Lekker fietsen 1000 Piepers km fietsen, aardappels én logeren
1.1
0.8
Otterweg
17 Lemmer
3.3
1. 4
04467
Polder Lemsterhop
15379
1.8
LF2
2
67
Langelille
N351
2.
9
30
12
20001
10
01367
2
LF2
Kuinderbos
1 6. 24775
18443
63194
24772
24770
01
14
6.
04470
24764
24766
7
18445
24765
05624
05627
61128
61127
14951
rt
Blankenham
2
18444
6. 0
24768
rva art Kuinde
05625
40
A6
63877 30084
18446
30066
Pollesteeg
42
.9
25096
2
N716
lengte 111 km
LF2
16 Bant
N715
2.
Beginpunt Lemmer ( 66 )
8
14954
Craneburcht
Casteleijnsplas
Luttelgeest
41
12135
De Erven
Bouwen, en voormalig Zuiderzee-eiland Schokland, trouwens.
Lut tel gee ste rva 04480 67684
De Zuidert
04481
N331
Zwolse Vaart
Marknesse
11683 05008
Nagelerweg
05632
Knpt Emmeloord
N351
N352 N331
Vollenhovermeer
11292 05633
14 Emmeloord
74
0 04472 11963
30603
De Voorst
N719
17176
11967
rt aa erv Ens
Voorsterbos 63314
30113
5. 7
46
05626
5.2
Kraggenburg! Zoiets vraagt om een fietspauze. Net als Nagele, icoon van Het Nieuwe
N333
70482
63314
04475
70464 22807
73
aa l
interessante pieper die bestand is tegen de schimmelziekte phytophthora uit
11682
A6
Emmeloord
44
N331
rt aa eV ols Zw
En… het pionieren zit de boeren nog steeds in het bloed. Zo komt de eerste commercieel
A6
Hotel 't Voorhuys 04479
12134
43
15 De Munt
an
groeiden uit tot een decor van kapitale boerderijen, onafzienbare akkers en bos.
Espelervaart
11681 04471
Emmelerbos
Vollenhove rk
drooggevallen polders bewerken. Het resultaat mag er zijn. Winderige moddervlaktes
14480
15179
LF3
het aan de Zuiderzee, planologen en architecten richtten het in en pioniers kwamen de
11680
21586
03218 14480
01210
N715
4.6
Flevoland is mensenwerk. De vernuftige plannen van ingenieur C. Lely onttrokken
03217
Blok
1.7
70354
Baarlo
18451
ar t
eindpunt Lelystad (Bronsweg)
1.6
62966
30093
Ku ind erv aa
Bant
3.0
Kalenberg
N351 24767
184
Vrijstat
De Weerribben
00333
04469
24769
24773
4.5
24778
Nationaal Park
Kuinre
31 02647
0. 5
De Kuilen
2
05
24774
30070
18449
cht gra
18447
IJsselham 65692
18442
1 2.
35
25087
Ossenzijl
05
er erg enb Kal
a rt t erva Lems
de Lin
23155
7.7
18441
1.7
9
1
25089
32 14861
Slijkenburg
65
0024 18401
4 3.
Spanga
4.3
.1
08366
63411
25086
26
Rutten
65696
.2
01366
14860
Het W
75 18200
06771
25084
Ku
Schoterzijl
36
05763
Scherpenzeel
71
0.6
Nijetrijne
05035
2
2.5
22
A6
179
09465
28
70
Kooisloot
LF
05622
1.6
Bantega
3.6
Gemaal Buma
3
2.
Munnekeburen
Gracht
Bandsloot
68
50
N351 09917
0.6
4.3
04464
01166
4.8
00721
2.1
2.9
4.9
66
a rt 00676
i n der of T jon ge r
9 2.
LF 2 0
4.5
69
1.1
08121
2.0
3.3
Boven Water
08054
07290
3.3
0.7
Kuinre - Lelystad
51
49
ava 02047
Het Wijd
64
04474
Vollen
3 Bentpolder
ROUTEBESCHRIJVING NOORD – ZUID
Steeds rd Muntweg, fietspad langs provinciale weg. Y 3218 la Espel en Y z.nr. ra Espel. Y 3217 rd Espel en Y 3217/3 ra Espel Espelerweg, fietspad langs weg. Y 12135 la Emmeloord-West Hannie Schaftweg. Y 12134 la Emmeloord-West Pilotenweg, Emmeloord in. Het tweede huis rechts is Zorgboerderij NOP ‘de Boerderij’.
