je in vrijwel ieder warenhuis. Saka-saka lijkt wat op spinazie, maar het is iets bitterder van smaak. Moambe is zowat het bekendste gerecht uit Congo. Het betekent letterlijk acht, een verwijzing naar het aantal ingrediënten dat traditioneel in een moambe werd gebruikt.

64

JUBELPARK IN ZUIDERSE SFEREN Tijdens deze wandeling kan je de museumbus nemen van het Jubelpark tot aan het Warandepark, en zo overstappen op de wandelingen ‘Kunstberg en Koning’ en ‘Geld, Macht en KinderRechten’. Aan het Luxemburgstation vertrekt ook de wandeling ‘Matongé’ die je al wandelend naar het centrum van Brussel brengt. Vertrek wandeling: het Luxemburgstation

↑ In het Luxemburgstation ga je via de grote glazen koepel met de trappen naar boven. (neem de trappen links als je met je rug naar spoor 1 staat.) Wandel een stukje naar beneden tot op de esplanade. Je staat nu temidden van het gebouwencomplex waar de Europese ambtenaren hun kantoren hebben. Rare jongens, die anderen Kip van Troje is een reizend speeltheater. Zij spelen ‘Rare jongens, die anderen’, waarbij ze op een ludieke manier de tradities van een Europees land in de verf zetten.

↱ Rechts van de ingang van het Altiero Spi-

maand voor de plenaire zittingen) en in Brussel (bijkomende zittingen en vergaderingen van de parlementscommissies). Elk jaar in mei kan je hier tijdens de opendeurdagen het Europees Parlement binnen bezoeken.

↱ Ga hier naar rechts. Sla vervolgens links de Vautierstraat in.

↰ Aan de linkerkant zie je een doorgang in de muur. Ga hier naar links. Je wandelt hier het Leopoldpark in. Aan je linkerkant zie je een klein 19de eeuws huis. Het was de conciërgewoning van de parkwachter. Dit gebouw steekt sterk af tegen de grote glazen kantoorgebouwen.

Je staat hier voor het Europees Parlement, het wetgevende orgaan van Europa. Deze vergadering bestaat uit 732 afgevaardigden die afwisselend vergaderen in Straatsburg (een week per

Zeventien jaar lang was het Leopoldpark het decor voor de Brusselse dierentuin: ‘Le Jardin Royal de Zoologie de Bruxelles’. Er kwam een exotische dierencollectie en in de kiosk konden bezoekers ’s zondags naar muziek luisteren. Het initiatief was populair bij de bezoekers maar minder bij de dieren. Die bleken niet bestand tegen het vochtige en koude klimaat. Velen stierven aan tuberculose. Door het wanbeleid van de directie

Europees Parlement

Leopoldpark

nelligebouw zie je een doorgang. Wandel hierdoor en daal via de trappen af naar beneden. Tot op de Wiertzstraat.

65

jubelpark in zuiderse sferen

sloot de zoo haar deuren en werden de gronden ingericht als publiek park.

↑ Wandel het pad verder af en ga richting de indrukwekkende wilde kastanjeboom met laag hangende takken. Net voorbij de kastanjeboom en het ijzeren hek sla je links af om vervolgens zigzaggend het park naar beneden af te wandelen tot bij de vijver. Wandel langs de linkeroever van de vijver.

↰

Deze vijver is de enige die overblijft van de talrijke visvijvers, die vroeger gevormd werden door de Maalbeek. Destijds stonden er ook heel wat watermolens langs de oevers.

↰ Aan je linkerkant zie je de Solvaybibliotheek liggen. De Solvaybibliotheek is een prachtig gebouw met art nouveau-invloeden dat in 1902 als Instituut voor Sociologie werd ingehuldigd. Het draagt de naam van zijn weldoener Ernest Solvay, de uitvinder van soda volgens het ammoniakproces. Sinds de restauratie door de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij (GOMB) huisvest de Solvaybibliotheek het Maison de l’Europe.

↑ Aan de rand van het park steek je de immer drukke Belliardstraat over tot op het Jean Rey Plein. Dit plein is in 2000 in spoedtempo aangelegd. Dit gebeurde n.a.v. het Belgisch voorzitterschap van de Europese Ministerraad. Ondanks de leuke fonteintjes trekt het plein niet veel volk aan.

↑ Steek het plein over en ga naar rechts, de Justus Lipsiusstraat in.

66

Links zie je de zijkant van het Justus Lipsiusgebouw. Hier vergaderen twee keer per jaar alle regeringsleiders van de Europese lidstaten.

↰ Neem vervolgens links de Froissartstraat tot aan het Robert Schumanplein. Het Schumanplein kreeg de naam van de Franse minister Robert Schumann die op 9 mei 1950 in een plechtige verklaring de Europese eenmaking lanceerde. Recht voor ons zien we het Berlaymontgebouw. Het is het hoofdkantoor van de Europese Commissie. Het werd gebouwd tussen 1963 en 1969. Tot in 1991 werkten er 3000 ambtenaren. Toen ontdekte men er asbest en moest het gebouw volledig gerenoveerd worden. Pas in 2004 kon de Europese Commissie opnieuw haar intrek nemen in het gebouw. Het Berlaymont wordt door vele Europeanen ook wel oneerbiedig Berlaymonster genoemd. Vlak voor het Berlaymontgebouw kan je de museumbus nemen die je tot aan het Koninklijk Paleis brengt.

↱ Loop het Robert Schumanplein rechts op, steek de Oudergemselaan over en zo kom je aan het laatste stukje Wetstraat. Volg de vluchtheuvel in het midden van de Wetstraat, wandel voorbij het borstbeeld van Robert Schumann en ga daarna rechts het Jubelpark in. Aan de ingang van het park verwelkomen de vier seizoenen ons vanuit de hoogte. Het eigenaardige stenen huisje rechts werd al van bij de opening van het park in 1880 geplaatst om de kwaliteiten van de Doornikse steen aan het publiek te tonen. Voor 1880 was dit park een militair oefenterrein. Om het vijftigjarige bestaan

MUSEUM BUS

jubelpark in zuiderse sferen

van België te vieren legde men over 37 hectaren een park aan. In 1880 werd er de ‘Grote Internationale Tentoonstelling voor het Halfeeuwfeest van België’ gehouden.

↰ Wandel in het park naar links tot aan het

Koning Leopold II zorgde voor deze Triomfboog. Eerst in gips, daarna in echte steen. De Triomfboog van 22,5 meter hoog moest twee halfcirkelvormige gebouwen met zuilengalerijen verbinden. Bovenop de boog nog een monument van negentien meter hoog, een bronzen vierspan.

