Perspectief foto:Thinkstockphotos
Tweemaandelijks magazine van de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF)
95e jaargang
12 november 2013
www.cmhf.nl
Nummer 5
Snijdende pijn
Natuurlijk, economisch zitten we in zwaar weer. En het kabinet staat voor de hondsmoeilijke opgave om de overheidsfinanciën te beteugelen. Lange tijd rees de vraag of die nobele doelstelling gediend was met het opvoeren van de belastingdruk voor de hogere en middeninkomens. CMHF meende van niet – en kreeg steun uit onverdachte hoek. Het kabinet wilde de algemene heffi ngskorting en de arbeidskorting voor hogere en middeninkomens afbouwen. Dat zou zorgen voor een forse stijging van de belastingdruk bij inkomens vanaf anderhalf keer modaal. CDA-er Pieter Omtzigt toonde zich kritisch over die (inmiddels herziene) voornemens van het kabinet. In de rubriek Standpunt leest u zijn motivatie.
zijn standpunt bij voormalige PvdA-bewindslieden. ‘Wie lagere inkomens tegemoet wil komen, moet dat niet doen door dit te betalen uit de opbrengst van een hogere belastingdruk op hogere inkomens’, stellen de economen Willem Vermeend en Rick van der Ploeg in De Telegraaf. En: ‘De wijze waarop de coalitie dit uitwerkt, is schadelijk voor groei en werk.’
Opmerkelijk genoeg vond Omtzigt medestanders voor
Van der Ploeg en Vermeend sloten daarbij aan bij het CPB, dat uit
eerdere onderzoeken al constateerde dat nivelleren ten koste gaat van de werkgelegenheid. Het kabinet en Tweede Kamer namen onlangs alle waarschuwende woorden ter harte; het afbouwen van de heffi ngskorting voor hogere inkomens gaat niet door. Het ongewenste gevolg is echter een zwaardere aanslag op de departementen. Voor MHP en de CMHF ligt nog een hoop belangrijk werk in het verschiet.
pagina 1
visser
Het is gelukt! Het kabinet heeft voldoende medestanders gevonden om de begrotingsplannen met een parlementaire meerderheid in beide kamers te laten aannemen. Overigens een tenenkrommend proces van loven en bieden, maar met het resultaat kunnen middelbare en hogere werknemers niet ontevreden zijn in vergelijking met de oorspronkelijke plannen. Door de belastingsdruk iets te verminderen, is nivellering enigszins op afstand geplaatst. Daarbij zijn de afspraken uit het Sociaal Akkoord overeind gebleven, al zullen de sociale partners die afspraken veelal eerder moeten doorvoeren. Alles afwegend, valt daarmee te leven. Wel maak ik me zorgen om de besluitvorming over de verlaging van het fiscaal vrije pensioenopbouwpercentage. Na de felle kritiek in de Eerste Kamer zijn de wetsvoorstellen door de regering teruggenomen. Wat komt daar voor in de plaats? Verandering geldt ook voor Perspectief. Nieuwe media winnen snel terrein, de mogelijkheden om elektronisch van het nieuws en overige wetenswaardigheden op de hoogte te blijven, zijn inmiddels vrijwel binnen ieders bereik. Het voordeel van elektronisch verspreiden van nieuws is dat het veel sneller kan geschieden en dus actueler kan zijn. Ook de CMHF moet stilstaan bij de wijze waarop zij de leden van haar aangesloten verenigingen wil voorzien van informatie. Wij gaan met de afnemers van Perspectief in gesprek hoe wij de nieuwsvoorziening in de toekomst gaan vormgeven. Wij houden u op de hoogte. Reginald Visser pagina 2
perspectief
november 2013
De sectorvertegenwoordigers in het CMHF-bestuur. Van links naar rechts: Teun Steenbeek, Peter Leenders, Erik Rutten, Monique Kempff, Marc de Natris en Bart Kipp. Foto’s: Ton Harland
Laat de semipublie ke sector zich ompraten? Door ontspoorde bestuurders zit de semipublieke sector in het verdomhoekje. De commissie-Halsema presenteerde afgelopen september een advies, maar kunnen de semiprivate instellingen daarmee wel verder?
