Tussenstand Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam)

TA9999/ MW/16-02-2010

Tussenstand Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam) januari 2010

ECORYS Transport en Mobiliteit Amsterdam 29 januari 2010

Inhoud Samenvatting Aanbevelingen

2 3

Inleiding Werkwijze Focus en verantwoording Uitwerking van de gebruikte methode Belangrijkste resultaten Resultaten van de kopgroepbedrijven Effecten van locatiegerichte diensten Generieke maatregelen en proef Betaald Rijden Aanbevelingen Aanbevelingen t.a.v. evaluatiekader

4 4 4 5 6 7 7 7 7 9

Bijlage 1: Uitwerking van overige maatregelen i Locatiespecifieke projecten ii Generieke maatregelen I en iii Locatiegerichte diensten (incl. betaald rijden) iv Kopgroepbedrijven iv Effecten kopgroepbedrijven Bijlage 2: Samenvatting data kopgroepbedrijven

10 10 11 12 13 14 15

E:\Woolthuiswerkt\Projecten\Opdrachten\Metropoolregio - Programmamanagement Taskforce\monitoring\monitoring-effectmeting jan-10\Tussenevaluatie TF Asd - 29 1 10 (5) mw anon.doc

1

Samenvatting Bij de Taskforce Ontspits en haar bestuurlijk overleg bestaat behoefte om inzicht te krijgen in de voortgang die gemaakt is richting de doelstelling van 5 % vermindering van het aantal autokilometers in de spits, de effectiviteit van de maatregelen en de lessen die al te leren zijn. Met deze notitie is op dit verzoek ingegaan waarbij gebruik is gemaakt van reeds bekend materiaal en inzichten van direct betrokken. De aandacht is gericht op de bijdrage van de maatregelen aan het aantal auto’s in de spits (dus niet de autokilometers). De vele maatregelen die tot heden genomen zijn blijken ongeveer 4,7% minder auto’s in de spits te hebben opgeleverd; van de nog geplande maatregelen kan nog eens 3,5% reductie worden verwacht (zie beide figuren). Effect van maatregelen gepland

Effect van maatregelen tot nu

Totaal effect: 3.609 (3,6%)

Totaal effect: 4.805 (4,7%)

i - Locatiegerichte diensten; 1.737

ii - Generieke maatregelen; 301

ii - Generieke maatregelen; 164

iii - Proef betaald rijden; 1.000

iii - Proef betaald rijden; 0 iv- Kopgroep bedrijven; 251 i - Locatiegerichte (algemeen); 2.515

iv- Kopgroep bedrijven; 251 i - Locatiegerichte diensten; 993 i - Locatiegerichte (algemeen); 1.200

Een van de maatregelen waar nog veel meer resultaten van verwacht worden is de Proef Betaald Rijden. Uitvoering van de proef lag tot op heden stil. De effecten voor het komende jaar zijn gesteld op 1.000 auto’s minder in de spits; vanaf het tweede jaar zal de proef worden opgeschaald naar 10.000 deelnemers (in deze tussenstand is het effect bepaald op ‘1.000’). De Proef zal naar verwachting ook een belangrijke aanjager zijn voor verdere resultaten. De OV Forenskaarten en andere diensten van Verkeer.Advies om het OV te stimuleren hebben reeds een structureel effect (2.515) met harde data op voor de effectbepaling. Andere locatiegerichte maatregelen hebben vooralsnog minder effect (Extra bussen en buslijnen, Vanpool, Destination Work, Elektrische fietsen, scooters en poolauto’s e.d.). Maar deze maatregelen zijn belangrijk als basisvoorziening en verhogen de zichtbaarheid van Ontspits. Meer generieke maatregelen als de succesvolle pilot Digitale Mobiliteit MKB (100 bedrijven ca. 2.000 werknemers) realiseerden onder hun deelnemers circa 45% minder mobiliteit in de spits). Personal Travel Assistant gaat van de pre-pilotfase naar de uitrolfase De resultaten van de kopgroepbedrijven geven een wisselend beeld. Aan de ene kant is het zo dat van veel kopgroepbedrijven nog steeds essentiële gegevens ontbreken (welke maatregelen, hoeveel medewerkers / auto’s?) en dat het effect op het eerste gezicht beperkt is. Aan de andere kant liggen de resultaten van de kopgroep waarschijnlijk hoger dan de cijfers dan de cijfers nu suggereren. De effecten van bijvoorbeeld locatiegerichte maatregelen zijn nu niet toebedeeld aan de kopgroep om dubbellingen te voorkomen. Kopgroepbedrijven zullen blijkens een inschatting wel meer dan gemiddeld aan deze Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari 2010

2

effecten bijgedragen (exacte gegevens ontbreken). Er worden nog steeds nieuwe kopgroepbedrijven geworven en Ontspits gaat er van uit dat de Proef Betaald Rijden voor een vliegwiel effect zal zorgen. Over de organisatie van Ontspits en de communicatie valt binnen het bestek van deze evaluatie geen uitspraak te doen.

