Transparantiebenchmark 2011 De Kristal 2012 in samenwerking met NBA

Transparantiebenchmark 2011 De Kristal 2012 in samenwerking met NBA Dit is een publicatie van het ministerie van Economische Zaken, ’s-Gravenhage Deze publicatie is in digitale vorm beschikbaar via www.rijksoverheid.nl/ez De Kristal, de hoofdprijs van de Transparantiebenchmark, is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants Projectteam 2012: EZ: Margo Verreck-Stam Matthéüs van de Pol NBA: Michèl Admiraal www.transparantiebenchmark.nl www.kristalprijs.nl Directoraat-Generaal Bedrijfsleven en Innovatie Bezuidenhoutseweg 73 Postbus 20401 2500 EK ’s-Gravenhage Internet: www.rijksoverheid.nl/ez November 2012 | Publicatie-nr. E02_613321

* De bedrijven met een asterisk zijn in Nederland gevestigde dochters van een internationale

moeder maatschappij. * Capgemini Nederland BV is in het bezit van een duurzaamheidsverslag. Echter, daar deze niet was

gepubliceerd voor 1 augustus, is de bovenstaande score tot stand gekomen op basis van het financieel jaarverslag. * BASF is in het bezit van een Corporate duurzaamheidsverslag. Echter, daar in het Corporate verslag

geen expliciete verwijzing naar de Nederlandse praktijk wordt gemaakt, is de bovenstaande score tot stand gekomen op basis van het Nederlandse financieel jaarverslag.

Transparantiebenchmark 2012 De Kristal

1

2


Inhoudsopgave 1 Voorwoord

5

2 Samenvatting

7

3 Bevindingen 3.1 Aanpak

9 9

3.1.1 Doel 3.1.2 Verschil met vorig jaar 3.1.3 Afbakening publiek toegankelijke verantwoordingsinformatie 3.1.4 Deelnemende organisaties 3.1.5 Methode 3.1.6 Criteria

3.2 Transparantieladder

9 9 9 10 10 11

13

3.2.1 Inleiding 3.2.2 Totstandkoming van de Transparantieladder 3.2.3 Enkele opvallende resultaten 3.2.4 Transparantieladder 3.2.5 Bezemwagen

4 Trends 4.1 Themavergelijking

13 16 16 17 17

21 21

4.1.1 Hoger scorende categorieën 4.1.2 Lager scorende categorieën

21 23

4.2 Sectorvergelijking

23

4.2.1 Banken en verzekeraars 4.2.2 Bouw en maritiem 4.2.3 Consumentenproducten 4.2.4 Dienstverlening 4.2.5 Energie, olie en gas 4.2.6 Handelsmaatschappijen 4.2.7 Industriële goederen 4.2.8 Media 4.2.9 Retail 4.2.10 Technologie 4.2.11 Transport 4.2.12 Universiteiten 4.2.13 Vastgoed 4.2.14 Voedsel en drank

24 25 25 28 29 29 30 30 30 31 31 33 33 34


3

4.3 Internationale Trends

34

4.3.1 Geïntegreerde verslaggeving 4.3.2 Global Reporting Initiative 4.3.3 Dow Jones Sustainability Index

4

34 36 38

5 Evaluatie 5.1 Dialoog met deelnemers

41 41

A Bijlagen A.1 Grafieken themavergelijkingen

43 43

B Weblinks naar verslagen

47

C Bedrijven met een nulscore

56

D Criteria Transparantiebenchmark 2012

61

E Panel van Deskundigen Transparantiebenchmark en Jury De Kristal

83


1 Voorwoord Voor u liggen de resultaten van de Transparantiebenchmark 2012, over het verslagjaar 2011. De Transparantiebenchmarkt geeft inzicht in de mate van transparantie in maatschappelijke verslaggeving bij de 473 grootste bedrijven van Nederland. Het Ministerie van Economische Zaken heeft de Transparantiebenchmark 2012 vrijwel ongewijzigd gelaten ten opzichte van de Transparantiebenchmark 2010. De criteria zijn gewijzigd door de weging aan te passen, de self-assessment methodiek is hetzelfde gebleven. Bedrijven zijn wederom uitgenodigd zelf een oordeel af te geven over de kwaliteit van hun verslaggeving middels een online self-assessment. Antwoorden zijn gecontroleerd op juistheid door een team van onderzoekers. De antwoorden zijn ook dit jaar kritisch gecontroleerd. Een onafhankelijk en deskundig panel heeft de top 20 aanvullend beoordeeld op basis van hun eigen criteria. De criteria op basis waarvan deze beoordeling is uitgevoerd, staan vermeld op de website www.transparantiebenchmark.nl. Hierop zijn ook alle scores en bedrijven in te zien. Omdat het een open source website is, zijn alle gegevens te delen met anderen. De Kristal is de prijs voor de beste MVO-verslaggeving die het Ministerie van Economische Zaken samen met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft opgezet. Voor deze prijs zijn zowel de criteria als de werkwijze van de Transparantiebenchmark en de ACC Award (het beste maatschappelijke verslag) gecombineerd. De Kristal beoogt de belangrijkste prijs te zijn voor MVO-verslaggeving en wordt uitgereikt aan het bedrijf waarvan het maatschappelijke jaarverslag als hoogste op de ranglijst van de Transparantiebenchmark is geëindigd. De jury, bestaande uit mevrouw mr. Bibi de Vries (voorzitter), Z.K.H. Prins Carlos de Bourbon de Parme en professor dr. Leen Paape RA RO CIA, heeft uit de top 3 de winnaar gekozen. Belanghebbenden zoals aandeelhouders, belangengroeperingen en overheden verwachten dat een onderneming transparant is over de afwegingen en prestaties op maatschappelijk vlak. Door open en duidelijk te zijn stelt een bedrijf zich kwetsbaar op en kan het door zijn stakeholders worden aangesproken op zijn activiteiten. Door transparantie wordt een dialoog op gang gebracht. Deze dialoog kan vervolgens leiden tot aanpassing van het beleid van een onderneming. Dit is al sinds 2004 het motief voor het uitvoeren van de Transparantiebenchmark. Voor een goed begrip van de Transparantiebenchmark is het van belang te benadrukken dat de transparantie in verslaggeving wordt gemeten en er niet een inhoudelijk oordeel over de concrete activiteiten of resultaten op het gebied van MVO wordt gegeven. Het gaat bij de Transparantiebenchmark niet alleen om het vaststellen van scores per onderneming. Belangrijker is het om trends te signaleren. Welke sectoren laten een stijging zien en welke juist niet? Hoeveel ondernemingen brengen voor het eerst een maatschappelijk jaarverslag uit? In dit boekje vindt u meer informatie over de achtergrond van de Transparantiebenchmark en de resultaten van de meting over het verslagjaar 2011.


5

6


2 Samenvatting DSM (1), Akzo Nobel (2) en Philips (3) bezetten de ereplaatsen op de Transparantieladder. DSM wint voor het tweede jaar op rij de Kristalprijs voor de beste maatschappelijke verslaggeving. Ten opzichte van vorig jaar zijn Philips en Akzo Nobel van plaats gewisseld. Met hun knappe prestaties tonen deze boegbeelden van de Nederlandse industrie dat transparantie en concurrentiekracht hand in hand gaan.

Voor het eerst hanteren alle eerste 50 bedrijven op de Transparantieladder de GRI-richtlijnen. Wereldwijd is van bijna 5000 organisaties bekend dat zij rapporteren volgens de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Ook in Nederland wordt GRI breed toegepast en we zien daarin nog steeds een stijgende lijn. Vorig jaar was het alleen de top 20 die geheel volgens deze vrijwillige standaard rapporteerde.

Er zijn speciale prijzen voor Koninklijke Wessanen en Mondial Movers. Koninklijke Wessanen steeg maar liefst 77 plaatsen tot plek 27 en is daarmee de snelste klimmer. Mondial Movers is met een 73e plaats net als vorig jaar de best presterende MKB’er. De meer dan tien deelnemende MKB’ers, waaronder enkele nieuwe toetreders, verdienen bijzondere vermelding vanwege hun vrijwillige deelname aan de Transparantiebenchmark.

De bedrijven uit de sectoren transport (149 punten), banken en verzekeraars (133 punten) en voedsel en drank (129 punten) hebben gemiddeld relatief goed gescoord. Industriële goederen (82 punten), universiteiten (73 punten) en retail (67 punten) doen het relatief minder goed. De Transparantiebenchmark kent veertien verschillende sectoren. Dit jaar is de sector vastgoed toegevoegd.

De gemiddelde totale score is gestegen van 92 naar 104 punten, een stijging van 13%. De deelnemers hebben dus een forse stijging in transparantie laten zien. Het aantal ondernemingen/organisaties dat maatschappelijke informatie integreert in het jaarverslag neemt toe. Vorig jaar hadden 114 bedrijven/organisaties een geïntegreerd jaarverslag. In 2012 waren dit 117 bedrijven/organisaties. Dit is een indicatie voor het groeien van de verbondenheid van informatie. Ook de toepassing van de vier andere principes van geïntegreerde verslaggeving werden het afgelopen jaar vaker toegepast. Strategische focus, toekomstgerichtheid, betrokkenheid van stakeholders en materialiteit/betrouwbaarheid/bondigheid komen steeds sterker terug in de verslaggeving van de onderzoeksgroep.

Er zijn niet alleen verschillen tussen sectoren, binnen de criteria wordt ook op bepaalde categorieën gemiddeld beter geschoord dan op anderen. Op de categorieën ‘profiel’, ‘strategie’, ‘resultaten’ en ’duidelijkheid’ worden gemiddeld de hoogste scores behaald. Op de categorieën ‘betrouwbaarheid’, ‘contextuele samenhang’ en ‘betrokkenheid van stakeholders’ wordt gemiddeld het laagst gescoord.


7

8


3 Bevindingen 3.1 Aanpak 3.1.1 Doel De Transparantiebenchmark heeft ten doel een beoordeling te geven van de inhoud en kwaliteit van externe verslaggeving ten aanzien van maatschappelijke aspecten van ondernemen. Hiertoe wordt de verantwoordingsinformatie van de grootste Nederlandse organisaties beoordeeld op vijftig criteria die betrekking hebben op maatschappelijk relevante aspecten van organisaties en hun bedrijfsvoering. De Transparantiebenchmark geeft nadrukkelijk geen oordeel over de maatschappelijke prestaties.

typen verslagen komen in aanmerking bij de Transparantiebenchmark: o.a. jaarverslagen, financiële verslagen, maatschappelijke verslagen en sociale verslagen. Voorwaarde is dat de verslaggeving publiekelijk beschikbaar is. Dit impliceert dat het verslag ofwel kosteloos en algemeen verkrijgbaar is bij de deelnemers, ofwel kan worden gedownload vanaf de bedrijfswebsite. Verslagen die alleen verkrijgbaar zijn door ze op te vragen bij de Kamer van Koophandel komen niet in aanmerking voor puntentoekenning. Daarnaast is het belangrijk dat het verslag periodiek wordt uitgegeven en de status heeft van verantwoordingsinformatie, dit jaar over het verslagjaar dat is begonnen of geëindigd in 2011.

3.1.2 Verschil met vorig jaar Ten opzichte van het vorige jaar is het deelnameprotocol op een punt aangepast. Alleen verantwoordingsinformatie die gepubliceerd was vóór 1 juli 2012 is in aanmerking genomen bij de puntentoekenning. Dit was 1 augustus 2011 in het voorgaande jaar. Aangezien de meeste deelnemers het boekjaar gelijk hebben lopen aan het kalenderjaar, is deze aanscherping voor hen een prikkel om tijdig in de eerste zes maanden na afronding van het boekjaar, over de resultaten en het beleid verantwoording af te leggen. In de set criteria is alleen de puntentoedeling bij een aantal criteria licht gewijzigd. Het ministerie heeft daardoor de lat iets hoger gelegd. Inhoudelijk zijn er geen significante verschillen aangebracht in de criteria.

3.1.3 Afbakening publiek toegankelijke verantwoordingsinformatie Basis voor de scores zijn de publiekelijk beschikbare verslagen waarin organisaties verantwoording afleggen over het verslagjaar 2011. Diverse

Eventuele informatie op websites komt in aanmerking voor beantwoording van de criteria mits in de periodieke verantwoordingsinformatie hier expliciet en gedetailleerd naar verwezen wordt. Met een expliciete en gedetailleerde verwijzing wordt bedoeld: een specifieke weblink die de lezer direct navigeert naar de juiste, afgebakende, informatie op de website. Een willekeurige webpagina over MVO, waar op geen enkele wijze aan wordt gerefereerd in de periodieke verantwoordingsinformatie, komt niet in aanmerking voor beantwoording van de criteria. Indien de verantwoordingsinformatie in zijn geheel digitaal wordt aangeboden (web-based reporting), dient de informatie duidelijk afgebakend van de overige informatie op de website te worden gepresenteerd. Informatie op webpagina’s waarvan niet kan worden aangetoond dat het periodieke verantwoordingsinformatie betreft is niet meegenomen in de benchmark.


9

Transparantie is dus niet in brede zin beoordeeld, maar uitsluitend aan de hand van periodieke verslaggeving. Toespraken, verslagen van bijeenkomsten met stakeholders, persberichten, brochures, interne tijdschriften of specifieke rapporten over de steun aan bijvoorbeeld goede doelen zijn daarom niet meegenomen in de beoordeling. Deze stukken hebben doorgaans onvoldoende de status van periodieke verslaggeving. In totaal hebben 230 organisaties een score ontvangen op basis van hun publiek toegankelijke verslaggeving. De resterende 242 organisaties hebben een 0-score ontvangen, omdat niet aan de bovenstaande criteria is voldaan.

3.1.4 Deelnemende organisaties In totaal zijn 473 organisaties opgenomen in de Transparantiebenchmark. Organisaties zijn geselecteerd op basis van de onderstaande criteria: • AEX- of AMX-genoteerd; en/of • behorend tot de 500 grootste Nederlandse ondernemingen die gehouden zijn aan de Richtlijn 400. Betreffende ondernemingen zijn opgenomen indien aan ten minste twee van de onderstaande drie eisen werd voldaan: -- de activa bedragen meer dan 17,5 miljoen euro; -- de netto-omzet van het commerciële deel bedraagt meer dan 35 miljoen euro; -- gedurende het boekjaar werken er gemiddeld meer dan 250 werknemers. Daarnaast zijn 14 Nederlandse universiteiten en de staatsdeelnemingen opgenomen en is er dit jaar opnieuw een aantal (acht) bedrijven vrijwillig toegetreden. Een gedetailleerd overzicht van de deelnemende organisaties is opgenomen in bijlagen B en C.

3.1.5 Methode Alle processtappen in het beoordelingsproces zijn ingebouwd in een webapplicatie die het voor de deelnemende organisaties mogelijk maakt om zichzelf te beoordelen (self-assessment) en commentaar 10

terug te koppelen. Er zijn vier processtappen te onderscheiden totdat de scores definitief zijn vastgesteld: • Self-assessment: tussen 1 juni en 15 juli 2012 hebben organisaties de gelegenheid gehad om de eigen verantwoordingsinformatie te beoordelen tegen de criteria van de Transparantiebenchmark met gebruikmaking van de webapplicatie. Zij konden daartoe zichzelf gemotiveerd punten toekennen op de 50 criteria, wat leidde tot een voorlopige score. • Beoordeling self-assessment en/of integrale beoordeling: om de kwaliteit van de voorlopige scores te borgen en interpretatieverschillen tussen deelnemers te herstellen, zijn alle self-assessments beoordeeld door een team van beoordelaars en reviewers. De verantwoordingsinformatie van deelnemers die geen self-assessment hadden uitgevoerd, is alsnog aan een integrale beoordeling onderworpen. Dat geldt ook voor self-assessments die onvolledig of onvoldoende zorgvuldig waren uitgevoerd en voor de bedrijven die in 2011 in de top-40 waren geëindigd. De aldus vastgestelde score is op 3 augustus aan deelnemers gecommuniceerd, waarbij de verschillen met de eventuele voorlopige score werden toegelicht. • Commentaarronde: deelnemers die commentaar hadden op de vastgestelde score, konden dit per criterium tot 31 augustus doorgeven via de webapplicatie. Op 15 september hebben zij een reactie ontvangen op hun commentaren, waarna de definitieve scores zijn vastgesteld en gecommuniceerd. • Bezwaarronde: het kan voorkomen, dat deelnemers het oneens zijn met hun definitieve score. Vaak ligt daaraan een interpretatieverschil van verantwoordingsinformatie of criteria tussen deelnemer en beoordelaar ten grondslag. Daarom konden bedrijven tot 1 oktober een bezwaar indienen bij het ministerie, waarna een onafhankelijk Panel


van Deskundigen deze heeft beoordeeld. In totaal hebben 7 organisaties 23 bezwaren ingediend. Het Panel van Deskundigen beoordeelde deze bezwaren en heeft 2 van de 23 bezwaren gegrond verklaard. Bij het sluiten van de bezwaarperiode zijn de scores vastgesteld. • Panelbeoordeling: de 20 hoogst scorende deelnemers zijn voorgelegd aan het Panel van Deskundigen (voor de samenstelling, zie bijlage E). Het Panel heeft deze verslagen beoordeeld aan de hand van de ‘panelcriteria’ (zie onderaan bijlage D). De scores van deze deelnemers is per kwaliteitgerichte categorie met maximaal 15% naar boven of beneden bijgesteld.

inhoudgerichte score en de score op de kwaliteitgerichte criteria. Het maximaal aantal te behalen punten per thema varieert (zie hiervoor figuur op pagina 12). De criteria van dit jaar zijn vrijwel hetzelfde als de criteria van vorig jaar. De puntentelling is licht aangepast en bij een aantal criteria zijn de voorwaarden voor het behalen van punten licht gewijzigd.

• Winnaar prijs ‘De Kristal’: de jury heeft vervolgens besloten welk bedrijf uit de top 3 de uiteindelijke prijswinnaar van “De Kristal” is geworden. Het ministerie hecht eraan dat bedrijven zoveel mogelijk gebruik maken van het self-assessment, omdat dit de betrokkenheid van bedrijven bij het thema transparantie vergroot. Deelnemers die het self-assessment uitvoeren ontvangen daarom als beloning voor hun inspanningen twee extra benchmarks. Ten eerste is dat een vergelijking met vijf zelfgekozen (inter-)nationale peers, uit de Dow Jones Sustainability Index of de onderzoeksgroep van de Transparantiebenchmark. Ten tweede ontvangen zij een milieuprestatiebenchmark, met informatie over de indicatoren broeikasgasuitstoot, afvalproductie, watergebruik en impact door inkoop.

3.1.6 Criteria De Transparantiebenchmark is gebaseerd op vijftig criteria. De criteria zijn onderverdeeld in inhoudgerichte criteria en kwaliteitgerichte criteria, die op hun beurt zijn geclusterd naar elk vijf thema’s of categorieën. In totaal kunnen 200 punten behaald worden: 100 punten voor de inhoudelijke en 100 punten voor de kwaliteitgerichte criteria. De totaalscore komt tot stand door het optellen van de totale Transparantiebenchmark 2012 De Kristal

11

Onderverdeling criteria naar categorieën

12

Inhoudsgerichte criteria (100 pt)

Kwaliteitsgerichte criteria (100 pt)

• P rofiel (15 pt): de categorie ‘Profiel’ heeft betrekking op de verslaggeving van kerngegevens van organisaties. Daarbij kan worden gedacht aan personeelsomvang, producten en diensten, kernprocessen, eigendomsverhoudingen en de positie in de keten. • Strategie en beleid (20 pt): in de categorie ‘Strategie en beleid’ wordt gevraagd naar de visie van organisaties ten aanzien van MVO en de wijze waarop deze wordt gedragen door het hoogste bestuurslichaam. Onderdeel is ook ketenverantwoordelijkheid, waarbij organisaties onder meer voorbeelden van interventies/beleid dienen te geven. • Bestuurstructuur en managementbenadering (25 pt): in de categorie ‘Bestuurstructuur en managementbenadering’ wordt gevraagd of de verslaggeving inzicht geeft in de bestuurstructuur en het proces van sturing en beheersing ten aanzien van MVO.

• R elevantie (20 pt): De categorie ‘Relevantie’ gaat in op de vraag in hoeverre de verslaggeving ingaat op MVO-aspecten en dilemma’s, die daadwerkelijk als relevant worden beschouwd door stakeholders. Ofwel sluit het verslag aan bij de informatiebehoefte van de beoogde gebruikers? • Duidelijkheid (20 pt): In de categorie ‘Duidelijkheid’ wordt onder meer gevraagd naar de begrijpelijkheid, inzichtelijkheid en toegankelijkheid van het (maatschappelijk) verslag. De informatie in het verslag moet begrijpelijk zijn voor de lezer om onjuiste interpretatie te voorkomen. Dit betekent dat de wijze van presentatie moet zijn afgestemd op de kennis en ervaring van de gebruikers. Een goede vormgeving, een systematische rubricering van onderwerpen, een helder taalgebruik en het uitleggen van onbekende termen verhogen de begrijpelijkheid.

Er is onder meer aandacht voor de distributie en aard van taken en verantwoordelijkheden en de opbouw van beloningssystemen in relatie tot MVO-prestaties. • Resultaten (30 pt): in de categorie ‘Resultaten’ wordt gekeken naar de mate waarin organisaties transparant zijn over hun beleid, prestaties en doelstellingen op het gebied van economie, milieu en maatschappij. Naast inzicht in de traditioneel financiële indicatoren, dient bijvoorbeeld te worden gedacht aan inzicht in niet-financiële indicatoren als voorkoming van fraude en corruptie, milieu indicatoren als emissie / uitstoot, waterverbruik en recycling en sociale indicatoren als diversiteit, opleiding, veiligheid en gezondheid van werknemers. • Maatschappelijk verslaggevingsbeleid (10 pt): in de categorie ‘Maatschappelijk verslaggevingbeleid” wordt gekeken naar de mate waarin organisaties transparant zijn over het verslaggevingsbeleid, het verslaggevingsproces en de reikwijdte en afbakening welke ten grondslag liggen aan de verslaggeving zelf.

• B etrouwbaarheid (20 pt): Verslaggeving heeft het kenmerk van ‘Betrouwbaarheid’ wanneer het een juist, volledig en evenwichtig beeld geeft van de werkelijke situatie. In deze categorie wordt ingegaan op de wijze waarop het verslag en de inhoud ervan is geverifieerd door een externe onafhankelijke partij. • Betrokkenheid van stakeholders (20 pt): In de categorie ‘Betrokkenheid van stakeholders’ wordt gekeken naar de mate waarin organisaties transparant zijn over het beleid ten aanzien van stakeholder betrokkenheid. Criteria hebben onder meer betrekking op de wijze waarop stakeholders zijn geselecteerd, de wijze waarop de dialoog is aangegaan en de wijze waarop uitkomsten van de dialoog zijn verwerkt. • Contextuele samenhang (20 pt): In de categorie ‘Contextuele samenhang’ wordt gevraagd naar in hoeverre prestaties van de organisatie op het gebied van MVO in breder perspectief worden geplaatst. Vragen hebben onder meer betrekking op de bedrijfsstrategische context, trends en ontwikkelingen in de sector, geografische context et cetera.


3.2 Transparantieladder 3.2.1 Inleiding De Transparantieladder geeft een overzicht van totaalscores van ondernemingen. De ondernemingen die deel uitmaken van de Transparantiebenchmark zijn gerangschikt in verschillende groepen, te weten de kopgroep, de achtervolgers, het peloton, de achterblijvers en de bezemwagen. De indeling in groepen is vastgesteld op basis van de posities op de ranglijst. De bezemwagen betreft ondernemingen zonder publiek toegankelijke verantwoordingsinformatie. Aan deze ondernemingen is een nulscore toegekend. Categorie Transparantieladder

Score

Kopgroep

1-20

Achtervolgers

21-50

Peloton

51-180

Achterblijvers

181-230

Bezemwagen

231-473

Juryrapport 2012 De jury van de Kristal heeft als taak de top 3 te beoordelen en daaruit de winnaar van de Kristal te kiezen. De top 3 bestaat net als vorig jaar uit AkzoNobel, DSM en Philips. Dit is het derde jaar dat de Kristalprijs wordt uitgereikt. De jury merkt op dat de verslagen die zij ter beoordeling krijgen erg goed in elkaar zitten. Ze scoren steeds erg hoog op de Transparantiebenchmark. Het ministerie van Economische Zaken, dat de Transparantiebenchmark jaarlijks laat uitvoeren, is voornemens de criteria van de benchmark aan te passen. De Transparantiebenchmark heeft ten doel een beoordeling te geven van de inhoud en kwaliteit van externe verslaggeving ten aanzien van maatschappelijke aspecten van ondernemen.

Uit de jaarlijkse benchmark wordt duidelijk hoe de transparantie van de gemiddelde Nederlandse organisatie, van sectoren en van individuele organisaties zich ontwikkelt. De ervaring leert dat hiervan een stimulans uitgaat tot grotere transparantie, wat stakeholders in staat stelt om een effectieve stakeholderdialoog te voeren over de maatschappelijke prestaties van de organisatie. Maatschappelijke verslaggeving is sinds de laatste herziening van de criteria in 2010 verder geëvolueerd, zodat op sommige criteria inmiddels elke organisatie 100% scoort, terwijl voor andere waardevolle aspecten waarop de voorlopers zich onderscheiden nog geen criterium en puntenaantal is vastgesteld. De lancering van de nieuwe criteria vindt eind 2012 plaats. Het ministerie, de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants, en ook het panel van deskundigen van de Transparantiebenchmark en de jury van de Kristal hopen dat de lat hoger gelegd wordt en dat ook middenmoters en achterblijvers verder gestimuleerd blijven worden tot transparantie. De jury heeft gemerkt dat alle drie de verslagen dit jaar weer verder verbeterd zijn. De jury complimenteert AkzoNobel, DSM en Philips ieder met hun knappe prestatie. Met name de integratie van MVO in de drie geïntegreerde verslagen heeft weer meer gestalte gekregen. Er is meer aandacht in de verslagen voor de relatie tussen strategie, MVO-doelstellingen en de rapportage daarover. MVO-doelen zijn weer verder geconcretiseerd en meetbaar gemaakt. Alle drie de ondernemingen besteden veel aandacht aan de communicatie met stakeholders en er is ook veel aandacht voor actuele thema’s zoals beloningsbeleid en diversiteit. Het was dan ook bepaald geen sinecure om tot een keuze te komen en het gaat uiteindelijk om graduele verschillen. De jury meent dat er nog steeds dingen verbeterd kunnen worden, en geeft dit de ondernemingen graag mee voor het komende jaar.


13

De onderbouwing en meetbaarheid van de doelstellingen op MVO-gebied kan in het algemeen beter, zodat dat het de lezer precies duidelijk wordt hoe zaken berekend en vastgesteld worden. Ambities zijn zeer waardevol maar het is de vraag hoe deze meetbaar gemaakt kunnen worden.

Stakeholders stellen openheid van zaken op prijs. Ze waarderen het als een onderneming voor zijn missers durft uit te komen, maar ook aangeeft hoe deze in de toekomst worden voorkomen. Kortom, een onderneming moet in haar maatschappelijk jaarverslag haar ware aard durven te laten zien.

Ook kan de informatie over activiteiten en prestaties in de keten (zowel voorwaarts als achterwaarts) verder worden verbeterd. Vaak ligt de grootste impact juist in de keten. Verder kan de informatie over duurzaamheidsprestaties waar mogelijk ook gerelateerd worden aan elkaar, bijvoorbeeld informatie over investeringen in proces- en productinnovaties op het gebied van duurzaamheid en de relatie met gerelateerde omzet of kostenbesparingen. Tenslotte merkt de jury op dat de verificatie van de niet-financiële informatie (i.c. MVO-informatie dus) nog steeds achterblijft bij de verificatie van financiële informatie. Naarmate MVO-informatie belangrijker wordt, dringt ook de vraag naar betrouwbaarheid van deze informatie zich op. Met andere woorden, prima dat het bedrijf beweert dat er geen noemenswaardige ongelukken waren in het verslagjaar, maar klopt dat ook? Deze check wordt veel minder gedaan dan de check of de jaarcijfers kloppen. Dat kan beter.

Volgens de jury moeten ondernemingen ook duidelijk laten zien dat zij achter de informatie in hun jaarverslag staan. Dit kunnen ze doen door hun jaarverslag te laten verifiëren door een onafhankelijke deskundige, bij voorkeur een accountant. De jury heeft bij de beoordeling van de Top 3 van 2012 het accent onder andere gelegd op de wijze waarop ondernemingen in hun jaarverslagen ook inzicht durven geven in hun dilemma’s en tegenvallers. En de wijze waarop dit door hen is opgepakt, met hun stakeholders is gecommuniceerd en hoe ze deze feedback gebruikt hebben. Het gaat niet om kleine incidenten of het opnoemen van het aantal behandelde klachten, maar om zaken die de onderneming raken. Hierbij is het van belang dat ondernemingen laten zien dat ze in hun jaarverslagen to the point en beknopt kunnen zijn, en dat ze zich kunnen beperken tot de relevante kernzaken.

Jurycriterium 2012 De jury van de Kristalprijs hanteert voor 2012 wederom het criterium “Laat zien wie je bent” om de winnaar te kiezen uit de Top 3 bedrijven. De jury benadrukt hiermee dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) een continu groeien leerproces is. Leren gaat met vallen en opstaan. Het is een natuurlijk gegeven, geen enkel bedrijf is meteen perfect in zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. Van je fouten leer je als je er op de juiste wijze mee omgaat. De jury hecht vooral aan authenticiteit. Het maatschappelijk jaarverslag behoort evenwichtig en eerlijk te zijn en moet geen negatieve informatie weglaten die voor stakeholders relevant is. 14

Kristalprijs mkb 2012: Het mkb kan zich vrijwillig aanmelden voor de Transparantiebenchmark. Dit jaar gaat de Kristal prijs voor de beste mkb’er naar Mondial Movers. Dit verhuisbedrijf werkt al jaren systematisch aan MVO. Hun allereerste jaarverslag, een aantal jaar geleden uitgebracht, was meteen een gecombineerd economisch en maatschappelijk verslag. Ze rijden met electrische verhuiswagens. En voor de vervoersbewegingen die nog niet electrisch zijn compenseert Mondial Movers de CO2-uitstoot. Hun MVO beleid heeft visie en inhoud. En van de mkb’ers in de Transparantiebenchmark heeft Mondial Movers de hoogste score en eindigt vier plaatsen hoger dan vorig jaar, op de 73e plaats. De grootste relatieve verbetering zit hem in de categorie Maatschappelijk verslaggevingsbeleid (3 naar


8 punten), waar de reikwijdte van de verslaggeving beter is verantwoord, evenals de periode waarop de verantwoordingsinformatie betrekking heeft. De contextuele samenhang is ook beter (10 naar 14) doordat de behaalde maatschappelijke resultaten beter in verband worden gebracht met relevante interne en externe ontwikkelingen. Kortom: de waardering voor het eigen beleid is niet zozeer veranderd, maar de kwaliteit van het verslag is dit jaar flink verbeterd. Themaprijs grootste stijger: De themaprijs voor de grootste stijger in de lijst gaat naar een bedrijf waar duurzaamheid in het bloed zit. Dat wordt meteen duidelijk als je de website bezoekt. Met grote letters staat er “Our organic food, your natural choice”. Het bedrijf zit onder andere achter de merken Whole Earth, Zonnatura en Ekoland. Koninklijke Wessanen stijgt maar liefst 77 plaatsen op de Transparantiebenchmark dit jaar. Hun doel is niet alleen gezonde en lekkere producten te maken, maar ook een duurzame samenleving creeëren, nu en in de toekomst. Op de website is te lezen dat de werknemers van Wessanen trots zijn om voor een bedrijf te werken dat zijn opbrengsten genereert op een wijze die aansluit bij de levenshouding van de werknemers (lifeaffirming is de term die gebruikt wordt). Het zit het bedrijf, maar ook de mensen dus in het bloed. En ze maken een bijzonder goed jaarverslag: Wessanen heeft dit jaar laten zien dat de strategische beslissing van de raad van bestuur om helemaal in zetten op de Europese markt voor biologische producten, leidt tot een betere transparantie over de strategie en beleid tot duurzaamheid. Daarnaast heeft het verslag een grote slag gemaakt met een bredere en een heldere omschrijving van wat biologische producten zijn. Bovendien bevat het verslag betere informatie over de duurzame keten en de stakeholderdialoog. Daar staat tegenover dat Wessanen zichzelf wat ambitieuzere doelstellingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen mag stellen.

