Assessment / Nulmeting 2015 Waterschapsbedrijf Limburg Definitieve Resultaten 16 december 2015
Henrike Branderhorst, Berend Reitsma Ronnie Berg
Indeling rapport • Bestuurssamenvatting (beschikbaar); • Beschrijving assets; • Bestuurlijk kader en landelijke eisen 2010-2015; • Toetsing aan bestuurlijk kader en landelijke eisen 2010-2015; • Vergelijking met andere waterschappen (2011 - 2014); • Ambities toekomst > 2015; • Toets ambities toekomst > 2015; • Vervangingsinvesteringen 2016-2025; • Verslag site visits rwzi’s Gennep en Hoensbroek; • Constateringen jaarrekeningen 2011-2014; • Status WBL organisatie.
Algemene indruk: WBL 2015 • Tauw: 2 maanden, ca 250 documenten, interviews, 2 site visits; • WBL intensief meegewerkt in aanleveren + lezen concepten; • WBL heeft zich gehouden aan alle bestuurlijke kaders, behalve de afnameverplichting; • In verleden was Profit drijfveer (doelmatigheid) lage ve prijs, maar ook soms prestaties die lager zijn dan gemiddeld in NL (rendementen verwijdering N en P); • Recent Planet en People in beeld bij de waterschappen WBL acteert met planvorming en stappen (TDH Venlo); • Voor toekomst diverse Planet en People projecten in de MIP. WBL is in control.
Toetsing bestuurlijk kader: Rwzi’s en slib(eind)verwerking 2010-2015 Beschrijving Transport Afnameverplichting Zuiveringsprestaties Gebiedsrendement stikstof
Gebiedsrendement stikstof (op termijn) laten groeien Gebiedsrendement fosfaat
Gebiedsrendement fosfaat (op termijn) laten groeien
Doel 100%
WBL 2010-2015 89,1-94,3 % (2014)
> 75 %
2010-2015 77,1-80,1 %
naar 85-90 %
toename
> 75 %
P= 77-77 %
naar 85-90 %
Steady state
Oordeel
Opmerking
In planperiode is dit vervallen en zijn individuele lozingseisen van toepassing
In planperiode is dit vervallen en zijn individuele lozingseisen van toepassing Afgestemd op individuele lozingseisen
Individuele lozingseisen
Aan voldoen als N,P Rendement < 75 %
Er wordt voor alle rwzi’s aan voldaan
Individuele lozingseisen
Aan voldoen (aanpassing in planperiode)
Er wordt voor alle rwzi’s aan voldaan
Maatregelen en renovaties rwzi’s Maatregelen Renovaties slib(eind)verwerking Slibeindverwerking
Zie aparte tabel In beeld brengen
Gerealiseerd
Heroverwegen
Gerealiseerd
Toetsing bestuurlijk kader: maatregelen rwzi’s uit WBP’s 2010-2015 Rwzi
Maatregelen WPB 2010-2015
Uitgevoerd 2011-2015 ?
Venray
Maatregelen hoge RWA Verbetering rwzi totaal Extra N+P verwijdering
Uitbreiding in 2010 Uitbreiding in 2010 Gereed in 2015
Simpelveld
Extra N+P verwijdering Opheffen
Nereda + zandfilter medio 2016. Op termijn opheffen en aansluiting op Wijlre (juli 2021)
Kerkrade
Extra N+P verwijdering (KRW)
Vindt plaats vanaf 2013
Meijel
Onderzoek verplaatsen
Onderzoek liep parallel met opstellen WBP, daarom stond het nog in WBP, terwijl al voor WBP bekend was wat er moest gebeuren. Onderzoek is dus uitgevoerd.
Panheel
Onderzoek verplaatsen
Onderzoek liep parallel met opstellen WBP, daarom stond het nog in WBP, terwijl al voor WBP bekend was wat er moest gebeuren. Onderzoek is dus uitgevoerd.