Aanbevelingen 1. Niet alle maatregelen werken overal. Een goede differentiatie speelt in op de behoeften van bedrijven De Amsterdamse metropoolregio kenmerkt zich in veel gebieden door een krappe parkeersituatie. In deze situatie is het autogebruik al laag en zijn weinig quick wins te halen met aanvullende maatregelen. Een verdere introductie van het Nieuwe Werken biedt in dit soort situaties veel kansen Elders in de regio, waar het autogebruik veel minder beperkingen kent, werken juist de OV en fietsstimulerende maatregelen veel directer door in het autogebruik. 2. Maak slimme keuzes van bedrijven rond parkeren en huisvesting onderdeel van de Ontspits boodschap Aansluitend op de vorige aanbeveling constateren wij dat bedrijven binnen de kopgroep steeds vaker situaties met weinig ruimte voor de auto opzoeken. Ze incasseren zo de voordelen (KPN van 1200 naar 200 parkeerplaatsen; nul parkeerplaatsen bij het nieuwe kantoor van Vodafone). Het effect op de automobiliteit van deze voor het bedrijf bijzonder efficiënte acties, is deels op conto van Ontspits te schrijven en kan in haar communicatie meer centraal worden gesteld. De effecten zijn in deze tussenmeting overigens nog niet meegenomen. 3. Slimme diensten om het OV voor werknemers aantrekkelijker te maken werken nu al; buit dit succes meer uit De speciale passen en kaarten van Verkeer.Advies hebben al een bewezen effect behaald. Zeker als deze passen en kaarten ook een gunstige kosten en opbrengsten verhouding hebben, zal het succes binnen Ontspits beter benut kunnen worden met een introductie op meer locaties. 4. Laat de kopgroepbedrijven de doelen van het Nieuwe Werken meer concreet en taakstellend maken Veel kopgroepbedrijven hebben aangegeven in te willen zetten op maatregelen rond Het Nieuwe Werken. In de context van de metropoolregio Amsterdam zijn van deze maatregelen (behalve mobiliteitseffecten) ook veel directe baten voor het bedrijf te verwachten. Voor zover ons bekend heeft echter geen van de kopgroepbedrijven haar doelen met Het Nieuwe Werken onderzocht of geëxpliciteerd. Deze kans zouden de bedrijven ons inziens voor zichzelf en voor de resultaten van Ontspits niet onbenut moeten laten en gauw gevolg moeten geven.

Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari 2010

3

Inleiding Bij de Taskforce Ontspits en haar bestuurlijk overleg bestaat behoefte om inzicht te krijgen in de voortgang richting de doelstelling van vermindering van het aantal autokilometers in de spits, de effectiviteit van de maatregelen en de lessen die al te leren zijn. Wanneer de voor de regionale aanpak zo belangrijke Proef Betaald Rijden – waaraan de uitrol van veel maatregelen direct is gekoppeld – écht van start kan gaan, zal dit een extra vliegwieleffect teweegbrengen. De Proef gaat ook veel ‘harde data’ opleveren als de resultaten beschikbaar komen van de mobiliteitsscans die ten behoeve van de deelnemerswerving worden gehouden. Toch zijn en worden er ook nu al veel maatregelen genomen door de bedrijven.. Het ministerie van V en W is voornemens de resultaten van de Taskforce Ontspits tussentijds ook landelijk te evalueren met een éénmeting ten opzichte van de nulmeting die bij de start is gehouden. De resultaten van de nulmeting van MuConsult in opdracht van de landelijke Taskforce Mobiliteitsmanagement (TFMM) zijn niet betrokken bij deze tussenrapportage. Monitoring Nulmeting Taskforce MuConsult komt op basis van cijfers uit het MON (Mobiliteitsonderzoek Nederland) voor de regio Amsterdam tot een aandeel auto in de modal split van 52%. Deze 52% heeft betrekking op het totale woon-werkverkeer in de regio en kon niet gerelateerd zijn aan de kopgroepbedrijven of de geselecteerde gebieden. Om deze reden is in deze tussenmeting vooralsnog het aandeel auto gehanteerd zoals dat op basis van gegevens van de kopgroep zelf kon worden samengesteld (41%). Aan de hoogte van dit aandeel auto in absolute zin kunnen verder geen conclusies worden verbonden.

Werkwijze Deze notitie bevat de tussenstand van de Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam). Het geeft een overzicht van de lopende projecten en van wat bekend is over de resultaten. De notitie bevat de volgende drie elementen: 1. Het verzamelen van alle lopende en geplande projecten; de nadruk ligt dan op wat we weten van wat er bij de kopgroepbedrijven is gebeurd. 2. Het bieden van een globale doorrekening van de effecten van deze projecten (idealiter op basis van reeds behaalde resultaten) om zicht te krijgen op de voortgang en effectiviteit. Dit geeft richting aan op welke maatregelen intensiever kan worden ingezet voor optimaal resultaat. 3. Het geven van een voorzet van een evaluatiekader waarin de eigen informatiebehoefte van de Taskforce Ontspits een plaats krijgt, naast de aansluiting op de landelijke evaluatie. Focus en verantwoording Bij het samenstellen van de notitie is intensief samengewerkt met een delegatie uit de Taskforce Ontspits: Verkeer.Advies, gemeente Amsterdam, Stadsregio, VNO-NCW / de Kopgroep en het programmamanagement,. Er is gebruik gemaakt van het bestaande materiaal, zonder correctie. Voor een preciezere effectbepaling ontbrak nog het nodige materiaal. In zijn algemeenheid is als volgt te werk gegaan: • Waar evaluaties bekend waren zijn de resultaten overgenomen (bijvoorbeeld de Zuidas- en Zuidoostpas). • Als het project taakstellende doelen bevatte, zijn die overgenomen (bijvoorbeeld Proef Betaald Rijden). • Als van het project de deelnemers bekend zijn (Personal Travel Assistant) of konden worden afgeleid (extra busdiensten van/naar bedrijvenlocaties), zijn die Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari 2010

4

•

als uitgangspunt genomen bij een effectbepaling op basis van wat bekend is uit de literatuur of aannames. In alle gevallen is gerekend naar het absolute aantal auto’s minder in de spits en is de reductie steeds gerelateerd aan het aantal auto’s in de uitgangssituatie1. Het aandeel auto’s in de modal split bij de bedrijven is voor het gemak gelijk gesteld aan het aantal auto’s van alle werknemers in de spits (de correctie NUON en KLM i.v.m. veel medewerkers buiten de spits is achterwege gelaten).