Victor Hortapaviljoen. Het tempelachtige gebouwtje verbergt een reusachtig beeldhouwwerk. Vroeger hield men dit zedeloze tempeltje angstvallig gesloten, opdat de gewaagde ‘Menselijke driften’ van Jef Lambeaux geen preutse ogen zouden schokken. Nu is het enkel open op aanvraag. We kunnen het paviljoentje helaas niet bezoeken, sinds kort is het gesloten voor restauratie.

Deze Esplanade vormt elk jaar het decor van de start en de finish van de loopwedstrijd ‘de 20 km van Brussel’. Meer dan 25.000 lopers starten hier onder de Triomfboog onder luide aanmoediging van het publiek. Links van de Esplanade kan je je onderdompelen in 10 eeuwen militaire geschiedenis in het Koninklijk Legermuseum.

Menselijke driften O Van De Kerckhove © BITC

Jubelpark met Triomfboog

Naast het Horta-paviljoen staat de Grote Moskee van Brussel. Oorspronkelijk werd dit gebouw opgericht om er de 114 m van het ‘Panorama van Cairo’ in onder te brengen, een schilderij dat Emile Wauters maakte voor de Wereldtentoonstelling van Brussel in 1827. Toen het schilderij veertig jaar later werd geschonken aan de Arabische koning Fayçal, werd het gebouw omgevormd tot moskee, en islamitisch en cultureel centrum.

Koninklijk Legermuseum Je vindt in het museum een overzicht van meer dan 10 eeuwen militaire geschiedenis. Er is een luchtvaartafdeling, een pantserafdeling en een marineafdeling. Bovendien kan je vandaag ook de tijdelijke tentoonstelling ‘Hondse oorlog!’ bezoeken, over bekende en minder bekende dieren in de Eerste Wereldoorlog. Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, Jubelpark 3, 1000 Brussel, www. legermuseum.be

↑ Wandel in de richting van de Triomfboog en wandel er onderdoor tot op de Esplanade.

Via dit museum kan je naar de terrassen helemaal bovenop de Triomfboog klimmen. Warm je

67

jubelpark in zuiderse sferen

Jubelparkmuseum Het museum is een aanrader voor liefhebbers van geschiedenis, archeologie, oude kunst, volkenkunde en toegepaste kunst. Zowel door de kwaliteit als de kwantiteit is de collectie overweldigend. Het museum is onderverdeeld in vier afdelingen; de oudheid, niet-Europese beschavingen, nationale archeologie en Europese sierkunsten. Maak een reis door tijd en ruimte en ontdek zelf de geschiedenis van de mensheid en haar beschavingen. In de nieuwe zaal ‘Kunst uit de islamitische wereld’ krijg je een mooi boekje ‘Post uit het Oosten’ cadeau. Het zijn prentkaarten die het jongetje Momo naar zijn opa in Tunesië stuurde na een bezoek Momo en zijn opa, illustratie aan het museum. Ga in van Judith Van Istendael het museum op zoek naar de illustraties die je ziet op de prentkaarten en kom zo heel wat te weten over de islamcultuur. Heb boekje werd geïllustreerd door Judith Van Istendael. In dezelfde zaal kan je op de computerschermen ook leuke spelletjes spelen, zoals tegels versieren met bloemmotieven, of zoveel mogelijk vliegende tapijten vangen. Of ga je liever op speurtocht in Noord- en Zuid-Amerika om te leren over échte indianen? Over bizonjagers, woudindianen, kust- en woestijnbewoners, elk met hun eigen leefomgeving, levenswijze en cultuur.

68

Luiz Marquez Luister je wel eens naar de natuur? Elke dag klinkt er muziek rondom jou, als je het maar wil horen! In precolumbiaans Mexico luisterde men veel en goed naar de klanken van de natuur, want er zat misschien wel een boodschap in! Haar elementen proberen imiteren om met de goden te kunnen communiceren, was dan ook een van de beginselen van de Meso-Amerikaanse etnische muziek. Men probeerde de natuurelementen te imiteren om zo met de goden te communiceren. Het wes één van de beginselen van de Meso-Amerikaanse etnische muziek. In ongeveer 45 minuten vertellen Luize Marquez en zijn muzikanten je hoe de oerelementen aarde, wind, water en vuur zich samen met het rijk der mineralen, planten en dieren hebben verenigd in instrumenten en welke symboliek elk instrument met zich meedraagt. Voeg er het oerritme, de hartslag, aan toe en je krijgt muziek! Ontdek hoe kalebassen als water kunnen klinken, hoe een luchtstroom de fluiten en de ocarina’s laat zingen, wat Quetzalcoatl met schelpen heeft en hoe trommen en rammelaars alles in cadans houden. Het educatieve concert ‘Vormen en klanken uit prehispaans Mexico’ neemt je mee op een muzikale reis door de wereld van de Gevederde Slang. Luiz Marquez treedt op in het Jubelparkmuseum om 11.00, 13.00 en 15.00 u. Jubelparkmuseum, Jubelpark 10, 1000 Brussel, www.kmkg-mrah.b

jubelpark in zuiderse sferen

spieren al maar op voor 200 trappen (en meer) die je daarvoor moet beklimmen.

↰ Na je bezoek aan het museum loop je terug onder de Triomfboog door, wandel links tot bij de ingang van het Jubelparkmuseum. Marockin Brass Op de trappen van het Jubelparkmuseum kiezen we met een mooie berbertent op de achtergrond, voor zuiderse muziek van vandaag. Marockin Brass is een muziekproject van het Brusselse Met-X, een huis van muziekmakers. Hun klankenwereld sluit aan bij de geluiden van de vinnige metropool. Soms luid, soms zacht, soms mooi, soms lelijk. Nooit gelikt. Altijd opwindend. Moving Music.

