De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
O&S Nijmegen Juli 2007
Inhoudsopgave 1
Samenvatting
3
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Eindconclusie Publiekskenmerken: records gebroken Herculaneum hoog gewaardeerd Aanzienlijke economische effecten Toeristisch-promotionele betekenis in beeld
3 3 4 4 5
2
Inleiding
7
2.1 Aanleiding voor onderzoek 2.2 Onderzoeksvragen 2.3 Opzet en uitvoering onderzoek
3
7 8 9
Publieksprofiel
11
3.1 Bereik 3.2 Kenmerken bezoekers
11 13
4
14
Inhoudelijk profiel
4.1 Waardering Herculaneum 4.2 Informatiekanaal bezoekers 4.3 Kennis en waardering route ‘Nijmegen op zijn Romeins’
14 14 15
5
17
Economisch profiel
5.1 Raming uitgelokte bestedingen 5.2 Effect op werkgelegenheid 5.3 Economische effecten op langere termijn
17 18 19
6
Toeristisch-promotioneel profiel
21
6.1 6.2 6.3 6.4
Doorwerking op imago van Nijmegen Nieuw en toekomstig bezoek aan Nijmegen Combinatie met andere activiteiten in Nijmegen Nieuw en toekomstig bezoek aan Museum Het Valkhof
21 22 24 24
7
Bijlagen
27
7.1 Raming uitgelokte bestedingen 7.2 Raming theoretisch werkgelegenheidseffect voor Nijmegen 7.3 Verschillen met ‘Gebroeders Van Limburg-tentoonstelling’
27 28 29
De laatste uren van Herculaneum Samenvatting
1
Samenvatting De expositie ‘De laatste uren van Herculaneum’ was van 1 december 2006 t/m 18 maart 2007 in Museum Het Valkhof te zien. De tentoonstelling presenteerde kunstschatten uit Herculaneum, het Romeinse stadje dat in het jaar 79 verwoest werd door een uitbarsting van de Vesuvius. In opdracht van de gemeentelijke afdeling Beleidsrealisatie & Verantwoording (DIW) is dit onderzoek naar de betekenis van deze expositie voor Nijmegen uitgevoerd. Museum Het Valkhof heeft bijgedragen in de veldwerkkosten. Bijna 350 willekeurige museumbezoekers zijn ondervraagd. Deze rapportage is opgebouwd volgens het stramien van de Nijmeegse evenementenmonitor. Dat betekent dat vier profielen rond publiek, evenement en economische en toeristisch-promotionele effecten zijn weergegeven.
1.1
Eindconclusie ‘Herculaneum’ is de tweede grote publiekstrekker voor Museum het Valkhof en Nijmegen geworden, in 2005 was de tentoonstelling gewijd aan het leven en werk van de gebroeders Van Limburg al een succes1. De tentoonstelling heeft tot aanzienlijke extra bestedingen in Nijmegen geleid. Naar verwachting zal de tentoonstelling ook de komende tijd nog tot extra bestedingen in de stad leiden. Veel bezoekers geven namelijk aan naar Nijmegen en het museum te willen terugkeren en veel bezoekers willen anderen aanraden dat ook te doen. Een dergelijke tentoonstelling is ook goed voor de promotie van de stad. Veel bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling kwamen van ver weg, een behoorlijk deel van hen kende Nijmegen niet of niet zo goed en men heeft over het algemeen een positieve indruk van het museum en van Nijmegen gekregen.
1.2
Publiekskenmerken: records gebroken Totaal zo’n 121.000 bezoeken en het hoge weekgemiddelde van ruim 7.800 bezoeken betekende records voor Museum Het Valkhof. Publieksprofiel totaal aantal bezoeken aantal extra bezoeken geslacht leeftijd opleidingsniveau etniciteit herkomst groepsgrootte
1 2
121.290 93.200 49% vrouw / 51% man gemiddeld hoog gemiddeld hoog 3,5% allochtoon vooral buiten regio gem. 3,5 personen
De Herculaneum-tentoonstelling heeft geleid tot een extra bezoek aan Museum het Valkhof van ruim 93.000 personen2. 3/4e deel van de bezoekers kwam van buiten de provincie, in een doorsnede-periode is dat minder dan de helft. Een relatief groot aandeel kwam uit het westen van het land: 37% uit de provincies Noord- en Zuid-Holland en Utrecht. Het aandeel buitenlanders lag met 3% aanmerkelijk lager dan bij de eerdere Gebroeders van Limburg-tentoonstelling. Het gaat vooral om Duitsers en Belgen.
In paragraaf 7.3 zijn enige verschillen in resultaten tussen beide tentoonstellingen aangegeven. 121.290 tentoonstellingbezoekers minus het aantal bezoekers in een doorsnede-periode van 15,5 weken.
3
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
1.3
Het publiek (exclusief 6.700 scholieren) was met een gemiddelde leeftijd van 58 jaar op leeftijd en hoog opgeleid. Voor het eerst is etniciteit in beeld gebracht. Zo’n 3,5% rekent zich tot een andere bevolkingsgroep dan ‘Nederlanders’. Dat is een gering bereik van allochtonen.
Herculaneum hoog gewaardeerd Inhoudelijk profiel rapportcijfer bezoekers tentoonstelling informatiekanaal bezoekers deelname wandel/etalageroute rapportcijfer wandel/etalageroute
•
1.4
8,2 mond op mondreclame, krant, affiches 4% 7,4
De gemiddelde bezoekerswaardering voor de Herculaneum-tentoonstelling (8,2) ligt hoger dan de waardering voor wat er in een doorsnede-periode in Museum Het Valkhof te bezichtigen is (7,9). ‘Ouderwetse’ reclame is kennelijk nog altijd doeltreffend, want bezoekers werden vooral door informatiekanalen als mond op mondreclame, kranten en stationsaffiches geattendeerd op Herculaneum. Circa 4% (ca. 4.800 bezoekers) heeft aangegeven dat men de speciale wandel- en etalageroute ‘Nijmegen op zijn Romeins’ gelopen heeft. Zij waarderen de route(s) met een 7,4 als gemiddeld rapportcijfer.