Centraal in de tussenstand stonden de maatregelen zelf; de eindscores zijn gerelateerd aan de genomen maatregelen. Het gaat om maatregelen die genomen zijn na sluiting van het convenant in augustus 2008 of nog gepland staan. Er is geen rekening gehouden met autonome ontwikkelingen of de effecten van maatregelen die niet in deze overzichten zijn opgenomen. Daarmee is het effect redelijk goed toe te delen aan de acties uit het programma van de Taskforce Ontspits, maar is het effect niet één-op-één in een ruimere context te plaatsen. Dit zou onderwerp kunnen zijn van vervolgstudies in regionaal of landelijk verband. In deze tussenstand is ook geen rekening gehouden met uitstralingseffecten of elkaar versterkende effecten. Gezien de grote hoeveelheid maatregelen moet die uitstraling of die wederzijdse versterking groot zijn. Per gebied of cluster van kopgroepbedrijven probeert de Taskforce naar dit soort effecten expliciet toe te werken.

Uitwerking van de gebruikte methode De effectberekening richt zich op een verandering in het aantal auto’s in de spits. Het huidige aantal auto’s is momenteel binnen Ontspits niet bekend. Op basis van wel bekende gegevens van enkele kopgroepbedrijven is daarom een reconstructie gemaakt. Centraal daarin stond een gemiddeld autogebruik van 41% dat bij enkele kopgroepbedrijven kon worden vastgesteld. In totaal bevatten de Taskforce Ontspits locaties in de Metropoolregio Amsterdam 208.905 werknemers (exclusief het gebied binnen de ring Amsterdam). De gegevens per bedrijfsterrein zijn niet altijd op één lijn te krijgen. De onduidelijkheid over het aantal werknemers en vooral het autogebruik per terrein bemoeilijken uitspraken in de vorm van exacte percentages. Van 15 van de 22 kopgroepbedrijven is nu bekend hoeveel werknemers er in de regio Amsterdam werken: 81.889. Dit aantal extrapolerend naar de totale kopgroep (22 bedrijven) omvat de kopgroep ongeveer 120.000 werknemers. Voor de bedrijfsterreinen die onder Ontspits vallen (m.u.v. het gebied Binnenring Amsterdam) is het aantal in het woon-werkverkeer gebruikte auto’s te stellen op 102.628. Voor de 120.104 werknemers bij de kopgroepbedrijven gaat het om 49.035 auto’s. Het is niet bekend hoeveel van dee werknemers uit de kopgroep op de bovengenoemde bedrijventerreinen werkzaam zijn. Een antwoord op deze vraag is eigenlijk nodig om tot een goede keuze van het referentiegetal te komen. Het maakt voor de percentages uit of een reductie van 4.000 auto’s aan 100.000 of aan 200.000 auto’s gerelateerd wordt. 1

Omdat met absolute aantallen wordt gewerkt maakt het voor de conclusies niet veel uit of vanuit 52% autogebruik (MON/MuConsult of 41% (actuele data kopgroep) wordt gerekend.


5

Naarmate er minder sprake is van overlap (gemeente Amsterdam is vrijwel niet gevestigd op bedrijfsterreinen, KLM grotendeels in Amstelveen wat niet is meegenomen, enzovoort) zal het totale aantal werknemers dat met de Task Force te maken heeft hoger zijn. Zij worden dan of benaderd viá de kopgroep óf via de locatiegerichte benadering; en vrijwel niet dubbel, zoals zou gebeuren als de kopgroepbedrijven volledig op de geselecteerde locaties zou zijn gevestigd.

Het is binnen het bestek van deze tussenevaluatie niet mogelijk om de mate van overlap van beide getallen te bepalen. In deze tussenmeting wordt zowel toegerekend naar het aantal werknemers op de terreinen (208.905) als naar de werknemers van de kopgroep. Kengetallen voor effectberekening Totale Werkgelegenheid Alle bedrijfsterreinen

251.373

opgave TF: 19 7.525; optelling locaties:

Aantal automobil isten convenant (incl. lease)

102.628

- > als basisgetal genomen

Kopgroepbedrijven Aantal kopgroepbedrijven

22

Aantal werknemers groot Asd

120.104

Aantal automobil isten kopgroep (incl. lease)

49.035

Bedrijven met respons en maatregelen bekend

extrapolatie t.o.v. bekend aanta l medewerkers (15 bedr.) - > als basisgetal genomen

15


81.889

Bedrijven met respons en data modal split bekend

harde data

8


55.673

harde data

Aantal automobil isten (incl. lease)

22.730

harde data

41%

Modal sp lit (opgave bedrijven)

-> als gemiddelde genomen

De aantallen auto’s per actie zijn direct gerelateerd aan de opstelling per type maatregel (zie de bijlage voor een compleet overzicht). Als basisgetal voor het aantal auto’s is gebruik gemaakt van de vorige opstelling (respectievelijk 102.628 ‘convenantauto’s, 49.035 spitsauto’s kopgroep).

