‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
O&S Nijmegen Augustus 2007
Inhoudsopgave 1
Samenvatting
3
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Eindconclusie Relatief veel buitenlandse bezoeken, 51% stadionbezetting EK als evenement goed gewaardeerd Totaal bijna 8 ton extra bestedingen Deel bezoekers krijgt positiever beeld Nijmegen Side-events bereiken veel allochtonen
3 3 4 4 5 6
2
Inleiding
7
2.1 Aanleiding voor onderzoek 2.2 Meer over het ‘UEFA Under21 Championship©’ en de Nijmeegse ‘side-events’ 2.3 Onderzoeksvragen, opzet en uitvoering onderzoek
3
7 7 8
Publieksprofiel
11
3.1 Bereik wedstrijden 3.2 Kenmerken bezoekers
11 12
4
14
Inhoudelijk profiel
4.1 Waardering evenement 4.2 Verbeterpunten
14 14
5
16
Economisch profiel
5.1 Raming uitgelokte bestedingen 5.2 Effect op werkgelegenheid
16 18
6
19
Toeristisch-promotioneel profiel
6.1 Doorwerking op imago van Nijmegen 6.2 Nieuw en toekomstig bezoek aan Nijmegen 6.3 Combinatie met andere activiteiten in Nijmegen
19 20 21
Inhoudsopgave (vervolg)
7
Meting Side-events
22
7.1 Overzicht side-events 7.2 Bewegingsconcert ‘Feest je fit’ 7.3 Voetbalmarathon
22 24 25
8
27
Bijlagen
8.1 Raming uitgelokte bestedingen in de stad 8.2 Raming theoretisch werkgelegenheidseffect voor Nijmegen
2
27 29
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Samenvatting
1
Samenvatting Nijmegen was in juni 2007 één van de vier speelsteden in Nederland in het kader van het Europees kampioenschap voetbal voor teams onder de 21 jaar. In aanloop naar het EK en rondom de 4 wedstrijden zijn in Nijmegen diverse gerelateerde activiteiten aangeboden, de zogenaamde side-events. In opdracht van de gemeentelijke afdeling Strategie & Programmeren (DWS) is onderzoek naar de betekenis van het sportevenement voor Nijmegen uitgevoerd. Bijna 430 willekeurige stadionbezoekers en 161 deelnemers aan een tweetal side-events zijn ondervraagd. Deze rapportage is opgebouwd volgens het stramien van de Nijmeegse evenementenmonitor. Dat betekent dat vier profielen rond publiek, evenement en economische en toeristisch-promotionele effecten zijn geschetst.
1.1
Eindconclusie Het ‘EK onder 21 jr.’ leverde Nijmegen een viertal topvoetbalwedstrijden op in een (gemiddeld) halfvol Goffertstadion. Zo’n 23.750 bezoeken werden er afgelegd aan het stadion. Daarnaast waren er zo’n 23 side-events in de stad, met enkele duizenden deelnemers. De gemiddelde bezoekerswaardering voor het EK in Nijmegen ligt op een 7,8. Het EK heeft vooralsnog naar raming €460.000 aan extra bestedingen in de stad door EK-bezoekers geleid, buiten het stadion. Naar verwachting zullen er de komende tijd nog extra bestedingseffecten optreden. Een deel van de bezoekers van buiten Nijmegen en omgeving geeft namelijk aan naar Nijmegen te willen terugkeren en/of wil anderen aanraden dat ook te doen. Het theoretisch werkgelegenheidseffect van de extra bestedingen is met 167 werkzame personen in 2 weken behoorlijk. Een dergelijke topsportevenement kent een toeristisch-promotionele betekenis voor de stad. Voor zover bezoekers een andere kijk op Nijmegen hebben gekregen, hebben ze een positiever beeld van Nijmegen gekregen. De stad krijgt een ruime voldoende (7,3) als toeristische trekpleister. Het effect van het evenement op het imago van de stad bij niet-bezoekers is niet gemeten. Uit een meting bij 2 side-events (bewegingsconcert Feest je fit en de voetbalmarathon) blijkt dat deze door deelnemers (ruim) voldoende zijn gewaardeerd. Er zijn veel allochtonen bereikt. De doorwerking naar extra sportdeelname vanuit de twee geëvalueerde side-events is beperkt.
1.2
Relatief veel buitenlandse bezoeken, 51% stadionbezetting Publieksprofiel totaal aantal bezoeken geslacht leeftijd opleidingsniveau etniciteit herkomst groepsgrootte
23.766 81% man gemiddeld 38 jr.; veel jeugd & middengroepen 50% hoog opgeleid 6% allochtoon vooral (regio) Nijmegen, relatief veel buitenlanders gem. 3,5 personen
3
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
1.3
Precies 23.766 tickets1 zijn er afgegeven voor vier EK-wedstrijden in het Goffertstadion. Zo’n 23.750 bezoeken2 totaal betekent gemiddeld 5.950 bezoekers per wedstrijd, een gemiddelde stadionbezetting van 51%. Het aantal verkochte tickets in Nijmegen nam af gedurende het toernooi. De meerderheid van de bezoeken is afgelegd vanuit Nijmegen en regio (totaal 57%). Het aandeel buitenlandse bezoeken lag met 12% relatief hoog. Dat zijn zo’n 2.850 bezoeken. Het ging daarbij onder meer om in Duitsland woonachtige Serven. Zo’n 35% van de bezoekers was in het gezelschap van kinderen, de gemiddelde leeftijd bedroeg 38 jaar. Zo’n 6% van de Nederlandse bezoekers rekent zich tot allochtoon.
EK als evenement goed gewaardeerd Inhoudelijk profiel rapportcijfer EK onder 21 jr. (door bezoekers) verbeterpunten volgens Nederlanders verbeterpunten volgens buitenlanders
1.4
7,8 vermaak rond stadion, publiciteit, parkeren, wachttijden catering, veiligheid omgeving stadion bustransport stadion-station-stadscentrum, vermaak rond stadion, verlichting omgeving stadion, vermaak in stadscentrum
De gemiddelde bezoekerswaardering voor het EK onder 21 jaar als evenement in Nijmegen ligt op een 7,8. Zo’n 2% van de bezoekers gaf een onvoldoende. Suggesties voor verbeteringen zijn desgevraagd vooral gedaan op het gebied van het ontbreken van specifiek vermaak rond de wedstrijden, meer en betere (informatie over) transportmogelijkheden en onveiligheidsgevoelens rond het Goffertstadion.
Totaal bijna 8 ton extra bestedingen Economisch profiel hotelovernachtingen uitgelokte bestedingen in Nijmegen uitgelokte bestedingen in stadion totaal uitgelokte bestedingen gemiddelde uitgaven ééndaagse bezoeker - in stadion - in Nijmegen gemiddelde uitgaven meerdaagse bezoeker - in stadion - in Nijmegen (excl. overnachting) gemiddelde uitgaven Nijmeegse bezoeker - in stadion - in Nijmegen (excl. uitgaven winkels) theoretisch werkgelegenheidseffect
1
2
4
Ramingen 300 € 460.000 € 320.000 € 780.000 € 13,€ 13,€ 54,€ 172,€ 8,€ 4,167 extra werkzame personen in 2 weken
betreft kassagegevens. De speelsteden namen elk een vast aantal kaarten af. Voor de Nijmeegse situatie is bekend dat deze plaatsen in het stadion niet 100% bezet waren. Het werkelijk aantal toeschouwers ligt een niet nader te bepalen hoeveelheid lager. We onderscheiden het aantal bezoeken van het aantal bezoekers; er bestaat immers de mogelijkheid dat meerdere wedstrijden worden bezocht.
