Ascert Actueel nummer 4 december 2013 www.ascert.nl
Met de nieuwsbrief Ascert Actueel brengt Ascert u ieder kwartaal op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het werkveld asbest.
Ascert Symposium “van vr vraag aag naar antwoord” Het goedbezochte Ascert symposium van 5 december jl. stond dit jaar voor het grootste deel in het teken van de consequenties van de verlaagde grenswaarden die binnen afzienbare tijd van kracht worden. Ook wijzigingen op de NEN2990 kregen de aandacht. Hieronder volgt een impressie. Actieprogramma’s in 2014 Voorzitter Kees van Dongen zette onder het motto Nieuwe grenswaarden? Nieuw
vakmanschap uiteen hoe Ascert in het nieuwe jaar in wil spelen op hoofdconclusies uit het onderzoek van TNO: • De campagne adembescherming zal de aandacht richten op een beter testprotocol, de fittest en een keuring. Deze campagne sluit aan op de campagne ‘Veilig in elke vezel’. • Bronmaatregelen en emissiebeperkende maatregelen blijken nu al essentieel te zijn voor het verlagen van de grenswaarden. Het eerste halfjaar wil Ascert al actief duidelijk maken wat bronmaatregelen aan reductie opleveren en wat de markt kan borgen. • Meten, risicorisico-onderbouwing en bewust omgaan met risico’s staan daarbij centraal. Onderzoeksfond Onderzoeksfond met SZW opzetten Het TNO-onderzoek maakt het volgens Van Dongen noodzakelijk dat het vakmanschap binnen de asbestbranche zich verder verdiept. Bedrijven, vakmensen, deskundigen en toezichthouders zullen de risico’s beter moeten onderbouwen en in acht nemen bij de uitvoering. Alle beschikbare kennis over bronmaatregelen en emissies gaat Ascert daarom verzamelen, zodat iedereen kan weten wat elke bronmaatregel oplevert. De verzamelde gegevens worden centraal opgeslagen in SMA-rt, dat meer een kennisbank wordt dan nu het geval is.
Ascert Actueel december 2013 1
Om de kennis over bronmaatregelen en emissies verder te onderbouwen, wil Ascert een onderzoeksfonds opzetten samen met SZW en andere belanghebbenden. De resultaten komen ten goede aan alle certificaathouders. Nieuwe schema’s schema’s samen maken Vooruitlopend op de nieuwe grenswaarden past Ascert nu al de schema’s in concept aan. Het voornemen is om alle schema’s totaal te vernieuwen. Het doel is volgens Van Dongen om de schema’s dunner en beter leesbaar te maken. Zo worden ze beter uitvoerbaar, wat de professionaliteit van bedrijven verder stimuleert. Tweede doel van de vernieuwing is dat alle betrokken de inhoud van de schema’s dragen. Om dat te bereiken gaat Ascert terug naar de basis met de vraag: wat is het uitgangspunt? De inbreng van de professional bepaalt de inhoud van de schema’s met hun antwoorden op vragen als: wat moet in een inventarisatierapport staan?; wat is een eindbeoordeling?; wat doet een dia?; wat doet een dav-er?
