Fietsen heeft voorrang

Rotterdam.nl

Fietsen heeft voorrang Fietsplan Rotterdam 2016-2018 2015-2018 Consultatiedocument 30 juni 2015

De fiets als nieuwe heilige koe We werken hard aan een nog socialere en leefbare stad. En aan een gezond, dynamisch en economisch sterk Rotterdam. Dit betekent dat we lopen, fietsen en openbaar vervoergebruik stimuleren als alternatief voor de korte autoritten in de stad. De fiets heeft daarin een zeer belangrijke rol. Gelukkig zien we het fietsverkeer in de Rotterdamse binnenstad al flink stijgen. Op die trend springen we dan ook in: De fiets als nieuwe heilige koe. In 2018 willen we dat Rotterdamse fietsers hun stad als ideale fietsstad zien. In het collegeprogramma hebben we ons tot doel gesteld het aantal fietsers op onze belangrijke fietsroutes naar de binnenstad tot 2018 met minimaal 10% te laten groeien. We zetten alles op alles om fietsers hier een nog sterkere uitgangspositie te geven. Om zo verder te kunnen groeien naar Rotterdam als fietsstad van Nederland. Steeds meer fietsers beschouwen hun tweewieler als lifestyle-element. De hippe fiets wint terrein. De flexibiliteit, het bewegen en de buitenlucht dragen bij aan de gezondheid en de kwaliteit van leven. De elektrische varianten maken het voor een grotere groep mensen mogelijk om langere afstanden af te leggen. Om het aantal fietsers in de stad verder te laten stijgen, zijn ambassadeurs nodig die de voordelen van het fietsen nadrukkelijk uitdragen. Niemand kan dat ambassadeursschap beter gezicht geven dan de Rotterdamse fietser zélf. We investeren in het verbeteren van comfort en aantrekkelijkheid van onze voorzieningen voor onze groeiende groep fietsambassadeurs. En willen mede op deze manier diegenen die nog niet (vaak) op de fiets stappen, verleiden dit wél te doen. Hoe? Door de fiets voor afstanden tot zeven kilometer (op de e-bike voor afstanden tot vijftien kilometer) te beschouwen als een volwaardig alternatief voor de auto. Door de fietsers in onze stad een nadrukkelijker plek te geven in het verkeer en hen op belangrijke kruispunten een betere voorrangspositie te geven. We blijven de fietspaden en voorzieningen op straat verbeteren en we investeren in al die plekken waar fietsers hun ‘nieuwe heilige koe’ willen stallen. Onze binnenstad beschouwen we als proeftuin voor experimenten met fietsparkeren. Met relatief kleine maatregelen die op de juiste plaatsen groot effect hebben, zetten we het Rotterdamse fietsgebruik in de gehele stad verder in de lift. Dat doen we in nauwe samenwerking met allerlei partners op fietsgebied. En natuurlijk met de Rotterdamse fietser zélf. Bovendien kijken we goed naar mogelijkheden en oplossingen die andere steden in Europa hebben gevonden. We zetten vaak en veel de ‘fietsersbril’ op bij alles wat we doen. Of het nu korte of lange afstanden zijn, woon-werkverkeer of recreatie. Alle fietsers waarderen we. Dat maken we zicht- en vooral merkbaar. Want laten we eerlijk zijn: op de fiets voel je je pas een échte Rotterdammer.

Pex Langenberg Wethouder Mobiliteit, Duurzaamheid en Cultuur

2

Fietsen heeft voorrang

Inhoudsopgave Leeswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 05 Een gunstige startpositie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 De fiets in stedelijk perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 Het Rotterdamse fietsgebruik nu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 Wat bereikten we de afgelopen jaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Waar liggen onze belangrijkste kansen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Waar gaan we naartoe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 In & rond de Binnenstad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Lekker kunnen doorfietsen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Veilig en comfortabel stallen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Zoveel mogelijk op de fiets… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 In & rond de Wijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Lekker kunnen doorfietsen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Veilig en comfortabel stallen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Zoveel mogelijk op de fiets… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Van & naar de Regio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Lekker kunnen doorfietsen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Veilig en comfortabel stallen… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Zoveel mogelijk op de fiets… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Financiën en uitvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Totstandkoming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Bijlage Wensenkaart voor de fiets … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Fietsplan Rotterdam 2016-2018

3

4


Leeswijzer Voor u ligt het Fietsplan van Rotterdam voor de periode 2016 – 2018, de versie die het college aanbiedt aan de gemeenteraad ter vaststelling. Hierin schetsen we de grote lijnen van het uit te voeren fietsbeleid voor de komende jaren, gebaseerd op alle input en informatie die door veel partners op fietsgebied is aangeboden. Dit document vormt een deeluitwerking van het coalitieakkoord 2014 – 2018 ‘Op volle kracht vooruit’, het collegeprogramma ‘#Kendoe’ en de Rotterdamse Mobiliteitsagenda.

In het coalitieakkoord en het collegeprogramma 2014 – 2018 zet het Rotterdamse college van burgemeester en wethouders in op meer ruimte voor de fietser door beter fietspaden en meer stallingen. In het collegeprogramma is de doelstelling opgenomen om deze collegeperiode het fietsgebruik op de meetpunten rond de binnenstad met 10% te laten groeien. De op 18 juni 2015 vastgestelde Rotterdamse Mobiliteitsagenda beschrijft overkoepelend hoe het college wil omgaan met de mobiliteit in de stad en de regio. De Rotterdamse Mobiliteitsagenda vormt het kader voor vier deeluitwerkingen die de belangrijkste mobiliteitsthema’s vormen in het collegeprogramma, te weten: een Stedelijk Verkeersplan, een Parkeerplan, een Verkeersveiligheidsplan en dit Fietsplan.

voor fietsparkeren. Zeker voor de binnenstad biedt dat namelijk nieuwe kansen. Dit Fietsplan 2016 – 2018 hebben we opgesteld op basis van input van allerlei partijen en organisaties in de stad die actief zijn op fietsgebied. Tijdens de consultatie hebben we bovendien de online fietscommunity fietsfan010 in het leven geroepen. Via dit digitale platform dachten de Rotterdamse fietsers massaal mee. Daar zijn we erg blij mee, want een gedegen Fietsplan biedt pas toekomstperspectief als het zoveel mogelijk wordt gedragen door experts en fietsers zélf. We nodigen iedereen dan ook van harte uit ideeën die bijdragen aan een betere fietsstad via dit digitale kanaal met ons als gemeente en met elkaar te blijven delen.

We hebben dit Fietsplan gebaseerd op drie thema’s: ‘Lekker kunnen doorfietsen’, ‘Veilig en comfortabel stallen’ en ‘Zoveel mogelijk op de fiets’. Kortweg: fietspaden, fietsen stallen en fietsgebruik. Omdat de voorwaarden voor verbetering per gebied in de stad verschillen, hebben we deze thema’s in drie hoofdstukken ondergebracht. Namelijk ‘In en rond de binnenstad’, ‘In en rond de wijken’ en ‘Van en naar de regio’. Per hoofdstuk schetsen we het ideale toekomstbeeld, stellen we per thema de doelen en presenteren we bijhorende actiepunten. Let wel; Sommige keuzes op verkeersgebied hebben behoorlijke gevolgen voor andere verkeersstromen in de stad. Neem de voorrangspositie van fietsers op kruispunten of ruimteverdeling tussen bijvoorbeeld fietsers, voetgangers en autoverkeer. In het Stedelijk Verkeersplan Rotterdam (SVpR) maken we keuzes ten aanzien de voorkeurspositie van de fiets ten opzichte van de andere verkeersstromen in de stad. Het Fietsplan vormt hiervoor een belangrijke bouwsteen. Het Fietsplan en het Parkeerplan sluiten daarnaast op elkaar aan als het gaat om de ruimte voor autoparkeren en de ruimte


5

Een gunstige startpositie Rotterdam is een ondernemende stad. Een stad die bloeit en groeit. Een stad met ongekende mogelijkheden en net zo veel uitdagingen. Een van die uitdagingen ligt in het stimuleren van Rotterdammers nog vaker en verder te gaan fietsen. Om te weten waar hiervoor de kansen liggen, is goed zicht op onze startpositie onmisbaar. Die startpositie is behoorlijk gunstig. Per dag maken Rotterdammers en mensen uit de regio zo’n 560.000 fietsritten in onze stad. Van de Rotterdammers vanaf zestien jaar en ouder bezit namelijk 79% een tweewieler. In 5% van de gevallen is dit een elektrische. Bovendien is het fietsgebruik in Rotterdam de afgelopen tien jaar met 60% gegroeid. 200

80000

200

80000 70000

180

70000 60000

180 160

60000 Het Rotterdamse fietsgebruik nu… 50000

80.000

7%

70.000 60.000

7%

60.000 50.000 50.000 40.000 40.000 30.000 30.000 20.000 20.000 10.000

Gem. werkdag

Zaterdag

Zondag

Gem. werkdag

Zaterdag

Zondag

20142014

20132013

20122012

20112011

20102010

20092009

20082008

20072007

20062006

20052005

20042004

20032003

20022002

20012001

10.000 0

6

20092009

Groei fietsintensiteit in Rotterdam

80.000 70.000

0

20082008

20072007

20062006

20052005

20042004

20032003

20022002

20012001

20142014

20132013

20122012

20112011

20102010

20092009

20062006

20052005

20042004

20032003

20022002

20012001

Door deze ontwikkelingen op de goede plekken op de juiste manier aan te sporen, kan Rotterdam haar aantrekkingskracht en de kwaliteit van leven in haar wijken nog verder verbeteren. Onderzoeksinstituut TNO heeft berekend dat wanneer er 30.000 inwoners in de binnenstad bij zouden komen, dit zou leiden tot maar liefst 30.000 extra banen. Bovendien zou een toename van inwoners ook structureel bijdragen aan ‘schonere’ mobiliteit. Ten opzichte van bewoners in de regio, reizen stedelingen namelijk relatief minder ver. En zij doen dit in verhouding aanzienlijk minder vaak met de auto, maar juist meer met het openbaar vervoer, te voet en… Met de fiets.

50000

Het fietsgebruik in Rotterdam is de afgelopen tien jaar 40000 fors toegenomen. Hoe deze40000 toename in fietsgebruik 30000 precies is ontstaan? Deze groei is in Rotterdam niet 30000 specifiek onderzocht. Uit landelijke studies blijkt dat een 20000 samenspel van factoren deze groei veroorzaakt: leeftijd, 20000 opleiding en inkomen van de10000 bewoners. In Rotterdam is die verhouding als volgt: Van 10000 de inwoners met een 0 huishoudensinkomen boven twee keer modaal, bezit 93% een fiets. Bij inwoners met een 0huishoudensinkomen tussen modaal en twee keer modaal, ligt dat percentage op 86%. Van de Rotterdammers met een minimum huishoudensinkomen is 61% fietseigenaar. 20082008

140

Zo’n 30 à 40% van de bevolkingsgroei in Nederland 140 vindt plaats in de grote steden. Niet 120overal in Nederland, maar wel in grootstedelijke gebieden 120 zoals de 100 Metropoolregio Rotterdam - Den Haag. Ook de stijgende 100 aantrekkelijkheid van Rotterdam speelt een rol in die 80 hebben verschillende bevolkingsgroei. De afgelopen jaren 80 partijen ondanks de economische crisis geïnvesteerd in 60 het verder versterken van deze stad. En dat met zichtbaar resultaat, bijvoorbeeld behoud van 60midden- en hoge inkomens, vergroening, verduurzaming en een sociaaleconomische verbeterslag in Rotterdam Zuid.

20072007

De fiets in stedelijk perspectief… 160


Groei openbaar vervoer in Rotterdam

Groei automobiliteit in stedelijk gebied

120 120

120 180 120180

110 110

110170 110170

17% 17%

160 100160 100 150 150 90 90140 140

180 180

80 80

80 130 80130

150 150

70 70

120 70120 70

140 140

90 90

110 60110 60 100 100 50 50 90 90

60 60

Bus Bus

Totaal Totaal

Metro Metro

2014 2014

2013 2013

2011 2011

2012 2012

2010 2010

2009 2009

2008 2008

2007 2007

2006 2006

2005 2005

2004 2004

2003 2003

2002 2002

2001 2001

2000 2000

1999 1999

1998 1998

1997 1997

1996 1996

40 40

1995 1995

50 50

Tram Tram

Dagen per week per wijk Op werkdagen fietst Rotterdam veruit het meest, in de weekenden is het iets rustiger. Rond de 160.000 Rotterdammers pakken dagelijks hun fiets. Nog eens 200.000 Rotterdammers doen dat wekelijks. Zo’n 160.000 Rotterdammers fietsen nooit. Er zijn wel verschillen tussen de wijken. Bewoners in het centrum, Hillegersberg - Schiebroek, Kralingen - Crooswijk en Noord fietsen relatief vaak. Op de Zuidoever gebruikt 51% van de bewoners wekelijks de fiets. Ruim de helft van de bewoners in Feijenoord, IJsselmonde, Charlois en Hoogvliet gebruikt de fiets echter (bijna) niet. Dit geldt ook voor de bewoners van Delfshaven en Prins Alexander. Het fietsgebruik verschilt sterk per wijk. Op Zuid verplaatsen de bewoners zich gemiddeld minder vaak per fiets, maar gaat men vaker lopen of neemt men de auto. De redenen voor Rotterdammers om wel voor de fiets te kiezen, is vooral om naar sportclubs en winkels te gaan. Bewoners in de wijken in Noord binnen de ring (Centrum, Delfshaven, Noord, Kralingen - Crooswijk en Nieuw Mathenesse) gebruiken de fiets daarnaast in verhouding ook meer bij het uitgaan. Bewoners op Zuid pakken de fiets bovendien relatief vaker om naar werk en school te gaan.

