the natural choice Van steengroeve tot werf. Dat is het traject dat natuursteen aflegt. Dat is het traject dat Brachot-Hermant als geen ander beheerst. De aankopers van Brachot-Hermant kennen de groeves wereldwijd. Wij zorgen voor een gegarandeerde aanvoer van blokken aan de scherpste prijzen. Wij houden de kwaliteit nauwlettend in het oog. Wij putten vanzelfsprekend ook uit onze eigen groeves in Frankrijk, Noorwegen, Indië en Brazilië. Brachot-Hermant beheerst het volledige productieproces. In onze vier zagerijen zorgen vakmensen en ultramoderne machines voor een excellente kwaliteit. Ook de afwerkingsmachines, in het bijzonder voor Anciento , Calibrato en Letano behoren tot de meest performante op de markt. Met 12 depots verdeeld over België, Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Polen staat Brachot-Hermant dicht bij zijn klanten. Honderden materialen staan
In
altijd op stock en zijn quasi onmiddellijk leverbaar. Met een uitgekiende logistiek
catalogus 2006/7 vindt u
en een uitgebreide vloot vrachtwagens leveren wij tot in de verste uithoeken van
honderden soorten ‘gewone’
Europa.
en exotische natuursteen
deze
Natuursteen-
uit de hele wereld. Er is Een uitgelezen gamma, een ruime voorraad en een scherpe prijs/kwaliteit-
een
verhouding: alleen al daarom is Brachot-Hermant uw natuurlijke keuze.
granieten en marmers. Maar ook
enorme
keuze
kalksteen,
aan
witsteen,
In deze natuursteencatalogus maakt u kennis met het uitgelezen gamma
arduin, leisteen en basalt
natuursteenplaten en -tegels dat wij u aanbieden. Veel kijkgenot en vooral,
vindt u er terug.
geniet van uw natuursteen!
Dirk Van Overberghe, Ged. Bestuurder Brachot-Hermant
Philippe Vaernewyck Ged. Bestuurder Brachot-Hermant
1
meer dan 100 jaar
vakmanschap
brachot-hermant
I
n 1901 bouwt Victor Hermant in het Belgische HourHavenne een oude watermolen om tot een marmer-
zagerij. Uit de Lesse wordt water afgeleid om zagen en polijstmachines te doen draaien. De firma expandeert geleidelijk en opent in 1906 een filiaal in Brussel (B).
Een
belangrijke
stap
wordt
gezet
in
1934:
Victor
Hermant sticht samen met zijn twee zussen–weduwes de naamloze vennootschap Brachot-Hermant-Waucquez. In Gent (B) wordt een depot geopend. De nieuwe firma is nu zowel in het Franstalige als het Nederlandstalige deel van België actief.
De volgende expansiegolf komt er in de jaren 1970: een nieuwe productiehal in Hour-Havenne (B) gevolgd door een nieuwe verkoopshal in Sint-Denijs-Westrem (B). Het assortiment breidt uit met graniet. Het machinepark wordt grondig vernieuwd. Er volgt een sterke internationale expansie. In verschillende Europese landen worden filialen opgericht en overdekte stocks gebouwd (Nederland,
the natural choice
Frankrijk, Groot-Brittannië en Polen).
2
the natural choice
Brachot-Hermant sinds 1901
I
n 1988 verhuist Brachot-Hermant van Sint-Denijs-Westrem (B) naar het industrieterrein van Deinze (B): er komt een nieuwe zagerij voor marmer en graniet en nieuwe polijst- en
tegelmachines worden in productie genomen. Met deze investering verstevigt BrachotHermant zijn positie op de thuismarkt.
Ook de internationale expansie gaat onvermoeid verder. Er zijn vestigingen geopend in diverse Europese landen en China. In Indië is een gloednieuwe zagerij in productie genomen. Brachot-Hermant investeert daarnaast ook in verschillende steengroeves wereldwijd.
3
natuursteen
uit alle hoeken
van de wereld
brachot-hermant
D
e wereld telt duizenden kleine en grote groeves. Sommige leveren massaproducten op zoals grind
of kalk. In andere groeves wordt graniet, marmer, basalt, leisteen e.d. ontgonnen. De ontginning van een natuursteengroeve vraagt heel wat specifieke knowhow. Er komt ook zwaar materieel aan te pas (een ruwe blok natuursteen kan gemakkelijk tot 45 ton wegen).
De ontginning van sommige soorten gebeurt in extreme klimatologische omstandigheden. In groeves dicht bij de evenaar kan het zeer heet en vochtig zijn. In noordelijk gelegen groeves daarentegen zijn koude, sneeuw en ijs heer en meester. Maar het resultaat van de geleverde inspanningen mag er zijn: prachtige natuurstenen die bijdragen tot het wooncomfort van de mens.
Brachot-Hermant kent deze wereld door en door: meer dan 100 jaar ervaring, een enorme technische knowhow op het vlak van ontginning en een gedreven aankoopteam met kennis van de groeves wereldwijd. Met eigen steengroeves in Noorwegen, Frankrijk, Brazilië en Indië biedt BrachotHermant haar natuursteen aan, rechtstreeks van de bron.