Aanzienlijke economische effecten Herculaneum bracht aanzienlijke positieve economische effecten voor Nijmegen met zich mee. Ook het museum schetst een gunstig beeld, naast entreegelden zijn binnen Museum Het Valkhof behoorlijke horeca- en winkelomzetten gedraaid. Economisch profiel hotelovernachtingen uitgelokte bestedingen in Nijmegen (raming) uitgelokte bestedingen in museum (raming) totaal uitgelokte bestedingen (raming) gemiddelde uitgaven ééndaagse bezoekers gemiddelde uitgaven hotelovernachters gemiddelde uitgaven overige overnachters theoretisch werkgelegenheidseffect in 15,5 weken
3
4
800 € 2.290.000 € 1.225.000 € 3.500.000 € 19,- (excl. uitgaven in museum) € 130,- (excl. hotel en uitgaven in museum) € 69,- (excl. uitgaven in museum)3 131 extra werkzame personen
Door de tentoonstelling is er in Nijmegen bijna 2,3 miljoen euro extra besteed (exclusief extra bestedingen in museum). In het museum zelf is circa 1,2 miljoen euro aan extra inkomsten binnengekomen. De Nijmeegse horeca heeft relatief sterk van de tentoonstelling kunnen profiteren. Circa 82% van de tentoonstellingbezoekers heeft vooral geld uitgegeven aan eten en drinken en 15% vooral aan winkelen. Met behulp van de CBS-cijfers over de omzet per Fte in horecagelegenheden en winkels is berekend wat de tentoonstelling in theorie voor de werkgelegenheid had kunnen betekenen: gedurende de 15,5 tentoonstellingsweken hadden 113 extra personen met gemiddeld een dienstverband van 66% aan het werk kunnen zijn. In
Dit gemiddelde bedrag is een samentrekking van uitkomsten voor zowel de Herculaneum als de Gebroeders van Limburg-tentoonstelling (2005). Dit om vertekening door lage respondentaantallen zoveel mogelijk te voorkomen.
De laatste uren van Herculaneum Samenvatting
1.5
de praktijk zal een deel van de extra-omzet niet zozeer geleid hebben tot meer banen, maar wel tot een betere omzet bij de bestaande personeelsbezetting. Omdat een deel van de bezoekers Museum Het Valkhof en Nijmegen vaker willen bezoeken en anderen willen aanraden om ook naar dit museum en deze stad te gaan (zie volgende paragraaf), zijn er ook voor de langere termijn extra bestedingen te verwachten. We kunnen op basis van de onderzoeksresultaten niet ramen om hoeveel extra bestedingen het uiteindelijk zal gaan.
Toeristisch-promotionele betekenis in beeld Toeristisch-promotioneel profiel Aandeel bezoekers van buiten de stad en regio Aandeel nieuwe bezoekers Nijmegen Imago Nijmegen rapportcijfer Nijmegen toeristische trekpleister Overweegt herhaald bezoek Nijmegen Aanbevelen Nijmegen familie/bekenden vervolgactiviteiten in Nijmegen Aandeel nieuwe bezoekers museum Overweegt herhaald bezoek museum Aanbevelen museum familie/bekenden
87% 41% 39% positiever beeld, 60% ongewijzigd 7,5 51% 78% 32%, vooral bezoek familie en vrienden 44% 25% & 69% afhankelijk van tentoonstelling 95%
Herculaneum heeft een zeker effect op het imago van Nijmegen: Voor zover bezoekers een andere kijk op Nijmegen hebben gekregen, hebben zij een positiever beeld van Nijmegen gekregen (39% positiever beeld, 60% ongewijzigd); De stad krijgt een ruime voldoende als toeristische trekpleister: rapportcijfer 7,5; Een groot deel van het publiek van buiten de stad is voor het eerst in Nijmegen (41%). Van de bezoekers uit het buitenland was verrassend circa 62% al eerder in Nijmegen geweest, relatief veel nieuwe stadsbezoekers kwamen uit West- en Noord Nederland; Van de nieuwe en minder frequente bezoekers van buiten de stad geeft meer dan de helft (51%) aan Nijmegen vaker te willen bezoeken; Van de bezoekers van buiten de stad denkt 78% familie, vrienden of bekenden te gaan aanraden om ook een keer naar Nijmegen te gaan. Verder denkt 7% het misschien te gaan doen, onder meer afhankelijk van wat er in Nijmegen te doen is; Een relatief klein aandeel bezoekers (32%) onderneemt ook andere activiteiten in de stad, vooral bezoek aan familie of vrienden of wandelen in de stad. Bezoek en waardering Museum Het Valkhof: Inmiddels vindt er meer herhalingsbezoek aan het museum plaats: het aandeel nieuwe museumbezoekers (vooral uit Noord- en West-Nederland) was met 44% lager dan bij de eerdere grote publiekstrekker Gebroeders van Limburg (62%). Opvallend is dat dit keer een relatief hoog aandeel buitenlandse bezoekers aangaf het museum al eerder te hebben bezocht; De hoge waardering bij bezoekers voor de Herculaneum-tentoonstelling werkt op twee manieren door: bezoekers willen het museum in de toekomst opnieuw gaan bezoeken (25%, daarnaast 69% afhankelijk van tentoonstelling) én ze gaan hun familie en vrienden aanraden om ook eens naar het museum te gaan (95%).
5
De laatste uren van Herculaneum Inleiding
2
Inleiding
2.1
Aanleiding voor onderzoek De expositie ‘De laatste uren van Herculaneum’ was van 1 december 2006 t/m 18 maart 2007 in Museum Het Valkhof te zien. In opdracht van de gemeentelijke Directie DIW, afdeling Beleidsrealisatie & Verantwoording, en in overleg met Museum Het Valkhof is dit onderzoek naar de betekenis van de expositie voor Nijmegen uitgevoerd. Het museum heeft ook een bijdrage in de veldwerkkosten betaald. De uitkomsten zullen gebruikt worden bij de besluitvorming rondom toekomstige initiatieven voor speciale tentoonstellingen en activiteiten, zowel door Museum Het Valkhof als de gemeente Nijmegen. Bovendien is het onderzoek onderdeel van de vergelijkende Nijmeegse evenementenmonitor. ‘Herculaneum’ is binnen korte tijd een tweede grote publiekstrekker voor Museum het Valkhof en Nijmegen geworden, na het succes van de bijzondere tentoonstelling gewijd aan het leven en werk van de wereldberoemde gebroeders Van Limburg in 2005. Figuur 1: Impressie uitbarsting Vesuvius, lavastromen bereikten uiteindelijk Herculaneum
Het museum schreef zelf: De tentoonstelling presenteert kunstschatten uit Herculaneum, het Romeinse stadje dat in het jaar 79 verwoest werd door een uitbarsting van de Vesuvius. Anders dan Pompeii dat bedekt werd met een laag van zeven meter as en puimsteentjes, spuwde de Vesuvius een 25 meter dikke laag lava over Herculaneum. Luchtdicht ‘geseald’ bleven zo kunstschatten uit Romeinse villa’s, tempels en badhuizen bewaard. Men kan ze nu voor het eerst in Nederland zien. In Museum het Valkhof kan men genieten van manshoge bronzen beelden, kleurrijke fresco’s en luxe meubilair, die perfect bewaard zijn gebleven in de keihard geworden lavagrond. Dit geldt ook voor de skeletten van de inwoners van Herculaneum, hun dierbaarste bezittingen, hun meubilair en voedsel. Vele vondsten zijn opzienbarend anders dan in de grote toeristentrekker Pompeii. Hier is alle organische materiaal door de vulkaanramp verbrand. Voor velen is
7
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Herculaneum een verborgen schat gebleven, die men nu - in eigen land - kan ontdekken. Dankzij de verschrikkelijke natuurramp is het vandaag mogelijk met eigen ogen te ervaren hoe het leven er in een Romeinse stad er anno 79 uitzag. In Museum Het Valkhof kan men genieten van manshoge bronzen en marmeren beelden, kleurrijke fresco’s en luxe meubilair, die ongekend perfect bewaard zijn gebleven in de versteende lavagrond. Dit geldt ook voor de skeletten van de inwoners van Herculaneum, hun dierbaarste bezittingen, hun houten meubilair en voedsel. Deze vondsten zijn opzienbarend anders dan in de mega-toeristentrekker Pompeii. Daar is organisch materiaal na de vulkaanramp compleet vergaan. Voor velen is Herculaneum een verborgen schat gebleven, die men nu - in eigen land - kan ontdekken Figuur 2: Bronzen beelden van hardlopers uit Herculaneum, in Nijmegen te zien
2.2
Onderzoeksvragen Doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in meerdere kenmerken van het ‘evenement’ Herculaneum: 1. het publieksprofiel (o.a. bezoekersaantallen); 2. inhoudelijk profiel (o.a. de waardering van het evenement); 3. het economisch profiel; 4. het toeristisch-promotioneel profiel. Publieksprofiel Het publieksprofiel laat het aantal bezoeken en aantal extra bezoeken (na aftrek van normaal bezoek) zien. Daarnaast geeft het een specifiek beeld van de evenementenbezoeker: denk aan herkomst, geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, etniciteit en groepsgrootte. Kenmerken van het publieksprofiel zijn o.a. van belang voor inzicht in de economische effecten en de promotionele meerwaarde.