Naar aanleiding van een reeks gênante incidenten bij semipublieke organisaties besloot het kabinet vorig jaar tot diepgravend onderzoek. Een commissie onder leiding van Femke Halsema kreeg de opdracht om gedragsregels op te stellen voor bestuurders en interne toezichthouders. En om te adviseren hoe die regels behoorlijk bestuur in de semipublieke sector kunnen stimuleren. Het resulteerde onlangs in het advies Een lastig gesprek.
Kastelen en Maserati’s
Vestia, Amarantis, Inholland, de IJsselmeer Ziekenhuizen;
bestuurlijk wanbeleid in de semipublieke sector leek afgelopen tijd eerder regel dan uitzondering. Er werden onverantwoordelijk hoge leningen aangegaan, derivatenportefeuilles samengesteld, commerciële projecten gestart en royale vertrekpremies verstrekt. Maar ook kastelen en Maserati’s verworven, campings begonnen en jachthavens aangelegd. De commissie-Halsema formuleert voorzichtig: ‘De vele incidenten geven het signaal af dat individuele bestuurders en toezichthouders zich er niet steeds van bewust zijn een publieke taak te verrichten.’
Volgens de commissie zijn er twee barrières die goed bestuurlijk handelen in de semipublieke sector belemmeren. De eerste barrière is een ophoping van drie zogenoemde ‘weeffouten’. Zo moeten besturen van semipublieke instellingen schipperen tussen publiek belang en instellingsbelang. Maar daaraan hangen ambities die elkaar soms moeilijk verdragen. ‘Besturen met duivelselastiek’ noemt de commissie dit.
Overvraagd
De tweede weeffout is de neiging om semipublieke instellingen te overvragen; doe meer voor minder geld en maak nooit fouten. Woningbouwcorporaties worden bijvoorbeeld geacht om ook welzijn en leefbaarheid te stimuleren. En het onderwijs buigt zich inmiddels ook over
opvang en voeding van kinderen. Takenpakketten namen flink toe en voor een deel leidde dat tot ongewenste effecten. Volgens de commissie kon dit (onder meer) gebeuren doordat een concrete en precieze omschrijving van de publieke belangen ontbrak. De derde weeffout is dat bestuurders van semipublieke instellingen niet de druk ervaren die bijvoorbeeld aandeelhouders, concurrenten en klanten wél uitoefenen op marktpartijen. De overheid staat op enige afstand van de semiprivate instellingen en burgers hebben weinig instrumenten om druk uit te oefenen. De inmiddels gewraakte bestuurders werden niet (zoals ondernemers) door financiële risico’s geprikkeld om verantwoorde besluiten te nemen. Wie een hogere bonus
of salaris wilde, beperkte zich tot het overleggen van hoogst mogelijke cijfers en bekommerde zich niet om de twijfelachtige uitwerking daarvan, zoals irreële slagingspercentages en dubieuze aantallen medische operaties.
Feilbare mensen
De tweede barrière die behoorlijk bestuur hindert, is de feilbaarheid van menselijk handelen. Hierbij adviseert de commissie-Halsema ‘een code die leidraad is bij evaluatie en zelfevaluatie, en een aanzet tot gesprek’. De commissie doelt hiermee op een lastig gesprek; inhoudelijke gesprekken waarin mensen om hun ervaringen en meningen worden gevraagd. Om het belang van deze aanbeveling te onderstrepen, nam de commissie Een lastig gesprek als titel voor haar rapport. (vervolg op pagina 5)
pagina 3
perspectief
november 2013
Reacties sectorbestuurders CMHF Het advies van de commissie-Halsema maakte verschillende reacties los onder sectorvertegenwoordigers uit het CMHF-bestuur.
Jan van den Dries, bestuurslid CMHF namens de sector Onderwijs
“Ik hoop dat dit rapport ook de medezeggenschap stimuleert”
Nu zie ik dat men terughoudender en voorzichtiger wordt: big is niet langer beautiful! Ook medezeggenschap wordt serieuzer genomen. Ik hoop dat dit rapport dat mede stimuleert.”