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Samenvatting
1.5
Het EK bracht met circa €460.000,- extra bestedingen (exclusief bestedingen in het stadion) in de stad beperkte economische effecten voor Nijmegen met zich mee3. In het stadion zelf is naar raming circa €320.000 aan extra inkomsten binnengekomen. De gemiddelde bestedingen van de meerdaagse bezoekers liggen aanmerkelijk hoger dan voor ééndaagse - en Nijmeegse bezoekers. Bijna 7% van de bezoekers verbleef langer dan een dag in Nijmegen of omgeving, dat zijn zo’n 1.600 personen. In Nijmeegse hotels werd ruim 300 keer overnacht door EK-bezoekers (raming). Het theoretisch werkgelegenheidseffect van de extra bestedingen: gedurende de 2 toernooiweken in Nijmegen hadden 167 extra personen met gemiddeld een dienstverband van 66% aan het werk kunnen zijn. In de praktijk zal een deel van de extra-omzet niet zozeer geleid hebben tot meer banen, maar wel tot een betere omzet bij de bestaande personeelsbezetting. Ook de menskracht nodig voor de organisatie van het evenement heeft tot extra werkgelegenheid geleid: 10 betaalde krachten, 120 vrijwilligers en 50 stewards. Omdat een deel van de bezoekers Nijmegen vaker wil bezoeken en anderen wil aanraden om ook naar deze stad te gaan (zie volgende paragraaf) zijn er ook voor de langere termijn extra bestedingen te verwachten. Het is niet mogelijk deze op basis van de onderzoeksresultaten te ramen. Ook zijn bestedingen in Nijmegen vanuit de organisatie buiten beschouwing gebleven.
Deel bezoekers krijgt positiever beeld Nijmegen Toeristisch-promotioneel profiel Aandeel bezoekers van buiten de stad en regio Aandeel nieuwe bezoekers Nijmegen Imago Nijmegen rapportcijfer Nijmegen toeristische trekpleister Overweegt herhaald bezoek Nijmegen Aanbevelen Nijmegen familie/bekenden vervolgactiviteiten in Nijmegen
42% 19% 35% positiever beeld, 64% ongewijzigd 7,3 29% 56% 27%, bezoek horeca, werk en fam./vrienden
Het EK heeft een zeker effect op het imago van Nijmegen onder EK-bezoekers: Voor zover bezoekers een andere kijk op Nijmegen hebben gekregen, hebben ze een positiever beeld van Nijmegen gekregen (35% positiever beeld, 64% ongewijzigd); De stad krijgt een ruime voldoende (7,3) als toeristische trekpleister; Een beperkt deel van het publiek van buiten de stad is voor het eerst in Nijmegen (19%). Van de nieuwe en minder frequente bezoekers van buiten de stad geeft bijna een derde deel (29%) aan Nijmegen vaker te willen bezoeken; Van de bezoekers van buiten de stad denkt 56% familie, vrienden of bekenden te gaan aanraden om ook een keer naar Nijmegen te gaan. Verder denkt 35% dat misschien te gaan doen, onder meer afhankelijk van wat er in Nijmegen te doen is; 1 op de 3 bezoekers onderneemt ook andere activiteiten in de stad, vooral horecabezoek, werk en bezoek aan familie of vrienden. Wat het evenement betekent voor het imago van Nijmegen en de naamsbekendheid bij de niet-bezoekers is niet gemeten. 3
Maximumraming op basis van publieksenquête. Berekening: zie paragraaf 8.1
5
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
1.6
Side-events bereiken veel allochtonen In de maanden voorafgaande aan het EK en tijdens het toernooi zelf is in Nijmegen een activiteitenprogramma aangeboden om sport in de belangstelling te brengen en deelname aan sport te stimuleren (zie figuur 18 op pagina 23). Kenmerkend voor het programma is dat de side-events vrijwel altijd een actief karakter hadden en zich vaak op een jeugdige doelgroep richtten. Enkele duizenden deelnemers zijn geregistreerd. Vaak zijn reguliere activiteiten in het kader van het EK gebracht, met een ‘EK-saus’. In dit onderzoek is de aandacht gelegd op een tweetal activiteiten, te weten het bewegingsconcert ‘Feest je fit’ in het Goffertpark en de Voetbalmarathon op Plein ’44.
bereik deelnemers gemiddelde leeftijd man/vrouw % allochtoon
Bewegingsconcert ca. 250 33 jr 58% / 42% 20%
Voetbalmarathon ca. 280-450 16 jr 92% / 8% 36%
informatiekanaal
vrienden/familie, sportclub, krant
idem
waardering activiteit
6,9
7,6
bereik niet-sporters % meer sporten % meer sporten niet sporters
12% 12% 20%
3% 33% nb.
Side-events: allochtonen goed bereikt, vooral bij voetbalmarathon jong publiek Bij het bewegingsconcert was er ruimte voor veel meer publiek dan de 250 bezoekers; de voetbalmarathon had het gewenste aantal deelnemende teams. De gemiddelde leeftijd van deelnemers aan het bewegingsconcert was bijna 33 jaar; bij de voetbalmarathon ruim 16 jaar. De voetbalactiviteit trok vooral mannen/jongens (92%) en ook bij het bewegingsconcert waren de mannelijke bezoekers in de meerderheid (58%). Doel van de side-events was onder andere om allochtonen te bereiken. Zo’n 20% (bewegingsconcert) respectievelijk 36% (voetbalmarathon) rekent zichzelf tot deze doelgroep. Kijkend naar het % niet-westerse allochtonen in deze leeftijdsgroepen in Nijmegen zijn dat hoge aandelen. Waardering side-events (ruim) voldoende De geïnterviewde deelnemers waarderen het bewegingsconcert met een voldoende (6,9) en de voetbalmarathon met een ruime voldoende (7,6) Effect sportdeelname side-events lijkt beperkt Beide activiteiten hebben vooral sportieve deelnemers bereikt: zo’n 82% (bewegingsconcert) en 90% (voetbalmarathon) doet reeds wekelijks aan sport. De effecten op toekomstige sportdeelname lijken beperkt. Zo’n 12% (bewegingsconcert) en 33% (voetbalmarathon) denkt inderdaad vaker te gaan sporten of te gaan bewegen. Maar interessanter is dit gegeven voor de nietsporters; dat is voor sportstimulering een belangrijke doelgroep. Van de groep nietsporters aldaar (12% van het totaal) geeft de meerderheid (60%) aan niet meer te gaan sporten in de toekomst, 20% denkt wel meer te gaan sporten4. Absoluut gezien gaat het om een kleine groep niet-sporters die meer wil gaan sporten. 4
6
Omdat maar een zeer klein aantal geïnterviewden bij de voetbalmarathon aangaf niet te sporten kunnen we voor deze groep geen betrouwbare uitspraken doen over toekomstige doorwerking in de sportdeelname.
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Inleiding
2
Inleiding
2.1
Aanleiding voor onderzoek Nijmegen was in juni 2007 één van de vier speelsteden in Nederland in het kader van het Europees kampioenschap voetbal voor teams onder de 21 jaar. Formeel heet dit internationale sportevenement ‘UEFA Under21 Championship©’. In aanloop naar het EK en rondom de wedstrijden zijn in Nijmegen diverse gerelateerde activiteiten aangeboden, de zogenaamde side-events. Bijvoorbeeld een 21-uurs voetbalmarathon in het stadscentrum. In het kader van de Nijmeegse evenementenmonitor5 zijn gegevens verzameld over publiek, waardering van het evenement en effecten op het gebied van stadspromotie en stadseconomie. Ook wordt in dit onderzoek specifiek ingegaan op de side-events. Opdrachtgever is de gemeentelijke afdeling Strategie & programmeren.