Na Lemmer via 66 – 67 – 71 – 26 naar Kuinre. Te Kuinre van 1 naar 31 en daar richting 40 . (Voor B&B De Waker: van 1 richting 31 , B&B ligt links aan het einde van de H. de Cranestraat net voorbij de kerk. Voor B&B/Kunstherberg Meander: naar 31 op dijk, B&B ligt ca. 150 m voorbij watertoren.)
Op dijk enkele km vóór 40 Y 18444 scherp ra Luttelgeest Blankenhammerweg. 1e weg la Uiterdijkenweg. Weg volgen tot Biologische Boerderij De Eerste.
1
Erik Ploer runt met zijn zwager en schoonouders Biologische Boerderij De Eerste. Toen Erik er kwam werken, was het bedrijf al van zijn schoonvader, de heer Marsman. Die wilde graag werken op een zowel mens- als dier- en milieuvriendelijke manier en besloot daarom de boerderij biologisch te runnen. “Biologisch gaat daarin het verst, daarin voel ik me het meest thuis. In de landbouw hangt alles samen. Je voedt de grond, je werkt met beesten en voor mensen. De biologische landbouw zet rake stappen: geen gif, gentech afwijzen en geen kunstmest gebruiken. De lichamelijke en geestelijke gezondheid staan voorop!” De Eerste is een gemengd bedrijf dat naast de aardappelrassen Raja en Agria ook groenten verbouwt. Verder is er een veld met varkens die je enthousiast tegemoet rennen en lopen er kippen en koeien. De Eerste heeft ook een bloementuin. Zijn aardappelen verkoopt De Eerste aan Nedato, Restaurant Brennels Buiten in Kraggenburg, natuurvoedingswinkels en op de markt. De boerderijwinkel op het erf heeft een groot assortiment producten van eigen grond, uitgebreid met ingekochte etenswaar en verzorgingsproducten. Er werken vijftien mensen op het bedrijf. U kunt een afspraak maken voor een rondleiding.
Vervolg route: Fiets langs dezelfde weg terug. 2e weg la Kalenbergerweg. Einde weg ra Oosterringweg en Y 14954 rd Kuinre Oosterringweg. Y 5625 la Emmeloord Kuinderweg. 1e weg ra Burchtweg. 1e weg la Friesepad. Einde weg ra Muntweg, door tunneltje, omhoog en via viaduct voorrangswegen, A6 en kanaal oversteken. 48
2
De inleiding op de website luidt: “Van oorsprong is ‘de Boerderij’ een initiatief van ouders van kinderen met een verstandelijke beperking en vrijwilligers die zich betrokken voelen bij de combinatie van zorg en landbouw.” Opgericht in 1999 is Zorgboerderij NOP de Boerderij nu een divers bedrijf met 5,5 ha cultuurgrond. Er zijn een kas en een pluktuin waar u in de zomermaanden zelf uw boeket kunt samenstellen en frambozen en bessen kunt plukken. U kunt ook op bestelling meubelen laten maken van steigerplanken. Bovendien is er in 2009 een ooievaarsnest geplaatst. De aardappelen die worden geteeld, zijn de Raja en Agria. De boerderijwinkel verkoopt allerlei producten, zoals diverse soorten sla, komkommer, tuinbonen, bosbiet, paksoi, aubergines en courgettes en natuurlijk aardappelen. Verder is er een uitgebreid assortiment droogwaren: diverse soorten thee, ontbijtproducten, deegwaren, wijnen, sappen, biologisch afbreekbare schoonmaakproducten, potgroenten, chocolade en andere lekkernijen. Elke vrijdag is er vers brood van bakker Verbeek uit Brummen en in de zomermaanden zijn er diverse soorten biologisch ijs te koop. Een rondleiding over de boerderij is meestal mogelijk. Als het erg druk is, kunt u op eigen houtje een wandeling maken over het wandelpad dat over het terrein loopt.