Monique Kempff, bestuurslid CMHF namens de sector Gezondheidszorg
“In tijden dat er geld was, werd er te veel geïnvesteerd in stenen en te weinig in onderwijs. Bovendien waren salarissen van bestuurders vaak gekoppeld aan de grootte van scholen. Mede daardoor groeiden sommige instellingen buitenproportioneel en kwamen er gelaagde structuren; de Raad van Toezicht “De weeffouten die in het rapport staan vermeld, stond ver van de werkvloer af. Dat is een fout in het zijn in de zorg nagenoeg niet zichtbaar. Er kan wel systeem, een weeffout zoals Halsema dat noemt. een parallel worden getrokken naar de passages over de salariëring en de bonussen in relatie tot de De Raden van Toezicht horen de bestuurders te belonings- en governance-code in de gezondheidszorg. controleren. Maar wie controleert de toezichthouders? Over topsalarissen en ontslagpremies zijn (wettelijke) Dat blijft moeilijk, ondanks recente maatregelen. afspraken gemaakt, maar deze worden vaak overtreden. Nieuwe codes zullen beperkt effect hebben. NU’91, de beroepsvereniging voor verpleegkundigen, verzorgenden en verwante professionals, waarvan ik Het lijkt me zinvol om bij ieder besluit eerst voorzitter ben, heeft daar regelmatig op gewezen. nauwgezet na te gaan of de keuzes stroken met de doelstellingen van de school. Je kunt bestuurders Het rapport mist een aantal onderwerpen. Zo wordt daartoe aanzetten door medezeggenschap te nergens gesproken over competenties waarop je verbeteren en dat dan ook serieus te nemen. bestuursleden en leden van de Raad van Toezicht kunt Natuurlijk, er zijn stevige gesprekken nodig in de toetsen, of waaraan zij bij werving dienen te voldoen. Raden van Bestuur, maar ook in de Raden van Toezicht Integriteit zou op zijn minst een competentie moeten én in de medezeggenschapsraden. Daar moet meer zijn van een bestuurder. Uit het rapport blijkt niet dat aan zelfrefl ectie worden gedaan. dit vanzelfsprekend is. In de gezondheidszorg heb ik regelmatig geconstateerd dat bestuurders vertrekken Verschillende schoolbesturen sloegen de stap van de met een fl inke vertrekpremie na disfunctioneren, om medezeggenschap over. Of het informatieniveau week vervolgens op een vergelijkbare plaats weer aan de behoorlijk af. Colleges van Bestuur denderden maar slag te gaan. Toezichthouders hebben hierbij vanuit door, waardoor er bij de medezeggenschapsraden vaak hun werkgeverschap boter op hun hoofd. een forse informatieachterstand ontstond. Omdat het destijds fi nancieel voorspoedig ging, hadden deze Een geringe verbetering is al ingezet, maar effecten raadsleden zoiets van: ‘Ach, het zal wel goed zijn’. hiervan nog nauwelijks zichtbaar. Er bestaat een
“Niemand mag lichtzinnig doen over het besteden van publiek geld”
84.0415.13.D
Ook als je lang ziek bent? www.loyalis.nl/arbeidsongeschiktheid
pagina 5
perspectief
opzichten was hij uiterst consciëntieus. Zo kwam ook het governance-code waarin onder andere staat dat beheer van declaraties voor commissiewerkzaamheden toezichthouders niet meer uit het old-boys-network op zijn bordje. Toen bleek dat hij zichzelf en collega’s mogen komen. En een combinatie met meer dan vijf toezichthoudende functies met bijbehorende beloning ‘verrijkte’ door ruimhartig declaraties toe te staan, viel hij door de mand. Nu wordt hij verguisd. Door mag ook niet meer. Behalve een rapport is het een scheefgroei van een vertrouwenspositie bleken al zijn kwestie van heel kritisch blijven, waarbij iedereen waardevolle inspanningen niets meer waard. Ik vind zich continu moet realiseren dat niemand lichtzinnig dat we hem niet als totale persoon hadden moeten mag doen over de besteding van publiek geld.” afserveren. Dit zit me hoog.” Bart Kipp, bestuurslid CMHF namens de sector Wetenschappelijk Onderwijs