Zet je schrap voor zwetende shaabi-funk of stomende gnawa waarop eigengereide toeters het zand uit je oren blazen. De Ghanese talking drum en een occasionele bazuinstoot voegen uit een onverwachte hoek hun eigen kleur aan het geheel. Marockin' Brass is een feest voor hoofd en benen. Hun muziek is het beklijvende lijflied van de nieuwe stadsnomade. Marockin'Brass treedt op om 12.00 u. (hierna verhuizen ze naar Tour & Taxis waar ze ons komen opwarmen voor het slotspektakel)

Hier niet ver vandaan… staat een tent in zwart en wit met felle kleurtjes binnenin en vol ontdekkingen naar ieders zin. Daarkom trekt de poorten van de tent wijd open en wijst de weg doorheen een Marokkaanse drukte van jewelste. Kraampjes vol lekkers, een glaasje thee of appelsien en de waterdrager in zijn gek kostuum, dat is er te zien. Zich voelen als een Berber of Arabier, dat kan ook hier: henna op de handen, met de jurk van een prinses en nog snel langs de kalligraaf voor een oosterse naam. Ondertussen prikkelt verhalenverteller Mostafa Benkerroum de fantasie terwijl Ijsco Ali bolletjes ijs gooit van her naar der. Of van links naar rechts, met je voeten, op leuke deuntjes die doen dansen. En dan voelt iedereen zich lang gelukkig. De Vlaamse Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko namen samen het initiatief om een Vlaams-Marokkaans Culturenhuis op te richten. Ze wilden een plek maken voor culturele kruisbestuiving tussen de gemeenschappen en noemden het Daarkom. Het Arabische woord ‘daarkom’ betekent ‘jullie huis’. Doe of je thuis bent. Dat zegt het helemaal. Daarkom kiest voor een gevarieerd interieur: theater, literatuuravonden, muziek, tentoonstellingen en de kunst van het dagelijkse leven. Dialoog en ontmoeting tussen gasten, bezoekers en toevallige passanten zorgen voor een warm, levendig huis. Mostafa Benkerroum vertelt om 11.30 u, 13.30 u. en 14.30 u. www.daarkom.be

69

jubelpark in zuiderse sferen

↖ Als je uit het museum komt wandel je via de linkerkant van het park tot in de linkerhoek. Aan de ‘Groene Hond’ hebben de mensen van het Vlaams-Marokkaans huis 'Daarkom' hun tenten opgeslagen en genieten we van de heerlijke sfeer van een Marokkaans marktje. De 'Groene Hond' was een herberg/restaurant gevestigd op de Tervurenlaan 300. Aan de overkant stond een bronzen standbeeld van J.B. Van Heffen dat een rechtopstaande hond voorstelde (1896). Het beeld sloeg echter al vlug groen uit en gaf zo een naam aan de herberg en aan zichzelf. Oorspronkelijk heette het 'de buldog van Ulm'. Het beeld verhuisde later naar het Jubelpark.

↖ Steek nog een beetje verder, in de linkse hoek van het park de Oudergemselaan over . MUSEUM BUS

Wie van hier snel naar het centrum wil, gaat de Oudergemselaan naar rechts tot op het Schumanplein. Vlak voor het Berlaymontgebouw neem je de museumbus die je tot aan het Koninklijk Paleis zal brengen. Daar kan je overstappen op ‘Kunstberg en Koning’ en ‘Geld, Macht en Kinderrechten’.

↰ ↑

Steek ook de Belliardstraat over en wandel aan de linkerkant tot aan de tweede straat, de Froissartstraat. Sla hier linksaf en wandel rechtdoor tot op het gezellige Jourdanplein.

Dit gemeenteplein is 120 jaar oud en is het kloppende centrum van Laag-Etterbeek. De zondagmarkt trekt volk uit de hele gemeente. Maar de sfeer en het publiek zijn hier wel danig aan het veranderen. Een enkel café, Chez Bernard (picknick en frietjes toegelaten), laat nog zien hoe

70

het was. Dit café ligt aan de rechterkant van het plein. De volkse cafés zijn hier echter vervangen door duurdere, internationaal getinte eethuizen. Ze richten zich op Europese ambtenaren die in de buurt werken en wonen. Je kunt kiezen tussen onder meer Italiaans, Grieks en Indisch. In het grootwarenhuis op het plein zijn ze ook voorbereid op de toestroom eurocraten. Je kan er terecht voor een ruime keuze aan buitenlandse producten zoals Engelse plumpudding of Spaanse limonade. Ook diverse culturele centra hebben in deze buurt hun stek gevonden zoals het Deens cultureel instituut in de Hoornstraat en iets verder weg het Goethe Instituut in de Belliardstraat. Maar op dit plein moet je vooral de frieten van ‘Antoine’ proeven, in de kiosk aan de overkant van het plein. Volgens velen de beste frieten van heel Brussel. Bij bakkerij ‘Vatel’ kan je dan weer terecht voor het lekkerste stokbrood.

↱ Aan het eind van het plein sla je rechtsaf het voetgangersstukje van de Waverse Steenweg in. Daarna neem je scherp naar rechts de Maalbeekstraat. Aan de overkant van de straat om de hoek is er een ingang van het Leopoldpark. Ga hier naar binnen. Je volgt het uiterst linkse paadje in het park naar omhoog tot je aan de omheining van het museum van Natuurwetenschappen komt. Hier ga je even naar rechts tot je opnieuw bij de kastanjeboom bent. Wandel eronderdoor en loop het pad af tot op de Vautierstraat. Hier ga je naar rechts en zo kom je opnieuw op de Wiertzstraat waar je de trappen omhoog neemt naar het Luxemburg-station.

↱ ↖

↑

↑ ↱

TUSSEN TRENDY EN VOLKS: DE MAROLLEN Tijdens deze wandeling kan je overstappen naar ‘Kleine en Grote Zavel’. Wie van het Zuidstation komt, neemt in de centrale hal de uitgang naar de Fonsnylaan. Aan de uitgang loop je even links tot aan de Engelandstraat. Deze straat loopt onder het station door. Je neemt de Engelandstraat naar rechts, naast het Ibis Hotel. Vertrek wandeling: Braillemuseum Op nummer 57 ligt het Braillemuseum. Braillemuseum

↑ Je loopt de Engelandstraat door tot aan de Hallepoortlaan, op de hoek van de straat links ligt het gebouw van ‘Kind & Gezin’. Je loopt hier even naar rechts voorbij een half-cirkelvormig gebouw. Dit gebouw is de ‘Cité Fontainas’, opgericht door de stad Brussel in 1867. De woningen in dit gebouw waren bedoeld voor de gepensioneerde juffen en meesters. In die tijd was het de gewoonte dat de hoofdonderwijzers gingen wonen in een gebouw dat hoorde bij de school waar ze lesgaven. Er waren 45 piepkleine appartementjes in dit gebouw.