40 80 40 80

170 170 160 160

6% 6%

130 130

10% 10%

120 120

11% 11%

110 110

10% 10%

100 100 1986 1986 1987 1987 1988 1988 1989 1989 1990 1990 1991 1991 1992 1992 1993 1993 1994 1994 1995 1995 1996 1996 1997 1997 1998 1998 1999 1999 2000 2000 2001 2001 2002 2002 2003 2003 2004 2004 2005 2005 2006 2006 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014

100 100

Regio Regio

Ruit Ruit

90 90 80 80

Binnenstad Binnenstad

Fiets versus auto Wanneer Rotterdammers een afstand van vijftien kilometer –zo’n 45 tot 60 minuten fietsen– of minder moeten afleggen, kiest 16% van hen ervoor om dit op hun tweewieler te doen. Als zij een vervoersmiddel moeten kiezen voor afstanden minder dan vijf kilometer, pakt 23% van de Rotterdammers over het algemeen de fiets. In Rotterdam bestaan relatief de meeste korte autoritten, die tussen drie en vijf kilometer, uit even heen en weer rijden van en naar de binnenstad. Zeker op de routes waar geen directe alternatieven voorhanden zijn. Denk aan de Straatweg en aan de Erasmus- en Willemsbrug. Van het totaal aantal autoritten op de Coolsingel en Blaak ligt het aantal korte autoritten boven de 10%. Dat vertaalt zich in meer dan 2.000 autoritten per etmaal. Aandeel fietsgebruik in vier grote gemeenten (2010-2012) < 5 km

5 t/m 14 km

Rotterdam

23%

16%

Amsterdam

38%

30%

Den Haag

28%

19%

Utrecht

40%

30% Bron: OVIN, bewerking OBI


7

8



9

Rotterdamse redenen Wanneer we Rotterdammers vragen waarom zij bijvoorbeeld in plaats van de auto te pakken, niet vaker fietsen, geven zij als meest belangrijke redenen het weer en de reisafstand. Gevolgd door het risico op diefstal of vernieling, dat de fiets als vervoersmiddel niet snel genoeg is en ze zich op de fiets niet veilig voelen in het verkeer ofwel het eng vinden te fietsen. Sommigen geven aan vanwege fysieke redenen (handicap, leeftijd) niet op de pedalen te stappen. Ook oncomfortabele routes en de Nieuwe Maas met haar beperkt aantal oversteekplekken, worden als reden genoemd. Daarnaast vormt ook het goede openbaar vervoer een belangrijk alternatief voor de fiets. We zien tegelijkertijd dat het aantal zogenoemde eenzijdige ongelukken onder fietsers helaas is toegenomen. Obstakels zoals paaltjes en eilandjes op fietspaden zijn hiervan regelmatig boosdoeners. Vanuit fietsoogpunt is daarnaast een gevoel ontstaan, dat zij met regelmaat aan het figuurlijk korte eind trekken als het om de buitenruimteverdeling tussen weggebruikers, bijvoorbeeld auto’s versus fietsers gaat. Zowel op het gebied van fietspaden, als stallingen als andere voorzieningen. Gelukkig is het beeld van Rotterdam als specifieke autostad de afgelopen jaren al aan het kantelen. We willen als stad de basis nog beter op orde hebben. En dat betekent flink doorbouwen op onze gunstige startpositie.

Wat bereikten we de afgelopen jaren? We tellen als stad nu in totaal zo’n zeshonderd kilometer aan fietspaden en fietsstraten. Dat is grof gemeten een afstand van Rotterdam naar het Duitse Stuttgart. Wanneer je je bedenkt dat de aanleg van een kilometer fietspad rond de een miljoen euro kost, illustreert dat wellicht enigszins hoeveel we als stad inmiddels aan ons totale fietspadennetwerk hebben besteed. In cijfers en getallen We bieden drie gratis en bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad, en tellen naar schatting 8.700 losse stallingsplekken op straat. Verspreid over de wijken staan 750 fietstrommels, goed voor maximaal 3.750 afsluitbare fietsstallingsplekken. In 2013 haalden we ongeveer 4.200 fietswrakken en 2.300 weesfietsen van de straat. Bij verschillende OV-knooppunten als de ondergrondse stalling van Rotterdam Centraal (5.190 plekken), stalling noordzijde Rotterdam Centraal (1.700 plekken), stalling Churchillplein (140 plekken) en Meent (250 plekken) is de bezettingsgraad gemiddeld 60 tot 75%. Rotterdammers geven voor die mogelijkheden een rapportcijfer dat tien jaar geleden nog net onvoldoende was, en nu een 6,1. En daar is begin 2016 de stalling bij station Blaak (circa 900 plekken) nog eens bijgekomen. Het Fietsveer Kralingen Feijenoord vervoerde in 2014 gemiddeld 120 fietsers per dag en kreeg een negen als waarderingscijfer op haar dienstregelingsrapport.

10

Op de goede route We hebben de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in de aanleg en verbetering van tientallen kilometers aan fietsroutes en het wegnemen van ontbrekende schakels ofwel verbindingen tussen die routes. Brommers moeten zich in Rotterdam tegenwoordig bij het autoverkeer voegen, en dat geeft rust op de fietspaden. We kennen daarnaast een toenemend aantal zogenoemde langeafstandsfietsroutes; van Rotterdam naar Dordrecht, van Rotterdam naar Den Haag en van Rotterdam naar Spijkenisse.

Waar liggen onze belangrijkste kansen? De fiets is bezig aan een internationale opmars. Veel wereldsteden –Londen, Parijs, New York en Kopenhagen– profileren zich graag als fietsstad. En niet voor niets: Een fietsvriendelijke stad is een leefbare stad: gezond, goed voor het milieu en de fiets neemt veel minder ruimte in dan de auto. Groener, schoner, leefbaarder Hoe meer mensen fietsen, hoe meer ruimte overblijft voor groen. Onderzoek wijst uit dat in wijken waar autoverkeer vermindert, de waarde van woningen oploopt. Bovendien: Een wijk waar de bewoners in verhouding meer fietsen, wordt veelal als prettiger en leefbaarder beleefd. En niet te vergeten, op de fiets beleef je een stad pas écht. Je kunt grotere afstanden overbruggen dan te voet en hebt meer contact met mensen op straat dan wanneer je in de auto zit. Als we het gemiddelde Rotterdamse fietsgebruik van 23% op een afstand kleiner dan vijf kilometer vergelijken met het percentage in de drie andere grote steden in Nederland, blijft het percentage korteafstandsfietsers in Rotterdam nog achter. Omdat veel korte autoritten plaatsvinden op de routes van en naar de binnenstad, ligt juist daarin een kans meer mensen te verleiden de fiets te nemen. De tweewieler als een toonbeeld van duurzame mobiliteit. Geen schadelijke uitstoot, minder luchtvervuiling en daarmee betere luchtkwaliteit in de stadsstraten. De enige brandstof die nodig is, is de energie van Rotterdammers, die de pedalen draaiende houden. Beweging helpt bij het voorkomen van aandoeningen als hart- en vaatziekten en diabetes. Mensen die fietsen hebben minder vaak last van overgewicht en voelen zich gelukkiger. Het vergroot de zelfredzaamheid van kinderen en ouderen. Direct in verbinding Een factor die routes oncomfortabel maakt, is een zogenoemde ‘ontbrekende schakel’. Kortweg; als het fietspad stopt en je als fietser je toch bij het autoverkeer moet voegen. Of als je voor de handigste route eigenlijk tegen de richting in moet rijden. Als fietser kun je bijvoorbeeld niet door winkelgebied in de Rotterdamse binnenstad heen. Ook als je vanaf de Nieuwe Binnenweg naar de Coolsingel wilt fietsen, moet je flink omrijden. En het Park bij de Euromast en het gebied rond het Erasmus


Medisch Centrum zijn moeilijk door te steken op de fiets. Daarnaast vormen de beperkte oversteekmogelijkheden van de rivier de Nieuwe Maas een struikelblok, net als de missende link voor fietsers (en voetgangers) tussen bijvoorbeeld Katendrecht en Charlois. Daar kunnen we dus op inhaken en die verbindingen verbeteren. Belangrijkste kansen voor aantrekkelijke fietsroutes liggen voor Rotterdam langs de rivieren, de singels, de havengebieden en de vele architectonische iconen. Op de langere afstanden vergroten de e-bike en andere snelle nieuwe fietsvarianten de actieradius. Voor afstanden tot vijftien kilometer is de fiets daardoor een steeds beter alternatief voor de auto. Hoe meer mensen op deze afstand voor de fiets kiezen hoe lager de filedruk is op de snelwegen en invalswegen. Op de belangrijkste fileknelpunten bestaat ruwweg één derde van het autoverkeer uit lokaal verkeer, één derde uit regionaal verkeer en één derde uit doorgaand verkeer. Economische potentie De sociaal economische meerwaarde –‘bikenomics’– van de fiets kunnen we in Rotterdam nog veel meer zwaarte meegeven. Neem bijvoorbeeld het feit dat werknemers die fietsen, minder vaak verzuimen en productiever zijn dan diegenen die dit niet doen. En dat zij –samen met voetgangers– het meest in de winkelstraten en binnensteden besteden. Een goede bereikbaarheid is essentieel om ook op grotere schaal als stad economisch


verder te groeien. Om een aantrekkelijk vestigingsklimaat te creëren voor bedrijven én werknemers. Ook de groei van fietsindustrie en de opkomst van nieuwe hippe fietsen en verschillende vormen van bakfietsen en zogenoemde ‘cargo-bikes’ bieden kansen. Zowel voor de werkgelegenheid als nieuwe duurzamer vormen van stadsdistributie. En denk ook aan het beter befietsbaar maken van bedrijventerreinen en de ontsluitingswegen ernaartoe. We hoeven hier als gemeente niet zelf het initiatief te nemen, maar we kunnen nadrukkelijk wél de juiste condities creëren en onze kennis delen, om dit soort initiatieven te prikkelen. Fiets én OV De fiets en het openbaar vervoer vormen daarnaast een gouden combinatie. Rotterdam heeft een uitstekend OVnetwerk en kan de potentie hiervan nog beter benutten. De fiets als versterker van het openbaar vervoergebruik, bijvoorbeeld onderdeel van bijvoorbeeld de woonwerkreis of recreatieroute. Dit vraagt wel om goede stallingsvoorzieningen op en rond OV-knooppunten, uitbreiding van OV-fiets, ook op niet-NS stations en verbetering van de mogelijkheden om de fiets mee te nemen in het openbaar vervoer. Ook in het koppelen van fiets en vervoer over water kunnen we winst boeken. Onze gemeentelijke rol is hierin vooral faciliterend.

11

Wat herkennen we als belangrijke fietstrends? Mensen reizen slimmer en bewuster? Autobezit is voor steeds meer jongeren en jongvolwassenen niet meer noodzakelijk. Zeker in de steden zien we een toename van deelsystemen. En daarnaast maken ze meer gebruik van onder meer het openbaar vervoer en de fiets. Mensen zijn daarnaast vaker bezig met het monitoren van hun gezondheid en stemmen daar hun vervoerskeuze op af. De fiets als lifestyle-symbool. We zien steeds meer verschillende soorten fietsen in ons straatbeeld. Van bakfietsvarianten tot hippe cityhoppers. Van lichtgewicht vouwfiets tot bmx. De fiets groeit steeds meer uit tot lifestyle symbool, als belangrijke functionele én trendy accessoire, die onderstreept wie je bent. De opkomst van de elektrische fiets. Zowel in reguliere variant als in bakfietsvorm. Dit zorgt voor nieuwe fietsende groepen, bijvoorbeeld vitale ouderen. En voor een grotere actieradius. Rotterdam als internationaal fietsstad-voorbeeld. Dat trekt in toenemende mate toeristen. Daarbij opgeteld: de mogelijkheid om te fietsen staat op plek drie als reden voor buitenlandse bezoekers om naar Nederland te komen. Een tendens waar we als stad marketingtechnisch op in kunnen spelen. Quality of life. De balans tussen de dynamiek van de stad en ontspanning in de natuur. Het evenwicht tussen werk en vrije tijd. De kwaliteit van leven staat steeds centraler in vele levens. Gezondheid, ontspanning en flexibiliteit zijn elementen die steeds meer mensen vanuit die gedachte doen kiezen voor de fiets.

12


Waar gaan we naartoe? We willen een eigen Rotterdamse fietscultuur creëren. En zo werken aan een gezonde, aantrekkelijke en economische vitale stad voor bewoners, bezoekers en forenzen. We zetten daarom in op meer fietsgebruik. We geven de fietser meer bewegingsvrijheid in de openbare ruimte en houden voldoende rekening met het groeiend aantal fietsers de komende jaren. We zien in de redenen die Rotterdammers aandragen om niet (vaker) op de fiets te stappen, juist de kansen. Samengevat willen we nog meer comfort bieden aan Rotterdammers die al veel op de pedalen staan en bewoners die dat nog niet of nauwelijks doen, vaker op het zadel helpen.