Ook u kunt uw inbreng hebben op de nieuwe schema’s via www.ascert.nl Risicogestuurde inspectie is een signaal Esther de Kleuver, sinds 1 maart 2013 directeur Gezond en Veilig Werken van SZW, ging tijdens het symposium in op de veiligheidsaspecten van het werken met asbest. Tijdens haar werkbezoeken ontmoette zij betrokken werkgevers die de tools toepasten uit de campagne Veilig in elke Vezel. Bij zeker de helft van de bedrijven die zij bezocht was echter verbetering van veiligheid noodzakelijk. Asbest, zo blijkt uit het TNO-rapport, is nog gevaarlijker voor werkers en volksgezondheid dan tot nu werd aangenomen. Saneren kan en moet daarom veiliger, benadrukte De Kleuver. Met een meer risico-gestuurde inspectie wil het ministerie daarom het signaal geven dat er iets moet veranderen, onder meer door continue verbeteringen en innovatieve werkwijzen. De Kleuver wilde niet diep ingaan op de resultaten van het TNO-rapport, maar noemde drie belangrijke veiligheidsaspecten: • Het netjes werken van saneerders die in containment demonteren en niet de slopershamer gebruiken levert een reductie van asbestdeeltjes op met een factor van 5-50; • Zorgdragen voor persoonlijke beschermingsmiddelen is van groot belang: veiligheidschoenen en – maskers moeten passen;
Ascert Actueel december 2013 2
• Voor het verwijderen van spuitasbest zijn nieuwe technieken nodig, maar het kost tijd om die te ontwikkelen. Over de vraag hoe en wanneer de nieuwe grenswaarden van kracht worden, is het ministerie nog in gesprek. TNOTNO-onderzoeksrapport 2013
TNO heeft in opdracht van SZW en in samenspraak met Ascert een onderzoek naar grenswaarden uitgevoerd. Onderzoeker Jan Tempelman van TNO vertelde de belangstellende aanwezigen over de werkwijze en adviezen. Onderzoek naar asbest is kostbaar, daarom zijn de gegevens uit het laatste onderzoek (2004) opnieuw bekeken. De in die tijd gemeten werkmethoden en de asbesthoudende materialen bleken echter zo van elkaar te verschillen, dat die niet tot een afgewogen analyse of tot nieuwe inzichten leidden. Noodzakelijke maatregelen Metingen in 2013 wezen uit dat wanneer saneerders zich bij 90% van de (hechtgebonden) materialen (risicoklasse 1 of 2) goed aan de SC530 houden, er lagere grenswaarden gehaald kunnen worden. Bij de overige 10% (niet-hechtgebonden) materialen is een zorgvuldige werkwijze noodzakelijk. Bij onder meer spuitasbest en amosiethoudend materiaal (risicoklasse 3) zijn bronmaatregelen en adembeschermingsmiddelen noodzakelijk en moet soms zelfs de blootstellingsduur beperkt worden om de vereiste grenswaarden te bereiken. SC530 nu beste methode Op dit moment is de SC530 de beste methode die beschikbaar is om emissie en verspreiding van asbestvezels te voorkomen. Aanvullend onderzoek is echter nodig, omdat er nog te weinig onderzoek naar goede bronmaatregelen beschikbaar is. Het voorkomen van breuken en beschadiging van het materiaal voorkomt veel verspreiding van vezels. Bevochtigen is op dit moment de meest gebruikte bronmaatregel , maar moet wel op de juiste (beperkte) manier gebeuren. Nieuwe ISOISO-norm voor adembeschermingsmiddelen adembeschermingsmiddelen Over adembeschermingsmiddelen is nog veel onduidelijkheid, onder meer omdat de veiligheidseisen per EU-land verschillen. Een nieuwe ISO-norm voor adembeschermingsapparatuur wordt in 2014 verwacht. Adembeschermingsapparatuur dat in de praktijk van de asbestbranche is getest is er echter nog niet. Het valt daarom te overwegen om aanvullende eisen op te stellen.
Ascert Actueel december 2013 3
Advies TNO Check de meest kritische conclusies uit het onderzoek door huidige praktijksituaties te meten, inclusief zorgvuldige werkmethoden en bronmaatregelen. Maak gebruik van implementatieprogramma’s uit Engeland en Australië (waar onderzoeken op bredere basis zijn gedaan) en bekende adembeschermingsprogramma’s zoals fit2fit. Verder adviseert TNO om ‘vrijstellingen’ die nu zijn ingedeeld in risicoklasse 1 opnieuw te beoordelen voor de nieuwe grenswaarden Fittesten voor adembescherming