Belangrijkste resultaten Het tot op heden door Ontspits behaalde effect is aanzienlijk. Er vindt een groot aantal initiatieven plaats waarvaan enkelen al met een substantieel resultaat. De tabel ‘Effect van Metropoolregio Amsterdam’ vat de resultaten samen. De tabel is opgebouwd uit deeltabellen die zijn opgenomen in de bijlage. Effect van Metropoolregio Amsterdam Aantal auto's minder in de spits bij:

tot en met '09

2010 en verder

i - Locatiegerich te (algemeen)

2.515

1.200

i - Locatiegerich te diensten

1.737

993

ii - Generieke maatregelen

297

164

ii i - Proef betaald rijden

0

1.000

iv- K opgroep bedrijven

251

251

Totaal

4.800

3.609

P erc. (op auto's alle locaties - 102.628)

4,7%

3,5%


6

NB Belangrijke kanttekening bij dit overzicht is dat uit bovengenoemde aantallen geen conclusies mogen worden getrokken per hoofdcategorie in de aanpak (‘kopgroep bedrijven’, locatiegerichte diensten’). Om dubbeltellingen te voorkomen zijn namelijk bepaalde maatregelen deels arbitrair aan een bepaalde hoofdcategorie verbonden. In de toelichting per maatregelgroep/hoofdcategorie wordt hier nader op ingegaan. Resultaten van de kopgroepbedrijven Binnen de kopgroepbedrijven is tot op heden nog slechts een gering effect gehaald. Van een aantal (potentiële) kopgroepbedrijven zijn bovendien geen resultaten bekend. Bij dit resultaat tot op heden zijn echter een aantal belangrijke kanttekeningen te plaatsen: • Per kopgroepbedrijf is niet het effect bekend van de speciale diensten van Verkeer.Advies (Zuidoost- en Zuidaspas, Schiphol Forensenkaart, enz.). Dit effect is dus ook niet meegenomen in het effect van de kopgroepbedrijven. • Veel kopgroepbedrijven hadden al een bijzonder laag autogebruik (zie bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam); dit had niet zo zeer te maken met de aard van de maatregelen, maar meer met het karakter van de belangrijkste locaties (centraal gelegen, goed OV, streng parkeerbeleid). Het is dan moeilijker om met extra maatregelen nog meer autogebruik te reduceren. Wel liggen er kansen in het het ‘ontspitsen’ van het reizen door middel van maatregelen die passen bij vormen van Het Nieuwe Werken (zie aanbevelingen). • Het Nieuwe Werken wordt door veel kopgroepbedrijven serieus opgepakt. Aangezien verder geen gegevens bekend zijn is het echter moeilijk hier een hard effect aan te hangen, al kan dat bijzonder substantieel zijn (zie aanbevelingen). Effecten van locatiegerichte diensten De resultaten van de OV Forenskaarten en andere speciale diensten van Verkeer.Advies waren blijkens de bekende cijfers substantieel. Deze diensten worden per locatie ingezet en kennen een opzet die zich voor meerdere locaties leent. Onder deze diensten vallen de OV Forenskaarten en de passen die als doel hebben om ten tijde van Groot Onderhoud aan autosnelwegen autoforenzen een OV-alternatief te bieden. Voor deze diensten is onderzocht dat het blijvend effect groot is. Generieke maatregelen en proef Betaald Rijden Resultaten buiten de kopgroep of de locatiegerichte diensten van Verkeer.Advies zijn op dit moment minder goed hard te maken. In zijn geheel lijken juist de combinatie en de veelheid van initiatieven een sterke positieve uitstraling te kunnen krijgen waardoor de effecten elkaar zeker niet zullen opheffen. De start van de Proef Betaald Rijden zal parallel ook de verdere uitrol van maatregelen onder Kopgroepbedrijven, Locatiegericht en Generiek aanjagen. Daarmee komen nieuwe harde resultaten en data beschikbaar voor een volgende tussenevaluatie.

Aanbevelingen De aanbevelingen sluiten aan op de clusters van maatregelen die het meeste succes blijken te hebben. 1. Quick wins zijn verschillend in gebieden met hoge en lage parkeerdruk Veel bedrijven binnen de Metropoolregio Amsterdam (ook binnen de kopgroep) hebben een locatie gekozen – of verhuizen daar binnenkort naartoe – in een stedelijk centrumgebied van Amsterdam met een krappe parkeersituatie en een goede OVbereikbaarheid (bedrijven binnen de ring, gemeente Amsterdam, VU, Vodafone, KPN). Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari 2010