Heerlen
Opheffen
Gerealiseerd in 2015
Wijlre
KRW maatregelen
Gepland in 2017 (WBL 2016-2021)
Rimburg
Extra N+P verwijdering (KRW)
Is al gerealiseerd; voldoet al geruime tijd ruimschoots aan normen
Algemene indruk is goed
Toetsing duurzame energie 2010-2015 Beschrijving
Doel
WBL
Duurzame energie
2010-2015
Duurzame energie tot speerpunt beleid
Beleid vormen/wijzigen
Beleid is gewijzigd
Energiebesparing tot en met 2014 (o.b.v. gemiddelde jaarlijkse besparing van 2%)
> 12 % (> 2 % per jaar)
17 %
40 %
Zie plaatje
Nader onderzoek naar alternatieve energiebronnen
Gerealiseerd
Duurzame energieproductie in jaar 2020 Alternatieve energiebronnen
Oordeel
Extra maatregelen nodig om in 2020 40 % te halen: - Terugverdientijd maatregelen door bestuur van 7 à 8 jaar op 15 jaar gezet - Quick scan: als investeren 23 mln aan maatregelen, met afname netto kosten 140.000 euro per jaar, bovenop de MIP dan in 2020 44 % duurzaam opgewekte energie - Bovenstaande punt voorjaar 2016 naar bestuur voor besluitvorming.
Toetsing overige aspecten 2010-2015
Beschrijving
Doel
WBL
Geen doel
(Bijna) laagste
Overige aspecten Doelmatigheid (Verontreinigingsheffing)
verontreinigingsheffing Bestuursakkoord Water (visitatiecommissie) Reduceren kosten Samenwerking Innovaties
5 regio’s zijn koploper
Reduceren kosten
Veel
Geen doel
Veel
Oordeel
Vergelijking met anderen (Rijnland, Waternet en Vallei en Veluwe) 2010-2014 Omschrijving
(Bron)
Oordeel
Oordeel
2012
2011/2013/2014
BVZ
Opmerking
Ws spiegel/ klimaatmonitor
Transport Voldoen aan afnameverplichting
Beleid waterschappen afstemmen met WBL en gemeenten
Verlies beschikbaarheid
Geen gegevens
Aandachtspunt Benchmark definitie
Energie afvalwatertransport
Geen gegevens
goed
Afvalwater zuiveren
gaat rendement omhoog Energie zuiveren van afvalwater
Geen gegevens
WBL zit vast aan puntbeluchters + TDH Venlo zit hier nog niet in
Slibverwerking
Geen gegevens
goed
Duurzaamheid en energie Energiebesparingsmaatregelen
Geen gegevens
Geen gegevens WBL behoort tot middelklasse o.b.v. MJA bedrijfs-/sectorrapport. Maatregelen zijn gepland.
Biogasproductie
Geen gegevens
TDH Venlo zit hier nog niet in, Veluwe vergist externe afvalstromen
Gebruik toeslagstoffen
Geen gegevens
Toekomst: dosering chemicaliën gaat omhoog
Klimaatvoetafdruk (CO2)
Geen gegevens
Duurzame energie
TDH Venlo zit hier nog niet in Geen gegevens
TDH Venlo zit hier nog niet in
Organisatie Financiën Doelmatigheid en samenwerking Innovaties
goed Geen gegevens
goed Geen gegevens
goed
eerste plek
In toekomst door KRW maatregelen
tweede plek
Verwijderingsrendementen
derde plek
goed
vierde plek
Voldoen aan lozingseisen
Vergelijking investeringen per inwoner equivalent 2011-2014 Waterschap / Jaar Vallei & Veluwe Amstel, Gooi en Vecht Waterschapsbedrijf Limburg Rijnland Gemiddeld grote vier Gemiddeld alle Ws-en
Gerealiseerde investeringen per i.e. 2011 2012 2013 8,91 7,92 4,75 6,87 14,93 12,28 15,42 12,80 8,38 9,59 7,59 11,23 10,24 10,82 9,08 11,98 10,64 9,38
2014 5,70 6,24 7,42 12,96 8,07 8,79
Toekomst WBL 2015-2025 naar 13 + PM euro/ie (zie sheet 19). PM= business cases die zich terugverdienen binnen de afschrijvingstermijn
gemiddeld 6,82 10,08 11,01 10,34 9,55 10,20
Ondergrondse infrastructuur • Grote onbekende opgave in Nederland; • Landelijk Proeftuin persleidingen 2015: Handreiking inventarisatie en onderzoek (STOWA en RIONED) met 3 casussen: gemiddeld 0,3-1,2 leidingbreuken per 100 km per jaar; • WBL laatste 5 jaar: tussen de 0,7-2,2 leidingbreuken per 100 km per jaar; • WBL heeft op basis van risico’s veel in beeld, historie breuken, “heeft ook in beeld, wat niet in beeld is”. WBL is goed “voorgesorteerd” om door te pakken; • Recent plan van aanpak WBL beschikbaar (2015); • Harde conclusies niet te trekken; • Moet bestuur zich ongerust maken ?: • Financieel: ca 100.000-200.000 per jaar o.b.v. laatste 5 jaar. WBL genoeg financiële bedrijfsreserve voor opvang calamiteiten; • In algemeenheid verdient ondergrond landelijk wel (bestuurlijke) aandacht !