Met de opening van ons nieuw kantoor in China, onder de deskundige leiding van Belgische aankopers, zorgt Brachot-Hermant ervoor dat de Chinese materialen vóór
the natural choice
verscheping aan een doorgedreven kwaliteitscontrole onderworpen worden. Zo slagen wij er in het beste uit de natuur aan de beste prijs tot bij u te brengen. Ook daarom 4
is Brachot-Hermant uw natuurlijke keuze.
the natural choice
LARVIK GRANITE by Brachot-Hermant
N
atuursteen is op alle continenten te vinden: van de ijzige Labrador uit Noorwegen tot de bloedhete African Red uit Zuid-Afrika, van de broeierige Café Brown uit
Brazilië tot de mystieke Shivakasi uit Indië. Miljoenen jaren heeft de natuur nodig gehad om deze stenen hun kleur en textuur te geven. Iedere plaat en iedere tegel is dan ook uniek. 5
thuis
in Europa en de wereld
brachot-hermant Steengroeve Overdekte stock Toonzaal Productie
the natural choice
Verkoopskantoor
6
the natural choice
BRACHOT-HERMANT hoofdkwartier in Deinze (B)
V
anuit België is Brachot-Hermant de voorbije 30 jaar uitgegroeid tot een internationale onderneming. Met eigen depots in België, Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en
Polen. Met een eigen verkoopsteam in Duitsland, Italië en China. Met fabrieken in België, Polen en Indië. Met steengroeves in Brazilië, Indië, Noorwegen en Frankrijk.
De depots en de nationale verkoopsteams houden voeling met wat er reilt en zeilt in de lokale markten. Dit geeft Brachot-Hermant de kans voortdurend in te spelen op de wensen en de behoeften die van regio tot regio verschillen.
De internationale dimensie van Brachot-Hermant laat echter ook toe om, over de landsgrenzen heen, de trends in ‘wonen’ en ‘buiten leven’ op de voet te volgen, zodat het gamma dat wij u aanbieden perfect afgestemd is op de vraag.
7
vier ultramoderne
zagerijen
brachot-hermant
M
et vier zagerijen (twee in België, één in Polen en één in Indië) beschikt Brachot-Hermant over een grote
productiecapaciteit. De vier sites staan voor een bebouwde bedrijfsoppervlakte van zowat 65.000 m2.
Dankzij het hypermodern machinepark kan BrachotHermant
binnenshuis
elf
verschillende
afwerkingen
produceren: gepolijst, verzoet, geschuurd, gezandstraald, gevlamd, gehamerd, frijnslag, oude frijnslag, ijsbloem, Anciento en Letano .
Met ons performant en hoogtechnologisch productieapparaat leveren wij aan onze klanten, de gespecialiseerde tegel- en natuursteenhandel, een belangrijke toegevoegde waarde. Door onze eigen productie in verschillende regio’s in de wereld kunnen wij u een optimale kwaliteit garanderen, onze leveringsbeloften nakomen en flexibel inspelen op
the natural choice
marktbehoeften.
8
the natural choice
Zagerij Deinze (B)
I
n
de
zagerijen
staan
raamzagen,
diamantcirkelzagen,
diamantdraadzagen
en multicirkelzagen. Daarnaast staan er ook polijstmachines, flammeer- en
bouchardeermachines, een Anciento -lijn en een resineerlijn. Brachot-Hermant beschikt over meerdere productielijnen voor tegels en een productielijn voor plinten. De zagerij in Deinze (B) beschikt zelfs over een kalibreermachine die natuursteenplaten zo groot als de steenblok zelf kalibreert. 9
een ruime voorr aad blokken, platen en tegels brachot-hermant
G
emiddeld wordt dagelijks 15.000 ton natuursteen “verplaatst”, zowel inkomend in onze magazijnen als
uitgaand. Het efficiënt beheren van honderden soorten natuursteen, gecombineerd met de talrijke afwerkingsmogelijkheden en strikte leveringstermijnen, vraagt om een specifieke knowhow en procesbeheersing. Geavanceerde softwareprogramma’s ondersteunen de productieleiding en de administratie.
Het personeel in de magazijnen wordt grondig opgeleid om op een efficiënte en veilige manier de goederen te ontvangen en verzendklaar te maken. Om just-in-time te leveren, beschikt Brachot-Hermant over een eigen vloot
the natural choice
vrachtwagens die door heel Europa toert.
10
the natural choice
V
oorraad is bij Brachot-Hermant geen loos begrip. De klanten kunnen kiezen uit een permanente stock van gemiddeld 200.000 m2 platen en tegels én 12.000 m3
blokken. Op de blokkenvoorraad in Deinze (B), maar ook in Hour-Havenne (B), Polen en Indië, staan honderden blokken graniet, marmer, arduin, leisteen enz. uit de hele wereld te wachten om verwerkt te worden. Die blokken vertegenwoordigen een verzaagde oppervlakte van zowat 300.000 m2. 11
Stone Gallery, een bron van
inspiratie
brachot-hermant
Brachot-Hermant beschikt met Stone Gallery over een moderne en overzichtelijke toonzaal waar u het volledige aanbod graniet, marmer, kalksteen, leisteen, basalt en arduin in alle rust kan ontdekken. U wordt er ondergedompeld in de fascinerende wereld van natuursteen en wij nemen u mee naar steengroeves in het ijskoude hoge noorden en het broeiend hete zuiden.
Maar er is nog meer: in de uitgebreide overdekte stocks kan u zelf uw unieke natuursteenpla(a)t(en) uitkiezen. Met de Uniciteitskaart gaat u vervolgens naar uw natuursteenhandel of vakman, die voor u de gekozen pla(a)t(en) of tegels aankoopt en verwerkt.