“Wie álle onzorgvuldigheden wil vermijden, verstikt de creativiteit” “Bij de Universiteit van Amsterdam heb ik van dichtbij meegemaakt hoe een dominante bestuurder zijn eigen visie en belang voorop stelde. Dit gebeurde in de tijd dat samen met de Hogeschool van Amsterdam naar nauwe samenwerking werd gezocht. De betreffende bestuurder had een overheersend idee van een ideaal dat hij wilde bereiken. En zijn omgeving die kritisch had moeten zijn op hun gezamenlijk functioneren was daartegen niet opgewassen. Ook de Raad van Toezicht had een meer nadrukkelijke rol moeten spelen. Dat inzicht strookt met de aanbevelingen in het rapport van de commissieHalsema. Toeval of niet, maar de universiteiten hebben werk gemaakt van behoorlijk bestuur. De code Goed bestuur is in 2013 herzien. Situaties van onbehoorlijk bestuur lijken me nooit helemaal te vermijden. Wie álle onzorgvuldigheden wil vermijden, verstikt de creativiteit. Dat is bij mij een voortdurende strijd: het zoeken naar balans in een kritische organisatie én eigen verantwoordelijkheid en creativiteit van individuen. Het rapport van de commissie-Halsema ademt die sfeer uit. Wél ligt er veel nadruk op wat er verbeterd moet worden. Maar een zakelijke discussie over fouten moet óók gaan over wat er goed ging. Ik werkte ooit samen met een uiterst bekwame en behulpzame vakbondsvertegenwoordiger. Hij had uitstekende dossierkennis waarop iedereen graag terugviel. In alle
pagina 6
Teun Steenbeek, bestuurslid CMHF namens de sector Defensie
“Het rapport van de commissieHalsema is te vrijblijvendheid” “Wat ik niet kan begrijpen is hoe mensen die bewust de fout ingaan, tóch ergens met een fi nanciële handdruk kunnen vertrekken. Dat zal je bij Defensie nooit zien. Als je daar publiek geld wegsluist, word je geschorst. En als hoor en wederhoor niet tot andere conclusies leidt, sta je op straat. Maar goed, Defensie kent dan ook geen semipublieke situaties. Bij de vorming van semipublieke instellingen loop je tegen een probleem aan. Je koppelt marktregels aan publieke belangen. De salarisstructuur van de overheid en de Balkenendenorm lijken in de beleving van sommige bestuurders dan niet meer te gelden. Op die punten moet je dus goede afspraken hebben, om tot een goede afweging van checks and balances te komen. Ik las een heel duidelijke taakopdracht voor de commissie: het opstellen van gedragscodes. Dat doet de commissie-Halsema niet, want er zijn al te veel regels. Vervolgens beperkt de commissie zich tot het noemen van weeffouten en concludeert dat er een cultuuromslag moet komen, om de morele kwaliteit van bestuurlijk handelen te verbeteren. En daartoe moet men ‘een lastig gesprek’ aangaan met bestuurders, toezichthouders en stakeholders. Dat lijkt mij erg vrijblijvend. Vermeld wordt dat je ook naar de bemensing moet kijken. Dat is juist! Bij een fl ink aantal semipublieke organen duiken namen op van voormalige
vakbondsmensen, politici en Kamerleden. Die komen in de toezichthoudende raden, terwijl zij daarvoor wellicht niet de juiste achtergrond hebben. Dat wordt slechts aangestipt in het rapport. De conclusies en aanbevelingen missen diepgang. Het is weer zo’n politiek wollig rapport, waarin de kool en de geit worden gespaard.” Peter Leenders, bestuurslid CMHF namens de sector Lagere Overheden
“Ik vond de passage over verantwoording afl eggen en nemen treffend”
november 2013
“Loyaliteit binnen Defensie compenseert eventuele weeffouten” “Voor Defensie is dit rapport nauwelijks relevant. Los daarvan vind ik het vooral een politiek correct rapport vol open deuren. Daarbij valt het me op dat men continu meer verwacht van ambtenaren. Maar komt het op betalen aan, dan wordt de nullijn gehandhaafd. Daarmee rijst de vraag of de overheid in de toekomst wel voldoende kwaliteit kan aantrekken. De genoemde weeffouten vind ik voor Defensie nauwelijks gelden. Misschien dat er een risico kleeft aan het feit dat we overvraagd worden, terwijl we anderzijds vrijwel volledig uitgeput worden. Maar de hoge mate van loyaliteit heeft dit tot nu toe binnen Defensie gecompenseerd. Zelfs als iets eigenlijk niet meer kan, doen we het toch.”