Wessanen is op alle fronten vooruit gegaan, behalve in omvang. Men ging van 120 naar 108 pagina’s terug. Less is kennelijk more. Wessanen heeft goed geluisterd naar de verwachtingen van de buitenwereld, en misschien ook wel naar aanleiding van de score in 2011 de TB-criteria gebruikt om zich te laten inspireren voor het volgende jaarverslag. De kwaliteit van de niet-financiële informatie is sterk verbeterd. Een greep uit de verbeteringen: De keten waarin men opereert (van 0 naar 6 punten) heeft meer aandacht gekregen. beloningsbeleid is transparanter, een toelichting op de taken en verantwoordelijkheden binnen de organisatie ten aanzien van MVO is toegevoegd, dilemma’s zijn blootgelegd, stakeholderbetrokkenheid heeft een enorme impuls gekregen. Op categorieën als betrouwbaarheid en resultaten liggen nog ruime kansen voor verbetering, maar overall kun je stellen: Wessanen toont aan dat de TB werkt! Kristalprijs 2012: DSM is de winnaar van de Kristalprijs 2012. De jury zag zichzelf dit jaar voor een moeilijke keuze. Het waren alledrie erg goede verslagen. De jury is allereerst van mening dat het winnende jaarverslag erg prettig leest. Verder geeft het verslag duidelijk een integraal rapport waarbij MVO zelfs als eerste wordt behandeld. Er is verbeterde informatie over dialoog met stakeholders, ten opzichte van vorig jaar. De jury vindt de uitleg over remuneratie ook duidelijk. Wat de jury zeer sterk vond, is de aandacht voor de zaken die mis gingen… “What still went wrong”. De hoofdthema’s en de ontwikkeling daarvan uit het verslag worden in een maatschappelijke context geplaatst. Ze zetten weer een stapje verder door de installatie van een Sustainability Advisory Board. Van de 3 finalisten heeft het winnende verslag de meest externe oriëntatie. De rollen die ieder lid van de Raad van Bestuur vervult in de maatschappelijke context en het


15

voorbeeld dat ze daarmee geven aan de rest van de organisatie. Walk the talk! In het verslag staan concrete data en getallen inzake MVO, wat helderheid biedt. Ook de externe erkenning van hetgeen DSM doet is groot.

• een verslag op moederniveau zonder dat daarnaar vanuit een verslag van de Nederlandse entiteit verwezen wordt; • het niet tijdig uitbrengen van een verslag, waarbij het meest recente verslag dat al wel is uitgebracht al een keer is meegenomen in de Transparantiebenchmark.

De nummers twee en drie zijn AkzoNobel en Philips. De jury meent dat ook deze rapporten verbeterd zijn ten opzichte van vorig jaar.

3.2.2 Transparantieladder Op het uitklapvel is het overzicht gegeven van de scores van de ondernemingen. Per onderneming is een onderverdeling gemaakt in scores op de respectievelijke thema’s. Dit betreft profiel, strategie en beleid, bestuurstructuur en managementbenadering, resultaten, maatschappelijk verslaggevingsbeleid, relevantie, duidelijkheid, betrouwbaarheid, betrokkenheid van stakeholders en contextuele samenhang. Het aantal punten op de verschillende thema’s kan sterk uiteenlopen. Het hoofdstuk themavergelijking gaat hier dieper op in. De ondernemingen met een 0-score zijn opgenomen in bijlage C.

3.2.3 Bezemwagen In de bezemwagen bevinden zich 242 ondernemingen die onderdeel uitmaken van de onderzoeksgroep, maar die geen verslaggeving beschikbaar hadden die kon worden meegenomen voor de beoordeling. In bijlage C is dit nader toegelicht. De oorzaken van het niet voldoen aan de criteria zijn divers. Te denken valt aan: • het niet publiek en kosteloos beschikbaar stellen van het verslag; • het niet uitbrengen van een verslag omdat is volstaan met een instemmingsverklaring, waarmee het bedrijf aangeeft dat een moedermaatschappij zich aansprakelijk stelt voor schulden van het dochterbedrijf;

16


VolkerWessels | 017 DeDe Kon. Kon. Nederlandse Nederlandse Munt Munt N.V. N.V.| 120 | 120 MN | 018 Delta Delta N.V. N.V.| 121 | 121 PostNL | 019 Post-Kogeko Post-Kogeko| 122 | 122 Rabobank | 020 Universiteit Universiteit Utrecht Utrecht| 123 | 123 ANWB B.V. | 021 Facilicom Facilicom Services Services Group Group| 124 | 124 Nutreco | 022 Sligro Sligro Food Food Group Group N.V. N.V.| 125 | 125 Menzis Holding B.V. | 023 ASR ASR Nederland Nederland N.V. N.V.| 126 | 126 Nuon Energie N.V. | 024 Universiteit Universiteit van van Amsterdam Amsterdam| 127 | 127 Siemens Nederland | 025 Atradius Atradius N.V. N.V.| 128 | 128 FMO | 026 Technische Technische Universiteit Universiteit Eindhoven Eindhoven| 129 | 129 Koninklijke Wessanen N.V. | 027 Universiteit Universiteit Twente Twente| 130 | 130 NS | 028 Beter Beter Bed Bed Holding Holding N.V. N.V.| 131 | 131 Aegon N.V. | 029 EBN EBN| 132 | 132 Crown Van Gelder N.V. | 030 Grontmij Grontmij N.V. N.V.| 133 | 133 Wavin N.V. | 031 Koninklijke Koninklijke Grolsch Grolsch N.V. N.V.| 134 | 134 NWB Bank | 032 Centric Centric B.V. B.V.| 135 | 135 Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. | 033 CZCZ Groep Groep| 136 | 136 Air France KLM (voorheen KLM) | 034 DuDu Pont Pont DeDe Nemours Nemours B.V. B.V.| 137 | 137 Koninklijke FrieslandCampina N.V. | 035 Meeuwsen Meeuwsen Ten Ten Hoopen Hoopen Accountants Accountants BVBV| 138 | 138 Roto Smeets Group N.V. | 036 Nedap Nedap N.V. N.V.| 139 | 139 Océ N.V. | 037 Erasmus Erasmus Universiteit Universiteit Rotterdam Rotterdam| 140 | 140 Van Lanschot Bankiers | 038 Koninklijke Koninklijke Ten Ten Cate Cate N.V. N.V.| 141 | 141 PricewaterhouseCoopers | 039 Vanderlande Vanderlande| 142 | 142 Heijmans | 040 Coca-Cola Coca-Cola Ent. Ent. Nederl. Nederl. B.V. B.V.| 143 | 143 Holland Casino | 041 Cooperative Cooperative Agrifirm Agrifirm U.A. U.A.| 144 | 144 Koninklijke Ahold N.V. | 042 Ordina Ordina N.V. N.V.| 145 | 145 Koninklijke Boskalis Westminster N.V. | 043 Koninklijke Koninklijke Coöperatie Coöperatie Cosun Cosun U.A. U.A.| 146 | 146 Nederlandse Gasunie N.V. | 044 Rijksuniversiteit Rijksuniversiteit Groningen Groningen| 147 | 147 Eneco Holding N.V. | 045 AMG AMG Advanced Advanced Metallurg. Metallurg. Gr.Gr. NVNV| 148 | 148 SNS REAAL N.V. | 046 TNO TNO| 149 | 149 Schiphol Group | 047 Transparantiebenchmark ladder 2012 Universiteit Universiteit Leiden Leiden| 150 | 150 NIBC Bank N.V. | 048 BinckBank BinckBank N.V. N.V.| 151 | 151 TNT Express | 049 TMG TMG - Telegraaf - Telegraaf Media Media Groep Groep| 152 | 152 TUIDeelnemer Nederland |Pos. 050 Cat. Connexxion Connexxion| 153 | 153 Deli XL B.V. | 051 USG USG People People N.V. N.V.| 154 | 154 Ballast Nedam N.V. | 052 DSM N.V. 001 Aalberts Aalberts Industries Industries N.V.| 155 | 155 Essent | 053 AKZO Nobel N.V. 002 Asito Asito B.V. B.V.| 156 | 156 Corio N.V. | 054 Koninklijke Philips Meurs Electronics N.V. | 157 003 Meurs && Molijn Molijn | 157 CoMore 055 AtteroCoop Holding N.V. || 158 004 Coop Holding Holding | 158 De Nederlandsche BankKPN N.V. | 056 005 DOW DOW Benelux Benelux B.V. B.V.| 159 | 159 VanDrie Group || 057 Havenbedrijf Rotterdam N.V. 006 TomTom TomTom N.V. 160 | 160 Beelen Groep B.V. | 058 Heineken 007 Fugro Fugro N.V. N.V.| 161 | 161 COVRA | 059 Vodafone 008 ForFarmers ForFarmers Group Group B.V. B.V.| 162 | 162 Q Park N.V. | 060 Royal BAM Group 009 Aperam Aperam| 163 | 163 ABN AMRO | 061 Van Gansewinkel Groep 010 Forbo Forbo Flooring Flooring B.V. B.V.| 164 | 164 Brab. Ontw. Maatschappij N.V. | 062 Achmea 011 Slibverwerking Slibverwerking Noord-Brabant Noord-Brabant N.V. N.V.| 165 | 165 Vitens N.V. | 063 BNG 012 Unit Unit 4Bank N.V. 4 N.V.| 166 | 166 ASML | 064 ING Groep 013 Technische Technische Universiteit Universiteit Delft Delft| 167 | 167 Perfetti v. Melle 065 Alliander N.V. || 168 014 Legal Legal && General General | 168 Vebego International N.V. | 066 Bavaria N.V. 015 ONVZ ONVZ | 169 | 169 Mediq | 067 DHV B.V. | 170 016 Radboud Radboud Universiteit Universiteit Nijmegen Nijmegen | 170 T-Mobile Nederland | 068 VolkerWessels 017 Brunel Brunel International International N.V. N.V.| 171 | 171 TBI Holdings | 069 MN 018 Refresco Refresco Holding Holding B.V. B.V.| 172 | 172 The Greenery B.V. | 070 PostNL 019 Wereldhave Wereldhave Manag. Manag. Holding Holding B.V. B.V.| 173 | 173 Unilever N.V. | 071 Rabobank 020 C1000 C1000| 174 | 174 Delta Lloyd Groep | 072 ANWB N.V. B.V. 021 Simac Simac Techniek Techniek N.V.| 175 | 175 Mondial Movers B.V. | 073 Nutreco 022 Nieuwe Nieuwe Steen Steen inv inv| 176 | 176 ProRail B.V. | 074 Menzis Holding B.V. 023 Coöperatie Coöperatie AVEBE AVEBE U.A. U.A.| 177 | 177 Stichting Exploitatie Nederlandse | 075 Nuon Staatsloterij Energie N.V. 024 IHC IHC Merwede Merwede Holding Holding B.V. B.V.| 178 | 178 CSM N.V. || 076 Siemens Nederland 025 TKH TKH Group Group N.V. N.V. 179 | 179 Industriebank LIOFFMO N.V. | 077 026 Van Van Wijnen Wijnen Groep Groep N.V. N.V.| 180 | 180 Teijin Aramid B.V. | 078 Koninklijke Wessanen N.V. 027 DAF DAF Trucks Trucks N.V.* N.V.*| 181 | 181 Deloitte Holding B.V. | 079 NS 028 Terberg Terberg Group Group B.V. B.V.| 182 | 182 Koninklijke Ahrend N.V. | 080 Aegon N.V. 029 Yara Yara Sluiskil Sluiskil B.V. B.V.| 183 | 183 TenneT Holding B.V. || 081 Crown Van Gelder N.V. 030 Batenburg Batenburg Beheer Beheer N.V. 184 | 184 Imtech | 082 Wavin 031 Exact Exact Holding Holding N.V. N.V.| 185 | 185 Vos Logistics B.V. | 083 NWB Bank 032 BEBE Semiconductor Semiconductor Indus. Indus. N.V. N.V.| 186 | 186 Dutch Flower Group N.V. B.V. | 084 Holding Nationale Goede Doelen Loterijen 033 Coöperatie Coöperatie UVIT UVIT Groep Groep| 187 | 187 Joh. Mourik & (voorheen Co. HoldingKLM) B.V. | 085 Air France KLM 034 DeDe Goudse Goudse N.V. N.V.| 188 | 188 Koninklijke Vopak N.V. | 086 Koninklijke FrieslandCampina N.V. | 189 035 Eurocommercial Eurocommercial Properties Properties | 189 Arcadis N.V. | 087 Roto Smeetsvan Group N.V. | 190 036 Universiteit Universiteit van Tilburg Tilburg | 190 SBM Offshore | 088 Océ N.V. 037 Koninklijke Koninklijke Wegener Wegener N.V.| 191 | 191 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland | 089 Van Lanschot Bankiers 038 Spyker Spyker Cars Cars N.V. N.V.| 192 | 192 Unibail Rodamco | 090 PricewaterhouseCoopers 039 Royal Royal Haskoning Haskoning| 193 | 193 Enexis B.V. | 091 Heijmans 040 Vastned Vastned Retail Retail N.V. N.V. (voorheen (voorheen VastNed VastNed Management Management B.V.) B.V.)| 194 | 194 Ontwikkelingsmaatschappij OostHolland Nederland NV | 092 Casino 041 Ultra-Centrifuge Ultra-Centrifuge Ned. Ned. N.V. N.V.| 195 | 195 Reed Elsevier | 093 Koninklijke Ahold N.V. 042 Tele2 Tele2 Netherlands Netherlands Holding Holding N.V. N.V.| 196 | 196 Wolters Kluwer N.V. | 094 Koninklijke Boskalis Westminster 043 LyondellBasell LyondellBasell Industries Industries Holdings Holdings N.V. N.V.| 197 | 197 Dura Vermeer Groep || 095 Nederlandse Gasunie N.V. 044 Argos Argos North North Sea Sea Group Group 198 | 198 Kendrion N.V. | 096 EnecoHoldings Holding 045 AerCap AerCap Holdings N.V. N.V.| 199 | 199 OBT BV | 097 SNSReesink REAAL 046 Koninklijke Koninklijke Reesink N.V. N.V.| 200 | 200 Schuttelaar & Partners | 098 Schiphol Group 047 Eriks Eriks B.V. B.V.| 201 | 201 UPC Nederland* 099 NIBC Bank N.V. || 202 048 Gamma Gamma Holding Holding | 202 Randstad TNT Holding B.V. || 100 Express 049 Open Open Universiteit Universiteit 203 | 203 Royal Dutch Shell plc | 101 TUI Nederland 050 Van Van Leeuwen Leeuwen Buizen Buizen Groep Groep B.V B.V| 204 | 204 Van Oord | 102 DeliInt. XL B.V. 051 Neways Neways Electr. Electr. Int. N.V. N.V.| 205 | 205 Accell Group | 103 Ballast Nedam N.V. 052 Unica Unica Installatiegroep Installatiegroep B.V. B.V.| 206 | 206 Twynstra Gudde | 104 Essent 053 ASM ASM International International N.V. N.V.| 207 | 207 GasTerra B.V. | 105 CorioN.V.) N.V. 054 Apollo Apollo Vredestein Vredestein B.V. B.V. (voorheen (voorheen AMTEL AMTEL N.V.)| 208 | 208 LeasePlan Corporation N.V. | 106 CoMore 055 Hurks Hurks groep groep B.V. B.V.| 209 | 209 Capgemini N.V. | 107 De Nederlandsche Bank N.V. 056 Sogeti Sogeti Nederland Nederland B.V. B.V.| 210 | 210 KPMG N.V. | 108 VanDrie Group 057 Audax Audax B.V. B.V.| 211 | 211 MacintoshBeelen Retail Group N.V. | 109 Groep 058 Zesko Zesko Holding Holding B.V. B.V.| 212 | 212 Nidera Holdings B.V. | 110 COVRA 059 Hunter Hunter Douglas Douglas N.V. N.V.| 213 | 213 Sperwer Holding B.V. | 111 Q ParkB.V.* N.V. 060 Maxeda Maxeda Nederland Nederland B.V.*| 214 | 214 VION Holding N.V. | 112 ABN AMRO 061 VDL VDL Groep Groep| 215 | 215 Wageningen UR | 113 Brab. Ontw. Maatschappij 062 Kuiken Kuiken N.V. N.V.| 216 | 216 APG || 114 Vitens N.V. 063 Vrije Vrije Universiteit Universiteit 217 | 217 TranspaRAbility B.V. | 115 ASML 064 Core Core Laboratories Laboratories N.V. N.V.| 218 | 218 Amphia Ziekenhuis | 116 Perfetti v.Holding Melle | 219 065 Brocacef Brocacef Holding | 219 Groep N.V. B.V. | 117 VebegoZeeman International 066 Hyva Hyva Group Group B.V. B.V.| 220 | 220 Jumbo Groep Holding B.V. | 118 Mediq 067 Koops Koops Furness Furness N.V. N.V.| 221 | 221 ArcelorMittal Netherlands B.V.* || 119 T-Mobile Nederland 068 Pon Pon Holdings Holdings B.V. B.V. 222 | 222 De Kon. Nederlandse Munt N.V. | 120 TBIGroep Holdings 069 Allianz Allianz Nederland Nederland Groep N.V. N.V.| 223 | 223 Delta N.V. | 121 The Greenery B.V. | 224 070 Broekhuis Broekhuis Holding Holding | 224 Post-Kogeko | 122 Unilever N.V. 071 Amsterdam Amsterdam Commodities Commodities N.V.| 225 | 225 Universiteit Utrecht | 123 Delta Lloyd Groep 072 Intres Intres B.V. B.V.| 226 | 226 Facilicom Services Group | 124 Mondial Euretco Movers 073 Euretco B.V. B.V.| 227 | 227 Sligro FoodProRail Group N.V. | 125 074 Blokker Blokker Holding Holding B.V. B.V.| 228 | 228 ASR Nederland N.V. | 126 Stichting ExploitatieJanssen Nederlandse Staatsloterij 075 Janssen DeDe Jong Jong Groep Groep B.V. B.V.| 229 | 229 Universiteit van Amsterdam | 127 CSM 076 Stern Stern Groep Groep N.V. N.V.| 230 | 230 Atradius Industriebank LIOF N.V. N.V. || 128 077 Technische Universiteit Eindhoven | 129 Teijin Aramid B.V. | 078 Universiteit Twente | 130 Deloitte Holding B.V. | 079 00 Beter Bed Holding Koninklijke Ahrend N.V. N.V. || 131 080 TenneT HoldingEBN B.V. || 132 081 Grontmij N.V. || 133 Imtech 082 Koninklijke Grolsch N.V. Vos Logistics B.V. || 134 083 B.V. || 135 Dutch FlowerCentric Group B.V. 084 CZ Groep Joh. Mourik & Co. Holding B.V. || 136 085 Du Koninklijke Pont De Nemours B.V. || 137 Vopak N.V. 086 Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV || 138 Arcadis N.V. 087 Nedap N.V. | SBM Offshore | 139 088 Erasmus Universiteit Rotterdam | NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland | 140 089 Koninklijke TenRodamco Cate N.V. || 141 Unibail 090 Vanderlande Enexis B.V. || 142 091 Coca-Cola Ent. Nederl. B.V. | Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV | 143 092 Cooperative Agrifirm U.A. | Reed Elsevier N.V. | 144 093 Ordina N.V. | Wolters Kluwer N.V. | 145 094 Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. || 146 Dura Vermeer Groep 095 Rijksuniversiteit Groningen Kendrion N.V. || 147 096 AMG Advanced Metallurg.OBT Gr. NV | BV | 148 097 TNO | Schuttelaar & Partners | 149 098 Universiteit Leiden | UPC Nederland* | 150 099 BinckBank Randstad Holding N.V. B.V. || 151 100 TMG - Telegraaf Media Groep Royal Dutch Shell plc || 152 101 Connexxion | Van Oord | 153 102 USGAccell People N.V. | Group | 154 103 Aalberts Industries N.V. || 155 Twynstra Gudde 104 Asito B.V. B.V. || 156 GasTerra 105 Meurs & Molijn LeasePlan Corporation N.V. || 157 106 Coop Holding | Capgemini N.V. | 158 107 DOW Benelux B.V. | KPMG N.V. | 159 108 TomTom Macintosh Retail Group N.V. N.V. || 160 109 Fugro N.V. Nidera Holdings B.V. || 161 110 ForFarmers Group B.V. | Sperwer Holding B.V. | 162 111 Aperam | VION Holding N.V. | 163 112 Forbo Flooring B.V. | Wageningen UR | 164 113 Slibverwerking Noord-BrabantAPG N.V. || 165 114 Unit 4 N.V. | 166

Transparantiebenchmark ladder 2012

5050

100 100


150 150

181 102 102 179 102 102 179 102 102 179 100 100 178 9999 178 9999 177 9898 177 9898 177 9797 175 9797 175 9797 174 9696 173 9696 173 9595 173 9595 171 9393 170 9393 169 9393 169 9393 169 9393 168 9292 167 8989 166 8888 164 8787 164 8787 164 8787 164 8686 164 8686 162 8585 162 8080 161 8080 160 7878 160 7878 160 Totaal 7777 159 7777 158 199 7575 158 198 7575 157 195 7474 156 194 7373 156 194 7272 156 193 7070 155 193 6969 155 192 6767 155 189 6464 153 189 6161 153 186 5858 152 185 5858 150 185 5757 149 184 5656 149 184 5555 148 183 5555 148 181 5454 148 179 5454 147 179 5454 147 179 5353 146 178 5252 146 178 5151 146 177 5050 146 177 5050 143 177 4949 143 175 4949 142 175 4747 141 174 4545 141 173 4242 140 173 4141 139 173 4141 139 171 3939 136 170 3939 136 169 3838 136 169 3838 135 169 3737 132 168 3434 131 167 3232 131 166 3030 126 164 3030 126 164 2929 126 164 2828 126 164 2727 124 164 2626 124 162 2525 124 162 2525 123 161 2424 123 160 2424 120 160 2424 120 160 2323 120 159 2222 118 158 2121 118 158 2020 116 157 1919 116 156 1919 115 156 1919 114 Profiel Profiel 156 1818 114 155 1818 114 Strategie Strategie enen beleid beleid 155 1515 114 155 1515 Bestuurstructuur Bestuurstructuur enen 114 153 1414 managementbenadering managementbenadering 114 153 1313 113 Resultaten Resultaten 152 1313 108 150 1212 Maatschappelijk Maatschappelijk 107 149 1111 verslaggevingsbeleid verslaggevingsbeleid 107 149 1111 106 Relevantie Relevantie 148 1111 104 148 1111 102 148 1010 Duidelijkheid Duidelijkheid 102 147 1010 102 1479 9 Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid 100 1468 8 99 Betrokkenheid Betrokkenheid van van 1467 7 99 stakeholders stakeholders 146 66 98 146 66 Contextuele Contextuele samenhang samenhang 98 143 55 97 143 97 142 97 200 200 141 96 141 96 140 95 139 95 139 93 136 93 136 93 136 93 135 93 132 92 131 89 131 88 126 87 126 87 126 87 126 86 124 86 124 85 124 80 123 80 123 78 120 78 120 77 120 77 118 75 118 75 116 74 116 73 115 72 114 70 114 69 114 67 114 64 114 61 114 58 113 58

