Veilig fietsen
Trainingssessie 1 1
Trainingssessie 1 Fietslessen voor beginners (in een beschermde omgeving) Introductie 2 Oefeningen 6 →→ Deel 1: Intake Oefening 1: Fietservaringen 6
→→ Deel 2: Theorie Oefening 2: De onderdelen van de fiets 7 Oefening 3: Belangrijke verkeersborden 8 Oefening 4: Belangrijke verkeersregels 9
→→ Deel 3: Praktijk Oefening 5: Fietslessen voor niet-fietsers of echte beginners 10 Oefening 6: Fietslessen voor beginners 11
→→ Deel 4: Afronding Oefening 7: Feedback en toekomst 21
Materiaal →→ Materiaal voor trainers Handleiding Alles over fietsen
→→ Materiaal voor cursisten Werkbladen Werkblad 1: De wettelijke uitrusting van de fiets Werkblad 2: Fietsonderdelen (uitbreiding) Werkblad 3: Verkeersborden Werkblad 4: Verkeersregels bij gereglementeerde kruispunten Werkblad 5: Verkeersregels bij ongereglementeerde kruispunten TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Introduction
Trainingssessie 1 Fietslessen voor beginners (in een beschermde omgeving) Algemene richtlijnen om met migranten te werken Als je met migranten werkt, besteed dan voldoende aandacht aan taal- en cultuurproblemen. Denk niet alleen na over de specifieke noden van de cursisten, maar ook over je aanpak en het geslacht van je lesgevers. Hieronder vind je enkele aspecten waar je rekeningen mee moet houden, afhankelijk van de cultuur van de deelnemers: • Als je niet op de hoogte bent van de vaardigheden van je deelnemers, neem dan de tijd om hen hierover te ondervragen. • Vermijd situaties die gênant kunnen zijn door de deelnemers hun cultuur, geslacht of religie. • Soms is het beter om deelnemers op te splitsen in een vrouwen- en mannengroep. • Als je de deelnemers opsplitst volgens geslacht, zorg er dan voor dat de lesgever ook hetzelfde geslacht heeft. Je vindt een tabel met specifieke kenmerken omtrent fietsen van verschillende landen in (( de bijlage. Deze lijst bevat een vergelijking van de houding t.o.v. de fiets in verschillende landen.
Doel van de sessie Veel mensen met een allochtone achtergrond hebben nooit genoeg leren fietsen om op een volwaardige manier te kunnen deelnemen aan het verkeer. Nochtans speelt mobiliteit een belangrijke rol in het integratieproces. Daarom kan voor hen het handig zijn om te leren fietsen. Bovendien is het goedkoop. Fietslessen voor beginners kan mensen helpen om te leren fietsen en hun vaardigheden bij te schaven. Het uiteindelijke doel van die oefensessies is om deelnemers te leren fietsen aan de hand van praktische fietslessen of hun fietsvaardigheden te verbeteren zodat ze beter voorbereid zijn om in het verkeer te fietsen. Over het algemeen bestaat de training uit een combinatie van harde en zachte maatregelen.
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
2
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Introduction
3
→→ Leerdoelen van deze sessie zijn: • Veilig leren fietsen. • Verkeersregels en afspraken rond fietsen in hun nieuwe omgeving. • Leren over fietsinfrastructuren en doorsteekjes in hun nieuwe omgeving. • Informatie verkrijgen over en het aanbod dat ter beschikking is rond fietsen. • Taalvaardigheid verbeteren.
&
HARDE MAATREGELEN ZACHTE MAATREGELEN
• Sociale inclusie door zich te verbinden met de gemeenschap. • Interesse hebben in fietsen en plezier beleven. • Interesse hebben in fietsen en moeilijkheden overbruggen. • Inzicht krijgen in de fietscultuur van je nieuwe omgeving.
