Trends in onderwijs Interview met Coen Free
Welke trends doen er toe? Trends in het onderwijs: welke zijn van belang en welke niet? Waar kan uw onderwijsinstelling haar voordeel mee doen en welke kun je beter laten voor wat het is? Zoveel personen, zoveel meningen. Wij spraken met de heer Coen Free, Algemeen Directeur en Voorzitter van het College van Bestuur bij het Koning Willem I College.
In zijn vakgebied is hij zeer geboeid door de nieuwste ICT-ontwikkelingen waar het gaat om onderwijs en kennisoverdracht, maar ook over ICT-ondersteuning gericht op relatiemanagement in de onderwijsbranche heeft hij een duidelijke mening. Free: “Het onderwijs in Nederland is behoorlijk gefragmenteerd en sommige aspecten van het onderwijsstelsel zijn al lang achterhaald. Opleidingen, curricula, leerlingen: alles moet passen binnen bestaande vakjes. Terwijl de leervraag, zeker in het kader van life long learning, juist gaat om individuele invulling, onderwijs op maat, wanneer het mensen uitkomt, via het kanaal dat het beste past. De fragmentatie van onderwijsinstellingen onderling, maar ook binnen instellingen zelf, maakt goed informatiemanagement bijna onmogelijk. En juist goed informatiemanagement is cruciaal, zeker wanneer digitale communicatie een steeds grotere rol gaat spelen en de aan deze communicatie deelnemende doelgroepen talrijk zijn. De technologie is al lang in staat om in deze behoeftes te voorzien. De vraag is of de
Interview Coen Free
betrokken personen en instanties ook al zo ver zijn”. Digitaal platform voor stakeholders “Instellingen worden omringd door heel veel ‘klanten’. Of het nu om ouders gaat, overheid, alumni, het bedrijfsleven of de studenten, alle belanghebbenden willen een goed werkend platform om te kunnen communiceren met de instelling. De manier waarop je als instelling vorm geeft aan dit platform, bepaalt voor een groot deel je onderscheidend vermogen. Zeer diverse doelgroepen, grote aantallen personen; allemaal hebben zij één of meerdere relaties met de instelling èn ze verwachten dat in hun specifieke informatiebehoefte 1 op 1 kan worden voorzien. Dat is niet meer bij te houden met een kaartenbak en dat hoeft gelukkig ook niet meer. Technologie stelt ons in staat om de relaties van onze instelling goed vast te leggen en vervolgens te managen. Om de vele duizenden deelnemers aan open dagen bijvoorbeeld vooraf en tijdens het evenement goed te registreren, en om deze contacten vervolgens op een gepaste manier te kunnen opvolgen. Via een zogenaamd dashboard hebben we op elk gewenst moment al inzicht in onze studentenaantallen; kunnen we zonder problemen studenten volgen, in detail en per individu. Social Media is ook zo’n fenomeen: de meeste recente open dag van ons college kwam maar liefst meer dan 4 miljoen keer voorbij via de diverse Social Media – een enorm bereik, precies binnen de juiste doelgroep. Daar kan geen advertentiecampagne tegenop. Je moet echter wel goed blijven kijken welke technologische ondersteuning je wel en welke je niet inzet. Persoonlijk geloof ik bijvoorbeeld niet dat het voor het Nederlandse mbo loont om profielinformatie van Facebook, Hyves en LinkedIn en dergelijke te gebruiken in marketingcampagnes. In Nederland kiest men toch voornamelijk op basis van afstand: de inschrijving vindt heel vaak plaats bij de dichtstbijzijnde instelling. De leerlingen binnen je regio kloppen dus uiteindelijk toch wel bij je aan. Bij grote onderwijsinstellingen in Amerika
www.crm-resultants.nl
2
echter, zitten hele teams marketingmensen die je per stad, woonwijk en straat precies kunnen vertellen waar hun (potentiële) studenten vandaan komen. En reken maar dat ze allemaal worden benaderd. In dat geval spelen geografische factoren een veel kleinere rol en moet je meer doen om studenten aan te trekken”. Kantelpunt Zitten we in Nederland vastgebakken in het huidige onderwijsstelsel, op mondiaal niveau gaan de ontwikkelingen in een razend tempo door. Free: “Op de laatste Educause Conferentie in Denver werd een ontwikkeling gepresenteerd die naar mijn mening best wel eens een kantelpunt zou kunnen betekenen voor het (hoger) onderwijs in de hele wereld. We hebben het hier over de MOOC’s: Massive Open