17

18

Koninklijke Ahold N.V. | 042 Koninklijke Boskalis Westminster N.V. 043 DeDe Kon. Kon. Nederlandse Nederlandse Munt Munt N.V.| 120 | 120 Koninklijke Boskalis Westminster N.V. | 043 Nederlandse Gasunie N.V. 044 Delta Delta N.V.| 121 | 121 Nederlandse Gasunie N.V. | 044 EnecoPost-Kogeko Holding N.V. | 122 045 Post-Kogeko | 122 Eneco Holding N.V. | 045 SNS REAAL N.V. | 123 046 Universiteit Universiteit Utrecht Utrecht | 123 SNS REAAL N.V. | 046 Schiphol 047 Facilicom Facilicom Services Services Group Group| 124 | 124 Schiphol Group | 047 NIBC Bank 048 Sligro Sligro Food Food Group Group N.V. N.V.| 125 | 125 NIBC Bank N.V. | 048 TNT Express 049 ASR ASR Nederland Nederland N.V. N.V.| 126 | 126 TNT Express | 049 TUI Nederland 050 Universiteit Universiteit van van Amsterdam Amsterdam| 127 | 127 TUI Nederland | 050 Deli XL N.V. B.V. 051 Atradius Atradius N.V.| 128 | 128 Deli XL B.V. | 051 Ballast Nedam N.V. | 129 052 Technische Technische Universiteit Universiteit Eindhoven Eindhoven | 129 Ballast Nedam N.V. | 052 Essent 053 Universiteit Universiteit Twente Twente| 130 | 130 Essent | 053 Corio N.V. 054 Beter Beter Bed Bed Holding Holding N.V.| 131 | 131 Corio N.V. | 054 CoMore 055 EBN EBN| 132 | 132 CoMore | 055 De Nederlandsche Bank N.V. 056 Grontmij Grontmij N.V.| 133 | 133 De Nederlandsche Bank N.V. | 056 VanDrie Group 057 Koninklijke Koninklijke Grolsch Grolsch N.V. N.V.| 134 | 134 VanDrie Group | 057 BeelenCentric Groep B.V. 058 Centric B.V.| 135 | 135 Beelen Groep B.V. | 058 COVRA 059 CZCZ Groep Groep| 136 | 136 COVRA | 059 Q Park N.V. 060 DuDu Pont Pont DeDe Nemours Nemours B.V. B.V.| 137 | 137 Q Park N.V. | 060 ABN AMRO 061 Meeuwsen Meeuwsen Ten Ten Hoopen Hoopen Accountants Accountants BVBV| 138 | 138 ABN AMRO | 061 Brab. Ontw. Maatschappij 062 Nedap Nedap N.V. N.V.| 139 | 139 Brab. Ontw. Maatschappij N.V. | 062 Vitens N.V. | 140 063 Erasmus Erasmus Universiteit Universiteit Rotterdam Rotterdam | 140 Vitens N.V. | 063 ASML | 064 Koninklijke Koninklijke Ten Ten Cate Cate N.V. N.V. 141 | 141 ASML | 064 Perfetti v. Melle | 142 065 Vanderlande Vanderlande | 142 Perfetti v. Melle | 065 Vebego International N.V. 066 Coca-Cola Coca-Cola Ent. Ent. Nederl. Nederl. B.V. B.V.| 143 | 143 Vebego International N.V. | 066 Mediq 067 Cooperative Cooperative Agrifirm Agrifirm U.A. U.A.| 144 | 144 Mediq | 067 T-MobileOrdina Nederland 068 Ordina N.V. N.V.| 145 | 145 T-Mobile Nederland | 068 TBI Holdings 069 Koninklijke Koninklijke Coöperatie Coöperatie Cosun Cosun U.A. U.A.| 146 | 146 TBI Holdings | 069 The Greenery B.V. | 147 070 Rijksuniversiteit Rijksuniversiteit Groningen Groningen | 147 The Greenery B.V. | 070 Unilever N.V. 071 AMG AMG Advanced Advanced Metallurg. Metallurg. Gr.Gr. NVNV| 148 | 148 Unilever N.V. | 071 Delta Lloyd Groep 072 TNO TNO| 149 | 149 Delta Lloyd Groep | 072 Transparantiebenchmark ladder 2012 Mondial Movers B.V. | 150 073 Universiteit Universiteit Leiden Leiden | 150 Mondial Movers B.V. | 073 ProRail N.V. B.V. 074 BinckBank BinckBank N.V.| 151 | 151 ProRail B.V. | 074 Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij 075 TMG TMG - Telegraaf - Telegraaf Media Media Groep Groep| 152 | 152 Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij | 075 Deelnemer CSM N.V. |Pos. 076 Connexxion Connexxion 153 | 153 Cat. CSM N.V. | 076 Industriebank LIOF N.V. 077 USG USG People People N.V.| 154 | 154 Industriebank LIOF N.V. | 077 DSM N.V. 001 Teijin Aramid B.V. 078 Aalberts Aalberts Industries Industries N.V.| 155 | 155 Teijin Aramid B.V. | 078 AKZOHolding Nobel N.V. 002 Deloitte B.V. 079 Asito Asito B.V.| 156 | 156 Deloitte Holding B.V. | 079 KoninklijkeKoninklijke Philips Meurs Electronics N.V. | 157 003 Ahrend 080 Meurs && Molijn Molijn | 157 Koninklijke Ahrend N.V. | 080 AtteroCoop Holding N.V. 004 TenneT B.V. | 158 081 Coop Holding Holding | 158 TenneT Holding B.V. | 081 KPN 005 Imtech 082 DOW DOW Benelux Benelux B.V. B.V.| 159 | 159 Imtech | 082 HavenbedrijfVos Rotterdam N.V. 006 Logistics B.V. | 083 TomTom TomTom N.V. 160 | 160 Vos Logistics B.V. | 083 Heineken 007 Dutch Flower Group B.V. 084 Fugro Fugro N.V. N.V.| 161 | 161 Dutch Flower Group B.V. | 084 Vodafone 008 Joh. Mourik & Co. Holding 085 ForFarmers ForFarmers Group Group B.V. B.V.| 162 | 162 Joh. Mourik & Co. Holding B.V. | 085 Royal BAM Group 009 Koninklijke Vopak N.V. | 163 086 Aperam Aperam | 163 Koninklijke Vopak N.V. | 086 Van Gansewinkel Groep 010 Arcadis N.V. 087 Forbo Forbo Flooring Flooring B.V. B.V.| 164 | 164 Arcadis N.V. | 087 Achmea 011 SBM Offshore 088 Slibverwerking Slibverwerking Noord-Brabant Noord-Brabant N.V. N.V.| 165 | 165 SBM Offshore | 088 BNG 012 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland 089 Unit Unit 4Bank N.V. 4 N.V.| 166 | 166 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland | 089 ING Groep 013 Unibail Rodamco 090 Technische Technische Universiteit Universiteit Delft Delft| 167 | 167 Unibail Rodamco | 090 Alliander N.V. 014 Enexis B.V. | 168 091 Legal Legal && General General | 168 Enexis B.V. | 091 Bavaria N.V. 015 Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV | 169 092 ONVZ ONVZ | 169 Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV | 092 DHV B.V. | 170 016 Reed Elsevier N.V. 093 Radboud Radboud Universiteit Universiteit Nijmegen Nijmegen | 170 Reed Elsevier N.V. | 093 VolkerWessels 017 Wolters Kluwer N.V. 094 Brunel Brunel International International N.V.| 171 | 171 Wolters Kluwer N.V. | 094 MN 018 Dura Vermeer Groep 095 Refresco Refresco Holding Holding B.V. B.V.| 172 | 172 Dura Vermeer Groep | 095 PostNL 019 Kendrion N.V. 096 Wereldhave Wereldhave Manag. Manag. Holding Holding B.V. B.V.| 173 | 173 Kendrion N.V. | 096 Rabobank 020 OBT BV | 174 097 C1000 C1000 | 174 OBT BV | 097 ANWB B.V. 021 Schuttelaar & Partners 098 Simac Simac Techniek Techniek N.V. N.V.| 175 | 175 Schuttelaar & Partners | 098 Nutreco 022 UPC Nederland* 099 Nieuwe Nieuwe Steen Steen inv inv| 176 | 176 UPC Nederland* | 099 Menzis Holding 023 Randstad B.V. 100 Coöperatie Coöperatie AVEBE AVEBE U.A. U.A.| 177 | 177 Randstad Holding B.V. | 100 Nuon Energie 024 Royal Dutch ShellN.V. plc 101 IHC IHC Merwede Merwede Holding Holding B.V. B.V.| 178 | 178 Royal Dutch Shell plc | 101 Siemens Nederland 025 Van Oord | 102 TKH TKH Group Group N.V. N.V. 179 | 179 Van Oord | 102 FMO 026 Accell Group 103 Van Van Wijnen Wijnen Groep Groep N.V. N.V.| 180 | 180 Accell Group | 103 Koninklijke Wessanen N.V. 027 Twynstra Gudde 104 DAF DAF Trucks Trucks N.V.* N.V.*| 181 | 181 Twynstra Gudde | 104 NS 028 GasTerra 105 Terberg Terberg Group Group B.V. B.V.| 182 | 182 GasTerra B.V. | 105 Aegon 029 LeasePlan Corporation N.V. 106 Yara Yara Sluiskil Sluiskil B.V. B.V.| 183 | 183 LeasePlan Corporation N.V. | 106 Crown Van Gelder N.V. | 030 Capgemini 107 Batenburg Batenburg Beheer Beheer N.V. 184 | 184 Capgemini N.V. | 107 Wavin 031 KPMG 108 Exact Exact Holding Holding N.V. N.V.| 185 | 185 KPMG N.V. | 108 Bank 032 Retail NWB Group 109 BEMacintosh BE Semiconductor Semiconductor Indus. Indus. N.V. N.V.| 186 | 186 Macintosh Retail Group N.V. | 109 Holding Nationale Goede Doelen N.V. 033 Nidera Loterijen Holdings B.V. | 187 110 Coöperatie Coöperatie UVIT UVIT Groep Groep | 187 Nidera Holdings B.V. | 110 Air France KLM (voorheen KLM) 034 Sperwer Holding B.V. 111 DeDe Goudse Goudse N.V. N.V.| 188 | 188 Sperwer Holding B.V. | 111 Koninklijke FrieslandCampina 035 VION Holding N.V. | 189 112 Eurocommercial Eurocommercial Properties Properties | 189 VION Holding N.V. | 112 Roto Smeets Group N.V. 036 Wageningen UR | 190 113 Universiteit Universiteit van van Tilburg Tilburg | 190 Wageningen UR | 113 OcéAPG 037 114 Koninklijke Koninklijke Wegener Wegener N.V. N.V.| 191 | 191 APG | 114 VanTranspaRAbility Lanschot Bankiers 038 B.V. 115 Spyker Spyker Cars Cars N.V. N.V.| 192 | 192 TranspaRAbility B.V. | 115 PricewaterhouseCoopers 039 Amphia Ziekenhuis 116 Royal Royal Haskoning Haskoning| 193 | 193 Amphia Ziekenhuis | 116 Heijmans 040 Zeeman Groep B.V. 117 Vastned Vastned Retail Retail N.V. N.V. (voorheen (voorheen VastNed VastNed Management Management B.V.) B.V.)| 194 | 194 Zeeman Groep B.V. | 117 Holland Casino 041 Jumbo Groep Holding B.V. 118 Ultra-Centrifuge Ultra-Centrifuge Ned. Ned. N.V. N.V.| 195 | 195 Jumbo Groep Holding B.V. | 118 Koninklijke AholdB.V.* 042 ArcelorMittal Netherlands 119 Tele2 Tele2 Netherlands Netherlands Holding Holding N.V. N.V.| 196 | 196 ArcelorMittal Netherlands B.V.* | 119 Koninklijke Boskalis Westminster 043 De Kon. Nederlandse Munt N.V. 120 LyondellBasell LyondellBasell Industries Industries Holdings Holdings N.V.| 197 | 197 De Kon. Nederlandse Munt N.V. | 120 Nederlandse Gasunie N.V. 044 Delta | 121 Argos Argos North North Sea Sea Group Group 198 | 198 Delta N.V. | 121 EnecoHoldings Holding 045 Post-Kogeko 122 AerCap AerCap Holdings N.V. N.V.| 199 | 199 Post-Kogeko | 122 SNSReesink REAAL 046 Universiteit Utrecht 123 Koninklijke Koninklijke Reesink N.V. N.V.| 200 | 200 Universiteit Utrecht | 123 047 FacilicomSchiphol Services Group 124 Eriks Eriks B.V. B.V.| 201 | 201 Facilicom Services Group | 124 NIBC Bank 048 Sligro Gamma Food Group N.V. | 202 125 Gamma Holding Holding | 202 Sligro Food Group N.V. | 125 TNT Express | 049 ASR Nederland N.V. 203 126 Open Open Universiteit Universiteit | 203 ASR Nederland N.V. | 126 TUIAmsterdam Nederland 050 Universiteit van 127 Van Van Leeuwen Leeuwen Buizen Buizen Groep Groep B.V B.V| 204 | 204 Universiteit van Amsterdam | 127 DeliInt. XL B.V. 051 Atradius 128 Neways Neways Electr. Electr. Int. N.V. N.V.| 205 | 205 Atradius N.V. | 128 Ballast Nedam N.V. 052 Technische Universiteit Eindhoven 129 Unica Unica Installatiegroep Installatiegroep B.V. B.V.| 206 | 206 Technische Universiteit Eindhoven | 129 Essent 053 Universiteit Twente 130 ASM ASM International International N.V. N.V.| 207 | 207 Universiteit Twente | 130 CorioN.V.) 054 Beter Bed Holding N.V. 131 Apollo Apollo Vredestein Vredestein B.V. B.V. (voorheen (voorheen AMTEL AMTEL N.V.)| 208 | 208 Beter Bed Holding N.V. | 131 CoMore 055 EBN 132 Hurks Hurks groep groep B.V. B.V.| 209 | 209 EBN | 132 De Nederlandsche Bank N.V. 056 Grontmij 133 Sogeti Sogeti Nederland Nederland B.V. B.V.| 210 | 210 Grontmij N.V. | 133 VanDrie Group 057 Koninklijke Grolsch N.V. 134 Audax Audax B.V. B.V.| 211 | 211 Koninklijke Grolsch N.V. | 134 Beelen Groep 058 Centric 135 Zesko Zesko Holding Holding B.V. B.V.| 212 | 212 Centric B.V. | 135 059 CZCOVRA Groep 136 Hunter Hunter Douglas Douglas N.V. N.V.| 213 | 213 CZ Groep | 136 Q ParkB.V.* N.V. 060 Du Pont De Nemours B.V. 137 Maxeda Maxeda Nederland Nederland B.V.*| 214 | 214 Du Pont De Nemours B.V. | 137 ABN AMRO 061 Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV | 215 138 VDL VDL Groep Groep | 215 Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV | 138 Brab. Ontw. Maatschappij 062 Nedap 139 Kuiken Kuiken N.V. N.V.| 216 | 216 Nedap N.V. | 139 Vitens N.V. 063 Erasmus Universiteit Rotterdam | 140 Vrije Vrije Universiteit Universiteit 217 | 217 Erasmus Universiteit Rotterdam | 140 ASML 064 Koninklijke Ten Cate 141 Core Core Laboratories Laboratories N.V. N.V.| 218 | 218 Koninklijke Ten Cate N.V. | 141 Perfetti v.Holding Melle | 219 065 Vanderlande 142 Brocacef Brocacef Holding | 219 Vanderlande | 142 Vebego International N.V. 066 Coca-Cola Ent. Nederl. 143 Hyva Hyva Group Group B.V. B.V.| 220 | 220 Coca-Cola Ent. Nederl. B.V. | 143 Mediq 067 Cooperative Agrifirm U.A. 144 Koops Koops Furness Furness N.V. N.V.| 221 | 221 Cooperative Agrifirm U.A. | 144 T-Mobile Nederland | 068 Ordina N.V. 145 Pon Pon Holdings Holdings B.V. B.V. 222 | 222 Ordina N.V. | 145 TBI Holdings 069 Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. 146 Allianz Allianz Nederland Nederland Groep Groep N.V. N.V.| 223 | 223 Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. | 146 The Greenery B.V. | 224 070 Rijksuniversiteit Groningen 147 Broekhuis Broekhuis Holding Holding | 224 Rijksuniversiteit Groningen | 147 Unilever 071 AMG AdvancedCommodities Metallurg. Gr.N.V. NV 148 Amsterdam Amsterdam Commodities N.V.| 225 | 225 AMG Advanced Metallurg. Gr. NV | 148 Delta Lloyd Groep 072 TNO 149 Intres Intres B.V. B.V.| 226 | 226 TNO | 149 Mondial Movers 073 Universiteit Leiden 150 Euretco Euretco B.V. B.V.| 227 | 227 Universiteit Leiden | 150 ProRail 074 BinckBank N.V. 151 Blokker Blokker Holding Holding B.V. B.V.| 228 | 228 BinckBank N.V. | 151 Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij 075 TMG - Telegraaf Media Groep 152 Janssen Janssen DeDe Jong Jong Groep Groep B.V. B.V.| 229 | 229 TMG - Telegraaf Media Groep | 152 CSM 076 Connexxion 153 Stern Stern Groep Groep N.V. N.V.| 230 | 230 Connexxion | 153 Industriebank LIOF N.V. | 154 077 USG People USG People N.V. | 154 Teijin Aramid N.V. B.V. | 155 078 Aalberts Industries Aalberts Industries N.V. | 155 Deloitte Holding 079 Asito B.V. | 156 00 Asito B.V. | 156 Koninklijke Ahrend N.V. | 157 080 Meurs & Molijn Meurs & Molijn | 157 TenneTCoop Holding B.V. | 158 081 Holding Coop Holding | 158 Imtech 082 DOW Benelux B.V. | 159 DOW Benelux B.V. | 159 VosTomTom Logistics N.V. B.V. | 160 083 TomTom N.V. | 160 Dutch Flower Group B.V. | 161 084 Fugro N.V. Fugro N.V. | 161 Joh. Mourik & Co. Holding 085 ForFarmers Group B.V. | 162 ForFarmers Group B.V. | 162 Koninklijke Vopak N.V. | 163 086 Aperam Aperam | 163 Arcadis N.V. | Forbo Flooring B.V. 087 164 Forbo Flooring B.V. | 164 SBM Offshore 088 Slibverwerking Noord-Brabant N.V. | 165 Slibverwerking Noord-Brabant N.V. | 165 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland 089 Unit 4 N.V. | 166 Unit 4 N.V. | 166 Rodamco 090 Technische Unibail Universiteit Delft | 167 Technische Universiteit Delft | 167 B.V. | 168 091 LegalEnexis & General Legal & General | 168 Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV | 169 092 ONVZ ONVZ | 169 Reed Elsevier N.V. | 170 093 Radboud Universiteit Nijmegen Radboud Universiteit Nijmegen | 170 Wolters Kluwer N.V. | 171 094 Brunel International Brunel International N.V. | 171 Dura Vermeer Groep 095 Refresco Holding B.V. | 172 Refresco Holding B.V. | 172 096 Wereldhave Manag.Kendrion Holding N.V. B.V. | 173 Wereldhave Manag. Holding B.V. | 173 OBT BV | 174 097 C1000 C1000 | 174 Schuttelaar & Partners 098 Simac Techniek N.V. | 175 Simac Techniek N.V. | 175 UPC Nederland* 099 Nieuwe Steen inv | 176 Nieuwe Steen inv | 176 Randstad Holding B.V. | 177 100 Coöperatie AVEBE U.A. Coöperatie AVEBE U.A. | 177 Royal Dutch ShellB.V. plc | 178 101 IHC Merwede Holding IHC Merwede Holding B.V. | 178 Van Oord 102 TKH Group N.V. | 179 TKH Group N.V. | 179 Accell Group 103 Van Wijnen Groep N.V. | 180 Van Wijnen Groep N.V. | 180 Twynstra 104 DAF TrucksGudde N.V.* | 181 DAF Trucks N.V.* | 181 GasTerra 105 Terberg Group B.V. | 182 Terberg Group B.V. | 182 LeasePlan Corporation N.V. | Yara Sluiskil B.V. 106 183 Yara Sluiskil B.V. | 183 Capgemini 107 Batenburg Beheer N.V. | 184 Batenburg Beheer N.V. | 184 KPMG N.V. | 185 108 Exact Holding Exact Holding N.V. | 185 Retail Group 109 BEMacintosh Semiconductor Indus. N.V. | 186 BE Semiconductor Indus. N.V. | 186 Nidera Holdings B.V. | 187 110 Coöperatie UVIT Groep Coöperatie UVIT Groep | 187 Sperwer B.V. | 188 111 De Holding Goudse N.V. De Goudse N.V. | 188 VION Holding N.V. | 189 112 Eurocommercial Properties Eurocommercial Properties | 189 Wageningen UR | 190 113 Universiteit van Tilburg Universiteit van Tilburg | 190 114 Koninklijke WegenerAPG N.V. | 191 Koninklijke Wegener N.V. | 191

5050

100 100


150 150

164 164 102 102 164 164 102 102 164 162 102 102 162 162 100 100 162 161 9999 161 160 9999 160 160 9898 160 160 9898 160 159 9797 159 158 9797 158 158 9797 158 157 9696 157 156 9696 156 156 9595 156 156 9595 156 155 9393 155 155 9393 155 155 9393 155 153 9393 153 153 9393 153 152 9292 152 150 8989 150 149 8888 149 149 8787 149 148 8787 148 148 8787 148 148 8686 148 147 8686 147 147 8585 147 146 8080 146 146 8080 146 146 7878 146 146 7878 146 Totaal 143 7777 143 143 7777 143 199 142 7575 142 198 141 7575 141 195 141 7474 141 194 140 7373 140 194 139 7272 139 193 139 7070 139 193 136 6969 136 192 136 6767 136 189 136 6464 136 189 135 6161 135 186 132 5858 132 185 131 5858 131 185 131 5757 131 184 126 5656 126 184 126 5555 126 183 126 5555 126 181 126 5454 126 179 124 5454 124 179 124 5454 124 179 124 5353 124 178 123 5252 123 178 123 5151 123 177 120 5050 120 177 120 5050 120 177 120 4949 120 175 118 4949 118 175 118 4747 118 174 116 4545 116 173 116 4242 116 173 115 4141 115 173 114 4141 114 171 114 3939 114 170 114 3939 114 169 114 3838 114 169 114 3838 114 169 114 3737 114 168 113 3434 113 167 108 3232 108 166 107 3030 107 164 107 3030 107 164 106 2929 106 164 104 2828 104 164 102 2727 102 164 102 2626 102 162 102 2525 102 162 100 2525 100 161 99 2424 99 160 99 2424 99 160 98 2424 98 160 98 2323 98 159 97 2222 97 158 97 2121 97 158 97 2020 97 157 96 1919 96 156 96 1919 96 156 95 1919 95 Profiel Profiel 156 95 1818 95 155 93 1818 93 Strategie Strategie enen beleid beleid 155 93 1515 93 155 93 1515 Bestuurstructuur Bestuurstructuur enen 93 153 93 1414 managementbenadering managementbenadering 93 153 93 1313 93 Resultaten Resultaten 152 92 1313 92 150 89 1212 Maatschappelijk Maatschappelijk 89 149 88 1111 verslaggevingsbeleid verslaggevingsbeleid 88 149 87 1111 87 Relevantie Relevantie 148 87 1111 87 148 87 1111 87 148 86 1010 Duidelijkheid Duidelijkheid 86 147 86 1010 86 147 Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid 859 9 85 146 808 8 80 Betrokkenheid Betrokkenheid van van 146 807 7 80 stakeholders stakeholders 146 786 6 78 146 786 6 Contextuele Contextuele samenhang samenhang 78 143 775 5 77 143 77 77 142 75 75 75 200 200 141 75 141 74 74 140 73 73 139 72 72 139 70 70 136 69 69 136 67 67 136 64 64 135 61 61 132 58 58 131 58 58 131 57 57 126 56 56 126 55 55 126 55 55 126 54 54 124 54 54 124 54 54 124 53 53 123 52 52 123 51 51 120 50 50 120 50 50 120 49 49 118 49 49 118 47 47 116 45 45 116 42 42 115 41 41 114 41 41 114 39 39 114 39 39 114 38 38 114 38 38 114 37 37 113 34 34

Amphia Ziekenhuis 116 T-Mobile Nederland DeDe Kon. Kon. Nederlandse Nederlandse Munt Munt N.V. N.V.|| 068 120 | 120 Zeeman B.V. 117 TBIGroep Holdings Delta Delta N.V. N.V.|| 069 121 | 121 Jumbo Groep Holding B.V. 118 The Greenery B.V. || 070 Post-Kogeko Post-Kogeko 122 | 122 ArcelorMittal Netherlands B.V.* | 119 Unilever N.V. | 071 Universiteit Universiteit Utrecht Utrecht 123 | 123 De Kon. Nederlandse Munt N.V. | 120 Delta Lloyd Group Groep Facilicom Facilicom Services Services Group| 072 124 | 124 Delta N.V. 121 Mondial Movers B.V. Sligro Sligro Food Food Group Group N.V. N.V.|| 073 125 | 125 Post-Kogeko 122 ProRail N.V. B.V. ASR ASR Nederland Nederland N.V.|| 074 126 | 126 Universiteit Utrecht | 123 Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij Universiteit Universiteit van van Amsterdam Amsterdam| 075 127 | 127 Facilicom Services Group | 124 CSM N.V. Atradius Atradius N.V.| 076 128 | 128 Sligro Food Eindhoven Group 125 Industriebank LIOF N.V. N.V. || 077 Technische Technische Universiteit Universiteit Eindhoven 129 | 129 ASR Nederland N.V. 126 Teijin Aramid B.V. || 078 Universiteit Universiteit Twente Twente 130 | 130 Universiteit van Amsterdam 127 Deloitte B.V. Beter Beter Bed Bed Holding Holding N.V. N.V.|| 079 131 | 131 Atradius N.V. | 128 Koninklijke AhrendEBN N.V. EBN| 080 132 | 132 Technische Universiteit Eindhoven | 129 TenneTGrontmij Holding B.V. Grontmij N.V. N.V.| 081 133 | 133 Universiteit Twente 130 Imtech Koninklijke Koninklijke Grolsch Grolsch N.V. N.V.|| 082 134 | 134 Beter Vos BedLogistics Holding N.V. 131 B.V. Centric Centric B.V.|| 083 135 | 135 EBN 132 Dutch Flower Group B.V. || 084 CZCZ Groep Groep 136 | 136 Grontmij N.V. | 133 Joh. Mourik &De Co. Holding B.V. DuDu Pont Pont De Nemours Nemours B.V.| 085 137 | 137 Koninklijke Grolsch N.V. | 134 Koninklijke Vopak N.V. Meeuwsen Meeuwsen Ten Ten Hoopen Hoopen Accountants Accountants BVBV| 086 138 | 138 Centric B.V. 135 Arcadis N.V. Nedap Nedap N.V.|| 087 139 | 139 CZ Groep || 088 136 SBM Offshore Erasmus Erasmus Universiteit Universiteit Rotterdam Rotterdam 140 | 140 Du Pont De Nemours B.V. | 137 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland | 089 Koninklijke Koninklijke Ten Ten Cate Cate N.V. N.V. 141 | 141 Meeuwsen Ten HoopenUnibail Accountants BV | 138 Rodamco | 090 Vanderlande Vanderlande 142 | 142 Nedap N.V. | 139 Enexis B.V. Coca-Cola Coca-Cola Ent. Ent. Nederl. Nederl. B.V.| 091 143 | 143 Erasmus Universiteit Rotterdam 140 Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV Cooperative Cooperative Agrifirm Agrifirm U.A. U.A.|| 092 144 | 144 Koninklijke Cate N.V. N.V. 141 ReedTen Elsevier Ordina Ordina N.V.|| 093 145 | 145 Vanderlande | 142 Wolters Kluwer N.V. Koninklijke Koninklijke Coöperatie Coöperatie Cosun Cosun U.A. U.A.| 094 146 | 146 Coca-Cola Ent. Nederl. B.V. | 143 Dura Vermeer Groep | 095 Rijksuniversiteit Rijksuniversiteit Groningen Groningen 147 | 147 Cooperative Agrifirm U.A. 144 Kendrion N.V. AMG AMG Advanced Advanced Metallurg. Metallurg. Gr.Gr. NVNV|| 096 148 | 148 Ordina N.V. 145 OBTTNO BV TNO|| 097 149 | 149 Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. || 098 146 Transparantiebenchmark ladder 2012 Schuttelaar & Partners Universiteit Universiteit Leiden Leiden 150 | 150 Rijksuniversiteit Groningen | 147 UPC Nederland* BinckBank BinckBank N.V. N.V.| 099 151 | 151 AMG Advanced Metallurg. Gr. NV | 148 Holding B.V. | 100 TMG TMG - Telegraaf -Randstad Telegraaf Media Media Groep Groep 152 | 152 149 Royal Dutch ShellTNO plc ||Pos. Deelnemer 101 Connexxion Connexxion 153 | 153 Cat. Universiteit 150 VanLeiden Oord USG USG People People N.V. N.V.|| 102 154 | 154 BinckBank N.V. 151 DSM Accell Group 001 Aalberts Aalberts Industries Industries N.V. N.V.|| 103 155 | 155 TMG - Telegraaf Media Groep | 152 AKZO Nobel N.V. Twynstra Gudde 002 Asito Asito B.V. B.V.| 104 156 | 156 Connexxion | 153 Koninklijke Philips Meurs Electronics N.V. GasTerra B.V. | 105 003 Meurs && Molijn Molijn 157 | 157 USG People N.V. || 106 154 Attero Holding N.V. LeasePlan Corporation 004 Coop Coop Holding Holding 158 | 158 Aalberts Industries N.V. 155 KPN Capgemini N.V. 005 DOW DOW Benelux Benelux B.V. B.V.|| 107 159 | 159 Asito B.V. | 156 Havenbedrijf Rotterdam N.V. KPMG 006 | 108 TomTom TomTom N.V. 160 | 160 Meurs & Molijn | 157 Heineken Macintosh Retail Group N.V. 007 Fugro Fugro N.V.| 109 161 | 161 Coop Holding | 158 Vodafone Nidera Holdings B.V. 008 ForFarmers ForFarmers Group Group B.V.| 110 162 | 162 DOW B.V. || 111 159 RoyalBenelux BAMAperam Group Sperwer Holding B.V. 009 Aperam 163 | 163 TomTom N.V. 160 Van Gansewinkel Groep VION Holding N.V. 010 Forbo Forbo Flooring Flooring B.V. B.V.|| 112 164 | 164 Fugro N.V. | 161 Achmea WageningenN.V. UR 011 Slibverwerking Slibverwerking Noord-Brabant Noord-Brabant N.V.| 113 165 | 165 ForFarmers Group B.V. | 162 BNG APG 012 Unit Unit 4Bank N.V. 4 N.V.| 114 166 | 166 Aperam 163 ING Groep TranspaRAbility B.V. 013 Technische Technische Universiteit Universiteit Delft Delft|| 115 167 | 167 Forbo Flooring B.V. || 116 164 Alliander N.V. Amphia Ziekenhuis 014 Legal Legal && General General 168 | 168 Slibverwerking Noord-Brabant N.V. 165 N.V. ZeemanBavaria Groep B.V. || 117 015 ONVZ ONVZ 169 | 169 Unit 4 N.V. | 166 DHV Jumbo Groep Holding B.V. | 118 016 Radboud Radboud Universiteit Universiteit Nijmegen Nijmegen 170 | 170 Technische Universiteit Delft | 167 VolkerWessels ArcelorMittal Netherlands B.V.* 017 Brunel Brunel International International N.V. N.V.| 119 171 | 171 Legal & General 168 MN De Kon. Nederlandse Munt N.V. 018 Refresco Refresco Holding Holding B.V. B.V.|| 120 172 | 172 ONVZ 169 PostNL Delta N.V. 019 Wereldhave Wereldhave Manag. Manag. Holding Holding B.V. B.V.|| 121 173 | 173 Radboud Universiteit Nijmegen 170 Rabobank Post-Kogeko 020 C1000 C1000|| 122 174 | 174 Brunel International N.V. | 171 ANWB B.V. Universiteit Utrecht 021 Simac Simac Techniek Techniek N.V. N.V.| 123 175 | 175 Refresco Holding B.V. | 172 Nutreco Facilicom Services Group 022 Nieuwe Nieuwe Steen Steen inv inv| 124 176 | 176 Wereldhave Manag. Holding B.V. 173 Menzis B.V. Sligro FoodHolding Group N.V. 023 Coöperatie Coöperatie AVEBE AVEBE U.A. U.A.|| 125 177 | 177 C1000 174 Nuon Energie N.V. ASR Nederland 024 IHC IHC Merwede Merwede Holding Holding B.V. B.V.|| 126 178 | 178 Simac Techniek N.V. | 175 Siemens Nederland Universiteit van Amsterdam 025 | 127 TKH TKH Group Group N.V. N.V. 179 | 179 Nieuwe Steen inv | 176 FMO Atradius N.V. 026 Van Van Wijnen Wijnen Groep Groep N.V.| 128 180 | 180 Coöperatie AVEBE U.A. | 177 Koninklijke Wessanen N.V. Technische Universiteit Eindhoven 027 DAF DAF Trucks Trucks N.V.* N.V.*| 129 181 | 181 IHC Merwede Holding B.V. 178 NS Universiteit Twente 028 Terberg Terberg Group Group B.V. B.V.|| 130 182 | 182 TKH Group N.V. 179 Aegon Beter Bed Holding N.V. 029 Yara Yara Sluiskil Sluiskil B.V. B.V.|| 131 183 | 183 Van Wijnen Groep N.V. | 180 Crown Van Gelder N.V. EBN | 030 Batenburg Batenburg Beheer Beheer N.V. 132 184 | 184 DAF Trucks N.V.* | 181 Wavin Grontmij N.V. 031 Exact Exact Holding Holding N.V.| 133 185 | 185 Terberg Group B.V. | 182 NWB Bank Koninklijke Grolsch N.V. 032 BEBE Semiconductor Semiconductor Indus. Indus. N.V.| 134 186 | 186 Yara Sluiskil B.V. 183 Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. Centric B.V. || 135 033 Coöperatie Coöperatie UVIT UVIT Groep Groep 187 | 187 Beheer N.V. 184 Air FranceBatenburg KLM (voorheen KLM) CZ Groep 034 DeDe Goudse Goudse N.V. N.V.|| 136 188 | 188 Exact Holding N.V. | 185 Koninklijke N.V. Du FrieslandCampina Pont De Nemours B.V. | 137 035 Eurocommercial Eurocommercial Properties Properties 189 | 189 BE Semiconductor Indus. N.V. | 186 Roto Smeets Group N.V. Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV | 138 036 Universiteit Universiteit van van Tilburg Tilburg 190 | 190 Coöperatie UVIT Groep 187 Océ Nedap 037 Koninklijke Koninklijke Wegener Wegener N.V. N.V.|| 139 191 | 191 De Goudse N.V. 188 Van Lanschot Bankiers Erasmus Universiteit Rotterdam 038 Spyker Spyker Cars Cars N.V. N.V.|| 140 192 | 192 Eurocommercial Properties 189 PricewaterhouseCoopers Koninklijke Ten Cate N.V. || 141 039 Royal Royal Haskoning Haskoning 193 | 193 Universiteit van Tilburg | 190 Heijmans Vanderlande 040 Vastned Vastned Retail Retail N.V. N.V. (voorheen (voorheen VastNed VastNed Management Management B.V.) B.V.)| 142 194 | 194 Koninklijke Wegener N.V. | 191 Holland Casino Coca-Cola Ent. Nederl. B.V. 041 Ultra-Centrifuge Ultra-Centrifuge Ned. Ned. N.V. N.V.| 143 195 | 195 Spyker Cars U.A. N.V. 192 Koninklijke Ahold Cooperative Agrifirm 042 Tele2 Tele2 Netherlands Netherlands Holding Holding N.V. N.V.|| 144 196 | 196 Royal Haskoning 193 Koninklijke Boskalis Westminster Ordina 043 LyondellBasell LyondellBasell Industries Industries Holdings Holdings N.V. N.V.|| 145 197 | 197 Vastned Retail N.V. (voorheen VastNed Management B.V.) | 194 Nederlandse Gasunie N.V. Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. 044 | 146 Argos Argos North North Sea Sea Group Group 198 | 198 Ultra-Centrifuge Ned. N.V. | 195 EnecoHoldings Holding Rijksuniversiteit Groningen 045 AerCap AerCap Holdings N.V. N.V.| 147 199 | 199 Tele2 Netherlands Holding N.V. | 196 SNSReesink REAAL AMG Advanced Metallurg. Gr.N.V. NV 046 Koninklijke Koninklijke Reesink N.V.| 148 200 | 200 LyondellBasell Industries Holdings N.V. 197 Schiphol Group TNO 047 Eriks Eriks B.V. B.V.|| 149 201 | 201 Argos North Sea Group 198 NIBC Bank N.V. || 150 Universiteit Leiden 048 Gamma Gamma Holding Holding 202 | 202 AerCap Holdings N.V. | 199 TNT Express BinckBank N.V. 049 | 151 Open Open Universiteit Universiteit 203 | 203 Koninklijke Reesink N.V. | 200 TUI Nederland TMG - Telegraaf Media Groep 050 Van Van Leeuwen Leeuwen Buizen Buizen Groep Groep B.V B.V| 152 204 | 204 Eriks B.V. | 201 DeliInt. XL B.V. Connexxion 051 Neways Neways Electr. Electr. Int. N.V. N.V.| 153 205 | 205 Gamma Holding 202 Ballast USGNedam People N.V. 052 Unica Unica Installatiegroep Installatiegroep B.V. B.V.|| 154 206 | 206 Open Universiteit 203 Essent Aalberts Industries N.V. 053 ASM ASM International International N.V.|| 155 207 | 207 Van Leeuwen Buizen Groep B.V | 204 Corio N.V. AsitoN.V.) B.V. 054 Apollo Apollo Vredestein Vredestein B.V. B.V. (voorheen (voorheen AMTEL AMTEL N.V.)| 156 208 | 208 Neways Electr. Int. N.V. | 205 CoMore Meurs & Molijn 055 Hurks Hurks groep groep B.V. B.V.| 157 209 | 209 Installatiegroep B.V. 206 DeUnica Nederlandsche Bank N.V. Coop Holding 056 Sogeti Sogeti Nederland Nederland B.V. B.V.|| 158 210 | 210 ASMDOW International N.V. 207 VanDrie Group Benelux B.V. 057 Audax Audax B.V.|| 159 211 | 211 Apollo Vredestein B.V. (voorheen AMTEL N.V.) 208 Beelen Groep TomTom N.V. 058 Zesko Zesko Holding Holding B.V. B.V.|| 160 212 | 212 Hurks groep B.V. | 209 COVRA Fugro N.V. 059 Hunter Hunter Douglas Douglas N.V.| 161 213 | 213 Sogeti Nederland B.V. | 210 QGroup ParkB.V.* N.V. ForFarmers B.V. 060 Maxeda Maxeda Nederland Nederland B.V.*| 162 214 | 214 Audax B.V. || 163 211 ABN AMRO Aperam 061 VDL VDL Groep Groep 215 | 215 Zesko Holding B.V. 212 Brab. Ontw.Forbo Maatschappij Flooring B.V. 062 Kuiken Kuiken N.V. N.V.|| 164 216 | 216 Douglas N.V. | 213 Vitens Slibverwerking Hunter Noord-Brabant N.V. 063 | 165 Vrije Vrije Universiteit Universiteit 217 | 217 Maxeda Nederland B.V.* | 214 Unit ASML 4 N.V. 064 Core Core Laboratories Laboratories N.V.| 166 218 | 218 VDL Groep | 215 Perfetti v.Holding Melle Technische Brocacef Universiteit Delft | 167 065 Brocacef Holding 219 | 219 Kuiken N.V. 216 Vebego International N.V. Legal &Group General 066 Hyva Hyva Group B.V. B.V.|| 168 220 | 220 Vrije Furness Universiteit 217 Mediq ONVZ 067 Koops Koops Furness N.V. N.V.|| 169 221 | 221 Laboratories N.V. | 218 T-Mobile Nederland Radboud Core Universiteit Nijmegen 068 | 170 Pon Pon Holdings Holdings B.V. B.V. 222 | 222 Brocacef Holding | 219 TBIGroep Holdings Brunel International 069 Allianz Allianz Nederland Nederland Groep N.V. N.V.| 171 223 | 223 Hyva Group B.V. | 220 The Greenery Refresco Holding B.V. | 172 070 Broekhuis Broekhuis Holding Holding 224 | 224 Koops Furness N.V. N.V. 221 Unilever Wereldhave Manag. Holding B.V. 071 Amsterdam Amsterdam Commodities Commodities N.V.|| 173 225 | 225 Pon Holdings B.V. 222 Delta Lloyd Groep C1000 072 Intres Intres B.V. B.V.|| 174 226 | 226 Allianz Nederland Groep N.V. | 223 Mondial Movers Simac Techniek N.V. 073 Euretco Euretco B.V. B.V.| 175 227 | 227 Broekhuis Holding | 224 ProRail Nieuwe SteenB.V. inv 074 Blokker Blokker Holding Holding B.V.| 176 228 | 228 Amsterdam Commodities N.V. 225 Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij Coöperatie AVEBE U.A. 075 Janssen Janssen De De Jong Jong Groep Groep B.V. B.V.|| 177 229 | 229 Intres B.V. 226 CSM IHC Merwede Holding B.V. 076 Stern Stern Groep Groep N.V. N.V.|| 178 230 | 230 B.V. || 179 227 Industriebank LIOF N.V. TKHEuretco Group 077 Blokker Holding B.V. | 228 Teijin Aramid B.V. | 180 Van Wijnen Groep N.V. 078 Janssen De Jong Groep B.V. | 229 Deloitte B.V. | 181 DAF Holding Trucks N.V.* 079 00 SternAhrend Groep 230 Koninklijke N.V. Terberg Group N.V. B.V. || 182 080 TenneT YaraHolding Sluiskil B.V. | 183 081 Imtech Batenburg Beheer N.V. | 184 082 0 Vos Logistics B.V. | 185 Exact Holding N.V. 083 Dutch Flower Indus. Group N.V. B.V. | 186 BE Semiconductor 084 Joh. Mourik & Co. Holding B.V. | 187 Coöperatie UVIT Groep 085 Koninklijke Vopak N.V. | 188 De Goudse 086 N.V. | 189 EurocommercialArcadis Properties 087 SBM Universiteit vanOffshore Tilburg | 190 088 NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland Koninklijke Wegener N.V. | 191 089 Unibail SpykerRodamco Cars N.V. | 192 090 Enexis B.V. | 193 Royal Haskoning 091 Ontwikkelingsmaatschappij NederlandB.V.) NV | 194 Vastned Retail N.V. (voorheen VastNedOost Management 092 Reed Elsevier Ultra-Centrifuge Ned. N.V. | 195 093 WoltersHolding Kluwer N.V. | 196 Tele2 Netherlands 094 Dura Vermeer Groep LyondellBasell Industries Holdings N.V. | 197 095 Kendrion N.V. | 198 Argos North Sea Group 096 OBTN.V. BV | 199 AerCap Holdings 097 SchuttelaarReesink & Partners Koninklijke N.V. | 200 098 UPC Nederland* Eriks B.V. | 201 099 Randstad Holding B.V. | 202 Gamma Holding 100 Royal Dutch Shell plc | 203 Open Universiteit 101 Van Oord Van Leeuwen Buizen Groep B.V | 204 102 AccellInt. Group Neways Electr. N.V. | 205 103 Twynstra Gudde Unica Installatiegroep B.V. | 206 104 GasTerra N.V. B.V. | 207 ASM International 105 Corporation N.V. | 208 Apollo Vredestein LeasePlan B.V. (voorheen AMTEL N.V.) 106 Capgemini Hurks groep N.V. B.V. | 209 107 KPMG N.V. Sogeti Nederland B.V. | 210 108 Macintosh Retail Group Audax N.V. B.V. | 211 109 Nidera ZeskoHoldings Holding B.V. | 212 110 Sperwer Holding N.V. B.V. | 213 Hunter Douglas 111 VION HoldingB.V.* N.V. | 214 Maxeda Nederland 112 Wageningen UR | 215 VDL Groep 113 KuikenAPG N.V. | 216 114

