V O O R T G A N G S R A P P O R T februari 2015

VOORTGANGSRAPPORT

2014 – 2015

februari 2015

INHOUD OPDRACHT ........................................ p3 EDUCATIEF BELEID .............................. p7 ORGANISATORISCH BELEID ................... p11 JAARVERSLAG 2014, JAARPLAN 2015 ....... p15 BEOORDELINGSELEMENTEN ................... p25 ACTIVITEITENFICHES .......................... p37 Eindnoten ..................................................................................................... p70

VORMINGPLUS REGIO ANTWERPEN

Pagina 2

OPDRACHT

We willen bijdragen aan de opbouw van een duurzame samenleving. We zetten in op de participatie van mensen bij het beantwoorden van maatschappelijke uitdagingen. Hiertoe creëren we situaties waar mensen met mekaar communiceren, competenties ontwikkelen, gemeenschappelijke objectieven naar voor brengen, en zich engageren in en voor de samenleving. Zo ondersteunen we sociale cohesie, bieden we participatie- en ontplooiingskansen en bevorderen we het publiek debat en betrokken burgerschap.

Pagina 3

VOORTGANGSRAPPORT 2014-2015

In 2014 én 2015 werken we aan 42 grote en kleine initiatieven. In 2015 lopen alvast 30 projecten, sommige kortlopend, andere langlopend.  Vooral kwetsbare groepen, maar ook mensen uit alle lagen van de bevolking, spijkeren hun basisvaardigheden bij, op sociaal vlak én op vlak van nieuwe media. (8 projecten)  Verder leren groepen al doende beter communiceren met achterban én overheid of instantie. Andere groepen kaarten daarbij al lerend samenlevingskwesties aan en helpen oplossingen bedenken en uitvoeren. (10 projecten)  Groepen ouders – vaak vanuit culturele minderheden – buigen zich over wat is en kan als kinderen en jongeren opgroeien tussen culturen. Ze gaan op zoek naar partners die ook met opvoeden te maken hebben. Andere oudergroepen leggen linken naar scholen en verkennen wat kan en hoort. (5 projecten)  Mensen leren in groep mekaars culturen beter kennen en oefenen soms meteen een taal in (niet altijd alleen het Nederlands). Vanaf nu en in de toekomst gaan we steeds meer samen met hen op zoek naar een echte en onafhankelijke participatie aan het leven, ongeacht kleur en afkomst. (8 projecten)  Tot slot werken groepen aan cultuurparticipatie. Of ze creëren actief mee cultuur en bouwen zo aan de eigen zeggingskracht én aan de samenleving. Of ze leiden anderen toe naar wat bestaat. (10 projecten)  Sociale netwerken versterken en nieuwe netwerken helpen creëren is vaak een projectdoel. Werken aan cohesie, bonding en bridging, zijn krachtige aanleidingen om sterker te worden. (23 projecten)


Pagina 4

 In 2014 draaien op al deze manieren 5.988 mensen mee, waarvan meer dan de helft tot culturele minderheden behoren en bijna twee derden jonger is dan 45. Soms volgen ze maar één sessie, maar soms zijn ze een jaar lang actief. En dat doen ze tijdens 1.179 sessies gedurende 3.178 uren.  Ook mensen die in armoede leven gaan er aan de slag, ofwel onder en met mekaar, ofwel samen met meer kansrijke bond- en lotgenoten. (16 projecten)  26 projecten spelen zich af in Antwerpen, 13 omheen Antwerpen en die spreiden zich over 21 gemeenten, 3 hebben een bovenlokale werking.  We werken altijd samen met overheden en organisaties (en natuurlijk ook met onze groepen) en smeden soms intensieve , soms kortlopende werkverbanden met een 130-tal opdrachtgevers en partners.  Tot slot ondersteunen we in 2014 78 organisatoren die cursussen, workshops en lezingen aan hun publiek aanbieden. We geven adviezen en stellen activiteiten ter beschikking die ontwikkeld en begeleid worden door freelancers en partnerorganisaties. Zo worden 229 activiteiten geboekt, waarvan er 193 plaatsvinden, goed voor 398 sessies en 928 ½ uren, in 7 van de 9 districten van Antwerpen en in 25 van de 29 gemeenten er omheen. Op die manier bereiken we op indirecte wijze nog eens 3.103 mensen, in dit geval vooral autochtone mensen boven de 45.  Al die initiatieven en projecten draaien vandaag dankzij inspanningen van 28 mensen (goed voor 24,28 VTE) en tal van vrijwilligers, freelancers, partnerorganisaties en lokale organisatoren.

Pagina 5



Pagina 6

EDUCATIEF BELEID Krachtlijnen (in de praktijk), Beleidsplan 2011-2015, Denksporen voor de toekomst

KRACHTLIJNEN 

We ontwikkelen een behoeftegerichte werking. Dat wil zeggen dat we – vanuit invalshoeken zoals neergelegd in het meerjarenplan 2011-2015 – samen met maatschappelijk verantwoordelijke actoren én betrokken groepen en mensen, vragen, noden en ambities expliciteren. Van daaruit ontwikkelen we antwoorden op maat die aansluiten bij de leefwereld van deelnemers en die vervat liggen in een sociaali culturele methodiek . (Zie eindnoten achteraan.)



Die antwoorden bevatten geen oplossingen, de uitkomst is niet op voorhand gekend. Deelnemers zijn ervaringsdeskundigen die met mekaar in overleg treden en vanuit hun capaciteiten samen op zoek gaan naar een antwoord. In essentie gaat het om een reflectieproces waarbij mensen leren om als onderzoekers en creatieve probleemoplossers met situaties om te gaan. Waar nodig experimenteren we met nieuwe werkvormen en inhouden. Belangrijk is dat de groep zich ontwikkelt en dat iedereen mee is in het proces. Ervaringsleren – ingebed in het emancipatorisch gedachtegoed – en leren in de werkelijkheid staan voorop. We blijven oog houden voor meer formele leervormen waar dat nodig is.



Om einddoelen in het vizier te houden, gaan we vooral projecten procesmatig aan de slag. Op die manier kunnen we met beperkte middelen en binnen afgebakende periodes iets tot stand brengen.



In onze projecten willen we samenwerken met groepen en mensen uit alle lagen van de bevolking. Projecten zijn dus in principe inclusief, met ruimte voor een categoriale aanpak als die nodig is. Bijzondere aandacht gaat dan naar het samenwerken met etnisch-cultureel diverse groepen en mensen die in armoede leven.



We streven ernaar om in projecten het leren te verbinden met gemeenschapsvorming, cultuurparticipatie en maatschappelijke activering. De kern van het sociaal-cultureel vormingswerk is immers dat het meerdere van die functies integreert en dat we als begeleiders altijd bewust, verantwoord en methodisch ii vormgeven aan informeel en waar nodig niet-formeel leren .



We ijveren voor een maatschappij waarin elkeen aan bod kan komen bij de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Daarom werken wij altijd samen met overheden, organisaties en groepen die betrokken zijn of willen worden, en die hun expertise willen inbrengen. Goede dynamieken en sterke leerprocessen worden mogelijk als je partners samenbrengt en mensen over muurtjes doet kijken. Dat verbetert de kwaliteit van de resultaten. Die willen we verduurzamen. Daarom streven we naar een blijvend effect van ons werk.

KRACHTLIJNEN IN DE PRAKTIJK 

Vandaag werken we bijna volledig behoeftegericht met ruimte voor vraagsturing. Die vraagsturing is het gevolg van projectresultaten die de interesse opwekken van opdrachtgevers. Van daaruit komen interessante vragen die leiden tot op zichzelf staande projecten, wat de werking soms versnippert. Tijdens de volgende beleidsperiode (2016 – 2020) hopen we meer nadrukkelijk in te zetten op de behoeftegerichte aanpak met eigen lijnen naar te bereiken doelen.

Pagina 7






De vertaling van krachtlijnen naar de praktijk is gebeurd, maar nog niet volledig gerealiseerd. Niet altijd staat ervaringsleren centraal, werken we naar gemeenschapsvorming en maatschappelijke activering of kiezen we voor een inclusieve uitwerking van projecten, … Dat is ook niet altijd nodig. Zo is er bijvoorbeeld het besef dat soms meer formele (of zelfs eerder incidentele) leervormen geschikt zijn. Hoe dan ook stelt de omzetting van onze visie naar de praktijk ons al geruime tijd in staat om vanuit maatschappelijke kwesties aan te sluiten bij noden en ambities van groepen. We bereiken mensen die de weg naar vorming niet als vanzelf vinden, vooral kansarme mensen en mensen met een migratieverleden. Op die manier maken we werk van de opdrachten gemeenschapsvorming, cultuurparticipatie en maatschappelijke activering waarbinnen we verbindingen kunnen leggen met processen van sociaal en communicatief leren.

BELEIDSPLAN 2011-2015 

-

1

In 2007 beslissen we – vanuit een omgevingsanalyse, eigen praktijkervaringen en Edubell – om de werking te ontplooien vanuit vier invalshoeken. Daaruit volgen in 2010 de vier strategische doelen van het lopende beleidsplan 2011-2015. Die (strategische) doelen hebben te maken met: (SD1) interculturalisering: mensen betrekken bij een wisselwerking tussen culturen en hen stimuleren om positief om te gaan met diversiteit; (SD2) maatschappelijke weerbaarheid voor kwetsbaren: mensen beschikken over basiscompetenties om kritisch mee te kunnen in een steeds complexer wordende samenleving; (SD3) stedelijk samenleven: mensen bouwen mee aan een duurzame en bruisende samenleving; (SD4) lerende gemeenschappen: lokale actoren ondersteunen bij het systematisch mogelijk maken van leerzame praktijken. Het laatste doel vervalt grotendeels na wijziging van het decreet op het einde van 2010: de opdrachten ‘coördinatie en communicatie van de niet-formele educatie’ worden geschrapt. Onder de strategische doelen komen operationele doelen en uitwaaierende activiteiten, ook omdat we actief worden op nieuwe uitdagingen, zoals opvoedingsondersteuning, informatiegeletterdheid en het lerend toepassen van nieuwe media in burgerschaps- en cultuurprojecten.



In het najaar van 2013 schuiven we strakkere beleidsopties voor de periode 2014-2015 naar voor. Hiermee willen we visie verder omzetten naar praktijk en ambities en doelen beter bereikbaar maken. Dat wordt ingegeven vanuit een aantal vaststellingen. Het aantal te bewandelen werkingssporen is te uitgebreid. Het personeelsbestand dat de werkingssporen moet bemensen, krimpt voortdurend (als gevolg van het in 2 2010 gewijzigd decreet ). Doelen van het beleidsplan zijn richtinggevend geweest en hebben de werking op goede sporen gezet, maar blijken onvoldoende doelmatig geformuleerd. En er is meer ruimte nodig om alle educatieve medewerkers veelvuldig op het uitgezette inhoudelijke beleid in te zetten. Activiteiten die in andere grond wortelen, maar toch de moeite waard zijn om op door te zetten, moeten daarom geheroriënteerd of anders beheerd worden. Om een slagkrachtig vormingspartner te zijn, moeten niet alleen visie en praktijk sterker samenvallen. Projecten en initiatieven moeten ook beter bij mekaar aansluiten en bewuster gericht zijn op het bereiken van maatschappelijke effecten.

1

Project behoeftedetectie uitgevoerd door de K.U.Leuven i.o.v. Vlaamse Gemeenschap, 2003: ontwikkelen en testen van een methodologie voor detectie van educatieve behoeften. 2 Vanaf 2011 is een kwart van onze gemeenschapssubsidie geschrapt, in 2015 nog eens 5%. Het aantal medewerkers valt terug van 39 mensen en 33 ½ VTE (einde 2010) naar 28 mensen en 24,28 VTE (februari 2015).


Pagina 8

DENKSPOREN VOOR DE TOEKOMST, PLANNING 2014-2015 

Betrokken burgerschap uitgangspunt en doel Burgerschap (en de verfijning van de democratie) behoort tot de historische roots en opdrachten van het sociaal-cultureel werk. Toewerken naar betrokken burgerschap moet meer dan ooit uitgangspunt zijn bij visie- en projectontwikkeling op zowat alle werkingssporen. Die werkingssporen perken we in 2014 in en de teams herstructureren we in die zin, maar niet voldoende. Dat moet in 2015 hernomen. 1.

Burgerparticipatie, democratie van onderuit Er is een verschuiving naar het vormgeven van de samenleving van onderuit. Daarom willen we meer inzetten op het stimuleren en steunen van burgerinitiatieven die samenlevingskwesties en alternatieven ter sprake brengen. We willen focussen op het in beeld helpen brengen en versterken van een etnisch divers middenveld als opstap naar een goed functionerende gemixte civil society.

2.

Van inburgeren naar volwaardig burgerschap We willen onderzoeken hoe we het inburgeren méér kunnen richten op actief burgerschap dan op kennismaking en Nederlands oefenen. Meer op participatie (toeleiding en samenwerking) en minder op het ontdekken van culturen.

3.

Opgroeien en opvoeden: op weg naar een pedagogische civil society We zetten verder in op verantwoordelijk en gelijkwaardig opgroeien en opvoeden. We blijven onderzoeken hoe we mee kunnen inzetten op het ontstaan van een pedagogische civil society. Dat is een samenleving waar elkeen vanuit de eigen verantwoordelijkheid bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren. In Antwerpen is de situatie al enige tijd precair. Bijna een derde van de inwoners is er jonger dan 25 jaar en bijna de helft ervan is van vreemde herkomst. Uitgerekend die jongeren bevinden zich vaak in een achtergestelde situatie.

4.

Actieve cultuurparticipatie maakt actief burgerschap mogelijk Actieve cultuurparticipatie maakt actief burgerschap mogelijk. Vanuit die optiek willen we in de toekomst meer inzetten op cultuurcreatie dan op toeleiding naar het gekende aanbod. Het samen maken van de samenleving staat overal centraal, en daaraan willen we ook op een creatieve manier en vanuit een artistiek verbeeldingsproces bijdragen.

5.

(Informatie-) en digitale geletterdheid

iii

Er is niet één digitale kloof, maar een veelheid aan kloven. Die manifesteren zich door en naast elkaar op het niveau van motivatie, toegang, gebruik en vaardigheden. De beschikbaarheid van sociale 3 netwerken en de gebruikscontext is van groot belang voor digitale inclusie . Daarmee houden we rekening als we projecten ontwikkelen en leerprocessen opzetten. Verder blijven we inzetten op het helpen starten van publieke digitale ruimtes als leerplekken en het opleiden en coachen van vrijwilligers op die plekken. 6.

Ondersteunen van het aanbodgericht werk in de regio We willen de vele organisaties die beschikken over een open aanbod met cursussen ondersteunen. Dat doen we via advisering en het ter beschikking stellen van cursussen, workshops en lezingen (opgezet en begeleid door externen). Voor de vormingsactiviteiten rond duurzaamheid, diversiteit en vrijwilligerswerk, drukken we de uitkoop- en deelnameprijzen.



Expliciteren en opvolgen van educatieve werkprocessen Diversiteit en duurzaamheid vormen het kader voor al onze initiatieven. Van hieruit zijn we als begeleidersgroep actief en leveren we diensten aan deelnemers en opdrachtgevers. Het gaat om:

3

Mariën I., Van Audenhove L. e.a. , 2010, Digitale kloof tweede graad in Vlaanderen, Instituut Samenleving en technologie Vlaams Parlement, Brussel

Pagina 9


1. 2. 3.

basisvaardigheden van kwetsbare groepen verhogen en hen op weg zetten naar participatie; de maatschappelijke positie van groepen versterken. We helpen hen reflecteren over problemen, plannen maken, en uiting geven aan beleving, kritiek en visie; groepen betrekken bij het plannen maken voor en uitvoeren van nieuwe oplossingen in en voor de samenleving.

Vervolgens blijven we open leerkansen voor individuen bevorderen door: 4.

aanbodgerichte activiteiten te faciliteren in alle steden en gemeenten van ons werkingsgebied.

Een vijfde proces (ondersteunen van vrijwilligers die met een educatief aanbod in de weer zijn) wordt onderzocht doch uiteindelijk niet als apart werkingsspoor weerhouden. Om werkprocessen te managen leggen we in 2013 verloop, taken en verantwoordelijkheden vast in draaiboeken, die in 2015 deel moeten uitmaken van onze werking. 

Leren toewerken naar maatschappelijk effect Kunnen we inspanningen meer doelbewust inzetten en uittekenen op te bereiken maatschappelijke effecten? Hoe kunnen we méér doelmatig en concreet een bijdrage leveren aan maatschappelijke vernieuwing? Daarvoor moeten we te bereiken effecten (de outcome) in beeld kunnen brengen. Vervolgens moeten we projecten en initiatieven in de richting van beoogde effecten beter bij mekaar (en bij die van andere actoren) laten aansluiten. Dat heeft gevolgen op vlak van planning en netwerking. In 2015 bereiden we ons hierop voor. Vanaf 2016 willen we ons werk aantoonbaar kunnen verantwoorden op vlak van doelen, keuzen en effecten. Kwaliteit moet voorgaan op kwantiteit, zonder het belang van dat laatste te willen onderschatten. Groepswerkingen opzetten en begeleiden blijft onze core business.



Spreiden over stad en streek We werken meer systematisch aan het spreiden van activiteiten over ons werkingsgebied (arrondissement Antwerpen). Vanuit alle werkingssporen organiseren en ondersteunen we daarom activiteiten in gemeenten omheen Antwerpen. Gezien problematische situaties die zich in Antwerpen stellen én de mogelijkheden die de stad als experimenteerplek biedt, blijft het zwaartepunt van de werking zich in Antwerpen bevinden.


Pagina 10

ORGANISATORISCH BELEID Resultaatgericht werken, Competenties ontwikkelen, Samenwerken, Processen managen & evalueren, Financieel beheren, Communiceren, Secretariaat, Beleidsplan 2016-2020

Efficiëntie, samenwerking en competentieontwikkeling staan voorop. We werken verder aan een horizontaal iv gestructureerde en lerende organisatie . We willen de kwaliteit van de organisatie verder laten samen sporen met de kwaliteit van de arbeid. Het gehele pakket ressorteert onder onze interne kwaliteitszorg en wordt 4 gemonitord via het ESF-kwaliteitsmodel .

RESULTAATGERICHT WERKEN 



Organisaties moeten flexibel zijn om in te spelen op veranderingen in de omgeving. Van medewerkers wordt verwacht dat zij creatief en probleemoplossend te werk gaan. Er is behoefte aan ondernemerschap op de werkvloer. Meer zelfsturing, eigen verantwoordelijkheid en initiatiefkracht zijn een noodzaak om de toenemende complexiteit van de maatschappij, en onze opdracht daarin, het hoofd te bieden. We willen daarom overschakelen naar ‘resultaatgericht werken’. Medewerkers (en de teams waarin ze betrokken zijn) worden aangestuurd op de verantwoordelijkheid die ze krijgen en op de te bereiken resultaten. Zij krijgen ruimte om hun werk in te richten op de wijze die zij het beste vinden. Om te vermijden dat vrijheid vrijblijvendheid is, dienen medewerkers verantwoordelijk gehouden voor de resultaten die ze bereiken. Zelfsturing dient gesteund door richting te geven binnen het afgesproken inhoudelijke en organisatorische kader, door coaching en het bieden van leerkansen, door interne/externe communicatie, en door de voortgang van werk en resultaten te monitoren. Omdat resultaatgericht werken hand in hand gaat met competentieontwikkeling loopt in 2011-2012 een competentiecyclus, waarbinnen elke medewerker door een persoonlijk ontwikkelingsplan drie competenties kan versterken. Met die oefening in de vingers loopt in 2014-2015 een evaluatiecyclus, die het raamwerk is voor resultaatgericht werken. Die cyclus vertrekt vanuit de functieomschrijvingen (die in het najaar van 2013 worden nagekeken en aangepast waar nodig). De cyclus omvat plannings- en opvolggesprekken, en wordt afgesloten door het evaluatiegesprek. Hierna zullen cycli geen twee jaren maar één jaar bestrijken. Na de planopmaak worden begin 2014 individueel jaarafspraken gemaakt. Die afspraken beschrijven de te bereiken meetbare resultaten. Vervolgens wordt tijdens het planningsgesprek de verder te ontwikkelen competentie aangestipt en hoe dat zal aangepakt worden. De cyclus wordt einde 2015 afgesloten met een formeel evaluatiegesprek. De kans om binnen de organisatie een professioneel loopbaanpad te doorlopen met bijhorende functieniveaus en beloning is dan van belang. In 2015 onderzoeken we mogelijkheden hiertoe.

4

Met het ESF-model kunnen organisaties een zelfevaluatie uitvoeren. Dit model benadert de organisatie vanuit verschillende aandachtsgebieden waarop je jezelf kan indelen, en van daaruit werken aan méér kwaliteit via criteria die door het model worden aangeduid.

Pagina 11


COMPETENTIES ONTWIKKELEN (VTO) 



Voortdurend werken aan je capaciteit om die resultaten te behalen die we willen behalen, is een van de hoekstenen van een lerende organisatie. Dat doen we in de eerste plaats op de werkplek zelf. We leren uit wat we meemaken, en uit wat de collega’s meemaken. Medewerkers worden aangemoedigd om leerpunten te relateren aan wetenschappelijke inzichten uit de vakliteratuur. Verder leren we van collega’s al doende, tijdens gesprekken en teambijeenkomsten. Een heel klein deel van de werktijd wordt meer formeel geleerd door deelname aan studiedagen, werkgroepen en opleidingen. Die competentieontwikkeling wordt deels gesteund via het resultaatgericht werken. Vanuit die praktijken bepalen we in 2015 een strategisch VTO-beleid voor de periode 2016-2020, dat naast de inhoudelijke aanpak ook zicht geeft op tijd en budget.

SAMENWERKEN 



Competentieontwikkeling is in hoge mate afhankelijk van een gepaste teamstructuur en -werking, die een variatie aan taken en opdrachten mogelijk maakt, de juiste expertise helpt inzetten, kennis snel laat rondstromen en effectieve feedback mogelijk maakt. Ook het resultaatgericht werken wordt georganiseerd rondom een team dat meer zelfsturend en resultaatverantwoordelijk is. Het blijft zoeken naar een teamstructuur die tegelijk een flexibele en gepaste inzet van mensen niet hypothekeert. In 2015 herstructureren we teams en teamwerk opnieuw. Dat doen we ook met oog op het volgende beleidsplan (2016-2020) én een verdere evolutie naar een gepaste organisatiestructuur.

PROCESSEN MANAGEN, EDUCATIEVE ACTIVITEITEN EVALUEREN 



In het kader van procesmanagement, dat de werkwijzen beschrijft en aanpast aan de te bereiken doelen, wordt gewerkt met draaiboeken, procedures of andere vormen van werkbeschrijvingen. Op die manier kunnen we tot uniforme manieren van werken komen, kwaliteit in stand houden en klantgerichtheid garanderen. De manier van werken wordt voor iedereen zicht- en bespreekbaar, kennisdelen wordt bevorderd, nieuwe medewerkers sneller ingewerkt en last but not least: er is een gemeenschappelijke basis om het proces te verbeteren. Op het ondersteunende niveau hebben we op dat vlak enige ervaring. Op het educatieve niveau moet procesmanagement nog beginnen. Ter voorbereiding maken we in 2010 het document ‘Ontwerpen, toetsen, beheersen en evalueren van projecten’. In 2013 identificeren we de educatieve processen en komen we tot twee werkbeschrijvingen: projectwerking op maat (met drie vormen van mogelijke output) en ondersteuning van het aanbodgerichte werk. Om het proces ‘projectwerking op maat’ te leren hanteren, loopt in 2014-2015 een testperiode. Medio 2015 willen we die werkbeschrijving op punt zetten en moeten alle educatieve medewerkers die hanteren. Op dat moment zal (tussentijds) evalueren systematisch en op gelijke wijze deel uitmaken van onze werking.

FINANCIEEL BEHEREN 

Vandaag hebben we nog onvoldoende kijk op de inzet van mensen en middelen in relatie tot output en outcome. We willen dat kunnen becijferen om meer gericht tijd en middelen toe te wijzen aan educatieve en ondersteunende opdrachten.


Pagina 12



Vele medewerkers handelen kostenbewust, er wordt hard gewerkt en men gaat naarstig op zoek naar extra middelen. Het is een grondstroom van waaruit we meer analytisch en gericht de inzet van mensen en middelen kunnen begroten, registreren en opvolgen. In 2015 ontwerpen we hiertoe een voorstel. Op het overkoepelende niveau willen we aan inhoudelijke en organisatorische opdrachten meer gericht mensen en middelen kunnen toewijzen. Op het niveau van de uitvoering willen we medewerkers een beter inzicht en overzicht geven over de inzet van tijd en middelen binnen hun opdrachten. Op financieel vlak is Vormingplus in moeilijke wateren beland. Vandaag zijn circa 90% van de inkomsten algemene subsidies. Het overgrote deel ervan komt van de Vlaamse overheid via de erkenning op het decreet betreffende het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Die subsidie is sinds 2011 met een kwart verminderd en daalt in 2015 nog eens met 5%. Ook de inkomsten uit activiteiten verminderen. Dat heeft met meerdere redenen te maken. Opdrachtgevers en partners zitten in een besparingsmodus en we zijn actief op terreinen waar traditioneel minder middelen beschikbaar zijn (werken met en voor kansarmen, werken op relatief onontgonnen terreinen, … ). Het ouder wordende personeelsbestand (onevenwichtige leeftijdspiramide) met weerkerende anciënniteitssprongen verhoogt stelselmatig de uitgaven. Om de uitgaven opnieuw in evenwicht te brengen met de inkomsten, slinkt noodgedwongen het personeelsbestand. Waar mogelijk streven we ook naar een goede verhouding tussen oud en jong, tussen personeels- en werkingskost, en tussen overhead en educatie.

COMMUNICEREN 





5

Communiceren ligt voor een groot deel in handen van educatieve medewerkers. Het leggen en onderhouden van contacten is voor de uitwerking van behoeftegerichte aanpak immers van wezenlijk belang. Dat houdt in: samen met actoren vragen articuleren en deelnemers hun leeromgeving en het doel van elke activiteit mee laten vormgeven. Naast het leggen van contacten is het voortdurend opvangen van signalen uit de samenleving belangrijk. Bij het netwerken vertrekken we vanuit onze werkingssporen en focussen we op onze dienstverlening: het begeleiden van groepen en processen, het ontwerpen en uitvoeren van projecten, het steunen en inbedden van maatschappelijk engagement, het steunen van organisaties met een open cursusaanbod. Vanaf 2015 wordt de netwerking overkoepelend ondersteund via een nieuwe website en een nieuw e-zine, en naar jaarlijkse gewoonte door deelname aan evenementen (in 2014 Cultuurmarkt Vlaanderen, beurs Gezinsbond en beurs ikVrijwillig). Ook dient de inzet van sociale media (nu vooral op niveau van de projecten) voorbereid. Verder leggen we op projectniveau contacten. Groepen worden in samenspraak met partners samengesteld. Niet alleen maken we gebruik van klassieke vormen van bekendmaking (via bestaande kanalen, flyers, sociale media en uitnodigingen in de brievenbus), we leggen ook contacten met intermediairs, toeleiders, sleutelfiguren tot zelfs met potentiële deelnemers. Intern communiceren gebeurt tijdens specifieke informatiebijeenkomsten voor alle medewerkers, tijdens 5 medewerkersvergaderingen, binnen projectteams en overkoepelende teams, via het intranet en uiteraard ook informeel. Nieuw in 2015: intervisiebijeenkomsten en wekelijkse korte briefings waar we de werkzaamheden van de komende week overlopen.

Intranet is het netwerk van Vormingplus, dat verbonden is met het internet, en waarmee we elektronisch informatie delen.