8
De laatste uren van Herculaneum Inleiding
Inhoudelijk profiel Het inhoudelijk profiel van het evenement omvat de waardering in een rapportcijfer en het kanaal waarlangs de bezoeker op de hoogte kwam van het evenement (bijv. media, posters). Daarnaast is er ruimte voor de waardering van evenementspecifieke zaken als de Romeinse etalageroute in Nijmegen ten gelegenheid van Herculaneum. Economisch profiel De kern van het economisch profiel bestaat uit de totale bestedingen, de uitgelokte (extra gegenereerde) bestedingen en het theoretische werkgelegenheidseffect. Om deze te kunnen ramen zijn o.m. het extra aantal bezoeken, bestedingen in Nijmegen door enkeldaagse en meerdaagse bezoekers van buiten de stad en bestedingen in het museum (entree, horeca, museumwinkel) van belang. Toeristisch-promotioneel profiel Het toeristisch-promotioneel profiel gaat in op de betekenis van het evenement voor de stad Nijmegen. We proberen inzicht te krijgen in het belang van de tentoonstelling voor het toerisme in Nijmegen en het imago van de stad.
2.3
Opzet en uitvoering onderzoek Voor het verzamelen van de benodigde gegevens over de bezoekers zijn mondelinge enquêtes afgenomen bij een aselect gekozen groep bezoekers, na afloop van het bezoek aan de tentoonstelling. Met de afgenomen 346 vragenlijsten zijn de resultaten voldoende betrouwbaar en nauwkeurig. De enquêtes zijn afgenomen in de periode januari t/m maart 2007, in 7 van de 16 weken dat de Herculaneum-tentoonstelling te bezichtigen was, op weekdagen en in het weekend. Daarmee zijn de vragenlijsten gespreid over een deel van de tentoonstellingsperiode afgenomen. Ten behoeve van het onderzoek zijn bij Museum Het Valkhof gedetailleerde bezoekersgegevens (ook over de afgelopen jaren) en omzetgegevens qua entreegelden, horeca en museumwinkel opgevraagd. Tenslotte zijn ook gegevens ontleend aan de MuseumMonitor 2004-2006 van TnsNipo. Door een gestandaardiseerde meetmethode te gebruiken maakt het onderzoek in een later stadium een vergelijking mogelijk tussen Nijmeegse evenementen. Publieksprofiel en de genoemde inhoudelijke, economische en toeristisch-promotionele profielen kunnen dan naast elkaar gezet worden.
9
De laatste uren van Herculaneum Publieksprofiel
3
Publieksprofiel Het publieksprofiel laat het aantal bezoeken en aantal extra bezoeken (na aftrek van gemiddeld regulier bezoek) zien. Daarnaast geeft het een specifiek beeld van de evenementenbezoeker: denk aan herkomst, opleidingsniveau of etniciteit.
3.1
Bereik Record aantal bezoeken aan Herculaneum De Herculaneum-tentoonstelling was 15,5 weken te bezichtigen en werd in totaal 121.290 keer bezocht. Dat zijn gemiddeld 7.825 bezoeken4 per week. Het totale bezoek en het weekgemiddelde zijn voor het museum records. Zo trok Museum Het Valkhof met ‘Gebroeders van Limburg’ 91.200 bezoeken (looptijd 12 weken, gemiddeld 7.600 per week), en waren er in 2004 als geheel 93.624 bezoeken. Tot de Gebroeders van Limburg-tentoonstelling was de Jan Toorop-tentoonstelling de best bezochte speciale tentoonstelling in het museum: ruim 45.000 in 10 weken tijd. Figuur 3: Huldiging van de 100.000ste bezoeker
De bezoekrecords kunnen we verklaren door kennelijk grote aantrekkingskracht van de expositie zelf, maar ook door de wat langere looptijd.
4
We onderscheiden het aantal bezoeken van het aantal bezoekers; er bestaat immers de mogelijkheid dat mensen de tentoonstelling vaker komen bekijken.