In Stone Gallery ontdekt u ook de exclusieve Natural Art Collection , uniek in Europa.
Stone Gallery E3-laan 86/92 9800 Deinze (B) tel + 32 (0)9 381 82 82 fax + 32 (0)9 380 16 55
[email protected]
the natural choice
www.brachot.com
12
the natural choice
Openingsuren
maandag tot vrijdag van 9u tot 18u doorlopend zaterdag van 9u tot 12u gesloten op zon- en feestdagen
Stone Gallery is vrij toegankelijk voor iedereen.
13
Soorten natuursteen brachot-hermant
N
atuursteen is een verzamelnaam voor duizenden soorten stenen, ontgonnen over de hele wereld. Het
uitzicht en de eigenschappen van natuursteen worden bepaald door de manier waarop de steen gevormd werd:
GRANIET
door rivieren, door vulkanen, door gebergtevorming...
Elke natuursteen is uniek, omdat geen enkele plaats op aarde dezelfde geologische processen ondergaat of dezelfde samenstelling heeft. Daardoor kan natuursteen
MARMER
van éénzelfde steensoort ook onderling verschillen in uitzicht en eigenschappen.
Natuursteen wordt commercieel onderverdeeld in enkele grote groepen: granieten, marmers, kalkstenen, basalten
KALKSTEEN
en leistenen zijn de belangrijkste. Deze commerciële onderverdeling
verschilt
van
de
wetenschappelijke
onderverdeling.
Wetenschappelijk onderscheiden.
worden
drie
Magmatische
grote
groepen
gesteenten
ontstaan
ARDUIN
door afkoeling van een vloeibaar magma. Sedimentaire
gesteenten
ontstaan
door
aaneenklitten
van
losse
afbraakpartikels van bestaande gesteenten of door afzetting van kalkpartikels in water. Metamorfe gesteenten
BASALT
ontstaan door omvorming van bestaande magmatische the natural choice
of sedimentaire gesteenten onder hoge druk en/of temperatuur. 14
LEISTEEN
the natural choice GRANIET
voorbeelden uit Portugal, Turkije,... Deze stenen
De grote groep van de granieten omvat magma-
kunnen gebruikt worden voor vloerbedekking,
tische gesteenten gevormd door afkoeling van
schouwen, beelden...
magma diep in de aardkorst. Het uiterlijk is meestal gespikkeld.
ARDUIN
Graniet omvat ook metamorfe gesteenten, gevormd
Blauwe Hardsteen (arduin) is een compacte
door omvorming onder hoge druk van magmatische
donkere kalksteen die in verschillende oppervlakte-
gesteenten
gebergtevorming.
afwerkingen bestaat (van gepolijst tot ruw bewerkt).
Kenmerkend voor graniet van metamorfe oorsprong
bij
bijvoorbeeld
Deze kalksteen bestaat uit verschillende soorten
is het unieke kleurenspel met gevlamde structuren
fossielen in een donkere grondmassa. Naast
in verschillende kleuren, waardoor elke tegel,
de welgekende Belgische Blauwe Hardsteen,
elke plaat uniek is. Graniet is gekend voor zijn
wordt eveneens blauwe hardsteen ontgonnen en
uitstekende technische eigenschappen.
gecommercialiseerd in Viëtnam en Ierland. Blauwe hardsteen kan gebruikt worden voor vloerbedekking
MARMER
(binnen en buiten), schouwen, dorpels,...
De grote groep van de marmers omvat zowel metamorfe als sedimentaire gesteenten, die echter
BASALT
allemaal bestaan uit kalkhoudende bestand-
Basalten zijn magmatische uitvloeiingsgesteenten,
delen (calciet). Marmer is een redelijk homogene
gevormd door het afkoelen van vloeibaar magma
en compacte natuursteen. Omdat marmer zich
aan het aardoppervlak. Door de zeer snelle
gemakkelijk laat bewerken, maar ook omdat het
afkoeling hebben mineralen weinig tijd gehad
een grote kleurschakering heeft (rood, wit, roze,...)
voor uitkristallisatie, wat resulteert in een zeer
heeft marmer vele toepassingen gevonden in de
fijnkorrelig uitzicht. Basalten zijn algemeen weinig
bouw: vloerbedekking, trappen, schouwen,...
poreus en hard, kunnen verschillende oppervlakteafwerkingen ondergaan, en kunnen toegepast
KALKSTEEN Kalkstenen
worden als vloerbedekking (binnen en buiten), zijn
sedimentaire
gesteenten
die
muurbekleding,....
bestaan uit een verzameling van fossielen en/of fragmenten zoals kwartskorrels of kalkbolletjes.