2.2
Meer over het ‘UEFA Under21 Championship©’ en de Nijmeegse ‘side-events’ De wedstrijden uit het hoofdtoernooi werden gespeeld in Nijmegen, Arnhem, Groningen en Heerenveen. Titelverdediger (en latere winnaar) Nederland speelde in poule A tegen België, Israel en Portugal. In poule B zaten Engeland, Italië, Tsjechië en Servië, zij speelden in het Goffertstadion in Nijmegen op 11, 14 en 17 juni 2007. De finale werd gespeeld op 23 juni in Groningen. Figuur 1: Servische supporters in Nijmegen
Foto: Uitkomst in Cijfers.
Een halve finaleplaats op het EK onder 21 leverde een ticket op naar Beijing. De beste vier landen van dit EK plaatsten zich namelijk voor de Olympische Spelen van 2008 in Peking. Omdat Engeland6 de laatste vier haalde, is er op 21 juni in De Goffert in 5
De Nijmeegse evenementenmonitor maakt verschillende evenementen onderling vergelijkbaar. Aangezien Engeland onderdeel is van Groot-Brittannië, kan Engeland zich als voetballand niet kwalificeren voor het olympische voetbaltoernooi.
6
7
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Nijmegen een beslissingswedstrijd gespeeld tussen de nummers drie van beide groepen: Italië en Portugal. Winnaar Italië legde beslag op het vierde Olympische ticket in plaats van de Engelsen. Figuur 2: Vier EK onder 21 jr - wedstrijden in Nijmegen wedstrijd in Nijmegen Servië - Italië Tsjechië - Servië Engeland - Servië Italië - Portugal
datum maandag 11 juni donderdag 14 juni zondag 17 juni donderdag 21 juni
uitslag 1-0 0-1 2-0 0 - 0, Italië wint na strafschoppen 4-3
Met Servië had Nijmegen een latere toernooifinalist in huis: uiteindelijk won het Oranjebeloftenteam de finale tegen Servië met 4-1. Side-events in Nijmegen Niet alleen tijdens het EK, maar ook de maanden ervoor werd Nijmegen warm gemaakt voor dit evenement. Ook letterlijk, want er werden diverse activiteiten rond het EK aangeboden. Vaak ging het om activiteiten binnen het thema gezondheid. Figuur 3: Optreden in het Goffertstadion...
Foto: Sportservices Nijmegen
In hoofdstuk 7 vindt u een overzicht van dit activiteitenprogramma en een korte evaluatie.
2.3
Onderzoeksvragen, opzet en uitvoering onderzoek Voor wat betreft het meten van het doelbereik is een aantal onderling gerelateerde programmadoelstellingen uit de programma’s Communicatie & Representatie, Economie en Cultuur relevant. Centraal daarbij staan (het vergroten van) de economische betekenis van evenementen voor Nijmegen en het versterken van het imago van de stad door evenementen in te zetten in de sfeer van stadspromotie.
8
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Inleiding
Specifiek voor het programma Sport is de relatie topsport-breedtesport. Daarom zijn rondom het EK-voetbal dit jaar side-events georganiseerd. Bij deze effectmeting zullen we proberen inzicht te geven in de effecten van het EK en de omringende activiteiten op de lokale sportparticipatie. UEFA Under21 Championship© Doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in meerdere kenmerken van het EK: 1. het publieksprofiel: aantal bezoeken aan wedstrijden en side-events, specifiek beeld wedstrijdbezoeker: denk aan herkomst, geslacht, leeftijd of etniciteit; 2. het inhoudelijk profiel: waardering evenement, verbeterpunten; 3. het economisch profiel: uitgelokte (extra gegenereerde) bestedingen en theoretisch werkgelegenheidseffect; 4. het toeristisch-promotioneel profiel: betekenis voor stad Nijmegen. Nijmeegse side-events Als 5. 6. 7.
het gaat om de side-events richt de aandacht zich op: bereik side-events; waardering side-events; mogelijke doorwerking naar sport- en bewegingsdeelname.
In overleg met de opdrachtgever is vanwege de beperkte onderzoekscapaciteit besloten de focus te leggen op twee events: a. Bewegingsconcert in het Rosarium van de Goffertweide; b. Voetbalmarathon (16 tot 17 juni, Plein 1944). Daarnaast kan het bereik van een aantal sportevents die door Sportservices Nijmegen (gemeente Nijmegen) worden georganiseerd in beeld gebracht worden, denk aan Voetbalclinics, BOS-competitie (zaalvoetbal), Go4action Streettour (basketbal, voetbal, streetdance), Veldvoetbaltournooi middelbare scholieren, KNVB-schoolvoetbaltournooi en G-voetbaltournooi. Opzet veldwerk meting wedstrijden Voor het verzamelen van de benodigde gegevens over de bezoekers zijn bezoekersaantallen bij de organisatoren (Stichting Euro 2007) opgevraagd. Daarnaast zijn schriftelijke en online enquêtes afgenomen bij een aselect gekozen groep bezoekers van drie wedstrijden. Door op meerdere wedstrijddagen te enquêteren is een zo representatief mogelijke groep bezoekers benaderd. Om voldoende betrouwbare en nauwkeurige resultaten te krijgen is ingezet op circa 300 bruikbare enquêtes, ca. 100 per wedstrijd. Rond de wedstrijd Servië - Italië zijn 418 bezoekers benaderd, 427 personen voor en na Tsjechië - Servië en 387 personen bij Engeland - Servië. Uiteindelijk zijn 428 vragenlijsten binnengehaald; daarmee zijn de resultaten voldoende betrouwbaar en nauwkeurig. De enquêtes zijn afgenomen in juni en juli 2007. Bijzonder was de inzet van een zogenaamde incentive: een prikkel tot deelname aan het onderzoek in de vorm van een kans op een cadeaubon of dvd.
9
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Opzet veldwerk meting side-events Voor het verzamelen van de benodigde gegevens over deelnemers/bezoekers aan het bewegingsconcert en de voetbalmarathon zijn bezoekersaantallen opgevraagd bij de organisatoren (Smeerolie/CWZ, KNVB en Sport Services Nijmegen), in combinatie met tellingen ter plaatse. Daarnaast zijn mondelinge straatenquêtes uitgevoerd in het kader van een stageproject van een Nijmeegse school. In totaal zijn 83 mondelinge enquêtes afgenomen bij deelnemers aan het bewegingsconcert en 78 bij de voetbalmarathon. Ook zijn door de stageairs tellingen van deelnemers en bezoekers verricht.
10
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Publieksprofiel
3
Publieksprofiel Het publieksprofiel laat het aantal bezoeken aan de wedstrijden zien. Daarnaast geeft het een specifiek beeld van de EK-bezoeker: denk aan herkomst of leeftijd. Publieksgegevens over de Nijmeegse side-events zijn in hoofdstuk 7 te vinden.
