Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Transsylvanië Fietsen, Roemenië
Tekst en foto: Nanda Raaphorst
Het gebied De tocht Zwaarte/moeilijkheidsgraad Navigatie Beste tijd Eten, drinken Overnachten Georganiseerd Er naar toe Geld De etappes Kaarten, boeken, gidsen Adressen en websites
De feiten Het gebied Transsylvanië, in het hart van Roemenië. De tocht Zevendaagse fietstocht. In totaal 470 km. Zwaarte/moeilijkheidsgraad Met goede basisconditie prima te doen. Glooiend terrein (450 - 700 m), veel dorpen met winkels en hotelletjes. Soms slechte wegen (stenen, modder). Navigatie Eigen route m.b.v. kaart. Download de gps-track op oppad.nl. Beste tijd Mei - september.
Het gebied Na Boekarest is Transsylvanië het welvarendste deel van Roemenië. Transsylvanië of Zevenburgen (Siebenbürgen in het Duits) was lange tijd onderdeel van het koninkrijk Hongarije en was tussen 1526 (de Slag bij Mohács) tot het begin van de negentiende eeuw in feite het enige deel van Hongarije dat niet bezet was door de Turken of de Habsburgse Oostenrijkers. Nog steeds leeft in Transsylvanië een grote Hongaarse minderheid. Een andere grote minderheid bestaat uit Duitstaligen, de Saksen. Zij werden door de Hongaren uitgenodigd om te helpen aan opbouw en versterking van het land. De Saksen zijn het die de zeven burchtsteden stichtten waaruit Transsylvanië bestaat. Het zijn Bistrita (Bistritz in het Duits); Sibiu (Hermannstadt), ClujNapoca (Klausenburg); Brasov (Kronstadt); Medias (Mediasch); Sebes (Mühlbach) en Sighisoara (Schassburg). De beschreven route komt door drie van de zeven burchtsteden: Sibiu, Brasov en Sighisoara. Transsylvanië is een van de meest toeristische gebieden van Roemenië. maar fietsend van dorp naar dorp op ons rondje Sibiu - Sighisoara - Brasov - Bran - Victoria - Sibiu merkten we daar nauwelijks iets van. Behalve in de grotere steden als Sibiu, Sighisoara en Brasov. Er is een groot verschil tussen de dorpen, waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan, en paard en wagens af en aan rijden, en de grotere steden, waar je behalve veel Dacia’s (de volksauto) ook de modernste en duurste auto’s ziet rondrijden.
Er naar toe Vliegen op Sibiu (overstap in München). Vanaf Livizii (vliegveld) 2 Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
km fietsen naar Sibiu. Utrecht - Sibiu is ruim 1900 km. Overnachten Hotels, pensions, B&B’s, appartementen, kloosters.
Pagina
De tocht De tocht is een mix van grote mooie steden (drie burchtsteden) en fraaie romantische plattelandsdorpen. Je rijdt afwisselend over asfalt en in de dorpen vaak over aarde, blubber, en door kuilen. Het terrein is lichtglooiend, nergens is de tocht echt zwaar. Het zwaarste traject is door het bergachtige terrein tussen Brasov - Bran, waar wij de fiets op de bus zetten vanwege het noodweer. Het landschap is niet heel gevarieerd, glooiend, uitgestrekte akkers en veel niemandsland. Richting Brasov komen de (uitlopers) van het Fagaras-gebergte in zicht, maar de route voert niet door, maar langs die bergen.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad Met goede basisconditie prima te doen. Transsylvanië is een vlakte op gemiddeld 500 meter hoogte. Een enkel klimmetje voert naar 700 meter, maar zwaar is deze tocht nergens. Op het traject Brasov - Bran heb je de keuze tussen fietsen over de drukke maar vlakke E574, of een bergweggetje dat over de 1045 m hoge Dosul Plesii voert. Handig is een stevige toerfiets, maar een ‘aangeklede’ mountainbike (met dragers en spatborden) is ook een goede optie.
