TRAININGSAANBOD
STEM Bewustwordingsbijeenkomst Verdiepingsbijeenkomsten Inspiratiecyclus
STEM Leren praten over de dood Stichting STEM organiseert trainingen rond het thema “praten over de dood” voor iedereen die te maken krijgt met palliatieve zorg. In deze brochure meer informatie over de STEM trainingen, voor wie ze bedoeld zijn en wat de kosten zijn. Algemene informatie over trainingen van STEM Doodgaan is een onderwerp waarover niet veel mensen makkelijk praten. Dat geldt vaak ook voor zorgverleners. De trainingen van STEM, STerven op de Eigen Manier – ondersteunen zorgverleners in het leggen en onderhouden van contact met patiënten in de palliatieve fase. En helpt de wensen van de patiënt rond het sterven te bespreken. Wat is het? De trainingen zijn bedoeld om de contactvaardigheden van zorgverleners in de palliatieve fase verder te ondersteunen. Het uitgangspunt is dat wanneer zorgverleners de communicatie met patiënten over het naderende einde tijdig starten, de kans groter is dat de laatste levensfase meer verloopt volgens de wensen van de cliënt. Zorgverleners krijgen handvatten om het gesprek met de patiënt en diens naasten te voeren. In de trainingen worden zij zich meer bewust van hun eigen kijk op het levenseinde en de invloed die dat heeft op hun contact met zorgvragers. Goede communicatie is de basis van goede zorg Stichting STEM heeft onderzoek laten doen door Motivaction naar de manier waarop mensen omgaan met de einde levensfase. Daaruit blijkt dat dat per individu heel verschillend kan zijn. Uit analyse blijkt dat er 5 hoofdtypen zijn te
1
onderscheiden in de reactie- en communicatiepatronen van mensen, in hoe zij omgaan met de dood: proactieve, onbevangene, socialen, vertrouwende en rationele. Deze doelgroepsegmentatie vormt de basis voor de trainingen die Stem heeft ontwikkeld. Op www.doodgewoonbespreekbaar.nl worden de verschillende typen weergegeven in filmpjes. De segmentatie heeft grote betekenis voor de wijze waarop wij met mensen over de dood in gesprek gaan. Wat de een bijvoorbeeld op prijs stelt, daar slaat een ander type op dicht. Wil je goed zicht krijgen op de laatste wensen van patiënten en hun naasten, ook ten aanzien van de zorg, dan is een passende manier van in gesprek gaan essentieel. Voor wie? De trainingen zijn bedoeld voor iedereen die in zijn of haar werk wel eens te maken krijgt met palliatief terminale zorg. Naast professionals uit zorginstellingen en palliatieve netwerken zijn dat bijvoorbeeld artsen in het ziekenhuis, (wijk) verpleegkundigen, verzorgenden en/of vrijwilligers in een hospice. Ook studenten en docenten van opleidingen en universiteiten kunnen de trainingen volgen. Geïnteresseerden kunnen zich individueel of met een team aanmelden. Meerwaarde Door deel te nemen leren deelnemers gerichter aan te sluiten op de verschillende wensen en behoeften van mensen in de laatste levensfase. Daardoor verbetert de kwaliteit van de zorg. Daarnaast leren zij cliënten in de palliatieve fase al in een vroeg stadium te ondersteunen bij het onder woorden brengen van de naderende dood en de wensen in de laatste levensfase. Ook verbetert de training de communicatie en eenduidigheid van werken binnen de palliatieve zorgketen, tussen diverse disciplines en binnen een team.
De trainingen van STEM Door STEM wordt een drietal trainingsvarianten aangeboden.
2
Bewustwordingsbijeenkomst STEM Duur: een dagdeel (ochtend, middag, of avond): 3 uur Aantal deelnemers: minimaal 20, maximaal 30. Inhoud: In grote lijnen wordt helder waar STEM voor staat en wat het zou kunnen betekenen voor de palliatieve setting. Er vindt een eerste verkenning plaats van hoe men zelf aankijkt tegen de laatste levensfase. Verder vindt een introductie plaats van de 5 stijlen hoe mensen reageren op- en in de laatste levensfase. Doel/resultaat Aan het eind van deze bijeenkomst zijn de deelnemers zich ervan bewust hoe de eigen attitude ten aanzien van sterven van invloed kan zijn op de zorgverlening. Ook herkend men dat verschillende mensen heel verschillende behoeftepatronen kunnen hebben in de laatste levensfase. Organisatie en kosten Incidenteel vindt deze training plaats met open inschrijving. Data en mogelijk heid tot inschrijving vindt u op onze site. De kosten bedragen dan € 30,– per deelnemer, excl. OB. Meestal wordt de bijeenkomst “in company” georganiseerd door een Palliatief Netwerk of een zorginstelling voor de eigen leden. De kosten bedragen dan € 650,– excl OB. Certificaat Na de training wordt een certificaat van deelname uitgereikt.