Toekomst, ambities (WBP 2016-2020) • 100 % afnameverplichting; • Voldoen aan KRW eisen < 2027; • Reductie energieverbruik tot energieneutraal; • Terugwinnen grondstoffen; • Aanpak nieuwe stoffen; • Slibstrategie, centralisatie; • Doelmatige en duurzame slibeindverwerking. Past prima in de ontwikkelingen in Nederland Maatregelen zijn door Tauw gecontroleerd, de hoogte van de investeringen niet (rapport Grontmij 2014)
Maatregelen versus investeringsprogramma RWZI’s >2015 RWZI
Voorgenomen maatregelen
Uiterste realisatie
Geplande investeringen
Opgenomen in
data conform [27]
conform
MIP
Realisatie/opmerking
meerjarenprogramma Gennep Hoensbroek
Chemische defosfatering + fijnregeling
1-1-2016
< 2016
Chemische defosfatering + fijnregeling
1-1-2016
Kerkrade
Chemische defosfatering
1-12-2013
< 2016
Heugem
Chemische defosfatering + fijnregeling
1-1-2022
2020 + 2021
Meijel
Chemische defosfatering + fijnregeling
1-1-2016
Panheel
< 2016
< 2016
Aanpassing biologie
1-1-2021
2019 t/m 2021
Diverse optimalisaties
1-1-2019
2017 + 2018
Simpelveld
Aanpassing biologie
1-3-2016
2016
Stein
Aanpassing biologie
1-1-2021
2019 t/m 2021
Extra chemische defosfatering
1-1-2021
2022 t/m 2024D 2016
Gerealiseerd Gerealiseerd
B
Roermond
Susteren
Gerealiseerd
A
Gerealiseerd
Realisatie later in 2016
Ijzerdosering wordt aangezet
C
Venray
C-brondosering + fijnregeling
1-1-2016
Weert
Aanpassing biologie
1-1-2019
2016 t/m 2019
Wijlre
Aanpassing biologie
1-1-2017
2016 t/m 2018E
P&N reductie tijdig gerealiseerd
A)
Voor rwzi Hoensbroek zijn ook investeringen genoemd voor de jaren 2017 t/m 2021. Deze investeringen hebben betrekking op het realiseren van een nafiltratie
B)
Voor rwzi Meijel zijn ook investeringen genoemd voor de jaren 2020 en 2021. Deze investeringen hebben betrekking op het realiseren van een nafiltratie
C)
Voor rwzi Venray zijn ook investeringen genoemd voor de jaren 2019 t/m 2021. Deze investeringen hebben betrekking op het realiseren van een nafiltratie
D)
Op de rwzi Susteren wordt de aanwezige ijzerdosering aangezet voor 2021
E)
Is in DB van 25 nov 2015 aan de orde geweest, komt uit Bestuursrapportage 3 e kwartaal: Koers rwzi Wijlre. Planning van voldoen aan P- én N-eis is haalbaar. P-eis wordt al aan voldaan, N-eis: effluent zal nabehandeld worden, gebruik makend van nafiltratie en een C-brondosering.
Geen maatregelen nodig voor: Bosscherveld, Limmel, Rimburg en Venlo
overige zaken in MIP
Investeringen WBL tot 2015 en het MIP vanaf 2016 Totaal investeringen afvalwaterketen WBL 60.000.000 50.000.000
gerealiseerd
MIP
40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0
Totaal Instandhouding
Totaal Nieuwe Ontwikkelingen
Totaal Overigen
Totaal
Historie: gemiddeld ca 25 mln Euro per jaar
Bepaling gemiddelde vervangingsinvesteringen WBL obv verleden
Totaal investeringen Totaal Overigen Totaal Nieuwe Ontwikkelingen Totaal Instandhouding % vervanging van instandhouding Toekomst tov verleden (%) Vervangingsinvesteringen
Gemiddeld per jaar Verleden Prognose (2005-2014) (2021-2025) 24.829.260 1.685.892 2.768.650 20.374.719 55% 11.206.095
80% 8.964.876
• De 55 % is ingeschat door WBL en Tauw door alle assets in het MIP langs te gaan; • In het verleden zijn bij veel grote rwzi’s onderdelen vervangen Vervangingskosten van onderdelen bij kleine rwzi’s is door WBL op 80% ingeschat.