En van & naar de regio: Betere fietsverbindingen tussen stad en ommeland waarbij de koppeling met vervoer over water en openbaar vervoer wordt gemaakt. Dit betekent dat de fietser: • Lekker kan doorfietsen tussen stad en ommeland; • Veilig en comfortabel zijn/haar fiets kan stallen rond OV-knooppunten; • Zoveel mogelijk op de fiets stapt, forens of recreant. Zie de volgende pagina voor onze 30 actiepunten.

Zoals in het collegeakkoord is genoemd willen we over drie jaar ten minste 10% meer fietsers tellen op de belangrijkste telpunten in de binnenstad. Bovendien willen we naast deze kwantitatieve groei ook een kwaliteitsslag maken. In 2018 moet de Rotterdammer het fietsen in de stad een hoger waarderingscijfer toebedelen, zodat Rotterdam in 2018 dé fietsstad van Nederland is. We zoeken in de openbare ruimte naar een goede balans tussen de verschillende weggebruikers, waarbij de fietser meer gefaciliteerd gaat worden. Sommige maatregelen hebben consequenties voor het autoverkeer, met name in de binnenstad. Om daar de Çitylounge te versterken en de fietser en voetganger meer ruimte te kunnen bieden, zal de auto aan ruimte moeten inleveren. In de uitwerking hiervan en van andere locaties waar dit van toepssing is, zoeken we wel altijd naar maatwerk en vinden van de juiste balans. Om die juiste balans te creëren, werken we in de komende jaren aan de volgende opgaven: In & rond de binnenstad: Meer fysieke ruimte voor de fietsers in de openbare ruimte waarbij extra ruimte voor de fiets niet te kosten mag gaan van ruimte voor de voetganger. Dit betekent dat de fietser: • Lekker kan doorfietsen en meer prioriteit bij verkeerslichten krijgt en daardoor minder hoeft om te fietsen; • Veilig en comfortabel zijn/haar fiets kan stallen; • Zich als fietser gewaardeerd voelt: bezoeker, bewoner én forens. In & rond de wijken: Meer fysieke ruimte voor de fietsers in de wijken waarbij ontbrekende schakels in het netwerk worden toegevoegd en in de openbare ruimte gezocht wordt naar inpassing van fietsvoorzieningen. Dit betekent dat de fietser: • Gebruik kan maken aantrekkelijke en verkeersveilige fietspaden; • Goede stallingsvoorzieningen heeft, thuis en op de bestemming; • Op jonge leeftijd in aanraking komt met de fiets en langer door blijft fietsen.


13

ACTIEPUNTEN LEGENDA A13

Treinnetwerk met treinstation

Richting Den Haag (Vaartenroute

Metronetwerk met metrostation Waternetwerk met halte Waternetwerk met halte (wensbeeld) Hoofd fietsroutes

HOEK VAN HOLLAND

Stedelijke fietsroutes Ontbrekende schakels

26

Stadsas Schiekade - Wihelminaplein Maasparcours 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

14

Aanpak van obstakels en ontbrekende schakels. Systematische analyse van hindernissen en ontbrekende schakels. Een fietsvriendelijke stadsas op de route Schiekade – Een fietsvriendelijke stadsas op de route Schiekade – Wilhelminaplein. Wilhelminaplein. Helder en zichtbaar verbeteren van niet- of moeilijk doorfietsbare Helder en zichtbaar verbeteren van niet- of moeilijk doorfietsbare gebieden. gebieden (Park Euromast, Museumpark, binnenstad). Beter benutten van de bestaande stallingsruimte in de binnenstad. Beter benutten van de bestaande stallingsruimte in de binnenstad. Uitbreiden van het aantal fietsnietjes op plekken waar ondanks Uitbreiden van het aantal fietsnietjes plekken waar ondanks goede handhaving structureel tekortop blijkt. goede handhaving structureel tekort blijkt. De binnenstad als proeftuin voor innovatie op fietsparkeergebied. De binnenstad als proeftuin voor innovatie op fietsparkeergebied (Witte de Withstraat, Binnenrotte). Op zoek naar meer grote fietsenstallingen, inpandig of goed in de Op zoek naaringepast. meer grote fietsenstallingen, inpandig of goed in de buitenruimte buitenruimte ingepast (Station Blaak, Coolsingel, CS). We waarderen de bestaande fietser zicht- en merkbaar.

ROZENBURG A20 A4

We waarderen de bestaande fietser zicht- en merkbaar. Meer bezoekers op de fiets. Meer bezoekers op de fiets. Inzetten op innovatie.

SCHIEDAM

VLAARDINGEN

Inzetten op innovatie. Verbeteren van de kwaliteit van de fietspaden.

Verbeteren van de kwaliteit van het netwerk. Meer ruimte voor de fiets in de wijken. Meer ruimte voor de fiets in de wijken door zoveel mogelijk werk met werk te maken. Verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers. Verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers. Experimenteren met innovatieve instrumenten bij verkeerslichten. Experimenteren met innovatieve instrumenten op testlocaties. Beter benutten van de bestaande voorraad parkeermogelijkheden door Beter benutten van de bestaande voorraad inwoners van Rotterdam te verleiden om hundoor oudeinwoners fiets in tevan leveren. Rotterdam te verleiden om zelf hun oude fiets in te leveren. Creëren van inpandige buurtfietsenstallingen in samenwerking met Creëren van buurtfietsenstallingen in samenwerking met bewoners eninpandige gebiedscommissies. bewoners en gebiedscommissies (kansrijke wijken). Verdere ontwikkeling in fietstrommels. Verdere ontwikkeling in Fietstrommels. Plaatsen van extra fietsnietjes op plekken waar, ondanks de hierboven Plaatsen van extra fietsnietjes op plekken waar, ondankstede hierboven genoemde maatregelen, de stallingsruimte stelselmatig weinig is. genoemde maatregelen, de stallingsruimte stelselmatig te weinig is.

28

Verbinden met Fietsen op Zuid. Verbinden met Fietsen op Zuid. Actieplan veilige schoolomgeving. We geven meer aandacht aan School op Seef. Totally Traffic: veilig fietsen door middelbare scholieren. Binnen een pilot fietsvriendelijke schoolomgeving experimenteren we met verschillende innovatieve maatregelen. Senioren op de fiets. Senioren op de fiets.

A15

HOOGVLIET

Slim combineren van onderzoeken. Slim combineren van onderzoeken. We gaan in overleg met gemeenten in de omgeving over nieuwe langeafstandsroutes, naar Zoetermeerbijvoorbeeld en Gouda. naar Verkennen van nieuwezoals langeafstandsroutes,

Zoetermeer en Gouda. Voortzetten van het fietsveer Kralingen – Feijenoord, ook na april Faciliteren van vervoer over water ennieuwe voortzetten van het fietsveer 2017, en verkennen mogelijkheden veerverbindingen. Kralingen – Feijenoord. Ook na april 2017. Verbeteren en promoten van recreatieve routes. Verbeteren en promoten van recreatieve routes (Groene Verbinding, A15 naar Rhoon en Nieuwe Maasparcours). We breiden de fietsparkeermogelijkheden rond trein- en metrostations verder uit waar nodig in is,openbaar in overleg vervoer met partners in openbaar vervoer. In overleg met dat partners verkennen hoe, waar en op welke manier we de rond Het structureel regelen vanfietsparkeermogelijkheden bewaking bij stallingen aan de treinrand en van metrostations verder kunnen verbeteren en uitbreiden. de stad. Het structureel regelen van bewaking bij stallingen aan de rand van We gaan in gesprek met de Verkeersonderneming en om hun de stad (Pernis, Hoogvliet en Capelsebrug). bestaande fietsregelingen voor werkgevers en –nemers in stand te We ondersteunen de Verkeersonderneming om hun bestaande houden en waar mogelijk te versterken, en betrekken daarbij ook de regelingen voor werkgevers en –nemers in stand te houden en ANWB en de Fietsersbond. waar mogelijk te versterken. We kleine maatregelen maatregelenmet metgroot grooteffect, effect, We investeren investeren in kleine omom bedrijventerreinen fietsvriendelijker (Merwevierhavens). bedrijventerreinen fietsvriendelijkertetemaken maken.

28

Richting Spijkenisse

POORTUGAAL



15

In & rond de… Binnenstad Even shoppen, naar de film of uit eten in de binnenstad. Boodschappen doen op de markt, slenteren langs de Maas en naar een van de musea. Naar of vanuit school en werk, van en naar het metro-, trein of waterbusstation. Dagelijks vinden meer en meer Rotterdammers, mensen uit de regio en bezoekers uit binnen- en buitenland hun weg op de fiets in en rond ons stadscentrum. Van jong tot oud, van forens tot recreant, van binnenstadsbewoner tot toerist. Fietsers in de binnenstad vormen als groep een zeer divers gezelschap.

De binnenstad als Citylounge; dé plek waar je dag en nacht prettig kunt vertoeven. Waar je woont, werkt of uitgaat. Waar je elkaar ontmoet. Met andere woorden: een gastvrije binnenstad. De fiets past meer dan prima in dat plaatje. Je stapt even af als je een kennis ziet en praat even bij. Bij zonnig weer zet je toch even je fiets aan de kant om op het terras een kop koffie te drinken. Bovendien: al fietsend maak je ook gevoelsmatig direct onderdeel uit van de dynamiek, van de levendigheid. Je hoort en ziet de mensen om je heen, en beweegt vrij door de straten. Niet voor niets koppelen we ons nieuwe Fietsplan in dit hoofdstuk dan ook direct aan het stadshart van Rotterdam.

Lekker kunnen doorfietsen Het wordt steeds drukker op de fietspaden in de binnenstad. Ook in Rotterdam zien we zogenoemde ‘fietsfiles’ ontstaan bij grote kruispunten als het Churchillplein en de Erasmusbrug. Een veel bereden en favoriete route in het stadscentrum is de verbinding tussen de Schiekade en het Wilhelminaplein. Niet alleen vormt de Erasmusbrug op die route een van de belangrijkste oversteekplaatsen over de Nieuwe Maas. Rond de Coolsingel raakt deze route het grote voetgangersgebied, dat – behalve buiten winkeltijden – het aantal fietsroutes door de binnenstad beperkt. We willen in 2018 geen tot weinig fietsfiles meer aantreffen. Ook niet in de spits. Een fietsvriendelijke stadsas Om bestaande en toekomstige fietsers op de populaire fietsroute tussen de Schiekade en het Wilhelminaplein lekker te laten doorfietsen, moeten we ze voldoende ruimte geven. Bijvoorbeeld door grotere wachtplekken

16


bij verkeerslichten. Maar ook door waar mogelijk fietsverkeerslichten langer en vaker op groen te zetten. En door direct linksaf slaan op kruisingen mogelijk te maken, in plaats van dat fietsers het hele kruispunt rond moeten. We wijzen een aantal testlocaties aan, waar we innovatieve instrumenten inzetten en monitoren of deze voordeel voor fietsers opleveren. Goede alternatieve fietsroutes Fietsers nemen vaak automatisch een bekende route. Zich niet altijd realiserend dat er ook goede alternatieven zijn. Een van de voordelen van de fiets boven de auto, is dat je veel flexibeler bent. Daar spelen we op in. De Westersingel vormt bijvoorbeeld een prima alternatief voor de Coolsingel. Op de Noord-Oostroute kun je denken aan de Witte de Withstraat als optie om van de drukte op de Westblaak weg te blijven. We promoten alternatieve routes en geven ze helder aan. En werken aan verbetering van die alternatieve routes door bij reeds gepland werk aan de weg, de situatie voor fietsers verder te verbeteren. Een fijne bijkomstigheid: grote kans dat ook de ondernemers aan de alternatieve routes daar profijt van hebben. Fietsers stappen immers onderweg gemakkelijk even af om een boodschap te doen of een broodje te halen. Veel hoofdfietsroutes én hun alternatieven komen uit op de bruggen en tunnels die Rotterdam rijk is, die fietsers over en onder de rivier door brengen. Het aantal verbindingen tussen Noord en Zuid is beperkt. Vooral de Erasmusbrug en de Maastunnel werken als trechters voor fietsverkeer. De Erasmusbrug telt op een normale werkdag meer dan 11.000 fietsers en dat worden er alleen maar meer. Zaak is te bekijken op welke manieren we de druk op deze oeververbindingen in de toekomst kunnen verlichten. Op korte termijn doen we dit door de fietsroute Schiekade – Wilhelminaplein te verbeteren en het vervoer over water te blijven faciliteren. Voor de langere termijn zullen ook andere oeververbindingen onderzocht worden. Dit is onderwerp van het overkoepelende Stedelijke Verkeersplan (SVpR). Een beter doorfietsbare binnenstad In en rond onze binnenstad kennen we plekken waar je onverwachts moet omfietsen vanwege afgeschermde voetgangersgebieden of ineens eindigende fietspaden. Denk hierbij aan het winkelgebied rond de Lijnbaan, de directe omgeving van het Erasmus Medisch Centrum / Museumpark en het Park bij de Euromast. We willen fietsen op zo min mogelijk plekken verbieden. In sommige gevallen kunnen we alsnog een goede fietsroute aanleggen. In andere gevallen zoeken we naar alternatieven, zoals aangeven dat je op een doorsteekroute weet dat daar ‘de fietser te gast’ is. Of verwijzen we naar een alternatieve route waarmee fietsers op een slimme en comfortabele manier om het winkelgebied heen kunnen bewegen. In onduidelijke gevallen spreken we helder af wie op welke plekken de voorrangsgebruikers zijn. En maken dat dit voor alle gebruikers en met oog op naleving door de politie en Stadswachten, goed zichtbaar.