5050

100 100

150 150

50

100

150

107 148 102 102 107 148 102 102 106 147 102 102 104 147 100 100 102 146 9999 102 146 9999 102 146 9898 100 146 9898 99 143 9797 9997 143 97 9897 142 97 9896 141 96 97 141 9696 97 140 9595 9795 139 95 9693 139 93 9693 136 93 95 136 9393 95 136 9393 9393 135 93 9392 132 92 93 131 8989 93 131 8888 93 126 8787 9287 126 87 8987 126 87 88 126 8686 87 124 8686 8785 124 85 8780 124 80 8680 123 80 86 123 7878 85 120 7878 8077 Totaal 120 77 8077 120 77 7875 199 118 75 78 198 118 7575 77 195 116 7474 77 194 116 7373 75 194 115 7272 75 193 114 7070 74 193 114 6969 73 192 114 6767 7264 189 114 64 7061 189 114 61 69 186 114 5858 67 185 113 5858 6457 185 108 57 6156 184 107 56 5855 184 107 55 58 183 106 5555 57 181 104 5454 5654 179 102 54 5554 179 102 54 5553 179 102 53 54 178 100 5252 54 178 99 5151 5450 177 99 50 5350 177 98 50 52 177 98 4949 51 175 97 4949 50 175 97 4747 5045 174 97 45 4942 173 96 42 49 173 96 4141 47 173 95 4141 45 171 95 3939 4239 170 93 39 4138 169 93 38 41 169 93 3838 39 169 93 3737 3934 168 93 34 3832 167 92 32 3830 166 89 30 37 164 88 3030 34 164 87 2929 3228 164 87 28 3027 164 87 27 30 164 86 2626 29 162 86 2525 28 162 85 2525 2724 161 80 24 2624 160 80 24 25 160 78 2424 25 160 78 2323 24 159 77 2222 2421 158 77 21 2420 158 75 20 23 157 75 1919 22 156 74 1919 2119 156 73 19 2018 Profiel Profiel 156 72 18 1918 155 70 18 19 Strategie Strategie enen beleid beleid 155 69 1515 19 155 67 1515 Bestuurstructuur Bestuurstructuur enen Profiel 1814 153 64 14 managementbenadering managementbenadering 1813 153 61 13 Strategie en beleid 15 Resultaten Resultaten 152 58 1313 15 Bestuurstructuur en 150 58 1212 Maatschappelijk Maatschappelijk 14 managementbenadering 149 57 1111 verslaggevingsbeleid verslaggevingsbeleid 1311 149 56 11 Resultaten 1311 Relevantie Relevantie 148 55 11 12 148 55 Maatschappelijk 1111 11 verslaggevingsbeleid 148 54 1010 Duidelijkheid Duidelijkheid 11 147 54 1010 Relevantie 119 9 147 Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid 54 118 8 146 53 10 Duidelijkheid Betrokkenheid Betrokkenheid van van 146 527 7 stakeholders stakeholders 10 146 516 6 Betrouwbaarheid 146 5069 6 Contextuele Contextuele samenhang samenhang 143 5058 5 Betrokkenheid van 143 497 stakeholders 142 496 Contextuele samenhang200 476 200 141 141 455 200

Transparantiebenchmark 2012 De Kristal Profiel Strategie en beleid Bestuurstructuur en managementbenadering

140 42 139 41 139 41 136 39 136 39 136 38 135 38 132 37 131 34 131 32 126 30 126 30 126 29 126 28 124 27 124 26 124 25 123 25 123 24 120 24 120 24 120 23 118 22 118 21 116 20 116 19 115 19 114 19 114 18 114 18 114 15 114 15 114 14 113 13

19

20


4 Trends 4.1 Themavergelijking De criteria van de Transparantiebenchmark zijn ingedeeld in tien categorieën. In de grafiek hieronder is een overzicht te vinden van de scores per categorie. De grafiek laat zien dat de deelnemende organisaties over het algemeen hoger scoren op de inhoudgerichte criteria dan op de kwaliteitgerichte criteria.

zoals personeelsomvang, belangrijkste producten en diensten, de kernprocessen van de organisatie en de invloed op mens, milieu en samenleving, de eigendomsverhoudingen en de positie in de keten. Het gaat hier veelal om standaardonderdelen in een jaarverslag. Het is dan ook geen verrassing dat de scores op deze categorie het hoogst zijn. Dit jaar behaalde 34% van de deelnemers het maximale aantal punten terwijl dit vorig jaar nog 25% was (het jaar daarvoor zelfs maar 8%). Strategie en beleid Deze inhoudgerichte categorie behandelt de visie van de onderneming ten aanzien van maatschappelijke aspecten van ondernemen en de wijze waarop deze wordt ondersteund door het hoogste bestuurslichaam. Een grote meerderheid van de organisaties geeft een toelichting op zowel de algehele bedrijfsstrategie als de strategie met betrekking tot de maatschappelijke aspecten van ondernemen. Alleen

4.1.1 Hoger scorende categorieën Op de categorieën ‘profiel’, ‘strategie’, ‘resultaten’ en ’duidelijkheid’ worden gemiddeld de hoogste scores behaald. Profiel Deze inhoudgerichte categorie gaat over de vraag of de verslaggeving inzicht geeft in onderwerpen

TOTALE SCORE INHOUDGERICHTE CRITERIA Profiel Strategie en Beleid Bestuurstructuur Resultaten Maatschappelijk KWALITEITGERICHTE CRITERIA Relevantie Duidelijkheid Betrouwbaarheid Betrokkenheid Contextuele samenhang 0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

70%

80%

21

bij de groep achterblijvers bestaat een groot verschil tussen het aantal toelichtingen op de algehele en de MVO strategie; slechts 56% van de organisaties geeft een toelichting op de MVO strategie, terwijl 88% over de algehele strategie rapporteert (vorig jaar 82%). Hoewel veel bedrijven aan de MVO strategie raken, ligt de uitdaging in het verbinden van de algehele strategie en de MVO strategie. Relatief weinig bedrijven zijn er in geslaagd de link te leggen tussen hun MVO strategie en de kernactiviteiten. Deze vertaalslag is vanzelfsprekender voor koplopers, hoewel daar ook verbetering mogelijk is. Daarbij dient ook gerefereerd te worden aan de koppeling van de strategie met de doelstellingen. Te vaak zijn beiden afzonderlijk van elkaar geformuleerd en ontbreekt een duidelijke executie van de strategie c.q. inbedding van de doelstellingen. Resultaten In de Transparantiebenchmark wordt gekeken naar de vraag of de verslaggeving transparant is over de economische, milieuen sociale resultaten van de bedrijfsvoering. Bij deze inhoudgerichte categorie is gevraagd naar prestatie-indicatoren op milieu-, sociaal en economisch gebied, die weergeven hoe een bedrijf zijn prestaties meet en wat die prestaties

inhouden. Bijna alle organisaties hebben economische prestatie-indicatoren opgenomen in hun verslag. Op milieuprestatie-indicatoren wordt door alle groepen het laagst gescoord. 68% van de bedrijven heeft milieuprestatie-indicatoren. Vorig jaar lag dit op 58% (daarvoor op 48%). Van de gehele groep bedrijven rapporteert 70% over sociale prestatie-indicatoren, ten opzichte van 67% vorig jaar. Het aantal bedrijven dat haar milieuen sociale resultaten inzichtelijk maakt neemt toe, al is er nog voldoende ruimte voor verbetering. Duidelijkheid In de categorie ‘duidelijkheid’ wordt beoordeeld of de verslaggeving begrijpelijk, inzichtelijk en toegankelijk is. De informatie in het verslag moet begrijpelijk zijn voor de lezer om onjuiste interpretatie te voorkomen. Dit betekent dat de wijze van presentatie moet zijn afgestemd op de kennis en ervaring van de gebruikers. Goede vormgeving, een systematische rubricering van onderwerpen, helder taalgebruik en uitleg van onbekende termen vergroten de duidelijkheid. Van de deelnemende organisaties scoort 17% maximaal op deze categorie.

Aantal verslagen met assurance-verklaring bij de maatschappelijke verantwoordingsinformatie

Totaal

Kopgroep

Achtervolgers

Peloton

Achterblijvers

Ja Nee

0 22

20

40

60


80

100

4.1.2 Lager scorende categorieën Op de categorieën ‘betrouwbaarheid’, ‘contextuele samenhang’ en ‘betrokkenheid van stakeholders’ wordt gemiddeld het laagst gescoord. Dit zijn kwaliteitgerichte criteria. Betrouwbaarheid Bij deze categorie gaat het over de beoordeling door externe partijen van de toereikendheid en de betrouwbaarheid van de gerapporteerde informatie. Een onderdeel van de categorie ‘betrouwbaarheid’ is de vraag of de inhoud van het verslag is geverifieerd door een onafhankelijke, deskundige partij. In totaal heeft 27% van de organisaties de verslag geving extern laten verifiëren (vorig jaar 20%). Contextuele samenhang De contextuele samenhang blijkt uit de mate waarin prestaties van de organisatie op het gebied van de maatschappelijke aspecten van ondernemen in een breder perspectief worden geplaatst. De desbetreffende criteria hebben onder meer betrekking op de bedrijfsstrategische context, trends en ontwikkelingen in de sector. De vraag waarop in deze categorie de meeste punten konden worden gescoord is: “Worden in het verslag de behaalde maatschappelijke resultaten in verband gebracht met relevante interne en externe ontwikkelingen?” 26% van de organisaties bracht de resultaten niet in verband met relevante interne en externe ontwikkelingen. Vorig jaar legde 58% van de organisaties dit verband niet. Steeds meer organisaties plaatsen de informatie in het verslag in een breder perspectief. Betrokkenheid van stakeholders Deze categorie komt door de hele criterialijst terug, en is een belangrijk thema voor de maatschappelijke aspecten van ondernemen. De criteria met betrekking tot deze categorie spitsen zich toe op het beleid van de onderneming ten aanzien van stakeholderbetrokkenheid en de wijze waarop deze is toegelicht in het verslag. In algemene zin zijn drie zaken leidend bij dit thema:

• Geschiktheid van informatie: Bij het inrichten van de maatschappelijke verslaggeving heeft de onderneming zich laten leiden door de informatiebehoefte van belanghebbenden. De betrokkenheid van belanghebbenden blijkt uit de manier waarop belanghebbenden zijn geïdentificeerd, hoe en wanneer hun betrokkenheid tot stand is gekomen en hoe deze betrokkenheid van invloed is geweest op de inhoud van het verslag en op het beleid en de activiteiten van de onderneming. • Durf: De onderneming is bereid zich kwetsbaar op te stellen door in haar maatschappelijke verslaggeving gevoelige onderwerpen niet te vermijden en daarbij op een open en eerlijke manier inzichtelijk te maken welke tegenstrijdige belangen mogelijk bij die onderwerpen spelen. • Gerichtheid op belanghebbenden: Met haar maatschappelijke verslaggeving levert de onderneming een bijdrage aan het maatschappelijk debat over relevante thema’s door een visie uit te dragen en/of belanghebbenden bewust te maken van bepaalde maatschappelijke effecten. Met name ten aanzien van durf is er veel verbeterpotentieel. Daarnaast hebben veel bedrijven nog moeite bij het vertalen van de resultaten van de stakeholderdialoog naar het beleid in de eerste plaats en de verslaggeving in de tweede plaats. Stakeholderbetrokkenheid wordt vaak geïsoleerd besproken. Opvallend is de duidelijke knip tussen de koplopers en de achtervolgers enerzijds en de overige bedrijven anderzijds. Het zijn de bedrijven met een hogere score die de dialoog veelal beter hebben ingebed.

4.2 Sectorvergelijking De Transparantiebenchmark kent veertien verschillende sectoren. Ten opzichte van vorig jaar is de sector vastgoed toegevoegd. De uitdagingen en dilemma’s verschillen per sector, wat een analyse van de score per sector noodzakelijk maakt. De sectoren vertonen verschillen in de gemiddelde score. Een lage gemiddelde score zegt iets over de


23

Aandeel verslagen met toelichting op de betrokkenheid van stakeholders bij maatschappelijke aspecten van ondernemen

Totaal

Kopgroep

Achtervolgers

Peloton

Achterblijvers 0%

Ja Nee

20%

40%

transparantie en daarmee niet noodzakelijkerwijs over de prestaties op het gebied van de maatschappelijke aspecten van ondernemen. De navolgende paragrafen zijn naar sector ingedeeld. Let op dat een laag scorende onderneming nog altijd beter scoort dan zijn sectorgenoten met een nulscore. De lijst met nulscores vindt u in bijlage C. Om de ontwikkelingen in de sectoren in een context te kunnen plaatsen is het van belang om te weten dat de gemiddelde totale score is gestegen van bijna 92 naar 104 punten. Dat is een stijging van zo’n 13%. De deelnemers aan de Transparantiebenchmark hebben – volgens de gehanteerde criteria - dus een forse stijging in transparantie laten zien. Een aantal bedrijven is net als voorgaande jaren niet eenduidig in te delen in een van de dertien sectoren. De sector ‘overig’ kent daardoor 5 deelnemers met een score, namelijk De Koninklijke Nederlandse Munt N.V., Legal & General, AerCap Holdings N.V., Zesko Holding B.V. en Hyva Group B.V..

60%

100%

(punten) hebben relatief goed gescoord. De bedrijfstakken industriële goederen (82 punten), universiteiten (73 punten) en retail (67 punten) doen het relatief minder goed.

4.2.1 Banken en verzekeraars De 25 ondernemingen binnen de sector banken en verzekeraars scoren bovengemiddeld met 133 punten. Deze sector zet daarmee de stijgende lijn van de afgelopen jaren voort (2011: 106, 2010: 86). ‘Bestuurstructuur’ en ‘betrokkenheid’ zijn onderdelen van transparantie waar deze sector met name hoger dan gemiddeld op scoort. In deze groep is een aantal sterke stijgers te vinden, zoals BNG Bank (+24), Menzis Holding (+34) en NWB Bank (+48). Deze ondernemingen scoren voornamelijk significant beter op criteria rondom ‘maatschappelijk verslaggevingsbeleid’, ‘resultaten’ en ‘betrokkenheid’. Er zijn naast de 25 bedrijven met een score, drie ondernemingen in de sector banken en verzekeraars die nulscores hebben behaald.

De sectoren transport (149 punten), banken en verzekeraars (133 punten) en voedsel en drank 24

80%


Banken & Verzekeraars Achmea BNG Bank ING Groep MN Menzis Holding B.V. Rabobank FMO Aegon N.V. NWB Bank Van Lanschot Bankiers SNS REAAL N.V. NIBC Bank N.V. De Nederlandsche Bank N.V. ABN AMRO Delta Lloyd Groep Industriebank LIOF N.V. APG ASR Nederland N.V. Atradius N.V. CZ Groep BinckBank N.V. ONVZ Coöperatie UVIT Groep De Goudse N.V. Allianz Nederland Groep N.V.

2012 2011

0

50

4.2.2 Bouw en maritiem Met een gemiddelde score van 117 punten (vorig jaar 95) is de sector bouw en maritiem (met 17 ondernemingen en zes ondernemingen met een nulscore) goed vertegenwoordigd in de hogere regionen van de Transparantiebenchmark. De sector rapporteert over de gehele linie van criteria net boven het gemiddelde. Het thema waar deze bedrijfstak beter dan afgelopen jaar op scoort is ‘duidelijkheid’. ‘Bestuurstructuur’ en ‘betrouwbaarheid’ zijn onderdelen waar de meeste punten blijven liggen. De top drie is ten opzichte van vorig jaar niet gewijzigd, al wordt het verschil in score kleiner.

100

150

200

Koninklijke Boskalis is ruim 50 punten omhoog gegaan en is nu vijfde binnen de sector bouw en maritiem. Ook Ballast Nedam is gestegen in de notering met maar liefst 65 punten extra. TBI Holding spant de kroon met een toename van de score met 78 punten ten opzichte van vorig jaar. Beelen Groep B.V. is een spectaculaire (vrijwillige) nieuwkomer in de Transparantiebenchmark met een score van 155 punten.

4.2.3 Consumentenproducten De 9 ondernemingen binnen de sector consumentenproducten scoren gemiddeld 92 punten (vorig jaar 83). Onderling zijn er grote verschillen.


25

Bouw & Maritiem Royal BAM Group VolkerWessels Wavin N.V. Heijmans Koninklijke Boskalis Westminster N.V. Ballast Nedam N.V. Beelen Groep B.V. TBI Holdings Joh. Mourik & Co. Holding B.V. SBM Offshore Dura Vermeer Groep Van Oord IHC Merwede Holding B.V. Van Wijnen Groep N.V. Unica Installatiegroep B.V. Hurks groep B.V. Janssen De Jong Groep B.V.

2012 2011 0

50

100

150

200

Consumentenproducten Koninklijke Philips Electronics N.V. Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij Accell Group TomTom N.V. Forbo Flooring B.V. Spyker Cars N.V. Apollo Vredestein B.V. (voorheen AMTEL N.V.) Hunter Douglas N.V.

2012 2011 0

26

50

100


150

200

Dienstverlening Attero Holding N.V. Van Gansewinkel Groep DHV B.V. ANWB B.V. PricewaterhouseCoopers Holland Casino CoMore COVRA Brab. Ontw. Maatschappij N.V. Vebego International N.V. Deloitte Holding B.V. Arcadis N.V. NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV Schuttelaar & Partners Randstad Holding B.V. Twynstra Gudde LeasePlan Corporation N.V. Capgemini N.V. KPMG N.V. APG TranspaRAbility B.V. Amphia Ziekenhuis Facilicom Services Group Grontmij N.V. Centric B.V. Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV Ordina N.V. TNO USG People N.V. Asito B.V. Meurs & Molijn Fugro N.V. Slibverwerking Noord-Brabant N.V. Unit 4 N.V. Brunel International N.V. Simac Techniek N.V. Exact Holding N.V. Royal Haskoning Sogeti Nederland B.V. Broekhuis Holding

2012 2011 0

50

100


150

200

27

Koninklijke Philips Electronics N.V. behaalt een score van 195 terwijl vijf bedrijven onder het totaalgemiddelde van 104 zitten. De top drie scoort bovengemiddeld op ‘maatschappelijk verslaggevingsbeleid’ en ‘betrouwbaarheid’, wat thema’s zijn waarop voor de overige bedrijven in deze bedrijfstak de meeste winst te behalen valt. De bedrijfstak consumentenproducten is een van de grootste sectoren binnen de Transparantiebenchmark, echter 18 ondernemingen hebben dit jaar een nulscore behaald. Accell Group is de grootste stijger en heeft met name op de criteria ‘relevantie’ en ‘resultaten’ een inhaalslag gemaakt. De Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij heeft ten opzichte van vorig jaar veel punten verdiend op het thema ‘betrouwbaarheid’.

4.2.4 Dienstverlening De sector dienstverlening is met 58 ondernemingen, waarvan 17 nulscores, de grootste onderzoeksgroep binnen de Transparantiebenchmark. De sector is divers met financiële en zakelijke diensverleners,

personeelsdiensten en een zorginstelling. Dit is ook terug te zien in de top 10. Het gemiddelde ligt met 108 punten net boven het gemiddelde van alle deelnemers (vorig jaar 99). De meeste punten blijven liggen op het thema ‘betrouwbaarheid’ en ‘bestuurstructuur’, al presteert deze bedrijfstak hiermee niet beneden het gemiddelde. De top 10 scoort ten opzichte van de overige ondernemingen in deze sector met name bovengemiddeld op de criteria ‘bestuurstructuur’ en ‘maatschappelijk verslaggevingsbeleid’. Dit jaar hebben hebben vijf nieuwe bedrijven zich aangemeld voor deelname aan de Transparantiebenchmark die in de sector dienstverlening zijn ingedeeld, namelijk TranspaRability, Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV, TNO, Meurs & Molijn en Ecurion. Ecurion staat niet in onderstaande figuur, omdat dit bedrijf een nulscore heeft behaald.

Energie, Olie & Gas Alliander N.V. Nuon Energie N.V. Nederlandse Gasunie N.V. Eneco Holding N.V. Essent TenneT Holding B.V. Enexis B.V. Royal Dutch Shell plc GasTerra B.V. Delta N.V. EBN Yara Sluiskil B.V. Ultra-Centrifuge Ned. N.V. Argos North Sea Group

2012

Core Laboratories N.V.

2011

Core Laboratories N.V. 0

28

50

100

150


200

250

4.2.5 Energie, olie en gas

Enexis is dit jaar voor het eerst opgenomen in de Transparantiebenchmark (91e plek) en Delta is het meest gestegen (+45 punten). De sector energie, olie en gas heeft 12 nulscores.

Met een gemiddelde van 110 punten (vorig jaar 109) bevindt de sector energie, olie en gas zich rond de middenmoot. Thema’s waarop de 15 ondernemingen bovengemiddeld scoren zijn ‘duidelijkheid’, ‘betrouwbaarheid’ en ‘betrokkenheid’. De top drie behaalt daarnaast relatief veel punten voor ‘resultaten’. Naast ‘bestuurstructuur’ blijven er voor de criteria ‘relevantie’ de meeste punten liggen.

4.2.6 Handelsmaatschappijen Handelsmaatschappijen is de kleinste sector van de Transparantiebenmark met vijf ondernemingen en heeft dit jaar gemiddeld 85 punten behaald (vorig

Handelsmaatschappij Koninklijke Ahrend N.V. Dutch Flower Group B.V. Nidera Holdings B.V. Koninklijke Reesink N.V.

2012 2011

Amsterdam Commodities N.V. 0

30

60

90

120

150

Industriële goederen AKZO Nobel N.V. DSM N.V. Crown Van Gelder N.V. Teijin Aramid B.V. Kendrion N.V. ArcelorMittal Netherlands B.V. Du Pont De Nemours B.V. Nedap N.V. Koninklijke Ten Cate N.V. Vanderlande AMG Advanced Metallurg. Gr. NV Aalberts Industries N.V. DOW Benelux B.V. Aperam DAF Trucks N.V. Terberg Group B.V. Batenburg Beheer N.V. LyondellBasell Industries Holdings N.V. Eriks B.V. Gamma Holding Van Leeuwen Buizen Groep B.V Kuiken N.V. Brocacef Holding

2012 2011 0

50

100


150

200

29

jaar 90) alhoewel de top drie bovengemiddeld scoort. Op met name de categorieën ‘relevantie’ en ‘betrouwbaarheid’ werd beneden de middenmaat gepresteerd. Nidera Holding laat een sterke stijging zien (+61) en is vooral transparanter geworden op de criteria ‘strategie en beleid’, ‘bestuurstructuur’ en ‘betrokkenheid’. In totaal zijn er 12 ondernemingen met een nulscore in deze bedrijfstak.

4.2.7 Industriële goederen De industriële goederensector behaalt met 23 ondernemingen een ondergemiddelde score van 81 punten (vorig jaar 69). De meeste punten blijven liggen op de categorie ‘bestuurstructuur’ (gemiddeld 8 van de totaal te behalen 25 punten). Op het onderdeel ‘resultaten’ wordt relatief het meest beneden het gemiddelde (-4) gescoord. ArcelorMittal is de hoogste nieuwkomer in de lijst en scoort exact hetzelfde als het totaalgemiddelde, namelijk 104 punten. Verder is het opvallend te noemen dat zowel de nummers 1 als 2 van de Transparantiebenchmark in deze bedrijfstak terug te vinden zijn. Daarnaast heeft de sector industriële goederen naar verhouding veel nulscores (52 van de in totaal 242 nulscores).