LEISTEEN
De WITSTENEN bestaan uit een verzameling van
Er zijn heel wat soorten leisteen, afhankelijk van de
fossielen en/of kalkbolletjes, en zijn redelijk zachte
soort klei waaruit ze gevormd zijn. Leistenen zijn sterk
stenen die zich gemakkelijk laten bewerken.
gelaagd. Door het natuurlijk splijtoppervlak hebben
Bepaalde soorten zijn geschikt voor zowel binnen-
ze een eerder ruw uiterlijk maar kunnen meestal ook
als buitengebruik. Deze kalkstenen kunnen meestal
verzoet worden. Daardoor zijn ze geschikt als vloer-
niet gepolijst worden, en worden in een verzoete
bedekking, zowel voor binnen als buiten. Maar ook
afwerking geleverd. De bekendste voorbeelden zijn
voor muurbekleding wordt leisteen gebruikt.
de Franse witte kalkstenen, maar er zijn eveneens
15
de juiste keuze van natuursteen
brachot-hermant kleur Elke tegel, elk voorwerp in natuursteen is uniek door de natuurlijke vorming van het materiaal. De kleur is 100% natuurlijk. Het zijn de verschillende mineralen in de natuursteen die verantwoordelijk zijn voor de kleur(schakering). Er bestaan geen twee identieke tegels of voorwerpen in natuursteen! Zelfs binnen één groeve kan de kleur van een soort verschillen door de geologische samenstelling van de
D
e grootste diversiteit in natuursteen
vindt u bij de granieten en de marmers: honderden verschillende combinaties
steen.
in kleur en textuur. In kalk-
De kleuren hebben ook nog een andere visuele impact: lichte kleuren
stenen, waartoe ook arduin
vergroten een ruimte, donkere kleuren doen het tegenovergestelde.
behoort, kunt u de fossiele resten van kleine organis-
textuur De oorsprong van een gesteente en de geologische geschiedenis
men en planten ontdekken. Dan zijn er nog de lei-
zijn bepalend voor de textuur. Neem nu basalt en graniet: beide gesteenten zijn afkomstig van gestold magma, maar graniet heeft een heel andere geologische geschiedenis dan basalt. Daardoor is er
van
klei) en de familie van de basalten (net als graniet
Graniet oogt meestal gespikkeld. Dit komt omdat de mineraalkorrels
afkomstig van magma). In
– in verschillende grootte – duidelijk te onderscheiden zijn.
deze
Basalt daarentegen is zeer fijnkorrelig van uitzicht omdat kristallisatie
gus vindt u een selectie
Marmers hebben een „zachter“ uiterlijk. Kenmerkend zijn de aders doorheen de gesteentemassa. Kalkstenen vertonen fossielen zoals schelpen en koralen.
the natural choice
(afkomstig
visueel geen verwantschap.
van mineralen nauwelijks plaats heeft gehad.
16
stenen
natuursteencatalo-
van het beste wat er te vinden is voor elk van deze soorten.
afmetingen Afmetingen kunnen ook een rol spelen in de keuze van natuursteentegels. Grotere formaten vergroten een ruimte. Kleinere formaten geven het tegenovergestelde effect. Natuursteen voor vloer- en wandtoepassingen kunnen zowel in vierkante tegels als in banen verkregen worden.
Bij oppervlakken die vaak blootgesteld worden aan temperatuurschommelingen (zoals vloerbedekking bij grote ramen, boven vloerverwarming of op een terras) wordt aangeraden met vierkante tegels te werken met een maximale afmeting van 40 cm (zie ook TV 213 van het WTCB). Banen worden in dergelijke gevallen afgeraden.
De dikte van natuursteen wordt bepaald naargelang de krachten die erop zullen inwerken en de stabiliteit die nodig is. Voor renovaties (waar dikte en eventueel gewicht een grote rol spelen) en/of verlijmde toepassingen bestaan gekalibreerde dunne natuursteentegels.
afwerking De oppervlakte-afwerking van natuursteen bepaalt sterk het uitzicht van het materiaal, maar speelt ook een grote rol bij de keuze van het materiaal voor een bepaalde toepassing. Voor buiten kiest men eerder voor ruwere afwerkingen vanwege een grotere slipveiligheid. Daardoor zijn de stenen wel lichter van kleur. Voor decoratieve binnenafwerkingen kiest men eerder voor een gepolijste afwerking, omdat daardoor de kleur en structuur van de natuursteen beter tot uiting komen. Houd er rekening mee dat een ruwer oppervlak minder gemakkelijk te onderhouden is en dat gepolijste oppervlakken in druk belopen ruimten sneller krassen of slijtage vertonen!
technische eigenschappen De samenstelling en de eigenschappen van de natuursteen bepalen in belangrijke mate de defintieve keuze. Voor bepaalde toepassingen spelen zuurbestendigheid (in een keuken) of de absorptie (keuken en badkamer) een grote rol. Deze eigenschappen zijn rechtstreeks verbonden aan de samenstelling van de natuursteen.
Niet alle natuursteensoorten kunnen buiten als terras gebruikt worden. Vorstbestendigheid is een noodzakelijke eigenschap voor een terrastegel, en niet alle natuursteen is vorstbestendig. Bepaalde zachtere natuursteensoorten kunnen niet als vloer gebruikt worden omdat ze niet hard genoeg zijn en daardoor een te lage slijtsterkte hebben.