In een workshop over adembeschermingsmiddelen legde Menno de Jonge de vraag neer: ‘zijn wij goed beschermd?’ De Jonge legde een aantal voorstellen neer als salesmanager van ProQares, een bedrijf dat onderdeel is van TNO en gespecialiseerd in het testen en evalueren van middelen en beschermende kleding tegen toxische stoffen en chemicalieën. Volgens De Jonge is een SWPF (Simulated Workplace Protection Factor) van 2000 haalbaar wanneer de gebruikers van veiligheidsmiddelen degelijk en herhaaldelijk getraind worden in het gebruik van die middelen. Engeland heeft als koploper in Europa een zogenaamd
Fit2fit programma ontwikkeld, dat wettelijk verankerd is. Volgens dat programma moeten de gebruikers ieder jaar een fittest ondergaan. Controlepunten zijn: past het masker goed op het gezicht en is de beschermingsfactor voldoende? Saneerder lopen de meeste risico’s door maskers verkeerd op te zetten (kennis van product en trainingen zakt snel weg), ongeschoren te zijn, een verkeerde maat van het masker, slecht onderhoud van de beschermingsmiddelen. Uit ervaringen in Engeland is gebleken dat het noodzakelijk is om fittesten uit te laten voeren door geclassificeerde fitters, die een opleiding hebben gevolgd en een theorie- en praktijkexamen hebben afgelegd. Een dergelijke opleiding zal in de loop van 2014 in Nederland van start gaan. Tot die tijd kunnen een aantal gespecialiseerde bedrijven de testen uitvoeren. Meer duidelijk duidelijkheid met NEN 2990
Op de NEN 2990 zijn op 1 november maar liefst 195 wijzigingen van kracht geworden. Udo Waltman, bedrijfsdirecteur van Search Ingenieursbureau, besprak namens Fenelab (branchevereniging voor geaccrediteerde laboratoria en kalibratie- en inspectieinstellingen) een aantal van de belangrijkste wijzigingen. Waltman startte zijn workshop met een uitleg over de NEN 2990. De norm zegt niets over de uitvoering of over de afspraak tussen opdrachtgever en saneringsbedrijf. Het zegt ook Ascert Actueel december 2013 4
niets over asbestvrij-verklaring. De NEN 2990 is een norm die beoordeelt of een ruimte of gebied vrij te betreden is zonder gebruik te hoeven maken van persoonlijke ademhalingsbeschermingsmiddelen. Het laboratorium kijkt alleen naar het eindresultaat. NEN 2990 had tot nu toe te veel onduidelijkheden en was op punten multi-interpretabel. Het belangrijkste doel van de wijzigingen is dat de monsters en analyses van laboratoria en analisten beter op elkaar aansluiten dankzij betere beschrijvingen. Veel wijzigingen in de NEN 2990 zijn dan ook bestemd voor laboratoria en zijn van technische aard. Waltman ging op heldere wijze in op algemene wijzigingen, visuele inspectie, luchtmeting en rapportages die van belang zijn voor de praktijk van saneringen. De eerste ervaringen met de wijzigingen zijn positief. Fenelab verzamelt opmerkingen uit het veld om vervolgens in commissies te zoeken naar oplossingen en verdere verbeteringen. Zo zijn er uit het veld vragen gekomen over grondmonsters en kleefmonsters in kruipruimtes bij losgebonden toepassingen en over tijdelijke vrijgave bij herbesmetting. De zaal reageerde met een aantal vragen over concrete praktijksituaties die om meer duidelijkheid vragen. I Secretariaat Ascert verhuist Het secretariaat secretariaat van Ascert verhuist per 1 januari 2014 van Houten naar Oisterwijk.
Door de verhuizing naar Oisterwijk zitten het bestuur en de uitvoering samen op één plek. Dit moet de dienstverlening van stichting Ascert ten goede komen. Het nieuwe secretariaat bestaat uit: secretaris administratie
: Peter Nanning : Jacqueline Visser en Rian Bartels
Praktische informatie Ascert secretariaat • Tot en met 31 december 2013 gevestigd op de huidige locatie • 2 en 3 januari 2014 gesloten in verband met verhuizing • Vanaf 6 januari 2014 is het nieuwe secretariaat van Ascert geopend. • Adres gegevens nieuwe secretariaat: Postbus 239, 5060 AE Oisterwijk 013 - 76 20 607
[email protected] I
Ascert Actueel december 2013 5
Agenda 2014 2014
Datum
Evenement
Locatie
20-01
WK Proces
Nieuwegein
29-01
WK Persoon
Nieuwegein
30-01
RvT
Nieuwegein
05-02
CKI-Proces
Nieuwegein
12-02
SM-rt GR
Nieuwegein
19-02
CCvD
Nieuwegein
29-02
Examen Commissie
Nieuwegein
19-03
WK Proces
Nieuwegein
26-03
WK Persoon
Nieuwegein
De volgende Ascert Actueel verschijnt eind maart 2014 I
Ascert Actueel december 2013 6