11
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Ruim 93.000 extra bezoeken Om de zuivere meerwaarde van de tentoonstelling qua bereik in beeld te brengen verminderen we het totaal aantal bezoeken met het gemiddelde reguliere bezoek. Op basis van gegevens van het museum is berekend dat er regulier5 gemiddeld 1.810 bezoekers per week naar het museum komen. We kunnen vervolgens stellen dat de Herculaneum-tentoonstelling per week 6.015 extra bezoeken trok (7.825 - 1.810). In totaal gaat het dan om 93.200 extra bezoeken (15,5 x 6.015, afgerond). Uit de enquête blijkt dat 89% van de bezoekers aangeeft speciaal voor de Herculaneum-tentoonstelling naar het museum te komen6. Nog eens 2,5% gaf aan mede voor deze tentoonstelling te zijn gekomen; 8,5% kwam niet voor Herculaneum. Driekwart bezoekers van buiten de provincie De bezoekersenquête laat zien dat een groot aandeel van de bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling van buiten Nijmegen en van buiten Gelderland kwam. Gegevens uit de MuseumMonitor7 laten zien dat in een doorsnede-periode minder dan de helft van de bezoekers van buiten Gelderland komt. Van de bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling kwam bijna driekwart van buiten de provincie. Figuur 4: Herkomst van bezoekers; vergelijking tussen de bezoekers van Herculaneum-tentoonstelling en de bezoekers van Museum Het Valkhof in 2004
Nijmegen buurgemeenten rest Gelderland rest Oost-Nederland (Overijssel, Flevoland) West-Nederland (Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht) Zuid-Nederland (Zeeland, Noord-Brabant, Limburg) Noord-Nederland (Groningen, Drenthe, Friesland) buitenland totaal
herkomst Herculaneum 8% 5% 21% 6% 37% 18% 3% 2% 100%
herkomst regulier
52%8 1% 21% 19% 4% 3% 100%
De tentoonstelling trok veel bezoekers uit het westen van het land; 37% van alle bezoekers kwam uit Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht. Bij de buitenlandse bezoekers ging het vooral om Duitsers en Belgen. Het aandeel buitenlanders is met 2% aanmerkelijk lager dan bij de Gebroeders van Limburg-expositie in 2005 (9%, veel Duitse bezoekers). Herculaneum was al op vier locaties in Duitsland te zien. Vooral met z’n tweeën De gemiddelde groepsgrootte bedraagt 3,5 personen, volwassenen en kinderen tezamen9. Zo’n 12% van de bezoekers was in het gezelschap van kinderen, een hoger 5
In de jaren 2000 t/m 2004, zonder grote publiekstrekkers Voor de berekening van het extra bezoek is uitgegaan van de vergelijking met het doorsnee bezoek in de afgelopen jaren. Dat is nauwkeuriger. 7 MuseumMonitor Museum Het Valkhof, Tns Nipo. 8 Totaalcijfer voor Gelderland, inclusief Nijmegen en buurgemeenten 9 In een vijftal gevallen is een groep met 30 of meer kinderen ondervraagd, wat zou kunnen duiden op schoolklassen. Deze groepen zijn buiten de berekening gehouden. Normaal gesproken bezochten deze Herculaneum tijdens speciale openingsuren. 6
12
De laatste uren van Herculaneum Publieksprofiel
percentage als bij de Gebroeders Van Limburg. Meer dan de helft van de ondervraagden bezocht Herculaneum met 2 personen (56%), ook groepen van 4 personen kwamen veel voor (bijna 17%). De gemiddelde groepsgrootte wordt omhoog getrokken door enige gezelschappen van 30, 60 of meer dan 96 volwassenen.
3.2
Kenmerken bezoekers Mannen en vrouwen gelijk verdeeld Normaal gesproken is de verhouding man-vrouw bij de bezoekers van Museum Het Valkhof gelijk, zo ook bij de Herculaneum-tentoonstelling: 49% vrouwen, 51% mannen. Aantrekkelijk voor kinderen De Herculaneum-tentoonstelling heeft vooral een ouder publiek getrokken10. Ruim driekwart was 50 jaar of ouder. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers (excl. scholieren) lag op 58 jaar. Figuur 5: Leeftijd van bezoekers in klassen; vergelijking tussen de bezoekers van Herculaneum-tentoonstelling en reguliere bezoekers van Museum Het Valkhof (in 2004)
tot 27jr 27-49 jr 50-64jr 65+ totaal
leeftijd Herculaneum 9% 15% 34% 42% 100%
leeftijd regulier 28% 24% 30% 18% 100%
Maar in vergelijking met de Gebroeders van Limburg-expositie was een behoorlijk aandeel bezoekers met kinderen in het museum (12%). Daarnaast was de leeftijdsgroep tot 27 jaar (9%) veel sterker vertegenwoordigd als bij de Gebroeders van Limburg (4%). Herculaneum was waarschijnlijk aantrekkelijk voor kinderen, ook zijn er diverse specifieke jeugdactiviteiten geprogrammeerd. Opleidingsniveau hoog Kijken we naar het opleidingsniveau, dan wijken de bezoekers van de Herculaneumtentoonstelling niet af van de doorsnee bezoekers: voor beide groepen geldt dat een ruime meerderheid van 83% hoogopgeleid is (havo, vwo, hbo of universiteit). Gering bereik allochtonen Voor het eerst is ook naar etniciteit gevraagd. Zo’n 3,5% rekent zich tot een andere bevolkingsgroep dan ‘Nederlanders’; een zeer klein aandeel.
10
uit kassagegevens blijkt dat ca. 6700 bezoeken door scholieren in groepsverband zijn afgelegd. Deze groep is niet ondervraagd, waardoor een zekere vertekening van de leeftijdsverdeling vanuit de enquête ontstaat.
13
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
4
Inhoudelijk profiel Het inhoudelijk profiel van het evenement omvat de waardering in een rapportcijfer en het kanaal waarlangs de bezoeker op de hoogte kwam van het evenement (bijv. media, posters). Daarnaast is er ruimte voor de waardering van evenementspecifieke zaken, in dit geval de Romeinse etalageroute in Nijmegen.
4.1
Waardering Herculaneum Herculaneum hoog gewaardeerd Veel bezoekers hebben een hoge waardering voor de expositie gegeven: 86% gaf een rapportcijfer 8 of hoger, 1% gaf een 6, niemand een onvoldoende. Gemiddeld gaf het publiek een 8,2. Dat is gelijk aan de waardering voor Gebroeders van Limburg en wat hoger dan de gemiddelde waardering van de bezoekers voor de reguliere collectie. Uit de MuseumMonitor blijkt dat de bezoekers van Museum Het Valkhof daar in 2004 gemiddeld een 7,9 voor gaven.
