Uitkomsten vragenlijst nulmeting Statenverkiezingen 2015 Respons Eind augustus 2014 zijn 3500 vragenlijsten naar willekeurige adressen gestuurd met het verzoek mee te werken aan het onderzoek. In totaal zijn er 483 goed ingevulde vragenlijsten geretourneerd. Een respons van 13,7%. Representativiteit en betrouwbaarheid De relatief lage respons van 13,7% geeft aan dat het onderwerp van de vragenlijst niet heel breed aanslaat. Gehoopt was een respons van minimaal 20% te behalen. In de steekproef zijn ouderen oververtegenwoordigd. Om de steekproefresultaten representatief te laten zijn met de Friese bevolking (van 18 jaar en ouder) is er een weegfactor toegepast op basis van de leeftijdsgroep. De uitkomsten geven hierdoor een redelijke afspiegeling van de Friese bevolking. Wel moet bedacht worden dat mede gezien de lage respons de kans reëel is dat de in de (provinciale) politiek geïnteresseerden een grotere bereidheid hebben gehad om mee te werken. De respons is voldoende om voor de de Friese samenleving betrouwbare uitspraken van 95% te kunnen doen. Voor het doen van betrouwbare uitspraken tussen verschillende deelgroepen (zoals opleidingsniveau of leeftijd) is de respons te laag. Gezien de lage respons is het advies de onderstaande uitkomsten enigszins als indicatief (richtinggevend) te interpreteren.
Resultaten Welke van onderstaande informatiebronnen leest/gebruikt u wel eens? Huis aan huis bladen Leeuwarder Courant / Friesch Dagblad / Dagblad van het Noorden Internet via vaste pc/laptop Omrop Fryslân TV Internet via mobiele telefoon/tablet Sociale media (app, facebook, twitter e.d.) Omrop Fryslân Radio Uitingen in de leefomgeving (posters/bilboards e.d.) Anders, namelijk
0
10
20
30
40
50
60
70
80
%
Huis aan huis bladen zijn de meest gebruikte informatiebronnen; 7 van de 10 respondenten geeft aan deze wel eens te lezen. De regionale dagbladen en Omrop Fryslân TV hebben een bereik bij bijna 60% van de respondenten. Internet via een vaste pc/laptop wordt tevens door 60% als informatiebron gebruikt. Mobiel internet wordt door 46% van de respondenten gebruikt. Sociale media wordt door 42% van de respondenten gebruikt. Omrop Fryslân radio bereikt 36% van de respondenten.
Via welke media hoort of leest u wel eens over Provinciale Staten?
Ik hoor of lees nooit iets over Provinciale Staten Leeuwarder Courant/ Friesch Dagblad / Dagblad van het Noorden Omrop Fryslân TV Omrop Fryslân Radio Sociale media (app, facebook, twitter e.d.) Anders, namelijk Website provincie Fryslân Websites politieke partijen
0
10
20
30 %
40
50
60
Een kwart van de respondenten zegt nooit iets via de media te horen of te lezen over Provinciale Staten. De helft van de respondenten hoort of leest wel eens over Provinciale Staten via de regionale dagbladen en Omrop Fryslân TV. Ruim 30% geeft aan via Omrop Fryslân radio wel eens informatie over Provinciale Staten te krijgen. Sociale media, de provinciale website en de websites van de politieke partijen worden door minder dan 10% genoemd. In hoeverre bekend met het beleid/werkzaamheden van de provincie m.b.t. de onderwerpen: Onderwijs Leefbaarheid Infrastructuur Economie Natuurbeheer Zorg en welzijn Recreatie en toerisme Veiligheid Milieu Taal Cultuur Landbouw 0%
10%
20%
niet bekend
30%
40%
enigszins bekend
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(redelijk)bekend
Gevraagd is aan te geven in hoeverre de respondent, op basis van wat men heeft gezien of heeft gelezen, bekend is met het beleid/de werkzaamheden van de provincie. Gesteld kan worden dat een kwart van de respondenten over het algemeen redelijk bekend tot bekend is met de onderwerpen waar de provincie zich mee bezighoudt. De verschillen tussen de onderwerpen zijn niet heel groot. Infrastructuur, Recreatie & Toerisme, milieu en taal kennen relatief de meeste bekendheid. Kunt u aangeven welke politieke partijen op dit moment het bestuur van de provincie Fryslân (Gedeputeerde Staten) vormen?