17
het terras Natuursteentegels liggen rechtstreeks op een bevroren ondergrond en moeten daarom voldoen aan de strengste vorstproeven. Omdat terrastegels blootgesteld worden aan grote thermische spanningen (afkoelen ‘s nachts en opwarmen overdag geeft krimpen en uitzetten van de tegels tot gevolg), wordt aangeraden om niet te kiezen voor banen, maar voor vierkante tegels en de afmeting van de tegels te beperken tot 40x40 cm. Er wordt eveneens aangeraden om de voegen te laten doorlopen, en niet in een gekruist verband te werken. Voorzie voldoende uitzetvoegen! Terrastegels moeten ook voldoende slipveilig zijn. Er wordt dus beter gekozen voor ruwere oppervlakte-afwerkingen zoals gevlamd, gehamerd,... De dikte van terrastegels is afhankelijk van de stabiliteit van de ondergrond, van het type plaatsing en van de lasten die op het terras verwacht worden. Bij klassieke plaatsing en bij normale lasten (enkel personen, geen auto’s) voldoet een dikte van 2 cm meestal. Voor plaatsing op tegeldragers wordt een grotere dikte aanbevolen. Voor opritten wordt eerder gekozen voor een dikte van 5 cm of meer.
de binnenvloer Vloeren in hal en living worden intensief belopen. Een gepolijste oppervlakte zal sneller afslijten dan een verzoete oppervlakte. In de hal is het belangrijk om een mat te voorzien bij de ingang om vuil en zand dat van buiten komt op te vangen, zodat deze geen slijtage veroorzaken. Houd rekening bij plaatsing boven vloerverwarming dat de vloer grotere thermische spanningen zal ondergaan. Daarom wordt aangeraden om boven vloerverwarming niet te kiezen voor banen, maar voor vierkante tegels en de afmeting van de tegels te beperken tot 40x40 cm, en met doorlopende voegen te werken. Voorzie voldoende uitzetvoegen indien het een grote ruimte betreft. In een smalle gang creëren langwerpige tegels, die evenwijdig met de muren worden gelegd, optisch een versmallend effect. De plaatsing van langwerpige tegels, loodrecht ten opzichte van de muren, creëert optisch een verruimend effect.
het keukenwerkblad Voor het keukenwerkblad moet men rekening houden met een verhoogd risico van vlekkende en zuurhoudende producten (azijn, citroen enz.), en met een intensief gebruik. Daarom wordt aangeraden om voor een keukenwerkblad een natuursteen te kiezen die zuurbestendig, weinig absorberend, weinig poreus en krasbestendig is. M.a.w. er wordt eerder geopteerd voor graniet (hard, weinig poreus, zuurbestendig) dan voor een marmer/kalksteen (zachter, niet zuurbestendig). the natural choice
Daarnaast wordt algemeen aangeraden om het oppervlak van natuursteen preventief te behandelen met bijvoorbeeld een impregneerproduct om het extra water- en vetafstotend te maken. 18
de keukenvloer De keuken is de plaats waar men het meest af en aan loopt. Daarom is het risico van slijtage van een gepolijste vloer vooral in de keuken hoger, en wordt aangeraden om een verzoet (niet glanzend) oppervlak te kiezen. De vloer wordt ook het best preventief behandeld om het extra water- en vetafstotend te maken.
de badkamer Voor badkamertoepassingen moet men rekening houden met een hogere relatieve vochtigheid. Het is dan ook aan te raden om weinig absorberende natuursteensoorten te kiezen. Omdat de badkamer een zeer vochtige plaats is, moet de nodige zorg besteed worden aan de plaatsing. Het is ten zeerste aan te raden om de natuursteen en de voegen een waterafstotende behandeling te geven na plaatsing. Bij douchetoepassingen moet er eveneens op gelet worden dat de volledige constructie waterdicht is (vooral belangrijk aan de aansluiting van de douchebak en bij de kranen). Indien “marmers” gebruikt werden in de badkamer, en men wil een eventuele kalkaanslag verwijderen, moet men zuurvrije reinigingsproducten gebruiken.
de badkamervloer Voor vloeren in badkamers moet de nodige aandacht besteed worden aan de slipveiligheid van de vloer. Gepolijste natuursteen is glad, zeker als het oppervlak ook nog eens vochtig is. Er wordt sterk aangeraden om te kiezen voor een niet-gepolijste vloer (voorbeeld verzoet, Anciento of Letano ). Ook een preventieve behandeling van de vloer om het oppervlak extra waterafstotend te maken zorgt ervoor dat u langer van uw natuursteen kan blijven genieten.
de gevelbekleding Voor de gevelbekleding moet de natuursteen vorstbestendig zijn, maar omdat de steen niet rechtstreeks in contact staat met een bevroren ondergrond, zijn er meer soorten voor gevelbekleding geschikt dan voor een terras. Hou er wel rekening mee dat poreusere natuurstenen gemakkelijker vervuilen dan compactere soorten. Nabij de zee houdt u ook best rekening met het zandstralen van de gevel door zand en wind. Dus ook hier opteren voor een hardere natuursteensoort. Ook de invloed van oplosbare zouten doet u beter kiezen voor minder poreus materiaal waardoor de kristallisatie van deze zouten in de poriën beperkt wordt. De dikte van de natuursteenelementen hangt af van het type plaatsing, de krachten van de wind, het gewicht van de elementen enz. In uw keuze laat u zich het best bijstaan door een vakman.
19
de invloed van
oppervlakte-afwerkingen brachot-hermant
E
en ruwe blok natuursteen toont nauwelijks de kleur en de textuur (cfr. foto blokkenplein pag. 11). Het is
pas op het ogenblik van de oppervlakte-afwerking dat
binnenkaft
vooraan vindt u een
gedetailleerde technische uitleg van iedere afwerking.
Het type afwerking beïnvloedt dan ook in grote mate het
Bij het natuursteengamma
en donkerder. Vlamstralen en andere ruwe oppervlakteafwerkingen daarentegen verzachten het kleurenpalet.