“Het rapport is voor mijn sector niet zeer relevant. Wij Willy Valckx, hebben geen leden in de semi-publieke sector. bestuurslid CMHF namens de sector Politie Wel wordt er veel uitbesteed door gemeenten. En er zijn nogal wat samenwerkingsverbanden tussen gemeente-onderdelen, zeker met het verschuiven van de zorgtaken. In die samenwerkingsvormen is de democratische controle iets minder. Veel zaken blijven buiten het blikveld van gemeenteraden. Zij worden slechts geconfronteerd met een begroting en een jaarrekening. En dat is indirecte democratie. Omdat hierin veel geld omgaat, zouden zich daar incidenten kunnen voordoen, vergelijkbaar met de voorbeelden uit het rapport van de commissie-Halsema. “Zwakke leiders hebben behoefte aan codes, sterke leiders niet. Het advies om lastige gesprekken te Ik vond overigens de passage over verantwoording voeren, vind ik een zeer goed advies. Ik had ooit een afl eggen en verantwoording nemen treffend. We baas die zei: ‘Maak mij het leven zuur, dat houdt dreigen in een controlemaatschappij te geraken, naar mij scherp.’ Geweldig! Je moet als leidinggevende Amerikaans voorbeeld. Dat zie je bij lagere overheden tegenspraak willen. Zo organiseer je kritische mensen ook wel, met name bij de uitvoeringsdiensten, zoals: om je heen en dat is nuttig. brandweer, ambulancediensten, GGD en politie. Bij ieder incident volgen ze zoveel mogelijk het protocol, De aanbevelingen van de commissie-Halsema hebben want anders weet heel Nederland ze te vinden.” wij voor een groot deel al geïmplementeerd. Ik hoop dat het rapport ook tot het besef leidt dat sommige pure overheidstaken, zoals douane, belasting, leger en politie, niet geschikt zijn voor vermarkting. Denk Marc de Natris, alleen al aan de kostengedrevenheid achter het (nieuw) bestuurslid bonnenquotum van enkele jaren geleden. Dat leidde CMHF namens tot een hoop weerstand, waardoor de politie contact de sector Defensie met de bevolking verloor.”
“Wij hebben de aanbevelingen van de commissie grotendeels al geïmplementeerd”
pagina 7
sta n d p u n t
perspectief
Helma Neppérus is Tweede Kamerlid voor de VVD en woordvoerder belastingzaken.
“Het kabinet kiest maar heel beperkt voor lastenverhoging” “De tarieven rond de gemiddelde druk en de marginale druk blijven nagenoeg gelijk. We merken dat er na Prinsjesdag, door een verkeerde interpretatie van de gegevens, verwarring is ontstaan over de zwaarte van de lasten. Het nieuwe akkoord dat vrijdag 11 oktober is afgesloten is per saldo een lastenverlichting. Onder andere de belasting op arbeid zal nog verder dalen. Het alternatief voor heffingskorting is gevonden, waardoor werken nog meer zal lonen. De huidige economische situatie is enorm complex en niet op de korte termijn, met eenvoudige ingrepen op te lossen. We zijn er nog niet, maar Nederland is wel op weg naar een meer duurzaam herstel van haar economie. Er is nu een breed politiek draagvlak voor een omvangrijk pakket bezuinigingen en hervormingen, dat nodig is om de crisis te boven te komen en dit land klaar te stomen voor de toekomst.
Fotografie: Ton Harland
In moeilijke tijden neemt het kabinet haar verantwoordelijkheid, de VVD staat achter het beleid dat het financieringstekort van de overheid niet onverantwoord ver laat oplopen en dat de 6 miljard aan bezuinigingen blijft staan. Met dit financieeleconomisch akkoord is vooral
pagina 8
gekozen voor bezuinigingen op de overheid, zorg en sociale zekerheid. Bovendien heeft de Tweede Kamer fractie VVD gepleit voor andere positieve
Pieter Omtzigt is Tweede Kamerlid voor het CDA en woordvoerder fiscale zaken.
“Belastingverhoging werkt averechts” “Het CPB heeft onderzocht dat 49 procent het ideale toptarief is: een hoger belastingtarief zorgt niet voor meer maar juist voor minder belastinginkomsten. Ik
Hogere inkomens meer belasten levert minder op zaken voor ondernemers als behoud zelfstandigenaftrek en hogere arbeidskorting. Werken moet altijd lonen, daar staat de liberale partij voor. Daarnaast steunt de VVD ook slimme al bestaande maatregelen als verruimingen van de mogelijkheid om onbelast te mogen schenken en het terugdringen van administratieve lasten voor ondernemers. Tot slot vindt de VVD dat het belastingstelsel ook eenvoudiger kan worden ingericht voor de toekomst. De Commissie Dijkhuizen heeft daartoe een advies uitgebracht en de VVD kijkt met belangstelling naar de voorstellen om op termijn de inkomstenbelasting te verlagen en het belastingstelsel te vereenvoudigen.”