• De omgeving beter leren kennen en de mogelijkheid tot verplaatsen verhogen. • De omgeving verkennen per fiets. • Aanmoedigen om zelf initiatief te nemen om te fietsen. • Sociale contacten en plezier. Zie ook bij de algemene inleiding van deze module. ((
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Introduction
Opbouw van de sessie Deze les bevat praktische fietsoefeningen voor beginners, die samen met de lesgevers worden uitgevoerd. Verder zijn er ook voorbereidende en aanvullende oefeningen die in vier delen zijn opgesplitst: »» Deel 1 stelt de ervaringen, gewoontes en verwachtingen van de deelnemers vast. »» Deel 2 brengt de deelnemers kennis bij over verkeersregels en verkeersborden die belangrijk zijn voor fietsers. »» Deel 3 bestaat uit praktische fietsoefeningen voor beginners in een afgesloten en veilige omgeving. »» Deel 4 vat de les en de ervaringen van de deelnemers samen. Het is aangeraden om de voorgestelde oefeningen achtereenvolgens uit te voeren, maar het is ook mogelijk om een selectie te maken. Het heeft allebei voordelen. Je kan de cursus over fietsen ook in het geheel aanbieden. Verder kan je, indien nodig en haalbaar, de cursisten vragen om de werkblaadjes te maken.
Specifieke vaardigheden en doelen (voor taalleerkrachten) De deelnemers moeten in staat zijn om te praten over hun fietservaringen. Ze moeten de belangrijkste verkeersregels en -borden begrijpen. Het taalniveau en de taalvaardigheden zijn aangegeven bij elke oefening. Je kan een lijst terugvinden van de gebruikelijke Europese taalniveaus in de bijlage van (( deze module.
→→ Taalvaardigheden H Z L S
Horen Zeggen Lezen Schrijven
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
4
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Introduction
Materialen in deze sessie THet volgende materiaal wordt aanbevolen voor de les: »» Akkoordverklaring »» Balpennen »» EHBO-doos »» Fiets(en) »» (Fiets)kaart(en) van de plaatselijke omgeving (veel steden en regio’s hebben hun eigen toeristische kaarten voor fietsen, vraag meer informatie aan de lokale toeristische dienst) »» Flipchart »» Gekleurd krijt »» Handleiding Alles over fietsen »» Helm(en) »» Herstelkit »» Klembord »» Markeerstiften »» Observatie- /evaluatieformulier »» Papier »» Portfolio (optioneel) »» Verzekering »» Werkbladen voor de studenten »» Whiteboard
Portfolio Om te verzekeren dat de aangereikte informatie ook nadien nog op een zinvolle manier kan gebruikt worden, wordt elke deelnemer uitgenodigd om een portfolio te ontwikkelen. Dit portfolio zal worden gebruikt als een middel om de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen te beoordelen en zal worden gevuld met foto’s, nuttige zinnen, afbeeldingen, enz. De werkbladen en informatie uit de praktische oefeningen kunnen ze gebruiken om hun portfolio op te vullen. Door te focussen op de persoonlijke behoeften van de deelnemers, kan deze portfolio uitgroeien tot een gepersonaliseerde fietshandleiding.
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
5
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 1: Intake
Oefeningen Deel 1: Intake In dit deel wordt de basiskennis van de deelnemers onder de loep genomen. Er wordt gepeild naar de behoeftes, verwachtingen en ervaringen van de cursisten. OEFENING 1 Inhoud
Fietservaringen Er wordt gepeild naar de ervaringen, vaardigheden en wensen die de cursisten hebben met/over fietsen.
Didactische tips
Groeps-/persoonlijke discussie Vraag de deelnemers op voorhand hoeveel ervaring ze hebben met fietsen zodat je de les beter op hen kan afstemmen. Voorbeeld/en: • Hebben ze al ooit leren fietsen of geprobeerd om te fietsen? • Wat is hun motivatie om te leren fietsen? • Kunnen ze al een stukje rechtdoor rijden met beide handen op het stuur? Verzamel de antwoorden op een flipchart en duid aan wat de cursisten verwachten van de fietsles.
Materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Totale duur Deel 1
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Flipchart/whiteboard, markeerstiften, papier en balpennen ~ 5 min/deelnemer Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, R
~ 1 u
6
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 2: Theorie
Deel 2: Theorie In dit onderdeel van de oefensessie doen de cursisten belangrijke kennis op en leren ze allerlei tips en trucjes die hen kunnen helpen bij het fietsen. Vandaar dat de cursisten inzicht moeten verwerven over de onderdelen van een fiets en specifieke verkeersregels van een land voor fietsers. OEFENING 2 Inhoud Didactische tips
De onderdelen van de fiets Groepsgesprek en oefening Laat de deelnemers raden welke onderdelen van de fiets wettelijk aanwezig moeten zijn in hun nieuwe land en deel de bijhorende werkbladen uit. Vraag na de oefening of de wetgeving rond fietsuitrusting in hun land verschilt met hun nieuwe land.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Een veilig uitgeruste fiets, p. 3 ev. Werkblad 1 De wettelijke uitrusting van de fiets Werkblad 2 Fietsonderdelen (uitbreiding)
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
~ 30 min Niveau: A1–A2 Vaardigheden: Z, (L, S)
7
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 2: Theorie OEFENING 3 Inhoud
Belangrijke verkeersborden Als voorbereiding op de fietsles leren de deelnemers op een speelse manier de belangrijkste verkeersborden kennen.
Didactische tips
Groepsdiscussie/quiz Organiseer een quiz voor je deelnemers waarbij je ze verschillende verkeersborden toont en hen vervolgens de betekenis laat raden. Voorzie hiervoor een gepast werkblad. Vat de resultaten samen en voer hierover een groepsgesprek.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Basisverkeersborden voor fietsers, p. 9 ev. Werkblad 3 Verkeersborden Afbeeldingen van verkeersborden
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
~ 30 min Niveau: A1–A2 Vaardigheden: H, Z, S
8
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 2: Theorie OEFENING 4 Inhoud
Didactische tips
Belangrijke verkeersregels Als voorbereiding op de fietsles leren de deelnemers de belangrijkste verkeersregels kennen. Oefening Los samen met de cursisten volgende vragen op: • Kennen de deelnemers de verkeersregels in hun eigen land? • Weten alle deelnemers welk gedrag verwacht wordt in het verkeer in hun nieuwe land? • Welke soort kruispunten kennen ze? • Wat is een gereglementeerd kruispunt en welke voorrangsregels gelden er? • Wat is een ongereglementeerd kruispunt en welke voorrangsregels gelden er daar? Voorzie werkblaadjes en bespreek de resultaten met de cursisten.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Voorrangsregels op gereglementeerde kruispunten, p. 12 Voorrangsregels op ongereglementeerde kruispunten p. 13 Werkblad 4 Verkeersregels bij gereglementeerde kruispunten Werkblad 5 Verkeersregels bij ongereglementeerde kruispunten
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Totale duur Deel 2
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
~ 30 min Niveau: A2 Vaardigheden: H, Z, L, S
~ 1 u 30 min
9
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk
Deel 3: Praktijk In deel 3 wordt de theorie in praktijk gebracht. Dit praktische deel bevat fietsoefeningen voor niet-fietsers en beginners (in een omgeving zonder gemotoriseerd verkeer). Een beschermde omgeving kan de speelplaats van en school zijn, een parkeerterrein, een sportveld, enzovoort. OEFENING 5 Inhoud
Fietsoefeningen voor niet-fietsers/echte beginners Dit lesonderdeel is bedoeld voor mensen die voor het eerst met de fiets rijden.