Pagina 13


SECRETARIAAT 





Het team ondersteuning neemt de personeels- en financiële zaken, netwerkbeheer, onthaal en logistiek op zich. Daarnaast volgen de administratieve medewerkers de educatieve opdrachten mee op om waar nodig ondersteuning te verlenen. Ze worden als het ware meedenkende collega’s. Dat krijgt in 2015 concreet vorm in educatieve werkbeschrijvingen, die de betrokkenheid systematisch in kaart brengt. Alhoewel de ondersteunende medewerkers eerder specifieke taken opnemen, is enige flexibiliteit nodig. Om de continuïteit van de ondersteuning te verzekeren – die vastgelegd wordt via een back-upsysteem – kunnen ondersteunende collega’s op meerdere terreinen ingezet worden. Specifieke opdrachten voor 2015 zijn het mee op punt zetten van het financieel beheren van de 6 opdrachten, het helpen optimaliseren van de digitalisering (CRM en intranet) met focus op de implementatie van educatieve werkprocessen en op de administratieve vereenvoudiging (dit laatste met nadruk op de ondersteuning van het aanbodgerichte werk in de regio). In 2015 dienen taken door een kleinere ploeg waargemaakt (min 2VTE) en worden taken herschikt op vlak van telefoonpermanentie, postverdeling, verzendingen, beheer van materialen (opmaken van contracten, facturatie, kleine aankopen, gebruik van CRM en intranet, logistiek), financieel beheer (personeelsadministratie, boekhouding, verzekeringen, betalingen, kas en bank, bestellingen) en ICTbeheer.

BELEIDSPLAN 2016 – 2020 In 2014 starten we met de opmaak van het volgende beleidsplan: de gegevensverzameling, de verfijning van de visie en het bepalen van de strategische doelen. In 2015 hertalen we de missie, maken we beleidskeuzen over de inzet van mensen en middelen, de communicatie en VTO (vorming, training en opleiding). Hiervoor is een beleidsplanningsgroep in de weer, die regelmatig stof en reacties opvraagt bij bestuur en medewerkers.

6

CRM is een centrale database waar alle gegevens over alle educatieve activiteiten, klanten en deelnemers worden opgeslagen en die men op vele manieren kan benutten. In 2015 willen we ook middels de CRM de afwikkeling van educatieve processen optimaliseren.


Pagina 14

INITIATIEVEN EN PROJECTEN IN 2014-2015 beleidsplan 2011-2015

1. BURGERGROEPEN ONDERSTEUNEN, DEMOCRATIE VAN ONDERUIT Strategisch doel 3. Er zijn vernieuwende, integrerende praktijken opgezet op ecologisch, economisch, sociaal en cultureel vlak. Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Zelforganiserende groepen en verenigingen die zich vrijwillig (willen) inzetten voor hun lokale samenleving, worden begeleid, geadviseerd en gestimuleerd, waar mogelijk ook met de inzet van nieuwe mediatoepassingen.









Om basisgroepen te versterken brengen we vanaf 2015 het (niet-georganiseerde) etnisch divers middenveld in beeld. We willen hen versterken om een toekomstig democratisch samenspel te bevorderen. Najaar 2014 starten we twee projecten. Met het proefproject ‘Minderheden en burgerschap’ gaan we in Antwerpen samen met groepen en burgers aan de slag om hen te ondersteunen. We willen hen helpen om aan de samenleving deel te nemen op de manier dat zij dat wensen en om de beeldvorming die over hen bestaat te veranderen. Contacten worden gelegd met sleutelfiguren, kunstenaars en artistieke instellingen. Van hieruit worden groepen samengesteld en bestaande groepen aangesproken die met elkaar in dialoog gaan en blijven gaan. Op termijn willen we bekijken hoe een ondersteunend vormingsplatform tot stand kan komen. Het gaat om een eigen initiatief, er is (nog) geen formeel werkverband met partners en we beschikken voorlopig niet over een budget. Parallel hieraan loopt het project ‘A place and its story’ (2013 – 2015), dat zich afpeelt in het kader van het Europese GRUNDTVIG-programma in een werkverband met organisaties uit zeven landen (Zweden, Finland, Duitsland, Ijsland, Ierland en Polen, U.K.). Professionals en groepen tonen en leren mekaar hoe burgergroepen zich kunnen versterken, hoe ze communiceren, actie voeren en een visie vormen. Vanuit Antwerpen nemen bewoners vanuit vijf buurtgroepen eraan deel. Zijdelings hieraan realiseren we in 2014 het traject ‘Wij Wijnegem’ (i.o.v. de gemeente) waarbinnen afgevaardigden van bewonersgroepen en verenigingen multimediatechnologieën leren toepassen om te communiceren met achterban en overheid. In 2014 loopt een klein proefproject rond ‘Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting’ in de Koeisteerthofdreef te Mortsel. Opdrachtgever is De Ideale Woning. Op basis van bereikte resultaten worden in het najaar afspraken gemaakt over een verlenging van de opdracht. De ambitie is om op basis van testcases op verschillende plekken in de regio een werkvorm te creëren die opgenomen kan worden in het gevoerde bewonersbeleid van de sociale huisvestingsmaatschappij. Eenzelfde project loopt in 2015 van stapel in de wijk Ter Wilgen (Linkeroever, Antwerpen) binnen een werkverband met de cvba ABC. Het doel is om sociale huurders te betrekken bij het plannen en uitvoeren van diverse verbeterinitiatieven. In 2013 en 2014 ondersteunen we ‘Changemakers’, een initiatief van het Minderhedenforum, waarbinnen we twee etnisch diverse groepen begeleiden (Antwerpen en Turnhout) die mogelijkheden onderzoeken en uittesten om te participeren aan beleidsorganen. Dat doen we in 2014 ook tijdens twee meer beknopte opdrachten. In het traject ‘Burgeradvies opmaak website Vlaams Parlement’ gaan twee burgergroepen (Limburg en Antwerpen) hieromtrent op een lerende wijze aan de slag en leggen ze hun bevindingen neer in een rapport (een opdracht van het Parlementair Informatiecentrum). En in Wilrijk maken kandidaat-leden op sneltempo kennis met functie en werking van de ‘Nieuwe seniorenraad in Wilrijk’ (een opdracht van het district).

Pagina 15


Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Mensen, groepen, organisaties, overheden, … die op zoek zijn naar samenlevingsvormen waarbij ecologie, economie en samenleven samengaan en de ecologische voetafdruk willen verkleinen, worden begeleid, geadviseerd en gestimuleerd.

We ondersteunen groepen die met alternatieve samenlevingsoplossingen aan de slag gaan. 





Met het project ‘Zonepeters en –meters’ (2013-2015) ondersteunen we een overkoepelende groep sleutelfiguren-vrijwilligers die een tiental nieuwe Letskringen in de provincie Antwerpen opstarten, waarvan zes in ons werkingsgebied. Op die manier worden op lokaal niveau complementaire en vrijwillige dienstensystemen ingericht die niet op winstbejag zijn gebaseerd, sociale cohesie bevorderen en talenten van mensen aanboren. De nieuwe kringen zijn gerealiseerd en nieuwe Letsers (een 50-tal in onze regio) zijn aan de slag gegaan. In 2015 worden zowel overkoepelend als lokaal ondersteunende activiteiten opgezet. Ook in de sfeer van ruilen en delen wordt het project ‘Antwerpen op Wieltjes’ (2014-2015) in de steigers 7 gezet (geïnspireerd door een gelijkaardig Gents initiatief), een consudelenproject dat een stukje 8 vervoersarmoede wil aankaarten, hiervoor een alternatief ontwikkelt en deze kwestie in de publieke sfeer ter sprake brengt. Het project promoot het fietsen bij en met kinderen en maakt kwalitatieve fietsen toegankelijk door middel van een deelsysteem, waarbij kinderen die hun fiets ontgroeit zijn telkens een grotere fiets kunnen ontlenen. Het gaat om een eigen initiatief en loopt in samenwerking met buurtwerk Dinamo in Deurne en het vrijwilligersinitiatief Antwerpen aan ’t woord. Samentuinen is ontstaan vanuit de roep om producent en consument dichter bij elkaar brengen, duurzamer te telen, meer zelfvoorzienend te worden en sociale cohesie te bevorderen. Ze worden door vrijwilligersgroepen ontwikkeld en beheerd. Op vraag van de stad Antwerpen tekenen we in 2014 een gelijkaardig project uit in een sociale hoogbouwwijk bewoond door een kleurrijk publiek: ’Het Groen plein’. Het gaat om een initiatief dat, zo blijkt tijdens de opstart in het najaar van 2014, weinig samen spoort bij wat de bewoners als elementair problematisch ervaren. Vandaag wordt het vanuit deze vaststelling geherpositioneerd.

2. VAN INBURGEREN NAAR VOLWAARDIG BURGERSCHAP Strategisch doel 1 Onze producten, diensten en organisatie zijn afgestemd op de verschillen tussen mensen en groepen. Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Mensen en groepen zijn betrokken bij processen die leiden naar een wederzijdse wisselwerking tussen culturen, en hun competenties om constructief met verschillen op vlak van inkomen, scholing en etnische afkomst om te gaan, zijn versterkt.



Al geruime tijd zetten we initiatieven op die inburgeraars de kans geven het Nederlands te oefenen, spreekangst te overwinnen en hun sociaal netwerk uit te breiden. Hiervoor zetten we vooral in op conversatietafels, waarbij inburgeraars en Vlamingen wekelijkse of tweewekelijks informeel met mekaar praten over een zelf gekozen thema. Najaar 2013 beslissen we om wegen te zoeken om onze initiatieven met inburgeraars meer te richten op concrete participatie. In 2014 zetten we 2 proefprojecten op met als roepnaam ‘Babbelplus’, één in Schoten (2014-2015) in opdracht van de gemeente en één in Zwijndrecht (dat in 2015 van start gaat) in opdracht van het OCMW.

7

Gezamenlijk consumeren: via lenen, delen of huren gebruiken mensen producten op een efficiëntere manier. Wie onvoldoende mobiel is, ondervindt problemen bij boodschappen doen, volgen onderwijs, buitenshuis werken, cultuur beleven, sociaal leven uitbouwen. Wanneer iemand op meerdere domeinen van het maatschappelijk leven wordt uitgesloten door een beperkte mobiliteit, spreken we van vervoersarmoede (bron: Mobiel 21). 8


Pagina 16













Babbelplus omvat tien tot twintig sessies waarbij een gemixte groep Vlamingen en inburgeraars de gemeente verkent en systematisch op zoek gaat naar mogelijkheden voor actieve deelname aan het lokale maatschappelijke en culturele leven. Het is onze ambitie om in 2015 een derde project op te starten. ‘Conversatietafels NT2’: van 2008 tot en met 2014 hebben we acht initiatieven in gemeenten rond Antwerpen helpen opstarten. Twee ervan zijn sindsdien gestopt, de overige zes worden beheerd door OCMW of gemeente. Die kunnen ten allen tijde op ons beroep doen voor vormingsvragen of bij problemen. Verder dragen we bij aan de organisatie van een jaarlijkse trefdag (Babbelbal) voor de 9 Nederlandstalige vrijwilligers, een initiatief van het Huis van het Nederlands en Prisma . In Antwerpen begeleiden we sinds 2010 twee eigen conversatietafels (met wekelijkse ontmoetingen) allebei gelegen in sociale hoogbouwwijken: Babbelpunt Europark (Linkeroever) en Babbelpunt Luchtbal. In 2015 bekijken we of we deze initiatieven kunnen integreren in de pas opgestarte stedelijke initiatieven ‘Open Inloop Taal’ opgezet door het Huis van het Nederlands en Taalpunt (een initiatief van de Antwerpse bibliotheken). Een derde Antwerps conversatie-initiatief, Babbelpunt ABC/Linkernet, bevindt zich eveneens in een sociale hoogbouwwijk en loopt sinds 2010 in opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij cvba ABC. Van 2012 t/m 2014 lopen in Antwerpen de ‘OCMW-conversatiegroepen’ waarbinnen vier groepen OCMWklanten ongeacht hun taalniveau systematisch begeleid het Nederlands inoefenen. Het project stopt met de opmaak van een uitgebreid werkvormenboek. Het initiatief ‘Inburgeringscoaches’ ontwikkelen we samen met onderzoeksbureau Tempera en het Antwerpse Onthaalbureau als concept en we proberen het uit als proefproject in 2010-2011 in opdracht van de Vlaams minister van Inburgering. Nederlandstalige vrijwilligers en inburgeraars vormen gedurende één jaar duo’s en ontmoeten elkaar minstens tweewekelijks, leren de gemeente kennen en oefenen het Nederlands. In de periode 2012-2014 lopen vele initiatieven in Vlaanderen. Zo ook te Boom, waar we in opdracht van de gemeente aan de slag gaan. Op vraag van de gemeente werken we in het najaar van 2014 aan een voorstel voor een vervolgproject ‘Samen inburgeren’ dat we willen heroriënteren op meer toeleiding van inburgeraars naar het maatschappelijke en culturele leven. We steken ook voelhorens uit in andere gemeenten. Het bovenlokale project ‘Taalcarrousel’, dat in 2010 start, stelt niet het inburgeren, maar het wederzijds van mekaar leren centraal. Mensen oefenen er elkaars taal en maken kennis met elkaars manier van kijken naar het leven, nu en hier in het thuisland, en in het land van herkomst. Vandaag lopen er vier groepen: Nederlands-Roemeens, -Pools, -Russisch en -Portugees. In 2015 kijken we uit naar een mogelijke uitbreiding. We zetten ook verdere stappen naar de bekendmaking van het concept in Vlaanderen en naar de verzelfstandiging van het project. Het is een eigen initiatief. Partners zijn het Internationaal Comité, VIVA-POL, MORITA, Spoetnik Antwerpen, LBC Volwassenenonderwijs, Platform Russisch Sprekenden ‘Solidariteit’, … ‘Stadsklap’ (een initiatief van het Antwerpse onthaalbureau) is een eenmalige bijeenkomst van 10 inburgeraars en Vlamingen als onderdeel van het primair inburgeringstraject . Van 2003 tot en met 2013 modereert Vormingplus jaarlijks ongeveer 30 van de ongeveer 50 ontmoetingen. Vanaf 2014 nemen docenten van het Onthaalbureau deze taak grotendeels over, vanaf maart 2015 volledig. Sinds 2008 organiseren we in Antwerpen wandelingen ‘Cordoba aan de Schelde’. Die brengen deelnemers langs gebedshuizen en ontmoetingsplaatsen, waar sprekers hen inleiden in de betrokken godsdienst of levensbeschouwing. Jaarlijks worden circa 20 tot 25 wandelingen georganiseerd die begeleid worden door vrijwillige gidsen. We begeleiden in het najaar van 2014 i.o.v. de Antwerpse Taalpunten (een initiatief van de bibliotheken) drie groepen in trajecten ‘Digitale verhalen, migratie en taal’. Inburgeraars leggen er hun ervaringen m.b.t. migratie en het aanleren/gebruiken van het Nederlands samen en zetten die om in drieminuten-durende

9

Het Huis van het Nederlands oriënteert anderstaligen naar een geschikt aanbod Nederlands tweede taal (NT2). Prisma is het expertise- en ondersteuningscentrum inzake etnisch-culturele diversiteit (provincie Antwerpen). 10 Is een vormingsprogramma begeleid door het Onthaalbureau. Het leidt tot een attest van inburgering. Vandaag wil de Vlaamse regering hieraan een examen koppelen. Daarna kan men instappen in het secundair traject (aangeboden door reguliere voorzieningen), bijvoorbeeld een beroepsopleiding of vervolgcursussen Nederlands tweede taal.

Pagina 17




digitale boodschappen. Deze boodschappen helpen mensen toe-leiden naar de Taalpunten en onderwijsinstellingen NT2. Het project krijgt wellicht een verlengstuk onder het motto ‘wat migranten aan volgende generaties willen doorgeven’. Tot slot begeleiden we in 2014 i.o.v. CAW Antwerpen een minitraject ‘Taaltheatraal en etnisch diverse transgenders’ waarbinnen deelnemers d.m.v. drama-opdrachten hun spreekangst verkleinen en hun zelfvertrouwen opkrikken opdat ze kunnen toe-geleid worden naar reguliere NT2-conversatietafels.

3. OPGROEIEN EN OPVOEDEN, DE WEG NAAR EEN PEDAGOGISCHE CIVIL SOCIETY Strategisch doel 1 Onze producten, diensten en organisatie zijn afgestemd op de verschillen tussen mensen en groepen. Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Partners vanuit diverse sectoren, opvoeders en ouders zijn betrokken bij processen die de draagkracht en competenties voor het opvoeden van kinderen vergroten en die de sociale netwerken rond kinderen en gezinnen, en de pedagogische omgeving, versterken.

Vanuit het adagium ‘It takes a village to raise a child’ is het onze ambitie om bij te dragen aan een pedagogische civil society. Dat is een samenleving waar verantwoordelijkheden voor het opvoeden niet alleen door ouders opgenomen worden, maar door iedereen. 





Het project ‘Allemaal opvoeders’ (2014-2015) loopt i.o.v. en i.s.m. het Antwerpse Centrum Kauwenberg, een ‘vereniging waar armen het woord nemen’. We creëren een omgeving waar ouders en medeopvoeders samen met en voor kinderen en jongeren leerzame praktijken organiseren en meemaken. We willen verbindingen leggen naar meerdere actoren om zo vorm te geven aan beginnend pedagogisch burgerschap. Parallel aan dit project en met gelijke doelen loopt het project ‘Allemaal opvoeders, groei mee met je tiener’ (2014-205) i.o.v. het CAW/Opvoedingswinkel. Deze aanpak willen we ook inbrengen in 11 de werking van de nieuwe Huizen van het Kind in Antwerpen, zodat ouderbetrokkenheid een plek krijgt bij de totstandkoming en werking van deze nieuwe voorziening. Daarnaast werken we een voorstel uit waarmee we huidige en toekomstige vrijwilligerswerkingen van de Antwerpse Huizen van het Kind (nu 2 en ooit 17) willen ondersteunen. Vormgeven aan ‘Ouderparticipatie Huis van het Kind’ (2015-2017) is een opdracht van de gemeente Boom. Hier proberen we duurzame verbanden te leggen tussen ouders en het Huis, zodat een behoeftegerichte werking ontstaat. Een eerste doel is om verhalen en meningen van oudergroepen in de gemeente te verzamelen en te visualiseren. We willen in verschillende contexten, zoals de school, de wijk en de zorg, eigen groepswerkingen opzetten én stimuleren. En we ondersteunen de vele actoren die zich verzameld hebben in een lokaal overleg over kinderarmoede. In 2014-2015 brengen we partners samen in een Antwerps ‘Netwerk pedagogisch burgerschap’. Zo willen we initiatieven op mekaar afstemmen en ontwikkelen die samen sporen om de kans op effect te vergroten. Deelnemers zijn Inloopteam Samik (een initiatief van CAW, gericht op consultatie en opvoedingsondersteuning), Centrum Kauwenberg (vereniging waar armen het woord nemen), Internationaal Comité (koepelvereniging etnisch-culturele minderheden), IVCA (Intercultureel Vrouwencentrum Antwerpen), Minderhedenforum (vertegenwoordigt etnisch-culturele verenigingen), Gezinsbond, Symbiose (werkt aan interactie tussen families en diensten) en de8 (Antwerps integratiecentrum). In 2015 draagt deze netwerkgroep bij aan een provinciale werkdag over ‘opgroeien in de buurt’ en participeert de groep aan het jaarlijkse congres over opvoedingsondersteuning opgezet door EXPOO (expertisecentrum opvoedingsondersteuning van de Vlaamse overheid).

11

Met de Huizen van het Kind wil de Vlaamse overheid de inbreng van alle actoren die met opvoeding te maken hebben, bundelen zodat meer gezinnen beter ondersteund worden. De Huizen worden dé lokale informatie- en ondersteuningsplaatsen voor alle gezinnen.


Pagina 18





Vanaf 2010 loopt het project ‘Samen school maken’ i.o.v. de dienst Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen en i.s.m. het schoolopbouwwerk De Brug. Samen school maken wil de betrokkenheid van etnisch diverse ouders bij de school bevorderen, én de communicatie tussen school en ouders verbeteren. Jaarlijks lopen trajecten in zes à zeven basisscholen. Elk traject omvat een tiental sessies. Het gaat erom dat ouders het schoolsysteem begrijpen, vragen kunnen stellen aan de juiste contactpersoon en een probleem kunnen voorleggen, zicht hebben op de verwachtingen van de school (en de school op de verwachtingen van de groep), … Er wordt gewerkt naar concrete ouderparticipatie, zoals deelnemen aan activiteiten en toetreden tot het oudercomité. Met een brede school worden stappen gezet richting een pedagogische civil society. Een brede school werkt met en vanuit verschillende sectoren aan een brede leer- en leefomgeving voor gezinnen. Door gezinnen en scholen te verbinden met de buurt, worden ze ondersteund in de ontplooiing, emancipatie, 12 integratie en participatie in de samenleving . Daarom willen we in 2015 uitkijken naar noden, drempels en mogelijkheden op dit terrein.

4. CULTUUR (MEE)MAKEN Strategisch doel 3. Er zijn vernieuwende, integrerende praktijken opgezet op ecologisch, economisch, sociaal en cultureel vlak. Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Mensen en groepen – met nadruk op maatschappelijk kwetsbaren – zijn actief betrokken bij een cultuuropbouw die gemeenschappen versterkt en gemeenschappen verbindt, en hebben kennis gemaakt met diverse cultuuruitingen.





12

‘De twintigste eeuw heeft onze hele planeet veranderd van een eindige wereld van zekerheden in een oneindige wereld van vragen en twijfels. Als er ooit een noodzaak heeft bestaan om creatieve verbeelding en creatief initiatief te stimuleren dan is dat nu’ (Unesco, 1996: Our creative diversity). De notie creativiteit moet worden toegepast op het volledige spectrum van maatschappelijke probleemoplossing. Sinds geruime tijd willen we vooral inzetten op actieve cultuurparticipatie die mensen zeggingskracht geeft en gemeenschappen versterkt en verbindt. Een sociaal-artistieke benadering staat voorop (soms ook als deel van de aanpak van projecten op andere werkingssporen). Het project ‘Creacracks en creactivisten’ gaat in 2013 van start. Het is een eigen initiatief, dat ontstaat vanuit een vraag van de Antwerpse gevangenis en dat middelen verwerft vanuit het Stadslandfonds. We trainen en coachen twee groepen vrijwilligers (in 2015 een derde groep) om laagdrempelige, ecocreatieve sessies te begeleiden bij kwetsbare groepen, zoals gedetineerden, thuislozen, asielzoekers, mensen die in armoede leven. Met onbruikbare materialen worden mooie en bruikbare spullen gemaakt, mensen worden gemobiliseerd in de richting van ecologische duurzaamheid. De Creacracks worden tijdens maandelijkse sessies geprikkeld om mekaar te inspireren en hun deelnemers te enthousiasmeren. In 2015 zijn een 40-tal vrijwilligers (20 duo’s) maandelijks in een 20-tal instellingen aan de slag, zowel in Antwerpen als daarbuiten. Vanuit Creacracks groeien in 2015 de Creactivisten, die engagement, actie en creativiteit aan mekaar koppelen. Zij kaarten in de openbare ruimte, in en rond Antwerpen, maatschappelijke kwesties creatief aan. Op die manier willen we actief en kunstzinnig vormgeven aan burgerbetrokkenheid en aanzetten tot creatief verantwoordelijkheid opnemen voor een ecovriendelijke, kunstzinnige en warmere samenleving. Het project loopt met steun van de provincie Antwerpen. Ook met steun van de provincie komt in 2014 het project ‘Creatracks’ van de grond. Het is een eigen initiatief dat in een steeds breder verband (met de Antwerpse gevangenis, Samenlevingsopbouw, de

‘Jaarboek 2012 Armoede en sociale uitsluiting’, Universiteit Antwerpen

Pagina 19












Antwerpse stadsdichter en later diverse lokale instanties en overheden) wordt uitgewerkt. Met de Creatracks kiezen we opnieuw voor creatie als invalshoek om mensen sterker te maken en een stem te geven. Kwetsbare groepen werken apart maar verbonden met mekaar aan verhalenboeken of poëzie (die ze trouwens ook zelf leren illustreren), waarmee ze met hun leven, dromen, verdriet en plezier literaire en beeldende sporen trekken. Die sporen worden verspreid onder mensen die moeilijk lezen, die willen voorlezen, die de Nederlandse taal inoefenen, … Lees- en taalbevordering zijn nevendoelen van Creatracks. Met het eigen initiatief ‘Dochters van Eva’, dat loopt sinds 2005, creëren we jaarlijks dansproducties samen met vrouwen voorbij de 50. De deelnemers onderzoeken thema’s die bij hun levensfase horen (leeg nest, verlies van partner, afscheid van werk, … ). Ze zetten, begeleid door een dansdocent, ervaringen en inzichten om in dansimprovisaties. Die leiden tot een voorstelling of een toonmoment. In 2015 lopen initiatieven in Merksem en Aartselaar. Met het initiatief ‘Consul-Anten’, dat in 1993 start, maken we i.o.v. de stad Antwerpen, werk van cultuurtoeleiding. Consul-Anten zijn vrijwilligers die spreken over het culturele leven in de stad, over schilders, schrijvers, mode, muziek en architectuur. Dat doen ze door een presentatie te geven of een wandeling te gidsen in opdracht van verenigingen, de OCMW-dienstencentra en het Onthaalbureau Antwerpen (dat inburgeraars begeleidt). Het vormingstraject ‘Rhizomen’ is oorspronkelijk ontwikkeld door de cel lokaal cultuurbeleid van de stad Antwerpen. Vanaf 2006 neemt Vormingplus het op (i.o.v. de stad en i.s.m. Prospekta, centrum voor kunstcommunicatie, en het stedelijk Servicepunt Vrijwilligers). Met het traject willen we mensen voorbereiden om als vrijwilliger in culturele organisaties mee projecten op te zetten en uit te voeren. Jaarlijks lopen 2 trajecten (12tal sessies). In de loop van 2013 wordt vastgesteld dat beoogde effecten onvoldoende gehaald worden. In 2014 wordt aan een nieuwe formule gesleuteld die – als die weerhouden wordt – in 2015 van stapel loopt. In 2010 ontwikkelen we i.o.v. het Antwerpse OCMW het initiatief ‘Vrijwilligers Vrijetijdsloket’ vanuit de vaststelling dat OCMW-klanten weinig deelnemen aan cultuur. Vanuit enkele sociale centra wordt een vrijwilligersgroep samengesteld en maandelijks begeleid. Vrijwilligers spreken in wachtzalen mensen aan, peilen naar interesses, stellen mogelijkheden voor vanuit het reguliere aanbod en informeren over financiële tegemoetkomingen. Jaarlijks worden ongeveer 2.000 mensen naar cultuur-, vrijetijds- en sportactiviteiten toe-geleid. Onze ondersteuningsopdracht loopt einde 2014 af. In 2014 pakken we uit met het project ‘Uitpakken’, een eigen initiatief dat loopt met de steun van het Agentschap Sociaal-cultureel werk en i.s.m. het Red Star Line Museum. Het gaat om een traject dat leidt naar een boekje, een filmpje en een theatrale evocatie waarbinnen mensen van Oost-Europese herkomst hun migratieverhaal vertellen en aansluiting zoeken. Theatrale evocaties vinden plaats in een minibusje tijdens de erfgoeddag.

5. BASISVAARDIGHEDEN VOOR KWETSBARE GROEPEN Strategisch doel 2 Mensen beschikken over de basiscompetenties om kritisch deel te nemen aan de informatiemaatschappij. Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Mensen en groepen zijn betrokken bij processen die op (waar het kan) integrerende wijze hun algemene basisvaardigheden verhogen: sociaal, communicatief, weten hoe te leren, hoe om te gaan met veranderingen, hoe om te gaan met informatiestromen en met nieuwe media.