Transparantiebenchmark actief zijn, bevindt zich met gemiddeld 100 punten in de middenmoot. Ondernemingen in deze sector hebben gemiddeld 19 punten meer behaald dan vorig jaar. Gemiddeld scoort men het beste op inhoudgerichte categorieën zoals ‘strategie en beleid, ‘bestuurstructuur’ en ‘resultaten’. Criteria die samenhangen met maatschappelijk verslaggevingsbeleid en – net als vorig jaar – ‘betrouwbaarheid’ en ‘contextuele samenhang’, zijn over het algemeen criteria waarop de minste punten zijn behaald. De eerste plaats in deze sector wordt ingenomen door Roto Smeets, dat zich heeft “gespecialiseerd in het produceren van kwaliteitsdrukwerk voor efficiënte massacommunicatie.” De onderneming is onderdeel van een Europese grafische onderneming. De hekkensluiters in deze sector zijn de uitgevers van kranten en dagbladen. Zij zijn niettemin nog altijd meer transparant dan de 10 bedrijven in deze sector met een nulscore.

4.2.9 Retail De 17 retailondernemingen op de Transparantieladder hebben net als voorgaand jaar een gemiddelde score van 67 punten behaald. Hiermee is het de minst presterende sector binnen de Transparantiebenchmark, ook al zijn er zes bedrijven die boven het totale gemiddelde scoren.

4.2.8 Media De sector media, waarin acht ondernemingen binnen de onderzoeksgroep van de Media Roto Smeets Group N.V. Reed Elsevier N.V. Wolters Kluwer N.V. OBT BV UPC Nederland TMG - Telegraaf Media Groep

2012

Koninklijke Wegener N.V.

2011

Audax B.V. 0

30

50

100


150

200

Retail Koninklijke Ahold N.V. Mediq Macintosh Retail Group N.V. Sperwer Holding B.V. Zeeman Groep B.V. Jumbo Groep Holding B.V. Sligro Food Group N.V. Beter Bed Holding N.V. Coop Holding C1000 Maxeda Nederland B.V. Koops Furness N.V. Pon Holdings B.V. Intres B.V. Euretco B.V. Blokker Holding B.V. Stern Groep N.V.

2012 2011 0

Thema’s waar de retailsector ten opzichte van de andere segmenten niet hoog scoort zijn ‘resultaten’ en ‘relevantie’. In 2011 waren dit eveneens onderwerpen waar de retailsector beneden gemiddeld op presteerde. Ahold gaat voor het tweede jaar aan kop in deze sector. Een opvallende stijger in deze sector is Beter Bed. Dit bedrijf verdient een compliment voor het meer dan verdubbelen van zijn score. De sector retail kent 49 ondernemingen, waarvan er 32 een nulscore behalen.

50

100

150

200

ondernemingen, waarvan er 12 een nulscore hebben behaald. KPN is nog steeds de nummer 1 in deze sector, al zit concurrent Vodafone het op de hielen. Opvallend is dat Vodafone, hoewel het moederbedrijf in buitenlandse handen is, toch goed scoort met een Nederlandstalig verslag. Zij tonen daarmee aan dat het ook voor dochters van buitenlandse ondernemingen mogelijk is om specifiek naar de Nederlandse stakeholders transparant te zijn. Siemens is in deze bedrijfstak de grootste stijger (+34 punten).

4.2.10 Technologie De technologiesector is licht van samenstelling veranderd ten opzichte van vorig, doordat Tele2 en ASM International hieraan zijn toegevoegd en Kendrion N.V. zichzelf voortaan tot de sector Industriële goederen rekent. Over de hele linie van criteria scoort men gemiddeld 103 punten (vorig jaar 87). Deze bedrijfstak scoort relatief het laagst op ‘betrouwbaarheid’ en laat ook punten liggen op het thema ‘bestuurstructuur’. Opvallend is vooral het laatste, omdat in andere sectoren hierop relatief ‘makkelijk’ punten worden behaald. In de bedrijfstak technologie bevinden zich in totaal 25

4.2.11 Transport De transportsector (13 ondernemingen op de ladder) scoort gemiddeld het hoogst op de Transparantiebenchmark, met een gemiddelde van 149 punten (vorig jaar 105). Deze bedrijfstak is met een stijging van maar liefst 44 punten ook de sector die het meest in transparantie is toegenomen. De categorieën waarin de transportsector naar verhouding de meeste transparantie biedt zijn ‘resultaten’ en ‘betrokkenheid’. Deze sector scoort van alle bedrijfstakken het hoogst op ‘betrouwbaarheid’, hoewel dat nog steeds een thema is waar


31

Technologie KPN Vodafone Siemens Nederland Océ N.V. ASML T-Mobile Nederland Imtech TKH Group N.V. BE Semiconductor Indus. N.V. Tele2 Netherlands Holding N.V. Neways Electr. Int. N.V. 2012 2011

ASM International N.V. VDL Groep 0

50

100

150

200

Transport Havenbedrijf Rotterdam N.V. PostNL NS Air France KLM (voorheen KLM) Schiphol Group TNT Express TUI Nederland Mondial Movers B.V. ProRail B.V. Vos Logistics B.V. Koninklijke Vopak N.V. 2012 2011

Post-Kogeko Connexxion 0

32

50

100


150

200

Universiteiten Wageningen UR Universiteit Utrecht Universiteit van Amsterdam Technische Universiteit Eindhoven Universiteit Twente Erasmus Universiteit Rotterdam Rijksuniversiteit Groningen Universiteit Leiden Technische Universiteit Delft Radboud Universiteit Nijmegen Universiteit van Tilburg

2012 2011

Open Universiteit Vrije Universiteit 0

20

verbetering te behalen valt. Dit is ook het geval bij ‘bestuurstructuur’. Mondial Movers behaalde vorig jaar de prijs voor beste MKB’er, en ook dit jaar is Mondial Movers de winnaar van de MKB-Kristalprijs. Post-Kogeko is een nieuwe vrijwillige deelnemer die een aardige score behaalt. De nieuwe nummer 1 in de sector Transport is het Havenbedrijf Rotterdam. Het aantal bedrijven waarin de overheid een aandeel heeft of had in de top van deze sector is opvallend te noemen. Van de 24 bedrijven in deze sector krijgen er 11 een nulscore.

4.2.12 Universiteiten De sector universiteiten is niet langer de laagst scorende sector in de Transparantiebenchmark. Van de 14 universiteiten, heeft alleen de Universiteit Maastricht een nulscore behaald doordat de verantwoordingsinformatie niet tijdig naar buiten is gebracht. De 13 universiteiten hebben een gemiddelde score behaald van 73 punten (vorig jaar 56). Ook al is dit nog steeds behoorlijk beneden het totaalgemiddelde, het is toch ten opzichte van voorgaande jaren een van de sterkst stijgende

40

60

80

100

120

sectoren. De Universiteit van Amsterdam laat zien dat transparantie wel degelijk relevant is voor deze sector met een stijging van 65 punten. De nieuwe nummer 1, Wageningen UR, heeft ook ten opzichte van vorig jaar een indrukwekkende stijging laten zien (+46). Desalniettemin is er nog ruimte voor verbetering, met name op de thema’s ‘bestuurstructuur’, ‘betrouwbaarheid’ en ‘betrokkenheid’.

4.2.13 Vastgoed Een nieuwe sector dit jaar is vastgoed. De 7 ondernemingen hebben een gemiddelde behaald van 88 punten. Relatief gezien wordt er op de thema’s ‘resultaten’ en ‘betrouwbaarheid’ de minste transparantie betracht. Criteria waar de vastgoedsector gemiddeld op scoort zijn ‘duidelijkheid’ en ‘contextuele samenhang’. Met name de top drie heeft op deze onderdelen veel punten weten te behalen. Corio en Q Park zijn de grootste stijgers in deze categorie met een toename van 31 en respectievelijk 44 punten. Nieuwe Steen Investments neemt dit jaar voor het eerst deel aan de Transparantiebenchmark vanwege zijn notering aan de AMX.


33

Vastgoed Corio N.V. Q Park N.V. Unibail Rodamco Wereldhave Manag. Holding B.V. Nieuwe Steen inv Eurocommercial Properties

2012

Vastned Retail N.V. (voorheen VastNed Management B.V.)

2011 0

4.2.14 Voedsel en drank De voedsel en dranksector scoort met 20 ondernemingen het op drie na hoogst in de Transparantiebenchmark, met een gemiddelde van 129 punten (vorig jaar 112). De score op ‘strategie en beleid’ van de sector voedsel en dranken is bovengemiddeld, evenals ‘resultaten’ en ‘contextuele samenhang’. ‘Betrouwbaarheid’ is een thema waarop alleen de top 3 en Unilever boven het totaalgemiddelde scoren. Koninklijke Wessanen N.V. spant de kroon met een verhoging van 77 punten ten opzichte van vorig jaar, gevolgd door CSM N.V. (+61) en Vion Holding (+53). In totaal hebben van de 49 ondernemingen in de sector voedsel en drank, er 29 een nulscore behaald.

4.3 Internationale Trends Internationaal zijn er op institutioneel verslaggevinggebied twee belangrijke trends waar te nemen. Het betreft ten eerste het groeiende gezag van het International Integrated Reporting Committee (IIRC). De tweede ontwikkeling is de voortdurende verbetering van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) en de navolging die deze richtlijnen vinden. We zullen beide ontwikkelingen 34

50

100

150

200

en hun onderlinge relatie in dit hoofdstuk beschouwen. Veel bekende duurzame bedrijven zijn opgenomen in de Dow Jones Sustainability Index (DJSI). Nederland heeft al jaren een ruime vertegenwoordiging van bedrijven in de hoogste regionen van Dow Jones Sustainability Indexes voor enkele jaren. Akzo Nobel, Unilever en Philips zijn zogenaamde supersector leaders, op een totaal van 19 sectoren. Aangezien veel Nederlandse bedrijven zichzelf graag willen meten met hun collega’s in de DJSI, heeft het ministerie hen de gelegenheid geboden zich te vergelijken met de DJSI-genoteerde bedrijven van hun keuze. Dit hoofdstuk bevat een aantal van de belangrijkste inzichten die we hebben opgedaan in dit proces van benchmarking en bestudering van de DJSI-bedrijven.

4.3.1 Geïntegreerde verslaggeving Het aantal organisaties dat financiële en niet-financiële informatie integreert in één verslag neemt toe. Het vormt een krachtige indicatie dat maatschappelijke verantwoordingsinformatie wordt opgevat als een van de prioritaire gebieden en als onderdeel van de strategie is verankerd in de bedrijfsvoering.


De behoefte aan geïntegreerde verslaglegging volgens het IIRC: “De kern van integrated reporting is het groeiend besef dat een breed scala aan factoren de waarde van een organisatie bepalen - een aantal van deze is financieel of materieel van aard en zijn gemakkelijk op te nemen in de jaarrekening (bijvoorbeeld onroerend goed, cash), terwijl dat voor veel niet-financiële factoren niet of in mindere mate geldt (zoals mensen, natuurlijke hulpbronnen, intellectueel kapitaal, markt- en regelgevende context, concurrentie, continuïteit van de energievoorziening). Integrated reporting weerspiegelt de brede en lange termijn gevolgen van de beslis singen die organisaties nemen, op basis van een breed scala van factoren, gericht op de creatie en het behoud van waarde. Integrated reporting helpt organisaties op een heldere, uitgesproken manier te communiceren hoe deze gebruik maakt van alle beschikbare middelen en relaties voor het maken en behouden van waarde op de korte, middellange en lange termijn, om zodoende beleggers te helpen om risico’s te beheersen en hun middelen zo efficiënt mogelijk te alloceren. “ Met de toename van het aantal organisaties dat zich, naast financiële verslaggeving, bezighoudt met verslaggeving over maatschappelijke verantwoordingsinformatie, groeit de behoefte naar een transparante en eenduidige vorm van verslaggeving. In reactie hierop zijn initiatieven ontstaan die een

uniforme wijze van geïntegreerde verslaggeving bij alle belanghebbenden over het voetlicht trachten te krijgen. Het International Integrated Reporting Committee (IIRC) is hier een goed voorbeeld van. Het IIRC heeft zichzelf gecommiteerd om een wereldwijd geaccepteerd internationaal integrated

Voedsel & Drank Heineken N.V. Bavaria N.V. Nutreco Koninklijke Wessanen N.V. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Deli XL B.V. VanDrie Group Vitens N.V. Perfetti v. Melle The Greenery B.V. Unilever N.V. CSM N.V. VION Holding N.V. Koninklijke Grolsch N.V. Coca-Cola Ent. Nederl. B.V. Cooperative Agrifirm U.A. Koninklijke Coöperatie Cosun U.A. ForFarmers Group B.V.

2012

Refresco Holding B.V.

2011

Coöperatie AVEBE U.A. 0

40

80

120


160

200 35

2011

2012

% stijging t.o.v. 2011

Strategische Focus

Principe van geÏntegreerde verslaggeving

5,7

6,3

11%

Toekomstgerichtheid

4,4

5,3

20%

Betrokkenheid van Stakeholders

3,7

4,7

27%

Materialiteit, Betrouwbaarheid en Bondigheid

4,0

4,5

13%

Scores (10-puntsschaal) van deelnemers aan de Transparantiebenchmark op vier van de vijf “Guiding Principles” van het IIRC Onderbouwing methode: • Strategische focus: Verloop van de score in de categorie Strategie en Beleid

• Betrokkenheid van stakeholders: Verloop van de score in de categorie ‘stakeholderbetrokkenheid’ • Materialiteit, betrouwbaarheid en bondigheid: Verloop van de score in de categorieën ‘relevantie’, ‘duidelijkheid’ en ‘betrouwbaarheid’.

• Toekomstgerichtheid: Verloop van de score op criteria 18, 21 en 24 (economische, milieutechnische en sociale doelstellingen + tijdspad)

reporting raamwerk te ontwikkelen dat organisaties ertoe aanzet om materiële informatie over hun strategie, governance, prestaties en vooruitzichten op een duidelijke, beknopte en vergelijkbaar formaat te presenteren. Het IIRC heeft een vijftal zogenaamde “Guiding Principles” omschreven. Deze principes kunnen organisaties gebruiken bij het opstellen van een

geïntegreerd verslag. De principes zijn als volgt omschreven: 1 Strategische focus: De wijze waarop een onderneming haar strategische doelstellingen vormgeeft en in welke mate zij rapporteert over de middelen (people, planet en profit) die gebruikt worden voor de realisatie van deze doelstellingen. 2 Verbondenheid van informatiestromen: Uit een geïntegreerd verslag blijken de verbindingen tussen

Aandeel van verslagen per categorie dat is gebaseerd op de GRI-richtlijnen

Totaal

Kopgroep

Achtervolgers

Peloton

Achterblijvers 0%

36

20%

40%

60%


80%

100%

Principles” van het IIRC en deze te scoren op een 10-puntsschaal. In de tabel bovenaan pagina 32 zijn de resultaten terug te vinden.

de verschillende onderdelen van het businessmodel, externe factoren die invloed hebben op de organisatie, en de verschillende resources en relaties waarvan de organisatie en haar prestaties afhankelijk zijn. 3 Toekomstgerichtheid: De wijze waarop een onderneming de toekomst tegemoet treedt en welke verwachtingen en doelstellingen hierbij horen. 4 Betrokkenheid van stakeholders: De wijze waarop een onderneming haar stakeholders tegemoet treedt en rekening houdt met hun belangen. 5 Materialiteit, betrouwbaarheid en bondigheid: De mate waarin de informatie die door een onderneming naar buiten wordt gebracht, materieel en betrouwbaar is en bovendien op bondige wijze wordt gebracht.

Op basis van de resultaten in de tabel zou men voorzichtig kunnen concluderen dat organisaties die hebben deelgenomen aan de Transparantiebenchmark zich de laatste 2 jaar ontwikkelden in een richting die het voor hen in de toekomst gemakkelijker zal maken om door te groeien naar geïntegreerde verslaggeving.

4.3.2 Global Reporting Initiative

In het kader van de ontwikkelingen op het gebied van geïntegreerde verslaggeving is het interessant om te zien of de ondernemingen die de afgelopen twee jaar deelnamen aan de Transparantiebenchmark zich ontwikkeld hebben op dit gebied. Dit hebben we gedaan door de gemiddelde scores van alle deelnemers binnen een aantal categorieën en/of individuele vragen te relateren aan vier van de vijf “Guiding

Het Global Reporting Initiative (een van de oprichters van de IIRC) heeft als missie om duurzaamheidsverslaggeving de standaard praktijk te maken voor alle organisaties. Hierop is hun kernproduct ook gericht, namelijk het Sustainability Reporting Framework, dat u kunt downloaden op www.globalreporting.org. Het GRI is een netwerkorganisatie, wat betekent dat ongeveer 30.000 mensen wereldwijd, velen van hen duurzaamheidsdeskundigen, bijdragen aan de werkzaamheden. Het GRI-secretariaat is gevestigd in Amsterdam en coördineert de activiteiten van zijn netwerkpartners.

Aandeel van verslagen per categorie dat is gebaseerd op de GRI-richtlijnen

Totaal

Kopgroep

Achtervolgers

Peloton

Achterblijvers 0%

20%

40%

60%


80%

100%

37

Het eerste GRI-raamwerk dateert uit 2000, terwijl momenteel het derde generatie raamwerk (G3) van kracht is.

Het gepubliceerde concept bevat vier voorgestelde significante wijzigingen ten opzichte van de huidige richtlijnen:

Van bijna 5000 organisaties wereldwijd is bekend dat zij rapporteren volgens de GRI-richtlijnen. In Nederland, de thuisbasis van het GRI-secretariaat en van vele multinationals, wordt het GRI steeds breder nagevolgd. De tabel laat zien dat elk van de eerste 50 bedrijven op de Transparantieladder de GRI-richtlijnen hanteert. Vorig jaar was het nog alleen de top 20 die geheel volgens de GRI-standaard rappoorteerde.

1 De Application Levels om organisaties te helpen bij het communiceren van de mate van transparantie van hun maatschappelijke verslagen zullen worden geschrapt. Reden voor deze wijziging is dat Application Levels soms verkeerd begrepen worden door de lezers van rapporten. Zij menen ten onrechte dat de Levels een oordeel inhouden over de kwaliteit van het verslag, of zelfs een weerspiegeling van de duurzaamheidsprestaties van de organisatie. 2 Boundaries: Het proces is herzien om organisaties te sturen in het bepalen van de inhoud en de grenzen van het maatschappelijk verslag, via een reeks van processtappen (wat te vermelden en wat niet). Het proces begint met het in kaart brengen van een waardeketen (s) en de identificatie van relevante onderwerpen en grenzen, gevolgd door de prioritering van relevante onderwerpen als materiële GRI aspecten, om te worden gevalideerd. De uitkomst van dit proces bestaat uit (1) een kaart van de waardeketen van de organisatie, (2) een lijst van de materiële aspecten (en waar de impact plaatsvindt binnen de waardeketen (s) en (3) gerelateerde standaardonderdelen van de informatievoorziening die moeten worden opgenomen in het duurzaamheidsverslag. 3 Managementaanpak: De voorgeschreven informatieverschaffing over managementbenadering is bedoeld om organisaties te voorzien van de mogelijkheid om uit te leggen hoe ze materiële economische, milieuen sociale impacts beheersen. Het G4 concept schetst een generieke aanpak voor alle onderwerpen en stelt voor dat de informatieverschaffing over managementbenadering moet worden verstrekt op het niveau van elk materieel onderwerp. 4 G4 stelt een aantal wijzigingen voor in het rapporteren over bestuur en beloning, om het verband tussen governance en duurzaamheidsprestaties te versterken, rekening houdend met

Om up-to-date te blijven met ontwikkelingen op het gebied van bedrijfsmanagement, verslaggeving en duurzaamheid, brengt het GRI in mei 2013 een nieuwe generatie richtlijnen uit (G4). Het gepubliceerde concept van deze nieuwe richtlijnen noemt de volgende doelstellingen voor deze herziening: • Een leidraad bieden over hoe het proces van duurzaamheidsverslaggeving te koppelen aan de voorbereiding van een geïntegreerd verslag in lijn met de richtlijnen die worden ontwikkeld door het IIRC. • Een leidraad bieden op een gebruiksvriendelijke manier, zodat nieuwe verslaggevers de richtlijnen gemakkelijk kunnen begrijpen en gebruiken. • De technische kwaliteit van de richtlijnen inhoudelijk verbeteren en onduidelijkheden en verschillende interpretaties elimineren. • Zo veel mogelijk harmoniseren met andere internationaal aanvaarde normen. • Een leidraad bieden voor het identificeren van ‘materiële’ aspecten – vanuit het perspectief van verschillende belanghebbenden bezien – die moeten opgenomen in de duurzaamheidsverslagen.

38


de consistentie binnen de bestaande bestuurlijke kaders en ontwikkelingen op dit gebied. De voorgestelde wijzigingen omvatten nieuwe toelichtingen in het profielgedeelte van het verslag over de verhouding van de beloning van bestuurders tot de mediaan van de beloningen, de verhouding van de beloning van bestuurders tot de laagste vergoeding en de verhouding van de verhoging van de beloning van bestuurders tot de beloning van de mediaan. Het is te verwachten, dat toekomstige herziene criteria van de Transparantiebenchmark mede zullen zijn geïnspireerd door de wijzigingen in het GRI-kader en door de ontwikkelingen in geïntegreerde verslaggeving. Verschillende elementen van de nieuwe richtlijnen, zoals de boundariesbenadering, lijken sterk op geïntegreerde rapportage-principes, en zijn al te vinden in de verslagen van een aantal van de koplopers in de Transparantiebenchmark.

4.3.3 Dow Jones Sustainability Index De Dow Jones Sustainability Indexes (DJSI) werden gelanceerd in 1999. Het is een verzameling indices die de duurzaamheidsprestaties evalueren van de grootste 2.500 bedrijven aan de Dow Jones. Ze vormen een belangrijk referentiepunt voor het investeren in duurzaamheid voor belanghebbenden. In tegenstelling tot de Transparantiebenchmark die de inhoud en de kwaliteit van de maatschappelijke verslaggeving analyseert, is de DJSI gebaseerd op een analyse van de economische, milieu-en sociale prestaties. Dat is een belangrijk verschil om in het oog te houden. Zoals toegelicht in hoofdstuk 3.1.5, hebben de deelnemers aan de Transparantiebenchmark die een self-assessment hebben uitgevoerd een benchmark aangeboden gekregen waarin zij zichzelf konden afzetten tegen hun DJSI-collega’s. Het Transparantiebenchmark-team heeft gedurende het faciliteren van deze benchmarks inzicht gekregen in de stand van de techniek van de

duurzaamheidsverslaggeving wereldwijd. Enkele observaties hieruit willen we u niet onthouden: • In de internationale verslagen wordt verhoudingsgewijs meer aandacht besteed aan de selectie van relevante onderwerpen om over te rapporteren. In meer dan enkele gevallen worden onderwerpen geplot op een ‘materialiteitsmatrix’ op relevantie en impact. Op basis hiervan wordt de strategie van de onderneming en de relevante onderwerpen die aan bod komen in het verslag bepaald. Het is duidelijk dat deze ontwikkeling tot uiting komt in het IIRC principe van materialiteit zowel als in de voorgestelde wijziging van de GRI-richtlijnen. • Bij buitenlandse verslagen worden zaken als supply chain en value chain vaak grafisch weergegeven. De toegankelijkheid van informatie wordt daardoor vergroot, wat essentieel is in een tijd waarin soms informatie-overload dreigt. Wederom bevestigt integrated reporting het belang van deze ontwikkeling. • Externe verificatie van duurzaamheidsverslagen (door een externe accountant) komt minder vaak voor dan bij de top 25 Nederlandse ondernemingen. Er wordt wel vaker voor gekozen om stakeholders aan het woord te laten die hun mening uiten over het verslag. Het valt nog te bezien of de focus op betrouwbaarheid in geïntegreerde verslaggeving een effect zal hebben op de toepassing van externe verificatie van verslagen. • Ook aan het onderwerp stakeholderdialoog wordt relatief veel aandacht besteed. In de regel zijn de stakeholderdialogen verder uitgewerkt dan in Nederlandse verslagen gebruikelijk is. Daarbij wordt niet alleen verslag gedaan van de wijze waarop met een bepaalde groep stakeholders gesproken is, maar ook in detail welke onderwerpen daaruit naar voren komen en welke impact dat heeft op het verslag of het beleid van de onderneming. GRI evenals geïntegreerde


39

rapportage ondersteunen een grotere aandacht voor stakeholderdialoog. • Tot slot: Net als in de toepassing van de richtlijnen van GRI lijken Nederlandse bedrijven voortrekkers te zijn op het gebied van integrated reporting. Internationaal hebben de meeste bedrijven, zelfs sectorleiders in de Dow Jones Sustainability Index, nog een apart CSR verslag waarin ‘integrated thinking’ slechts beperkt herkend wordt. De wereldwijde herkomst van de deelnemers aan het proefprogramma geïntegreerde rapportage, met meer dan 80 voornamelijk invloedrijke bedrijven dat werd gelanceerd in oktober 2011, kan deze indruk de komende jaren nog doen wijzigen. Kijk voor een overzicht van bedrijven die meedoen aan het proefprogramma op www.theiirc.org/companies-and-investors/ pilot-programme-business-network/.

40


5 Evaluatie De filosofie van de Transparantiebenchmark stelt dat een organisatie die transparant aan de omgeving laat zien hoe zij in de maatschappij staat en hoe ze omgaat met het thema duurzaamheid, als gevolg van die transparantie vaak geprikkeld wordt om de prestaties op dit gebied nog verder te verbeteren. De informatie die met de buitenwereld wordt gedeeld is immers een prima basis om de dialoog aan te gaan met stakeholders en deze dialoog leidt in de regel tot verbeteringen. Bij ondernemingen die nog minder ver zijn op het gebied van duurzaamheid leidt transparantie tot kritische zelfreflectie op dit terrein en daarmee ook tot verbeteringen.

5.1 Dialoog met deelnemers

in het permanente ontwikkelprogramma van de website. Relevante opmerkingen ten aanzien van de Transparantiebenchmark in het algemeen, zijn op de volgende pagina weergegeven en voorzien van een reactie. Verder is er dit jaar gekozen voor continuïteit, in de wetenschap dat volgend jaar de criteria worden geactualiseerd. Het ministerie van EZ is dankbaar voor de ontvangen reacties en zal deze gebruiken om het instrument Transparantiebenchmark verder te verbeteren. Alle deelnemers en belangstellenden worden via de website www.transparantiebenchmark.nl op de hoogte worden gehouden van relevante ontwikkelingen. Heeft u nog reacties of feedback? Deze kunt u toesturen aan [email protected].

Bij zo’n filosofie past ook een projectaanpak voor de Transparantiebenchmark die recht doet aan deze doelstelling. Een aanpak die evolueert op basis van ervaringen en waarin ruimte is voor dialoog met de deelnemers. In dat kader is geïnvesteerd in een dialoog met de deelnemende organisaties, bijvoorbeeld door het organiseren van een MVO Masterclass voor huidige en potentiële deelnemers en aan de Transparantiebenchmark. Daarnaast wordt er voorafgaand aan de prijsuitreiking een koplopersbijeenkomst gehouden. De webapplicatie bood deelnemers de mogelijkheid om hun algemene commentaar te delen met de uitvoerder. Veel bedrijven hebben hiervan gebruik gemaakt. De opmerkingen ten aanzien van specifieke criteria en het al dan niet relevant zijn daarvan, hebben wij betrokken bij de herziening van de criteria. Er waren ook verschillende complimenten én suggesties over de webapplicatie. Deze worden besproken met de softwareontwikkelaar en krijgen waar mogelijk een plaats Transparantiebenchmark 2012 De Kristal

41

Feedback

Respons

De Transparantiebenchmark helpt om in het projectteam de energie en motivatie te richten op meer transparantie.

Goed om te horen!

Leuk en leerzaam om deze self assessment in te vullen.

42

De Transparantiebenchmark is voor een universiteit / ziekenhuis / niet-beursgenoteerde onderneming / dienstverlener, minder goed te hanteren dan voor bijvoorbeeld beursgenoteerde productiebedrijven.

De criteria in de de Transparantiebenchmark zijn geïnspireerd op de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving, het GRI en de opvattingen van de Sociaal-Economische Raad over ketenverantwoordelijkheid. Die principes zijn niet specifiek voor een bepaalde sector ontworpen. Niettemin herkennen wij de spanning tussen de wens om alle deelnemers aan eenzelfde set van criteria te toetsen, en de verschillen die er bestaan tussen sectoren. In het voorstel voor nieuwe criteria is hiermee rekening gehouden door aan de materialiteitanalyse meer betekenis toe te kennen. De sectoranalyses in deze rapportage bieden bovendien voor bepaalde sectoren een meer gelijk speelveld dan de algehele ladder. Er zijn overigens een aantal vrijwillige (kleine) deelnemers uit niet voor de hand liggende sectoren die desondanks een hoge score behalen, zoals de MKB-prijswinnaar van vorig jaar: Mondial Movers.

De Transparantiebenchmark zou zich aan GRI moeten conformeren.

Het ministerie heeft de Transparantiebenchmark ontworpen voor de Nederlandse situatie en maatschappelijke prioriteiten. Het GRI is daarentegen internationaal van opzet en snijdt dus ook thema’s aan die in de Nederlandse context weinig relevant zijn. Verder lenen de principes van het GRI zich niet goed voor toetsing en het toekennen van punten. Dat zal met de in 2013 uit te brengen G4-richtlijn vermoedelijk alleen maar minder het geval worden, omdat daaruit waarschijnlijk de ‘applica tion-levels’ zullen verdwijnen.

Het is belangrijk dat Transparantiebenchmark al ten tijde van het schrijven van jaarverslagen van de ondernemingen ook transparant is over de vragen, indicatoren en scores. Organisaties kunnen hier dan rekening mee houden alvorens jaarverslagen gepubliceerd worden.

Het ministerie streeft ernaar om steeds tijdig te communiceren. Niettemin is de Transparantiebenchmark geen standaard voor verslaggeving maar een waarderingsinstrument dat het ministerie kan veranderen naar believen.

De Transparantiebenchmark houdt geen rekening met buitenlandse bedrijven met Nederlandse dochter bedrijven.

De Transparantiebenchmark richt zich op transparantie ten behoeve van de Nederlandse stakeholder. Een verslag van een moeder is daarom alleen relevant voor zover dit vindbaar is voor die stakeholder, bijvoorbeeld een lokale belangenorganisatie, en voor zover de Nederlandse activiteiten in dat verslag voldoende herkenbaar zijn. Bedrijven als Vodafone en T-Mobile bieden daarom ook een goed scorend Nederlands verslag aan, hoewel de buitenlandse moeder ook al uitgebreid rapporteert.

De Transparantiebenchmark rekent bedrijven af op hoe ze dingen opschrijven en niet op wat bereikt is. De perceptie van buitenstaanders Transparantiebenchmark wordt hierdoor verkeerd gevoed.