Actiepunten 1. Aanpak van obstakels en ontbrekende schakels. De aanpak van fietsknelpunten, verbreden van fietspaden, ruimere wachtplekken voor fietsers, ontbrekende schakels in (alternatieve) routes en andere gewenste zogeheten fysieke maatregelen combineren we zoveel mogelijk met werk aan de weg dat reeds ingepland staat. Daarbij maken we gebruik van de talloze voorstellen die fietsers, gebiedscommissies en belangenorganisaties hebben gedaan en hopelijk blijven doen. 2. E en fietsvriendelijke stadsas op de route Schiekade – Wilhelminaplein. a We vergroten de opstelruimte op fietspaden op deze stadsas. b We gaan de fietser bij de verkeerslichten op deze as vaker en meer groen geven. Door middel van experimenten vinden we uit welke instellingen de beste zijn. c We zetten innovatieve instrumenten in, bijvoorbeeld infrarood camera’s en Fiets Licht Informatiepanelen (FLIP’s), in eerste instantie om te testen op een paar kruisingen, en bij succes uit te breiden. Infrarood camera’s: het aantal wachtende fietsers voor het verkeerslicht meten door middel van warmte . Op basis van dit aantal kan het vaker en langer voor hen op groen.

FLIP’s: informatiepanelen die aangeven of het op een kruising met verkeerslichten sneller is om het kruispunt linksom of rechtsom te fietsen.

d We promoten alternatieve fietsroutes door de binnenstad, zoals de Westersingel en de Witte de Withstraat. 3. H elder en zichtbaar verbeteren van niet- of moeilijk doorfietsbare gebieden. a Het Park bij de Euromast: de fietser is er te gast op alle paden. b Omgeving het EMC / Museumpark: we verkennen de mogelijkheden om fietsers hier meer ruimte te geven, onder andere door in te spelen op bestaande bouwplannen. c Winkelgebied binnenstad: we promoten en verbeteren slimme en snelle alternatieve routes om het winkelgebied heen.

17

De Rotterdamse binnenstad in kaart. Hoe roder de kleur, hoe groter het tekort aan fietsparkeerplekken.

Fietsparkeerdruk binnenstad (december 2014)

Veilig en comfortabel stallen Uit fietsparkeeronderzoek en een peiling onder Rotterdamse fietsers blijkt een tekort aan stallingsplaatsen in de binnenstad. Dit is sterk afhankelijk van de plek en het moment. Het probleem wordt versterkt door de aanwezigheid van weesfietsen en het ontbreken van alternatieve fietsenstallingen voor langparkeerders. Veel langparkeerders (werknemers en bewoners) maken nu gebruik van de beschikbare fietsnietjes, die eigenlijk voor de kortparkeerders (bezoekers) in de binnenstad zijn neergezet. Ook de fietsenstallingen bij Rotterdam Centraal (zowel centrum- als noordzijde) lopen snel vol. We willen de fietsers die langparkeren, verleiden om te kiezen voor inpandige of ondergrondse fietsenstallingen. Daarnaast zetten we in de binnenstad sterker in op communicatie rond en naleving van regels rond weesfietsen rondom OV-haltes en winkelgebieden. En op de plekken waar kortparkeerders stelselmatig geen plek kunnen vinden, plaatsen we extra fietsnietjes. De Rotterdamse Mobiliteitsagenda legt bij het

18

autoparkeren de focus op verleiding tot intensiever gebruik van de parkeergarages, met name de Park & Walk garages rond de Binnenstad. En minder blik op straat. En dat geeft onder andere kansen om het fietsparkeren beter te regelen. Slim inspelen op stallingswensen… Onze Rotterdamse binnenstad trekt meer en meer kennisintensieve bedrijven. Zij kijken naar de wensen van hun werknemers, die steeds vaker relatief dichtbij hun werk willen wonen. De fiets neemt een steeds nadrukkelijker plaats in binnen dit woon-werkverkeer. Minder werknemers nemen de auto, parkeergarages in de binnenstad blijven onderbezet. Samen met de Verkeersonderneming werken we aan regelingen om fietsen van en naar het werk verder aan te wakkeren. En aan slimme maatregelen om de toename van het aantal te stallen fietsen, op te vangen. Zo verleiden we werkgevers om fietsenstallingen te realiseren in leegstaande kelders en parkeergarages of op de begane grond.


Aantrekkelijke bewaakte stallingen We benutten onze bestaande bewaakte fietsenstallingen in het centrum beter en vergroten de herkenbaarheid ervan. De opkomst van elektrisch fietsen biedt daarvoor bijvoorbeeld kansen. Omdat deze fietsvarianten relatief kostbaar zijn, en de accu opgeladen dient voor een snelle weg terug, breiden we hiervoor faciliteiten binnen een aantal van onze bewaakte stallingen uit. De hippe en afwijkende modellen fietsen zijn in opkomst. Binnen de bestaande bewaakte stallingen bieden we dan ook voldoende en geschikte ruimte voor onder andere (elektrische) bakfietsen, citybikes, ligfietsen, shoppers, en al die andere nieuwe vormen van tweewielers. Marktpartijen dagen we uit hierop in te haken met speciale faciliteiten, zoals fietspompen of leenbuggy’s. Leenbuggy’s maken het gemakkelijker voor bijvoorbeeld ouders met kinderen om eenvoudig hun (bak)fiets te stallen en met kinderen in de buggy te voet verder het centrum in te trekken. Flexibel op piekmomenten Op plekken in de binnenstad waar op piekmomenten heel veel Rotterdammers tegelijkertijd hun fiets willen parkeren, neem de marktdagen en uitgaansavonden, experimenteren we met pop-up stallingen. Mobiele fietsbeugels of fietsvakken die we flexibel inzetten op plekken waar en wanneer de Rotterdammer ze nodig heeft. Als blijkt dat de vraag naar tijdelijke stalling structureel wordt, overwegen we de tijdelijke stalling om te zetten in een permanente vorm. De gebieden rond de Witte de Withstraat en de Binnenrotte hebben hierbij onze extra aandacht.

…Ook voor bewoners Ook bewoners moeten in staat zijn hun fiets comfortabel en veilig te kunnen stallen. Op plekken waar bewoners structureel hun fiets niet kwijt kunnen, verkennen we samen met omwonenden de mogelijkheden bijvoorbeeld gebruiken van autoparkeerplaatsen om ruimte te creëren voor fietsnietjes of fietstrommels.

Met oog op de toekomst We verwachten groei in de binnenstad, zowel economisch als qua aantal bewoners. Logischerwijs zal ook de vraag om fietsparkeerplekken groeien. Om daarin te voorzien, denken we nu al vooruit. Ook grootschalige aanpassingen nemen we in optie. We onderzoeken bijvoorbeeld of een grote fietsenstalling in het hart van het belangrijkste winkelgebied (Coolsingel en omgeving) de toekomstige vraag kan opvangen. Daarnaast openen we begin 2016 een nieuwe fietsenstalling bij Blaak en onderzoeken we de mogelijkheid om de stalling op Rotterdam Centraal op termijn uit te breiden.

Fietsparkeren in ondernemersbelang Onder het motto ‘Vergeet je fietsniet niet’ prikkelen we winkeliers en kleinere ondernemers in de binnenstad (en in de wijken) om nog beter na te denken over fietsparkeren bij het openen van hun zaak en nabij hun bestaande winkels. We vragen hen daaraan ook zelf actief bij te dragen. Voldoende fietsparkeerplekken dichtbij winkels, biedt ondernemers extra kansen op nieuwe klandizie. Zeker gekoppeld aan een door fietsers ingediend innovatief idee: hoe mooi zou het zijn wanneer je via een routeplanner je fietsroute uit kunt stippelen, op basis van wat je onderweg aan boodschappen nodig hebt? Uiteraard leggen we hierbij ook een duidelijke link met de promotie van alternatieve routes, voor fietsers die drukke fietspaden willen vermijden.


19

Actiepunten 4. Beter benutten van de bestaande stallingsruimte in de binnenstad. a We gaan in gesprek met bedrijven en de exploitanten en eigenaren van parkeergarages met als doel goed bruikbare fietsparkeerplaatsen te realiseren in bijvoorbeeld restruimtes of leegstaande winkelpanden. Als gemeente geven we hierin het goede voorbeeld. b In overleg met de gebiedscommissie breiden we de gebieden uit waar we handhaven op weesfietsen en foutparkeerders. In de communicatie besteden we extra aandacht aan het feit dat veel Rotterdammers niet weten dat ze hun oude fiets door de gemeente kunnen laten ophalen. c Bestaande bewaakte stallingen maken we aantrekkelijker door het uitbreiden van faciliteiten (onder meer opladen elektrische fietsen) en het verbeteren van de herkenbaar- en zichtbaarheid. 5. U itbreiden van het aantal fietsnietjes op plekken waar ondanks goede handhaving structureel tekort blijkt. a Vergeet je fietsniet niet: we maken het gemakkelijk voor ondernemers in de binnenstad (en de wijken) fietsnietjes te laten plaatsen. Zeker wanneer zij daar zelf een kleine bijdrage in willen leveren. b We willen extra nietjes plaatsen waar dat volgens het fietsparkeeronderzoek gewenst is, en zoeken daarvoor naar plaatsen waar nog nietjes kunnen staan. Dat kan ook het ombouwen van openbare autoparkeerplekken tot fietsparkeerplekken inhouden. Hier leggen we de verbinding met het Parkeerplan. 6. D e binnenstad als proeftuin voor innovatie op fietsparkeergebied. a We maken speciale fietsparkeerplekken voor bakfietsen en fietsen met een afwijkend formaat. In eerste instantie als proef en bij succes uit te breiden. b We gaan tijdelijke stallingsvoorzieningen gebruiken om piekbelastingen op te vangen. Als eerste proberen we dat uit rondom de Witte de Withstraat en de Binnenrotte. c We experimenteren met fietsvlonders om te kijken waar extra fietsparkeerplekken het beste aanslaan. 7. Op zoek naar meer grote fietsenstallingen, inpandig of goed in de buitenruimte ingepast. a Begin 2016 hebben we de nieuwe fietsenstalling bij station Blaak geopend. b Bij de (her)ontwikkeling van (kantoor)panden is een goede fietsenstalling een vereiste. We introduceren een parkeernorm voor fietsen in nieuwbouw- en renovatieplannen. Bij renovatie mag dit uiteraard nooit tot een onredelijk resultaat leiden. c We voeren een haalbaarheidsonderzoek uit naar een grootschalige fietsenstalling in het hart van het winkelgebied. d We onderzoeken waar en hoe we op termijn de stalling bij Rotterdam Centraal uit kunnen breiden. We beginnen met de stalling aan de noordzijde.

20

Zoveel mogelijk op de fiets Onze binnenstad, met publiekstrekkers als Rotterdam Centraal, de Markthal en De Rotterdam, trekt internationaal steeds meer aandacht. Dagjesmensen, toeristen uit binnen- en buitenland… In groeiende getallen weten zij onze stad te vinden. De fiets past uitstekend in dat plaatje. We willen het fietsgebruik in de binnenstad voor bewoners en bezoekers aantrekkelijker maken. En bieden forenzen die met het openbaar vervoer komen, voldoende mogelijkheden bij overstappen de fiets te nemen. Om het fietsgebruik in de binnenstad te stimuleren zetten we in op innovatieve maatregelen en laten we zien dat we de fietsers waarderen. De bestaande fietser waarderen We zetten in op kleine innovatieve maatregelen om voor bestaande fietsers het comfort te verhogen. En moedigden hen op ludieke wijzen aan dit vooral te blíjven doen. Want waarom geen applaus voor elke fietser die de Erasmusbrug succesvol is opgefietst? We willen daarnaast zoveel mogelijk gevoelsmatige obstakels wegnemen, die maken dat ook de gang naar het fietsenrek voor de minder frequente fietsers, een gemakkelijkere wordt. Bijvoorbeeld groepsgevoel onder fietsende Rotterdammers te prikkelen, door middel van een zichtbare teller op straat. En we gaan in overleg met taxibedrijven om een proef te starten om fietsdragers op taxi’s te plaatsen. OV en de fiets Het OV en de fiets moeten naadloos in elkaar grijpen. We bieden voldoende fietsparkeermogelijkheden bij de stations en zorgen voor goed onderhoud en beheer. We stimuleren gebruik van de bestaande faciliteiten, denk aan de OV-fiets en de mogelijkheden je fiets mee te nemen bij vervoer over water of in de metro. We gaan bovendien in gesprek met de NS en RET over verdere uitbreiding van de OV-fiets en ondersteunen nieuwe initiatieven. Denk aan uitbreiding van laagdrempelig fietsverhuur met meer flexibele terugbrenglocaties. Belangrijk hierbij is dat de huurfietsen ook gemakkelijk toegankelijk zijn voor mensen die geen abonnement hebben, zoals toeristen en mensen die niet vaak met het openbaar vervoer reizen. Daarbij ook met oog voor locaties buiten het stadscentrum, zoals station Kralingse Zoom. Fietsen als internationale trekker Rotterdam voert de goede lijstjes aan en dat zien we terug in een toenemend aantal bezoekers. Toeval wil dat veel toeristen en dagjesmensen juist naar Nederland komen om het land op de fiets te verkennen. Op die vraag springt Rotterdam dan ook in. We zien de marketingwaarde van de fiets als onmisbaar en willen de stad dan ook presenteren als een stad waar het goed fietsen is. En investeren daarom extra in voldoende aandacht voor goede fietsverhuurvoorzieningen, bestaande voorzieningen en in goed aangegeven


toeristische fietsroutes (waarbij je vanuit de binnenstad tot in de regio kunt fietsen) langs onder meer onze iconen en onze Rotterdamse haven. Kortom: met relatief kleine ingrepen bieden we toeristen, dagjesmensen en bezoekers een fietservaring, waaraan geen andere Nederlandse stad zal kunnen tippen. De innovatiekracht van Rotterdam We willen laten zien dat Rotterdam extra comfort en gemak voor fietsers biedt. Daarvoor spreken we graag ook de innovatiekracht van Rotterdammers aan. Met CityLab010 nodigen we de stad uit met frisse en innovatieve ideeën te komen. Mede door data en kennis over het fietsgebruik met de stad te delen. Samen laten we zien dat Rotterdam de fietser waardeert en op zoek blijft naar manier om het fietsen aantrekkelijker en leuker te maken.