Wie wil deelnemen aan de maatschappij moet beschikken over vaardigheden om informatie te beheren, te organiseren, aan te wenden, te delen en over te dragen. Technologische ontwikkelingen hebben niet enkel geleid tot een revolutie op het gebied van informatie- en communicatie, ICT is in hoge mate geïntegreerd in alle deelgebieden van de maatschappij. Met nieuwe media kunnen omgaan is noodzakelijk voor iedereen.


Pagina 20

Sinds enige tijd zetten we in op de gebruikscontext en sociale netwerkvorming als kader voor leerprocessen met kansarme groepen. De mate waarin mensen deel uitmaken van ICT-rijke omgevingen is 13 een belangrijke indicator voor de kans op ICT-adoptie en domesticatie . We experimenteren binnen bestaande sociale netwerken, dicht op de huid van mensen en in hun vertrouwde omgeving. Parallel hieraan blijven we publieke digitale ruimtes als leerplekken, waar vrijwilligers hun vaardigheden en kennis doorgeven, stimuleren en ondersteunen (de Estafettes). Tot slot stoelt ons beleid op het (zijdelings) leren toepassen van nieuwe media in uiteenlopende burgerschaps- en cultuurprojecten. 











In projecten ‘Digitale drempels’ zoeken we naar hardnekkige digitale drempels en hoe die te verhelpen. Zo helpen we sinds 2013 tot en met 2015 het Centrum Kauwenberg (organisatie voor armoedebestrijding) uitbouwen tot een veilige en informele leeromgeving, waar mensen warm gemaakt worden om ICT te gebruiken in (toekomstige) werken gezinssituaties. We zetten er initiaties en workshops op, leiden vertrouwde mensen op die hulp en steun bieden (en tegelijk brugfiguren zijn naar het reguliere aanbod) en introduceren nieuwe media in de deelwerkingen van het centrum. Een gelijkaardig project ‘Filet divers computert’ loopt in 2014-2015 in een andere Antwerpse organisatie voor armoedebestrijding (Filet Divers). In 2015 zoeken we met betrokken partners zoals APGA (het Antwerps Platform Generatiearmen) naar mogelijkheden om dit initiatief te verzelfstandigen en structureel in te bedden. In hetzelfde verband onderzoeken we een vraag van het CAW-Antwerpen. Zij willen dat digibeten in 2015 in hun welzijnsvoorzieningen in de context van de zorg stappen kunnen zetten op vlak van nieuwe media en het verwerken van informatie. In 2015 ondersteunen we het project ‘Demowoning Gezond (t)Huis’, een opdracht van het Antwerpse OCMW. Voorop staan het samenbrengen en begeleiden van een vrijwilligersteam dat kansengroepen rondleidt in een demonstratiewoning over gezond wonen. In 2013-2014 loopt ‘Omgaan met budget en papieren’ i.o.v. en i.s.m. het OCMW van Kontich. We begeleiden er trajecten waarbinnen zowel OCMW-klanten als vrijwillige ondersteuners wegen zoeken om budget en papieren te beheren, ervaringen delen en experimenten opzetten. Ook in 2013-2014 loopt ‘Je eigen woonst’ i.o.v. en i.s.m. CAW/De Plataan (opvang van chronisch thuislozen). We begeleiden een traject waarbinnen thuislozen die op zichzelf gaan wonen zich versterken, om de overstap te kunnen zetten en die een minimaal sociaal netwerk uitbouwen waarop ze dan kunnen terugvallen. In 2014 lopen de trajecten ‘Talent in het centrum’ i.o.v. Fedasil OC Broechem. Het gaat erom dat medewerkers van het asielcentrum talenten van asielzoekers herkennen en inzetten ten voordele van de andere bewoners. Als dusdanig loopt een mini-pc Estafette van stapel waarbij bewoners fungeren als begeleiders en medebewoners wegwijs maken in de wereld van pc en internet. Ook wordt een werkkader uitgewerkt dat concreet gestalte kan geven aan een ‘community based approach’ aanpak (krachten en capaciteiten in het centrum maximaliseren). Tot slot zijn er de cursussen ‘Sociaal vaardig op de werkvloer’ (2004 – 2014), waarbinnen kansarme groepen in het kader van sociale opleidings- en tewerkstellings-initiatieven hun communicatieve en samenwerkingsvaardigheden versterken. Opdrachtgevers zijn organisaties actief in de sociale economie en opleiding (TAO, Buurtservice vzw, Dot.kom Webpunt, Eductech). Wegens bezuinigingen en herstructureringen worden lopende programma’s in 2015 nagenoeg volledig geschrapt.

13

Adoptie heeft te maken met het verschaffen van toegang tot technologie. Domesticatie verwijst naar het geleidelijk aan integreren van technologie in het dagelijkse leven. Als de domesticatie succesvol is gaat de technologie een vanzelfsprekend deel uitmaken van de dagelijkse routines en gewoontes.

Pagina 21


Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? We ondersteunen alle bovenlokale partners in de regio buiten de stad Antwerpen die actief (willen) zijn op vlak van de digitale kloof. Mensen en groepen, ook diegenen die moeilijk bereikbaar zijn, in de ganse regio, beschikken over elementaire vaardigheden op het vlak van ICT en nieuwe media. 

Sinds 2003 stimuleren en ondersteunen we ‘ICT-estafettes in publieke digitale plekken’ in gemeenten 14 omheen Antwerpen . Dat doen we vandaag in de Rupelstreek (Boom, Hemiksem, Niel, Schelle, Rumst), Hove, Schoten, Edegem, Kontich, Mortsel, Wuustwezel, Zwijndrecht, Brecht en Stabroek. Overal zijn groepen vrijwillige lesgevers en begeleiders aan de slag die (i.o.v. gemeente of OCMW) gedurende het opstartjaar intensief door Vormingplus opgeleid en gecoacht worden. Daarna geven we de fakkel door (zoals in een estafette) aan een lokaal professioneel coördinator en de groep vrijwilligers. Vanaf dan ondersteunen we de Estafette vanaf de tweede lijn, gaan we in op vormingsvragen, spijkeren we nieuwe vrijwilligers bij, introduceren we nieuwe inhouden en werkvormen, organiseren we een jaarlijkse trefdag, … In 2013-2014 start ‘Estafette Stabroek’, in 2015 ‘Estafette Kapellen’.

6. ONDERSTEUNING VAN AANBODGERICHT CURSUSWERK IN DE REGIO Strategisch doel 4. Lokale partnerschappen tussen verschillende geledingen van de maatschappij hebben de cultuur van het leren in hun gemeenschap bevorderd, en mensen en organisaties gemotiveerd om te leren. 15

Wat willen we bereiken (beleidsplan 2011-2015)? Verenigingen en organisaties – ook zij die met kansengroepen werken – die cursussen, lezingen, workshops,… als open aanbod (willen) organiseren, worden in de ganse regio ondersteund door Vormingplus, en (potentiële) deelnemers aan aanbodgericht vormingswerk zijn hierover geïnformeerd. 

In ons werkingsgebied zijn vele organisaties actief die allen samen een ruim en gevarieerd vormingsaanbod programmeren, waarop iedereen zich vrij kan inschrijven. In 2006 kiezen we ervoor om onder de noemer ‘Organiseer zelf’ dat bestaande aanbod vanaf de tweede lijn te faciliteren en te versterken. Zo kunnen lokale organisatoren door ons geadviseerd worden, kunnen ze putten uit een pool van cursussen, lezingen en workshops, leggen we contacten en maken we afspraken met de begeleiders van het aanbod (het gaat om freelancers en medewerkers van bewegingen en gespecialiseerde vormingsinstellingen), helpen we wat geboekt is mee bekendmaken. Het pakket ‘Organiseer zelf’ – dat in 2007 gelanceerd wordt – omvat een 300-tal titels. In 2011 lanceren we ‘Vormingplus daagt je uit’, een pakket met een 40-tal cursussen, workshops en lezingen over duurzaamheidsen diversiteitsthema’s. Om de kans op programmering te vergroten, worden de uitkoopprijzen gedrukt (tot 65 euro per sessie) en passen we met onze subsidie het verschil met de vraagprijs van freelancer of betrokken sociaal-culturele organisatie bij. In ruil moet de organisator de deelnameprijs drukken (tot maximum 6,5 euro per sessie). Eenzelfde financiële regeling geldt voor het pakket ‘Oppepper’, dat vanaf 2013 samen met Vormingplus

14

In Antwerpen wordt deze taak opgenomen door partners verenigd in het platform Digibrug. Digi- of webpunten worden opgezet en beheerd door de stad, het OCMW, Samenlevingsopbouw, de sociale economie … 15 Dit is het doel dat overeind bleef na het schrappen van de kernopdrachten ‘Coördinatie en communicatie van de niet-formele educatie’ in 2010 (wijziging decreet). Geschrapte doelen zijn: m.b.t. coördinatie onder SD 4 ‘Experimenten zijn opgezet waarbij partnerschappen leerprocessen in een gemeenschap stimuleren die effecten genereren op individueel en maatschappelijk vlak.’, m.b.t. communicatie onder SD1 ‘Onze communicatie is toegankelijk en aantrekkelijk voor doelgroepen.’ En onder SD3 ‘We communiceren met doelgroepen over vernieuwende en belangwekkende leerzame praktijken, en deze initiatieven zijn bekend bij een geïnteresseerd breed publiek.’


Pagina 22

Kempen wordt aangeboden (een voorloper wordt in 2012 gelanceerd). Het omvat workshops waarmee gemeenten en andere organisatoren het lokale vrijwilligerswerk kunnen ondersteunen. In 2015 wordt het aanbod geactualiseerd, blijven we uitwegen zoeken om ook hier kansengroepen te bereiken (een intentie die al jaren meegaat doch moeilijk realiseerbaar is), blijven we zoeken naar externe begeleiders met een migratieverleden, blijven we inzetten op een verdergaande administratieve vereenvoudiging en focussen we op ‘evalueren’ in al zijn aspecten.

Pagina 23



Pagina 24

BEOORDELINGSELEMENTEN Publieksbereik, Kansengroepen, Spreiding over de regio, Wijze van bekendmaking, Diversiteit van het aanbod, Maatschappelijke verantwoording, Beschikbare infrastructuur, Professionele uitbouw, Netwerkvorming, Samenwerking met gespecialiseerde vormingsinstellingen, Bijdrage aan overleg met de Vormingplussen, Culturele functie, Gemeenschapsvormende functie, Vormingsuren, Diversiteit/interculturaliteit, IKZ.

1.

Publieksbereik



In 33 van de 36 lopende initiatieven/projecten richten we ons tot kansarme groepen en/of etnisch diverse groepen en/of mensen die in beweging komen en een engagement in de samenleving opnemen en/of groepen waar deze doelgroepen met mekaar verbonden worden. Dat is het gevolg van een behoeftegerichte aanpak, waarbij actief contacten met actoren en deelnemers gelegd worden, vragen en ambities gespecificeerd en een agogische dienstverlening (met elementen van een probleemaanpak) op maat wordt uitgewerkt. Als dusdanig maken we voor iedereen drempels tot deelname erg laag, bereiken we een divers publiek en mensen uit alle lagen van de bevolking (met nadruk op kansengroepen). We vermelden dat deze initiatieven (eerder in beperkte mate) mee gefinancierd worden door de partners en dat nergens deelnameprijzen worden aangerekend. In 2014 gaat het om circa 5.422 mensen. 16 Hierbij dient opgemerkt dat circa 3.000 ervan bereikt worden via het initiatief Consul-Anten (4.000 in 2013), waarvan meer dan tweeduizend inburgeraars. Met ‘Organiseer zelf’ bedienen we organisatoren van het aanbodgericht cursuswerk dat zich eerder op individuele deelnemers richt. Die willen zich persoonlijk ontplooien en vinden de weg naar educatie wat makkelijker. Op die manier bereiken we op indirecte wijze minstens 3.103 mensen. Totaal: samen met enkele eigen aanbodgerichte activiteiten bereiken we circa 9.091 mensen (9.024 in 2013). Tot slot vermelden we dat we vanuit de tweede lijn op afroep 7 organisatoren van NT2 conversatietafels en 10 organisatoren van publieke digitale leerplekken met vrijwilligerswerkingen ondersteunen. Hun bereik bedraagt respectievelijk minstens 550 en 150 deelnemers. De effecten van ons werk bereiken in dat geval circa 9.791 deelnemers (9.424 in 2013).



 

Projecten & initiatieven behoeftegerichte werking: 5.422

Ondersteuning van organisatoren van aanbodgericht werk: 3.103

Totaal (inclusief enkele eigen aanbodgerichte activiteiten): 9.091

- 2.003 mannen, 3.045 vrouwen (een 400tal niet geregistreerd), dit is 40%/60%; - 3.229 etnisch diverse afkomst, dit is 60% - leeftijden, een 600-tal niet geregistreerd, méér dan twee derden van de deelnemers zijn jonger dan 45 j. 18-30: 1.520, circa 31% 31-44: 1.765, circa 36% 45-65: 652, circa 13% 65+: 925, circa 19%

- 841 mannen, 1.604 vrouwen (650 niet geregistreerd), dit is 34%/66%; - 161 etnisch divers, dit is 7%. - leeftijden, een 1.500-tal niet geregistreerd, circa 88% is ouder dan 45 j. 18-30: 88, circa 6% 31-44: 108, circa 7% 45-65: 606, circa 40% 65+: 729, circa 48%

- 3.000 mannen, 5.239 vrouwen, dit is 36,5%/63,5% (38/62 in 2013, 42/58 in 2012); - 3.390 etnisch divers, dit is 37% (35% in 2013) - leeftijd, circa 2.100 niet geregistreerd, circa 51% is jonger dan 45 j. (45% in 2013, 56% in 2012) 18-30: 1.628, circa 23% 31-44: 1.940, circa 28% 45-65: 1.596, circa 23% 65+: 1.795, circa 26%

16

Vanaf 2013 wordt het aantal deelnemers aan door Consul-Anten gegidste rondleidingen in het Antwerpse stadhuis (week van Antwerpen Kermis) niet meer meegerekend. Het gaat om circa 3.683 mensen in 2014.

Pagina 25


2.

Kansengroepen

We opteren voor inclusie als het kan, maar werken in de praktijk nog vaak categoriaal. We focussen op mensen die in armoede leven enerzijds, mensen met een migratieverleden anderzijds, en soms vallen beide groepen samen. In 25 van de 36 lopende initiatieven richten we ons tot deze kansengroepen, ofwel categoriaal, ofwel in gemixte situaties. Een specifieke doelgroep zijn digibeten die eerder uit middengroepen komen (zie Estafette-initiatieven).  

We bereiken in 2014 circa 3.390 mensen van ethisch diverse afkomst, dit is 37% van het totaal aantal bereikte mensen (35% in 2013). We bereiken ook mensen (zowel autochtoon als etnisch divers) die in armoede leven. Dat blijkt uit de aard van onze opdrachten en werkverbanden die we aangaan. Soms werken we uitsluitend met deze doelgroep (categoriaal), soms met gemixte groepen waarbinnen kansarme, volkse en (wat hogere) middengroepen met mekaar verbonden worden (inclusief). Omdat we geen boekhouders van stigmatiserende beelden willen zijn, vragen we bij onze deelnemers geen gegevens op m.b.t. inkomen, scholing of tewerkstelling. Initiatieven/projecten in 2014-2015 die zich exclusief richten op kansarme groepen, en in enkele gevallen op intermediairs.

Initiatieven/projecten in 2014-2015 waarbinnen met gemixte groepen gewerkt wordt: kansarm, lagere en hogere middengroepen, en in enkele gevallen met intermediairs.

1.

1.

Project ‘OCMW-conversatiegroepen’ Antwerpen, 84 sessies, 29 deelnemers 2. Projecten ‘Allemaal opvoeders’, deelproject ‘Sterke ouders’ en ‘Groei mee met je tiener’, 31 sessies, 69 deelnemers 3. Project ‘Ouderparticipatie Huis van het Kind’ in Boom. 4. Project ‘Creacracks en creactivisten’, regio Antwerpen, 94 sessies, 271 deelnemers 5. Project ‘Creatracks’, 23 sessies, 48 sessies 6. Minitraject ‘taaltheatraal en etnisch diverse transgenders’, 3 sessies, 6 deelnemers 7. Ondersteunen ‘Vrijwilligers vrijetijdsloket 0CMW Antwerpen, 9 sessies, 12 deelnemers 8. Projecten ‘Digitale drempels’ in Antwerpen, deelprojecten ‘Een plek voor @’, 25 sessies, 37 deelnemers, ‘Filet divers’, 3 sessies, 5 deelnemers 9. Cursussen ‘Sociaal vaardig op de werkvloer’, 60 sessies, 69 deelnemers 10. Project ‘Omgaan met budget en papieren’, Kontich, 16 sessies, 40 deelnemers 11. Project ‘Je eigen woonst’, Antwerpen, 7 sessies, 20 deelnemers

2. 3. 4. 5. 6.

Proefprojecten ‘Sociaal beheer in sociale huisvesting’, Ter Wilgen (Antwerpen) en Koeisteerthofdreef (Mortsel), 5 sessies, 47 deelnemers Ondersteuning ‘Het Groen plein’, Linkeroever Antwerpen, 6 sessies, 100 deelnemers Project ‘Antwerpen op wieltjes’, 3 sessies, 8 deelnemers Trajecten ‘Samen school maken’, Antwerpen, in 7 basisscholen, 44 sessies, 207 deelnemers Ondersteuning project Demowoning Gezond (t)Huis, Antwerpen Trajecten ‘Talent in het centrum’, Broechem, 7 sessies, 7 deelnemers.

3. Spreiding over stad en streek In ons werkingsgebied wonen bijna 1.000.000 mensen in 30 steden en gemeenten, bijna de helft ervan in de stad Antwerpen. Op basis van wetenschappelijk onderzoek, gegevensverzamelingen en lerend vanuit onze netwerking en praktijk weten we dat de situatie in de stad Antwerpen heel wat problematischer is (zowel wat de aard van problemen betreft als het aantal betrokkenen) dan in de gemeenten omheen Antwerpen (uitgezonderd Boom). Als dusdanig wordt het grootste deel van onze begeleidingstijd in de stad Antwerpen geïnvesteerd. Om inspanningen toch nog in voldoende mate te spreiden, worden in 2013-2014 vanuit alle werkingssporen meer dan de jaren voorheen systematisch contacten gelegd in de streek. Diverse projecten lopen er van stapel. 

In het kader van onze grotendeels behoeftegerichte aanpak loopt in 2014-2015 twee derde van onze initiatieven/projecten in Antwerpen en een derde in de streek, meer bepaald o 26 projecten/initiatieven in Antwerpen;


Pagina 26

o



13 projecten/initiatieven in gemeenten omheen Antwerpen, activiteiten spreiden er zich over 21 van de 29 gemeenten: Mortsel, Kalmthout, Wommelgem, Lint, Boom, Wijnegem, Schoten, Zwijndrecht, Essen, Wuustwezel, Hemiksem, Niel, Schelle, Rumst, Hove, Edegem, Kontich, Brecht, Stabroek, Kapellen en Broechem; o en 3 initiatieven positioneren zich op een bovenlokaal niveau. In het kader van onze ondersteuning van lokale organisatoren van aanbodgericht cursuswerk (Organiseer zelf) worden in 2014 activiteiten geboekt in 7 van de 9 districten van de stad Antwerpen en in 25 van de 29 gemeenten omheen Antwerpen. Het gaat om 81 activiteiten (met een tot meerdere sessies) in Antwerpen en 148 activiteiten in de streek, dus: een derde in Antwerpen en twee derde in de streek.

PROJECTEN/INITIATIEVEN STAD ANTWERPEN EN 9 DISTRICTEN

29 GEMEENTEN OMHEEN ANTWERPEN

1. 2. 3.

1.

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

Proefproject ‘Minderheden en burgerschap, stad Antwerpen Project ‘A place and its story’ stad Antwerpen, 35 sessies Project ‘Ter Wilgen’ (participatie sociale huisvesting), Linkeroever Ondersteuning ‘Het Groen plein’, Linkeroever, 6 sessies Project ‘Antwerpen op wieltjes’, Deurne, 5 sessies Ondersteuning ‘Changemakers’, stad Antwerpen, 10 sessies Minitraject ‘Nieuwe seniorenraad’, Wilrijk, 2 sessies Initiatief Babbelpunten Europark en ABC, Linkeroever, 74 sessies Initiatief Babbelpunt, Luchtbal, 38 sessies OCMW-conversatiegroepen NT2, Antwerpen, Borgerhout, Berchem en Deurne, 84 sessies Trajecten ‘Digitale verhalen, migratie en taal’, Hoboken, Deurne, Borgerhout, 15 sessies Ondersteuning ‘Stadsklap’, stad Antwerpen, 14 sessies Projecten ‘Allemaal opvoeders’, deelproject Sterke ouders, Antwerpen & Groei mee met je tiener, Antwerpen, 31 sessies Initiatief ‘Netwerk pedagogisch burgerschap’, stad Antwerpen, 4 sessies Trajecten ‘Samen school maken’, Antwerpen, Deurne, Borgerhout, 44 sessies Project ‘Creatracks’, stad Antwerpen, 23 sessies Project ‘Dochters van Eva’, Merksem, Berchem, Deurne, 94 sessies Initiatief ‘Consul-Anten’, stad Antwerpen, 208 sessies Wandelingen ‘Cordoba aan de Schelde’, stad Antwerpen, 24 sessies Traject ‘Rhizomen’, stad Antwerpen, 14 sessies Trajecten Taalpunten ‘wat migranten aan volgende generaties doorgeven’, Linkeroever en Luchtbal Project ‘Uitpakken’, stad Antwerpen, 8 sessies Projecten ‘Digitale drempels’, deelprojecten ‘Een plek voor @’ en ‘Filet Divers’, district Antwerpen, 28 sessies Ondersteuning ‘Demowoning Gezond (t)Huis, Linkeroever Cursussen ‘Sociaal vaardig op de werkvloer’, Berchem, Borgerhout, 60 sessies Project ‘Je eigen woonst’, district Antwerpen, 7 sessies

2. 3. 4. 5. 6.

7. 8. 9.

10. 11. 12. 13.

Project Koeisteerthofdreef (participatie sociale huisvesting), Mortsel, 5 sessies Project ‘Zonepeters en –meters’, Kalmthout, Wommelgem, Lint, Rupelstreek, 28 sessies Traject Wij Wijnegem, 7 sessies Proefprojecten Babbelplus, Schoten, 8 sessies, en Zwijndrecht. Project Samen inburgeren, Boom, 5 sessies + 420 duoontmoetingen 2de lijn ondersteuning conversatietafels NT2 (Kalmthout, Wijnegem, Essen, Mortsel, Wuustwezel, Kapellen, Wommelgem), 7 sessies Project ‘Ouderparticipatie Huis van het Kind’, Boom Project ‘Dochters van Eva’, Aartselaar, 5 sessies Ondersteuning ‘Estafettes’, digitale leerplekken en vrijwilligerswerkingen in de Rupelstreek (Boom, Hemiksem, Niel, Schelle, Rumst), Hove, Schoten, Edegem, Kontich, Mortsel, Wuustwezel, Zwijndrecht, Brecht en Stabroek, 53 sessies Project ‘Estafette Stabroek’, 22 sessies Project ‘Estafette Kapellen’ Project ‘Omgaan met budget en papieren’, Kontich, 16 sessies Trajecten ‘Talent in het centrum’, Broechem, 7 sessies

BOVENLOKALE WERKING (deelnemers uit Antwerpen en gemeenten) 1. 2. 3.

Traject ‘Burgeradvies website Vlaams parlement’, 5 sessies, Initiatief ‘Taalcarrousel’, 73 sessies, Project ‘Creacracks en creactivisten’, Antwerpen, Boechout, Hove, Broechem, 94 sessies

ONDERSTEUNING AANBODGERICHT CURSUSWERK IN DE REGIO ‘Organiseer zelf’ in de streek

‘Vormingplus daagt je uit’ in de streek

‘Oppepper’ in de streek

100 geboekte cursussen, lezingen, workshops: Aartselaar (3), Boom (2), Brasschaat (2), Brecht (7), Broechem (1), Essen (18), Hove (7), Kapellen (6), Kontich (2), Lint (1), Mortsel (12), Niel (3), Malle (4), Rumst (2), Schilde (11), Schoten (4), Stabroek (3), Wijnegem (1), Wommelgem (1), Wuustwezel (3), Zwijndrecht (7).

35 geboekte cursussen, lezingen, workshops: Boom (2), Brecht (3), Edegem (2), Essen (3), Hemiksem (1), Hove (2), Kalmthout (1), Kapellen (2), Mortsel (7), Niel (1), Schilde (1), Schoten (4), Stabroek (3), Wommelgem (1), Zwijndrecht (2).

13 geboekte cursussen, lezingen, workshops: Borsbeek (1), Edegem (2), Hove (3), Niel (4), Schoten (3).

‘Organiseer zelf’ in Antwerpen

‘Vormingplus daagt je uit’ in Antwerpen

‘Oppepper’ in Antwerpen

Pagina 27


54 geboekte cursussen e.a.: Antwerpen (12), Berchem (6), Deurne (15), Hoboken (1), Merksem (19), Wilrijk (1).

19 geboekte cursussen e.a.: Antwerpen (8), Berchem (2), Hoboken (1), Merksem (8).

8 geboekte cursussen e.a.: Antwerpen (6), Borgerhout(1), Hoboken (1)

4. Wijze van bekendmaking van onze dienstverlening Het aanbod wordt vooral bekend gemaakt door (op en vanuit onze werkingssporen) het leggen en onderhouden van contacten met maatschappelijk verantwoordelijke actoren, sleutelfiguren en groepen. Op die manier leren diverse actoren niet alleen onze dienstverlening kennen, maar vangen we ook signalen op en sporen we vragen op. Die specificeren we samen met betrokkenen opdat wij er onze agogische dienstverlening op kunnen afstemmen. Deze communicatie wordt ondersteund door een website en nieuwsbrief. Groepen worden meestal in en na samenspraak met partners benaderd en samengesteld. Daarbij kunnen meer klassieke vormen van bekendmaking aangewend worden (via bestaande en sociale media tot en met brieven in de bus), maar ook leggen we contacten met intermediairs, toeleiders, sleutelfiguren, formele en informele netwerken tot zelfs met potentiële deelnemers (straatgesprekken, huisbezoeken).

5. Verscheidenheid van het aanbod We zijn actief vanuit de invalshoeken ‘interculturaliseren’, ‘maatschappelijke weerbaarheid voor kwetsbaren’ en ‘stedelijk samenleven’, en ontwikkelen in 2014-2015 grotere en kleinere initiatieven en projecten op de werkingssporen: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

democratie van onderuit, ondersteunen van burgergroepen (10) van inburgeren naar volwaardig burgerschap (7) opgroeien en opvoeden, de weg naar een pedagogische civil society (5) cultuur (mee)maken (10) basisvaardigheden voor kwetsbare groepen (8) ondersteunen van organisatoren van aanbodgericht werk (levensbreed, met klemtoon op duurzaamheidsen diversiteitsthema’s).

Zie ook hieronder.

6. Maatschappelijke verantwoording van het aanbod Vanuit gegevensverzamelingen, toekomstverkenningen, leerpunten vanuit onze netwerking en praktijken, houden we de vinger aan de pols bij dwingende maatschappelijke kwesties die op ons afkomen: actief burgerschap en verfijning van de democratie, samenleven in superdiversiteit, solidariteit en economie binnen de grenzen van de planeet, de digitale revolutie, de informatiemaatschappij, opvoeden en opgroeien in de stad, … Vanuit deze invalshoeken ontdekken en expliciteren we noden en ambities van betrokken actoren, groepen en mensen. Van hieruit willen we contexten ontwikkelen, waarbinnen mensen gezamenlijk op zoek gaan naar constructieve oplossingen en waarbij ze mee doeloriëntaties, inhouden en acties van de werking bepalen. Participatie van deelnemers is een grondbeginsel van het sociaal-cultureel vormingswerk. Dat garandeert mede de verscheidenheid van onze activiteiten (zie ook hierboven).