↑ Aan de Cité Fontainas steek je de Begin dit jaar opende het Braillemuseum haar deuren voor het publiek. In de lokalen van de Brailleliga te Brussel kunnen groot en klein de geschiedenis van het brailleschrift van vroeger tot nu ontdekken aan de hand van een aantal interactieve elementen en een reeks collectiestukken: zeer oude brailleschrijfmachines, boeken in reliëf, draagbare printsystemen... Daarnaast is ook een deel van het museum gewijd aan het gebruik van het braille in de huidige technologie en in het dagelijkse leven van blinde personen. Kruip ook even in de huid van een blinde persoon en ontdek hoe moeilijk sommige handelingen zijn als je niet kan zien! Een boterham smeren, ‘Vier op een rij’ of ‘Twister’ spelen… Braillemuseum, Engelandstraat 57, 1060 Brussel, www.brailleliga.be

Hallepoortlaan over en ga je het parkje van de Hallepoort in. De Hallepoort is het enige overblijfsel van de acht kilometer lange stadsomwalling uit de 14de eeuw. De schietgaten, torentjes en kantelen werden pas in de 19de eeuw toegevoegd zodat het gebouw er vandaag eigenlijk meer middeleeuws uitziet dan het ooit was.

↑ Je loopt het parkje omhoog naar de Hallepoort, de ingang bevindt zich aan de linkerkant.

↖ Wanneer je met de rug naar de ingang van de Hallepoort staat, ga je links voor je de Aanaardingstraat in. ↱ In dit straatje neem je de eerste straat rechts, de Menslievendheidsstraat. Aan ↰ de Pieremansstraat draai je links.

71

Riddershow met Marc en Jan Breban Typisch familiespektakel met een hoog interactiegehalte! Twee ridders tuimelen van het ene avontuur in het andere, dit in het mooie middeleeuwse decor van de Hallepoort. Wegens succes is de Riddershow uitgegroeid tot een heus vierluik, waarvan het laatste deel recent in première gegaan is tijdens Theater aan Zee in Oostende.

Hallepoortmuseum

Hallepoort © O. Van De Kerckhove

Op de Brusseldag wordt "Pas Geridderd!" gespeeld: Ridder Jan en Ridder Marc zijn net tot ridder geslagen. Hun kasteel vol gangen en diepe ruimtes lijkt wel een doolhof, en op zoek naar elkaar, tuimelen ze van de ene vreemde situatie in de andere. Ridder Jan droomt al van heldhaftige daden en Ridder Marc kan niet wachten om verliefd te worden op een mooie jonkvrouw. Voor ze het weten staan ze oog in oog met geslepen zwaard. Wie wint haar hart? www.riddershow.be De ridders treden in actie om 10.30 u. en 14.00 u. De show duurt ± 45 minuten en vindt plaats in openlucht, zittend in het gras. (hellend vlak) Recht voor je zie je een groot sociaal wooncomplex met de naam Cité Hellemans, genoemd naar de architect die het plan tekende voor deze gebouwen. In deze cité vind je vijf straten met in totaal 250 woningen. Toen Cité Hellemans gebouwd werd in 1915, vond iedereen het speciaal.

72

Welkom in het vernieuwde Hallepoortmuseum! Hier maak je kennis met het verleden van het versterkte Brussel. Verspreid over vier verdiepingen komt naast het unieke monument zelf tevens de geschiedenis van de stad aan bod. Met behulp van maquettes, virtuele reconstructies, beeldmateriaal, spelletjes en een mooie selectie museumobjecten (schilderijen, wapens, gildenbreuken...) vertelt de middeleeuwse poort haar intrigerende verhaal, gaande van de historische context waarin zij werd gebouwd, de manier waarop ze werd verdedigd, tot de technische snufjes die de ophaalbrug lieten functioneren. Hoog op de Hallepoort, heb je tussen de kantelen bovendien een fantastisch uitzicht over de stad. Hallepoortmuseum, Zuidlaan z/n, 1000 Brussel, www.kmkg-mrah.be Het was eigenlijk een ministad met een eigen schooltje, een kinderdagverblijf, een wasruimte en zelfs een slaapplaats voor daklozen. Er was ook stromend water en zelfs een toilet met waterspoeling, wat voor die tijd heel uitzonderlijk was.

↱ In de Blaesstraat wandel je naar rechts tot op het Vossenplein.

tussen trendy en volks: de marollen

Je bent hier in één van de meest bekende authentieke volksbuurten van Brussel: ‘De Marollen’. Let ook eens op de bordjes met de straatnamen in deze buurt. Onder de officiële straatnaam kan je ook lezen hoe deze straat in het Brussels dialect genoemd wordt. Dit Vossenplein (Vosseplaain of Loeizemet in het Brussels) is vooral bekend dankzij haar brocante-vlooienmarkt die hier elke voormiddag wordt gehouden. Je komt hier nog echte volkse figuren tegen. ’s Morgens, rond vier à vijf uur, doen de chique antiekhandelaars van de Zavel hier hun vondsten, om ze daarna zelf tegen het driedubbele van de prijs aan te bieden. De rasechte Marolliens raken hier stilaan in de minderheid. Een meer welgesteld publiek, en ook migranten hebben hun intrede gedaan. Huizen worden gerenoveerd, huurprijzen worden de hoogte in gejaagd. Dure meubelzaken en trendy restaurants hebben hun plaats veroverd tussen de talloze bruine cafés, sociale woonblokken en huizen van barmhartigheid. Maar in de steegjes rond het volkse Vossenplein is er nog altijd veel ‘miserie’. De Marollen zijn voor velen een laatste verzamelplaats, een eindstation na een reis vol ellende en tegenslag. In het midden van het plein staat een mooi klein standbeeld van ‘De Onbekende Dakloze’. Dit standbeeld is gemaakt van gesmolten sleutels. Het beeldje is opgedragen aan alle daklozen van Brussel. Het gebouw aan de kant van de Blaesstraat is de vroegere brandweerkazerne uit 1865. Toen de Brandweer in 1980 naar de Noordwijk verhuisde, werd de kazerne door de stad gerenoveerd. De appartementen worden nu verhuurd. Rond het Vossenplein vind je heel wat cafés en restaurants. Een van de bekendste is ongetwijfeld ‘De Skieven Architek’ in de rechtervleugel van de vroegere kazerne. Op de hoek er schuin

tegenover zie je ‘Den Blauwen Lemmen’ en aan de overzijde kan je nog in verschillende volkse kroegen op café gaan. Dikwijls wordt er een lekkere dagsoep geserveerd.

Je verlaat het Vossenplein via de straat die links van de kerk ligt, de Spaarzaamheidsstraat of de ‘Rattestroet’.