Vervolg route: Einde weg ra Scandinaviëlaan en einde weg la Urkerweg, fietspad langs weg. Y 14480 la Steenwijk, brug over. Steeds rd Steenwijk volgen via parallelweg langs kanaal, Doodlopende weg, geldt niet voor fietsers. Einde parallelweg Y 18781 la Marknesse Marknesserweg en direct ra fietspad langs provinciale weg. Fietspad langs Zwolse Vaart tot in Marknesse volgen.
49
art
N351 11292
LF20
05633 05616 11963
14 Emmeloord
17162
rt aa erv Ens
05617
Tollebeek
De Voorst
N719
17176
17161
11967
Voorsterbos
30113
63314 63314
Urkerbos
Urk 04475
62239
art va ker Ur
15381 04478
14781
Zwolsche Hoek 30189
N50
Kraggenburg A6 24758
N352
Nagelervaart
05618
LF
13 Urk 10715
30183
rt aa erv Ens
00080
N716
art va ler ge Na
05359
14741
Gemaal Vissering 15382
N351
24759
Schokkerbos
N352
Ens
Nagele
20
11365 05619
17160
N352
04477
17174
LF15
04476
10714
Ram
08446 15383
l sgeu Ram
LF15
61261
p
sdie
17159
Schokkerhaven
35 66860
10713 18788
13952
N50
Ganz en
33
7
10142 67734
De Greente
23501
Roggebotzand
Zandbe
13
41
4
30247
23499
LF20
Oostervaart
61087
Business Zone Delta
09980
65
23496 63078
N307
0.7
07619
23495
67
60473
Kampen
Flevowijk
0
Roggebotsluis 68
09797
6.2
rt
10254
13938
65058
10246
12615
51
2
N305 23494
5. 4
15303
01180
12614 40 14600
1.
Revebos
Zwartendijk
N306
2. 0
50
De Maten
09798 10113
De Gilden
23
11 LelystadNoord
23498
.8
11472
LF
09793
Lag eV aar t
bos 07070
3. 3
09792
1.8
Visvijver
11149
66
Kamp
03052
64734
N307
18786
3. 1
13950
45
0.3
LF
N307
23502
9.
Sw ifte rva art
09796
1.2
Swifterbant
4. 0
Vossemeer
09794
5.4
09795
18780
LF15
13958 03136
18787
No or de rto ch t
ten die p
14
Kampereiland
2.
cht derto Noor
30479
15
Ka t
N711
8.6
Rechterveldpolder Keteldiep
2.8
2. 0
IJsseloog
1. 2
LF20
16 34 LF1 5
p die ord No
LF15
Ketelmeer
Ketelbos03137 03306
1. 1
12 Swifterbant
Ond
15302
Te Marknesse einde fietspad rd Emmeloordseweg. Einde weg Y 17882 ra Kraggenburg Sluis. (Voor B&B De Waterlelie: na brug 1e weg ra Markezijde, later Waterlelie.) Sluis wordt Walcherselaan met fietspad aan linkerkant weg, vervolgens Leemringweg. Brug over en ra Mammouthweg. Op nummer 22 staat Aardappelboerderij Vos.
3
Niek en Jozien Vos hebben al twintig jaar een biologisch bedrijf, daarvoor boerden zij even lang gangbaar. Niek Vos: “Als ik weer gewoon moest boeren, stopte ik. Het geeft een goed gevoel dat je teelt voor mensen die er wat voor over hebben en waardering hebben voor de producten.” Vos en zijn vrouw telen vooral pootaardappelen van het ras Biogold. Samen met kweekbedrijf Meijer zijn zij zo’n twaalf jaar bezig geweest een commercieel interessante aardappel te kweken die de aardappelziekte phytophthora kan weerstaan. In 2008 lukte dat: de Bionica was een feit! De afnemers bepalen echter in grote mate welke aardappels er worden geteeld. De grootte van de aardappels doet ertoe, maar ook resistentie tegen schimmels, vroegrijpheid, water en suikergehalte en de kleur. En daar zit ’m de crux: de Bionica is wit. Hij smaakt goed, maar de Nederlandse consument heeft liever gele aardappels op z’n bord. Per land verschillen de voorkeuren. Zo eten consumenten in Engeland juist graag lichter gekleurde aardappels. Niek Vos laat zich niet van de wijs brengen: “Ik heb goede hoop, want we hebben met de Bionica een goed verhaal. Uiteindelijk zal de kleur minder zwaar gaan wegen, het is een eigenschap die aan mode onderhevig is.” Vervolg route: Einde weg la Drietorensweg. Vlak vóór Ens, op nummer 20, woont Aardappelboer Te Winkel.