november 2013
denk dat dit in grote lijnen klopt; belastingverhoging werkt vanaf een zeker tarief averechts omdat het mensen ontmoedigt om (meer) te gaan werken. Dat levert ze namelijk te weinig op, zeker als er ook nog eens kinderopvang betaald moet worden over de extra uren. Meer werken loont dan niet, behalve zwart werken natuurlijk. Het lijkt dus niet verstandig om de belastingdruk nog verder te verhogen. Toch is dat precies waar de regering mee bezig is. Natuurlijk zeggen ze dat niet zo expliciet, want daarmee maak je jezelf niet populair. Maar via een achterdeur gebeurt het wel: de regering heeft besloten de algemene heffingskorting vanaf 2014 voor een fors deel inkomensafhankelijk te maken. De algemene heffingskorting betekent dit jaar nog dat iedereen in Nederland over de eerste
2001 euro die hij verdient geen belasting hoeft te betalen. Dit bedrag mag je aftrekken van je belastbaar inkomen. Vanaf 2014 krijg je alleen nog de volledige aftrek bij een inkomen van maximaal 19.645 euro per jaar, over elke 100 euro die je meer verdient, moet je 2 euro inleveren. In feite een belastingverhoging van 2 procent dus! In 2015 en 2016 wordt de heffingskorting nog verder afgebouwd, namelijk met 3 procent. Ook de arbeidskorting wordt sterker inkomensafhankelijk gemaakt. Bij de middeninkomens tussen 40.000 en 90.000 euro per jaar komt dit het hardst aan; sommige mensen zullen 56 procent belasting gaan betalen in 2016. Voor inkomsten boven de 110.000 euro per jaar blijft het tarief 52 procent omdat boven dit bedrag alle kortingen dan al fors zijn afgebouwd. Maar als belastingverhoging niet werkt, moet het geld ergens anders vandaan komen. De burgers hebben al vijf jaar koopkracht moeten inleveren, ik vind het tijd om ook eens hand in eigen boezem te steken. De uitgaven van de overheid zijn de laatste jaren erg opgelopen, laten we kijken of we de kosten strakker in de hand kunnen houden.”
pagina 9
portret
perspectief
• VHS. De Vereniging van Hoger Spoorwegpersoneel bundelt
leden uit bedrijven als NS, NedTrain en ProRail. De VHS richt
zich op medewerkers met HBO of WO werk- en denkniveau en laat zich vooral zien op de gebieden belangenbehartiging en
netwerken. VHS heeft meerdere cao’s maar een belangrijke is natuurlijk die bij de NS. Vanaf 1 februari heeft NS een nieuwe cao, waarin de VHS-onderhandelingspunten alle een plaats hebben gekregen.
Natuurlijk, een belangrijk deel van CMHF bestaat uit vakverenigingen
• VPS. De Vereniging Personeel Schiphol vertegenwoordigt Fotocredits: Jenny Baker
in de publieke sector. Maar binnen CMHF draait het zeker niet alleen om beroepsgroepen met een ambtelijke status. Vandaar een portret van de verenigingen die op de ‘vrije markt’
zo’n zevenhonderd leden. De laatste cao voor Schiphol
Nederland B.V. is op 1 april 2012 in werking getreden en heeft een looptijd van een jaar. De cao is stilzwijgend met een jaar verlengd.
• VMHP Nuts. Dit is de vereniging voor Middelbaar en Hoger Personeel bij de nutsbedrijven. Met de splitsing van de
opereren.
energiebedrijven in netwerk- en productie – en leveringsbedrijven is ook de VMHP-N in twee takken opgegaan. De cao voor
CMHF is een veelkleurige lappendeken De MHP heeft de laatste tijd te maken gehad met flinke veranderingen. Vakbond De Unie nam afscheid en politiebond ACP sloot zich juist aan bij de vakcentrale. Daarmee groeit het aandeel van vakverenigingen die vallen onder de publieke sector. Maar is daarmee CMHF, dat een groot onderdeel vormt van de MHP, een bond voor de publieke sector? Het tegendeel is waar. CMHF blijft een veelkleurige lappendeken van verenigingen, binnen én buiten de publieke sector.