Online Courses. Harvard/MIT en Microsoft aan de ene kant en Stanford en Google aan de andere kant werken met verbijsterende snelheid aan het beschikbaar stellen van gratis, online colleges. Was een online leertraject vroeger niet meer dan het online zetten van readers en klassikaal te behandelen leerstof, bij MOOC’s wordt de lesstof op de meest uiteenlopende manieren aangeboden. Hierbij komen ook complete virtuele online gemeenschappen waar digitale begeleiding van studenten een grote rol speelt. De investering van Google en Microsoft wordt terugverdiend doordat zij op deze manier in staat zijn wereldwijd zogenaamde ‘high potentials’ te vinden en aan zich te binden. De onderwijsinstellingen verdienen hun geld doordat studenten die het volgen van de online colleges willen afsluiten met een diploma, hiervoor betalen. De hoogvliegers die online hun opleidingen volgen kunnen vrij eenvoudig door de onderwijsinstellingen worden geïdentificeerd en benaderd om bij hen les te komen geven, of verder te komen werken aan (het realiseren van) het onderwijs van de toekomst. En dan sta je als student voor de keuze: vertellen dat je studeert bij Hogeschool ABC te Lutjebroek of een diploma kunnen presenteren dat is behaald aan Stanford of Harvard… Geen echt moeilijke keuze, lijkt mij”.
Interview Coen Free
Kansen Verandering van het onderwijsstelsel gaat niet van de een op de andere dag en in de tussentijd staan de ontwikkelingen in onderwijsland niet stil. Zijn er in de tussentijd nog kansen voor de Nederlandse onderwijsinstellingen? Free: “Jazeker! Het belangrijkste is dat instellingen een duidelijk onderscheid gaan maken tussen informele en formele leerprocessen en zich gaan focussen op het laatste. De informele leerprocessen betreffen kennis en vaardigheden die iemand zichzelf eigen maakt, bijvoorbeeld via het internet of gaming. Bij een formeel leerproces gaat het om kennis- en vaardighedenoverdracht, gerelateerd aan een door de overheid bepaald niveau en aan algemeen erkende standaarden. Investeer als instelling daarnaast in een goede online leeromgeving en zorg dat leraren hier aansluiting mee krijgen en houden. Zorg ook dat je de technologische mogelijkheden benut om je leergemeenschap te monitoren; weet wie bij jouw (digitale) community – kunnen horen, wat hun onderlinge verhoudingen zijn etc. En, ik zou het bijna vergeten, ontwikkel goede opleidingen voor Mediawijsheid en Denkvaardigheden. De laatste, maar daarmee zeker niet onbelangrijkste kans is het goed organiseren van de secundaire processen zodat er veel meer tijd overblijft voor het primaire proces: het overdragen van kennis en vaardigheden en het goed begeleiden van mensen bij het opdoen daarvan. Daarmee komen we weer terug op een van mijn eerste punten, het belang van goed informatiemanagement. Goed informatiemanagement is naar mijn idee (en ervaring) alleen mogelijk in een centraal gestuurde organisatie. De invulling van de primaire taak van de instelling – onderwijs / kennisoverdracht / begeleiden van mensen bij opdoen van kennis – moet je vooral bij de diverse onderdelen van de instelling zelf beleggen. Maar studentenregistratiesystemen, studentenvolgsystemen, een managementdashboard en de onderwijs- en informatielogistiek moet je echt centraal organiseren. Hetzelfde geldt voor systemen
www.crm-resultants.nl
3
die ondersteunen bij het managen van de relaties. Stap over die angst heen om informatie over je relaties met je collega’s te delen, daar wordt echt niemand slechter van. Het geeft je als instelling als geheel waardevolle inzichten in je relaties, zeker wanneer de crossverbanden tussen de personen zichtbaar worden. Kun je je eindelijk focussen op waar je als instelling voor staat en
Interview Coen Free
meedraaien aan de top als het gaat om onderwijskwaliteit”. Coen Free is sinds 1990 algemeen directeur van het Koning Willem I College te ’s-Hertogenbosch. Daarnaast is hij onder andere voorzitter van het Consortium voor Innovatie in het beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. In tijdschriften en boekvorm publiceert hij regelmatig zijn ideeën over de vernieuwing van het onderwijs.
www.crm-resultants.nl
4
Interview Coen Free
www.crm-resultants.nl
5