3
Verdiepingsbijeenkomsten STEM Duur: 2 x een dagdeel (ochtend, middag of avond): 2 x 3 uur. Aantal deelnemers: minimaal 12, maximaal 20. Inhoud Net als bij de bewustwordingsbijeenkomst start deze training met een introductie van de doelstellingen en het gedachtegoed van STEM. Maar het wordt als snel persoonlijk: de deelnemers kunnen door middel van een test en oefeningen zicht krijgen op wat de eigen dominante stijl is in het omgaan met de laatste levensfase. Daarnaast wordt er intensief geoefend met het herkennen van de verschillende stijlen en wat in de communicatie per stijl wel en niet werkt. In de tweede bijeenkomst vindt verdere verdieping plaats. Opnieuw oefening in het herkennen van de specifieke behoeftepatronen die bij de verschillende stijlen passen. En het verder verkennen van de eigen preoccupaties en de mogelijke effecten daarvan bij het leggen van contact met patiënten en hun mantelzorgers in de palliatieve fase. Ook in deze bijenkomst wordt weer intensief geoefend met video-casuïstiek. Wat willen we bereiken: – actief nadenken over je eigen houding t.o.v. sterven en dood en de invloed hiervan op je zorgrelaties; – bevorderen van contact over sterven en dood tussen jou en je patiënten, en tussen jou en je directe collega’s; – met elkaar ‘eenzelfde’ taal leren spreken; – bevorderen van contacten tussen collega’s uit verschillende organisaties en het komen tot uitwisseling van best practices. Organisatie en kosten Regelmatig vindt deze training plaats met open inschrijving. Data en mogelijkheid tot inschrijving vindt u op onze site. De kosten bedragen dan € 125,– per deelnemer, excl. OB. Daarnaast kan de training “in company” worden georganiseerd door een Palliatief Netwerk of een zorginstelling. De kosten bedragen dan €1.300,– excl OB. Accreditatie De verdiepingsbijeenkomsten zijn geaccrediteerd bij het kwaliteitsregister van V&VN. Deelnemende verplegenden en verzorgenden krijgen 6 punten bijgeschreven in hun portfolio.
4
Inspiratiecyclus STEM Duur:6 bijeenkomsten van een dagdeel (ochtend, middag of avond): 6 x 3 uur met een doorlooptijd van 4-6 maanden. En daarna 3 intervisiebijeenkomsten van elk 2 uur. Deelnemers: een hele locatie of afdeling; een organisatie; een regionaal netwerk. Inhoud In essentie is de Inspiratiecyclus een traject voor organisatieontwikkeling. Met als vertrekpunt de individuele medewerkers, wordt programmatisch gewerkt aan de mogelijkheden om de kwaliteit van de palliatieve zorg te verbeteren. In dit traject gaan de deelnemers eerst bij zichzelf na hoe zijzelf tegen de dood aankijken. Deze visie bepaalt mede hoe zij tegenover het naderende einde van hun cliënten staan en hoe zij handelen in bepaalde situaties. Ook krijgen de deelnemers kennis aangereikt van een aantal richtlijnen en handvatten waarmee zij cliënten meer ruimte kunnen geven om te sterven op de manier die zij willen. Daarnaast is er veel ruimte voor het delen van eigen ervaringen. De bijeenkomsten zijn niet gericht op wat goed of fout is, maar op de zoektocht waar zorgprofessionals zelf naar verlangen in het beter maken van de palliatieve zorg. Een standaard cyclus van 6 bijeenkomsten verloopt als volgt: De eerste bijeenkomst is plenair voor alle medewerkers van de locatie/ afdeling. Vergelijkbaar met de Bewustwordingsbijenkomsten wordt het doel en gedachtegoed van STEM geïntroduceerd. Daarnaast wordt de deelnemers gevraagd een vragenlijst in te vullen waarin men aan kan geven waar men trots op is als het gaat om de palliatieve zorg en op welke punten men denkt dat er nog winst is te behalen. Er wordt een (multidisciplinaire) voortrekkersgroep gevormd van ca. 10 personen die met de resultaten van de enquête aan de slag gaan. Zij kunnen als ambassadeurs op gaan treden voor de kwaliteit van de palliatieve zorg.