Bepalen vervangingsinvesteringen 2016-2025 • Technische levensduur van de assets op basis van realiteit is bepaald (expert judgement WBL-Tauw); • Eerste moment van vervanging bepaald (check steekproef 2 site visits); • Gebaseerd op mechanische onderdelen, C, E en B zijn daar aan gerelateerd; • Via assetmodel Tauw, inclusief investeringskosten per asset worden dan per rwzi en per jaar de vervangingsinvesteringen geraamd. Gennep
Hoensbroek
Kerkrade
Overige componenten
Nabezinking
Actief-slibtanks
Voorbezinkin Influent g
RWZI Onderdelen waterlijn
Influentvijzels 1ste trap Influentpompen 1ste trap Influentvijzels biologie Influentpompen biologie Terreinriolering (dompelpompen) Tussengemaalvijzels Grofrooster Roostergoedverwijdering Roostergoedwaspers Zandvanger - type: JETA, DOR Zandvanger - type: goot, loopwagen Zandhark Zandvanger (zandwasser) Voorbezinktank - ruimers en toebehoren Voorbezinktank - ruimerbrug Primair slibpompen Nereda Recirculatiepompen AT Recirculatievijzel AT Mengers ANT (onderwater) Mengers ANT (hyperboloïde, bovendeks) Voortstuwers Landox Puntbeluchters Beluchtingssysteem Blower Nabezinktank (brug) - gereviseerd Nabezinktank aandrijving - gereviseerd Nabezinktank (brug) - nieuw Nabezinktank aandrijving - nieuw Retourslib Surplusslib Chemicaliëndosering Chemicaliëndosering (C bron dosering) Zandfilterinstallatie Luchtbehandeling (waterlijn) Bedrijfswaterinstallatie Effluentgemaal
2025 2030
2022
2016
Maastricht- Maastricht- MaastrichtBosscherveld Heugem Limmel 2037
2025
2027
2016
2019
2030 2030 2040 2047 2032
Panheel
2044 2044 2029
2016
2016
Rimburg
Roermond
Simpelveld
Stein
2042
2022 2022 2019
2027 2016 2016
2034 2019
2016 2016
2016
2016 2034
2040
2031 2026 2018 2030 2020 2016 2016 2016 2016 2040
2033
2040
2031 2018
2027
2052
2018
2020
2025 2016 2034 2024 2016 2016 2037 2016 2037
2031 2020 2030 2040 2030 2052 2042 2025 2025 2029
2018 2028 2018 2028 2016
2048 2048 2033
2016 2024 2016
2032 2043 2025 2021
2016
Venlo
2036 2016 2026 2026 2026
2028
2016
Weert
2035
2037 2027
2016 2020
2025
2016
2029 2019 2016
2026 2026 2035
2020 2020
2052
2050 2035 2040 2050 2025
2016 2016 2016 2031
2016 2025 2016
2016 2024 2025
Wijlre
2016
2020 2030 2030
2016 2016
2016 2016 2018 2023
2025
2036 2022 2016
2036 2016
2031 2020 2030 2031 2021
Venray
2016
2025 2023
2018 2028 2018 2028 2016
2036
Susteren
2016
2031 2018
2017 2017 2037
2028 2031
2016
2027 2037
2017 2027 2021
2023
2016
2025
2034
2025 2025
Meijel
2031
2027
2035 2050
2044 2034 2044 2034 2029 2016 2034
2035 2020 2023 2043 2033 2052 2042 2028
2021 2031 2032 2022 2017 2016 2017
2017 2016 2024 2016
2016 2016
2016
2016
2040
2016
2029
2028
2025 2019 2023 2043 2033 2025 2016 2028
2016 2016 2016 2016
2025 2034 2025 2016
2016
2016 2016 2018
2034 2028
2017 2034 2037 2027 2024 2016 2036 2016 2036
2016 2016
2016 2020
2020 2030 2050 2040 2040 2040 2035 2025 2019 2040
2016 2016 2030 2020 2020 2016 2037 2027 2019
2040
2038
2021 2033 2034
2030
2033 2031
2033
2039 2041
2027 2036
2025
2025 2035 2032 2022 2018 2016 2016 2019
Steekproef site visits 18 november 2015 • Rwzi Gennep: Retourslibvijzels en besturing zijn oud, staan op de assetlijst voor 2016. Geen urgentie. • Rwzi Hoensbroek: Slibontwatering, retourslibvijzels, blowers, aandrijving indikker en ruimers NBT’s staan op de assetlijst voor 2016. Geen urgentie. Expert vraagt aandacht ruimer oude Dorr ZV (deze zit onder dek en zou wel eens op korte termijn vervangen moeten worden, dat stond niet in de assetlijst).