Navigatie Zelf uitgestippelde route met behulp van de kaart. Geen markering. De gps-log van de route staat elders op de site.
Beste tijd Mei - september. Het leukste vonden we de dagen dat het nog schoolvakantie was (die valt half mei - half september), dan zijn er overal kinderen op straat die graag met je kletsen, grapjes willen maken en je fiets willen bewonderen.
Eten, drinken Handig is om een flinke (dag)voorraad proviand bij je te hebben. Dorpen zijn er genoeg - om de ca 5 km - maar lang niet overal kun je er eten of drinken inslaan. Wel in de grotere steden, die hebben bijna allemaal een ‘magasin mixt’ met van alles te koop, van deodorant tot wortelen en brood. Ook een postkantoor en ATM’s vind je in de grotere steden.
Overnachten Op dagafstand fietsen is er in de grotere dorpen, stadjes en steden wel een pension (pánsion, pensiunea), hotel of appartement te vinden. Ook kloosters/ kerken bieden (tegen betaling) vaak onderdak aan reizigers, voor de sleutel moet je meestal aankloppen bij de naastgelegen woning. Onze overnachtingslijst loopt uiteen van communistische megahotels tot intieme pensionnetjes: Sibiu: Villa Santa Maria Livezii 43 T (+40) (0)269 22 44 51 E
[email protected] I www.booking.com/hotel/ro/villa-santa-maria Sfeervol schoon, modern familiepension op 10 minuten fietsen vanaf het vliegveld. Prijs: € 50,- tot 75,- voor 2 persoonskamer. Fiets mag binnen staan, evenals overbagage die we hier een week achterlieten.
Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Pagina
Agnita: Hotel Dacia Str. Horia 1 T (+40) (0)269 510 900 Lelijk communistisch bouwwerk, dito kamers die te bereiken zijn via krakende trap. Inclusief zitje met pompeuze leren banken op de gang, veel marmer en vlekkerig rode lopers op de gangen. En tóch heeft het wat, bijvoorbeeld de goedlachse congierge achter het loket. Fiets mag binnen staan. Prijs: vanaf € 17,50 voor 2-persoonskamer. Online booken is nog niet mogelijk.
Sighisoara: Pensiunea Hera Mihai Eminescu 62 T (+40) (0)265 778 850 E
[email protected] I www.pensiunea-hera.ro Superdeluxe en zeer schoon appartement met riante badkamer. In wijk net buiten historische centrum van Sighisoara. Fiets mag binnen staan. Ontbijtservice. Prijs: ca € 40 voor 2-persoonskamer. Baraoult: Pension Desz Kossuth Street 143 Spic en span pension, met afgesloten tuin + overkapping voor fietsen. Prijs: ca € 25,voor 2-persoonskamer. Om de hoek koffietentje met heerlijk gebak/koekjes. Brasov: Casa Tereza Str.Nicolae Balcescu 25 T (+)40 (0)742 488 739 I www.casa-terezia.ro Prima, schoon appartement, paar straatjes van centrum Brasov verwijderd. Vriendelijke gastvrouw. Fiets mag op afgesloten binnenplaats. Prijs: € 25 - 30 voor 2-persoonskamer. Ontbijttip: Bistro del Arte op de Piata Enescu. Bran: Pension Ovi Tours Str. Valea Portii 35 T (+)40 (0)722 720 222 I www.turistinfo.ro/bran/cazare-bran/pensiunea_ovi_tours-c755.html Kamer met bad, tv en waterkoker en een erg vriendelijke, Duits sprekende gastvrouw. Ze haalt ons over ook bij haar te dineren (vlees met nog meer vlees, gevulde wijnbladeren en pruimenlikeur toe). Om de hoek van het ‘Dracula-kasteel’. Tweepersoonskamer ca € 25,-.
Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Pagina
Sambata de Sus Kloostercomplex Mânâstirea Brâncoveanu 9 km ten zuiden van Sambata de Sus DN!, E68 T (+)40 368 506 001 E manastirea_brancoveanu2yahoo.com I www.manastireabrancoveanu.ro Slapen en ontbijt in Mânâstirea Brâncoveanu. Eenvoudige kamers op lange gangen, op meeluisterafstand van de mis (via luidsprekers schalt het gezang en geprevel over het kloosterterrein) die om 6 uur begint en die je kunt bijwonen. Prachtige ontbijtzaal. In de omgeving enkele luxe hotels en simpele restaurants. De Fagaras-bergen als decor. Prijs: ca € 22,50 voor 2-persoonskamer, ontbijt € 1,50.
Georganiseerd Wie liever het organiseren van de reis en de overnachtingen uit handen geeft, kan o.a. terecht bij Romtour. Zij hebben verschillende thema fietstrektochten (weerkerken, kloosters) in hun programma, waarbij je slaapt op bijzondere lokaties. Informatie: www.romtour.nl,
[email protected]. Ander bedrijfje dat individuele reizen op maat kan verzorgen (op bezoek bij zigeuners, bergen bedwingen, helpen op het land etc) is Kentauro. Informatie: www.kentauro.nl of via 0575 - 52 81 77.
Er naar toe Vliegen: Amsterdam - Sibiu (altijd met overstap, in München, Wenen of Boekarest), prijzen vanaf € 260,-; 4 - 6 uur reistijd. Vanaf Livizii (vliegveld Sibiu) is het 2 km fietsen naar hotel Villa Santa Maria in Sibiu (zie ‘Overnachten’). Toegestane hoeveelheid bagage: 25 kilo p.p. Voor iedere kilo overgewicht betaal je ongeveer 10 euro. Op vliegveld Livizii/Sibiu moesten de fietsen door de scanner: dat lukt alleen door voorwielen uit het frame los te halen. Auto: Utrecht - Sibiu is ruim 1900 km.
Geld De officiële munteenheid is de Roemeense Lei (RON). Op 1 juli 2005 heeft er een revaluatie van de lei plaatsgevonden. 1 nieuwe lei is nu 10 000 oude lei waard. Wisselkoers: 1 EUR = 4.1891 RON (juni 2009) Actuele wisselkoersen op www.bnr.ro ( National Bank of Romania), doorklikken naar financial Info.
De etappes Aankomst, vliegveld Livizii - Sibiu, 2 km In het donker van vliegveld naar buitenwijk van Sibiu voor hotel. Asfalt ligt als dikke nekrimpels, opgekruld tegen de stoep. Oppassen geblazen. Overnachting: Villa Santa Maria Dag 1, Sibiu - Agnita, 66 km Sibiu ligt na ongeveer een uur fietsen achter je. Rechts achter contouren van bergen, rondom weids landschap van glooiende akkers, natuur, niemandsland. De eerste paard en wagens draven voorbij. Mooi dorpje Daia ligt even van de weg (# 106) af. Pastelkleurige huizen, kinderkopjes, kuilen en de kerk die uitgaat. Agnita is andere kost. Het centrum wordt gedomineerd door communistisch hotel Dacia. Op de wegen een mix van paard en agens, zwaarbeladen Dacia’s en glanzende Mazda’s. Dag 2, Agnita - Sighisoara, 47 km Verder over de 106. Groen en bruin velours landschap. Om de 5 kilometer een dorpje. In de verte heuvels van deinende ... bloemkolen? Nee, enorme schapenkuddes die zich grazend over de hellingen bewegen, voorafgegaan door nijdige herdershonden. Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Pagina