Actiepunten 8. We waarderen de bestaande fietser zicht- en merkbaar: a We starten een actieprogramma kleine maatregelen op. Denk aan een applausje bovenaan de Erasmus brug of een fietsteller op de Coolsingel. Hiervoor maken we vooral gebruik van ideeën uit de stad. b We gaan in gesprek met de taxibranche over fietsendragers op taxi’s zodat de fietser met pech of bij slecht weer een taxi kan bellen.


9. Meer bezoekers op de fiets: a We gaan in gesprek met marktpartijen en de RET en NS voor het stimuleren van nieuwe vormen van fietsverhuur, het stimuleren van het meenemen van de fiets in bijvoorbeeld de metro en uitbreiden van het OVfietsaanbod. Ook op stations die niet onder NS-hoede vallen zoals bijvoorbeeld Kralingse Zoom. b We benutten de marketingwaarde van de fiets voor Rotterdam optimaal. We werken hierbij samen met partners als RotterdamInfo en maken gebruik van voorbeelden uit andere steden in binnen- en buitenland. Denk hierbij aan informatie over fietsen naar de regio, de promotie van iconische fietsroutes en het faciliteren van evenementen rondom de fiets. 10. Inzetten op innovatie: a We dagen Rotterdammers uit om innovatieve fietsinitiatieven te ontwikkelen, onder meer via CityLab010. b Alle data die we door middel van onderzoek verzamelen over fietsgebruik en –bewegingen, maken we toegankelijk voor een ieder en delen we actief met partners op fietsgebied en andere grote steden.

21

Open data Of het nu de binnenstad, de wijken of de regio betreft, het delen van gegevens over het fietsgebruik in Rotterdam kan creatieve ondernemers prikkelen om initiatieven te ontwikkelen die het fietsgebruik stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan de toepassingen van nieuwe technologieën of handige apps. Rotterdam wil hiermee optimaal gebruik maken van de innovatiekracht van Rotterdamse ondernemers en hen stimuleren om met ideeën te komen die het fietsgebruik in positieve zin beïnvloeden. Met andere woorden: we zetten open data als middel in om fietsgebruik inzichtelijk te maken. Op straat (een teller langs het fietspad die aangeeft hoeveel fietsers je voorgingen vandaag) én als minder direct zichtbare maar belangrijke onderbouwing voor maatregelen die meetellen op straat. Data kan gebruikt worden om gedragsverandering te versnellen. Bijvoorbeeld door de voordelen van fietsen voor economie, gezondheid en milieu op een heldere manier inzichtelijk te maken. Op die manier kan de fietser informatie verkrijgen over zijn of haar gezondheidswinst, de ondernemer het effect op zijn of haar omzet meten en de stad de effecten op de luchtkwaliteit in kaart brengen.

22


In & rond de… Wijken De kinderen naar school brengen, dan even buurten bij een kennis in Overschie en vervolgens een middagje naar de Kralingse Plas. Van thuis in Charlois of Schiebroek naar werk in de stad. Van je wijk naar de voetbalclub op het sportterrein even verderop. Van kamer naar campus, van middelbare school naar huis en van huis naar het theater. Elke Rotterdammer beweegt zich in 2018 gemakkelijk en comfortabel op de fiets van en naar de binnenstad, tussen wijken onderling.

In 2018 nemen fors minder Rotterdammers voor de relatief korte afstanden de auto. Mede omdat ze hun fiets veilig en gemakkelijk in de buurt van hun eigen voordeur, station, stad en werkplek kwijt kunnen. We willen dat het waarderingscijfer dat Rotterdammers fietsparkeren in de wijk geven, de komende jaren zichtbaar omhoog gaat. En dat het aantal korte autoritten – voornamelijk zien we die tussen de wijken en de binnenstad – flink afneemt doordat nog meer mensen kiezen voor de fiets. Maar ook omdat ze door slimme technische oplossingen op een aantal Rotterdamse kruispunten en routes voorrang krijgen op ander verkeer. Dus waarom in de auto gaan zitten als je lekker door kunt fietsen, eventueel gecombineerd met het openbaar vervoer voor een deel van de route?

Lekker kunnen doorfietsen Comfortabel de fietspaden opgaan, begint met overzichtelijkheid en veiligheid op de fietspaden en kruispunten. Met verzorgde, goed verlichte en goed onderhouden fietspaden met goed afgestelde verkeerslichten. Met ander woorden: met een basis die op orde is. Onze uitgangspositie is goed, maar kan altijd beter. Op sommige plekken blijkt het nog lastig om van woonwijk naar binnenstad of juist naar de recreatiegebieden buiten de stad te fietsen. Of vormen snelwegen, invalswegen en stadsboulevards barrières op fietsgebied. We maken gebruik van de voorstellen van de gebiedscommissies en de fietsers om deze zogeheten zwakke schakels aan te pakken. In 2018 moeten ook de fietsers in de wijken duidelijk merken dat zij belangrijker plek innemen.


Kwaliteit doet fietsen We gaan de kwaliteit van het fietsnetwerk, dat wil zeggen, alle Rotterdamse fietspaden, op een andere manier in kaart brengen. Zowel de technische staat als het comfort van dit fietsnetwerk brengen we in beeld. Denk aan hoe vlak het wegdek er bijvoorbeeld bij ligt, door metingen uit te voeren die hobbels en andere oneffenheden in de weg opsporen. Bij bijvoorbeeld oversteekplaatsen met tramsporen bieden we maatwerkoplossingen. Door onder meer tegels te vervangen door asfalt op stedelijke hoofdfietsroutes, maken we de bestaande paden nog egaler en daarmee comfortabeler. Ook brengen we de aanwezigheid en de staat van de verlichting in kaart. Werk met Werk Daar waar we fietspaden nieuw aanleggen, zetten we zoveel mogelijk in op ‘Werk met Werk maken’. Waar straten worden aangepakt, hebben we nadrukkelijker oog voor het fietsersbelang en nemen we wensen hierover vanuit onze gebieden en fietspartners zoveel mogelijk mee in de geplande werkzaamheden. Dat geldt natuurlijk ook voor de zogeheten grote bereikbaarheidsprojecten in de stad. Neem de werkzaamheden rond de Pleinweg, die medio 2015 zijn gestart. Daar wordt naast het vervangen van riool en bestrating, meteen een fietsstraat aangelegd waar de auto te gast is.

23

Aanpassingen op straat We kijken kritisch naar zoveel mogelijk ononderbroken fietsverbindingen tussen de wijken en de binnenstad. En naar de kansrijke wijken en de wijken die voor gezondheid de meeste aandacht nodig hebben in het bijzonder. Omdat we daar gezamenlijk inzetten op kind- en gezinsvriendelijkheid, en dit een doelgroep is die relatief veel fietst, verwachten we in en vanuit die wijken een toename in het aantal fietsers. Zaak is deze verwachte toename de komende jaren ook op gebied van fietspaden en fietsvriendelijkheid, op te vangen en beter nog; voor te blijven. Voor 2015 en 2016 staan ongeveer twintig projecten in de planning zoals de Dorpsweg, de Rochussenstraat, de G.J. de Jonghweg, de Dordtselaan en de Volgerweg (Rozenburg). Kansrijke Wijken: Met dit programma biedt de gemeente Rotterdamse organisaties, ouders en ondernemers de mogelijkheid negen wijken samen kindvriendelijker en gezinsvriendelijker te maken. Wegwerkzaamheden Bij weg- of bouwwerkzaamheden in de stad kan er hinder ontstaan voor alle weggebruikers. Bij dit soort situaties hebben we ons te houden aan de zogenoemde ’10 Spelregels van de weg’, waarvan regel 7 luidt: ‘Fietsers hoeven niet af te stappen en voor voet¬gangers wordt gezorgd’. De praktijk is vaak weerbarstiger. Gezien de ambitie om fietsers meer voorrang te geven gaan we de uitvoering van deze regel nog eens aanscherpen. Twee richtingen Tweerichtingsfietspaden en tweerichtingsoversteek plaatsen kunnen het comfort en de reistijd van fietsers verbeteren. Nog niet overal waar dat kan, kennen we in Rotterdam deze dubbele paden. Onder meer de Fietsersbond en de gebiedscommissies hebben locaties aangewezen waar tweerichtingspaden wenselijk zijn. Het is echter vanwege ruimtegebrek of uit verkeersveiligheidsoogpunt niet overal mogelijk of wenselijk. Per locatie kijken we zorgvuldig of dit soort fietspaden en oversteekplaatsen de juiste oplossing bieden. Verkeersveiligheid Binnen het Verkeersveiligheidsplan kennen we de aanpak van zogeheten black-spots. De veiligheid voor fietsers staat in deze aanpak zoveel mogelijk centraal. Ook verwijderen we tot 2018 zo’n 150 obstakels die fietsers in de weg staan en leggen we missende verbindingen aan op veel befietste routes. Black-spot: een weg of kruispunt dat vanwege het relatief grote aantal verkeersongelukken als potentieel gevaarlijk wordt aangemerkt. Het Verkeersveiligheidsplan kent daar een speciale aanpak voor.

24

Sinds begin 2015 moeten alle voertuigen met een geel kenteken, zoals brommers, in heel Rotterdam gebruik maken van de rijbaan. Dit heeft een positieve invloed op de veiligheid op de fietspaden. De maatregel ’brommer op de rijbaan’ wordt nog niet altijd goed nageleefd. In 2015 heeft een evaluatie plaatsgevonden. Gemiddeld rijdt 63% van de bromfietsers op de rijbaan en 37% nog op het fietspad. We gaan daarom maatregelen nemen om naleving te verbeteren. Aanpassingen aan verkeerslichten Rotterdam telt ongeveer tweehonderd kruispunten met verkeerslichten. In de binnenstad, maar voor het overgrote deel in de wijken. Elk verkeerslicht wordt om de vijftien jaar vervangen. Daarin nemen we naast fietsverkeerslichten ook zogenoemde detectielussen en andere technische faciliteiten mee, die de fiets betreft. In de praktijk houdt dat in dat we per jaar de verkeerslichten op ongeveer dertien kruispunten aanpakken en daarbij de fietser meer voorrang geven. Bovendien: voor alle verkeerslichten geldt, dat we op elk gewenst moment de afstelling ervan kunnen wijzigen. Van die mogelijkheid maken we dan ook veel beter gebruik, uiteraard vanuit het oogpunt van fietsers. Denk dan aan het vaker of langer groen geven aan fietsers of het beter afstellen van verkeerslichten voor de linksaf slaande fietsers. Of het eerst groen geven aan fietsers, voordat de tram een kruispunt passeert. Proef op de voorrangssom We gaan zichtbaar op een aantal testlocaties aan de slag voor bijvoorbeeld effectmeting van veranderende instellingen van fietsverkeerslichten en meten of hiermee de doorstroming en het comfort op fietspaden rond kruispunten nog verder te verbeteren valt. Ook de effecten op de doorstroming van auto’s worden meegenomen. Denk aan een proef met regensensoren, waarbij fietsers bij stevige buien voorrang krijgen op autoverkeer. Maar net als in de binnenstad, nemen we ook op kruispunten in de wijken de proef op de voorrangssom door middel van Fiets Licht Informatie Panelen (FLIP’s) en infraroodcamera’s. En met een betere voorrangspositie op routes met veel scholieren en studenten. Bijvoorbeeld door buiten de spitsperioden de fietser op deze routes vaker en langer groen te geven.

Actiepunten 11. Verbeteren van de kwaliteit van de fietspaden a We brengen de kwaliteit van de fietspaden in kaart, zodat gericht onderhoud mogelijk is. b Resterende tegelfietspaden op het stedelijk fietsroutenetwerk vervangen we door asfalt. c We bieden maatwerk op bijzondere plekken zoals bij de oversteek van tramrails. d We hebben meer aandacht voor de verlichting op fietspaden.


12. Meer ruimte voor de fiets in de wijken. Waar mogelijk leggen we tweerichtingsfietspaden en -oversteekplaatsen aan. 13. Verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers. a We maken werk van het verwijderen van obstakels (Meerjarenplan Verkeersveiligheid). b Onveilige situaties pakken we via de black-spot aanpak aan (Meerjarenplan Verkeersveiligheid). c We hebben meer aandacht voor de fietser bij wegen bouwwerkzaamheden. d We nemen maatregelen om meer brommers op de rijbaan te krijgen (Meerjarenplan Verkeersveiligheid). 14. E xperimenteren met innovatieve instrumenten bij verkeerslichten. Net als in de binnenstad, gaan we aan de slag met verbeterde instellingen van verkeerslichten voor fietsers, eventueel aangevuld met technieken als onder meer regensensoren, Fiets Licht Informatie Panelen (FLIP’s) en infraroodcamera’s.