3.1
Bereik wedstrijden In totaal werden in Nijmegen op basis van verkoopgegevens maximaal 23.766 bezoeken7 afgelegd aan de vier wedstrijden. Dat is 5.942 bezoekers gemiddeld per wedstrijd. De capaciteit van stadion De Goffert bedroeg tijdens het EK 11.594 plaatsen8, de gemiddelde bezetting was daarmee 51%. Voor de eerste wedstrijd in Nijmegen, Servië - Italië op 11 juni, zijn de meeste tickets verkocht. Figuur 4: Aantal bezoeken EK onder 21 jr in Nijmegen wedstrijd in Nijmegen Servië - Italië Tsjechië - Servië Engeland - Servië Italië - Portugal Totaal Bron: Stichting EURO 2007
datum 11 juni 14 juni 17 juni 21 juni
2007 2007 2007 2007
aantal bezoekers 8.574 6.035 5.706 3.451 23.766
bezetting stadion 74% 52% 49% 30% 51%
Het aantal verkochte tickets in Nijmegen nam af gedurende het toernooi. Op basis van de publieksenquête kunnen we uitgaan van in totaal circa 2.850 buitenlandse bezoeken (12%) aan stadion De Goffert. Figuur 5: Ruim 6.000 bezoekers bij Engeland - Servië
Foto: www.nijmegen.nl
7
8
We onderscheiden het aantal bezoeken van het aantal bezoekers; er bestaat immers de mogelijkheid dat meerdere wedstrijden worden bezocht. Het werkelijk aantal bezoeken ligt een onbekend aantal lager. De speelsteden namen elk een vast aantal kaarten af. Voor de Nijmeegse situatie is bekend dat deze plaatsen in het stadion niet 100% bezet waren. Bruto capaciteit 11.993 minus 399 “blocked/bad view”
11
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Ruim de helft van de bezoekers afkomstig van buiten Nijmegen De publieksenquête laat zien dat een groot aandeel van de bezoekers van de wedstrijden uit Nijmegen en uit de buurgemeenten, zo’n 58% van het totaal aantal bezoeken. Figuur 6: Herkomst van bezoekers EK onder 21 jr. % bezoekers Nijmegen buurgemeenten rest Oost Nederland
46% 12% 12%
Oost Nederland (Gelderland incl. Nijmegen en buurgemeenten, Overijssel, Flevoland) West-Nederland (Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht) Zuid-Nederland (Zeeland, Noord-Brabant, Limburg) Noord-Nederland (Groningen, Drenthe, Friesland) buitenland
70% 8% 10% 1% 12%
totaal
100%
Maar ook het aandeel buitenlandse bezoeken is met de eerder genoemde 12% relatief hoog te noemen. Vooral het aantal bezoekers uit Duitsland daarbinnen is opvallend; bekend is dat er een grote populatie aan Serven in Duitsland woont (ca. 300.000 personen in 20059). En uiteraard is Nijmegen gunstig gelegen t.o.v. de Duitse grensstreek. Maar er zijn ook bezoekers uit Oostenrijk, België, Griekenland, Zweden en zelfs Australië geweest. Aan niet-Nijmegenaren is ook gevraagd of zij eventueel meerdere wedstrijden in Nijmegen bezochten. Zo’n 23% gaf aan meer wedstrijden in Nijmegen te bezoeken, 10% wist het op het moment van onderzoek nog niet en 67% kwam voor één partij. Naar het voetballen: sociaal gebeuren, vaak met kinderen (groepsgrootte) De gemiddelde groepsgrootte bedroeg 3,5 personen, volwassenen en kinderen tezamen. De meest voorkomende groep is 2 personen. Zo’n 35% van de bezoekers was in het gezelschap van kinderen, een hoog percentage. De gemiddelde groepsgrootte is daardoor omhoog getrokken.
3.2
Kenmerken bezoekers Voetbal blijft vooral mannen-aangelegenheid (geslacht) Ruim 8 van de 10 bezoekers was van het mannelijk geslacht (81%). Veel jongeren en middengroepen (leeftijd) De leeftijdsgroep 27 t/m 49 jaar was het sterkst vertegenwoordigd (meer dan de helft). De gemiddelde leeftijd van de bezoekers lag op 38 jaar. De jongste geënquêteerde was 9 jaar oud, de oudste 93. Zoals eerder gemeld waren er veel kinderen in het stadion. 9
bron: http://de.wikipedia.org/wiki/Serben
12
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Publieksprofiel
Figuur 7: Leeftijd van bezoekers van het EK onder 21 jr. in klassen
tot 27jr 27-49 jr 50-64jr 65+ totaal
EK onder 21 27% 51% 19% 3% 100%
Bijna de helft hoog opgeleid (opleidingsniveau) Kijken we naar het opleidingsniveau, dan valt op dat bijna de helft van de bezoekers aan het EK hoog opgeleid is. Figuur 8: Opleidingsniveau van bezoekers van het EK onder 21 jr. in klassen
Laag (lo, lbo, mavo, so) Midden (mbo, havo, vwo) Hoog (hbo, universitair) totaal
EK onder 21 18% 34% 48% 100%
Ruimer bereik allochtonen (ethniciteit) Ruim 6% rekent zich tot een andere bevolkingsgroep dan ‘Nederlanders’, tegen bijvoorbeeld zo’n 3,5% bij de tentoonstelling Herculaneum in Museum het Valkhof (2006/2007).
13
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
4
Inhoudelijk profiel Het inhoudelijk profiel van het evenement omvat de waardering in een rapportcijfer en een top vijf van verbeterpunten volgens de bezoekers. In hoofdstuk 7 is een korte evaluatie van de Nijmeegse side-events te vinden.
4.1
Waardering evenement EK onder 21 in Nijmegen goed gewaardeerd Aan de bezoekers is gevraagd om een rapportcijfer voor het totaal van het EK voetbalkampioenschap in Nijmegen te geven. Het ging dus voor alle duidelijkheid niet om de waardering van de betreffende wedstrijden maar om het totaalbeeld. Figuur 9: Het EK in Nijmegen in het teken van De Gezonde Stad
Foto: www.nijmegen.nl
Gemiddeld gaf het publiek een 7,8 aan het evenement als geheel. De meeste bezoekers gaven een 7 of een 8. Slechts 2% gaf een onvoldoende.
4.2
Verbeterpunten Ruim 44% van de ondervraagden heeft desgevraagd verbeterpunten voor het EK in Nijmegen aangegeven. Suggesties zijn er vooral op het gebied van ontbrekend specifiek vermaak rond de wedstrijden, (informatie over) transportmogelijkheden en onveiligheid rond stadion De Goffert.
14
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Inhoudelijk profiel
Verbeterpunten aangegeven door Nederlandse bezoekers: 1. Nevenactiviteiten meer uitstraling geven. Meer entertainment naast de wedstrijden. 2. Meer en betere publiciteit, meer regionale bekendheid verwerven, betere marketing. 3. Parkeren omgeving stadion onvoldoende. 4. Wachttijden bij eet- en drinkgelegenheden in het stadion. 5. Veiligheid, meer licht naar parkeerplaatsen. Verbeterpunten aangegeven door buitenlandse bezoekers: 1. Bustransport tussen Nijmegen CS, stadion de Goffert en het Nijmeegse stadscentrum onduidelijk, meer informatie geven, pendelbussen inzetten. 2. Ontbreken van aanbod eten en drinken rond het stadion, geen vermaak voor en na de wedstrijden aldaar. 3. Verlichting rond het stadion onvoldoende, met name de routing naar parkeerplaatsen daardoor erg onveilig. 4. Onvoldoende EK-gerelateerd vermaak in het stadscentrum, bijvoorbeeld een groot scherm met alle wedstrijden. Meer informatie over de geprogrammeerde side-events geven. Enige citaten uit reacties van buitenlandse bezoekers:
“Could not find anything to eat or drink or even buy cigarettes near the stadium, only when we got inside, but a lot of people come early for this kind of matches... and wait around the stadium...” “Pendelbusse von der Stadt zum Stadion?” “Better publicity in the town, at the railway station and tourist information. Better transport to and from the stadium”
15
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
5
Economisch profiel De kern van het economisch profiel bestaat uit de vanwege het evenement gegenereerde (“uitgelokte”) bestedingen en het theoretische werkgelegenheidseffect. Om deze te kunnen ramen zijn o.m. de bestedingen in Nijmegen door ééndaagse en meerdaagse bezoekers van buiten de stad en bestedingen in het stadion (entree, horeca, stadionwinkel) van belang.