7

Dit bepaalt in belangrijke mate de hoeveelheid autoverkeer van hun werknemers. Veel faciliterende maatregelen aan het personeel zijn door die bedrijven al genomen. Deze maatregelen verder uitbreiden zal weinig effect hebben op het aantal autobewegingen in de spits. Voor die bedrijven in deze situatie is het flexibiliseren van het persoonlijke mobiliteitsbudget in combinatie van faciliteiten voor tijd- en plaatsongebonden werken (Het Nieuwe Werken) effectiever om de spits te ontlasten. Wél kunnen met maatregelen gericht op een ‘modal shift’ nog resultaten worden geboekt bij bedrijven met veel werknemers in gebieden buiten de centrale delen van de stad Amsterdam met een veel ruimere parkeersituatie. Daarbij kan ook gedacht worden aan bedrijvengebieden als Hoofddorp en Waarderpolder. Dit zal het resultaat van de Taskforce Ontspits en de bereikbaarheid van de regio verder ten goede komen. De aanpak van deze bedrijvengebieden ligt wat later in de planning nadat de Proef Betaald Rijden met aanpalende maatregelen is uitgerold in Amsterdam-Zuidoost, Rieker Business Park, Amsterdam-Teleport en Zuidas. 2. Succes uitbuiten van OV Forenskaarten Verkeer.Advies heeft inmiddels diverse OV Forenskaarten ontwikkeld en uitgezet in gebieden. Deze worden zowel ingezet bij incidentele bereikbaarheidsproblemen (wegwerkzaamheden aan autosnelwegen), maar ook structureel. Het bewezen succes van deze Forenskaarten is groot en heeft de potentie om ook parallel aan de Proef Betaald Rijden in andere gebieden te worden uitgezet, ondersteund door andere faciliteiten en gerichte marketing-communicatie campagnes. 3. Het Nieuwe Werken bij bedrijven vertalen naar concrete doelstellingen Het Nieuwe Werken bij bedrijven is een veelomvattend begrip dat leidt tot slimmere keuzes in de relatie woon-werkplek: thuiswerken, flexwerken, telewerken, televergaderen en andere vormen van tijd- en plaats onafhankelijke werken. De gevolgen voor de automobiliteit kunnen bijzonder groot zijn. Gezien het reële belang van Het Nieuwe Werken voor de bedrijven zelf én voor de resultaten van de Taskforce Ontspits, is het aan te bevelen om dit thema meer taakstellend te benaderen, zoals dat is gebeurd bij het project Digitale Mobiliteit MKB. Dit maakt het mogelijk om de effecten van Het Nieuwe Werken beter te monitoren op voortgang en effectiviteit. 4. Slimme keuzes huisvesting en parkeren in de kopgroep en de Ontspits-boodschap De effectiviteit van maatregelen als OV Forenskaarten en Het Nieuwe Werken zullen effectiever zijn naarmate die gepaard gaan met slimme keuzes rond de huisvesting (afstoten van kantoorruimte; minder werkplekken bieden dan er werknemers zijn) en het aantal beschikbare parkeerplaatsen (stringenter parkeerbeleid binnen bedrijven en daarbuiten). Opvallend is dat twee van de kopgroepbedrijven van plan zijn te verhuizen naar locaties waar ze drastisch terug gaan in parkeercapaciteit: • Vodafone (verhuist naar een kantoor op loopafstand van Amsterdam Centraal Station) en • KPN (verhuist binnen Teleport naar een kantoor met minder werkplekken en parkeerplaatsen, op loopafstand van station Amsterdam Sloterdijk). KPN zat op de oude locatie in een veel te ruim pand. De effecten op de hoeveelheid autoverkeer zullen in beide gevallen aantoonbaar hoog zijn, ongeacht of daarnaast nog andere maatregelen worden genomen. De keuze van beide bedrijven is meer dan een incident. Ook ABN-AMRO en ING hebben concrete plannen om de bestaande locatie veel intensiever te benutten, waardoor het aantal parkeerplaatsen relatief afneemt. Het is aan te bevelen om in de aanpak en boodschap van de Taskforce Ontspits meer nadruk te leggen op de ‘benefits’ van een kritische omgang met de Tussenevaluatie Taskforce Ontspits januari 2010

8

kantoorruimte en parkeersituatie. Minder parkeerplaatsen en werkplekken scheelt bij de meeste bedrijven veel kosten en levert een directe reductie op van het aantal autobewegingen in de spits. De parkeersituatie voor de gemeente Amsterdam als organisatie is al bijzonder krap (al ligt het autogebruik mogelijkerwijs iets hoger dan 1%). Alle bedrijven in de Binnenring van Amsterdam zullen vanwege het stringente parkeerbeleid al een laag autogebruik hebben, waardoor verdere reductie nauwelijks te behalen zal zijn.

Aanbevelingen t.a.v. evaluatiekader De evaluatie die het ministerie van Verkeer en Waterstaat van de Task Force wil houden is onderwerp van gesprek tussen Ontspits en het ministerie. In de bijlage van het landelijke Monitoringsoverleg zijn de kaders voor de monitoring aangegeven. Ontspits heeft toegezegd dat het ten behoeve van de éénmeting (die landelijk wordt uitgevoerd, op basis van regionaal aan te leveren data) de data van de Schiphol Forenskaart 2 en de Zuidas- en Zuidoostpas zal leveren. Hetzelfde geldt voor de extra data van de Proef Betaald Rijden. De eenmeting kan ook binnen deze afspraken nog verschillend worden opgezet. Er kan gemikt worden op een eenmeting onder de werknemers van de kopgroepbedrijven (maar dan is er nauwelijks een nulmeting beschikbaar). Als alternatief kan ook gekozen worden voor een methode die mikt op reeds onderzochte data en de direct aan maatregelen te relateren effecten (als die data niet beschikbaar zijn). In alle gevallen is het belangrijk dat Ontspits over een duidelijk overzicht beschikt: • Van de kopgroepbedrijven, aantal werknemers in de regio en aandeel auto in de modal split. • Van de genomen of nog te nemen maatregelen. Een nauwkeurige omschrijving van de maatregel (liefst taakstellend) maakt het eenvoudiger iets over het effect te zeggen. Een duidelijker omschrijving laat de bedrijven zelf de maatregel ook serieuzer behandelen – en met dus meer resultaat.