Een beetje verder op je rechterkant, in de bocht, kom je voorbij ‘Poverello’. Deze organisatie richt zich tot daklozen en eenzamen in de grootsteden. Hier kunnen daklozen terecht voor een tas koffie of frisdrank, soep of een warme maaltijd, en dikwijls ook voor een beetje warmte, letterlijk en figuurlijk.

↱ Op het einde draai je mee met de bocht naar rechts en kom je op de Hui(de)vetterstraat. Hier draai je naar rechts. Vroeger was dit de buurt van de leerlooiers omdat de Zenne vlakbij stroomde. Met de komst van de rommelmarkt op het Vossenplein - de eerste markten waren er in 1873 - werd deze straat de opslagplaats voor de rommelverkopers. Kijk zeker even naar rechts als je voorbij de Kapucijnenstraat wandelt. In deze straat kom je een van de 35 Brusselse stripmuren tegen. 2009 is het jaar van de strip in Brussel. Tegen het einde van het jaar zullen er nog 13 nieuwe stripmuren bijgekomen zijn om de stad nog wat meer kleur te geven. Op nummer 65 ligt het ‘Archief van de stad Brussel’.

73

tussen trendy en volks: de marollen

Archief van de stad Brussel Mensen van hier van elders gekomen Brussel is altijd al een toevluchtsoord geweest. De meeste Brusselaars hebben dan ook wel één of andere voorouder die afkomstig is uit het buitenland. Maar wie zijn deze buitenlanders? Waarom komen ze naar hier? Hoe leven ze en wat brengen ze ons bij? Op deze vragen tracht het Archief van de Stad Brussel te antwoorden aan de hand van documenten en beeldmateriaal uit haar rijke collecties, maar eveneens door getuigenissen. Deze tentoonstelling schetst ons het brede panorama van de Brusselse immigratie vanaf de 16de eeuw. Archief van de stad Brussel, Huidevettersstraat 65, 1000 Brussel, www.brussel.be Op nummer 60 kom je het ‘Palais du vin’ tegen. Zoals de naam doet vermoeden, was dit vroeger een wijnopslagplaats. De prachtige graffiti (pleisterwerk bovenaan de ramen) stellen verschillende wijnstreken voor. Ondertussen is hier geen wijnwinkel meer, maar een grote ruimte met winkels, kantoren en appartementen.

↑ Op het einde van de Huidevetterstraat ↱ neem je de Brigitinnestraat naar rechts. Je loopt nu langs het station Kapellekerk. In deze omgeving is de ‘vzw Recyclart’ actief. Deze vzw werd door de stad Brussel opgericht om het Kapellekerkstation en omgeving nieuw leven in te

74

blazen. Het kunstencentrum gebruikt de verlaten stationsruimtes om er sociaal-culturele jongerenprojecten op te starten. Zo zijn er kunstenateliers, ateliers voor metaal- en houtbewerking, er is een opleidingscentrum voor werkzoekenden, er worden regelmatig fuiven georganiseerd en in fotostudio Marcel kunnen buurtbewoners en anderen hun portret laten nemen door een professionele fotograaf. Het station is helemaal versierd met graffiti. Voor een keer is dit ook de bedoeling: het is een van de projecten van ‘Recyclart’. Graffitikunstenaars kunnen hier hun ei kwijt. Zo is er meteen minder kans dat ze elders illegaal gaan spuiten. Ga gerust even tot op de perrons boven, waar ook alles onder de verf zit.

↑ Loop de Brigittinestraat verder naar boven. Aan je rechterkant zie je een roestkleurig modern gebouw met daarnaast een oude kapel. Wandel naar de voorkant van deze gebouwen. Deze barokke 17de eeuwse kapel is een overblijfsel van het Brigittineklooster. Van het klooster bleef enkel de kapel over. Sindsdien kreeg ze duizend-en-een bestemmingen. Het oude gebouw werd al gebruikt als opslagplaats, als balzaal en zelfs als slachthuis. Momenteel is het een tentoonstelling- en theaterruimte. Vlak naast de oude kapel werd een modern tweelingszusje gebouwd. Het is een nieuwe kerk die precies even groot is en dezelfde vorm heeft. Dit is het werk van de Italiaanse architect Andrea Bruno.

↑ Keer terug naar de Brigittinestraat en wandel tot bovenaan de straat, waar de treinen onder de grond verdwijnen. Hier ligt aan je linkerkant een kleurrijk skatepark. Beklim zeker eens de trappentribune, voor een

tussen trendy en volks: de marollen

Skatedemonstratie Brusk is een Brussels collectief van jongeren. Zij houden zich bezig met skaten en alles wat leeft in de skatecultuur. Zij geven lessen, bouwen skateramps… Vandaag geven ze enkele keren een demonstratie op het betonnen skatepark van Ursulinen met een streetcourse en een bowl.

de Oude en van zijn vrouw Maeyken Coecke. Bewonder ook het zuiver romaanse koorgedeelte.

↷ Loop rond de kerk en ga achter frituur ‘Pitta de la Chapelle’, de Heilige Geeststraat in. Daar kom je Jeugdherberg Breugel tegen. Deze jeugdherberg behoort tot de Vlaamse Jeugdherbergen en is een echte ontmoetingsplaats, waar jonge reizigers in- en uitgaan en je altijd wel een interessant iemand ontmoet.

↑ Loop een stukje terug in de richting van waar je kwam, maar hou naast de oude/ moderne kapel links aan. Loop naast de appartementen verder tot waar de Visitandinenstraat de Spiegelstraat kruist en ga rechtdoor in de Nancystraat. Om door te steken naar de ‘Kleine en Grote Zavel. Ga je met je rug naar het skatepark even de Keizerslaan rechtdoor tot aan de Rollebeekstraat aan je rechterkant. "Welkom aan de wandelaars van de ‘Kleine en Grote Zavel’!" indrukwekkend zicht over de spoorlijnen. Aan de overkant van de sporen zie je het Sint-JanBerchmanscollege. Hier gaan sommige Belgische prinsjes en prinsesjes naar school. Schuin tegenover het skatepark, op de Kapellemarkt, bekijken we de Kapellekerk, een bouwwerk dat tegelijkertijd romaans, gotisch en barok is. In 1134 besloot de hertog van Brabant en Lotharingen, Godfried met de Baard, hier een kapel te bouwen gewijd aan O.L.Vrouw. De latere kerk werd hiernaar genoemd: O.-L.-Vrouw-terKapelle. Boven de ingangspoort van de voorgevel hangt de Heilige Drievuldigheid. In een van de kapellen bevindt zich het graf van Pieter Breugel

Zo kom je bij de ‘Berg Van Barmhartigheid’, het enige resterende pandjeshuis in ons land. Hier kan je geld lenen met een waardevol voorwerp als onderpand. Deze instelling werd in 1617 opgericht als reactie tegen de woekerwinsten op leningen. Het is een publieke instelling van openbaar nut mét een sociaal karakter. Als er met veilingen winst wordt gemaakt, gaat die terug naar de werking. In deze crisistijden gaan de zaken bijzonder goed. Regelmatig schuiven lange rijen mensen aan. Het systeem is simpel. Aan het ene loket wordt het stuk geschat. Komt men een prijs overeen, dan schuift men door naar het volgende loket, waar men zijn geld krijgt.

