Totale heup Orthopedie
Beter voor elkaar
2
Hartelijk welkom op afdeling 5A U wordt binnenkort opgenomen op de afdeling Orthopedie van het Ikazia Ziekenhuis. Om tijdens uw opname alles goed te laten verlopen, willen wij u door middel van deze folder van een aantal zaken op de hoogte brengen. In deze folder vindt u informatie over uw opnameverloop, een checklist van zaken die voor opname en bij ontslag belangrijk zijn en specifieke leefregels na een heupoperatie. Wij willen u vragen deze informatie goed door te lezen. Neem dit boekje mee naar het ziekenhuis, zodat u de informatie en oefeningen altijd kunt nakijken en de checklist kunt nalopen. De dag dat u wordt opgenomen kunt u bij de verpleegkundige navragen hoe laat uw familie na de operatie wordt gebeld voor informatie. Heeft u zelf een vraag of behoefte aan informatie voor opname of na uw ontslag, dan kunt u contact opnemen met afdeling 5A. Het rechtstreekse nummer van de afdeling is T 010 297 52 51. De bezoektijden zijn tussen 15.00 – 19.30 uur Wij wensen u een goed verblijf op onze afdeling! Medewerkers afdeling 5A De maatschap Orthopedie: M.M. Campo Dr. C.H. Geerdink Mw. Y.M. den Hartog W. Kuis B.B.A.M. Niers
3
Totale heup operatie De arts heeft u geadviseerd om uw heup te vervangen door een totale heupprothese. In deze brochure kunt u de informatie die de orthopeed al heeft gegeven over de operatie, en alles wat daarbij komt kijken, nog eens rustig nalezen. Om u uit te kunnen leggen wat een totale heupprothese is, moet u eerst weten hoe een normaal heupgewricht eruit ziet. Bij het heupgewricht zit de ronde kop van het dijbeen in een holle gewrichtskom, die wordt gevormd door de bekkenbeenderen (zie figuur 1).
De kop en de kom zijn bekleed met kraakbeen. Behalve de steun die de kop in de kom vindt, wordt het gewricht nog op zijn plaats gehouden door het kapsel en een mantel van bil- en heupspieren. Slijtage van de gladde kraakbeenlaag in het gewricht is meestal de reden voor een heupoperatie. Doordat de gewrichtsvlakken niet meer soepel langs elkaar kunnen glijden, wordt het bewegen steeds moeilijker en pijnlijker. Bij u functioneert het heupgewricht zo slecht dat het vervangen moet worden door een heupprothese.
4
Deze prothese bestaat uit twee delen (zie figuur 2):
• een kom van kunststof, of metaal en kunststof; • een kop van keramiek en een steel van metaal. De steel wordt in de schacht van het dijbeen aangebracht. Er zijn twee soorten prothesen: • de gecementeerde heupprothese, waarbij de kom en de steel met een speciale kitstof worden bevestigd; • de ongecementeerde prothese, waarbij de kom en de steel klemvast in het bekken en bovenbeen worden geplaatst. De behandelend specialist bespreekt met u welke prothese bij u wordt geplaatst.
5
Doel van uw opname Het doel van uw opname / behandeling is dat u zo snel mogelijk weer uw dagelijkse activiteiten kunt hervatten, dat u veilig kunt mobiliseren en uzelf kunt verzorgen. Dit proberen wij te realiseren door een op u persoonlijk afgestemd revalidatieprogramma. Tijdens het oefenen met de fysiotherapeut wordt geëvalueerd hoever u gevorderd bent in uw revalidatie. U zult 4 dagen opgenomen zijn. Wanneer u voldoet aan de ontslagcriteria mag u met ontslag uit het ziekenhuis. Deze criteria zijn: • zelfstandig in en uit bed komen; • zelfstandig in en uit de stoel komen; • veilig lopen met een hulpmiddel; • traplopen.