ja 34%
nee 66%
Een derde van de respondenten geeft aan te weten welke politieke partijen het huidige bestuur vormen. Deze groep is vervolgens gevraagd de juiste partijen uit een lijst met alle par-
tijen aan te kruisen. Minder dan de helft (44%) weet de juiste drie partijen aan te geven. Opgeteld komt het er op neer dat slechts 15% van de respondenten weet welke partijen het bestuur vormen. Hebt u gestemd bij de vorige verkiezingen van Provinciale Staten in 2011? 70 60 50 40
% 30 20 10 0 Ja
Weet ik niet meer
Nee
Bent u van plan in maart 2015 te gaan stemmen bij de verkiezing van de Provinciale Staten? 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ja
weet ik nog niet
nee
Van de respondenten zegt 65% gestemd te hebben bij de vorige verkiezingen van Provinciale Staten in 2011. Een op de vijf zegt niet gestemd te hebben. De overige respondenten weet dit niet meer. Ruim twee derde geeft aan in maart 2015 te gaan stemmen. Een kwart geeft aan dit nog niet te weten en 7% is niet van plan zijn of haar stem uit te brengen.
Wat is voor u de reden/zou de reden zijn om niet te gaan stemmen? (meerdere antwoorden mogelijk) ik weet te weinig van provinciale politiek/partijen stemmen heeft geen zin, de politiek luistert toch niet ik ken geen geschikte kandidaat ik voel me niet betrokken bij de provincie uit protest, onvrede over gevoerde beleid/gang van zaken ik heb geen belangstelling voor provinciale politiek ik vind provinciale verkiezingen onbelangrijk ik stem nooit 0
10
20
30
40
50
60
70
%
De respondenten die aangeven niet te gaan stemmen of dit nog niet te weten is gevraagd aan te geven wat de reden(en) zijn om dit niet te gaan doen. De meest genoemde reden is dat men te weinig weet van de provinciale politiek/partijen. Bijna een kwart van de nietstemmers is van mening dat stemmen geen zin heeft omdat de politiek tocht niet luistert. Betrokkenheid bij- en belangstelling voor de provinciale politiek is voor slechts 10% een reden om niet te gaan stemmen. Stel dat u (nog) beter op de hoogte zou zijn van wat de Provinciale Staten doen, zou u dan wel gaan stemmen? 70 60 50 40 30 20 10 0 ja
misschien
nee, ik ben al voldoende op de hoogte
nee, ik ga hoe dan ook niet stemmen
Ruim 30% van de niet stemmers/nog niet wetende stemmers geeft aan wel te gaan stemmen indien men beter op de hoogte zou zijn van wat Provinciale Staten doet. Voor 58% van deze groep geldt dat ze dan misschien gaat stemmen.
Waarover zou u geïnformeerd willen worden als het gaat om de verkiezingen van Provinciale Staten van 18 maart 2015? Ik wil niet geïnformeerd worden Achteraf over de uitslagen Vooraf bij het online gaan van stemhulpen (zoals stemwijzer/kieskompas) Achteraf over de coalitieonderhandelingen Vooraf over de gang van zaken (informatie over data, debatten, etc.) Vooraf over de datum (als geheugensteuntje bijvoorbeeld) Anders, namelijk 0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
%
Op de vraag waarover men geïnformeerd wil worden geeft slechts 12% van de respondenten aan helemaal niet geïnformeerd te willen worden. De mees genoemde informatiebehoefte is achteraf over de uitslagen en vooraf bij het online gaan van stemhulpen. Bijna een kwart geeft aan vooraf geïnformeerd te willen worden over de gang van zaken en de datum (geheugensteuntje). Achteraf wil een kwart geïnformeerd worden over de coalitieonderhandelingen. De helft van de respondenten geeft aan geïnformeerd te willen worden met behulp van de regionale dagbladen. Rond de 40% geeft (daarnaast) aan geïnformeerd te willen worden door huis aan huis bladen en Omrop Fryslân TV. Sociale media wordt door slechts 17% als informatiebron genoemd. Uitingen in de leefomgeving is de minst genoemden informatiebron. Via welke informatiebronnen zou u het liefst geïnformeerd willen worden over de verkiezingen van Provinciale Staten van 18 maart 2015? Ik wil niet geïnformeerd worden Leeuwarder Courant / Friesch Dagblad / Dagblad… Huis aan huis bladen Omrop Fryslân TV Internet via vaste pc/laptop Stemhulpen (zoals stemwijzer/kieskompas) Omrop Fryslân Radio