5.1
Raming uitgelokte bestedingen Totaal bijna 8 ton aan extra bestedingen Op basis van resultaten uit de publieksenquête en kengetallen zijn de volgende ramingen opgesteld. Figuur 10: Raming uitgelokte bestedingen
Uitgelokte bestedingen in Nijmegen Uitgelokte bestedingen in stadion Totaal uitgelokte bestedingen
bestedingen in euro’s € 460.000,€ 320.000,€ 780.000,-
In paragraaf 8.1 (bijlage) staat een volledig overzicht van de berekening van de raming van totale uitgelokte bestedingen in Nijmegen10 door het EK. Exclusief de uitgaven in het stadion zijn deze geraamd op ca. 460.000 euro. In het stadion is naar schatting circa 320.000 euro uitgegeven aan winkel/horecaomzet. Dat maakt de totaalsom van uitgelokte bestedingen circa 780.000 euro. Gemiddelde uitgaven meerdaagse bezoekers hoger Aan bezoekers is gevraagd een schatting te maken van uitgaven die zijn gerelateerd aan hun EK-bezoek. Specifiek is gevraagd naar bestedingen in het stadion, horecagelegenheden en winkels rond de wedstrijden. De gemiddelde bestedingen per persoon zijn bij de meerdaagse bezoekers beduidend hoger.
10
16
Met ‘uitgelokt’ bedoelen we extra gegenereerd als gevolg van het evenement.
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Economisch profiel
Figuur 11: Gemiddelde uitgaven EK-bezoekers bestedingen in euro’s Gemiddelde uitgaven ééndaagse bezoeker - in stadion - in Nijmegen *winkels *horeca *overig
€ € € € €
13,13,4,7,2,-
Gemiddelde uitgaven meerdaagse bezoeker11 - in stadion - in Nijmegen (excl. overnachting) *winkels *horeca *overig - overnachtingen
€ € € € € €
54,172,74,75,24,134,-
Gemiddelde uitgaven Nijmeegse bezoeker - in stadion - in Nijmegen (excl. uitgaven winkels) *horeca *overig - in winkels (aansluitend)
€ € € € €
8,4,4,1,2,-
Ruim 300 hotelovernachtingen in Nijmegen vanwege bezoekers EK Bijna 7% van de bezoekers verbleef langer dan een dag in Nijmegen of omgeving, dat zijn zo’n 1.600 personen. Meestal overnachten zij in een hotel in Nijmegen (38%) of directe omgeving (21%). Het aantal bezoekers dat bij familie, vrienden of bekenden heeft overnacht is ongeveer 10%. Figuur 12: Overnachtingwijze meerdaagse bezoekers
28% 38% hotel in Nijmegen hotel in omgeving vakantiehuis vrienden/familie elders
10% 3% 21%
In Nijmeegse hotels werd naar schatting ruim 300 keer overnacht door EK-bezoekers12. Gemiddeld werd door de overnachters €134,- uitgegeven. In de berekening van extra 11
Gebaseerd op relatief lage respondent-aantallen.
17
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
bestedingen gaan we uit van een bedrag van €105,- als gemiddelde hotelkamerprijs in Nijmegen.
5.2
Effect op werkgelegenheid EK levert theoretisch werkgelegenheidseffect op Welke betekenis kunnen we nu hechten aan ruim 780.000 euro extra bestedingen in Nijmegen? Om daar inzicht in te geven hebben we berekend wat de extra bestedingen in theorie voor de lokale werkgelegenheid zouden kunnen betekenen. Dat is gedaan op basis van recente CBS-cijfers over de gemiddelde omzet per Fte in verschillende horecagelegenheden (restaurants, cafés, cafetaria) en in kleding- en schoenenwinkels. Geraamd is hoeveel extra personen gedurende de 2 weken waarbinnen het EK zich in Nijmegen afspeelde aan het werk zouden kunnen zijn geweest. Let wel: de praktijk zal er anders uitzien. Werknemers in horecagelegenheden en winkels zullen het drukker gehad hebben of personeel zal gevraagd zijn om meer uren te werken. Mogelijk heeft een deel van de bedrijven tijdelijk extra personeel aangenomen. In paragraaf 8.2 (bijlage) staat een overzicht van de berekening. Met behulp van de CBS-cijfers over de omzet per Fte in horecagelegenheden en winkels is berekend dat er in de 2 EK-weken ca. 167 extra werkzame personen met gemiddeld een dienstverband van 66% aan het werk hadden kunnen zijn. Op jaarbasis zijn dat bijna 6,5 extra werkzame personen. Het theoretisch werkgelegenheidseffect bedraagt op jaarbasis bedraagt ruim 1 Fte (1,6 werkzame personen) voor winkels en ruim 3 Fte (4,9 werkzame personen) voor horeca. Ook de menskracht nodig voor de organisatie van het evenement heeft tot extra werkgelegenheid geleid: 10 betaalde krachten, 120 vrijwilligers en 50 stewards. Deze personeelsinzet is echter niet in de berekening meegenomen. Economische effecten op langere termijn niet bekend Niet alleen tijdens het EK zijn er extra bestedingen, maar ook voor de langere termijn zijn er extra bestedingen te verwachten. Zo is in de volgende paragraaf beschreven dat een deel van de bezoekers aan het EK nog niet eerder in Nijmegen is geweest. Een meerderheid daarvan geeft aan naar Nijmegen te willen terugkeren. En van alle bezoekers van buiten Nijmegen wil een meerderheid familie, vrienden en bekenden gaan aanraden om ook eens naar deze stad te gaan. Hoeveel extra bestedingen het EK op langere termijn zal opleveren, kunnen we niet schatten. Onder meer weten we niet hoeveel bezoekers werkelijk naar Nijmegen zullen terugkeren en in hoeverre ze familie, vrienden en bekenden kunnen overhalen om daadwerkelijk naar Nijmegen te komen.
12
hotelovernachtingen in Nijmegen door meerdaagse bezoekers (37,9% van 1.616 personen, gedeeld door 2 personen per kamer)
18
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Toeristisch-promotioneel profiel
6
Toeristisch-promotioneel profiel We proberen inzicht te krijgen in het belang voor het toerisme in Nijmegen en het imago van de stad. Aan het publiek zijn o.m. vragen gesteld over een mogelijk gewijzigd beeld van de stad en eventuele vervolgactiviteiten in Nijmegen. Ook is gevraagd naar herhalingsbezoek aan Nijmegen in de toekomst, en het mogelijk aanraden van stad aan anderen.
6.1
Doorwerking op imago van Nijmegen Het bezoek aan wedstrijden in combinatie met andere activiteiten in Nijmegen kan leiden tot een ander beeld van de stad. Daarom is aan de bezoekers van buiten Nijmegen gevraagd: “Heeft dit EK-bezoek en wat u verder tijdens uw huidige bezoek aan Nijmegen gezien heeft uw kijk op Nijmegen veranderd? Indien ja, heeft u nu een positiever of negatiever beeld van Nijmegen?” 10.000 bezoeken van buiten regio Nijmegen, verhoudingsgewijs veel buitenlanders Als een evenement veel extra bezoekers van verder weg weet te trekken, is dat goed voor de bekendheid van de stad. Ruim 42% van de 23.766 stadionbezoeken kwam van buiten Nijmegen en de buurgemeenten, een kleine 10.000 bezoeken. Een best hoog aandeel van ruim 12% van het totaal (bijna 2.900 bezoeken) kwam uit het buitenland, zoals eerder gezegd vaak uit Duitsland. Effect op imago Nijmegen, stad als toeristische trekpleister gewaardeerd Voor zover de bezoekers een andere kijk op Nijmegen hebben gekregen, heeft men een positiever beeld van Nijmegen gekregen: bij 35% is het positiever geworden en bij 1% negatiever. Bij 64% is het beeld niet veranderd of men heeft geen mening. Figuur 13: Kijken de EK-bezoekers van buiten Nijmegen nu anders tegen Nijmegen aan?
1
0%
35%
1%
20%
Positiever beeld
40%
Negatiever beeld
64%
60%
80%
100%
Beeld niet veranderd / geen mening
Ook is gevraagd of men een rapportcijfer voor Nijmegen als toeristische trekpleister wilde geven. Gemiddeld waarderen de niet-Nijmeegse bezoekers onze stad met een 7,3, een ruime voldoende. Bijna 5% gaf een onvoldoende, de meeste bezoekers gaven
19
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
7 of een 8. De buitenlandse bezoekers gaven gemiddeld een iets lager cijfer (6,9), net als bezoekers die nog niet eerder in Nijmegen waren (7,0).