Complicaties Ondanks alle zorg die aan de operatie besteed wordt, kunnen er soms complicaties optreden. • Er bestaat kans op infectie van de heupprothese of het gebied er omheen. • De kop van de kunstheup kan uit de kom schieten. De kans hierop is de eerste drie maanden na de operatie het grootst. U dient zich daarom goed aan de instructies van de fysiotherapeut te houden en hier tijdens de revalidatie goed op te letten. • Als gevolg van de operatie kan een nabloeding optreden. • Er kan sprake zijn van een verschil in beenlengte. • De operatie geeft een kans op trombose. Om de kans hierop te verkleinen, krijgt u na de operatie nog enige tijd bloedverdunnende middelen. • Een zenuwbeschadiging (verlamming van een deel van het been) kan optreden. • De heupprothese kan na langere tijd loslaten.
6
In de bijlage is zeer belangrijke informatie opgenomen over infectiegevaar bij een (heup)prothese. Als u in de toekomst ergens in uw lichaam een infectie krijgt, meld u dan aan uw huisarts, tandarts of medisch specialist dat u een prothese heeft gekregen. U kunt dan, zo nodig, starten met antibiotica om de prothese te beschermen.
Anesthesie Voordat u in het ziekenhuis wordt opgenomen, brengt u een bezoek aan de preoperatieve polikliniek (POP). De anesthesist zal u op het preoperatieve spreekuur uitleg en een folder geven over de anesthesie. Het is van groot belang dat u de instructies die u krijgt over het niet meer mogen eten en drinken voor de operatie nauwkeurig opvolgt.
De opname U wordt opgenomen op afdeling 5A (Orthopedie) op de vijfde etage van het ziekenhuis. Op de afdeling is sprake van gemengd verplegen. Dit betekent dat zowel mannen als vrouwen op één kamer worden verpleegd. Dit geeft de mogelijkheid flexibel en optimaal gebruik te maken van de beddencapaciteit. Wanneer u voor opname naar het ziekenhuis komt, neemt u naast de gebruikelijke zaken als nachtgoed en toiletartikelen ook mee: • Uw medicijnen. U krijgt uw medicijnen in principe vanuit de ziekenhuisapotheek verstrekt. Mocht er iets niet op voorraad zijn dan kan dit medicijn uit uw eigen doosje worden gebruikt. • Gemakkelijke en ruimzittende kleding en schoenen die u overdag draagt. • Schoenen die vast aan de voet zitten en een brede hak hebben. Checklist Meenemen: O medicijnen; O ruimzittende schoenen; O gemakkelijke kleding; O toiletspullen; O nachtkleding. 7
Wat neemt u niet mee? Wij raden u dringend aan om geen waardevolle spullen mee te nemen naar het ziekenhuis. Heeft u toch spullen van waarde bij u, geeft u die dan mee naar huis met familie of kennissen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld iPad, laptop, mobiele telefoon, geld, bankpasjes en/of sieraden. Het ziekenhuis kan niet aansprakelijk gesteld worden voor het verlies of zoekraken van uw eigendommen. • Laat waardevolle zaken zoveel mogelijk thuis; • Draag geen sieraden of piercings! • Indien u kunstnagels heeft dan dienen de nagels van beide wijsvingers verwijderd te worden in verband met de zuurstofcontrole tijdens en na de operatie middels een knijpertje op de vinger. Checklist Thuis laten O waardevolle spullen; O sieraden.
De operatiedag Een verpleegkundige vertelt u over de voorbereiding op de operatie en de gang van zaken op de afdeling. Ze zal uitleg geven over het gebruik van telefoon en televisie en vertelt hoe u het bed kunt bedienen. De voedingsassistente neemt de maaltijdkeuze met u door. U krijgt een operatiejasje aan, hieronder mag u verder niets dragen. Make-up en nagellak moet u verwijderen. Bril en gebitsprothese moeten af, een eventueel gehoorapparaat mag u inhouden. De verpleegkundigen van de afdeling brengen u naar de operatieafdeling. Hier krijgt u een infuus en de narcose of ruggenprik voor de operatie, zoals afgesproken met de anesthesist. Ook krijgt u een blaaskatheter. De operatie duurt ongeveer anderhalf uur.