In de communicatie rondom de Transparantiebenchmark wordt steeds benadrukt dat er geen oordeel wordt geveld over de maatschappelijke prestaties van een onderneming, maar alleen over de kwaliteit en inhoud van de verslaggeving (zie hoofdstuk 3.1.1). Naar de opvatting van het ministerie is transparantie niettemin wel een voorwaarde voor het voeren van een maatschappelijke dialoog over die prestaties. Het oordeel over de prestaties is aan de stakeholders.


A Bijlagen A.1 Grafieken themavergelijkingen Wijze waarop over economische doelstellingen wordt gecommuniceerd (aantal verslagen), gebaseerd op score op criterium 18 Achterblijvers Peloton Achtervolgers Kopgroep Totaal 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Geen Kwalitatief

Wijze waarop over milieu doelstellingen wordt gecommuniceerd (aantal verslagen), gebaseerd op score op criterium 21 Achterblijvers Peloton Achtervolgers Kopgroep Totaal 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Geen Kwalitatief Kwantitatief

Wijze waarop over sociale doelstellingen wordt gecommuniceerd (aantal verslagen), gebaseerd op score op criterium 24 Achterblijvers Peloton Achtervolgers Kopgroep Totaal 0%

20%

40%

60%

80%


100%

Geen Kwalitatief Kwantitatief

43

Communicatie over betrokkenheid RvB en/of RvC bij de maatschappelijke aspecten van ondernemen (Strategie en/of Beloning), gebaseerd op score op de criteria 11.2 en 12.1 Beiden

Alleen Beloning

Alleen Strategie

Geen 0

20

40

60

80

100

Aantal verslagen met kwantitatieve indicatoren met betrekking tot de niet-financïele economische aspecten van de bedrijfsvoering, gebaseerd op criterium 17.3 Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton Drie indicatoren of meer Geen of minder dan drie indicatoren

Achterblijvers 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Aantal verslagen met milieu prestatie indicatoren, gebaseerd op criterium 19 Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton

Geen indicatoren Indicatoren in 1 categorie Indicatoren in 2 categorieen

Achterblijvers 0

44

20

40

60

80


100

Indicatoren in 3 categorieen

Aantal verslagen met sociale prestatie indicatoren, gebaseerd op criterium 22 Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton Achterblijvers 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Geen indicatoren Indicatoren in 1 categorieen Indicatoren in 2 categorieen Indicatoren in 3 categorieen

Aantal verslagen met toelichting op algehele bedrijfsstrategie, gebaseerd op criterium 5.1

Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton Achterblijvers 0%

20%

40%

60%

80%

100%

Ja Nee

Aantal verslagen met toelichting op de strategie m.b.t. de maatschappelijke aspecten van ondernemen, gebaseerd op criterium 6.1 Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton Achterblijvers 0%

20%

40%

60%


80%

100%

Ja Nee

45

Aantal verslagen met (materiële) maatschappelijke aspecten, gebaseerd op criterium 31

Totaal Kopgroep Achtervolgers Peloton Achterblijvers 0%

46

20%

40%

60%

80%


100%

<3 materiele aspecten 3 materiele aspecten 4/5 materiele aspecten >6 materiele aspecten

B Weblinks naar verslagen Organisatie

Weblink naar het verslag

Aalberts Industries N.V.

http://www.aalberts.nl/nl/investor_relations/jaarresultaten

ABN AMRO

http://www.abnamro.com/en/about-abn-amro/reports-and-reviews/index.html http://www.abnamro.com/en/Sustainability/reports/index.html

Accell Group

http://issuu.com/accell/docs/jaarverslag_2011/1

Achmea

http://www.annualreport2011achmea.net/downloads/cEN2328_Downloads.aspx http://www.achmea.nl/over-achmea/mvo/Paginas/MVO-jaarverslag.aspx

Aegon N.V.

http://corporatereporting.aegon.com/2011/review/

AerCap Holdings N.V.

http://www.aercap.com/investor-relations/financial-results

Air France KLM

www.klm.com/csr

AKZO Nobel N.V.

http://www.akzonobel.com/nl/beleggersinfo/jaarverslag/ http://www.akzonobel.com/nl/over_ons/sociaal_jaarverslag/

Alliander N.V.

http://jaarverslag.alliander.com/2011/

Allianz Nederland Groep N.V.

http://www.allianz.nl/allianz/allianz/cijfers

AMG Advanced Metallurg. Gr. NV

http://www.amg-nv.com/Investors/Financials/default.aspx

Amphia Ziekenhuis

http://www.amphia.nl/OverAmphia/Pages/Publicaties.aspx

Amsterdam Commodities N.V.

http://www.acomo.nl/uploads/downloads/annual-reports/ACOMO%20NL%20 11%20def%20[27-4].pdf

ANWB B.V.

http://www.anwb.nl/binaries/pdf/over-anwb/jaarverslag/2011jaarrekeninganwb2. pdf http://www.anwb.nl/binaries/pdf/over-anwb/jaarverslag/2011jaarverslag_mvo. pdf

Aperam

http://www.aperam.com/uploads/pdf/investors/Aperam%20Annual%20 Report%20-%20Final.pdf http://www.aperam.com/uploads/pdf/about/Aperam%20Sustainability%20 Report_final%20version.pdf

APG

http://www.apgverslagverantwoordbeleggen.nl/

Apollo Vredestein B.V.

http://www.apollovredestein.nl/over-apollo-vredestein/mvo?Lang=nl-NL

Arcadis N.V.

http://www.arcadis.com/9EB40B58-E56E-481E-8525-0F3FD4DBE58E/FinalDownload/DownloadId-85B85D814F484B7A2B9D3A59A2C07C88/9EB4 0B58-E56E-481E-8525-0F3FD4DBE58E/Content/ArcadisGlobal/Docs/2011/ JV11report-compleet-DEF_Midres.pdf

ArcelorMittal Netherlands B.V.

http://www.arcelormittal.com/corp/~/media/Files/A/ArcelorMittal/investors/ annual-reports/AR2011-2012-03-13-final.pdf http://www.arcelormittal.com/corp/news-and-media/publications-and-reports

Argos North Sea Group

http://argosenergies.com/nl/corporate/company-overview/sustainability/

Asito B.V.

http://www.asito.com/dbimages/jaarverslag/Asito_Jaarverslag_2011.pdf http://www.asitoverantwoord.nl/index.html

ASM International N.V.

http://www.asm.com/index.php?option=com_wrapper&Itemid=113


47

48

Organisatie


ASML

http://www.asml.com/asml/show.do?lang=EN&ctx=312

ASR Nederland N.V.

http://www.asrnederland.nl/media/169269/asr_jv_2011_jaarverslag_nl_2.pdf

Atradius N.V.

http://global.atradius.com/images/stories/Annual%20Reports/2011/Annual_ Report_2011.pdf http://global.atradius.com/images/stories/Annual%20 Reports/2al_Report_2011.pdf011/Annu http://www.atradiusdutchstatebusiness.nl/Images/DSB_Duurzaamheid%20 2011%20NL_tcm1008-152677.pdf

Attero Holding N.V.

http://www.muskitopages.nl/2012/attero/jaarverslag2011/

Audax B.V.

http://www.audax.nl/Financien.aspx

Ballast Nedam N.V.

http://www.ballast-nedam.nl/

Bank Ned. Gemeenten N.V.

http://www.bng.nl/smartsite.shtml?id=68144

Batenburg Beheer N.V.

http://www.batenburg-annualreport2011.nl/fileadmin/media/Batenburg_2011/ PDF/Batenburg_jaarverslag_2011.pdf

Bavaria N.V.

www.bavaria.com

BE Semiconductor Indus. N.V.

http://www.besi.com/investor-relations/financial-reports-and-publications/ financial-reports

Beelen Groep B.V.

www.beelen.nl

Beter Bed Holding N.V.

http://www.beterbedholding.nl/mvo/mvo+rapport/inleiding/cDU701-Inleiding. aspx

BinckBank N.V.

http://www.binckbank-annualreport2011.com

Blokker Holding B.V.

http://www.blokkerholding.nl/Portals/0/PDF/Jaarverslag.BlokkerHolding.NL.DEF. pdf

Brab. Ontw. Maatschappij N.V.

http://www.bom.nl/over-bom/bibliotheek

Brocacef Holding

http://www.brocacef.nl/wps/wcm/connect/brocacef-portal/brocacef/nav2/ brocacefholding/

Broekhuis Holding

http://www.broekhuisgroep.nl/jaarverslag_downloaden.html

Brunel International N.V.

www.brunel.net

C1000

http://issuu.com/c1000supermarkten/docs/duurzaamheidsverslag_2011?mode=w indow&backgroundColor=%23222222

Capgemini N.V.

http://www.nl.capgemini.com/expertise/publicaties/2011-jaarverslag/

Centric B.V.

http://www.centric.eu/NL/Default/Over-Centric/Jaarverslag.aspx

Coca-Cola Ent. Nederl. B.V.

http://www.cocacolanederland.nl/Home.aspx

CoMore

http://www.co-more.nl/MVO.asp?id=180, http://www.co-more.nl/comore-media. asp?id=240

Connexxion

http://www.connexxion.com/data/upload/CNXX_JV_2011_NL_8V.pdf

Coop Holding

http://issuu.com/coopcodis/docs/jaarverslag_2011?mode=window&backgroundC olor=%23222222

Coöperatie AVEBE U.A.

http://www.avebe.nl/LinkClick.aspx?fileticket=Dhh5Avipu0M%3D&tabid=1216& mid=2026


Organisatie


Coöperatie UVIT Groep

http://www.cooperatievgz.nl/over-cvgz/Documents/Jaarverslag-VIT-2011-BLAD_ WEBVERSIE.pdf http://www.cooperatievgz.nl/over-cvgz/Documents/Sociaal%20Jaarverslag2011-WEB.pdf

Cooperative Agrifirm U.A.

http://jaarverslag.agrifirm.com/ http://issuu.com/agrifirm/docs/maatschappelijkjaarverslag11?mode=window&bac kgroundColor=%23222222

Core Laboratories N.V.

https://company.info/id/300659740000

Corio N.V.

http://www.corio-eu.com/tl_files/content_resources/pdf/Annual%20results%20 2011/Corio-Annual-report-2011.pdf http://www.corio-eu.com/tl_files/content_resources/pdf/Annual%20results%20 2011/Corio-CSR-Annual-2011.pdf

COVRA

http://www.covra.nl/infocentrum

Crown Van Gelder N.V.

www.cvg.nl

CSM N.V.

http://www.csmannualreport2011.com/index.php?id=2958

CZ Groep

http://www.cz.nl/2011/jaarverslag/integraal-maatschappelijk-verslag.pdf

DAF Trucks N.V.

http://www.daf.com/SiteCollectionDocuments/Environment/Milieujaarverslag_2011_NL.pdf http://www.daf.com/SiteCollectionDocuments/Environment/DAF-milieu-brochure-nl.pdf

De Goudse N.V.

http://www.goudse.nl/jaarverslag.html

De Kon. Nederlandse Munt N.V.

www.knm.nl

De Nederlandsche Bank N.V.

www.jaarverslagdnb.nl

Deli XL B.V.

http://www.delixlduurzaamheidsverslag2011.nl/

Deloitte Holding B.V.

http://deloitteannualreport.nl/

Delta Lloyd Groep

http://verslag.deltalloydgroep.com/nl/

Delta N.V.

http://epub01.publitas.com/delta_nv/jaarverslag2011/ http://www.delta.nl/over_DELTA/MVO/MVO_verslag/

DHV B.V.

http://www.dhv.nl/Over-ons/Duurzaam-Ondernemen

DOW Benelux B.V.

http://www.dow.com/benelux/sustainability/report/index.htm

DSM N.V.

http://annualreport2011.dsm.com/pages/EN/Homepage.html en pdf daar ook te downloaden

Du Pont De Nemours B.V.

http://www2.dupont.com/Dordrecht_Plant_Site/en_NL/index.html

Dura Vermeer Groep

http://www.duravermeer.nl/over_ons/726/publicaties-films http://www.duravermeer.nl/nieuws/artikel/953/publicatie_duurzaamheids-_en_ mvo-verslag

Dutch Flower Group B.V.

http://www.dutchflowergroup.nl/nl/460_sociaal-jaarverslag.html

EBN

http://www.ebn.nl/Financieel/Documents/EBN_jaarverslag_2011.pdf

Eneco Holding N.V.

http://jaarverslag2011.eneco.nl/

Enexis B.V.

http://www.muskitopages.nl/2012/enexis/jaarverslag_2011/#/1/ of: www.enexis. nl/jaarverslag


49

50

Organisatie


Erasmus Universiteit Rotterdam

http://www.eur.nl/eur/corporate_publicaties/jaarverslagen/2011/ http://www.eur.nl/eur/corporate_publicaties/jaarverslagen/2011/sociaal_jaarverslag/

Eriks B.V.

http://eriks.nl/nl/documentatie/algemeen/

Essent

www.essent.nl/mvoverslag

Euretco B.V.

www.essent.nl/mvoverslag

Eurocommercial Properties

http://www.eurocommercialproperties.com/index.php/eurocom/financial_ reports_en.html

Exact Holding N.V.

http://ar2011.exact.com/ http://flipbook.exact.com/csr/2011/

Facilicom Services Group

www.facilicom.com

FMO

http://annualreport2011.fmo.nl/media/55394/fmo_ar_2011-_full_report.pdf

Forbo Flooring B.V.

http://epub00.publitas.com/326/338/#/spreadview/0/

ForFarmers Group B.V.

http://www.forfarmersgroup.eu/nl/?page_id=1283&title=handelsplatform-jaarverslagen

Fugro N.V.

http://www.fugro.com/society/intro.asp

Gamma Holding

http://www.gammaholding.nl/nl?cm=79%2C549%2C592%2C652

GasTerra B.V.

www.gasterra.nl www.gasterraverslag.nl

Grontmij N.V.

http://www.grontmij.com/MediaCenter/Documents/2011/Annual-Report-Grontmij 2011.pdf http://2011.annualreportgrontmij.com/ http://2011.crreportgrontmij.com/

Havenbedrijf Rotterdam N.V.

http://jaarverslag.portofrotterdam.com/

Heijmans

http://www.heijmans.nl/MVO

Heineken N.V.

http://www.annualreport.heineken.com/ http://www.sustainabilityreport.heineken.com/

Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V.

http://www.duurzameloterijen.nl/goededoelenloterijen_mvo-rapportage_2011. pdf

Holland Casino

http://www.hollandcasino.nl/NR/rdonlyres/9F6F533B-4D2C-4139-878E-6FF5303 69A88/49306/120501Jaarverslag2011.pdf

Hunter Douglas N.V.

http://investor.hunterdouglasgroup.com/annuals.cfm

Hurks groep B.V.

http://www.hurks.nl/show/nl/pagina/4,Jaarverslagen.html

Hyva Group B.V.

http://www.hyva.com/co/en/Default.aspx?PageID=1514&LinkID=2273

IHC Merwede Holding B.V.

http://www.ihcmerwede.com/about-ihc-merwede/financial-and-social-data/

Imtech

http://annualreport2011.imtech.eu/

Industriebank LIOF N.V.

http://www.liof.nl/nl/algemeen/jaarverslag-2011.aspx

ING Groep

www.ingforsomethingbetter.com/reporting

Intres B.V.

http://www.intres.nl/overintres/Documents/Jaarverslagen/Intres%20jaarverslag%202011.pdf

Janssen De Jong Groep B.V.

http://www.jajo.com/content/jaarverslagen-0


Organisatie


Joh. Mourik & Co. Holding B.V.

http://www.mourik.com/jaarbeeld2011/magazine.html

Jumbo Groep Holding B.V.

http://www.jaarverslagenjumbosupermarkten.nl/jaarverslag-2011/cDU7_Jaarverslag-2011.aspx

Kendrion N.V.

www.kendrion.com http://www.kendrion.com/CSR.jsf

Koninklijke Ahold N.V.

https://www.ahold.com/#!/Financial-information/Annual-reports.htm https://www.ahold.com/#!/Corporate-responsibility/CR-Reports.htm

Koninklijke Ahrend N.V.

http://www.ahrend.com/smartsite.dws?language=NL&ch=COM&id=98165

Koninklijke Boskalis Westminster N.V.

http://www.boskalis-annualreports.com

Koninklijke Coöperatie Cosun U.A.

www.cosun-jaarverslag.nl

Koninklijke FrieslandCampina N.V.

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/about-us/financial/reports.aspx http://www.frieslandcampina.com/nederlands/responsibility/responsibilityreports.aspx

Koninklijke Grolsch N.V.

http://www.koninklijkegrolsch.nl/duurzaam-verantwoord

Koninklijke Philips Electronics N.V.

www.annualreport2011.philips.com

Koninklijke Reesink N.V.

http://www.royalreesink.com/investor-relations/jaarverslagen/

Koninklijke Ten Cate N.V.

http://www.tencate.com/1896/TenCate/Corporate/nl/Home/Home-Investorrelations/Jaarverslag

Koninklijke Vopak N.V.

www.vopak.com/files/pdf/Vopak_Annual_Report_2011.pdf www.vopak.com/sustainability/sustainability.html

Koninklijke Wegener N.V.

http://www.wegener.nl/overons/jaarverslag.htm

Koninklijke Wessanen N.V.

http://www.wessanen.com/en/investor-center/annual-report/ http://www.wessanen.com/en/about-wessanen/sustainability/performance-factsheet-gri/

Koops Furness N.V.

http://www.koops-furness.nl/index.cfm/fuseaction/main.teksten_show/id/115/ mni/1/slt/2/

KPMG N.V.

http://www.kpmg.com/NL/nl/Documents/Verslagen_KPMG/Insights-into-KPMG2010-2011-TR.pdf

KPN

http://www.kpn.com/corporate/overkpn/Bedrijfsprofiel/Jaarverslag.htm http://www.kpn.com/corporate/overkpn/Bedrijfsprofiel/Jaarverslag.htm

Kuiken N.V.

http://www.kuiken.nl/nieuws/jaarverslag.html

LeasePlan Corporation N.V.

http://www.leaseplan.com/annualreport2011

Legal & General

http://www.landg.nl/binaries/content/assets/downloads/Brochures/Jaarverslag+2011.pdf

LyondellBasell Industries Holdings http://annualreport2011-lyb.com/ N.V. Macintosh Retail Group N.V.

http://www.macintosh.nl/data/files/downloads/jv_2011_nl_interactief.pdf

Maxeda Nederland B.V.

http://www.maxedadiygroup.com/NL/Upload/pdf/pers/Maxeda%20DIY%20 Group%20Jaarverslag%202011-2012%20NL.pdf

Mediq

http://annualreport2011.mediq.com/

Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV

www.mth.nl/kennisgroepen/mvo


51

52

Organisatie


Menzis Holding B.V.

www.menzis.nl/jaarverslag/

Meurs & Molijn

http://meursenmolijn.nl/sites/default/files/Maatschappelijk%20jaarverslag%20 2011.pdf

MN

http://www.mn.nl/jaarverslag/chapter4.html

Mondial Movers B.V.

http://www.mondial-movers.nl/content/verslagen.html

Nedap N.V.

http://www.nedap.com/nl/over-nedap/downloads/nedap-jaarverslag-2011pdf/

Nederlandse Gasunie N.V.

http://www.gasunie.nl/bibliotheek/jaarverslag-2011 http://www.gasunie.nl/bibliotheek/mvo-jaarverslag-2011

Neways Electr. Int. N.V.

http://www.neways.nl/Content.aspx?sid=1&cid=196&mid=0&ctl=&mnu=565

NIBC Bank N.V.

http://annualreport2011.nibc.com/

Nidera Holdings B.V.

www.nidera.com

Nieuwe Steen inv

http://www.nsi.nl/page/view/name/13-financiele-rapporten

NS

www.ns.nl/jaarverslag

Nuon Energie N.V.

www.nuon.nl

Nutreco

http://www.nutreco.com/images/stories/NutrecoPublications/Annual_Reports/ PDF/2011/20nut2008_final_layout_at_nut_160212.pdf http://www.nutreco.com/images/stories/NutrecoPublications/ CSR/2011/20nut2009_lay-out_at_nut_13h40_140212.pdf

NV NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland

http://www.nom.nl/contact

NWB Bank

https://www.nwbbank.com/nwb-bank/publicaties/jaarverslagen/

OBT BV

www.obt.eu

Océ N.V.

http://investor.oce.com/reports/reports/annual-report/default.aspx http://global.oce.com/oce-sustainability/downloads/sustainability-report/default. aspx

Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV

www.oostnv.nl

ONVZ

http://www.onvz.nl/zorg.htm?ch=def&id=financieel-jaarbericht-2011

Open Universiteit

http://www.ou.nl/web/over-ons/jaarverslag

Oracle Nederland B.V.

http://www.oracle.com/us/industries/financial-services/annualreport-2011-2012-1713441.pdf

Ordina N.V.

http://jaarverslag2011.ordina.nl/jaarverslag/

Perfetti v. Melle

http://www.perfettivanmelle.nl/mvo

Pon Holdings B.V.

http://www.pon.com/werken-bij-pon/sociaal-jaarverslag-2011.4573.lynkx?utm_ source=Welkom bij Pon&utm_medium=searchbox&utm_term=sociaal jaarverslag

Post-Kogeko

www.post-kogeko.nl

PostNL

http://annualreport2011.postnl.com/

PricewaterhouseCoopers

http://www.pwc.nl/nl/onze-organisatie/jaarbericht-pwc-nederland-2010-2011. jhtml

ProRail B.V.

http://www.prorailjaarverslag.nl/


Organisatie


Q Park N.V.

http://www.q-park.com/DesktopModules/ITOmni.EFolder/Folders/FlashFolder/ RenderFolder.aspx?IDS=7620|6330|0|200

Rabobank

http://www.jaarverslagenrabobank.nl/FbContent.ashx/downloads/Jaarverslag_2011_Rabobank_Groep_(integraal).pdf http://www.jaarverslagenrabobank.nl/FbContent.ashx/downloads/Maatschappelijk_Verantwoord_Ondernemen_2011_Rabobank_groep_(integraal).pdf

Radboud Universiteit Nijmegen

http://www.ru.nl/over_de_universiteit/feiten_cijfers/vm/jaarverslag_en/

Randstad Holding B.V.

http://www.randstadannualreport.com/

Reed Elsevier N.V.

http://www.reedelsevier.com/Pages/Home.aspx

Refresco Holding B.V.

www.refresco.com

Rijksuniversiteit Groningen

http://www.rug.nl/Corporate/universiteit/feitenEnCijfers/jaarverslagen/index

Roto Smeets Group N.V.

http://www.rotosmeetsgroup.com/alg/Downloadenofaanvragen.asp http://www.rotosmeetsgroup.com/alg/SocialReport.asp

Royal BAM Group

http://www.bam.nl/sites/bamnl/files/03._2011_jaarrapport.pdf http://www.bam.nl/sites/bamnl/files/bam_duurzaam_nl_18_april_.pdf

Royal Dutch Shell plc

http://www.shell.com/home/content/environment_society/reporting/s_reports/

Royal Haskoning

http://www.royalhaskoning.com/nl-NL/OverOns/Pages/default.aspx

SBM Offshore

http://www.sbmoffshore.com/wp-content/uploads/2012/07/SBM-Report-onselected-Key-Sustainability-Indicators-2011.pdf

Schiphol Group

www.jaarverslagschiphol.nl

Schuttelaar & Partners

http://magazine2012.schuttelaar.nl/2012/cover

Siemens Nederland

http://www.corporate.siemens.nl/nl/duurzaamheid/index.htm

Simac Techniek N.V.

http://www.simac.com/nl/techniek/holding-nieuws/DU4492_Jaarverslag2011-beschikbaar.aspx

Slibverwerking Noord-Brabant N.V.

http://www.snb.nl/publicaties/jaarverslagen/176

Sligro Food Group N.V.

http://www.sligrofoodgroup.nl/INVESTORRELATIONS/FINANCIELEPUBLICATIES/ JAARVERSLAGEN/Pages/jaarverslagen.aspx

SNS REAAL N.V.

http://www.snsreaaljaarverslag.nl/2011/docs/default/downloads/jv_2011_nl.pdf

Sogeti Nederland B.V.

http://www.sogeti.nl/search/results?k=jaarverslag

Sperwer Holding B.V.

http://www.plus.nl/over-plus/sperwer/sperwer-jaarrekeningen

Spyker Cars N.V.

http://www.spykernv.com/?mid=1&smid=4

Stern Groep N.V.

http://www.stern.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=109&Item id=127

Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij

www.nederlandsestaatsloterij.nl

TBI Holdings

http://www.tbi.nl/uploads/tbi/files/61669_jvslg_tbi_nl.pdf http://www.tbi.nl/uploads/tbi/files/62396_tbi_duurzaamheid_2011_web.pdf

TU Delft

http://home.tudelft.nl/over-tu-delft/feiten-en-cijfers/jaarverslagen/

TU Eindhoven

http://www.tue.nl/uploads/media/TUE_jaarverslag_2011_01.pdf

Teijin Aramid B.V.

2011.sustainabilityreport.teijinaramid.com


53

54

Organisatie


Tele2 Netherlands Holding N.V.

http://newsroom.tele2.nl/wp-content/uploads/2011/01/Tele2-Jaarverslag-2011. pdf

TenneT Holding B.V.

http://www.tennet.org/english/tennet/publications/annual_report/AnnualReport-2011.aspx http://www.tennet.org/images/DTP_TenneT_CSR-verslag_2011_ENG_07052012_ tcm41-20667.pdf

Terberg Group B.V.

geen link

The Greenery B.V.

http://www.jaarverslag.thegreenery.com/dl/jaarverslag-thegreenery-2011.pdf http://www.thegreenery.com/media/273646/duurzaamheidsverslag-11-nl.pdf

TKH Group N.V.

www.tkhgroup.com

Telegraaf Media Groep

http://www.tmg.nl/Investors/annual-reports/?language=nl&size=11px

T-Mobile Nederland

http://www.annualreport.telekom.com/site0411/en/index.php?tcfs=896235c5d73 770c6e4cc4a32cdda4d86 http://www.t-mobile.nl/corporate/mvo, http://www.cr-report.telekom.com/site12/ about-report

TNO

http://www.tno.nl/content.cfm?context=overtno&content=overtnosub&laag1=36 &item_id=47

TNT Express

http://www.tnt.com/content/dam/corporate/pdfs/Archive/Quarterly%20 reports/2012/AR2011/tnt-express-annual-report-2011.pdf

TomTom N.V.

http://corporate.tomtom.com/index.cfm

TranspaRAbility B.V.

http://www.transparability.nl

TUI Nederland

TUI NL - http://www.tui.nl/binaries/tuinl/duurzaam-toerisme/dt-jaarverslag-2011/ duurzaam-toerisme-jaarverslag-2011-lr.pdf en TUI Travel PLC (TTP) - http:// ara2011.tuitravelplc.com/uploads/annualreport/TUI_ara11.pdf

Twynstra Gudde

www.tg.nl

Ultra-Centrifuge Ned. N.V.

per e-mail beschikbaar

Unibail Rodamco

http://www.unibail-rodamco.com/W/do/centre/annual-reports

Unica Installatiegroep B.V.

www.unica.nl

Unilever N.V.

http://www.unilever.com/images/Unilever_AR11_tcm13-282960.pdf http://www.unilever.com/sustainable-living/ and specifically http://www.unilever. com/images/uslpUnilever_Sustainable_Living_Plan_Progress_Report_2011_ tcm13-284779.pdf

Unit 4 N.V.

http://www.unit4.nl/over-unit4/investor-informatie

Universiteit Leiden

http://media.leidenuniv.nl/legacy/jaarboek2011-nl.pdf

Universiteit Twente

www.utwente.nl/jaarverslag/

Universiteit Utrecht

http://www.uu.nl/SiteCollectionDocuments/corp/Lustrum/UU%20Jaarverslag%20 2011%20web.pdf

Universiteit van Amsterdam

http://www.uva.nl/over_de_uva/publicaties/jaarverslagen.cfm/C5AE2EC9-2F8B4F03-88FBEE6D23C769D7

Universiteit van Tilburg

http://www.tilburguniversity.edu/nl/jaarverslag2011.pdf

UPC Nederland

http://overupc.upc.nl/nieuws/publicaties/jaarverslag/

USG People N.V.

http://jaarverslag.usgpeople.com/


Organisatie


Van Gansewinkel Groep

www.jaarverslagvangansewinkelgroep.nl

Van Lanschot Bankiers

http://www.vanlanschot.nl/vanlanschot/over-van-lanschot/mvo/externe-communicatie.html

Van Leeuwen Buizen Groep B.V

http://www.vanleeuwenbuizen.eu/nl/profiel/publicaties

Van Oord

http://www.vanoord.com/about-us

Van Wijnen Groep N.V.

http://www.vanwijnen.nl/over_van_wijnen/financieel/jaarverslag/

Vanderlande

www.vanderlande.com/corporateresponsibility

VanDrie Group

http://www.vandriegroup.nl/mvo/

Vastned Retail N.V.

http://www.vastned.nl/pers___publicaties/jaarverslagen/

VDL Groep

http://www.vdlgroep.com/data/uploads/vdl%20groep/VDL%20Groep/VDL_ JV%202011%20NL_screen.pdf

Vebego International N.V.

http://static.vebego.com/pages/Jaarverslag_2011_NL/ http://static.vebego.com/pages/Duurzaamheidsverslag_2010_NL/ http://static.vebego.com/pages/OlijfgroenBoekje_2011_NL/index.html#/47/ zoomed

VION Holding N.V.

www.vionfoodgroup.com

Vitens N.V.

http://www.vitensjaarverslag.nl/

Vodafone

http://over.vodafone.nl/duurzaam/visie-en-strategie/rapportages

VolkerWessels

www.volkerwessels.com http://www.volkerwessels.com/nl/corporate-responsibility/duurzaamheidsverslag-2011

Vos Logistics B.V.

http://voslogistics.nl/reports/sustainability/2011/

Vrije Universiteit

http://www.vu.nl/nl/over-de-vu/profiel-en-missie/cijfers-en-naslagwerken/naslagwerken/index.asp

Wageningen UR

http://documents.plant.wur.nl/wur/Duurzaamheidsverslag_WageningenUR_2011. pdf

Wavin N.V.

http://www.wavin.com/com/CSR_Reporting.html

Wereldhave Management Holding www.wereldhave.com B.V. Wolters Kluwer N.V.

http://reports.wolterskluwer.com/2011/ar/servicepages/welcome.html http://reports.wolterskluwer.com/2011/sr/annexes/disclosureofmanagementapproachgri.html

Yara Sluiskil B.V.

http://www.yara.nl/doc/39761_2011_Duurzaamheidsverslag.pdf

Zeeman Groep B.V.

http://www.jambooty.be/nl/api/embed?doc=1003467&token=70a56fbad8db6b4 4f6acf0fb29a3a1f3&sidebar=true&bgcolor=&skin=2&language=dutch&slider=fals e&pageinput=false&pageindex=true&print=true&download=true&search=false&f lpage=true&menu=true&langnl=false&langfr=

Zesko Holding B.V.

https://www.ziggo.com/nl/investors/financiele-publicaties/


55

C Bedrijven met een

nulscore

In de benchmark van dit jaar hebben in totaal 242 bedrijven een nulscore gekregen. Van een aantal van deze bedrijven is bekend dat er een moederbedrijf is dat een financieel en/of maatschappelijk verslag publiceert. Deze ondernemingen zijn gemarkeerd met een asterisk (*). Soms heeft de moeder een uitgebreid maatschappelijk verslag beschikbaar, dat echter niet voldeed aan de eisen van het deelnameprotocol. De Transparantiebenchmark geeft dan ook geen oordeel over dit eventueel aanwezige moederverslag, omdat die verslaggeving niet ontvankelijk werd verklaard. Het deelnameprotocol van de Transparantiebenchmark bepaalt namelijk welke verslagen in aanmerking komen om te worden meegenomen in de beoordeling. Daarvoor hanteert het protocol de volgende vier toetsstenen: 1 Publiek toegankelijk verantwoordingsinformatie: De te beoordelen informatie moet de status hebben van publiek toegankelijke verantwoordingsinformatie. Dit houdt in dat verslaggeving beschikbaar is op de website of tenminste kosteloos opvraagbaar is. Verslagen die alleen tegen betaling bij de Kamer van Koophandel kunnen worden ingezien, krijgen een nulscore. 2 Periodieke verantwoordingsinformatie: De te beoordelen informatie moet de status hebben van periodieke verantwoordingsinformatie. Dit wil zeggen dat de verslaggeving een bepaalde periode bestrijkt en dat deze periode ook geduid wordt. Alleen de meest recente verantwoordingsinformatie wordt meegenomen, dit is doorgaans de verslaggeving over het verslagjaar dat is geëindigd in 2011. Alleen verantwoordingsinformatie 56

die gepubliceerd is vóór 1 juli 2012 komt in aanmerking voor beantwoording van de vragen. In de regel zullen toespraken, verslagen van bijeenkomsten met stakeholders, persberichten, brochures, interne tijdschriften of specifieke rapporten over de steun aan bijvoorbeeld goede doelen niet in aanmerking komen als periodieke verantwoordingsinformatie. 3 Verantwoordingsinformatie op websites: Eventuele informatie op websites komt in aanmerking voor beantwoording van de vragen mits in de periodieke verantwoordingsinformatie hier expliciet en gedetailleerd naar verwezen wordt. Met een expliciete en gedetailleerde verwijzing wordt bedoeld: een specifieke weblink die de lezer direct navigeert naar de juiste, afgebakende, informatie op de website. Een willekeurige webpagina over MVO, waar op geen enkele wijze aan wordt gerefereerd in de periodieke verantwoordingsinformatie, komt niet in aanmerking voor beantwoording van de vragen. Indien de verantwoordingsinformatie in zijn geheel digitaal wordt aangeboden (web-based reporting), dient te worden voldaan aan punt 2 ‘periodieke verantwoordingsinformatie’, welke duidelijk wordt afgebakend van de overige informatie op de website. Informatie op webpagina’s waarvan niet kan worden aangetoond dat het periodieke verantwoordingsinformatie betreft komt niet in aanmerking. 4 Niet-Nederlandse verantwoordingsinformatie: Niet-Nederlandse verantwoordingsinformatie (bijvoorbeeld een jaarverslag van een


buitenlandse moeder) komt in aanmerking voor beantwoording van de vragen, mits: a het mogelijk is op grond van de informatie in het internationale jaarverslag de bedrijfsactiviteiten te onderscheiden die betrekking hebben op Nederland, in termen van omzet en aantal medewerkers; b het internationale verslag een voldoende helder beeld geeft van de mate waarin de gepubliceerde data en informatie (ook) betrekking heeft op Nederlandse activiteiten op het gebied van het profiel, strategie & beleid, managementbenadering, resultaten en verslaggeving. De relatie en mogelijke verschillen in

activiteiten tussen corporate en Nederland dienen te zijn beschreven en toegelicht; c het internationale jaarverslag, voor zover niet gesteld of vertaald in het Nederlands, is gesteld of vertaald in het Frans, Duits of Engels (in aansluiting op BW 2:403, lid 1, sub d). d er een expliciete en precieze verwijzing is opgenomen in het Nederlandse maatschappelijk verslag naar het internationale (geaggregeerde/ corporate) jaarverslag. Bij vrijwillig toegetreden buitenlandse bedrijven zonder Nederlands jaarverslag geldt deze laatste eis niet.