Didactische tips
Gebruik de makkelijkste oefeningen uit het lessenpakket die bedoeld zijn voor niet-fietsers/echte beginners en voorzie observatieformulieren (bijlage bij het handboek) zodat je feedback kan geven aan de deelnemers.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Hoe fietsactiviteiten en fietslessen organiseren?, p. 18 ev. Observatieformulier Handleiding/Bijlagen, p. 28 ev. Fietsen, helmen, gekleurd krijt, EHBO-doos, herstel set, klembord, schrijfgerei, ander materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
~ 2–3 u (per lesonderdeel) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z
10
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6 Inhoud
Fietsoefeningen voor beginners Dit lesonderdeel richt zich tot deelnemers die al een beetje kunnen fietsen maar moeite hebben met hun coördinatie.
Didactische tips
Gebruik uit het lessenpakket de oefeningen voor beginners en voorzie observatieformulieren (bijlage bij het handboek) zodat je feedback kan geven aan de deelnemers.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Hoe fietsactiviteiten en fietslessen organiseren?, p. 18 ev. Observatieformulier Handleiding/Bijlagen, p. 28 ev. Fietsen, helmen, gekleurd krijt, EHBO-doos, herstel set, klembord, schrijfgerei, ander materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
~ 2–3 u (per lesonderdeel) Niveau: alle Vaardigheden: H, Z
11
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk
→→ Oefeningen: starters Deze oefeningen richten zich op mensen die nog nooit gefietst hebben. De deelnemers worden eerst vertrouwd gemaakt met de fiets, leren hem te hanteren en leren hoe ze hun evenwicht behouden op de fiets. Het behouden van het evenwicht op de fiets is de belangrijkste vaardigheid en een voorwaarde voor verdere fietsoefeningen. OEFENING 6.1 Opwarming
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Je kan beginnen met evenwichtsoefeningen zonder de fiets als opwarming.
12
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6.2 Wandelen met de fiets aan de hand
Deze oefening kan gedaan worden in verschillende moeilijkheidsgraden: 1. Stappen met de fiets zonder op het zadel te zitten.
2. Wandelen met de fiets terwijl je op het zadel zit (= peddelen). Zorg ervoor dat beide voeten steeds aan de grond kunnen.
3. Wandelen met de fiets terwijl één voet op de pedaal staat (= steppen).
Volwassenen leren het best fietsen met een oefenfiets (een fiets zonder pedalen of een fiets waarvan de pedalen ingeklapt kunnen worden). Het kan aangewezen zijn om de pedalen van de fiets te verwijderen en het zadel lager te zetten zodat de deelnemer met beide voeten aan de grond kan. TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
13
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk
→→ Oefeningen: gemakkelijk OEFENING 6.3 Op en af de fiets geraken binnen een afgebakende ruimte
Teken twee evenwijdige lijnen met een afstand van 1 meter op het asfalt. De deelnemers oefenen het vertrekken, het rijden en stoppen zonder de lijnen te overschrijden.
OEFENING 6.4 Nauwkeurig stoppen op afgesproken plaats
Maak een stoplijn met krijt of een touw. De deelnemers rijden aan redelijke snelheid in de richting van de stoplijn en remmen met beide handen om zo tot stilstand te komen met hun voorwiel op de lijn.
The Exercises 6.3 – 6.15 were developed with the expertise of Dr. Sylvia Titze, Institute of Sport Science of the Karl-Franzens-University Graz
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
14
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6.5 De 8
De bedoeling van deze oefening is niet alleen om het links en rechts draaien, maar ook om het evenwicht te oefenen. De figuur in de vorm van het cijfer 8 is op de grond getekend. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze de figuur enkele malen achter elkaar kunnen rijden zonder het evenwicht te verliezen en zonder de grenslijnen te overschrijden. De diameter van de cirkels is 5 meter en de afstand tussen beide lijnen is 60 cm. Deze oefening kan aangevuld worden met oefeningen waarbij het uitsteken van de hand geoefend wordt.