Pagina 28

7. Beschikbare infrastructuur We brengen vorming naar de mensen, daar waar ze leven, wonen, mekaar ontmoeten en ervaringen vaak aan den lijve meemaken. We komen in het ganse werkingsgebied bij mekaar in vlakbij gelegen (in enkele gevallen met het openbaar vervoer goed bereikbare) semipublieke en publieke voorzieningen. We beschikken over een centraal gelegen kantoorruimte (nabij een knooppunt van autowegen en openbaar vervoer) van waaruit onze medewerkers dagelijks uitzwermen.

8. Professionele uitbouw Medewerkersgroep Vanaf 2011 is een kwart van de gemeenschapssubsidie geschrapt en vanaf 2015 nog eens 5%. Die inkrimping gaat gepaard met een gewijzigd decreet vanaf 2011 (twee van de drie kernopdrachten vallen weg) en op het einde van 2012 met een verhuis naar een meer praktische kantoorruimte. Als gevolg daarvan dienen functies geschrapt en taken van mensen herbekeken. Het personeelbestand krimpt gestaag van 39 mensen en 33,50 VTE einde 2010 naar 32 mensen en 27,28 VTE einde 2014. De krimp zet zich bij het begin van 2015 door naar 28 mensen en 24,28 VTE. Een verdere verlaging van de uitgaven in 2015 blijft nodig om de organisatie financieel gezond te houden. Het focussen op projecten procesmatig werken – dat meer oog heeft voor outcome dan voor output – gecombineerd met een kleiner wordende ploeg, zal ooit een negatieve impact hebben op onze klassieke outputresultaten. Het zal er dan op aan komen om, nog meer dan vandaag het geval is, de werking vanuit kwaliteitscriteria te verantwoorden. Samenstelling medewerkersgroep

Verdeling functies

Einde 2014: 32 mensen, 27,28 VTE Ammann Christian Bellal Majida Blokland Marjan Bombeke Katelijn Calders Ern Calisir Sukran Cockx Ilse De Wandeler Veerle De Weser Sabine Eguavoen Evans Embregts Kristina Lens Tania Malfroid Griet Middendorp Mario Petcu Florinela Rawofi Adiba

0,9 VTE 1 1 0,8 0.8 0,5 0,8 1 0,8 1 1 1 1 1 1 0,5

Einde 2014 Reychler Véronique Santens Annelies Scheers Luk Schoenmakers Lydie Spiessens Luc Tack Sue Thiels Frank Van de Voorde Niki Van de Wiele Koen Van den Brande Peter Van Lantschoot Pat Van Loock Anja Verbeeck Marianne Verheyen Kris Verschorren Hilde Veulemans Liesbet

0,68 1 1 1 1 1 1 0,5 1 1 0,6 0,8 0,5 0,8 0,8 0,5

Coördinatie Staf OZ/communicatie Staf vormingswerk Staf ondersteuning Medew. communicatie Medew. boekhouding Medew. projectonderst. Medew. onthaal Medew. logistiek Overhead (42%) Soc-cult. vormingswerk Soc.-cult. Vormingswerk/OZ Educatie (58%) Totaal

11,48 13,80 2,0 15,80 27,28

Einde feb. 2015: 28 mensen, 24,28 VTE Coördinatie Staf OZ/communicatie Staf vormingswerk Staf ondersteuning Medew. communicatie Medew. boekhouding Medew. projectonderst. Overhead (35%) Soc-cult. vormingswerk Soc.-cult. vormingswerk/OZ Educatie (65%) Totaal

Pagina 29

2 VTE 0,80 1,00 0,80 1,30 0,68 2,90 1,00 1,00

1 0,80 1,00 0,80 1,30 0,68 2,90 8,48 13,8O 2,0 15,80 24,28


Medewerkers werken in projecten (soms) projectenteams (zoals opgroeien/opvoeden en Organiseer zelf), enkele malen binnen overkoepelende teams die planning en beleid voorbereiden (burgerschap, nieuwe media, cultuur) en in ondersteuningsteams (ondersteuning, communicatie). Interne organen zijn de medewerkersvergadering en de beleidsadviesgroep. De medewerkersvergadering komt vijf keer samen (2/06, 23/06, 29/09, 30/09, 17/11), omvat alle medewerkers en komt tot conclusies die adviserend zijn ten behoeve van de Raad van bestuur. De beleidsadviesgroep, die in 2014 en 2015 ook de functie opneemt als beleidsplanningsgroep, doet beleidsvoorbereidend werk ten behoeve van staf en medewerkersvergadering. De groep vergadert twaalf keer (13/01, 7/02, 10/03, 31/03, 5/05, 26/05, 30/06, 26/08, 8/09, 6/10, 27/10, 7/11). Samenstelling van de beleidsadviesgroep per 31 december 2014: Veerle De Wandeler (coördinator), Hilde Verschorren (staf ondersteuning), Kris Verheyen (staf OZ en communicatie), Luk Scheers (staf vormingswerk), Liesbet Veulemans (medewerker ondersteuning) en de sociaal-culturele vormingswerkers Marjan Blokland, Sue Tack, Annelies Santens en Majida Bellal.

Competentieontwikkeling, zie p 11 en 12 Zie de eerste vier alinea’s van het hoofdstuk ‘ORGANISATORISCH BELEID’, waarbinnen beleid en aanpak m.b.t. competentieontwikkeling beschreven wordt. Het gaat om ‘Resultaatgericht werken’ (met een competentiecyclus), ‘Competenties ontwikkelen’ (VTO), ‘Samenwerken’ (leren van mekaar) en ‘Processen managen’ (dat evalueren en kennisdelen bevordert). In het kader van VTO wordt een deel van de werktijd besteed aan meer formele vormen van bijleren. Alle medewerkers Alle medewerkers Medewerkers & leden AV Medewerkers & leden AV Florinela Petcu Peter Van den Brande Sabine De Weser Hilde Verschorren Hilde Verschorren Veronique Reychler Ern Calders Griet Malfroid Marjan Blokland Majida Bellal Peter Vanden Brande Veerle De Wandeler Sue Tack Anja Van Loock Sue Tack, Majida Bellal Veerle De Wandeler L. Scheers, V. De Wandeler De Wandeler, Thiels, Blokland, Scheers, Malfroid Lens, Van den Brande, Embregts, Verheyen, Van de Voorde, De Weser, Bellal, Scheers

Uiteenzetting en discussie m.b.t armoedebestrijding, 1 sessie Workshop ‘planningsgesprek & resultaatgericht werken’, 1 sessie Lezing en debat m.b.t. coöperatieve bewegingen, 1 sessie Lezing en debat ‘Middenveld in bewegingen’, 1 sessie Leren omgaan met diversiteit, 4 sessies Colloquium armoede en sociale uitsluiting, 2 sessies Workshop m.b.t. netwerken en communicatie, 2 sessies Programma tijdsregistratie, 1 sessie Snelcursus Actualiteiten, 1 sessies Opleiding api en excel, 2 sessies Meesters in training, 6 sessies Kwetsbaarheid en weerbaarheid, 2 sessies Geweldloos verzet en opvoeding, 8 sessies Grenzen stellen en bewaken, 2 sessies Intervisie impactbepaling, 3 sessies Wat kan KIM voor je organisatie betekenen, 2 sessies Masterclas burgerschap, 6 sessies Coachen in het hedendaags vrijwilligerswerk, 6 sessies Innovatiepitches met de Sociale InnovatieFabriek, 1 sessie Strategisch opleiden, 4 sessies Inspiratiedag ‘Middenveld in beweging’, 2 sessies Innovatiefestival Socius, 2 sessies

Locatie, begeleider Vormingplus, eigen medew. Vormingplus, eigen medew. Vormingplus, Ines Rottmann Vormingplus, Elke Vandeperre Brussel, Socius, Antwerpen, UA Schaarbeek, KMS (Kerknet) Brussel, Sociare Brussel, Sociare Antwerpen, 4Business Gent, Kwadraet Antwerpen, Interactieacademie Brussel, BIGV Antwerpen, Changeconsult Mechelen, Socius Brussel, Socius Brussel, Socius Gent, Kwadraet Mechelen, Socius Gent, Mentor Brussel, Middenv. in beweging Leuven, Socius

Schrijven voor het web, 4 sessies

Vormingplus, Creatief Schrijven

Bestuursorganen De Algemene Vergadering komt in 2014 twee keer samen. Een eerste maal in maart waar voortgangsrapport 2013-2014, financieel verslag 2013 en gewijzigde begroting 2014 worden goedgekeurd. Aansluitend volgt een uiteenzetting met gedachtewisseling over coöperatieve bewegingen vandaag. Een tweede maal komt de Algemene Vergadering in december samen, waar jaarplan en begroting 2015 worden voorgesteld en goedgekeurd. Hierop volgt een uiteenzetting over ‘Middenveld in beweging’ (medewerker Motief vzw) met aansluitend een discussie over de positionering van Vormingplus dienaangaande. De Algemene Vergadering telt einde 2014 26 leden (de leden Carla Martens en Sven Lauwers nemen in 2014 ontslag). Voorzitter is Paul Van Mechelen.


Pagina 30

Arredondo Maria Bogaert André Boukhelif Leila Buytaert Benedicte De Roose Yvonne De Koster Peter Dille Koen Dillen Sarah Druyts Frans

Deurne Antwerpen Antwerpen Hove Antwerpen Wijnegem Berchem Nijlen Antwerpen

Polat Belgiz Kennis Ludo Krieger Herta Lambers Anne Strobbe William Mast Johan Nijs Ivo Poot Chris Roggeman Kitty

Antwerpen Borgerhout Berchem Hoboken St Lenaarts Hemiksem Essen Berchem Berchem

Scheltiens Vincent Svensson Sven Thas Jan Van Mechelen Paul Van Hoogenbemt Diana Verheyen Tom Vergauwen Robert Verschure Willy

Antwerpen Bouwel Mortsel Schoten Berchem Deurne Wommelgem Edegem

De Raad van Bestuur komt in 2014 acht keer samen: 14/1, 25/2, 29/4, 26/5, 18/6, 27/8, 15/10 en 28/11. Haar samenstelling op 31 december 2014: Paul Van Mechelen (voorzitter), Maria Arredondo, André Bogaert (penningmeester), Koen Dille, Anne Lambers, Johan Mast, Chris Poot, Jan Thas (ondervoorzitter), Tom Verheyen, Willy Verschure (secretaris).

De financiële commissie voert regelmatige controles uit op de bestedingen van Vormingplus en adviseert het bestuur over de begroting en de financies van de organisatie. De commissie vergadert in 2014 vijf maal. In 2015 wordt meer tussentijds gecontroleerd. Er worden verdere stappen voorbereid en gezet die vorm geven aan een financieel gezonde organisatie. Haar samenstelling op 31 december 2014: voorzitter André Bogaert (penningmeester), Veerle De Wandeler (coördinator), Paul Van Mechelen (voorzitter), Willy Verschure (secretaris) en Chris Poot (bestuurder).

9. Netwerkvorming We ijveren voor een maatschappij waarin elkeen aan bod kan komen bij de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Daarom werken wij altijd samen met overheden, organisaties en groepen die hierbij betrokken zijn of willen worden, en die hun expertise hierbij willen inbrengen. Het opzetten van of toetreden tot (sectoroverschrijdende coalities) als hefbomen voor ontwikkeling en vernieuwing van het samenleven staat voorop. 

We zijn altijd actief binnen en vanuit werkverbanden die projecten/initiatieven ontwikkelen (of die er een steentje toe bijdragen). Als dusdanig werken we in 2014-2015 samen met 130 partners (84 publ. 46 particul.). Sociale huisvestingsmaatschappijen

cvba ABC, De Ideale Woning

Stad Antwerpen

Bedrijfseenheid Samen leven, dienst Buurtsport, district Wilrijk, Taalpunten Antwerpse bibliotheken, Onthaalbureau Inburgering, dienst Onderwijsbeleid, Atlas, Stadsdichter, Antwerpen Boekenstad, cel Lokaal Cultuurbeleid, Servicepunt Vrijwilligers, culturele centra Berchem, Deurne, Merksem en Luchtbal, OCMW Antwerpen, Zorgbedrijf Antwerpen, diverse Antwerpse dienstencentra, Red Star Line Museum, Tuin in de stad, Buurtregie, Opsinjoren, Dienst Levensbeschouwingen, projectleiding Huizen van het Kind.

Gemeenten

Wijnegem, Schoten, Zwijndrecht, Stabroek (bibliotheek, Sociaal Huis), Kapellen (OCMW, dienstencentrum, cultureel centrum), Boom (gemeente, OCMW, Huis van het Kind, diversiteitsdienst), Aartselaar (cultureel centrum), Kontich (OCMW), … Estafette-initiatieven in de Rupelstreek, Hove, Schoten, Edegem, Kontich, stad Mortsel, Wuustwezel, Zwijndrecht, Brecht en Stabroek. Babbelpunten in Kalmthout, Essen, Wijnegem en Wuustwezel.

Bovenlokale overheden & instanties

Parlementair Informatiecentrum, gevangenis Antwerpen, Prospekta (Centrum voor kunstcommunicatie), Huis van het Nederlands provincie Antwerpen en stad Antwerpen, Prisma, asielcentrum Broechem, Mediawijs.be, dienst Welzijnszaken provincie Antwerpen

Europa

Grundtvig (A place and its story): Kalma Lans County Museum (Zweden), Ostrobothnian Childrens Culture Network BARK, Regional Council of Ostrobothnia (Finland), Gesellschaft für Humanistische Photographie e.V. (Duitsland), Byggdasafn Hafnarfjardar (Ijsland), Dundalp County Museum (Ierland), The Goldap Community Foundation (Polen). Erasmus plus (Taalcarrousel): volksuniversiteit “Ioan Dalles” Boekarest (Roemenië), Universiteit derde leeftijd Almeirim (Portugal) en PNKV Foundation, Emmen (Nederland)

Onderwijsinstellingen (publiek & particulier)

LBC Volwassenenonderwijs, Encora centrum voor volwassenenonderwijs, 7 Antwerpse basisscholen, Basiseducatie Nova en Borgerhout, Karel de Grote Hogeschool.

Particuliere organisaties Welzijn

CAW Antwerpen/Opvoedingswinkel, CAW/Inloopteam, CAW/De Vaart Inloopcentrum voor thuislozen, CAW/De Passant Opvanghuis voor mannen, CAW/Vrouwenopvangcentrum Ohana, CAW/Boysproject,

Pagina 31


CAW/De Plataan, De Vliering Broeders Alexianen Boechout, Prinsenhof voor mensen met een beperking, Familiehulp vzw. Integratie Sociale economie & werk Opbouwwerk Verenigingen, federaties

Vrijwilligersinitiatieven Vormingplussen Gespecialiseerde vormingsinstelling 

De8 TAO, Buurtservice Posthof, dot.kom Webpunt, Edutech buurtwerk Dinamo Deurne, schoolopbouwwerk De Schoolbrug, buurtwerking Posthof Berchem, Buurtwerking ’t Pleintje Deurne, Samenlevingsopbouw stad Antwerpen. Minderhedenforum, VIVA-POL, MORITA, Spoetnik Antwerpen, Solidariteit – Platform Russisch sprekenden, Internationaal comité, IVCA, Gezinsbond, Symbiose, Centrum Kauwenberg, Filet Divers, APGA, Recht-Op, PSC-Open Huis. Lets Provincie Antwerpen, Antwerpen aan ’t woord, 5 Antwerpse bewonersgroepen Kempen, Limburg, Mechelen. Motief

In 2014 ondersteunen we 78 organisatoren bij het ontwikkelen van een open aanbod cursussen, workshops en lezingen.

Dienstencentra (17), bibliotheken (15), culturele centra (10), lokale overheden (9), OCMW’s (4), mutualiteiten (4), organisaties actief in de integratiesector (4), in de sector van de tewerkstelling (3), in de jeugdsector (2) en socioculturele initiatieven, gesubsidieerd (4) en niet gesubsidieerd waaronder twee holebiverenigingen (5), MAS: administratieve steun bij tentoonstelling ‘Heilige plaatsen, heilige boeken’. 

We maken in 2014 deel uit van 22 overlegfora. Bovenlokaal

Provinciaal overleg Babbelbal, Overleg Vormingplussen Conversatietafels NT2, Collegagroep Communicatie en collegagroep Burgerschap Vormingplussen, Kif Kif vzw (deelname AV), Linc vzw (deelname RVB), Stichting Lezen (deelname AV), Provinciaal overleg Huizen van het Kind, stuurgroep pedagogisch burgerschap (Internationaal Comité), Sociare (deelname RVB), Lets Vlaanderen.

Antwerpen

Stedelijk taaloverleg Antwerpen, Intervisie Samen inburgeren Antwerpen, Puntstudio Hoboken (deelname AV), Platform Digibrug Antwerpen, Lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie Antwerpen, Werkgroep Sociaalcultureel werk in de gevangenis, Antwerpse participatieploeg, Adviesraad opvoedingsondersteuning stad Antwerpen, Wijkoverleg Luchtbal, Wijkoverleg Europark, Centrum Basiseducatie (deelname AV).

10. Samenwerking met gespecialiseerde vormingsinstellingen In het kader van een behoeftegerichte werking worden werkverbanden gesmeed op basis van gestelde uitdagingen, vragen en in te brengen expertise. Dat heeft in de loop der jaren nooit tot een samenwerking met een gespecialiseerde vormingsorganisatie kunnen leiden. Onder de noemer ‘Organiseer zelf’ kunnen lokale organisatoren putten uit een breed gamma van cursussen, workshops en lezingen dat door ons is samengebracht. Het gaat om werk van freelancers, maar ook activiteiten van bewegingen, verenigingen én gespecialiseerde vormingsorganisaties. In 2014 worden als dusdanig door lokale organisatoren 229 activiteiten geboekt, waarvan 2 van gespecialiseerde vormingsorganisaties (Wisper en VCOK). Met Motief wordt samengewerkt bij de organisatie van de wandelingen ‘Cordoba aan de Schelde’.

11. Bijdrage aan het overleg met de Vormingplussen We nemen deel aan het maandelijkse coördinatorenoverleg en zijn actief binnen de collegagroepen communicatie (4x in 2014), burgerschap (1x) en diversiteit (in 2015). Op het terrein zijn er werkcontacten met Kempen (ondersteuning project ‘Changemakers’ in 2014, ontwikkeling en beheer van de cursuspool ‘Oppepper’ en provinciaal overleg ‘Babbelbal’), Mechelen (provinciaal overleg ‘Babbelbal’), Limburg (traject ‘Burgeradvies website Vlaams Parlement’ in 2014) en Gent-Eeklo (project ‘Taalcarrousel’).


Pagina 32

12. Culturele functie Sinds geruime tijd willen we vooral inzetten op actieve cultuurparticipatie (creatie) die mensen zeggingskracht v geeft en gemeenschappen versterkt en verbindt. Een sociaal-artistieke benadering staat voorop, of in op zichzelf staande cultuurprojecten of als deel van projecten die meer dan alleen actieve cultuurparticipatie beogen. Binnen sociaal-artistieke projecten maakt verbeeldingskracht artistiek werk mogelijk, worden sociale vaardigheden en mogelijkheden voor zelfexpressie versterkt, is er sociale netwerkvorming in en tussen gemeenschappen en publieken, en worden aanzetten voor maatschappelijke innovatie gegeven. De culturele functie is ook van toepassing in die initiatieven waarbinnen vrijwilligers mensen toeleiden naar het bestaande cultuuraanbod. Vanuit de notie cultuurproductie en -toeleiding is in 2014-2015 de culturele functie van toepassing in 10 projecten en initiatieven. Actieve cultuurparticipatie & sociaal artistiek werk Actieve cultuurparticipatie

Cultuurtoeleiding

1. 2.

Project ‘Creactivisten’, project ‘Creatracks’

3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Project Creacracks, Project ‘Allemaal opvoeders, sterke ouders’, Projecten ‘Dochters van Eva’ (Merksem en Aartselaar) project ‘Uitpakken’, Minitraject ‘Taaltheatraal & etnisch diverse transgenders’, Initiatief ‘Consul-Anten’, Ondersteuning ‘Vrijwilligers OCMW Vrijetijdsloket’, Rhizomen

13. Gemeenschapsvormende functie De opdracht gemeenschapsvorming wordt ingevuld vanuit de notie om bestaande sociale netwerken te versterken en nieuwe sociale netwerken te bevorderen. Het gaat om cohesie, en om het leggen van verbindingen in én tussen gemeenschappen (bonding en bridging). Als dusdanig wordt – soms bewust en methodisch soms als neveneffect – toegewerkt naar gemeenschapsvorming in 23 projecten en initiatieven. Burgergroepen ondersteunen, democratie van onderuit

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Proefproject ‘Minderheden en burgerschap, stad Antwerpen Project ‘A place and its story’ stad Antwerpen, 35 sessies Project ‘Ter Wilgen’ (participatie sociale huisvesting), Linkeroever Project Koeisteerthofdreef (participatie sociale huisvesting), Mortsel, 5 sessies Ondersteuning ‘Het Groen plein’, Linkeroever, 6 sessies Project ‘Antwerpen op wieltjes’, Deurne, 5 sessies Ondersteuning ‘Changemakers’, stad Antwerpen, 10 sessies Project ‘Zonepeters en –meters’, Kalmthout, Wommelgem, Lint, Rupelstreek, 28 sessies Traject Wij Wijnegem, 7 sessies

Van Inburgeren naar volwaardig burgerschap

10. 11. 12. 13. 14.

Initiatief Babbelpunten Europark en ABC, Linkeroever, 74 sessies Initiatief Babbelpunt, Luchtbal, 38 sessies Proefprojecten Babbelplus, Schoten, 8 sessies, en Zwijndrecht. Project Samen inburgeren, Boom, 5 sessies + 420 duo-ontmoetingen Initiatief ‘Taalcarrousel’, 73 sessies

Opgroeien en opvoeden, de weg naar een pedagogische civil society

15. Projecten ‘Allemaal opvoeders’, deelproject Sterke ouders, Antwerpen 16. & Groei mee met je tiener, Antwerpen, 31 sessies 17. Project ‘Ouderparticipatie Huis van het Kind’, Boom

Cultuur (mee)maken

18. Project ‘Creatracks’, stad Antwerpen, 23 sessies 19. Project ‘Creactivisten’

Basisvaardigheden voor kwetsbare groepen

20. 21. 22. 23.

Projecten ‘Digitale drempels’, deelprojecten ‘Een plek voor @’ en ‘Filet Divers’, district Antwerpen, 28 sessies Project ‘Je eigen woonst’, district Antwerpen, 7 sessies Project ‘Omgaan met budget en papieren’, Kontich, 16 sessies

Pagina 33


14. Vormingsuren Binnen een behoeftegerichte werking (expliciteren van vragen, ontwerpen van antwoorden op maat) is het aantal deelnemers noch het aantal vormingsuren een absoluut prioritair gegeven. Wat van belang is, is de aard en samenstelling van de groepen en de resultaten en effecten die bereikt worden, zowel agogisch als op vlak van probleemaanpak. Leerprocessen opzetten en begeleiden blijft evenwel de ruggengraat van elke opzet. Ervaringsleren (binnen een emancipatieperspectief) en leren in de werkelijkheid (participeren is leren) staan waar mogelijk voorop. Deze aanpak is soms tijdrovend maar doelmatig (alle mensen kunnen worden betrokken, leren kan aantoonbaar mee leiden tot verandering in – een klein deeltje – van de omgeving/maatschappij). Het overgrote deel van de eigen begeleidingstijd (die afneemt gezien besparingen) gaat hier naartoe, de klassieke output ervan bedraagt circa 2.000 vormingsuren. De overige output, circa 2.100 uren, kan worden gerealiseerd met een beperkte eigen educatieve inzet vooral ter ondersteuning van vrijwillige begeleiders, freelancers en lokale organisatoren. Projecten/trajecten/initiatieven opgezet door Vormingplus -

sociaal-culturele vormingswerkers Vormingplus

789 sessies, 2.103 uren

-

vrijwilligers gesteund door Vormingplus

368 sessies, 1.009 uren

-

freelancers

1.179 sessies, 3.178 uren (2,7 u per sessie)

22 sessies, 66 uren

Cursussen, lezingen en workshops opgezet door lokale organisatoren en gefaciliteerd door Vormingplus, ontwikkeld en begeleid door freelancers (merendeel) en socioculturele partnerorganisaties

398 sessies, 928,5 uren (2,4 u per sessie)

Totaal 2014

1.577 sessies, 4.106,5 uren (2,6 u per sessie)

totaal 2013 2012 2011

1.735 sessies, 4.055 ½ uren 1.581 sessies 4.001 uren 4.052 ½ uren

Tot slot vermelden we dat we vanuit de 2de lijn op afroep 7 organisatoren van NT2 conversatietafels (251 sessies, 619 uren) en 10 organisatoren van publieke digitale leerplekken met vrijwilligerswerkingen (109 sessies, 218 uren) ondersteunen. Effecten van onze inspanningen reiken in dat geval naar 1.937 sessies en 4.943,5 uren (2.151 sessies en 5.042 ½ uren in 2013).

15. Diversiteit met specifieke aandacht voor interculturaliteit Interculturaliseren (het betrekken van mensen bij een wisselwerking tussen culturen en hen stimuleren om positief om te gaan met diversiteit) is vanaf 2007 een van de drie ruime invalshoeken van waaruit we initiatieven en projecten ontwikkelen. In het lopende beleidsplan is diversiteit een van de twee grote beleidsuitdagingen. We gaan ervoor om ongelijkheden zichtbaar en bespreekbaar te maken, gelijkwaardigheid te bevorderen en nieuwe ongelijkheden te voorkomen. We zetten ons in om de rijkdom te accentueren die verscheidenheid ons brengt. Dat is een rode draad die doorheen de ganse werking loopt en die meer specifiek wordt uitgewerkt op de terreinen van het ‘inburgeren’ enerzijds, ‘opgroeien/opvoeden’ anderzijds. We gaan principieel voor inclusie, waarbinnen een categoriale benadering mogelijk blijft. Wat kansengroepen betreft focussen we op mensen die in armoede leven en op etnisch diverse groepen. In de toekomst willen we meer inzetten op inclusie en etnische diversiteit als thema waar mogelijk achter ons laten. Burgers zijn burgers, en werken gezamenlijk (op een lerende manier) aan een nieuwe toekomst. -

-

Van de 41 in dit voortgangsrapport beschreven initiatieven en projecten zijn er slechts 9 waar uitsluitend met autochtone groepen gewerkt wordt. In de overige 32 (en sommige bevatten deelprojecten) wordt (of zal worden) gewerkt met of gemixte of uitsluitend etnisch divers samengestelde groepen. In 17 projecten/initiatieven wordt of gewerkt met louter kansarme groepen of met groepen die gemixt zijn samengesteld (van kansarm tot middengroepen).


Pagina 34

Op vlak van personeel en beleidsorganen willen we in de eerste plaats de juiste mannen/vrouwen op de juiste plaatsen. We zullen wel extra inspanningen leveren om het zoeken naar nieuwe mensen niet louter via de geijkte kanalen te laten verlopen, maar ook in de richting van werelden waarbinnen mensen met een etnisch diverse afkomst aangesproken kunnen worden. Een extra zorg voor de volgende jaren is de behoefte aan meer verjonging zowel op vlak van personeel als van bestuur.