52
Wim te Winkel is in 1990 omgeschakeld van gangbaar naar
biologische boeren. Om het akkerbouwbedrijf van Wim te Winkel nog in volle bloei mee te maken, moet u snel zijn. Vanwege zijn leeftijd is 2009 het laatste jaar dat Te Winkel zich hierop toelegt. Hij teelt pootgoedaardappelen van de rassen Santé, Agria en Ditta, die hij levert aan Bioselect. Daarnaast doet hij zelf aan veredeling. Zijn zoon heeft daarvoor een mooi computersysteem voor hem in elkaar gezet. Te Winkel blijft dit ook doen na het opdoeken van zijn bedrijf. “Er zijn in de resistentieveredeling nog wat stappen te zetten,” vindt hij.
4
Vervolg route: Op voorrangskruising ra Oostereind, fietspad aan linkerkant provinciale weg. Te Ens Baan. Einde weg Y 4476 la Kampen, fietspad aan linkerkant N50. Einde fietspad Y 8446 la Kampen Zwartemeerweg en Y 70931 ra Kampen Ramsweg. Y 70932 rd Kampen en Y 70933 la Schokland, fietspad op dijk. Vanaf hier LF 15b volgen tot de Ketelbrug over het Ketelmeer. Aan overkant Ketelbrug Y 18788 la fietspad langs Ketelmeer, LF 20b verlaten (die gaat hier rd via de weg). Einde fietspad rd en Y 3136 ra Colijnweg, fietspad aan linkerkant weg. Op nummer 17 woont Aardappelboer Kees Paauw. (Voor B&B Mia Salomons Y 3136 la Ketelhaven in, brug over, 1e weg ra, vervolgens 1e weg la en 1e weg ra.)
53
5
D
54
Kees Paauw runt al 25 jaar een boerenbedrijf in Dronten. Tot voor kort had hij een gemengd bedrijf. De biologische tak van wortels, aardappelen en granen is echter opgeslokt door Prorail voor de aanleg van een spoorbaan. Volgens Kees gaat het niet geweldig met de landbouw. “De voedseltekorten worden niet doorberekend in de prijzen. De kosten blijven en iedereen komt om geld.” Rond zijn huis heeft Kees 38 hectare waarop hij conventioneel aardappels teelt. Voor de firma Schaap in Biddinghuizen teelt hij Martima’s, waarvan friet wordt gemaakt. Voor de huisverkoop teelt hij Nicola, Irene, Eigenheimer en Bildstar. Kees verbouwt ook uien, waarvan hij de grote exemplaren verkoopt aan de locale pizzeria. In zijn stalletje aan de weg zijn de aardappels en uien te koop. Wel zelfbediening, want alles gaat op goed vertrouwen! Het leuke aan dit kraampje vindt Kees dat het de boer meer opbrengt, terwijl het voor de klant goedkoper is dan in de winkel. “De verkoop van aardappels hier neemt toe en mensen komen snel terug door de goede kwaliteit van de aardappels. Aardappels in de winkel zijn gewassen, maar aardappels kunnen niet tegen water. Ze zijn dan maar een week houdbaar. Bovendien heb ik doordat er mensen hier langs komen veel persoonlijk contact met de klanten.” Kees Paauw is bereid mensen rond te leiden over zijn bedrijf. Mia Salomons en haar man hadden in het verleden een
boerenbedrijf. Recentelijk hebben ze dit verkocht en zijn ze verhuisd. Nu runnen ze een bescheiden Bed & Breakfast aan huis. Mia’s man geeft energetische en klassieke massages. Als mensen die bij hen overnachten dat tevoren afspreken, kunnen ze een massage krijgen.
Vervolg route: Einde Colijnweg Y 10113 ra Dronten en Y 9797 rd Swifterbant Dronterringweg, fietspad langs N307. Naar Swifterband fietsen en bij benzinepomp Y 10142 rd Lelystad Dronterringweg. Y 9795 rd Lelystad en Y 9794/6 la Lelystad. Te Swifterband Y 9794/7 ra Lelystad Randweg, later fietspad langs N307. Naar Lelystad, onder A6 door, bruggetje over en Y 9792 la Lelystad. Vanaf hier even LF 20b volgen naar de Bronsweg.