↰ In de Sint-Ghisleinstraat sla je linksaf. Let aan je linkerkant op het schooltje in onvervalste art nouveau, ontworpen door Victor Horta.

75

tussen trendy en volks: de marollen

↱ Aan de hoek van de Blaesstraat ga je rechtsaf. Deze straat werd al in 1858 als ontdubbeling van de drukke Hoogstraat aangelegd, dwars door de tuinen en steegjes die de Hoogstraat met de Huidevettersstraat verbonden. Men wou een zogenaamde chique straat aanleggen, maar al gauw werd de oude markt van het Anneessensplein naar het Vossenplein overgebracht. Zo werd ook de nieuwe Blaesstraat snel bevolkt door de handelaars van de “Voddenmarkt”.

↑ Loop de Blaesstraat rechtdoor richting Vossenplein. Net voor het Vossenplein

↰ draai je het Vossenstraatje links in. Je wandelt langs het Dierendispensarium opgericht op initiatief en met financiële steun van Prins Laurent. Oude en arme mensen uit de wijk, voor wie hun huisdier vaak hun enige gezelschap en troost is, kunnen hier voor weinig geld de nodige zorg voor hun dier krijgen. Een beetje verder aan de rechterkant kom je voorbij het café ‘’t Werm Woeter’ (Het warm water). De naam verwijst naar kruideniers die vroeger ook warm water verkochten. Arme mensen hadden namelijk geen gasaansluiting en ook brandhout kopen was vaak te duur.

↰ Sla linksaf de Hoogstraat in. In de Hoogstraat vind je een hele hoop leuke winkeltjes. Deze oude handelsweg langs de Zenne loopt vanuit Brussel-Centrum voorbij de Hallepoort naar het Zuiden. Let ook eens op de huizen, die zijn echt van alle tijden en vormen. De winkels evolueren stilaan van ouderwetse binnenhuisdecoratie en kleding naar trendy design en pseudo-antiek. Op nummer 139 staat de imposante directeurswoning van de vroegere koffiebranderij van de familie

76

Jacqmotte. Je kan de versiering van koffiepotten nog zien aan de grote deur. Dankzij de geuren van de koffiebranderij konden de Brusselaars vroeger weten uit welke richting de wind waaide. De koffiebranderij verhuisde naar Grimbergen en dit complex werd zeer smaakvol opgeknapt door de architectengroep Jasper-Eyers & partners.

↱ Aan de overkant van de Jacqmotte zie je het Breugelplein. Welkom in het salon van de stad! Het Breugelplein is een plaats om even uit te rusten, een gezellig babbeltje te slaan, een beetje rond te kijken. In de zomer groeit dit plein uit tot één van de aangenaamste terrasjespleinen van Brussel. Voor een lekkere salade of hartige pannenkoek kan je terecht bij Quartier Gourmand. Wie houdt van cocktails en salsamuziek uit Cuba moet in restaurant-bar-disco Havana zijn. De metalen constructie op dit plein noemt men de ‘Palaverboom’ Deze bankenconstructie waarop je kan zitten, leunen, steunen, hangen, is het werk van kunstenaar Jozef Legrand. Het idee ontstond toen jongeren hun beklag deden over de heraanleg van het plein, waarbij hun vertrouwde banken dreigden te verdwijnen.

↑ Op het plein staat ook een glazen en supersnelle lift die het grote hoogteverschil tussen de benedenstad en de bovenstad overbrugt. Durf jij erin? (je kan ook omhoog via de trappen) Als je uit de lift stapt, beland je op het Poelaertplein, dat gedomineerd wordt door het Justitiepaleis. Dit imposante gebouw is drie voetbalvelden groot en zo hoog dat het Atomium erin zou passen! Het werd rond 1860 ontworpen door de toenmalige stadsarchitect Joseph Poelaert. Die had zo’n groots bouwproject voor ogen dat hij hiervoor zelfs architecten en ingenieurs uit Enge-

tussen trendy en volks: de marollen

Hier vind je de oorspronkelijk bedoelde hoofdingang van het Justitiepaleis. De ijzeren hekkens zijn steeds gesloten, want het plein voor het portaal werd nooit aangelegd.

↰ Wandel hier naar links. Bij het begin van de bocht steek je de straat over en neem je rechts een trap die leidt naar de lagergelegen Valkstraat. Neem de Valkstraat ↱ rechts. land liet overkomen. Zij noemden hem “The chief architect”. Omdat er voor de bouw van het Justitiepaleis enkele honderden kleine huizen in de Marollen moesten worden afgebroken, maakten de Brusselaars daarvan “de skieven architect”. En dat is altijd een scheldwoord gebleven… Geniet ook even van het prachtig panoramisch uitzicht over de stad, of loop rond het gebouw voor een impressie van dit imposante bouwwerk. Justitiepaleis Vandaag kunnen we de Assisenzaal en de plechtige zittingszaal van het Hof van Cassatie bezoeken. Deze twee zalen in het gerechtsgebouw halen vaak het nieuws, en zijn een bezoek meer dan waard. We bereiken de zalen via de trappen links en rechts naast de ingang.

Naast de trap vind je een ingemetseld monument. Dit kwam er als verontschuldiging voor de desastreuse afbraak van een deel van de Marollen voor de bouw van het Justitiepaleis. Het kwam jammer genoeg wel zo’n honderd jaar te laat en stelde de Marolliens (de inwoners van de Marollen) toch wel heel karikaturaal voor als een bende feestvierende dronkenlappen. Sta in de Valkstraat ook even stil voor een ‘akelig weetje’. Dit straatje werd vroeger het ‘Beulenstraatje’ (“de Builenstroet”) genoemd. Hier passeerden de beulen die de beschuldigden naar de stadsgalg brachten. De berg waar het Justitiepaleis (ironisch genoeg) op gebouwd werd heette vroeger trouwens de galgenberg. Op deze plek kwam Vesalius vroeger zijn lijken pikken.