16. Integrale kwaliteitszorg, zie p 11 t/m p 14 Integrale kwaliteitszorg wordt gemonitord en mede gestuurd door en vanuit het ESF-kwaliteitsmodel. In 2011 en 2013 wordt de organisatie als dusdanig doorgelicht wat leidt tot volgende aanpak. IKZ ent zich in 2014-2015 op en vanuit volgende sporen, zie voor een beschrijving ervan onder hoofdstuk ‘ORGANISATORISCH BELEID’, p11 t/m p14: - toewerken naar ‘Resultaatgericht werken’ – medewerkers gaan creatief en probleemoplossend tewerk en worden aangestuurd op de verantwoordelijkheid die ze krijgen en de te bereiken resultaten – wat vorm krijgt vanuit een in 2014-2015 lopende evaluatiecyclus (waarbinnen ook een competentiecyclus vervat ligt) met plannings- en opvolggesprekken, en die afgesloten wordt door een evaluatiegesprek; - ‘Competenties ontwikkelen’, dat zich ent op 1) werkplekleren (al doende leren), 2) ‘Samenwerken’ en leren van mekaar, waarbij we in 2015 opnieuw op zoek gaan naar een gepaste teamstructuur en –werking die de juiste expertise helpt inzetten, kennis laat rondstromen en feedback bevordert, en 3) meer formele vormen van bijleren (zie ook onder beoordelingselement ‘Professionele uitbouw’); - ‘Processen managen’, waarbij educatieve werkprocessen (die alreeds in 2013 geïdentificeerd en vastgelegd worden in draaiboeken) in 2015 daadwerkelijk in de werking dienen geïmplementeerd met als doelen het in stand houden van kwaliteit en het garanderen van klantgerichtheid (omdat de manier van werken voor iedereen zicht- en bespreekbaar wordt, kennisdelen bevorderd en er een gezamenlijke basis is om het proces te verbeteren); - ‘Financieel beheren, waarbij we op beleidsniveau meer kijk willen hebben op de inzet van mensen en middelen en op uitvoeringsniveau de medewerkers een beter overzicht hebben over de inzet van tijd en middelen in hun opdrachten; - ‘Communiceren’, waarbij we focussen op 1) een tweerichtingsverkeer met maatschappelijk verantwoordelijke actoren (overheid en middenveld) m.b.t. onze dienstverlening 17 en 2) op vindplaatsgericht werven van deelnemers ; - ‘Secretariaat’ waarbij we focussen op het op punt zetten van het financieel beheer (zie hierboven), het optimaliseren van de digitalisering, administratieve vereenvoudiging en continuïteit van de ondersteuning (flexibele taakinvulling, ontwikkelen back-up systeem, de ondersteuner als meedenkende collega).

17

Mensen bereiken in hun eigen omgeving, via sleutelfiguren, formele en informele netwerken, huisbezoeken …

Pagina 35



Pagina 36

ACTIVITEITENFICHES

BURGERGROEPEN ONDERSTEUNEN, DEMOCRATIE VAN ONDERUIT

Proefproject ‘Minderheden en burgerschap’ Stimuleren en ondersteunen van zelforganiserende en gemixte burgergroepen in de civiele samenleving. Het wij-zij denken blijft dominant. De opvatting heerst dat mensen met een etnisch diverse achtergrond minder participeren. Vooroordelen en stereotypering doen geen recht aan de superdiverse samenleving waarin we leven. Toenemende diversiteit en een complexe identiteit van mensen dwingen ons om samen werk te maken van projecten. Daarbij willen we niet (meer) spreken over etnische groepen. Iedereen behoort tot een minderheid. Doel: bijdragen aan het zichtbaar maken en stimuleren van de evolutie naar een meer divers middenveld, dat een afspiegeling van de maatschappij is. Aanpak: vanuit een omgevingsanalyse (samen met een groep burgers) zetten we samen met deelnemers en organisaties een of meerdere projecten op die bijdragen aan een positieve beeldvorming over maatschappelijke participatie van actieve burgers in Antwerpen. In dat kader loopt ook een nevenproject dat focust op mensen die het Nederlands ondanks alles maar niet onder de knie krijgen en hoe dat ingrijpt op hun mogelijkheden om te participeren in de maatschappij. Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief, werkverbanden worden gesmeed. Voor het initiatief m.b.t. tot taal wordt samengewerkt met Taalpunt Nederlands (een initiatief van de Antwerpse bibliotheken) en Samenlevingsopbouw Antwerpen stad.

Locatie, looptijd Doelgroep Beoogde resultaten/effecten

Antwerpen, 2015 – 2016 Burgers (een bonte mengeling) Een honderdtal burgers maakt mee een analyse over de stand van zaken van onze superdiverse samenleving en formuleert concrete doelen om aan de opbouw ervan bij te dragen. Van hieruit werken we een concreet burgerschapsproject uit. Op deze wijze leren burgers omgaan met diversiteit, zich te uiten, hun standpunten en aannames kritisch in vraag te stellen, en om te gaan met dissensus. Bevindingen van het proefproject maken we kenbaar.

Project ‘A place and its story’ Deelnemen aan een Europese opzet – en opnemen van het begeleidingswerk in Vlaanderen – waarbinnen burgergroepen en professionals vanuit diverse landen kennismaken met methoden om te communiceren, visie te ontwikkelen en actie te voeren. ‘A place and its story’ is een Grundtvig-leerpartnerschap tussen Vormingplus regio Antwerpen en zes Europese organisaties actief in de (non- en informele) volwasseneneducatie. Historic Environment Education vormt het uitgangspunt van deze samenwerking. Het is een methode waarbij deelnemers reflecteren over hedendaagse maatschappelijke uitdagingen (integratie, gelijkheid, democratie…) aan de hand van een gebeurtenis uit het

Pagina 37


verleden. Het doel van dit partnerschap is om binnen het thema Historic Environment Education nieuwe werkvormen te ontwikkelen, waarbij het visuele en digitale belangrijke onderdelen zijn. Opdrachtgever, werkverband

Grundtvig leerpartnerschap met Kalma Lans County Museum (Zweden), Ostrobothnian Childrens Culture Network BARK, Regional Council of Ostrobothnia (Finland), Gesellschaft für Humanistische Photographie e.V. (Duitsland), Byggdasafn Hafnarfjardar (Ijsland), Dundalp County Museum (Ierland), The Goldap Community Foundation (Polen), Antwerpse partners: Opsinjoren (stad Antwerpen), vijf Antwerpse bewonersgroepen

Locatie, looptijd Doelgroep Resultaten/effecten 2014

Kalmar (Zweden), Berlijn (Duitsland), Antwerpen (België), Vaasa (Finland), Goldap (Polen), Dundalk (Ierland), najaar 2013 – medio 2015 Zelforganiserende bewonersgroepen en professionals social profit Vanuit de diverse uitwisselings- en leertrajecten wordt kennisgemaakt met nieuwe methoden – zoals visual storytelling, digital storytelling en time travel – waarmee basisgroepen thuis verder aan de slag kunnen gaan. Door het bevorderen van een interculturele dialoog worden binnen en tussen de groepen de contouren van een Europese identiteit zichtbaar gemaakt. Resultaten van het project worden neergelegd in drie fotoverhalen, zeven digitale verhalen en een website. Overlegbijeenkomsten: 3 tussentijdse evaluaties met de partners en 2 terugkoppelmomenten met EPOS (Vlaams agentschap voor de uitvoering van de onderwijs- en opleidingsprogramma’s van de Europese Unie. Afgevaardigden van 5 bewonersgroepen

Europese partners en hun lerenden

Afgevaardigden bewonersgroepen & Opsinjoren

Bewonersgroep Klein Antwerpen

Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

15, 37 ½ 5, 25 14, 11 0 4, 13, 8, 0

4, 10 15, 15 3, 12 0 0, 8, 5, 2

8, 20 10, 10 3, 7 0 2, 5, 3, 0

8, 20 9, 9 5, 4 0 0, 1, 8, 0

Beoogde resultaten/effecten

Via een bezoek aan The Goldap Community Foundation (Polen) zoeken we antwoorden op hoe diversiteit vorm krijgt in een regio waar burgers samenleven vanuit landen waarbinnen zich conflicten voordoen (Rusland, Oekraïne) en hoe het middenveld daarmee omgaat. Het bezoek aan Dundalp County Museum (Ierland) wordt gekoppeld aan de slotconferentie: welke methoden hebben we geleerd en hoe kunnen die toegepast worden in een verscheiden Europa? We verkennen mogelijkheden voor een vervolg van het project.

Proefprojecten ‘Sociaal beheer in sociale huisvesting’ Opzetten en begeleiden van bewonersgroepen in sociale woonwijken die zich beraden over hun woonsituatie en plannen maken voor de toekomst. Project Koeisteerthofdreef te Mortsel (De Ideale Woning cv) De Ideale Woning wil wegen zoeken naar vormen van duurzame en efficiënte samenwerking met haar huurders met het oog op goed samenleven in de complexen en een efficiënt beheer van de woonomgeving. Vanuit deze optiek wil men in en om het complex Koeisteerthofdreef te Mortsel een bewonerswerking opstarten. Uitgangspunt is dat huurders die verantwoordelijkheid binnen hun rol als burger/huurder in samenhang met hun buren en met de sociale verhuurder leren en kunnen opnemen, zich hun woonplek toeeigenen. Ze worden in de gelegenheid gesteld om mee vorm te geven aan het samenleven in en om sociale


Pagina 38

wooncomplexen en om bij te dragen aan het beheer van hun omgeving. Doel: samen met huurders en verhuurder een voorstel ontwikkelen voor een samenwerkingsmodel waarbinnen alle actoren in samenspraak met mekaar taken willen, leren en kunnen opnemen bij het beheren van de leef- en woonomgeving. Dat model in de praktijk brengen en na verloop van tijd evalueren op resultaten en de wijze waarop die gehaald zijn. Opdrachtgever, werkverband Locatie, looptijd Doelgroep Resultaten/effecten 2014

De Ideale Woning cv Mortsel, 2014-2015 Sociale huurders Een actieplan is opgemaakt, als eerste stap wordt een samenlevingscode opgemaakt. 4x overlegbijeenkomsten met de opdrachtgever, 2x met partners. Bewonersgroep Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


5 sessies, 12 ½ uren 20, 47 15, 32 15 0, 20, 27, 0

Een samenwerkingsmodel verder in de praktijk brengen en resultaten evalueren. We beogen de totstandkoming van een bewonersbeleid waarbinnen plaats is voor zeggenschap en verantwoordelijkheid voor bewoners, een geïntegreerde dienstverlening door de bouwmaatschappij op noden en ambities van de huurders, en binnen de huurdersgroep meer zelfredzaamheid, zin voor eigen initiatief (zowel op sociaal als technisch vlak), meer positieve sociale controle en burenhulp, een mee beheerde afvalregeling, … Testcases opstarten op meerdere plekken binnen het patrimonium van De Ideale Woning.

Project Ter Wilgen, Linkeroever Antwerpen (ABC cvba) Verbeteren van de communicatie tussen een sociaal verhuurder en zijn huurders, en tussen de huurders onderling. Hiertoe worden samen met bewoners verbetervoorstellen uitgewerkt. Ook wordt gezocht naar manieren waarop bewoners mee verantwoordelijkheid opnemen voor hun omgeving, o.a. het gebruiken en co-beheren van een bewonerslokaal. Opdrachtgever, werkverband ABC cvba Locatie, looptijd Linkeroever Antwerpen, 2015 Doelgroep Sociale huurders, medewerkers sociale huisvestingsmaatschappij Beoogde resultaten/effecten Een door bewoners mee opgemaakt verbetervoorstel en samenwerkingsmodel. Verhuurder en huurders gaan hiermee aan de slag en actiepunten worden uitgevoerd. Na een eerste fase zetten we leerpunten en resultaten op een rij.

Pagina 39


Ondersteuning ‘Het Groen plein’, Linkeroever Antwerpen Stimuleren van bewonersbetrokkenheid bij de installatie en het beheer van een Samentuin in een sociale woonwijk. De stad Antwerpen wil ontmoetingen tussen mensen stimuleren. In een sociale hoogbouwwijk op Linkeroever (ABC cvba) kiest de stad hiertoe voor de aanleg van een Samentuin (braakliggende grond waar bewoners samen ecologisch moestuinieren). We ondersteunen het initiatief bij werving en groepsvorming van geïnteresseerde mensen, en bij de inbedding van de tuin in de wijk. Opdrachtgever, werkverband Stad Antwerpen, m.m.v. cvba ABC Locatie, looptijd Linkeroever Antwerpen, najaar 2014 – 2015 Doelgroep Sociale huurders, stedelijke diensten Resultaten/effecten 2014 Het project kent een lange voorbereidingsperiode op zoek naar een gepast werkvoorstel en financiering. In het najaar worden contacten gelegd in de wijk. Daaruit blijkt dat er zich diverse samenlevingsproblemen stellen, zowel in als buiten de gebouwen, en mensen het moeilijk hebben om verbindingen te leggen met mekaar en met de huisbaas. We proberen de Samentuin in deze context te situeren. 8 overlegbijeenkomsten met projectpartners en andere stedelijke diensten. 6 ontmoetingsmomenten/acties met bewoners (sensibilisering & werving) Sessies (acties), uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


6, 12 Circa 40, circa 100 Niet geregistreerd. Circa 75 Niet geregistreerd

Proeven van tuinieren, openluchtvolksvergadering, tekenwedstrijd, …

Er is een samentuin die door een gemixte groep bewoners beheerd wordt en die aanleiding is voor een meer herbergzame en door bewoners mee beheerde buitenomgeving.

Ondersteuning ‘Zonepeters en –meters’ Ondersteunen van vrijwilligers actief in diverse Letskringen in de Antwerpse regio. Vormingplus bevordert duurzame samenlevingsvormen. In dat kader steunen we de vrijwilligersgroep LETS Antwerpen Provincie bij het ontwikkelen en versterken van Letsgroepen. We begeleiden een groepswerking waarbinnen deelnemers plannen maken, ervaringen uitwisselen en leren uit wat ze meemaken terwijl ze lokale LETSkringen verder uitbouwen. Samen met het vorderend leerproces ontstaat een materialenmap als groeiend instrument. Opdrachtgever, werkverband LETS Antwerpen-Provincie Locatie, looptijd

Provincie Antwerpen, 2013 – 2015 Vrijwilligers zijn actief in de regio Kalmthout (Stabroek, Kapellen, Essen en Wuustwezel), regio Schoten (Merksem, Ekeren, Brasschaat, Schilde en Wijnegem), regio Wommelgem (Borsbeek en Ranst), regio Lint (Mortsel, Boechout, Hove, Kontich en Edegem) en in de Rupelstreek (Rumst, Boom, Hemiksem, Niel, Schelle en Aartselaar). Verder ondersteunen we vrijwilligers die buiten ons werkingsgebied aan de slag zijn: Lier en omgeving, Sint-Katelijne-Waver en omgeving, en in Klein-Brabant.

Doelgroep Resultaten/effecten 2014


Vrijwilligers actief in Letskringen De zone(m/p)eters bespreken tweemaandelijks resultaten van lopende lokale werkingen en beraden zich over volgende te zetten stappen. Dat die lokale werkingen versterkt zijn, blijkt uit het stijgend aantal instapmomenten en

Pagina 40

groepsactiviteiten. Hiervoor doen vrijwilligers beroep op de mee door hen samengestelde materialenmap en promokoffer. De zonepeters en –meters organiseren 6 infostandjes op beurzen en festivals, een 15-tal instapbijeenkomsten, een 20-tal ontmoetingsmomenten, 2 ledenvergaderingen, en een 5-tal lokale vergaderingen met de meest actieve vrijwilligers. Ze verlenen hun medewerking aan2 Repaircafé’s (transitiegroepen), 1 Fairtradefietstocht (Wereldwinkel) en 1 Plantenruildag (VELT) Overlegbijeenkomsten: 2x overleg met kerngroep Lets Provincie Antwerpen, 1x info Vrouwenbron in Brasschaat, deelname Kringloopfestival Vlaco (ism met LETS Antwerpen Stad), 1x promostand op vrijetijdsbeurs van De Gezinsbond. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


Vrijwilligersgroep

Door vrijwilligers

6, 18 8, 13 4, 9 0 1, 4, 7, 1

22 bijeenkomsten, 55 uren; bemensen 6 infostandjes, werken mee aan 4 acties.

Continueren van het project via de organisatie van 3 ervaringsuitwisselingen (in het kader van een verdere uitbouw van de Letskringen) en enkele workshops waarmee digitale mogelijkheden i.v.m. het Letsen worden aangeduid en doorgegeven. Verder steunen we de organisatie van een trefdag voor alle Letsers van de provincie.

Project ‘Antwerpen op wieltjes’ Ontwikkelen en begeleiden van een consudelen-initiatief, ook gericht op het aanpakken van vervoersarmoede. Er is een groeiende groep kansarme kinderen in Antwerpen. Die wordt ook omwille van een beperkte mobiliteit op meerdere domeinen van het maatschappelijk leven uitgesloten. Zo is kunnen fietsen een van de eindtermen in de basisschool. Maar wat als je geen toegang hebt tot een fiets? Het doel van ‘Op wieltjes’ is dan ook om fietsen toegankelijk te maken voor alle kinderen. Dat doen we in de eerste plaats door fietsen uit te lenen en te ruilen. Zo wordt een andere vorm van productbezit mogelijk. We verzamelen fietsen van mensen die kinderfietsen willen doorgeven. Deelnemers aan de opzet krijgen een fiets op maat van hun kind mee. Is het kind uit de fiets gegroeid dan wordt het fietsje binnengebracht en een ander meegenomen. Fietsen worden onderhouden door vrijwillige fietsherstellers, die hiertoe soms bij mekaar komen om vaardigheden op punt te stellen. Deelnemende ouders steken ook een handje toe. Ze helpen flyeren, houden mee de mailinglist up-to-date, bereiden een fietstocht voor, helpen fietsen herstellen, … Via workshops kunnen ze hun vaardigheden versterken. Extra aandacht wordt besteed aan ‘leren fietsen’ en aan ‘fietsen in het verkeer van vandaag’. Dat loopt i.s.m. met de stedelijke dienst ‘Buurtsport’. Opdrachtgever, werkverband Locatie, looptijd Doelgroep Resultaten/effecten 2014

Eigen initiatief, m.m.v. Buurtwerk Dinamo, Buurtsport Antwerpen en Antwerpen aan ’t woord Deurne (Antwerpen), najaar 2014 – 2015 Gemixt (laag/hooggeschoold, kansarm/kansrijk) Voorbereidend werk om in 2015 formeel van start te kunnen gaan. Het initiatief wordt alvast opgenomen in het Fietsactieplan van de stad Antwerpen. Overlegbijeenkomsten: 25/6: lanceren van het voorstel via Fietslabo van het vrijwilligersinitiatief ‘Antwerpen aan t’woord’; 9/10: bezoek aan het gelijkaardige initiatief ‘Op Wielekes’ in Gent; 13/10: oprichting en samenkomst van de projectstuurgroep Op wieltjes; 22/10: deelname tweede Fietslabo van Antwerpen aan ’t woord; 4/11: verkennend gesprek mogelijk samenwerking met sociale economie; 8/12: tweede overleg stuurgroep Op wieltjes; 6tal overlegmomenten met buurtwerk Dinamo. Vrijwillige fietsherstellers Dinamo

Pagina 41

Stuurgroep partners en vrijwilligers.


Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:1,2,4,1


3, 7 ½ 6, 8 6, 0 2 Niet geregistreerd.

2, 5 4, 6 5, 1 0 Niet geregistreerd

Het project in Deurne wordt – m.m.v. een tiental vrijwilligers – op gang getrokken met een officieel startmoment op 28 maart. Een tweede initiatief wordt alvast in de steigers gezet (verkennende gesprekken in de districten Borgerhout en Hoboken).

Ondersteuning project ‘Changemakers’ (voltooid) Opzetten en begeleiden van twee etnisch diverse groepen die mogelijkheden onderzoeken en uittesten om te participeren aan beleidsorganen (initiatief Minderhedenforum, samenwerking met Vormingplus Kempen). Het project Changemakers is een landelijk initiatief van het Minderhedenforum (koepelorganisatie intercultureel middenveld) waarmee men de participatie van etnisch-culturele minderheden aan beleid wil verhogen. Vormingplus begeleidt de groepen in het eigen werkingsgebied en (i.s.m. Vormingplus Kempen) in de Kempen. Het doel is dat mensen gewapend worden (via ervaringsuitwisseling en informatiedoorstroming) in hun functioneren daar waar groepen dokteren aan een stukje samenleving (zoals bijvoorbeeld in adviesraden, maar ook in oudercomités e.a.) en/of om de weg ernaartoe op te zoeken. We helpen bestaande activiteiten van minderheden zichtbaar te maken, ontdekken hoe we onderbouwd vorm kunnen geven aan participatie en verkleuren als dusdanig de civil society. Opdrachtgever, werkverband Minderhedenforum, m.m.v. Vormingplus Kempen Locatie, looptijd Antwerpen en Turnhout, 2012 – 2014 Doelgroep Actieve, etnisch diverse burgers Resultaten/effecten Groepen zijn twee jaar aan de slag geweest (met en doorheen een 30-tal sessies te Antwerpen, een 50-tal in Turnhout). Niet alleen gaan ze (zijn ze) aan de slag in organen en nemen ze deel aan vele activiteiten, ook worden eigen initiatieven in de kijker gezet en ontstaan nieuwe werkverbanden. Changemakers zijn aan de slag in diverse organen (Mondiale raad Turnhout, Cultuurraad Geel, Derde Wereldraad Westerlo, cultuurraad en seniorenraad district Antwerpen, Intersectoraal Regionaal Overleg Jeugdhulp in Antwerpen, Kras Jeugdwerk, Hart boven Hard, Antwerpen aan ’t woord, VLOR, … wellicht ook Amnesty International. Ze nemen deel aan vele activiteiten die hen verder op weg kunnen helpen zoals een verkiezingsavond, een dialoogavond over migratie, een conferentie over 'Real Life Language Learning’, een Rondetafel omtrent Palliatieve zorg, een lezing over Opvoeden en over Taal, het stedelijk wijkoverleg in Antwerpen, een expertentafel omtrent participatie, het Antwerpse stadsgesprek, het Vliegend college (district Antwerpen), een Antwerps debat over GAS-boetes, een bezoek aan het Europees Parlement, deelname aan de Open Forumdag te Brussel m.b.t. innovatieve vormen van beleidsbeïnvloeding, het diversiteitsforum van de VRT, … Overlegbijeenkomsten: 2 x lokale werkgroep (Minderhedenforum, Vormingplus regio Antwerpen & Kempen, betrokken federaties) 4 x centrale werkgroep (Minderhedenforum, betrokken Vormingplussen en federaties) 1x slotfeest georganiseerd door het Minderhedenforum en alle stakeholders. Werkcontacten met Villa Mescolanza, Stad Turnhout, Prisma, Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie, CVO Taxandria, Stad Geel (Dienst Samenlevingsopbouw), Stad Mol (Dienst Samenlevingsopbouw), Antwerpen aan ’t woord, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, CVOSité, Stad Antwerpen: Steunpunt verenigingen & Steunpunt vrijwilligers stad Antwerpen; Inburgering Antwerpen; Buurtsecretariaten Antwerpen; Buurtsport Antwerpen; Opsinjoren Antwerpen; Atlas Antwerpen, Antwerps Platform Sociale Middenveld organisaties, Beweging.net Antwerpen (vroegere ACW), ACV Antwerpen, Interfederaal gelijkekansencentrum & Meldpunten Discriminatie, Recht-Op vzw, Demos vzw, Minderhedenforum. Antwerpen


Pagina 42

Turnhout

Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

10, 25 30 17, 13 28 Niet geregistreerd.

10, 25 25 19, 6 24 Niet geregistreerd.

Traject ‘Wij Wijnegem’ (voltooid) Begeleiden van vrijwilligers, actief in bewonersgroepen en verenigingen, die zich een beeld vormen van de boodschap die ze willen overbrengen en dat beeld leren omzetten in een digitaal verhaal. We introduceren actuele multimediatechnologieën bij bewonersgroepen en verenigingen als instrument voor actief burgerschap. Bewonersgroepen en verenigingen leren nieuwe mediatoepassingen te gebruiken om de communicatie met hun achterban en gemeente te bevorderen. Opdrachtgever, werkverband Gemeente Wijnegem Locatie, looptijd Wijnegem, 2014 Doelgroep Burgers actief in bewonersgroepen en het verenigingsleven Resultaten/effecten Deelnemers kunnen een digitaal verhaal maken (instrumenteel en inhoudelijk). Deze verhalen helpen hen ‘verbinden’ en ‘netwerken’. Zo worden de filmpjes verspreid en gekoppeld aan een wandelroute in de gemeente. Op deze manier worden er on- en offline verbindingen gelegd tussen wijken, groepen, gemeente en individuele inwoners. 2 x overleg met de opdrachtgever 16 afgevaardigden uit 8 bewonersgroepen en verenigingen. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

7, 17 ½ 16 6, 10 0 2, 3, 9, 2

Productie van 8 digitale verhalen. Filmpjes worden gekoppeld aan een wandelroute.

Traject ‘Burgeradvies opmaak website Vlaams Parlement’ (voltooid) Opzet en begeleiding van een burgergroep die het Parlementair informatiecentrum adviseert bij de opmaak van een website. De nieuwe website van het Vlaams parlement moet een belangrijk instrument worden om te communiceren met burgers en middenveldorganisaties. Twee burgergroepen (Antwerpen en Limburg) worden samengesteld. Ze verwoorden verwachtingen, testen voorstellen en geven adviezen. Opdrachtgever, werkverband Directie Informatie en Externe Relaties (Parlementair Informatiecentrum), m.m.v. Vormingplus Limburg Locatie, looptijd Antwerpen en Brussel, najaar 2013 – voorjaar 2014 Doelgroep Geïnteresseerde, actieve burgers Resultaten/effecten Deelnemers hebben zich een beeld gevormd van de functie en het werk van het Vlaams Parlement, hebben samen een visie geconstrueerd over hun relatie met het Vlaams Parlement en de informatiediensten die daarvoor wenselijk zijn, en hebben een advies geformuleerd over de aard en de vorm van de informatiedienstverlening van het Vlaams Parlement.

Pagina 43


Overlegbijeenkomsten: 1x met de opdrachtgever, 1x met Vormingplus Limburg. Groep geïnteresseerde vrijwilligers Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

5, 12 ½ 14, 14 8, 6 2 0, 3, 9, 2

Een adviesrapport wordt opgemaakt.

Minitraject ‘Nieuwe seniorenraad in Wilrijk’ (voltooid) Begeleiden van een groep senioren die als kandidaat-leden kennismaken met de werking van een adviesraad. Het district Wilrijk nodigt haar senioren uit om kennis te maken met de nieuwe participatiestructuur. Vormingplus Antwerpen begeleidt kandidaat-leden tijdens twee groepssessies, zodat ze zich weloverwogen kandidaat kunnen stellen voor de nieuwe seniorenraad. Opdrachtgever, werkverband District Wilrijk Doelgroep Geïnteresseerde senioren Resultaten/effecten Deelnemers hebben zich een beeld gevormd van de functie en het werk van een adviesraad. 1 overlegbijeenkomst met de opdrachtgever. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

2, 5 15, 30 15, 15 0 0, 0, 10, 20

VAN INBURGEREN NAAR VOLWAARDIG BURGERSCHAP

Proefprojecten ‘Babbelplus’ Opzetten en begeleiden van groepen waarbinnen etnisch diverse deelnemers samen met oorspronkelijke inwoners het Nederlands inoefenen terwijl ze op zoek gaan naar gepaste mogelijkheden om te participeren aan het maatschappelijke en culturele leven in de gemeente. Met Babbelplus mikken we op een concrete participatie van inburgeraars aan het ruime maatschappelijke en culturele leven in de gemeente als resultaat van een proces dat – samen met oorspronkelijke inwoners – doorheen een 15-tal sessies ontwikkeld wordt. Tijdens dat kennismakings-, zoeken ontdekkingstraject (culturele leven, sportinitiatieven, vrije tijd, sociaal-culturele verenigingen, burgerinitiatieven, … ) wordt voortdurend zijdelings aandacht besteed aan het inoefenen van het Nederlands. Tegelijk maken Nederlandstaligen kennis met hoe nieuwkomers vanuit hun achtergrond in het (Vlaamse) leven staan en wat zij daaraan kunnen toevoegen. Opdrachtgever, werkverband Gemeente Schoten, m.m.v. vrijetijds- en cultuurbeleidscoördinator OCMW Zwijndrecht, m.m.v. Dienstencentrum Houtmere


Pagina 44


Schoten: najaar 2014 – 2015 Zwijndrecht: 2015 Inburgeraars en oorspronkelijke inwoners van de gemeente Het traject wordt opgezet en begeleid te Schoten, en zal begin 2015 onder meer uitmonden in een gezamenlijk resultaat: een zelfgemaakt fotoboek met open toonmoment. Het traject te Zwijndrecht is in voorbereiding. Overlegbijeenkomsten: 3x overleg met cultuurbeleidscoördinator Schoten, 2x overkoepelend overleg (schepen, Huis van het Nederlands, CVO Ivoran, sociale dienst OCMW Schoten), 1x infomoment in CVO Ivoran. 2x overleg met OCMW Zwijndrecht Groep Schoten Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


8, 24 15, 39 15, 24 12 3, 15, 16, 5

Continueren traject te Schoten, en naar einde toewerken door reële match te maken tussen inburgeraars en het maatschappelijke, culturele leven in Schoten. Opstart van een tweede traject met een nieuwe groep inburgeraars. Opstart van een Babbelplustraject in Zwijndrecht.