Folders/flyers Internet via mobiele telefoon/tablet Sociale media (app, facebook, twitter e.d.) Uitingen in de leefomgeving (posters/bilboards e.d.) Anders, namelijk 0
10
20
30 %
40
50
60
In hoeverre bent u het eens met de stellingen: Ik baseer mijn stemkeuze op basis van mijn landelijke partijvoorkeur Ik baseer mijn stemkeuze op basis van de inhoud van de provinciale partijprogramma’s Ik baseer mijn stemkeuze op basis van de uitkomst van stemhulpen(stemwijzer/kieskompas) Ik kies gericht op een naam van een kandidaat op de stemlijst. Ik ben geïnteresseerd in de provinciale politiek Ik zou graag meer geïnformeerd willen worden over onderwerpen waar Provinciale Staten zich mee… Ik zou meer betrokken willen worden bij de besluitvorming van de Provinciale Staten 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (helemaal) mee oneens
neutraal
(helemaal) mee eens
Uit de voorgelegde stellingen blijkt dat: De inhoud van de provinciale partijprogramma’s zijn voor 60% van de respondenten van invloed op de stemkeuze. Men kan zich afvragen in hoeverre de respondenten zich verdiepen in de provinciale partijprogramma’s of zich toch laten inspireren door de landelijke partijprogramma’s. De landelijke stemvoorkeur is voor de helft van de respondenten van invloed op de keuze. De uitkomst van een stemhulp is voor 30% van de respondenten van invloed op de keuze. 38,5% van de respondenten geeft aan gericht op een naam van een kandidaat te kiezen. Dit hoeft niet gebaseerd te zijn op een eenduidig keuzeproces. Het is goed denkbaar dat een kiezer een kandidaat bij naam kent en vooraf besloten heeft om op deze kandidaat te gaan stemmen. Het kan ook zijn dat de kiezer in het stemhokje een bekende naam tegenkomt en daar zijn/haar stem op uitbrengt. Bijna een derde van de respondenten is geïnteresseerd in de provinciale politiek en ruim de helft zou graag meer geïnformeerd willen worden over onderwerpen waar Provinciale Staten zich mee bezighoudt. Een kwart zou meer betrokken willen worden bij de besluitvorming van Provinciale Staten.
Hoe zou u bij het provinciebestuur betrokken willen worden?
Ik vind het niet nodig betrokken te zijn/wil niet betrokken zijn
Ik zou geïnformeerd willen worden
Ik zou willen meedenken of meepraten
Ik zou willen meebeslissen
Ik zou willen meewerken aan het uitvoeren van plannen
0
10
20
30
40
50
60
%
Op de vraag hoe men bij het provinciebestuur betrokken wil worden geeft 36% aan niet betrokken te willen zijn. Geïnformeerd worden is voor ruim de helft van de respondenten een gewenste betrokkenheid. Meedenken, meepraten en meebeslissen wordt door een kleine groep genoemd als gewenste betrokkenheid. Welke vormen van burgerinspraak in de politiek spreken u aan? Geen van allen Gaan stemmen Deelnemen aan referendum Meedoen aan informatie of inspraakavonden Deelnemen aan een burgerpanel dat de politiek adviseert Lid zijn van een politieke partij Het hebben van persoonlijke contacten met politici Meedoen aan internetdiscussies Meedoen aan protestacties, demonstreren 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
%
Het stemrecht is de meest aansprekende vorm van burgerinspraak. Het deelnemen aan een referendum is voor 36% van de respondenten een goede vorm van burgerinspraak. Dan zijn er nog drie vormen van burgerinspraak die enige belangstelling genieten: Informatie of inspraakavonden (17.9%); Deelname aan een burgerpanel (14.7%);
Lid zijn van een politieke partij (12.9%).