↰ Op de hoek van de Hoogstraat sla je Om door te steken naar de ‘Kleine en Grote Zavel, ga je met je rug naar het skatepark even de Keizerslaan rechtdoor tot aan de Rollebeekstraat aan je rechterkant. Hier start ook de wandeling ‘Kleine en Grote Zavel’! "Welkom aan de wandelaars van ‘Kleine en Grote Zavel'."

↓ Wandel langs een van de hellende vlakken rechts van het Justitiepaleis zigzag naar beneden. Zo kom je aan een Kasseistraat.

linksaf. Even verderop zie je aan de linkerkant het Sint-Pieters-Gasthuis liggen. Het ziekenhuis heeft een hele mooie art-decoingang. Op deze plaats bevond er zich in de Middeleeuwen een leprozerie. Melaatsen werden ver buiten de toenmalige stadswallen verbannen. Later kwam hier een klooster van de zusters Maria Colentes, een orde die vooral aan ziekenzorg deed. Zij werden in de volksmond ‘zusters Maricolen’ genoemd. Later evolueerde die naam tot ‘Marollen’. Nu is het Sint-Pietersziekenhuis een OCMW-ziekenhuis dat zorg verleent aan ieder-

77

tussen trendy en volks: de marollen

een, ook mensen die geen geld of papieren hebben. In dit ziekenhuis werden trouwens ook de eerste Belgische slachtoffers van de Mexicaanse griep opgevangen. Een andere afdeling, het Bordet instituut, is een pionier op het vlak van kankeronderzoek en behandeling.

De wandelaars die van het centrum komen lopen rechts van de Hallepoort het parkje in, volgen de paadjes naar rechts en steken over aan de Cité Fontainas. Op de hoek van het Kind & Gezin gebouw loop je even de Engelandstraat in om het Braillemuseum te bezoeken. Daarna keer je terug en volg je deze wandeling van bij de start.

↖ Wandel de Hoogstraat uit en steek de

De wandelaars die doorsteken naar de ‘Geuze en Recyclart' wandeling gaan bij de Hallepoort naar links richting Zuidstation. Via de Engelandstraat loop je onder de treinsporen door tot aan de Zuidertoren.

drukke Waterloolaan over. Zo kom je bij de Hallepoort.

78

GEUZE EN RECYCLART Traditie en vernieuwing op deze wandeling. Een doorsteek van het braille museum langsheen het station naar het Geuzemuseum tot aan Recyclart waar je over kan stappen op de Kleine en Grote Zavel wandeling. Vertrek wandeling: het Zuidstation

↑ Neem van op het perron de roltrap naar beneden om in de grote centrale gang te komen. Wandel in de richting van spoor

↗ Neem de Paul-Henri Spaaklaan. Dit is de straat waar de Zuidertoren rechts op de hoek staat.

↑ Je komt op het Baraplein. Steek via de In deze gang zien we links HST aangeduid. Van hieruit vertrekken de Eurostar naar Londen en de Thalys naar Parijs, Keulen en Amsterdam. We zien de bagagecontrole, incheckbalies en wachtzalen, net als in een luchthaven. We merken dat delen van het originele stalen gebinte zichtbaar zijn gehouden.

↑ Verlaat het station via de uitgang Zuidertoren. Welkom aan de wandelaars die van de Marollenwandeling komen, zij gaan met hun rug naar het Braillemuseum naar links richting Zuidstation. Aan het Zuidstation loop je verder langs de Engelandstraat het station onderdoor.

Zuidertoren

Aan de overzijde zien we de Zuidertoren, beter bekend als de 'pensioentoren'. Deze 150 meter hoge toren telt 37 verdiepingen. Het kunstwerk onderaan valt op door de klaterende waterpartij, wat verwijst naar de Zenne die hier vroeger stroomde.

zebrapaden -die rechts voor je liggenrechtdoor het plein over. Wandel rechtdoor de Limnanderstraat in.

↑ Even verderop kom je aan het Pequeurplein. Laat het plein rechts liggen en neem rechtdoor de Geudestraat. Een belletje rinkelt. De teletijdsmachine staat klaar. Even weg van de moderne beschaving, ver van de drukte en het lawaai. Je bent in een familiale brouwerij terechtgekomen. In deze gezellige brouwerij wordt Lambik gebrouwen, maar ook Faro, Geuze en Kriek. Sinds 1900 – het jaar waarin de brouwerij Cantillon werd opgericht – is er nog niets veranderd. Het bedrijf wordt nu gerund door het gezin van Roy-Cantillon. We zien hier authentieke werktuigen, machines en fabricageprocédés. Er zijn kuipen van rood koper, die soms meer dan honderd jaar oud zijn. De muren zitten verborgen achter de duizenden flessen die er opgestapeld staan. Bier brouwen gebeurt hier slechts enkele maanden per jaar, want in de andere maanden wordt deze brouwerij opengesteld als museum. Meesterbrouwer Cantillon geeft graag een woordje uitleg over zijn levenspassie, het bier brouwen. En we mogen proeven van een glaasje Geuzelambik! Brouwerij Cantillon, Geudestraat 56, 1070 Brussel, www.cantillon.be

79

geuze en recyclart

Op nummer 56 ligt het Geuzemuseum. Toeristen komen hier van over de hele wereld de authentieke geuze proeven. Ook het programma ‘Tournée Générale’ met Jean Blaute en Ray Cokes over de Belgische biercultuur was hier onlangs te gast.

↶ Keer terug naar het Pequeurplein, steek het over en neem schuin links de

↑ Wandel verder over de Luchtvaartsquare die tegenover de Prévoyance Sociale

↱ ligt. Aan de Pointcarélaan sla je rechtsaf. Aan de overzijde van dit pleintje staat het monument voor de foorreizigers die in de Tweede Wereldoorlog sneuvelden. Foorreizigers zijn hier ‘thuis’.