8
Checklist 0 geen make-up; 0 geen nagellak; O geen sieraden; O geen lenzen. Na de operatie blijft u eerst op de uitslaapkamer waar uw ademhaling, bloeddruk, pols en wond worden gecontroleerd. Er is een drain aanwezig in het wondgebied om het bloed af te voeren. De eerste uren na de operatie kan dit per infuus worden teruggegeven aan u, om het totale bloedverlies te beperken. Na ongeveer twee uur gaat u terug naar de afdeling. U heeft de tijd om rustig bij te komen. Deze dag ligt u op uw rug in bed met een driehoekskussen tussen uw benen, omdat wanneer u met uw benen over elkaar zou gaan liggen de heup uit de kom kan gaan.
Medicatie • Pijn: na de operatie krijgt u pijnstillers in tabletvorm. • Antibiotica: rondom de operatie krijgt u uit voorzorg antibiotica toegediend. • Misselijkheid: geef het bij de verpleging aan als u misselijk bent. Zij kunnen u medicatie geven om de misselijkheid te verhelpen.
Artsenvisite De orthopeden lopen elke dag rond 8.00 uur visite op de afdeling. Ze komen langs om te zien en te bespreken hoe uw herstel verloopt. Als u vragen heeft aan de orthopeed, dan kunt u deze natuurlijk stellen.
De eerste dag na de operatie Vandaag gaat de revalidatie van start. U wordt door de verpleging geholpen met wassen en aankleden. U trekt makkelijk zittende kleding aan en stevige schoenen met een brede hak.
9
De blaaskatheter en de wonddrain worden verwijderd, evenals het infuus. Om te voorkomen dat uw been dik wordt krijgt u een steunkous aan. Deze kous moet ’s morgens worden aangetrokken en ’s avonds voor het slapen gaan weer uit. In verband met luxatiegevaar (het uit de kom schieten van de heup) mag u niet zelf de kous aan- of uittrekken. U draagt de kous zes weken. Onder leiding van de fysiotherapeut oefent u met lopen met behulp van een loophulpmiddel. U mag het geopereerde been volledig belasten. Daarnaast oefent u het opstaan en gaan zitten en leert de fysiotherapeut u spierversterkende oefeningen die u vandaag zelf gaat herhalen.
De tweede dag na de operatie Vandaag wordt er een controlefoto gemaakt en er wordt bloed geprikt. De fysiotherapeut gaat weer verder met u oefenen. Door het trainen zal uw loopafstand toenemen. Probeer de passen links en rechts even groot te maken. De fysiotherapeut neemt nieuwe oefeningen met u door, oefent met u het in en uit bed stappen en traplopen. Let goed op de leefregels na een heupprothese en lees ze nog eens door. Ze staan achter in het boekje. Als u vragen heeft kunt u deze natuurlijk stellen aan de verpleegkundige of de fysiotherapeut.
De derde dag na de operatie Vandaag neemt u alle oefeningen nog eens door. Het is belangrijk de oefeningen ook te blijven doen als u weer thuis bent. Zo zorgt u dat uw spieren weer sterk worden. Wanneer u aan alle ontslagcriteria voldoet mag u vandaag met ontslag. Van bovenstaand revalidatieschema kan, al naar gelang uw persoonlijke situatie, afgeweken worden. Bij ontslag krijgt u een afspraak mee voor controle door de orthopeed op de polikliniek. Deze controleafspraak is ongeveer zes weken na de operatie.
10
Tevens krijgt u een controleafspraak bij de fysiotherapeut in Ikazia, 6 weken en 3 maanden na de operatie. Ook wordt er een afspraak voor u gemaakt met de huisarts, om de hechtingen te verwijderen. Dit wordt bij u thuis gedaan. Van de fysiotherapeut krijgt u een overdracht mee voor fysiotherapie bij u in de buurt. Houd er rekening mee dat het nog drie tot zes maanden kan duren voor u weer helemaal hersteld bent. Checklist Heeft u nog vragen over: O leefregels; O infectiepreventie; O wanneer u contact op moet nemen met het ziekenhuis; O overige vragen. Meegekregen: 0 polikliniekafspraak; O recept medicatie; 0 medicatielijst; O voorlopige ontslagbrief; O overdracht fysiotherapie; O instructie wondverzorging O contactgegevens.