Publieke sector binnen CMHF
Allereerst moeten we het vergrootglas maar eens leggen op de term ‘publieke sector’. Volgens Wikipe-
dia de verzamelnaam voor alle overheidsorganisaties en semioverheidsorganisaties. Maar daarmee wordt wel veel op één hoop gegooid. Binnen CMHF is de groep ambtenaren, de medewerkers met een ambtelijke aanstelling die bijvoorbeeld ook vallen onder het ambtelijk ontslagrecht, niet zo groot. Grotendeels beperkt zich dat tot Rijk, provincie, gemeente, waterschap en politie.
Marktsector binnen CMHF
Het grootste gedeelte van de aangeslotenen heeft een normale cao; die kunt u vanuit vakbondsperspectief beschouwen als markt. We hebben het dan bijvoorbeeld over het
onderwijsveld en de zorg; hele grote verenigingen binnen CMHF. Ter illustratie een voorbeeld uit de zorgsector: waar nu nog veel medewerkers voor hun pensioen vallen onder overheidspensioenfonds ABP, daar gaan zij binnenkort naar het ‘markt’pensioenfonds Zorg en Welzijn.
Private sector binnen CMHF
Natuurlijk is ook de private sector vertegenwoordigd binnen CMHF. In totaal gaat het dan toch nog om zo’n 4.450 leden binnen verschillende verenigingen. De hoge mate van diversiteit onder deze verenigingen blijkt als we ze kort langslopen.
de netwerkbedrijven is nog vers. Hij is in werking getreden op 1 mei 2013 en heeft een looptijd van 2,5 jaar. De mens staat in de cao nadrukkelijk centraal. Dat blijkt onder andere uit het
feit dat de netwerkbedrijven de eerste online cao in Nederland hebben met externe doorlink en koppelingen naar sociale
media. De tweejarige cao van de productie- en leveringsbedrijven liep tot en met 30 april 2013.
november 2013
• Gilde CBR. Het Gilde Centraal Bureau voor de Rijvaardigheid is een belangenvereniging voor en door examinatoren. Vakgericht bezig zijn is voor het Gilde de belangrijkste
bestaansreden. In het kader daarvan heeft het Gilde de RVHE
opgesteld, de Regeling Vakbekwaamheid voor Examinatoren, waarin het ontwikkelen en bijhouden van vakkennis centraal
staat. Voor 2013 heeft CMHF samen met de andere bonden en de werkgevers een cao weten af te sluiten.
• VHP2. VHP2 richt zich op hoger opgeleide technici. Ze noemt zich ‘vakbeweging, netwerk, kennisveld en deeltjesversneller ineen’. VHP2 wil actief bijdragen aan de ontwikkeling van
goede arbeidsvoorwaarden en een gezonde loopbaan. Een
ruime meerderheid van de VHP2-leden kon instemmen met het onderhandelingsresultaat over de nieuwe Philips-cao.
• Alternatief95. Vereniging van leden die werkzaam zijn bij ABP en APG. De cao van APG loopt nog tot en met 2014.
• VPP. Middelbaar en hoger personeel in de private sector dat niet terecht kan bij een van de eerder genoemde bonden,
hoeft zich niet verweesd te voelen. Voor hen is er de Vereniging Professionals voor Professionals (VPP). De doelgroep is ruim gesteld: mensen die werkzaam zijn in onder meer de
sectoren dienstverlening, technologie, wetenschap of logistiek. Natuurlijk heeft deze vereniging een keur aan cao’s. Een vrij recente is die van KPN, met een looptijd over 2013 en 2014.
BOEKENACTIE
Je 2de carrière
Pien Heuts en anderen Nu de VUT-regeling is afgeschaft, de pensioenleeftijd stijgt en steeds meer 45-plussers ontslagen worden, kan een moment van bezinning u veel opleveren. Het is raadzaam om rond deze leeftijd stil te staan bij de tweede helft van uw loopbaan en uw geluk na te jagen. Althans, dat concluderen de schrijvers van dit denk- en doeboek. In persoonlijke portretten vertellen 45-plussers over hun keuzes, twijfels en hoop. Een communicatieadviseur werd postbode, een bibliotheekmedewerkster begon een hoveniersbedrijf en een 63-jarige consultant vond weer
een vaste baan. Wilt u zich herbezinnen op uw loopbaan? Lees in dit openhartige boek over de ervaringen van leeftijdgenoten en deskundigen.