9

Bijlage 1: Uitwerking van overige maatregelen i Locatiespecifieke projecten Omvang Be reik 1

Groot Zuidoost

80.000

Destination work

Doel: 500 auto's (6.000 deelnemers) 2040 minder auto's (*), waarvan 618 spitsmijdingen Muiderbrug; 15% meer OV Zie special products

Vanpool

35 -> 75 vanpools - 4 inz.; 75% ex auto

incl Zuidas

Zuido ost bereikbaarheidspas

Binnenring Amsterdam

4

Greenport Aalsmeer

Milieuzone

5

Effect later 14

27

Contact met 70- bedrijven totaal (49.726 werknemers)

Zuido ost Forensenkaart

3

Effect tot 2009

4 keer per uur spits; 9 pers. Bus.; 75 % vol; 50% ex auto

Amstel b usiness park bus 2

Beschrijving

7.600

Amstel business park

500 2.040

53

105

Snellere parkeerpas schonere auto

0

OV optimalisatie Greenport

Vroegere b ussen (geen effect spits)

0

Deelname Schi phol Forenskaart

Zie special services

3.600

t Gooi

5.050

Gooipas

589 pashouders (20% ex auto? )

6

Hoofddorp (Beukenhorst)

5.050

7

Lijnden

2.050

8

Riekerpolder / Schinkel

59

118

25

50

30

60

15

30

15

30

Geen acties

OV-optimalisatie

100 passagiers ex-auto (helft?) Contact met 28- bedrijven totaal (18.332 werknemers) 4 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto 2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto 2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto

24.000

Circle line Riekerpolde r Spitsbussen uit NH Spitsbussen naar H'lem, Sch iphol Zuida s bereikbaarheidspas


Schinkelbus 9

Schiphol

68.573

Schiphol Forenskaart 1

Tot zomer 09


Vanaf 1/1/10

6.000 Schiphol


Spitslijn naar Haarlem

2 ritten; 40 plaatsen; 75% bezet; 50% ex auto

Freq. Verhoging Sternet

250

15

30

0

0

2.515

1.200

>??? 30.900

Forenskaart

Zie special services Aanbieden extra mobilite itsdiensten; doel: 30% bedrijven doet mee

XS Teleport Introductie bus 60

Nieuwe bus naar Asd OW

Deelauto's (onderdeel XS ?)

4 el. Deelauto's

Mobiliteitsscan

Scan op Westpoort/ Teleport; effect versterkt andere acties

Vanpool

250

Aaname: gelijk aan forenskaart 1

Destination work

10 Teleport en Westpoort

??

11 Waarderpolder

13.150

12 Zuidas

11.400

Totaal

3000 gebr. 1000 nwe aanmeldingen; 50% auto

Geen acties

Zuida s moves you

????

Zuida s bereikbaarheidspas

Zie Zuidoostpas

Destination work


Smart work centre / Asd. Bright city


Vanpools

??? 251.373


zie ZO pas

10

ii Generieke maatregelen Generieke maatregelen Beschrijving

Bereik

Autodelen

6 elektrische deela uto's en 130 nieuwe normale deelauto's. 900 Amsterdammers hebben parkeervergunning ingel everd voor autodeel tegoed.

Digitale mobiliteit (MKB)

Effect

tot 2009

daarna

Nihil wo-werk in spits

0

0

Plaats/tijd onafh werk

Doel: 2.000 deelnemers 90 Onderzoek: tot bedr. 20-25 werkn; Nu: 73 bedr. 45% spits, helft Gem .Met 18 werkn.) niet auto?

296

154

Fietssnelwegen

Asd - Zaandam en Asd Purmerend

Moet nog worden opgesta rt

OV-fi ets@home

Fietsgebruik divers

Mobiliteitsbudgetten bedrijven

Onbekend

0 ??

OV fiets 's avonds naar huis; doel: 30 deeln.; nu: 9 deel n. proef stopgezet

50% auto

0

Mogelijkheid extra ondersteuning invoering

Versterken op andere maatregelen

???

0

??

S peciale OV kaartjes

Probeeractie

OV chipkaart met stadsabonement voor 3 maanden voor iedereen die parkeervergunning inlevert. Geldt vanaf 1 okt 09 en geheel 2010.

Early Bird

Introductie Voor-spitskaartje ???

?? Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit

0

0

Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit

0

0

Milieubarometer

Sca n voor bedrijven wordt ontwikkeld

S ubsidie electrisch vervoer

Subsidie aan bedrijven aanschaf electrisch

Milieum aatregelen voertuigen

6 auto's gemeente; 2 ABN AMRO

???