Er zijn een tiental klassieke oppervlakte-afwerkingen (zie voorbeelden hiernaast): van het veel voorkomende gepolijst tot het minder gekende ijsbloem. Polijsten kan op vele soorten toegepast worden. Om te polijsten moet de steen voldoende compact zijn en genoeg “harde” mineralen bevatten. Granieten en marmers worden vaak gepolijst, basalt en leisteen daarentegen minder vaak.
Een ruwe afwerking kan een esthetische meerwaarde geven of zelfs noodzakelijk zijn. Maar marmers verliezen bij een ruwe afwerking vaak hun levendig karakter.
the natural choice
de
de ware schoonheid van natuursteen tot uiting komt.
uitzicht. Door te polijsten wordt de kleur meestal intenser
20
O
p
(pagina 46 en volgende) verwijzen
de
symbolen
naar het type afwerking.
the natural choice de invloed van de oppervlakte-afwerkingen op de kleur
Rustenbuild®
gepolijst
gehamerd
geschuurd
Letano
Anciento
gevlamd
gezandstraald
oude frijnslag
verzoet
ijsbloem
frijnslag
I
n uw keuze van afwerking laat u zich het best bijstaan door een vakman. Hij weet welke afwerkingen kunnen gecombineerd worden met welke
natuursteen. Hij houdt rekening met de toepassing die u voor ogen hebt (bv. een ruwe oppervlakte-afwerking voor toepassingen waar slipveiligheid belangrijk is).
21
drie unieke afwerkingen:
Anciento ,Calibrato en Letano brachot-hermant
M
et het Anciento -procédé heeft Brachot-Hermant
een unieke afwerking gecreëerd voor graniet. Ook
een selecte groep marmers kan met Anciento afgewerkt worden.
De natuursteen krijgt eerst een behandeling die een ‘ruw’ oppervlakte creëert, waarna speciale schuurborstels het geheel afdichten en afwerken. Het oppervlakte wordt tijdens de productie reeds machinaal geïmpregneerd. Toch is het aangeraden de natuursteen verder te verzadigden na plaatsing.
Het resultaat? Een steen met een ‘ruwe’ afwerking die zacht aanvoelt. Met een mooie satijnglans die een unieke natuurlijke sfeer schept. Zowel binnen als buiten. De tegel is slipvrij en toch gemakkelijk in onderhoud.
Met Calibrato biedt Brachot-Hermant het antwoord op de vraag naar lichte platen en tegels. Het geavanceerde productieproces laat toe om natuursteenplaten perfect te kalibreren tot een dikte van slechts 10 mm. De plaat, hoe groot ook, is overal exact even dik. Dit maakt het plaatsen van
natuursteen
the natural choice
gemakkelijk.
22
op
dragende
structuren
bijzonder
the natural choice
M
et Letano
introduceert Brachot-Hermant een innoverende afwerking voor
graniet. De zacht geborstelde afwerking accentueert de natuurlijke kleur van het
materiaal. De glooiende oppervlakte-afwerking geeft een uniek gevoel bij aanraking, vergelijkbaar met een “Leather Touch-feeling”. Letano
is bruikbaar voor diverse
toepassingen: binnenvloer, badkamer, gevelbekleding, aanrechtbladen, ...
23
normen en proeven voor natuursteen brachot-hermant
O
p Europees vlak wordt een onderscheid gemaakt
Het Brachot Stone Expert Center
tussen drie soorten normen:
- normen met betrekking tot specifieke testen zoals Knowhow, zowel geologisch
porositeit, druksterkte, hardheid enz. - normen voor classificatie en terminologie, o.a. de commerciële benamingen voor Europese natuurstenen - productnormen waarbij de eisen vastgelegd worden waaraan
een
afgewerkte
natuursteen
voor
een
als
vaktechnisch,
de
is
in
natuursteenbranche
van zeer groot belang. Het Brachot Stone Expert Center, geleid door een
bepaalde toepassing moet voldoen (zoals de technische
doctor
eigenschappen, de toleranties op afmetingen en vlakheid,
stelt
enz.)
Brachot-Hermant boden
in voor
de
geologie,
iedere
door
aange-
natuursteen
een
Heel wat normen voor het testen van natuursteen waren tot
uitgebreide en gedetail-
voor kort gebaseerd op normen voor beton... Momenteel
leerde
worden gelukkig steeds meer Europese normen vastgelegd
samen. U kan zo’n fiche
specifiek voor het testen van natuursteen. We gaan even kort in op de acht belangrijkste. Voor een meer gedetailleerde uitleg kan u terecht bij het Brachot Stone Expert Center.
technische
fiche
opvragen via uw vakman of via www.brachot.com. Ook voor
technische
vragen
m.b.t. plaatsing, gebruik van lijmen, onderhoud enz. kan u op het Brachot Stone Expert Center een beroep
the natural choice
doen.
24
1
De schijnbare volumieke massa (kg/m3)
Europese norm NBN EN 1936
Deze norm duidt aan hoeveel massa, uitgedrukt in kg, 1 m3 van het materiaal heeft. Deze 1 m3 bestaat zowel uit gesteente als uit poriën (lucht).
De resultaten geven een indicatie van de compactheidsgraad van een natuursteen. Hoe hoger het cijfer, hoe compacter de steen en hoe minder poreus! kalksteen
1500 – 2800 kg/m3
marmer
2600 – 2800 kg/m3
graniet
2500 – 3000 kg/m3
leisteen
2650 – 3000 kg/m3
Zoals te verwachten zijn granieten en leistenen veel compactere structuren dan kalksteen. Naast de openheid of geslotenheid van de structuur speelt vaak ook de massa van de samenstellende delen, de mineralen, een rol.