Gratis exemplaar? Uitgeverij BigBusinessPublishers stelt voor lezers van Perspectief vijf exemplaren gratis beschikbaar (normaal € 19,95). Stuur voor donderdag 21 november uw naam en adres per post of mail door naar de CMHF (zie colofon achterin). Vergeet daarbij niet te vermelden dat het gaat om de ‘boekenactie Je 2de carrière’. Uit de reacties worden vijf namen geloot. De uitslag van de loting staat vanaf 28 november op cmhf.nl.
pagina 11
juli 2013
Even bellen met... Barbara Leach. Als beleidsmedewerker pensioenen bij CMHF en lid van de ABP Pensioenkamer weet zij alles over de turbulente ontwikkelingen rond ons pensioen. En dus ook alles over het ‘mini-pensioenakkoord’.
Wat moeten we ons voorstellen bij het minipensioenakkoord?
“Met ‘mini’ wil ik aangeven dat het niet om een SERakkoord gaat, maar om een akkoord tussen werkgevers en werknemers in de Pensioenkamer van het ABP, in samenspraak met het bestuur van het ABP. Dus vooral personeel in de overheids- en onderwijssector krijgt hiermee te maken.”
Waarom was zo’n akkoord nodig?
“Om ons pensioenstelsel toekomstbestendig te maken, zijn onder andere de fiscale regels voor het aanvullend pensioen gewijzigd. Daarom moest ook de ABP-regeling veranderen.”
Wat is de inhoud van het akkoord?
“Vanaf volgend jaar gaat de pensioenrichtleeftijd omhoog naar 67 jaar en de jaarlijkse pensioenopbouw gaat omlaag van 2,05 naar 1,95 procent van het inkomen waarover je pensioen opbouwt. Doordat de pensioenaanspraken vanaf volgend jaar verminderen, kunnen de pensioenpremies omlaag: van 25,4 procent nu naar 21,6 procent volgend jaar. Daardoor mag de werknemer zo’n twee procent koopkrachtverbetering tegemoet zien in 2014.”
Bent u tevreden?
“Die koopkrachtverbetering is compensatie voor het
colofon
Perspectief is de officiële uitgave van de Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij Overheid, Onderwijs, Bedrijven en Instellingen. De CMHF is aangesloten bij de MHP - Vakcentrale voor Professionals Redactie Perspectief Anja van Kleffens (secretariaat), e-mail:
[email protected] Tekst Castel Communicatie, Amsterdam Vormgeving Castel Communicatie, Groningen Druk Deltabach, Nieuw-Vennep
pagina 12
Bureau CMHF Ametisthorst 20 Postbus 91460 2509 EB Den Haag Tel. (070) 419 19 19 Fax (070) 419 19 40 e-mail:
[email protected] internet: www.cmhf.nl Advertenties Tarieven op aanvraag ISSN 1571-4349
feit dat er minder pensioen opgebouwd kan worden. De werkgevers vonden dat onnodig. Ze wilden liever dat het geld zou worden overgeheveld naar de verschillende sectoren, zodat ze erover konden onderhandelen. Met alle risico’s van dien. CMHF heeft toen voorgesteld dat werkgevers bepaalde premies voor hun rekening zouden nemen die tot dan toe door de werknemers werden betaald. Op die manier zouden alle werknemers delen in een stukje extra koopkracht. De werkgevers zijn hier na lang onderhandelen mee akkoord gegaan.”
Maar pensioen met 67 in plaats van 65 is wel een forse stap…
“Al opgebouwd pensioen wordt door deze afspraken niet aangetast. Voor veel mensen blijft het dus mogelijk vóór hun 67e met pensioen te gaan.”
Hoe nu verder?
“Dit is een akkoord voor 2014. CMHF is ertegen dat de pensioenopbouw nog verder wordt versoberd. Voorlopig blijft dat onduidelijk. Evenals de financiële regelgeving rond pensioenen. Langetermijnafspraken kunnen pas worden gemaakt als de overheid eerst meer duidelijkheid geeft.”
Copypaste De snelste manier om kwijt te raken wat we hebben, is er krampachtig aan vast te houden Premier Mark Rutte tijdens de H.J. Schoo-lezing op maandag 2 september.
Foto: Bart Willemsen
perspectief