↖ Crickxstraat. Het hoekhuis rechts, op het einde van de Crickxstraat springt meteen in het oog. In 1912 vestigde de ‘Prévoyance Sociale’ zich in dit gebouw. Het werd ontworpen door Richard Pringiers, de voornaamste architect uit het bureau van art nouveaugrootmeester Victor Horta. De bakstenen van deze late artnouveaugevel zijn doorspekt met natuursteen. Op de derde en de vierde verdieping werden balkons met smeedijzeren borstweringen aangebracht. In 1930 werd de Prévoyance Sociale vergroot door de modernistische architect Brunfaut. Hij deed dat in artnouveaustijl. Hij slaagde erin de twee appartementen met magazijnruimte onderaan perfect te integreren. Op de wereldtentoonstelling van 1925 in Brussel liet België zich op de afdeling Architectuur door dit gebouw vertegenwoordigen. Vandaag zijn hier twee instanties gevestigd. Op nr 29 vind je het ‘Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij’ of ‘SOMA’. Op nr 31 is nog steeds de ‘Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid’ gevestigd.

Een beetje verder aan de rechterkant kom je aan de vroegere Zuidersluis, nu verbouwd tot restaurant. Jaarlijks staat hier de grootste kermis van ons land. Hier stroomde de Zenne Brussel binnen en ‘De Grote Spuy’, zoals deze sluis heette, regelde het waterdebiet bij heftige regenval om zo overstromingen te voorkomen. Maar ondanks de sluis overstroomde dit stadsgedeelte toch regelmatig. Onder burgemeester Anspach werd eind 19de eeuw de Zenne in vier jaar tijd over een afstand van 2 kilometer in kokers geleid. Waar de Zenne door het centrum stroomde ligt nu de brede noord-zuidas. De Grote Spuy was als brug over de Zenne opgevat, waar het water door twee kokers liep. Wat er te veel aan water was, werd via de kleine Zenne naar het BrusselRupelkanaal afgeleid. Met de omleiding van de Zenne werd de Zuidersluis in 1995 buiten dienst gesteld. Nu is het een fraai gerestaureerd gebouw.

↑ Loop verder de brede laan af. Aan de rechterzijde zie je het Grondwetplein.

↖ Steek hier het grote kruispunt naar links over, naar de Stalingradlaan. Wandel de Stalingradlaan in. Op de middenberm aan het begin van de straat staat een grote hoorn waarin je iets in moet zeggen. Aan de andere kant van het kruispunt kan je dat goed verstaan. Probeer het maar een keer! De sfeer in deze buurt is behoorlijk mediterraan

80

geuze en recyclart

getint. Op de terrasjes zitten nagenoeg alleen maar mannen, iedereen drinkt er thee. Bier kan je hier niet krijgen. Je vindt er winkeltjes met exotische producten en ook de platanen in deze straat versterken dit zuiders gevoel. Aan de linkerkant zie je het monumentale Zuidpaleis liggen. Dit werd in 1875 opgericht en moest een groot markt- en winkelcomplex worden naar Parijs model. Het project mislukte echter. Vandaag doet een belangrijk deel van het pompeuze gebouw dienst als omnisporthal. De Brusselse Basketbalploeg is er thuis, er is een fitnesscentrum en je kan er gevechtssporten leren.

↱ Sla rechtsaf aan het kruispunt met de Rogier van de Weydenstraat. Een beetje verder zie je recht voor je een heuse barrière: de ‘Jonction’, een spoorwegverbinding doorheen de Brusselse binnenstad, tussen het huidige Noordstation en Zuidstation. De Jonction werd in 1952 ingehuldigd en zorgde meteen voor extra comfort voor de treinreiziger. Bij reizen tussen bv Oostende en Luik moest in Brussel niet meer worden overgestapt. Op de plek waar je nu staat, zie je de spoorweglijn overgaan van een viaduct met bruggen aan je rechterzijde, naar een ondergrondse tunnelverbinding links. Boven op die tunnel kwam trouwens een veel te brede stadssnelweg.

↰ Volg links, voor het viaduct de Ursulinenstraat. We zijn hier aan het treinstation Brussel-Kapellekerk. Boven de ingang van het station hangt een grote pijl in de vorm van een recyclagesymbool. Het verwijst naar het project ‘Recyclart’. Deze vzw werd door de stad Brussel opgericht om het Kapellekerkstation en omgeving nieuw leven in te blazen. Het kunstencentrum gebruikt de verlaten stationsruimtes om er socio-culturele jongerenprojecten op te starten. Zo zijn er kunstenateliers, ateliers voor metaal- en houtbewerking, er is een opleidingscentrum voor werkzoekenden, er worden regelmatig fuiven georganiseerd en in fotostudio Marcel kunnen buurtbewoners en anderen hun portret laten nemen door een professionele fotograaf. Het station is helemaal versierd met graffiti. Voor een keer is dit ook de bedoeling: het is een van de projecten van Recyclart. Graffitikunstenaars kunnen hier hun ei kwijt. Zo is er meteen minder kans dat ze elders illegaal gaan spuiten. Ga gerust even tot op de perrons boven waar ook alles onder de verf zit. Ga rechts onder het station door, zo kom je op de Marollenwandeling terecht.

81

Inhoud Welkom in Brussel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Wegwijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1. Stad van Torens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2. Vlaams en Vreemd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 3. Trendy hart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4. Klassieke hart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 5. Geld, macht en kinderrechten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6. Kleine en Grote Zavel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 7. Kunstberg en Koning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 8. Matongé, een stukje Kinshasa in Brussel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 9. Jubelpark in zuiderse sferen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 10. Tussen trendy en volks: de Marollen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 11. Geuze en Recyclart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Kartje Kilo

Laat je onderweg verrassen door dit Ieperse duo.

82

Colofoon Verantwoordelijke uitgever: Marc De Cloedt Gladiolenlaan 6, 8400 Oostende Productie en redactie: Jan Baeck, Nele Van Schelvergem, Jo Helsen Helga Basteleurs, Jef Bergmans en Geert Van Hecke Met dank aan: Ann Morre, Christina Roelandt en Nicole Van der Elst UiTinBrussel, Prinsenstraat 8, 1000 Brussel Alle Brusselse partners en Technopolis Secretariaat: Christel Van Craenenbroeck Anne-Marie Struys Foto's: Betrokken musea en andere partners UiTinBrussel Vormgeving en druk: Claes Printing - Sint-Pieters Leeuw

83

Wat staat er op de culturele en vrijetijdsagenda? Een dagje uit plannen?

De stad ontdekken met een gids of op eigen houtje? Op de hoogte blijven van het reilen en zeilen in de hoofdstad?

0800 13 700

Een organisatie van

Met steun en medewerking van

Met dank aan alle Brusselse partners