Algemene adviezen Neemt u na ontslag tot aan de polikliniekafspraak contact op met het ziekenhuis als: • de wond op de heup gaat lekken; • de wond dik wordt en/of meer pijn gaat doen; • u niet meer op uw been kunt staan, terwijl dit voorheen wel mogelijk was. U kunt ons bereiken via T 010 297 52 51.
11
Thuiszorg/Revalidatie De overheid heeft bepaald dat er van een gezonde inwonende partner verwacht mag worden dat zij hun partner bijstaan bij de persoonlijke verzorging. Wanneer dit niet mogelijk of van toepassing is, kan er wijkverpleging worden geregeld. De afdelingsverpleegkundige zal met u de thuissituatie bespreken en de eventueel benodigde zorg inventariseren. De transferverpleegkundige zal voor u de benodigde wijkverpleging aanvragen en contact leggen met de desbetreffende zorgorganisatie. De wijkverpleging kan u helpen bij wassen, aankleden, steunkousen aan- en uittrekken en wondverzorging. Wijkverpleging valt onder de zorgverzekeringswet. Het kan zijn dat u een eigen bijdrage betaalt. Huishoudelijke hulp kunt u zelf aanvragen bij de gemeente waar u woont. Wanneer naar huis gaan voor u niet haalbaar is kan kortdurende revalidatie worden aangevraagd. Het Ikazia Ziekenhuis werkt hiervoor samen met Laurens, waar u kunt worden opgenomen op een speciale revalidatieafdeling. Deze opname wordt gefinancierd via de zorgverzekeringswet. Als blijkt dat u deze zorg nodig heeft worden de kosten grotendeels betaald door uw zorgverzekering. Checklist 0 Indien nodig huishoudelijke hulp aanvragen bij de gemeente waar u woont. 0 Loophulpmiddelen (elleboogkrukken en wandelstokken) kunt u huren op afdeling 5A. 0 Regel eventuele overige hulpmiddelen of aanpassingen via de thuiszorgwinkel - beugels, - douchekruk, - douchehoes, - rollator.
12
Belangrijke telefoonnummers T 010 297 52 51
Afdeling 5A Orthopedie (dagelijks 24 uur bereikbaar)
T 010 297 54 20
Polikliniek Orthopedie Bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 15.45 uur
T 010 297 52 07
Orthopedisch verpleegkundige Bereikbaar op donderdag van 8.00 - 15.45 uur
T 010 297 54 80
Afdeling Fysiotherapie Bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 16.30 uur
Leefregels De eerste drie maanden is de kans op het uit de kom schieten van de heup het grootst. Om te voorkomen dat uw heup uit de kom schiet (=luxeren) volgen hieronder een aantal adviezen. • Leg de benen niet over elkaar. • Draai het geopereerde been niet naar binnen of buiten. • Niet draaien terwijl u op het geopereerde been staat. • Niet anders bukken dan geleerd (met het geopereerde been naar achteren). • Niet vooroverbuigen of het been naar u toetrekken als u op een stoel zit of op de wc. • Niet zelf kousen of sokken aantrekken, omdat u dan te diep bukt.
13
Lopen Let u erop dat u tijdens het lopen uw passen links en rechts even groot maakt en dat u even lang steunt op de linkervoet als op de rechtervoet. U blijft tot de eerste polikliniekcontrole buiten lopen met twee wandelstokken. Binnen mag u met één wandelstok lopen, die u vasthoudt aan de niet geopereerde kant. Na de polikliniekcontrole mag u buiten met één stok en binnen zonder stokken lopen. Het stokgebruik mag u zelf verder afbouwen. Traplopen Trap op: ↗ Eerst het gezonde been, daarna het geopereerde been samen met de stok bijzetten. Trap af: ↘ Eerst het geopereerde been samen met de stok, daarna het gezonde been bijzetten. De eerste vier weken doet u dit door middel van bijzetten. Na deze vier weken mag u de trap op en af lopen, door middel van doorstappen. Slaaphouding De eerste zes weken slaapt u met een kussen tussen de benen als u op de niet geopereerde zijde ligt. Op de rug slapen is geen probleem. Liggen op de geopereerde zijde mag vanaf zes weken na de operatie. Fietsen en zwemmen Drie maanden na de operatie mag u weer zwemmen en fietsen. U kunt wel eerder fietsen op een hometrainer, als u het zadel goed hoog zet, zodat de heup niet te ver buigt. Autorijden Zes weken na de operatie mag u weer autorijden. Wanneer u eerder wilt beginnen met autorijden, overleg dit dan eerst met de auto-verzekering. In en uit de auto stappen Zorg dat de stoel zover mogelijk achteruit staat, zet de rugleuning iets achterover. U houdt het geopereerde been naar voren, gaat zitten en zorgt ervoor dat u de heup niet te ver buigt.