ROUTEBESCHRIJVING ZUID – NOORD
Vanaf einde Bronsweg LF 20a volgen tot bij het viaduct van de A6. Y 7070 (bij viaduct) rd Swifterbant. Fietspad langs N307 volgen naar Swifterbant, wordt aan de rand van Swifterbant weg door bos. Te Swifterbant Y 9794/7 la Dronten De Lange Streek en Y 9794/6 ra Dronten, fietspad langs N307. Y 9795 rd Dronten Dronterringweg en te Dronten Y 9797 rd Elburg. Y 10113 la Ketelhaven, later Colijnweg.
Y 3136 la Emmeloord Ketelmeerdijk en ca. 150 m verder rd, fietspad op dijk langs Ketelmeer. (Voor B&B Mia Salomons Y 3136 rd Ketelhaven in, brug over, 1e weg ra, vervolgens 1e weg la en 1e weg ra.) Y 18788/2 rd Emmeloord, omhoog, en Y 18788/3 rd Ketelbrug over. Vanaf hier LF15a volgen, via Nagele en ten slotte via fietspad op dijk langs het Ketelmeer. Einde fietspad Y 70933 ra Ens en Y 70932 rd Ens. Einde weg Y 70931 la Ens en Y 8446 ra Ens, fietspad langs N50. Y 4476 ra Ens in, Baan. Door Ens heen en 1e kruising la Drietorensweg. (Op nummer 20, aan de linkerkant, woont Aardappelboer Te Winkel). Vóór brug ra Mammouthweg. (Halverwege deze weg, op nummer 22, staat Aardappelboerderij Vos).
55
Einde weg la Leemringweg, te Marknesse Walcherselaan. (Voor B&B De Waterlelie vóór brug la Markezijde, straat volgen, wordt Waterlelie.) Y 17882 la Emmeloord, later Emmeloordseweg. Fietspad langs provinciale weg volgen. Te Emmeloord Centrum volgen, fietspad aan linkerkant provinciale weg, verderop fietspad langs ventweg met kanaal aan rechterhand. Steeds rd. Bij klokkentorens niet meer Centrum volgen, maar Tollebeek Kampwal. Kanaal blijven volgen, brug over, Y 14480/69 ra Tollebeek en Y 14480/70 la Tollebeek. Stoplichten net na IJsselmeerziekenhuis ra Scandinaviëlaan en 1e weg la Drostlaan, verderop Pilotenweg. (Vlak vóór rotonde ligt links Zorgboerderij NOP ‘de Boerderij’). Bij rotonde Y 12134 ra Espel Hannie Schaftweg. Einde weg Y 12135 ra Kuinre Espelerweg. Y 3217/3 la Kuinre en Y 3217/4 rd Kuinre. Einde weg Y z.nr. la Kuinre en Y 3218 ra Kuinre, fietspad langs provinciale weg met bocht naar links en vervolgens naar rechts volgen! Via viaduct voorrangswegen, kanaal en A6 oversteken. Afdalen en la door tunneltje, fietspad. 1e weg la Friesepad. Voorbij Casteleijnsplas 1e weg ra Burchtweg. Einde weg la Kuinderweg. Bij rotonde Y 5625 ra Luttelgeest Oosterringweg. Steeds rd, langs Luttelgeest en voorbij Rest. ’t Trefpunt 1e weg la Kalenbergerweg. Einde weg ra Uiterdijkenweg en naar EKO Zuivelboerderij De Eerste. Zelfde weg terug en 1e weg ra Blankenhammerweg. Y 18444 la Kuinre Hammerdijk. U bent nu op het knooppuntennetwerk en volgt 31 – 1 – 26 – 71 – 67 – 66 . (B&B/Kunstherberg Meander ligt ca. 150 m voorbij watertoren en 31 op dijk in Kuinre. Voor B&B De Waker: van 31 richting 1 , B&B ligt links aan het einde van de H. de Cranestraat (hoofdstraat van Kuinre) net voorbij de kerk.)