Oppervlakken
Indien mogelijk kan je deelnemers laten oefenen op het rijden op verschillende ondergronden. Deze oefening draagt bij tot het onder controle houden van de fiets.
OEFENING 6.6
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
15
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk
→→ Oefeningen: gemiddeld OEFENING 6.7 Afstanden inschatten
Bevestig een touw tussen twee palen of bomen. De deelnemer probeert zo dicht mogelijk langs de touwen te rijden zonder ze te raken.
OEFENING 6.8 Hete lava
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Maak een smalle doorgang met twee touwen of teken met krijt op de grond. De deelnemers rijden er snel doorheen en vertragen naar het einde toe ... Je kan het vergelijken met een stroming van hete lava die langzaam in snelheid afneemt.
16
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6.9 Een scooter besturen
Met beide handen op het stuur, staat de deelnemer naast zijn fiets met één voet op de pedaal terwijl hij zich met de andere vooruit duwt.
OEFENING 6.10 Fietsvoetbal
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Leg een aantal (tennis)balletjes op de grond. De deelnemers proberen de balletjes met hun linker- en/of rechtervoet weg te trappen. Je kan ook een denkbeeldige goal aanbrengen waar de deelnemers naar moeten mikken om te scoren.
17
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk
→→ Oefening: gevorderd OEFENING 6.11 Eenarmige bandiet
De deelnemers rijden rechtdoor zonder stoppen. Na vijf meter staat de lesgever met een pen of een stok in de hand. De deelnemer probeert de stok aan te nemen van de lesgever. Tijdens het aannemen maken ze een grote bocht naar de kant waar ze de stok hebben aangenomen. Afhankelijk van de positie van de lesgever zal de deelnemer het voorwerp met zijn linker of rechterhand aannemen en naar links of naar rechts draaien.
OEFENING 6.12 Antwoord-test
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Er staan drie voorwerpen (bijvoorbeeld kegels of plastic flessen) naast elkaar op de grond. De deelnemer rijdt recht naar het middelste voorwerp toe. De lesgever geeft een visueel of auditief signaal dat bepaalt langs welke richting de deelnemer ertussen zal rijden.
18
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6.13 Slakkenrace
De deelnemer die het traagst een traject aflegt, wint. Verschillende deelnemers starten gelijktijdig. Kies een geschikt parcours, zeker met oefenfietsen (zonder pedalen).
Over een obstakel rijden
Er is een obstakel (een houten plank, een stok of iets gelijkaardigs) op de grond geplaatst. De deelnemer moet over het obstakel rijden zonder de controle over de fiets te verliezen.
OEFENING 6.14
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
19
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 3: Praktijk OEFENING 6.15 Kleren vissen
Totale duur Deel 3
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
In deze oefening is er een touw aangebracht over een lengte van 20 meter, ongeveer een meter boven de grond. Op het touw hangen enkele kledingstukken of sjaaltjes. De deelnemers fietsen voorbij het touw, kijken over de schouder naar de lesgever en op zijn signaal steken ze hun hand uit om een kledingstuk of sjaaltje te nemen.
~ 2–3 u (per lesonderdeel)
20
Veilig fietsen
Trainingssessie 1 Deel 4: Afronding
Deel 4: Afronding In dit deel wordt de oefensessie afgerond. Er wordt gepeild naar de ervaringen van de deelnemers. OEFENING 7 Inhoud Didactische tips
Feedback en toekomst Feedback ronde Vraag aan de cursisten of ze de cursus leuk vonden en of ze nog meer zouden willen oefenen. Geef persoonlijke feedback over hun vaardigheden en probeer iedereen afzonderlijk te motiveren om verder te gaan met de fietslessen. Gebruik hierbij het observatieformulier.
Materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Totale duur van de trainingssessie 1
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 1.pdf
Observatieformulier Handleiding/Bijlagen, p. 28 ev. ~ 45 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z
~ 5 u 15 min – 6 u 15 min
21