14
Zet de handen op de zitting achter u en draai nu beide benen tegelijkertijd de auto in. Dit is te vergelijken met in en uit bed gaan. Douchen U mag weer douchen als de hechtingen zijn verwijderd. De steunkous Zodra uw been niet meer dik wordt, hoeft u de kous niet meer aan. Fysiotherapie na ontslag Als u met ontslag gaat, gaat u thuis verder revalideren bij een fysiotherapeut in de buurt. Zo nodig kan de therapeut ook bij u aan huis komen. U krijgt van ons een overdracht mee, zodat de therapeut weet wat u heeft gedaan en welke vorderingen u heeft gemaakt tijdens de therapie in het ziekenhuis. Belangrijk is dat er oefentherapie wordt toegepast en geen passieve behandelingen zoals massage. De wond U heeft een aquacelpleister gekregen op uw operatiewond. • Deze pleister mag tot 7 dagen na de operatie blijven zitten. • U mag met de aquacelpleister douchen. • De 8e dag moet u de aquacelpleister verwijderen. • Indien de wond droog is na het verwijderen van de pleister hoeft u deze niet meer te verbinden. • Indien de wond nog iets lekt na het verwijderen van de pleister kun u hem verbinden met een eilandpleister. • Na het verwijderen van de pleister mag de wond niet nat worden tot de hechtingen zijn verwijderd. Hematoomvorming Na de operatie kan rond de wond een hematoom (blauwe plek) ontstaan. Dit kan een strak gevoel geven. Een blauwe plek is op zich niet erg. Het lichaam kan dit zelf opruimen, dit kan wel enkele weken duren. Het komt voor dat de blauwe plek gaat ‘afzakken’. Hij verplaats zich van rond de wond naar de knie of enkel. Ook dit is normaal. U hoeft hiervan niet te schrikken.
15
Pijnstillers U bent in het ziekenhuis begonnen met het slikken van paracetamol. Naarmate u verder van de operatie af bent, zal de pijn gaan afnemen en kunt u beginnen met het afbouwen van de paracetamol. U mag maximaal twee weken 4 maal daags 2 tabletten paracetamol gebruiken. Daarna vermindert u dit naar 3 maal daags 2 tabletten en bouwt dit afhankelijk van de pijn verder af. Het is verstandig de paracetamol voor de nacht het langst te blijven gebruiken, zodat u een goede nachtrust heeft en weer fit aan een volgende dag begint.
Trombosepreventie Trombose is een medische term die de meeste mensen vaak al eerder hebben gehoord. Het woord trombose wordt gebruikt wanneer een bloedvat verstopt raakt door een bloedstolsel (trombus) Er zijn drie belangrijke situaties die kunnen leiden tot de vorming van bloedstolsels: 1. oorzaken waardoor het bloed langzamer gaat stromen kunnen zijn doordat iemand minder mobiel is of zelfs bedlegerig is; 2. beschadiging van de bloedvaten, bijvoorbeeld tijdens een operatie; 3. veranderingen in de samenstelling van het bloed. Bij grote orthopedische ingrepen aan het been, bijvoorbeeld het inbrengen van een kunstmatig gewricht in de heup of knie, is het risico op trombose hoog. Dit komt enerzijds doordat het om zware operaties gaat en anderzijds doordat iemand na de operatie gedurende langere tijd minder mobiel is. Er is een belangrijke maatregel die trombose kan helpen voorkomen: patiënten weer tijdig mobiel maken. Dat wil zeggen dat patiënten moeten worden aangemoedigd om aan lichaamsbeweging te doen. Patiënten die net een operatie hebben ondergaan, vragen zich vaak af waarom ze een dag na de operatie al moeten proberen op te staan. De reden hiervoor is het actief voorkomen van trombose.