Project ‘Samen inburgeren in Boom’ Opzetten en begeleiden van een initiatief waarbinnen inburgeraars en Nederlandstalige vrijwilligers duo’s vormen die mekaar ontmoeten om het Nederlands in te oefenen en het leven in de gemeente te verkennen. Met dit project kiest de gemeente Boom voor het faciliteren van langlopende ontmoetingen tussen oude en nieuwe inwoners wat een dynamiek naar begrip, cohesie en integratie op gang moet brengen. Een tien- tot vijftiental duo’s ontmoet mekaar minstens om de twee weken en dat gedurende één jaar. Op gezette tijden wordt gezamenlijk aan activiteiten deelgenomen. Op die manier worden, verspreid over drie jaren, trajecten opgestart en afgerond. Diverse partners werken mee. Inburgeraars worden toegeleid door Prisma Mechelen, aanbieders van lessen Nederlands, VDAB, OCMW en de gemeente. De vrijwillige inburgeringscoaches worden via gemeentelijke informatiekanalen en het lokale verenigingsleven aangesproken. Opdrachtgever, werkverband Gemeente Boom, m.m.v. Prisma e.a. met steun van de Vlaams minister van Inburgering (2012-2014) Locatie, looptijd Boom, 2012 – 2014 Doelgroep Inburgeraars en geïnteresseerde Bomenaren die zich vrijwillig willen inzetten Resultaten/effecten 2014 12 duo’s worden gevormd en die ontmoeten mekaar tweewekelijks een jaar lang. Tussendoor worden vijf samenkomsten opgezet waarbinnen mensen met mekaar kunnen afspreken, ervaringen uitwisselen en sociale contacten leggen. Het project wordt door betrokkenen gunstig geëvalueerd, wat leidt tot aftastende gesprekken over een vervolg in 2015. Overlegbijeenkomsten: 1 informatiebijeenkomst, 2 x overleg met alle partners (stuurgroep). Gezamenlijke activiteiten Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

Pagina 45

5, 15 14 4, 10 9 1, 3, 10, 0

Duo’s aan de slag 12 duo’s, circa 420 ontmoetingen, circa 840 uren converseren in het Nederlands.



Opstart van een vervolg dat evenwel meer toegespitst wordt op een concrete toeleiding naar het maatschappelijke en culturele leven in Boom.

Initiatief ‘Conversatietafels NT2, Babbelpunten’ Opzetten, begeleiden en ondersteunen van initiatieven waarbinnen inburgeraars en Nederlandstalige deelnemers wekelijks het Nederlands inoefenen. Tijdens wekelijkse vrije inloopbijeenkomsten oefenen inburgeraars samen met oorspronkelijke inwoners van de gemeente het Nederlands aan de hand van samen gekozen thema’s, overwinnen ze spreekangst en versterken ze kennis met Vlamingen waardoor ze hun sociaal netwerk versterken. Opdrachtgever, werkverband Babbelpunten Europark (eigen initiatief) en Linkernet Antwerpen (i.o.v. cvba ABC), i.s.m. Stad Antwerpen, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, Inclusief, Dienstencentrum Ter Welen, … Babbelpunt Luchtbal: eigen initiatief, i.s.m. cultuurcentrum Luchtbal, … Ondersteunen Babbelpunten Wijnegem en Wuustwezel: i.o.v. de gemeenten Ondersteuning jaarlijkse provinciale trefdag ‘Babbelbal’ voor Nederlandstalige vrijwilligers opgezet door Prisma, het Huis van het Nederlands en Vormingplus Mechelen. Locatie, looptijd Babbelpunt Europark Linkeroever Antwerpen: 2011 – 2015 Babbelpunten Luchtbal en Linkernet Antwerpen: 2010 – 2015 Ondersteuning Babbeltafel Wijnegem: najaar 2014 – najaar 2015 Ondersteuning Babbelpunt Wuustwezel: najaar 2013 – 2014 Doelgroep Inburgeraars en Nederlandstalige deelnemers Resultaten/effecten 2014 De 2 eigen Babbelpunten (Luchtbal en Europark) en het ABC-Babbelpunt worden gecontinueerd. Ondersteuning op vlak van vorming wordt verleend aan diverse Babbelpunten. In Essen verhuist het Babbelpunt van het cultuurcentrum Tatteljee naar het OCMW. In Kapellen mislukt de overdracht naar het Asielcentrum en houdt het initiatief op. Er wordt steun verleend aan de jaarlijkse provinciale trefdag voor Nederlandstalige vrijwilligers (Babbelbal) en aan het landelijke initiatief van de Huizen van het Nederlands en de Vormingplussen ‘De langste conversatietafel’ (1000-tal deelnemers). Overlegbijeenkomsten met partners: 2x te Essen, 2x te Kapellen, 2x te Wijnegem, 1x te Wommelgem, 5x omtrent de organisatie van Babbelbal en 2x omtrent de organisatie van de actie ‘Langste conversatietafel’, 2x mbt Europark, 2x mbt Luchtbal en 2x met cvba ABC. Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+: ONDERSTEUNING Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


Luchtbal Antwerpen

ABC Antwerpen

Europark Antwerpen

38, 76 12 4, 8 9 1, 2, 7, 2

37, 55 ½ 8 3, 5 6 0, 2, 4, 2

37, 74 20 8, 13 18 3, 6, 7, 5

Kalmthout

Essen

Wijnegem

Wuustwezel

1, 2 ½ (workshop vrijwilligers) 2 Niet geregistreerd. 0 Niet geregistreerd.

1, 3 ½ (conversatie)

2, 3 (conversaties)

14 Niet geregistreerd. 10 Niet geregistreerd.

6 2, 4 4 1, 2, 1, 2

2, 3 (conversaties) 1, 2 (evaluatie) 7 4, 3 5 2, 4, 0, 1

Pagina 46

Opgezet en begeleid door lokale instanties sessies, uren, deelnemers, inburgeraars

Totaal sessies, uren, deelnemers, inburgeraars


Wijnegem Kalmthout Essen Mortsel Wuustwezel Kapellen Wommelgem Boom (geen gegevens).

16 37 59 73 36 12 18

24 55,5 206,5 219 54 24 36

6 20 14 20 7 6 4

5 12 10 14 5 3 2

251

619

77

51

Van 2008 t/m 2014 hebben we 8 conversatietafels in gemeenten helpen oprichten (waarvan er 2 gestopt zijn) en 3 zelf opgericht in Antwerpen. Voldoende spelers hebben zich op het terrein begeven en Babbelpunten zijn (of kunnen worden) verankerd. We verlaten het terrein van het informele ontmoeten (met focus op het inoefenen van de taal) en richten de blik op het opzetten van procesmatige leerprocessen gericht op het concreet en volwaardig participeren van nieuwkomers. Twee Antwerpse Babbelpunten worden wellicht geïntegreerd in publieke voorzieningen opgezet door het Huis van het Nederlands en de stad (Open Inloop Taal), een derde wordt gecontinueerd (ABC). De overige hebben hun plek gevonden bij gemeente of OCMW.

Initiatief ‘Taalcarrousel’ Opzetten en ondersteunen van initiatieven waarbinnen oorspronkelijke en nieuwe Vlamingen tweewekelijks mekaars taal inoefenen en kennis maken met manieren van kijken naar het leven zowel in Vlaanderen als in het land van herkomst. Hoe kan je vanuit een gelijke positie en niet als ‘degene die moet geholpen worden’ toch kennismaken met Vlaanderen, de taal oefenen en gelijk je kennissenkring uitbreiden? Vanuit die vraag ontstaat in 2010 Taalcarrousel, een ‘praatcafé’ waar mensen mekaars taal inoefenen en kennismaken met het leven zowel hier als in het geboorteland. Met Taalcarrousel wordt ook wat mensen mee naar Vlaanderen brengen, zienswijzen, gebruiken, houdingen, … naar waarde geschat en toegevoegd aan het Vlaamse leven. Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief, m.m.v. Internationaal Comité, VIVA-POL, MORITA, Spoetnik Antwerpen, LBC Volwassenenonderwijs, Solidariteit (Platform Russisch sprekenden), Encora (Centrum voor volwassenenonderwijs), e.a. Locatie, looptijd De bijeenkomsten hebben plaats in Antwerpen, de deelnemers komen vanuit Antwerpen én diverse gemeenten in de regio. Nederlands-Roemeens: 2010 - … Nederlands-Pools: 2011 - … Nederlands-Russischtalig: 2013 - … Nederlands-Portugees: 2014 - …


Mensen met een migratieverleden en oorspronkelijke Vlamingen die een vreemde taal onder de knie willen krijgen -

Een vierde Taalcarrousel (Portugees) loopt van stapel. De 4 groepen komen tweewekelijks bij mekaar. Samenkomsten worden voorbereid en begeleid door vrijwilligers. Met vrijwilligers onderhouden we persoonlijke en digitale contacten (haast wekelijks). Twee keer per jaar wordt een gezamenlijke ervaringsuitwisseling en infomoment opgezet.

Pagina 47


-

Voor alle deelnemers worden twee ‘familiedagen’ georganiseerd met rondleidingen en workshops, deze keer in het Red Star Line Museum. Contacten worden gelegd voor ondersteuning van op eigen kracht lopende carrousels. Stappen worden gezet om het concept verder bekend te maken in Vlaanderen (en daarbuiten) met het oog op een uitbreiding en structurele inbedding ervan (universiteiten van Leuven en Antwerpen, Vlaamse overheid, Locus, Vormingplussen, … ). In dat kader wordt door ons ook een Erasmus+-dossier opgemaakt (een nieuw Europees programma) voor de opzet van een Europees Taalcarrouselproject – partners zijn Volksuniversiteit “Ioan Dalles” Boekarest (Roemenië), Universiteit derde leeftijd Almeirim (Portugal) en PNKV Foundation, Emmen (Nederland) – wat niet weerhouden wordt.

Overlegbijeenkomsten: vele contacten met vrijwillige begeleiders, 1x stuurgroep, diverse contacten met nieuwe Carrousels, 1x Red Star Line, 2x universiteiten, 2x Vormingsplussen, 1x Vlaamse overheid, 1x Locus, diverse contacten met Volksuniversiteit in Boekarest, e.a. Ervaringsuitwisseling vrijwilligers Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

2, 5 10 4, 6 5 4, 2, 4, 0

Conversatiegroepen begeleid door vrijwilligers Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+: Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


NL-Portugees

NL-Roemeens

NL-Pools

10, 25 20 Niet geregistreerd. 8 Niet geregistreerd.

17, 42 ½ 10 Niet geregistreerd. 7 Niet geregistreerd.

17, 42 ½ 15 Niet geregistreerd. 8 Niet geregistreerd.

NL-Russischtalig

Familiedag 1

Familiedag 2

17 ½ 45 Niet geregistreerd. 23 Niet geregistreerd.

6, 9 Circa 15, circa 90 Niet geregistreerd Niet geregistreerd Niet geregistreerd.

6, 9 Circa 15, circa 95 Niet geregistreerd Niet geregistreerd Niet geregistreerd.

Een extra Taalcarrousel faciliteren, stappen zetten om lopende Taalcarrousels meer op eigen benen te laten lopen, verdere stappen zetten om concept bekend te maken en uitwegen blijven zoeken voor een duurzame verankering ervan.

Wandelingen ‘Cordoba aan de Schelde’ Organiseren van wandelingen die begeleid worden door vrijwillige gidsen en die deelnemers leiden langsheen diverse gebedshuizen en levensbeschouwelijke ontmoetingsplaatsen. Met deze wandelingen krijgen deelnemers een genuanceerde kijk op verschillende religies en levensbeschouwingen. Ze komen in contact met voorgangers en ervaringsdeskundigen en leren over de aanwezige gemeenschappen, symbolen en rituelen. De gids legt gelijkenissen en verschillen bloot, en toont de rode draad in wat mensen verbindt. Deze wandelingen hebben plaats in de Antwerpse stationsbuurt, omgeving stadspark of het Antwerpse Zuid. Tijdens zo’n 4 uur durende wandeling worden 4 gebedshuizen of een ontmoetingscentrum bezocht en is er ruimte voor vraag, dialoog en discussie.


Pagina 48

Opdrachtgever, werkverband


Eigen initiatief, i.s.m. publiekswerking Atlas (stad Antwerpen) en dienst Levensbeschouwingen (stad Antwerpen), m.m.v. Motief (bij de inschakeling van vrijwilligers) Antwerpen, 2008 - … Mensen die zich als vrijwillige gids op deze thematiek willen inzetten. Doelgroep van de vrijwilligers: breed publiek Er worden 22 Cordobawandelingen opgezet en begeleid (21 in 2013). In het kader van de Mastentoonstelling ‘Heilige plaatsen, Heilige Boeken’ worden 5 ontmoetingen opgezet met voorgangers/woordvoerders in kerken, synagogen en moskeeën (150 deelnemers). Overlegbijeenkomsten: 6x stad Antwerpen dienst Levensbeschouwingen.



Groep vrijwillige gidsen, begeleid door Vormingplus.

Wandelingen, begeleid door vrijwilligers

2, 4 4, 6 1, 5 0 0, 0, 2, 4

22, 88 Circa 20, 432 156, 276 11 20, 67, 230, 115

De wandelingen wordt gecontinueerd.

Trajecten ‘OCMW-conversatiegroepen NT2’, Antwerpen (voltooid) Begeleiden van vier groepen OCMW-cliënten, die tweewekelijks het Nederlands inoefenen en spreekangst overwinnen als opstap naar bestaande vormen van NT2-conversatietafels in de stad, en opmaken van een methoden-werkboek. Als opstap naar gepaste taal-oefenkansen in de stad kunnen OCMW-klanten tijdens een langdurig voortraject in groep en systematisch begeleid het Nederlands inoefenen, en dat ongeacht hun taalniveau (van ‘uitgeleerd’ tot NT2). Drie jaar praktijkervaringen worden neergelegd in een werkvormenboek. Opdrachtgever, werkverband OCMW Antwerpen. Locatie, looptijd Berchem, Deurne, Antwerpen Kiel en Borgerhout, medio 2012 – 2014. Doelgroep OCMW-cliënten van etnisch diverse herkomst (uitgeleerden tot NT2-niveau) Resultaten/effecten 2014 De meeste deelnemers zijn toegeleid naar voor hen gepaste taalinitiatieven in de stad. Aan een werkvormenboek wordt de laatste hand gelegd. In kader van het kerntakendebat beslist het OCMW het project stop te zetten. 4 overlegbijeenkomsten met de opdrachtgever, 4x met partnerorganisaties Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen/vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

Groep Antwerpen

Groep Borgerhout

Groep Berchem

Groep Deurne

21, 63 9 3, 6 8 0, 3, 5, 0

21, 63 6 3, 3 6 0, 1, 5, 0

21, 63 7 2, 5 8 0, 5, 3, 0

21, 63 7 5, 2 7 4, 3, 0, 0

Een werkvormenboek is in opmaak.

Pagina 49


Trajecten ‘Digitale verhalen, migratie en Nederlands’, Antwerpen (voltooid) Begeleiden van drie groepen inburgeraars die hun ervaringen m.b.t. migratie en het aanleren van de Nederlandse taal omzetten in digitale verhalen. Inburgeraars vertellen over wat ze meemaken bij aankomst in Vlaanderen en hoe het kennen van de Nederlandse taal deuren opent om zich hier te vestigen. Maar ook vertellen ze over moeilijkheden die ze ondervinden als je niet echt vlot uit de voeten kan met het Nederlands. Deelnemers brengen verhalen samen en leren er op digitale wijze drie minuten-durende boodschappen van te maken. Die worden door de partners gebruikt als toeleiding naar Taalpunten (van bibliotheken) en onderwijsinstellingen NT2. Opdrachtgever, werkverband Taalpunten Antwerpse bibliotheken, m.m.v. CVO Hoboken en Deurne, Samenlevingsopbouw Borgerhout Locatie, looptijd Borgerhout, Deurne, Hoboken: najaar 2014 Doelgroep Inburgeraars Resultaten/effecten 2014 Productie van 22 digitale verhalen die ingezet worden ter taalpromotie in CVO Hoboken en Deurne en als toeleiding naar de taalpunten van de bibliotheek Hoboken, Deurne en Borgerhout. Overleg: 4 x met partners, 2 presentaties (studiedag Huis van het Nederlands & interview Expert Mediacoach) Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

Hoboken

Deurne

Borgerhout

4, 10 15, 20 Niet geregistreerd. 20 Niet geregistreerd.

4, 10 15, 24 Niet geregistreerd. 24 Niet geregistreerd.

7, 17 ½ 10, 12 Niet geregistreerd. 12 Niet geregistreerd.

Ondersteuning initiatief ‘Stadsklap’ Antwerpen Modereren van eenmalige bijeenkomsten in groep tussen inburgeraars en Belgen in het kader van het primair inburgeringstraject. Stadsklappen zijn begeleide groepsgesprekken tussen inburgeraars en Belgen waarbinnen uiteenlopende meningen en ervaringen aan bod komen en een uitwisseling op gang wordt gebracht. De samenkomst maakt deel uit van het inburgeringstraject en stelt inburgeraars in staat om te proeven van lokale gewoontes, waarden, sociale etiquette, familierelaties, ... Voor sommige nieuwkomers is dit een eerste echt contact met Vlamingen. Opdrachtgever, werkverband Onthaalbureau Inburgering Antwerpen Locatie, looptijd Antwerpen, 2003 – februari 2015 Doelgroep Belgen die over het leven in Vlaanderen willen vertellen aan nieuwkomers en kennis willen maken met andere culturen Resultaten/effecten 2014 Het modereren van de groepsgesprekken wordt meer en meer opgenomen door medewerkers van het Onthaalbureau. De inbreng van Vormingplus kan worden afgebouwd. De jarenlange samenwerking houdt per 28/02/2015 op. Overlegbijeenkomsten: 2x Onthaalbureau Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


Pagina 50

14, 41 ½ 19, 265 80, 185 147 181, 59, 18, 3

In totaal worden door het Onthaalbureau 43 bijeenkomsten opgezet waaraan 555 mensen deelnemen waaronder 387 inburgeraars.

Minitraject ‘Taaltheatraal & etnisch diverse transgenders’ (voltooid) Begeleiden van enkele bijeenkomsten met allochtone transgenders die door middel van drama-opdrachten hun spreekangst verkleinen en hun zelfvertrouwen opkrikken. Transgenders van vreemde herkomst vinden zeer moeilijk de weg naar klassieke voorzieningen zoals bijvoorbeeld oefenmomenten Nederlands. In het kader van het CAW-Boys-project creëren we een veilige leeromgeving waarin spreekangst overwonnen kan worden. Dat pakken we aan door middel van dramaopdrachtjes waarmee we het zelfvertrouwen van deelnemers versterken en spreekdrempels verkleinen. Met dit experiment tonen we aan dat deelnemers in alle betekenissen van het woord ‘op verhaal’ kunnen komen en stappen zetten naar andere projecten. Opdrachtgever, werkverband CAW Antwerpen (Boys-project) Locatie, looptijd Antwerpen, najaar 2014 Doelgroep Transgenders met etnisch diverse roots Resultaten/effecten 2014 Deelnemers zijn in die mate over hun spreekvrees heen dat we hen kunnen toeleiden naar conversatiegroepen NT2 en zelfs betrekken bij het vertelfestival in Permeke in 2015. 2 overlegbijeenkomsten met de opdrachtgever. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

3, 7 ½ uur 6 6, 0 6 3, 3, 0, 0

OPGROEIEN/OPVOEDEN, DE WEG NAAR EEN PEDAGOGISCHE CIVIL SOCIETY

Projecten ‘Allemaal opvoeders’ Creëren van contexten en begeleiden van groepen waarbinnen ouders en medeopvoeders uitgenodigd worden om (al dan niet samen met jongeren) leerzame prakijken op te zetten en van waaruit verbindingen gelegd worden naar overige actoren die betrokken zijn bij de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Opvoeden is geen zaak voor ouders alleen, maar een kwestie waar iedereen in de maatschappij zich bij betrokken moet voelen. We willen een bijdrage een bijdrage leveren aan de opbouw van een pedagogische civil society. Dat is een samenleving waar elkeen die betrokken is bij het opgroeien van kinderen, bereid is om de verantwoordelijkheid te delen conform de eigen maatschappelijke opdracht. Immers, it takes a village to raise a child.  ‘Allemaal opvoeders / Sterke ouders’ (Centrum Kauwenberg, vereniging waar armen het woord nemen) Toewerken naar een beginnend pedagogisch burgerschap wordt hier ontwikkeld vanuit de notie creativiteit en creatie. Aan wat ouders meemaken als opvoeders wordt scheppend (beeldend, schrijvend) vorm gegeven. Resultaten komen terecht in een tentoonstelling tijdens een opendeurdag (circa 125 bezoekers).  ‘Allemaal opvoeders / Groei mee met je tiener’ (CAW/Opvoedingswinkel)

Pagina 51


De werkgroep +12 van de adviesgroep opvoedingsondersteuning stad Antwerpen stelt vast dat weinig activiteiten ontwikkeld worden voor ouders van tieners. Vanuit die vaststelling ontwikkelen we een ste traject voor deze doelgroep die als 1 stap inzet op ontmoeting en ervaringsuitwisseling. Van hieruit willen we netwerken uitbouwen met andere actoren en verwacht de stad dat linken gelegd worden naar het reguliere aanbod op vlak van informatie en advies. Opdrachtgever, werkverband ‘Allemaal opvoeders / Sterke ouders’ i.o.v. Centrum Kauwenberg. ‘Allemaal opvoeders / Groei mee met je tiener’ i.o.v. CAW Antwerpen Locatie, looptijd Antwerpen, 2014 – 2015 Doelgroep Kansarme ouders (autochtone groep, gemixte groep) Resultaten/effecten 2014 Sterke ouders (Kauwenberg). Ouders zijn als groep actor in het proces van creatie en organisatie van een evenement over opvoeden, en maken een verbinding met de kinderwerking van de vereniging. Groei mee met je tiener (CAW/Opvoedingswinkel). Een groep wordt samengesteld i.s.m. de Huizen van het Kind en vooral etnisch diverse zelforganisaties. Tijdens 22 vrije inloopmomenten worden ervaringen uitgewisseld. Omdat een onderzoek ter zake uitbesteed wordt aan een hogeschool wordt onze opdracht enigszins ingekrompen waardoor volgende stappen moeilijker kunnen gezet worden. Overlegbijeenkomsten: 3 x Opvoedingswinkel/CAW en Stad (projectbespreking en evaluaties): 17/01; 05/06 en 18/09 5 x voorbereidingen en evaluaties van sessies met sleutelfiguren (groepsbegeleiders) van Internationaal comité, Voem/Vrije Keuze, IVCA



Groep Kauwenberg

Groep Groei mee met je tiener

9, 31 ½ 25 1, 24 0 12, 11, 2, 0 Opzet van een toonmoment, circa 125 bezoekers.

22, 66 44 3, 41 38 0, 40, 4, 0

We beogen zekerheid over een duurzame continuering van het project. We blijven opereren onder meer vanuit onze deelname aan de stedelijke adviesraad opvoedingsondersteuning en beogen werkverbanden en de opzet van trajecten met het oog op ouderbetrokkenheid bij de totstandkoming en werking van de 17 Huizen van het kind.

Projectverkenning ‘vrijwillige inzet Huizen van het Kind’ Onderzoek naar mogelijkheden om via ervaringsuitwisseling en informatie opstartende en toekomstige vrijwilligerswerkingen in de nieuwe Huizen van het Kind te ondersteunen. We nemen deel aan overlegmomenten met actoren uit verschillende deelgebieden rond de uitwerking van de Huizen van het Kind. Van hieruit blijkt onder andere het belang van goed functionerende vrijwilligerswerkingen in en om deze nieuwe voorzieningen. We onderzoeken mogelijkheden op welke wijze vrijwilligers in de toekomst begeleid en gecoacht kunnen worden. Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief, contacten met Provincie Antwerpen (welzijn), Kind en Gezin, Thuishulp, LOGO Kempen, Basiseducatie, Kind en Preventie, EXPOO, Gezinsbond, Expertisecentrum Kraamzorg


Pagina 52

Project ‘Ouderparticipatie Huis van het Kind in Boom’ Samenbrengen en begeleiden van oudergroepen die betrokken worden bij de werking van het Huis van het kind. Leggen van duurzame verbanden tussen ouders – met bijzondere aandacht voor mensen die in armoede leven – en de nieuwe voorziening Huis van het Kind, zodat er een behoeftegerichte werking kan ontstaan. Een eerste doel is het verzamelen en visualiseren van verhalen en meningen van diverse oudergroepen in de gemeente. Hiertoe worden binnen uiteenlopende contexten, zoals de school en de wijk, groepswerkingen gestimuleerd, gefaciliteerd en begeleid. Opdrachtgever, werkverband OCMW Boom, m.m.v. vele actoren verzameld in een lokaal overleg omtrent kinderarmoede Locatie, looptijd 2014 – 2017 Doelgroep Alle ouders, met bijzondere aandacht voor ouders van kinderen die in armoede leven Resultaten/effecten 2014 Een terreinverkenning is uitgevoerd en leidt tot een concreet werkvoorstel. 4 x overlegbijeenkomsten met opdrachtgever en partners.


Finaliseren en uitvoeren werkvoorstel: opzet en begeleiden van ste de oudergroepen 1 en 2 lijn.

