EXPOSITIE
27.02.16 > 29.05.16 © ART & LANGUAGE, MASK FOR A COMMEMORATIVE PORTRAIT OF JAURÈS IN THE STYLE OF JACKSON POLLOCK (DÉTAIL), 1980. COLLECTION DE LA PROVINCE DE HAINAUT EN DÉPÔT AU BPS22 - GRAPHIC DESIGN : BURO FLUO
D G N E L R VE 16 . 8 0 . 7 0 >
UCHRONIES PERSDOSSIER
COLLECTIES VAN DE PROVINCIE HENEGOUWEN EN BPS22
MUSÉE D’ART DE LA PROVINCE DE HAINAUT
HAINAUT
Province de
HET EERSTE SEIZOEN NA ZIJN HEROPENING IN SEPTEMBER 2015 VAT BPS22, KUNSTMUSEUM VAN DE PROVINCIE HENEGOUWEN IN CHARLEROI AAN MET EEN CYCLUS VAN DRIE TENTOONSTELLINGEN MET WERKEN UIT DE EIGEN COLLECTIES. UCHRONIES BIJT DE SPITS AF EN WIL NIEUWE ARTISTIEKE VERBANDEN LEGGEN TUSSEN OUDE, MODERNE EN HEDENDAAGSE KUNST OM ZO EEN “ANDERE” KUNSTGESCHIEDENIS TE SCHRIJVEN DIE AFWIJKT VAN DE OFFICIËLE VERSIE.
De term uchronie dook een eerste keer op in 1857 en was afkomstig van de pen van Frans filosoof Charles Renouvier (1815-1903). Door voor dit neologisme het Griekse voorvoegsel “ou” (nee) te koppelen aan het Griekse “chronos” (tijd) plaatste hij het verschijnsel van uchronie zonder meer binnen het domein van de intellectuele speculatie. Een nieuw genre ontstond aanvankelijk literair, en later ook cinematografisch - en kende heel wat succes. Uitgangspunt is de mogelijkheid om in onze verbeelding het verleden met al zijn oorzakelijke verbanden te veranderen waardoor de geschiedenis kan/moet worden herschreven.
De tentoonstelling Uchronies toont een zeventigtal werken van verschillende artistieke scholen en historische perioden, onderverdeeld in zes luiken: Mythologies Politiques (Politieke Mythologieën), Ailleurs (Elders), Frêles Bruits (Broze Geluiden), Paysages Métalliques (Metalen Landschappen), Soleil Noir (Zwarte Zon) en Néo-gothiques (Neogotiek). De kunstwerken worden zij aan zij voorgesteld, als elkaars verlengstuk, antwoord of tegenpool, geheel los van hun classificatie binnen de traditionele kunstgeschiedenis. Deze nieuwe verbanden doen onverwachte gelijkenissen en overeenkomsten ontstaan die het historisch erfgoed in vraag stellen.
Het is deze mogelijkheid die het uitgangspunt vormt van de nieuwe expositie van BPS22, met werken uit de eigen collectie en die van de Provincie Henegouwen waarvan het Museum bewaarnemer is. Met haar 6000 werken uit een periode van meer dan honderd jaar van lokale, regionale en internationale creatie vormt deze laatste overigens een ideale voedingsbodem. De collectie dateert van het eind van de 19e eeuw met aankopen van kunstenaars als Constantin Meunier, Antoine Bourlard of Alfred Stevens, maar kende vooral na 1986 een sterke uitbreiding dankzij het ambitieuze aankoopbeleid van Provinciaal afgevaardigde Pierre Dupont.
Vergeten figuren of kunstenaars die niet als dusdanig werden erkend (Ernest Gengenbach, Jean Ransy, Ruptz) zijn te zien naast onbetwistbare iconen (Andy Warhol, Cindy Sherman, Andres Serrano); oude kunstwerken (Germain Joseph Hallez, Constantin Meunier, Anto Carte, René Magritte) krijgen een nieuwe invulling in het licht van hedendaags werk (Edith Dekyndt, Felix Gmelin, Bruno Serralongue).
De collectie is een verzameling van zowel schilderijen als beeldhouwwerken, gravures, foto’s, installaties en video’s. Centraal staan dan wel de kunstenaars uit eigen streek (Marthe Wéry, Patrick Everaert, Boris Thiébaut, etc.), maar ook Belgische (Marcel Berlanger, Jacques Charlier, Jan Fabre, enz.) en buitenlandse (Allan Sekula, Maria Thereza Alves, Barthélémy Toguo, Banks Violette, etc.) kunstenaars zijn vertegenwoordigd, uit vaak zeer uiteenlopende esthetische werelden.