6.2
Nieuw en toekomstig bezoek aan Nijmegen In hoeverre leidt een groot voetbalevenement ertoe dat er mensen naar Nijmegen komen, die deze stad nog niet kennen of die de stad nog maar weinig bezocht hebben? 1 op de 5 bezoekers voor het eerst in Nijmegen Onderstaande figuur laat zien dat 19% van de bezoekers van buiten de stad nog niet eerder in Nijmegen was geweest; dat zijn circa 2.450 personen13. Een groter deel (39%) behoort tot de reguliere bezoekers met een halfjaarlijkse tot maandelijkse bezoekfrequentie. Figuur 14: In hoeverre zijn bezoekers van buiten de stad al eerder in Nijmegen geweest?
1
0%
19%
14%
20%
13%
40%
39%
60%
80%
100%
nee, eerste keer in Nijmegen
ben 1 of 2 keer eerder geweest
enkele keren per jaar
halfjaarlijks tot maandelijks
Relatief veel nieuwe stadsbezoekers kwamen uit het buitenland en in beperktere mate uit West Nederland. Deel bezoekers komt terug De waardering van ervaringen en activiteiten in Nijmegen kan op verschillende manieren doorwerken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat bezoekers, die voorheen nooit of weinig in Nijmegen kwamen, de stad vaker willen gaan bezoeken. En het kan zijn dat bezoekers hun familie, vrienden en kennissen gaan aanraden om ook eens naar Nijmegen te gaan. Figuur 15: Willen de EK-bezoekers van buiten Nijmegen deze stad vaker gaan bezoeken? Het betreft nieuwe en minder frequente bezoekers: zij bezochten Nijmegen nooit of tot 2 keer eerder.
ja misschien nee weet niet totaal
13
herhaald bezoek Nijmegen 29% 56% 4% 11% 100%
Berekend op basis van het totaal aantal van 12.929 niet Nijmeegse bezoekers.
20
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Toeristisch-promotioneel profiel
Van de ‘nieuwe’ bezoekers van buiten de stad geeft ruim 29% aan Nijmegen vaker te willen gaan bezoeken. Figuur 16: Denken bezoekers van buiten Nijmegen dat ze familie, vrienden en bekenden gaan aanraden ook een keer naar Nijmegen te gaan?
ja misschien / afhankelijk van wat er te doen is nee weet niet totaal
Nijmegen aanbevelen 56% 35% 7% 1% 100%
Van de bezoekers van buiten de stad denkt 56% familie, vrienden of bekenden te gaan aanraden om ook een keer naar Nijmegen te gaan. Verder denkt 35% dit misschien te gaan doen, onder meer afhankelijk van wat er in Nijmegen te doen is.
6.3
Combinatie met andere activiteiten in Nijmegen Een bezoek aan het stadion kan ertoe leiden dat men de stad Nijmegen beter leert kennen, zeker wanneer men dat bezoek met andere activiteiten in de stad combineert. Horecabezoek rond de wedstrijden populair Van de bezoekers van buiten de stad heeft 27% aangegeven dat men het bezoek met één of enkele andere activiteiten in Nijmegen gecombineerd heeft. De meest genoemde activiteiten zijn (in aflopende mate van belang): 1. horecabezoek, uit eten, uitgaan; 2. werk; 3. bezoek familie, vrienden, bekenden.
21
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
7
Meting Side-events Bij de effectmeting van de side-events richt de aandacht zich op bereik en waardering van deelnemers aan de activiteiten. Daarnaast is de mogelijke doorwerking naar sporten bewegingsdeelname interessant14. Zoals eerder gemeld is in overleg met de opdrachtgever besloten de focus te leggen op twee events: het Bewegingsconcert in het Rosarium van de Goffertweide; de Voetbalmarathon op Plein 1944. Figuur 17: Diverse bekers te winnen ...
Foto: Sportservices Nijmegen
Nijmegen streeft naar een hoger percentage inwoners dat actieve sport beoefent dan het landelijk gemiddelde. Dat staat in de ‘Beleidsnota Sport 2007-2010’ die Burgemeester en Wethouders hebben vastgesteld. Voor de verhoging van deelname aan sport richt het beleid zich vooral op jeugd en jongeren, allochtonen, minima en mensen met een handicap. In hoeverre hebben de genoemde activiteiten bijgedragen aan deze doelstelling?
7.1
Overzicht side-events In de maanden voorafgaande aan het EK en tijdens het toernooi zelf is in Nijmegen een activiteitenprogramma aangeboden om sport in de belangstelling te brengen en de deelname aan sport te stimuleren. Kenmerkend voor het programma van side-events is dat zij vrijwel altijd een actief karakter hadden. Veel activiteiten richten zich op een jeugdige doelgroep; enkele duizenden deelnemers zijn geregistreerd. Vaak zijn reguliere activiteiten in het kader van het EK gebracht, en gepresenteerd met een ‘EK-saus’.
14
In totaal zijn 83 mondelinge enquêtes afgenomen bij deelnemers aan het bewegingsconcert, en 78 bij de voetbalmarathon. Ook zijn tellingen van deelnemers en bezoekers verricht. Daarnaast zijn bezoekgegevens opgevraagd van alle overige activiteiten.
22
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Meting Side-events
Figuur 18: Nijmeegse activiteiten rond het UEFA UNDER21 CHAMPIONSHIP© Maand Februari
Doelgroep / deelname15 23 basisscholen, bereik ca. 1325 leerlingen groep 7/8 Nb.
Activiteit 53 voetbalclinics
Locatie basisscholen, 2 x verenigingen
Organisatie gemeente Nijmegen
Cup EK in Nijmegen
stadscentrum
gemeente Nijmegen
Maart
EK BOS voetbalcompetitie
Sporthal Lindenholt College
gemeente Nijmegen
40 jongeren 15-18 jaar, 5 teams
April
Voetbalkaravaan (straatvoetbal, clinics, G-voetbal etc.)
Div. Gemeenten, Provincie Gelderland
Gelderse Sport Federatie
jeugd 4-12 & 13-25 jr.
Go4Action Streettour (o.a. streetdance, basketball)
Hatert, Oud-West, Nieuw-West, Lindenholt, Dukenburg S.V. Hatert
gemeente Nijmegen/Matrixx Magixx/ID Dance
308 deelnemers, 5 wijken, jeugd 12+ veel allochtonen
gemeente Nijmegen i.s.m. S.V. Hatert
250 deelnemers 12 17 jr., 34% allochtoon
Quick 1888, S.C.E., S.V. Hatert, Oranje Blauw, D.V.E. Trajanus, Goffertstadion Cruyffcourt Hatert
gemeente Nijmegen / KNVB
ca. 1000 leerlingen groep 7/8 basisonderwijs
gemeente Nijmegen, Tandem ArtMARK cultuureducatie
125 jeugddeelnemers
Middelbare scholieren veldvoetbaltoernooi KNVB Schoolvoetbaltoernooi
Cruyffcourttournooi
Mei
Juni
15
Art4Football
basisscholen Nijmegen
8 basisscholen
Panna Xperience: straatvoetbal
Centrum (koopzondag)
gemeente Nijmegen
inwoners Nijmegen
Voetbalclinics
diverse voetbalclubs
gemeente Nijmegen
Pupillenteams
Int. jeugdvoetbaltournooi
sportpark SV Nijmegen
SV Nijmegen
124 teams uit Ned. Duitsland en België
Gehandicaptenvoetbaltoernooi
VV Quick
gemeente Nijmegen
48 deelnemers, 17 begeleiders
Go4Action Zomer editie (sportclinics)
S.V. Hatert
gemeente Nijmegen
2.200 leerlingen 1e/2e klas VO
Straatfestival Streetlive
Binnenstad
Noviopontis
inwoners Nijmegen
Raadsledentoernooi
Jan Massinkhal
Zomeravonden Talkshow ikv EK
Wintertuin
Wintertuin
inwoners
voetbalactiviteiten Wijkmarkt Hatert
Cruyffcourt Hatert
Sportservice
bewoners Hatert
Bewegingsconcert
Goffertpark
Smeerolie / CWZ
ca. 250 deelnemers
Spreekkoren kampioenschap
stadscentrum
Wintertuin
6 Middelbare scholen, 30 klassen
Congres HAN/ROC sport en leren
HAN campus
HAN/ROC/Routine
nb.