Initiatief ‘Netwerk pedagogisch burgerschap’ Organiseren en begeleiden van een netwerkgroep waarbinnen professionals ervaringen uitwisselen, initiatieven op mekaar afstemmen en projecten ontwikkelen met het oog op het versterken van een pedagogische civil society. Creëren en versterken van een netwerk met organisaties die inzetten op een pedagogische civil society. Het doel is om concept en gedachtengoed gezamenlijk te begrijpen en werkbaar te maken in de stad (en daarbuiten). Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief, i.s.m. Inloopteam Samik (CAW), Centrum Kauwenberg, Internationaal Comité, IVCA, Minderhedenforum, Gezinsbond, Symbiose, de8 en provinciale dienst Opvoedingsondersteuning. Locatie, looptijd 2014 – 2015 Doelgroep Partners actief in de opvoedingsondersteuning en geïnteresseerd in het bevorderen van een pedagogisch burgerschap. Resultaten/effecten 2014 De theoretische concepten zijn overlopen en de eigen praktijken doorgelicht. In 2015 worden leerpunten getoetst aan de aanpak in de stad Utrecht. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

Pagina 53

4, 12 11 1, 9 2 0, 6, 4,0


Trajecten ‘Samen school maken’ in Antwerpen Samenstellen en begeleiden van oudergroepen met het oog op het bevorderen van betrokkenheid en communicatie in en met de school. Opzetten en begeleiden van trajecten waarbinnen ouders het schoolsysteem onderzoeken, hun verwachtingen en die van de school op mekaar afstemmen, inzicht krijgen op wat en hoe kinderen leren, en beter leren communiceren met de school (vragen stellen aan juiste contactpersonen, problemen formuleren en voorleggen, … ). Het doel is ook om vanuit een groeiende betrokkenheid stappen te zetten naar een actieve deelname van ouders aan activiteiten in de school. Opdrachtgever, werkverband Stad Antwerpen (dienst onderwijsbeleid), m.m.v. vzw De Schoolbrug (onderwijsopbouwwerk) en diverse Antwerpse basisscholen Locatie, looptijd 2010 - … Doelgroep Ouders van etnisch diverse herkomst en leerkrachten basisscholen Resultaten/effecten 2014 Groepen worden samengesteld en begeleid in 7 Antwerpse basisscholen, 6 in het kader van de stedelijke opzet ‘Samen school maken’, 1 onder de noemer ‘Fit voor leren’ (waar ‘bewegen’ wordt ingezet als belangwekkend uitgangspunt voor opvoeders). Elk traject is maatwerk, en wordt gevoed op wat ouders en school aangeven. 31 overlegbijeenkomsten. In elke school worden 4 formele overlegmomenten voorzien waarbij school, De schoolbrug en Vormingplus in gesprek gaan over doelstellingen, verloop en te bereiken effecten van de trajecten. Naast deze overlegmomenten spreken betrokken medewerkers van De Schoolbrug en Vormingplus ook nog 3 keer per schooljaar af om specifieke projectafspraken af te toetsen. De Bijenkorf, Antwerpen (ouders)

De Bijenkorf, (leerkrachten)

De Wereldburger Antwerpen (ouders)

De Molen, Hoboken (ouders)

8, 28 35 5, 30 30 8, 25, 2, 0

3, 6 4 0, 4 0 0, 2, 2, 0

2, 6 21 2, 19 18 7, 14, 0, 0

5, 12 ½ 41 3, 38 41 5, 34, 2, 0

De Mozaïek, Deurne (ouders)

Sint-Norbertus, Borgerhout (ouders)

Xaveriuscollege, Borgerhout (ouders)

Traject Fit voor leren De Toverbol, A’pen


5, 15 42 2, 40 41 6, 34, 2, 0

8, 20 24 0, 24 24 4, 19, 1, 0

9, 18 22 0, 22 22 2, 19, 1, 0

4, 14 18 1, 17 14 4, 12, 4, 0


Verhoogde vormen van betrokkenheid en ouderparticipatie staan voorop. Die ontstaan meestal vanuit de gezamenlijke zoektocht naar oplossingen bij moeilijkheden, de versterking van het sociaal netwerk rond de gezinnen en de inbreng van leerkrachten die aansluit bij leef- en systeemwereld van gezinnen. Uiteindelijk wil de stad via deze aanpak ook de vroegtijdige schooluitval bestrijden, zodat meer jongeren met een eindkwalificatie zich op de arbeidsmarkt aandienen.



Pagina 54

CULTUUR (MEE)MAKEN

Project ‘Creacracks en Creactivisten’ Trainen, coachen, coördineren en uitsturen van eco-creatieve vrijwilligers, die mensen met minder kansen inspireren om met onbruikbare materialen terug iets bruikbaars te maken (de Creacracks) en die maatschappelijke kwesties op een kunstzinnige manier aankaarten met reyclage- installaties (de Creactivisten). Meer dan veertig enthousiaste Creacracks sturen we een keer per maand, in duo, uit naar die plekken waar mensen het moeilijk(er) hebben. We zetten duurzame samenwerkingsverbanden op met asielcentra, vrouwenopvangcentra, inloophuizen of opvang voor thuislozen, de gevangenis of plekken waar de psychische of maatschappelijke kwetsbaarheid hoger ligt. Op een laagdrempelige manier creëren de Creacracks mee de randvoorwaarden waarbij deze mensen hun creativiteit en hun talenten (her-)ontdekken. Samen met deze groepen creëren ze bruikbare dingen uit onbruikbaar materiaal. Duurzaamheid, kansengroepen en creativiteit gaan hier hand in hand. Vormingplus traint, coacht, ondersteunt, matcht en coördineert de creacrackvrijwilligers, zodat zij elkaar en hun groepen kunnen inspireren. Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief, met de steun van Stadsland vzw (2014) en de provincie Antwerpen ( 2014-2015), m.m.v. : Gevangenis Antwerpen, Opvangcentrum voor asielzoekers Linkeroever, Opvangcentrum voor asielzoekers Broechem, Zorgbedrijf Antwerpen, diverse CAW-organisaties: Inloopcentrum voor Thuislozen De Vaart, Opvanghuis voor mannen De Passant, Vrouwenopvangcentrum Begeleidingshuis voor vrouwen, Vrouwenopvangcentrum Ohana Boechout, Intercultureel Vrouwencentrum Antwerpen IVCA, Buurtwerking Posthof, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad team Deurne Buurtwerking Pleintje, Buurtwerking Dinamo, psychiatrische zorg in de samenleving De Vliering, pottentuin Braemhof samenlevingsopbouw Kiel, Prinsenhof voor mensen met een beperking, Atlas, Basiseducatie Borgerhout en Kiel, …

Locatie, looptijd Doelgroep

Resultaten/effecten 2014

Antwerpen, Boechout, Hove, Broechem, 2012 - … Creatieve mensen die zich vrijwillig willen inzetten als begeleiders van workshops met bijzondere doelgroepen. Doelgroep van de Creacracks: gedetineerden, thuislozen, asielzoekers, mensen die in armoede leven, … De vrijwilligersgroep is einde 2014 verviervoudigd. Daardoor kunnen we in de vertrouwde omgeving van mensen met minder kansen een nog ruimer ecocreatief, laagdrempelig en gratis aanbod doen. Op al deze plekken is de experimentele fase voorbij. Het Creacrack-gegeven is er een maandelijks terugkerende activiteit geworden die ingebed is in de lokale werking. 20 overlegbijeenkomsten met (potentiële) partnerorganisaties VORMINGPLUS BEGELEIDT CREACRACKS


Creacrack, groep 1

Creacracks, middaggroep 2

Creacracks, avondgroep 2

Creacracks, groep 3

4, 12 10 2, 8 0 1, 0, 9, 0

14, 42 ½ 12 1, 11 1 2, 3, 7, 0

14, 42 ½ 17, 22 3, 19 1 2, 6, 13, 1

6, 18 12 1, 11 0 4, 1, 6, 1

VRIJWILLIGE CREACRACKS BEGELEIDEN DOELGROEPEN

Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke:

Ontmoetingscentrum Nova Kiel A’pen

Woonzorgcentrum Sint-Maria, A’pen

Gevangenis A’pen, vrouwenafdeling.

Asielcentrum Linkeroever A’pen

2, 5 20

1, 3 14

21, 63 8, 30

2, 4 7, 9

Pagina 55


Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:




20 19 2, 8, 7, 3

1, 13 0 0, 0, 2, 12

0, 30 15 6, 15, 6, 3

1, 8 9 3, 6, 0, 0

Inloopcentrum De Vaart, CAW A’pen

Vrouwenopvangcentrum Ohana, Boechout

De Passant, CAW A’pen

IVCA, A’pen

5, 12 ½ 8, 18 18, 0 13 4, 10, 4, 0

5, 12 ½ 8, 16 0, 16 12 10, 4, 2, 0

5, 12 ½ 8, 12 12 8 2, 4, 5, 1

5, 12 ½ 10, 15 0, 15 15 6, 7, 2, 0

Huis van het Nederlands

Basiseducatie vrouwengroepen Nova en Borgerhout

Dagcentrum Prinsenhof, Hove

Asielcentrum Broechem

2, 6 15, 29 24, 5 29 29, 0, 0, 0

2, 5 ½ 10, 20 0, 20 20 4, 10, 6, 0

4, 10 uur 9 4, 5 0 9, 0, 0, 0

2, 4 ½ 7, 9 2, 7 9 2, 6, 1, 0

Pottentuin Nova, A’pen

Begeleidingshuis thuisloze vrouwen, A’pen

4, 8 7, 9 4, 5 3 2, 4, 2, 1

3, 7 7, 10 0, 10 6 3, 5, 2, 0

VORMINGPLUS BEGELEIDT CREACTIVISME Voorbereiding Buurt in Bloei, deelnemers (Antwerpen en regio)

Infosessies Creacracks vrijwilligers


4, 11 ½ 12, 45 15, 30 5 4, 11, 25, 5

3, 6 22, 66 7, 59 6 11, 26, 25, 4


Onze partnerorganisaties zijn herbenoemd tot ‘cre-actanten’ die als dusdanig een netwerk en draagvlak vormen van waaruit de vervolgopzet ‘Creactivisten’ kan worden uitgewerkt. Dat loopt van stapel – en wordt mee uitgewerkt door een kunstenaar – via het initiatief ‘Buurt in bloei’ dat vertrekt vanuit problemen en mogelijkheden die te maken hebben met de vermaatschappelijking van de zorg.

Project ‘Creatracks’ Organiseren en begeleiden van een sociaal-artistieke project waarbinnen kwetsbare groepen zich sterk maken door literaire en beeldende sporen te trekken over leven, dromen, verdriet en plezier, en waarmee mensen die moeilijk lezen of het Nederlands inoefenen verder aan de slag kunnen gaan. Stapsgewijs bouwen groepen met woorden aan cultuurproducten. Deze geven we door aan groepen voor wie de leesdrempel hoog ligt. Zo zijn we volop in de ontwikkelingsfase van een geïllustreerd verhalenboek dat geschreven is door meer dan 40 vrouwen. Een deel van hen komt samen om Nederlands te oefenen, anderen zitten in de gevangenis. Door de muren heen schrijven en illustreren ze een boek dat lezen leuk maakt, ook voor anderstalige of mindertalige volwassenen. Vormingplus begeleidt het woordelijke deel samen met grafisch kunstenaars Sandrine Lambert en Myriam Mestiaen.


Pagina 56

Opdrachtgever, werkverband


Eigen initiatief, m.m.v. Gevangenis Antwerpen, Samenlevingsopbouw stad Antwerpen, Stadsdichter Antwerpen, Antwerpen Boekenstad met de steun van Stadsland vzw (2014). Antwerpen, 2014-2015 Kwetsbare groepen (gedetineerde vrouwen, vrouwen van etnisch diverse origine, ‘uitgeleerde’ mensen, … ) We hebben een mooi geïllustreerd verhalenboek waarbij zes testgroepen een werkboek zullen creëren, om dan als leesbevorderingsinstrument in te zetten bij taalarme groepen. Het schrijven is op de kaart gezet in de gevangenis en wordt alsmaar meer ingezet (project Vrijspraak, opstart van een nieuw crea-track-traject, … ). 5 overlegbijeenkomsten met partners.



Poëzieproject Vrij/spraak, A’pen

Gedetineerde vrouwen, A’pen

Conversatiegroep NT2, A’pen

9, 27 7, 14 7, 7 5 8, 4, 2, 0

6, 18 8 0, 8 3 5, 2, 1, 0

8, 20 18, 26 0, 26 25 3, 10, 11, 2

Met verschillende testgroepen maken we bij het verhalenboek een werkboek met extra lees-, doe- en vertelopdrachten. Een tweede traject wordt opgestart. Ook het project Vrijspraak maakt deel uit van de opzet. Samen met stadsdichter Stijn Vranken gaan we in de gevangenis ‘poëzie smaken’ en werken we toe naar Gedichtendag. Deze workshops resulteren in een luisterexpo in bib Permeke. Gedetineerden lezen hun favoriete gedicht in en vertellen wat hen daar in aanspreekt. Zo inspireren gedetineerden andere Antwerpenaren tot het lezen van meer gedichten.

Project ‘Dochters van Eva’ Organisatie en begeleiding van dansproducties waarbinnen vrouwen voorbij de 50 hun zoeken naar uitwegen voor een veranderende levensfase omzetten in dans- en theaterimprovisaties die leiden tot de creatie van een voorstelling of toonmoment. Vrouwen boven de 50 belanden in een nieuwe levensfase (kinderen uit huis, verlies van de partner, zorg voor de ouders, situatie op het werk, … ) waarbij zij zich genoodzaakt zien de betekenis van hun leven enigszins te herdefiniëren. Dat onderzoek, en de uitkomsten ervan, worden theatraal en dansend verbeeld en neergelegd in een productie. Opdrachtgever, werkverband Eigen initiatief in Berchem, Merksem en Aartselaar telkens m.m.v. cultureel centrum, in Deurne i.o.v. het district en m.m.v. seniorenraad en cultureel centrum Locatie, looptijd Berchem, 2005 – 2014 (voltooid) Deurne, 2011 – 2014 (voltooid) Merksem, 2014 – 2015 Aartselaar, 2014 – 2015 Doelgroep 50-plus-vrouwen uit Antwerpen, Aartselaar en omliggende gemeenten Resultaten/effecten 2014 Trajecten worden intensief uitgewerkt en beleefd, en leiden tot producties in Berchem en Deurne. Nieuwe trajecten worden opgezet in Merksem en

Pagina 57


Aartselaar Overlegbijeenkomsten: 3x cultureel centrum Berchem, 2x cultureel centrum Deurne, 3x cultureel centrum Merksem. 20x overleg met freelancebegeleiders, 6x overleg met technici betrokken culturele centra Groep Merksem

Groep Aartselaar

Groep Berchem

Groep Deurne


24, 64 ½ 50 0, 50 0 0, 0, 43, 7

5, 15 24 0, 24 0 0, 0, 21, 3

45, 135 45 0, 45 0 0, 0, 31, 14 Productie van een voorstelling, aantal toeschouwers: 647

25, 94u 15 0, 15 0 0, 0, 13, 2 Productie van een toonmoment, aantal toeschouwers: 150


Trajecten in Merksem en Aartselaar leiden tot nieuwe producties/toonmomenten. Vervolgtrajecten lopen in het najaar van stapel.

Initiatief ‘Consul-Anten’ Organisatie en coördinatie van een initiatief waarbinnen vrijwillige senioren groepen de weg wijzen naar delen van het cultuuraanbod in de stad Antwerpen. Consul-Anten zijn vrijwilligers die spreken over het culturele leven in Antwerpen. Ze verzorgen lezingen en/of gidsen wandelingen en vertellen hierbij over schilders, schrijvers, mode, muziek en architectuur. Ze komen maandelijks bij mekaar om ervaringen uit te wisselen en nieuwe presentaties op te maken. Opdrachtgever, werkverband Stad Antwerpen i.s.m. Onthaalbureau Inburgering Antwerpen Locatie, looptijd Antwerpen, 1993 - … Doelgroep Senioren die als vrijwilligers over Antwerpse cultuur spreken. Doelgroepen van de Consul-Anten: senioren (dienstencentra), inburgeraars (in het kader van hun primair inburgeringstraject) en het Antwerpse verenigingsleven. Resultaten/effecten 2014 In totaal worden 197 presentaties gegeven en/of wandelingen gegidst, en maakten als dusdanig 3.039 mensen, waarvan de meerderheid inburgeraars, kennis met een aspect van het Antwerpse cultuuraanbod. In de week van Antwerpen Kermis kan het Antwerpse stadhuis bezocht worden en verzorgen de Consul-Anten er 76 rondleidingen waaraan 3.683 mensen deelnemen. Overlegbijeenkomsten: 1x stuurgroep Consul-Anten, begeleid door Vormingplus Sessies, uren: Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

11, 33 ½ 9, 11 7, 4 0 0, 0, 2, 9 Bijeenkomsten begeleid door de vrijwillige Consul-Anten Verenigingen en dienstencentra

Inburgeraars

Rondleidingen Antwerps stadhuis tijdens de week van Antwerpen Kermis (worden vanaf 2013 niet meegeteld bij output Vormingplus)


27, 57 Circa 30, 894 391, 506 0 49, 88, 95, 662

170, 495 Circa 12, 2.160 902, 1258 2.160 1002, 1038, 108, 12

76, 76 Circa 50, 3.683 Niet geregistreerd Niet geregistreerd Niet geregistreerd.


Het aantal lezingen/wandelingen met senioren enerzijds, verenigingsleven


Pagina 58

anderzijds valt terug (van 72 in 2013 naar 27 in 2014). De werking ent zich vandaag voornamelijk op het gidsen van een wandeling binnen de inburgeringstrajecten opgezet door het Antwerpse Onthaalbureau. We beraden ons over een vernieuwde taakinvulling van de Consul-Anten.

Traject ‘Rhizomen’ in Antwerpen Begeleiden van trajecten die vrijwilligers voorbereiden op en versterken bij het mee organiseren en uitvoeren van culturele projecten in Antwerpen. Het traject Rhizomen bereidt mensen voor op en versterkt hun vrijwillige inzet in de Antwerpse cultuursector. Het omvat in 2014 13 sessies waarbij deelnemers worden ingeleid in projectmatig werken, cultuurcommunicatie, vergadertechnieken, cultuur- en subsidiebeleid, het Antwerpse culturele veld, praktijkvoorbeelden … In 2015 wordt Rhizomen geheroriënteerd naar een meer procesmatig uitgewerkt traject dat deelnemers concreet verbindt met initiatieven en versterkt op basis van wat ze meemaken en nodig hebben. Opdrachtgever, werkverband Stad Antwerpen (cel lokaal cultuurbeleid), i.s.m. Prospekta (centrum voor kunstcommunicatie) en stedelijk Servicepunt Vrijwilligers (Samen Leven, Sociale Netwerken), m.m.v. 16 culturele instellingen (culturele centra, bibliotheken, podia, musea, amateurkunsten) Locatie, looptijd Antwerpen, 2006 - … Doelgroep Mensen die zich als vrijwilliger in Antwerpse cultuurprojecten willen inzetten Resultaten/effecten 2014 Het traject wordt in zijn huidige vorm een laatste maal opgezet in het voorjaar. Tijdens het najaar wordt gezamenlijk gesleuteld aan een heroriëntering ervan in de richting van een projecten procesmatige opzet. Het doel is om mensen niet alleen voor te bereiden op een versterkte vrijwillige inzet, maar ook om hen reëel toe te leiden vanuit hun interesses en talenten naar het werkveld conform de behoeften die daar bestaan. Vanuit de eerste opgedane ervaringen aldaar kan daarna verder toegewerkt worden naar een versterking van hun inzet. Overlegbijeenkomsten: 6 stuurgroep, 6 toekomstbevragingen met culturele partners



Groep voorjaar 2014

Focusgroep ex deelnemers

13, 39 16 6, 10 4 5, 3, 8, 0

1, 2 ½ 8 3, 5 1 0, 2, 6, 0

Opzet en begeleiding van vernieuwde trajecten. Vooreerst worden toeleidingtrajecten opgezet met matching en inschakeling in activiteiten en projecten van culturele partners (Rhizomen roadshow), vervolgens ervaringsuitwisselingen opgezet (Rhizomen praktijksessies). De bestaande databank van het Servicepunt wordt verder uitgebouwd richting cultureel vrijwilligerswerk.

Pagina 59


Verkenning ‘wat migranten aan volgende generaties willen doorgeven’ Groepen inburgeraars begeleiden die zich beraden over wat ze zeker willen doorgeven aan volgende generaties en dat samenleggen in drie-minuten durende beeldende boodschappen. Mensen met een migratieverleden maken zich Vlaanderen eigen, maar voegen ook wat van hen is toe aan Vlaanderen. Wat dat is, en wat de volgende generatie zeker moet opnemen, wordt in zijn essentie samengebracht binnen enkele digitale boodschappen die tijdens het festival ‘Antwerpen vertelt’ worden gelanceerd. Opdrachtgever, werkverband

Taalpunten (Bibliotheken) m.m.v. Huis van het Nederlands en Open Inloop Taal (Luchtbal en Linkeroever)


Antwerpen Luchtbal en Linkeroever, 2015 Inburgeraars Productie van digitale verhalen die vertoond worden op het festival ‘Antwerpen vertelt’.

Project ‘Uitpakken’ (voltooid) Opzet en begeleiding van een traject dat leidt naar een theatrale evocatie waarbinnen mensen van OostEuropese herkomst hun migratieverhaal vertellen en aansluiting zoeken. Door actuele migratieverhalen te registeren, te bewerken en te ontsluiten willen we Vlamingen met OostEuropese roots erkennen, en hun ervaringen met integratie-, taal- en interculturele problemen bekendmaken. We willen dat oorspronkelijke Vlamingen zich kunnen inleven in deze situatie en raakpunten met de eigen leefsituatie ervaren. Het thema wordt onderzocht in gespreksgroepen, video-interviews en aan de hand van creatieve opdrachten. Dat alles wordt verwerkt in een theatrale evocatie, een videofilm en een verhalenbrochure. Tijdens de Erfgoeddag houden we in een minibus een ervaringsmoment, waaraan bezoekers van het Red Star Line Museum kunnen deelnemen . Opdrachtgever, werkverband

Eigen initiatief, i.s.m. Red Star Line Museum met de steun van het Agentschap Sociaal-cultureel Werk, Internationaal Comité, VIVA-POL, MIORITA, Spoetnik Antwerpen


Antwerpen, januari-mei 2014 Mensen met Poolse, Roemeense en Russische roots uit Antwerpen en omliggende gemeenten & bezoekers van de Erfgoeddag 2014 Wat mensen hebben ervaren aan problemen en hoopgevende momenten bij hun migratie naar Vlaanderen, en wat ze als ex-migrant toevoegen aan het leven in Vlaanderen wordt neergelegd in een boekje en een filmpje (die in het digitaal magazijn van het Red Star Line Museum worden opgenomen). Die ervaringen (en conclusies) worden theatraal verwerkt in een 30minuten durende evocatie die 10 maal in een minibus wordt opgevoerd ten behoeve van een 70-tal mensen. 5 overlegbijeenkomsten met de partners Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


Pagina 60

8, 20 7, 27 9, 18 19 7, 9, 7, 4

Boekje, filmpje, 10 theatrale evocaties met 70-tal bezoekers

Ondersteunen ‘Vrijwilligers vrijetijdsloket’ OCMW Antwerpen (voltooid) Ondersteunen van een vrijwilligersgroep die in Antwerpse sociale centra OCMW-klanten laat kennismaken met en toeleidt naar cultuur- en vrijetijdsactiviteiten. Heel wat OCMW-klanten zijn weinig op de hoogte van mogelijkheden op vlak van sport, cultuur en vrije tijd. Ook is vaak de deelnameprijs een drempel en kent men onvoldoende financiële tegemoetkomingen. In enkele sociale centra spreken vrijwillige klantbegeleiders bezoekers aan, peilen naar interesses en leiden hen toe naar het lopende aanbod in de stad. De vrijwilligers komen bijna maandelijks bij mekaar om ervaringen en informatie uit te wisselen. Opdrachtgever, werkverband OCMW Antwerpen, m.m.v. sociale centra Locatie, looptijd Antwerpen, 2010 - 2014 Doelgroep OCMW-klanten die geïnteresseerd zijn in cultuur en zich als vrijwillig klantbegeleider (willen) inzetten Doelgroep van de vrijwilligers: OCMW-klanten Resultaten/effecten 2014 Tijdens negen bijeenkomsten, die begeleid worden door een gemixt Vormingplus/OCMW-team, wordt door vrijwilligers teruggeblikt en bijgeleerd. Jaarlijks leidt de groep om en bij de 2.000 mensen naar cultuur-, sport en vrije tijd. Vanaf 2015 wordt het initiatief door het OCMW zelfstandig doorgezet en wordt geen beroep meer gedaan op onze diensten. 2 x overlegbijeenkomsten met de opdrachtgever Vrijwilligersgroep Vrijetijdsloket Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

9, 22 ½ 12 2, 10 4 0, 0, 12, 0

Circa 1.800 OCMWklanten worden door de vrijwilligers toegeleid naar het cultuur- en vrijetijdsaanbod in de stad.

BASISVAARDIGHEDEN VOOR KWETSBARE GROEPEN

Projecten ‘Digitale drempels’ Opzetten en begeleiden van veilige leeromgevingen ten behoeve van Antwerpenaren in armoede, waarin ze experimenteren met nieuwe media, op elkaar vertrouwen, aan vrijwilligers raad vragen en proeven van het reguliere vormingsaanbod. De psychologische drempel om met nieuwe media te werken en om gebruik te maken van een vormingsaanbod is hoog. Daarom brengen we nieuwe media in armoedeverenigingen en maken we veel ruimte voor individuele successen en groepservaringen. We introduceren vrijwilligers en externe aanbieders om de werking te verduurzamen. We ondersteunen de samenwerking tussen armoedeverenigingen. We verwerken structurele pijnpunten in dossiers en brengen het ter sprake bij Antwerpenaren, ambtenaren en politici. Opdrachtgever, werkverband Project ‘Een plek voor @’: i.o.v. Centrum Kauwenberg, m.m.v. APGA

Pagina 61



(Antwerps Platform voor Generatiearmen) en de stad Antwerpen (dienst Samen Leven, Armoede en Welzijn, Programma e-inclusie) Project ‘Filet Divers computert’: i.o.v. Filet Divers (Bond zonder Naam) Een plek voor @ in Antwerpen, 2013 – 2015 Filet Divers in Antwerpen, 2014 – 2015 Generatiearmen en mensen die zich vrijwillig als ICT-begeleider willen inzetten. Er heeft zich een culturele omslag voorgedaan: meer en meer mensen uit armoedeverenigingen durven zich aansluiten bij de groep computergebruikers. Het aantal geïnteresseerden blijft stijgen door mond-aan-mondreclame. Er is een goede samenwerking tussen armoedeverenigingen met nieuwe kansen voor 2015. Dot.kom (een webpunt met vrije inloop en een aanbod aan cursussen) wil structureel werken met de doelgroep en drempels naar de webpunten wegwerken. Een vrijwilliger is voorbereid om individuele hulp te bieden in Centrum Kauwenberg, vijf vrijwilligers zijn opgeleid om te begeleiden en zelf les te geven in Filet Divers. De stad Antwerpen heeft zich geëngageerd om een deel van haar dienstverlening bij te sturen op basis van de voorgelegde knelpunten. Overlegbijeenkomsten: 3x Centrum Kauwenberg, 2x Filet Divers, 3x APGA, 2x stad Antwerpen, 2x Dot.kom. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:


Groep Kauwenberg

Filet Divers

25, 62 ½ 12, 37 13, 24 0 Niet geregistreerd

3, 7 ½ 5, 5 3, 2 3 Niet geregistreerd

In Centrum Kauwenberg is de individuele dienstverlening verzelfstandigd en heeft dot.kom een structureel vormingsaanbod mét gemakkelijke overstapmogelijkheden naar externe webpunten. Filet Divers heeft naast de individuele hulp ook vrijwilligers die groepssessies begeleiden.

Ondersteuning ‘ICT-estafettes in publieke digitale leerplekken’ Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerkingen in lokale publieke digitale leerplekken. Estafette-initiatieven zijn werkingen in publieke pc-ruimten waarbinnen vrijwilligers hun digitale kennis doorgeven aan absolute beginners. Vanaf 2003 ondersteunen we de opstart van publieke pc-ruimten en de bijhorende vrijwilligerswerkingen. Vandaag verlenen we op afroep en op maat diensten aan 10 Estafettes in 14 gemeenten: de Rupelstreek (Boom, Hemiksem, Niel, Schelle en Rumst), Hove, Schoten, Edegem, Kontich, Morstel, Wuustwezel, Zwijndrecht, Brecht en Stabroek. In 2015 wordt een 11de Estafette opgestart in de gemeente Kapellen. Het belang om enigszins mee te zijn met technologische ontwikkelingen neemt alsmaar toe om te kunnen functioneren in de maatschappij. Met de Estafettes, en de inzet van 10 vrijwilligersploegen, wordt hieraan tegemoet gekomen door zeer laagdrempelige computer-, tablet- en internetinitiaties aan te bieden. Het leerproces wordt ondersteund via www.ikoefen.be. De tweedelijnopzet omvat het op afroep organiseren van opleidingen en geven van adviezen, en de organisatie


Pagina 62

en begeleiding van een jaarlijkse trefdag voor alle vrijwilligers. Opdrachtgever, werkverband Gemeenten of OCMW’s in Hove, Schoten, Edegem, Kontich, Mortsel, Wuustwezel, Zwijndrecht, Brecht, Stabroek en Rupelstreek (Niel, Rumst, Schelle, Boom en Hemiksem) Looptijd Eerste Estafette opgestart in 2003, elfde in 2015 Doelgroep Vrijwillige lesgevers/begeleiders, lokale verantwoordelijken Doelgroep van de vrijwilligers: absolute ICT-beginners Resultaten/effecten 2014 Het accent van de werking ligt anno 2014 op het leren aanbieden en geven van tabletinitiaties. Voortdurende individuele overlegmomenten met de lokale verantwoordelijken van de pcen internetruimtes.


