Een beginners handleiding voor verwarming van gemeenschappelijke ruimten in woongroepen Waarom leren over verwarming van gemeenschappelijk ruimten in wooncomplexen? Het antwoord is omdat het gedrag en de houding van bewoner ten aanzien van het gebruik van energie toe te schrijven is aan de beschikbaarheid en kosten en in hoeverre dit voor rekening van de bewoners komt.
INHOUD 1. Het leven in woongroepen / serviceflats specifiek voor ouderen 2. Energie rekening 3. ‘Verwarmen of eten’ 4. Energie voorraad modellen 5. Conclusie Overzicht van technische termen Multiple Choice Snelle Quiz
1
1.
Leven in een woongroep
De beslissing te nemen om je leefstijl te veranderen en je onder gelijk gestemden te begeven is iets dat we vaak doen in ons leven. Dit kan zijn door te veranderen van baan of te verhuizen naar een andere buurt. Op dezelfde manier worden woongroepen van ouderen bevolkt door gelijkgestemden met dezelfde leefstijl en ambities. Wat de bewoners van woongroepen gemeen hebben is dat ze vaak moeten leven van een minimum inkomen. Ze zullen daarom gefocust zijn op hun dagelijkse uitgaven en proberen om hun huishouden te runnen.
2
2.
Energiekosten
Energiekosten stijgen ieder jaar veruit boven de inflatie. Hierdoor zijn de energiekosten bepalend geworden in het leven van mensen met een Klein inkomen. Ze noemen hun situatie wel eens ‘energie armoede’, om hun moeilijke situatie te beschrijven. ‘Een huishouden verkeert in energie armoede als het meer dan 10% van het inkomen moet uitgeven om een acceptabele warmte regime te hanteren (gewoonlijk 21 graden voor de woonkamer en 18% voor andere ruimte in de woning’)
Een andere indicator is de ‘Energie Armoede verhouding’ die ook wel in gebruik is: Energie Armoede verhouding = = Tot ‘energie’ rekenen we wat nodig is voor verwarming van ruimten, verwarming van water, verlichting stroomverbruik van elektrische apparaten en voor het koken. In het algemeen weten ouderen wel hoeveel ze uitgeven aan energie in € maar kunnen ze niet aangeven wat het percentage is op hun inkomen.
3
3. ‘Verwarmen of eten’ ‘Verwarmen of eten ’ is een uitspraak die vaak gebruikt word om het dilemma te beschrijven waar ouderen zich voor gesteld zien gedurende de wintermaanden. Uit onderzoek blijkt dat het eerst genoemde antwoord dat gegeven wordt is om dan goedkopere voedingsmiddelen te kopen, gevolgd door het verlagen van de verwarming. [Advies vragen om efficiënter met energie om te gaan staat beduidend lager in de lijst van te nemen acties.] En, ouderen maken zich meer zorgen over energierekeningen dan de mogelijkheid om hun woning ‘s winters goed te verwarmen. Misschien een bevestiging dat zij onaantrekkelijke keuzen maken zoals ‘Verwarmen of Eten’. De houding en het gedrag van individuen zal afhangen van de huidige omstandigheden en economische voorwaarden. Studies laten zien dat ouderen sterk gemotiveerd worden door financieel overleven, roeien met de riemen die je hebt, meer dan door milieuoverwegingen. Typische uitspraken van ouderen zijn:
‘Je moet niet verspillen’ ‘Geld besparen, ‘ ‘Verbeteren van de verwarming van je woning’ ‘Energie op een verstandige manier gebruiken’
De vraag is hoe we deze houding en inzichten kunnen gebruiken om ouderen op een verantwoordelijke en betaalbare manier met energie voor verwarming en warm water om te laten gaan.
4
4. Energievoorziening verwarming modellen Gemeenschappelijke ruimten in woongroepen kunnen op drie verschillende manieren verwarmd worden: Individuele ketels Gezamenlijke ketel Stadsverwarming
In het eerste geval heeft iedere woning zijn eigen cv ketel, afzuiging, pomp, radiotoren en leidingsysteem en eigen meters.
Individuele systemen
De bewoners sluiten zelf een contract met een energieleverancier en krijgen een afrekening gebaseerd op hun eigen meter. De bewoner is verantwoordelijk voor zijn eigen apparatuur en mogelijke storing. Ze zijn geheel verantwoordelijk voor wat ze zelf aan energie gebruiken. In dit model heeft de bewoner maximale vrijheid maar heeft ook maximale verantwoordelijkheid.