Voetbalmarathon
Plein 44
Fan festival 538
Grote Markt
KNVB/gemeente Nijmegen KNVB/gemeente Nijmegen
56 teams, ca. 280 450 deelnemers nb.
Raadsleden
Bron: diverse organisaties, tellingen door Montessori College Nijmegen
23
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
7.2
Bewegingsconcert ‘Feest je fit’ Het Bewegingsconcert ‘Feest je fit’ vond plaats op zondag 10 juni. Organisator Smeerolie probeerde het publiek massaal aan het dansen te krijgen in het Nijmeegse Goffertpark. Dit onder begeleiding van 10 dansinstructeurs en opzwepende muziek van de Memphis Maniacs, Luie Hond, Ziggi en C-Mon & Kypsi. Onderdeel was ook de “Nijmeegse move”, waarbij het publieksveld in vakken werd verdeeld met een individuele bewegingschoreografie. Het resultaat was dan een grote, gemeenschappelijke dans. Daarnaast waren er gratis workshops, clinics en presentaties op het gebied van sport, dans en beweging, een terras en sportmarkt. Bereik relatief beperkt De organisatie, het Nijmeegs Creatief Productieplatform Smeerolie, gaf desgevraagd aan dat aantal deelnemers ca. 300 en het aantal toeschouwers ca. 2.000 bedroegen. Uit tellingen16 komt een bereik van 200 tot 250 deelnemers naar voren en tussen de 200 en de 700 bezoekers. De gemiddelde leeftijd van deelnemers was bijna 33 jaar. De jongste ondervraagde deelnemer is 13 jaar, de oudste 74 jaar. Er deden met 58% relatief veel mannen mee aan het bewegingsevenement, tegen 42% vrouwen. De verdeling voor de stad Nijmegen als geheel is 48% mannen en 52% vrouwen.17 Doel van dit evenement was onder andere om allochtonen te bereiken. Eén op de vijf deelnemers (20%) rekent zichzelf tot deze doelgroep. Zo’n 80% geeft aan zich als autochtone Nederlander te beschouwen. De belangrijkste informatiekanalen waarlangs deelnemers zijn geïnformeerd: via vrienden, bekenden of familie (38%), via de sportclub (16%), uit de krant (16%) of via school (12%). Bewegingsconcert krijgt een voldoende De geïnterviewde deelnemers waarderen het bewegingsconcert met een voldoende: het gemiddeld rapportcijfer is een 6,9. Het laagste cijfer was een 2, het hoogste een 9. Zo’n 8,5% gaf een onvoldoende. Effect bewegingsconcert op toekomstige sportdeelname beperkt Een groot deel van de deelnemers is als sporter aan te merken. Zo’n 82% doet wekelijks aan sport. Vooral fitness (19%), voetbal (16%) en hardlopen (13%) zijn genoemd. Een kleine groep sport maandelijks (2%) of minder dan maandelijks (2%). Interessant is dat 12% naar eigen zeggen niet of nauwelijks sport; dat is voor sportstimulering een belangrijke doelgroep. 16 17
tellingen Montessori College Nijmegen, i.s.m. O&S gemeente Nijmegen 1-1-2007. Het betreft hier de totale bevolking, dus inclusief de bevolking in instellingen, tehuizen en wooneenheden van de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen.
24
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Meting Side-events
Ruim 52% is lid van een sportclub, en zo’n 8% heeft een abonnement bij een fitnesscentrum. En 40% is geen sporter in verenigingsverband. Denken de deelnemers dat het bewegingsconcert er toe zal leiden dat zij in de toekomst vaker zult gaan sporten of bewegen dan ze nu doen? Zo’n 12% denkt inderdaad vaker te gaan sporten of te gaan bewegen, bij 20% hangt het van bepaalde zaken af. Een meerderheid van 60% gaat niet vaker sporten. Absoluut gezien gaat het om een klein aantal niet-sporters die meer willen gaan sporten.
7.3
Voetbalmarathon Tijdens de voetbalmarathon op zaterdag 16 juni en zondag 17 juni werd er 21 uur achter elkaar gevoetbald, op het tijdelijke kunstgras van Plein 1944. Zaterdagavond speelden bijvoorbeeld de Nijmeegse gemeenteraad, ambtenaren, Engelse medewerkers van het bedrijf Haskoning, journalisten van De Gelderlander en de businessclub van NEC tegen elkaar. In de andere wedstrijdblokken van 7 uren waren verschillende teams uit de stad vertegenwoordigd. In totaal werd in 12 blokken gevoetbald door onder meer jeugdteams, gehandicapten, wijkteams, vriendenteams, politie, NEC, bedrijven, instellingen en verenigingen. De wedstrijden in het Nijmeegse stadscentrum werden o.m. gefloten door betaald-voetbal scheidsrechter Ed Janssen. Figuur 19: Voetbalmarathon op Plein '44
Foto: Sportservices Nijmegen
Bereik: 56 voetbalteams, veel allochtonen De organisatie, Gemeente Nijmegen i.s.m. de KNVB, geeft aan dat er 56 teams van 5 tot 8 spelers hebben deelgenomen. Dat brengt het aantal deelnemers op ca. 280 tot 450. Het bleek lastig het evenement volledig te vullen. Op het laatste moment zijn door de organisatie nog extra inspanningen verricht om tot het vereiste aantal teams te komen. De gemiddelde leeftijd van deelnemers is met ruim 16 jaar behoorlijk laag. De jongste ondervraagde deelnemer is 8 jaar, de oudste is ook hier 74 jaar. De voetbalmarathon was hoofdzakelijk een mannenaangelegenheid: 92% mannen, 8% vrouwen.
25
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Ook hier is de vraag gesteld of men zich tot de allochtone doelgroep rekent. Het bereik van allochtonen is met 36% hoog te noemen (61% Nederlander). De voetbalmarathon is in nog sterkere mate dan het bewegingsconcert via vrienden, bekenden of familie (62%) bekend geworden bij de deelnemers. Ook de sportclub (9%), de krant (8%) en school (5%) waren veelgenoemde informatiebronnen. Voetbalmarathon krijgt waardering met een ruime voldoende Gemiddeld gaf men met een rapportcijfer 7,6 een ruime voldoende. Het laagste cijfer betrof een 3, het hoogste een 10. Ruim 5% gaf een onvoldoende. Met name sporters bereikt; geen uitspraak over effecten op sportdeelname De activiteit is hoofdzakelijk bezocht door sporters: 90% gaf aan wekelijks te sporten of bewegen 6% minder dan maandelijks. Voetbal (76%, niet verrassend), fitness (6%) en tennis (5%) zijn de meest genoemde sporten. Een kleine groep van 3% sport niet of nauwelijks. De marathon trok veel meer verenigingssporters dan het bewegingsconcert: 77% is lid van een sportclub, 4% fitness en 14% sport niet in verenigingsverband. Denkt u dat uw deelname aan het bewegingsconcert er toe zal leiden dat u in de toekomst vaker zult gaan sporten of bewegen dan u nu doet? Eén op de drie (33%) denkt vaker te gaan sporten of te gaan bewegen naar aanleiding van deze activiteit. Bij 8% is dit niet zeker, een grote groep van 57% geeft aan niet meer te gaan sporten. Omdat maar een zeer klein aantal geïnterviewden aangaf niet te sporten kunnen we voor deze groep geen betrouwbare uitspraken doen over toekomstige doorwerking in de sportdeelname.