2
De porositeit (volume %)
Europese norm NBN EN 1936
Deze norm duidt aan welk % van het totale volume (het schijnbare volume) uit poriën bestaat.
Men onderscheidt twee soorten porositeit: - gesloten porositeit: de poriën van de steen zijn van elkaar gescheiden - open porositeit: de holten zijn onderling door min of meer grote kanaaltjes verbonden die de steen minder of meer doorlatend maken
In plaats van de porositeit wordt de absorptie vaak als technisch kenmerk opgegeven. De absorptie wordt gegeven als % van de massa (massa opgenomen water t.o.v. massa van een droog proefstuk). Indicatieve waarden van porositeit (in volume%): zachte kalksteen (witsteen)
5 tot 50 %
marmer en compacte kalksteen
0,2 tot 5 %
graniet
0 tot 2 %
leisteen
<3%
25
Er bestaan grote verschillen tussen de verschillende kalksteensoorten. Het % aan poriën geeft duidelijkheid over de geslotenheid of dichtheid van de structuur. Deze verschillen hangen bijvoorbeeld samen met de diepte van ontginning en met de graad van metamorfose dat het gesteente onderging. Het bepaalt eveneens of een type al dan niet polijstbaar is. Een gesteente moet een voldoende dichte structuur hebben om polijstbaar te zijn. Men moet er ook rekening mee houden dat materialen die minder gemakkelijk water opnemen het soms ook moeilijk terug afgeven, vooral wanneer het materiaal poriën bevat die niet direct in contact staan met de buitenlucht. Naar vorstbestendigheid toe is het vasthouden van vocht een nadeel.
3
De druksterkte (N/mm2)
Europese norm NBN EN 1926
Deze norm geeft de druk aan waarbij net geen breuk optreedt. Men houdt daarbij rekening met het oppervlak dat belast wordt. De druksterkte wordt uitgedrukt in N/mm2.
Deze norm kan helpen om een natuursteensoort te kiezen met de gewenste druksterkte voor specifieke drukbelastingen waaraan het materiaal in het gebouw zal blootgesteld worden, rekening houdend met een veiligheidscoëfficiënt. De heterogeniteit van het materiaal speelt een grote rol. Bepaalde metamorfe gesteenten vertonen een groepering en gerichtheid van mineralen in evenwijdige banden of lijnen. Men noemt dit foliatie. De lagen hebben een verschillende mineralogische samenstelling. Afhankelijk van een evenwijdige of loodrechte druk ten opzichte van de lagen bekomt men een totaal andere druksterkte.
Indicatieve waarden van druksterkte (in N/mm2) van verschillende soorten natuursteen worden in onderstaande tabel weergegeven: kalksteen
2 tot 240 N/mm2
marmer
40 tot 230 N/mm2
graniet
80 tot 400 N/mm2
leisteen
40 tot 260 N/mm2
De druksterktes zijn voor alle soorten sterk uiteenlopend. Graniet scoort gemiddeld opnieuw
the natural choice
het hoogst.
26
4
De buigsterkte (N/mm2)
Europese norm NBN EN 12372
De buigsterkte wordt uitgedrukt in N/mm2.
De buigsterkte, ook aangeduid als buigtreksterkte of treksterkte, duidt de maximale last aan die het materiaal kan dragen voor dit specifieke soort belastingen.
De buigsterkte is altijd veel lager dan de druksterkte (ongeveer 1/10 voor graniet en kalksteen tot 1/15 voor zandsteen). De kennis van de buigtreksterkte is van belang bij het gebruik van natuursteen voor bijvoorbeeld vrijstaande trappen of overstekende delen. Men houdt ook best rekening met de buigsterkte wanneer er kans bestaat op scheurvorming door krimpwerking en/of thermische spanningen.
5
De hardheid
De hardheid van een materiaal wordt meestal aangeduid door een getal dat verwijst naar de tabel van MOHS. Dit is een lijst van mineralen waarbij ieder mineraal de voorgaande in de lijst kan krassen en de volgende niet.
Gesteenten zijn samenstellingen van verschillende mineralen en de hoeveelheid van een bepaald mineraal per tegel, plaat, blok... kan sterk verschillen. Om de hardheid van een materiaal te berekenen neemt men het gemiddelde van de hardheden van de mineralen die erin voorkomen (zonder rekening te houden met de hoeveelheid waarin ze voorkomen). Vandaar dat deze hardheid niet altijd een juist beeld geeft van de hardheid van elk stuk, elke tegel, elke plaat... maar het geeft wel een goed beeld of een bepaald gesteente gemakkelijk te bekrassen is of niet. Voorbeelden van hardheden van verschillende soorten natuursteen:
- graniet, gneis: van 6 tot 7 (gecontroleerd door de aanwezigheid van kwarts en veldspaten) - basalt, gabbro: van 5 tot 6,5 (gecontroleerd door de aanwezigheid van veldspaat, hoornblende) - marmer, kalksteen: 3 (gecontroleerd door de aanwezigheid van calciet)
Door deze hardheid kunnen marmer en kalksteen bekrast worden door bijvoorbeeld keukenmessen, terwijl “granieten“ daardoor niet kunnen bekrast worden.