5
De bijeenkomsten 2 t/m 5 worden gehouden met de voortrekkersgroep. Het programma kent 2 sporen en in elke bijeenkomst wordt aan beide gewerkt: enerzijds een intensieve training in het communiceren met verschillende typen patiënten en het herkennen van te onderscheiden behoefte-patronen. Het andere spoor is het stapsgewijs verwerken van de uitkomsten van de enquête: – benoemen wat behouden moet blijven; – benoemen wat verbeterd kan worden en welke problemen daarmee opgelost kunnen worden; – benoemen welke resultaten men wil bereiken; – uitwerken hoe de verbetering te implementeren. De 6e bijeenkomst is weer plenair met alle medewerkers. De groep met voortrekkers presenteert daarin het resultaat en het implementatieplan. Om het proces te borgen worden als vervolg een drietal intervisiebijeenkomsten met de voortrekkersgroep georganiseerd, steeds met een tussentijd van circa 3 maanden. De betekenis van STEM Op basis van eerdere ervaringen met deze training heeft de Inspiratiecyclus positieve effecten voor een, afdeling, een locatie, een organisatie of een netwerk. Dit komt tot uiting in onder andere: – meer kwaliteit voor patiënten en verwanten; – toename van medewerkerstevredenheid; – versterking van het teamfunctioneren; – minder verzuim; – efficiëntiewinst door minder klachten, minder problemen die moeten worden opgelost, en vermindering van zorg die eigenlijk niet gewenst wordt. Kosten De standaard Inspiratiecyclus kost € 6.600 excl. OB. Dit omvat de intake, het voorbereiden en uitvoeren van de bijeenkomsten, drie intervisie bijeenkomsten, reiskosten, begeleidingsuren, diverse materialen en het gebruik van audiovisuele middelen. Uitbreidingen Inspiratiecyclus In aanvulling op de standaard cyclus zijn een flink aantal maatwerk aanpas singen denkbaar in de vormgeving. Bijvoorbeeld in de mate waarin de project voering door eigen medewerkers wordt uitgevoerd, het trainen van trainers om de
6
intensievere communicatietraining voor alle medewerkers in huis uit te voeren. De Inspiratiecyclus kan ook ingezet worden om te komen tot verbeteringen in de intraregionale samenwerking. De voortrekkersgroep wordt in dat geval gevormd uit leden van verschillende organisaties die aan een palliatief netwerk verbonden zijn. De focus is dan gericht op de onderlinge afstemming in de zorgketen. Graag treedt STEM in overleg met u om de wensen en mogelijkheden samen uit te werken. Goed voorbeeld De STEM Inspiratiecyclus is opgenomen in de lijst van goede voorbeelden van ZonMw in het kader van het Verbeterprogramma Palliatieve Zorg. De Inspiratiecyclus kan onder de geldende voorwaarden voor subsidie in aanmerking komen. De subsidie geldt niet alleen voor de kosten van STEM, maar ook voor (een deel van) de interne kosten en uren van betrokken medewerkers. Er is jaarlijks een subsidieronde. Houd de subsidiekalender van ZonMw in de gaten op www.zonmw.nl/subsidiekalender. Kijk voor de omschrijving van het Goede Voorbeeld op www.goedevoorbeeldenpalliatievezorg.nl. Bij het doen van een subsidieaanvraag bij ZonMw kan STEM u adviseren.
7
Open aanbod ondersteuning Naast de trainingsproducten kan STEM op maat ondersteuning bieden bij de ontwikkeling van de kwaliteit van de Palliatieve Zorg in uw organisatie. Onder meer door: – Een opstapbijeenkomst voor bestuurders en managers – Een eendaagse workshop – Intervisie en train-de-trainer traject – Trainingen op maat. Materialen Voor zorgverleners die met de trainingen aan de slag willen zijn afhankelijk van het type training beschikbaar: – Test ‘Omgaan met de dood’ die duidelijk maakt welk type je bent als het gaat om omgaan met de laatste levensfase; – Oefeningen om een beeld te krijgen van wat men zelf belangrijk vindt in de laatste levensfase; – Segmentatiewijzer die omschrijft hoe elk type zich als patiënt opstelt; – Wensenboekje ‘Wensen voor mijn laatste levensfase’; – Checklist voor het levenseinde die de zorgverlener samen met de patiënt kan invullen; – Een reader; – Videomateriaal voor oefening met casuïstiek; – Kompas psychosociale zorg; – Website www.doodgewoonbespreekbaar.nl met verhalen, informatie en middelen om het taboe rondom sterven te doorbreken. Over Stichting STEM Stichting STEM wil open communicatie over doodgaan bevorderen. De stichting is voortgekomen uit een project van het Netwerk Palliatieve Zorg Midden-Holland. STEM organiseert bijeenkomsten, publicaties en heeft diverse producten ontwikkeld die in principe vrij beschikbaar zijn. Voor sommige producten wordt een vergoeding voor de kosten gevraagd.
8
Meer informatie: Stichting STEM Postbus 1098- J. 49 2800 BB Gouda T + 31 (0)182 505534 F + 31 (0) 182 505897 E
[email protected] www.stichtingstem.info www.doodgewoonbespreekbaar.nl