Ondersteuning 6 vrijwilligersploegen

Opleidingen 8 vrijwilligersploegen

6 ploegen, 18u totaal 6, 36 24, 12 0 0, 0, 5, 31

8 ploegen, 24u totaal 8, 62 43, 19 0 0, 0, 13, 49

Opleiding mediawijsheid

Begeleidersopleiding estafette

2, 6 15, 15 5/10 0 2, 5, 6, 2

4, 12 10, 12 9, 3 0 0, 0, 10, 2

Jaarlijkse trefdag voor vrijwilligers

Geraamde output van vrijwilligers in de 10 estafettes


14 workshops van 45 min = 10 ½ u 54 deelnemers (12 per workshop) 35, 19 0 0, 0, 5, 49

Circa 800 sessies, circa 2000 uren Gemiddeld 6 deelnemers, 150 in totaal Circa 100 mannen en 50 vrouwen Wellicht geen. Leeftijd: circa 30 (45-65), circa 120 (65+)


Continueren 2 lijnondersteuning met accent op tabletinitiaties.

de

Estafettes & digitale leerplekken in Stabroek en Kapellen Ondersteuning bij de opzet van een publieke pc-ruimte & opleiding en coaching van een vrijwilligersgroep die digibeten eerste stappen helpt zetten op pc, tablet en internet. De digitale revolutie zet door en grijpt in op zowat alle facetten van het leven. Gepaste basiscompetenties (kennis, vaardigheden en houding) zijn nodig om zich staande te kunnen houden. Die kunnen gestimuleerd en verworven worden vanuit een publiek beheerde digitale ruimte waar eerste stappen worden aangeleerd en geoefend worden. Vrijwilligers bemensen deze ruimte, organiseren en geven basiscursussen en begeleiden mensen één op één waar nodig. Deze vrijwilligersgroep wordt door ons gedurende één jaar opgeleid en gecoacht. Daarna ondersteunen we de werking op afroep en via een jaarlijkse trefdag (zie hierboven). Opdrachtgever, werkverband Estafette Stabroek: i.o.v. Bibliotheek Stabroek, m.m.v. Sociaal Huis Estafette Kapellen: i.o.v. OCMW, m.m.v. dienstencentrum ’t Bruggeske en het cultureel centrum Locatie, looptijd Stabroek, 2013 – 2014 Kapellen, 2014 – 2015 Doelgroep Mensen met een groot hart die graag groepen begeleiden en geïnteresseerd zijn in ICT. Doelgroep van de vrijwilligers: absolute beginners Resultaten/effecten 2014 Estafette Stabroek: de vrijwilligersploeg is opgeleid en cursussen worden gegeven op twee locaties: in de bibliotheek te Stabroek (die dienst doet als publieke pc-ruimte) en in het Sociaal huis te Hoevenen. Estafette Kapellen: het voorbereidende werk is achter de rug, opleidingen starten in 2015.

Pagina 63


Overlegbijeenkomsten, in Stabroek: 9/1 overleg OCMW, 23/1 voorbereiding vrijwilligersvergadering, 28/4 overleg met estafetteverantwoordelijke, 10/6 voorbereiding vrijwilligersvergadering, 8/9 overleg met estafetteverantwoordelijke, 1/12 voorbereiding intervisie in Kapellen: 2x overleg met de opdrachtgever Groep vrijwillige begeleiders Stabroek

Groep ‘Start met de computer’ Stabroek

Groepen begeleid door de vrijwilligers in Stabroek


10, 30 9, 9 1, 8 0 0, 0, 2, 7

12, 30 13, 13 3, 10 0 0, 0, 1, 12

in totaal 109 sessies, 218 uren circa 6 deelnemers per sessie, in totaal 90 circa 30 mannen, 60 vrouwen 0 0, 0, circa 15, circa 75


Projectuitvoering Estafette Kapellen

Ondersteuning project Demowoning Gezond (t)Huis, Antwerpen Samenbrengen en begeleiden van een vrijwilligersteam dat groepen rondleidt in een demonstratiewoning van het OCMW m.b.t. gezond wonen. Met de demonstratiewoning wil het OCMW van Antwerpen mensen doen stilstaan bij ongezonde leefsituaties in huis en tips aanreiken om hieraan op een eenvoudige manier te verhelpen. Wij ontwikkelen een didactische methode (die vrijwillige gidsen zich eigen kunnen maken), rekruteren en begeleiden de vrijwilligersgroep, maken een handleiding op NT2-niveau en plannen tot slot de rondleidingen. Opdrachtgever, werkverband OCMW Antwerpen (departement Lokaal Sociaal Beleid – Preventie & Gezondheid), m.m.v. Logo Antwerpen (lokaal gezondheidsoverleg tussen gemeente- en OCMW-besturen, gezondheidsorganisaties, socioculturele en welzijnsorganisaties, huisartsenkringen)


Antwerpen, 2015 Mensen die graag rondleidingen begeleiden en geïnteresseerd zijn in gezondheid. Hun doelgroep: kansengroepen. Uitvoering van de opzet: rekruteren en opleiden van de vrijwilligers & opmaken van de handleiding in het voorjaar, organiseren en coördineren van de rondleidingen in het najaar.

Cursussen ‘Sociaal vaardig op de werkvloer’ Opzetten en begeleiden van cursussen waarbinnen mensen in het kader van sociale tewerkstellingsinitiatieven hun communicatieve en samenwerkingsvaardigheden versterken. Opdrachtgever, werkverband Locatie, looptijd



Leerwerkbedrijf TAO, Buurtservice vzw (leerwerkbedrijf Poets), dot.kom WEBPUNT, Edutech ESF-project Antwerpen, buurtwerk Posthof Berchem, 2004 - 2014 ‘Sterk op je werk’, ‘Top op je job’, ‘Maak werk van je toekomst’ Antwerpen, Edutech Borgerhout, 2014 Sociale vaardigheden vooropleiding onderhoudstechnicus Laag- en midden-geschoolde mensen in sociale tewerkstelling Werken aan soft skills en samenwerkingsvaardigheden speelt in de betrokken opleidings- en tewerkstellingstrajecten een belangwekkende rol, zo blijkt uit evaluaties met opdrachtgevers en deelnemers. Niet alleen wordt toegespitst

Pagina 64

op werkpunten specifiek voor betrokken doelgroepen (zoals die door deelnemers én vanuit andere aspecten van de trajecten door begeleiders worden aangebracht), ook kunnen leerpunten binnen die opleidingstrajecten onmiddellijk ingeoefend worden. Overlegbijeenkomsten: 3x overleg, afstemming en feedback buurtservice, 2x overleg, afstemming en feedback dot.kom, 4x overleg, afstemming en feedback Edutech


‘Sterk in samenwerken’ groep 1, Edutech

‘Sterk in samenwerken’, groep 2, Edutech

‘Sterk op je werk’ groep 2, Buurtservice

‘Sterk op je werk’ groep 3, Buurtservice

10, 35 8 8, 0 6 6, 1, 1, 0

8, 28 9 9, 0 7 8, 1, 0, 0

10, 30 11 0, 11 11 6, 5, 0, 0

10, 30 10 0, 10 10 5, 5

Begeleid door freelancers ‘Sterk op je werk’ groep 1, Buurtservice

‘Top op je job’, TAO

‘Sterk op je werk’, dot.kom


10, 30 10 0, 10 10 5, 5, 0, 0

6, 18 10 5, 5 10 5, 5, 0, 0

6, 18 11 9, 2 4 5, 5, 1, 0


Wegens bezuinigingen en herstructureringen worden lopende programma’s m.b.t. samenwerkingsvaardigheden zo goed als allemaal geschrapt.

Project ‘Omgaan met budget en papieren’ (voltooid) Opzetten en begeleiden van trajecten ten behoeve van OCMW-klanten enerzijds en vrijwillige ondersteuners anderzijds, waarbinnen wegen gezocht worden om budget en papieren te beheren, ervaringen kunnen gedeeld worden en experimenten opgezet. Sommige OCMW-klanten missen vaardigheden, zelfvertrouwen en/of het sociaal netwerk om op eigen benen het budget en papieren te beheren. De persoonlijke en sociale context is daarbij zo complex dat een langetermijnstrategie nodig is. Vormingplus ontwikkelt en begeleidt een traject met en voor klanten, leidt vrijwilligers op en werkt met het OCMW een vrijwilligerswerking uit met duo- en groepsactiviteiten die zonder verdere begeleiding kan verder lopen. Opdrachtgever, werkverband OCMW Kontich Locatie, looptijd Kontich, 2013-2014 Doelgroep OCMW-klanten in budgetbegeleiding & vrijwilligers die na afloop van het leertraject steun bieden aan de groep Resultaten/effecten 2014 21 klanten hebben een basiscursus gevolgd. Vrijwilligers begeleiden groepsmomenten, waarbij een thema praktisch wordt aangepakt en waar ervaringsuitwisseling en sociaal contact voorop staan. Specialistische informatieoverdracht en hulp bij individuele dossiers worden mogelijk in infosessies met externe deskundigen. Tot slot zijn er duo's gevormd, waarbij vrijwilligers individuele hulp en steun bieden aan een klant van het OCMW. Overlegbijeenkomsten: 3x stuurgroep (OCMW en lokale welzijnsschakel), 2x OCMW. Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers:

Pagina 65

OCMW-klanten

Vrijwilligers

8, 20 10, 21 5, 16 1

8, 20 13, 13 3, 10 0


18-30, 31-44, 45-65, 65+:

1, 5, 14, 1

2, 2, 7, 1

Project ‘Je eigen woonst’ (voltooid) Opzet en begeleiding van een traject waarbinnen chronisch thuislozen die op zichzelf gaan wonen zich een aantrekkelijk en realistisch beeld vormen van zelfstandig wonen, zich versterken om de overstap te kunnen zetten en een minimaal sociaal netwerk uitbouwen om duurzaam op eigen benen te kunnen staan. De ervaring en draagkracht van chronisch thuislozen is vaak beperkt en ze ontbreken een duurzaam en krachtig sociaal netwerk ter ondersteuning. De hulpverlening en dienstverlening rond verhuizen en verzelfstandigen is gefragmenteerd en onderhevig aan willekeur. Vormingplus helpt mee de mogelijkheden en uitdagingen in beeld te brengen. We verkennen samen met De Plataan hoe lotgenoten praktische hulp kunnen bieden en we verzamelen de structurele knelpunten. Opdrachtgever, werkverband De Plataan, opvang en begeleiding van chronisch thuislozen (CAW Antwerpen) Locatie, looptijd Antwerpen, 2013-2014 Doelgroep Thuislozen die enige tijd in De Plataan verblijven en op termijn op eigen benen zullen staan Resultaten/effecten 2014 Bewoners en oud-bewoners hebben samen een beeld neergezet van “verhuizen na een residentieel verblijf in de Plataan” en mogelijkheden en uitdagingen op een rij gezet. De structurele knelpunten blijken erg nijpend. Daarom worden bevindingen ook voorgelegd aan beleidsmakers binnen het CAW. Ook werken we een verhuisbrochure uit ten behoeve van bewoners en begeleiders. Daarop heeft de Plataan verdere contacten gelegd binnen en buiten het CAW om concrete hulp verder uit te bouwen. Overlegbijeenkomsten: 3 x met de opdrachtgever/partner, 1 x CAW beleid. Groep thuislozen Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

7, 14 5, 20 20, 0 9 niet geregistreerd

Trajecten ‘Talent in het centrum’ (voltooid) Opzetten en begeleiden van trajecten met medewerkers van het asielcentrum die talenten leren herkennen bij bewoners en leren inzetten ten voordele van de andere asielzoekers. Medewerkers van het asielcentrum leren talenten van bewoners herkennen en inzetten ten voordele van de andere bewoners (community based approach). We werken op twee sporen. Om onmiddellijk met een concrete opzet aan de slag te gaan, wordt een train the trainer-traject opgezet m.b.t. het verwerven van pcen internetvaardigheden. Vervolgens zetten we bijeenkomsten op waarbinnen medewerkers leren talenten herkennen en hoe die aan te wenden bij de ontwikkeling van projecten. Opdrachtgever, werkverband Locatie, looptijd Doelgroep Resultaten/effecten 2014


Fedasil OC Broechem Broechem, 2014 Medewerkers van het asielcentrum Een mini-pc estafette, waarbij bewoners fungeren als begeleiders, is opgezet in het centrum. Een werkkader voor de opzet van projecten mee opgezet en

Pagina 66

beheerd door de bewoners is uitgewerkt. Overlegbijeenkomsten: 3 voorbereidende gesprekken, evaluatiegesprekken voor en na elke sessie plus een eindevaluatie.


Medewerkersgroep ‘train de trainer’ PCondersteuning

Medewerkersgroep ‘talent in het centrum’

3, 9 7 4, 3 1 4, 3, 0, 0

4, 10 7 4, 3 1 4, 3, 0, 0

LOSSE ACTIVITEITEN IN 2014 Cursus ‘Mogelijkheden van ICT in educatie’, Brussel Nieuwe media en internet evolueren snel. Dat biedt vele mogelijkheden om educatieve settings aantrekkelijker en stimulerender te maken. Opdrachtgever, locatie, doelgroep

Centrum voor basiseducatie Brusselleer, Brussel, educatieve medewerkers van het centrum Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

1, 3 12, 12 0, 12 0 0, 6, 6, 0

Cursus ‘Marokkaanse mama’s en veilig internetten’, Antwerpen Vele ouders van tieners kampen met vragen rond veiligheid van internetgebruik. Het blijkt dat de behoefte van de groep zich meer op het vlak van opvoeden situeert dan wel betrekking heeft op nieuwe media. De samenwerking met de Vrije Keuze wordt gecontinueerd via ‘Allemaal opvoeders, groei mee met je tiener’. Opdrachtgever, locatie, doelgroep

APGA (Antwerps Platform Generatiearmen), m.m.v. De Vrije Keuze vzw, Antwerpen, Marokkaanse moeders verenigd in vzw Vrij Keuze Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

1, 3 15 0, 15 15 7, 8, 0, 0

Cursus ‘Cliënten en hun papieren’, Deurne Verzorgenden van Familiehulp gaan langs bij mensen in armoede. Ze moeten ook kunnen ingaan op vragen rond administratie en papierwerk. Ze zijn daarvoor niet opgeleid. Vormingplus ontwikkelt en begeleidt een traject over de invloed van armoede, een praktische aanpak die cliënten op langere termijn verder helpt en over het ondersteunen van de kracht en creativiteit van cliënten. Opdrachtgever, locatie, doelgroep

Familiehulp (thuiszorgdienst), Deurne, verzorgenden Sessies, uren: Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

2, 8 11, 12 0, 12 0 8, 0, 4, 0

Cursus ‘Sociale vaardige vrijwilligers Tele-Dienst’, Antwerpen Versterken van communicatieve competenties in het kader van voedselbedeling- en budgetteringsactiviteiten. Opdrachtgever, locatie, doelgroep

Tele-Dienst vzw, Antwerpen, vrijwilligers Sessies, uren:

Pagina 67

1, 2


Deelnemers gemiddeld/sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

25 10, 15 0 Niet geregistreerd.

ONDERSTEUNING VAN AANBODGERICHTE ACTIVITEITEN IN DE REGIO

Organiseer zelf Ondersteunen van organisaties bij het ontwikkelen van een open aanbod cursussen, workshops en lezingen, gericht op een breed publiek en vrijwilligerswerkingen. Vele organisaties in onze regio organiseren voor hun publiek een open aanbod aan cursussen, workshops en lezingen. Onder de noemer ‘Organiseer zelf’ kunnen zij hierbij ook beroep doen op onze dienstverlening. Zo kunnen ze putten uit een breed gamma van cursussen, workshops, lezingen en wandelingen dat door ons is samengesteld. We bemiddelen tussen de lokale organisatoren en de begeleiders van dat aanbod (freelancers en medewerkers van bewegingen en gespecialiseerde vormingsinstellingen). We helpen wat geprogrammeerd wordt mee bekendmaken. Onder de noemer ‘Vormingplus daagt je uit’ putten organisatoren uit een aantal activiteiten die geënt zijn op duurzaamheidsen diversiteitsthema’s en die door ons aan goedkopere prijzen (meestal 65 euro per sessie) worden aangeboden. We passen het verschil met de vraagprijs van de externe begeleider bij. In ruil dienen door de aanbieder deelnameprijzen gedrukt (tot maximaal 6,5 euro per sessie). ‘Oppepper’ – dat loopt binnen een werkverband met Vormingplus Kempen – is een initiatief ten behoeve van lokale organisaties en overheden die met vrijwilligers in de weer zijn. Het omvat een tiental workshops, begeleid door freelancers en partnerorganisaties, waarmee men zijn voordeel kan doen om het werken met de eigen vrijwilligers te versterken. Ook hier worden uitkoop- en deelnameprijzen gedrukt en passen we het verschil bij. Doelgroep Organisatoren van aanbodgericht cursuswerk in ons werkingsgebied Doelgroep van de organisatoren: breed, geïnteresseerd publiek Looptijd 2007 - … Opdrachtgevers In totaal doen 77 organisaties beroep op onze diensten verspreid over volgende sectoren: dienstencentra (17), bibliotheken (15), culturele centra (10), lokale overheden (9), OCMW’s (4), mutualiteiten (4), organisaties actief in de integratiesector (4), in de sector van de tewerkstelling (3), in de jeugdsector (2) en socioculturele initiatieven, gesubsidieerd (4) en niet gesubsidieerd waaronder twee holebiverenigingen (5)

Locaties Organiseer zelf

100 geboekte cursussen/lezingen/workshops in de streek: Aartselaar (3), Boom (2), Brasschaat (2), Brecht (7), Broechem (1), Essen (18), Hove (7), Kapellen (6), Kontich (2), Lint (1), Mortsel (12), Niel (3), Malle (4), Rumst (2), Schilde (11), Schoten (4), Stabroek (3), Wijnegem (1), Wommelgem (1), Wuustwezel (3), Zwijndrecht (7)

54 geboekte cursussen/lezingen/workshops in Antwerpen: Antwerpen (12), Berchem (6), Deurne (15), Hoboken (1), Merksem (19), Wilrijk (1)

Locaties Vormingplus daagt je uit


35 geboekte cursussen/lezingen/workshops in de streek: Boom (2), Brecht (3), Edegem (2), Essen (3), Hemiksem (1), Hove (2), Kalmthout (1), Kapellen (2), Mortsel (7), Niel (1), Schilde (1), Schoten (4), Stabroek (3), Wommelgem (1), Zwijndrecht (2)

Pagina 68

19 geboekte cursussen/lezingen/workshops in Antwerpen: Antwerpen (8), Berchem (2), Hoboken (1), Merksem (8)

Locaties Oppepper

13 geboekte cursussen/lezingen/workshops in de streek: Borsbeek (1), Edegem (2), Hove (3), Niel (4), Schoten (3)

8 geboekte cursussen/lezingen/workshops in Antwerpen: Antwerpen (6), Borgerhout(1), Hoboken (1)

Resultaten 2014

229 activiteiten worden geboekt (154 in 2013) waarvan 193 activiteiten plaatsvinden (127 in 2013) goed voor 398 sessies (388 in 2013) en 928 ½ uren (967 in 2013) in 7 van de 9 districten van Antwerpen (6 in 2013) en in 25 van de 29 gemeenten omheen Antwerpen (22 in 2013) door 77 organisaties (54 in 2013) 30-tal overleg- en netwerkbijeenkomsten: bibliotheken in Antwerpen (Antwerpen, Berchem, Borgerhout, Ekeren), bibliotheken in Boom, Borsbeek, Brasschaat, Essen, Lint, Malle, Ranst, Schoten, Stabroek, Wommelgem en Zandhoven, met actoren uit de cultuursector (cultuurbeleidscoördinatoren, cultuurcentra, amateurkunsten), de welzijnssector (herstelcentrum mutualiteit, Teledienst, Bond zonder Naam), sociaal-culturele verenigingen, 11-11-11, gespecialiseerde vormingsinstellingen, sociale tewerkstellingsinitiatieven, … Begeleid door freelancers (en medewerkers gespecialiseerde vormingsinstellingen, bewegingen, … )

Geboekte activiteiten Afgelaste activiteiten Georganiseerde activiteiten Sessies, uren Deelnemers gemidd./sessie, unieke: Mannen, vrouwen: Etnisch divers: 18-30, 31-44, 45-65, 65+:

Beoogde resultaten

Organiseer zelf

Vormingplus daagt je uit

Oppepper

Trefmoment freelance lesgevers

154 19 135 233, 578 ¼ Circa 8, 1.825 467, 820 (530 n.ger.) 137 54, 16, 370, 414 (971 niet geregistreerd)

54 11 43 133, 283 Circa 5, 651 111, 420 (120 n.ger.) 19 23, 78, 145, 77 (328 niet geregistreerd)

21 0 21 32, 67 ¼ uren Circa 20, 627 263, 364 5 11, 14, 91, 238 (273 niet geregistreerd)

1, 4 ½ 27, 27 10, 17 0 0, 18, 9, 0

Continueren, met focus op de gemeenten omheen de stad Antwerpen.

Pagina 69


i

De SOCIAAL-CULTURELE METHODIEK is een wijze van denken en handelen, die gesteund is op reflectie, ervaringsdeskundigheid en wetenschappelijke inzichten. De methodiek wordt door diverse organisaties en hun vrijwillige en professionele medewerkers gebruikt om individuen en groepen aan te spreken en te activeren in één of meerdere bestaansdimensies en in hun diverse leefsituaties. Deze bestaansdimensies kenmerken de mens als zin- en waarde-zoeker, als kennisverwerker, als vaardige actor of creatieve explorator, als cultuurschepper en sociaal wezen. Als doelstellingen staan het ontwikkelen van een eigen identiteit, het bevorderen van sociale integratie en maatschappelijke participatie en de opbouw van een democratische, duurzame en inclusieve samenleving voorop. -

Daartoe worden op bewuste en doordachte wijze open kansen geschapen, die uitnodigen tot ontmoeting en informeel leren. Er worden processen van kritische bewustwording, reflexieve verantwoording en persoonlijke bekwaming gestimuleerd. Er wordt aangezet tot de ontwikkeling van sociale, culturele en communicatieve competenties en de vorming van sociale netwerken en culturele symbolen. In het scheppen en benutten van deze kansen zijn de betrokken personen en groepen actieve deelnemers, met wie de medewerkers in dialoog treden over de concrete doelen en de aanpak.

ii

In de NIET-FORMELE EDUCATIE (die zich afspeelt in de vrije tijd en niet diplomagericht is) hebben zowel de lerende als de begeleider de bewuste intentie om te leren. Deelnemers bepalen mee de inhoud, het proces en de finaliteit van de opzet. In het geval van INFORMELE EDUCATIE wordt een omgeving ingericht die niet uitsluitend op leren gericht is (de deelnemers hebben niet per se de intentie om te leren, alleszins niet van bij de start), maar de begeleider creëert wel bewust voorwaarden die het leren aanmoedigen en ondersteunen, én die leerprocessen op gang brengt die bewust, methodisch en verantwoord gefaciliteerd worden. iii

INFORMATIEGELETTERHEID gaat over het kunnen zoeken en vinden van informatie, de informatie verwerken, en ze kunnen toepassen. 1 op 7 Vlamingen mist voldoende informatievaardigheden om deel uit te maken van de razendsnel evoluerende kennismaatschappij. DIGITALE GELETTERDHEID heeft betrekking op het overweg kunnen met ICT, digitale media en andere technologieën, die nodig zijn om toegang te krijgen tot informatie en actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse (kennis)maatschappij. Digitale geletterdheid wordt onderverdeeld in drie groepen vaardigheden, waarbij de tweede en derde groep ook bij gewone geletterdheid een rol spelen: instrumentele vaardigheden (de zogenaamde knoppenkennis, het kunnen omgaan met de ICT-tools), structurele vaardigheden (het interactief kunnen zoeken en selecteren van informatie), strategische vaardigheden (het verwerken en integreren van informatie). MEDIAWIJSHEID is een breder begrip en plaatst bewust mediagebruik in de context van burgerschap. Mediawijsheid is het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes waarmee burgers zich bewust en kritisch kunnen bewegen in een complexe, veranderende en gemediatiseerde wereld. Het is het vermogen tot een actief en creatief mediagebruik dat gericht is op maatschappelijke participatie. www.cjsm.vlaanderen.be, www.socius.be iv

Een HORIZONTALE ORGANISATIESTRUCTUUR verwijst naar een organisatie met weinig tot geen tussenliggende managementlagen. Medewerkers zijn er meer direct betrokken bij besluitvormingsprocessen. Een cultuur van openheid, samenwerken, leren en verantwoordelijkheid past bij zo’n organisatie. Desmidt S., Heene A., 2013, Strategisch management, Een handboek voor de publieke sector, Lannoo, Tielt nl.wikipedia.org Een organisatiestructuur waarbij werken en leren geïntegreerd verlopen, noemt men een LERENDE ORGANISATIE. Peter Senge introduceerde dit begrip in 1990 in zijn boek ‘de vijfde discipline’. Lerende organisaties zijn deze waar alle leden ervan voortdurend werken aan hun capaciteit om die resultaten te behalen die ze willen behalen, waar nieuwe denkpatronen worden geïntroduceerd, waar op collectieve verzuchtingen wordt ingegaan en waar mensen voortdurend leren het geheel te zien. Organisaties waar de top alles bedenkt en de rest volgt, zijn niet goed bezig. www.soicus.be


Pagina 70

v

Dēmos, kenniscentrum en praktijkondersteuner voor participatie aan cultuur, jeugd en sport, beschrijft SOCIAALARTISTIEKE PRAKTIJKEN aan de hand van vier verschillende krachten. Een sterk sociaal-artistiek project bundelt deze vier krachten. -

-

De eerste kracht, de verbeeldingskracht, maakt een artistiek werk mogelijk. Het is de kracht om op een andere dan de gangbare manier naar de werkelijkheid te kijken en deze te uiten. De begeleidende kunstenaar gaat met de verbeelding van deelnemers aan de slag. Sociaal-artistieke praktijken versterken ook. Door samenwerking, ontmoeting, contact en uitwisseling versterken sociale en communicatieve vaardigheden en de mogelijkheden tot zelfexpressie. De verbindende kracht verwijst naar de relaties die worden aangegaan met anderen. Het kan gaan om (sectoroverschrijdende) samenwerkingen, relaties tussen en in gemeenschappen en publieken. De vierde kracht – vernieuwen– betreft de aanzet tot maatschappelijke innovatie. Niet enkel worden bestaande maatschappelijke kaders aangekaart en in vraag gesteld door sociaal-artistieke praktijken, ze brengen ook alternatieve maatschappelijke innovatie op gang.

Van den Bergh A., 2012, Dwarsliggers, Verhalen uit de sociaal-artistieke praktijk, Demos, Brussel

Pagina 71


V O O R T G A N G S R A P P O R T februari 2015

Recommend Documents