4.2
Informatiekanaal bezoekers ‘Ouderwetse’ reclame nog altijd doeltreffend De meeste bezoekers baseren hun kennis over de tentoonstelling op informatie via vrienden en bekenden. Ook fungeren de kranten en affiches nog altijd volop als informatiekanaal. Figuur 6: Informatiekanaal bezoekers Herculaneum-tentoonstelling (bron: Museum Het Valkhof)
mond op mondreclame
16%
artikel krant
15%
advertentie krant
15%
affiches stations
6% 5%
MUPI's Nijmegen website museum
4%
Museumjaarkaart
4%
artikel tijdschrift
4%
affiche
4%
reportage TV 0%
14
3% 10%
20%
De laatste uren van Herculaneum Inhoudelijk profiel
4.3
Kennis en waardering route ‘Nijmegen op zijn Romeins’ Speciale wandel- en etalageroute gewaardeerd Vanwege de tentoonstelling zijn een speciale wandelroute en een etalageroute uitgezet door de binnenstad, ter nadere kennismaking met Romeins Nijmegen en het stadscentrum. Het routeboekje, een gezamenlijke uitgave van Museum het Valkhof en de gemeente Nijmegen, was voor 2,50 euro te koop. Figuur 7: Routeboekje wandel- en etalageroute
Nijmegen was ooit de grootste en belangrijkste Romeinse stad van Nederland. Maar anders dan in het huidige Herculaneum (Ercolano) is in onze stad op straat niet veel meer te zien van deze achtergrond. De wandelroute was er op gericht het Romeinse verleden van Nijmegen voelbaar en ervaarbaar te maken, en het verleden tot leven te brengen. De etalageroute voerde langs meer dan 100 winkeletalages, voorzien van informatieborden over Romeinse voorverwerpen. Per winkelbranche waren toepasselijke objecten uitgekozen: van een Romeinse schoen tot haarnaald of aardewerken kommen. Samen gaven ze een beeld van het leven van alledag in de tijd dat Nijmegen een Romeinse stad was. Van de museumbezoekers heeft 8% aangegeven ‘Nijmegen op zijn Romeins’ te kennen. Circa 4% heeft aangegeven dat men deze speciale route(s) gelopen heeft. Dat zou betekenen dat circa 4.800 bezoekers de route(s) hebben gelopen. Zij waarderen de route(s) met een ruime voldoende. Het gemiddelde rapportcijfer is een 7,4.
15
De laatste uren van Herculaneum Economisch profiel
5
Economisch profiel De kern van het economisch profiel bestaat uit de totale bestedingen, de uitgelokte (extra gegenereerde) bestedingen11 en het theoretische werkgelegenheidseffect. Om deze te kunnen ramen zijn o.m. het extra aantal bezoeken, bestedingen in Nijmegen door enkeldaagse en meerdaagse bezoekers van buiten de stad en bestedingen in het museum (entree, horeca, museumwinkel) van belang.
5.1
Raming uitgelokte bestedingen Aanzienlijke economische effecten voor Nijmegen Op basis van resultaten uit de publieksenquête en MuseumMonitor12, omzetgegevens van Museum het Valkhof en een aantal kengetallen zijn de volgende ramingen opgesteld. Figuur 8: Raming uitgelokte (extra) bestedingen
Bestedingen enkeldaagse bezoekers buiten museum Bestedingen meerdaagse bezoekers buiten museum Meeruitgaven reguliere bezoekers buiten museum Subtotaal uitgelokte bestedingen in Nijmegen
bestedingen 1.660.000 euro 570.000 euro 60.000 euro 2.290.000 euro
Omzet museum extra entreegelden Omzet extra winkel- en horecabestedingen museum Subtotaal uitgelokte bestedingen in Museum Het Valkhof
775.000 euro 450.000 euro 1.225.000 euro
Totaal uitgelokte bestedingen
3.500.000 euro
In paragraaf 7.1 (bijlagen) staat een volledig overzicht van de berekening van de totale uitgelokte bestedingen in Nijmegen door de Herculaneum-tentoonstelling. Exclusief de uitgaven in het museum zijn deze geraamd op bijna 2,3 miljoen euro. In het museum is ruim 1,2 miljoen euro uitgegeven aan extra entree-inkomsten en winkel/horecaomzet. Dat maakt de totaalsom van uitgelokte bestedingen circa 3,5 miljoen euro. Uit de bezoekersenquête is daarnaast het volgende naar voren gekomen: • De gemiddelde bestedingen door de extra bezoekers, die 1 dag in Nijmegen verbleven waren circa 19 euro (exclusief uitgaven in het museum). • In Nijmeegse hotels werd naar schatting een kleine 800 keer overnacht: 2,6% van de bezoekers verbleef in een hotel, van wie circa de helft in een hotel in Nijmegen (ca 1.600 personen). • De gemiddelde bestedingen in Nijmegen van de bezoekers die in een hotel hebben overnacht waren circa 130 euro (exclusief hotelkosten en bestedingen in museum). • Het aantal bezoekers dat bij familie, vrienden of bekenden heeft overnacht is ongeveer 1.100: 0,9% van de bezoekers.
11 12
Met ‘uitgelokt’ bedoelen we extra gegenereerd als gevolg van de tentoonstelling. MuseumMonitor Museum Het Valkhof, Tns Nipo.
17
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
•
•
De gemiddelde bestedingen in Nijmegen van de bezoekers die bij familie, vrienden of bekenden hebben overnacht waren circa 69 euro13 (exclusief uitgaven in het museum). Om een indicatie te krijgen van waar men het geld in Nijmegen aan uitgegeven heeft, is gevraagd of men het geld vooral heeft uitgegeven (of gaat uitgeven) aan winkelen, horeca of iets anders. Circa 82% van de spenderende bezoekers heeft vooral geld uitgegeven aan eten en drinken en 15% vooral aan winkelen.
Naast entreegelden ook horeca- en winkelomzet in museum Behalve de extra bestedingen in Nijmegen zijn ook de extra bestedingen in het museum geschat. Daarbij is onder meer gebruik gemaakt van de volgende gegevens van het museum: • De horecaomzet tijdens de Herculaneum-tentoonstelling bedroeg circa 210.000 euro. • De winkelomzet tijdens deze tentoonstelling bedroeg circa 380.000 euro. • Tijdens de tentoonstelling is circa 860.000 euro entreegeld binnengekomen (inclusief de toeslag van 4 euro voor de tentoonstelling), waarvan circa 660.000 meeropbrengsten zijn vanwege de tentoonstelling.
5.2
Effect op werkgelegenheid Herculaneum levert theoretisch werkgelegenheidseffect op Er is berekend wat de 2,3 miljoen euro aan extra bestedingen in theorie voor de lokale werkgelegenheid kunnen betekenen. Dat is gedaan op basis van recente CBS-cijfers over de gemiddelde omzet per Fte14 in verschillende horecagelegenheden (restaurants, cafés, cafetaria) en in kleding- en schoenenwinkels. Geraamd is hoeveel extra personen gedurende de 15,5 tentoonstellingsweken aan het werk zouden kunnen zijn geweest. Let wel: de praktijk zal er anders uitzien. Werknemers in horecagelegenheden en winkels zullen het drukker gehad hebben of personeel zal gevraagd zijn om meer uren te werken. Mogelijk heeft een deel van de bedrijven tijdelijk extra personeel aangenomen. Met behulp van de CBS-cijfers over de omzet per Fte in horecagelegenheden en winkels is berekend dat er in de 15,5 tentoonstellingsweken ca. 113 extra werkzame personen met gemiddeld een dienstverband van 66% aan het werk hadden kunnen zijn15. Dat zijn in theorie in de tentoonstellingsweken 21 extra werkzame personen in winkels en 92 personen in de horeca. 13
Dit gemiddelde bedrag is een samentrekking van uitkomsten voor zowel de Herculaneum als de Gebroeders van Limburg-tentoonstelling (2005). Dit om vertekening door lage respondentaantallen zoveel mogelijk te voorkomen. 14 Fte: Fulltime-Equivalent, aanduiding voor volledige baan 15 In paragraaf 7.2 (bijlagen) staat een overzicht van de berekening. Eerst zijn van de extra bestedingen in Nijmegen de bestedingen voor het parkeren van de auto afgetrokken. Vervolgens is ervan uitgegaan dat tweederde van de bestedingen in horecagelegenheden is gedaan en eenderde in winkels. Dit op basis van de reacties op twee vragen in de bezoekersenquête (met welke activiteiten in Nijmegen heeft men het museumbezoek gecombineerd en waar heeft men het in Nijmegen bestede geld vooral aan uitgegeven; zie vorige paragraaf).