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
02
DE LUIKEN 1. MYTHOLOGIES POLITIQUES (POLITIEKE MYTHOLOGIEËN) Het eerste luik van de tentoonstelling is opgebouwd rond het beeldhouwwerk Le Marteleur (De Smeder) van Constantin Meunier, een van de eerste aankopen van de Provincie Henegouwen met als bestemming de grote erehal van de Université du Travail in Charleroi. Dit werk, dat ook door Harald Szeemann werd gebruikt voor de tentoonstelling La Belgique Visionnaire in 2005, wordt zowel opgevat als een mythologische held, het draagvlak van de socio-politieke eisen, een homo-erotische figuur of een oefening in technische uitmuntendheid. In elk van deze invullingen gaat Le Marteleur de dialoog aan met oude werken (Antoine Bourlard, Hubert Houdart, enz.) maar ook met moderne (René Magritte, Marcel Lefrancq, Pierre Molinier, enz.) en hedendaagse kunst (Gérard Fromanger, Bruno Serralongue, Didier Vermeiren, etc.) die al deze opgeworpen vraagstukken toelichten, in een breder perspectief plaatsen of herformuleren.
© CONSTANTIN MEUNIER, (LE) MARTELEUR, 1890. COLLECTION DE LA PROVINCE DE HAINAUT EN DÉPÔT AU BPS22 © PHOTO : DONALD VAN CARDWELL
Dit deel van de tentoonstelling bevat ook een werk dat speciaal voor de gelegenheid werd gecreëerd: een grote wall drawing van Boris Thiébaut.
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
03
2. AILLEURS (ELDERS)
4. PAYSAGES MÉTALLIQUES (METALEN LANDSCHAPPEN)
Ailleurs is de titel ontleend aan een dichtenbundel van Henri Michaux en opent de ogen voor de Ander/het Anders-zijn. Met kunstwerken van Alighiero e Boetti, Jacques Charlier, François Curlet, Barthelemy Toguo, enz. benadert dit hoofdstuk de verhouding tot het anders-zijn op allerhande manieren: met tact, kritisch, open-minded, vermenging en waanvoorstellingen.
Paysages Métalliques weerspiegelt de industriële ontwikkeling die een groot deel van de Europese landschappen heeft voortgebracht. De grootschalige installatie van de Amerikaan Banks Violette, SunnO))) / (Repeater) Decay / Coma Mirror, herinnert aan de bepalende rol van de industrialisering en zijn neergang in de nationale en socio-culturele verbeelding. Doorheen de kunstwerken wordt het industriepand net een soort van Moloch, de god van het vuur die blindelings grond (Hervé Charles, Pierre Paulus, enz.) en mensen (Andres Serrano, Henry de Groux, enz.) vernietigt.
3. FRÊLES BRUITS (BROZE GELUIDEN)
BANKS VIOLETTE, SUNNO))) / (REPEATER) DECAY / COMA MIRROR, 2006, COLLECTION DE LA PROVINCE DE HAINAUT EN DÉPÔT AU BPS22 © DROITS RÉSERVÉS
Dit luik is kleiner dan de andere en werd ondergebracht in de nieuwe ruimten van BPS22. Frêles Bruits brengt een reeks subtiele werken samen en bestudeert de kwetsbaarheid en het vervagen. In de intiemste ruimten van BPS22 staan werken tentoon van Bénédicte Henderick, Yves Lecomte, Edith Dekyndt, Louis Buisseret of Germain Joseph Hallez..
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
04
5. NEO-GOTHIQUES (NEOGOTIEK) De verwijzingen naar hedendaagse muziekvormen (drone metal, heavy metal, enz.) die de installatie van Banks Violette bevat, zijn meteen ook de link naar het luik Néo-gothiques waarin deze subcultuur het gemeenschappelijke thema vormt van de meest uiteenlopende kunstwerken van artiesten als Jan Fabre, Ernest Gegenbach, Joachim Koester, Jean Ransy, Gilbert Dumont, Rachel Baes of Frédéric Lefever.
6. SOLEIL NOIR (ZWARTE ZON)
KUNSTENAARS: Art & Language, Maria Thereza Alves, Rachel Baes, Marcel Berlanger, Antoine Bourlard, Miriam Cahn, Anto Carte, Hervé Charles, Jacques Charlier, François Curlet, Henry de Groux, Edith Dekyndt, Gilbert Dumont, Patrick Everaert, Jan Fabre, Gérard Fromanger, Yves Lecomte, Frédéric Lefever, Ernest Gengenbach, Felix Gmelin, Germain Joseph Hallez, Joachim Koester, René Magritte, Constantin Meunier, Pierre Paulus, Jean Ransy, Ruptz, Allan Sekula, Bruno Serralongue, Andres Serrano, Cindy Sherman, Boris Thiébaut, Barthélémy Toguo, Banks Violette, Andy Warhol, Marthe Wéry, etc. Curator : Pierre-Olivier Rollin
MARIA THEREZA ALVES, BEYOND THE PAINTING, 2011. COLLECTION DE LA PROVINCE DE HAINAUT EN DÉPÔT AU BPS22
Met de voorstellingen van de vrouw, die een belangrijk onderdeel vormen van de collectie van de Provincie Henegouwen, wordt de tentoonstelling afgesloten. Dit laatste luik (Soleil Noir) omvat zowel fallocratische schilderkunst als kritische perspectieven, zowel van vrouwelijke (Marthe Wéry, Miriam Cahn, Maria Thereza Alves, Cindy Sherman, enz.) als van mannelijke (Patrick Everaert, Mariusz Kruk, etc.) kunstenaars en stelt de kijk (of verblinding!) op vrouwen in vraag.