26
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Bijlagen
8
Bijlagen
8.1
Raming uitgelokte bestedingen in de stad Deze tabel bevat de berekening van de bestedingseffecten van het EK voor Nijmegen: Berekening uitgelokte bestedingen
Bron / Toelichting
Data totaal aantal bezoeken EK Nijmegen aantal meerdaagse bezoekers aantal enkeldaagse bezoekers totaal
23.766
St. UEFA
1.616
bezoekersenquête
22.150
bezoekersenquête
aantal enkeldaagse bezoekers uit Nijmegen
10.837
bezoekersenquête
aantal enkeldaagse bezoekers (excl. Nijmegenaren)
11.313
bezoekersenquête
47,60%
bezoekersenquête
45,60%
bezoekersenquête
6,80%
bezoekersenquête
% meerdaagse bezoekers met hotel in Nijmegen
37,90%
bezoekersenquête
gem. uitgaven MEERdaagse bezoeker in het stadion: gem. uitgaven meerdaags winkels voor en na bezoek stadion gem. meerdaags horeca
€ 54,21
bezoekersenquête
€ 73,57
bezoekersenquête
€ 74,71
bezoekersenquête
€ 134,93
bezoekersenquête
% enkeldaagse bezoekers (excl. Nijmegenaren) % Nijmegenaren % meerdaage bezoekers
gem. meerdaags hotel/acc: gem. overige uitgaven meerdaags totale gemiddelde uitgaven meerdaagse bezoeker (excl. overnachting en stadion) gem. uitgaven ÉÉNdaagse bezoeker in het stadion gem. uitgaven ééndaags winkels voor en na bezoek stadion gem. uitgaven ééndaags horeca gem. overige uitgaven ééndaags totale gemiddelde uitgaven ééndaagse bezoeker (excl. stadion)
€ 23,67 € 171,95
bezoekersenquête berekening O&S
€ 12,89
bezoekersenquête
€ 4,33
bezoekersenquête
€ 6,76
bezoekersenquête
€ 1,49
bezoekersenquête
€ 12,58
berekening O&S
gem. uitgaven Nijmegenaren in het stadion
€ 7,98
bezoekersenquête
gem. uitgaven Nijmegenaren winkels voor en na bezoek stadion gem. uitgaven Nijmegenaren horeca
€ 1,95
bezoekersenquête
€ 3,58
bezoekersenquête
gem. overige uitgaven Nijmegenaren
€ 0,52
bezoekersenquête
totale gemiddelde uitgaven Nijmeegse bezoeker (excl. winkeluitgaven en stadion)
€ 4,10
berekening O&S
27
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Berekening bestedingen door MEERdaagse bezoekers aantal bezoekers dat in hotels overnacht
612
bezoekersenquête
aantal overnachtingen: 2 bezoekers per kamer
306
bezoekersenquête
gemiddelde prijs hotelkamer Nijmegen
105
Horwath Consulting, verwachting voor 2007 306 overnachtingen x €105
bestedingen voor hotelovernachtingen in Nijmegen bestedingen in het stadion
€ 32.156 € 87.608
1.616 meerdaagse bezoekers x € 54,21 1.616 x € 73,57
bestedingen in winkels
€ 118.896
bestedingen in horeca
€ 120.738
1.616 x € 74,71
€ 38.253
1.616 x € 23,67
overige bestedingen totale bestedingen meerdaagse bezoekers
€ 397.651
bestedingen door ÉÉNdaagse bezoekers (excl. Nijmegenaren) bestedingen in het stadion
€ 145.820
bestedingen in winkels
€ 48.984
11.313 ééndaagse bezoekers x € 12,89 11.313 x € 4,33
bestedingen in horeca
€ 76.473
11.313 x € 6,76
overige bestedingen
€ 16.856
11.313 x € 1,49
totale bestedingen ééndaagse bezoekers
€ 288.132
bestedingen door Nijmeegse bezoekers bestedingen in het stadion
€ 86.482
bestedingen in horeca
€ 38.798
overige bestedingen
€ 5.635
10.837 Nijmeegse bezoekers x € 7,98 10.837 x € 3,58 10.837 x € 0,52
totale bestedingen Nijmeegse bezoekers
€ 130.915
Totale extra bestedingen buiten het stadion
€ 464.632
berekening O&S
Extra bestedingen winkels (buiten het stadion, exclusief Nijmegenaren) Extra bestedingen horeca (buiten het stadion)
€ 167.879
berekening O&S
Extra bestedingen overig (buiten het stadion)
€ 236.009
berekening O&S
€ 60.744
berekening O&S
Totale extra bestedingen in het stadion
€ 319.909
berekening O&S
Totale extra bestedingen
€ 784.541
berekening O&S
Opmerking: de speelsteden namen elk een vast aantal kaarten af. Voor de Nijmeegse situatie is bekend dat deze plaatsen in het stadion niet 100% bezet waren. Dit betekent dat de bovenstaande berekeningen tot een maximumraming van de extra bestedingen leiden. Bij meerdaagse bezoekers is uitgegaan van bezoek aan 1 wedstrijd. De uitgaven van Nijmegenaren in winkels zijn buiten beschouwing gelaten. Bestedingen vanuit de organisatie zijn buiten beschouwing gebleven.
28
‘UEFA Under21 Championship©’ en side-events in Nijmegen Bijlagen
8.2
Raming theoretisch werkgelegenheidseffect voor Nijmegen Deze tabel laat de berekening van het theoretisch aantal extra werkzame personen gedurende het EK in Nijmegen zien: Berekening theoretisch werkgelegenheidseffect:
Bron / Toelichting
extra winkelbestedingen
€ 167.879
berekening O&S
extra horecabestedingen
€ 236.009
berekening O&S
gemiddelde omzet per Fte in winkels (kleding, mode, schoenen, incl. BTW) extra Fte's in winkels
€ 155.500
CBS statline, 2007
gemiddelde omzet per FTE in horeca (restaurants, cafetaria, cafés, incl. BTW) extra Fte's in horeca
1,08 € 73000 3,23
extra werkzame personen in winkels
1,57
extra werkzame personen in horeca
4,85
totaal aantal extra werkzame personen voor 1 jaar in de stad Subtotaal aantal extra werkzame personen in 2 weken
6,41
extra medewerkers organisatie Totaal theoretisch werkgelegenheidseffect
166,79
10 166,79
extra winkelbestedingen gedeeld door omzet per Fte CBS statline, 2007 extra horecabestedingen gedeeld door omzet per Fte 1 Fte in winkels in non-food artikelen staat voor 1,45 werkzame personen, CBS 2005 1 Fte in horeca staat voor 1,5 werkzame personen, CBS 2005 1,57 + 4,85 6,41 x 26 terugrekenen 2 EKweken Stichting Euro 2007 potentieel extra werkzame personen in 2 weken
Opmerkingen: bovenstaande berekening geeft aan wat het EK in theorie zou kunnen betekenen voor de werkgelegenheid. Dit om een indicatie te geven van de economische effecten. In werkelijkheid zal niet alle extra omzet worden gebruikt om extra personeel aan te nemen. De toegenomen bezettingsgraad van horecagelegenheden zal bijvoorbeeld niet altijd tot de inzet van extra personeel leiden. Inkomsten van extra werkzame personen leiden ook weer tot extra bestedingen, dat is niet in de berekeningen meegenomen.
Ook de menskracht nodig voor de organisatie van het evenement heeft tot extra werkgelegenheid geleid: 10 betaalde krachten, 120 vrijwilligers en 50 stewards. Deze aantallen zijn niet in de theoretische berekening meegenomen.
29