Naam organisatie

Naam organisatie

A. Hakpark B.V.

Beleggingsmij. Braverassa B.V.

ABB B.V.*

Bluewater Energy Services B.V.

Accenture B.V.*

BMW Nederland B.V.*

Adecco Nederland Holding B.V.*

Bosal Nederland B.V.

Advanced Travel Partners Nederland B.V.

Boston Scientific Int. B.V.*

Albron Nederland B.V.

BP Nederland Holdings B.V.*

Alliance Boots B.V.*

British American Tobacco International (Holdings) B.V.*

Amega Holding B.V.

BT Nederland N.V.*

American Express Services Europe Limited*

Burg Industries B.V.*

Amtrada Holding B.V.

C. den Braven Beheer B.V.

Ardagh Group Netherlands B.V.*

Caldic B.V.

Asics Europe B.V.*

Canon Europa N.V.

AstraZeneca B.V.*

Cargill B.V.*

Astrum Automotive B.V.

Cementbouw B.V.*

Atos Origin Nederland B.V.*

Center Parcs Europe N.V.*

AutoBinck Beheer N.V.

CEVA Logistics Holdings B.V.*

A-Ware Food Group B.V. (voorheen Anker Food Group)

CFS Holdings B.V.*

Bakkersland Groep B.V.

Charden International B.V.

Ball Pack. Europe Holding B.V.*

Chartis Europe S.A.*

BASF Nederland B.V.*

Citadel Enterprises B.V.

BCD Holdings N.V.*

Coöp. Inkoopver. Superunie BA


57

58

Naam organisatie

Naam organisatie

Coöp. Kon. Fruitmast. Grp. UA

Ewals Holdings B.V.

Coöper. Kon. Cebeco Groep UA

Fabory Nederland B.V.

Copaco Nederland B.V.

Falcon Holding B.V.

Cornelder Holding B.V.

Farm Frites Beheer B.V.

Da Holding B.V.

Flowserve*

Damen Shipyards Group N.V.

Foot Locker Europe B.V.*

Danone Baby & Med. Nutr. B.V.*

Free Record Shop Holding B.V.

De Groot Verschuur Hold. B.V.*

FUJIFILM Europe B.V.*

De Hoop Terneuzen B.V.

GDF SUEZ Global Gas Hold. B.V.*

de Persgroep Nederland B.V.

General Motors Nederland B.V.*

De Rijke Continental B.V.

Generali Verz.groep N.V.

De Stiho Groep B.V.

Genzyme Europe B.V.*

De Vierschaar B.V.

GlaxoSmithKline*

Deka Exploit.maatsch. B.V.*

Glencore Grain Rotterdam B.V.*

Delek Nederland B.V.

G-Star Raw C.V. (voorheen Jill Holding B.V.)

Denkavit Internationaal B.V.

Gulf Holding B.V.

Denso Int. Europe B.V.*

GVB Amsterdam

Dexcom Holdings N.V.

Hagemeyer N.V.

Dirk van den Broek Supermarkten B.V.

Heiploeg Group

DOC Kaas

Hertel Holding B.V.*

Draka Holding N.V.*

Hitachi Machinery N.V.*

Dyckerhoff Basal Nederl. B.V.*

Homel Holding B.V.*

E.ON Benelux N.V.*

Honeywell Netherl. Hold. B.V.*

Econosto N.V.*

Hoogvliet B.V.

Ecurion

Hoogwegt Groep B.V.

Electrolux Holding B.V.*

Hoya Holdings (Asia) B.V.(voorheen Hoya Holdings N.V.)

Elopak B.V.*

Hyster

Endemol Group N.V.

IBM Nederland BV*

Envema B.V.

IKEA Nederland B.V.*

Equens SE

Imation Europe B.V.*

Ericsson Holding Int. B.V.*

IMCD Holding B.V.

Esso Benelux B.V.*

Inalfa Roof Systems Hold. N.V.

Eur. Container Terminals B.V.*

INEOS NOVA Eur. Holding B.V.

Euro-Scrap Alliance B.V.

Ingram Micro*

Eurospecialities Foods B.V.

Int. Flavors & Fragrances B.V.*


Naam organisatie

Naam organisatie

Interface Europe B.V.*

MHI Equipment Europe B.V.*

Interfood Holding

Michelin Nederland N.V.*

Intergamma B.V.

Mijwo Beheer B.V.

InterGen N.V.*

Miss Etam B.V.

ISS Holding Nederland B.V.*

Mitsubishi Caterp. Forkl. B.V.*

Janssen-cilag

Mitsubishi Electric Eur. B.V.*

Jetix Europe N.V. (Disney XD)*

Mitsubishi Motors Europe B.V.*

Jurriens Exploitatiemij. B.V.

Momentive Specialty Chemicals BV

Kamstra Export BV

Nedcar

Kawasaki Motors Europe N.V.*

Nedfast Holding B.V.

Keppel Verolme B.V.

Nedri Spanstaal B.V.

Koninklijke Distill. Dirkzwager B.V.*

Nefit B.V.*

Koninklijke Smilde B.V.

Nestlé Nederland B.V.*

Koninklijke Wagenborg

New Skies Investm. Hold. B.V.*

Koninklijke Zeelandia Groep B.V.

Nike Eur. Operat. Neth. B.V.*

Koop Holding

Norfolk Holdings B.V.*

Kramp Groep B.V.

Norit International B.V.

Kruidenier Groep B.V.

NXP Semiconductors Neth. B.V.*

Kuehne + Nagel N.V.*

OAD Groep

Kuwait Petroleum B.V.

ODS B.V.

Kyocera Mita Europe B.V.*

Omron Europe B.V.*

Leaf International B.V.*

Optiver Holding B.V.

LEDlicht Nederland B.V

Oracle Nederland B.V.*

Loders Croklaan Group B.V.*

Otra N.V.

Logica Nederland B.V.

Oxbow Coal B.V.

Lohomij B.V.

Oxxio B.V.*

Loyens & Loeff N.V.

P.L. v. Merksteijn Hold. B.V.

Manpower Nederland B.V.*

Peugeot Nederland*

Markeur

PGA Nederland N.V.*

Mars Nederland B.V.*

Philip Morris Int. Hold. B.V.*

Maxxium Worldwide B.V.*

Poiesz Beheer B.V.

MCB International B.V.

Postkantoren B.V.*

Meatpoint B.V.

Pouw Beheer B.V.

Medtronic B.V.*

PPG Coatings Nederland B.V.*

Mexx Europe Holding B.V.

ProLogis Eur. Develop. B.V.*


59

Naam organisatie

Naam organisatie

R.E.T. Advies en Handel B.V.

The Nielsen Company B.V.*

Raben Group B.V.

Theobroma B.V.

Remeha Group B.V.*

Thermphos International B.V.

RFS Holland Holding B.V.

Thomas Cook Nederland B.V.

Ricoh Nederland B.V.

Thyssenkrupp Mat. Nederl. B.V.*

Rockwell Automation B.V.*

Toshiba Medical Systems Europe B.V.*

Rockwool Benelux Holding

Total Nederland NV*

Rouppe Van der Voort B.V.

Toza B.V.

RTL Nederland B.V.*

TP Haluco Holding B.V.*

Ruvabo B.V.

Trebbe Groep B.V.

SABIC Holding Europe B.V.*

Treofan Film Int. B.V.

Samsung Electronics Benelux BV*

TRIADE Holding B.V.*

Sanoma Media B.V.*

Universiteit Maastricht

Sara Lee International B.V.*

Utility Support Group B.V.*

SBS Broadcasting B.V.

Van den Ban Autobanden B.V.

Scheuten Glass Holding B.V.

Van Mossel

Seatrade Holding B.V.

Vitol Holding B.V.

Sensata Technol. Holding N.V.*

Voestalpine Polynorm B.V.*

SHV Holdings N.V.

Vreugdenhil Groep B.V.

SIHI Group B.V. (voorheen Sterling Fluid)

Vroegop Ruhe & Co. B.V.

Sime Darby Unimills B.V.*

Vroon Group B.V.

SITA Netherlands

Wärtsilä Nederland*

Sodexo Nederland B.V.

Watts Industries Europe B.V.*

SPAR Holding B.V.*

Wim Bosman Groep B.V.*

Stage Entertainment B.V.

Wintershall Nederland B.V.*

Stahl Group B.V.

Yokogawa Europe B.V.*

Stork Storteboom Group B.V. Sulzer Netherlands Holding Sundio Group B.V. Swets & Zeitlinger Hold. N.V. Synbra Holding B.V. Tata Steel Thales Nederland*

60


D Criteria Transparantie

benchmark 2012 Inhoudsgerichte criteria (maximaal 100 punten)

De inhoudgerichte vragen hebben betrekking op de inhoud van de informatievoorziening. Aan de hand van deze criteria wordt beoordeeld in hoeverre de verslaggeving op transparante wijze ingaat op relevante aspecten zoals het profiel, de strategie, bestuurstructuur, MVO-resultaten van de organisatie en het maatschappelijke verslaggevingbeleid.

Profiel (15 punten)

◽◽De producten en/of diensten die de organisatie levert,

In de categorie ‘Profiel’ wordt gevraagd of de verslaggeving inzicht geeft in onderwerpen zoals personeelsomvang, belangrijkste producten en diensten, de kernprocessen van de organisatie en de invloed op mens, milieu en samenleving, de eigendomsverhoudingen en de positie in de keten.

evenals indien van toepassing de merken die de organisatie voert.

■■ Vraag 2.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de kernprocessen en -activiteiten van de organisatie?

■■ Vraag 1 Bevat de verantwoordingsinformatie een beschrijving van de aard en omvang van de organisatie, inclusief beschrijving van eventuele dochterorganisaties en deelnemingen?

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (waaronder een toelichting op grondstoffen

◽◽Nee (éen minpunt) ◽◽Ja, in de verantwoordingsinformatie is een beschrij-

■■ Vraag 2.2 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de impact van de eigen bedrijfsvoering op mens, milieu en samenleving?

ving opgenomen met een toelichting van alle vijf van onderstaande punten. (geen punten)

Vink de desbetreffende punten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze punten terug te vinden zijn.

◽◽De juridische structuur van de organisatie, inclusief eventuele groepsstructuur. ◽◽De landen waarin de organisatie actief is. ◽◽De organisatieactiviteiten per land of regio, per divisie of per productieproces. ◽◽Categorieën afnemers en leveranciers.

wanneer van toepassing) (2 punten)

Toelichting: met impact wordt bedoeld, een toelichting op de voornaamste gevolgen (effecten op o.a. stakeholders) van de kernprocessen en -activiteiten van de organisatie voor duurzame ontwikkeling (bijvoorbeeld CO2 emissies, bedrijfsongevallen, afval lozing, et cetera).

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten)


61

■■ Vraag 2.3 Wordt in de beschrijving van de impact van de eigen activiteiten op mens, milieu en samenleving ingegaan op ten minste twee aspecten die relevant zijn voor de sector waarin de onderneming opereert? Let op: U dient in de comment box onder aan de vraag te benoemen welke sectorspecifieke aspecten in de verantwoordingsinformatie zijn toegelicht.

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+3 punten)

Toelichting: het kan hierbij zowel gaan om informatie over activiteiten die ‘stroomopwaarts’ (leveranciers) of ‘stroomafwaarts’ (afnemers) plaats vinden.

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een beschrijving van de keten aan de hand van ten minste drie van de onderstaande punten. (2 punten)

■■ Vraag 3 Bevat de verantwoordingsinformatie een samenvatting van het organisatieprofiel met kwantitatieve informatie over de omvang van de organisatieactiviteiten? Toelichting: met een samenvatting wordt bedoeld, een beknopt, afgebakend, overzicht waarbij de lezer in één oogopslag inzicht heeft in een bepaald onderwerp. Verwijzingen naar diverse zinsneden als onderdeel van de tekst op diverse plaatsen in de verslaggeving voldoen niet.

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een samenvatting met kwantitatieve informatie over ten minste vier van de onderstaande punten. (2 punten)


◽◽Aantal medewerkers ◽◽Hoeveelheid geleverde producten en/of diensten ◽◽Omzet- of opbrengstgegevens ◽◽Omvang van de activa van de organisatie ◽◽Operationele kostenontwikkeling

62

■■ Vraag 4.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een overzicht van de (internationale) keten waarin de organisatie opereert?


◽◽Herkomst van grondstoffen en (half-) fabricaten, gespecificeerd naar land of regio.

◽◽Belangrijkste categorieën toeleveranciers. ◽◽Belangrijkste afzetmarkten en categorieën afnemers. ◽◽Belangrijkste onderaannemers. ◽◽De (internationale) handels-, financierings- en eigendomsrelaties van de organisatie.

■■ Vraag 4.2 Welke van de onderstaande punten over ketenverantwoordelijkheid staan beschreven in de verantwoordingsinformatie? De impact van de keten op mens, milieu en samenleving. (+2 punten) ◽◽De mate waarin de maatschappelijke aspecten die spelen in de keten waarin de onderneming actief is, beïnvloedbaar zijn door de onderneming. (+1 punt) ◽◽De mate van (internationale) samenwerking binnen de keten waarin de onderneming actief is. (+1 punt) ◽◽Geen van de bovenstaande punten. (0 punten)


Strategie en beleid (20 punten) In de categorie ‘Strategie en beleid’ wordt gevraagd naar de visie van de onderneming ten aanzien van MVO en de wijze waarop deze wordt ondersteund door het hoogste bestuurslichaam. Onderdeel is ook ketenverantwoordelijkheid, waarbij de onderneming ondermeer voorbeelden van interventies/beleid dient te geven.

■■ Vraag 5.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de algehele strategie van de organisatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt) ■■ Vraag 5.2 Gaat de beschrijving van de strategie in op de strategische prioriteiten van de organisatie, inclusief tijdsaanduiding van de betreffende prioriteiten voor bijvoorbeeld de komende 3 tot 5 jaar?

■■ Vraag 6.3 Zijn in de toelichting op de MVO visie en strategie de strategische prioriteiten benoemd? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+3 punten) ■■ Vraag 6.4 Bevat de verantwoordingsinformatie een verklaring van het bestuur of de directie (mogelijk in de vorm van een voorwoord of apart hoofdstuk) waarin ten minste vier van onderstaande elementen expliciet zijn beschreven? Toelichting: enkel een separaat hoofdstuk/paragraaf waarvan evident is dat de inhoud afkomstig is van het bestuur of de directie komt in aanmerking voor beantwoording van deze vraag. Het gehele verslag (indien de jaarrekening is ondertekend door het bestuur of de directie) komt niet in aanmerking voor beantwoording van deze vraag.


◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt) ■■ Vraag 6.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de visie en strategie van de organisatie met betrekking tot MVO?

◽◽De relevantie van maatschappelijk verantwoord ondernemen voor de onderneming.

◽◽De meest relevante ontwikkelingen in de afgelopen verslaggevingsperiode.

◽◽De belangrijkste maatregelen en doelstellingen van de ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten) ■■ Vraag 6.2 Is in de toelichting op de MVO visie en strategie aangegeven welke specifieke gedragscodes worden gevolgd en/of aan welke (internationale) conventies en richtlijnen de onderneming zich conformeert? Let op: het gaat bij deze vraag enkel om externe gedragscodes.

onderneming ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen voor bijvoorbeeld de komende 3 tot 5 jaar. ◽◽Vooruitzichten met betrekking tot de belangrijkste doelstellingen en prioriteiten ten aanzien van de financieel-economische, milieugerelateerde en sociale resultaten van de onderneming. ◽◽Samenwerking met de stakeholders ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen.


◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) Transparantiebenchmark 2012 De Kristal

63

■■ Vraag 7.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de risico’s en/of mogelijkheden van MVO voor de uitwerking van de bedrijfsstrategie?

■■ Vraag 8.2 Op welke van de onderstaande punten gaat de toelichting op het beleid ten aanzien van ketenverantwoordelijkheid in?


Vink de desbetreffende punten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze punten terug te vinden zijn:

■■ Vraag 7.2 Wordt in de verantwoordingsinformatie concreet aangegeven op welke manier de organisatie van plan is met de risico’s en/of mogelijkheden met betrekking tot MVO om te gaan? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt) ■■ Vraag 8.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op het gevoerde beleid van de organisatie ten aanzien van ketenverantwoordelijkheid?

◽◽Mensenrechten en de beleidsmatige uitgangspunten en doelstellingen die de onderneming hierbij hanteert. (+1 punt) ◽◽Omkoping en corruptie en de beleidsmatige uitgangspunten en doelstellingen die de onderneming hierbij hanteert. (+1 punt) ◽◽Het bereik van het beleid ten aanzien van toeleveranciers, door duidelijk te maken in hoeverre eisen worden gesteld aan indirecte toeleveranciers. (+1 punt) ◽◽De toelichting gaat niet in op bovenstaande aspecten. (0 punten)

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, een algemene toelichting, inclusief een toelichting op het beleid ten aanzien van toeleveranciers (en/of afnemers en klanten). (1 punt) ◽◽Ja, een specifieke toelichting, waarbij zowel op milieugerelateerde als sociale uitdagingen bij verantwoord ketenbeheer wordt ingegaan. (2 punten)

64


Bestuurstructuur en managementbenadering (25 punten) In de categorie ‘Bestuurstructuur en management benadering’ wordt gevraagd of de verslaggeving inzicht geeft in de bestuurstructuur en het managementsysteem voor MVO. Er is ondermeer aandacht voor de distributie en aard van taken en verantwoordelijkheden en de opbouw van beloningssystemen in relatie tot MVO prestaties.

■■ Vraag 9 Bevat de verantwoordingsinformatie een beschrijving van de Raad van Bestuur (en van de Raad van Commissarissen indien van toepassing), inclusief een toelichting op de achtergronden en bestuurstaken van bestuurders? ◽◽Nee (één minpunt) ◽◽Ja, de namen van de leden van de RvB (en RvC indien van toepassing) zijn benoemd, zonder verdere toelichting. (één minpunt) ◽◽Ja, de namen van de leden van de RvB (en RvC indien van toepassing) zijn benoemd, met een toelichting op alle vier van onderstaande punten. (0 punten)


◽◽Taken en verantwoordelijkheden van de bestuurders ◽◽Bestuurstermijnen ◽◽Achtergrond van de bestuurders ◽◽Overige bestuursfuncties van bestuurders ■■ Vraag 10.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een beschrijving van de organisatiestructuur op het niveau van de belangrijkste decentrale organisatie-eenheden (divisies, business units of landen)?

◽◽Nee (één minpunt) ◽◽Ja (0 punten)

■■ Vraag 10.2 Bevat de verantwoordingsinformatie een schematische weergave van de organisatiestructuur (organogram)? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt) ■■ Vraag 11.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de taken en verantwoordelijkheden binnen de organisatie ten aanzien van MVO? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt) ■■ Vraag 11.2 Op welke van de onderstaande punten gaat de toelichting op de managementstructuur ten aanzien van MVO in? ◽◽De verantwoordelijkheid en betrokkenheid van het hoogste bestuurslichaam bij de strategie en de resultaten van de organisatie op het gebied van MVO. (+1 punt) ◽◽De verantwoordelijkheid en betrokkenheid van toezichthouders (bijvoorbeeld de Raad van Commissarissen of een speciaal daartoe ingestelde commissie) bij de strategie en de resultaten van de organisatie op het gebied van MVO. (+1 punt) ◽◽De toelichting gaat niet in op bovenstaande punten. (0 punten)

■■ Vraag 12.1 Geeft de verantwoordingsinformatie inzicht in hoe maatschappelijke resultaten worden meegewogen bij de vaststelling van de beloning van bestuurders? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten)


65

■■ Vraag 12.2 Maakt de toelichting in kwantitatieve termen duidelijk welk deel van de totale beloning afhankelijk is van maatschappelijke resultaten? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 13.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting van de wijze waarop de dialoog met stakeholders structureel is ingericht?

■■ Vraag 14.2 Op welke van de onderstaande aspecten gaat de toelichting op het managementsysteem met betrekking tot MVO in? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf vier aspecten worden punten toegekend). (+2 punten) ◽◽Proces van strategiebepaling ◽◽Informatie over risicomanagement ◽◽Informatie over de analyse van economische, milieu, -en sociale aspecten van de bedrijfsvoering

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten) ■■ Vraag 13.2 Bevat de verantwoordingsinformatie eveneens commentaar van stakeholders zelf? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten)

activiteiten (waaronder bijvoorbeeld certificatie van management systemen) ◽◽Beoordelings- en beloningsystemen ◽◽Feedback en evaluatiesystemen (inclusief beleidsevaluaties)

◽◽Geen van de bovenstaande aspecten (0 punten)

■■ Vraag 14.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een beschrijving van het managementsysteem met betrekking tot MVO?

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt)

◽◽Naleving van wet -en regelgeving ◽◽Inrichting van het managementsysteem ◽◽Uitvoering van (interne) audits en andere monitoring-

■■ Vraag 14.3 Wordt in de verantwoordingsinformatie expliciet toegelicht hoe externe stakeholders eventuele klachten kenbaar kunnen maken en de wijze waarop de organisatie klachten behandeld? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 15.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een beschrijving van de activiteiten van de organisatie op het gebied van ketenverantwoordelijkheid, evenals het managementsysteem met betrekking tot de keten? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja. Inclusief een toelichting op de verankering van maatschappelijke overwegingen in het inkoopproces en/of klantacceptatieproces. (1 punt)

66


■■ Vraag 15.2 Op welke van de onderstaande aspecten gaat de toelichting op de activiteiten van de organisatie ten aanzien van ketenverantwoordelijkheid in? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf 3 aspecten worden punten toegekend). (+3 punten)

■■ Vraag 15.5 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting van de wijze waarop de organisatie betrokken is bij vormen van externe controle op verantwoord ketenbeheer (bijvoorbeeld deelname aan initiatieven gericht op keurmerken)? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt)

◽◽Informatie over het proces om individuele toeleveranciers met een verhoogd risicoprofiel te kunnen identificeren ◽◽Informatie over de analyse van economische, milieuen sociale aspecten in de keten ◽◽Bewaken en naleven van interne en externe regelgeving ◽◽Stimuleren van standaarden voor managementsystemen in de keten ◽◽Uitvoering van audits en andere monitoringsactiviteiten in de keten ◽◽Klachtenafhandeling

◽◽Geen van de bovenstaande aspecten (0 punten) ■■ Vraag 15.3 Bevat de verantwoordingsinformatie een expliciete beschrijving hoe de organisatie omgaat met toeleveranciers die zich niet houden aan interne of externe codes, en de omstandigheden waaronder de organisatie de relatie met de toeleverancier zou verbreken? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 15.4 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting van de wijze waarop de organisatie participeert in samenwerkingsverbanden binnen de sector gericht op verantwoord ketenbeheer? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt) Transparantiebenchmark 2012 De Kristal

67

Resultaten (30 punten) In de categorie ‘resultaten’ wordt gevraagd in hoeverre de verslaggeving transparant is over de economische, milieu en sociale resultaten van de bedrijfsvoering.

■■ Vraag 16.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de behaalde maatschappelijke resultaten?

■■ Vraag 17.2 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op onderstaande niet-financiële economische aspecten van de bedrijfsvoering? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf 3 aspecten wordt een punt toegekend). (+1 punt) ◽◽Innovatie (waaronder partnerships) ◽◽Huisvestingsbeleid (inclusief de impact op

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt)

werkgelegenheid)

■■ Vraag 16.2 Hoeveel maatschappelijke resultaten relevant voor de organisatie en/of de sector waarin de organisatie opereert worden in de verantwoordingsinformatie toegelicht?