18
De laatste uren van Herculaneum Economisch profiel
Het theoretisch werkgelegenheidseffect bedraagt op jaarbasis ca. 23 Fte (4,4 Fte in winkels, 18,3 Fte in horeca). Ook in het museum heeft de tentoonstelling extra werk opgeleverd. Gedurende de tentoonstellingsweken is circa 2.900 uur aan personeel ingehuurd. Dit is echter niet volledig als werkgelegenheidseffect aan te merken: men geeft aan ook regulier in te huren, maar kan dit niet cijfermatig in beeld brengen.
5.3
Economische effecten op langere termijn Langere termijnbestedingen niet bekend Niet alleen tijdens de tentoonstelling zijn er extra bestedingen, maar ook voor de langere termijn zijn er extra bestedingen te verwachten. Zo is in de volgende hoofdstuk beschreven dat een behoorlijk deel van de bezoekers van de Herculaneumtentoonstelling nog niet eerder in Museum Het Valkhof was geweest. Een meerderheid van hen toont belangstelling om het museum in de toekomst vaker te gaan bezoeken en wil familie, vrienden en bekenden gaan aanraden om het museum ook te bezoeken. Ook is beschreven dat een deel van de bezoekers nog niet eerder in Nijmegen is geweest. Een meerderheid daarvan geeft aan naar Nijmegen te willen terugkeren. En van alle bezoekers van buiten Nijmegen wil een meerderheid familie, vrienden en bekenden gaan aanraden om ook eens naar deze stad te gaan. Hoeveel extra bestedingen de tentoonstelling op langere termijn zal opleveren, kunnen we niet schatten. Onder meer weten we niet hoeveel bezoekers werkelijk naar Nijmegen zullen terugkeren en in hoeverre ze familie, vrienden en bekenden kunnen overhalen om daadwerkelijk naar Nijmegen te komen.
19
De laatste uren van Herculaneum Toeristisch-promotioneel profiel
6
Toeristisch-promotioneel profiel Het toeristisch-promotioneel profiel gaat in op de betekenis van Herculaneum voor de stad Nijmegen. We proberen inzicht te krijgen in het belang van de tentoonstelling voor het toerisme in Nijmegen en het imago van de stad. Aan het publiek zijn o.m. vragen gesteld over het imago/beeld van de stad, andere activiteiten in Nijmegen, herhaling van bezoek aan stad of museum en het mogelijk aanraden van stad of museum aan anderen. Figuur 9: Burgemeester Ter Horst opent de tentoonstelling
6.1
Doorwerking op imago van Nijmegen Het bezoek aan de Herculaneum-tentoonstelling in combinatie met andere activiteiten in Nijmegen kan leiden tot een ander beeld van Nijmegen. Daarom is aan de bezoekers van buiten Nijmegen gevraagd: “Heeft dit museumbezoek en wat u verder tijdens uw huidige bezoek aan Nijmegen gezien heeft uw kijk op Nijmegen veranderd? Indien ja, heeft u nu een positiever of negatiever beeld van Nijmegen?” 93.000 extra bezoekers, vooral uit het westen van het land Als een tentoonstelling veel extra bezoekers van verder weg weet te trekken, is dat goed voor de bekendheid van de stad. Eerder is al beschreven dat 87% van de bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling van buiten Nijmegen en de buurgemeenten kwam. Een relatief groot aandeel van 37% kwam uit het westen van het land en 2% kwam uit het buitenland (vooral uit Duitsland en België). Verder is berekend dat de tentoonstelling tot 93.000 extra bezoekers heeft geleid (totaal aantal bezoekers van de tentoonstelling minus de museumbezoekers in een doorsnedeperiode).
21
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Effect op imago Nijmegen, waardering stad met ruime voldoende Voor zover de bezoekers een andere kijk op Nijmegen hebben gekregen, heeft men een positiever beeld van Nijmegen gekregen: bij 39% is het positiever geworden en bij 1% negatiever. Bij 60% is het beeld niet veranderd of men heeft geen mening. Figuur 10: Kijken de tentoonstellingbezoekers van buiten Nijmegen nu anders tegen Nijmegen aan?
1
0%
39%
1%
20%
40%
Positiever beeld
60%
Negatiever beeld
60%
80%
100%
Beeld niet veranderd / geen mening
Ook is gevraagd of men een rapportcijfer voor Nijmegen als toeristische trekpleister wilde geven. Gemiddeld waarderen de niet-Nijmegenaren onze stad met een ruime voldoende: een 7,5. Bijna 3 op de 4 (72%) gaf een 7 of hoger, 2% gaf een onvoldoende. De buitenlandse bezoekers gaven gemiddeld een iets lager cijfer (7,1), de mensen die nog niet eerder in Nijmegen waren een hoger cijfer (7,6).
6.2
Nieuw en toekomstig bezoek aan Nijmegen In hoeverre leidt een speciale tentoonstelling ertoe dat er mensen naar Nijmegen komen, die deze stad nog niet kennen of die de stad nog maar weinig bezocht hebben? Figuur 11: In hoeverre zijn bezoekers van buiten de stad al eerder in Nijmegen geweest?