Veilig en comfortabel stallen Fietsnietjes, beugels, trommels en rekken. In elke straat vind je ze. In 2018 benutten we de bestaande stallingen optimaal, ondersteunen we initiatieven uit de buurt en breiden we de capaciteit uit op plekken waar een structureel tekort is. Over drie jaar heeft elke Rotterdammer voldoende gelegenheid zijn of haar tweewieler veilig en comfortabel te stallen. Zowel bij huis als rond OV-stations, winkelstraten en op andere plekken, waar dit aan het fietscomfort bijdraagt. Dit zien we terug in het hogere waarderingscijfer dat zij fietsparkeren in de wijken geven.


Alle ruimte voor in gebruik zijnde fietsen We doen ons uiterste best om zo weinig mogelijk fietswrakken en weesfietsen onnodig de fietsstallingsplaatsen te laten bezetten. Immers: hoe minder ongebruikte fietsen aan de rekken, hoe meer ruimte voor de wel in gebruik zijnde tweewielers. Bovendien komt dit de leefbaarheid in de wijken ten goede. Fietswrakken kunnen we altijd en op elk moment door de gehele stad verwijderen. Bij weesfietsen ligt dit iets ingewikkelder. Elke fietsbezitter heeft wettelijk het recht om zijn of haar fiets op straat te stallen, ook voor langere tijd. Uitzondering daarop vormen winkelstraten en de directe omgeving van OV-haltes. Daarbuiten mogen we weesfietsen in principe niet zomaar verwijderen, behalve in speciaal daarvoor aangewezen gebieden. Fietswrak: een fiets waarvan er één of meerdere onderdelen ontbreken, kapot en/ of verbogen zijn. Als er op de fiets aanwijzingen voor verwaarlozing zijn, zoals ernstige roest, bestempelen we hem ook als fietswrak.

Niet voor niets verkennen we daarom ook mogelijkheden om inleveren van oude fietsen te promoten, zodat we minder weesfietsen en fietswrakken op straat krijgen. Wanneer we Rotterdammers kunnen verleiden om dit zelf te doen, scheelt dat ongetwijfeld in het aantal weesfietsen en fietswrakken op straat. Hoe? Denk aan een actie of campagne waarbij we Rotterdammers op een ludieke en aantrekkelijke manier belonen wanneer zij hun oude fiets bij ons inleveren. Weesfiets: tweewieler die langer dan vier weken onbeheerd op een plek staat.

25

Vergemakkelijken van alternatieven Belangrijk is ook om veilige en praktische alternatieve stallingsmogelijkheden te bieden. Zeker voor de bewoners die hun fiets voor langere tijd veilig willen onderbrengen. We gaan ervan uit dat bewoners prima weten waar in hun wijk behoefte aan is. En stimuleren nadrukkelijk initiatieven die hier op inspelen. Te beginnen in de negen kansrijke wijken, bieden we op proef een opstartsubsidie voor buurtfietsenstallingen. Bijvoorbeeld een stalling in een deel van een leegstand pand of een ongebruikte kelder. In de rest van de stad zoeken we ook naar oplossingen op maat. Zeker als dit helpt om het aantal langparkeerders op straat te verminderen. Een andere manier is het aantal fietstrommels verder uit te breiden. In overleg met de gebieden, buurt en bewoners kunnen we op deze manier op een parkeerplaats ruimte creëren voor veilig en overdekt stallen van vier tot vijf fietsen. Het aanvragen van een (plek in een) trommel maken we inzichtelijker en de aanvraag handelen we sneller af. Wachtlijsten moeten in 2018 fors zijn verminderd. Bovendien willen we een aantal trommels uitrusten met oplaadmogelijkheden voor elektrische fietsen. We gaan ook kijken of we de vormgeving van de fietstrommels aantrekkelijker kunnen maken voor het straatbeeld. Bijplaatsen bij structureel tekort Op de plekken in de wijken waar het aantal stallingen ondanks het terugdringen van het aantal weesfietsen en het verwijderen van fietswrakken, eventuele alternatieven en uitbreiding van het trommelaanbod, stelselmatig te weinig blijkt, geven we de wens van bewoners voorrang en plaatsen we daar waar dat mogelijk is extra fietsparkeerplekken bij. Het kan hierbij gaan om fietsnietjes, maar ook om creatieve oplossingen zoals muur- en boomhekjes.

Actiepunten 15. Beter benutten van de bestaande voorraad parkeer mogelijkheden door inwoners van Rotterdam te verleiden om hun oude fiets in te leveren. 16. C reëren van inpandige buurtfietsenstallingen in samenwerking met bewoners en gebiedscommissies. De focus leggen we daarbij op de negen kansrijke wijken. 17. Verdere ontwikkeling in fietstrommels: a Het aanvragen van (een plek in) een fietstrommel maken we inzichtelijker en de aanvraag handelen we sneller af. b Op een webpagina maken we plekken in beschikbare trommels inzichtelijk. c Op proef bieden we oplaadmogelijkheden in fietstrommels aan. 18. P laatsen van extra fietsnietjes op plekken waar, ondanks de hierboven genoemde maatregelen, de stallingsruimte stelselmatig te weinig is.

26

Zoveel veel mogelijk op de fiets Tussen de verschillende Rotterdamse wijken zien we grote verschillen in fietsgebruik. Ervaring leert dat kinderen die opgroeien met de fiets, ook in de toekomst vaker fietsen. Jong geleerd is dus oud gedaan. Bovendien: ook oudere Rotterdammers vormen een belangrijke doelgroep. Fietsen geeft autonomie en zorgt ervoor dat ouderen langer vitaal blijven. In 2018 zitten meer bewoners op Zuid, meer kinderen en meer vitale ouderen, die eerder nog niet of niet vaak fietsten, wél regelmatig op het zadel. We nemen zoveel mogelijk belemmeringen weg. Want fietsen is en blijft simpelweg gezond maar vooral leuk. Net als in de binnenstad, voelt ook de fietser in de wijk zich meer gewaardeerd. Zuid als Noord Op Zuid wordt minder gefietst, dan in de rest van de stad. De kwaliteit en aantallen fietspaden verschillen echter niet merkbaar van die in het noordelijke deel van de stad. Daarom is onderzoek naar dit verschil noodzakelijk. We haken aan bij het programma Fietsen op Zuid, waarin de Fietsersbond voorstellen doet voor het stimuleren van fietsen in de gebieden daar. Want vanwege de relatief jonge bevolking, biedt Zuid volop potentie en kansen op fietsgebied die we nog beter kunnen benutten. Met het programma Fietsen op Zuid versterken we lokale fietsinitiatieven en zetten we rolmodellen uit deze wijken in als fietsambassadeurs. Door aan te sluiten bij de belevingswereld van specifieke doelgroepen kunnen we het imago van de fiets verbeteren. De ervaringen die binnen Fietsen op Zuid worden opgedaan, zetten we zo mogelijk ook in binnen enkele wijken in Noord, waar het fietsgebruik ook een positieve prikkel kan gebruiken. Jong geleerd is… Veel Rotterdamse ouders ervaren de schoolomgeving als onveilig en brengen daarom hun kinderen steeds vaker met de auto naar de basisschool. Het gevolg is dat het steeds drukker wordt bij de scholen. En dat kinderen te weinig ervaring opdoen in het verkeer. Die ervaring hebben ze nodig zodra ze naar de middelbare school gaan. Scholen vinden verkeersveiligheid belangrijk, maar moeten aan andere onderwijszaken (denk aan taal en rekenen) prioriteit geven. We organiseren fietslessen en het praktisch verkeers examen voor deze groep jonge fietsers binnen het Actieplan Verkeersveilige Scholen, onderdeel van het Meerjarenplan Verkeersveiligheid. En met ‘Fiets je Fit!’, onderdeel van het programma ‘Lekker Fit!’. We werken daarnaast ook aan fietsvriendelijke schoolomgevingen. En brengen kinderen op een leuke manier met fietsen in contact. Denk aan de “Doortrapdag”, een maandelijkse ‘fiets je kind naar school’ dag of proeffietsen naar de middelbare school. Voor de middelbare scholen worden in het ‘Totally Traffic’ programma activiteiten georganiseerd over veilig fietsen, met onderwerpen als door rood fietsen, appen, bellen, enzovoort. Uiteraard monitoren we de effecten en passen werkende maatregelen zo mogelijk toe op andere scholen die hier winst in zien.


Naar 2030... We verwachten dat een aantal trends beeldbepalend wordt voor een visie op fietsbeleid in de toekomst. De fiets als economische dynamo. Meer aandacht voor kwaliteit van leven… Het is essentieel om een goed onderbouwde visie op de toekomst te formuleren als het om het gehele mobiliteitsvraagstuk gaat. De fiets neemt daar een steeds prominentere plek in. We zien al dat kinderen op steeds latere leeftijd leren fietsen. De gemiddelde leeftijd waarop kinderen in Nederland leren fietsen, is de afgelopen twintig jaar gestegen van zes naar negen jaar. Daarmee wordt de fiets niet meer standaard onderdeel van de opvoeding. Belangrijk is om dit tij te keren en te investeren in fietslessen, verkeerseducatie, voldoende faciliteiten en sociale marketing. Wanneer kinderen en jongeren opgroeien met de fiets, zullen zij deze op latere leeftijd immers gemakkelijker blijven gebruiken. Als we willen werken aan een toekomstbestendige fietsstad, moeten we investeren in onze Rotterdamse jeugd. We koppelen fietsen aan onderwijs, zorgen dat kinderen uit alle wijken op jonge leeftijd in aanraking komen met fietsen en sluiten aan op de belevingswereld van onze jeugd. Op deze manier werken we aan een eigen Rotterdamse fietscultuur.


27

… Ouder gedaan Zoveel mogelijk hobbels in de paden en obstakels op de paden halen we weg. En investeren in tweerichtingspaden en –oversteekplaatsen waar dat gewenst en mogelijk is om het fietsen prettiger en veiliger te maken. We creëren meer oplaadmogelijkheden voor elektrische fietsen in trommels en buurtfietsenstallingen. Allemaal maatregelen waar ook de vitale oudere van kan profiteren. We willen het fietsen ook voor de groeiende groep senioren zo aantrekkelijk mogelijk maken, zodat zij zo mobiel mogelijk blijven en zich zo lang mogelijk gemakkelijk en veilig op de fiets door de stad kunnen blijven bewegen. Daarom versterken waar mogelijk bestaande programma’s zoals Fietsmaatjes ook verder. Fietsmaatjes: een project dat draait om gezellig samen fietstochten maken. En specifiek doelt op de vitale oudere Rotterdammer.

Actiepunten 19. Verbinden met Fietsen op Zuid. Naar aanleiding van de aanbevelingen binnen het programma Fietsen op Zuid verbinden we ons aan de kansen die daar op fietsgebied liggen.

28

20. Actieplan veilige schoolomgeving. Met het Actieplan Verkeersveilige Scholen stimuleren we dat meer kinderen veilig naar school. fietsen We benadrukken het belang van fietsen voor kinderen en bieden zowel educatieve als fysieke maatregelen. We richten ons daarbij op kinderen in de basisschoolleeftijd. 21. T otally Traffic: veilig fietsen door middelbare scholieren We maken jongeren op een leuke manier bewust van hun gedrag in het verkeer en vooral op de fiets. Deze lesmodules vallen onder het bestaande programma Totally Traffic. 22. Senioren op de fiets. Met verbinden en versterken van bestaande maatregelen doelen we erop vitale senioren langer en met plezier op de fiets te houden. Met voldoende aandacht voor bestaande programma’s als Fietsmaatjes. 23. Slim combineren van onderzoeken. Onderzoek naar fietsgedrag combineren we meer en vaker met andere onderzoeken binnen de gebieden. En gebruiken deze nieuwe inzichten om potentiële fietsers gericht te verleiden de fiets (vaker) te pakken.


Van & naar de… Regio Genieten van een fietstocht langs de Maas. Een stuk met de trein en daarna met de fiets naar je werk in de stad. Of flink de spieren warmen met een tourtocht op de racefiets. Goede en aantrekkelijke fietsroutes in de regio en vooral; vanuit de regio, door de wijken naar de stad, houden Rotterdam in beweging. We sporen het fietsgebruik ook op lange afstanden aan. Zoveel mogelijk mensen die binnen een straal van 15 kilometer van hun werk wonen, pakken in 2018 de fiets naar hun werk.

In en rond Rotterdam kennen we heel veel initiatieven op fietsroutegebied. Het geheel lijkt echter nogal versnipperd. Daarom onderzoeken we hoe we de informatie over al die bestaande en nieuwe fietsroutes voor de fietser beter inzichtelijk kunnen maken. Daarbij rekening houdend met de belangrijkste gebruikers: recreanten en de woon-werkfietsers. Nauwe samenwerking met onder meer regiogemeenten, de provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Rotterdam - Den Haag en waterschappen is essentieel om het fietsnetwerk en comfort op deze schaal te verbeteren. Metropoolregio Rotterdam Den Haag: In totaal 23 gemeenten die hun krachten bundelen om het gebied beter bereikbaar te maken en het economisch vestigingsklimaat te versterken.