16
Andere belangrijke maatregelen zijn steunkousen. Door de druk die buiten op het been wordt uitgeoefend, wordt de spierpomp ondersteund. Hoewel veel patiënten steunkousen lastig en onprettig vinden, is het een belangrijk middel voor de behandeling en het voorkomen van trombose. Er zijn een aantal maatregelen die u zelf kunt toepassen om actief trombose te voorkomen: • Zorg dat u zo vaak en zo regelmatig mogelijk lichaamsbeweging krijgt; • Drink voldoende, vooral als het warm is. Drink ten minste 1,5 liter per dag. Tromboseprofylaxe Tromboseprofylaxe is de medische term voor het preventief behandelen van een patiënt met antistollingsmedicatie om trombose te voorkomen. Van uw behandelend arts krijgt u Xarelto tabletten. U gebruikt Xarelto tabletten tot vijf weken na de operatie om trombose te voorkomen, 1 maal daags ‘s avonds 1 tablet. Gebruikt u acenocoumarol of fenprocoumon van uzelf dan wordt u hier na de operatie weer op ingesteld. Bij ontslag wordt u door het ziekenhuis heraangemeld bij de trombosedienst. Xarelto tabletten zijn voor u niet van toepassing.
Belangrijk om te weten Roken heeft een slechte invloed op de wondgenezing en is slecht voor uw gezondheid en herstel. Als u rookt is het verstandig om te stoppen met roken. Wanneer u hulp wilt bij het stoppen met roken dan kan dit via de ´stop-met-roken poli’ van het Ikazia Ziekenhuis. Neem hiervoor contact op met de verpleegkundige van de afdeling tijdens uw opname. Stivoro biedt ook cursussen aan om u te ondersteunen bij het stoppen met roken.
17
Oefenprogramma
1 Voeten bewegen Tenminste ieder uur 10 x
Voet op en neer bewegen. Het been blijft gestrekt liggen en beweegt niet mee.
Ieder uur, 10 x 10 seconden
Uw been gestrekt neerleggen, waarbij u de bovenbeenspieren aanspant, door de knieholte naar beneden te drukken.
Ieder uur, 10 x 10 seconden
Zo veel mogelijk gestrekt liggen. Nu de bilspieren samenknijpen.
2 x daags 30 minuten plat, 5 x 10 sec rekken
Zorg dat u zo plat mogelijk in bed ligt. Trek het niet-geopereerde been naar u toe en houdt dit 10 sec vast.
2 Bovenbeenspieren aanspannen
3 Bilspieren aanspannen
4 Rekken van de lies & plat liggen
18
5 Knieën naar buiten in zit 5 x daags Zet uw voeten op de grond, 10 herhalingen dicht bij elkaar. Beweeg nu alleen de knieën van elkaar af, de voeten blijven staan.
6 Staand knie heffen tot 90° 5 x daags U heft de knie van het 10 herhalingen geopereerde been, voorwaarts tot 90°. Probeer alleen het been te bewegen. De rug blijft recht.
7 Staand been zijwaarts heffen 5 x daags U heft het geopereerde 10 herhalingen been, zo ver mogelijk zijwaarts. Probeer alleen het been te bewegen. Houdt het bovenlichaam stil. 8 Staand been naar achter strekken 5 x daags U strekt het geopereerde 10 herhalingen been zo ver mogelijk naar achter. De knie blijft gestrekt. Probeer alleen het been te bewegen.