Conclusie: assetlijst mbt levensduur klopt grotendeels
Vervangingsinvesteringen model Tauw (I)
Van 2016-2020 maatregelen uit MIP, kosten uit model. Daarna maatregelen en kosten uit model. Piek 2021, alles voor 2021 wat niet in MIP zit, grote bijdrage schakelkasten 50 % gemalen (10 jaar cyclus)
Vervangingsinvesteringen model Tauw (II) Omschrijving
Vervangingsinvesteringen 2016-2020 [mln EUR]
Vervangingsinvesteringen 2021-2025 [mln EUR]
Vervangingsinvesteringen 2016-2025 [mln EUR]
Gemalen
5,1
19,1
24,2
Rwzi’s
20,9
35,2
56,1
Totaal
26,0
54,3
80,3
Exclusief besturing CRK: zit niet in model van Tauw
Vergelijken met inschattingen WBL
Toets vervangingsinvesteringen 2016-2025 WBL-Tauw Type Investering
Vervanging KRW maatregelen Deels KRW
2016-2020 2021-2025 MIP MIP M€ M€ 35 34 22
45 * 15 2,5
2016-2025 MIP M€
Vervangingsinvesteringen Model Tauw 2016-2025 M€
80 (incl CRK) 49 24,5
Overig **
71,5
Totaal 2016-2025 Per jaar
225 22,5
80,3 (excl CRK)
* 2016-2020 in MIP is vastgesteld, van 2021-2025: 5 maal 9 mln = 45 mln Euro ** O.a ‘verbetering’. Hierin ook nog: ICT projecten (6 M€) en dienstauto’s (2,7 M€), kantoorgebouw (2,3 M€). Verdygo Maastricht 25 M€. Projecten tgv afnameverplichting, technische verbetering (correctieve vervangingen): 30 M€ en overig 5,5 M€. Verbeterprojecten die zich terugverdienen binnen de levensduur zijn niet in dit investeringsprogramma opgenomen. Deze kunnen boven op het investeringsvolume aangevraagd worden.
INSCHATTING WBL KLOPT
Toetsing jaarrekeningen 2011-2014 • Toetsing uitgevoerd op jaarrekeningen 2011 t/m 2014; • Uitgebreide en overzichtelijke jaarrekeningen; • Jaarrekeningen goedgekeurd door accountant; • Focus: vergelijk jaren 2011 en 2014.
Toetsing jaarrekeningen 2011-2014 Belangrijkste constateringen: • Positief resultaat vloeit terug naar de waterschappen; • Investeringen 2013 en 2014 blijven achter bij begroting • • • •
25 miljoen begroot , besteed 14 miljoen Euro; Investeringen Simpelveld en Roermond verschoven naar 2014, vervolgens naar 2015; Uitgestelde projectinvesteringen (Verdygo / KRW staan omschreven incl. status in JR); Enkele projecten gaan niet door of zijn veranderd (goedkoper);
• Verschuiving van leningen van lange termijn naar korte termijn • 2011: LT 186 miljoen / KT 20 miljoen Euro; • 2014: LT 158 miljoen / KT 45 miljoen Euro; • Per saldo schuld 3 miljoen Euro lager;
• Solvabiliteit: afname van 3,2 (2011) naar 1,7 (2014); • Daling balans totaal van 225 miljoen naar 212 miljoen Euro • Voornamelijk door daling vaste activa (hogere afschrijving dan investering);
• Stabiel aantal medewerkers (150 FTE) • Personeelslasten 20% gestegen door inhuur van derden en cao afspraken; • In 2014 sprake van 14,8 FTE vacatures (dmv inhuurkrachten/flexibele schil ingevuld).