Lekker kunnen doorfietsen De fiets is bij uitstek geschikt om Rotterdam en al haar ommeland te verkennen. In alle windrichtingen biedt de regio vele mooie gebieden. Of je nu de natuur wilt opzoeken of juist de stoerheid van het havengebied. Langeafstandsroutes maken dat steeds meer forenzen op grotere afstand op de fiets stappen, daarbij ook gemakkelijk hun weg vindend naar een combinatie van fiets en openbaar vervoer. Fietsen over lange afstand We willen dat iedereen soepel van de regio naar de binnenstad kan fietsen én natuurlijk andersom. Een drietal langeafstandsroutes ligt er al. Namelijk van Rotterdam naar Dordrecht, van Rotterdam naar Den Haag en van Rotterdam naar Spijkenisse. We bekijken hoe we deze bestaande routes nog comfortabeler kunnen maken. Onder meer door de ontbrekende verbindingen op die routes te verbeteren. En door


wachttijden bij verkeerslichten korter te maken, zodat langeafstandsroutes ook het karakter van snelfietsroutes krijgen. Natuurlijk gaan we na of er wellicht nog een aantal langeafstandsfietsroutes bij kunnen. Denk aan een route naar Zoetermeer en naar Gouda. We stimuleren daarnaast uiteraard graag initiatieven vanuit de fietsers zelf, zoals het Nieuwe Maasparcours. Nieuwe Maasparcours: Een 28 kilometer lange fietsen wandelroute langs de beide rivieroevers van de Nieuwe Maas tussen de Van Brienenoordbrug en de Maastunnel. Een particulier initiatief.

Overstappunten OV Vooral forenzen die lekker op de pedalen willen staan, gebruiken snelle routes. Bovendien: de opkomst van de elektrische fiets vergroot de actieradius. Ook daardoor kiezen meer forenzen die het voorheen te ver vonden, toch voor de tweewieler. Belangrijk voor alle woonwerkfietsers op langere afstand, is de koppeling met het openbaar vervoer. Dat kan F trein of metro zijn, maar ook de snelste doorsteek naar de Waterbus of FastFerry. Voordeel van de Waterbus: de fiets kan mee. In plaats van Park+Ride plekken – ludiek benoemd – bijvoorbeeld Bike+Ride locaties. Op deze manier wordt de drempel om ook op regenachtige dagen de fiets te nemen, ongetwijfeld weer een stukje lager. Sportief in beweging Fietsen is een gezonde en laagdrempelige vorm van bewegen. Een sport die veel Rotterdammers beoefenen en bovendien veel potentie heeft om verder te groeien. We richten onze wegen, straten, pleinen en paden (met andere woorden de zogenoemde buitenruimte) zo in, dat die uitdaagt tot (recreatief) fietsen, wandelen, hardlopen, enzovoorts. We stellen onder andere ruimtelijke

29

richtlijnen op voor routes langs water en door of langs groen. Op deze routes maken we ‘Werk met Werk’ en gebruiken de richtlijnen om bij werkzaamheden te investeren in een nog beweegvriendelijker en sportiever Rotterdam. Veelzijdig routeaanbod We kennen een behoorlijk aantal bestaande routes die voor recreanten meer dan geschikt zijn. Neem het eerder genoemde Nieuwe Maasparcours, waar je pal langs de rivier fietst. In het Programma Rivieroevers wordt ook gewerkt aan goede wandelen fietsroutes langs Rotte en Schie. Maar we hebben ook Van Stad Naar Strand, door het havengebied, het Polderpad, de Groene Verbinding, fietspaden in de Oranjebonnen en de Vaartenroute, bekend staand als een van de mooiste fietsroutes van Zuid-Holland. We spelen in op de zoektocht van velen naar de balans tussen de dynamiek van de stad versus rust van natuur. We nemen initiatief om te verkennen of en hoe we de veelheid van bestaande mooie en aantrekkelijke routes, centraler beschikbaar kunnen stellen. En zoomen op die routes ook in op het weghalen van obstakels en aanleggen van ontbrekende verbindingen.

Actiepunten 24. W e gaan in overleg met gemeenten in de omgeving over nieuwe langeafstandsroutes, zoals naar Zoetermeer en Gouda. 25. V oortzetten van het fietsveer Kralingen – Feijenoord, ook na april 2017, en verkennen mogelijkheden nieuwe veerverbindingen. 26. Verbeteren en promoten van recreatieve routes. a We willen de mooie en aantrekkelijke fietsroutes in de stad, maar ook van en naar de regio, onder de aandacht brengen en centraler aanbieden. b We verbeteren bestaande recreatieve fietsverbindingen en ontwikkelen nieuwe routes zoals het Nieuwe Maasparcours.

Veilig en comfortabel stallen Na de gemaakte kilometers even kunnen douchen op je werk. Een veilige plek om je dure (race)fiets neer te zetten, bij de trein of metro, op je werk… Meer fietsactiviteit in de regio, brengt meer fietsers naar Rotterdam. En dat staat of valt onder andere met goede parkeervoorzieningen, ook in het ommeland. Naadloos koppelen van vervoer De combinatie van fiets en het openbaar vervoer zien we als dé kans om de regionale bereikbaarheid te vergroten. Hoe beter deze vervoersmiddelen op elkaar aansluiten, hoe sterker dit een alternatief vormt voor de auto. Hoe minder forenzen de auto nemen vanuit de regiogemeenten naar de stad, hoe minder vervuiling en drukte op de wegen, hoe beter de leefbaarheid in de stad en haar wijken. En andersom: wonen in Rotterdam en werken in de regio of een andere grote stad, waarbij je de fiets als voortransport naar OV gebruikt. Een van de belangrijkste schakels bij een naadloze koppeling tussen OV en fiets, zijn veilige en comfortabele stallingsmogelijkheden. Bijvoorbeeld bij de 38 metrostations in en rond Rotterdam. En bij de NSstations en bij opstappunten van de Ferry en Waterbus. We hebben daar al slagen in gemaakt, maar zetten dit door. Zeker op de plekken waar blijkt dat er nieuwe behoefte ontstaat aan extra stallingsplaatsen. Uiteraard hebben we ook hierbij oog voor oplaadpunten voor elektrische tweewielers en voldoende flexibiliteit voor afwijkende fietsmodellen. En we zetten in op goede bewaking. Denk aan Pernis en station Capelsebrug. Waar het aantal fietsendiefstallen toeneemt, kijken we ook hoe we daar eventueel bewaking kunnen regelen.

30


Actiepunten 27. W e breiden de fietsparkeermogelijkheden rond trein- en metrostations verder uit waar dat nodig is, in overleg met partners in openbaar vervoer. 28. H et structureel regelen van bewaking bij stallingen aan de rand van de stad. Te beginnen rond het metrostation van Pernis en station Capelsebrug. Hierbij maken we zoveel mogelijk gebruik van de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Op langere termijn voegen we daar mogelijk nog andere stallingen aan toe.

Zoveel mogelijk op de fiets Bedrijven- en winkelterreinen aan de stadsrand, grote delen van het havengebied… Op plekken waar de auto nu zicht- en voelbaar de sterke overhand heeft, stimuleren we het fietsgebruik. Tweewielers krijgen hier letterlijk meer, ruimer en beter zichtbaar een plek in het verkeer. We investeren ook in het verleiden van werkgevers in de regio om hun werkgevers tot fietsen aan te sporen. Bestaande regelingen willen we behouden en de ontwikkeling van nieuwe regelingen versterken.


Fietsen als gedeelde boodschap Naar schatting ruim 60% van werknemers woont in Nederland binnen een straal van vijftien kilometer van het werk. Gemakshalve nemen we dit gemiddelde ook voor onze stad als uitgangspunt. We willen de komende jaren dat zoveel mogelijk mensen die binnen een straal van vijftien kilometer van hun werk wonen de fiets naar hun werk pakken. Want zo liggen de cijfers landelijk. De koppeling met OV en goede faciliteiten en het aanwijzen van langeafstandsroutes helpen daarbij. Tegelijkertijd is het zaak om werkgevers in Rotterdam maar ook binnen de regio, aan te sporen goede fietsfaciliteiten en -regelingen te bieden. Ook bijvoorbeeld het aanbieden van douchegelegenheid op de werkplek hoort hier bij. De Verkeersonderneming richt zich al actief op specifiek die forenzen die nu in de auto in de Rotterdamse spits staan. Zij streeft ernaar hen te bewegen om te gaan fietsen door campagnes, kortingsregeling voor de aanschaf van tweewielers, leasefietsen en allerlei acties die zowel werkgevers als werknemers op een positieve manier stimuleren. Denk daarbij dan aan een Marktplaats voor Mobiliteit waar onder meer handige apps, online gaming met collega’s en complete dienstverlening voor werkgevers om het woon-werkverkeer voor werknemers te organiseren, beschikbaar zijn. Wij werken mee om deze bestaande regelingen in stand te houden en waar mogelijk verder te versterken.

31

Befietsbare bedrijventerreinen Uiteraard: niet al onze bedrijventerreinen liggen in de regio. Een aantal kun je qua ligging wellicht beter onder de wijken scharen. Deze terreinen bieden echter veelal werk aan veel inwoners van rand- en regiogemeenten. Ze trekken ook klanten uit diezelfde gebieden aan. Daarom plaatsen we de bedrijventerreinen in dit geval in onze regionale blik op fietsbeleid. Want bedrijventerreinen – waaronder die in het havengebied – zijn typische autolocaties. Vooral vanaf de snelweg goed bereikbaar, weinig fietsstroken, veel parkeervakken. Een voordeel: veel van deze terreinen zijn ruim opgezet. Dat biedt dus volop mogelijkheden om zonder al te veel moeilijkheden het weggebruik anders te sturen. Ook de fietsverbindingen van en naar OV-knooppunten zijn hierin belangrijk.

Actiepunten 29. W e gaan in gesprek met de Verkeersonderneming en om hun bestaande fietsregelingen voor werkgevers en –nemers in stand te houden en waar mogelijk te versterken, en betrekken daarbij ook de ANWB en de Fietsersbond. 30. We investeren in kleine maatregelen met groot effect, om bedrijventerreinen fietsvriendelijker te maken. We communiceren hier nadrukkelijk over. Met als voorbeeld het pilotterrein Merwe-Vierhavens. Opgedane kennis passen we op onze andere bedrijventerreinen toe.

Pilotgebied fietsvriendelijke bedrijventerreinen We wijzen het Merwe-Vierhavengebied aan als hét pilotgebied fietsvriendelijke bedrijventerreinen, waar we maatregelen in praktijk gaan uittesten. Denk aan goed gemarkeerde fietsstroken, betere stallingsmogelijkheden, goede verlichting en bereikbaarheid van de terreinen via fietspaden. Zowel zichtbaar als gevoelsmatig maakt de fiets nadrukkelijker onderdeel uit van het wegvlak. Uiteraard passen we de daar slagende maatregelen zoveel mogelijk ook op andere bedrijventerreinen toe. En houden op alle bedrijventerreinen oog voor kleine aanpassingen die fietsverschil maken. Bij geplande werkzaamheden kijken we ook hier zoveel mogelijk door de fietsbril en nemen daarin fietsvriendelijke aanpassingen nadrukkelijk mee. We zoeken actief naar kleine maatregelen die ook hier groot effect hebben.

32


Financiën en uitvoering Het college heeft voor de jaren 2016-2018 per jaar € 2 miljoen aan middelen opgenomen voor de uitvoering van dit Fietsplan. Gezien de lange lijst van actiepunten in dit Fietsplan lijkt dit budget beperkt. Echter, door slim om te gaan met de beschikbare middelen kunnen we met kleine maatregelen grote effecten bereiken. We hoeven daarbij nadrukkelijk niet alles zelf te doen; we nodigen andere partijen uit om met ons samen te werken aan een ideale fietsstad.