◽◽Invloed op de arbeidsmarkt (local sourcing) ◽◽De preventie van omkoping en corruptie ◽◽Eerlijke concurrentie en prijsvorming ◽◽Verspreiding van kennis via onderzoek en ontwikkeling ◽◽Socio-economische aspecten van investeringen, producten en diensten

◽◽De effecten van investeringen en desinveste◽◽Minder dan 2 maatschappelijke resultaten (0 punten) ◽◽Ten minste 2 maatschappelijke resultaten (+2 punten) ◽◽Ten minste 4 maatschappelijke resultaten (+4 punten) ◽◽Ten minste 4 maatschappelijke resultaten. Daarbij

ringen, waaronder acquisities en het afstoten van ondernemingsonderdelen


worden deze resultaten toegelicht in het kader van eerder gestelde doelstellingen en daaruit voortvloeiende maatregelen van het management. (+5 punten)

■■ Vraag 17.1 Geeft de verantwoordingsinformatie inzicht in (de financieel en niet-financieel) economische resultaten van de organisatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt)

68


■■ Vraag 17.3 Bevat de verantwoordingsinformatie kwantitatieve indicatoren met betrekking tot de onderstaande niet- financiële economische aspecten van de bedrijfsvoering? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf 3 aspecten worden punten toegekend). (+2 punten) ◽◽Innovatie (waaronder partnerships) ◽◽Huisvestingsbeleid (inclusief de impact op werkgelegenheid)

◽◽Invloed op de arbeidsmarkt (local sourcing) ◽◽De preventie van omkoping en corruptie ◽◽Eerlijke concurrentie en prijsvorming ◽◽Verspreiding van kennis via onderzoek en ontwikkeling ◽◽Socio-economische aspecten van investeringen, producten en diensten ◽◽De effecten van investeringen en desinvesteringen, waaronder acquisities en het afstoten van ondernemingsonderdelen

◽◽Geen van de bovenstaande aspecten (0 punten) ■■ Vraag 18 Bevat de verantwoordingsinformatie economische doelstellingen van de bedrijfsvoering voor de komende periode? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, ten minste één financiële en één niet-financiële kwantitatieve prestatiedoelstelling, inclusief een concreet tijdspad. (1 punt)

■■ Vraag 19 Bevat de verantwoordingsinformatie kwantitatieve prestatie-indicatoren met betrekking tot milieugerelateerde aspecten van de bedrijfsvoering? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, ten minste 2 kwantitatieve milieu-indicatoren van ten minste 1 van de onderstaande categorieën. (2 punten) ◽◽Ja, ten minste 4 kwantitatieve milieu-indicatoren van ten minste 2 van de onderstaande categorieën. (3 punten) ◽◽Ja, ten minste 6 kwantitatieve milieu-indicatoren van ten minste 3 van de onderstaande categorieën. (4 punten)

Vink de desbetreffende categorie(ën) aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze categorieën terug te vinden zijn:

◽◽Energie-, materiaal- en waterverbruik ◽◽Lozingen, waaronder ook ongelukken en incidentele lozingen

◽◽Emissies, in het bijzonder met betrekking tot broeikasgassen en ozonafbrekende gassen

◽◽Afval, evenals informatie over hergebruik en recycling ■■ Vraag 20 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op het gevoerde milieubeleid van de organisatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten) ■■ Vraag 21 Geeft de verantwoordingsinformatie inzicht in de milieudoelstellingen van de organisatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, ten minste 2 milieu doelstellingen. (1 punt) ◽◽Ja, ten minste 2 kwantitatieve milieu doelstellingen, inclusief een concreet tijdspad. (2 punten)


69

■■ Vraag 22 Bevat de verantwoordingsinformatie kwantitatieve prestatie-indicatoren met betrekking tot sociale aspecten van de bedrijfsvoering? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, ten minste 2 kwantitatieve sociale indicatoren van ten minste 1 van de onderstaande categorieën. (2 punten)

◽◽Ja, ten minste 4 kwantitatieve sociale indicatoren van ten minste 2 van de onderstaande categorieën. (3 punten) ◽◽Ja, ten minste 6 kwantitatieve sociale indicatoren van ten minste 3 van de onderstaande categorieën. (4 punten)

Vink de desbetreffende categorie(ën) aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze categorieën terug te vinden zijn:

◽◽Arbeidsvoorwaarden, waaronder werkgelegenheid, sociale zekerheid, beloning, en emolumenten ◽◽Arbeidsomstandigheden, waaronder aspecten als veiligheid en gezondheid, letsel- en beroepsziektes, opleiding en training, diversiteit en ontplooiingsmogelijkheden ◽◽Het waarborgen van mensenrechten, fundamentele beginselen en rechten op het werk, respect voor lokale gemeenschappen en inheemse volkeren ◽◽Productverantwoordelijkheid, waaronder aspecten als veiligheid, eerlijke handel, dierwelzijn, voedselveiligheid en genetische modificatie

■■ Vraag 24 Geeft de verantwoordingsinformatie inzicht in de sociale doelstellingen van de organisatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, ten minste 2 sociale doelstellingen. (1 punt) ◽◽Ja, ten minste 2 kwantitatieve sociale doelstellingen, inclusief een concreet tijdspad. (2 punten)

■■ Vraag 25 Geeft de verantwoordingsinformatie inzicht in de activiteiten van de organisatie met betrekking tot maatschappelijke betrokkenheid? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, met behulp van concrete voorbeelden/casus. (1 punt)

◽◽Ja, met behulp van een kwantitatieve onderbouwing. (2 punten)

■■ Vraag 26 Welke van de onderstaande aspecten met betrekking tot het beleid ten aanzien van maatschappelijke betrokkenheid worden in de verantwoordingsinformatie toegelicht? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf 2 aspecten wordt een punt toegekend). (1 punt) ◽◽Vrijwilligerswerk ◽◽Pro bono dienstverlening of het gratis beschikbaar stellen van producten

■■ Vraag 23

◽◽Specifieke maatschappelijke projecten, gericht op

Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op het gevoerde sociale beleid van de organisatie?

educatie, cultuur, techniek, welvaart, gezondheid of een ander thema, waaraan de organisatie zich voor langere tijd heeft verbonden ◽◽Maatschappelijke sponsoring


70



Maatschappelijk verslaggevingsbeleid (10 punten) In de categorie ‘Maatschappelijk verslaggevingsbeleid’ wordt gevraagd of de verslaggeving inzicht geeft in verslaggevingsbeleid, verslaggevingsproces, reikwijdte en afbakening die ten grondslag ligt aan de verslaggeving zelf.

■■ Vraag 27 Welke van de onderstaande aspecten ten aanzien van het onderliggende verslaggevingsbeleid en –proces voor maatschappelijke verslaggeving worden in de verantwoordingsinformatie toegelicht? Vink de desbetreffende aspecten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze aspecten terug te vinden zijn (vanaf 3 aspecten worden punten toegekend). (3-5 aspecten = 2 punten; 6-9 aspecten = 3 punten) ◽◽De doelgroep van het verslag ◽◽Gevolgde verslaggevingstandaarden of –richtlijnen (zoals GRI en RJ 400)

◽◽De selectie van de meest belangrijke

■■ Vraag 28.1 Bevat de toelichting op het verslaggevingsbeleid een beschrijving van de reikwijdte van de verslaggeving, waarbij wordt aangeven over welke delen van de organisatie verslag wordt gedaan? Toelichting: Een verwijzing naar het financiële verslaggevingsbeleid volstaat niet. Ook een verwijzing naar een voetnoot bij een specifiek onderdeel (bijvoorbeeld een figuur of indicator) ter verduidelijking van de reikwijdte is onvoldoende.

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (2 punten) ■■ Vraag 28.2 Wordt in de toelichting op de reikwijdte specifiek aangegeven welke keuzes de organisatie heeft gemaakt in haar verslaggevingsbeleid ten aanzien van haar dochterondernemingen, deelnemingen, fusies, acquisities, het afstoten van ondernemingsonderdelen, outsourcing et cetera? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt)

prestatie-indicatoren

◽◽Gehanteerde definities ◽◽Methoden van meten, schatten en berekenen ◽◽Inherente beperkingen als gevolg van de methoden van meten, schatten en berekenen

◽◽De invloed van wijzigingen in definities en meetmethodes ◽◽Het verslaggevingsproces, inclusief de methode van consolideren van gegevens ◽◽De aan de gegevens ten grondslag liggende veronderstellingen


■■ Vraag 29.1 Wordt uit de toelichting op het verslaggevingsbeleid duidelijk over welke periode de verantwoordingsinformatie betrekking heeft? Toelichting: Een verwijzing naar het financiële verslaggevingsbeleid volstaat niet. Ook een verwijzing naar een voetnoot bij een specifiek onderdeel (bijvoorbeeld een figuur of indicator) ter verduidelijking van de reikwijdte is onvoldoende.

◽◽Nee (één minpunt) ◽◽Ja (0 punten)


71

■■ Vraag 29.2 Wordt uit de toelichting op het verslaggevingsbeleid duidelijk welke keuzes zijn gemaakt ten aanzien van keteninformatie?

■■ Vraag 30 Is in de toelichting op het verslaggevingsbeleid informatie opgenomen over het al dan niet verifiëren van de maatschappelijke verslaggeving door een onafhankelijke, deskundige partij?


Toelichting: deze vraag heeft betrekking op de toelichting op het verslaggevingsbeleid van de organisatie zelf, een verwijzing naar de verklaring van een onafhankelijke, deskundige partij over de betrouwbaarheid van de gepresenteerde verantwoordingsinformatie komt derhalve niet in aanmerking voor beantwoording van deze vraag.

■■ Vraag 29.3 Wordt in de toelichting expliciet duidelijk gemaakt welke keuzes de organisatie heeft gemaakt in haar verslaggevingsbeleid ten aanzien van verslaggeving over onderaannemers, toeleveranciers en/of andere indirecte effecten? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt)

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, de toelichting op het verslaggevingsbeleid bevat informatie over ten minste 1 van de onderstaande punten. (1 punt)


◽◽Redenen voor het al dan niet kiezen voor onafhankelijke verificatie.

◽◽De keuze voor een onafhankelijke, deskundige partij. ◽◽De reikwijdte en diepgang van het onafhankelijke verificatieproces.

72


Kwaliteitsgerichte criteria (maximaal 100 punten) In dit onderdeel ‘kwaliteitgerichte criteria’ wordt de verslaggeving beoordeeld op relevantie, duidelijkheid, betrokkenheid van stakeholders en de contextuele samenhang.

Relevantie (20 punten) De categorie ‘Relevantie’ gaat in op de vraag in hoeverre de verslaggeving ingaat op MVO-aspecten en dilemma’s, die daadwerkelijk als relevant worden beschouwd door stakeholders. Ofwel sluit het verslag aan bij de informatiebehoefte van de beoogde gebruikers?

■■ Vraag 32.2 De maatschappelijke verantwoordingsinformatie wordt gelijktijdig (of geïntegreerd) gepubliceerd met de financiële verslaggeving. Toelichting: Er is sprake van geïntegreerde verslaggeving wanneer in het jaarverslag, naast financiële verantwoordingsinformatie, maatschappelijke verantwoordingsinformatie wordt opgenomen (in plaats van het publiceren van een afzonderlijk maatschappelijk verslag). Het opnemen van slechts een enkele alinea of paragraaf waarin in algemene termen de visie van de organisatie ten aanzien van MVO wordt toegelicht voldoet niet voor de kwalificatie ‘geïntegreerde verslaggeving’.


■■ Vraag 31 Hoeveel organisatiespecifieke en/of sectorspecifieke aspecten met betrekking tot MVO worden in de verantwoordingsinformatie toegelicht? Let op: U dient in de comment box onder aan de vraag te benoemen welke sectorspecifieke aspecten in de verantwoordingsinformatie zijn toegelicht.

◽◽Minder dan 3 aspecten (0 punten) ◽◽Ten minste 3 aspecten (4 punten) ◽◽Ten minste 4 aspecten (5 punten) ◽◽Ten minste 6 aspecten (6 punten)

■■ Vraag 33 Bevat de maatschappelijke verantwoordingsinformatie cijfers uit voorgaande verslaggevingsperiodes zodat gebruikers in staat zijn de positie, ontwikkeling en de resultaten van de organisatie te vergelijken in de tijd? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, vergelijkende cijfers uit één of meerdere verslaggevingsperiodes ten aanzien van ten minste 4 indicatoren. (3 punten)

■■ Vraag 32.1 In hoeverre wordt de maatschappelijke verantwoordingsinformatie tijdig naar buiten gebracht? ◽◽De maatschappelijke verantwoordingsinformatie is niet eerder publiekelijk beschikbaar dan zes maanden na het einde van de verslaggevingsperiode. (-2 punten) ◽◽De maatschappelijke verantwoordingsinformatie is publiekelijk beschikbaar tussen de drie en zes maanden na het einde van de verslaggevingsperiode. (0 punten) ◽◽De maatschappelijke verantwoordingsinformatie is uiterlijk drie maanden na het einde van de verslaggevingsperiode publiekelijk beschikbaar. (+2 punten)

■■ Vraag 34.1 Bevat de verantwoordingsinformatie praktijkbeschrijvingen (casussen) van maatschappelijke dilemma’s waarmee de organisatie wordt geconfronteerd, waarin wordt aangegeven wat de visie van de organisatie is met betrekking tot deze maatschappelijke dilemma’s? Toelichting: bij maatschappelijke dilemma’s kan worden gedacht aan nadelige effecten van de bedrijfsvoering op mens of milieu (externaliteiten), welke de organisatie beoogt te bestrijden.



73

■■ Vraag 34.2 Blijkt uit de praktijkbeschrijvingen welke tegenstrijdige stakeholderbelangen meespelen bij deze maatschappelijke dilemma’s? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 34.3 Blijkt uit de praktijkbeschrijvingen dat de organisatie stakeholders heeft betrokken om te bepalen hoe de organisatie met deze maatschappelijke dilemma’s zou moeten omgaan? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten)

Duidelijkheid (20 punten) In de categorie ‘Duidelijkheid’ wordt ondermeer gevraagd naar de begrijpelijkheid, inzichtelijkheid en toegankelijkheid van het (maatschappelijk) verslag. De informatie in het verslag moet begrijpelijk zijn voor de lezer om onjuiste interpretatie te voorkomen. Dit betekent dat de wijze van presentatie moet zijn afgestemd op de kennis en ervaring van de gebruikers. Een goede vormgeving, een systematische rubricering van onderwerpen, een helder taalgebruik en het uitleggen van onbekende termen verhogen de begrijpelijkheid.

■■ Vraag 35 Zijn in de verantwoordingsinformatie verwijzingen opgenomen om de onderlinge relatie tussen verschillende verslagen of elementen van externe verslaggeving duidelijk te maken? Let op: indien er sprake is van geïntegreerde verslaggeving, dient de vraag met “Ja” beantwoord te worden. Er is sprake van geïntegreerde verslaggeving wanneer in het jaarverslag, naast financiële verantwoordingsinformatie, maatschappelijke verantwoordingsinformatie wordt opgenomen (in plaats van het publiceren van een afzonderlijk maatschappelijk verslag). Het opnemen van slechts een enkele alinea of paragraaf waarin in algemene termen de visie van de organisatie ten aanzien van MVO wordt toegelicht, voldoet niet voor de kwalificatie ‘geïntegreerde verslaggeving’.


74


■■ Vraag 36.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een samenvatting van de belangrijkste resultaten op economisch, milieu en sociaal gebied in de verslaggevingsperiode?

■■ Vraag 37.3 Zijn in de index pagina- of hoofdstukverwijzingen opgenomen per relevant maatschappelijk onderwerp of indicator?

Toelichting: met een samenvatting wordt bedoeld, een beknopt, afgebakend, overzicht waarbij de lezer in één oogopslag inzicht heeft in een bepaald onderwerp. Verwijzingen naar diverse zinsneden als onderdeel van de tekst op diverse plaatsen in de verslaggeving voldoen niet.



■■ Vraag 38 Hoeveel muisclicks is de maatschappelijke verantwoordingsinformatie van de homepage verwijderd? ◽◽De maatschappelijke verantwoordingsinformatie is niet online opvraagbaar. (0 punten)

■■ Vraag 36.2 Bevat de samenvatting een overzicht met kerncijfers van zowel economische, als milieu en sociale aspecten van de bedrijfsvoering?

◽◽Meer dan 3 muisclicks (0 punten) ◽◽Minder dan 3 muisclicks (4 punten)

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 37.1 Bevat het verslag (de verslagen) een verklarende begrippenlijst en/of index (bijvoorbeeld GRI-index) met betrekking tot de maatschappelijke verantwoordingsinformatie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Meerdere antwoorden zijn mogelijk: ◽◽Ja, een verklarende begrippenlijst (+1 punt) ◽◽Ja, een index (bijvoorbeeld GRI) (+1 punt) ■■ Vraag 37.2 Zijn in de begrippenlijst de definities van de belangrijkste maatschappelijke indicatoren opgenomen? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+2 punten)


75

Betrouwbaarheid (20 punten) Deze categorie heeft betrekking op ‘Betrouwbaarheid’. Verslaggeving heeft het kenmerk van betrouwbaarheid wanneer het een juist, volledig en evenwichtig beeld geeft van de werkelijke situatie. In deze categorie wordt ingegaan op de wijze waarop het verslag en de inhoud ervan is geverifieerd door een externe onafhankelijke partij. Verificaties kunnen worden uitgevoerd door materiedeskundigen zoals accountants, maatschappelijke organisaties, sectorspecialisten en stakeholder panels.

■■ Vraag 39 Bevat het verslag een mening van experts of stakeholders over de inhoud van het beleid en/of de prestaties van de organisatie op het gebied van mens, milieu en samenleving? Let op: een assurance rapport komt niet in aanmerking voor beantwoording van deze vraag (zie vraag 40).

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (4 punten) ■■ Vraag 40.1 Bevat het verslag een verklaring van een onafhankelijke, deskundige partij (bijvoorbeeld een accountant) die de maatschappelijke verantwoordingsinformatie heeft geverifieerd?

■■ Vraag 40.2 Geeft de verklaring van de onafhankelijke, deskundige partij inzicht in alle onderstaande punten? ◽◽Onderwerp van de onafhankelijke verificatie ◽◽De reikwijdte van het verificatieproces ◽◽Doelstelling van de onafhankelijke verificatie ◽◽De gebruikte toetsingscriteria (zoals GRI, RJ400) ◽◽De gehanteerde standaard(en) (zoals COS3410N, AA1000AS, ISAE3000)

◽◽De aard van de uitgevoerde werkzaamheden ◽◽De belangrijkste conclusies ◽◽Nee (+0 punten) ◽◽Ja (+2 punten) ■■ Vraag 40.3 Heeft de verklaring betrekking op het gehele maatschappelijke verslag? Let op: bij geïntegreerde verslaggeving dient de verklaring betrekking te hebben op alle maatschappelijke verantwoordingsinformatie in het jaarverslag. Wanneer de verklaring betrekking heeft op een deel van de maatschappelijke verantwoordingsinformatie of enkele KPI’s is het antwoord ‘nee’.


Let op: een verklaring van een accountant over enkel de financiële verantwoordingsinformatie voldoet niet.


76


■■ Vraag 41 Wat voor soort verklaring is door de onafhankelijke deskundige partij afgegeven bij de maatschappelijke verantwoordingsinformatie? ◽◽Er is geen verklaring bij de maatschappelijke verantwoordingsinformatie opgenomen of het is niet duidelijk welke mate van zekerheid de verklaring geeft. (0 punten)

◽◽De verklaring bij de maatschappelijke verantwoordingsinformatie geeft een beperkte mate van zekerheid over een deel van de maatschappelijke verantwoordingsinformatie. (1 punt) ◽◽De verklaring bij de maatschappelijke verantwoordingsinformatie geeft een beperkte mate van zekerheid over alle maatschappelijke verantwoordingsinformatie. (2 punten) ◽◽De verklaring geeft een beperkte mate van zekerheid over een deel van de maatschappelijke verantwoordingsinformatie en een redelijke mate van zekerheid over het andere deel van de maatschappelijke verantwoordingsinformatie. (4 punten)

De verklaring geeft een redelijke mate van zekerheid over het gehele verslag (alle maatschappelijke verantwoordingsinformatie). (7 punten)

Betrokkenheid van stakeholders (20 punten) In de categorie ‘Betrokkenheid van stakeholders’ wordt gevraagd naar het beleid van de onderneming ten aanzien van stakeholder betrokkenheid en de wijze waarop deze is toegelicht in het verslag. Vragen hebben ondermeer betrekking op de wijze waarop stakeholders zijn geselecteerd, de wijze waarop de dialoog is aangegaan en wat de invloed van die dialoog is geweest.

■■ Vraag 42 Wordt in de verantwoordingsinformatie benoemd welke partijen als stakeholders worden beschouwd? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, er worden ten minste 3 organisaties of groepen expliciet benoemd die als stakeholder worden beschouwd.

(1 punt)

■■ Vraag 43 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting van de wijze waarop de organisatie de betrokkenheid van stakeholders waarborgt? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Meerdere antwoorden zijn mogelijk: ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een toelichting van de wijze waarop stakeholders zijn geïdentificeerd en geselecteerd. (+2 punten) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een toelichting van de wijze waarop een dialoog is gevoerd met stakeholders. (+2 punten) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een toelichting op de uitkomsten van de dialoog met stakeholders. (+2 punten) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie bevat een toelichting van de wijze waarop de onderneming de uitkomsten van de stakeholdersdialoog gebruikt, en welk effect dit heeft gehad op het beleid en de activiteiten van de organisatie. (+2 punten)


77

■■ Vraag 44.1 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting van de wijze waarop bij de bepaling van de inhoud en inrichting van de maatschappelijke verslaggeving rekening is gehouden met de informatiebehoefte van stakeholders? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja, een algemene toelichting. (3 punten) ◽◽Ja, een specifieke toelichting waarin is aangegeven welke onderwerpen voor welke stakeholders van belang zijn en hoe vaststelling hiervan de inhoud van de verslaggeving heeft beïnvloed. (4 punten)

■■ Vraag 44.2 Wordt in het verslag een toelichting gegeven hoe keuzes bij de inrichting van maatschappelijke verslaggeving zijn afgestemd op de informatiebehoefte van stakeholders met betrekking tot ten minste twee van de onderstaande punten? Vink de desbetreffende punten aan en geef aan waar in de verantwoordingsinformatie deze punten terug te vinden zijn.

■■ Vraag 45 Blijkt uit de verantwoordingsinformatie de betrokkenheid van stakeholders bij specifieke maatschappelijke aspecten van ondernemen? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Meerdere antwoorden zijn mogelijk: ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie refereert aan een dialoog met stakeholders over voor de organisatie relevante maatschappelijke onderwerpen. (+1 punt) ◽◽Ja, de verantwoordingsinformatie refereert aan een dialoog met stakeholders over de rol van de organisatie in de keten. (+1 punt)

Ja, de verantwoordingsinformatie refereert aan een dialoog met stakeholders over ten minste drie organisatiespecifieke of sectorspecifieke aspecten. (+1 punt)

■■ Vraag 46 Draagt de organisatie in de maatschappelijke verslaggeving een visie uit gericht op het creëren van bewustzijn of begrip bij stakeholders omtrent relevante maatschappelijke thema’s?

◽◽De reikwijdte van (maatschappelijke) verslaggeving ◽◽De afbakening van (maatschappelijk) verslaggeving ◽◽De selectie van materiële onderwerpen ◽◽De geschiktheid van indicatoren en doelstellingen ◽◽De toepassing van onafhankelijke verificatie

◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (1 punt) ■■ Vraag 47.1 Bevat het verslag contactinformatie?


◽◽Nee (één minpunt) ◽◽Ja (0 punten) ■■ Vraag 47.2 Wordt de lezer uitgenodigd een reactie te geven en wordt hem/haar concrete mogelijkheden aangeboden voor het plaatsen van deze reactie? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Ja (+1 punt)

78


Contextuele samenhang (20 punten) In de categorie ‘Contextuele samenhang’ wordt gevraagd in hoeverre prestaties van de organisatie op het gebied van MVO in breder perspectief wordt geplaatst. Vragen hebben ondermeer betrekking op de bedrijfsstrategische context, trends en ontwikkelingen in de sector, geografische context et cetera.

■■ Vraag 48 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op het beleid van de organisatie met betrekking tot MVO in de bredere context van duurzame ontwikkeling? ◽◽Nee (0 punten) ◽◽Meerdere antwoorden zijn mogelijk: ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op het effect van economische omstandigheden op het gevoerde maatschappelijk beleid. (+2 punten) ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op het effect van ontwikkelingen binnen de sector op het gevoerde maatschappelijke beleid. (+2 punten) ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op het effect van ontwikkelingen in de keten op het gevoerde maatsc ◽◽happelijk beleid. (+2 punten)

■■ Vraag 49 Bevat de verantwoordingsinformatie een toelichting op de relatie tussen de algehele organisatiestrategie en de strategische prioriteiten en doelstellingen met betrekking tot MVO? ◽◽Nee, (0 punten) ◽◽Ja, een algemene toelichting. (+2 punten) ◽◽Ja, een specifieke toelichting in de context van ten minste twee van de onderstaande punten. (+4 punten)


◽◽Verwachting ten aanzien van de eigen onderneming ◽◽Ontwikkelingen binnen de sector ◽◽Ontwikkelingen binnen de keten waarin de onderneming opereert


79

■■ Vraag 50 Worden in de verantwoordingsinformatie de behaalde maatschappelijke resultaten in verband gebracht met relevante interne en externe ontwikkelingen? ◽◽Nee (0 punten) Meerdere antwoorden zijn mogelijk:

◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op het effect van wijzigingen in de organisatie, de productieprocessen en/ of producten en diensten op de behaalde maatschappelijke resultaten. (+2 punten) ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op de verbetering/ verslechtering van de economische prestaties in de afgelopen verslaggevingsperiode, afgezet tegen ontwikkelingen op mondiaal, regionaal of lokaal niveau. (+2 punten) ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op de verbetering/ verslechtering van de milieuprestaties in de afgelopen verslaggevingsperiode, afgezet tegen ontwikkelingen op mondiaal, regionaal of lokaal niveau. (+2 punten) ◽◽Ja, het verslag bevat een toelichting op de verbetering/ verslechtering van de prestaties op sociaal gebied in de afgelopen verslaggevingsperiode, afgezet tegen ontwikkelingen op mondiaal, regionaal of lokaal niveau. (+2 punten) ◽◽Ja, in het verslag worden de behaalde maatschappelijke resultaten in de context van externe informatie geplaatst (waaronder ratings, benchmarks, trendanalyses, best practices). (+2 punten)

80


CRITERIA BIJ DE BEOORDELING DOOR EEN PANEL VAN DESKUNDIGEN Relevantie ( ± 15% ) • Materialiteit: In de maatschappelijke verslaggeving geeft de onderneming informatie over alle onderwerpen die naar aard en materialiteit relevant zijn voor onderneming, haar sector en de keten waarin ze opereert. De onderneming besteedt aandacht aan actuele relevante maatschappelijke vraagstukken. • Vormgeving: Het informatieve karakter van de verslaggeving overheerst ten opzichte van de promotionele functie. Foto’s, interviews, kaders, etc. overheersen niet de tekst en bieden toegevoegde waarde. • Afstemming van de reikwijdte op de informatiebehoefte van gebruikers: De onderneming heeft juiste keuzes gemaakt met betrekking tot de selectie van onderwerpen waarover wordt gerapporteerd, zodanig dat de maatschappelijke verslaggeving relevant is voor gebruikers maar niet resulteert in een overdaad aan informatie. • Afstemming van de afbakening op de informatiebehoefte van gebruikers: De onderneming heeft juiste keuzes gemaakt met betrekking tot de afbakening in de keten, zodanig dat ook verantwoordingsinformatie is opgenomen over activiteiten in de keten waaraan gebruikers in het bijzonder behoefte zouden kunnen hebben. • Vergelijkbaarheid: De maatschappelijke verslaggeving is zo ingericht dat gebruikers goed in staat zijn de positie, ontwikkeling en resultaten van de onderneming te vergelijken in de tijd en met andere ondernemingen.

Duidelijkheid ( ± 15% ) • Begrijpelijkheid: De informatie en de wijze van presentatie is op een goede manier afgestemd op de kennis en ervaring van de beoogde gebruikers. • Begrijpelijkheid: De onderneming rapporteert op een duidelijke manier door te kiezen voor een goede vormgeving, beperkte omvang, helder taalgebruik en het uitleggen van mogelijk onbekende termen in de verslaggeving.

• Inzichtelijkheid: De informatie in de maatschappelijke verslaggeving is inzichtelijk weergegeven en in een juiste context gepresenteerd. Bij grafische presentatie van maatschappelijke informatie is voor een duidelijke en inzichtelijke opmaak gekozen en wordt steeds een toelichting gegeven op de conclusies die uit de grafiek moeten blijken. • Toegankelijkheid: De gegevens en informatie in de maatschappelijke verslaggeving zijn in redelijkheid toegankelijk voor alle relevante belanghebbenden, waaronder degenen die bijzondere eisen stellen aan de toegankelijkheid zoals mensen met een handicap of die een andere taal spreken.

Betrouwbaarheid ( ± 15% ) • Juistheid: De informatie in de maatschappelijke verslaggeving is vrij van wezenlijke onjuistheden en wordt in de juiste context gepresenteerd. • Volledigheid: Alle informatie die nodig is voor een goede beeldvorming is opgenomen binnen de grenzen die gevormd worden door hetgeen relevant is, rekening houdend met de kosten van verwerving van die informatie. • Evenwichtigheid: Er wordt evenwichtig informatie gegeven over zowel de positieve als negatieve gebeurtenissen. • Geschiktheid: Het beeld dat geschetst wordt door de informatie in de maatschappelijke verslaggeving is representatief voor de werkelijke situatie in het bedrijf. De indicatoren aan de hand waarvan gerapporteerd wordt over bepaalde onderwerpen zijn geschikt om een beeld te geven van de werkelijkheid. • Onpartijdigheid: De informatie in de maatschappelijke verslaggeving is onpartijdig, dat wil zeggen vrij van vooringenomenheid in de zin van eerlijk en onbevooroordeeld. • Voorzichtigheid: Bij het opstellen van maatschappelijke verslaggeving is voorzichtigheid betracht bij het vermelden van onzekerheden zodanig dat


81

informatie over economische, milieuen sociale zorg en beheer en de behaalde economische, milieuen sociale prestaties niet te rooskleurig wordt weergegeven.

Betrokkenheid van belanghebbenden ( ± 15% ) • Geschiktheid van informatie: Bij het inrichten van de maatschappelijke verslaggeving heeft de onderneming zich laten leiden door de informatiebehoefte van belanghebbenden. De betrokkenheid van belanghebbenden blijkt uit de manier waarop belanghebbenden zijn geïdentificeerd, hoe en wanneer hun betrokkenheid tot stand is gekomen en hoe deze betrokkenheid van invloed is geweest op de inhoud van het verslag en op het beleid en de activiteiten van de onderneming. • Durf: De onderneming is bereid zich kwetsbaar op te stellen door in haar maatschappelijke verslaggeving gevoelige onderwerpen niet te vermijden en daarbij op een open en eerlijke manier inzichtelijk te maken welke tegenstrijdige belangen mogelijk bij die onderwerpen spelen. • Gerichtheid op belanghebbenden: Met haar maatschappelijke verslaggeving levert de onderneming een bijdrage aan het maatschappelijk debat over relevante thema’s door een visie uit te dragen en/of belanghebbenden bewust te maken van bepaalde maatschappelijke effecten.

Contextuele samenhang ( ± 15% ) • De informatie in de maatschappelijke jaarverslaggeving is weergegeven in de bredere context van duurzame ontwikkeling op lokaal, regionaal of mondiaal niveau. • Uit de maatschappelijke verslaggeving blijkt hoe de gekozen strategie van de onderneming met betrekking tot maatschappelijke aspecten van ondernemen zich verhoudt tot de bedrijfsstrategie. • In de toelichting op de prestaties van de onderneming wordt inzicht gegeven in trends en ontwikkelingen binnen de sector en binnen de keten waarin de onderneming opereert. 82


E Panel van Deskundigen

Transparantie benchmark en Jury De Kristal

Panel van deskundigen Transparantiebenchmark 2012 Mevr. Nancy Kamp-Roelands (voorzitter) Mevr. Gemma Crijns Mevr. Marleen Janssen Groesbeek Dhr. André Nijhof Mevr. Teresa Fogelberg Dhr. Maurits Groen Dhr. Willem Lageweg Dhr. Ernst van Weperen Mevr. Linda van Beek Dhr. Gijs Dröge

Jury De Kristal 2012 Mevr. mr. Bibi de Vries (voorzitter) Z.K.H. Prins Carlos de Bourbon de Parme Professor dr. Leen Paape RA RO CIA


83

84


Transparantiebenchmark 2011 De Kristal 2012 in samenwerking met NBA Dit is een publicatie van het ministerie van Economische Zaken, ’s-Gravenhage Deze publicatie is in digitale vorm beschikbaar via www.rijksoverheid.nl/ez De Kristal, de hoofdprijs van de Transparantiebenchmark, is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants Projectteam 2012: EZ: Margo Verreck-Stam Matthéüs van de Pol NBA: Michèl Admiraal www.transparantiebenchmark.nl www.kristalprijs.nl Directoraat-Generaal Bedrijfsleven en Innovatie Bezuidenhoutseweg 73 Postbus 20401 2500 EK ’s-Gravenhage Internet: www.rijksoverheid.nl/ez November 2012 | Publicatie-nr. E02_613321

Transparantiebenchmark 2011 De Kristal 2012 in samenwerking met NBA

Recommend Documents