19
Bijlage Bij de operatie die u hebt ondergaan is een kunstprothese geplaatst. Ter voorkoming van infectie van dat kunstgewricht is het van belang dat u onder bepaalde omstandigheden tijdelijk beschermd wordt met penicilline of een daarmee vergelijkbaar antibioticum. A tot deze omstandigheden wordt gerekend: 1 ingrepen aan uw gebit, zoals sommige zenuwbehandelingen, het verwijderen van tandsteen en het trekken van tanden en kiezen; 2 operaties of inwendige ingrepen; 3 verwondingen; 4 etterende wonden, steenpuisten of bloedvergiftiging; 5 andere ontstekingen. Het is raadzaam om in bovenstaande gevallen uw behandelend arts of tandarts zo nodig aan uw heup- of knieoperatie (prothese) te herinneren. B Verder moet u, wanneer u langer dan enkele dagen koorts heeft, uw huisarts raadplegen en deze brochure overhandigen. C bij opname in een ziekenhuis moet u steeds vermelden dat bij u een prothese is geplaatst. Orthopeden Ikazia Ziekenhuis M.M. Campo Dr. C.H. Geerdink Mw. Y.M. den Hartog W. Kuis B.B.A.M. Niers
20
Deze tekst is bedoeld voor uw behandelend arts. Geachte collega, Preventie van infecties bij heup- of knieprothese Bij patiënten met een totale heup- of knieprothese is het mogelijk dat, ook na een jarenlang ongecompliceerd verloop, een infectie van de prothese kan ontstaan. Er is een grote kans dat deze infectie ontstaat via een bacteriaemie. Het is dus van belang deze patiënten profylaxe te geven bij bepaalde ingrepen: I
a ingrepen in de mondholte en aan de bovenste luchtwegen
b arthrogram van gewricht (bij eventuele kweekafname direct na punctie geven)
Augmentin 3x625 mg in één dosis per os, 1 uur voor de ingreep, of Bicilline 1.2 miljoen eenheden i.m. (dit is 300.000 E Na-penicilline + 900.000 E procaïne) te geven 30–60 minuten voor de ingreep. c arthrogram van een prothese Augmentin 2x 625 mg direct na de punctie en vervolgens 3x 625 mg om de 6 uur. Bij overgevoeligheid voor penicilline of behandeling met penicilline in de 7 dagen voor de ingreep: Clindamycine 600 mg per os, 1 uur voor de ingreep. II a operatieve ingrepen aan de tractus digestivus en de tractus urogenitalis b diagnostische en instrumentele ingrepen aan de tractus urogenitalis, wanneer deze geïnfecteerd is (profylaxe zonodig aanpassen aan de gevoeligheid van het gekweekte micro-organisme).
21
c diagnostische ingrepen met biopsie in de tractus digestivus Amoxicilline 1 gram i.m. of i.v. plus gentamycine 3 mg/kg i.m. of i.v. 30-60 minuten voor de ingreep en amoxixilline 1 9 i.v. 6 uur na de ingreep. Bij overgevoeligheid voor penicilline: Vancomycine 1 gram als infuus in 1 à 2 uur, 1-2 uur voor de ingreep plus gentamycine 3 mg/kg i.m. of i.v., 30-60 minuten voor de ingreep. III ingrepen in geïnfecteerd weefsel, zoals incisie van een huidabces en ontlasten van een furunkel Flucloxacilline 2 gram per os 30-60 minuten voor de ingreep en flucloxacilline 1 gram per os 6 uur na de ingreep. Deze profylaxe kan zonodig ook i.v. of i.m. gegeven worden. Bij overgevoeligheid voor penicilline: Clindamycine 600 mg per os, 1 uur voor de ingreep. IV infecties Patiënten met infectie, zoals bijvoorbeeld huidinfectie, otitis, of orgaaninfectie (pneumonie, pyelonefritis, cholecystitis en dergelijke) dienen vroegtijdig en met extra zorg met antibiotica behandeld te worden. De keuze van antibiotica en de duur van hun toepassing wordt bepaald door de aard van de vermoedelijke verwekker. Ikazia Ziekenhuis M.M. Campo Dr. C.H. Geerdink Dr. Y.M. den Hartog W. Kuis B.B.A.M. Niers Orthopedisch chirurgen
22
23
Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1 3083 AN Rotterdam www.ikazia.nl
Heup, totale heup operatie 800342-NL / 2015-07