Fietsplan als hefboom Het Fietsplan biedt extra financiële middelen om het fietsgebruik in Rotterdam de komende jaren te stimuleren. Het bedrag van € 6 miljoen (€ 2 miljoen per jaar maal drie) komt bovenop de reguliere investeringen in buitenruimte en onderhoud, waar fietspaden onderdeel van zijn. Daarnaast stimuleren we ook actief andere publieke en private partijen om te investeren in de fiets. We zetten de komende jaren in op samenwerking en gebruiken het fietsplan als hefboom om andere partijen te verleiden om mee te doen. Op verschillende manieren zoeken we de komende jaren naar externe financiering: • Onze middelen willen we verhogen door onder andere de mogelijkheden te benutten van subsidies door de Metropoolregio Rotterdam - Den Haag, de provincie, het Rijk en Europa. Afhankelijk van het project leggen deze partijen voor elke euro die Rotterdam inlegt, er tot drie euro bij. (Via het project Beter Benutten dragen het Rijk (€ 1,35 miljoen) en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (€ 0,82 miljoen) bijvoorbeeld samen € 2,17 miljoen bij aan de belangrijke fietsroute Schiekade Wilhelminaplein.) • Activiteiten van de Verkeersonderneming op het gebied van fietsgebruik worden gefinancierd door het Rijk. • Een deel van de maatregelen betalen we uit Verkeersveiligheidsbudgetten. De aanpak van blackspots betekent heel vaak ook meteen een verbetering voor de fietser. Het weghalen van obstakels gebeurt ook vanuit het budget Verkeersveiligheid. • De aanpak van het Nieuwe Maasparcours kan voor de korte termijn meeliften met beheer en onderhoud. Op middellange termijn kunnen de kosten worden gedekt uit beschikbare middelen voor het verbeteren van de rivieroevers. • Door ‘Werk met Werk te maken’, gaan we efficiënt om met middelen. Zo zijn de kosten van een fietsstrook lager als die tegelijk wordt aangelegd met bijvoorbeeld het vervangen van een riool. Ook verminderen we


hiermee de overlast van de werkzaamheden voor zowel weggebruikers als omwonenden. • Er zijn initiatieven van derden, waar de gemeente niet of nauwelijks een financiële bijdrage aan levert, en die ook bijdragen een betere fietsstad. Denk aan marktpartijen die fietsen verhuren. De gemeente heeft hierin een faciliterende rol. • De inzet van bestaande middelen voor bijvoorbeeld onderhoud van de fietspaden, bewaking van de stallingen, het plaatsen van fietstrommels, het vervangen van de verkeerslichten, blijft onverminderd doorgaan. • Sommige maatregelen kosten geen extra geld. Zo kunnen we bij de vervanging van verkeerslichten (ongeveer vijftien kruispunten per jaar) meer voorrang geven aan fietsers door het regelprogramma anders in te stellen. Financiën: de grote lijnen Om aan te geven hoe we onze beschikbare middelen gaan verdelen over de thema’s en in welk gebied we relatief hoeveel investeren, hebben we een principeverdeling gemaakt voor de jaren 2016, 2017 en 2018. Die verdeling lat zien dat we veel oog hebben voor fietsen in onze stadswijken. En dat we het beschikbare geld zo gelijkmatig mogelijk over de jaren willen verdelen. Deze verdeling is indicatief en gaat enkel over de financiële bijdrage – de € 2 miljoen per jaar – die voor dit Fietsplan beschikbaar is. Externe financiering, daarmee alle financiële middelen bedoelend die daarbuiten vallen, komt bovenop deze bedragen. Voor de jaren 2017 en 2018 zal de ervaring van de jaren ervoor natuurlijk nadrukkelijk meetellen.

33

Principe-verdeling van het budget

Binnenstad

Wijken

2016

2017

2018

Totaal

lekker kunnen doorfietsen

4%

6%

8%

18%

veilig en comfortabel stallen

3%

5%

3%

11%

zoveel mogelijk op de fiets

3%

3%

2%

7%

Subtotaal

9%

14%

13%

36%

13%

7%

5%

25%


4%

4%

4%

13%


1%

1%

1%

3%

18%

12%

10%

40%


1%

3%

7%

11%


2%

2%

2%

5%


1%

1%

1%

3%

Subtotaal

3%

6%

9%

18%

3%

2%

2%

6%

33%

35%

32%

100%


Subtotaal Regio

Communicatie en onderzoek TOTAAL

Een gebiedsgerichte aanpak De dertig actiepunten uit dit Fietsplan vormen een robuust kader. Binnen dit kader zoeken we naar zoveel mogelijk flexibiliteit. We zetten bijvoorbeeld in op buurtfietsenstallingen, maar bepalen niet waar deze moeten komen. Dit is afhankelijk van de wens van bewoners en gebieden en waar wat nodig is. We versterken daarom bestaande initiatieven waar het kan en initiëren nieuwe projecten waar het moet. Om te kunnen bepalen welke fietsmaatregelen we de komende jaren nemen, zetten we in op een gebiedsgerichte aanpak, waarmee we flexibel kunnen inspelen op lokale behoeften. Kansen en wensen per gebied Uit de reacties op het consultatierapport blijkt dat de vraagstukken per gebied verschillen. Zo is in het ene gebied de vraag naar buurtfietsenstallingen groot, terwijl andere gebieden juist te maken hebben met ontbrekende schakels in het fietsnetwerk of een laag aandeel van het fietsgebruik. Bovendien: ook de kansen per gebied

34

verschillen. In het ene gebied zijn bewoners actiever dan in andere gebieden, de ruimtelijke context verschilt per gebied en het aanbod van voorzieningen is in elk gebied anders. Door de vraagstukken en kansen in de verschillende Rotterdamse gebieden te kennen, kunnen we er effectiever op inspringen. Centrale rol voor Verkeersoverleg Tijdens de consultatieperiode en de totstandkoming van dit Fietsplan, zijn hierover honderden reacties uit de gebieden binnengekomen. Het is onmogelijk om met de beschikbare middelen uit het Fietsplan aan al deze wensen tegemoet te komen. We zoeken daarom naar samenwerking in de gebieden, waarbij het Verkeersoverleg een centrale rol speelt. Elk gebied heeft een Verkeersoverleg waarin wij als gemeente en de politie vertegenwoordigd zijn. Het Verkeersoverleg zal samen met de gebiedscommissie alle wensen die zijn geopperd voor het gebied bekijken en prioriteiten stellen. Op basis van de prioritering vanuit de gebieden gaan we aan de slag met de lokale wensen die zijn opgehaald.


Bij de afweging welke projecten we gaan uitvoeren telt mee: • eventuele andere wensen die er zijn in bijvoorbeeld dezelfde straat, zodat we werk-met-werk kunnen maken, of waardoor een integrale afweging van wensen nodig is; • mogelijkheden om subsidie te verkrijgen; • draagvlak in de buurt; • de bijdrage aan het doelen van het Fietsplan en de Rotterdamse Mobiliteitsagenda. Wensenkaart voor de fiets Alle wensen we vanuit de consultatieperiode konden lokaliseren, zijn opgenomen in een Wensenkaart voor de fiets (bijlage 1). Het doel van deze wensenkaart is om alle ideeën die zijn ingebracht samen te brengen in één overzicht. Deze gebruiken we bij het onderhoud en de heraanleg van buitenruimte en wegen, de aanpak van blackspots en geplande werkzaamheden van de RET. Ook bij de keuze welke verkeerslichten fietsvriendelijker te maken en welke obstakels op fietspaden te verwijderen maken we gebruik van de wensenkaart. Deze wensenkaart is online te raadplegen en zal jaarlijks worden geactualiseerd. Zinvolle grotere investeringen Voor projecten die erg zinvol zijn, maar die een onevenredig groot beslag leggen op het beschikbare budget van het Fietsplan, en die niet op andere wijze kunnen worden gefinancierd, onderzoeken we of het college mogelijkheden ziet daar speciaal budget voor vrij te maken.


35

Totstandkoming Nadat de ambities van dit college op het gebied van de fiets, als uitwerking van het Rotterdamse Mobilitietsagenda (RMA), duidelijk werden, heeft in november 2014 een inspiratieworkshop plaatsgevonden met allerlei mensen uit het netwerk van architectuurcentrum AIR. Het doel? Een eerste contour schetsen van de strategische stedelijke fietsopgave.

Onderzoek en inventarisatie In november 2014 zijn we een grootschalig fietsparkeeronderzoek in de binnenstad gestart. Dat leverde naast input over fietsparkeren ook een waardevol netwerk van Rotterdamse fietsers op. Tijdens een bijeenkomst in maart 2015 gaf een deel hen hun mening en behoeften helder weer. In februari 2015 is, via de consultatieronde van de Rotterdamse Mobiliteitsagenda, veel input voor dit document binnengekomen. In maart hebben we vervolgens de betrokken gemeentelijke afdelingen en een aantal andere fietspartijen mee laten denken in een reeks thematische ‘ateliers’.

36

In debat en gesprek In februari en maart 2015 zijn door het Algemeen Dagblad en congresorganisatie Arminius twee fietsdebatten in de stad georganiseerd. Wij waren daarbij aanwezig voor extra beeldvorming over wat er leeft in Rotterdam met betrekking tot fiets. Daar is eind maart, naar aanleiding van een brief van wethouder Langenberg, input vanuit alle gebieden aan toegevoegd. Net als de wensen vanuit stakeholders waar in april gesprekken mee plaatsvonden.


Honderden ideeën Dit alles heeft honderden ideeën voor de eerste versie van het Fietsplan opgeleverd. In juli 2015 maakten we de eerste versie openbaar. Tot eind september kregen de gebiedscommissies, stakeholders en Rotterdammers de mogelijkheid hun reactie te geven op het concept Fietsplan. Daarnaast ging in september fietsfan010 online. Deze fietscommunity, bestaande uit social media en website, is opgericht door de gemeente en partners zoals de Fietsersbond. Via fietsfan010 is Rotterdammers gevraagd om ideeën en suggesties voor het Fietsplan. Op 16 september ging wethouder Langenberg online in debat met de Rotterdammers. Dit alles bij elkaar opgeteld heeft geleid tot 57 schriftelijke reacties op het concept Fietsplan en 378 suggesties via fietsfan010.

• Het project Totally Traffic (actiepunt 21) is toegevoegd aan het Fietsplan. Hiermee is naast aandacht voor kinderen in de basisschoolleeftijd (actiepunt 20) ook aandacht voor het gedrag van middelbare scholieren op de fiets. Nadrukkelijke uitnodiging: blijf vooral meedenken! We willen iedereen bedanken die aan de totstandkoming van dit fietsplan mee heeft gewerkt. Via de online fietscommunity fietsfan010 en CityLab010 kunnen ook na vaststelling van het Fietsplan door het college voorstellen en ideeën voor het versterken van fietsstad Rotterdam worden gedeeld. We nodigen iedereen dan ook van harte uit om dit te blijven doen!

Overwegend positief ontvangen Uit de reacties blijkt dat de meeste mensen zich kunnen vinden in ons nieuwe beleid. De verschillende partijen zijn positief over de beleidsfocus op de fiets en herkennen zich in de voorgestelde actiepunten. Het Fietsplan sluit daarnaast goed aan bij de verschillende trends en ontwikkelingen die door diverse partijen worden gesignaleerd. Aanpassing naar aanleiding van reacties Op een aantal onderdelen hebben we het concept Fietsplan op basis van de reacties aangepast met dit uiteindelijke Fietsplan als resultaat. Een greep uit deze aanpassingen: • Er is een groot aantal opmerkingen over de kwaliteit of afwezigheid van verlichting van fietspaden. Bij het actiepunt ter verbetering van de kwaliteit van de fietspaden heeft dit een plek gekregen (nr. 11d). • Ten aanzien van tweerichtingsverkeer fietspaden zijn de meningen verdeeld. Tegenstanders vrezen omrijden en/of gevaarlijke situaties. Voor elke situatie zal zorgvuldig gekeken worden of een tweerichtingenfietspad de juiste oplossing is. • Zorgen zijn geuit over naleving van de regel dat brommers op de rijbaan moeten rijden in plaats van op het fietspad. We gaan daarom maatregelen nemen om naleving te verbeteren. Dit is als apart actiepunt opgenomen in het Fietsplan (nr. 13d) en wordt opgezet vanuit het Meerjarenplan Verkeersveiligheid. • Over regelgeving bij het verwijderen van weesfietsen bestaat veel onduidelijkheid. Veel Rotterdammers weten niet dat ze hun oude fiets kunnen laten ophalen door de gemeente. Bij de uitvoering van het Fietsplan zullen we daarom meer aandacht geven aan communicatie op dit punt. • Het voorstel van het verbreden van de fietsparkeernorm van alleen nieuwbouw en kantoren naar renovatie van woningen en kantoren, hebben we aan dit Fietsplan toegevoegd. Bij renovatie mag dit uiteraard nooit tot een onredelijk resultaat leiden. • In dit Fietsplan is meer aandacht voor fietsparkeren aan de noordzijde van Rotterdam Centraal. • Er is meer aandacht gevraagd voor fietspaden in de wijken. De gebiedscommissies gaan we vragen wat hun prioriteiten zijn.


37

FIETSWENSENKAART 2016 86

214

86

214

319 320 219

319 320

219

188 188

57

84

57

84

213

67

213

67

248

128

248

128

193 193

201 201

245 245 350 350 131 131 122 24

122

24

38


272 118 19 338

222

199 244 384

198 21

145

107 364 281

14

176 339 13 387

240 83

106 237

383

385

66

12 236

65 22 23 152 154 153 10 303

291 293

298 135 299

346

310

309

292

55

32

51 325 50 33 56 347

174 80 113

208 3 234 230 181 232

254253 223 180 195 317 115 221 314 355136 79 225 105 104 36 35 68 189 139 190 166175357 222 45 47 167 17 72 196 363 116 34 304 48 182 302 76 356 340 38 46 306 5 117 77 4 6 202 376 212 379 358 344 377 191 54 378 289 52 375 207 73 39 380 358 290 156 64 101 321 95 279 97 157 99 371 1 360 362 322 227 277 98 382 372 278 264 93 255 307 242 367 94 366 369 256 373 241 274 168 229 280 149 251

185

147

60 184

150

58

59 18318

32 172

62 63 183

133 90 270 89 173

249 111 284 391

92

88

142

2 164

11

69 332

331

246

278 286

61 238

125

233 124

305 390

335 204 388

163

75312

120

123

161

7

204

121

143

233

170 171 341 24 343247 25 361 342 74 273

324

141

209

91

130

165

285 265

308

148

71

266

177 248

345 269

267

103313 301

138

137

112 49

321

300 268

262 261

329

29 30

28

70

257 328 330

72

9

282

292

297

178

260 259

326 327

96

134

110 109

27

323

334

200 155 154

337

194

203

16

276 129 275

197

146

8 144 20

126

339 187 186

206

308

349 158

159

252

243

210


39

Fotografie David Rozing

Gemeente Rotterdam

Fietsen heeft voorrang

Recommend Documents