Organisatie en personeel Werkwijze analyse Tauw • In beeld brengen van de organisatorische en personele aspecten van WBL door • Analyse van beschikbaar gestelde documenten; • Groepsgesprek (interview) met drie medewerkers van WBL t.b.v. Informatievoorziening; • Ordening van beelden van WBL met het 7 S model (McKinsey: Strategy, Systems en Structure, Shared values, Style, Staff en skills). • Kanttekeningen bij deze werkwijze (na afstemming Twijnstra en Gudde) • Tauw heeft beperkt zicht op het daadwerkelijke functioneren van de organisatie in de praktijk; • Geen vooraf vastgesteld beoordelingskader en daarom terughoudend in oordeelsvorming.
Personeel en organisatie: bevindingen (I) • WBL is een organisatie in transitie (ambitie) • Van een beheersorganisatie naar een ontwikkeling gerichte organisatie; • Van een starre organisatie naar een fitte en wendbare organisatie; • Van een gemiddelde organisatie naar een vooruitstrevend grondstoffen-, energie- en waterketenbedrijf. • WBL maakt werk van de organisatieontwikkeling en gebruikt daarbij HPO • Hoge gemiddelde score vergeleken met publieke sector; zelfs beter dan profit sector; • In drie jaar meetbare verbetering op 4 van de 5 aspecten; score managementkwaliteit gelijk gebleven Ingezet op management development programma.
Personeel en organisatie: bevindingen (II) • WBL werkt aan continue verbetering en lange termijn gerichtheid door middel van strategie ontwikkelcyclus • WBL heeft een ambitieus personeelsbeleid met focus op ontwikkeling en prestatie • Vergrijzing: gemiddelde leeftijd 49 jaar; tussen nu 10 jaar 30% met pensioen; • Strategische Personeelsplanning om kennis, vaardigheden en competenties te behouden; • TOP Gesprekscyclus: zichtbaar maken van ontwikkeling en prestatie van medewerkers irt bedrijfsdoelen; • Uitgebreid pakket aan HR instrumenten (periodiek medisch onderzoek, training en opleiding); • Management development programma voor (plv) managers en teamleiders. • Betrokkenheid + deskundigheid + ondernemerschap = innoverend vermogen: • Wauter (besturingsconcept met visualiseren, bewaken en bedienen vanuit één punt); • Centrale Regiekamer (besturen op afstand); • Wijk van Morgen (duurzaam gebouwde omgeving, mededeling DB 2015.09949); • Procesinnovatie (TDH / Nereda); • Verdygo (MDR) (inspelen op demografische ontwikkelingen).
Personeel en organisatie: geboekte resultaten Personeel en organisatie: bevindingen (II)
• WBL boekt resultaten op het gebied van personeel
• 2015: Gunstige functieverblijftijd WBL 5,3 jaar tov benchmark 9,8 jaar (Berenschot, 2015); • 2015: Gunstige HR fte Ratio WBL 60,26 tov sector overheid 49 (Berenschot, 2015). Dus de HR afdeling werkt in vergelijking tot andere overheden 20% efficiënter; • 2015: Hoog gemiddeld gerealiseerd opleidingsbudget per medewerker € 1.872,-- tov € 973,-benchmark 2013 – 2014 voor eigen sector (Berenschot, 2015). De nieuwe CAO afspraken gaan uit van een gemiddeld beschikbaar opleidingsbudget van € 1.831,-- ; • 2014: Goede score op Medewerkerstevredenheid (score 7,5); • 2014: Score Work Ability Index 2014 (90,4 % heeft goed tot uitstekend werkvermogen); • 2014: Beste Werkgever sector Openbaar Bestuur & Veiligheid; • 2011: Conclusie overheadonderzoek: Slanke overhead afgezet tegen scherpe norm van agentschappen (Berenschot, 2011).
• WBL boekt resultaten op het gebied van bedrijfsvoering • 2015: Gecertificeerde KAM systemen (ISO 9001, ISO 14001 en OHSAS 18001); • 2014: Goud: Barometer Duurzaam Terreinbeheer; • 2012: Top 3 waterschappen met score 5,8 fte per 100.000 ie verwijderd (gemiddelde score is 7,5 fte) (BVZ 2012).
Algehele conclusie
WBL is in control