Vooral gericht op schoner, niet op mobiliteit

0

0

P ersonal Travel Assistant

Multi modale reisin fo

Nu test 4 -8 deelnemers; doel 1000 deelnemers

Gedragseffect 1% (aanname)

1

10

Uitbreiden nachtnet Asd

Versterken nachtnet, ook naar bedrijvencentra

Geen bereik in de spits

Geen

0

0

Vooral gericht op bezoek

Beperkt risico extra parkeren voor woonwerkverkeer spits

0

0

297

164

P +R locaties rand

Extra P+R rand Asd

24 deelnemen de bedrijven; ? Werkn.

??

Totaal


11

I en iii Locatiegerichte diensten (incl. betaald rijden)

0 Betaald Rijden

Status

Waar

Effect

Staat klaar, introductie opgehouden

Divers

2000 taakstellend; 1000 1e tranche door kopgroep toegezegd

1


Tot zomer 2009 Schiphol

3000 gebr. 1000 nwe aanmeldingen; 50% auto

2


Vanaf 1/1/10

Aaname: gelijk aan forenskaart 1

3

Zuidoost Forensenkaart

Introductie voor Zuidoost 31/5/10

Doel: 500 auto's (6.000 deelnemers)

4

Forenskaart Teleport

5

Zuidas bereikbaarheidspas

Zuidas, Riekerpolder

6

Zuidoost bereikbaarheidspas

Divers

7 Gooipas

8 Destination work

9 Mobiliteitsscan

10 A6 Hollandse brug 11

Smart Work Centers

Geen informatie

Van t Gooi naar Asd divers

Totale effect 6), 7) en 8): 9000 deeln. 2,9 dagen in de week (ex auto?)

Amstel businesspark (ING), DURA, KPN, Haven, Milieudienst (2010)

Gerealiseerd 3 Almere, Zuidas, ZO loc., (Di alogue House) uitbreiding?

Totaal


1.000 zie elder s

1349 spitsmijding en Hollandse brug Spitseffect all een voor loc. Almere

aanname zie elders 500

100

2040 minder auto's (*), waarvan 618 spitsmijdingen Muiderbrug; 15% meer OV

Zuidoost, Rie kerpolder, t 870 pashoude rs; 80% KennismakingsGooi (Nike), AMC, Lijnden maakt gebruik (corre ctie kaart GVB (interesse) %OV (39%)

Divers

tot doel 201 02009 11 extra

150 aanname zie elders zie elders

??

??

178

178 aanname

100

150 aanname

1.349 10

15 aanname

1.737

1.993

12

iv Kopgroepbedrijven Auto wo-werk Speciale maatregelen - oud 1 Kopgroep 1

werkn. perc

Lease auto

abs.

perc

abs.

Uitgevoerd / plan 2010 Nieuwe werken; Electrisch vervoer (30), Smart Work Centres, flexwerken, Zuidas Moves You

17.000 werkn NL; 15.500 fte

2 Kopgroep 2 3 Kopgroep 3 4 Kopgroep 4 5 Kopgroep 5

busines card voorr alle lease rijders, 1.650 thuiswerken, televergaderen, Fietsenplan, dienstfietsen, zeer beperkt 15.000 parkeren

0%

0

19%

1%

150

0%

30%

1.260

Fietsenplan, nieuwe werken, vervoersplan (integratie ABN) Uitbreiden fietsenplan - electrisch; anders 0 werken gewenst

314


Rieker circle line, business card, 2100 p plaatsen, televergaderen, thuiswerken, televergaderen, mobiliteitsbudget mobiliteitsbudget, betaald parkeren, Forenskaart,

4.200

Flexibele werkplekken, Trappers, 60% 2.520 mobiliteitsbudget (?), destination work nwe medewerkers

11.000 26.191

Slim reizen 55% 14.457

0%

0 Deelname AbvM?, fietsenplan

10 Kopgroep 10 business card. Thuiswerken, televergaderen

3.000

12 Kopgroep 12

televergaderen,

6.000

13 Kopgroep 13

Groene auto's, business card, flexibel werken, televergaderen

14 Kopgroep 14

Shuttlebus, fietsenplan, groen lease, nwe rijden, business card, thuiswerken, compensatie CO2 emissie bedrijfsauto's

11 Kopgroep 11

Verhuizing nieuw kantoor: van 1200 naar 200 parkeerplekken

750

66%

495

17%

128

1.628

34%

554

23%

374 Lease auto in mob.budget

15 Kopgroep 15

16 Kopgroep 16

98% groen lease, business card, flexwerken, thuiswerken, televergaderen, ZO pas, filevrije dag, el. Scooters

17 Kopgroep 17

Fietsenplan,

700

Uitbreiden televergaderen, flexwerken en mob.budget

2.500

Marktconform parkeren, mobility card alle modaliteiten, thuiswerken

18 Kopgroep 18 19 Kopgroep 19

Parkeren alleen > 25km; flextijden, televergaderen, thuiswerk (614 tokens)

20 Kopgroep 20

Fietsplan, dienstfietsen, flextijden, mobiliteitsbudget, televergaderen

21 Kopgroep 21

mobiliteitsbudget, business card, televergaderen, thuiswerken

22 Kopgroep 22

fietsplan, toewijzen p plaatsen

Totaal

695

42%

292

22%

154

Mobiliteitsaanpak, shuttlebus (?), flexibel werken

4.000 Vertrekt naar Ode; 0 parkeerplaatsen; minder lease-auto's, fietsenplan, mobiel werken

275

4.300 81.889

30%

1.290 18.498

0%

0

hogere OV vergoeding, geen auto vergoeding - tenzij

3.489

Toelichting: De percentages hebben voor zover ons bekend betrekking op het totale aantal werknemers die bij de bedrijven werkzaam zijn op vestigingen binnen de Metropoolregio Amsterdam.