56
TE BEZOEKEN
1
Biologische Boerderij De Eerste Erik Ploer, Uiterdijkenweg 64, 8316 RT Marknesse, 0527 - 291 774, rondleiding op afspraak via www.eko-de-eerste.nl
2
Zorgboerderij NOP ‘de Boerderij’ Wim Keuper, Pilotenweg 7a, 8303 EG Emmeloord, 0527 - 252 736; www.zorgboer.nl; geopend di-vr 9-16.30, za 10-15 uur. Zo en ma gesloten.
3
Aardappelboerderij Vos Mammouthweg 22, 8317 RB Kraggenburg, 0527 - 201 415. U vindt een achtergrondartikel op www.waardenvanhetland.nl, als u zoekt op Niek Vos.
4
Aardappelboer Wim te Winkel Drietorenseweg 20, 8307 PE Ens, 0527 - 251 858.
5
Aardappelboer Kees Paauw Colijnweg 17, 8251 PJ Dronten, 0321 - 315 841.
PRAKTISCHE INFORMATIE
A
B&B De Waker, Henric de Cranestraat 191, 8374 KN Kuinre, 0527 - 231 602, www.dewaker.nl
B
B&B Kunstherberg Meander, Bouwdijk 21, 8374 KT Kuinre, 0527 - 231 754,
C
B&B De Waterlelie, Waterlelie 14, 8316 NN Marknesse, 0527 - 203 206,
D
B&B Mia Salomons, Boslaan 84, 8253 AE Dronten, 0321 - 336 611,
[email protected], www.glasbewerken.nl
[email protected]
[email protected].
NB: Horeca onderweg vindt u in Emmeloord, Marknesse, Ketelhaven en Lelystad. Buiten deze plaatsen is onderweg geen horecagelegenheid. Neem dus voldoende proviand mee!
57
Pieperperspectieven
De rassendemonstratievelden van het Louis Bolk Instituut vinden plaats bij drie boeren langs de Pieperroute. Behalve bij Niek Vos zijn ook bij de volgende boeren vijftien verschillende aardappelrassen, jong en oud, in allerlei kleuren, te bewonderen:
Henk en Rik Engels
Aloys Michielsen
Henk & Rik Engels, ’t Schoor 8, 9145 CD Ternaard (Friesland), 0519 - 32 1106
Aloys Michielsen, Magdalenastraat 4, 4566 BB Heikant (Zeeuws-Vlaanderen),
[email protected]
In 2008 is het bedrijf van Henk Engels verhuisd van Anjum naar Ternaard en heeft zijn zoon Rik het bedrijf overgenomen. Rik teelt de aardappelrassen Agria, Ditta en Junior. Deze worden afgenomen door Zann, Zaaister en de webwinkels ‘Eigen Erf’ en ‘Griene strand’. Om de variatie van de aardappel te laten zien, heeft Rik op de boerderij een LBI-demonstratieveld aangelegd met vijftien aardappelrassen. Vijf daarvan zijn oude rassen, met de smaak van vroeger. De andere tien zijn jongere varianten. De aardappelen verschillen onderling zowel boven- als ondergronds. De kleur van het loof en de bloemen verschillen per soort. Ook de aardappelen zelf variëren in uiterlijk: ze zijn rond of ovaal, hebben een gele of rode schil, en zijn van een ander kooktype, bloemig of kruimig. In overleg met Boer Engels is het mogelijk wat knollen op te graven om deze verschillen te bekijken.
58
Aloys Michielsen heeft tien jaar gangbaar geboerd voordat hij in 1991 omschakelde naar ecologisch. Duurzaam produceren is voor hem een grotere drijfveer dan geld. “Er is technisch veel mogelijk geworden de afgelopen decennia, de toepassingen om onkruid te wieden zijn beter. Vijftig jaar geleden gingen we blind op de adviezen van de verkoper af en sloegen we de weg van bestrijdingsmiddelen in, die heilloos bleek. In ontwikkelingslanden is het nog erger, daar lopen ze nog zo’n vijftig jaar achter en wordt er gespoten uit onwetendheid.” Aloys teelt veelal de aardappelrassen Triplo en Biogold en hij vindt het altijd leuk nieuwe rassen te proberen. Op zijn boerderij wordt dan ook een van de drie LBI-demonstratievelden aangelegd, met vijf oude en tien nieuwere rassen. Over deze rassen kunt u meer informatie vinden op de bordjes die erbij staan. In overleg met de boer kunt u ook ondergronds een kijkje nemen, door wat aardappelen op te graven.
59