Globaal beschouwd nodigt deze origineel opgevatte tentoonstelling uit om de kunstgeschiedenis niet als een rechtlijnig en vaststaand relaas te bekijken maar als een stamboom waarvan de takken onophoudelijk groeien en zich verder gaan vertakken.
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
05
PRAKTISCHE INFO MUSÉE D’ART DE LA PROVINCE DE HAINAUT
Bd Solvay, 22 6000 Charleroi T : +32(0)71 27 29 71 - E :
[email protected] www.bps22.be Het Museum is toegankelijk van dinsdag tot zondag, van 11:00 tot 19:00. Gesloten op maandag, 25 december en 1 januari. Tarieven: 6 € / senioren en groepen: 4 € / studenten en werkzoekenden: 3 € / -12 jaar: gratis.
EXPOSITIE
UCHRONIES COLLECTIES VAN DE PROVINCIE HENEGOUWEN EN BPS22 27.02.2016 - 29.05.2016
VERNISSAGE
26.02.16 – 19:00
IN DE MARGE VAN DE EXPO Geleid bezoeken voor groupen Op reservering
De filosofische vieruurtjes 20.03.16 / 24.04.16 / 22.05.16 14:30 Interférences – Creatieve week 04.04.16 > 08.04.16 van 9:30 tot 16:30
CONTACTPERSOON PERS : LAURE HOUBEN +32 474 91 44 40
[email protected]
www.bps22.be
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
facebook.com/bps22.charleroi
@BPS22Charleroi
@bps22_charleroi
06
DE VOLGENDE TENTOONSTELLINGEN D TOT 7 L E T S E G UIT 1.05.1 2 > 7 1 . 25.02
MARTHE WÉRY WERK, DOCUMENTEN EN RESEARCH IN DE COLLECTIES VAN DE PROVINCIE HENEGOUWEN EN VAN BPS22 18.06.16 > 04.09.16 Marthe Wéry (1930-2005) is een belangrijk Belgisch kunstenares uit de tweede helft van de 20e eeuw, met internationale bekendheid. Ze liet een rijk œuvre na waarin ze de mogelijkheden verkende van de niet- figuratieve schilderkunst. De grote kunstwerken die stelselmatig door de Provincie Henegouwen werden aangekocht, werden in 2012 aangevuld met een belangrijke schenking van de familie van de kunstenares aan BPS22. Zo levert de tentoonstelling een volledig overzicht van haar hele œuvre met niet alleen een aantal belangrijke werken maar ook heel wat onuitgegeven en zeldzame documenten. Een essentiële (her) ontdekking!
PANORAMA COLLECTIES VAN DE PROVINCIE HENEGOUWEN EN VAN BPS22 24.09.16 > 22.01.17 De laatste tentoonstelling van het jaar gewijd aan de collecties van de Provincie Henegouwen en van BPS22 stelt een selectie kunstwerken voor gewijd aan landschappen en ruimer beschouwd aan de omgeving, het kader, panorama, reëel of denkbeeldig. Vanuit allerhande invalshoeken biedt Panorama de bezoeker een zintuiglijke ervaring over zijn relatie met de ruimtelijke context.
METAMORPHIC EARTH NADINE HILBERT & GAST BOUSCHET 24.09.16 > 22.01.17 Sinds meerdere jaren ontwikkelt het Luxemburgs duo Nadine Hilbert en Gast Bouschet een veelzijdig œuvre op de kruising van verschillende media (video, foto, klank, enz.) en disciplines (beeldende kunsten, muziek, dans). In Metamorphic Earth dompelen reusachtige videobeelden en complexe klankinstallaties de toeschouwer onder in een betoverend universum waarin hij zijn fysieke bakens kwijt raakt en waar fascinatie wedijvert met onbehagen. De tentoonstelling bevraagt de gedaanteverwisselingen van de planeet, de rol van de Mens en zijn plaats in de kosmische rangorde, ingegeven door de intense fysieke en emotionele ervaring die door de kunstenaars wordt voorgesteld.
Province de
HAINAUT
BPS22 MUSÉE D’ART / UCHRONIES / PERSDOSSIER
07