Tip: Iacobeni en Basilica, even van de route af, schitterende plattelandsdorpjes, kinderen, ganzen, veelkleurige huizen, als kralen aan een ketting, gescheiden door hekken/poorten die toegang geven tot moestuin. Iedereen heeft je in de gaten. Praten, lachen. Relaxt fietsen, hooguit wat glooiingen. Sighisoara is fraaie, historische burchtstad. Dag 3, Sighisoara - Baraoult, 90 km Bezichtiging mooi Sighisoara, een van de zeven burchtsteden. Fraaie vestingwerken, burcht met toren. Dan 12 km over de drukke E60. Bij Ventori eraf, over de 137 totaan Benesti drukke weg, veel industrie. Mooi van lelijkheid zijn de fabrieken bij Cristuru Secuiesc. Weg vindt steeds doorgang tussen heuvels, bijna constant horizontaal. Alleen bij Ocland even klimmen. Dorpen zijn nu strakker, meer beton, minder romantiek. Verrassend is het natuurgebied bij Sanpaul. In Pension Desz met tuinslang alle modder en drek van de fiets gespoten. Dag 4, Baraoult - Brasov, 59 km Totaan Aita Mare is de omgeving niet heel opwindend, daarna mooier, landelijker. Na Bod wordt het vlakker, nog even en je rijdt de buitenwijken van Brasov binnen. Het regent hier heel hard en dat al dagen lang. Brasov is belangrijke, toeristische stad. Toeristische trekpleister is de zwarte kerk (Biserica Negra). Dag 5: Brasov - Bran, 30 km Fiets in de bus. Bran is supertoeristisch, alles draait om (Dracula-)kasteel. De bergweg (zonder nummer op kaart) naar Bran wordt ons afgeraden ivm actieve beren (2 doden onlangs). De E574 (verboden voor fietsers) zien we vanwege regen en drukte niet zitten op de fiets. Fiets in de bus (ca € 1,50 pp, incl. fiets, rit van ca 40 min). Bran is supertoeristisch, alles draait om (Dracula-) kasteel. Dag 6: Bran - Sâmbata de Sus complex, 82 km Via Predelut naar Zarnesti, prachtig (later blubberig) weggetje met uitzicht op P.N. Piatra Craiuliu. De 73A is een brede, rustige weg door fraaie bossen. Fietsers verboden, maar we weten geen alternatief. Hierna suist weg langzaam vanuit ‘bergen’ (Munti Taga en Munti Persanii de Sud) een uitgetrekte grassige vlakte op. Aan linkerzijde duikt machtig mooie bergkam op (Fagaras-gebergte), rechts is vlak en uitgestrekt. Je fietst van kerktoren naar kerktoren. Na 45 km (Sinça Veche, winderig dorp met wirwar aan elektriciteitskabels) rijd je een uitgestrekte vlakte op. Vanaf Sâmbata de Sus 9 km vals plat naar klooster Mânâstirea Brâncoveanu, gelegen tegen decor van bergen. Dag 7: Sâmbata de Sus - Sibiu, 93 km Mis en ontbijt in klooster. Via Dragus en Vistea opnieuw door vlakte. Leegte. Binnendoor naar Ucea en Arpasa de Sus waar asfalt plaatsmaakt voor blubber. Ontmoeting met zigeuners. Terug naar Sibiu zoeken we binnenweggetjes ten noorden van E68. We lopen vast in blubber bij Nou Roman (zowel naar westen (zou 22 km zijn) als oostwaarts). Dan maar over het asfalt, 45 km nog, via de E68, kleine 3 uur stoempen langs snelweg. Gelukkig genoeg bermvlees om uit te wijken. In Avrig tussenstop. Fietsen schoonspoelen in Lukol (benzinepomp met wasserette) net voor Sibiu.
Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Pagina
Kaarten, boeken, gidsen
Kaarten Gizi Map Szekelyfold, 1:200.000, € 12,95. Goed bruikbare kaart, meest gedetailleerde (auto)kaart die van dit gebied verkrijgbaar is. Gebied Brasov, Targu-Mures (Szekelyfold). Siebenburgen, uitg. Freytag & Berndt, 1:400.000, € 8,95. Kaart van Siebenburgen met ca driekwart van Roemenië erop. Zeer goede kaart om zelf je tocht mee uit te zetten Roemenië, uitg. Freytag & Berndt, 1:500.000, € 8,95. Kaart van heel Roemenië. Iets minder gedetailleerd, maar nog steeds goed bruikbaar. Roemenië, uitg. Hüber, 1:600.000, € 8,95. Kaart van heel Roemenië. Schaal is grover maar kaart heeft beter kaartbeeld dan die van Freytag & Berndt. Alle verharde wegen zijn helder terug te vinden. Rumänien per Rad entdecken, € 5,-. Overzichtskaart met aangegeven fietsroutes (10 meerdaagse, 8 mtb-routes) in Roemenië. Alleen ter inspiratie. Fietsgidsen Limes fietsroute deel 3, Van Hongaaarse grens naar de Zwarte Zee, uitg. Fietskaartinformatiestichting, € 15,-. Zeer goed uitgewerkte fietsroute met alle benodighde info. Van west naar oost via de Karpaten. Roemeense Donau, onderdeel van Eurovelo 6 Von Budapest zum Schwarzen Meer, Galli Verlag, € 19,60. 1600 fietskilometers, langs of in de buurt van de Donau. Kaarten zijn gedetailleerd en goed. Alle kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij iedere gespecialiseerde boekhandel. Bron: Fietsvakantiewinkel, Nijmegen, (024) - 388 90 65, www.fietsvakantiewinkel.nl. Zie ook www.reisboekhandel.nl.
Pagina
Transsylvanië
Informatie bij het artikel Fietsen in Roemenië, Op Pad 5-2009, p. 54-60.
Pagina
Reisgids Wereldwijzer Roemenië, door Joost Kingma, uitgeverij Elmar, € 20,50. Prettige, informatieve gids met achtergronden, veel handige tips, uitgebreide woordenlijst en kaartje met plattegronden. Niet meer leverbaar via uitgever. Algemene gidsen Roemenië, door Jan Willem Bos, deel uit de Landenreeks uitgegeven door KIT Publishers (www.kit.nl), € 14,50. Helder geschreven gids over ‘het gewone en het bijzondere’ van Roemenie. Interessante informatie, editie 2007. Cultuur, geschiedenies, politiek, economie, afgewisseld met hilarische feiten en anecdotes. Plus overzichtskaart. Sobere opmaak, prettig leesbaar. Boeken Roemeense lente, door Olaf Tempelman, uitg. De Arbeiderspers, € 18,95. Hilarisch geschreven boek met als ondertitel ‘Tragische komedies in de overgang naar een nieuw tijdperk. De auteur leefde zelf enkele jaren in Boekarest. Blinde Vensters van Alexandru Vana Geschiedenis van Roemenië, door Georges Castellan, uitg. Voltaire, € 12,95. Na de Roemeinen kwamen de Turken, de Oostenrijkers, Hongaren en Russen het land onderdrukken. De geschiedenis vanaf de Daciërs tot nu.
Adressen en websites Roemeens Nationaal Bureau voor Toerisme Benelux Rue Montoyer Straat 6 1040 Brussel België T 0032 (0)2 502 46 42 E
[email protected] I www.roemenie-toerisme.nl Praktische informatie voor reizigers www.roemenie-toerisme.nl. Officiële site van het Roemeens Verkeersbureau www.ovr-nederland.tk (ook voor Roemenië magazine) www.vakantielandroemenie.nl www.eco-romania.ro www.adventuretransylvania.com. Om tocht-ideeën op te doen. www.bucharest-romania-hotels.ro. Hotels, hostels, weer, ambassades, etc. Over Siebenburgen www.siebenbuergen.de/ortschaften Over Dracula en zijn kasteel www.draculascastle.com Accommodatie www.ruraltourism.ro www.transylvaniantourism.ro www.antrec.ro www.ananas7b.de www/bedandbreakfastcenter.com
Pagina