5
In het model waarbij gebruik gemaakt wordt van een gezamenlijke ketel geeft een centrale ketel warmte af aan een groot aantal individuele afnemers of groepen van afnemers of aan instellingen. Het ketelhuis kan zich bevinden in hetzelfde gebouw als waar de energie afgegeven wordt of zich elders bevinden. .
Centraal ketel huis
Energievoorziening aan verschillende woningen
Afgifte van warmte aan radiatoren in de woningen
Centraal ketelhuis
Verwarmingsinstallatie waarop een aantal woningen aangesloten is
De verantwoordelijkheden voor de verwarming liggen nu bij derden die het systeem beheren. Energiekosten worden nu door de eigenaar van het vastgoed gemanaged en worden maandelijks aan de bewoners in rekening gebracht. De kosten worden hoofdelijk omgeslagen. Er is geen prikkel om energie te besparen. Wat hen in rekening gebracht wordt is voor ieder gelijk ongeacht hun stookgedrag.
6
De derde optie is een tussenvorm In een centraal geleid systeem wordt de warmte op een plaats gegenereerd en verdeeld over de bewoners via individuele, lokale warmtewisselaars (HX), modulerende regelkleppen (MCV), en warmtemeters in hun woning. De lokale wooneenheid wordt vaak een warmtewisselaar genoemd.
Stadsverwarming
Centraal ketelhuis
Warmte wisselaar
De warmte-interface-eenheid geeft energie voor verwarming van de ruimten en voor warm water d.m.v. een systeem dat functioneert zoals een conventioneel systeem met thermostaten en tijdklokken. Een typisch warmte wisselaar ziet er ongeveer zo uit:
Aan- en afvoer vanuit een central e van de stadsverwarming
MCV
HX
Aan- en afvoer van warm water van de woning
MCV
HX
Aan-en afvoer van warmte van de woning Pomp
HM
Warmte installatie
De warmtewisselaars zijn vrij compact: 600mm x 600mm x 300mm deep. Interface Unit 7
Dit systeem heeft veel voordelen: Jaarlijks onderhoud en veiligheidsinspectie Individueel leidingsysteem, boilers en leiding inspectie wordt vermeden, Laag CO2 en Nul CO2 technieken zoal zonnepanelen kunnen eenvoudig in het verwarmingssysteem systeem geïncorporeerd worden. Investering en de kosten voor onderhoud worden gereduceerd Meters kunnen op afstand afgelezen worden door specifieke communicatie technieken Bewoners hebben niet te maken met individuele leveranciers maar alleen met de verhuurder/beheerder/manager van het complex voor het betalen van de energie die ze gebruiken. Bewoners worden op basis van hun eigen gebruik afgerekend. Hierdoor worden ze geprikkeld om zuinig en verantwoordelijk met energie om te gaan.
8
5. CONCLUSIE Oke, dit is het dan weer voor wat betreft deze leerunit. Wat kan je nu doen? Probeer vast te stellen hoeveel van je bewoners er in ‘energie armoede ‘ leven.
Vul de snelle quiz in om je kennis te testen over verwarming van gemeenschappelijk ruimten in woongroepen. Succes!
Overzicht van technische termen Warmte wisselaar Een warmtewisselaar is een apparaat dat warmte van het ene medium (vloeistof, gas) overbrengt naar het andere. Dit proces wordt warmteterugwinning genoemd. Door toepassing van een warmtewisselaar kan worden bespaard op de energiekosten. Warmte meter Een meter die de thermische energie in een watercircuit aangeeft door het meten van de waterstroom in (m3/s), de temperatuur (oC) en de temperatuur van het afgevoerde water (oC). Deze wordt omgezet in een energie stroom waarde (kWh) Modulerende regelafsluiter Een afsluiter die in een positie gaat staan in antwoord op de verandering in de warmtebehoefte. De afsluiter werkt doorgaans automatisch door een thermostaat door middel van een centrale elektrische controler.
Other learning units you might like to study:
A Beginner’s Guide to Energy and Power
9
Author details Neil Packer is a Chartered engineer and Senior lecturer at the Faculty of Computing, Engineering and Science, Staffordshire University, UK. He has been teaching thermo-fluid and environmental engineering for nearly 20 years and acts as a LOW CARBON Consultant providing a range of energy services to business, industry and local authorities. Contact details: Faculty of Computing, Engineering and Science Staffordshire University Beaconside, Stafford, ST18 0AD Tel 01785 353243 email
[email protected]
This information was presented as part of the Senior Engagement in a Green Economy Project (SEE-GREEN) funded by Lifelong Learning Programme (Gruntdvig) through the European Commission. The project time line is November 2011 to ???. For more information and to take part in our online community visit: http://www.see-green.eu/seegreensite/en/
10