27
6
De slijtsterkte (mm of mm/1000m)
Dit is de weerstand van de steen tegen afslijten. Het is een maat om te beoordelen of een materiaal geschikt is als vloer in een bepaalde ruimte. De testen om de slijtweerstand te bepalen onderzoeken het effect dat de circulatie van personen heeft op het materiaal (de wrijving). De slijtsterkte geeft een juister beeld wat de vloertoepassing betreft in vergelijking met de hardheid.
Er bestaan twee soorten slijtage: - de zichtbare slijtage - de diepteslijtage
Zichtbare slijtage is bijvoorbeeld de verandering van de glans bij gepolijste oppervlaktes. Hiervoor bestaan er geen genormaliseerde proeven. Voor vloeren die intens belopen worden, moet rekening gehouden worden dat een glanzend oppervlak, hoe hard het materiaal ook is, kan afslijten. De slijtage van glanzende oppervlaktes wordt dus niet alleen bepaald door de hardheid van het materiaal, maar ook door externe factoren zoals de intensiteit van belopen, het onderhoud, de aanwezigheid van krassende deeltjes,...
Voor de diepteslijtage bestaat er tegenwoordig een Europese norm op basis van de Capon-proef (NBN EN 14157). Voorheen werd vooral de Belgische Amsler-proef gevolgd (NBN B27-003). Omdat er nog weinig ervaring is met de Capon-proef (vb. wat betreft criteria), wordt de Amsler-proef nog steeds toegelaten. Slijtsterkte
Amsler (mm/1000m)
7
Intensief collectief gebruik
Normaal collectief gebruik
Individueel gebruik
≤4
≤8
≤ 12
De vorstbestendigheid
Europese norm NBN EN 12371
Bij deze proef worden proefstukken aan rechtstreekse vorst-dooi-cycli onderworpen en wordt visueel en door middel van een meting van de elasticiteitsmodulus nagegaan of het the natural choice
materiaal vorstbestendig is.
28
De Europese norm legt echter geen relatie tussen het aantal cycli die een natuursteen ondergaat en de toepassing in de realiteit. Elke toepassing heeft immers een andere vorstbelasting: terrastegels liggen rechtstreeks op een bevroren ondergrond, terwijl een verluchte gevelbekleding een minder streng vorstregime ondergaat. Verschillende organisaties zijn momenteel criteria aan het zoeken waaraan, gebaseerd op de nieuwe Europese norm, de gebruikstoepassingen kunnen gekoppeld worden.
8
De slipweerstand
Europese norm NBN EN 14231
Deze norm geeft aan in welke mate een tegel weerstand biedt aan slipgevaar.
De slipweerstand van een tegel heeft invloed op het comfort en de veiligheid bij belopen, op de reinheid en het uiterlijk van de vloer. De slipweerstand kan na verloop van tijd veranderen door slijtage, door vuil, door onderhoudsproducten enz. De waarde “slipweerstand” wordt voornamelijk bepaald door de oppervlakte-afwerking van een tegel. Bij toepassingen waar slipveiligheid belangrijk is, wordt gekozen voor een ruwere oppervlakte-afwerking. De criteria op Europees niveau moeten ook nog definitief vastgelegd worden.
Brachot-Hermant investeert heel wat in technische knowhow. Het Brachot Stone Expert Center is uniek in Europa. De technische fiches getuigen van een grondige kennis van natuursteen.
Iedere fiche bevat gedetailleerde informatie over het uitzicht, de petrografische gegevens (indien beschikbaar), de mogelijke afwerkingen, technische gegevens met betrekking tot de hierboven beschreven testen (indien beschikbaar), gebruikstoepassingen en plaatsings- en onderhoudsvoorschriften.
29
Natural Art Collection brachot-hermant
I
n steengroeves over de hele wereld gaat BrachotHermant op zoek naar het allermooiste wat de natuur
te bieden heeft. Marmers, granieten, onyxen, kwartsieten
Blanc Sivec
enz. met volstrekt unieke kleurencombinaties en structuren. Parels van de natuur, waar wereldwijd enkel een selecte groep kenners toegang toe heeft.
Meer dan 30 exclusieve soorten, die luisteren naar namen zoals Portoro, Azul Bahia, Onyx Verde, Breccia Oniciata... heeft Brachot-Hermant samengebracht in Stone Gallery in Deinze. Deze unieke en exclusieve collectie draagt de naam Natural Art Collection .
Breccia Oniciata
Iedere natuursteenplaat uit deze collectie vertelt zijn eigen unieke verhaal. Ongelooflijke kleurschakeringen, wonderlijke structuren en een intens voelbare band met de oerkrachten van de aarde: iedere plaat is een kunstwerk gecreëerd door de natuur.
Als u échte unieke exclusiviteit wilt, dan zijn natuurstenen
the natural choice
uit deze collectie wat u zoekt .
30
Crema Marfil Select
Calacatta
Arabesco Vagli
Vert Antigua
Gaugin
Marinace
Lappia Green
Comblanchien Claire Uni
Portoro
Marmo Nero Fossile
31
the natural choice
Cremo Valencia
Travertin Jaune
Onyx Verde
Travertin Rouge d’Iran
Rosa Norvegia
Juparana Florenza
Rosso Verona
Rouge de Languedoc
Breccia Pernice
Opera Fantastico
Salome
Rosso Bilbao
32
Thassos White
Penthelicon
Azurro Argentino
Azul Macaubas
Palissandro Bluette
Azul Bahia
Blue Eyes
Pietra Lavica
Sodalite Blue
33