13

iv Effecten kopgroepbedrijven Auto wo-werk

Lease auto

perc

perc

abs.

abs.

Uitgevoerd / plan 2010

Resultaat

Electrisch vervoer (30), Smart Work Centres, flexwerken, Zuidas Moves You

1 Kopgroep 1 2 Kopgroep 2 3 Kopgroep 3 4 Kopgroep 4 5 Kopgroep 5 6 Kopgroep 6

0%

0

1%

150

30%

1.260

19% 0%

314 0

Fietsenplan, nieuwe werken, vervoersplan (integratie ABN) Uitbreiden fietsenplan - electrisch; anders werken gewenst

Flexibele werkplekken, Trappers, 60% 2.520 mobiliteitsbudget (?), destination work nwe medewerkers


Slim reizen 55% 14.457

0%

0 Deelname AbvM?, fietsenplan


Bestaand

Nieuw

??

Redelijk

?? ?? ?? Redelijk; modal split onduidelijk

??

Weinig; modal split (maar niet zo) ??


Effect kwantitatief effect effect # %

Effect kwalitatief

52% OV (van 9.000 naar 11.600 bij minder werkn.

Redelijk Matig

5%

0

2,50%

4

Matig

Redelijk

5%

63

Matig

Redelijk

5%

0

Redelijk ?? Matig

Matig

2,50%

361 0 0

Matig 66% 34%

495 554

17% 23%

128 374 Lease auto in mob.budget Uitbreiden televergaderen, flexwerken en mob.budget Marktconform parkeren, mobility card alle modaliteiten, thuiswerken


0

Redelijk Goed ??

5%

0 28 0

Redelijk

Goed

Matig

2,50%

0

Redelijk

Redelijk

5%

0

Redelijk

5%

15


0 42%

292

22%

154

Mobiliteitsaanpak, shuttlebus (?), flexibel werken

21 Kopgroep 21

0

22 Kopgroep 22

23

Vrije Universiteit Totaal

30%

1.290 18.498

0%

0

Vertrekt naar Ode; 0 parkeerplaatsen; minder lease-auto's, fietsenplan, mobiel werken

Giga

hogere OV vergoeding, geen auto vergoeding - tenzij

Matig

50%

2,50%

3.489

32 503

Toelichting: ‘Effect nu’ en ‘effect later’: van de door de kopgroepbedrijven opgegeven maatregelen was niet altijd duidelijk of ze al genomen zijn of dat ze nog genomen moeten worden. Van de totale effecten is daarom verondersteld dat 50% ‘reeds behaald’ is en 50% ‘nog te behalen’ is (251 en 251). Het is aannemelijk dat het werkelijke effect nu al hoger is.


0

14

Bijlage 2: Samenvatting data kopgroepbedrijven Voor het werk van de Taskforce Ontspits in de Metropoolregio Amsterdam spelen de Kopgroepbedrijven een belangrijke rol. Onder de kopgroepbedrijven is een enquête uitgezet met o.a. de vraag naar enkele feitelijke gegevens. Deze gegevens zijn zowel van belang voor monitoring en effectmeting door de landelijke Taskforce Mobiliteitsmanagement (TFMM) als voor deze en volgende tussenevaluaties voor de Taskforce Ontspits. Onderstaande tabel geeft een overzicht van wat op dit moment (eind januari 2010) bekend is van de kopgroepbedrijven. De tabel bevat nog een aantal lege plekken (van de geel gemarkeerde bedrijven zijn geen data bekend). De conclusies van deze tussenevaluatie hebben dan ook een voorlopig karakter.

# werkn. Groot Asd

% # auto auto's wo-we

Opmerking

Kopgroep 1

nb

nb

nb

Kopgroep 2

nb

nb

nb

17.000 werkn NL; 15.5000 fte

Kopgroep 3

nb

nb

nb

Kopgroep 4

1

19%

314

Aandeel auto = 0%; lease auto = 19%

Kopgroep 5

nb

1%

150

Dit lijkt ons laag, gezien het grote aantal vestigingen van de gemeente

Kopgroep 6

nb

nb

nb

Kopgroep 7

nb

90%

3.780

Kopgroep 8

11.000

nb

nb

Kopgroep 9

nb

55%

14.457

Het aandeel lease = 60%; totale aandeel auto 90%? Veel werknemers reizen buiten de spits

Kopgroep 10

nb

nb

nb

Kopgroep 11

3.000

59%

743

Kopgroep 12

6.000

nb

nb

Kopgroep 13

nb

83%

623

Aandeel lease = 17%

Kopgroep 14

0

57%

928

Aandeel lease = 23%

Kopgroep 15

nb

nb

nb

Kopgroep 16

700

nb

nb

Kopgroep 17

2.500

nb

nb

Kopgroep 18

nb

nb

nb

Kopgroep 19

0

64%

445

Kopgroep 20

4.000

nb

nb

Kopgroep 21

275

nb

nb

Kopgroep 22 Totaal / gemiddeld

0

30%

1.290

27.476

41%

22.730


Dit is met de huidige parkeersituatie

Aandeel lease = 22%

15

Tussenstand Taskforce Ontspits (Mobiliteitsmanagement Metropoolregio Amsterdam)

Recommend Documents