1
41%
0%
22
20%
10%
40%
16%
60%
33%
80%
100%
nee, eerste keer in Nijmegen
ben 1 of 2 keer eerder geweest
enkele keren per jaar
halfjaarlijks tot maandelijks
De laatste uren van Herculaneum Toeristisch-promotioneel profiel
2 van de 5 bezoekers voor het eerst in Nijmegen Figuur 11 laat zien dat 41% van de bezoekers van buiten de stad nog niet eerder in Nijmegen was geweest; dat zijn circa 46.000 bezoeken16. Een derde deel (33%) behoort tot de reguliere stadsbezoekers met een halfjaarlijkse tot maandelijkse bezoekfrequentie. Figuur 12: Aandeel nieuwe bezoekers Nijmegen naar herkomst
Eerste bezoek Bezocht Nijmegen eerder
rest Gelderland 21%
rest Oost Ned 45%
West Ned. 62%
Zuid Ned. 25%
Noord Ned 50%
buitenland
totaal
38%
41%
79%
55%
38%
75%
50%
62%
59%
Relatief veel nieuwe stadsbezoekers kwamen uit West- en Noord Nederland. Meerderheid komt terug De waardering bij de bezoekers van wat men in Nijmegen gezien en gedaan heeft kan op verschillende manieren doorwerken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat bezoekers, die voorheen nooit of weinig in Nijmegen kwamen, de stad vaker willen gaan bezoeken (figuur 13). Figuur 13: Willen de tentoonstellingbezoekers van buiten Nijmegen deze stad vaker gaan bezoeken?17
ja misschien nee weet niet totaal
herhaald bezoek Nijmegen 51% 26% 20% 3% 100%
Van de ‘nieuwe’ bezoekers van buiten de stad geeft meer dan de helft (51%) aan Nijmegen vaker te willen gaan bezoeken. En het kan zijn dat bezoekers hun familie, vrienden en kennissen gaan aanraden om ook eens naar Nijmegen te gaan (figuur 14). Figuur 14: Denken bezoekers van buiten Nijmegen dat ze familie, vrienden en bekenden gaan aanraden ook een keer naar Nijmegen te gaan?
ja misschien / afhankelijk van wat er te doen is nee weet niet totaal
16 17
Nijmegen aanbevelen 78% 7% 9% 6% 100%
Berekend op basis van het totaal aantal van 121.000 bezoeken. Het betreft nieuwe en minder frequente bezoekers: zij bezochten Nijmegen nooit of tot 2 keer eerder.
23
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Van de bezoekers van buiten de stad denkt 78% familie, vrienden of bekenden te gaan aanraden om ook een keer naar Nijmegen te gaan. Verder denkt 7% het misschien te gaan doen, onder meer afhankelijk van wat er in Nijmegen te doen is.
6.3
Combinatie met andere activiteiten in Nijmegen Een bezoek aan het museum kan ertoe leiden dat men de stad Nijmegen beter leert kennen, zeker wanneer men dat bezoek met andere activiteiten in de stad combineert. Veel combinatiebezoek aan familie en vrienden Van de bezoekers van buiten Nijmegen heeft 88% aangegeven dat men het bezoek met één of enkele andere activiteiten in Nijmegen gecombineerd heeft. De meest genoemde activiteiten zijn (in aflopende mate van belang): 1. bezoek familie, vrienden, bekenden 2. wandelen in de stad. 3. horecabezoek, uit eten, uitgaan 4. winkelen Andere activiteiten zijn slechts beperkt genoemd (bijvoorbeeld bezoek aan culturele voorstelling, andere musea in Nijmegen, wandelen in de omgeving).
6.4
Nieuw en toekomstig bezoek aan Museum Het Valkhof Inmiddels meer herhalingsbezoek Behalve of de bezoekers van verder weg komen is het voor de promotionele meerwaarde ook van belang in hoeverre het om nieuwe bezoekers gaat. Figuur 15: Aandeel nieuwe bezoekers Museum Het Valkhof naar herkomst Nijmegen
buurgemeenten
Eerste bezoek
4%
Bezocht museum eerder
96%
rest Oost Ned 47%
West Ned.
Zuid Ned.
Noord Ned
buitenland
totaal
31%
rest Gelder land 41%
62%
31%
60%
38%
44%
69%
59%
53%
38%
69%
40%
63%
58%
Zo’n 44% gaf aan het museum voor het eerst te bezoeken, een lager aantal dan bij de eerdere grote publiekstrekker Gebroeders van Limburg (62%). Vooral tot de tentoonstellingbezoekers uit Noord- en West-Nederland blijken veel personen te behoren die voor het eerst in Museum Het Valkhof waren (zie figuur 15). Opvallend is dat dit keer een relatief hoog aandeel buitenlandse bezoekers aangaf het museum al eerder te hebben bezocht. Ter vergelijking, bij de al genoemde Gebroeders van Limburgtentoonstelling was slechts 17% van de buitenlanders voor het eerst, tegen 63% in dit onderzoek.
24
De laatste uren van Herculaneum Toeristisch-promotioneel profiel
Figuur 16: Museum Het Valkhof opende in 1999 de deuren
Bijzondere exposities blijven trekken De hoge waardering bij bezoekers voor de Herculaneum-tentoonstelling kan op twee manieren doorwerken: bezoekers willen het museum in de toekomst opnieuw gaan bezoeken én ze gaan hun familie, vrienden en kennissen aanraden om ook eens naar het museum te gaan. Figuur 17: Denken de bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling Museum Het Valkhof nog vaker te gaan bezoeken?
ja afhankelijk van (speciale) tentoonstelling misschien nee weet niet totaal
bezoekers die museum eerder bezochten 36% 63% 1% 1% 0% 100%
nieuwe bezoekers
totaal
13% 76% 4% 5% 2% 100%
25% 69% 2% 3% 1% 100%
Figuur 17 laat zien dat een kwart van de bezoekers zonder meer naar het museum zou willen terugkeren. Bijna 70% laat dit afhangen van de tentoonstelling. Een beperkt aandeel van 3% heeft geen belangstelling om het museum nog eens te gaan bezoeken. Nieuwe bezoekers laten een herhalingsbezoek van speciale tentoonstellingen afhangen. Dat kan te maken hebben met de relatief grote reisafstand, het betreft hier zoals gezegd veel Nederlanders uit het noorden en westen.
25
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Figuur 18: Denken bezoekers van de Herculaneum-tentoonstelling dat ze familie, vrienden en bekenden gaan aanraden om Museum Het Valkhof te bezoeken?
ja misschien nee weet niet totaal
bezoekers, die Museum Het Valkhof al eerder bezocht hadden 97% 1% 1% 1% 100%
nieuwe bezoekers
totaal
92% 5% 3% 0% 100%
95% 3% 2% 0% 100%
Een ruime meerderheid van de bezoekers (95%) denkt een bezoek aan Museum Het Valkhof aan te gaan bevelen bij familie, vrienden en bekenden of heeft dat al vóór het bezoek aan de Herculaneum-tentoonstelling gedaan. Dat geldt nog wat sterker voor de bezoekers die het museum al eerder bezochten.
26
De laatste uren van Herculaneum Bijlagen
7
Bijlagen
7.1
Raming uitgelokte bestedingen In deze tabel is de berekening van de bestedingseffecten van de Herculaneumtentoonstelling voor Nijmegen en voor Museum Het Valkhof weergegeven. Berekening uitgelokte bestedingen: gemiddeld aantal bezoekers per week in de jaren 2000 t/m 2004 totaal aantal bezoekers Herculaneum-tentoonstelling (15,5 weken) gemiddeld aantal bezoekers per week tijdens Herculaneumtentoonstelling extra bezoek per week extra bezoek voor de hele tentoonstellingsperiode van 15,5 weken bestedingen buiten museum door meerdaagse bezoekers aantal bezoekers dat in hotels overnacht aantal overnachtingen: 2 bezoekers per kamer 50% van de hotelboekingen in Nijmegen gemiddelde prijs hotelkamer Nijmegen bestedingen voor hotelovernachtingen in Nijmegen gemiddelde bestedingen in Nijmegen voor betreffende personen, excl. hotelkosten bestedingen in Nijmegen door de extra hotelbezoekers, excl. hotelkosten aantal bezoekers dat bij familie, vrienden of kennissen overnacht gemiddelde bestedingen in Nijmegen voor betreffende personen bestedingen in Nijmegen door de extra bezoekers die elders overnachten bestedingen buiten museum door eendaagse bezoekers aantal extra eendaagse bezoekers gemiddelde bestedingen in Nijmegen voor betreffende personen bestedingen in Nijmegen door de extra eendaagse bezoekers meeruitgaven in Nijmegen door niet-extra bezoekers gemiddelde uitgaven in Nijmegen door bezoekers Museum Het Valkhof in 2004 meeruitgaven in Nijmegen per bezoeker meeruitgaven door niet-extra bezoekers TOTALE EXTRA BESTEDINGEN BUITEN MUSEUM winkel- en horecabestedingen in museum door extra bezoekers winkelomzet tijdens tentoonstelling horecaomzet tijdens tentoonstelling totaal winkel + horeca gemiddeld per bezoeker winkel- en horecabestedingen door extra bezoekers
Bron: 1.810
Museum het Valkhof
121.290
Museum het Valkhof
7.825 6.015 93.235
3.154 1.577 788 €105 €82.780 €130 €409.960 1.092
€69 €75.321
121.290 / 15,5 weken 7.825 - 1.810 bezoeken 6.015 x 15,5 weken
bezoekersenquête bezoekersenquête bezoekersenquête Horwath consulting, verwachting voor 2007 788 x €105 bezoekersenquête 3.554 x €130 bezoekersenquête bezoekersenquêtes Gebr vLimburg + Herculaneum (gemiddeld vanwege lage respondentaantallen) 1.092 x €69
88.990
bezoekersenquête
€18,70 €1.664.110
bezoekersenquête 88.990 x €18,70
€16,55 €2,15 €60.318
Museummonitor 2006 (C-5244 tabellenrapport 16.1 C, D en E) €18,70 - €16,55 (121.290 - 93.235) x €2,16
€2.292.490
€377.619 €210.066 €587.686 €4,85 €451.751
Museum Het Valkhof Museum Het Valkhof €587.686 / 121.290 personen 93.235 x €4,85
27
De laatste uren van Herculaneum Effectmeting Nijmeegse evenementenmonitor
Bron: meeruitgaven in winkel en horeca in museum door niet extra-bezoekers gemiddelde uitgaven door bezoekers Museum Het Valkhof in 2006, exclusief entree meeruitgaven in museum (exclusief entree) per bezoeker tijdens tentoonstelling meeruitgaven door niet-extra bezoekers
7.2
€11,46 €0,00 €0,00
Museummonitor 2006 (C-5244 tabellenrapport 16.1 B en F) €4,85 - €11,46: negatieve waarde betreft negatieve waarde
entree en toeslag extra bezoekers totaal entreeomzet voor tentoonstelling gemiddelde entree per persoon (inclusief toeslag) Entree extra bezoekers
€862.808 €7,11 €663.236
Museum Het Valkhof (bewerking O&S) €862.808 / 121.290 personen
toeslag niet extra bezoekers toeslag op de normale prijs: 4 euro
€112.220
(121.290 - 93.235) x €4
TOTALE EXTRA BESTEDINGEN IN MUSEUM
€1.227.207
TOTALE EXTRA BESTEDINGEN
€3.519.697
Raming theoretisch werkgelegenheidseffect voor Nijmegen Berekening theoretisch werkgelegenheidseffect: extra bestedingen in Nijmegen exclusief hotelkosten
bestedingen voor parkeren extra bezoekers extra bestedingen minus parkeerbestedingen
Bron: €2.209.710
€186.470
raming op basis van onderzoek raming, uitgaande van 50% met auto, 2 bezoekers per auto en dagkaarttarief €8,00
€2.023.240
verdeling extra bestedingen min hotel- en parkeerkosten
raming op basis van onderzoek
34% winkel
€687.902
34% van €2.023.240
66% horeca
€1.335.338
66% van €2.023.240
gemiddelde omzet per Fte in winkels (kleding, mode, schoenen, incl. BTW) extra Fte's in winkels op jaarbasis gemiddelde omzet per Fte in horeca (restaurants, cafetaria, cafés, incl. BTW) extra Fte's in horeca op jaarbasis
extra werkzame personen in winkels op jaarbasis extra werkzame personen in horeca op jaarbasis totaal aantal extra werkzame personen voor 1 jaar in de stad Subtotaal aantal extra werkzame personen in 15,5 weken inhuur medewerkers museum (incl. reguliere inhuur) TOTAAL THEORETISCH WERKGELEGENHEIDSEFFECT
28
€155.500 4,4 €73.000 18,3
6,4 27,4
33,9 113,4 2.900 uur 113,4
CBS statline, 2007 extra winkelbestedingen gedeeld door omzet per FTE CBS statline, 2007 extra horecabestedingen gedeeld door omzet per Fte 1 Fte in winkels in non-food artikelen staat voor 1,45 werkzame personen, CBS 2005 1 Fte in horeca staat voor 1,5 werkzame personen, CBS 2005
6,4 + 27,4 33,9 x 3,35 terugrekenen 15,5 weken Museum Het Valkhof potentieel extra werkzame personen
De laatste uren van Herculaneum Bijlagen
7.3
Verschillen met ‘Gebroeders Van Limburg-tentoonstelling’ ‘Herculaneum’ is zoals eerder gezegd binnen korte tijd een tweede grote publiekstrekker voor Museum het Valkhof en Nijmegen geworden. In 2005 was er de succesvolle tentoonstelling gewijd aan het leven en werk van de wereldberoemde gebroeders Van Limburg (middeleeuwse kunst). Ook naar deze tentoonstelling is onderzoek gedaan18. Herculaneum verschilt met ‘Van Limburg’ zonder meer op de volgende punten: meer oudere bezoekers, maar ook meer jongeren en bezoekers met kinderen; behoorlijk minder buitenlanders; minder nieuwkomers in het museum; een hoger percentage beveelt museum aan bij familie, vrienden en bekenden; minder gecombineerde activiteiten in Nijmegen; meer bezoekers die voor het eerst in Nijmegen zijn; een lager percentage dat herhalingsbezoek aan Nijmegen denkt af te leggen.
18
Effecten van gebroeders Van Limburg tentoonstelling, O&S gemeente Nijmegen, februari 2006
29